Samsam Mijn Buurt 2018 - 3

3/2018

SAMSAM – BURGERSCHAP IN DE KLAS

MIJN

BUURT Gewoon doen!

PAGINA 6

Peterselie voor de buuf

Aan tafel met ouderen

Bijzondere buurten over de hele wereld

PAGINA 12

PAGINA 4

PAGINA 8

2

Samsam gaat altijd over kinderrechten!

ACHTER DE SCHERMEN

VAN DE REDACTIE

Mijn buurt WAT DOE JIJ VOOR MENSEN IN JE BUURT? Haal je weleens bood­schappen?

Maak je een praatje bij die eenzame buurvrouw? Of veeg je het tuinpad voor een oudere buurman? Iets voor mensen in je buurt doen, is niet alleen fijn voor die ander. Je wordt er zelf ook blij van, vooral als je iets doet waar je goed in bent of wat je leuk vindt. En: je leert vaak nieuwe mensen kennen.

Ben je ergens nieuw in de buurt? Dan is het fijn dat iemand je laat zien waar de leukste speelplekken zijn. Dat vertelt Abbas uit Syrië die in Zutphen kwam wonen (p. 11). Weet je wie je buren zijn en wat ze hebben meegemaakt? Dan kun je zelfs een familiegevoel krijgen, merkt Ghatoun (p. 12) in het asiel­ zoekerscentrum in Zeewolde. Kinderburgemeester Nilaya (p. 14) hielp ouderen in het verzorgingshuis in de buurt met bingo spelen. Maar je hoeft heus niet altijd echt iets te dóen. “Naar iemand luisteren, is ook al iemand helpen”, zegt Ariëlle (p. 6). Wij interviewden niet alleen de kinderen in deze Samsam.

We vroegen ook zo’n 750 basisschoolleerlingen in Nederland een vragenlijst in te vullen.

De belangrijkste vraag: doe jij weleens een klusje voor iemand die geen familie van je is, zonder dat je daar zelf geld voor krijgt? (p. 3) En nu? Aan de slag!

ONDERTUSSEN IN KENIA

GOLFPLATEN Als je huis in een sloppenwijk staat, dan heb je vaak geen wc of stromend water.

Niven (13) moet 50 meter lopen naar het toilet. In hetzelfde buurtgebouw kan hij ook douchen. Lees meer over bijzondere buurten op p. 8 en op samsam.net/sloppenwijk

BUSSUM Reporter Kiki hield de microfoon gelukkig heel in het Repair Café.

“Ik vond het vooral leuk dat de journalist en fotograaf mee gingen naar de dansles van m'n zus."

Ghatoun (12) azc Zeewolde

ZEEWOLDE De viooltjes voor het azc staan al klaar.

Fotograaf Marco ook.

Foto Petterik Wiggers

NAIROBI Bij Niven thuis.

ZUTPHEN Fotograaf Rob laat Hidde en Abbas checken of ze hun ogen open hebben.

POLL

Stelling:

Strip Studio De Leijer

EEFJE WENTELTEEFJE

Iedereen op de basisschool moet klusjes doen voor iemand in de buurt. eens oneens Vul in op samsam.net

3

Onderzoek Doe mij ook een bakkie!

doen

Koffie schenken

787 kinderen tussen 7 en 12 jaar

Op zaterdagen gaan er liters koffie doorheen.

vulden de Samsam-vragenlijst in over KLUSJES doen voor iemand die geen familie van je is en zonder dat je daar zelf geld voor krijgt.

4 1

van de 10 kinderen doet dat

WELEENS.

op de 3 doet dat

ELKE WEEK.

1

50% doet weleens een klusje voor ouderen of bejaarden.

1 OP DE 3 kinderen doet wel­eens iets

VOOR DE BUREN.

21% verzorgt een dier voor iemand anders.

16% doet weleens boodschappen.

55% van de kinderen vindt dat ieder kind in z’n VRIJE TIJD

Waar ben je?

“Een keer per maand is er in Bussum een Repair Café. Hier kun je spullen naartoe brengen die kapot zijn. Vrijwilligers proberen die dan te repareren.”

2

Wat doe je hier?

“Ik schenk koffie in en ik breng broodjes rond voor de vrijwilligers. Die zijn allemaal heel aardig. Ik kende ze eerst niet en nu kom ik ze tegen op straat of in de winkel. Dan groeten we elkaar en soms praten we wat.”

3 Waarom ben je hier vrijwilliger?

“Ik vind het leuk om te doen en ik krijg er complimentjes voor. En: ze hebben hier lekkere koekjes.”

Foto's Shody Careman

I

KIKI (11) UIT BUSSUM: “Later wil ik vrijwilligers­ werk gaan doen bij een stichting voor honden en daarna ga ik de neus­ hoorn en het Great Barrier Reef redden.”

SAMSAM TV

weleens een klusje voor een ander moet doen zonder daarvoor betaald te krijgen.

Van de kinderen die nooit iets doen voor iemand anders die geen familie is, zou 75% dat wel willen. En dan het liefst iets voor:

KAPOT SHIRT Kiki neemt bijna elke keer zelf ook iets mee wat gerepareerd kan worden.

• OUDEREN (47%) • ZIEKEN (31%) •D E SPEELTUIN / KINDERBOERDERIJ (29 %)

NUTTIG De meeste vrijwilligers van het Repair Café hebben geen betaalde baan meer omdat ze met pensioen zijn. Ze vinden het fijn én gezellig om iets nuttigs voor buurtgenoten te doen. Kiki interviewt hen voor het filmpje: samsam.net/repair-cafe

4

Reportage

Liselot eet vandaag mee.

“Vroeger was het anders” Elke maand gaan Liselot (13) en Mijntje (12) aan tafel met eenzame ouderen uit Den Bosch. Maar tijdens het eten zijn er geen moeilijke gesprekken over eenzaamheid of kwaaltjes.

“Het is gewoon gezellig.”

Mijntje ondersteunt Cella.

M

et haar wijsvinger drukt Mijntje op de bel. Geduldig wacht ze tot ze voetstappen achter de voordeur hoort. Ze weet dat dit soms best even kan duren. “Cella is niet zo goed ter been.” Waar dat door komt, weet ze niet. Ze kennen elkaar al jaren, maar dat soort dingen bespreken ze niet. Ze geeft Cella (84) een arm en helpt haar naar de auto. Vanavond gaan ze weer samen eten, met zo’n veertig andere ouderen. Niet in een restaurant, maar in een school.

VRIJWILLIGER In de auto vertelt Cella dat ze griep had en hoe lief haar kleinzoon van zestien voor haar zorgde. Mijntje appt ondertussen met Liselot die ze heeft leren kennen tijdens deze etentjes. Allebei hun moeders zijn vrijwilliger van Stichting met je Hart. Die van Mijntje is een van de chauffeurs. Meestal nemen ze nog een andere vrouw van 94 mee. Maar die belde vandaag af. Ze woont in een flat op de twaalfde verdieping en krijgt bijna nooit bezoek. Juist voor deze mensen organiseert de stichting deze avonden. Maar als je niet zo lekker in je vel zit, kan zo’n avondje uit veel energie kosten en is de drempel hoog om de deur uit te gaan.

VAKANTIE Riet (89) en Liselot prikken allebei een beetje voorzichtig in het hoofdgerecht: bobotie, een Zuid-Afrikaans recept. Ze kennen het niet, maar dat het uit Zuid-Afrika komt vinden ze wel toevallig. Riet: “Mijn dochter woont in Zuid-Afrika. Ik ben daar laatst op vakantie geweest.” Liselot vraagt een beetje door over die reis en vertelt over haar eigen

5 Heeft u lekker gegeten?

vakantie vorig jaar, naar China. Riet: “Op jouw leeftijd maakte ik niet zulke reizen. Dat zat er niet in. Mijn moeder ging eens per jaar met de trein naar haar zus, op vakantie in eigen land.

Als je onder de twaalf was, mocht je mee.

Want dan kostte je treinkaartje de helft van het geld.” Liselot geniet van dit soort verhalen.

“Ik leer zo veel over vroeger.”

Tekst Karin Wesselink Foto’s Len Land Met dank aan Stichting met je Hart

BUREN Waren er vroeger eigenlijk ook vrijwilligers of hielpen de buren elkaar toen veel? Riet en Mien (87) knikken. “Toen hielp iedereen elkaar.

Je zorgde voor elkaars kinderen, hielp mee in het huishouden. Zolang het maar geen geld hoefde te kosten. Een pan soep voor een zieke maken, dat kon niet. Daar had niemand de centen voor.” Maar soms begon het elkaar helpen ook wel een beetje op werk te lijken.

Alleen kreeg je er geen geld voor. De pastoor kwam bijvoorbeeld bij grote gezinnen met veel dochters vragen wie de kerk kon komen poetsen. Of de bibliotheek. Daar durfde niemand nee tegen te zeggen. Of je het nu wilde of niet: iedereen deed iets voor de buurt.

TE DRUK Riet: “Nu ken ik niet meer iedereen in de straat. Als er nieuwe mensen komen wonen, zijn het bijna altijd tweeverdieners met kinderen. Die hebben het vaak te druk om iets voor anderen te doen en dat begrijp ik heel goed. In onze kindertijd werkten vrouwen niet buitenshuis. Die waren druk met hun kinderen en het huishouden. Vroeger was het anders.”

GROOT GEZIN Cella weet er alles van hoe druk een groot gezin was. “Ons moeder had elf kinderen en ik was de oudste. Ik had helemaal geen tijd om de buren te helpen of iets voor de buurt te doen. Op mijn zevende leerde ik al kousen stoppen.” Mijntje kijkt verbaasd. “Als mijn kousen kapot zijn, gooi ik ze gewoon weg.” Aan tafel wordt gelachen.

STEUNKOUSEN Heeft Cella dan nu iemand in de buurt die haar helpt met klusjes? “Nee, mijn buurvrouw loopt nog slechter dan ik. Iedereen zwaait wel gezellig naar elkaar. Maar helpen is er niet bij.

Mijn kleinzoon zet soms het afval aan de weg.

En ik heb twee keer per dag hulp van de Thuiszorg. Die verpleegsters trekken m’n steunkousen aan en uit. En ze wassen me. Dat kan ik niet meer zelf. Als ze tijd hebben, doen ze ook wel eens een ander klusje voor me.”

Mijntje fronst haar wenkbrauwen en denkt hardop: “Ik weet wat steunzolen zijn, maar wat zijn eigenlijk steunkousen?”

Volg ons op Instagram @samsam_magazine voor foto's en filmpjes achter de schermen.

6

Soufian (12) uit Amsterdam brengt elke vrijdag eten van de Voedsel­ bank rond.

Ariëlle (14) uit Wapenveld is vrijwilliger voor het Rode Kruis.

Doe mee TIP “Vertel het rond. Er is altijd wel iemand die mee wil helpen.”

Zo pak je het aan!

TIP “Soms is naar iemand luisteren ook al helpen.”

Wil je ook wel iets voor je buurt doen? De boel een beetje opvrolijken of iemand helpen? Pak een pen en laat je inspireren.

Bo en Kenza (allebei 10) uit Amsterdam regelden een tafel­ tennistafel voor op het plein.

Emma (9) uit Delft bezoekt vaak een eenzame oude buurvrouw.

Al een idee?

Wat wil je gaan doen, waar en voor wie?

1.

TIP “Het maakt niet uit als je ergens nog niet zo goed in bent. Dat word je vanzelf. En anders zoek je iemand die het wel al kan en doe je het samen.”

TIP “Bel gewoon bij iemand aan en vraag of je iets kunt doen, bijvoorbeeld bij wat oudere mensen in je buurt.”

Kun je dat in je eentje?

2.

Ja

Nee

Heb je er geld voor nodig?

3.

yeah

Thijs (11) uit Delft zet weleens het vuilnis aan de straat voor zijn buren.

TIP “Verdeel de taken. Ik maakte met vrienden het tuinpad van de buurman schoon.

We hadden ook nog eens veel plezier.”

Nee, want:

Hoe kun je regelen dat je in het nieuws komt?

4.

5.

Nog geen plan?

Wat vind je leuk om te doen?

1.

Waar ben je goed in?

2.

Ik heb groene vingers

Ja, want:

Wat wil je bereiken, waar en voor wie?

ding dOng

TIP “We zochten op internet op hoeveel ons plan zou kosten en vroegen de gemeente in een brief om hulp.”

TIP Bel of mail de lokale krant.

Misschien komen ze verslag doen van je actie.

TIP Hang een poster op waarin je je actie bekend maakt en vraag om hulp.

Ik kan goed organiseren Ik ben creatief

Wie in jouw buurt kan hulp gebruiken en waarom?

3.

Durf je ook echt iets te gaan doen?

4.

TIP: "Doe iets wat je zelf ook leuk vindt, dan houd je het langer vol."

Heb je nu al inspiratie?

TIP Kijk de kunst af bij de geïnterviewden in deze Samsam.

Ja -> Ga aan de slag! Vul eerst ‘Al een idee?’ in.

Nee -> Kijk op het prikbord van jouw school, de supermarkt of het buurthuis.

Misschien vraagt iemand om hulp.

5.

7

Hier en daar

Zuurstof in je buurt Finn (11) uit Naarden en Emmanuel (12) uit Nairobi hebben mazzel. Hun wijken zijn best groen.

Vandaag maken ze ‘m nog groener.

NEDERLAND

Verboden in te klimmen.

Ik heb het nooit koud!

FLORINE

FINN

KENIA

Tekst Karin Wesselink Foto’s Len Land (Nederland) en Eva de Vries (Kenia)

Bijna klaar!

FAITH

EMMANUEL

In Nederland is het elk jaar op 21 maart Boomfeestdag. De school van Finn en Florine doet daar aan mee.

De leerlingen plantten vier boompjes. Er stonden al een paar bomen en struiken op het school­plein, waaronder één wel heel bijzondere: een herinneringsboom voor drie schoolgenootjes die zijn omge­komen bij de MH17-vliegramp.

Finn: “Bomen zijn niet alleen mooi, maar ook gezond. Ze helpen je beter te ademen omdat ze zuurstof maken. Onze school staat dichtbij een natuurgebied en in mijn straat staan ook veel bomen. Ik heb zelfs een boomhut in de tuin.”

In Kenia staan lang niet op alle school­ pleinen zoveel bomen en planten als op die van Emmanuel en Faith. Hun school in de hoofdstad Nairobi is een uitzondering.

Emmanuel: “Gelukkig maar, want ik ben blij met elke boom. Ze geven schaduw als het heel heet is. Ze beschermen je tegen harde wind. En sommige bomen dragen vruchten, zoals mango's. In mijn wijk is het verboden om bomen te kappen. En dat is maar goed ook. Want bomen zorgen er ook voor dat er extra water in de lucht komt en het vaker regent.”

Meer weten over de buurt van Finn en Emmanuel? Kijk het filmpje op samsam.net/ bomen-planten

8

Vanuit de ruimte kun je goed zien in welke buurt veel mensen dicht bij elkaar wonen: daar is het lichter dan bijvoorbeeld op het platteland of in de woestijn.

Bijzondere buurten over de hele wereld

AMERIKA De verlaten huizen op Año Nuevo Eiland (Californië, VS) worden nu bewoond door zeeleeuwen.

Het heelal, de wereld, je land, de straat!

MAROKKO

Bijzondere wijken vind je overal. Zo is er een wijk die vol staat met felgekleurde huizen. En sommige wijken zijn zo gebouwd dat je er wel moet verdwalen.

Hoe is jouw buurt?

NAMIBIË In de spookstad Kolemans­kop (Namibië) staan wel huizen, maar wonen geen mensen.

Overal een beetje China

Huizen van golfplaat Een sloppenwijk bestaat vaak uit zelfgebouwde huizen van golfplaat, hout en plastic zeil. Deze wijken vind je vooral in Zuid-Amerika, Afrika en Azië. Andere woorden voor sloppenwijk zijn town­ship, favela of slum.

Al eeuwenlang reizen Chinezen de wereld over en overal laten ze een beetje van hun cultuur achter. Daardoor hebben veel grote steden nu een ‘Chinatown’: een wijk met Chinese winkels, tempels en restaurants.

In Nederland vind je ze in Amsterdam, Den Haag en Rotterdam. De grootste Chinese wijk ter wereld is in Bangkok (Thailand).

Verdwalen maar Veel Arabische steden, zoals Marrakech (Marokko), hebben een medina. Dat is de oudste wijk van de stad met smalle zigzagstraatjes waar je bijna zeker ­verdwaalt. En dat is nou net de bedoeling. Als er vroeger vijanden voorbij de stadspoorten kwamen, raakten ze in de steegjes snel de weg kwijt. Zo konden bewoners de vijand makkelijk overmeesteren.

Kleurige straten De wijk Bo Kaap in Kaapstad (Zuid-Afrika) is heel kleurrijk. De voorouders van veel inwoners waren slaven. Zij mochten geen gekleurde kleding dragen.

Ze vierden de afschaffing van de slavernij door hun huizen in vrolijke kleuren te schilderen. En dat doen ze nog steeds, ieder jaar.

9

ENGELAND Het kleinste huis ter wereld staat in de wijk Barnsburry (Londen) en is 12,8m2 groot.

Uhm... klein!

1

jn Wij zi s ergen hier ;-)

op de 6 mensen woont in een sloppenwijk.

DE MELKWEG De grootste buurten van het universum zijn de melkwegstelsels. Die van ons bestaat uit miljarden sterren met daarin ons eigen buurtje: het zonne­ stelsel. Hierin draait de aarde rondjes om de zon.

CHINA

JAPAN AUSTRALIË

SINGAPORE

Gamewijk Geen kauwgom De wijken van Singapore zijn superschoon.

Dat komt door strenge regels. Zo is het verboden om er kauwgom te kopen en te verkopen.

De boete is €600.

Wie op bezoek gaat in de wijk Akihabara in Tokio (Japan), stapt een andere wereld binnen.

Alles draait hier namelijk om games. Gebouwen zijn versierd met enorme game-figuren en de wijk staat vol met gok­ paleizen, gamehallen en gamewinkels.

Wijk met winnaars

De allerduurste plek

De straat met de meeste Nobelprijswinnaars ter wereld vind je in een sloppenwijk. Vilakazi Street ligt in de wijk Orlando en die wijk ligt weer in Soweto, de grootste township van Johannesburg (ZuidAfrika). In de straat woonden zowel Nelson Mandela als Desmond Tutu. Allebei kregen zij de Nobelprijs voor de Vrede.

De allerduurste buurt is Saint-Jean-Cap-­Ferrat (Frankrijk). In het dorp wonen ruim 2.000 mensen in grote villa’s, dichtbij de prachtige natuur, met het strand voor de deur en een jachthaven om de hoek.

Op deze plek betaal je voor één vierkante meter €200.000. Voor dat geld kun je in Nederland een heel huis kopen.

Tekst Liesbeth Vijfvinkel Foto’s ANP, AFP, Flickr, Wikipedia, Calspillwatch en Petterik Wiggers

In het dorp Port Macquarie (Australië) wonen meer koala’s dan mensen.

10 WOORDZOEKER

Puzzelen!

Streep de woorden weg, van links naar rechts of van rechts naar links. Van boven naar beneden of van beneden naar boven, of schuin. Vul de letters die overblijven in op de stippellijntjes.

Welke zin zie je?

Zoek de woorden ACTIE AFSPRAAK ALLEEN AVONTUREN BELANGRIJK BEWEGEN BEWONERS BEZIG BURGERSCHAP BUURT

ONBEKEND ONTMOETING PLANNEN POLITIEK SAMEN SPANNEND SPELEN TOEKOMST UITWISSELING VEILIGHEID

BEWONERS CONTACT ENERGIE GEZOND HELDEN IDEE INZET KINDEREN MEEDOEN NIEUWKOMER

Vul de letters hier in.

.

?

I

G

N

I

L

E

S

S

I

W

T

I

U

K

A

R

N

B

H

T

A

D

E

H

V

E

B

E

V

E

K

E

N

E

M

S

I

N

E

E

P

P

O

L

B

A

E

M

E

L

G

M

I

E

A

L

N

A

N

U

A

L

N

O

R

A

L

O

H

K

T

D

E

N

U

R

L

N

E

K

I

N

C

K

U

E

G

E

G

R

P

A

N

E

G

W

S

G

R

E

E

B

E

N

T

S

E

C

H

O

R

U

E

R

W

O

Z

N

C

B

F

E

E

T

E

D

N

E

E

I

O

T

P

O

E

A

I

E

G

I

Z

E

B

I

N

J

D

L

N

W

D

O

R

D

N

E

R

E

D

N

I

K

A

T

O

E

U

G

N

I

T

E

O

M

T

N

O

N

A

N

B

P

O

L

I

T

I

E

K

J

E

M

N

C

E

E

B

E

W

O

N

E

R

S

I

N

Z

E

T

R

D

N

E

N

N

A

P

S

P

E

L

E

N

E

S

De oplossing staat op pagina 16.

Advertentie

TEST JE KENNIS!

VIER DAGEN LANG EEN SCHOON FEESTJE! Hé, loop jij binnenkort ook de Avond4daagse? Dit jaar wordt op heel veel plekken in Nederland een Schone Avond4daagse georganiseerd om te voorkomen dat er (zwerf)afval op de route achterblijft. Help jij ook mee? Dan maken we er samen een gezellig én schoon wandelfeestje van!

1. Welk afval blijft het langste liggen in de natuur? a) Plastic flesje b) Blikje c) Kauwgom

ZING

2. Wat is de allerbelangrijkste reden om zwerfafval te voorkomen? a) Kinderen spelen fijner op een plek waar geen zwerfafval ligt b) Dieren, vogels en zeedieren gaan niet dood door het eten van zwerfafval c) Het bespaart geld, want zwerfafval opruimen is duur

Oefen van tevoren in de klas het Schone Avond4daagselied van 123ZING, zodat jullie het onderweg uit volle borst kunnen zingen!

MET JE KLAS! TIP ZWERFAFVAL BATTLE Met de Zwerfafval Battle ga je gamend de strijd aan tegen zwerfafval! Haal jij de hoogste score?

Supporter van Schoon zet zich in voor een zwerfafvalvrij Nederland. Ben jij ook Supporter van Schoon en wil je meer weten over zwerfafval? Ga dan naar aandeslagmetafval.nl.

SCHONEAVONDVIERDAAGSE.NL SCHONEAVOND4DAAGSE.NL

3

Toen Abbas (12) in de buurt van Hidde (9) kwam wonen, leerden ze elkaar kennen door het Buddy to Buddyproject. Hidde: “Ik maak kinderen uit oorlogslanden wegwijs in mijn stad.”

Wat zijn de verschillen met je vorige buurt?

ABBAS: “In Syrië woonde ik in een grote stad. Daar waren niet zoveel bomen en bloemen als hier. Ik kon ook niet fietsen op straat, want er waren geen fietspaden.”

HIDDE: “We zijn ook net verhuisd en hebben nu een veel grotere tuin. Perfect voor een trampoline.”

Nieuw in de buurt

Wij houden van gamen

Wat maakt jullie vriend­ schap extra bijzonder?

ABBAS: “Hidde helpt me met de uitspraak van Nederlands en hij laat me plekken in de buurt zien waar je fijn kunt spelen.”

HIDDE: “Ik vraag van alles over zijn cultuur. Ik dacht bijvoorbeeld eerst dat vrouwen hoofddoeken dragen omdat het in die landen heel warm is. Abbas legde uit dat het met hun geloof te maken heeft.”

2

Is er iets wat jullie graag samen doen?

ABBAS: “We houden allebei van gamen. Maar ik houd wel meer van voetbal dan Hidde."

HIDDE: “Ik vind hockey nét iets leuker. Mijn oude spelcomputer heb ik niet op Marktplaats gezet, maar aan Abbas gegeven."

5

4 Hoe zijn jullie nieuwe buren?

HIDDE: “Toen we hier twee weken woonden, ben ik me maar eens gaan voorstellen bij de buren. Daarna ging ik meteen met ze spelen.”

ABBAS: “De ene buurman hielp ons verhuizen van het asielzoekerscentrum in Arnhem naar ons nieuwe huis in Zutphen. Een andere buurman gaf ons een bos bloemen met een mooie vaas. Het enige nadeel van ons huis is dat er geen schutting in onze achtertuin staat. Mijn bal valt soms in de bloemen van de buurman en dat vinden we allebei vervelend.”

Wat doen jullie voor je buurt?

HIDDE: “Na Oud & Nieuw lagen er heel veel resten van rotjes op straat. Die heb ik toen opgeruimd.”

ABBAS: “Wij brengen vaak eten naar de buren. Maar de buren doen ook veel voor ons. Mijn vader mag bijvoorbeeld tuingereed­ schap lenen.”

Tekst Karin Wesselink Foto’s Rob Voss

1

11

12

Reportage Daymona Ghatoun

Buurt achter een hek Er is geen winkel of restaurant. Wel een school en een moestuin.

Ghatoun (12) en haar broer Mirgan (10) wonen sinds drie jaar in het asiel­z­oekers­­centrum Zeewolde.

1 Oktober sluit het azc en moet iedereen verhuizen.

Ik breng peterselie naar buurvrouw Huda.

V

oorzichtig haalt Ghatoun een viooltje uit het plastic bakje. De aarde brokkelt naar beneden en Ghatoun lacht. “Vieze vingers!”

De kinderen in het asielzoekerscentrum vrolijken vandaag met bloemen hun buurt een beetje op. Die bestaat uit één straat en ligt afgelegen tussen de weilanden en het bos van de Flevopolder. Het dorp Zeewolde is ongeveer twintig minuten fietsen.

SLAGBOOM Niet iedereen mag zomaar het terrein op.

Er staat een slagboom en bezoekers moeten zich eerst melden bij de bewakers. Ghatoun en Mirgan zijn hier vanaf de opening van het azc, drie jaar geleden. Iedereen kent ze.

En zij kennen ook iedereen. Hun moeder

Met een van de vrijwilligers Karin.

Nazi vertelt dat ze in Syrië in een klein bergdorpje woonden, met zo’n driehonderd inwoners. Nu hebben ze net zoveel buren: allemaal asielzoekers.

GEWELD Ghatoun luistert vol aandacht naar haar moeder. Het gezin vluchtte vijf jaar geleden voor het oorlogsgeweld. Ghatoun heeft zulke erge dingen meegemaakt, dat ze zich niets meer kan herinneren van haar vroegere buurt.

Haar moeder vertelt dat ze olijfbomen hadden en tomaten en komkommers verbouwden.

Vandaar dat het gezin zo graag de moestuin in het kamp onderhoudt.

GEVEN “Als de groente klaar is, dan eten we het zelf én we geven het aan buren. Buurvrouw Huda houdt van peterselie, die doet ze in de kippen­ soep.” Zij woont één huis verder, op de tweede verdieping. Ze komt uit Afghanistan. “Zij praat

13

‘Mijn zus geeft dansles’

FAMILIE Doordat iedereen in het kamp in hetzelfde schuitje zit, begrijpen ze elkaar goed. Ook al spreken ze niet elkaars taal. Nazi: “We zijn één grote familie en iedereen is aardig.” Ze doen veel voor elkaar. Ghatoun: “Ik breng vaak iets lekkers naar iemand. Koekjes, bijvoorbeeld.

En ik help Huda vaak met koken. Dan gaan we eieren bakken. En als iemand een lekke band heeft, dan plakt m’n vader die.”

RUST Natuurlijk is er ook stress. Veel mensen weten nog niet of ze in Nederland mogen blijven. “Maar wij houden niet van ruzie of geschreeuw. Daar schrikken we van. We willen

Mirgan is spits in het team van Zeewolde.

rust.” Mirgan vindt het fijn in het azc. “Ik kan hier voetballen en ik houd van school. In Syrië ging ik niet naar school.” Maar er zitten ook nadelen aan het kamp. “Het is hier best druk. Te druk. En kinderen maken vaak ruzie met elkaar. Ze worden snel boos. Bij­voor­ beeld als iemand tijdens het voetballen de bal afpakt.”

WEG Na de zomer moet de familie naar een ander azc twintig kilometer verderop, in Harderwijk. Dit kamp gaat dicht. “Dat vinden we erg jammer. We gaan deze plek en het dorp heel erg missen.” Ghatoun zit op volleybal in Zeewolde en Mirgan voetbalt er.

Gelukkig hebben vrijwilligers uit de buurt beloofd dat ze de kinderen na de zomer met de auto naar hun sport zullen brengen.

Ghatoun en Mirgan glunderen als ze over de vrijwilligers vertellen. “Ze maken het extra leuk voor ons hier.”

Tekst Karin Wesselink Foto’s Marco Hofsté Tekst Karin Wesselink Foto’s Marco Hofsté

Arabisch, ik Koerdisch. Maar ze is heel lief.”

De Nigeriaanse buurman kookt niet met peterselie. “Hij lust wel sla en die geven we dus aan hem.” Verder is er niet zoveel contact.

“Hij wil graag alleen zijn. En hij is vaak stil.”

14

Fotostrip

Bingo en choco De hond uitlaten voor de buurvrouw en vriendelijk groeten op straat. Voor Nilaya (10) uit Diemen is het heel normaal om iets voor een ander te doen.

Als kinderburgemeester gaat ze vandaag op bezoek in het verzorgingshuis.

Samen met de kinderraad heeft ze bedacht om zelfgebakken lekkers mee te nemen naar het verzorgingshuis.

Wat ruikt die cake heerlijk!

Nilaya heeft de ketting van de kinder­ burgemeester al om.

Bijna bingo!

Iets anders wat Nilaya doet voor de buurt: afval prikken.

Waar ga jij met m'n drol naartoe?

... ze groet altijd vriendelijk op straat...

.... en voor de buurvrouw laat ze soms hondje Choco uit.

Kijk voor een filmpje achter de schermen op ons YouTube-kanaal: samsammagazine.

Abonneer je je ook meteen?

Dit was de laatste aflevering van deze fotostrip.

Foto's Rob Keeris Tekst Karin Wesselink

Vandaag helpen de kinderen bij bingo.

Advertentie

.............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. . . . . . . . . .1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4 ........................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6 .............................................. .............................................................................................................................................. . . . . . . . .Kiki . . . .(11) . . . uit . . .Bussum . . . . . . .helpt . . . . .eens . . . .per . . . maand . . . . . . . . . . . . . Waarom . . . . . . . .gaat . . . .Nilaya . . . . . .(10) . . . uit . . .Diemen . . . . . . .naar . . . . . . . . . . . . . . Als . . . je . . . . . .klusje . . . . . . . . . mensen . . . . . . . . . je . . . . . . . wilt ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . een . . . . . . . . .voor . . . . . . . . . . . in . . . . buurt .................. . . . . . . . .in. .een . . . . . . . . . Cafe. . . . . . . . . .doet . . . . . . daar? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .verzorgingshuis? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .dan… ......................................... . . . . . . . . . . . . . Repair . . . . . . . . . . .Wat . . . . . . . . ze . . . . . . . . . . . . . . . . . . het . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . doen, ............................................... . . . . . . . . . . .Printers . . . . . . .repareren. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O . .mdat . . . . ze . . .kinderburgemeester . . . . . . . . . . . . . . . . is. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..... k. un . . . . . . . het . . . . . . . . aan . . . . . . . . . . . of ............... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .je. dat . . . . . . .beste . . . . . . . .je. ouders . . . . . . . . .andere ............ . . . . . . . . . . .Sokken . . . . . . stoppen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Z. e. .heeft . . . . nog . . . .zelfgebakken . . . . . . . . . . .cake . . . . over. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . volwassenen . . . . . . . . . . .overlaten. ............................... .............................................................................................................................................. . . . . . . . . . . .Koffie . . . . .schenken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Z. e. .gaat . . . .ouderen . . . . . . .helpen . . . . . .met . . . bingo . . . . . spelen. . . . . . . . . . . . . . . . . . ..... m . .oet . . .je. dat . . . eerst . . . . .aan . . .de . .burgemeester . . . . . . . . . . . vragen. ............ . . . . . . . . . . .Gebroken . . . . . . . . . . . . . . . . . . plakken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . klaar . . . . . . . .alle . . . . . . . . . klusjes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .je. .toestemming . . . . . . . . . . . . . . . .van . . . . . koning. ............... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . koffiekopjes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Z. e. .is. al . . . . . . met . . . . . . . andere . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..... h. eb . . . . . . . . . . . . . . . .nodig . . . . . . . .de ................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..... m . . . . .je. .een . . . . . . . en . . . . . . . . . . . . . .aan .............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .aak . . . . . . . . plan . . . . . . .ga. .je. .gewoon . . . . . . . . . . de ........... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . slag. .......................................... .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. . . . . . . . . .2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .............................................................................................................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Mijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 ......................... . . . . . . . .Mijntje . . . . . . . . . .en . . . . . . . . (13) . . . . . . . . in . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . staat . . . . . . .huis ................................................ . . . . . . . . . . . . . . (12) . . . . . . Liselot . . . . . . . . . .gaan . . . . . . Den . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .altijd . . . .in. .de ............................................ . . . . . . . .Bosch . . . . . . . . .tafel . . . . . . . .ouderen, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . buurt. ................................................... . . . . . . . . . . . . . .aan . . . . . . . met . . . . . . . . . . . .omdat… ............................................................................................................. . . . . . . . . . . . …. .h .un . . . . . . . . geen . . . . . . . .hebben ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . ouders . . . . . . . . . . .tijd . . . . . . . . . om .......................................................................................................... . . . . . . . . . . . . .met . . . ze . . .te. .eten. ......................................................................................................................... .............................................................................................................................................. . . . . . . . . . . . …. .ze. .dat . . . . . . . . . .gezellig ..................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . .gewoon . . . . . . . . . . . . . vinden. ............................................................................................................... . . . . . . . . . . . …. . ze. .houden . . . . . . van . . . .bord­ . . . . . . . . . . . spelen. .......................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . s. pelletjes ................................................................................................................. . . . . . . . . . . . …. . d.e.ouderen . . . . . . . zelf . . . geen . . . . .bestek . . . . . .meer .......................................................................................................... . . . . . . . . . . . . .kunnen . . . . . .vasthouden. ........................................................................................................................... .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Doe . . . . . . . .quiz . . . . . . . .online ............... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . deze . . . . . . . . .ook . . . . . . . . . en .......... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .zie . . .meteen . . . . . . wat . . . .je. .goed . . . . of ............ .............................................................................................................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .fout ............................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .hebt! ........................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .samsam.net/ ............................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .quiz ............................... . . . . . . . . .3 ..................................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5 ........................................................................................... . . . . . . . .Abbas . . . . . .(12) . . . . . . . .uit . . . . . . . .Wat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . H . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .in. .Zeewolde . . . . . . . . . . een .......................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . .komt . . . . . . . .Syrië. . . . . . . . . weet . . . . . . . . . . . . . . . . . . .et. .asielzoekerscentrum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . is ............................................................ . . . . . . . .hij . . .nog . . . van . . . .zijn . . . vorige . . . . . .buurt? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . heel . . . . bijzondere . . . . . . . . . .buurt. . . . . . Wat . . . . klopt . . . . . NIET? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . COLOFON ........................................... .............................................................................................................................................. . . . . . . . . . . . D. aar . . . lag . . .veel . . . .hondenpoep. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E.r. wonen . . . . . . allemaal . . . . . . . mensen . . . . . . .die . . .hetzelfde ................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. aar . . . . . . .je. niet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . hebben ......................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . kon . . . . . . . . .fietsen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .meegemaakt. .................................................................................. . . . . . . . . . . . H. ij. .kan . . . . . . .niets . . . . . . . . herinneren. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . gaat . . . . . . . . . . na . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .SAMSAM . . . . . . . . . . .betekent . . . . . . . samen. . . . . . . .Samsam . . . . .laat ............ . . . . . . . . . . . . . . . . .zich . . . . . . . .meer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . H. et . . . . . . sluiten . . . . . . . . .de. .zomervakantie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .hoe . .kinderen . . . . . wereldwijd . . . . . . .samen . . . .leven, . . . spelen, . . . . .delen, . . . . . . zien .......... . . . . . . . . . . . H. et . . was . . . .er. .heel . . . .stil. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I.edereen . . . . . . .mag . . . .op . . bezoek . . . . . . komen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .samen . . . .verantwoordelijk . . . . . . . . . zijn . . .voor . . de . . wereld. . . . . .Samsam . . . . leren .is.een . .en. . . . . . . . . .............................................................................................................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E.r. zijn . . . . . . . .winkels . . . . . . . . restaurants. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . website . . . . .en. .lesbrief . . . . voor . . . . . . .5 .t/m .................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . geen . . . . . . . . . . . of . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .tijdschrift, . . . . .Henrike . . . . . . .Gelder . . . . . . .groep . . . . . . .8.. . . Wesselink, ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Redactie . . . . . . . . . .van . . . . . . (hoofdredacteur), . . . . . . . . . . Karin ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Rolf . .Rosing . . . . (beeldredacteur) . . . . . . . . . .Marketing . . . . . . Floor . . . .Denekamp, ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Layla . . . . . . . . .Advertenties . . . . . . . . . . . . .Budi .................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .te.Rehorst . . . . . . . . . . . . .en. .sales . . . . . .Goudsmit, ................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Kirsten . . . .Hogeboom, . . . . . . .Patrice . . . .Sijmons . . . . .Verder . . . .werkten . . . . . mee ............. . . . . . . . .TWIDO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Shody . . . Careman, . . . . . . Marco . . . .van . . Hofsté, . . . . .Marinde . . . . .Hurenkamp, . . . . . . .Rob .......... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Keeris, . . . .Len. .Land, . . . Studio . . . . de. .Leijer, . . . .Raymi . . . Sambo, . . . . .Liesbeth ............... .............................................................................................................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Vijfvinkel, . . . . .Rob . . . . . .Petterik . . . . .Wiggers . . . . . . . . . . . Max . . .Grünfeld ............ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Ontwerp . . . . . . . .Voss, . . . . . Matthijs . . . . . . . Illustraties . . . . . . . . Young .............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Barbara . . . . .Pilipp, . . . . . . . . Koppen . . . . .Uitgever . . . . . . . . . &. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Connected . . . . . . Lithografie . . . . . . . Rody . . . Slavenburg . . . . . . .Druk . . . Rodi . . .Media ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Verzending . . . . . . .APG . . Redactieadres . . . . . . . . . Meeuwenlaan . . . . . . . . .98-100, . . . . 1021 ........... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .JL. Amsterdam . . . . . . .Mail . . .info@samsam.net . . . . . . . . . .Web . . .samsam.net . . . . . . . Mail ........... .............................................................................................................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .voor . . .abonnementen . . . . . . . . .en. .wijzigingen . . . . . . .lezersservice@samsam. ..................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .net. .of. bel . . . . . . . . . . .Begrijpend . . . . . . . . . .scholen . . . . . . . een ........... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 020-6304702 . . . . . . . . . . . . . . . .lezen . . . . . . . .met ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .abonnement . . . . . . .op. .Samsam . . . . .krijgen . . . . bij. .elk. .nummer . . . . .een . . lesbrief ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .met . .begrijpend . . . . . . lezen . . . . . .Kidsweek ............................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Kijk . . . .samsam.net/leerkrachten . . . . . . . .van . . . . . . . .in.de. .Klas. ................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . op ........................................ .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Meer . . . .Samsam . . . . . . op ................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .social . . . . . . . . . en ................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . media ...................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .samsam.net .......................................... .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................

Strip Studio De Leijer

Quiz

De oplossing van pagina 10: Ik heb een plan. Doe je mee?

16