Janny Oudega*
In Drenthe komt de linde, naast de eik, het meeste voor op het boerenerf. In de zomer vormt deze boom een dicht groen scherm dat de boerderij bijna onzichtbaar maakt. ’s Winters zie je de zwarte silhouetten afsteken tegen de blauwe vrieslucht. Dan is goed te zien hoe ze geknot zijn.
Een niet geknotte linde komt hier en daar wel voor op een achtererf. De boom is dan een schaduwplek voor het paard en voor een buurpraatje. Soms kom je midden in het land een paar eenzame knotlindes tegen. Ze herinneren aan de plaats waar vroeger een boerderij heeft gestaan.
Vrijwel bij elke oudere boerderij staan Knotlindes, veelzijdige beschermers van het huis. Het knotten, ten hoogste één keer in de vijf tot acht jaar, kostte de altijd drukke boer niet veel tijd. De knotten geven schaduw aan de zonzijde. Zo werden in het huis de melk, de boter en het vlees koel gehouden. De afstand tot de gevel en de hoogte waarop de knot begint, bepaalt de plek waar de schaduw valt.
Knotlindes fungeren als natuurlijk zonnescherm. Maar ze zijn ook anderszins nuttig. De bloemen leveren lindehoning en het zachte hout is heel geschikt om er speelgoed en keukengerei van te snijden. De bloesem wordt ook gebruikt voor lindebloesemthee. Het is rustgevend en helpt om verkoudheid tegen te gaan.
Foto: Werkgroep Boerenerven Drenthe
Knotlinde zorgt voor schaduw De linde hoort bij mensen. Ze is van oudsher omgeven met mythen en verhalen. In veel culturen is de linde het symbool van schoonheid, geluk, trouw, troost en liefde. Daarom tref je de linde ook als solitaire boom aan op een dorpsplein als plek van samenkomst.
*Drs. J.J.H. Oudega-Schokker is lid van de Werkgroep Boerderij en Erf van Het Drentse Landschap.
Excursie De Werkgroep Boerenerven Drenthe houdt op woensdag 21 oktober om 13.30 uur in Orvelte een rondleiding over boerenerven. Op zondag 25 oktober gebeurt dit in Eext om 11.00 uur. Deelname is gratis. Kijk voor meer informatie www.drentslandschap.nl/activiteiten.