dokunulmazlığı olduğuna kani, sanıyor ki bütün şımarıklıkları hoşgörülecek. Zira nihayet baştakilerle aynı kasttan. Yani Breton gibi. Burjuvazi sürrealistler karşısında elini tabancasına atmadı. Yaramaz çocukları fazla ciddiye almak için pek sebep yoktu. Gençtiler. Breton geçici bir taşkınlıktı. Nazımı okuduğu için zindana tıkılan lise talebesinden galiba yalnız Çetin sözetti. Ahmet Akat "Kapital" diye bir eserin varlığından haber verdiği için bir sene ışıktan mahrum bırakıldı. Babeuf yetişmemiş bir ülke için bir tehlikedir. Bir kıyama davet. Fikir hürriyeti ya bütün olarak müdafaa edilir, ya edilmez. Falan doçenttir, meyhanede hır çıkarmış, örtbas edelim. Falan bizdendir bir hatadır işlemiş, kusuruna bakmayın, olmaz. Pierre Emmanuel yalan söylüyor, Babeuf bir filozof değildir. Zaten Fransız İhtilalinin filozofu ne demek? Alay mı ediyorlar. Tahsin Yücel, İlhan Selçuk'a çatıyor: İnsan ortadan olacağına faşist olsun, komünist olsun daha iyi diyormuş. Tahsin'e göre, hakikat ortada, kutuplar fikri çizgileştiriyor, yani fakirleştiriyor. Doğru. Kiliseye koşmak, camiye koşmak... yani sürüye katılmak, hakikati aramaktan vazgeçmek. Kalabalığın benimsediği hal suretlerini çilesiz, kaygısız benimsemek. Ama Selçuk haklı.
Bizde asıl sürü, asıl sürüngen, asıl kara kalabalık, asıl nasırlaşmış şuur, kemikleşmiş vicdan, asıl araba beygiri, başını sağa sola çevirmekten korkan nasipsizler... Sağda, solda , hayvani veya nebati bir tercih, bir irade yönelişi farketmek mümkün. Orta... Orta, uyuyan milyonların yan geldiği sedir. Her tehlikeden kaçış, her düşünceden kaçış. Bırakıldığı yerde çubuğuna sarılan esrarkeşin tekkesi. Sağda, solda bir çırpınış, bir hayat hamlesi var. Ortadaki uykusundan tedirgin edildiği için şikâyetçi. Tarih sahnesine çıktık çıkalı ortadayız. Yani bir sürücünün kamçısı altında hep aynı turu tekrarlamaya memur şu kadar milyon beygir. Berke, dünde ne vardı diyor? Namık Kemal niçin feda edilmesin? "Sefiller" ve "Cezmi"... Hugo yanında Kemal'in ne değeri var? Kemal bir başlangıç, bir fecir. Hugo, Juvenalle, Job'la, Homer'le başlayan bir kitabın son mephası. Dante'yi, Milton'u, D'Aubigne'yi çıkarın, ne kalır