Kunstletters #004 by Kunstletters

KUNSTLETTERS

DRIEMAANDELIJKS • JANUARI — MAART 2019

#004

KUNSTLETTERS

Achter de cover Bram Antheunis Mijn favoriet Compagnie Lucamoros, La Tortue De Gauguin

Carte Blanche

In opdracht Martine Platteau maakt Vlaskapellen

Tentotips

As seen on Instagram

Overpeysing

Portret Sabien Clement

Fibre-Fixed Vezels voor de toekomst

Ateliergesprekken Nadia Naveau Uit de doeken Claessens Canvas Bezoeken voorjaar 2019

Achter de schermen 22 Nicolas Keppens, assistent bij Studio Hans Op de Beeck Uit de webgalerie De keuze van Ingrid Godon

Welkom in de wintereditie van Kunstletters. W E L K O M

Ben Sledsens

p. 3 Twee kraanvogels met nest twee jonge kraanvogels en wegvluchtende bruine das © Pili Pili Mulongoy © Gallery Raf Van Severen

Inez Michiels Over de band tussen kleur, vorm en betekenis

Atelier Offline Els Ghyselinck maakt een werkplek om te delen

We maken je in Kunstletters heel graag warm voor boeiende kunst en tonen daarbij veel beeldend werk. Vandaar dat we je verwelkomen met een beeld. Op de volgende bladzijde zie je een werk van Pili Pili Mulongoy. Je kan dit schilderij, samen met werk van andere getalenteerde Congolese kunstenaars, ontdekken in de expo ‘Congo’. Die loopt tot 3 februari in Gallery Raf Van Severen in Antwerpen. Meer info over deze expo vind je op www.kunstletters.be

KUNSTLETTERS

Achter de cover Bram Antheunis

Bram Antheunis maakt collages en assemblages, vaak gekruid met een snufje surrealisme, melancholie en nostalgie. Diezelfde sfeer legt hij ook in zijn schilderijen en grafisch ontwerp. Tot 20 januari 2019 loopt een solotentoonstelling met een overzicht van zijn werk in De Casino in Sint-Niklaas.

balance, 20 x 30 cm

er • ov

in de c

C O V E R

in de c

er •

D E

A C H T E R

WIN DE COVER We geven 1 print weg van dit werk van Bram. Hangt die binnenkort in jouw woonkamer of atelier? Waag je kans en mail ‘Win de cover’ naar info@kunstletters.be. Succes!

KUNSTLETTERS

BRAM: Ik beschouw mezelf als een gepassioneerd liefhebber, met een grote goesting om verschillende stijlen en materialen uit te proberen. Ik heb geen kunstopleiding gevolgd en dat beperkt me enigszins. Maar ik compenseer dat door met open blik allerlei technieken en materialen uit te proberen. Zo geef ik de ruimte aan het toeval en het moment. Ik neem mijn verzameling gevonden voorwerpen en oude magazines als vertrekpunt voor mijn werken. Door met beelden te spelen en ze te combineren of te kruisen, krijgen ze een nieuwe betekenis en ontstaat er een verhaal. Het werkje 'balance' is gemaakt voor een expositie in New York, met als thema 'unnatural symmetry'. Hiervoor maakte ik gebruik van een oude gevonden foto van een jong meisje dat, als versteend, op de hoek van een zwembad staat. De compositie en haar reflectie in het water maken het mogelijk om het beeld te draaien. Je vraagt je af of het meisje poseert of van plan is om te springen? Er gaat een dreiging van uit. Ik werkte daar op verder door extra

L E E F T I J D : 40 jaar W O O N P L A A T S : Zottegem

dimensies toe te voegen: de hemel en de aarde, het oneindige en het tastbare, het lichte en het donkere... Ik ben gefascineerd door het vergeten, het bijna letterlijke vervagen van beelden. De manier waarop we omgaan met tastbare artefacten van wat ooit belangrijke gebeurtenissen leken, houdt me bezig. Hoe ik dit omzet in concepten en beelden leunt voor mij sterk aan bij de medisch-therapeutische term 'reminiscentie'. Dat is onder andere een vorm van hulpverlening waarbij het ophalen van herinneringen centraal staat, bij dementerenden bijvoorbeeld. In mijn versie van dat begrip verzamel en documenteer ik foto's en voorwerpen van onbekenden uit het verleden en manipuleer en reconstrueer ze tot nieuwe, onbestaande herinneringen. www.bramantheunis.com

A C H T E R D E C O V E R

KUNSTLETTERS

Mijn favoriet Compagnie Lucamoros, La Tortue De Gauguin

I PN O RB TE RE EL TD

KUNSTLETTERS

In deze rubriek vertelt een medewerker van Kunstwerkt over een kunstenaar, expo of beeldend werk dat een diepe indruk heeft nagelaten. Deze keer: Els Buffel. Zij is als vormingsmedewerker vooral met het project ‘Buren bij Kunstenaars’ aan de slag.

Deze zomer maakte ik in de weiden van Florenville een bijzondere voorstelling over beeldende kunst mee. Ik had geen idee wat me te wachten stond. Misschien is zonder voorkennis en verwachtingen een voorstelling zien die je overdondert wel één van de mooiste ervaringen. Elk jaar staat het ‘Festival International des arts de la rue Chassepierre’ in mijn agenda aangeduid. Dit jaar raakte ik er nog eens echt. Het festival staat gekend om zijn talloze fijne straattheatershows in de prachtige omgeving van Florenville. Elke dag wordt afgesloten met een avondshow. Dit jaar viel Compagnie Lucamoros die eer te beurt. Samen met enkele vrienden en honderden anderen, jong en oud, zoeken we een plekje in het gras en wachten we gezellig in de duisternis op de start van de show. Wat we te zien krijgen is een totaalvoorstelling. We kijken naar een grote stellingsconstructie van 9 meter hoog en 5 meter breed. Die doet dienst als schildersezel. Een uur lang creëren 6 kunstenaars in ijltempo steeds

opnieuw een prachtig werk, om dat even snel achteloos in het publiek te gooien, te overschilderen of letterlijk in de lucht op te laten. Wat is een beeldend werk vandaag? Wat is de waarde ervan? Hoe kunnen we kunst waarnemen in een samenleving die wordt overspoeld door een veelvoud aan beelden? De zes kunstenaars bezetten de stelling, elk in hun eigen compartimentje, verspreid over drie verdiepingen. Een spreker en een muzikant begeleiden hen vanop de begane grond. Het lijkt alsof de 6 kunstenaars elk apart in hun eigen wereldje zitten. Maar ze breken die kleine ruimtes steeds open, waardoor de grenzen van hun werk samensmelten met die van hun buren. Bij het eindpunt van elk werk blijkt dat alle werken samen één beeld vormen. Het publiek is bij elke climax weer onder de indruk. Het is een manier om te tonen dat een werk altijd het resultaat is van samenvoegingen van andere werken, van vele invloeden. Ook al wordt een werk vaak alleen tentoongesteld.

Het Franse gezelschap liet zich voor de voorstelling inspireren door een verhaal over Paul Gauguin. Hij schilderde op een strand op de Marquesaseilanden rechtstreeks op het schild van een levende schildpad. Zo werd het dier een klein, mobiel museum dat zijn kunst voor lange tijd meevoerde op het strand en naar de dieptes van de oceaan. Compagnie Lucamoros wil op dezelfde, bijzondere manier het publiek laten kijken naar beeldende kunst en nadenken over de plaats van kunst in publieke ruimtes. De artiesten maken de beelden in real time, zonder enige kunstgreep. In overeenstemming met de kortstondige en vluchtige geest van het theater, vernietigen ze de werken ook meteen. Helaas staan er geen nieuwe shows in België gepland.

www.lucamoros.com

p. 6

Foto: J.P. Zanotti

I N B E E L D

KUNSTLETTERS

Tentotips MARIO DE BRABANDERE

Liggend stilleven 2009, potlood, kleurpotlood en geplastificeerd papier op karton, 28.7 x 35.9 cm. © De Ziener Kelk, 2010, olieverf en potlood op papier, 29.7 x 21cm. © De Ziener

E X P O

Veel werken van Mario de Brabandere (1963) lijken opgevist uit een vergeten archief. Hij tekent op vergeelde onbeschreven bladen van een kasboek of schildert op kaftpapier uit vervlogen tijden. Het geeft zijn werk een aura dat respect afdwingt: ‘Draag zorg voor mijn kwetsbaar werk!’

hij zich eerst op zijn tekenkunst. De Brabandere onderzoekt hoe tafelgerei als soepkommen en koffiekannen zich in een begrensd vlak laat wringen, hoe de vormen tegen de randen aan schurken. Het lijkt alsof pot en pan op de vlucht willen slaan. Paradoxaal genoeg ontstaan daaruit uiterst harmonieuze composities.

Met een unieke herkenbare toets tekent en schildert De Brabandere uitgepuurde geabstraheerde vormen. Hij verbindt arme materialen met banale plakband. Hij snijdt en plooit papier en ijzerdraad. Door afgedankte gebruiksvoorwerpen in een onverwachte compositie te presenteren, krijgen de objecten een nieuw leven met een artistieke identiteit. Je stelt je de vraag: ‘Wat wil deze kunstenaar mij vertellen?’

De neerslag hiervan zie je in de expo ‘V F D B’. Ofwel ‘Voor Frans De Brabandere.’ Je krijgt er voornamelijk werk te zien van 2008 tot 2010. De presentatie toont de queeste van de kunstenaar naar gemoedsrust. Het gaat over de herinnering aan wat hij is kwijtgeraakt: harmonie en rust.

Voor een antwoord op die vraag moeten we terug naar 1981. De vader van de kunstenaar, Frans De Brabandere, vraagt op zijn sterfbed uitdrukkelijk aan zijn zoon om zijn best te doen als jonge kunstenaar. Die opdracht heeft een sterke impact op de uiterst sensitieve achttienjarige. Ook vandaag nog maakt Mario regelmatig werk dat hij aanduidt als een eerbetoon aan zijn vader. Voor De Brabandere wordt de beproeving nog ingrijpender als hij in december 2007 ook zijn levensgezel Leon verliest. Om zijn leven terug op de rails te krijgen, stort

Dit gevoel versterkt zich nog door in de tentoonstelling kunst uit de privéverzameling van Mario De Brabandere te integreren. Zo zie je er ook werk van Berlinde de Bruyckere, Hans Harp, Joseph Beuys, Dan Van Severen, Philippe Vandenberg en anderen.

Roger Raveelmuseum, Machelen-Zulte Tot 24 februari 2019 www.rogerraveelmuseum.be

KUNSTLETTERS

GUY MEES

DENNIS TYFUS

Lost spaces, 1964-1967, 70 x 70 x 70-cm. © Guy Mees. Foto: Vildana Memic

Dennis Tyfus, The Pogo Never Stops, 2018, Middelheimmuseum, Antwerpen. © Dennis Tyfus. Foto: Ans Brys

Een heel leven lang probeerde Guy Mees (1935-2003) een unieke beeldtaal te creëren, die buiten de ruimtelijke begrenzing van het schilderijkader kon functioneren. Onder de titel ‘Lost Spaces’ maakt hij in de jaren zestig een reeks werken waarbij hij industriële kant opspant op allerlei frames en driedimensionale volumes. Door ultraviolet neonlicht als achtergrond toe te voegen, ontstaat een visueel effect van vibratie en optische diepte. In de jaren tachtig prikt hij pastelkleurige papierstroken aan de galeriemuren. Het zijn nooit elegante vloeiende elementen die beantwoorden aan traditionele schoonheidsbeleving. Aan de hand van filmbeelden en fotoreeksen toont Mees zijn vrienden en familieleden die spontaan per drie plaats nemen op cementblokken van een verschillende hoogte. Maar doordat Mees veel vrienden heeft die op de niveaublokken kunnen plaatsnemen, ontstaan er oneindig veel mogelijkheden. De kunstenaar laat ons nadenken over de menselijke behoefte aan normen en vaste waarden. De titel ‘The weather is quiet, cool and soft’ verwijst naar een notitie van de kunstenaar over veranderlijkheid en hoe we die kunnen relativeren.

‘The pogo never stops’. De worstenmannen die Dennis Tyfus in het Middelheimpark heeft neergezet, dansen inderdaad onophoudelijk. Alleen vormt niet punk de soundtrack bij de installatie, maar de zoemtoon van dertien luchtblazers die hen in beweging brengen. Wat verder in het park volgt nog meer absurde humor. Drie mannen met dreadlocks zitten klem in buitenmaatse bloempotten en worden bestookt met tennisballen. ‘Strafstudie’ gaat over de grenzeloze vindingrijkheid van de mens om anderen pijn te doen.

Dennis Tyfus heeft een reputatie in de Antwerpse kunsten muziekwereld. Zijn installaties, sculpturen, concerten en teksten volgen uit de duizenden tekeningen die hij maakt. Op een verkeersbord lezen we ‘Ultra Eczema 100’, een verwijzing naar zijn archief, waar hij magazines, platen, boeken en obscure artefacten catalogeert. In het park, naast ‘Het zotte geweld’ van Rik Wouters, vind je één van zijn ‘zangstondes.’ Via de geluidsinstallatie hoor je de stem van Tyfus. Het lijkt wel of de dansende bronzen Nel zelf zingt. Ook bij andere beelden in het park voegde Tyfus een onvoorspelbare muzikale improvisatie toe. Onvoorspelbaar is de juiste term voor deze prettig gestoorde openluchttentoonstelling.

Mu.ZEE, Oostende Tot 10 maart 2019 www.muzee.be

Middelheim, Antwerpen Tot 17 maart 2019 www.middelheimmuseum.be

André De Nys

E X P O

KUNSTLETTERS

OVERPEYSING Meer info op blz. 50.

E X P O

KUNSTLETTERS

E X P O

KUNSTLETTERS

Ateliergesprekken Nadia Naveau Het kunstenaarsatelier: de plek waar het allemaal gebeurt. De plek achter de schermen, waar de kunstenaar inspiratie vindt, koortsachtig werkt en tot rust komt. Welke objecten verzamelt een kunstenaar om zich heen, uit noodzaak of uit genegenheid? In deze reeks selecteert Tamara Beheydt voorwerpen uit een atelier en gaat op zoek naar de verhalen erachter. Deze keer: Nadia Naveau.

Met bescheiden en ietwat hese stem ontvangt Nadia Naveau me in haar atelier. De uitgestrekte ruimte in Antwerpen biedt een overvloed aan prikkels. Overal is er wat te zien. De veelheid aan grote en kleine details stemt overeen met de verschillende contrasterende elementen in haar sculpturen. Uit de spontaneïteit en snelheid waarmee Nadia begint te praten, spreekt passie. Dit is niet haar werk. Dit is haar leven.

P O R T R E T

Nadia toont me wat ze haar ‘draaitafel’ noemt: ‘Deze heb ik zelf in elkaar gestoken,’ zegt ze, terwijl ze de houten constructie aantikt met haar schoen. ‘Er hebben al erg zware beelden op gestaan, dus de tafel zakt ondertussen wat door. Misschien is het tijd voor een nieuwe.’ De tafel bestaat uit gestapelde palletten die kunnen draaien. Zo kan Nadia aan verschillende kanten van het beeld tegelijk werken. Elders in de studio staat een kleiner, hoger exemplaar, gemonteerd op een kruk. Die tafel gebruikt ze om kleinere beelden te maken.

Kleuren en maskers Vrijwel meteen valt me de gigantische muur met knipsels, foto’s en tekeningen op. Als een langwerpig prikbord van inspiratie strekt die zich uit over bijna de hele lengte van haar werkruimte. Er hangt een groot aantal afbeeldingen van werk van haar man, schilder Nick Andrews. ‘We hebben elkaar op de Academie leren kennen,’ vertelt Nadia. ‘Ik was toen al heel driedimensionaal bezig, maar door Nick ontdekte ik ook een heel spectrum aan kleuren. Ik ontdekte hoe

KUNSTLETTERS

Foto: Diego Franssen

die een andere sfeer kunnen geven aan een beeld of textuur. Wederzijdse beïnvloeding is onvermijdelijk; we zijn inmiddels 21 jaar samen.’ Toch werken ze pas sinds kort samen: ‘De laatste jaren ontwerp ik vaak kleinere objecten, die Nick dan schildert en glazuurt.’ In het bureautje op de bovenverdieping van het atelier barst het eveneens van het documentatiemateriaal: boeken, magazines, knipsels en foto’s. ‘Ik verzamel heel veel: stapels kopieën, boeken. Je kan alles altijd opnieuw gebruiken, want elke keer kijk je met een nieuwe focus,’ verklaart Naveau. Op die manier voedt Nadia het beeldarchief in haar onderbewustzijn. Vaak vertrekken nieuwe werken vanuit foto’s van haar eigen reizen. Zo haalde ze recent inspiratie uit haar ervaringen in Mexico. ‘Ik raakte gefascineerd door de motieven van de Mayacultuur, die er heel hedendaags uitzien, door de kleuren en de maskers (onder andere van lucha libre worstelaars, zoals er twee in het atelier hangen).’ Als gevolg maakte Naveau haar eigen ‘maskertjes’: kleine gestileerde werkjes. Het zijn assemblages van porselein, zilver, tekeningen, gevonden voorwerpen en collages.

‘De balans tussen figuratief en abstract moet goed zitten.’

P O R T R E T

KUNSTLETTERS

Figuratie en abstractie

P O R T R E T

Nadia onderzoekt met haar sculpturen de presentatiemogelijkheden van beelden. Zo toonde ze in haar recente tentoonstelling bij Base Alpha Gallery onder meer ‘Les Mamelles De Tirésias’. Dat beeld is een stapeling van verschillende sokkels. ‘De sokkel heeft altijd een belangrijke rol gespeeld in mijn oeuvre. Het is een cruciaal onderdeel van mijn werk’, vertelt ze. 'Het is een belangrijk kunsthistorisch object, maar wordt al te vaak vergeten.' Nadia speelt met het concept van een sokkel door die weg te laten, een onconventionele vorm te geven of te vervangen door een ander object, zoals de palletten in ‘Goofin’ Around’. Haar spel met sokkels en dragers past bovendien perfect in haar werkmethode, waarin assemblage en collage centraal staan.

Giorgio De Chirico (1888-1978) vindt ze de meest inspirerende kunstenaar. ‘Ja, hij maakte ook sculpturen, maar zijn schilderijen fascineren me het meest,’ zegt ze. ‘Ik hou van zijn assemblagemanier van denken. Bij hem heeft dat een metafysische betekenis. Het gaat mij om hoe hij kleurvlakken, perspectieven en vormen samenbrengt in één beeld.’ Daarin herkent Naveau haar eigen werkwijze, waarbij ze focust op een delicate evenwichtsoefening tussen abstracte en figuratieve elementen. Ze neemt deel aan de expo ‘Sanguine’ (eerder in het M HKA, nu in de Fondazione Prada in Milaan) met onder meer een buste van Heracles. ‘Het gezicht is dat van Nick, met een leeuwenkop op zijn hoofd. Heel vaak begin ik spontaan zijn gezicht te boetseren, gewoon omdat ik het van buiten ken. Maar als het beeld meer vorm krijgt, wordt dat gezicht te

KUNSTLETTERS

direct, moet het weg. Dan abstraheer ik het met kleuren of andere toegevoegde elementen. De balans tussen figuratief en abstract moet goed zitten.’

maar hier weet ik dat mijn atelier vlakbij is. Ik zal daar wel gaan creëren.’

Assemblages achterlaten

Nadia Naveau stelt tentoon:

Naveau en haar man Nick Andrews bezitten een huisje in Frankrijk, waar ze vaak heen trekken. ‘We zitten er in een cocon. We werken samen, dicht bij elkaar. Er is ook geen afleiding van ander werk.’ Maar de drang om te maken blijft voortdurend aanwezig. ‘Als we er gaan wandelen, tekent Nick schetsboeken vol. Ik laat er graag dingen achter. Ik maak kleine assemblages met dingen die ik onderweg vind: blaadjes, takjes.’ Assemblages die ze niet mee terug kan nemen, blijven gewoon ter plaatse achter en overleven slechts in een foto. ‘Thuis in Antwerpen raap ik ook kleine dingen op van de straat,

The Gulf Between, over zwart, wit en alles daar tussen De Warande, Turnhout. Tot 21 april 2019 Art Brussels, Tour & Taxis, Brussel. Van 25 tot en met 28 april 2019 Beeldig Hof ter Saksen 15, Beveren. Van 26 mei tot 29 september 2019 Tamara Beheydt Tamara Beheydt is master in de Kunstwetenschappen en bachelor in de Filosofie. Ze publiceert regelmatig bijdragen voor verschillende blogs en magazines. www.tamarabeheydt.com

P O R T R E T

KUNSTLETTERS

Uit de doeken Claessens Canvas Claessens Canvas, één van de laatste én belangrijkste spelers in kwalitatieve schilderdoeken ter wereld, mag Borremans en Tuymans onder zijn klanten rekenen. We gingen langs in dit bijzonder bedrijf om met medezaakvoerder Thomas Huyvaert een kijkje te nemen bij het productieproces van hun schilderdoeken.

In het hartje van Waregem vinden we de fabriek van Claessens: een lang en ietwat verouderd gebouw. Oud, want het pand staat er al sinds 1906, toen nog in de velden. We zijn niet de eerste geïnteresseerden in de fabriek, zo blijkt. Jaren geleden kwam National Geographic langs voor hun programma ‘How do they do it?’

M A T E R I A L E N

Met 10 werknemers heeft Claessens genoeg om hun vele klanten van canvas te voorzien. Dat zijn verdelers zoals Schleiper, Lucas Creativ’, maar ook kleinere handelaars, die de doeken verder verkopen aan kunstenaars. Ook in Australië, Japan, de Verenigde Staten of Noorwegen kan je de canvassen vinden. Ze zijn dus in elk continent te koop.

De kwaliteit van jullie doeken is befaamd. Toch doet de naam Claessens niet meteen bij iedere kunstenaar een belletje rinkelen. Als het over verf en penselen gaat, kent elke schilder wel enkele merken. Canvas daarentegen is een heel anoniem product. Daar willen we wel wat aan doen. Daarom zetten we onze naam nu ook op de doeken. Zo weet de gebruiker welk doek hij heeft aangeschaft en kan hij het opnieuw kopen.

Hoe kom je er achter wie je eindgebruikers zijn? De verdelers vertellen ons wel af en toe wie bij hen doeken komt kopen. Luc Tuymans en Michael Borremans kopen Claessens. Maar door uit te pluizen wie destijds onze verdelers waren, zijn we er ook vrij zeker van dat Magritte op onze doeken werkte. Er is ook een schilderij van Jackson Pollock bekend met een stempel ‘Claessens Canvas, made in Belgium’. Die stempel is er waarschijnlijk door de verdeler op gezet.’

KUNSTLETTERS

Waarom zijn jullie doeken zo geliefd bij schilders? Behalve ĂŠĂŠn Franse producent met eenzelfde traditie en een gelijkaardig proces, zijn er weinig fabrikanten die het doek zo kwalitatief behandelen als wij. Fabrikanten besparen al wel eens op een laag lijm of coating. Bij een restauratie van een schilderij valt het vaak op dat het doek niet kwalitatief genoeg was. De focus ligt te vaak op verf en penselen. Naar doek gaat minder aandacht en budget. Nochtans is het doek de fundering van het schilderij. We maken ook grote doeken, handmatig en op bestelling. Ze bestaan in verschillende breedtes van 2,5 tot 5,1 meter breedte en tot lengtes van 40 meter lang. Ze zijn best populair en je kan ze bijna nergens anders vinden.

Hoe staat het bedrijf er voor? Gaan de zaken goed? De combinatie van het kwalitatief proces en de schaal waarop we kunnen werken zorgt ervoor dat het be-

drijf kan blijven bestaan. Er zijn in ons segment eigenlijk nog amper concurrenten. Maar we moeten alert blijven. Zo zie je bij onze afnemers veel kleine winkels verdwijnen. Ze worden opgekocht door grotere verdelers. Ook online kopen wint fel aan belang. Dat houdt voor ons ook een verandering in. In kleine winkels kreeg je als klant vaak veel uitleg over onze doeken. Dat ontbreekt soms bij grote ondernemingen. Vandaar dat het belangrijk is dat wij ons merk promoten en het verhaal aan de eindklant vertellen.

M A T E R I A L E N

KUNSTLETTERS

VAN VLAS NAAR DOEK THOMAS HUYVAERT: Het productieproces van een schilderdoek begint bij het vlas. Na de oogst wordt er ruw linnen van geweven. Tot begin jaren ‘70 gebeurde dat nog bij Claessens zelf. Van het linnen maken we 3 types doeken: een oliedoek, een absorberend doek of een universeel doek. Sinds de jaren ‘70 gebeurt een gedeelte van het proces machinaal. Daarnaast is er nog altijd een deel manuele productie. Die is nog steeds erg gelijkaardig aan hoe het er in de beginjaren aan toeging. Als het linnen bij Claessens aankomt, is het nog ruw en onbewerkt. We controleren het meteen minutieus op eventuele weeffoutjes. Daarna lijmen we het doek met synthetische lijm. Dat gebeurt in 2 lagen, waarna we het doek laten drogen. Afhankelijk van het doek kiezen we de geschikte coating (olie, acryl of temperaverven). De drie verschillende types doeken hebben een andere behandeling nodig. Een oliedoek droogt bijvoorbeeld op natuurlijke wijze, een universeel doek in een warme droogoven.

➊

Stap 1: ruw linnen

➌

www.claessenscanvas.com Fien Deman

Stap 2: kwaliteitsinspectie

➋ Stap 3: lijmen van het doek

KUNSTLETTERS

➍

➎

Stap 4: voorbereiden van de coatings

Stap 6: een laatste inspectie

➏ Brede doeken

KUNSTLETTERS

Bezoeken voorjaar 2019 In opdracht Een kunstenaar maakt werk op eigen initiatief en vanuit persoonlijke motieven. Of krijgt een opdracht en gaat daarmee aan de slag. Hoe verhouden het vrije werk en het werk in opdracht zich tot elkaar? Op welke manier kunnen ze elkaar versterken, beïnvloeden? Wat zijn de uitdagingen, kansen en ervaringen van werken in opdracht? We bezoeken beeldende kunstenaars die regelmatig werk in opdracht maken. Zij vertellen hoe ze dat aanpakken en lichten hun projecten toe. SABIEN CLEMENT Gent, zondag 24 februari, 11u In het atelier van Sabien Clement hangen de muren vol kleur en inspiratie. De kasten bulken van de eigen creaties en de tekentafels zijn bezaaid zijn met emotioneel persoonlijk werk. Als illustrator werkt Sabien bijna altijd volgens opdracht. Ze krijgt een thema aangereikt en daarbinnen creëert ze haar eigen vrijheid en beeldentaal. Maar ze voelt ook de noodzaak om zichzelf ‘opdrachten’ te geven. Samen met schrijfster Mieke Versyp werkt Sabien aan een graphic novel. Ze gingen samen dit engagement aan. Zo wordt ook dit een opdracht met afspraken. Meer over Sabien Clement vind je op blz. 42.

K U N S T A N D E R S

KUNSTLETTERS

JONAS VANSTEENKISTE Kortrijk, zondag 17 maart, 11u In het werk van Jonas Vansteenkiste speelt architectuur een belangrijke rol. Hij maakt gebruik van sculpturen, foto’s, tekeningen, installaties of video. Daarmee creëert hij plaatsen of schept situaties die je kan omschrijven als 'mentale ruimtes'. Samen met Veerle Michiels stelt hij, in opdracht of op uitnodiging, interventies voor, die in dialoog gaan met een plek. Hij is ook als curator actief en krijgt vaak de opdracht om met een thematiek aan de slag te gaan en daarrond een boeiende tentoonstelling te ontwikkelen. Nu werkt hij, op vraag van de stad Menen, aan het vooronderzoek voor een expo over stad en urbanisatie.

BART LODEWIJKS Kerselare, zondag 28 april, 11u Negentien jaar geleden begon Bart Lodewijks aan een krijttekening die door de wereld loopt: op straat, op muren en rotswanden, op gevels van huizen, ziekenhuizen, gebeds- en tentoonstellingsruimtes. De tekening verspringt en verbindt plekken met elkaar, slaat plekken over en is nooit af. Vandaar dat Bart spreekt over één enkele tekening. In publicaties, films, lezingen en voorstellingen vertelt hij over de sympathie, maar ook over de weerstand die zijn werk oproept. Bart werkt heel 2019 vanuit de bedevaartkapel in Kerselare. Daar treffen we elkaar. Bart zal er, naast zijn werk in de kapel, ook zijn andere projecten toelichten.

↑ Foto: Leon De Backer

EDSNOR Gent, zondag 26 mei, 14u Edouard Schneider a.k.a. Edsnor is grafisch en typografisch kunstenaar en maakt zowel werk in opdracht als vrij werk. Onmiddellijk na zijn studies in 2017 begon hij zijn eigen studio in Gent. Als Edsnor werkt hij met een focus op geometrie, abstracte optische kunst en speelse typografie. In zijn unieke stijl ontwikkelt hij een eigen vormentaal die ver van de commerciële vormgeving ligt. Binnenkort opent hij Studio Letterlik, een grafisch en digitaal bureau. Hoewel hij vrij kiest in de opdrachten die hij aanneemt en het vertrouwen van zijn klanten hem voldoening geeft, is zijn vrij werk voor hem erg belangrijk.

JOKE RAES Gent, zondag 16 juni, 14u De tekeningen, sculpturen en installaties van Joke Raes ontstaan schijnbaar moeiteloos, maar duizelen van de detaillering. De fantasievolle botanische vormen die Joke tekent, lasert, kleit, breit en assembleert nemen een belangrijke

plaats in. Joke Raes werkte in het theater als performer en vormgever, maar vond gaandeweg haar plaats in de beeldende kunst. Als laureaat van het Hoger Instituut voor Schone Kunsten (HISK) in Gent stelt ze tentoon in België en ver daarbuiten. In 2017 realiseerde ze een eerste grote opdracht in de openbare ruimte voor het Algemeen Ziekenhuis Alma in Eeklo. In 2018/2019 werkt ze aan een nieuwe kunstopdracht voor het cultuurcentrum Destelheide in Dworp.

INSCHRIJVEN VOOR EEN BEZOEK? Dat kan via www.kunstwerkt.be of 09 235 22 70 Een atelierbezoek duurt 1,5 uur en kost 8 euro.

KUNSTLETTERS

Achter de schermen Nicolas Keppens, assistent bij Studio Hans Op de Beeck Hoe is het om te werken als assistent van een bekende Belgische kunstenaar? Hoe geef je mee gestalte aan andermans creatieve visie? En valt zo’n job ook te combineren met eigen werk? Kunstletters zocht het uit en ging langs bij Studio Hans Op de Beeck in Anderlecht. We praatten met Nicolas Keppens (29), die er aan de slag is als assistent.

P O R T R E T

↑ The Collectors House © Studio Hans Op de Beeck

KUNSTLETTERS

NICOLAS KEPPENS 29 jaar Aalst Studeerde in 2012 af aan het KASK, richting animatiefilm. Bij Studio Hans Op de Beeck is hij verantwoordelijk voor de productie, animatie en montage van verschillende projecten, zoals ‘Night Time’ en ‘The Thread’. Nu werkt hij aan de preproductie van ‘Staging Silence III’.

New York. We werken nu naar die tentoonstelling toe. Ik volg het hele proces van begin tot eind op. Ik bouw de decors in preproductie en ik buig me samen met Hans over de montage in postproductie.

HANS OP DE BEECK

Werk je meestal in team?

49 jaar Anderlecht Artistieke duizendpoot met internationale faam: hij maakt tekeningen, schilderijen, sculpturen, installaties, video, film, foto’s, tekst en muziek. Hij vindt zijn inspiratie in de alledaagse werkelijkheid en wringt die in zijn werk om tot de perfecte illusie. Hij stelt wereldwijd tentoon.

In de studio zijn we met negen vaste werknemers. Ann Marcelis staat in voor de algemene coördinatie. Ze leidt de studio in goede banen. Op productioneel vlak sturen ik en twee collega’s de verschillende projecten aan. Met wie ik samenwerk, hangt af van de aard en de grootte van de productie. Door de jaren en projecten heen is er een groep van ‘specialisten’ gegroeid. Zo zijn er mensen die mallen uit polyester maken of anderen die heel handig zijn met hout of elektriciteit.

Nicolas, hoe ben je bij Studio Hans Op de Beeck beland? Hans werkte in 2014 aan de film ‘Night Time’. Hij had een groot aantal zwart-witaquarellen geschilderd en wou die tot leven brengen door ze te animeren. Toen er op het laatste moment iets mis liep, moest hij snel op zoek naar twee animatoren. Wie beschikbaar was en er drie weken keihard voor wilde gaan, was welkom. Zo ben ik bij de studio beland.

Waar werk je nu aan? Ik volg de productie van ‘Staging Silence III’ op. Vandaag maak ik tests van ideeën die Hans heeft uitgewerkt. Binnenkort begint de draaiperiode. In februari 2019 gaat ‘Staging Silence III’ in première in

Hoe verloopt de samenwerking met Hans? Hans heeft een bijzonder drukke agenda en is vaak in het buitenland. Als hij in de studio is, laat ik hem zien welke vorderingen er zijn gemaakt. Tijdens die momenten stuurt hij bij of brengt hij nieuwe ideeën aan. Via mail stuur ik hem nieuwe tests door. Zo blijft hij op de hoogte.

Is er ruimte voor eigen inbreng? Ik werk hier vier jaar. Ik voel nu veel natuurlijker aan wat Hans met een

beeld wil, waar hij perfectie wil in een beeld en waar net niet. Dat is een heel groeiproces geweest. Het heeft ook met durf en vertrouwen te maken. Vroeger durfde ik geen volledig shot op te bouwen vóór ik hem iets toonde. Dat doe ik nu wel en dat maakt het een stuk rijker voor mij.

In welke mate is hij een perfectionist? Hans is een perfectionist, maar wel een bijzonder menselijke perfectionist. Hij wil dat het eindresultaat heel goed is. Maar hij gaat er niet vanuit dat het resultaat alleen maar geslaagd is als het overeenstemt met wat hij in het begin voor ogen had. Een werk kan ook geslaagd zijn door te groeien binnen een beperking. Als wij aangeven dat iets moeilijk haalbaar is, door een strakke deadline of omdat het waanzinnig veel geld kost, bedenkt Hans wel een alternatief. In zekere zin springt hij graag creatief om met die ‘beperkingen’. Er is ook de technische bagage van ons team. Soms kunnen wij zijn plannen aanvullen door op de proppen te komen met nieuwe mogelijkheden. Zo heeft de studio zich de laatste jaren enorm toegelegd op 3D-printing, een techniek waar Hans heel nieuwsgierig naar is.

P O R T R E T

KUNSTLETTERS

↑ Staging Silence II © Studio Hans Op de Beeck

Heb je naast je job als assistent nog tijd voor eigen werk? Ik werk vier dagen per week voor de studio en bij grote producties meestal fulltime. Daarnaast maak ik eigen animatiefilmproducties. Als er in de studio een grote productie loopt, is dat moeilijk te combineren met eigen werk. In minder drukke periodes werk ik deeltijds. Hans toont veel interesse in ons werk. Op momenten dat het kan voor de studio, steunt hij ons daar volop in. Ik maak heel ander werk dan hem, met veel cartooneske humor. Ik hou van het werk van Hans, al van vóór ik als assistent in de studio begon. In die zin is het heel fijn om samen over ‘ons werk’ te kunnen praten.

P O R T R E T

‘‘Ik voel nu aan waar Hans perfectie wil in een beeld en waar net niet.’’

Heb je een favoriet werk van Hans? ‘The Collectors House’ vind ik heel indrukwekkend. Daar hebben we met het hele team aan gewerkt. Het was echt bijzonder om die installatie mee te creëren. Alle kleur is uit de ruimte weggezogen en dat werkt sterk op je in. Hans weet zijn beelden uit te puren, waardoor ze een intense sfeer creëren of doen wegdromen. Daarom vind ik ook ‘Staging Silence 2’ héél goed. Die fascinatie voor eenvoudige materialen waarmee Hans miniatuurdecors en ‘iconische’ landschappen bouwt, spreekt me erg aan. Hoe hij in ‘Staging Silence’ met eenvoudige handgebaren een tafereel opbouwt, spreekt tot de verbeelding. De productie van de derde film is nu volop bezig. Deze keer geven we elke scène tot in detail sculpturaal vorm. We verwerken voor het eerst verwijzingen aan de levensgrote sculpturen van Hans in de film. Het is voor mij één van de fijnste projecten tot nog toe.

Lukas De Block Op www.kunstletters.be vertelt Ann Marcelis, coördinator van Studio Op de Beeck, over de vele projecten die op til staan.

KUNSTLETTERS

Uit de webgalerie De keuze van Ingrid Godon De boeken van illustratrice Ingrid Godon (°1958) worden wereldwijd vertaald en ze sleepte al heel wat prijzen in de wacht, zoals de Boekenpauw en de Gouden Griffel. Met ‘Dantesken’ brengt ze voor het eerst een boek zonder tekst, met beelden die voor zich spreken. Na een leven lang de verhalen van anderen te tekenen, creëert ze daarin voluit haar eigen universum. ‘Ze beheerst hier ook perfect het weglaten, het ruimte maken voor de poëzie van haar lijnen en kleurvlakken’, schrijft Eddie Guldolf in de inleiding van het boek. ‘Soms lijken het naïeve, impulsieve schetsen. Maar ze zijn geenszins naïef of impulsief. Integendeel, elke lijn, elk uitval van haar potlood of penseel is met voorbedachten rade gezet. Juist daarom raken ze ook de kijker daar waar kunst moet raken: in buik en hoofd, liefst gelijktijdig.’ We vroegen Ingrid om een kijkje te nemen in de webgalerie en op zoek te gaan naar beelden die haar raken. Ze koos voor werken van Ludo De Kort en Maria Blondeel. Je ontdekt ze op de volgende bladzijden. INGRID: ‘Ik ben een gevoelsmens. Ik vind het soms moeilijk te verwoorden waarom ik van iets hou. Maar ik vond in de webgalerie twee beelden die me raakten. Nu pas valt me op hoe verwant ze aan elkaar zijn. Ludo en Maria maken allebei werk dat kwetsbaar en poëtisch is. Maar ook sterk. Vaak verwart men kwetsbaar en poëtisch met zwak en flauw. Hun werk geeft veel ruimte om zelf in te vullen en daar hou ik van. Ik word stil van een mooie zeldzame lichtinval. Dat zie ik hier in het werk van Maria Blondeel. De strakke, zwarte volumes bij Ludo De Kort spreken aan door hun minimalistische en toch rijke beeldtaal.’

I N B E E L D

KUNSTLETTERS

LUDO DE KORT Ik maakte binnen het project ‘Black Volume’ enkele honderden werken. Soms is de architectuur die ik als startpunt hanteerde nog heel herkenbaar, maar soms ook helemaal niet. Technisch zit ‘Black Volume’ op het snijvlak van fotokunst en vrije grafiek. Ik startte elk werk vanuit een zelfgemaakte foto. Het volume, vaak een gebouw, zette ik vervolgens met behulp van de fotopolymeertechniek om naar een diepdruk. Na het drogen van het etspapier scande ik het in en combineerde het digitaal met de originele foto. Het eindresultaat printte ik op 300 grams Hahnemühle German Etching papier. Mijn interesse in hedendaagse kunst heeft pas echt een vlucht genomen toen ik op mijn 37ste besloot me in te schrijven aan de Academie van Hoogstraten. Op het IKO volgde ik eerst vijf jaar fotokunst en deed later hetzelfde met vrije grafiek. In juni 2015 studeerde ik er af. Ik voel me niet gebonden aan een specifieke kunstdiscipline.

I N B E E L D

Het afgelopen anderhalf jaar heb ik gewerkt aan het project ‘Mishandelde Pagina’s’. Het verbaasde me dat bibliotheekboeken al snel een grote hoeveelheid sporen van hun lezers bevatten. Ik besloot samen met boekbindster Marianne de Zwarte pagina’s met ezelsoren, vlekken, scheuren, neuspulkjes en andere beschadigingen te verzamelen. Verschillende bibliotheken in België, Nederland, Zweden, Denemarken en Duitsland herkenden zich in ons kunstproject en leverden graag afgeschreven boeken. Zo verzamelden we meer dan 2400 mishandelde pagina’s, waarvan we weer enkele nieuwe boeken maakten. Die stelden we zo samen dat de paginanummering gewoon doorloopt, terwijl de bladzijdes allemaal uit verschillende boeken (en landen) komen. We lijmden ook zeven boeken bladzijde per bladzijde met boekbinderslijm dicht. Zo ontstonden monumentale blokken die je aan de muur kan opgehangen. De voorkant van elk blok bestaat uit een mishandelde pagina. Het kunstproject is recent afgerond. In 2019 stellen we het in verschillende bibliotheken tentoon. www.ludodekort.be

p. 26 Black Volume #038 fotopolymeer & digitale grafiek 58 cm x 41 cm

p. 27 Black Volume #324 fotopolymeer & digitale grafiek 40 cm x 58 cm

KUNSTLETTERS

P O R T F O L I O

KUNSTLETTERS

MARIA BLONDEEL

In mijn werk zoek ik naar een interactie met het licht, naar een tastbare transformatie van het licht en de schaduwen van mensen en/of voorwerpen. De blauwdrukbeelden bewerk ik op computer. Ik scan en ‘geleid’ ze met behulp van software en voer ze uit in digitale prints. Nr. 267/366 mb 2016 (TONE SLIDE 98AG04_mb9) toont een blauwdruk van het Hagelandse weideland. Voor een tentoonstellingsproject in openlucht heb ik 24 rollen diazo blauwdrukpapier blootgesteld aan het zonlicht. Deze zonneprints maakte ik in een paardenweide in Aarschot. Het zonlicht wierp de slagschaduwen van de lange grasstengels onverschillig op het papier. Ik verplaatste het gehooide gras snel en met ruwe bewegingen heen en weer om de lichtgevoelige emulsie te bewerken, te belichten en het papier weer in te pakken in een lichtdichte zak. Daarna ontwikkelde ik de twintig meter lange rollen met de planafdrukmachine. Nu sleutel ik nog dagelijks verder aan uitvoeringsplannen voor nieuwe projecten uit wat overblijft van de 360m² blauwdrukken.

I N B E E L D

Nr. 288/366 mb2016 (TONE SLIDE 97GS2v24_mb9) is letterlijk een blauwdruk van het zonlicht. Ik ontwierp hiervoor maskeersjablonen in de vorm van een cirkel, een driehoek, een vierhoek en een (blok)golf. Het is nooit mijn doel geweest om het licht in se fotografisch vast te leggen. Ik wilde graag weten hoe ik het zonlicht zou kunnen laten klinken. Ik heb daarvoor een diaprojector laten ombouwen om een plaatje met twaalf lichtsensoren op de plaats van het objectief te kunnen bevestigen. Als er vervolgens een diaraampje met een blauwdrukpositief op de twaalf sensoren werd geprojecteerd, kregen die allemaal – afhankelijk van de densiteitverdeling in het beeld – een verschillende hoeveelheid licht te verwerken. Zo kon ik via een heel directe methode beeld omzetten in geluidsfrequenties. De hoeveelheid lichtinval op de sensoren bepaalt daarbij de toonhoogte: veel licht resulteert in een hoge frequentie, weinig licht in een lage. www.mariablondeel.org

p. 28 267/366 mb 2016 Maria Blondeel. Digitaal, 1080 x 1080 pixels. Zie ook: Print op canvas, 50 cm x 50 cm x 2 cm. Kunst in Huis kunstuitleen.

p. 29 Nr. 288/366 mb 2016 Maria Blondeel. Digitaal, 1080 x 1080 pixels. Zie ook: Print op canvas, 50 cm x 50 cm x 2 cm. Kunst in Huis kunstuitleen.

KUNSTLETTERS

Ben Sledsens ‘Ik leer uit elk schilderij’ Ben Sledsens neemt langzaam maar zeker zijn plek aan het kunstfirmament in. Veel om nerveus van te worden. Niet zo bij Ben. Zorgeloos oogt hij. Met zijn galerist Tim Van Laere vormt hij een tandem. Een gesprek over de kunstpraktijk, artistiek én zakelijk. ‘Tim doet wat ik niet wil doen en geeft me de mentale ruimte om mijn verhalen te vertellen.’ Foto's: Jef Boes

P O R T R E T

KUNSTLETTERS

We ontmoeten Ben werkend in zijn atelier. Overal half uitgeknepen tubes acryl- en olieverf, maar er heerst hoogstens kalme chaos, zowel op de werkvloer als in zijn hoofd. We zien veel ingekaderd werk, klaar voor vervoer naar de galerie. Hij heeft zijn eigen beeldtaal. Het felle kleurgebruik en de naïef romantische composities typeren zijn persoonlijk utopia op doek. Hier ontstaat en rijpt zijn werk. Verder in de straat woont hij ook. ‘Er is afstand, maar ik kan op elk moment van de dag binnen. Dat is een geruststelling. Het geeft me rust.

‘Pas als de twijfel wegebt, is een werk af.’

Is twijfel een noodzaak? Ik stel mijn werk en mezelf constant in vraag. Kan het beter? Kan ik het op een andere manier benaderen? Neem ik het dan terug, dan kan ik het zien als toeschouwer. En dan zie ik vreemde elementen of verhoudingen die niet helemaal kloppen. Pas als de twijfel wegebt, is een werk af. Vervolgens begint het avontuur opnieuw. Het is een permanent zoeken en dingen ontdekken. Intimiderend is het witte doek slechts zelden.

Blijft de natuur een centraal thema? Ja, wat ik doe, valt samen met wie ik ben. Ik voel me een visuele verhalenverteller. Ik wandel veel, hou van de natuur en laat me erdoor dirigeren. Het idee is de basis. Al gaat het nooit om een letterlijke vertaling. Het is een interpretatie. De kijker interpreteert op zijn beurt.

Heb je schildertechnisch ook een eigen schriftuur? Ik hanteer een combinatie van acryl en olieverf. Acryl voor de achtergrond en olieverf voor de voorgrond. Olieverf kan op acryl, maar niet omgekeerd. Olieverf zou bewegen mocht je er met acryl over schilderen. De combinatie bepaalt de eigenheid van mijn werk. Het is een stuk van mijn vocabulaire. Ik probeer me daar op mijn manier ook meester van te maken.

Met jouw uitnodigende bossen op doek zou je schatplichtig zijn aan Henri Rousseau. Ik herken mezelf in zijn stijl en thematiek. Maar ik heb meerdere helden, waarnaar soms wordt verwezen: Rousseau voor het naïeve en de junglethema’s, Matisse voor de kleur en Bruegel voor het interpreteren van landschappen.

Zoekt het publiek die vergelijkingen? Ja, ik begrijp dat ook. Zo gaat het in de kunstgeschiedenis. Op het moment dat je bekend wordt, zeggen ze niet meer dat jouw werk op dat van iemand anders lijkt, maar dat nieuw opkomend talent op jou lijkt. Dat is het schakelmoment en dan heb je jouw stempel gezet. Dat is het summum. Dan heb je iets betekend. Maar dat is een proces van een heel leven.

P O R T R E T

KUNSTLETTERS

Volgt het ene uit het andere? Je leert uit elk schilderij. Je neemt het mee als bagage. Na een aantal schilderijen ben je bij een beeld aangekomen dat je nooit had kunnen maken zonder het vorige. Het is geen tovenarij. Het is teruggaan en vooruitgaan. Een duidelijk eigen oeuvre is belangrijk voor de evolutie van je werk. Er is een lijn door al het werk heen, niet gebonden aan een welbepaalde expo of project.

Je bent toe aan je tweede atelier. Inspireert een nieuwe plek? Heeft het invloed? P O R T R E T

Het is zoals een nieuw pak. Je zoekt je weg en installeert je. Het biedt een frisse kijk. Het eerste werk in een nieuw atelier vlot meestal wel. Ik kan dan niet wachten, ik heb er

dan veel zin in. Misschien wil ik nog meer ruimte, want ik maak grote werken.

Er staat een ruime sofa in jouw atelier. Zijn gasten welkom? Ik hou wel van publiek als ik aan het werk ben. Ik laat niet iedereen binnen, maar vrienden zijn welkom. Laat ze maar babbelen en een glas drinken. Ik ervaar hen allerminst als pottenkijkers. Schilderen is natuurlijk een vrij eenzaam beroep, zonder naaste collega’s. Die eenzaamheid kan wel eens wegen. Ook mijn galerist nodig ik geregeld uit.

Hoe kwam de samenwerking tot stand? Ik voelde dat hij mijn werk zou begrijpen. En omgekeerd begrijp ik

hem. Er moet een klik zijn. Je gaat echt een relatie aan met elkaar. Toen hij voor het eerst kennismaakte met mijn werk, vroeg hij of hij mocht langskomen. Hij is me dan blijven volgen. Op een dag vroeg hij of ik een expo wilde doen in de galerie. Dat was de start. Het gaf me een enorme drive.

Is dat een kantelmoment? Voelde je je toen een echte kunstenaar? Toch wel. Ik noem mezelf al langer schilder. Maar vele mensen zijn bang van het woord ‘kunstenaar’. Alsof je het niet hardop durft te zeggen. Uiteindelijk is het ook maar een woord. Ik wil mijn ding kunnen doen,

KUNSTLETTERS

niet in spreektaal, wel in beeldtaal. Verwondering opwekken.

Laat je alle andere aspecten van het kunstenaarschap aan hem over?

‘Mijn galerist doet wat ik niet wil doen’

We bespreken het zakelijke, zowel de prijszetting als de potentiële kopers. Het is heel belangrijk dat mijn werk bij de juiste mensen terechtkomt, bij diegenen die er oprecht van houden. Daar zorgt Tim voor.

Voor de opening van je eerste solo was je werk al uitverkocht. Kan je nog volgen? Ik werk redelijk traag, maar laat me geenszins opjagen. Ik voel eigenlijk geen druk. We bespreken samen

welke projecten op tafel liggen en bepalen wat kan of niet. Tim kent de wetten van de kunstmarkt. Ik kan gerust zijn en mij op mijn werk concentreren.

Koen Van der Schaeghe Dit interview verscheen eerder in het online magazine van Flanders DC, het aanspreekpunt voor ondernemers in de creatieve sector. www.flandersdc.be

P O R T R E T

KUNSTLETTERS

CARTE BLANCHE Meer info op blz. 50.

I N B E E L D

KUNSTLETTERS

I N B E E L D

KUNSTLETTERS

In opdracht Martine Platteau maakt vlaskapellen

Toen het gemeentebestuur van Wielsbeke een wedstrijd uitschreef om de dorpskern van deelgemeente SintBaafs-Vijve te hertekenen, kwam Martine Platteau met een bijzonder voorstel. Zij ontwierp een installatie die verwijst naar het vlasverleden van de streek. Hoe breng je als kunstenaar een dergelijk project tot een goed einde? Hoe kies je partners en waar let je op bij de samenwerking? We vroegen het aan Martine en aan aannemer en uitvoerder van de installatie Willy Cauwelier. Sint-Baafs-Vijve profileert zich als een typisch Zuid-WestVlaams dorp waar vroeger de vlasnijverheid voor de meeste jobs zorgde. Martine Platteau kreeg het idee om met haar vlaskapellen een blijvende herinnering aan dit stuk verleden van de streek te creëren. I N B E E L D

Dit project is het resultaat van een wedstrijd. Waaruit bestond de opdracht precies? MARTINE: Mijn installatie maakt deel uit van een totale hertekening van de dorpskern en de omgeving. Maar het gemeentebestuur zocht ook heel specifiek naar een creatieve oplossing voor het probleem van geparkeerde auto’s in de groene zone van het vernieuwde centrumplein. Mijn voorstel viel in goede aarde. Ik ontwierp stalen vormen die dat parkeren beletten. De vormen zijn geïnspireerd op vlaskapellen. Vroeger

werd het vlas met wortel en al uit de grond getrokken en in schoven gezet. Dat gaf het typische beeld van de vlaskapellen: kleine bosjes drogend vlas. De blauwe verlichting die door vele gaatjes bovenaan de vorm uitstraalt, verwijst naar de vlasbloem. Met mijn 48 vlaskapellen vraag ik respect voor het harde werk van de vlasarbeiders. WILLY: Ook de leegstaande vlasroterie op het centrumplein verwijst nog naar het rijke vlasverleden. Ze wordt weldra omgetoverd tot lofts. De vlaskapellen sluiten hier mooi bij aan.

KUNSTLETTERS

Wie koos de partners om mee samen te werken? MARTINE: De gemeente contacteerde haar technische dienst, Studiebureau Demey, landschapsarchitect Denis Dujardin en verlichtingsadviseur Kaat Espeel. Toen de gemeente de vlaskapellen door buitenlandse werknemers wilde laten uitvoeren, stelde ik mijn veto. Ik wilde in zee gaan met Willy Cauwelier. Hij is niet alleen aannemer, maar ook zelf kunstenaar en begrijpt zo beter dan wie ook mijn concept, eisen en gedachten. Hij heeft veel ervaring. Zo was ik zeker van een perfect eindresultaat. WILLY: We brachten samen al enkele projecten tot een goed einde. We voelen elkaar perfect aan. Voor mij was dit een acte d’amitié.

Lukte het om de samenwerking met al die partners vlot te laten verlopen? WILLY: De gemeente ging akkoord met het budget dat we voorstelden. We organiseerden werkvergaderingen met alle partners. Studiebureau Demey en de technische dienst Wielsbeke stelden zich erg constructief op. Er waren gelukkig geen speciale stedenbouwkundige of technische regels na te leven. De productie van de vlaskapellen verliep vlot. Later doken wel enkele praktische moeilijkheden op. Zo bleek drainage nodig. Doordat de vlaskapellen op een plateau staan, kan water binnensijpelen. Ook de elektriciteit voor de lampjes bezorgde ons een tijdje kopbrekens.

De gemeente wou een verplaatsbare installatie. MARTINE: Iedere tweede zondag van oktober vinden in de dorpskern van Sint-Baafs-Vijve loop- en zwemwedstrijden voor honden plaats, in de volksmond ‘hondenzwemming’ genoemd. Vorig jaar werd dit stukje folklore zelfs erkend als immaterieel cultureel erfgoed. De Vlaskapellen moeten dan plaatsmaken voor tenten en kraampjes. WILLY: We zochten naar een eenvoudige en gemakkelijke oplossing. Na het verwijderen van de Vlaskapellen, verdwijnen de elektriciteitskabels in een holte in de grond, met deksel.

I N B E E L D

KUNSTLETTERS

‘Met mijn 48 vlaskapellen vraag ik respect voor het harde werk van de vlasarbeiders.’

Wie volgt de staat van het kunstwerk op? Wie is verantwoordelijk voor herstellingen? WILLY: De gemeente Wielsbeke controleert de toestand van de installatie. We vrezen geen vandalisme, want de stalen vlaskapellen zijn oersterk. Zelf stel ik me 10 jaar verantwoordelijk voor het kunstwerk.

Zijn jullie tevreden over de vlaskapellen? Zou je het project de volgende keer anders aanpakken? MARTINE: Deze manier van ondernemen zou ik zeker overdoen. Een beter resultaat kon ik mij niet dromen. De blauwe lichtjes van de grootste objecten heb ik achteraf wat hoger laten plaatsen. Nu ben ik helemaal tevreden. WILLY: Toen ik aan het werk was, keken de bewoners nieuwsgierig naar de vlaskapellen. Uit de gesprekken die ik had, maak ik op dat ze het verhaal achter de installatie schitterend vinden. Zo win je belangstelling voor kunst in de openbare ruimte.

I N B E E L D

Martine, je ontwerpt niet alleen in opdracht, maar maakt ook eigen creaties. Beïnvloeden die elkaar? MARTINE: Ik maak inderdaad ook eigen werk. Eerst is er het idee. Later zoek ik de gepaste uitvoering. Dat kan 2Dof 3D-werk zijn in de meest uiteenlopende materialen, zoals metaal, epoxy, maar ook papier, stof of chocolade. Door gericht diverse materialen te gebruiken kom ik tot een eigen beeldtaal. Bij een opdracht ga ik eerst na wat het concept bij me oproept. Ik ontwikkel een basisidee en ga daar intuïtief mee aan de slag.

Willy, werk je graag in opdracht of zou je liever een tijdje voluit voor eigen werk gaan? WILLY: Ik werk en creëer graag. Vooral het creatieproces boeit me: vertrekken vanuit een idee, het best passende materiaal kiezen en uiteindelijk het ontwerp zien geboren worden. www.martineplatteau.be www.lachose.be Kathleen Ramboer Kathleen Ramboer maakt reportages voor en over kunstliefhebbers op www.kunstpoort.com.

KUNSTLETTERS

As seen on Instagram Je bent voor of tegen, maar het valt niet te ontkennen dat Instagram hét sociale medium van het moment is. Een medium waar fashionista’s hun brood mee verdienen, maar ook een kanaal om op een esthetische manier beeldend werk online te plaatsen. In deze rubriek lichten we drie profielen toe die je móet volgen. Fien Deman

➊ @bendteyckermans

➋ @elisevandeplancke

➌ @ideih

Bendt Eyckermans schildert figuren in relatief eenvoudige houdingen en handelingen. Door het sterke contrast en de sfeer oogt zijn werk eerder dramatisch. Zijn stijl en kleurenpalet doen ergens aan de schilderijen van Dali denken. Bendts jonge leeftijd doet vermoeden dat hij nog een mooie carrière tegemoet gaat. Een aanrader.

Elise is een illustratrice uit Kortrijk. Haar werk toont vervormde, lieve figuren. De ronde lijnen, zachte kleuren en fijne kleurcombinaties maken haar werk sterk. Je kan haar creaties al eens spotten in De Morgen of De Volkskrant.

Het werk van de Franse kunstenares Caroline Denervaud toont geometrische figuren, in bijzondere kleurcombinaties. Ze heeft ondertussen meer dan 30.000 volgers. Ze toont haar werk in de context van een kamer. Haar mooie kleuren maken je feed op slag aantrekkelijker.

K U N S T A N D E R S

KUNSTLETTERS

Inez Michiels Over de band tussen kleur, vorm en betekenis Beeldend kunstenares Inez Michiels is gefascineerd door kleur en wat die bij de mens teweegbrengt. Toen semanticus Ferre Alpaerts haar vertelde over zijn onderzoek naar de betekenis van kleuren, stapte ze uit grote interesse mee in het avontuur. Samen brachten ze de band tussen kleur, vorm en betekenis in beeld.

Hoe ben je aan dit onderzoek gestart? INEZ: Het uitgangspunt is dat er, achter de persoonlijke en culturele verschillen in betekenisgeving en emotionele werking van kleuren en vormen, een universele basis ligt. Er is een taal die iedereen verbindt.

K U N S T A N D E R S

Kleuren, vormen en texturen verhouden zich op een bepaalde manier tegenover elkaar en zijn gekoppeld aan een betekenis en emotie. Zo zijn, over alle culturen heen, concepten als 'warm' of 'zwaar' aan dezelfde kleuren gekoppeld. Dat kan je niet enkel verklaren door

aangeleerd gedrag. Een deel van ons begripsvermogen blijkt erfelijk te zijn en is een product van evolutie.

Je gaat ervan uit dat onze relatie tot kleur en vorm universeel is? Ja, er is een begrijpelijke misvatting over culturele verschillen. Als je mensen vraagt om bij trefwoorden een kleur te plaatsen, zal je inderdaad op verschillen stuiten. Neem de kleur wit. Die is bij ons gelinkt aan geboorte, huwelijk... In India is wit de kleur van de dood. Is dat tegenstrijdig? Neen, het gaat telkens om â&#x20AC;&#x2DC;een nieuw beginâ&#x20AC;&#x2DC;.

In India wordt de dood immers gezien als een nieuwe start. Het gaat dus niet om een verschil in betekenis, maar om een verschil in de interpretatie van een woord of gebeurtenis.

Het resultaat van het onderzoek is een 3D-model. Hoe biedt dat inzicht in de band tussen kleur, vorm en emoties? Het kubusmodel met de acht primaire kleuren op de hoekpunten toont hoe we betekenis klasseren en verbinden aan beeldende taal. Diepte, hoogte en breedte vormen de assen. Daarop

KUNSTLETTERS

Waarom zou het niet mogelijk zijn om buikgevoel en kennis succesvol te laten samenwerken? Waarom kan er geen theorie bestaan óver de intuïtie, óver de creativiteit? Vanzelfsprekend heeft niet elke kunstenaar even veel boodschap aan de kennis die we hebben vergaard, maar toch biedt die een ongelooflijke kracht.

In welk opzicht? zetten we de parameters van de verschillende expressievormen. Zo is het primaire rood samengesteld uit drie psychologische parameters die elk een dimensie aangeven: 'uiterlijk' in de diepte, 'hard' in de hoogte en 'actief' in de breedte. Het primaire geel verschilt enkel in de hoogte (op de hard/zacht as) met rood. Geel kunnen we omschrijven als 'uiterlijk', 'zacht' en 'actief'. Andere expressie-vormen, zoals vormen, hebben ook parameters die activeren of kalmeren, verinnerlijken of veruiterlijken en die hard of zacht aanvoelen. Zo kan je een ronde vorm omschrijven als 'activerend', vanwege haar dynamiek. De ronde parameter wordt daarmee aan de kleuren rood, geel, zwart en paars verbonden door hun gemeen-schappelijke activerende kracht. Zo zijn kleuren, vormen, texturen in hun betekenis met elkaar verbonden.

Je onderzoek blijkt hevige reacties los te maken. Wat maakt het onderwerp zo gevoelig? De theorie van Ferre wordt vaak als 'dogmatisch' bestempeld. Er is angst om creativiteit, het intuïtieve te verliezen. Ik vind dat kennis over dit onderwerp juist kan helpen om een artistieke identiteit te ontwikkelen en artistieke keuzes te maken.

Als je kunstwerken ontleedt, bijvoorbeeld. Je kan een oeuvre in zijn totaliteit bestuderen aan de hand van de kleuren en vormen die een kunstenaar gebruikte en hoe dit evolueerde in de tijd. Op die manier kan je ook kunststijlen in hun totaliteit bestuderen: de evolutie van kleuren, vormen en betekenissen. Dat levert een ander soort inzichten op dan waar de klassieke kunstgeschiedenis zich op toelegt.

Waar vind ik informatie, hoe ga ik te werk? We hebben de databank 'khnum' ontwikkeld, die je online kan raadplegen. Die databank is interessant voor iedereen die iets creëert. Als grafisch vormgever kan het je helpen bij je ontwerp. Je geeft kernwoorden of eigenschappen in die je creatie moet uitstralen, zoals 'dynamisch' en je krijgt overeenkomstige vormen kleurcodes verbonden aan die eigenschap. Zo krijg je meer controle over de waarden, emoties en sferen die je met een creatie wil uitstralen, versterken of verzwakken.

Wat is de waarde voor beeldende kunstenaars? Vanuit mijn ervaring als schilder kan ik zeggen: door de kennis die ik nu heb kan ik mijn intuïtie beter exploreren. Ik vind nu gemakkelijker

oplossingen als ik vastloop in een werk, kan er makkelijker op inspelen. Op een bewustere manier wijzig ik iets aan de compositie, de kleuren of de verhoudingen.

Nog een laatste vraagje: vanwaar de naam Khnum? INEZ: Voor het opmaken van de databank raadpleegden we veel mythologische bronnen. Vanuit die mythologie kwamen we bij een Oudegyptisch scheppingsverhaal. Khnum is de stad van de creatie, daar werd de wereld geschapen. Dat vonden we een heel mooie metafoor. www.khnum.club Annemie Vingerhoets

K U N S T A N D E R S

KUNSTLETTERS

Portret Sabien Clement Sabien Clement debuteerde 16 jaar geleden met het geschenkboek ‘Jij lievert’, een ietwat pikant werk voor al wie verliefd, verloofd en getrouwd is. Het resultaat van die samenwerking met dichter Geert de Kockere leverde haar de Boekenpluim op. Sindsdien tekent deze vlotte dame met succes voor meerdere boeken. Een hoogtepunt was de Gouden Uil Jeugdliteratuur in 2008 voor het bejubelde ‘Linus’. Tijd voor een kennismaking en vooral een moment om bij te leren. Hoe zoekt een woord een beeld? Beïnvloedt het woord het beeld, of kan het ook omgekeerd? Ik heb veel vragen voor Sabien. Maar eerst vraag ik haar hoe het allemaal begon? ‘Tekenen zat al van jongs af aan in mijn bloed. Toen we in het zesde leerjaar een boek moesten maken met de klas, waren mijn klasgenoten het eens dat ik moest zorgen voor de illustraties.’ Deze passie zette zich ook voort in haar studiekeuze. Na de kunsthumaniora studeert Sabien Grafische en Illustratieve Vormgeving aan het Antwerpse Sint-Lucas Instituut. Na het behalen van haar diploma in 2000 trekt ze naar Polen voor een voortgezette opleiding. Ze kiest om vooral vrij werk op groot formaat te maken. Daarnaast spitst ze zich toe op modeltekenen en houdt een beeldend dagboek bij.

P O R T R E T

Sabien geeft vaak voordrachten aan kinderen. In datzelfde enthousiasme neemt ze me mee doorheen één van haar boeken. Het wordt een wonderbare tocht langsheen taal, doorheen fantasie, naar beeld. Aan de hand van twee boeken krijg ik het volgende uur een crashcursus ‘Illustrator’.

KUNSTLETTERS

‘Als illustrator moet je je steeds opnieuw uitvinden en in vraag stellen.’

In ‘Boom-Boom’ van Dimitri Leue geloven twee eekhoorns dat ze in de enige boom ter wereld wonen. Tot een vogel voorbijvliegt en een takje van een andere boom laat vallen. Het zet de hele eekhoornwereld op stelten. Want als er andere bomen zijn, zijn er dan misschien ook andere eekhoorns? Vol enthousiasme vertelt Clement me hoe ze met de tekst aan de slag gaat. Ze ontmijnt onmiddellijk mijn vraag of een illustrator veel van de eigen inspiratie kwijt kan in een boek waarvan de woorden van een ander zijn. ‘Kinderen zijn veel opmerkzamer dan volwassenen. Ze merken de kleinste verschillen op. Zie je trouwens hoe er op elke pagina steeds opnieuw andere bladeren opduiken? Voor de achtergrond gebruik ik warmere kleuren wanneer de eekhoorns in dito oorden belanden. Als illustrator moet je een enorm oog voor detail hebben.

Tegelijkertijd moet je er ook voor zorgen dat je je eigen inspiratie in het verhaal legt. Je gaat aan de slag met alles wat je rondom je kunt vinden. Ik verf, scheur bladzijden tot gekleurde reepjes of gebruik geperforeerde rondjes als ogen voor de eekhoorn. Zo kan elk boek zowel een uitdaging als een marteling zijn: als illustrator moet je je steeds opnieuw uitvinden en in vraag stellen.’ ‘Hoe toon je een verdwijnende koningin?’ Clements vraag overvalt me en ik vermoed een of andere zengedachte achter haar woorden. ‘De koningin is verdwenen’ is een muzikale voorstelling gebaseerd op het gelijknamige verhaal van Anna Vercammen. ‘In de klas vroeg ik kinderen hoe zij een verdwijnend personage zouden weergeven. Sommigen zouden met aquarel een haast onzichtbaar

P O R T R E T

KUNSTLETTERS

waas tevoorschijn toveren. Anderen zouden de contouren weggommen om zo het personage te laten oplossen. Een andere manier was om telkens weer een stukje af te scheuren van de koningin tot er niets meer overbleef. Uiteindelijk werd mijn koningin een uitrafelende draad, een aflopende levensdraad. Binnenkort trekken we met ‘De koningin is verdwenen’ naar Frankrijk. Niet alleen kinderen genieten van dergelijk toneel. Volwassenen herkennen vaak de symboliek achter de woorden. De afwikkelende levensdraad laat hen even stil staan bij de dood van een geliefde. Tijdens de voorstelling schetst Clement zich een eigen weg doorheen het verhaal. Sobere lijnen voegen een extra dimensie toe aan het verhaal, een interactie waarbij figuren ontstaan en oplossen.

P O R T R E T

Ondertussen zitten nieuwe projecten in de pijplijn. Samen met schrijfster Mieke Versyp werkt ze aan een graphic novel. In haar atelier toont ze tientallen schetsen en afgewerkte tekeningen. Er komen wandelende takken in voor. In haar atelier krijg ik een korte les biologie: wat zijn wandelende takken, hoe planten ze voort en hoe nummer je ze als ze sterven. Clement lacht als ze mijn verbazing ziet. ‘Ja, ik hou ze bij. Ze kunnen nog zeker een rol in mijn novel spelen.’ Fotografie trekt haar aan. Ook hier komt het er op aan om emotie op papier te zetten, maar met een groot

verschil: het juiste moment afwachten. Joseph Beuys’ gedachte ‘Iedereen kunstenaar’ hertaalt zich tegenwoordig in ‘Iedereen fotograaf’. ‘We lopen voortdurend met onze camera voor de ogen rond, op zoek naar dat mooie moment. We willen de wereld tonen waar we zijn, waarmee we bezig zijn. Maar fotografie is veel meer: het is de zoektocht naar het ideale moment, de juiste lichtinval, de juiste houding.’ ‘Is een illustrator een kunstenaar?’, wil ik weten. ‘Ik denk dat een kunstenaar zelfverzekerder is, iets uit niets creëert. Illustratoren zijn toegepaste kunstenaars. Wat ons bindt, is de noodzaak om iets te vertellen aan het publiek. We willen emotie op papier zetten, mensen raken en, indien mogelijk, troosten.’ Ik ben het er mee eens, denk ik, wanneer ik de deur achter me dichttrek. Illustratoren scheppen een nieuwe wereld in een bestaande. Dan moet je wel zelfzeker zijn. www.sabienclement.be

Yves Joris Yves Joris deelt zijn passie voor kunst en letteren op zijn blog lettergoesting.wordpress.com. Bovendien werkt hij mee aan artzines als The Art Couch en Het Beeldend Kunstjournaal.

KUNSTLETTERS

Fibre-Fixed Vezels voor de toekomst Better, faster, harder, stronger! De verrassende expo ‘Fibre-Fixed’ in het Gentse Design Museum toont wat er mogelijk is als je vezels combineert met een (bio)kunststof. Composietmateriaal koppelt de sterkte en stijfheid van vezels aan de lichtheid van plastics. De combinatie van twee materialen haalt het beste in beide boven. Geen wonder dat designers een pak kansen zien in de mogelijkheden van dit materiaal en er volop mee aan de slag gaan.

M A T E R I A L E N

Ontwerpers voelen zich erg aangetrokken tot de grote vormvrijheid die composieten bieden. Maar ze gebruiken de eigenschappen ervan ook in hun ontwerpen om antwoorden te bieden op maatschappelijke uitdagingen, zoals mobiliteit, ecologie en een verouderende bevolking. Bovendien is deze nieuwe generatie kunststoffen beter afbreekbaar en kan ze worden gerecycleerd. ‘Fibre-Fixed’ laat je kennismaken met de ontwikkelingen van de voorbije vijf jaar en geeft je een beeld van de doorbraken die je de komende jaren kan verwachten.

ENKELE BLIKVANGERS

KUNSTLETTERS

MOBIEL BAD Ook voor gebruiksvoorwerpen die we dagelijks gebruiken, bieden composieten nieuwe mogelijkheden. Xtend is een draagbaar bad, dat slechts 7 kg weegt. Het bestaat uit een dunne plaat in kunststof, versterkt door koolstofvezel. Er is een lijnenpatroon in de plaat gesneden, waardoor die kan transformeren tot een kuipvorm, met pootjes. Hightech materialen gaan hier samen met onverwachte esthetische ervaringen.

RETHINKING HIGH FASHION SHOES

BE.E SCOOTER Kunststoffen als epoxy of polyester, versterkt met vezels van koolstof, maar ook vlas, hennep of hout: het levert ongeziene materialen op. De Nederlandse designers Waarmakers & Van.Eko ontwierpen een bijzondere scooter. Die bestaat uit een volledig zelfdragende structuur, gemaakt uit vlas- en hennepvezels en bioepoxy. Door vervoersmiddelen lichter te maken is minder energie nodig tijdens het transport. Composieten dragen op deze manier bij tot een meer energie-efficiĂŤnte of meer ecologische mobiliteit.

Mycelium is een van de materialen van de toekomst. Ontwerpers gebruiken dit ondergronds groeiende dradennetwerk van zwammen als composietmateriaal. Sporen van zwammen worden vermengd met organisch (afval)materiaal en vormen de basis voor de ontwikkeling van mycelium. Levend materiaal levert zo de bouwstenen voor nieuwe ontwerpen. Kristel Peters gebruikt het materiaal voor haar schoenontwerpen. Ze laat myceliumcomposiet groeien tot stevige hielen, platforms en zolen. Het kan voor de modewereld een aanzet zijn om anders om te gaan met materiaalgebruik.

STANDING TEXTILE(S) Het gaat designers niet enkel om de technische eigenschappen van composieten. Ze gaan na hoe die het uitgangspunt kunnen zijn voor nieuwe inzichten en hoe ze hightech kunnen verbinden aan artistieke verbeelding of ambacht. Fransje GimbrĂ¨re weeft gekleurde kunststoftouwen en maakt daarmee 3D-vormen die ze in biohars drenkt en laat uitharden. Zo blijken de ogenschijnlijk fragiele vormen stevige constructies die kunnen dienen als kast of zitelement.

ECOCAPSULE De kwaliteiten van composieten kunnen ook in hedendaagse architectuur optimaal worden benut. De Ecocapsule is een compacte, transporteerbare wooncel in composietmateriaal op basis van glasvezel, dat over een aluminium frame is gespannen. De woonunit is uitgerust met zonnepanelen en een windturbine, waardoor de capsule zelf voldoende energie opwekt. De cel is niet enkel sterk, licht en flexibel. Doordat composieten niet snel worden aangetast door weersomstandigheden en corrosie is de Ecocapsule het hele jaar bruikbaar, met minimaal onderhoud. Ward Desloovere

M A T E R I A L E N

Atelier Offline Els Ghyselinck maakt een werkplek om te delen Ooit een weverij, nu Atelier Offline: dat is een nieuwe creatieve vrijhaven en ontmoetingsplaats voor elke creatieveling. Kunstenares Els Ghyselinck geeft een inkijk in haar nieuwe project.

Atelier Offline is een vrije broedplaats voor elke creatieveling die wil deelnemen aan inspirerende workshops en een gedeelde atelierwerking. Kunstenaars uit allerhande disciplines kunnen er hun artistieke honger kwijt. Je krijgt er de vrijheid om te experimenteren met nieuwe kunstvormen, te exposeren en te creëren in connectie met andere makers. Kunstenaars met en zonder professionele ambities zijn er welkom. ‘Want ook jonge kunstenaars moeten de kans krijgen om te ontwikkelen’, vertelt Els Ghyselinck. ‘Atelier Offline biedt daar de ruimte voor.’

K U N S T A N D E R S

Wat in Atelier Offline gebeurt, bepalen haar gebruikers zelf. Iedereen is vrij om evenementen of workshops te organiseren en zijn of haar artistieke passie te delen. Els Ghyselinck droomt van workshops voor modeltekenen, keramiek, grafiek, linosnede en spoken word. ‘Ik zie het ook als een ontmoetingsplek met soepbar, een inspirerende bibliotheek en ruimte voor initiatieven verbonden aan deeleconomie.’

Zelf is Els ook artistiek aan de slag: ze schildert, tekent, maakt collages en grafisch werk. Deze zomer maakte ze haar droom waar, in samenwerking met gemotiveerde buurtbewoners. Ze breidde haar atelier in Waregem uit tot een gedeelde creatieve ruimte. In minder dan een week tijd kocht ze de voormalige weverij. ‘Ik was meteen verkocht. Dit industriële pand heeft een ideale lichtinval en lijkt eeuwig in aanbouw te zijn. Dat heeft een inspirerende invloed op mijn werk als kunstenaar en hopelijk ook op dat van anderen.’ Het gedeelde atelier in het centrum van Waregem is een bewuste keuze. ‘Met Atelier Offline willen we aantonen dat Waregem ook mogelijkheden biedt voor artistieke enthousiastelingen die op zoek zijn naar meer. Een plek om te delen en elkaar te inspireren.’ ‘Back to basics!’ luidt de boodschap. Atelier Offline is bijzonder in haar soort door de tijd en vrijheid die je er krijgt als maker. Je krijgt er de mogelijkheid om je werk te delen met anderen, tijdens alle stadia van

je creatieproces. ‘Volgens mij bereik je meer in groep dan alleen. Samen creëren in een gedeeld atelier geeft de kans om elkaar aan te vullen’, meent Els. Zelf zin gekregen om aan de slag te gaan in deze nieuwe gedeelde werkplek? Bezoek Atelier Offline: Groene wandeling 62, 8790 Waregem www.atelieroffline.be Penelope Desloovere

KUNSTLETTERS

↑ Het team van Atelier Offline: (v.l.n.r.) Annelies Blancke, Catherine Deschryver, Els Ghyselinck, Marc Vermeersch

K U N S T

‘Je bereikt meer in groep dan alleen.’

A N D E R S

KUNSTLETTERS

WERK OHNE AUTOR De jonge kunstenaar Kurt Barnert is gevlucht van Oostnaar West-Duitsland, maar wordt achtervolgd door de herinneringen uit zijn kindertijd tijdens de nazi-jaren. Hij begint schilderijen te maken over zijn eigen lot en de trauma's van een hele generatie. Deze film is geen biopic, maar is volledig geïnspireerd op leven en werk van Gerhard Richter. De film geeft een prachtig inzicht in het groeiproces en de persoonlijke ontwikkeling van een kunstenaar onder verschillende politieke regimes.

icket •

icket • w

een du

CARTE BLANCHE: KARINA BEUMER

Epiloog filmroman ‘Where do the characters go when the story ends?’ 2015 - 2018, video still

In ‘Carte Blanche’ (blz 34 en 35) krijgt een kunstenaar vrij spel. BLANCO, de platformfunctie van de atelierorganisatie NUCLEO, duikt geregeld op met projecten waarin het kunstenaars vraagt te reageren op een 'lege zone'. Deze keer vormen 2 lege vellen papier en een carte blanche het speelveld. De kunstenaars worden geselecteerd i.s.m. de partners van atelierorganisaties UFO: NUCLEO uit Gent, Studio Start uit Antwerpen, Cas-co uit Leuven, Vonk uit Hasselt/Genk en De Tank van het Entrepot uit Brugge.

WIN EEN DUOTICKET We geven 20 duotickets weg. Kans maken? Mail 'Film' naar info@kunstletters.be

In dit nummer: Karina Beumer (via Studio Start, Antwerpen). KARINA: ‘In mijn filmtrilogie wilde ik onderzoeken in hoeverre ik als maker invloed heb op mijn eigen werk. Wat is de rol van een publiek? Kan ik vanuit een positie in het publiek een actie (laten) doen? Wat als iedereen elkaar als medemaker verdenkt? Wat als de protagonist zich tussen de massa toeschouwers bevindt of als al deze toeschouwers zelf de hoofdrolspelers zijn?'

OVERPEYSING In 'Overpeysing' (op blz 10 en 11) zet cultuurwetenschapper en illustrator Charlotte Peys haar indrukken over een expo, een atelierbezoek of oeuvre om in tekst en beeld. Het resultaat zijn poëtische reportages in tekeningen en gebiedende wijsheden. Voor dit nummer trok ze naar ‘Prikkels’, een expo over de balans tussen de overdaad en het tekort aan impulsen. Die loopt nog tot 26 mei 2019 in het Museum Dr. Guislain in Gent.

KUNSTLETTERS

WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER:

ABONNEREN? Prima idee!

MEEWERKEN AAN KUNSTLETTERS?

Tamara Beheydt Karina Beumer Katrien Boogaerts Els Buffel Lukas De Block Fien Deman Penelope Desloovere André De Nys Yves Joris Magalie Lagae Jonas Nachtergaele Charlotte Peys Sarah Poesen Kathleen Ramboer Koen Van der Schaeghe Matthias Van Ryssen Annemie Vingerhoets

Een abonnement kost 15 euro (4 nummers). Een groepsabonnement kost 35 euro (5 ex. van 4 nummers) Alle info: www.kunstwerkt.be | 09 235 22 70

Heb jij een eigen kijk op wat er aan beeldende creativiteit te ontdekken valt? Een kunstenaar, trend, techniek of project zo de moeite waard dat je het graag wil of móet delen? Werk mee.

KUNSTLETTERS.BE

Stuur je idee met een schets van wat je in een stuk wil vertellen of tonen naar info@kunstletters.be.

Meer lezen, meer bekijken? Kunstletters leeft ook volop online. Op kunstletters.be vind je uitgebreide versies van de bijdragen in de papieren versie, met extra beeldmateriaal. Bovendien kan je er ook terecht voor meer artikels, expotips en video.

HOOFDREDACTIE: Ward Desloovere VORMGEVING: Wilderzicht DRUK: Stevens Print

Kunstletters is een magazine van Kunstwerkt vzw, Bijlokekaai 7C, 9000 Gent Kunstletters verschijnt 4 × per jaar Afgiftekantoor 9000 Gent X Erkenningsnummer: P209149

vindt Kunstletters ook op Facebook en Instagram. Vragen, tips, opmerkingen: info@kunstletters.be

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Hilde De Leeuw

RECHTZETTING In Kunstletters#3 vond je een multiple van Maria Blondeel. Helaas verscheen de versozijde omgekeerd. Onze excuses hiervoor, zeker ook aan Maria. Zij brengt dit multiple nu uit in een luxeversie op papier en in een beperkte oplage van 25 exemplaren. Interesse? Mail: atelier@mariablondeel.org Multiple voor een jarige, 24 cm x 16 cm, 4/4 dubbelzijdig, papier: 350 gr. Tintoretto Gesso, oplage: 25. Prijs: 15 euro (zonder verzendkosten).

C O L O F O N