7
Pogledaj zadatak 2. Na osnovu crte`a zakqu~uje{ da je 8 = 12
. :4 8 =2 12 3 :4
Deqewem sa 4 brojioca i imenioca razlomka 8 12 dobija se wemu jednak razlomak 2 . 3
a Skra}ivawe razlomka je postupak deqewa i brojioca b i imenioca istim brojem razli~itim od nule. Skra}ivawem razlomka
8
9
:k
a a:k = ,k≠0 b b:k
a dobija se wemu jednak razlomak. b
:k
Skrati razlomak: a) 12 sa 2 14
b) 36 sa 9 27
:2 12 = 14 :2
36 = 27
a Kada skrati{ razlomak b sa NZD (a, b), dobi}e{ razlomak ~iji su brojilac i imenilac uzajamno prosti brojevi. Tako dobijen razlomak nazivamo nesvodqiv razlomak. Na primer, skrati razlomak 30 . 45
Skrati razlomak s najve}im zajedni~kim deliocem brojioca i imenioca.
NZD (30, 45) = 15 : 15
36 = 84
30 = 2 45 3 : 15
120 = 256
10
U prazna poqa upi{i odgovaraju}e nesvodqive razlomke. a) 2 cm =
Napi{i u obliku nesvodqivog razlomka koji je deo sata:
11
m
a) 15 min =
h .........
b) 5 dm =
m
b) 45 min = ............
v) 450 kg =
t v) 90 min =
g) 5
m2
=
............
a 1
cm = 1 m, 100
1
m2 = 1 a, 100
1
min = 1 h 60
13