14
Kinderen
Shoppen voor Sint en Kerst Kiezen uit een keur aan duurzaam speelgoed Tekst: Yvonne Koop
Met het vallen van de blaadjes vallen ook de speelgoedgidsen weer op de deurmat. Vol verwachting worden ze doorgebladerd. Keus genoeg wat de kinderen betreft, maar steeds meer ouders twijfelen. Op hun verlanglijstjes is duurzaam, verantwoord speelgoed de afgelopen jaren steeds hoger komen te staan. Maar waar is dat te vinden en hoe is te zien dat het milieuvriendelijk is geproduceerd? De Krant van de Aarde zocht het uit. Bij duurzaam speelgoed wordt allereerst aan houten speelgoed gedacht. Logisch, want hout gaat vaak generaties lang mee. Dat wil niet zeggen dat er hiervoor ongebreideld mag worden gekapt. Steeds meer fabrikanten van houten speelgoed zorgen ervoor dat het hout waarvan hun speelgoed wordt gemaakt FSC gecertificeerd is: voor iedere gekapte boom wordt een nieuwe geplant. Sommige fabrikanten beheren hiervoor zelfs hun eigen bossen, zoals Haba in Duitsland en Brio in Zweden. Daarnaast is er het BSCI keurmerk, voor producten die niet alleen milieuvriendelijk worden geproduceerd, maar ook onder goede en gecontroleerde arbeidsomstandigheden. Kinderarbeid bijvoorbeeld komt hier absoluut niet aan te pas. Het nieuwe Nederlandse speelgoedmerk Jouéco heeft dit keurmerk. Het is sinds 2013 op de Nederlandse markt met een uitgebreid assortiment houten speelgoed, voorzien van leuke illustraties in vrolijke kleuren, beschilderd met verf op waterbasis.
Rubberbomen
Verantwoord produceren van houten speelgoed is niet nieuw. Het Amerikaanse PlanToys (opgericht in 1981) was dertig jaar geleden al de eerste speelgoedfabrikant ter wereld die hout gebruikte van rubberbomen die niet langer latex produceren. Tevens werd het productieproces er op gericht om afval te minimaliseren en energie te besparen. Naast PlanToys is er inmiddels ook PlanWood: speelgoed gemaakt van zaagsel dat door middel van hoge druk, verhitting en maar heel weinig (ecologische) lijm, in alle mogelijke vormen kan worden gegoten. Iets wat voorheen alleen maar mogelijk was met plastic. Daarbij zijn de gebruikte kleuren afkomstig van kruiden en dus 100 procent natuurlijk. Een milieuvriendelijk alternatief voor hout is bamboe. Van deze grassoort kan een product worden gemaakt dat minstens zo stevig is als de meeste Europese houtsoorten en bijna niet van hout te
Handgemaakte knuffels door vrouwen uit de plattelandsgebieden van Bangladesh (foto Pebble).
onderscheiden is. Bamboe groeit razendsnel – sommige soorten wel een meter per dag. – en levert dus veel meer op. Daarbij hoeft bamboe niet te worden gekapt, maar kunnen er steeds stengels worden geoogst. De omvang van het bos neemt hierdoor niet af. Het Duitse Hapé is wereldleider op het gebied van houten en bamboe speelgoed. Eigenaar Peter Handstein was geïntrigeerd door de eigenschappen van bamboe dat hij aantrof in de buurt van zijn nieuwe huis. Hij vroeg zijn ontwerpers hiermee aan de slag te gaan. Dit leidde tot een samenwerking met Unesco en de eerste speelgoedlijn van bamboe in 2005.
Melkflessen
De fabrikanten van plastic speelgoed konden hierbij natuurlijk niet achterblijven. Niet alleen in verband
met de productie – waarbij fossiele grondstoffen zoals aardgas en aardolie worden gebruikt – maar ook wegens de vaak giftige stoffen (stabilisatoren, weekmakers en kleurstoffen) die voor de vorm en de kleur aan het materiaal moeten worden toegevoegd. Daarbij is plastic natuurlijk niet of nauwelijks afbreekbaar. Het Deense Dantoy produceert onder het motto There’s no planet B plastic (buiten)speelgoed zo milieuvriendelijk en duurzaam mogelijk. Daarvoor ontvingen ze het Nordic Eco-label (ook wel Nordic Swan genoemd): het Scandinavische equivalent van het Nederlandse Milieukeur. Producten met dit logo zijn de minst milieubelastende in hun soort. Ook ondersteunt Dantoy het internationale Clean Sweap programma, om te voorkomen dat de plastic pallets die gebruikt worden bij het