TROPISCH VAKANTIEBLAD JUNI 2014 - NR. 110
63 63 anti-verveeltips anti-verveeltips Weg Weg met met heimwee heimwee 4 4 Gratis Gratis postkaarten postkaarten
WELKOOOOOOM! Sandjana:
“Wij zijn de Yeti-klas uit de hoofdstad Paramaribo. Suriname ligt aan de andere kant van de wereld. Toch spreken we Nederlands. Onze klas is een megamix van culturen: Javanen, Hindoestanen, Marrons, Creolen, Chinezen en Indianen. Sommige vijfdeklassers komen met de boot naar school. We dragen een uniform en groeten elke morgen de vlag. Na school gaan de stoerste klasgenoten kaaimannen kijken aan de oever van de Surinamerivier. Maar we verschillen niet zo veel van jullie. Thuis moeten we helpen met klusjes, konijnen en honden zijn onze favoriete huisdieren én we ❤ games. Trek samen met ons de zomer in!”
p. 4-5
Denzel en Alexa zijn vertrokken. En wat is jouw pad?
Agad:
“Dit nummer brengt je zomer tot leven. Honderd doetips. Duizend beelden. Tienduizend lettertjes. Allemaal voor jou.”
p. 24
Victor en Verbiest in zomerbroek
Yeti is een gratis grommend blad dat maar af en toe bijt. Dankzij het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming vind jij het elke maand op je bank. Behalve in december. En in mei. En in juli en augustus. Zit jij in het vijfde of het zesde leerjaar? Dan krijg je Yeti gratis en voor niks. Yeti is het stoute broertje van Klasse voor Leraren, Klasse voor Ouders en Maks! Alleen overheidsinstellingen kunnen adverteren in Yeti: bel 02 553 96 94. Hier woont Yeti: Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel - Redactie: bel 02 553 96 86 - Abo. bel 02 553 96 88 - redactie@yeti.be - www.yeti.be - Afgiftekantoor 3200 Aarschot 1 - Erkenningsnummer: P409041. Adem hier even rustig in tijdens het lezen. Neem wat pauze … Oké, lees nu verder. Hoofdredacteur: PieterColumbus-Lesaffer. Eindredacteur: Bavo-Livingstone-Wouters. Redacteurs: Nele-Bering-Beerens, Tinne-Da Gama-Deboes. Online hulpverlening: Marjan-Vespucci-Gerarts. Secretariaat: Ann-Alvares Cabral-Nevens. Beeldredacteur: Mieke-de Aguilar-Keymis, Jo-Cabot-Valvekens. Vormgeving: Tim-Cook-Sels. Fotografie: Erwin-Cortés-Neles. Illustraties: Bart-López de Villalobos-Schoofs, Laura-Oestinova-Janssens, Jasper-de Gerlach-van Gestel en NIX Magellaan. Verantwoordelijke uitgever: Micheline Scheys. Klasse en Yeti zijn teamwork. Al doet de ene al wat meer dan de andere. De hele ploeg vind je op www.klasse.be. Jij las dit helemaal? Waaauw! Held. Deze Yeti kwam tot stand met de steun van VVOB.
Alexa:
© Nix
3
p. 8-9
“Het gas is op. Het plezier kan beginnen.”
Tanisha:
p. 17
Bingo Exotica
Shimara:
p. 25
Pat Vinders overleeft de jungle
Viyay:
p. 7
Achantie danst met Shakira
p. 6
Safiënne:
Eerlijke bananen?
p. 20-21
Kyle:
Speel op straat!
Ritesh:
p. 12
Jamian ❤ Java
Dilshaad:
p. 14-15
Kinky & Cosy verdwaald in het regenwoud
Björn:
DE SHOW VAN JE LE JAAR: 2000
2005
2010
NU Ik ging naar de kleuterklas toen ik drie was.
2020
2015
2025
2030
2035
Trouwen? Zeker weten! Daarna wil ik ook twee kinderen, een jongen en een meisje.
In het weekend trek ik het liefst naar de stad: shoppen of naar de bioscoop, zalig!
Alexa Ik werd geboren op 2 april 2003 in Suriname.
Nu zit ik in de vijfde klas.
Ik ben gek op voetbal en drummen. Een eigen drum heb ik niet, maar ik mag elke zondag drummen in de kerk.
Twee keer per week doe ik zumba.
Later word ik bankier. Dat betekent dat ik nog hard moet studeren.
Na school wil ik snel gaan werken. Dan word ik elektricien en koop ik een huis in de stad.
Denzel Ik werd geboren op 3 december 1999 in Frans-Guyana.
Kleef hier je eigen foto
4
Ik ben al veertien jaar. Vier jaar geleden verhuisde ik van Frans-Guyana naar Suriname. Ik sprak enkel Frans en kreeg plots les in het Nederlands. Daardoor heb ik twee klassen opnieuw gedaan, eentje zelfs twee keer.
2040
W EVEN
Dendert jouw leven voorbij als een sneltrein? Of lijkt het of je op een hobbelende trein verder tjokt? En in welke stations wil je nog stoppen? Fantaseer samen met de Yetiklas over jouw plan voor de toekomst en pluk je geluk!
2045
2050
2055
2060
2065
2070
2075
2080
2085
2090
2195
2100
Samen met onze hond wonen we in een groot huis buiten de stad. MĂŠt zwembad, natuurlijk!
Op mijn vijftigste heb ik genoeg verdiend om met pensioen te gaan. Dan ga ik iets terugdoen voor anderen. Helpen als vrijwilliger bij een organisatie voor arme mensen lijkt me de max.
Rond mijn zestigste ga ik met pensioen. Dan heb ik eindelijk tijd om te reizen. Maar ik wil vooral rusten.
Op mijn dertigste trouw ik. Dan woon ik al een paar jaar samen en heb ik misschien een kindje. In totaal wil ik er vier: twee jongens en twee meisjes, mooi verdeeld!
LEGENDE peuter
werk/volwassen
schooltijd
pensioen
Hoe v er tot nu liep jouw le ? En h ven oe ga at het verde r? VU
L LEVEN SNEL DE SLIJN (kleur de per AAN! iodes op d en s chrijf w e at uitle tijdlijn g op de lijn tjes)
5
N
⅘ DEETI-VKALAS DE Y T DE KOOP E K EERLIJ N A A N BA
⅕ DE VAN DE
YETI-KLAS KOOPT DE GOEDKOOPSTE BANAAN
© Bart Schoofs
Celina:
“Hoe eerlijker het loon van de boer, hoe beter hij voor zijn kinderen kan zorgen.”
Stefano:
“Ik laat me niet kennen. Zo veel duurder is die banaan niet. Als de boer er honderden verkoopt, maakt dat voor hem wel een verschil.”
Dit denk ik:
_____________________________ _____________________________
Joshua:
“Eerlijk eten smaakt beter. Dat heeft met mijn geweten te maken.”
Tanisha:
“Als ik een arme boer help, geeft me dat een goed gevoel.”
6
Serafina:
“Ik moet ook mijn centen tellen.”
Adesh:
“Als ik later veel geld heb, dan koop ik de duurdere.”
Agad:
“Een beetje geld overhouden voor mezelf vind ik leuk.”
Dit denk ik:
_____________________________ _____________________________
Vyashan:
“Ik ben volop aan het sparen. Elke cent telt.”
SHAKIRA IS DE HELD VAN ACHANTIE
“ALLE KINDEREN NAAR SCHOOL!” Achantie huppelt met een glimlach door de Yeti-klas. In haar hoofd spelen de liedjes van Shakira. “Ze maakt me helemaal happy!”, zegt Achantie. “Ik MOET gewoon bewegen als ik de muziek van Shakira hoor. Mijn hele lichaam doet dan mee, ideaal als ik wil buikdansen. Shakira volgt buikdanslessen. Ik leer al mijn dansmoves door Shakira te bestuderen op tv. Jammer dat ik geen computer heb. Daarmee zou ik filmpjes kunnen bekijken op YouTube en elke dag pasjes oefenen. Ik droom nu van een tablet. Maar mijn mama heeft daarvoor geen centen. We wonen in een klein gezellig huisje. Ik heb geen eigen kamer en slaap samen met mama en mijn halfzusje. Een paar jaar geleden vond mama een nieuwe man. Hij is visser en vaart met zijn eigen boot naar Jamaïca en Trinidad. Soms is hij maanden van huis. We missen hem heel hard. Maar als hij terugkomt, is het feest. Soms zie ik mensen die op straat slapen. Dan voel ik me slecht. Net als Shakira wil ik niet alleen aan mezelf denken. Zij is een supertoffe chica en zet zich in voor heel wat goede doelen. Ze wil dat alle kinderen naar school kunnen gaan, vooral in arme landen. Ook ik wil later kinderen helpen die het moeilijk hebben. Daarom wil ik juf worden. In mijn klas zouden we voortdurend dansen, natuurlijk!” © Thinkstock
© Erwin Neles
7
Dolle pret? Breek de wet!
Durf jij nog in een boom klimmen? Of belletje-trek spelen? De Yeti-klassers roepen hun mening luid en duidelijk over onze GAS-boetes!* Klaar voor een zomervakantie vol risico’s? *Opgepast, want ook hiervoor riskeer je een GAS-boete.
GAS-boete als je vuil op straat gooit. Daphenie:
“Op school gooien kinderen stiekem afval achter de gebouwen. Er staat nochtans een grote ton op de speelplaats. Thuis moet het huisvuil in een speciale zwarte zak. Als je dat fout doet, laten de mannen van de vuilniskar het vuilnis gewoon liggen, soms maandenlang. BWEIK.”
De Yeti-klas zegt:
Dit vind ik:
TOPIDEE FLOPIDEE
Jaïr:
“Bij ons denkt niet iedereen aan het milieu. Jullie regel zou ons land veel netter maken, I like!”
Loslopende hond = GAS-boete voor baasje. Sandjana:
“Amai, die regel kan hier superveel geld opleveren! Bij ons zie je O-VER-AL honden. Op straat, rond winkels, snuffelend in de vuilnisbakken. Ze hangen zelfs rond op de speelplaats. Niemand weet van wie ze zijn. Ze stinken en bedelen om voedsel. Als je niet oplet, stelen ze je eten!”
De Yeti-klas zegt:
Dit vind ik:
TOPIDEE FLOPIDEE
Jordy :
“Baasjes moeten beter hun best doen. Een hond wil op tijd eten en er moet een hek rond de tuin. Wie dat niet doet, zal het wel leren dankzij de boete.”
Dit vind ik ervan:
_______________________________
___________________________________________________________
8
© illustraties: Nix
Dit vind ik ervan: _______________________ _________________________________________________
Je mag geen volleybal spelen op een voetbalveld. Sharon: “Wat een idiote regel! Wij doen
atletiek, voetbal of slagbal op hetzelfde veld. Misschien moeten we eens proberen om het allemaal tegelijkertijd te spelen. Wat gaat de GAS-boeteman daarop kunnen zeggen?”
De Yeti-klas zegt:
Dit vind ik:
TOPIDEE FLOPIDEE
Swastika:
“We kunnen best zelf regelen welke sport op een terrein gebeurt. Mja, soms met een beetje ruzie, maar we hebben nog nooit gevochten. Echt niet.”
Het is verboden om in een boom te klimmen.
Dit vind ik ervan:
_______________________
_________________________________________________
Stefano:
“Mijn vader is tuinman. Af en toe help ik hem manja* plukken. Dan klim ik met een ladder in de bomen. Best hoog, maar papa houdt een oogje in het zeil. Ik zou nooit alleen omhoog klimmen. Te gevaarlijk. En als ik mijn been of arm breek, kan ik niet met de grasmaaier rijden.” *manja = Surinaamse naam voor mango
De Yeti-klas zegt:
Dit vind ik:
TOPIDEE FLOPIDEE
Gian:
“Niks voor ons, die boete is er zoooo over! Een waarschuwing is meer dan genoeg. De volgende keer zal je dan wel eerst nadenken als je écht gevaarlijke dingen doet.”
Dit vind ik ervan:
_______________________
_________________________________________________
Van Zure Buur tot Blije Buurt
Wat kan jij doen om je buurt gezelliger te maken? • Steek in alle brievenbussen een kaartje: “Ik wens u een goede Jouw idee: • • • • •
buurt. Bent u alvast een leuke buur?” Spreek je buren aan en zeg “Ik wens u een goede buurt.” Steek bloemenzaad in spleten en reten. Plant een plantje op het pleintje. Zet bloembakken op de vensterbank. Bak pannenkoeken voor je buren.
• _____________________________________________________ • _____________________________________________________ • _____________________________________________________
9
DOE DE TEST!
Welke vakantiegenieterd ben jij? GROTE VAKANTIE EN KLAAR OM TE SPRINGEN. MAAR WAAR WIL JIJ IN DUIKEN? EEN BUBBELBAD? EEN PLONSBAD? OF VAN DE HOOGSTE SPRINGPLANK? DOE DE TEST EN BEPAAL HOE JIJ HET LIEFST JE ZOMER DOORBRENGT.
10
© Thinkstock
1
5
DE HELE WERELD DRAAIT TRAAG VAN DE HITTE. JE KEEL STAAT DROOG. WAT GIET JIJ IN JE GLAS? A Banana Colada: ijs, banaan, ananassap en kokosroom. B Summer Sunset: limonade, grenadine. C Kiwi Spritzer: limonade, citroensap, kiwi.
2 JE WORDT WAKKER IN EEN TENT. JE ANDERE VIJFTIEN KAMPGENOTEN SLAPEN NOG. WAT DOE JE? A Ik draai me nog eens om. Voor 11 uur ’s ochtends kom ik mijn nest niet uit. B Ik knip mijn zaklantaarn aan en lees in ‘Het Grote Overlevingsboek’. C Eerst is eerst! Ik gil iedereen wakker en ga dan eitjes bakken.
3 HET IS VIER AUGUSTUS EN HET REGENT AL DE HELE VAKANTIE. WAT DOE JE? A Mijn game-vriendjes wagen zich samen met mij aan het wereldrecord bowling op de Wii. B Ik daag de zon uit. Ik trek mijn zwempak aan en blaas het plonsbad op. C De weg naar de bib doe ik in tien minuten. Ik wacht tot de regenbui over is.
TUSSEN JE TENEN KRIEBELEN GRASSPIETJES. DE ZON STAAT STRAK BOVEN JE HOOFD. WAT DOE JE IN HET PARK? A Ik zink op mijn knieën, glimlach gelukzalig en werp een kushandje naar mijn vriendin de zon. B Wat kruipt daar tussen de sprieten? Wat suist er rond mijn oren? Waar is mijn insectenloep? C Ik zoek de ideale klimboom. Daar hoog en droog is mijn uitkijkpost.
6 WAT IS VOOR JOU EEN ECHTE ZOMERSE FILM? A Iets met tieners die zonder volwassenen op een onbewoond eiland belanden. B Iets met stranden, palmbomen, hotels en zwembaden. C Iets in een ver land met krokodillen, piranha’s en vleesetende planten.
7 WELKE ZOMER WIL JIJ BELEVEN? A De spannendste zomer. B De heetste zomer. C De langste zomer.
4 A=2|B=3|C=1 A=2|B=1|C=3 A=1|B=2|C=3
4 5 6 7
A=3|B=2|C=1 A=1|B=2|C=3 A=2|B=3|C=1 A=3|B=1|C=2
TEL JE SCORE:
A Niets. En dan heb ik ’s avonds zwarte voetzolen. B Espadrilles. Je weet wel, die schoenen met een zool van touw. C Teenslippers. Je weet wel, die plastic open dingen met iets tussen je dikke teen en je wijsteen.
1 2 3
WELKE SCHOENEN DRAAG JE HET LIEFST TIJDENS DE ZOMER?
Zomertijd is kwali-tijd 7 – 11: TIJD VOOR JEZELF
12 – 16: TIJD OM TE NIKSEN
17 – 21: TIJD VOOR ACTIE
De zomer is voor jou een fantastische tijd. Er staat van alles op het programma: een uitstap met je familie, logeren bij een vriend en een kamp. Je vult je dagen het liefst helemaal zelf in. Dan verdwijn je hoog in een boom, achter een duin, op een vlot, in een boek.
Relax. Easy. De zon komt op en jij blijft liggen. De sterren staren aan de hemel en jij staart terug. De zomer betekent twee maanden niets moeten, alles mogen (dat had je graag gehad). Je kijkt uit naar de familie-BBQ en het tuinfeest bij vrienden.
Spannend! En zo veel te doen. Je blijft niet wachten tot de avonturen naar je toe komen. Jij bént een avontuur. Je wil ontdekken, verkennen en doen. Regen, zon, thuis of onderweg maakt voor jou niet uit. Je bent zo veel mogelijk buiten want het spannendste ligt achter de volgende hoek.
11
“Mijn overleden opa is altijd in de buurt”
© Erwin Neles
Zijn lichtbruine velletje en guitige ogen vertellen dat Yeti-klasser Jamian van Javaanse afkomst is. “Javanen zijn altijd vrolijk en kunnen het beste feestvieren”, vertelt hij trots. “Sinds vorig jaar leer ik Javaans dansen. Ik volg les samen met mama. We zijn met dertig dansers: mannen, vrouwen en kinderen door elkaar. Ook al is de muziek rustig, Javaans dansen is niet gemakkelijk. Elke beweging heeft een betekenis, elke dans vertelt een verhaal. Ik ben fier op mijn afkomst. Java is een eiland van Indonesië. Meer dan honderd jaar geleden reisde mijn familie naar de andere kant van de wereld om hier op plantages te werken. In Suriname komen veel culturen samen. Zij hebben allemaal leuke tradities, maar de Javanen hebben de beste feestjes. Er is muziek en we eten de hele avond Javaanse gerechten. Dan draag ik mijn klambi en djarik, een vestje en doek met een speciaal motief.
12
Van mijn oma kreeg ik de houwer van mijn overleden opa. Het is een groot kapmes om gras te wieden. Ik heb mijn opa nooit gekend, maar zo kan ik aan hem denken. Mijn moeder kreeg de wajang pom. Dat is een houten pop met touwtjes. Bij verjaardagen en huwelijken speelde opa er verhalen mee. Maar bij ons thuis deed de pop vreemde dingen. Ze viel bijvoorbeeld steeds van de kast. Mijn mama heeft ze dan maar in de tuin begraven. Eng hoor. Ik loop met een grote boog om die plek heen. Vorig jaar was ik op vakantie in Nederland. Ik bezocht mijn familie en maakte ook enkele uitstapjes naar België. Manneke Pis vond ik supergrappig, maar bij Jeanneke Pis moest ik pas echt schateren. In Suriname hebben we alleen ernstige standbeelden. Wat een verschil! Wel jammer dat ik toen geen sneeuw heb gezien. Het zou de eerste keer geweest zijn, want in Suriname is het AL-TIJD warm. Wie nodigt me eens uit in de winter?”
Š Reporters
14
© Nix
15
Uithangen en opscheuren Bestaat een krokofant? Flamingaai? Zebramuis? Ja! Š Geert De Taeye
vriend. De wereld woont in je straat, staat in je keukenkast, ligt aan Maak een wereldreis. Ga op stap met de Bingo Exotica, samen met een winkelstraat en op het plein achter je hoek. je voeten, hangt aan het etiket van je T-shirt. Ontdek de wereld in de
O’ en je hebt gewonnen. Kijk in je buurt. Kruis aan wat je ziet. Kaart vol? Roep dan ‘BING
© Bart Schoofs
17
Kapitein Ugli bezoekt Yeti-klas Kapitein Ugli zet voet aan wal in Suriname. De vijfdeklassers uit Paramaribo geven hem een warm onthaal. Zij zijn de Yeti-klassers die dit zomernummer fiksen.
In de klas “Onze klas telt 27 leerlingen. De juf heet Anouschka. Heb je gemerkt dat we een uniform dragen?”
“Elke ochtend verzamelt de hele school op het speelplein. Dan hijsen we de Surinaamse vlag. Samen zingen we het volkslied.”
“Tijdens de interviews en het foto’s maken voor Yeti, gaan de rekenlessen door.”
WIN WIN WIN WIN WIN WIN WIN WIN WIN WIN WIN
Kapitein Ugli verdeelt souvenirs
Wat kapitein Ugli nog meer weet van de Yeti-klas lees je online op yeti.be. Kapitein Ugli verdeelt enkele van zijn souvenirs uit Paramaribo. Wie lid is van de Yetiklup kan prijzen winnen. Maak kans op een Surinaamse Monopoly of Mens-erger-je-niet. Klik op ‘win’.
18
Tijdens de speeltijd Kapitein Ugli ontdekt dat de Yeti-klassers tijdens hun speeltijd frietjes eten.
Tijdens de pauze klinkt een luide kreet over de speelplaats “Potverd#&%!!!”. Kapitein Ugli is in alle staten. Een straathond gaat lopen met het middagmaal van Ugli. “Daar kijken we niet meer van op”, vertelt Sharon uit de Yeti-klas. “Straathonden liggen op de stoep, rennen door de straten en snuffelen in vuilnisbakken.”
Op school staan drie kraampjes waar vrouwen – die noemen ze hier tantes – hapjes verkopen. En dus ook frietjes met kip. Ze noemen het hier wel kip met patat. Ugli test al het lekkers. Hij smult van bakabana (een soort banaan) met pindasaus, kousenband (een peulvrucht die lijkt op een uitgerekte snijboon), nasi (rijstgerecht), bami (noedelgerecht) en roti (zoals een wrap).
Na de school “Er zijn veilige zwemplekken”, vertelt Shimara. Zij woont naast de rivier. “Stevige netten met kleine gaatjes houden de piranha’s buiten.”
De Yeti-klassers plonsen in de Surinamerivier vlak bij hun school. Maar daarin zitten vleesetende piranha’s. Aaargh!
KRAAK DE CODE KRAAK DE CODE KRAAK DE CODE KRAAK DE CODE
Verzamel de Piranhazwemmer-badge Kraak de code op yeti.be Kapitein Ugli deelt de Piranhazwemmerbadge uit aan alle Yeti-kluppers die de wereld willen rondvaren. Kraak het kruiswoordraadsel hiernaast, en vul de code in op de codekraker van yeti.be.
1 2 3 1 Wie is de held van Achantie? 2 Wat roep je als je wint met het spel op pagina 17? 3 Wat is de voornaam van de ontdekkingsreiziger met één koffer, veel tijd en geen geld?
19
Het spel • Vooraf: teken het terrein van ongeveer 6 op 8 meter met krijt op de grond of met een stokje in het zand • Aantal spelers: minimaal 6, verdeeld over 2 teams • Moeilijkheidsgraad: 2 • Tijd: 10 min.
Hoe? Het groene team wil zo snel mogelijk naar de andere kant van het terrein. Het rode team probeert intussen de groene lopers te tikken. Maar opgepast: het rode team mag alleen over de lijnen bewegen. Het groene team mag slechts met 2 personen in een vak halt houden. Getikt? Dan wisselen de teams van plaats. Dus nu moet het rode team lopen en het groene team tikken. Einde? Wanneer één loper de andere kant van het terrein bereikt.
20
© illustraties: Jasper van Gestel
Het spel
• Vooraf: teken het terrein met krijt op de grond of met een stokje in het zand • Aantal spelers: een even aantal (4, 6 of 8) verdeeld over twee teams • Moeilijkheidsgraad: 3 • Tijd: 10 min.
Hoe? De teams duwen elkaar zo snel mogelijk in het vuur. Je mag jezelf redden door in de veilige zone te springen. Je moet terug naar het speelveld om je teamgenoten te helpen. In het vuur? Dan lig je uit het spel. Einde? Wanneer alle spelers van één team in het vuur zijn beland.
Hé, dit ken ik! Dit spelen we ook in Suriname: • 1, 2, 3, piano! = 1, 2, 3, piano! • Schuultjes = verstoppertje • Elle = tikkertje • Bal Tik = tikkertje met de bal
Het spel
• Vooraf: teken de hinkelbaan met krijt op de grond of met een stokje in het zand + zoek een steen • Aantal spelers: 2 of 3 • Moeilijkheidsgraad: 1 • Tijd: 15 min.
Hoe? De eerste speler gooit zijn steentje in de 1. Hij springt er hinkelend overheen en gaat helemaal naar de 10 en terug. Dan blijft hij staan in de 2 en raapt het steentje op, nog steeds op 1 been. Als laatste hinkelt hij over de 1 naar de start. Hier mag de speler weer even op twee benen staan. Nu gooit hij het steentje op de 2 en herhaalt het hele spel. Wisselen? De beurt gaat naar de volgende speler als je: • op de lijn of in het vak met het steentje springt. • het steentje in het verkeerde vak gooit. • je tweede voet op de grond zet tijdens het hinkelen. Bij de volgende beurt begin je met het vak waar het eerder mis liep. Einde? Als iemand bij de 10 geraakt.
21
22
Š Laura Janssens
23
© Bart Schoofs
je gra hebt o “Alles
Check de zuinigheidstips!” “Geen zin om te kopen?
24
atis op school.” om te leren, krijg s wat je echt nodig
ZOMERSE TIPS MET PATJE Pat Vinders is een ontdekkingsreiziger. Hij reist met één koffer, veel tijd en geen geld. Hij trekt langs kleine rivieren, groene velden en smalle paden. Slapen doet hij het liefst onder de blote hemel. Patje is een echte plantrekker. Voor jou heeft hij deze tips:
1
LET OP TEKEN
“Versta me niet verkeerd”, zegt Pat Vinders. “Let op teken is geen gevarendriehoek, moeha! Een teek is een beestje, een bloedzuiger, een grasvampier. Als die je bijt, moet je hem snel verwijderen, want hij kan je ziek maken.” ZO VERWIJDER JE EEN TEEK: • Niet eerst verdoven met ontsmettingsmiddel of alcohol. • Eerst de huid lichtjes samenknijpen. • Plaats een puntig pincet om de kop van de teek en zo dicht mogelijk tegen de huid. • Draai de pincet rond zodat de teek loslaat. • Ontsmet de huid. • Een achterblijvend pootje in de huid is niet erg. Die komt er na een tijdje vanzelf uit. • Merk je na enkele weken een rode ring op de plaats van de tekenbeet? Ga dan naar een arts.
2
SLIM IN DE ZON
“El sol. Le soleil. De zon!”, zegt Pat Vinders. ‘In elke taal klinkt de zon zo mooi. Maar wat de zon met je huid kan doen, is minder fraai. Zonnesteek, zonnebrand, huidkanker … je wil het niet meemaken. Je kan het voorkomen.” ZO BEN JE ZONNESLIM: • Zorg dat je niet verbrandt. • Zoek de schaduw. Vooral tussen 12 en 15 uur in lente en zomer. • Smeer je elke 2 uur in. • Draag pet, zonnebril, T-shirt … PRET MET ZONNECRÈME: • Kies je zonnetattoo op yeti.be. Kijk bij “Maken & Doen”. • Laat je insmeren. Verzorg elke smeerbeurt één plekje extra goed. Welk? Duid blindelings met je vinger het deel aan op het lichaam van de ander.
25
Bye bye! Hallo Lisa, ik kan niet goed tegen afscheid nemen. Wat kan ik daaraan doen?
Lisa zegt: Afscheid nemen is niet fijn. Zeker niet van iemand die je lief is. Ik geef je wat tips: • Vertel op voorhand dat je moeite hebt met afscheid nemen. Dat haalt de druk eraf. • Zwaai met je hand. Smijt een zoen. Geef een sterke hand of een dikke knuffel. Zoek de manier die bij jou past.
Lisa is een helpheld. Ze is een tiener met antwoorden.
Deze tip wil ik zelf geven: ________________________________________
• Zeg nog iets liefs tegen diegene die vertrekt. Schrijf het in een brief als praten moeilijk is. • Vraag een aandenken. Dat kan iets kleins zijn. Iets wat je kan vastpakken als die ander vertrokken is. • Huilen mag. Huilen lucht op. Doe je het liever met niemand erbij? Ga dan even naar je kamer of een andere rustige plek. • Hou contact. Schrijf e-mails of brieven of kaartjes. Bel af en toe of ga nog eens langs als dat kan.
________________________________________
Praat mee op www.yeti.be!
________________________________________
Dit zegt de Yeti-klas:
Dit zegt een Yeti-Klupper emilym67 Ik moet dat ook doen op het einde van dit jaar. Ik moet afscheid nemen van mijn vele vrienden, maar we hebben elkaars nummer en e-mailadres, dus hebben we elkaar beloofd contact te houden.
Avish:
“De stem aan de telefoon overbrugt vele kilometers. Een kort verslagje. Een simpele “Hoe gaat het?” en ik ben weer vertrokken.”
Kyle:
“Afscheid nemen vóór een vakantie doet me geen pijn. Weer naar het gewone leven vertrekken, is minder prettig.”
Shimara:
“Als ik heimwee voel opkomen, stort ik me op iets anders. Muziek opzetten, even naar buiten lopen, een babbeltje doen.”
i.s.m. kinderpsychologe Marjan Gerarts
HELP! Waar kan ik terecht met mijn probleem? VRAGEN? Ga naar www.yeti.be en klik op ‘vraag het’. Je inzending wordt in vertrouwen behandeld. Yeti zet niets op de site of in het blad wat jij niet wil.
26
PRATEN? • Bel gratis naar “awel” op nummer 102. Bellen kan elke dag van 16 tot 22 uur, behalve op zon- en feestdagen. • Chatten kan elke weekdag van 18 tot 22 uur op awel.be.
Redactie Yeti Koning Albert II-laan 15 1210 Brussel
Redactie Yeti Koning Albert II-laan 15 1210 Brussel
Redactie Yeti Koning Albert II-laan 15 1210 Brussel
Redactie Yeti Koning Albert II-laan 15 1210 Brussel
Een kaartje versturen naar de Yeti-klas in Suriname? Stuur je post van jou of die van de hele klas v贸贸r 10 juli naar: Yeti - Suriname - Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel. Kapitein Ugli vertrekt op 10 juli naar Paramaribo en neemt alle kaartjes mee. Hij levert jouw post netjes af bij de Yeti-klas. Hun grote vakantie start in augustus.
© Jasper van Gestel
© Laura Janssens
1 grote vakantie = 2 maanden = 9 weken = 65 dagen = 1560 uren zonder klasgenoten, juf, meester, schoolbel, speeltijd. Drama? Nee, want met de Yetipostkaarten hou je contact. Stuur lieve berichten naar elkaar. Nodig elkaar uit. Hou van elkaar. Vergeet elkaar nooit. Vergeet wel niet eerst elkaars postadres te vragen.
© Bart Schoofs