H ele en van Royen
‘Ik schrijf geen boeken, ik schrijf bestsellers’
28
ALFA0033-1-33 cso.indd 28
23-02-2006 12:41:21
| Interview |
Je vindt haar leuk, of je vindt haar ver schrikkelijk. Een middenweg is er n i e t. H e t z e l f d e g e l d t v o o r d e b o e ken van Heleen van Royen. M aar op dat gebied slaat de balans duidel i j k d o o r n a a r d e p o s i t i e v e k a n t. D e v e r ko o p c i j f e r s v a n h a a r e e r s t e t w e e b o e k e n, D e g e l u k k i g e h u i s v r o u w e n G o d i n v a n d e j a c h t, v e r b r a k e n a l l e r e c o r d s . B O E K z o c h t Va n R o y e n o p en sprak met haar over haar derde r o m a n, D e o n t s n a p p i n g. M a a r o o k o v e r d w e r g e n, o n t a a r d e v r o u w e n e n kleine penissen.
Tekst Machteld Stilting | Fotografie Chris van Houts
Op de parkeerplaats voor het huis van Heleen van Royen vindt een wis-
ben gemaakt. “Kijk, bij zo’n eerste boek weet je nog niet wat er gaat
seling van de wacht plaats. Een jonge vrouw loopt, net als wij uitstap-
gebeuren. Je schrijft gewoon. De gelukkige huisvrouw werd een gigan-
pen, naar de naast ons geparkeerde auto. Nieuwsgierig kijken we el-
tisch succes. Bij het tweede boek zei iedereen: ‘Ga er maar niet van uit
kaar aan. Als blijkt dat we met hetzelfde doel Almere hebben aangedaan,
dat het weer zo’n succes wordt, dat gebeurt bijna nooit. Het was waar-
treedt acuut een vorm van verbroedering op. De vrouw, journaliste van
schijnlijk een toevalstreffer.’ Maar Godin van de jacht viel nog beter. Bij
Veronica Magazine, heeft haar taak erop zitten en is enthousiast. “Een
De ontsnapping heerste een sfeer van: ‘Jij gaat gewoon weer een best-
ontzettend aardige vrouw”, vertelt ze. “Ze kletst aan één stuk door, je tijd
seller schrijven. Doe je best.’ De eerste druk wordt 75.000 exemplaren.
is zo om.” Snel naar binnen dan maar.
Er zijn er sowieso al 60.000 op voorinschrijving verkocht. Dan schrijf je
B
dus geen boek, je schrijft een bestseller. Daar had ik bij dit boek best last
innen vertelt Van Royen dat ze inderdaad een soort marathon van
van.”
interviews aan het lopen is. Ze woont tegenwoordig met haar man
Van Royen vertelt hoe ze op een dag naar Bol.com surfde en daar de
en kinderen in Portugal. Het huis daar moest eigenlijk een ‘tweede huis’
mogelijkheid zag om al op haar boek in te tekenen. “Toen was ik nog
worden, maar beviel zo goed dat huize Almere nu die bestemming heeft
maar bij hoofdstuk vijf of zo! Ik dacht: shit, jongens, het is nog lang niet
gekregen. Van Royen is een week in Nederland voor de publiciteit van
af. Doe dit niet! Ik bedoel, het is natuurlijk leuk dat mensen vertrouwen
haar nieuwste boek, De ontsnapping. Spannend? Je verwacht van deze
in je hebben, maar ik werd er wel een beetje zenuwachtig van.”
zo zelfverzekerd ogende vrouw een
Het al behaalde succes mocht haar tij-
mondig ‘nee, hoor’, maar er klinkt een
dens het schrijven van De ontsnapping
lichte aarzeling. “Ik heb er tegenop gezien, maar nu het boek af is, voelt het goed. Ik ben tevreden en krijg al heel leuke reacties.” Om dat te staven, geeft ze ons een uitdraai van een e-mailbericht. Het komt van haar Duitse uitgeef-
‘Als je mijn naam noemt, is het seks, drugs en rock ’n roll’
ster, die De ontsnapping maanden geleden kocht, zonder een letter gelezen
dan misschien wat blokkeren, het is wel wat Van Royen met schrijven voor ogen heeft. Tijdens haar optreden in Zomergasten, in 2004, gaf ze ruiterlijk toe dat kleine oplages niets voor haar zijn. Ze schrijft, zo zei ze, voor het grote succes. Die opmerking verdient volgens de auteur een nadere toelichting.
te hebben. Inmiddels heeft ze het manuscript gelezen. Via de mail laat
“Ik bedoelde daarmee te zeggen dat de manier waarop ik schrijf, ge-
ze Van Royen weten onder de indruk te zijn en vertelt ze tot in detail wat
schikt is voor een groot publiek. En als veel mensen je boeken lezen,
het boek met haar gedaan heeft. Van Royen is benieuwd hoe we de mail
betekent dat veel succes. Je hebt ook schrijvers die schrijven voor een
interpreteren. “Dit is toch geen beleefdheidsmailtje? Volgens mij is dit
klein publiek. Neem Houellebecq, die zal in Nederland nooit 200.000
echt gemeend.”
exemplaren verkopen, omdat zijn werk zo specifiek, zo literair is. Er zijn geen 200.000 mensen die dat leuk vinden. Ik kan dat niet, literair schrij-
Het is opvallend dat een vrouw die al twee megasuccessen op haar
ven. Ik ben gewend voor een grote doelgroep te schrijven, dat deed ik
naam heeft staan, toch wat onzeker overkomt. De auteur legt uit dat die
ook toen ik voor tijdschriften als Marie-Claire, Yes en Cosmo schreef. Dat
twee successen het haar bij het schrijven van dit boek juist lastiger heb-
kan ik, dat vind ik leuk. Ik wil zo veel mogelijk mensen beroeren. Als dat
29
ALFA0033-1-33 cso.indd 29
23-02-2006 12:42:36
niet lukt, als er maar 5000 mensen zijn die het leuk vinden, dan ben ik
leuk, ontroerend of spannend vind.”
niet goed bezig, vind ik. Dan moet ik iets anders gaan doen.”
Maar het label ‘provocatief’ is inmiddels ook aan Heleen van Royen als
Maar betekent dat doelbewust voor een groot publiek schrijven dan nog
persoon gaan hangen. Wat vindt ze daarvan? “Vervelend!”, roept ze
wel dat ze bij zichzelf kan blijven? Schrijft ze waarover ze wíl schrijven?
lachend. Meent ze het nou? “Nou ja, als je mijn naam noemt, is het
“Ja, natuurlijk. Ik denk heus niet: ik wil een succes, dus ik schrijf hier of
seks, drugs en rock ’n roll. Daar moet ik wat aan gaan doen. Maar
daar over. De ontsnapping gaat
wat?” De voorzichtige suggestie dat
over een vrouw die haar man en
‘de Rob Oudkerk-affaire’ daar vast
kinderen verlaat om zichzelf terug te vinden, maar ook over de dood van haar broer. Nou, een dode broer, dat is nou niet direct een garantie voor succes. Mijn man, Ton, las de eerste bladzijde en vond het veel te
‘Mezelf serieus nemen als Grote Literator, daar pas ik voor’
somber. Hij riep: ‘Een kist?! Een
mee te maken heeft, wordt gecounterd met een blik van ‘daar gaan we weer!’. Toch gaat ze het onderwerp niet uit de weg. “Ja, er is ontzettend veel gebeurd. Er is een soort hype ontstaan. Maar dat is alweer lang geleden. Er gaan zomaar weken voorbij
spuitje?! Dat is niet commercieel! Haal het eruit. Getverderrie, kun je het
dat ik er niet meer aan denk. Het is de afgelopen anderhalf jaar eigen-
op zijn minst niet wat later doen?’ Ik zei: ‘Nee, sorry, maar het moet echt
lijk erg rustig geweest. Ik heb me ook wel gedeisd gehouden. Nergens
daar.’ Het gaat erom wat ík wil. Ik schrijf echt wat ik wíl schrijven. En dat
geweest, niets gedaan. Ik zei: ‘Ik laat mijn gezicht wel weer zien als mijn
blijken veel mensen leuk te vinden. Dat is een prettige bijkomstigheid.”
boek af is.’ Dat is wat ik moet doen: boeken maken. Die andere dingen
D
zijn soms wat uit de hand gelopen toestanden.”
e eerste twee boeken van Van Royen zijn in de media vaak als provocatief omschreven. Van Royen schrijft als een soort vrouwelijke
Op de opmerking dat ze met De ontsnapping toch een poging doet om
versie van Wolkers openlijk over zaken als seks en overspel. Ze neemt
een wat serieuzere weg in te slaan, reageert ze verbaasd. “Wat ik schrijf
daarbij geen blad voor haar mond. “Ik zie daar ook geen reden toe”,
is altijd serieus. Het is mijn werk, geen kinderspel of amateurisme. Maar
vertelt ze. “Daarom schrijf je boeken. Als je voor bladen schrijft, moet je
mezelf serieus nemen als Grote Literator, zoals sommige mannelijke
altijd rekening houden met je doelgroep. Kan dit wel? Is het niet te grof,
schrijvers doen, daar pas ik voor. Ik probeer me wél te ontwikkelen. Ik
te heftig, te extreem? Nu hoef ik nergens rekening mee te houden. Ik
wil niet in hetzelfde blijven hangen. Ik ben niet alleen die schrijfster over
vraag me niet af of mijn lezers het wel trekken. Ik doe het zoals ik het
seks. Ik schrijf veel meer. Dat wás trouwens al zo. In De gelukkige huis-
30
ALFA0033-1-33 cso.indd 30
23-02-2006 12:43:03
| Interview |
‘Mag ik misschien een paar Duitse dwergen om mee te spelen?’
vrouw zat helemaal geen seks. Alleen een bevalling, en noem dat maar
Van Royen niets te maken met het feit dat ze inmiddels een gevestigd
opwindend. Toch noemen mensen het een seksboek. Van Godin van de
auteur is, een A-merk. “Dat kan altijd. Bij De gelukkige huisvrouw von-
jacht kan ik het me wel voorstellen. En wat is daar eigenlijk mis mee?
den ze de bevalling te lang. Wilde ze dat ik er een zooitje weeën uit-
Seks is gewoon een onderdeel van het leven. Ik snap niet dat het zo
haalde. Toen zei ik: ‘O nee, een bevalling ís heel lang. Die weeën blijven
spectaculair is dat er vrouwen zijn die zich met seks bezighouden. Het
er allemaal in.’ Die eindbevoegdheid heb je. Maar ik blijf wel luisteren
lijkt mij vrij normaal. Maar ik wil laten zien dat er ook andere dingen zijn
naar wat mensen zeggen. Het is niet zo dat ik het allemaal beter denk
die me bezighouden. Bijvoorbeeld dat er vrouwen zijn die zich zo in
te weten. Ik zal ook vast verkeerde beslissingen nemen. Misschien was
dienst stellen van hun gezin en hun werk, dat ze er volledig door opge-
het boek wel beter geweest zonder dwergen, maar ja…”
slokt worden. En dat een aantal daarvan op een gegeven moment de
E
keuze maakt huis en haard te verlaten en voor zichzelf kiest. Het opvallende is dat er natuurlijk ook legio mannen zijn die dat doen. Maar als een vrouw het doet, is het vreemd genoeg veel erger. Vrouwen zijn altijd direct ontaard en slecht. Waarom? Dat fascineert me.”
en vergelijking tussen Van Royen en Julia is ver te zoeken. Zelf heeft ze nog niet in het minst de neiging om de boel de boel te laten. “In
tegenstelling tot Julia heb ik bevredigend werk. Zij niet, en dat knaagt aan haar. Ik denk dat iedereen in zijn leven iets van zichzelf nodig heeft. Dat kan ook een hobby zijn, voor mijn part borduren, parkieten houden
De ontsnapping is voor een groot deel een realistische roman, maar
of een moestuin. Maar iets wat je zélf doet, waar je plezier aan beleeft.
Van Royen kan het niet laten om met enige regelmaat over the top te
En waar je trots op bent. Ik haal heel veel bevrediging en zelfvertrouwen
gaan. Neem alleen al het voorbeeld van ‘de twee dwergen’ met wie
uit mijn boeken. En onafhankelijkheid. Ik ben financieel onafhankelijk,
hoofdpersoon Julia op een avond mee in bed beland. “Wat heeft ieder-
en dat vind ik heel prettig. Het idee dat wat er ook gebeurt, ik altijd mijn
een toch tegen dwergen?”, reageert ze gespeeld verontwaardigd. “Ik
eigen brood kan verdienen. Dat ik daar geen man voor nodig heb. Ik
snap het niet!” Maar was het voor het boek niet beter geweest om dich-
vind het leuker om het samen te doen, maar het idee is prettig. Ik denk
ter bij de realiteit te blijven? “Zonder dwergen? Maar ik moet ook lol
dat hoe meer je je ondergeschikt maakt aan wat je man, je kinderen, je
hebben! Ik zit een jaar lang in mijn eentje te schrijven. Mag ik misschien
werkgever willen, hoe moeilijker het wordt.”
een paar Duitse dwergen om mee te spelen? Ik vind het zo flauw, mij wordt niets gegund.” Dan wordt ze weer serieus. “Bij de uitgeverij wilden ze Wolfgang en Heinz er ook uit hebben. Die vielen niet goed. Net als die kleine penissen. Moet dit, Heleen? Ja, dit moet. Dit wil ik.” Dat ze haar poot ook stijf kan houden, zoals ze zelf zegt, heeft volgens
De ontsnapping (296 p.) Heleen van Royen FMG Group Prijs: $ 19,90 (geb.) / ISBN 90 499 9976 X Prijs: $ 19,50 (luisterboek) / ISBN 90 499 9972 7
geeft BOEK laren mp 10 exe weg! pag. 71 Kijk op
31
ALFA0033-1-33 cso.indd 31
23-02-2006 12:43:29