433
Wyniki kompleksowej terapii obrzęku chłonnego kończyn dolnych
Wszyscy pacjenci otrzymywali leki o działaniu limfotropowym w standardowych dawkach. Była to najczęściej zmikronizowana diosmina + hesperydyna (Detralex), a także pochodne rutozydowe (Venoruton), naturalne wyciągi z kasztanowca (Aescin, Venastat) czy winogron (Endotelon). Pod koniec cyklu leczenia chorym dokładnie mierzono kończyny dobierając odpowiedni wyrób uciskowy. W zależności od stopnia zaawansowania obrzęku były to podkolanówki, pończochy lub rajstopy od I do III kategorii ucisku. Osoby mające trudności w nakładaniu wyrobów uciskowych na kończyny zaopatrywano również w aparat ułatwiający ich zakładanie. W dniu wypisu pacjenci otrzymywali instrukcję dotyczącą dalszego postępowania terapeutycznego, wymogów higienicznych, trybu życia oraz konieczności okresowej kontroli. Podstawowe zalecenia to: stałe przyjmowanie leków limfotropowych, noszenie odpowiednio dobranych wyrobów uciskowych, okresowe poddanie się ręcznemu drenażowi chłonnemu oraz pneumoterapii, antybiotykoterapia w stanach infekcyjnych skóry.
stockings or tights dependind on the pressure category (I-III). Subjects having problems with putting compression garments on were also supplied with devices facilitating the activity. At discharge, patients were supplied with instructions for further therapeutical procedures, hygienic requirements, life style, and need for periodic follow-up visits. Basic recommendations included lymphothropic drugd, suitable elastic garments to wear, undergo periodic manual drainage and pneumo-therapy, and to intake antibiotics in case of skin infections.
WYNIKI
It is to be expected that the number of patients with lymphoedema will increase. The increasing number of performed mastectomies, lymphadenectomies, angiological and cardiological surgeries (saphenous vein derivation) – will cause post-operative oedema in selected patients. Also the increase in the amount of radiotherapy will add to oedema occurrence. More and more popular tropical trips carry a risk of edema caused by filariosis (1, 6). A common pathology includes post-inflammatory edema (most often following venous inflammation). Lower limb skin infections (wound infections) are often a cause of oedema, and with patients already afflicted with an infection, increase its power. Immediate antibiotic therapy is indispensable in such cases (7, 8). The small number of patients in our study does not allow for result analysis in particular patient groups, based upon different etiology
Wszyscy leczeni chorzy zgłaszali subiektywne uczucie poprawy („lżejsze nogi”, ustąpienie dolegliwości bólowych, poprawę czynności kończyn dolnych). Również obiektywna ocena wyników leczenia objawiająca się zmniejszeniem obwodu kończyn wykazała korzystny rezultat stosowanej terapii. U 2 chorych z wyciekiem chłonki uzyskano zamknięcie mnogich przetok chłonnych. OMÓWIENIE Należy przypuszczać, że liczba chorych dotkniętych obrzękiem chłonnym będzie wzrastać. Coraz więcej wykonywanych zabiegów mastektomii, limfadenektomii, angiochirurgicznych czy kardiochirurgicznych (pobranie żyły odpiszczelowej) spowoduje u części chorych
RESULTS All treated patients declared a subjective sense of improvement („lighter legs”, recession of pain, improvement of limb functionality). Also, objective results in the form of smaller limbs demonstrated a beneficial effect of the administered therapy. In two patients with lymph leakage, we achieved multiple lymph fistulae closure. DISCUSSION
Tabela 1. Zmniejszenie obwodów kończyn dolnych w wyniku przeprowadzonej terapii Table 1. Lower limb circumference decrease as a result of administered therapy
Umiejscowienie obrzęku / Location of oedema Kostka / ankle Łydka / shin Udo / thigh
Zmniejszenie obwodu kończny (wartości skrajne) w cm / Circumference decrease (extreme values in cm 1,3-3,5 cm 2,5-6,0 cm 2,0-6,0 cm
Średnio w cm / Average in cm 2,2 3,8 3,5