INFRASTRUKTURA I EKSPLOATACJA Brak wskazań w instrukcji
W przypadku jednak, gdy instrukcja użytkowania bądź zasady użytkowania danego urządzenia nie wymagają korzystania z certyfikowanych punktów serwisowych podmiot leczniczy może przekazać taki sprzęt medyczny do dowolnego profesjonalisty zajmującego się serwisowaniem sprzętu medycznego. Taka sytuacja może mieć miejsce w przypadku urządzeń wprowadzonych do użytkowania przed zmianami w przepisach dotyczących wyrobów medycznych. W tym przypadku placówka nie będzie ponosiła odpowiedzialności wynikającej z nieprawidłowego serwisowania wyrobu medycznego. Jednocześnie i w tym przypadku można wskazać na sytuacje w której placówka będzie odpowiadała za powstałą szkodę. Jeżeli bowiem zostanie udowodnione, że placówka miała świadomość tego, że serwis zostanie wykonany na poziomie nie gwarantującym bezpieczeństwa użytkowanego sprzętu, to sąd będzie mógł dopatrzyć się odpowiedzialności po stronie placówki leczniczej. Sąd może argumentować, że nie doszło do powierzenia czynności profesjonaliście, ponieważ nie jest typowe dla takich podmiotów wykonywanie pracy poniżej standardów wymaganego bezpieczeństwa. Sytuację tę można byłoby zaliczyć do wyjątkowych, jednak nie można wykluczyć możliwości jej wystąpienia. W celu wykazania należytej dbałości o interesy i bezpieczeństwo podmiotu leczniczego, warto jest weryfikować możliwości i poziom usług oferowanych przez firmy serwisujące. Dalsze korzystanie z firmy serwisującej, która dopuszcza się uchybień, wymaga dokładnego przeanalizowania. Usprawiedliwieniem w tym względzie nie mogą być oszczędności, jeżeli wiązałoby się to ze spadkiem bezpieczeństwa podczas leczenia.
Odpowiedzialność firmy serwisującej
Fot. Shutterstock
Powyżej przedstawione uwagi odnosiły się do odpowiedzialności podmiotu leczniczego za szkody wyrządzo-
ne zaniedbaniami firmy serwisującej. W przypadku jednak, gdy podmiotowi leczniczemu uda się skutecznie przenieść ciężar odpowiedzialności na firmę serwisująca, będzie ona ponosiła odpowiedzialność odszkodowawczą w pełnej wysokości. Nie ma tutaj znaczenia czy dana firma była autoryzowanym czy też nieautoryzowanym serwisantem da-
już w trakcie użytkowania urządzenia w placówce medycznej, gdzie faktycznie mogły występować przypadki ingerencji w dokonane przez serwis naprawy. W tym kontekście szczególnie istotne wydaje się należyta dbałość o prowadzenie prawidłowej dokumentacji wykonywanych napraw, konserwacji oraz innych działań serwisowych. Dokumen-
„Aby podmiot serwisujący spełniał wymogi, musi on dysponować określonym przez wytwórcę wyrobu medycznego zapleczem technicznym, częściami zamiennymi, częściami zużywalnymi i materiałami eksploatacyjnymi, posiadać określone przez producenta instrukcje serwisowe wyrobu.” nego sprzętu. Spełnianie bowiem kryteriów wymaganych przez wytwórców wyrobów medycznych, nie ma związku z faktycznymi działaniami czy też zaniechaniami leżącymi po stronie firmy serwisującej. Odpowiedzialność będzie bowiem ustalana każdorazowo w oparciu o konkretne okoliczności i konkretne uchybienia. W tego typu sytuacjach serwis może jedynie bronić się poprzez wykazanie, że przyczyna szkody nie leżała po jego stronie, a była związana z wadami konstrukcyjnymi sprzętu za które odpowiedzialność ponosi wytwórca. Jest również prawdopodobne, że pomimo wykazania, że do szkody doszło w wyniku nieprawidłowego serwisowania, to firma serwisująca lub jej ubezpieczyciel, będzie próbowała wykazać, że bezpośrednią winę za szkodę ponosi placówka medyczna. Jedną z przykładowych linii takiej obrony, może być twierdzenie, że serwis został wykonany prawidłowo, a jedynie na skutek nieuzasadnionego działania pracownika placówki medycznej w której doszło do powstania szkody. Argumentacja taka jest możliwa dzięki temu, że do wypadków dochodzi
tacja taka powinna zawierać w szczególności daty wykonania tych czynności, ich opis, wynik i uwagi dotyczące danego sprzętu. Należy pamiętać, że w przypadku zaistnienia jakiejkolwiek szkody, dokumentacja ta będzie jedną z pierwszych jaka będzie poddana weryfikacji. Uchybienia w tym zakresie, będą ułatwiały zwolnienie się od odpowiedzialności podmiotu serwisującego, a tym samym powrót do odpowiedzialności podmiotu leczniczego. Sytuację placówki medycznej pogarsza w tym zakresie, powszechne założenie o obowiązku zapewnienia pacjentowi niemal absolutnego bezpieczeństwa w trakcie korzystania ze świadczeń zdrowotnych.
Roszczenia pacjentów
Należy pamiętać, że w przypadku wystąpienia szkody w trakcie leczenia, pacjent pierwotnie zgłosi swoje roszczenia do pomiotu leczniczego. W jego świadomości to właśnie podmiot leczniczy powinien dochować należytej dbałości związanej z wykorzystaniem sprzętu medycznego. Działania pacjenta będą skupiały się przede wszystkim na udowodnieniu winy po stronie placówki medycznej i nie będzie on zainteresowany ustalaniem odpowiedzialności firmy serwisującej. Udział bowiem każdego kolejnego podmiotu w postępowaniu będzie powodował rozmycie odpowiedzialności, co jest z punktu widzenia roszczącego pacjenta działaniem niekorzystnym. Pacjenci nie mają również specjalistycznej wiedzy technicznej, koniecznej do wykaza-
nia uchybień po stronie serwisu, przez co proces w stosunku do tego podmiotu byłby obiektywnie trudniejszy. Pozostaje jeszcze oczywisty związek przyczynowy pomiędzy wyrządzeniem szkody na terenie podmiotu leczniczego, a odpowiedzialnością danego podmiotu. Właśnie w związku z powyższymi okolicznościami konieczne jest dochowywania co najmniej należytej staranności w związku z użytkowaniem sprzętu medycznego. Jeżeli jednak w ocenie placówki medycznej okoliczności powstania szkody faktycznie uzasadniają odpowiedzialność firmy serwisującej, należałoby jednoznacznie takie okoliczności pacjentowi wskazać, wykazując jednocześnie brak uchybień po stronie własnej. Natomiast jeżeli poszkodowany pacjent wystąpiłby już z roszczeniami na drogę sądową, konieczne byłoby dokonanie przypozwania firmy serwisującej, aby przystąpiła do toczącego się już procesu sądowego.
Podsumowanie
Współczesne wymagania wobec placówek medycznych odnośnie prowadzenia skutecznego leczenia, a także zapewniania wysokiego poziomu bezpieczeństwa pacjentowi wręcz wymuszają konieczność szczególnego dbania o wykorzystywany sprzęt medyczny. Coraz większy poziom skomplikowania technologicznego takiego sprzętu nie pozwala placówce medycznej na pełną kontrolę jego stanu technicznego i stopnia zużycia. Tym samym korzystanie z profesjonalnych podmiotów zajmujących się serwisowaniem wyrobów medyczny jest wręcz konieczne. Dlatego też jest niezwykle istotne, aby serwis ten wykonywany był w podmiotach do tego przygotowanych, posiadających odpowiednie zaplecze techniczne i osobowe. Dbałość w tym zakresie pozwoli nie tylko na zmniejszenie ilości wypadków do których może dojść na terenie placówki, ale również w przypadku wystąpienia niepowołanego zdarzenia będzie pozwalało na skuteczne przeniesienie tej odpowiedzialności na podmiot pozostający poza strukturami placówki leczniczej. Tym samym zwiększone wydatki na serwis zwrócą się w postaci mniejszych wypłat odszkodowania związanego z niesprawnym sprzętem bądź też w postaci mniejszej składki ubezpieczeniowej. Należy pamiętać, że wymóg dokonywania właściwego serwisu jest obecnie nie tylko nakazem praktycznym, ale również wymogiem ustawowym, ustanowionym z mocy prawa. R wrzesień 2013 n
41