Brochure Vredeman de Vries Prijs voor Architectuur 2020

V R E D E M A N D E V R I E S P R I J S 2 0 2 0

V R E D E M A N D E V R I E S P R I J S 2 0 2 0

Hans Vredeman de Vries De Vredeman de Vries Prijs is vernoemd naar Hans Vredeman de Vries, die in 1527 in Leeuwarden werd geboren. Hij werkte als schilder, tekenaar, architect, vormgever, tuinarchitect, vestingsbouwdeskundige, kunsthistoricus, planoloog, wiskundige en publicist.

In al die hoedanigheden genoot hij overal in Europa een grote reputatie. Over de dood van Hans Vredeman de Vries bestaat onzekerheid: hij stierf waarschijnlijk in 1609 in Hamburg.

De gravure met het portret van Hans Vredeman de Vries werd in 1610 gemaakt door Hendrick Hondius (Hendrik de Hondt), bijgenaamd ‘de Oudere’. Het origineel wordt bewaard in Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam.

LC Publieksprijs De LC-publieksprijs is tot stand gekomen door een samenwerking van Keunstwurk met de Leeuwarder Courant. Via de krant wordt het publiek opgeroepen om een stem uit te brengen op het meest aansprekende ontwerp. De inzendingen waarop kan worden gestemd worden gelijktijdig in het Fries Museum geëxposeerd. Tijdens de uitreiking van de Vredeman de Vries Prijs voor Architectuur wordt ook de LC publieksprijs bekend gemaakt.

2

Vredeman de Vries Prijs voor Architectuur 2020 Over architectuur Twintig jaar geleden – in 2000 – werd door de provincie Fryslân de Vredeman de Vries Prijs ingesteld. Sindsdien wordt de prijs jaarlijks uitgereikt: het ene jaar voor de architectuur in Fryslân, het andere voor vormgeving. De toonaangevende prijs vormt zowel een erkenning van de kwaliteit van het ingezonden werk, als een stimulans voor de ontwikkeling van beide vak­gebieden. Daarnaast wil het provinciebestuur met de prijs de kennis van en belangstelling voor architectuur en vormgeving bij een breed publiek bevorderen.

Dit jaar reikt het provinciebestuur van Fryslân voor de elfde keer de architectuurprijs uit. Maar wat is architectuur eigenlijk?

Architectuur is overal om ons heen te vinden, zowel in de stad als op het platteland. Zonder overdrijven kan worden gesteld dat vandaag de dag de mens in een door architecten vorm­gegeven omgeving leeft. In de huidige opvattingen richt architectuur zich dan ook op het ontwerpproces voor de invulling van de gebouwde omgeving. Daarbij spelen tal van aspecten een rol, waardoor doorgaans vertegenwoordigers van verschillende disciplines bij het ontwerpproces betrokken zijn.

Ongeacht de grootte en complexiteit van een opdracht draait het bij het ontwerpproces altijd om een goede samen­werking tussen de opdrachtgever(s) en de ontwerpers, in dit geval: architecten, stedenbouwkundigen, interieurarchitecten en ­­landschap­sarchitecten.

In deze uitgave is goed te zien dat architectuur inderdaad méér is dan het realiseren van die ene woning of dat ene kantoor. De actualiteit bepaalt het uiterlijk van de architectuur. In hoofdlijnen gaat het daarbij om nieuwbouw, gebiedsontwikkeling, herbestemming en herinrichting. Een belangrijk aandachtspunt daarbij vormt het realiseren van duurzame ontwikkelingsdoelen. Ook dit alles is in deze uit­ gave terug te vinden.

In de regel is een architectuurprijs een prijs voor de winnende architect: voor een winnend ontwerp of een indrukwekkend oeuvre. Al vanaf het begin legt de Vredeman de Vries Prijs voor Architectuur echter de nadruk op het ontwerpproces – op het samenspel tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Dat maakt deze prijs ánders, maar vooral ook interessant.

De beoordeling van het ingezonden werk heeft plaats­ gevonden aan de hand van drie criteria, die in het reglement van dit jaar als volgt zijn beschreven: Bijdrage aan de omgevingskwaliteit Architectuur levert een bijdrage aan de inrichting van de woon- en leefomgeving als het gaat om aspecten als gezondheid, duurzaamheid, leefbaarheid en identiteit.

3

Architectuur en omgevings­kwaliteit zijn niet van elkaar te scheiden. Omgevings­kwaliteit is een verzamelbegrip waarin niet alleen bouwkunst (de esthetische kant van het bouwen) en bouwkunde (de technische kant) samenkomen, maar waarin de aandacht tevens en vooral uitgaat naar behoeften en wensen, en naar emotionele en intellectuele verwach­tingen. Daarnaast levert iedere architectonische ingreep een bijdrage aan duurzame ontwikkelingsdoelen (Global Goals for Sustainable Development). Bijvoorbeeld door circulair denken, het gebruik van duurzame materialen, energie­bewuste technieken, aandacht voor gezondheid en bijvoorbeeld de geschiktheid van bouw­ werken en hun om­geving voor mensen in verschillende levensfasen, al dan niet met beperkingen die daarmee gepaard kunnen gaan.

Waarde voor Fryslân en de lokale samenleving.

Aldus draait architectuur om verbeelding, verbinding en het bedenken van slimme en verrassende oplossingen, in het licht van belangrijke maatschappelijke opgaven en op een specifieke plek. Fryslân is de op één na dunst bevolkte provincie van Nederland. Van oorsprong heeft de provincie een uitgesproken agrarisch karakter.

Niettemin speelt de samenleving zich ook in Fryslân steeds sterker en op grotere schaal af in de gebouwde omgeving – de habitat van de moderne mens. Bij de beoordeling van de kwaliteit van de ingezonden werken wordt daarom specifiek gekeken naar de wijze waarop en de mate waarin de inzendingen van waarde zijn voor 4

Fryslân en in het bijzonder voor de lokale samenleving en leefomgeving. In dit licht hebben de prijs en de publiciteit die daarmee samenhangt tot doel om de belangstelling voor architectuur en de gebouwde omgeving in de Friese context bij een breed publiek te stimuleren en te vergroten.

Voorbeeldfunctie voor proces en samenwerking.

Tenslotte beoogt de Provincie Fryslân met de prijs een impuls te geven aan opdrachtgevers en opdrachtnemers.

Daarom worden de inzendingen voor de prijs tevens beoordeeld op de wijze waarop opdrachtgevers en opdrachtnemers het proces, de strategie en wijze van samenwerken vormgeven in professionele zin, maar ook in relatie tot de samenleving: aandacht voor de inbedding, acceptatie en – waar van toepassing – participatie door de lokale samenleving.

Hieruit wordt duidelijk dat het bij de beoordeling van het werk, dat voor de prijs is ingezonden, om veel méér gaat dan een ‘mooi’ of ‘lelijk’ ontwerp, al zijn de klassieke prin­ cipes van Vitruvius niet vergeten: schoonheid (venustas), stevigheid (firmitas) en bruikbaarheid (utilitas).

Het ingezonden werk werd ook dit jaar door een vakkundige, onafhankelijke adviescommissie (jury) zorg­ vuldig bestudeerd en gewogen. De coronabeperkingen betekenden een andere manier van werken, maar hadden geen negatieve invloed op de jurering.

Over de prijs Iedere editie van de Vredeman de Vries Prijs voor Architectuur kent een nieuwe, onafhankelijke commissie (jury). Die beoordeelt het ingezonden werk en adviseert vervolgens het provinciebestuur. Dit jaar was de adviescommissie als volgt samengesteld: Diana Lautenbag, architect Jef Mühren, directeur Stichting MOOI Noord-Holland Karin Peeters, stedenbouwkundig ontwerper Peter de Ruyter, landschapsarchitect Annet Ritsema, architect en stedenbouwkundig ontwerper, tevens voorzitter van de jury De Vredeman de Vries Prijs voor Architectuur telt dit jaar vierentwintig prachtige inzendingen, alle van hoge kwaliteit.

De vakjury de inzendingen met de spelregels in de hand uiterst zorgvuldig beoordeeld en gewogen. Na de eerste selectieronde bleven nog vijftien inzendingen in de race: zij vertegenwoordigen het beste van wat in 2018 en 2019 op het gebied van architectuur in Friesland tot stand is gekomen.

De vijftien geselecteerde inzendingen worden in deze uitgave gepresenteerd. Uiteindelijk heeft de vakjury vier inzendingen voor de prijs genomineerd: • • • •

Energie Kenniscentrum Leeuwarden RUG/Campus Fryslân in de beurs van Leeuwarden Herinrichting stationsgebied Leeuwarden Restauratie en nieuwbouw woning in Oudemirdum

Op vrijdag 9 oktober 2020 maakt gedeputeerde Sietske Poepjes namens het provinciebestuur de definitieve uitslag bekend.

Conform het advies van de vakjury kent de Vredeman de Vries Prijs voor Architectuur dit jaar twee winnaars. Dat is bijzonder, maar niet uniek: in 2016 gebeurde dit eveneens.

Een citaat uit het juryrapport: ‘Twee, omdat – waar de jury bij het ene project onder de indruk was van het technologisch en duurzaam vernuft – zij juist een consequente doorvertaling en aandacht tot in detail en buitenruimte miste. En bij het project waar juist de verfijning, het ambachtelijke en de aandacht voor de omgeving indruk maakte, door de jury een goede inpassing van duurzame techniek gemist werd. De jury concludeert dat de twee projecten in die zin complementair zijn en elkaar aanvullen in gedachtegoed en ontwerphouding.

Beide inzendingen zijn van een bijzonder, hoogstaand niveau en hebben recht op een prijs.’

De winnaars van de 11e Vredeman de Vries Prijs voor Architectuur zijn – ex aequo – het Energie Kenniscentrum Leeuwarden én de Restauratie en nieuwbouw van een woning in Oudemirdum.

5

Caseta op een eiland, Grou

6

Lichtstad Architecten, Eindhoven Projectarchitect: Rob van Vugt Caseta op een eiland, Grou De Burd 16c, Grou Opdrachtgever: familie Pereboom De oude vakantiewoning Caseta op het eiland de Burd bij Grou was in slechte bouwkundige staat geraakt. Daarom werd tot nieuwbouw besloten, waarbij de ligging en oriëntatie van de woning werden veranderd. Zij ligt nu in het riet. Steigers rondom versterken het gevoel van het verblijven aan de oever. Het houten casco is van kruislaaghout. Vloer, wand en dakdelen zijn prefab naar het eiland gevaren, evenals de stalen hulpconstructie. De woning beschikt over een eigen waterzuivering. Als je langs Caseta vaart, verandert het ontwerp mee met het landschap. Het gaat in vorm en compositie een spel aan met de boten die voorbij komen zeilen. En waar je ook in de vakantiewoning bent: de verbinding met ‘buiten’ is altijd sterk aanwezig.

7

Bestjoershûs Súdwest-Fryslân, Sneek

8

J.O.N.G Architecten, Lemmer Projectarchitect: Kees de Haan Bestjoershûs Súdwest-Fryslân, Sneek Marktstraat 1, Sneek Opdrachtgever: Gemeente Súdwest-Fryslân Fusiegemeente Súdwest-Fryslân heeft de binnenstad van Sneek als locatie van haar organisatie gekozen. De gemeenteraad zetelt in het Bestjoershûs: de uit 1864 daterende raadzaal van Wymbritseradiel. Het monumentale gebouw is daartoe ingrijpend verbouwd. Het Bestjoershûs wordt nu duurzaam verwarmd en heeft energielabel A++. In de nabije toekomst zal het pand bovendien worden aangesloten op zonnepanelen die op de andere gemeentelijke gebouwen worden geplaatst. De vernieuwde raadzaal is een fraaie en functionele ruimte, waarin eerdere bouwperioden zichtbaar zijn gebleven, en verrijkt met een wandkunstwerk door Jelle F. Post. Binnen en buiten zijn de originele kleuren teruggebracht. Met de ingebruikname van het Bestjoershûs door de gemeenteraad van Súdwest-Fryslân is de cirkel rond.

9

Restauratie en nieuwbouw woning, Oudemirdum

fotografie: Michel Kievits

10

J.O.N.G. Architecten, Lemmer Projectarchitect: Jelle de Jong Restauratie en nieuwbouw woning, Oudemirdum Beukenlaan 4, Oudemirdum Opdrachtgevers: Jan en Francisca Benthem De opdrachtgevers kochten een oude recreatiewoning in Gaasterland, met de bedoeling daar te gaan wonen. Het bestaande huisje was hiervoor ongeschikt, maar moest behouden blijven. Daarom werd vlak ernaast een nieuwe woning gerealiseerd. Deze is volledig uit hout opgetrokken en ook de gevels en het dak zijn met houten delen bekleed.

Als de bewoners niet thuis zijn, zijn de gevels gesloten. Wordt er gewoond, dan openen de gevels zich met schuifdeuren en kleppen. Ruimtelijk voelt de nieuwbouw als een houten schuur, zoals die hier oorspronkelijk ook heeft gestaan. Het oude huisje is zorgvuldig gerestaureerd en deels gereconstrueerd. Bij de inrichting van het erf is gekozen voor een sobere aanpak. Er is geen bestrating aangebracht. Zo wordt de geschiedenis van de plek recht gedaan.

11

RUG Campus Fryslân, Leeuwarden

12

J.O.N.G. Architecten, Lemmer Projectarchitect: Kees de Haan RUG Campus Fryslân, Leeuwarden Wirdumerdijk 34, Leeuwarden Opdrachtgever: Rijksuniversiteit Groningen De nieuwe, 12e faculteit van Rijksuniversiteit Groningen is gevestigd in de binnenstad van Leeuwarden, in het voormalige beursgebouw. Omdat er in kleine groepen wordt gestudeerd telt Campus Fryslân maar één grote zaal. De overige ruimtes zijn lokalen, kamers en eenpersoons cellen. Tussen en op deze zalen en kamers is veel ruimte gelaten voor informeel studeren, contact en onderlinge inspiratie. Op de hogere vloeren zijn verrassende uitzichten op medestudenten, de stad en de straat gecreëerd. De oorspronkelijke structuur van het rijksmonument uit 1880 is echter onaangetast gebleven. Op het platte deel van het dak liggen 262 zonne­panelen, terwijl een warmtepomp voor de verwarming zorgt. Campus Fryslân is daarmee het eerste monumentale ‘all electric’ onderwijsgebouw van Nederland.

13

Studio, Pingjum

14

Studio Ina Matt, Pingjum Projectarchitecten: Ina Meijer, Matthijs van Cruijsen Studio, Pingjum Riegeweg 12a, Pingjum Opdrachtgevers: Studio INAMATT De nieuwe studio voor het ontwerpbureau is in eigen opdracht uitgevoerd, op de plek van een eerdere romneyloods. De ruimte omvat een atelier en expositieruimte, werkplekken, een archief en op de verdieping een maquettewerkplaats. In het hart van het gebouw bevinden zich de technische ruimte en een eenvoudige keuken. Zonnepanelen zijn verzonken in het dak aangebracht, en leveren ook elektriciteit aan de naastgelegen huizen. Een luchtwarmtepomp voorziet in de verwarming. Het ontwerp van de studio is het resultaat van de zoektocht naar effectieve eenvoud, circulaire bouwmethodes en duurzaamheid.

Weinig spectaculair aan de buitenkant, maar met veel aandacht en precisie gemaakt, staat de minimalistisch gedetailleerde studio, die volledig remontabel is, respectvol en ingetogen in het omringende landschap.

15

Nieuw Grettinga, Harlingen 16

Penta Architecten, Harlingen Projectarchitect: Hylke F. Zijlstra Levensloopwoningen ‘Nieuw Grettinga’, Harlingen Grettingalaan, Harlingen Opdrachtgever: Bruinsma Harns Vastgoed BV Naast de voormalige cocosfabriek, die na restauratie een nieuwe bestemming vond, is door de sloop van enkele oude bedrijfsloodsen plaatsgemaakt voor 12 levensloopwoningen.

Het ontwerp van de woningen is geïnspireerd op de oor­ spronkelijke industriële bebouwing en bestaat uit gemetselde volumes met gekoppelde flauwe daken en gevel­openingen met bogen. De woningen zijn in twee stroken rug-aan-rug gebouwd.

De massief ogende voorgevels zijn in de stijl van rond 1900 met een iets uitstekende brede rand omkaderd. Het gebruik van twee kleuren metselsteen zorgt voor mooie accenten en ook verder zijn er tal van fraaie details die bijdragen aan de beoogde vroeg 20e-eeuwse industriële sfeer, helemaal passend op het voormalige bedrijventerrein.

17

Brouwerij Fortuna, Vlieland

18

Adema Architecten, Dokkum Projectarchitect: Thomas Steensma Brouwerij Fortuna, Oost-Vlieland Fortweg 10, Oost-Vlieland Opdrachtgever: Fortuna Vlieland - Bojan Bajic en Gosse Beerda Een schets geĂŻnspireerd op een stormparaplu vormde het begin. Het ontwerpproces voor een eigentijdse brouwerij heeft uiteindelijk een iconische plek opgeleverd. Het gebouw kenmerkt zich door de asymmetrische vorm en schuine lijnen. Grote glaspuien geven de brouwerij een transparant karakter. Zij zorgen tevens voor spectaculaire uitzichten en overdadig daglicht. Op de begane grond staat het brouwen van bier centraal. Op de verdieping is met een proeflokaal, een auditorium en een kleine kapel, gewijd aan Sint Nicolaas, invulling gegeven aan ruimte voor ontmoeting, ontspanning en bezinning. De locatie markeert de overgang van natuur en bebouwing; het gebouw beoogt een brug tussen beide te slaan. De gebouwgebonden installatie draait volledig op zonneenergie.

19

Energie Kenniscentrum, Leeuwarden

20

Achterbosch Architecten, Leeuwarden Projectarchitect: Bart Cilissen Energie Kenniscentrum Leeuwarden, Leeuwarden Ynduksjewei 4, Leeuwarden Opdrachtgever: Koninklijke Oosterhof Holman en Ekwadraat Bovenop het voormalige vuilstortterrein ‘Schenkenschans’, van veraf zichtbaar, ligt de duurzame en circulaire kantoor- en vergaderlocatie van het Energie Kenniscentrum Leeuwarden.

De afvalberg vormt niet alleen een markante plek: de instabiele ondergrond maakt een innovatieve, lichte en doelmatige bebouwing noodzakelijk. Daarom is het gebouw op 108 individueel verstelbare kolommen geplaatst, met dertig centimeter speling zodat eventuele verzakkingen in de komende 50 jaar volledig kunnen worden opgevangen. Bij het ontwerp en de keuze van de materialen was er veel aandacht voor een lage belasting van het milieu en circulariteit. Het gebouw is bovendien volledig remontabel. Wat betreft energie is het gebouw geheel zelfvoorzienend door het gebruik van zonnepanelen en luchtwarmtepompen.

21

Wester- en Oosterdiepswal, Kollum

22

FARSK Architecten & Infra B.V., Leeuwarden Projectarchitect: Jakob Bosma Herinrichting Ooster- en Westerdiepswal, Kollum Ooster- en Westerdiepswal, Kollum Opdrachtgever: Gemeente Kollumerland c.a.

De noodzakelijke vervanging van de houten walbeschoeiing vormde de aanleiding tot een omvangrijke renovatie en herinrichting, waarbij de kans werd aangegrepen om de vaarbereikbaarheid van het oude centrum van Kollum flink te verbeteren en historische kwaliteiten te herstellen. De Sylsterryd is verbreed naar zijn historische tracé. De nieuwe kademuren zijn voorzien van metselwerk en een natuurstenen afdekker, die de vloeiende lijnen van de waterloop accentueert. Het wegprofiel van de Diepswallen is versmald. De ‘Piip’, de brug waarmee de Voorstraat (Hessenweg) de Sylsterryd (verbinding met de zee) kruist, nabij het oude rechtshuis, vormde vroeger een belangrijke ontmoetingsplek. De brug vormt nu opnieuw een markante locatie, waarmee de geschiedenis in ere wordt gehouden.

23

Herinrichting Stationsgebied, Leeuwarden 24

Borren Staalenhoef Architecten, Leeuwarden Projectarchitect: Jacob Borren Herinrichting Stationsgebied, Leeuwarden Stationsplein, Leeuwarden Opdrachtgevers: Gemeente Leeuwarden en Provincie Frysl창n Het stationsgebied van Leeuwarden vormt de poort naar de hoofdstad van Frysl창n. Een multidisciplinair ontwerpteam kreeg de opdracht om door herinrichting van het stationsgebied een hoogwaardig, flexibel en toekomstbestendig knooppunt van (openbaar) vervoer te realiseren, nog v처처r de start van het culturele jaar LF2018. Het gebied is nu het primaire domein van voetgangers en fietsers, waar het goed vertoeven is. Daardoor en door de bijzondere fontein van de Spaanse kunstenaar Jaume Plensa bezit het gebied een allure die past bij een provinciehoofdstad. De indeling is overzichtelijk, duidelijk en aangenaam voor het oog. Voor de busreiziger is een nieuw, veilig en overzichtelijk busstation gerealiseerd. De enorme klok die het busstation markeert is niet alleen functioneel, maar vormt ook een ware blikvanger.

25

Vakantiewoning, Schiermonnikoog

26

De Zwarte Hond Architecture Urbanism, Groningen Projectarchitect: Henk Stadens Vakantiewoning, Schiermonnikoog Schiermonnikoog Opdrachtgever: particulier Op de grens van duin en strand is een onopvallende, maar markante vakantiewoning gerealiseerd. Een knusse thuis­ haven, met een grote mate van privacy en veel respect voor het waardevolle en beschermde landschap. In het ontwerp is met zowel de omgevings­factoren, als de wensen van de opdrachtgever rekening gehouden. De woning speelt met de hoogteverschillen in het landschap, en bevindt zich deels ondergronds. Daar waar de duinen een duik maken heeft de woning een groen en hemels uitzicht. Vanaf de openbare weg is het huis vrijwel volledig aan het oog onttrokken. De gevel van fijn bezaagd en buiten gedroogd eikenhout geeft de woning karakter en wordt door weer en wind alleen maar mooier. Het groene dak maakt de camouflage van de woning in het landschap compleet.

27

Kantoor Alfa Accountants, Leeuwarden

28

Borren Staalenhoef Architecten, Leeuwarden Projectarchitect: Jacob Borren Kantoor Alfa Accountants & Adviseurs, Leeuwarden Lynbaan 25, Leeuwarden Opdrachtgever: Alfa Accountants & Adviseurs Een duurzaam kantoorgebouw, dat een prettige en praktische werkomgeving biedt, dat aan huidige en toekomstige eisen qua huisvesting en bereikbaarheid beantwoordt én dat voorziet in de hoogst haalbare duurzaamheidsklasse, BreeamOutstanding. Een geweldige uitdaging, want tot dat moment waren er in Nederland slechts enkele gebouwen conform deze norm gerealiseerd. Ruim drie jaar lang werd met veel zorg en aandacht en een zeer kritische houding van alle betrokkenen gewerkt aan de ambitieuze bouwplannen. In de zomer van 2019 verhuisde Alfa Accountants & Adviseurs van een ‘herenhuis’ op een prachtige locatie aan de Noordersingel naar hun nieuwe kantoor aan de zuidelijke rand van Leeuwarden. Tevreden en trots op het behaalde resultaat.

29

Woonhuis, Marssum

30

Borren Staalenhoef Architecten, Leeuwarden Projectarchitect: André Staalenhoef Woonhuis, Marssum It Aldlân, Marssum Opdrachtgever: familie Savenije In het buitengebied van Marssum stond een vervallen kop-hals-rompboerderij. Na uitvoerig onderzoek naar de mogelijkheden om op deze plek te wonen werd besloten tot sloop en nieuwbouw. Het silhouet van de nieuwbouw brengt dat van een boerderij met bijgebouwen zoveel mogelijk terug.

Een warm thuis wordt bereikt door de kleurstelling, maar ook door het toepassen van veel hout als zichtwerk. Zo zijn er slanke, hoge houten liggers gebruikt om de verdiepingsvloer op het staalskelet te leggen. Een warmtepomp en zonne­ panelen leveren de benodigde energie, een lage temperatuur­ verwarming in combinatie met vloerverwarming resulteert in een optimaal rendement. Het expliciet ontworpen, moderne huis staat rondom in een drainage stelsel, waardoor goten en hemelwaterafvoeren kunnen ontbreken.

31

Woning Woelwijk, Leeuwarden

32

Achterbosch Zantman Architecten, Leeuwarden Projectarchitect: Bart Zantman Woning Woelwijk, Leeuwarden Woelwijk 30, Leeuwarden Opdrachtgever: familie Anema De sterk verouderde, agrarische bedrijfswoning uit de jaren ‘60 voldeed niet meer aan de woonwensen en energetische eisen van deze tijd. Zij werd daarom – na rijp beraad – afgebroken. In de nieuwe woning is het uitgebreide woonprogramma vertaald naar een schakering van ruimtes rondom een centraal trappenhuis, binnen een ruimtelijk concept dat is gebaseerd op het silhouet van een agrarisch landhuis. De woning kent aan de buitenzijde een ruwe houtstructuur. Als de bast van een boom zijn de planken in verschillende breedtematen verticaal aangebracht. Het dak ligt verdiept achter de minimaal gedetailleerde dakrand, waar een verholen goot het water wegvoert naar in de gevel opgenomen hemelwaterafvoeren. Binnen wordt gebruik gemaakt van strak gestucte wanden in verschillende nuances, en geschaafd eikenhout.

33

Herbestemming kantoor, Leeuwarden 34

Borren Staalenhoef Architecten, Leeuwarden Projectarchitect: André Staalenhoef Herbestemming kantoorgebouw, Leeuwarden Hoek Willemskade Zuiderstraat, Leeuwarden Opdrachtgever: FBA State BV Het voormalig kantoorgebouw aan de Willemskade, door Abe Bonnema ontworpen voor Friesland Bank Assurantiën, is verbouwd tot een woongebouw met een grote variëteit aan appartementen. Alle woningen zijn voorzien van een buitenruimte, deels als voorgehangen balkon, uitgevoerd als een open erker met een knipoog naar de vorm van een vouwbalg. De toiletgroepen van het voormalige kantoor zijn weggezaagd: dit is nu een kleine vide van zeven etages hoog. De gemeenschappelijke ruimtes zijn afgewerkt met geëmailleerde rode glaswanden. Nieuwe openingen in de gevel brengen rijkelijk daglicht binnen. Het vernieuwde koperen dak verraadt dat het gebouw flink is aangepakt: zo is de voormalige techniekverdieping bewoonbaar gemaakt en aan de zijde van de gracht is een verdieping toegevoegd.

35

Uitreiking: vrijdag 9 oktober 2020 in Crystalic Business Park François HaverSchmidtwei 2, 8914 BC Leeuwarden De uitreiking van de Vredeman de Vries Prijs voor A ­ rchi­tectuur 2020 vindt plaats op een inspirerende locatie: Crystalic Business Park in Leeuwarden, een markant gebouw (2002) van iconische waarde.

Het flexibele, innovatieve en duurzame bedrijfs­verzamelgebouw werd ontworpen door architect Gunnar Daan (1939-2016). Het design is gebaseerd op de contouren van de boerderijen en boerenschuren die het landschap in Fryslân van oudsher kenmerken.

Het onconventionele, organische ontwerp contrasteert scherp met de nabijgelegen kantoor- en bedrijfs­ panden. De uiterlijke constructie van staal en glas beschermt als een transparant schild circa 7.500 m2 aan kantoorruimtes, zalen en vergaderruimtes.

Het bouwwerk is bijzonder in zijn soort en uniek voor ­Noord-Nederland.

De glazen ‘piramide’ vormt een ­onvermijdelijke blik­vanger aan een van de toegangswegen tot de Friese hoofdstad.

36

Colofon redactie: Hink Speulman vormgeving: Gerard Groenewoud fotografie: Bas Gijselhart (pag. 6, 7) Thijs Wolzak (pag. 8, 9, 10, 11, 12, 13) Egbert de Boer (pag. 18, 19) Bram Vreugdenhil (pag. 20) Tristan Fopma (pag. 21) Ynte Koster (pag. 22) Peter de Jong (pag. 23) Pieter Kers (pag. 24, 25, 30, 31) Harry Cock (pag. 26, 27) Ronald Zijlstra (pag. 32, 33)

V R E D E M A N D E V R I E S P R I J S 2 0 2 0