‫ﮐﺎرﺑﺮ ﮔﺮاﻣﯽ‪..‬‬ ‫اﯾﻦ ﮐﺘﺎب از ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻣﺠﺎزی ﮐﺘﺎﺑﻼﯾﻦ داﻧﻠﻮد ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬ﺑﺮای درﯾﺎﻓﺖ راﯾﮕﺎن و ﺑﺪون ﻣﺤﺪودﯾﺖ اﻧﻮاع ﮐﺘﺎب‬ ‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ | ﺻﻮﺗﯽ و ﮐﺘﺎب ﻣﻮﺑﺎﯾﻞ ﺑﻪ آدرس زﯾﺮ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪).‬ﮐﺘﺎﺑﻼﯾﻦ را ﺗﻨﮫﺎ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻧﺸﺎن و آدرس زﯾﺮ‬ ‫ﺑﺸﻨﺎﺳﯿﺪ(‬

‫‪www.Ketabline.com‬‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬ ‫ اﯾﻦ ﮐﺘﺎب راﯾﮕﺎن ﺑﻮده و ﺧﺮﯾﺪ ﯾﺎ ﻓﺮوش آن ﺑﻪ ھﺮ ﻧﺤﻮی ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪.‬‬‫ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺣﻘﻮق ﻣﺎدی و ﻣﻌﻨﻮی اﯾﻦ اﺛﺮ ﺑﺮای ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه‪/‬ﻧﺎﺷﺮ و ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻣﺠﺎزی ﮐﺘﺎﺑﻼﯾﻦ ﻣﺤﻔﻮظ‬‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ در ﺻﻮرت وﺟﻮد اﺷﮑﺎل ﯾﺎ اﺷﺘﺒﺎه در ﺳﺎﺧﺘﺎر اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﯾﺎ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻣﯿﺘﻮاﻧﯿﺪ ﻣﻮﺿﻮع را ﺑﻪ آدرس اﯾﻤﯿﻞ زﯾﺮ‬‫ارﺳﺎل ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ﺗﺎ در ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 12‬ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻮرد ﭘﯿﮕﯿﺮی ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬ ‫‪Info@Ketabline.com‬‬ ‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ھﺎی ﮐﺘﺎﺑﻼﯾﻦ‪:‬‬ ‫ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻣﻮﺑﺎﯾﻞ‬ ‫‪mobilebook.ketabline.com‬‬

‫|‬ ‫|‬

‫ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺻﻮﺗﯽ‬ ‫‪audiobook.ketabline.com‬‬

‫|‬

‫ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‬

‫|‬

‫‪ebook.Ketabline.com‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ‪:‬‬

‫ﻣﺆﻟﻒ‪:‬‬

‫ﺳﯿﺪﺟﻌﻔﺮ ﺣﻤﯿﺪي‬

‫اﻧﺘﺸﺎرات‪:‬‬

‫اﻣﯿﺮﻛﺒﯿﺮ‬

‫ﺳﺎل و ﻣﺤﻞ ﻧﺸﺮ‪:‬‬

‫‪١٣٨١‬ش‪ ،‬ﺗﮫﺮان‬

‫ﻧﻮﺑﺖ ﭼﺎپ‪:‬‬

‫دوم‬

‫ﻗﻄﻊ‪:‬‬

‫وزﻳﺮي‬

‫ﺷﺎﺑﻚ‪:‬‬

‫‪٩٦٤ -٠٠ -٠٨١٢ -٥‬‬

‫ﺗﻌﺪاد ﺟﻠﺪ‪:‬‬

‫‪١‬‬

‫ﺗﻌﺪاد ﺻﻔﺤﺎت‪:‬‬

‫‪٤٢٣‬‬

‫ﻣﻮﺿﻮع‪:‬‬

‫ﻳﮫﻮد\ﺗﺎرﻳﺦ و ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎ)ﻳﮫﻮد(‬

‫‪e.‬‬

‫‪co‬‬

‫‪m‬‬

‫ﻧﺎم ﻛﺘﺎب‪:‬‬

‫ﺗﺎرﯾﺦ اورﺷﻠﯿﻢ)ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس(‬

‫ﻳﮫﻮد\ﺷﻨﺎﺧﺖ دﻳﻦ ﻳﮫﻮد\اﻣﺎﻛﻦ ﻣﻘﺪس‬

‫‪lin‬‬ ‫‪ab‬‬

‫در ﻛﺘﺎب ارﻳﺦ اورﺷﻠﯿﻢ )ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس( ‪ ،‬ﺳﻌﻲ ﺷﺪه از آﻧﭽﻪ در ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ ﻃﻮﻻﻧﻰ‬

‫‪et‬‬

‫ﺑﺮ اﻳﻦ ﺷﮫﺮ ﻣﻘﺪس و در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﻧﮕﻮﻧﺒﺨﺖ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪ اﺟﻤﺎل ﻳﺎد ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪.K‬‬ ‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻣﻠﺤﻘﺎت اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬ ‫ﻓﮫﺎرس ‪ :‬اﻋﻼم‬

‫‪w‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪٣٨٩ -٣٨٥ :‬‬ ‫ﻋﻜﺲ‪ :‬در ﺻﻔﺤﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫ﺳﻨﺪ‪ :‬در ﺻﻔﺤﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫‪١‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪..................................................................................... .....................‬‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ اورﺷﻠﯿﻢ)ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس(‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪..........................................................................................................‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪................................................................................................ ..........‬‬

‫ﺗﺄﻟﯿﻒ دﻛﺘﺮ ﺳﯿﺪ ﺟﻌﻔﺮ ﺣﻤﯿﺪي‬

‫‪co‬‬

‫‪m‬‬

‫ﺗﺎرﻳﺦ اورﺷﻠﯿﻢ)ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس(‬

‫‪e.‬‬

‫‪٤‬‬

‫‪٥‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫‪٦‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫‪w‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫ﺑﺨﺶ ﻧﺨﺴﺖ‪ :‬رﻳﺸﻪھﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ واژه اورﺷﻠﯿﻢ‪ ،‬اﻗﻮام ﺳﺎﻛﻦ اورﺷﻠﯿﻢ ‪١٣‬‬ ‫ﺑﺨﺶ دوم‪ :‬اورﺷﻠﯿﻢ در دوران ﺑﺎﺳﺘﺎن ‪٣٥‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺳﻮم‪ :‬اورﺷﻠﯿﻢ ﻗﺒﻞ از ﻣﯿﻼد ﻣﺴﯿﺢ ‪١١١‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﭼﮫﺎرم‪ :‬دوره ﻣﺴﯿﺤﯿﺖ ‪١٤٩‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬اﺳﻼم و ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ‪١٧٧‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺷﺸﻢ‪ :‬ﻗﺪس در ﻗﺮون اﺧﯿﺮ ‪٢٣٩‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ھﻔﺘﻢ‪ :‬ﻗﺪس اﻣﺮوز ‪٢٦١‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﭘﯿﻮﺳﺘﮫﺎ ‪٢٧٩‬‬ ‫ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت ‪٢٨١‬‬ ‫ﻛﺘﺎﺑﺸﻨﺎﺳﻲ ‪٣٨٥‬‬ ‫ﻓﮫﺮﺳﺖ اﻋﻼم ‪٣٩١‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪..........................................................................................................‬‬ ‫‪٨‬‬

‫‪co‬‬

‫‪m‬‬

‫ﻢ‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫‪e.‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪا‬

‫ﺗﺤﻘﯿــﻖ ﺗــﺎرﻳﺨﻲ درﺑــﺎره ﺑﯿــﺖ اﻟﻤﻘــﺪس ﻳــﺎ ﻓﻠﺴــﻄﯿﻦ‪ ،‬ﻛــﺎري ﭘــﺮ ﻣﺨــﺎﻃﺮه و ﻃﺎﻗــﺖ‪-‬‬

‫‪et‬‬

‫ﻓﺮﺳﺎﺳﺖ ھﺮ اﻧﺪازه ﻛﻮﺷﺶ ﺷﻮد ﺗﺎ از ﺗﻤﺎم اﻗﻮام ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮور اﻳﺎم‪ ،‬در آﻧﺠﺎ ﺳـﺎﻛﻦ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫و از ﻗﻠﻢ ﺑﯿﻔﺘﺪ‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫و ﻳﺎ آﻣﺪه و رﻓﺘﻪاﻧﺪ ﻳﺎد ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎز ﺑﯿﻢ آن اﺳﺖ ﻛﻪ‪ ،‬ﻧﺎم ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻗﻮم ﻓﺮاﻣﻮش ﮔـﺮدد‬ ‫در زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ‪ ،‬ﻛﺘﺐ و ﺗﻮارﻳﺦ و رﺳﺎﻟﻪھﺎﻳﻲ ﻛﻪ درﺑﺎره ﺳﺮ زﻣﯿﻦ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﻧﻮﺷـﺘﻪ‬ ‫اﻧﺪك اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫ﺷﺪه ﺑﺴﯿﺎر اﺳﺖ اﻣﺎ ﻛﺘﺎب ﻣﺴﺘﻘﻠﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﺤﺼﺮا ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﮫﺮ ﻣﻘﺪس را ﺑﺎزﮔﻮ ﻧﻤﺎﻳـﺪ‬ ‫ﺗــﺐ ﻓﻠﺴــﻄﯿﻦ ﻧﻮﻳﺴــﻲ در دھــﻪھــﺎي اﺧﯿــﺮ‪ ،‬ﮔﺴــﺘﺮش ﻳﺎﻓﺘــﻪ اﺳــﺖ‪ ،‬اﻣــﺎ‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟــﺐ‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪھـﺎ و ﻛﺘـﺐ ﻣﺮﺑـﻮط در اﻳـﻦ ﺑـﺎره‪ ،‬در ﺗﺸـﺮﻳﺢ و ﺑﯿـﺎن واﻗﻌﯿﺘﮫـﺎ‪ ،‬ﻛـﺎﻓﻲ و دﻗﯿـﻖ‬ ‫ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬ ‫اﻛﺜــﺮ ﻧﻮﻳﺴــﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﺳــﻮاﺑﻖ ذھﻨــﻲ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻳــﻞ ﺳﯿﺎﺳــﻲ‪ ،‬دﻳﻨــﻲ و ﻧﮕﺮﺷــﮫﺎي ﻣﺘــﺄﺛﺮ از‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﺘﮫﺎي اﺳﺘﻌﻤﺎري را در ﻧﻮﺷﺘﻪھﺎﻳﺸﺎن دﺧﯿﻞ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑـﺪﻳﻦ ﻃﺮﻳـﻖ از ﺟـﺎده‬ ‫اﻧﺼﺎف و اﻣﺎﻧﺖ و اداي دﻳﻦ در ﺑﯿﺎن واﻗﻌﯿﺘﮫﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﺪور اﻓﺘﺎدهاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫روﺷﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗـﺎرﻳﺦ ﻳـﺎ ﺟﻐﺮاﻓﯿـﺎي ﺗـﺎرﻳﺨﻲ ﻳـﻚ ﻣﻨﻄﻘـﻪ‪ ،‬ﻏﯿـﺮ ﻣﺴـﺘﻘﯿﻢ‪،‬‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ روﻧﺪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﯿﺰ ھﺴﺖ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬ﻋﻠﻢ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺟﻮاﻣﻊ و ﭘﻲﺑﺮدن‬ ‫ﺑـﻪ ﻣﺴـﯿﺮھﺎي ﻃـﻲ ﺷــﺪه ﻃـﻮﻻﻧﻲ زﻧـﺪﮔﻲ ﺑﺸـﺮ‪ ،‬در ﻃــﻮل ﻗـﺮون و اﻋﺼـﺎر اﺳــﺖ‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺖ اﻧﺪﻳﺸﻪھﺎ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﯿﻮه زﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬ﻧﺤـﻮه ﺗﻔﻜـﺮ در ﺧـﻮب و ﺑـﺪ ﻣﺤـﯿﻂ‪ ،‬ﻧـﻮع‬ ‫زﻳﺴﺖ اﻧﺴﺎﻧﮫﺎ‪ ،‬ﺑﺎز ﻳـﺎﻓﺘﻦ و ﮔﺸـﻮدن راھﮫـﺎي ﻧﺎﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ و ﻃـﻲ ﺷـﺪه ﻳـﺎ در ﺣـﺎل‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻦ و ﺣﺘﻲ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬ ‫‪٩‬‬ ‫‪............................................................. ...............................................‬‬

‫‪m‬‬

‫ﻧﻮع ﻟﺒﺎس‪ ،‬ﺧﻮراك‪ ،‬اﺣﻮال و اﻗﻮال ﻣﺮدﻣﺎن‪ ،‬ھﻤﻪ و ھﻤﻪ ﭘﺪﻳﺪ آورﻧﺪﮔﺎن ﺗـﺎرﻳﺦ ﺑﺸـﺮﻧﺪ‬ ‫ﻛﻪ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫زﻣــﺎﻧﻲ ﻛــﻪ ﻋﻠــﻢ ﺗــﺎرﻳﺦ از ﺑﯿــﺎن اﺣــﻮال ﮔﺬﺷــﺘﮕﺎن ﺑــﺎز ﻣــﻲﻣﺎﻧــﺪ‪ ،‬ﻋﻠــﻮﻣﻲ ﻣﺜــﻞ‬

‫‪e.‬‬

‫ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﻣﺮدمﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺳﻨﮓﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺳﻜﻪﺷﻨﺎﺳـﻲ‪،‬‬

‫‪lin‬‬

‫اﺣﯿﺎﻧﺎ ﺳﻔﺎﻟﮕﺮي‪ ،‬ﺧﻄﺸﻨﺎﺳﻲ و زﺑﺎنﺷﻨﺎﺳﻲ و ﻏﯿﺮه‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﺎرﻳﺶ ﻣﻲﺷﺘﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﮔﺎھﻲ آﻧﭽـﻪ ﻛـﻪ در ذھـﻦ ﻣﺤﻘﻘـﺎن و ﻣﻮرﺧـﺎن اﺳـﺖ و ﻗﺮﻧﮫـﺎ ﺑـﺎ آن زﻳﺴـﺘﻪ و ﺑـﺪان‬ ‫ﺧﻮﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﯿﺪا ﺷﺪن ﻳﻚ ﻗﻄﻌﻪ ﺳﻔﺎل‪ ،‬ﻳﻚ ﺳـﻜﻪ و ﻳـﺎ ﻳـﻚ ﮔـﻮر ﻓـﺮو ﻣـﻲرﻳـﺰد و‬

‫‪.K‬‬

‫ﺑﻪ ﺑﻮﺗﻪ ﻓﺮاﻣﻮﺷﻲ ﻣﻲاﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫زﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻳﻚ ﻛﺘﯿﺒﻪ‪ ،‬ﺧﺸﺖ ﻧﺒﺸﺘﻪ و ﻳﺎ ﭘﻮﺳﺖ ﻧﺒﺸﺘﻪ ھﻤﻪ ﺣﺪﺳﯿﺎت ﻣﻮﺟـﻮد‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺤﺘﻤﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ‪ ،‬ﻳﻚ اﺛﺮ ﻣﻜﺘﻮب ﺑـﺮاي ﻣﺤﻘﻘـﺎن و ﺟﺴـﺘﺠﻮﮔﺮان‪ ،‬ﻣـﺒﮫﻢ و ﻧـﺎ‬ ‫ﻣﺸــﺨﺺ ﺑﺎﺷــﺪ وﻟــﻲ ﺑﻌــﺪھﺎ ﻛﺎوﺷــﮫﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳــﻲ‪ ،‬آن را ﺗﺄﻳﯿــﺪ و ﻗﺎﺑــﻞ ﻓﮫــﻢ‬

‫‪w‬‬

‫ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ اﻃﻼﻋﺎت و ﻣﻌﻠﻮﻣﺎﺗﻲ ﻛﻪ اﻣﺮوزه درﺑـﺎره ﺑﯿـﺖ اﻟﻤﻘـﺪس و ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ در‬ ‫دﺳﺖ اﺳﺖ‪ -‬ﻛﻪ در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻛﺎوﺷﮫﺎ و ﭘﯿـﺪاﻳﻲ ﻟﻮﺣـﻪھـﺎ و ﻛﺘﯿﺒـﻪھـﺎ ﺑﺪﺳـﺖ آﻣـﺪه‪ -‬ﺑـﺎ‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت و ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﻳﻚ ﻗﺮن ﭘﯿﺶ ﻣﻐﺎﻳﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﻳﻜﻲ دو ﻗﺮن اﺧﯿﺮ‪ ،‬ﺣﻔﺎرﻳﮫﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﻲ در ﺑﺎﺑﻞ‪ ،‬ﺳﻮﻣﺮ‪ ،‬ﺳﻮرﻳﻪ‪ ،‬ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ‬ ‫و ﺷــﻮش و ﺳــﺎﻳﺮ ﻣﻨــﺎﻃﻖ‪ ،‬ﭘــﺮده از روي رازھــﺎي ﺑﯿﺸــﻤﺎري ﺑﺮداﺷــﺘﻪ اﺳــﺖ‪ .‬اﻳــﻦ‬ ‫ﻛﺎوﺷﮫﺎ ﺧﻮد ﻛﻮﺷﺸﻲ اﺳﺖ ﺗﺎ اﺟﺪاد و ﻧﯿﺎﻛﺎن ﻧﺴﻠﮫﺎي ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﺳﺮﮔﺬﺷـﺖ ﺧـﻮش‬ ‫ﻳﺎ ﻧﺎﺧﻮش‪ ،‬ﺟﻨﮓ و ﺻﻠﺢ‪ ،‬ﺣﺮﻓﻪ و زﻳﺴﺖ‪ ،‬ﻣﺬھﺐ ﻳﺎ ﺷﺮك و دﻳﻨـﺪاري و ﺳـﺎﻳﺮ ﻣـﻮارد‬ ‫زﻳﺴﺘﻲ آﻧﺎن را ﺑﺸﻨﺎﺳﯿﻢ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻗﺪس واﻗـﻊ در ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ‪ ،‬در ﻃـﻮل ﺗﻘﺮﻳﺒـﻲ ﭘـﻨﺞ ھـﺰار ﺳـﺎل‪ ،‬ﻣﻜـﺮرا ﻣـﻮرد‬ ‫ھﺠﻮم‪ ،‬ﺗﺎﺧﺖ و ﺗﺎز‪ ،‬وﻳﺮاﻧﻲ‪ ،‬آﺑﺎداﻧﻲ‪ ،‬دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ‪ ،‬ﻣـﺬھﺐ و ﻧـﺎم ﻗـﺮار‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﻛﺘﺎب ﺣﺎﺿﺮ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﺠﺎل و ﻓﺮﺻﺖ ﺑﻮده‪ ،‬از آﻧﭽﻪ در ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﺮ اﻳـﻦ‬ ‫ﺷﮫﺮ ﻣﻘﺪس و در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﻧﮕﻮﻧﺒﺨﺖ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻳﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﯿﺪ ﻧﯿﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻛﻮﺷـﺶ و ﺻـﺮف وﻗـﺖ‪ ،‬ﻧﻜﺘـﻪھـﺎي ﻧﮕﻔﺘﻨـﻲ‪ ،‬ﺑﺴـﯿﺎر ﺑـﺎﻗﻲ‬ ‫ﻣﺎﻧـﺪه ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬در ﻧﻮﺷـﺘﻦ اﻳـﻦ ﻛﺘـﺎب ﺳـﻌﻲ ﺷـﺪه از ﻣﺂﺧـﺬ و ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﻣـﺘﻘﻦ و ﻣﻌﺘﺒـﺮ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد و از اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻮﺷﺘﻪھﺎي ﻣﻐﺸﻮش و ﻣﻐﺮﺿﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺗﻌﺪاد‬ ‫آﻧﮫﺎ ﻛﻢ ﻧﯿﺴﺖ ﺧﻮدداري ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫‪m‬‬ ‫‪co‬‬

‫‪١٠‬‬

‫‪e.‬‬

‫‪............................................................ ................................................‬‬

‫‪lin‬‬

‫اﻇﮫﺎر ﻧﻈﺮھﺎي ﻣﻨﺘﻘﺪاﻧﻪ و ھﺪاﻳﺖ و ارﺷﺎدھﺎي ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮان و اﻧﺪﻳﺸـﻪوران ﺟﮫـﺖ‬ ‫رﻓﻊ ﻛﻤﺒﻮدھﺎ و ﻧﻘﯿﺼﻪھﺎي اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ را ﺑﻪ ﺟﺎن ﻣﻨـﺖ دارم و در ﭼﺎﭘﮫـﺎي ﺑﻌـﺪي از آن‬

‫‪ab‬‬

‫ﻧﻈﺮات و ﻳﺎدآورﻳﮫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاھﻢ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺳﯿﺪ ﺟﻌﻔﺮ ﺣﻤﯿﺪي‬

‫ﺗﮫﺮان‪ ،‬ﺗﯿﺮﻣﺎه ﻳﻜﮫﺰار و ﺳﯿﺼﺪ و ﺷﺼﺖ‬

‫‪.K‬‬

‫و دو ھﺠﺮي ﺷﻤﺴﻲ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪١١‬‬

‫‪w‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬ ‫‪١٢‬‬

‫‪................................................................................................ ............‬‬

‫‪،‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪١٣‬‬ ‫‪..........................................................................................................‬‬ ‫‪١٤‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫اورﺷﻠﯿﻢ)‪(Jerusalem‬‬

‫‪m‬‬

‫اورﺷــﻠﯿﻢ‪ ،‬ﺗﺮﻛﯿﺒــﻲ از دو واژه»اور«)‪(١‬و»ﺷــﻠﯿﻢ«اﺳــﺖ‪» .‬اور«در ﻋﺒــﺮي ﺑــﻪ ﻣﻌﻨــﻲ‬

‫‪co‬‬

‫آﺗﺶ‪ ،‬روﺷﻨﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻣﻘﺪس‪ ،‬و»ﺷﻠﯿﻢ«ﺑﻪ ﻣﻔﮫﻮم ﺷﮫﺮ‪ ،‬ﺻﻠﺢ‪ ،‬ﺳﻼﻣﺘﻲ و آراﻣﺶ ذﻛـﺮ‬

‫‪e.‬‬

‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬و ﺑﺮ روي ھﻢ اورﺷﻠﯿﻢ ﻣﻌﻨـﻲ ﺷـﮫﺮ ﻣﻘـﺪس‪ ،‬ﺷـﮫﺮ روﺷـﻨﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺷـﮫﺮ‬ ‫ﺻﻠﺢ و آراﻣﺶ‪ ،‬و ھﻤﭽﻨﯿﻦ»ﻣﯿﺮاث ﻣﻘﺪس«ﻣﻲدھﺪ‪(٢) .‬‬

‫‪lin‬‬

‫رواﻳﺎت دﻳﮕﺮي ﻧﯿﺰ‪ ،‬دال ﺑﺮ وﺟﻪ ﺗﺴﻤﯿﻪ اورﺷﻠﯿﻢ در دﺳـﺖ اﺳـﺖ‪ .‬از زﻣـﺎن ﺳـﻜﻮﻧﺖ‬

‫‪ab‬‬

‫ﺣﯿﺘﯿﮫﺎ در دو ھﺰار ﺳﺎل ﭘﯿﺶ از ﻣﯿﻼد‪ ،‬در اﻳـﻦ ﻣﻨﻄﻘـﻪ‪ ،‬اورﺷـﻠﯿﻢ را»او‪ -‬رو‪ -‬ﺳـﺎﻟﻢ«و‬

‫‪et‬‬

‫ﻗﺒﻞ از ﺣﻤﻠﻪ ﺣﻀﺮت داود ﺑﻪ آن ﻳﺒﻮس)‪(٣‬و در زﻣﺎن ﺗﺴـﻠﻂ آن ﺣﻀـﺮت »اورﺷـﺎﻟﻢ«‪،‬‬ ‫»ﻳﺮوﺷـــﺎﻻﺋﯿﻢ«‪» ،‬ﻳﺮوﺷـــﺎﻟﻢ«و»اورﺷـــﻠﯿﻢ«ﺑـــﻪ ﻣﻔﮫـــﻮم ﺷـــﮫﺮ ﺻـــﻠﺢ و آراﻣـــﺶ‬

‫‪.K‬‬

‫ﻣﻲﻧﺎﻣﯿﺪهاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫در ﻣﻮرد ﻧﺎم»ﻳﻮرﺷﺎﻟﯿﻢ«ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه از دوره ﻛﻨﻌﺎﻧﯿﮫﺎﺳﺖ)‪ .(٤‬و»ﻳﻮر«‬

‫‪w‬‬

‫)‪ .(١‬واژه»اور«در اﺳﻤﮫﺎﻳﻲ ﭼﻮن اورﻣﯿﻪ)آب ﻣﻘﺪس(‪ ،‬او رﻣﺰد)روﺷـﻦ‬ ‫ﻣﻘﺪس(و اﺳﺎﻣﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪ .‬اروﻣﯿﻪ)اروﻣﯿـﻪ(ھﻤﺎن درﻳﺎﭼـﻪ‬ ‫دروﻧﺒﻮﻣﻲ آذرﺑﺎﻳﺠﺎن در ﺷﻤﺎل ﻏﺮب اﻳﺮان ﺑﯿﻦ دو ﺷـﮫﺮ ﻣﺮاﻏـﻪ و اورﻣﯿـﻪ‬ ‫اﺳــﺖ ﻛــﻪ اﺳــﺎﻣﻲ دﻳﮕــﺮ آن را ﻛﭙﻮﺗــﺎن)ﻛﺒﻮدان(‪ ،‬ﻛﺎﭘﺎوﺗــﺎ‪ -‬ﻛﺒــﻮد‪ ،‬زاﭘﺎوﺗــﺎ‪،‬‬ ‫ﻣﺎرﮔﯿﺎﻧﻮ‪ ،‬ﭼﯿﭽﺴـﺖ ﻣـﺬﻛﻮر در اوﺳـﺘﺎ‪ ،‬ﻛﺒـﻮذان‪ ،‬ﺑﺤﯿـﺮة اﻟﺸـﺮاة‪ ،‬درﻳﺎﭼـﻪ‬ ‫ﺷﻮر‪ ،‬ﻃﺴﻮج‪ ،‬درﻳﺎﭼﻪ رﺿﺎﺋﯿﻪ‪ ،‬ﻳﺎﻏﯿﺎن و ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺟﺰﻳـﺮه ﺷـﺎھﻲ‪ ،‬آن‬ ‫را درﻳﺎﭼﻪ ﺷﺎھﻲ ﻧﯿﺰ ﻧﺎﻣﯿﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ھﻤﭽﻨــﯿﻦ در ﺑــﯿﻦ اﻟﻨﮫــﺮﻳﻦ‪ ،‬در ﺳــﺮزﻣﯿﻦ ﺑﺎﺳــﺘﺎﻧﻲ ﺑﺎﺑــﻞ‪ ،‬ﺷــﮫﺮي ﺑــﻪ‬ ‫ﻧﺎم»اور«وﺟـﻮد داﺷـﺘﻪ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﮔﻮﻳﻨـﺪ ھﻤـﺎن ﺷـﮫﺮ اور)‪(ur‬و ﺑـﻪ زﺑـﺎن‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ)‪(our‬ﺣﻀﺮت اﺑﺮاھﯿﻢ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫)‪ .(٢‬ﺟﯿﻤﺰ ھﺎﻛﺲ‪ .‬ﻗﺎﻣﻮس ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ .‬ﭼﺎپ دوم)ﺗﮫـﺮان‪ ،‬ﻃﮫـﻮري‪،‬‬ ‫‪ .(١٣٤٩‬ص ‪١٣٤ -١١٨‬‬ ‫)‪((Jebus(٣‬‬ ‫)‪ .(٤‬ﻣﺠﻠﻪ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ اﻟﻤﺤﺘﻠﻪ وﻳﮋهﻧﺎﻣﻪ ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ‪ ١‬ذﻳﺤﺠﻪ ‪١٣٩٨‬‬

‫‪١٥‬‬ ‫‪.......................................................................................... ..................‬‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺗﺄﺳﯿﺲ و ﺷﺎﻟﯿﻢ اﺳﻢ رب اﻟﻨﻮع ﺻﻠﺢ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻨﻌﺎﻧﯿﮫﺎ ﻛﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ رواﻳﺘﻲ اوﻟـﯿﻦ ﮔـﺮوه ﻣﻮﺣـﺪ در اﻳـﻦ ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﺑـﻮدهاﻧـﺪ)‪(١‬و در ﭘﺎﻳـﺎن‬

‫‪m‬‬

‫ھﺰاره ﭼﮫﺎرم ﭘﯿﺶ از ﻣﯿﻼد‪ ،‬در اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﻲزﻳﺴﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺷﮫﺮ»ﻳﻮرﺳﺎﻟﯿﻢ« را ﺑﻨـﺎ‬

‫‪co‬‬

‫ﻛﺮدﻧــﺪ‪ .‬اﻣــﺎ ﭼــﻮن ﭘﺎدﺷــﺎه آﻧــﺎن»ﻣﻠــﻚ ﺻــﺎدوق«دوﺳــﺘﺪار ﺻــﻠﺢ و آراﻣــﺶ ﺑــﻮد‪ ،‬ﺑــﻪ‬

‫‪e.‬‬

‫اﺣﺘﺮام»ﺷﺎﻟﯿﻢ«ﺧﺪاوﻧﺪ ﺻﻠﺢ‪ ،‬آن را ﻳﻮرﺷﺎﻟﯿﻢ)ﺷﮫﺮ ﺻﻠﺢ(ﻧﺎﻣﯿﺪ‪ .‬و ﻧﯿﺰ ﭘﯿﺶ از ﺣﻤﻠـﻪ‬

‫‪lin‬‬

‫داود ﺑﻪ آﻧﺠﺎ‪ ،‬آن را»ﻳﺒﻮس«ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪﻧـﺪ‪(٢) .‬اﻣـﺎ‪ ،‬ﭘـﺲ از ﺗﺼـﺮف»ﻳﺒـﻮس«ﺑـﻪ دﺳـﺖ‬ ‫داود‪ ،‬ﻧﺎم آن ﺑﻪ»اورﺷﻠﯿﻢ«و ﻳﺎ ﻣﺪﻳﻨﻪ داود ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫اﺳﺎﻣﻲ دﻳﮕﺮ آن را»ارﻳﻦﺋﯿﻞ«ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻣﺴﻜﻦ ﺧﺪا‪» ،‬اﻳﻠﯿـﺎ«ﺑـﻪ ﻣﻔﮫـﻮم ﺧﺎﻧـﻪ ﻏـﻢ و‬

‫‪et‬‬

‫ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﻳﮫﻮدﻳﮫــﺎ‪ ،‬آن را»ﺑﯿــﺖ ھﻤﯿﻘــﺪاش«)ﺧﺎﻧــﻪ ﻣﻘــﺪس(ﻧﯿﺰ ﻣــﻲﮔﻮﻳﻨــﺪ‪ .‬ھﻤﭽﻨــﯿﻦ ﭘــﺲ از‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺷﻮرش ﺑﺮ ﻛﻮﺧﺒﺎ]‪ ،[١‬ﺑﻪ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ روﻣﯿـﺎن ﺑـﺮ آن ﺷـﮫﺮ ﺳـﻠﻄﻪ ﻳﺎﻓﺘﻨـﺪ)‪ ١٣٤‬ب‪ .‬م(‪،‬‬ ‫ﻧﺎم »اﻳﻠﯿﺎ ﻛﺎﭘﯿﺘﻮﻟﯿﻨﺎ«)ﺗﭙﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا(‪ ،‬ﺑﺮ آن ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ و آﻧﺠﺎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺮاي‬

‫‪w‬‬

‫ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺘﻲ در آوردﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺎم اﻳﻠﯿﺎ ﺗﺎ زﻣﺎن ﻇﮫﻮر اﺳﻼم‪ ،‬ﺑﺮ ﺷﮫﺮ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ و ﺑﺘﺪرﻳﺞ اﺳـﺎﻣﻲ ﺑﯿـﺖ اﻟﻤﻘـﺪس‪،‬‬ ‫ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس‪ ،‬ﺑﯿﺖ اﻟﻘﺪس‪ ،‬ﻗﺪس‪ ،‬ﺷﺮﻳﻒ و ﻣﺪﻳﻨﻪ ﻣﻘﺪﺳﻪ ﺑﺮ آن اﻃﻼق ﺷﺪ‪.‬‬ ‫اورﺷﻠﯿﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺮﻛﺰﻳﺘﻲ ﻣﻌﺘﺒﺮ‪ ،‬از ﻗﺮن ﭘـﺎﻧﺰدھﻤﻖ‪.‬م ﺳـﺎﺑﻘﻪ دارد و از ﺟﺎﻧـﺐ‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺘﮫﺎي داود ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ‪ ،‬ﻣﻜﺎ ﺑﯿﺎن و ﺳﻠﺴﻠﻪ ھـﺮودس ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﭘﺎﻳﺘﺨـﺖ ﺣﻜـﻮﻣﺘﻲ‬ ‫ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺷﺪه در ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ‪ ،‬در ﻃﺮف ﺟﻨـﻮب ﺷـﺮﻗﻲ ﺷـﮫﺮ ﻳﺎﻓـﺎ)‪(Jaffa‬و در‬ ‫ﻓﺎﺻــﻠﻪ ﭘﻨﺠــﺎه ﻣﯿﻠــﻲ آن ﺷــﮫﺮ ﺑــﺮ ﻓــﺮاز ﺗﭙــﻪھــﺎي ﺳــﺒﺰ و ﺧــﺮم‪ ،‬ﻣﯿــﺎن ﻣﻨﻄﻘــﻪاي‬ ‫ﻛﻮھﺴﺘﺎﻧﻲ ﺑﺴﯿﺎر زﻳﺒﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ‪ ،‬ھﻤﭽـﻮن ﭼﮫـﺎر راھـﻲ در ﻣﯿـﺎن ﺷـﺮق و ﻏـﺮب‪،‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻋﺒﻮر و ﻣﺮور ﻣﺴﺎﻓﺮان و ﺗﺎﺧﺖ و ﺗﺎز ﻣﮫﺎﺟﻤﺎن را از ﭼﮫﺎر ھﺰار ﺳﺎل ﻗﺒﻞ از ﻣـﯿﻼد‪ ،‬ﺗـﺎ‬ ‫ﻛﻨﻮن‪ ،‬ﺷﺎھﺪ و ﻧﻈﺎرهﮔﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻳــﻦ ﺷــﮫﺮ ﻛــﻪ ﺑــﻪ ارض ﻣﻮﻋــﻮد ﻣﻌــﺮوف ﻣــﻲﺑﺎﺷــﺪ و ﻣﻜــﺎﻧﻲ داﻧﺴــﺘﻪ ﺷــﺪه ﻛــﻪ‬ ‫ﭼﺸــﻤﻪھــﺎﻳﻲ از ﺷــﯿﺮ و ﻋﺴــﻞ در آن ﺟــﺎري و ﭘﯿﻮﺳــﺘﻪ ﻣﻄﻤــﺢ ﻧﻈــﺮ ﻣﮫﺎﺟﻤــﺎن و‬ ‫ﺟﮫﺎﻧﮕﺸــﺎﻳﺎن ﺑــﻮده اﺳــﺖ‪ ،‬ﺑﻌــﺪ از ﻇﮫــﻮر اﺳــﻼم ﺑﯿــﺖ اﻟﻤﻘــﺪس از ﻃــﺮف ﺳــﻼﻃﯿﻦ‬ ‫ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎم ﻗﺪس و ﻗﺪس ﺷﺮﻳﻒ ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪ‪.‬‬ ‫)‪ .(١‬ھﻤﺎن ﻣﺄﺧﺬ‬ ‫)‪ .(٢‬ﻳﺒﻮس ﻧﺎم ﻗـﻮﻣﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ در زﻣـﺎن ﺣﻤﻠـﻪ داود‪ ،‬در اﻳـﻦ ﺷـﮫﺮ‬

‫‪m‬‬

‫ﺳﺎﻛﻦ ﺑﻮد و ﺑﻪ ھﻤﯿﻦ ﺳﺒﺐ ﺷﮫﺮ را ﺑﻪ ﻧﺎم»ﻳﺒﻮس«ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫‪١٦‬‬

‫‪e.‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ آن اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﮫﺮ ﺻﺨﺮهاي ﻛﻪ ﺑﺮ ﻓﺮاز ﻛﻮه»ﻣﻮرﻳـﺎ«ﻗـﺮار دارد دﺳـﺖ‬

‫‪ab‬‬

‫ﻛﻢ در ﻃـﻲ ﻗـﺮون ﺑﯿﺴـﺖ ﺑـﺎر ﺗﺤـﺖ ﻣﺤﺎﺻـﺮه ﺷـﺪﻳﺪ واﻗـﻊ ﺷـﺪه‪ ،‬دوﺑـﺎر ﺑـﻪ دﺳـﺖ‬ ‫ﻣﮫﺎﺟﻤﺎن ﺑﻪ ﻛﻠﻲ وﻳﺮان و ﺑﺮﺟﺎﻳﺶ ﺷﺨﻢ زدهاﻧﺪ‪ ،‬ھﯿﺠﺪه ﺑﺎر ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺷﺪه‬

‫‪et‬‬

‫و ﺳﻪ ﺑﺎر ﻣﻌﺒﺪ آن ﺑﺎزﺳﺎزي و ﻣﺮﻣـﺖ ﮔﺮدﻳـﺪه‪ ،‬و ﻣـﺮدﻣﺶ ﺷـﺶ ﺑـﺎر وادار ﺑـﻪ ﺗﻐﯿﯿـﺮ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺻﺨﺮه)ﻗﺒﺔ اﻟﺼﺨﺮة()‪(١‬‬

‫‪.K‬‬

‫دﻳﻦ و ﻣﺬھﺐ ﺧﻮد ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺻﺨﺮه ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﺑﺮآﻣﺪﮔﻲ ﻛﻮه»ﻣﻮرﻳﺎ«اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻋﺼﺮ ﺣﺠﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ و‬ ‫)‪ .(١‬ﻗﺒﺔ اﻟﺼﺨﺮه)‪ ،(qobbato's. Saxra‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ در ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘـﺪس‪،‬‬ ‫ﻛﻪ در ‪ ٧٢ -٦٩‬ھﺠﺮي ﻗﻤـﺮي ﺑـﻪ وﺳـﯿﻠﻪ ﻋﺒـﺪ اﻟﻤـﻚ ﺑـﻦ ﻣـﺮوان‪ ،‬ﺧﻠﯿﻔـﻪ‬ ‫اﻣﻮي‪ ،‬ﺑﺮﮔﺮد ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻨﮕﻲ)ﺻﺨﺮه(ﺑﻨﺎ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ اﺳـﺖ ﺑـﻪ ﺷـﻜﻞ‬ ‫ھﺸﺖ ﺿﻠﻌﻲ ﻣﻨﺘﻈﻢ ﻛﻪ ﻃﻮل ھﺮ ﺿﻠﻌﺶ ﺣﺪود ‪ ٢٠‬ﻣﺘﺮ و ﻗﻄـﺮ داﺧﻠـﻲ‬ ‫آن ‪ ٤٦‬ﻣﺘﺮ اﺳﺖ و ﻗﺒﻪ ﻳﺎ ﮔﻨﺒﺪ در ﺑﺎﻻي آن اﺳـﺖ‪ .‬ﻗﻄـﺮ ﻗﺎﻋـﺪه ﮔﻨﺒـﺪ آن‬ ‫ﺣﺪود ‪ ٢٠‬ﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻨﺒﺪ ﭼﻮﺑﻲ و ﺑﻌﺪ ﺳﻨﮕﻲ ﺷﺪ و ارﺗﻔـﺎﻋﺶ ‪ ٣٠‬ﻣﺘـﺮ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬در داﺧﻞ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﭼﮫـﺎر ﭘﯿﻠﭙﺎﻳـﻪ ﺟﺴـﯿﻢ و ‪ ١٢‬ﺳـﺘﻮن ﺑـﺮ ﮔـﺮد‬ ‫ﺻﺨﺮه ﺑﺮ ﭘﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﮔﻨﺒـﺪ ﺑـﺮ آﻧﮫـﺎ ﻗـﺮار دارد‪ .‬ﺻـﺨﺮه داراي اﺑﻌـﺎد‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ‪ ١٧‬ﻣﺘﺮ و ‪ ١٣‬ﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬زﻳﺮ ﺻﺨﺮه ﻣﻐﺎرهاي اﺳﺖ ﻛـﻪ ﻣـﺪﺧﻞ آن‬ ‫ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﺑـﺎب اﻟﻤﻐـﺎره‪ -(babo'L. Maqara) -‬در ﮔﻮﺷـﻪ ﺟﻨـﻮب ﺷـﺮﻗﻲ‬ ‫ﺻﺨﺮه واﻗﻊ اﺳﺖ‪ .‬ﻛﯿﻔﯿﺖ ﺻﺪاي ﺣﺎﺻﻞ از ﻛﻮﺑﯿﺪن ﭘﺎ ﺑﺮ ﻛﻒ ﻣﻐﺎره ﺣﺎﻛﻲ‬ ‫از اﻳــﻦ اﺳــﺖ ﻛــﻪ زﻳــﺮ آن ﻧﯿــﺰ ﻣﻐــﺎره ﻳــﺎ ﺷــﺎﻳﺪ ﭼــﺎھﻲ ﻣﻌــﺮوف ﺑــﻪ ﺑﺌــﺮ‬ ‫اﻻرواح)‪ -(babo'L. arvah‬اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻲﭘﻨﺪاﺷﺘﻨﺪ ارواح ﻣﺮدﮔـﺎن ھﻔﺘـﻪاي‬ ‫دو ﺑﺎر در‪ .‬آن ﺟﺎ ﮔﺮد ﻣﻲآﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﻗﻄﻌﻪاي از ﻳﻚ ﺳﺘﻮن ﻣﺮﻣﺮﻳﻦ در ﺟﻨـﻮب‬ ‫ﻏﺮﺑﻲ ﺻﺨﺮه»ﻗﺪم ﻣﺤﻤﺪ« ﻗﺮار دارد‪ ،‬ﻛﻪ ﺟـﺎي ﭘـﺎي ﻣﺤﻤﺪ)ص(اﺳـﺖ در‬ ‫ﺷﺒﻲ ﻛﻪ ﺑـﻪ ﻣﻌـﺮاج رﻓـﺖ‪ .‬ﻗﺒـﺔ اﻟﺼـﺨﺮه از ﻟﺤـﺎظ ﺗﺰﻳﯿﻨـﺎت از ﻏﻨـﻲﺗـﺮﻳﻦ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﮫﺎي اﺳﻼﻣﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻮﺻﯿﻔﻲ ﻛﻪ ﻣﻘﺪﺳـﻲ از آن ﻛـﺮده اﺳـﺖ‬ ‫ھﻨﻮز ﻣﺼﺪاق دارد‪ » :‬ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﯿﺪ ﺑﺮ ﮔﻨﺒﺪ ﺗﺎﺑـﺪ ﮔﻨﺒـﺪ ﺗﺎﺑﻨـﺎك‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬و ﻗﺴﻤﺖ اﺳﺘﻮاﻧﻪاي آن ﻣﺘﻸﻟﻲ ﻣـﻲﮔـﺮدد‪ ،‬و در اﻳـﻦ ھﻨﮕـﺎم‬ ‫ﻣﻨﻈﺮهاي ﺷﮕﻔﺖ ﺟﻠﻮه ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛـﻪ‪ ،‬ﺑـﺮ روي ھـﻢ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨـﺪ آن را در ﻋـﺎﻟﻢ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫‪m‬‬

‫اﺳﻼم ﻧﺪﻳﺪهام‪« .‬ﺻﺨﺮه در ﻧـﺰد ﻳﮫـﻮد‪ ،‬ﻣﺴـﯿﺤﯿﺎن و ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﻘـﺪس‬

‫اﮔﺮ ﭼﻪ ذﻛﺮ ﺧﺎﺻﻲ از آن در ﻋﮫﺪ ﻋﺘﯿﻖ ﻧﯿﺎﻣـﺪه اﺳـﺖ‪ ،‬در ﺗﻠﻤـﻮد و ﺗـﺮ‬

‫‪e.‬‬

‫ﮔﻮم ﺑﺪان اﺷﺎره ﺷـﺪه‪ ،‬و اﻓﺴـﺎﻧﻪھـﺎي ﺑﺴـﯿﺎر در ﺑـﺎب آن آﻣـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﺑﻤﺮور زﻣﺎن ﺑﺮ اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪھﺎ ﺑﺴﯿﺎر اﻓﺰودهاﻧﺪ‪ .‬ﮔﻮﻳﻨﺪ ‪ ٢٠٠٠‬ﺳﺎل ﭘﯿﺶ از‬ ‫ﺧﻠﻘــﺖ آدم ﻓﺮﺷــﺘﮕﺎن ﺻــﺨﺮه را زﻳــﺎرت ﻛﺮدﻧــﺪ‪ ،‬و ﻛﺸــﺘﻲ ﻧــﻮح‪ ،‬ﭘــﺲ از‬

‫‪ab‬‬

‫ﻃﻮﻓﺎن‪ ،‬در آﻧﺠﺎ ﻣﻘﺎم ﮔﺮﻓﺖ؛ ﺻﺨﺮه ﻳﻜﻲ از ﺳﻨﮕﮫﺎي ﺑﮫﺸﺖ اﺳﺖ‪ ،‬و از‬ ‫اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ اﺳﺮاﻓﯿﻞ ﺻﻮر ﺧﻮد را ﺧﻮاھـﺪ دﻣﯿـﺪ‪ ،‬ﺻـﺨﺮه ﻣﯿـﺎن زﻣـﯿﻦ و‬

‫‪et‬‬

‫آﺳﻤﺎن ﻣﻌﻠﻖ اﺳﺖ‪ ،‬اﮔـﺮ ﭼـﻪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺳـﺒﺐ ﺑﻨﺎھـﺎي اﻃـﺮاف‪ ،‬اﻳـﻦ اﻣـﺮ ﺑـﻪ‬

‫‪.K‬‬

‫ﭼﺸﻢ آدﻣﻲ ﻧﻤﻲآﻳﺪ؛ ﺗﺎ زﻣﺎن ﻣﺤﻤﺪ)ص(‪ ،‬ھﻤﻪ ﭘﯿﻐﻤﺒﺮان در اﻳﻨﺠـﺎ ﻧﻤـﺎز‬ ‫ﻣﻲﮔﺰاردﻧﺪ؛ ﻣﻮﺳـﻲ ﺑـﺮ ﺣﺴـﺐ اﻣـﺮ ﺧـﺪا آن را ﻗﺒﻠـﻪ ﻗـﺮار داد؛ و ﻏﯿـﺮه‪.‬‬ ‫ﻣﻲدھﻨﺪ)ﻣﺤﺮاب ﺳﻠﯿﻤﺎن‪ ،‬ﻣﻘﺎم ﺧﻠﯿﻞ‪ ،‬ﻣﻘﺎم‬

‫‪w‬‬

‫‪١٧‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻣﻮاﺿــﻊ ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﺻــﺨﺮه و اﻃــﺮاف آن را ﺑــﻪ ﭘﯿﻐﻤﺒــﺮان ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﻧﺴــﺒﺖ‬

‫‪......................................................... ...................................................‬‬ ‫اﺣﺘﺮام اﻗﻮام ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻮده و اﻣﺮوز ﺑﺮ ﻓﺮاز آن ﺣﻔﺮهاي ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع دو ﻣﺘـﺮ ﻗـﺮار دارد ﻛـﻪ‬ ‫زاﺋﺮان ﺑﺮاي زﻳﺎرت‪ ،‬از آن دﻳﺪار ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﻘﺪس ﺻﺨﺮه‪ ،‬از دورهھـﺎي ﺑﺴـﯿﺎر ﻛﮫـﻦ ﺗـﺎ‬ ‫ﺑﻪ اﻣﺮوز ﺳﺎﺑﻘﻪ دارد‪ .‬و ﻣﻘﺪس ﺑـﻮدن آن از ﻧﻈـﺮ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑـﺪان ﺟﮫـﺖ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬ ‫ﺣﻀﺮت اﺑﺮاھﯿﻢ‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪش اﺳﻤﺎﻋﯿﻞ و ﺑﻪ ﻗﻮل ﻳﮫﻮد اﺳﺤﺎق را ﺑﺮاي ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻛﺮدن ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺎﻻي آن ﺑـﺮد‪ .‬و ﻧﯿـﺰ در ارﺗﺒـﺎط ﺑـﺎ ﻣﻌـﺮاج ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ اﺳـﻼم)ص(ﻣﻜﺎن ﻣﻘـﺪس اﺳـﻼﻣﻲ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤـﺪ)ص(در ﺷـﺐ ﻣﻌـﺮاج‪ ،‬از روي اﻳـﻦ ﺻـﺨﺮه ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﻌﺮاج رﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﻨﺒﺪ ﻃﻼﻳﻲ ﻛﻪ‪ ،‬ﺳﺎﺑﻘﺎ ﺳﻨﮕﻲ ﺑﻮد‪ ،‬و در دورهھـﺎي اﺧﯿـﺮ ﻣﻄـﻼ ﮔﺮدﻳـﺪ‪ ،‬درﺳـﺖ ﺑـﺮ‬ ‫ﺑﺎﻻي ﺻﺨﺮه ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺤﻞ ﺻﺨﺮه ھﻤﺎن ﺟﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﺣﻀﺮت ﺳﻠﯿﻤﺎن‪ ،‬ﻧﺨﺴـﺘﯿﻦ ﺑﻨـﺎي ﻣﻌﺒـﺪ‬ ‫ﻳﺎ ھﯿﻜﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻜﺎن در ھﺠﻮم ﻧﺒﻮ ﻛﺪ ﻧﺼـﺮ)ﻗﺮن ﺷﺸـﻤﻖ‪.‬م(وﻳﺮان ﺷـﺪ‪،‬‬ ‫در اواﺧــﺮ ﻗــﺮن ﺷﺸــﻤﻖ‪.‬م و در ﻋﺼــﺮ ﻛــﻮروش ھﺨﺎﻣﻨﺸــﻲ ﻣﺠــﺪدا ﺑــﺎ ﻧــﺎم ﺑﯿــﺖ‬ ‫ھﻤﯿﻘﺪاش دوم ﺑﻨﺎ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ھﻔﺘﺎد ﺳﺎل ﭘﺲ از ﻣﯿﻼد ﻣﺴﯿﺢ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﯿﺘﻮس]‪[٢‬ﺳـﺮدار‬ ‫روﻣﻲ ﺑﻜﻠﻲ وﻳـﺮان ﺷـﺪ و ﺑـﺮاي ﺑـﺎر ﺳـﻮم در زﻣـﺎن )ﺧﻀـﺮ‪ ،‬ﻣﺤـﺮاب داود‪ ،‬و ﻏﯿـﺮه(‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻋﻤﺮ ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس را ﻓﺘﺢ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑـﻪ راھﻨﻤـﺎﻳﻲ ﻛﻌـﺐ‪ -‬اﻻﺣﺒـﺎر‪ ،‬ﺑـﻪ دﻳـﺪار‬

‫‪co‬‬

‫ﺻﺨﺮه آﻣﺪ‪ ،‬و آن را ﭘﻮﺷﯿﺪه از ﭘﻠﯿﺪﻳﮫﺎ ﻳﺎﻓﺖ؛ ﻧﺒﻄﯿﺎن را ﻣﺄﻣﻮر ﺗﻨﻈﯿﻒ آن ﻛـﺮد‪ ،‬و ﭘـﺲ‬

‫‪e.‬‬

‫از آن ﻛﻪ ﺳﻪ رﮔﺒﺎر ﺳﺨﺖ ﺻﺨﺮه را ﺗﻄﮫﯿﺮ ﻛﺮد‪ ،‬در آﻧﺠﺎ ﻧﻤﺎز ﮔـﺰارد‪ .‬ﻋﺒـﺪ اﻟﻤﻠـﻚ‪ -‬ﺑـﻦ‬

‫‪lin‬‬

‫ﻣﺮوان ﻗﺒﺔ اﻟﺼﺨﺮه را ﺑﺮ ﻓﺮاز ﺻﺨﺮه ﺑﻨﺎ ﻧﻤﻮد‪ .‬ھﺪف اوﻟﯿـﻪ او از اﻳـﻦ ﻛـﺎر اﻳـﻦ ﺑـﻮد ﻛـﻪ‬ ‫ﻣﺮدم‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻣﻨﺎﺳﻚ ﺣﺞ ﺑﻪ ﻣﻜﻪ)ﻛﻪ در آن زﻣﺎن در ﺗﺼـﺮف ﻋﺒـﺪ‬

‫‪ab‬‬

‫اﻟﻠّﻪ ﺑﻦ زﺑﯿﺮ‪ ،‬رﻗﯿﺐ اﻣﻮﻳﺎن‪ ،‬ﺑﻮد(ﺑﺮوﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮاف ﻗﺒﺔ اﻟﺼـﺨﺮه ﺑﯿﺎﻳﻨـﺪ‪ .‬ﻣـﺄﻣﻮن‪ ،‬ﺧﻠﯿﻔـﻪ‬

‫‪et‬‬

‫ﻋﺒﺎﺳﻲ آن را ﺗﺮﻣﯿﻢ و دﻳﻮار ھﺸﺖ ﺿـﻠﻌﻲ آن را ﺑﻨـﺎ ﻛـﺮد‪ .‬در ‪ ،١٠٩٩‬ﺻـﻠﯿﺒﯿﻮن وارد‬

‫‪.K‬‬

‫ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﺷﺪﻧﺪ؛ ﻗﺒـﺔ اﻟﺼـﺨﺮه »ﺑـﻪ ﻛﻠﯿﺴـﺎي ﺷﮫﺴـﻮاران ﭘﺮﺳﺘﺸـﮕﺎه«ﺗﺒـﺪﻳﻞ‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬و داﺧﻞ و ﺧـﺎرج آن را ﺑـﺎ ﻧﻘﺎﺷـﯿﮫﺎ و ﺗﺼـﺎوﻳﺮ ﻗﺪﻳﺴـﯿﻦ ﻣﺴـﯿﺤﻲ ﺑﯿﺎراﺳـﺘﻨﺪ‪ ،‬و‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺻﻠﯿﺐ زرﻳﻦ ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﺮ ﺑﺎﻻي ﮔﻨﺒﺪ ﻧﺼﺐ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ‪٥٨٢‬ھﺠﺮي ﻗﻤـﺮي)‪ ،(١١٨٧‬ﺻـﻼح‬ ‫اﻟـــﺪﻳﻦ اﻳـــﻮﺑﻲ در ﺑﯿـــﺖ اﻟﻤﻘـــﺪس ﺗﻐﯿﯿﺮاﺗـــﻲ داد‪ .‬در زﻣـــﺎن ﺳـــﻠﻄﺎن ﺳـــﻠﯿﻤﺎن‬

‫‪w‬‬

‫ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ)ﭘﺎدﺷﺎه ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ(‪ ،‬ﺑﻨﺎي ﻗﺒﺔ اﻟﺼﺨﺮه ﻛﺎﻣﻼ ﺗﺠﺪﻳـﺪ ﺷـﺪ و در زﻣـﺎن ﺳـﻼﻃﯿﻦ‬ ‫ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﮔﻨﺒﺪ ﻣﻄﻼ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ١٩٦٤‬ﻣﺠﺪدا ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺑﻨﺎ ﮔﺮدﻳﺪ‪( .‬‬ ‫‪١٨‬‬ ‫‪..........................................................................................................‬‬ ‫‪١٩‬‬ ‫‪............................................................ ................................................‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻛﻨﺴﺘﺎﻧﺘﯿﻦ‪ ،‬اﻣﭙﺮاﻃﻮر روم ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺑﻨﺎ ﮔﺮدﻳﺪ و ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺗﻐﯿﯿﺮات و اﺿﺎﻓﺎﺗﻲ ﺑـﺮ آن داده‬ ‫ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌــﺪ از ﻇﮫــﻮر اﺳــﻼم‪ ،‬ﺧﻠﻔــﺎي ﻣﺴــﻠﻤﺎن آن را ﻣﺮﻣــﺖ و آﺑــﺎد ﻛﺮدﻧــﺪ و ﮔﻨﺒــﺪي ﺑــﺮ آن‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬در ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ ٥٠٠‬ﻣﺘﺮي آن ﺑﻨﺎي ﻣﺴﺠﺪ اﻻﻗﺼﻲ را ﭘﺎﻳـﻪ ﮔﺬاﺷـﺘﻨﺪ ﻛـﻪ ﺗـﺎرﻳﺦ‬ ‫ﻣﻔﺼﻞ ﻣﺴﺠﺪ اﻟﺼﺨﺮه و ﻣﺴﺠﺪ اﻻﻗﺼﻲ و ﺳﺎﻳﺮ آﺛﺎر ﻣﺘﺒـﺮ ﻛـﻪ و ﺷـﺮح ﻛﺎﻣـﻞ ﺗـﺎرﻳﺦ‬ ‫ﻗﺪس را در ﺻﻔﺤﺎت ﺑﻌﺪ ﺧﻮاھﯿﻢ آورد‪.‬‬ ‫‪٢٠‬‬

‫‪m‬‬

‫ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ‬

‫‪lin‬‬

‫‪e.‬‬

‫‪co‬‬

‫‪....................................................... .....................................................‬‬

‫ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺣﺖ ‪ ٢٥ ،٠٠٠‬ﻛﯿﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ‪ ،‬در آﺳﯿﺎي ﻏﺮﺑﻲ‪ ،‬در ﺳﺎﺣﻞ ﺷـﺮﻗﻲ‬ ‫ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪ ﻗﺮار دارد‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫‪ab‬‬

‫درﻳــﺎي ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧــﻪ)ﺑﺤﺮ اﻟــﺮوم(ﺑﯿﻦ ﻛﺸــﻮرھﺎي ﺳــﻮرﻳﻪ‪ ،‬ﻣﺼــﺮ‪ ،‬ﻟﺒﻨــﺎن‪ ،‬اردن و درﻳــﺎي‬ ‫ﺣﺪود آن از ﻣﻨﻄﻘﻪ دان]‪[٣‬در ﺷﻤﺎل ﺗﺎ)ﺑﺌﺮﺳـﺒﻊ(ﻳﺎ)ﺑﺌﺮ ﺷـﺒﻊ(]‪[٤‬در ﻗﺴـﻤﺖ ﺟﻨـﻮﺑﻲ‬

‫‪.K‬‬

‫‪ ٢٤٠‬ﻛﯿﻠﻮﻣﺘﺮ و ﻋﺮض آن در ﻗﺴﻤﺘﮫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺷﺮق ﺑﻪ ﻏﺮب‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻔـﺎوت ﺑـﯿﻦ ‪٤٠‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺗﺎ ‪ ١٣٠‬ﻛﯿﻠﻮﻣﺘﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻛﻞ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ را ﺑﯿﺴـﺖ و ھﻔـﺖ ھـﺰار و ﭼﮫـﻞ و ﭼﮫـﺎر ﻛﯿﻠـﻮﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑـﻊ ﻧﯿـﺰ‬ ‫ﺑﺤﺮ اﻟﻤﯿﺖ]‪[٦‬ﻛﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ اﺳﺖ ﺗﺸﻜﯿﻞ ﻣﻲدھﻨﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫ﻧﻮﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ھﻔﺘﺼﺪ و ﭼﮫﺎر ﻛﯿﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑـﻊ آن را دو درﻳﺎﭼﻪ)ﻃﺒﺮﻳﻪ(و)ﺣﻮﻟـﻪ(]‪[٥‬و ﻧﺼـﻒ‬ ‫ﺑﻘﯿﻪ آن را ﻛﻪ ﺑﯿﺴﺖ و ﺷﺶ ھﺰار و ﺳﯿﺼﺪ و ﺑﯿﺴﺖ ﻛﯿﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﺸﻜﻲ‬ ‫ﺗﺸﻜﯿﻞ ﻣﻲدھﺪ)‪.(١‬‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻨﺎرهھـﺎي درﻳـﺎ‪ ،‬دره اردن‬ ‫و دﻣﺎﻏﻪ ﻛﻮه ﻛﺮﻣﻞ‪.‬‬

‫رود اردن‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫رودﺧﺎﻧﻪ اردن از ﺗﻼﻗﻲ ﺟﻮﻳﺒﺎرھﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﻛﻮھﮫﺎي ھﺮﻣﻮن و در ﺣﻘﯿﻘﺖ‬ ‫)‪ .(١‬اﻛــﺮم زﻋﯿﺘــﺮ‪ -‬ﺳﺮﮔﺬﺷــﺖ ﻓﻠﺴــﻄﯿﻦ ﻳــﺎ ﻛﺎرﻧﺎﻣــﻪ ﺳــﯿﺎه اﺳــﺘﻌﻤﺎر‪.‬‬ ‫ﺗﺮﺟﻤﻪ اﻛﺒﺮ ھﺎﺷﻤﻲ رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻲ )ﻗﻢ‪ -‬ﺣﻮزه ﻋﻠﻤﯿﻪ(‪ ١٣٦٢‬ص ‪٢٢‬‬

‫‪٢١‬‬ ‫‪............................................................................................... .............‬‬ ‫از ﭼﮫﺎر ﻧﮫﺮ اﺻﻠﻲ ﻛﻪ ﺳﻪ ﺗﺎي آﻧﮫـﺎ از ﻛـﻮه ﻣﺰﺑـﻮر و دﻳﮕـﺮي از ﺳـﻮي ﻣﻐـﺮب ﺟﺮﻳـﺎن‬ ‫دارد ﺗﺸﻜﯿﻞ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬ ‫اﻳـــﻦ ﻧﮫﺮھـــﺎ ﭘـــﺲ از ﮔﺬﺷـــﺘﻦ از درﻳﺎﭼـــﻪ ھـــﺎي ﻛﻮﭼـــﻚ ﻛـــﻪ ﻣﮫﻤﺘـــﺮﻳﻦ آﻧﮫـــﺎ‬

‫‪m‬‬

‫درﻳﺎﭼﻪ)ﻣﺮون(اﺳﺖ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ زﻳﺎد ﺑﻪ درﻳﺎﭼﻪ)ﺟﻠﯿﻞ(ﻛﻪ ھﻤﺎن درﻳﺎﭼﻪ )ﻃﺒﺮﻳﻪ(اﺳـﺖ‬

‫‪co‬‬

‫ﺳﺮازﻳﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬در ھﻨﮕﺎم رﻳﺰش ﺑﻪ درﻳﺎﭼـﻪ ﺟﻠﯿـﻞ‪ ،‬ﻣﺠـﺮاي آن ‪ ٦٩٦‬ﭘـﺎ از ﺳـﻄﺢ‬

‫‪e.‬‬

‫درﻳﺎ ﭘﺎﻳﯿﻨﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﭘﺲ از ﻋﺒﻮر از درﻳﺎﭼﻪ ﻣﺰﺑﻮر‪ ،‬رود اردن ﺑﻪ ﺳﻮي درﻳﺎي ﻣـﺮده ﭘـﯿﺶ ﻣـﻲرود‪ .‬ﻓﺎﺻـﻠﻪ‬ ‫ﺑﯿﻦ درﻳﺎﭼﻪ ﺟﻠﯿﻞ و ﺑﺤﺮ اﻟﻤﯿﺖ ﺑﻪ ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ‪ ٦٥‬ﻣﺎﻳﻞ اﺳﺖ؛ اﻣﺎ رود اردن راه ﭘـﺮ‬

‫‪ab‬‬

‫ﭘﯿﭻ و ﺧﻤﻲ را ﺑﻪ ﻃﻮل ‪ ٢٠٠‬ﻣﺎﻳﻞ ﻳﺎ)ﺣﺪود ‪ ٣٢٠‬ﻛﯿﻠﻮﻣﺘﺮ( ﻃﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮن اﺧﺘﻼف‬

‫‪et‬‬

‫ﺳﻄﺢ دو درﻳﺎﭼﻪ ‪ ٥٩٠‬ﭘﺎ)ﺣﺪود ‪ ١٧٠‬ﻣﺘﺮ( ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻣﺴﯿﺮ رودﺧﺎﻧـﻪ در اﻳـﻦ ﻗﺴـﻤﺖ‬

‫‪.K‬‬

‫در ھﺮ ﻣﺎﻳﻞ)‪ ١ ،٦٠٩‬ﻣﺘﺮ(ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ‪ ٩‬ﭘﺎ)‪ ٧/٢‬ﻣﺘﺮ(ﺷﯿﺐ دارد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺘﻲ زﻳﺎد‬ ‫راه ﺧﻮد را اداﻣﻪ ﻣـﻲدھـﺪ‪ ،‬ﭘﮫﻨـﺎي ﻣﺘﻮﺳـﻂ رود اردن ﺑـﯿﻦ ‪ ٩٠‬ﺗـﺎ ‪ ١٠٠‬ﭘـﺎ)‪ ٢٧‬ﺗـﺎ ‪٣٠‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻣﺘﺮ(و ﻋﻤﻖ ﻣﺘﻮﺳﻂ آن ‪ ٣‬ﺗﺎ ‪ ١٠‬ﭘﺎ)‪ ١‬ﺗﺎ ‪ ٣‬ﻣﺘﺮ(اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫درﻳﺎي ﻣﺮده ﻳﺎ درﻳﺎي ﺑﺪﺑﻮ ﻳﺎ ﺑﺤﺮ اﻟﻤﯿﺖ ﻛﻪ رود اردن ﺑﻪ آن ﻣﻲرﻳﺰد‪ ،‬ﭼﮫﺎر‪ -‬ﺻﺪ ﻣﺘﺮ از‬ ‫ﺳﻄﺢ درﻳﺎي ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪ ﭘﺎﻳﯿﻨﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﮔﻮدﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ روي زﻣﯿﻦ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬آب اﻳﻦ درﻳﺎﭼﻪ ﺑﻲﻧﮫﺎﻳﺖ ﺷﻮر و ﺑﺪﺑﻮ اﺳﺖ و داراي ﻣﻮاد ﻣﻌﺪﻧﻲ‬ ‫‪٢٢‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺮاواﻧﻲ ﻧﻈﯿﺮ ﭘﺘﺎس‪ ،‬ﻣﻨﯿﺰﻳﻢ‪ ،‬ﻧﻤﻚ‪ ،‬ﮔﻮﮔﺮد و ﻏﯿـﺮه ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﺳـﻮاﺣﻞ آن ﮔﺮﭼـﻪ در‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺳﻜﻮﻧﺖ ﺑﻮده وﻟﻲ اﻣﺮوز ﻳﻜﻲ از ﻣﺮاﻛﺰ ﻋﻤﺪه ﺟﻠﺐ ﺗﻮرﻳﺴﺖ اﺳﺖ‬ ‫و ﺗﻤﺎم ﻣﻮاد ﻣﻌﺪﻧﻲ آن اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫در ﻓﺎﺻــﻠﻪ درﻳﺎﭼــﻪھــﺎي ﺟﻠﯿــﻞ و ﻣﯿــﺖ‪ ،‬رود اردن از زﻣﯿﻨﮫــﺎﻳﻲ ﻣــﻲﮔــﺬرد ﻛــﻪ‪ ،‬از‬ ‫ﺑﯿﺸﻪھﺎي ﺑﯿﺪ‪ ،‬ﺧﺮزھﺮه‪ ،‬ﻧﻲ‪ ،‬ﺗﺒﺮﻳﺰي و ﮔﯿﺎھﺎن اﻧﺒﻮه دﻳﮕﺮ ﭘﻮﺷﯿﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ھـﺮ ﭼﻨـﺪ‬ ‫ﺟﮫﺎﻧﮕﺮدان اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺳﻜﻮﻧﺖ داﻧﺴـﺘﻪاﻧـﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳـﺎن ﺛﺎﺑـﺖ‬ ‫ﻛﺮده اﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﻮاﺣﻲ از ﭘﻨﺞ ھﺰار ﺳﺎل ﭘـﯿﺶ ﺑـﺪﻳﻦ ﺳـﻮ ﻣﺴـﻜﻮﻧﻲ و ﭘـﺮ ﺟﻤﻌﯿـﺖ‬ ‫ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬در داﺳﺘﺎﻧﮫﺎي ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻋﮫﺪ ﻋﺘﯿﻖ ذﻛﺮ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺣﻀﺮت اﺑـﺮاھﯿﻢ و‬ ‫ﺣﻀﺮت ﻟﻮط در اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻛﻪ ﺑﺴﯿﺎر آﺑﺎد ﺑﻮده‪ ،‬ﻣﻲزﻳﺴﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻃﺒﻖ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﻲ در ﺣﺪود ﭘﻨﺞ ھﺰار ﺳﺎل ﭘﯿﺶ‪ ،‬ﺗﻨﮫﺎ در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺧـﺎوري‬ ‫رود اردن ﺑﯿﺶ از ھﻔﺘﺎد ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺪﻳﻤﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻳﻜـﻲ از‬ ‫ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﺎن ﺑﻪ ﻧﺎم ﮔﻠﻮﺋﻚ در زﻣﺎن ﺣﻀﺮت ﻋﯿﺴﻲ)ﺳـﻼماﷲﻋﻠﯿـﻪ( ﻣﺤـﺘﻤﻼ ﻳـﻚ‬

‫‪m‬‬

‫ﻣﯿﻠﯿــﻮن و ﭘﺎﻧﺼــﺪ ھــﺰار ﻧﻔــﺮ ﺑﺨﺼــﻮص در ﻛﻨــﺎرهھــﺎي درﻳــﺎي ﺟﻠﯿــﻞ ﻣــﻲزﻳﺴــﺘﻪاﻧــﺪ‪،‬‬

‫‪co‬‬

‫ﺑﻲﺟﮫﺖ ﻧﯿﺴﺖ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻳﺤﯿﺎي ﺗﻌﻤﯿﺪ دھﻨـﺪه‪ ،‬اﻳـﻦ ﻧﻘﻄـﻪ را ﺑـﺮاي ﻣﻮﻋﻈـﻪھـﺎي‬

‫‪e.‬‬

‫ﺧﻮد اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮده ﺑﻮد‪(١) .‬‬

‫‪lin‬‬

‫رود اردن از ھﻨﮕﺎم ﺗﻌﻤﯿﺪ ﺣﻀﺮت ﻋﯿﺴﻲ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ( ﺗـﺎ ھﻨﮕـﺎم ﻋـﺮوﺟﺶ ﺑﺎرھـﺎ‬ ‫ﻣﻮرد ﻋﺒﻮر وي ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺴﺘﺮ اﻳﻦ رودھﺎي از ھﻤﻪ رودھﺎي ﺟﮫﺎن ﭘـﺎﻳﯿﻨﺘﺮ اﺳـﺖ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﮫﺮھﺎي ﺳﺪوم)‪[٧](٢‬و ﻋﻤﻮره]‪[٨‬ﻛﻪ در زﻣﺎن ﺣﻀـﺮت‬

‫‪et‬‬

‫ﻟﻮط]‪ [٩‬وﻳﺮان ﺷﺪﻧﺪ در زﻳـﺮ اﻳـﻦ درﻳﺎﭼـﻪ ﻗـﺮار دارﻧـﺪ‪ .‬اﻣـﺮوز ﺳﺮﺳـﺒﺰﺗﺮﻳﻦ و آﺑـﺎدﺗﺮﻳﻦ‬

‫‪.K‬‬

‫ﻗﺴﻤﺖ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ در ﻛﻨﺎرهھﺎي رود اردن ﻗﺮار دارد‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫درﻳﺎﭼﻪ ﺟﻠﯿﻞ‬

‫‪w‬‬

‫ﺟﻠﯿــﻞ درﻳﺎﭼــﻪ زﻳﺒــﺎﻳﻲ اﺳــﺖ ﺑــﻪ ﺷــﻜﻞ ﮔﻼﺑــﻲ ﻛــﻪ‪ ،‬ﺳــﯿﺰده ﻣﺎﻳﻞ)ﺣــﺪود ‪١٨‬‬ ‫ﻛﯿﻠﻮﻣﺘﺮ(ﻃـﻮل دارد و ﭘﮫﻨـﺎي آن در ﻋـﺮﻳﺾﺗــﺮﻳﻦ ﻗﺴـﻤﺖ ﺑـﻪ ھﺸـﺖ ﻣﺎﻳﻞ)ﺣــﺪود ‪١٣‬‬ ‫ﻛﯿﻠﻮﻣﺘﺮ(و ﻋﻤﻖ آن ﺗﺎ ‪ ١٥٠‬ﭘﺎ ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬در روزھﺎي آﻓﺘﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻛﺎﺳﻪ ﺑﻠﻮر زﻣﺮدﻳﻦ‬ ‫)‪(١‬ﺟـــﺎن اﻟـــﺪر‪ .‬ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳـــﻲ ﻛﺘـــﺎب ﻣﻘـــﺪس‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤـــﻪ ﺳـــﮫﯿﻞ‬ ‫آذري)ﺗﮫﺮان‪ ،‬ﻧﻮر ﺟﮫﺎن‪ ،١٣٣٥ ،‬ص ‪(١٣٨‬‬ ‫)‪Sadum .(٢‬‬

‫‪٢٣‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ ﻛﻪ از آب زﻻل و ﺷﻔﺎف اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ھﻨﮕﺎم ﻏﺮوب آﻓﺘﺎب ﺑﺎ ﭘﺪﻳﺪ‬ ‫آﻣﺪن اﺑﺮھﺎي ﺳﺮخ ﻓﺎم در اﻓﻖ‪ ،‬اﻳﻦ درﻳﺎﭼﻪ ھﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ در ﻣﻜﺎﺷـﻔﻪ ﻳﻮﺣﻨـﺎ ﺑـﺎب‬ ‫‪ ١٥‬آﻳﻪ ‪ ٢‬آﻣﺪه ﺑﻪ ﺻﻮرت درﻳﺎﻳﻲ ﻣﺨﻠﻮط ﺑﻪ آﺗﺶ ﺗﺠﻠﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺳﺒﺐ اﺧـﺘﻼف ارﺗﻔـﺎع ﻛـﻮه ھﺮﻣـﻮن)‪ ١٠ ،٠٠٠‬ﭘـﺎ ﺑﻠﻨـﺪﺗﺮ از ﺳـﻄﺢ درﻳـﺎ(و درﻳﺎﭼـﻪ‬ ‫ﺟﻠﯿﻞ ﻛﻪ ھﻔﺘﺼﺪ ﭘﺎ از ﺳﻄﺢ درﻳﺎ ﭘﺎﻳﯿﻨﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ درﻳﺎﭼﻪ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ در ﻣﻌﺮض ﺑﺎدھـﺎ‬ ‫و ﺗﻮﻓﺎﻧﮫﺎي ﻧﺎﮔﮫﺎﻧﻲ ﺳﮫﻤﻨﺎك ﻗﺮار دارد‪.‬‬ ‫ﺗﭙﻪھﺎي اﻃﺮاف درﻳﺎﭼﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﺣﺎﺻﻠﺨﯿﺰﻧﺪ و از ﻧﮫﺮھﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﺳﯿﺮاب ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫در زﻣﺎن ﺣﻀﺮت ﻣﺴﯿﺢ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿـﻪ( ﻧـﻪ ﺷـﮫﺮ ﻣﮫـﻢ در ﻛﻨـﺎر درﻳﺎﭼـﻪ ﺟﻠﯿـﻞ ﻗـﺮار‬

‫‪m‬‬

‫داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫اﻳﻦ ﺷﮫﺮھﺎ ھﻤﮕﻲ آﺑﺎد و داراي ﭘﺮﺳﺘﺸﮕﺎھﮫﺎ‪ ،‬ﻛﻨﯿﺴﻪھﺎ‪ ،‬ﻛﺎﺧﮫﺎ‪ ،‬ﻣﯿﺪاﻧﮫﺎي اﺳـﺐ‬

‫‪lin‬‬

‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫دواﻧﻲ و ﮔﺮﻣﺎﺑﻪ ھﺎﻳﻲ ﺑﻮدﻧـﺪ ﻛـﻪ اﻛﺜـﺮا از ﺳـﻨﮓ ﻣﺮﻣـﺮ و ﺑـﻪ ﺳـﺒﻚ ﻣﻌﻤـﺎري ﻳﻮﻧـﺎﻧﻲ‬ ‫از زﻣﯿﻨﮫﺎي ﺣﺎﺻﻠﺨﯿﺰ اﻳﻦ ﻧﺎﺣﯿﻪ‪ ،‬ﻣﯿﻮه و ﺳﺒﺰي ﻓﺮاوان ﺑﺪﺳﺖ ﻣـﻲآﻣـﺪ‪ ،‬و ﻣﺎھﯿﮫـﺎي‬

‫‪ab‬‬

‫ﺻﯿﺪ ﺷﺪه از اﻳﻦ درﻳﺎﭼﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺎط دور دﺳﺖ ﻣﺜﻞ روم ﺻﺎدر ﻣﻲﮔﺸﺖ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺷﮫﺮ»ﺗﺒﺮﻳـﻮس«‪» ،‬ﻣﺠـﺪل«»ﻋﺴـﻘﻼن«»ﻛﻔﺮﻧـﺎﺣﻮم«]‪[١٠‬و ﺷـﮫﺮھﺎي دﻳﮕـﺮ اﻃـﺮاف‬

‫‪.K‬‬

‫درﻳﺎﭼﻪ‪ ،‬ھﺮ ﻛﺪام ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﻣﻌﺮوﻓﯿﺖ ﺧﺎص ﺧﻮد را داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳــﻦ درﻳﺎﭼــﻪ در اﺳــﺘﺎن ﺟﻠﯿــﻞ واﻗــﻊ اﺳــﺖ و ﺷــﮫﺮ»ﻧﺎﺻــﺮه«ﻣﺤــﻞ ﭘــﺮورش ﺣﻀــﺮت‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻋﯿﺴﻲ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ( ﻧﯿﺰ در اﻳﻦ اﺳﺘﺎن ﻗﺮار دارد‪.‬‬

‫از دوران ﻛﮫﻦ ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈـﻢ ﺳـﺮزﻣﯿﻦ ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ ﻣﺴـﻜﻮﻧﻲ و ﻣﺰروﻋـﻲ ﺑـﻮده و در‬

‫‪w‬‬

‫ﻛﻮھﮫﺎ و درهھﺎي آن‪ ،‬ﺟﻨﮕﻠﮫﺎي اﻧﺒﻮه درﺧﺘﺎن ﺳﺪر‪ ،‬اﻧﺠﯿﺮ‪ ،‬زﻳﺘﻮن‪ ،‬ﺑـﺎدام‪ ،‬ﻣـﻮ‪ ،‬ﻓﻨـﺪق‬ ‫و‪ . . .‬ﻣﻲروﻳﯿﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪٢٤‬‬

‫‪............................................................ ................................................‬‬ ‫اﻗﻮام و ﻗﺒﺎﻳﻞ ﺳﺎﻛﻦ در ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﮔﺬﺷﺘﻪ دور ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ ﻛـﻪ ﻧـﺎم ﻗـﺪﻳﻤﻲاش ﻛﻨﻌـﺎن اﺳـﺖ]‪[١١‬؛ ﺑـﻪ ھـﺰاره‬ ‫ﭼﮫﺎرم و ﺳﻮم ﭘﯿﺶ از ﻣﯿﻼد ﻣﻲرﺳﺪ؛ ﺑﻪ آن زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺼﺮﻳﮫﺎ‪ ،‬ﻛﻨﻌﺎﻧﯿﮫـﺎ و ﺣﯿﺘﯿﮫـﺎ‬ ‫ﺑﺮ آن ﺳﻠﻄﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺼﺮﻳﮫﺎي ﻗﺪﻳﻢ‪ ،‬در ﺣـﺪود ﺳـﻪ ھـﺰار و ﭘﺎﻧﺼـﺪ ﺳـﺎل ﭘـﯿﺶ از‬ ‫ﻣﯿﻼد‪ ،‬در ﻣﻨﻄﻘﻪاي واﻗﻊ در ﺟﻨﻮب ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺑﻪ ﻧﺎم»ﺧﺎرو«ﻣﻲزﻳﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫از اﻳﻦ ﻣﯿﺎن‪ ،‬آﻣﻮرﻳﮫﺎ]‪[١٢‬ﻛﻪ ﻗﻮﻣﻲ ﺳﺎﻣﻲاﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺪود ھﺰاره ﺳﻮم ﭘـﯿﺶ از ﻣـﯿﻼد‪ ،‬در‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪ آﻣﻮر)ﻋﺎﻣﻮر(‪ ،‬ﺑﯿﻦ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ و ﺑﯿﻦ اﻟﻨﮫﺮﻳﻦ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧـﺪ‪ .‬در دوره ﺗﺴـﻠﻂ‬ ‫آﻣﻮرﻳﮫﺎ ﺑﺮ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﻀﺮت اﺑﺮاھﯿﻢ ﺧﻠﯿﻞ اﻟﻠّﻪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﭘـﺎي ﮔـﺬارد؛‬ ‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺣﯿﺘﯿﮫﺎ ﻧﯿﺰ ﺳﺎﻛﻦ آﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﭼﻨﺪان ﻗﺪرﺗﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻨﻌﺎﻧﯿﮫﺎ‪ ،‬ﺣﯿﺘﯿﮫﺎ]‪ ،[١٣‬ﺣﻮﻳﺎن]‪ ،[١٤‬ﻓﺮﻳﺴﯿﺎن]‪ ،[١٥‬ﻳﺒﻮﺳـﯿﺎن]‪[١٦‬و ﻓﻠﺴـﻄﯿﺎن]‪[١٧‬از‬

‫‪m‬‬

‫ﺟﻤﻠﻪ اﻗﻮاﻣﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از ھﺠﻮم ﻗﻮم ﻋﺒﺮاﻧﻲ در اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﻲزﻳﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫در ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻮم آﻳﻪ ‪ ٨‬ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻲﺧﻮاﻧﯿﻢ»ﺑﺨﺼﻮص اﻳﻨﻜﻪ اﻳﺸﺎن را از دﺳﺖ‬

‫‪e.‬‬

‫ﻣﺼﺮﻳﺎن رھﺎﻧﯿﺪه‪ ،‬اﻳﺸﺎن را از آن زﻣﯿﻦ ﺑﻪ زﻣﯿﻦ ﻧﯿﻜﻮ و وﺳﯿﻊ‪ ،‬ﺑﻪ زﻣﯿﻨﻲ ﻛـﻪ ﺷـﯿﺮ و‬ ‫ﻳﺒﻮﺳﯿﺎن ﺑﺮ ارم ﻓﺮود آﻣﺪم‪« .‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﺣﯿﺘﯿﮫﺎ‬

‫‪et‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﺷــﮫﺪ ﺟــﺎري اﺳــﺖ‪ ،‬ﺑــﻪ ﻣﻜــﺎن ﻛﻨﻌﺎﻧﯿــﺎن‪ ،‬ﺣﺘﯿــﺎن‪ ،‬آﻣﻮرﻳــﺎن‪ ،‬ﻓﺮﻳﺴــﯿﺎن‪ ،‬ﺣﻮﻳــﺎن‪ ،‬و‬

‫‪w‬‬

‫‪٢٥‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺣﯿﺘﯿﮫﺎ ﻳﺎ ﺣﺘﯿﮫﺎ ﻛﻪ ذرﻳﻪ ﺣﺖ ﺑﻦ ﻛﻨﻌﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬از دو ھﺰار ﺳﺎل ﭘﯿﺶ از‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻣﯿﻼد ﻣﺴﯿﺢ ﺑﻪ ﻣﺪت ھﺸﺖ ﻗﺮن در ﻃﺮف ﺟﻨﻮﺑﻲ ﻳﮫﻮدﻳـﻪ در ﻧﺰدﻳﻜـﻲ ﺣﺒـﺮون واﻗـﻊ‬ ‫در ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺳﺎﻛﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﮫﺎ ﻛﻪ در آن زﻣﺎن ﺑﺮ آﻧﺎﻃﻮﻟﻲ ﻣﺮﻛـﺰي واﻗـﻊ در‬ ‫آﺳﯿﺎي ﺻﻐﯿﺮ دوﻟﺖ ﻣﻘﺘﺪري را ﺗﺸﻜﯿﻞ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺷـﮫﺮ ﺻـﺨﺮهاي اورﺷـﻠﯿﻢ را ﻧﯿـﺰ‬ ‫اداره ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺸﻔﯿﺎت»ﺗﻞ اﻟﻌﻤﺎرﻧـﻪ«)‪ ،(١‬در ﺳـﺎﺣﻞ ﺷـﺮﻗﻲ رود ﻧﯿـﻞ ﻋﻠﯿـﺎ در ﻣﺼـﺮ ﻛـﻪ ﺑﻘﺎﻳـﺎي‬ ‫ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ»اﻣﻨﺤﻮﺗﭗ)‪(٢‬ﻳﺎ آﻣﻨﻮﻓﯿﺲ ﭼﮫـﺎرم ﻛـﻪ ﺑـﻪ اﺧﻨـﺎﺗﻮن ﻣﻌـﺮوف اﺳـﺖ]‪«[١٨‬ﺑـﻮده‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺸﺎن داد ﺣﯿﺘﯿﮫﺎ داراي ﺗﻤﺪﻧﻲ ﺑﺲ درﺧﺸﺎن ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ .‬در»ﺗـﻞ اﻟﻌﻤﺎرﻧـﻪ«ﻛـﻪ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫در ﺷﺼﺖ ﻣﯿﻠﻲ ﺷﻤﺎل ﻗﺼﺒﻪ»اﺳﯿﻮط«]‪[١٩‬واﻗﻊ اﺳﺖ ﺧﺮاﺑﻪھﺎي ﭘﺎﻳﺘﺨـﺖ اﺧﻨـﺎﺗﻮن‬ ‫و اﻟﻮاﺣﻲ ﺑﺎ ﻛﺘﯿﺒﻪھﺎﻳﻲ از اﻣﻨﺤﻮﺗﭗ ﺳﻮم و اﺧﻨﺎﺗﻮن ﻛﺸـﻒ ﺷـﺪ‪ .‬در اﻳـﻦ ﻛﺸـﻔﯿﺎت‬ ‫ﻛﻪ در ‪ ١٨٩٢‬ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻗﺼﺮ و ﻣﻌﺒﺪ ﺧﺪاي آﻓﺘﺎب)آﻣﻮن(]‪[٢٠‬و ھﺰاران ﻟﻮﺣﻪ ﮔﻠﻲ‬ ‫و ﻛﺘﯿﺒﻪھﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻂ ﻣﯿﺨﻲ‪ ،‬ﺑﺎﺑﻠﻲ و زﺑﺎن ﺣﺘﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﯿـﺪا ﺷـﺪ‪ .‬اﻳﻨﮫـﺎ ﻧﺰدﻳـﻚ ﺑـﻪ‬ ‫ﭼﮫﺎرﺻﺪ ﻣﺮاﺳﻠﻪ و ﭘﯿﺎم اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﺎن ﻣﺨﺘﻠـﻒ از ﺳـﺮزﻣﯿﻦ ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ‬ ‫ﺑﻪ ﻓﺮاﻋﻨﻪ ﻣﺼﺮ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﭘﺎرهاي از اﻳﻦ ﻛﺘﯿﺒﻪھﺎ‪ ،‬از ﺗﺎﺧﺖ و ﺗـﺎز ﻗـﻮﻣﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺎم ﻋﺒـﺮي»ھﯿﺒـﺮي«در ‪١٤٠٠‬ق‪.‬م‪ ،‬ﺳـﺨﻦ رﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ‪ .‬در آن زﻣـﺎن‪ ،‬ﻛﻨﻌﺎﻧﯿـﺎن و‬ ‫ﺣﺘﯿﮫﺎي ﻣﻘﯿﻢ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺑﺎ»اﺧﻨﺎﺗﻮن«ﻓﺮﻋﻮن ﻣﺼﺮ‪ ،‬دوﺳﺘﻲ و ﻣـﺮاوده داﺷـﺘﻨﺪ‪ .‬و ﺑـﻪ‬ ‫ﭘﺎس ھﻤﯿﻦ دوﺳﺘﻲ ﺑﺎرھﺎ از او در ﺑﺮاﺑﺮ ھﺠﻮم ﻋﺒﺮﻳﮫﺎ‪ ،‬ﻛﻤـﻚ ﺧﻮاﺳـﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ وي ﺑـﻪ‬

‫‪m‬‬

‫ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺸﻐﻠﻪ ﻓﺮاواﻧﺶ‪ ،‬ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﻳﺎري آﻧﮫﺎ ﺑﺸﺘﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫از ﺟﻤﻠﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﺎن ﺣﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﯿﺶ از دﻳﮕـﺮان‪ ،‬از ھﺠـﻮم ﻗـﻮم ﻋﺒـﺮي اﻇﮫـﺎر ﻧﮕﺮاﻧـﻲ‬

‫‪e.‬‬

‫ﻛﺮده و از ﻓﺮﻋﻮن ﻣﺼﺮ»اﺧﻨﺎﺗﻮن«درﺧﻮاﺳﺖ ﻳﺎري ﻧﻤﻮده‪» ،‬ﻋﺒﺪ ھﯿﭙﺎ«]‪ [٢١‬ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ‬

‫‪lin‬‬

‫ﻛــﻪ در ﻧﺎﻣــﻪاش ﺑــﻪ ﻓﺮﻋــﻮن ﻣــﻲﻧﻮﻳﺴــﺪ»ﻗــﻮم ھﯿﺒــﺮي ھﻤــﻪ ﻣﻤﺎﻟــﻚ ﺷــﺎه را ﻏــﺎرت‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬و اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻨﮫﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ اﻳﺸﺎن ﺳﻘﻮط ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻧﯿﺮوھـﺎي‬

‫‪ab‬‬

‫ﻛﻤﻜــﻲ ﻓﺮﺳــﺘﺎده ﻧﺸــﻮد‪ ،‬ﺳــﻘﻮط اراﺿــﻲ ﺷــﺎه ﺑــﻪ دﺳــﺖ ﻋﺒﺮﻳﮫــﺎ ﻗﻄﻌــﻲ ﺑﻨﻈــﺮ‬

‫‪et‬‬

‫ﻣﻲرﺳﺪ‪« .‬در ﻧﺎﻣﻪ دﻳﮕﺮي‪ ،‬ﺷﺎه ﻛﻨﻌﺎن از ﻓﺮﻋﻮن ﻣﺼﺮ درﺧﻮاﺳﺖ اﻋـﺰام ﻧﯿﺮوھـﺎﻳﻲ‪،‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﺟﮫﺖ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺗﺎﺧﺖ و ﺗﺎز ﻃﺎﻳﻔـﻪ»ﺳـﺎﮔﺎز«)‪(Sagaz‬ﻛـﻪ وﺣﺸـﯿﺎﻧﻲ ﺑﯿﺎﺑـﺎﻧﻲ ﻧـﺎم‬ ‫ﺑﺮده ﺷﺪهاﻧﺪ‪ -‬ﺑﻪ ﮔﻮاھﻲ ﺑﻌﺾ اﺳﻨﺎد ھﻤﺎن ﻗﻮم ھﯿﺒﺮي ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ -‬اﻋﺰام دارد‪ .‬در ﻧﺎﻣـﻪ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دﻳﮕﺮ او ﻧﻮﺷﺘﻪ»دﻳﮕﺮ ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﻧﯿﺮو ﻓﺎﻳﺪه ﻧﺨﻮاھﺪ داﺷﺖ‪« .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻗﻄﻌـﻲ‬ ‫ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ‬

‫‪w‬‬

‫)'‪((Amarena. (١‬‬ ‫)‪((Amen Hutep. (٢‬‬

‫‪٢٦‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻛﻪ در اﻳﻦ ھﻨﮕﺎم ﻳﻌﻨﻲ ﺑﯿﻦ ﺳﺎﻟﮫﺎي ‪١٣٥٠ -١٤٠٠‬ق‪.‬م‪ ،‬ﺣﻤﻼت ﺷﺪﻳﺪ و ﻣﺪاوﻣﻲ از‬ ‫ﺟﺎﻧﺐ ﻗﻮﻣﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ھﯿﺒﺮي»ﻋﺒﺮاﻧﯿﺎن«ﺑﺮ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪(١).‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻟﻮﺣﻪھﺎي ﮔﻠﻲ ﺗﻞﻋﻤﺎرﻧﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دھﺪ ﻛﻪ ﻧﻔـﻮذ دوﻟـﺖ ﺣﯿﺘـﻲ در آﺳـﯿﺎي ﺻـﻐﯿﺮ‪،‬‬ ‫ﺳــﻮرﻳﻪ و ﻓﻠﺴــﻄﯿﻦ ﺑﺴــﯿﺎر درﺧﺸــﺎن ﺑــﻮده و ﮔــﺎھﻲ ﺗﻤــﺪن آن از ﺗﻤــﺪن ﻣﺼــﺮ ﻧﯿــﺰ‬ ‫ﺑﺎﺷﻜﻮھﺘﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬آﻧﮫﺎ ﺑﺮاي ﺧﻮد ﺧـﻂ‪ ،‬ﻣﻌﻤـﺎري و دﻳﮕـﺮ آﺛـﺎر ﺗﻤـﺪن را داﺷـﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ اﻟﻮاح ﻧﺸﺎن ﻣﻲدھﻨﺪ ﻛﻪ‪ ،‬ھﺠﻮم ﻋﺒﺮاﻧﯿﮫﺎ ﺗﺪرﻳﺠﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳـﺖ ﻧـﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﻳﻜﺒﺎره‪ .‬در ﺗﻮرات ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺟﺎ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻗﻮم ﺣﯿﺘﻲ ﺑﺮ ﻣﻲﺧﻮرﻳﻢ‪ ،‬در ﺳﻔﺮ ﭘﯿﺪاﻳﺶ ﺑﺎب‬ ‫‪ ٢٣‬آﻳـــﻪ ‪ ١٠‬ﻣـــﻲﺧـــﻮاﻧﯿﻢ ﻛـــﻪ‪ ،‬ﺣﻀـــﺮت اﺑـــﺮاھﯿﻢ‪ ،‬ﻗﻄﻌـــﻪ زﻣﯿﻨـــﻲ از ﻣـــﺮدي ﺑـــﻪ‬ ‫ﻧﺎم»ﻋﻔﺮون«ﺣﯿﺘﻲ ﺧﺮﻳﺪاري ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﺑﺎب ‪ ٢٦‬آﻳﻪ ‪ ٣٤‬ھﻤﺎن ﺳﻔﺮ آﻣـﺪه اﺳـﺖ ﻛـﻪ»ﻋﯿﺴـﻮ«ﻓﺮزﻧـﺪ اﺳـﺤﺎق‪ ،‬دﺧﺘـﺮي از‬ ‫ﺣﯿﺘﯿﮫﺎ ﺑـﻪ زﻧـﻲ ﮔﺮﻓـﺖ و اﻳـﻦ ﻛـﺎر ﺑﺎﻋـﺚ اﻧـﺪوه ﻣـﺎدرش»رﻓﻘـﻪ«ﮔﺮدﻳـﺪ‪ .‬زﻣـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ‬

‫‪m‬‬

‫ﻳﮫﻮﺷﻊ)ﻳﻮﺷﻊ ﺑﻦ ﻧﻮن(ﺟﺎﻧﺸﯿﻦ ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ( ‪ ،‬ﻗـﻮم را ﺑـﻪ ﺳـﻮي‬

‫‪e.‬‬

‫‪co‬‬

‫ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺑﺮد و ﺑﻪ‬

‫)‪ .(١‬ادوارد ﺷﻲﻳﺮا‪ .‬اﻟﻮاح ﺑﺎﺑﻞ‪ .‬ﺗﺮﺟﻤـﻪ ﻋﻠـﻲ اﺻـﻐﺮ ﺣﻜﻤـﺖ‪) .‬ﺗﮫـﺮان‪،‬‬ ‫ﻣﻘﺪس‪ ،‬ص ‪٤٨‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫اﺑﻦ ﺳﯿﻨﺎ ﺑﺎ ھﻤﻜﺎري ﻓﺮاﻧﻜﻠﯿﻦ‪ .(١٣٤١ ،‬ص ‪ ٣٠٠‬و ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب‬

‫‪٢٧‬‬

‫‪et‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪.K‬‬

‫آﻧﺠﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮد‪ ،‬ﺣﯿﺘﯿﮫﺎ ھﻨﻮز وﺟﻮد داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺣﯿﺘﯿﮫﺎ دوﺑﺎر ﺗﻤﺪﻧﻲ درﺧﺸـﺎن را اﻳﺠـﺎد‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ در ‪١٧٠٠‬ق‪.‬م و دﻳﮕﺮي از ‪ ١٤٠٠‬ﺗﺎ ‪ ١٢٠٠‬ﭘﯿﺶ از ﻣﯿﻼد‪.‬‬

‫در ﺳﺎل ‪١٢٨٧‬ق‪.‬م ﺟﻨﮓ ﺧﻮﻧﯿﻨﻲ ﺑﯿﻦ ﻟﺸﻜﺮﻳﺎن راﻣﺴـﺲ دوم ﻓﺮﻋـﻮن ﻣﺼـﺮ و ﻗـﻮم‬

‫‪w‬‬

‫ﺣﯿﺖ در ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬در آﻏﺎز ﻓﺮﻋﻮن ﻣﻐﻠﻮب ﺷﺪ اﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻗـﻮا ﺷﻜﺴـﺖ ﻓﺎﺣﺸـﻲ ﺑـﻪ‬ ‫ﺣﯿﺘﯿﮫﺎ وارد ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﻗﺮارداد ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻧﯿﺰ ﻛﻪ در دﻧﯿﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﭘﯿﻤـﺎﻧﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﯿﻦ‬ ‫راﻣﺴﺲ دوم ﻓﺮﻋﻮن ﻣﺼـﺮ و ﭘﺎدﺷـﺎه ﺣﯿﺘـﻲ ﺑـﻪ ﻧـﺎم»ھﺎﺗﻮﺷـﻲ ﻟـﯿﺶ«دوم ﻣﻨﻌﻘـﺪ‬ ‫ردﻳــﺪه اﺳـــﺖ‪ .‬ﻃﺒـــﻖ اﻳـــﻦ ﭘﯿﻤـــﺎن ﻛــﻪ اﺳـــﺎس آن ﺑـــﺎ وﺻـــﻠﺖ راﻣﺴـــﺲ دوم ﺑـــﺎ‬ ‫دﺧﺘﺮ)ھﺎﺗﻮﺷﻲ ﻟﯿﺶ( ﺗﺤﻜﯿﻢ ﻳﺎﻓﺘـﻪ‪ ،‬دو ﭘﺎدﺷـﺎه ﻣﺘﻌﮫـﺪ ﺷـﺪهاﻧـﺪ ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ در‬ ‫ﺻﻠﺢ و ھﻤﺎھﻨﮕﻲ ﺑﺴﺮ ﺑﺮﻧﺪ)‪.(١‬‬ ‫ﺳﺎﻳﺮ اﻗﻮاﻣﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ ﺑﺎ ھﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﻋﺒﺮاﻧﯿﮫﺎ در اﻳﻦ ﺷﮫﺮ ﺳﺎﻛﻦ ﺑﻮدهاﻧـﺪ ﻣﺜـﻞ‬ ‫ﻏﺮﻏﺎزﻳﮫــﺎ‪ ،‬ﺣﯿﻮﻧﯿﮫــﺎ و ﻓﺮزﻳﮫــﺎ‪ ،‬آﻧﭽﻨــﺎن آﺛــﺎر ﻣﻀــﺒﻮط و ﻗﺎﺑــﻞ ﺗــﻮﺟﮫﻲ از ﺧــﻮد ﺑﺮﺟــﺎي‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻧﻨﮫﺎده اﻧﺪ و ﻓﻘﻂ ﻧﺎم آﻧﮫﺎ در ﻛﺘﺐ ﻣﻘﺪس آﻣﺪه و ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻌـﺪھﺎ از آﻧـﺎن آﺛـﺎري ﺑﺪﺳـﺖ‬ ‫آﻳﺪ‪ ،‬اﻣﺎ‪ ،‬ﻳﺒﻮﺳﯿﮫﺎﻛﻪ‪ ،‬در زﻣﺎن ﺣﻤﻠﻪ داود ﺑﻪ اورﺷﻠﯿﻢ‪ ،‬ﺳﺎﻛﻦ آﻧﺠـﺎ ﺑﻮدﻧـﺪ و ﺷـﮫﺮ را‬ ‫اداره ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻧﺎﻣﺸﺎن ﺑﺮ روي ﺷﮫﺮ اورﺷﻠﯿﻢ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ھﻮرﻳﺎن‪ :‬ﻧﯿﺰ ﻗﻮم دﻳﮕﺮي ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در ﺷﺒﻪ ﺟﺰﻳﺮه ﺳﯿﻨﺎ ﻣﻲزﻳﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﻗـﻮم از‬ ‫ﻧﮋاد ﺳﺎﻣﻲ ﻧﺒﻮد و ﻗﺒﻼ در ﻛﻮھﺴﺘﺎﻧﮫﺎي ﺷﻤﺎﻟﻲ ﺑﯿﻦ اﻟﻨﮫﺮﻳﻦ ﻣـﻲزﻳﺴـﺖ‪ ،‬ﺑﻌـﺪا در‬ ‫ھﺰاره دوﻣﻖ‪.‬م ﺑﻪ ﺻﺤﺮاھﺎي ﺷﻤﺎل آن ﻛﺸﻮر و ﺷﺎم ﻣﮫﺎﺟﺮت ﻛﺮد و ﺗـﺎ ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ و‬ ‫ﺳﺮﺣﺪ ﺷﺎم ﭘﯿﺶ رﻓﺖ و ﻗﺒﻞ از ھﺠﻮم ﻋﺒﺮاﻧﻲ ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ رﺳﯿﺪ‪ .‬ﺷﮫﺮ ﻧﻮزو ﻣﺮﻛﺰ‬ ‫ھﻮرﻳﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻌﺪھﺎ اﻳﻦ ﺷﮫﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ آﺷﻮرﻳﮫﺎ وﻳﺮان ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﺒﺮاﻧﯿﮫﺎ‪ :‬ﻋﺒﺮي ﻛﻠﻤﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ از رﻳﺸﻪ آراﻣﻲ)ﻋﺒﺮه( ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﻣﻌﻨـﻲ‬

‫‪m‬‬

‫ﻟﻐﻮ ي آن)ﺳﺎﻛﻦ ﻣﺎوراء رود(و اﺻﻄﻼﺣﺎ ﻧﺎم ﻗﻮﻣﻲ از ﻧﮋاد ﺳﺎﻣﻲ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺧـﻮد را از‬

‫‪co‬‬

‫اوﻻد ﺣﻀﺮت اﺑﺮاھﯿﻢ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ( و ﺣﻀﺮت ﻳﻌﻘﻮب)ﺳـﻼماﷲﻋﻠﯿـﻪ( ﻣـﻲﺷـﻤﺎرد‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﺑﻌﺪھﺎ ﻧﺎم اﻳﻦ ﻗﻮم ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺷﺪ ﻛﻪ درﺑﺎره آن ﺑﺤﺚ ﺧـﻮاھﯿﻢ ﻛـﺮد‪ ،‬ﭘـﺲ از اﻳـﻦ‬ ‫ﻳﺎ ﭘﯿﺮوان ﻣﻮﺳﻲ‪-‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﻧﺎم‪ ،‬ﺑﻪ آﻧﮫﺎ ﻳﮫﻮد ﻳﺎ ﺟﮫﻮد ﮔﻔﺘﻨﺪ و اﻣﺮوز ﻧﯿﺰ ﻗﻮم ﻣﻮﺳﻲ را‪ ،‬ﻳﮫﻮد ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻠﯿﻤـﻲ‬

‫)‪ .(١‬ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ص ‪٦٦‬‬

‫‪et‬‬ ‫‪.K‬‬

‫‪٢٨‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻛﻠﯿﻢ اﻟﻠّﻪ ﻧﯿﺰ ﻧﺎم دﻳﮕﺮ آن ﻗﻮم اﺳﺖ‪ ،‬ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﻋﺒﺮي ﻳﺎ ﻋﺒﺮاﻧﻲ‪ ،‬زﺑـﺎن ﺗـﻮرات و زﺑـﺎن‬

‫‪w‬‬

‫ﻣﻠﺖ ﻳﮫﻮد ﻧﯿﺰ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ]‪.[٢٢‬‬

‫ﻋﺒﺮاﻧﯿﮫﺎ ھﻤﯿﺸﻪ ﺧﻮد را ﻗﻮم ﻣﻨﺘﺨﺐ اﻟﮫﻲ و ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺧـﺪا ﻣـﻲداﻧﺴـﺘﻪاﻧـﺪ و اﻗـﻮام‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺳﺎﻛﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ را ﺧﻮار و ﺑﻲﻣﻘﺪار ﻣﻲﭘﻨﺪاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﺗﻮرات‪ ،‬ھﻤﻪ ﺟﺎ از ﻗﻮم ﻋﺒﺮاﻧﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺧﺪا ﻧﺎم ﺑﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ‪ ،‬ھﻤﯿﻦ ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﻧﯿﺰ ﺑﺎرھﺎ ﻣﻮرد ﻏﻀﺐ اﻟﮫﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ‪ ،‬ﺑﻄـﻮري ﻛـﻪ از ﻣـﺘﻦ‬ ‫ﺗﻮرات ﭘﯿﺪاﺳﺖ اﻳﻦ ﻗﻮم ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ دﭼﺎر ﻃﻐﯿﺎن و ﺳﺮﻛﺸﻲ ﻣﻲﺷﺪ و ﺳـﺮ از اﻃﺎﻋـﺖ‬ ‫ﻳﮫﻮه‪ ،‬ﺧﺪاي ﻳﮕﺎﻧـﻪ ﻳﮫـﻮد ﺑـﺎز ﻣـﻲزد‪ .‬ﻋﺼـﯿﺎن‪ ،‬ﻧﺸـﻨﯿﺪن ﺳـﺨﻦ اﻧﺒﯿـﺎي ﺧـﻮد‪ ،‬آزردن‬ ‫اﻳﺸﺎن و ﻃﺒﻖ ﻧﺺ ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ‪ ،‬ﻛﺸﺘﻦ اﻧﺒﯿﺎي ﺧﻮد از دﻳﮕﺮ اﻋﻤﺎﻟﺸﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻃﻐﯿـﺎن و ﻋﺼـﯿﺎن ﺑﻨـﻲ اﺳـﺮاﺋﯿﻞ در زﻣــﺎن اوﻻد ﺳﻠﯿﻤﺎن)ﺳـﻼماﷲﻋﻠﯿـﻪ( ﺑـﻪ ﺟــﺎﻳﻲ‬ ‫رﺳﯿﺪ ﻛﻪ ﻧﺒﻮﻛﺪﻧﺼﺮ‪ ،‬ھﻔﺘﺎد ھﺰار ﻧﻔﺮ از ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﯿﻞ را ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﺒﻲ آﻧﮫـﺎ ﺑـﻪ اﺳـﺎرت‬ ‫ﺑﻪ ﺑﺎﺑﻞ ﺑﺮد و ﺷﻠﻤﺎﻧﺼﺮ ﭘﻨﺠﻢ‪ ،‬وﺣﺸﯿﺎﻧﻪﺗﺮﻳﻦ ﻛﺸﺘﺎر و ﻗﺘﻞ ﻋﺎم را در اورﺷﻠﯿﻢ اﻧﺠﺎم‬ ‫داد‪.‬‬ ‫ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ :‬ﻳﮫﻮدﻳﺎن دو ﮔﺮوهاﻧﺪ ﻳﮫﻮدﻳﺎن اﺷﻜﻨﺎز ﻳﺎ ﻏﯿـﺮ ﺳـﺎﻣﻲ ﻛـﻪ ‪٨٢‬ﻛـﻞ ﻳﮫﻮدﻳـﺎن را‬ ‫ﺗﺸﻜﯿﻞ ﻣﻲدھﻨﺪ و ﻳﮫﻮدﻳﺎن ﺳﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ‪١٨‬دﻳﮕﺮ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻳﮫﻮدﻳﺎن اﺷﻜﻨﺎز ﻧﮋادﺷﺎن ﺑﻪ ﻣﻐﻮﻟﮫﺎ‪ ،‬ﺗﺮﻛـﺎن ﺷـﻤﺎل‪ ،‬ﺳـﺎﻛﻨﺎن ﺷـﻤﺎل درﻳـﺎي ﺧـﺰر و‬ ‫ﻓﻨﻼﻧﺪﻳﮫﺎ ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬اﻗﻮام ﻣﺬﻛﻮر ﺑﻌﺪھﺎ ﺑـﻪ ﻣـﺬھﺐ ﻳﮫـﻮد ﮔﺮوﻳﺪﻧـﺪ و ﺗﺸـﻜﯿﻞ دوﻟﺘـﻲ‬ ‫دادﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﺎم دوﻟﺖ ﺧﺰر و ﺷﮫﺮ)اﺳﺘﺮاﺧﺎن(ﺑﯿﻦ ﻣﺮزھـﺎي ﭼﻜﻮﺳـﻠﻮاﻛﻲ و ﻣﺠﺎرﺳـﺘﺎن‬

‫‪m‬‬

‫در ﺷﻤﺎل ﻏﺮب ﺑﻮداﭘﺴﺖ را ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺘﺨﺘﻲ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻧﺪ و ﺑﻌـﺪا ﭘـﺲ از ﭘﺮاﻛﻨـﺪﮔﻲ زﻳـﺎد ﺑـﻪ‬

‫‪co‬‬

‫ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﻣﮫـﺎﺟﺮت ﻧﻤﻮدﻧـﺪ‪ .‬دﺳـﺘﻪ دوم ﻳﻌﻨـﻲ ﺳـﺎﻣﯿﮫﺎ ﻛـﻪ ‪١٨‬ﻳﮫﻮدﻳـﺎن را ﺗﺸـﻜﯿﻞ‬

‫‪e.‬‬

‫ﻣﻲدھﻨﺪ ﺧﻮد را از ﻧﮋاد ﺳﺎﻣﻲ و از اﻋﻘﺎب ﺣﻀﺮت اﺑﺮاھﯿﻢ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ( و ﺣﻀـﺮت‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫ﻓﻠﺴﻄﯿﺎن‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﻳﻌﻘﻮب)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ( ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫ھﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ اﻃﺮاف و اﻛﻨﺎف ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ ﻛـﻪ در ﺣﻤﻠـﻪ ﻳﻮﺷـﻊ ﺑـﻪ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻗﯿﺪ ﻗﺮﻋﻪ ﺑﯿﻦ اﺳﺒﺎط ﻳﻌﻘﻮب ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺤﻞ زﻧـﺪﮔﺎﻧﻲ ﻃﻮاﻳـﻒ و ﻗﺒﺎﻳـﻞ ﺑﺴـﯿﺎري‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﮫﻤﺘﺮﻳﻦ آﻧﮫﺎ‪ ،‬ﻗﺒﺎﻳﻞ آﻣﻮن و ﻣﻮآب در ﻗﺴﻤﺖ ﺷﺮﻗﻲ‪ ،‬ﻋﻤﺎﻟﻘﻪ]‪[٢٣‬در ﺑﺨـﺶ‬

‫‪w‬‬

‫ﺟﻨﻮﺑﻲ‪ ،‬ﻛﻨﻌﺎﻧﯿﮫﺎ]‪[٢٤‬در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻓﻼت‪ ،‬و ﻗﻮم ﻓﻠﺴﻄﻲ در ﻗﺴﻤﺖ ﺳﺎﺣﻠﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛـﻪ‬ ‫از اﻳﻦ ﻣﯿﺎن ﻓﻠﺴﻄﯿﺎن از وﻳﮋﮔﻲ ﺧﺎﺻـﻲ ﺑﺮﺧﻮردارﻧـﺪ‪ .‬ﻗـﻮم ﻓﻠﺴﻄﻲ)ﺳـﺎﻛﻨﯿﻦ ﻗـﺪﻳﻢ‬ ‫ﻓﻠﺴﻄﯿﺎ(‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ‪٢٩ :‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫]‪[٢٥‬در ﻗﺴـﻤﺘﮫﺎي ﺳــﺎﺣﻠﻲ ﻛﻨﻌــﺎن‪ ،‬از ﺳـﻮي ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧــﻪ‪ ،‬در ﺟﻨــﻮب ﻳﺎﻓـﺎ‪ ،‬ﺗــﺎ ﺣــﺪود‬ ‫ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﺼﺮ‪ ،‬از ﻗﺮن دوازدھﻤﻖ‪.‬م‪ ،‬ﻣﻲزﻳﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫در ﻛﺘﯿﺒﻪھﺎﻳﻲ ﻛـﻪ از راﻣﺴـﺲ ﺳـﻮم ﺑـﻪ ﺟـﺎي ﻣﺎﻧـﺪه‪ ،‬ﻧـﺎم اﻳـﻦ ﻗـﻮم»ﭘـﻮﻻسﺗـﻲ«‬ ‫)‪(PUlasti‬ذﻛﺮ ﺷﺪه ﻛﻪ رﻳﺸﻪ اﺻﻠﻲ ﻛﻠﻤﻪ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ]‪ .[٢٦‬ﻛﻠﻤﻪ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ‬ ‫)ﻓﻠﺴﺘﻲ(ﺑﺘﺪرﻳﺞ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﻳﻦ ﻗﻮم اﻃﻼق ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻣﺮور زﻣﺎن ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻧـﺎم ﻛﻨﻌـﺎن‬ ‫ﮔﺸﺖ)‪.(١‬‬ ‫ﻓﻠﺴﻄﯿﺎن در ﻗـﺮن ‪١٢‬ق‪.‬م از ﺟﺰاﻳـﺮ درﻳـﺎي اژه)اﺣﺘﻤـﺎﻻ ﺟﺰﻳـﺮه ﻛـﺮت(و دﻳﮕـﺮ ﻧـﻮاﺣﻲ‬ ‫ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ آﻣﺪﻧﺪ و در ﺳﻮاﺣﻞ ﻣﯿﺎن ﻳﺎﻓﺎ و ﻏﺰه‪ ،‬رﺣﻞ اﻗﺎﻣﺖ اﻓﻜﻨﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ رواﻳﺎت‪ ،‬ﺷﮫﺮھﺎ و ﻣﺮاﻛﺰ اوﻟﯿـﻪ ﻣﺤـﻞ ﺳـﻜﻮﻧﺖ اﻳﺸـﺎن‪ ،‬ﺑﻨـﺎدر و ﺷـﮫﺮھﺎي‬ ‫اﺷﺪود]‪ ،[٢٧‬اﺷﻘﻠﻮن]‪ ،[٢٨‬ﻏﺰه‪ ،‬ﻋﻘﺮون]‪[٢٩‬و ﺟﺖ]‪ [٣٠‬ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻔﺎﻟﮫﺎﻳﻲ ﻛـﻪ‬ ‫در اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻛﺸﻒ ﺷﺪه‪ ،‬ﻧﺸـﺎن ﻣـﻲدھـﺪ ﻛـﻪ ﺳـﻔﺎﻟﮕﺮي ﻓﻠﺴـﻄﯿﺎن ﺗﻘﻠﯿـﺪي از‬

‫‪m‬‬

‫ﺳﻔﺎﻟﮕﺮي ﻳﻮﻧﺎﻧﯿﺎن اﺳﺖ‪ .‬و ﻧﻘﻮش ﻧﺸﺎن ﻣﻲدھﺪ ﻛﻪ ﺳﻔﺎﻟﮕﺮي ﻓﻠﺴﻄﯿﺎن ﺗﻘﻠﯿـﺪي‬

‫‪co‬‬

‫از ﺳﻔﺎﻟﮕﺮي ﻳﻮﻧﺎﻧﯿﺎن اﺳﺖ‪ .‬و ﻧﻘﻮش ﺗﺮﺳﯿﻢ ﺷﺪه ﺑـﺮ ﺳـﻔﺎﻟﮫﺎ ﺑﯿـﺎﻧﮕﺮ آن اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬

‫‪e.‬‬

‫اﻳﺸﺎن ﻣﺮدﻣﻲ ﺟﻨﮕﺠﻮ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﺻﻮرﺗﮫﺎي ﺗﺮاﺷﯿﺪه‪ ،‬ﻛﻼھﮫﺎي ﻣﺰﻳﻦ ﺑﻪ ﭘﺮ‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﺎ ﭘﺸﺖ ﮔﺮدن را ﻣﻲﭘﻮﺷـﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺴـﺘﻦ‬ ‫ﭘﺎرﭼﻪاي ﺑﻪ ﻛﻤﺮ‪ ،‬ﻛﻪ از ﮔﺮدن ﺗﺎ ﻛﻤﺮ را ﻋﺮﻳـﺎن ﻧﮕـﻪ ﻣـﻲداﺷـﺖ‪ -‬ﻛـﻪ اﻳـﻦ ﻧـﻮع ﻟﺒـﺎس‬

‫‪ab‬‬

‫ﭘﻮﺷﯿﺪن‪ ،‬وﻳﮋه اﻗﻮام درﻳﺎﻳﻲ ﻗﺪﻳﻢ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ -‬ھﻤﮕﻲ ﻧﺸﺎﻧﻪ ھﻤﺎﻧﻨﺪي آﻧﺎن ﺑﺎ ﻳﻮﻧﺎﻧﯿﺎن‬

‫‪et‬‬

‫اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻼح ﺟﻨﮕﻲ آﻧﺎن ﻧﯿﺰ ﺷﻤﺸﯿﺮ ﻛﻮﺗﺎه و ﺳﭙﺮ ﮔﺮد ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬آﻧـﺎن اراﺑـﻪھـﺎي‬

‫‪.K‬‬

‫ﺟﻨﮕﻲاي داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﭼﮫﺎر ﮔﺎو ﻛﺸﯿﺪه ﻣﻲﺷﺪ و ھﻤﯿﻦ اراﺑﻪھـﺎ‪ ،‬آﻧﮫـﺎ را‬ ‫در ﺟﻨﮓ ﺑﺎ دﺷﻤﻨﺎن ﭘﯿﺮوز ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﻓﻠﺴﻄﯿﮫﺎ در اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﻨﺎﺑﻊ آھﻦ و اﺳﺘﻔﺎده‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫از آن ﻣﮫﺎرﺗﻲ ﺑﺴﺰا داﺷﺘﻨﺪ و در ﺳﺎﺧﺘﻦ اﺑﺰار ﺟﻨﮕﻲ ﺑﺎ آھﻦ‪ ،‬ﺑﻲرﻗﯿﺐ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﯿﺎﺳﻲ ﺷﮫﺮھﺎﻳﺸﺎن ﻧﯿﺰ‪ ،‬ﻗﺮﻧﮫﺎ رﻗﯿﺐ دوﻟـﺖ اﺳـﺮاﺋﯿﻞ ﺑـﻮد‪ .‬ﺧـﺪاي ﻣـﻮرد‬

‫‪w‬‬

‫ﭘﺮﺳﺘﺶ آﻧﺎن»داﺟﻮن«)داﮔﻮن(]‪[٣١‬ﻧﺎم داﺷﺖ ﻛﻪ رب اﻟﻨﻮع ﻣﻠﻲ ﻣﺮدم ﻓﺮات ﺑﻮد و از‬ ‫ﭼﮫﺎر ھﺰار ﺳﺎل ﭘﯿﺶ‪ ،‬در ﻣﯿﺎن ﺧﺪاﻳﺎن آﺷﻮر‪ ،‬ﻣﻘﺎﻣﻲ ﺑﺲ و اﻻ داﺷﺖ‪ .‬اﻳـﻦ ﺧـﺪا از‬ ‫اوﮔﺎرﻳﺖ]‪[٣٢‬واﻗﻊ در ﻓﻨﯿﻘﯿﻪ ﺷﻤﺎﻟﻲ ﺗﺎ ﻧﻮاﺣﻲ ﻏﺰه ﻛﻪ ﻓﻠﺴﻄﯿﺎن در آن‬ ‫)‪ .(١‬ھﺎﺷﻢ رﺿﻲ‪ .‬ادﻳﺎن ﺑﺰرگ ﺟﮫﺎن‪ ،‬ص ‪)٣١٨‬ﺗﮫﺮان‪ ،‬آﺳﯿﺎ‪ ،‬ﺑﻲﺗﺎ(‪.‬‬

‫‪٣٠‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺳﺎﻛﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺮﺳﺘﯿﺪه ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻛﺸﻔﯿﺎت ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﻲ ﺑﻪ اﺛﺒﺎت رﺳﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﮫﺎﺟﺮت ﻓﻠﺴـﻄﯿﮫﺎ ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﺳـﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫ﭘﯿﺶ از ‪١٢٠٠‬ق‪.‬م ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬در آن ﺗﺎرﻳﺦ ﻓﻠﺴﻄﯿﮫﺎ ﻗﻮﻣﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫آﻧﺎن در زﻣﺎن ﺣﻤﻠﻪ ﻳﻮﺷﻊ ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻄﯿﮫﺎ ﺑﺴﺨﺘﻲ از ﺧﻮد دﻓﺎع ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻛﻪ‬ ‫در ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺗﻮرات‪ ،‬ﺑﺎرھـﺎ ﺑـﻪ آن اﺷـﺎره ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬در ﻛﺘـﺎب ﻳﻮﺷـﻊ ﺑـﻦ ﻧـﻮن‬ ‫ﺑﺎب‪ ،١٧‬آﻳﻪ ‪ ١٦‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع اﺷﺎرت رﻓﺘﻪ ﻛـﻪ ﺑﻨـﻲ اﺳـﺮاﺋﯿﻞ از اﻳﻨﻜـﻪ ﻋـﺮادهھـﺎي‬ ‫آھﻨﯿﻦ در دﺳﺖ ﻓﻠﺴﻄﯿﺎن اﺳﺖ ﺳﺨﺖ ﻧﮕﺮاﻧﻨﺪ و دﭼﺎر ﺗﺸﻮﻳﺶ‪ .‬ﭼـﺮا ﻛـﻪ در زﻣـﺎن‬ ‫داوران ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﯿﻞ‪ ،‬ﺳﺨﺖ ﭘﺮاﻛﻨﺪه و ﻧـﺎﺗﻮان ﺑـﻮد و ﺳـﯿﺎدت و ﺑﺮﺗـﺮي‬ ‫ﻓﻠﺴﻄﯿﻨﯿﺎن ﻛﺎﻣﻼ روﺷﻦ و ﻧﻤﺎﻳﺎن‪(١) .‬‬ ‫در ﺑﺎب ‪ ،٤‬آﻳﻪ ‪ ٤ -١‬ﻛﺘﺎب ﻗﻀﺎة)داوران(ﭼﻨﯿﻦ آﻣﺪه اﺳﺖ‪(١)» :‬و ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑﻌـﺪ از‬

‫‪m‬‬

‫ﻣﺮدن ﻳﮫﻮد]‪[٣٣‬ﺑﺎز اﻋﻤﺎل ﺑﺪ را در ﻧﻈﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫)‪(٢‬وﺧﺪاوﻧﺪ اﻳﺸﺎن را ﺑﻪ دﺳﺖ ﻳﺎﺑﯿﻦ‪ ،‬ﻣﻠﻚ ﻛﻨﻌﺎن ﻛﻪ در ﺣﺎﺻﻮر ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣـﻲﻧﻤـﻮد‪،‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﻓﺮوﺧﺖ و ﺳﺮدار ﻟﺸﻜﺮش ﺳﯿﺴﺮا ﺑﻮد ﻛـﻪ او در»ﺣﺮوﺷـﺚ ﮔـﻮﺋﯿﻢ«ﺳـﺎﻛﻦ ﺑـﻮد)‪(٣‬و‬

‫‪lin‬‬

‫ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺘﻐﺎﺛﻪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻛﻪ ﻧﮫﺼﺪ ﻋﺮاده آھﻨﯿﻦ داﺷﺖ و ﻣﺪت‬ ‫ﺑﯿﺴﺖ ﺳﺎل ﺑﻨﻲاﺳﺮاﺋﯿﻞ را ﺑﺎ ﺷﺪت ﺟﻮر ﻧﻤﻮد‪«.‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﻣﻌﺒﺪ داﺟﻮن)داﮔﻮن(ﻛـﻪ در»ﺑﯿـﺖ ﺷـﺎن«]‪[٣٤‬واﻗـﻊ ﺑـﻮد‪ ،‬ﺑـﻪ ھﻤـﺮاه ﺷـﮫﺮ در ھﻨﮕـﺎم‬

‫‪et‬‬

‫ﺣﻤﻠــﻪ ﺣﻀــﺮت داود‪ ،‬ﺑــﺎ ﺧــﺎك ﻳﻜﺴــﺎن ﺷــﺪ‪ .‬ﻋﻠــﺖ وﻳﺮاﻧــﻲ اﻳــﻦ ﺷــﮫﺮ و ﺷــﮫﺮ‬

‫‪.K‬‬

‫»ﻋﺸﺘﺎروت« آن ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﺎؤل ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﭘﺎدﺷﺎه ﺑﻨﻲاﺳﺮاﺋﯿﻞ در اوﻟﯿﻦ ﻧﺒـﺮد ﺧـﻮد ﺑـﺎ‬ ‫ﻓﻠﺴﻄﯿﺎن ﺑﻪ ﭘﯿﺮوزي دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻓﻠﺴﻄﯿﺎن در ﻧﺒﺮدي دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ ﺳﭙﺎھﯿﺎن‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺷﺎؤل در ﻣﺤﻞ»ﺟﻠﺒﻮع«]‪ ،[٣٥‬ﺑﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ وي ﺑﺎ ﺧﻮدﻛﺸـﻲ او و ﭘﺴـﺮش ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ‬ ‫ﺷﻜﺴﺖ‪ ،‬ﭘﺎﻳﺎن دادﻧﺪ‪ .‬ﻓﻠﺴﻄﯿﺎن ﺳﺮ ﺷﺎؤل را ﺑﻪ ﻋﻼﻣـﺖ ﭘﯿـﺮوزي ﺑـﻪ ﻣﻌﺒـﺪ داﺟـﻮن‬

‫‪w‬‬

‫ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ و اﺳﻠﺤﻪ او را در ﺷﮫﺮ ﻋﺸﺘﺎروت ﺑﻪ ﻣﻌﺮض ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ و ﺑـﺪﻧﺶ را‬ ‫ﺑﻪ دﻳﻮار ﻣﻌﺒﺪ ﻣﯿﺨﻜﻮب ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﻧﺘﯿﺠــﻪ ﺣﻔﺮﻳــﺎﺗﻲ ﻛــﻪ در»ﺑﯿــﺖ ﺷــﺎن«ﺑــﻪ ﻋﻤــﻞ آﻣــﺪه اﺳــﺖ‪ ،‬ﻳﻜــﻲ از ﻛــﺎﻣﻠﺘﺮﻳﻦ‬ ‫ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺷﮫﺮھﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ از زﻳﺮ ﺧﺎك ﺑﯿﺮون آﻣـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬در ﺗـﻮده ﺧـﺎﻛﻲ ﻛـﻪ ﺑـﻪ‬ ‫ارﺗﻔﺎع ھﻔﺘﺎد و ﻧﻪ ﭘﺎ‪ ،‬ﺑـﺮ روي ھـﻢ اﻧﺒﺎﺷـﺘﻪ ﺷـﺪه ﺑـﻮد‪ ،‬ﺑـﯿﺶ از ھﯿﺠـﺪه ﻃﺒﻘـﻪ آﺛـﺎر‬ ‫ﻣﻌﻤﺎري ﻛﺸﻒ‬ ‫)‪ .(١‬ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ص ‪٦٧‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪٣١‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺷﺪه ﻛﻪ ﻗﺪﻣﺖ آﻧﮫﺎ از ‪ ٤٠٠٠‬ﺳﺎل ﭘـﯿﺶ از ﻣـﯿﻼد ﺗـﺎ دوره ﻗـﺮون وﺳـﻄﻲ ﺑـﻪ ﻃـﻮل‬ ‫ﻛﺸﯿﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﯿﺎن آﺛﺎري ﻛﻪ ﻳﺎدﮔﺎر دوره داود اﺳﺖ‪ ،‬وﻳﺮاﻧﻪ دو ﻣﻌﺒﺪ ﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪه‬ ‫‪٣٢‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﻘﯿﻦ‪ ،‬ھﻤﺎن ﭘﺮﺳﺘﺸﮕﺎھﮫﺎي»داﺟﻮن«و»ﻋﺸﺘﺎروت«ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ھﻤﭽﻨـﯿﻦ ﺑـﺮ‬

‫‪m‬‬

‫ﻃﺒﻖ ﻗﺮاﺋﻦ و ﺷﻮاھﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪه ﻛﻪ اﻳﻦ آﺛﺎر در زﻣﺎن داود و اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﻪ دﺳـﺖ او‪،‬‬

‫‪co‬‬

‫ﺑﺎ آﺗﺶ ﺳﻮزاﻧﺪه و ﻣﻨﮫﺪم ﺷﺪه اﺳﺖ‪(١) .‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪e.‬‬

‫)‪ .(١‬ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ص ‪.٧ . -٦٩‬‬

‫‪٣٣‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ‪٣٤ :‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪٣٥‬‬ ‫‪.................................................................... ......................................‬‬ ‫‪٣٦‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺎﺳﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﻲ اورﺷﻠﯿﻢ‬ ‫ﺷﮫﺮ ﻗﺪﻳﻢ اورﺷﻠﯿﻢ در ﺧﻼل ﺗﺎرﻳﺦ و در ﻣﺴﯿﺮ وﻳﺮاﻧﯿﮫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﺑﻪ ﻋﻤـﻖ ‪ ٤٠‬ﺗـﺎ ‪٧٠‬‬ ‫ﭘﺎ در زﻳﺮ اﻧﺒﻮھﻲ ﺧﺎك ﻣﺪﻓﻮن ﺷﺪه و اﻣﺮوز ﻓﻘﻂ ﻗﺴﻤﺖ ﻛﻮﭼﻜﻲ از ﺷﮫﺮ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺑﺮ‬ ‫ﺟﺎي ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ)‪ .(١‬ﻣﻌﺒﺪ ﻳﺎ ھﯿﻜﻞ ﻛﻪ ﺑﺮ روي ﺻﺨﺮه ﻣﻘﺪس ﺑﻨـﺎ ﺷـﺪ در ﺑﻠﻨـﺪﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﻧﻘﻄﻪ ﺷﮫﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ اﻣﺮوزه ﺳـﻄﺢ ﻣﻌﺒـﺪ و ﺣـﺮم ﺷـﺮﻳﻒ ﺑـﺎ ﺳـﻄﺢ ﺷـﮫﺮ‬ ‫ﻳﻜﺴﺎن اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺣﻀﺮت داود ﻣﺤﻞ ﻣﻌﺒـﺪ را در ﺧﺮﻣﻨﮕـﺎه ﻣـﺮدي ﺑـﻪ ﻧـﺎم ارﻧـﺎن ﻳﺒﻮﺳـﻲ ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﻛـﺮد و‬

‫‪m‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﺳﻠﯿﻤﺎن ﻣﻌﺒﺪ ﺑﯿﺖ ھﻤﯿﻘﺪاش اول را ﺑﻨﺎ ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫ﺷﮫﺮ اورﺷﻠﯿﻢ ﻳﺎ ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﻗﺪﻳﻢ ﺑﺮ ﻓﺮاز ﺗﭙﻪھﺎﻳﻲ ﺑﻨﺎ ﮔﺮدﻳـﺪه ﻛـﻪ از ﺳـﻪ ﺟﮫـﺖ‬

‫‪e.‬‬

‫ﺟﻠﮕﻪ ﺑﺮ آن ﻣﺤﯿﻂ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﺒﺪ ﺑﺮ ﺑﺎﻻي ﻛﻮه ﻣﻮرﻳﺎ واﻗﻊ اﺳﺖ و از ﺷـﺮق و ﻏـﺮب ﺑـﻪ‬

‫‪lin‬‬

‫ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻛﻮه ﺻﮫﯿﻮن و ﻛﻮه زﻳﺘﻮن آن را اﺣﺎﻃﻪ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫از ﺳﻪ ھﺰار ﺳﺎل ﭘﯿﺶ از ﻣﯿﻼد ﻣﺴـﯿﺢ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺳـﺒﺐ وﺿـﻌﯿﺖ ﺟﻐﺮاﻓﯿـﺎﻳﻲ و ﻛﺸـﯿﺪن‬

‫‪ab‬‬

‫ﺣﺼﺎرھﺎﻳﻲ در اﻃﺮاف ﺷﮫﺮ‪ ،‬ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ دﻓﺎع از آن ﺑﺮاي ﻣﺪاﻓﻌﺎن آﺳﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﻣﻮﺿﻮع اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫ﻗﻠﻌﻪ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﻳﺒﻮﺳﯿﻮن و ﻛﻨﻌﺎﻧﯿﻮن ﺑﺮ ﻓﺮاز ﺗﭙﻪاي ﺑﻪ ﻧﺎم»اﻟﻀﮫﻮر«ﺧـﻮد دال ﺑـﺮ اﻳـﻦ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫از ﻇﻮاھﺮ اﻣﺮ ﭘﯿﺪاﺳﺖ‪ ،‬اوﻟﯿﻦ دﻳﻮار اﻃﺮاف ﺷﮫﺮ را ﻳﺒﻮﺳﯿﮫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬دﻳـﻮار دوم در‬ ‫زﻣﺎن ﺣﻀﺮت ﺳﻠﯿﻤﺎن ﻛﺸﯿﺪه ﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ دﻳﻮار در ھﺠﻮم آﺷـﻮرﻳﮫﺎ وﻳـﺮان ﮔﺮدﻳـﺪ‪ ،‬و در‬

‫‪w‬‬

‫ﻃﻮل ﻗﺮون ﭘﻨﺠﻢ ﺗﺎ دوم ﭘﯿﺶ از ﻣﯿﻼد دوﺑﺎر ﻣﺮﻣﺖ ﺷﺪ‪ .‬ھﯿﺮودﻳﻮس ﻛﺒﯿﺮ ﭼﻨﺪ‬ ‫)‪ .(١‬ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ص ‪ ٧٣ ،٧٠‬و اﻟﻮاح ﺑﺎﺑﻞ‪ ،‬ص ‪٢٩٩‬‬ ‫و ‪٢٣٠‬‬

‫‪٣٧‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺳﺎﻟﻲ ﭘﯿﺶ از ﻣﯿﻼد‪ ،‬دﻳﻮار را ﻣﺮﻣﺖ و ﺗﻜﻤﯿﻞ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻘﺎﻳﺎي آن ھﻨﻮز ﭘﺎ ﺑﺮﺟﺎﺳـﺖ‬ ‫»ھﯿﺮودﻳﻮس اﮔﺮﻳﭙﺎ«ﻧﻮه ھﯿﺮودﻳﻮس ﻛﺒﯿﺮ‪ ،‬دﻳﻮار ﭼﮫﺎرم را ﺑﻪ دور ﺷـﮫﺮ ﻛﺸـﯿﺪ ﻛـﻪ در‬ ‫زﻣﺎن ﺣﻤﻠﻪ ﺗﯿﺘﻮس وﻳﺮان ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺑﻌــﺪ از اﺳــﻼم ﺻــﻼح اﻟــﺪﻳﻦ اﻳــﻮﺑﻲ)‪ ٥٨٩ -٥٣٢‬ه‪ . -‬ق‪ .١١٩٣ -١١٣٨/‬م( دﻳﻮارھــﺎ را‬ ‫ﻋﻤﺎرت ﻧﻤﻮد و اورﺷﻠﯿﻢ را ﻣﺤﻜﻢ ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬آﺧﺮﻳﻦ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ دﻳﻮار را ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺑﻨﺎ ﻛﺮد و‬ ‫ﺑﺮﺟﮫــﺎ و دروازهھــﺎ و درھــﺎﻳﻲ ﺑــﺮ آن اﻓــﺰود‪ ،‬ﺳــﻠﯿﻤﺎن ﻗــﺎﻧﻮﻧﻲ دھﻤــﯿﻦ و ﺑﺰرﮔﺘــﺮﻳﻦ‬ ‫ﺳﻠﻄﺎن ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ)‪ ١٥٦٦ -١٥٢٠‬م‪٩٧٤ -٩٦٦/‬ه‪.‬ق(ﺑـﻮد‪ .‬ﻗﺴـﻤﺘﮫﺎﻳﻲ از دﻳـﻮار ﺗـﺎ اﻣـﺮوز‬ ‫ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻛﺸﻔﯿﺎت و ﺣﻔﺮﻳﺎﺗﻲ ﻛﻪ در ﺷﮫﺮھﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ و ﻧﯿﺰ در ﻣﺼﺮ و ﺑﯿﻦ اﻟﻨﮫـﺮﻳﻦ‬ ‫و ﺳﻮرﻳﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪه‪ ،‬ﺣﻮادث و وﻗﺎﻳﻌﻲ را ﻛﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻋﮫـﺪ ﻋﺘﯿـﻖ )ﺗـﻮرات(و‬ ‫ﻋﮫﺪ ﺟﺪﻳﺪ)اﻧﺠﯿﻞ(از آﻧﮫﺎ ﻳﺎد ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﺛﺒﺎت ﻣﻲرﺳـﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣﻌﺒـﺪ»ﻳﮫـﻮه« ﻣﺴـﻠﻤﺎ ﺑـﺎ‬ ‫ﺷﻜﻮھﺘﺮﻳﻦ و ﺑﺎ ﻋﻈﻤﺖﺗﺮﻳﻦ ﺑﻨﺎي اورﺷﻠﯿﻢ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ھﯿﺮودﻳﻮس ﻛﺒﯿﺮ‪ ،‬ﺗﭙـﻪ ﻣﻌﺒـﺪ‬

‫‪m‬‬

‫را از ﺳﻪ ﺳﻮ ﺑﺎ دﻳﻮارھﺎي ﺳﻨﮕﻲ ﻋﻈﯿﻢ ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ‪ ١٥‬ﻣﺘﺮ ﻣﺤﺼﻮر ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ از‬

‫‪co‬‬

‫آن زﻣﺎن)ﻗﺮن اول ﺑﻌﺪ از ﻣﯿﻼد(ﺗـﺎ ﻛﻨـﻮن‪ ،‬ﻳﮫﻮدﻳـﺎن ھـﺮ روز ﺟﻤﻌـﻪ در ﻛﻨـﺎر دﻳـﻮار ﮔـﺮد‬

‫‪e.‬‬

‫ﻣﻲآﻳﻨﺪ و ﺑﺮ وﻳﺮاﻧﻲ ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﺷﯿﻮن ﻛﺮده اﺷﻚ ﻣـﻲرﻳﺰﻧـﺪ‪ ،‬ﺑـﺪﻳﻦ ﻟﺤـﺎظ اﺳـﺖ‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺣﻀﺮت اﺑﺮاھﯿﻢ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ(‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﻛﻪ دﻳﻮار را‪ ،‬دﻳﻮار ﻧﺪﺑﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫و اذ ﻗﺎل اﺑﺮاھﯿﻢ ﻻﺑﯿﻪ آزر اﺗﺘﺨﺬ اﺻﻨﺎﻣﺎ آﻟﮫﺔ اﻧﻲ ارﻳﻚ و ﻗﻮﻣﻚ ﻓﻲ ﺿـﻼل ﻣﺒـﯿﻦ)‪(١‬و‬ ‫ﻣﻲﺑﯿﻨﻢ ﺗﻮ و ﻗﻮم ﺗﻮ در ﮔﻤﺮاھﻲ ھﺴﺘﯿﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫ﻣﻔﺴﺮﻳﻦ درﺑﺎره آزر‪ ،‬اﻇﮫﺎر ﻧﻈﺮھﺎي ﻓﺮاوان ﻛﺮدهاﻧﺪ‪:‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﺑﺮاھﯿﻢ ﺑﻪ ﭘﺪرش آزر ﮔﻔﺖ آﻳﺎ ﺑﺘﮫﺎ را ﺧﺪاﻳﺎن ﺧـﻮد ﻣـﻲﮔﯿـﺮي‪ ،‬ھﻤﺎﻧـﺎ ﻛـﻪ‬

‫)آزر ﻧﺎم ﺟﺪ ﻣﺎدري و ﺑﻪ رواﻳﺖ دﻳﮕﺮ ﻧﺎم ﻋﻤﻮي اﺑﺮاھﯿﻢ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ھﺮ دو ﻟﻐﺖ ﺷـﺎﻳﻊ و‬ ‫ﺟﺎري اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋـﺮب‪ ،‬ﺟـﺪ ﻣـﺎدري و ﻋﻤـﻮ را ﭘـﺪر»اب«ﺧﻮاﻧـﺪ و ﺑـﺮاي آن ﮔﻔﺘﻨـﺪ ﻛـﻪ‬ ‫درﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﭘﺪران ﭘﯿﻐﻤﺒﺮان ﺗﺎ ﺑﻪ آدم ھﻤﻪ ﻣﺆﻣﻨﺎن ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬از‬ ‫)‪ .(١‬ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ‪ ،‬ﺳﻮره اﻧﻌﺎم آﻳﻪ ‪٧٤‬‬

‫‪٣٨‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫دﻟﯿﻞ ﻋﻘﻞ و ﻗﺮآن و ﺑﻨﺎ ﺑﻪ رواﻳﺖ ﺧﺒﺮ ﺣﻀﺮت رﺳﻮل اﻛﺮم)ص(ﻛﻪ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮان از اﺻـﻼب‬ ‫و ارﺣﺎم ﭘﺎﻛﺎن ھﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬آزر ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﭘﺪر اﺑﺮاھﯿﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻠﻜـﻪ ﻋﻤـﻮ ﻳـﺎ ﺟـﺪ ﻣـﺎدري او‬ ‫ﺑﻮده اﺳﺖ()‪.(١‬‬ ‫)ﻛﻠﻤﻪ اب(در ﻟﻐﺖ ﻋﺮﺑﻲ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﺮ ﭘﺪر اﻃﻼق ﻣﻲﺷﻮد و ﮔﺎھﻲ ﺑﺮ ﺟﺪ ﻣﺎدري و ﻋﻤـﻮ‬ ‫و ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺮﺑـﻲ و ﻣﻌﻠـﻢ‪ ،‬ﺟﻤﻌـﻲ از ﻣﻔﺴـﺮان ﺳـﻨﻲ‪ ،‬آزر را ﭘـﺪر واﻗﻌـﻲ اﺑـﺮاھﯿﻢ‬ ‫ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻔﺴـﺮان و داﻧﺸـﻤﻨﺪان ﺷـﯿﻌﻲ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧـﺪ آزر‪ ،‬ﭘـﺪر اﺑـﺮاھﯿﻢ‬ ‫ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲ او را ﭘﺪر ﻣﺎدر و ﺑﺴﯿﺎري او را ﻋﻤﻮي اﺑﺮاھﯿﻢ داﻧﺴـﺘﻪاﻧـﺪ ﻃﺒـﻖ‬ ‫رواﻳﺎت و اﺧﺒﺎري ﻛﻪ ﭘـﺪر ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮان ﻣـﻲﺑﺎﻳﺴـﺖ ﻣﻮﺣـﺪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺴـﻠﻤﺎ ﭘـﺪر ﺣﻀـﺮت‬ ‫اﺑﺮاھﯿﻢ ﻣﻮﺣﺪ و ﻳﮕﺎﻧﻪ ﭘﺮﺳﺖ ﺑﻮده و آزر‪ ،‬ﺟﺪ ﻣﺎدري ﻳﺎ ﻋﻤﻮي وي ﺑﻮده اﺳﺖ()‪.(٢‬‬

‫‪m‬‬

‫)و آﻧﺠﺎ ﻛﻪ اﺑﺮاھﯿﻢ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ»رﺑﻨﺎ اﻏﻔﺮﻟﻲ و ﻟﻮاﻟﺪي«ﺑـﺎر ﺧـﺪاﻳﺎ ﻣـﺮا و ﭘـﺪر و ﻣـﺎدرم را‬

‫‪co‬‬

‫ﺑﯿﺎﻣﺮز‪ ،‬دﻟﯿﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺎدر و ﭘﺪر اﺑﺮاھﯿﻢ‪ ،‬ﻣﺆﻣﻦ ﺑﻮدهاﻧﺪ ﭼﻪ ﻧﺸـﺎﻳﺪ ﭘﯿﻐﻤﺒـﺮ‪ ،‬ﻛـﺎﻓﺮ‬

‫‪e.‬‬

‫ﻣﺼﺮ ﺑﺮ ﻛﻔﺮ را ﺑﻪ ﻏﻔﺮان دﻋﺎ ﻛﻨﺪ()‪» .(٣‬و ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻧﻔﺲ آﻳﺎت ‪ ١١٣‬و ‪ ١١٤‬ﺳـﻮره ﺗﻮﺑـﻪ‪،‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮان ﺑﺮ ﻣﺸﺮﻛﺎن دﻋﺎ ﻛﻨﻨﺪ و ﻃﻠﺐ اﺳﺘﻐﻔﺎر ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ آزر ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﭘﺪر اﺑﺮاھﯿﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﺑﻌﯿﺪ ﻧﯿﺴﺖ ﻛﻪ ﻋﻤـﻮي او ﺑـﻮده و ﺑـﻪ ﺳـﺒﺐ‬

‫‪ab‬‬

‫ﺑﺖﭘﺮﺳﺘﻲ و ﮔﻤﺮاھﻲ وي‪ ،‬اﺑﺮاھﯿﻢ در ﺟﻮاﻧﻲ از او دور ﺷﺪه اﺳﺖ«)‪.(٤‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﺷﻮد و اﻳﻦ زﻳﺒﺎﺳﺖ «)‪.(٥‬‬

‫‪et‬‬

‫»در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻧﻜﺘﻪ ھﻤﯿﻦ ﺟﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮزﻧﺪ ﺑﺖﺗﺮاش ﺳﺮ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺑﺖﺷﻜﻨﺎن ﺗﺎرﻳﺦ‬ ‫ﺑﻌﻀﻲ دﻳﮕﺮ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ :‬ﻛﻪ‪ ،‬آزر‪ ،‬ﻧﺎم ﺑﺘﻲ ﻣﻌﺮوف ﺑﻮده ﻛـﻪ»ﺗـﺎرح«ﭘـﺪر ﺣﻀـﺮت اﺑـﺮاھﯿﻢ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﭘﺮدهدارش ﺑﻮده اﺳﺖ)‪.(٦‬‬

‫‪w‬‬

‫)‪ .(١‬اﺑﻮ اﻟﻔﺘﻮح رازي‪ ،‬ﺗﻔﺴﯿﺮ اﺑﻮ اﻟﻔﺘﻮح ﺑـﻪ ﺗﺼـﺤﯿﺢ و ﺣﻮاﺷـﻲ ﻣﯿـﺮزا‬ ‫اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﺷﻌﺮاﻧﻲ )ﺗﮫﺮان‪ ،‬اﺳﻼﻣﯿﻪ‪ ،‬ﺑﻲﺗﺎ(ج ‪ ،٤‬ص ‪ ٤٦١‬و ص ‪٤١٤‬‬

‫)‪ .(٢‬ﻧﺎﺻــﺮ ﻣﻜــﺎرم ﺷــﯿﺮازي]ﺑــﺎ ھﻤﻜــﺎري دﻳﮕــﺮان[‪ .‬ﺗﻔﺴــﯿﺮ ﻧﻤﻮﻧــﻪ ج‪٥‬‬ ‫)ﺗﮫﺮان‪ ،‬داراﻟﻜﺘﺐ اﻻﺳﻼﻣﯿﻪ ‪(١٣٦١‬ص ‪٣٠‬‬ ‫)‪ .(٣‬ﺗﻔﺴﯿﺮ اﺑﻮ اﻟﻔﺘﻮح‪ ،‬ج ‪ ،٧‬ص ‪٣٦‬‬ ‫)‪ .(٤‬ﺟﻌﻔﺮ ﺳﺒﺤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻓﺮوغ اﺑﺪﻳﺖ‪ ،‬ص ‪٧٣ -٧١‬‬ ‫)‪ .(٥‬ﻋﻠـــﻲ ﺷـــﺮﻳﻌﺘﻲ‪ .‬ﺳـــﯿﻤﺎي ﻣﺤﻤـــﺪ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤـــﻪ ﻋﺒـــﺪ اﻟﺤﺴـــﯿﻦ‬ ‫ﺳﺎﺷﺎرﻳﻦ)ﺗﮫﺮان‪ ،‬ﺣﺴﯿﻨﯿﻪ ارﺷﺎد ﺑﺎ ھﻤﻜﺎري ارﺷﺎد‪(١٣٥٠ ،‬ص ‪٧٣‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫)‪ .(٦‬اﺑﻮ ﻣﻨﺪز ھﺸـﺎم ﻛﻠﺒـﻲ‪ .‬ﺗﻨﻜـﯿﺲ اﻻﺻـﻨﺎم )اﻻﺻـﻨﺎم(ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺳـﯿﺪ‬ ‫ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ ﺟﻼﻟﻲ ﻧﺎﺋﯿﻨﻲ)ﺗﮫﺮان ﺗﺎﺑﺎن‪(١٣٤٨ ،‬ص ‪٨٣‬‬

‫‪٣٩‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫در ﺗﻮرات‪ ،‬ﻧﺎم ﭘﺪر ﺣﻀﺮت اﺑﺮاھﯿﻢ»ﺗﺎرح«ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ)‪(١‬و ﭘﺎرهاي از ﻣﻔﺴﺮﻳﻦ ﻧﯿـﺰ‬ ‫ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺎم ﭘﺪر ﺣﻀﺮت اﺑﺮاھﯿﻢ»ﺗﺎرح‪ ،‬ﺑﻮده اﺳﺖ)‪» .(٢‬آزر ﺑﺘﻲ اﺳﺖ ﻛـﻪ‪ ،‬ﺗـﺎرح‬ ‫ﭘﺪر ﺣﻀﺮت اﺑﺮاھﯿﻢ ﭘﺮدهدارش ﺑﻮده و از»ﻣﺠﺎھـﺪ«در ﺗﻔﺴـﯿﺮ ﻗـﻮل ﺧـﺪاي ﺗﻌـﺎﻟﻲ)آزر‬ ‫اﺗﺘﺨﺬ اﺻﻨﺎﻣﺎ(رواﻳﺖ ﺷﺪه ﻛﻪ ﮔﻔﺖ‪ :‬آزر ﭘـﺪر اﺑـﺮاھﯿﻢ ﻧﺒـﻮد ﺑﻠﻜـﻪ ﻧـﺎم ﺑﺘـﻲ ﺑـﻮد«)‪.(٣‬‬

‫‪m‬‬

‫اﻟﺒﺘﻪ در ﺻﻔﺤﺎت ﺑﻌﺪ ﺧﻮاھﯿﻢ دﻳﺪ ﻛﻪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ھﻤﺮاھـﺎن ﺣﻀـﺮت اﺑـﺮاھﯿﻢ در ھﻨﮕـﺎم‬

‫‪co‬‬

‫ﻣﮫﺎﺟﺮت ﭘﺪرش ﺑﻮد و ﺑﺪون ﺷﻚ آن ﺷﺨﺺ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ آزر ﺑﺖﺗﺮاش ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫زادﮔﺎه ﺣﻀﺮت اﺑﺮاھﯿﻢ ﺷﮫﺮ»اور«‪ ،‬در ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﺑﺎﺑﻞ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬اور در ﺑـﯿﻦاﻟﻨﮫـﺮﻳﻦ‬

‫‪e.‬‬

‫ﻗﺪﻳﻢ‪ ،‬ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻛﺸﻮر ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ﺳﻮﻣﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺣـﺪود ‪ ٢٥٠٠‬ﺳـﺎل ﭘـﯿﺶ از ﻣـﯿﻼد‪،‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﺷﺪه اﺳﺖ]‪.[١‬‬

‫‪lin‬‬

‫داراي اھﻤﯿﺖ و اﻋﺘﺒﺎر ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬در ﺗـﻮرات‪ ،‬اﻳـﻦ ﺷـﮫﺮ ﺑـﻪ ﻧـﺎم اور ﻛﻠـﺪاﻧﯿﺎن ﺿـﺒﻂ‬ ‫اور‪ ،‬در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺳﻮﻣﺮ‪ ،‬در ﺟﻨﻮب ﺑﺎﺑﻞ و در وﺿﻌﯿﺖ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﻳﻲ اﻣﺮوز‪ ،‬در ﺟﻨﻮب ﻋـﺮاق‪،‬‬

‫‪et‬‬

‫ﻧﺰدﻳﻚ اﻳﺴﺘﮕﺎه راهآھﻦ ﻓﻌﻠﻲ ﺑﯿﻦ ﺑﺼﺮه و ﺑﻐﺪاد ﻗﺮار داﺷﺖ و از ﻣﺮاﻛﺰ ﻣﮫﻢ ﻓﺮھﻨـﮓ‬

‫‪.K‬‬

‫ﺳﻮﻣﺮي و ﻣﺤﻞ ﺗﻮﻟﺪ ﺣﻀﺮت اﺑﺮاھﯿﻢ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺪﻓﻮن ﮔﺸﺖ و از ﺧﺎﻃﺮهھﺎ رﻓﺖ‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اﻳﻦ ﺷﮫﺮ ﻣﮫﻢ در ﻗﺮن ﭼﮫﺎرم ﭘﯿﺶ از ﻣﯿﻼد‪ ،‬از روﻧﻖ اﻓﺘﺎد و ﺑﻌﺪھﺎ زﻳـﺮ ﺧـﺎك و ﺷـﻦ‬

‫‪w‬‬

‫ھﻨﺮي راوﻟﯿﻨﺴـﻦ]‪[٢‬داﻧﺸـﻤﻨﺪ ﺑـﺰرگ زﻣـﯿﻦ ﺷـﻨﺎس اﻧﮕﻠﯿﺴـﻲ‪ ،‬ﺑـﺎ ﺧﻮاﻧـﺪن ﺧﻄـﻮط‬ ‫ﻣﯿﺨــﻲ و ﺗﺤﻘﯿــﻖ و ﺗﻔﺤــﺺ در ﻛﺘﯿﺒــﻪ ﮔــﻨﺞ ﻧﺎﻣــﻪ ھﻤــﺪان‪ ،‬ﻣﻮﻓــﻖ ﺷــﺪ‪ ،‬ﺧﻄــﻮط و‬ ‫ﻛﺘﯿﺒﻪھﺎي ﻣﺤﻠﻲ را ﻛﻪ در ﺷﮫﺮ اور واﻗﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﺮاﺑــﻪھــﺎي ﺷــﮫﺮ اور ﻳﻌﻨــﻲ زادﮔــﺎه ﺣﻀــﺮت اﺑــﺮاھﯿﻢ‪ ،‬در ﺑﺎﺑــﻞ ﺳــﻔﻠﻲ و در ﻣﻐــﺮب‬ ‫رودﺧﺎﻧﻪ ﻓﺮات)‪[٣](٤‬در ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻣﺮوز ﻗﺼﺒﻪاي ﺑﻪ ﻧﺎم»ﻣﻘﯿﺮ«ﻗـﺮار دارد‪ ،‬از زﻳـﺮ ﺷـﻦ‬ ‫و ﺧﺎك ﭘﯿﺪا ﺷﺪ‪ .‬آﺛﺎر ﻣﻜﺸﻮﻓﻪ ﻧﺸﺎن داد‪ ،‬ﭼﮫﺎر ھﺰار و ﺳﯿﺼـﺪ ﺳـﺎل ﭘـﯿﺶ از ﻣـﯿﻼد‬ ‫در اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎھﺎﻧﻲ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﻲﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫آﺛــﺎر ﺗﻤــﺪن ﺳــﻮﻣﺮ و ﺑﺎﺑــﻞ در ﺣﻔﺮﻳــﺎﺗﻲ ﻛــﻪ اﻧﺠــﺎم ﺷــﺪه ﺑــﺮ روي ﺧﺸــﺘﮫﺎي ﮔﻠــﻲ‪،‬‬ ‫اﺳﺘﻮاﻧﻪ ھﺎ و آﺟﺮھﺎي ﻣﻨﻘﻮش ﺑﻪ ﻣﮫﺮ ﭘﺎدﺷﺎھﺎن آن زﻣﺎن دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫)‪ .(١‬ﻋﮫﺪ ﻋﺘﯿﻖ‪ ،‬ﺳﻔﺮ ﭘﯿﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ‪ ١١‬آﻳﻪ ‪٢٧‬‬ ‫)‪ .(٢‬ﺗﻔﺴﯿﺮ اﺑﻮ اﻟﻔﺘﻮح‪ ،‬ج ‪ ،٤‬ص ‪٤٦١‬‬ ‫)‪ .(٣‬ﻛﺘﺎب اﻻﺻﻨﺎم‪ ،‬ص ‪٨٢‬‬ ‫)‪((Euphrates. (٤‬‬

‫‪٤٠‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺷﮫﺮ اور‪ ،‬ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻛﻠﺪاﻧﯿﮫﺎ‪ ،‬ﺳﺎﻟﮫﺎ ﭘﯿﺶ از آﻧﻜﻪ ﻛﻠﺪاﻧﯿﮫﺎ ﺑﺮ ﺑﺎﺑﻞ دﺳﺖاﻧـﺪازي ﻛﻨﻨـﺪ‪،‬‬

‫‪m‬‬

‫ﻣﻘﺮ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻲ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫در اﻳﻦ ﺷﮫﺮ رب اﻟﻨﻮع ﻣﺎه را ﻣﻲﭘﺮﺳﺘﯿﺪﻧﺪ و ﺑﺮﺟﻲ ﺷﺒﯿﻪ ﺑـﺮج ﺑﺎﺑـﻞ در آن داﺷـﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻣﺎه و ﺧﻮرﺷﯿﺪ و ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﻧﯿﺰ ﻣﻌﻤﻮل ﺑـﻮد ﻛـﻪ ﻗـﺮآن ﻣﺠﯿـﺪ از اﻳـﻦ ﻣﻮﺿـﻮع‬

‫‪e.‬‬

‫ﮔــﺰارش ﻛــﺮده اﺳــﺖ‪ .‬آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ ﻣــﻲﻓﺮﻣﺎﻳــﺪ‪ :‬اﻓــﻮل ﻛﻨﻨــﺪﮔﺎن را دوﺳــﺖ ﻧــﺪارد و از‬

‫‪lin‬‬

‫ﻣﺸــﺮﻛﯿﻦ ﺑــﺮي اﺳــﺖ‪ ،‬اﺷــﺎره ﺑــﻪ ھﻤــﯿﻦ ﭘﺮﺳــﺘﺶ ﺛﻮاﺑــﺖ و ﺳــﯿﺎرات در ﺷــﮫﺮ اور‬

‫‪ab‬‬

‫دارد)‪.(١‬‬

‫‪et‬‬

‫ﭘﺎدﺷﺎه اور در زﻣﺎن ﺣﻀﺮت اﺑﺮاھﯿﻢ‪ ،‬ﻧﻤﺮود ﺑﻦ ﻛﻮش ﺑﻦ ﻛﻨﻌﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﺑـﺮ اﺛـﺮ ﻇﻠﻤﮫـﺎي‬ ‫ﺑــﻲﺣــﺪ او‪ ،‬ﺣﻀــﺮت اﺑــﺮاھﯿﻢ ﺑــﺎ ﺧــﺎﻧﻮاده و ﺑــﺮادرزادهاش ﻟــﻮط‪ ،‬از ﺷــﮫﺮ اور ﻣﮫــﺎﺟﺮت‬

‫‪.K‬‬

‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻲ ﺗﻮﻗﻒ در ﺷﮫﺮ ﺣـﺮان]‪[٤‬و ﺑﻌـﺪ از ﻣـﺮگ ﭘـﺪرش آزر ﻛـﻪ در ﺳـﻦ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪ ٢٠٥‬ﺳﺎﻟﮕﻲ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد‪ ،‬ھﻤﺮاه ھﻤﺴﺮش ﺳﺎرا و ﺑﺮادرزادهاش ﻟـﻮط و ﺳـﺎﻳﺮ اﻓـﺮاد‬ ‫ﺧﺎﻧﻮادهاش‪ ،‬از ﺣﺮان ﺑﻪ ﺳﻮي ﻛﻨﻌﺎن رﻓﺖ‪ .‬ھﻨﮕﺎم ورود اﺑﺮاھﯿﻢ ﺑﻪ ﻛﻨﻌﺎن ﻗﺤﻄﺴـﺎل‬

‫‪w‬‬

‫ﺳﺨﺘﻲ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ ،‬آن ﺣﻀﺮت در راه اداﻣﻪ ھﺠﺮت ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﻣﺼﺮ وارد ﺷﺪ‬ ‫و ﭘﺲ از ﻣـﺪﺗﻲ ﺗﻮﻗـﻒ در آن ﺳـﺮزﻣﯿﻦ‪ ،‬ھﻤـﺮاه ﺑـﺎ ﺑـﺮادرزاده ﺧـﻮﻳﺶ ﺣﻀـﺮت ﻟـﻮط و‬ ‫ھﻤﺴﺮ ﺧﻮد ﺳﺎرا و ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺴﺘﮕﺎﻧﺶ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻮي ﺷـﮫﺮ اورﺷـﻠﯿﻢ ﻛـﻪ در آن زﻣـﺎن ﺑـﻪ‬ ‫ﻧﺎم»ﻟﻮز« ﻣﻌﺮوف ﺑﻮد ﺣﺮﻛـﺖ ﻛـﺮد و در آن ﺳـﻜﻨﻲ ﮔﺰﻳـﺪ در آﻧﺠـﺎ ﺑـﻪ ﻓﺮﻣـﺎن ﺧﺪاوﻧـﺪ‪،‬‬ ‫ﻗﺮﺑﺎﻧﮕﺎه ﻣﻌﺒﺪ اورﺷﻠﯿﻢ را اﻳﺠﺎد ﻛﺮد و آن را ﺑﯿﺖ اﻟﻠّﻪ ﻧﺎﻣﯿﺪ ﻛﻪ ھﻤﺎن ﺑﯿﺖ ﺋﯿﻞ و ﺑﯿﺖ‬ ‫اﻟﻤﻘﺪس اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺣﻀﺮت اﺑﺮاھﯿﻢ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻧﻤﺮود ﺑﻦ ﻛﻮش‪ ،‬ﺑﺎ ﺣﻤﻮراﺑﻲ»ﺑﻌﻀﻲ او را ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﻣﺮاﻓﻞ‬ ‫ﻣﺬﻛﻮر در ﺗﻮرات داﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ)ﻛﺪرﻟﻌﻮﻣﺮ(]‪[٥‬ﻣﺘﺤـﺪ ﺑـﻮد«ﭘﺎدﺷـﺎه »ﺷـﻨﻌﺎر«)ﺑﻐـﺪاد‬ ‫ﻗﺪﻳﻢ(و ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬار ﻣﻌﺮوف‪ ،‬ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫او‪ ،‬اﺳﻤﺎﻋﯿﻞ را در ﺳﻦ ھﺸﺘﺎد و ﺷﺶ ﺳﺎﻟﮕﻲ از ھﺎﺟﺮ و اﺳـﺤﻖ را در ﺳـﻦ ﺻـﺪ‬ ‫ﺳﺎﻟﮕﻲ از ﺳﺎرا]‪[٦‬ﻛﻪ ﻧﻮد ﺳﺎل داﺷﺖ‪ ،‬دارا ﺷﺪ)‪.(٢‬‬ ‫ﺣﻀﺮت اﺑﺮاھﯿﻢ در ‪ ٩٩‬ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﻪ اﻣﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮد و ﻓﺮزﻧﺪان و ﻏﻼﻣﺎﻧﺶ را ﻣﺨﺘـﻮن‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬اﺳﺤﺎق را در روز ھﺸﺘﻢ ﺗﻮﻟﺪ ﺧﺘﻨﻪ ﻛﺮد و اﻳﻦ رﺳﻢ ﺑﯿﻦ ﻗﻮم ﻳﮫﻮد‬ ‫)‪ .(١‬ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ‪ ،‬آﻳﺎت ‪ ٧٨ -٧٧ -٧٦ -٧٤‬ﺳﻮره اﻧﻌﺎم‪.‬‬ ‫)‪ .(٢‬ﻋﮫﺪ ﻋﺘﯿﻖ‪.‬‬

‫ﻪ‪٤١ :‬‬

‫‪m‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪co‬‬

‫ﺑﻪ ﻧﺎم)ﺑﺮﻳﺖ اﺳﺤﺎق(ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﻛﻪ‪ ،‬در روز ھﺸـﺘﻢ ﺗﻮﻟـﺪ‪ ،‬ﻧـﻮزاد را ﺧﺘﻨـﻪ ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ‬ ‫ﻳﮫﻮدﻳﺎن ﺧﺘﻨﻪ را»ﺑﺮﻳﺖ ﻣﯿﻼد«ﻧﯿﺰ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ)‪.(١‬‬

‫‪e.‬‬

‫‪٤٢‬‬

‫‪et‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫)‪ .(١‬واژهھﺎي ﻓﺮھﻨﮓ ﻳﮫﻮد‪ ،‬ص ‪١٠٦‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اﺳﺮاﺋﯿﻞ‬

‫‪w‬‬

‫ﺣﻀﺮت اﺳﺤﺎق]‪[٧‬در ﺳﻦ ﭼﮫﻞ ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﺎ رﻓﻘﻪ)رﺑﻪ ﻛـﺎ(دﺧﺘﺮ ﺑﺘﻮﺋﯿـﻞ اراﻣـﻲ ازدواج‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬رﻓﻘﻪ ﻧﺎزا ﺑﻮد‪ .‬و اﺳـﺤﻖ از ﺧﺪاوﻧـﺪ ﺧﻮاﺳـﺖ‪ ،‬ﺗـﺎ ﺑـﻪ او ﻓﺮزﻧـﺪ ﻋﻄـﺎ ﻛﻨـﺪ‪ .‬اﺗﻔﺎﻗـﺎ‬ ‫دﻋﺎي او ﻣﺴﺘﺠﺎب و رﻓﻘﻪ ﺣﺎﻣﻠﻪ ﺷﺪ و در ﻣﻮﻗﻊ وﺿﻊ ﺣﻤـﻞ دو ﻓﺮزﻧـﺪ ﺑـﻪ دﻧﯿـﺎ آورد‪.‬‬ ‫اوﻟـــﻲ ﺳـــﺮخ رﻧـــﮓ ﺑـــﻮد و ﺗﻤـــﺎم ﺑـــﺪﻧﺶ ﻣﺎﻧﻨـــﺪ ﭘﻮﺳـــﺘﯿﻦ‪ ،‬ﭘﺸـــﻢ داﺷـــﺖ‪ .‬او را‬ ‫ﻋﯿﺴﻮ)ﻋﯿﺴﺎو(]‪ [٨‬ﻧﺎم ﻧﮫﺎدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از او ﺑﺮادرش ﺑـﻪ دﻧﯿـﺎ آﻣـﺪ در ﺣـﺎﻟﻲ ﻛـﻪ ﭘﺎﺷـﻨﻪ‬ ‫ﭘﺎي ﻋﯿﺴﻮ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬او را ﻳﻌﻘﻮب ﻧﺎم ﻧﮫﺎدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آﻳﻨـﺪه‪ :‬در‬ ‫ھﻨﮕﺎم ﺗﻮﻟﺪ اﻳﻦ دو ﻓﺮزﻧﺪ‪ ،‬اﺳﺤﺎق ﺷﺼﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ رواﻳـﺖ ﺗـﻮرات‪ ،‬اﺳـﺤﺎق‪،‬‬ ‫ﻋﯿﺴــﻮ را دوﺳــﺖ داﺷــﺖ‪ ،‬زﻳــﺮا ﻋﯿﺴــﻮ ﺻــﯿﺎد ﺑــﻮد و اﺳــﺤﺎق از ﺻــﯿﺪ او اﺳــﺘﻔﺎده‬ ‫ﻣــﻲﻛــﺮد)‪ .(١‬ﻋﯿﺴــﻮ ﺻــﯿﺎدي ﻣــﺎھﺮ و ﻣــﺮدي ﺻــﺤﺮاﻳﻲ و ﻳﻌﻘــﻮب ﻣــﺮد ﺳــﺎده دل و‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﭼﺎدرﻧﺸــﯿﻦ ﺑــﻮد‪ .‬ﮔﺮﭼــﻪ اﺳــﺤﺎق ﻋﯿﺴــﻮ را دوﺳــﺖ ﻣــﻲداﺷــﺖ اﻣــﺎ رﻓﻘــﻪ‪ ،‬ﭼﻨــﺪان‬ ‫ﻋﻼﻗﻪاي ﺑﻪ او ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻣﻔﺴﺮان ﺗﻮرات ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﻋﯿﺴﻮ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻮﻳﺎت ﺑﻲﻋﻼﻗﻪ‬ ‫و ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺷﺮ و ﺷﻮر و زد و ﺧﻮرد ﺑﺎ دﻳﮕﺮان ﺑﻮد‪ .‬اﻣـﺎ ﻳﻌﻘـﻮب ﻣﺘـﯿﻦ و آرام و‬ ‫ﭘﺎي ﺑﻨﺪ اﺧﻼق و ﻣﻌﻨﻮﻳﺎت ﺑﻮد)‪ .(٢‬ﺑﺮاي ﻛﺎرھﺎي ﺑـﻲروﻳـﻪ و ﻣـﺮدم آزارﻳﮫـﺎي ﻋﯿﺴـﻮ‪،‬‬ ‫ھﻤﻮاره ﺑﯿﻦ او و ﻳﻌﻘﻮب اﺧـﺘﻼف و ﻣﻨﺎﻗﺸـﻪ ﺑـﻮد‪ .‬و اﻳـﻦ اﺧـﺘﻼف و ﮔﻔﺘﮕﻮھـﺎ ﻣﻮﺟـﺐ‬ ‫ﻧﺎراﺣﺘﻲ ﭘﺪر و ﻣﺎدرﺷﺎن ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﺑﯿﻦ ﻋﺒﺮﻳﮫﺎ ﻧﺨﺴﺖزادﮔﻲ و ﻓﺮزﻧﺪ اول ﺑﻮدن ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻮد و ﻓﺮزﻧﺪ اول اﺣﺘﺮاﻣـﻲ‬ ‫ﺧﺎص داﺷﺖ‪ .‬ﻋﯿﺴﻮ‪ ،‬ﻧﺨﺴﺖزاده ﺑﻮد؛ اﻣﺎ ﻳﻌﻘﻮب در ﺑﺮاﺑﺮ ﻇﺮﻓﻲ آش و‬

‫‪m‬‬

‫)‪ .(١‬ﺳﻔﺮ ﭘﯿﺪاﻳﺶ ﺑﺎب ﺑﯿﺴﺖ و ﭘﻨﺠﻢ آﻳﻪ ‪ ٢٠‬ﺗﺎ ‪٢٩‬‬

‫‪١٩١‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪e.‬‬

‫‪co‬‬

‫)‪ .(٢‬ﻋﺒﺪ اﻟﻠّﻪ اﻣـﯿﻦ زاده ﻧﺎﺳـﻲ‪ .‬ﺻـﺒﺢ اﻣﯿـﺪ)ﺗﮫﺮان‪ (١٣٥١ ،‬ص‪-١٩٠‬‬

‫‪٤٣‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪............................................... .............................................................‬‬ ‫ﻗﺪري ﻧﺎن‪ ،‬ﻧﺨﺴﺖزادﮔﻲ را از ﻋﯿﺴﻮ ﺧﺮﻳﺪ)‪.(١‬‬

‫‪et‬‬

‫ﻋﯿﺴﻮ)ﻋﯿﺴﺎو(ﺷﻜﺎرﭼﻲ ﺑﻮد و ﻳﻌﻘﻮب ﻛﺸﺎورز‪ ،‬ﻋﯿﺴﻮ‪ ،‬ﺑﻲﺑﺎك‪ ،‬ﺟﺴﻮر و ﻣـﺎﺟﺮا ﺟـﻮ‬

‫‪.K‬‬

‫ﺑﻮد و ﻳﻌﻘﻮب ﻣﺘﯿﻦ و آرام‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اﻣﺎ اﺳـﺤﺎق ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﻧـﺺ ﺗـﻮرات‪ ،‬ﺑـﻪ ﻋﯿﺴـﻮ ﺑﯿﺸـﺘﺮ از ﻳﻌﻘـﻮب دﻟﺒﺴـﺘﮕﻲ و ﻋﻼﻗـﻪ‬ ‫داﺷﺖ‪ .‬اﺳﺤﺎق ﻛﻪ در اواﺧﺮ ﻋﻤﺮ ﻧﺎﺑﯿﻨﺎ ﺷﺪ‪ ،‬در ﺳﻦ ﻳﻜﺼﺪ و ﺷﺼﺖ ﺳـﺎﻟﮕﻲ روزي‬

‫‪w‬‬

‫ﻋﯿﺴﻮ را ﻃﻠﺐ ﻛﺮد و ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺗﯿﺮ و ﻛﻤﺎﻧﺖ را ﺑﺮدار و ﻋﺎزم ﺷﻜﺎر ﺷﻮ و ﺑﺰﻏﺎﻟـﻪاي‬ ‫را ﺷﻜﺎر و آن را ذﺑﺢ و ﻃﺒﺦ ﻧﻤﺎ و ﺑﺮاﻳﻢ ﺑﯿﺎور ﺗﺎ از ﮔﻮﺷﺘﺶ ﺑﺨـﻮرم و ﺟـﺎن ﺗـﺮا ﺑﺮﻛـﺖ‬ ‫دھﻢ‪ .‬ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﺳﺤﺎق اﻳﻦ ﺳﺨﻨﺎن را ﺑﺮاي ﻋﯿﺴﻮ ﺑﯿﺎن ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻣـﺎدر ﻋﯿﺴـﻮ و‬ ‫ﻳﻌﻘﻮب ﻳﻌﻨﻲ رﻓﻘﻪ)رﺑﻪ ﻛـﺎ(ﻧﯿﺰ ﺣﺎﺿـﺮ ﺑـﻮد‪ .‬اﺳـﺤﺎق ﻛـﻪ ﻧﺎﺑﯿﻨـﺎ ﺑـﻮد ﻣﺘﻮﺟـﻪ ﺣﻀـﻮر او‬ ‫ﻧﺸﺪ‪.‬‬ ‫رﻓﻘﻪ ﻗﻠﺒﺎ راﺿﻲ ﺑﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮي و ﺑﺮﻛﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻋﯿﺴﻮ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﭼﺮا ﻛﻪ‪ ،‬ﻳﻌﻘﻮب ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮرد‬ ‫ﻣﻼﻃﻔﺖ و ﻣﺤﺒﺖ او ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ھﻤﯿﻨﻜﻪ ﻋﯿﺴﻮ ﺗﯿﺮ و ﻛﻤﺎن را ﺑﺮداﺷﺖ و ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺷﻜﺎر ﺑﻪ ﺳﻮي ﺻﺤﺮا روان ﮔﺮدﻳـﺪ‪،‬‬ ‫رﻓﻘﻪ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﭼﺎره اﻓﺘﺎد ﺗﺎ ﻣﮕﺮ ﺑﺮﻛﺖ و ﭘﯿﺎﻣﺒﺮي را ﻧﺼﯿﺐ ﻓﺮزﻧﺪ دﻳﮕﺮ ﺧـﻮﻳﺶ‪ ،‬ﻳﻌﻘـﻮب‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺳﺎزد‪ .‬رﻓﻘﻪ‪ ،‬ﻳﻌﻘﻮب را ﻃﻠﺒﯿﺪ و ﻣﺎﺟﺮاي ﺳﺨﻨﺎن اﺳﺤﺎق ﺑـﺎ ﻋﯿﺴـﻮ را ﺑـﺮاي او ﺑﯿـﺎن‬ ‫داﺷﺖ‪.‬‬ ‫آﻧﮕﺎه ﺑﻪ ﻳﻌﻘﻮب ﮔﻔﺖ‪ :‬ﭘﺴﺮم اﻳﻨﻚ آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ اﻣﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﺸﻨﻮ و اﺟﺮا ﻛﻦ‪.‬‬ ‫آﻧﮕ ﺎه او را وادار ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﮔﻠﻪ رود و ﻓﻮرا دو ﺑﺰﻏﺎﻟﻪ ﺑﯿﺎورد ﺗـﺎ از آﻧﮫـﺎ ﻏـﺬاﻳﻲ ﻃـﺒﺦ‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ .‬و ﺳﭙﺲ ﺷﻮھﺮش اﺳﺤﺎق را از آن ﻏﺬا ﺑﺨﻮراﻧﺪ ﺗﺎ ﺟـﺎن ﭘﺴـﺮش ﻳﻌﻘـﻮب را ﺑـﻪ‬ ‫ﺟﺎي ﻋﯿﺴﻮ ﺑﺮﻛﺖ دھﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻋﯿﺴﻮ ﻣﻮھﺎي ﺑﻠﻨﺪي ﺑﺮ دﺳﺖ و ﺳـﺮ داﺷـﺖ و ﻳﻌﻘـﻮب‬ ‫ﺑﻲﻣﻮي ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺎدر ﮔﻔﺖ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﭘﺪر دﺳﺘﮫﺎي او را ﻟﻤﺲ ﻛﻨﺪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﻲﻣـﻮﻳﻲ او‬ ‫ﺧﻮاھﺪ ﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ رﻓﻘﻪ ﮔﻔﺖ ﻓﻜﺮ آن را ھﻢ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻳﻌﻘﻮب ﺑﺰﻏﺎﻟـﻪ ھـﺎ را آورد و رﻓﻘـﻪ آﻧﮫـﺎ را ذﺑـﺢ و ﻃـﺒﺦ ﻛـﺮد‪ .‬و دﺳـﺘﮫﺎي ﻳﻌﻘـﻮب را ﺑـﺎ‬

‫‪m‬‬

‫ﭘﻮﺳﺖ ﻧﺮم ﺑﺰﻏﺎﻟﻪ ﭘﻮﺷﺎﻧﯿﺪ و ﻟﺒﺎس ﻓﺎﺧﺮ ﻋﯿﺴﻮ را ﺑﺮ ﺗﻦ او ﻛﺮد و ﺧﻮرش و ﻧﺎن را ﺑﻪ‬

‫‪co‬‬

‫دﺳﺘﺶ داد ﺗـﺎ ﻧـﺰد ﭘـﺪر ﺑﺒـﺮد‪ .‬ﻳﻌﻘـﻮب ﺑـﻪ ﺣﻀـﻮر ﭘـﺪر رﻓـﺖ و ﺧـﻮردﻧﻲ را ﺑـﻪ او داد‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫اﺳﺤﺎق ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺗﻮ ﻛﯿﺴﺘﻲ؟ﻳﻌﻘﻮب ﮔﻔﺖ‪ :‬ﭘﺴﺮ ﻧﺨﺴﺖ ﺗﻮ ﻋﯿﺴـﻮ ھﺴـﺘﻢ‪ ،‬آﻧﭽـﻪ ﺑـﻪ‬

‫‪lin‬‬

‫ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮدي اﻧﺠﺎم دادم‪ .‬اﻛﻨﻮن ﺑﺮﺧﯿﺰ و ﺑﻨﺸﯿﻦ و ﺷﻜﺎر را ﺑﺨﻮر ﺗـﺎ ﺟﺎﻧـﺖ ﻣـﺮا ﺑﺮﻛـﺖ‬ ‫دھﺪ‪ .‬اﺳﺤﺎق ﺑﺪو ﮔﻔﺖ‪ :‬اي ﭘﺴﺮ ﻣﻦ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺪﻳﻦ زودي ﻳﺎﻓﺘﻲ؟ﻳﻌﻘﻮب‬

‫‪ab‬‬

‫)‪ .(١‬ﺳﻔﺮ ﭘﯿﺪاﻳﺶ ﺑﺎب ﺑﯿﺴﺖ و ﭘﻨﺠﻢ آﻳﻪ ‪.٣٤‬‬

‫‪et‬‬ ‫‪.K‬‬

‫‪٤٤‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺟﻮاب داد‪ :‬ﻳﮫﻮه ﻣﺮا ﻛﻤﻚ ﻛﺮد‪ .‬آﻧﮕﺎه اﺳﺤﺎق ﮔﻔﺖ‪ :‬اي ﭘﺴـﺮ ﻣـﻦ‪ ،‬ﻧﺰدﻳـﻚ ﺑﯿـﺎ ﺗـﺎ ﺗـﺮا‬

‫‪w‬‬

‫ﻟﻤﺲ ﻛﻨﻢ‪ ،‬آﻳﺎ ﺗﻮ ﭘﺴﺮ ﻣﻦ ﻋﯿﺴﻮ ھﺴﺘﻲ ﻳﺎ ﻧﻪ ﭘﺲ ﻳﻌﻘﻮب ﻧﺰد ﭘـﺪر آﻣـﺪ و اﺳـﺤﺎق‬ ‫او را ﻟﻤﺲ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪ :‬آواز‪ ،‬آواز ﻳﻌﻘﻮب اﺳﺖ ﻟﯿﻜﻦ دﺳﺘﮫﺎ‪ ،‬دﺳﺘﮫﺎي ﻋﯿﺴﻮ اﺳـﺖ‬ ‫و او را ﻧﺸﻨﺎﺧﺖ و ﺧﯿﺎل ﻛﺮد ﻋﯿﺴﻮ اﺳﺖ و او را ﺑﺮﻛﺖ داد‪ .‬و ﮔﻔﺖ‪ :‬آﻳﺎ ﺗﻮ ﭘﺴـﺮ ﻣـﻦ‬ ‫ﻋﯿﺴﻮ ھﺴﺘﻲ؟ﮔﻔﺖ‪ :‬ھﺴـﺘﻢ‪ .‬ﭘـﺲ او را ﺑﺮﻛـﺖ داد و دﻋـﺎ ﻛـﺮد و ﮔﻔـﺖ ﺧـﺪا ﺗـﺮا از‬ ‫ﺷﺒﻨﻢ آﺳ ﻤﺎن و از ﻓﺮﺑﮫﻲ زﻣﯿﻦ و از ﻓﺮاواﻧﻲ ﻏﻠـﻪ و ﺷـﯿﺮه ﻋﻄـﺎ ﻓﺮﻣﺎﻳـﺪ‪ .‬ﻗﻮﻣﮫـﺎ ﺗـﺮا‬ ‫ﺑﻨﺪﮔﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﻃﻮاﻳﻒ ﺗﺮا ﺗﻌﻈﯿﻢ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ؛ ﺑﺮ ﺑﺮادران ﺧﻮد ﺳﺮور ﺷﻮي؛ ﻣﻠﻌﻮن ﺑـﺎد ھـﺮ‬ ‫ﻛﻪ ﺗﺮا ﻟﻌﻨﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬و ھﺮ ﻛﻪ ﺗﺮا ﻣﺒﺎرك ﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺒﺎرك ﺑﺎد‪ .‬ﭼـﻮن اﺳـﺤﺎق از ﺑﺮﻛـﺖ دادن‬ ‫ﻳﻌﻘﻮب ﻛﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺟﺎي ﻋﯿﺴﻮ ﺟﺎ زده ﺑﻮد ﻓﺮاﻏﺖ ﻳﺎﻓـﺖ و ھﻤﯿﻨﻜـﻪ ﻳﻌﻘـﻮب ﺑﯿـﺮون‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫رﻓﺖ ﺑﺮادرش ﻋﯿﺴﻮ از ﺷﻜﺎر ﺑﺎز آﻣﺪ‪ .‬و او ﻧﯿﺰ ﺧﻮرﺷﻲ ﺳﺎﺧﺖ و ﺑـﺮاي ﭘـﺪر آورد و از‬ ‫او ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺨﻮرد و ﺟﺎﻧﺶ را ﺑﺮﻛﺖ دھﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﺤﺎق ﮔﻔﺖ ﺗﻮ ﻛﯿﺴﺘﻲ ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﻋﯿﺴﻮ ھﺴﺘﻢ‪ .‬ﭘﺲ ﻟﺮزه ﺑﺮ اﻧﺪام اﺳﺤﺎق اﻓﺘـﺎد‬ ‫و ﮔﻔﺖ ﭘﺲ ﻛﺴـﻲ ﻛـﻪ ﻗﺒـﻞ از ﺗـﻮ آﻣـﺪ و ﺷـﻜﺎر آورد و ﺑﺮﻛـﺖ ﺷـﺪ ﻛـﻪ ﺑﻮد؟ﻋﯿﺴـﻮ‬ ‫ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻳﻌﻘﻮب اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻌﺮهاي ﻋﻈﯿﻢ و ﺗﻠـﺦ ﺑـﺮ آورد و ﮔﻔـﺖ‪ :‬اي ﭘـﺪر‬ ‫ﻣﺮا ﻧﯿﺰ ﺑﺮﻛﺖ ﺑﺪه ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺮادرت ﺑﻪ ﺣﯿﻠﻪ آﻣﺪ و ﺑﺮﻛﺖ ﺗﺮا ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻋﯿﺴﻮ ﮔﻔـﺖ‪ :‬ﻧـﺎم او‬ ‫را ﻳﻌﻘﻮب ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻧﮫﺎدهاﻧﺪ زﻳﺮا ﻛﻪ دوﺑﺎر ﻣﺮا از ﭘﺎي در آورد اول‪ ،‬ﻧﺨﺴﺖزادﮔـﻲ ﻣـﺮا‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ و ﺣﺎﻻ ﺑﺮﻛﺖ ﻣﺮا؛ اﻣﺎ اﺳﺤﺎق‪ ،‬ﻋﯿﺴﻮ را ﺳﺮوري و ﺛﺮوت داد‪ ،‬از آن ﻟﺤﻈﻪ ﺑـﯿﻦ‬ ‫دو ﺑﺮادر ﻛﺪورت ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﻋﯿﺴﻮ ﺑﺎ ﺧﻮد ﮔﻔﺖ زﻣﺎن ﻣﺮگ ﭘﺪرم ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ ﺑﻌﺪ از‬

‫‪m‬‬

‫او ﺑﺮادرم ﻳﻌﻘﻮب را ﺧﻮاھﻢ ﻛﺸﺖ‪ .‬ﭼﻮن اﻳﻦ ﺳﺨﻦ را در ﺣﻀﻮر رﻓﻘﻪ اﻋﻼم داﺷﺖ او‬

‫‪co‬‬

‫ﻧﮕﺮان ﺟﺎن ﻳﻌﻘﻮب ﺷﺪ و ﺑﻪ او ﭘﯿﺸﻨﮫﺎد ﻛﺮد از ﻛﻨﻌـﺎن ﺧـﺎرج ﺷـﻮد و ﺑـﻪ »ﺣـﺮان«ﺑـﻪ‬

‫‪e.‬‬

‫ﻧﺰد)ﻻﺑﺎن(ﺑﺮود ﺗﺎ ﺧﺸﻢ ﻋﯿﺴﻮ ﻓﺮو ﻧﺸﯿﻨﺪ‪.‬‬

‫‪lin‬‬

‫در آن زﻣﺎن ﺣﺘﯿﮫﺎ در ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻛﻨﻌﺎن ﺳﺎﻛﻦ ﺑﻮدﻧﺪ و رﻓﻘﻪ و اﺳﺤﺎق ﻣﺎﻳﻞ ﻧﺒﻮدﻧﺪ ﻛـﻪ‬ ‫ﻳﻌﻘﻮب از ﻗﻮم ﺣﺘﻲ ﺳﺎﻛﻦ ﻛﻨﻌﺎن‪ ،‬زﻧﻲ را ﺑﻪ ھﻤﺴـﺮي اﺧﺘﯿـﺎر ﻛﻨـﺪ‪ .‬از او ﺧﻮاﺳـﺘﻨﺪ‬

‫‪ab‬‬

‫ﻣﻮﻗﻌﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ داﻳﻲ ﺧﻮد‪ -‬ﻻﺑﺎن‪ -‬رﻓﺖ دﺧﺘﺮ او را ﺑﻪ زﻧﻲ ﺑﮕﯿﺮد‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫ﭘﺲ اﺳﺤﺎق ﻳﻌﻘﻮب را دﻋﺎ ﻛﺮد و او را رواﻧﻪ راه ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﻳﻌﻘﻮب از»ﺑﺌﺮﺷﺒﻊ«‪ -‬ﺑﺮﺷﻪ ﺑﺎ‪ -‬در ﻗﺴﻤﺖ ﺟﻨﻮﺑﻲ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﻛﻪ ﻣﺤﻞ ﺳﻜﻮﻧﺖ ﺧﺎﻧﺪان‬ ‫اﺳﺤﺎق ﺑﻮد ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮد و ﺑﻪ ﺳﻮي ﺣﺮان رواﻧﻪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫در ﺑﯿﻦ راه ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻌﻲ رﺳﯿﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻓﺮا رﺳﯿﺪن ﺷﺐ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ در آﻧﺠﺎ‬

‫‪w‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ‪٤٥ :‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻛﻨﺪ؛ ﺳﻨﮕﻲ ﺑﻪ زﻳﺮ ﺳﺮﮔﺬاﺷﺖ و ﺑـﻪ ﺧـﻮاب رﻓـﺖ‪ .‬و ﻳﮫـﻮه)‪(١‬را در ﺧـﻮاب‬ ‫دﻳﺪ ﻛﻪ او را ﻣﻮرد ﻟﻄﻒ و ﻣﺮﺣﻤﺖ ﻗﺮار ﻣﻲدھﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻌﻘﻮب ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﻳﮫﻮه را در ﺧﻮاب دﻳﺪ‪ ،‬ﺑﯿﺪار ﺷـﺪ ﺑـﺎ ﺧـﻮد ﮔﻔـﺖ‪) :‬اﻟﺒﺘـﻪ ﻳﮫـﻮه در‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻜﺎن اﺳـﺖ و ﻣـﻦ ﻧﺪاﻧﺴـﺘﻢ‪ ،‬ﺣﺘﻤـﺎ اﻳﻨﺠـﺎ ﺧﺎﻧـﻪ ﺧﺪاﺳـﺖ‪ .‬او ﺑﺎﻣـﺪادان‪ ،‬ھﻤـﺎن‬ ‫ﺳﻨﮕﻲ را ﻛﻪ در زﻳﺮ ﺳﺮ داﺷﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺘﻮﻧﻲ ﺑﺮ ﭘﺎ ﻛﺮد و روﻏﻦ زﻳﺘﻮن ﺑﺮاي ﺗﺒﺮك‪ ،‬ﺑﺮ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫آن رﻳﺨﺖ و آﻧﺠﺎ را»ﺑﯿﺖ ﺋﯿﻞ«]‪[٩‬ﻳﻌﻨﻲ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا ﻧﺎﻣﯿﺪ‪ .‬و ﻳﻌﻘـﻮب ﻧـﺬر ﻛـﺮد و ﻗﺘـﻲ از‬ ‫ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺘﻲ ﺑﺎز ﮔﺮدد‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا را ھﻤﺎﻧﺠﺎ ﺑﺴﺎزد)‪(.(٢‬‬ ‫ﻳﻌﻘﻮب از آﻧﺠﺎ ﺑﻪ زﻣﯿﻦ)ﺑﻨﻲ اﻟﻤﺸﺮق(ﺑﻪ ﺷﮫﺮ ﺣﺮان در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻓﺪان آرام)‪(٣‬رﻓﺖ‪.‬‬ ‫و در ﺧﺪﻣﺖ داﻳﻲ ﺧﻮد)ﻻﺑﺎن(ﺑﺮادر رﻓﻘﻪ در آﻣﺪ و ﻣﺪت ﭼﮫﺎرده ﺳﺎل ﭼﻮﭘﺎﻧﻲ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫و دو دﺧﺘﺮ ﻻﺑﺎن ﻳﻌﻨﻲ»راﺣﯿﻞ«]‪[١٠‬و ﻟﯿﻪ]‪)[١١‬ﻟﯿﺌﻪ(را ﺑﻪ زﻧـﻲ ﮔﺮﻓـﺖ‪ .‬ﭘـﺲ از اﺗﻤـﺎم‬ ‫ﭼﮫﺎرده ﺳﺎل‪ ،‬ﺷﺶ ﺳﺎل دﻳﮕﺮ ﻧﯿﺰ ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺮد و ﺻﺎﺣﺐ اﻣﻮال ﻓـﺮاوان و ﮔﻮﺳـﻔﻨﺪ و‬ ‫ﺧﺪم و ﺣﺸﻢ و ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﺘﻌﺪد ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺑﯿﺴﺖ ﺳﺎل‪ ،‬ﺑﻪ ﺑـﺮادرش ﻋﯿﺴـﻮ ﭘﯿﻐـﺎم‬ ‫داد ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاھﺪ ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﯿﻦ اﺟﺪادي ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬ﻛﻨﻌﺎن ﺑﺎزﮔﺮدد‪ .‬ﻋﯿﺴﻮ او را ﺑﺨﺸـﯿﺪ‬ ‫و اﺟــﺎزه داد ﺑــﻪ ﻛﻨﻌــﺎن ﺑــﺎز ﮔــﺮدد‪ .‬ﻳﻌﻘــﻮب ﺑــﺎ ﺑﺎروﺑﻨــﻪ و زﻧــﺎن و ﻓﺮزﻧــﺪان و ﻏﻼﻣــﺎن و‬

‫‪m‬‬

‫ﮔﻠﻪھﺎي ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻛﻨﻌﺎن ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺑـﻪ ھﻨﮕـﺎم ﺑﺎزﮔﺸـﺖ ﻣﺠـﺪدا ﺑﯿـﺖﺋﯿـﻞ‬

‫‪co‬‬

‫)ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا(را ﻛﻪ در آﻧﺠﺎ ﺳﺘﻮﻧﻲ ﺑﺮ ﭘﺎ ﻛﺮده ﺑﻮد زﻳﺎرت ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎزﮔﺸـﺖ او ﺑـﺪون ﺧﺒـﺮ و‬

‫‪e.‬‬

‫اﺟﺎزه ﻻﺑﺎن ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﻮﻗﻊ ﺣﺮﻛﺖ‪ ،‬راﺣﯿﻞ‪ ،‬ﺑﺘﮫﺎي ﭘﺪر ﺧﻮد ﻻﺑﺎن را دزدﻳﺪ‪.‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﻻﺑﺎن ﻳﻌﻘﻮب را ﺗﻌﻘﯿﺐ ﻧﻤﻮد ﺗﺎ ﺗﻨﺒﯿـﻪ ﻛﻨـﺪ‪ .‬اﻣـﺎ در»ﺑﯿـﺖﺋـﻞ«ﺑـﺎ ھـﻢ آﺷـﺘﻲ ﻛﺮدﻧـﺪ و‬ ‫ﻳﻌﻘــﻮب راھــﻲ ﻣﻘﺼــﺪ ﺷــﺪ‪ .‬ﭘــﯿﺶ از آﻧﻜــﻪ وارد ﻛﻨﻌــﺎن ﺷــﻮد ھﻤﺴــﺮش راﺣﯿــﻞ در‬

‫‪ab‬‬

‫ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﯿﺖ ﻟﺤﻢ وﺿﻊ ﺣﻤﻞ ﻛﺮد و آﺧﺮﻳﻦ ﭘﺴﺮ ﻳﻌﻘﻮب ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻨﯿﺎﻣﯿﻦ را ﺑﻪ دﻧﯿﺎ آورد‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫اﻣﺎ‬

‫)‪ .(١‬ﻳﮫﻮه ﻧﺎم رﻣﺰي ﺧﺪاي ﻳﮕﺎﻧﻪ در دﻳﻦ ﻳﮫﻮد اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺎم در ﻛﺘﺎب‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻣﻘﺪس ﻋﮫﺪ ﻋﺘﯿﻖ )ﺗﻮرات(ﺑﺴﯿﺎر دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻋﺒﺮاﻧﯿﺎن ﻗﺪﻳﻢ و ﺣﺘـﻲ‬ ‫ﻣﻘﺪﺳﯿﻦ ﻳﮫﻮد در روزﮔﺎر ﻣﺎ اﻳﻦ ﻧﺎم را ﺗﻠﻔﻆ ﻧﻤﻲﻛـﺮده و ﻧﻤـﻲﻛﻨﻨـﺪ زﻳـﺮا‬ ‫ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺎم ﻳﮫﻮه‪ ،‬ﺧﺪاي ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺰرگ اﺳﺖ و ﺑﺮ زﺑﺎن راﻧﺪن آن‬

‫‪w‬‬

‫ﺳﺒﺐ ﮔﻨﺎه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﺗﻮرات ھﻨﮕـﺎﻣﻲ ﻛـﻪ ﺑـﺪﻳﻦ ﻧـﺎم ﻣـﻲرﺳـﻨﺪ آن را‬ ‫ادوﻧﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻠﻤﻪ ادوﻧﻲ ﻳﺎ ادوﻧﺎي‪ ،‬ﻧﺎم رﻣﺰي ﺑﺮاي‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ و ذات ﻣﻘﺪس اﻟﮫﻲ اﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻛﻠﻤﻪ»ھﻮ«ﻧﺰد ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن‪.‬‬ ‫)‪ .(٢‬ﺳﻔﺮ ﭘﯿﺪاﻳﺶ ﺑﺎب ‪ ٢٨‬آﻳﺎت ‪ ١٩‬ﺗﺎ ‪٢٣‬‬ ‫)‪ .(٣‬در ﺷﻤﺎل ﻏﺮﺑﻲ ﺑـﯿﻦ اﻟﻨﮫـﺮﻳﻦ و ﻋـﺮاق اﻣـﺮوز ﺑـﯿﻦ اورﻓـﻪ و رأس‬ ‫ﻋﯿﻦ ﻛﻪ اﻛﻨﻮن در ﻗﺴﻤﺖ ﺟﻨﻮب ﺷﺮﻗﻲ ﺗﺮﻛﯿﻪ آﺳﯿﺎﻳﻲ واﻗﻊ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٤٦‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫راﺣﯿﻞ ﺧﻮد در ﮔﺬﺷﺖ و در»اﻓﺮاﺗﻪ«]‪[١٢‬او را دﻓﻦ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻧﺎم ﭘﺴﺮ را ﺑﻨﯿﺎﻣﯿﻦ ﻳﻌﻨﻲ‬ ‫ﺑﺎ ﻏﻢ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪه‪ ،‬ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘــﯿﺶ از اﻳﻨﻜــﻪ ﻳﻌﻘــﻮب وارد ﺷــﮫﺮ ﺷــﻮد در ﭼﻨــﺪ ﻣﻨﺰﻟــﻲ ﺷــﮫﺮ ﺑــﻪ رودﺧﺎﻧــﻪ و ﻣﻌﺒــﺮ‬ ‫»ﻳﺒﻮق«]‪[١٣‬رﺳﯿﺪ ﭘﺲ زﻧﺎن و ﻛﻨﯿﺰان و ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻮد را از رودﺧﺎﻧـﻪ ﻋﺒـﻮر داد و ﺧـﻮد‬ ‫در آﻧﺠﺎ ﺑﯿﺘﻮﺗﻪ ﻛﺮد و در ﭼﺎدر ﺧﻮد ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬در ھﻤﺎن ﺟﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻘﻮل ﺗﻮرات ﻳﮫﻮه ﺧﺪاي‬ ‫آﺳﻤﺎن ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﺮدي ﺑﺮ وي ﻇﺎھﺮ ﺷﺪ و از ﺷﺒﺎﻧﮕﺎه ﺗـﺎ ﻃﻠـﻮع ﻓﺠـﺮ ﺑـﺎ او ﻛﺸـﺘﻲ‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ]‪.[١٤‬‬ ‫»و ھﻨﮕﺎم دﻳﺪﻧﺶ ﻛﻪ]ﻳﻌﻘﻮب[ﻏﺎﻟﺐ ﻧﯿﺎﻣﺪ‪ ،‬ﻛﻒ ران او را ﻟﻤﺲ ﻛﺮد و ﻛﻒ ران ﻳﻌﻘـﻮب‬ ‫ﺳﺴﺖ ﺷﺪ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ او ﻣﺼﺎرﻋﺖ ﻧﻤﻮد)‪(٢٦‬ﭘـﺲ آن ﺷـﺨﺺ ﮔﻔـﺖ ﻣـﺮا رھـﺎ ﻧﻤـﺎ‬

‫‪m‬‬

‫زﻳﺮا ﻛﻪ ﺻﺒﺢ ﻃﺎﻟﻊ اﺳﺖ و]ﻳﻌﻘـﻮب[ﮔﻔـﺖ ﻛـﻪ ﺗـﺮا رھـﺎ ﻧﻤـﻲدھـﻢ ﺗـﺎ ﻛـﻪ ﻣـﺮا ﺑﺮﻛـﺖ‬

‫‪co‬‬

‫دھﻲ)‪(٢٧‬و آن ﺷﺨﺺ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﺳﻢ ﺗﻮ ﭼﯿﺴﺖ و او ﮔﻔﺖ ﻳﻌﻘﻮب)‪(٢٨‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﭘﺲ او ﮔﻔﺖ اﺳﻤﺖ دﻳﮕﺮ ﺑﺎره ﻳﻌﻘﻮب ﮔﻔﺘﻪ ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﺳﺮاﺋﯿﻞ زﻳﺮا ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﺳﺮور‬

‫‪lin‬‬

‫ﺑﺎ ﺧﺪا ﺑﻮدي و ﺑﺮ ﻣﺮدﻣﺎن ﻧﯿﺰ ﻏﺎﻟﺐ ﻣﻲآﻳـﻲ‪) .‬ﺳـﻔﺮ ﭘﯿـﺪاﻳﺶ ﺑـﺎب ‪ ٣٢‬آﻳـﻪ ‪(٢٨ -٢٥‬و‬ ‫ھﻤﯿﻨﻄﻮر‪ ،‬و ﺧﺪا دﻳﮕﺮ ﺑﺎر ﺑﻪ ﻳﻌﻘﻮب ﻧﻤﻮدار ﺷﺪ و در ﺣﯿﻨﻲ ﻛﻪ از ﭘـﺪن ارم ﺑـﺎز آﻣـﺪ و‬

‫‪ab‬‬

‫او را ﺑﺮﻛﺖ داد)‪(١٠‬و ﺧﺪا ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﺳﻤﺖ ﻳﻌﻘﻮب اﺳﺖ‪ ،‬دﻳﮕـﺮ ﻳﻌﻘـﻮب ﺧﻮاﻧـﺪه‬

‫‪.K‬‬

‫«)ﺳﻔﺮ ﺗﻜﻮﻳﻦ ﻓﺼﻞ ‪ ،٣٥‬آﻳﻪ ‪.(١٠ ،٩‬‬

‫‪et‬‬

‫ﻧﺸﻮد ﻣﮕـﺮ اﻳﻨﻜـﻪ اﺳـﻤﺖ اﺳـﺮاﺋﯿﻞ ﺧﻮاھـﺪ ﺑـﻮد و اﺳـﻢ او را اﺳـﺮاﺋﯿﻞ]‪ [١٥‬ﺧﻮاﻧـﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻔﺴﺮان ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬آﻧﻜﻪ ﺑﺮ ﻳﻌﻘﻮب در رؤﻳﺎ آﺷـﻜﺎر ﺷـﺪ‪ ،‬ﻓﺮﺷـﺘﻪ ﺧﺪاوﻧـﺪ ﺑـﻮد‪ .‬و از آن‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﭘﺲ ﻧﺎم اﺳﺮاﺋﯿﻞ]ﺑﻪ ﻋﺒﺮي‪ -‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ھﻤﺮاه ﺧﺪا ﻣﻲﺟﻨﮕﺪ[‪ ،‬ﺑﺮ ﻳﻌﻘﻮب ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻌﻘﻮب‪ ،‬از دو ھﻤﺴﺮ و دو ﻛﻨﯿﺰش‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐ دوازده ﻓﺮزﻧﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ‪ ،‬ﺑـﻪ اﺳـﺒﺎط ﻳﻌﻘـﻮب‬

‫‪w‬‬

‫ﻣﻌﺮوفاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻨﺎن ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫‪ -١‬رأوﻳﯿﻦ)ﭘﺴﺮ اول زاده ﻳﻌﻘﻮب از زوﺟﻪ اوﻟﯿﺌﻪ ﻛﻪ ﺑﻮاﺳـﻄﻪ ارﺗﻜـﺎب ﺷـﺮارت ﺑﺰرﮔـﻲ‪،‬‬ ‫ﺣﻖ اول زادﮔﻲ و ﺑﻜﻮرﻳﺖ ﺧﻮد را از دﺳﺖ داد(‪ .‬ق ك‪ .‬م ص ‪٤٠٩‬‬ ‫‪ -٢‬ﺷﻤﻌﻮن)ﭘﺴﺮ ﻳﻌﻘـﻮب و ﻟﯿﺌـﻪ‪ ،‬و ﺟـﺪ ﻳﻜـﻲ از اﺳـﺒﺎط دوازده ﮔﺎﻧـﻪ ﺑﻨـﻲ اﺳـﺮاﺋﯿﻞ‪.‬‬ ‫ﻗﺒﯿﻠﻪ وي ﺳﺎﻛﻦ ﺟﻨﻮب ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪( .‬‬ ‫‪ -٣‬ﻳﮫﻮدا)ﺣﻤﺪ(ﭼﮫﺎرﻣﯿﻦ ﭘﺴﺮ ﻳﻌﻘﻮب از ﻟﯿﺌﻪ ﻛﻪ در ﺑﯿﻦ اﻟﻨﮫﺮﻳﻦ ﺗﻮﻟﺪ ﻳﺎﻓﺖ‬ ‫‪٤٧‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﭘﯿﺪاﻳﺶ ‪ ٣٥ :٢٩‬و ﭼﻮن ﻣﺎدرش ھﻨﮕﺎم وﻻدت ﻃﻔﻞ‪ ،‬ﻧﮫﺎﻳـﺖ ﺷـﻜﺮ ﮔـﺰاري را داﺷـﺖ‬ ‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﮫﺖ اﺳﻢ ﻳﮫﻮدا‪ ،‬ﺑﺮ او ﮔﺬاردﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ھﻤﺎن ﻳﮫﻮدا اﺳﺖ ﻛﻪ رأي داد ﺗﺎ ﻳﻮﺳﻒ‬ ‫را ﺑﻔﺮوﺷﻨﺪ و ﺑﻪ اﻳﻦ رأي‪ ،‬او را از ﻣﺮگ رھﺎﻳﻲ داد‪.‬‬ ‫‪ -٤‬ﻻوي)ﻧﺰدﻳﻚ(ﺳﻮﻣﯿﻦ ﭘﺴﺮ ﻳﻌﻘﻮب اﺳـﺖ از ﻟﯿﺌـﻪ و ﻋﻠـﺖ ﻧﺎﻣﯿـﺪه ﺷـﺪﻧﺶ ﺑـﻪ اﻳـﻦ‬ ‫اﺳﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻻن ﺷـﻮھﺮم ﺑـﺎ ﻣـﻦ ﻗـﺮﻳﻦ ﺧﻮاھـﺪ ﺷـﺪ‪ .‬ﻻوي و ﺑـﺮادرش‬ ‫ﺷﻤﻌﻮن اﻧﺘﻘﺎم ﺧﻮاھﺮ ﺧﻮد‪ ،‬دﻳﻨـﻪ را ﻛﺸـﯿﺪﻧﺪ‪ .‬ﻻوي ﺳـﻪ ﭘﺴـﺮ داﺷـﺖ ﺑـﻪ ﻧﺎﻣﮫـﺎي‬ ‫ﺟﺮﺷـــﻮن‪ ،‬ﻗﮫـــﺎت و ﻣـــﺮاري‪ .‬وي در ﻣﺼـــﺮ در ﺣـــﺎﻟﺘﻲ ﻛـــﻪ ‪ ١٣٧‬ﺳـــﺎل از ﻋﻤـــﺮش‬ ‫ﻣﻲﮔﺬﺷﺖ ﺑﺪرود زﻧﺪﮔﻲ ﮔﻔﺖ‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫‪ -٥‬ﻧﻔﺘﺎﻟﻲ)دو ﻛﺸﺘﻲ ﮔﯿﺮي(و ﻧﻔﺘـﺎﻟﯿﻢ ﻧﯿـﺰ ﻧﻮﺷـﺘﻪ ﺷـﻮد‪ .‬ﻣـﺖ ‪ .١٥ :٤‬ﭘﺴـﺮ ﻳﻌﻘـﻮب‬

‫‪co‬‬

‫اﺳﺖ از ﺑﻠﮫﻪ‪ ،‬ﻛﻨﯿﺰ راﺣﯿﻞ)ﺳﻔﺮ ﭘﯿﺪاﻳﺶ‪.(٨ :٣٠‬‬

‫‪e.‬‬

‫‪ -٦‬ﺟﺎد)ﻧﯿﻜﻮ ﺧﻮش ﻃﺎﻟﻊ(ﭘﺴﺮ ﻳﻌﻘﻮب و ﺟﺪ ﻳﻜﻲ از اﺳﺒﺎط دوازدهﮔﺎﻧﻪ ﺑﻨـﻲ اﺳـﺮاﺋﯿﻞ‬ ‫زوﺟﻪ ﻳﻌﻘﻮب ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﻛﻪ در ﺟﻠﻌﺎد ﺳﺎﻛﻦ ﺷﺪﻧﺪ اول ﭘﺴﺮ ھﻔﺘﻤـﯿﻦ و ﺑﺰرﮔﺘـﺮﻳﻦ اوﻻد زﻟﻔـﻪ ﻛـﻪ ﻛﻨﯿـﺰ ﻟﯿﺌـﻪ‬ ‫‪ -٧‬دﻳﻨﻪ)اﻧﺘﻘﺎم ﻳﺎﻓﺘﻪ(‪ ،‬دﺧﺘﺮ ﻳﻌﻘﻮب از زوﺟﻪ اوﻟﯿﺌـﻪ‪ .‬ﭼـﻮن از ﻓـﺪان آرام ﺑـﻪ ﻋـﺰم دﻳـﺎر‬

‫‪et‬‬

‫ﻛﻨﻌﺎن ﻣﺴﺎﻓﺮت اﺧﺘﯿﺎر ﻛﺮد‪ .‬ﺑـﻪ ﺳـﺎﻟﯿﻢ ﻛـﻪ‪ ،‬ﻳﻜـﻲ از ﺷـﮫﺮھﺎي ﺷـﻜﯿﻢ ﺑـﻮد درآﻣـﺪ‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﺟﮫﺖ ﺗﻔﺮﻳﺢ ﺑﻪ ﺷﮫﺮ رﻓﺖ ﭘﺲ ﺷﻜﯿﻢ ﺑـﻦ ﺣﻤـﻮر ﻛـﻪ واﻟـﻲ ﺷـﮫﺮ ﺑـﻮد وي را دﻳـﺪ و‬ ‫ﻓﺮﻳﻔﺘﻪاش ﺷﺪ و ﺑﻪ او ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻛﺮد‪ .‬او ﺧﻮاﺳﺖ ﺗـﺎ دﻳﻨـﻪ را ﺑـﻪ ﺣﺒﺎﻟـﻪ ﻧﻜـﺎح ﺧـﻮد در‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫آورد اﻣﺎ‪ ،‬ﺑﺮادران دﻳﻨﻪ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ و ﻋﺎﻗﺒﺖ ﺷﺮط ﻛﺮدﻧﺪ اﮔﺮ ﺗﻤـﺎﻣﻲ اﻓـﺮاد‬ ‫ذﻛﻮر ﺷﮫﺮ ﻣﺨﺘﻮن ﮔﺮدﻧﺪ و ﺑـﻪ رﺳـﻮم و آﻳـﯿﻦ ﻋﺒﺮاﻧﯿـﺎن در آﻳﻨـﺪ‪ ،‬ﺧـﻮاھﺮ ﺧـﻮد را ﺑـﺪو‬

‫‪w‬‬

‫ﺗﺰوﻳﺞ ﺧﻮاھﻨﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﭘﺲ ﺣﻤﻮر و ﺷﻜﯿﻢ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﺷﺮط ﺗﻦ در دادﻧﺪ ﺧﻮد و ﺗﻤﺎﻣﻲ اھـﻞ‬ ‫ﺷﮫﺮ‪ ،‬ﻣﺨﺘﻮن ﮔﺮدﻳﺪﻧـﺪ‪ .‬ﭼـﻮن ﺷـﻤﻌﻮن و ﻻوي و دﻳﮕـﺮ ﺑـﺮادران دﻳﻨـﻪ داﻧﺴـﺘﻨﺪ ﻛـﻪ‪،‬‬ ‫اھﺎﻟﻲ ﺷﮫﺮ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺧﺘﻨﻪ‪ ،‬دردﻧﺎكاﻧﺪ و ﻣﺤﺎرﺑﻪ و ﻣﺪاﻓﻌﻪ ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺑﺮ ﺷﮫﺮ ھﺠـﻮم‬ ‫آور ﺷﺪه‪ ،‬ﺣﻤﻮر و ﺷـﻜﯿﻢ را از دم ﺷﻤﺸـﯿﺮ ﮔﺬراﻧﯿﺪﻧـﺪ‪ ،‬و زن و ﺑﭽـﻪ ﺷـﮫﺮ را اﺳـﯿﺮ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ؛ اﻣﺎ ﻳﻌﻘﻮب ازﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺳﺨﺖ دﻟﮕﺮان ﺷﺪ‪ .‬اﻳﺸﺎن را ﻣﻼﻣـﺖ ھﻤـﻲ ﻛـﺮد‪ ،‬اﻣـﺎ‬ ‫اﻳﺸﺎن ﺟﺰ ﺑﻲﻋﺼﻤﺖ ﻧﻤﻮدن ﺧﻮاھﺮ ﺧـﻮد دﺳـﺖآوﻳـﺰي ﺑـﺮاي ﻛﺸـﺘﺎر ﻧﺎھﻨﺠـﺎر ﺧـﻮد‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ)ﭘﯿﺪاﻳﺶ ‪.(٣١ :٣٤‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪ -٨‬زﺑﻮﻟﻮن)ﻣﻨﺰل(ﺷﺸــﻤﯿﻦ ﭘﺴــﺮ ﻳﻌﻘـﻮب و ﻟﯿﺌــﻪ در ﻣﯿــﺎن اﺳــﺒﺎط ﺑﻨــﻲ اﺳــﺮاﺋﯿﻞ وي‬ ‫ﻣﻘﺎﻣﻲ ﺑﺲ واﻻ و ﺑﺎ اھﻤﯿﺖ داﺷﺖ ﻗﺒﯿﻠﻪ او در ﺷﻤﺎل ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺳﺎﻛﻦ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪٤٨‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫‪ -٩‬ﻳﺴﺎ ﻛﺎر)اﺟﺮت ﻣﻲآورد(ﭘﻨﺠﻤـﯿﻦ اوﻻد ﻳﻌﻘـﻮب از ﻟﯿﺌـﻪ ﭘﯿـﺪاﻳﺶ ‪ ١٨ :٣٠‬ﻛـﻪ ﻧﺒـﻮت‬ ‫ﻳﻌﻘﻮب درﺑﺎره وي ﺗﻜﻤﯿﻞ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻃﺎﻳﻔﻪ ﻳﺴﺎ ﻛﺎر ﻣﺸﻐﻮل زﺣﻤﺎت ﻓﻼﺣﺖ ﺑﻮده‪ ،‬ﻗﺒﺎﻳـﻞ‬ ‫ﻣﺴﺎﻓﺮﻳﻦ ھﻤﻮاره ﺑﺎ وي ﻣﻲﺟﻨﮕﯿﺪﻧـﺪ‪ .‬و دو ﻧﻔـﺮ از ﭘﺎدﺷـﺎھﺎن‪ ،‬ﻳﻌﻨـﻲ ﻳﻌﺸـﺎ و آﻳﻠـﻪ‬ ‫ازﻳﻦ ﺳﺒﻂ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫‪ -١٠‬اﺷﯿﺮ)ﺧﻮﺷﺤﺎل(و او ھﺸﺘﻤﯿﻦ ﭘﺴﺮ ﻳﻌﻘﻮب ﺑﻮد ﻛﻪ زﻟﻔﻪ ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﺪﻧﯿﺎ آورد‪ .‬اﺷﯿﺮ‬

‫‪co‬‬

‫ﭼﮫﺎر ﭘﺴﺮ و ﻳﻚ دﺧﺘﺮ داﺷﺖ‪ .‬ﻃﺎﻳﻔـﻪ او ﭘﻨﺠﻤـﯿﻦ ﻃﺎﻳﻔـﻪاي ﺑـﻮد‪ .‬ﻛـﻪ ﭘـﺎي ﺑـﻪ زﻣـﯿﻦ‬

‫‪e.‬‬

‫ﻛﻨﻌﺎن ﮔﺬارد‪ .‬اﺷﯿﺮ ﺟﺪﻳﺪ ﻳﻜﻲ از ﻗﺒﺎﻳﻞ دوازدهﮔﺎﻧﻪ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑﻪ ﻧﺎم اﺷﯿﺮ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﻣﺤــﻞ ﺳــﻜﻮﻧﺖ اﻳﺸــﺎن در ﺷــﻤﺎل ﻏﺮﺑــﻲ ﻓﻠﺴــﻄﯿﻦ ﺑــﻮد‪ .‬در ﺗــﺎرﻳﺦ داود و ﺣﺰﻗﯿــﺎ ﺑــﺎ‬ ‫اﺣﺘﺮام ﺗﻤﺎم ذﻛﺮ ﮔﺸﺘﻪاﻧﺪ و ﺟﻨﺎي ﻧﺒﯿﻪ)ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ(ﻧﯿﺰ از اﻳﻦ ﻃﺎﻳﻔﻪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪ -١١‬ﻳﻮﺳﻒ)ﺧﻮاھﺪ اﻓـﺰود(اول زاده ﻳﻌﻘـﻮب از راﺣﯿـﻞ ﻛـﻪ در ﻓـﺪان آرام ﭘـﺲ از آﻧﻜـﻪ‪،‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺧﺪاوﻧﺪ راﺣﯿﻞ را ﺑﯿﺎد آورد و اﺳﺘﻐﺎﺛﻪاش را ﺷﻨﯿﺪ‪ ،‬ﺗﻮﻟﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﭘﯿﺪاﻳﺶ ‪ ٢٤ -٢٢ :٣٠‬و ﻣﺎدرش ﺑﻪ واﺳﻄﻪ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺧﺪاوﻧـﺪ‪ ،‬ﭘﺴـﺮ دﻳﮕـﺮي ﺑـﻪ‬ ‫وي ﻛﺮاﻣﺖ ﺧﻮاھﺪ ﻓﺮﻣﻮد وي را ﻳﻮﺳﻒ ﻧـﺎم ﻧﮫـﺎد‪ .‬او و ﺑـﺮادرش ﺑﻨﯿـﺎﻣﯿﻦ)ﺑﻦ ﻳـﺎﻣﯿﻦ(‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اﺳــﺒﺎب ﺣﺴــﺪ ﺳــﺎﻳﺮ ﺑــﺮادراﻧﺶ ﮔﺮدﻳﺪﻧــﺪ‪ .‬ﻳﻮﺳــﻒ را ﺑــﻪ ‪ ٢٠‬ﭘــﺎره ﻧﻘــﺮه ﺑــﻪ ﻓﻮﻃﯿﻔــﺎر‬ ‫)ﻣﺨﺘﺺ آﻓﺘﺎب(رﺋﯿﺲ ﺧﻮاﺟﻪ ﺳﺮاﻳﺎن ﻓﺮﻋـﻮن ﻣﺼـﺮ ﻓﺮوﺧﺘﻨـﺪ‪ .‬ﻳﻮﺳـﻒ ﻛـﻪ در ﺗﻔﺴـﯿﺮ‬

‫‪w‬‬

‫ﺧﻮاب ﮔﻮي ﺳﺒﻘﺖ از ھﻤﻪ رﺑﻮد؛ ﺑﻪ ﺳﻠﻚ ﻛﺎھﻨﺎن در آﻣﺪ و از ﺟﻤﻠﻪ ﻛﮫﻨﻪ ﻣﺤﺴـﻮب‬ ‫ﮔﺸﺖ‪ .‬ﻧﺎﭼﺎر اﺳﻨﺎت دﺧﺘﺮ»ﺧﻮﻃﻲ ﻓﺎرع«ﻛﺎھﻦ اون ﺑﻪ ھﻤﺴﺮي وي درآﻣﺪ‪ .‬اﺳـﻨﺎت‬ ‫دوﺷﯿﺰه ﺧﻮش‪ -‬ﻣﻨﻈﺮي ﺑﻮد و در ﻧﮫﺎﻳﺖ رﻓﺎه و آﺳﻮدﮔﻲ ﺑﺴﺮ ﻣـﻲﺑـﺮد‪ .‬وي را ھﻔـﺖ‬ ‫ﻛﻨﯿﺰ ﺑﻮد و ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎران‪ ،‬ﺧﻮد را‪ ،‬دﺳـﺖ رد ﺑـﺮ ﺳـﯿﻨﻪ ﻣـﻲﻧﮫـﺎد‪ ،‬ﺟـﺰ‪ ،‬اول زاده‬ ‫ﻓﺮﻋﻮن را ﻛﻪ ﺑﻪ اﻣﯿﺪ وﺻﺎل ﻣﻲداﺷﺖ‪ .‬روزي ﻧﻈﺮش ﺑﺮ ﺟﻤﺎل ﺑﻲﻣﺜﺎل ﻳﻮﺳﻒ اﻓﺘـﺎد‬ ‫و دل در ﮔﺮو ﻋﺸﻖ او ﺳـﭙﺮد‪ .‬ﻗـﺪم ﭘـﯿﺶ ﮔﺬاﺷـﺖ و ﺧﻮاﺳـﺖ وي را ﺑﺒﻮﺳـﺪ‪ ،‬ﻟﻜـﻦ‬ ‫ﻳﻮﺳﻒ دﺳﺖ رد ﺑﺮ ﺳﯿﻨﻪ وي ﻧﮫﺎد و ﻧﺨﻮاﺳـﺖ دﺧﺘـﺮي ﺑـﺖﭘﺮﺳـﺖ وي را ﺑﻮﺳـﯿﺪه‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ؛ اﻣﺎ ﭼﻮن اﺷﻜﮫﺎي ﺣﺴﺮت ﺑﺮ رﺧﺴـﺎر اﺳـﻨﺎت روان دﻳـﺪ‪ ،‬دﺳـﺖ ﻣﺮﺣﻤـﺖ ﺑـﺮ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺳﺮش ﻛﺸﯿﺪه ﺧﺪا ﻳﺘﻌﺎﻟﻲ را ﺑﺮ ھﺪاﻳﺖ وي ﺑﻪ اﻳﻤﺎن ﺣﻘﯿﻘﻲ اﺳﺘﺪﻋﺎ ﻧﻤـﻮده از وي‬ ‫ﻛﻨﺎره ﺟﺴﺖ‪ .‬دﺧﺘﺮ ﭼـﻮن ﭼﻨـﯿﻦ دﻳـﺪ‪ ،‬ﺑﺘﮫـﺎي ﺧـﻮد را از روزن ﺑـﻪ زﻳـﺮ اﻧﺪاﺧﺘـﻪ ﺗﺎﺋـﺐ‬ ‫ﮔﺸﺖ و ﻣﺪت ھﻔﺖ روز در ﻗﺼﺮ ﺧﻮد اﻗﺎﻣﺖ ورزﻳﺪه‪ ،‬در آﺧـﺮ اﻳـﺎم اﻗﺎﻣـﺖ‪ ،‬ﻓﺮﺷـﺘﻪاي‬ ‫ﺑﺪو ﻇﺎھﺮ ﮔﺸﺘﻪ وي را ﺗﺴـﻠﻲ ھﻤـﻲ داد و از آن ﭘـﺲ در زﻓـﺎف اﻋﻈـﻢ ﺑـﻪ ﻳﻮﺳـﻒ‬ ‫ﺗﺰوﻳﺞ ﮔﺮدﻳﺪ؛ ﻛﯿﺎﺳﺖ و ﺳﯿﺎﺳﺖ‬ ‫‪٤٩‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻳﻮﺳﻒ وي را آﻧﭽﻨﺎن ﺟﺎﻳﮕﺎھﻲ در ﺟﺎﻣﻌﻪ آن روزي ﺑﺨﺸﯿﺪ ﻛﻪ ﻃﺮف ﺣـﻞ ﻣﺸـﻜﻼت‬

‫‪m‬‬

‫و ﻣﻌﺘﻤﺪ در ﻗﻀـﺎوت ﺑـﯿﻦ آﺣـﺎد ﻣـﺮدم ﺷـﺪ‪ .‬ﺑﯿﺴـﺖ و دو ﺳـﺎل ﺑﻌـﺪ ﺑـﻪ ﺗﻘﺎﺿـﺎي او‪،‬‬

‫‪co‬‬

‫ﭘﺪرش ﻳﻌﻘﻮب ﺑﺎ اﺳﺒﺎط ﺧﻮد و ﺧﺎﻧﻮاده و ﻳﺎراﻧﺶ ﻛﻪ ﺟﻤﻌﺎ ھﻔﺘﺎد ﻧﻔـﺮ ﻣـﻲﺷـﺪﻧﺪ ﺑـﻪ‬

‫‪e.‬‬

‫ﺳﻮي ﻣﺼﺮ روان ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﻌﻘﻮب ھﻔﺪه ﺳـﺎل‪ ،‬ﭘـﺲ از ورود ﺑـﻪ ﻣﺼـﺮ‪ ،‬ﺑﻌـﺪ از ﺑﺮﻛـﺖ‬ ‫وداع ﮔﻔﺖ‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﺋﯿﻞ)ﺋﻞ(‬

‫‪et‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫دادن ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪان ﻳﻮﺳﻒ و ﺟﻤﯿﻊ اوﻻد ﺧﻮﻳﺶ در ﺳﻦ ‪ ١٤٧‬ﺳﺎﻟﮕﻲ‪ ،‬ﺳﺮاي ﻓـﺎﻧﻲ را‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫از ﺟﻤﻠـﻪ ﻛﺸــﻔﯿﺎت ﻣﮫﻤــﻲ ﻛــﻪ ﺑــﻪ روﺷــﻦ ﺷــﺪن ﭼﮕــﻮﻧﮕﻲ ﺗــﺪوﻳﻦ ﻗــﻮاﻧﯿﻦ ﺣﻀــﺮت‬ ‫ﻣﻮﺳﻲ ﻳﺎري ﻧﻤﻮده‪ ،‬ﻳﺎﻓﺘﻪھﺎﻳﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺳـﺎل ‪ ١٩٢٨‬در ﻣﺤﻠـﻲ ﻣﻮﺳـﻮم ﺑـﻪ‬

‫‪w‬‬

‫»رأس ﺷﻤﺮه«]‪[١٦‬واﻗﻊ در ﺳﻮرﻳﻪ‪ ،‬ﻧﺼﯿﺐ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه ﺷﮫﺮ»اوﮔﺎرﻳﺖ«دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﮫﺮ در دو ھﺰار ﺳﺎﻟﻖ‪.‬م‪ ،‬از ﻣﺮاﻛـﺰ ﻣﮫـﻢ‬ ‫و ﻋﻤﺪه ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻲ و ﺗﻤﺪن ﺑﺸﻤﺎر ﻣﻲرﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﯿﺎن آﺛﺎر ﻣﮫﻤـﻲ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺟﮫـﺖ‬ ‫ﺣﻔﺎري ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ‪ ،‬ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاي ﻣﻤﻠﻮ از ﺻﺪھﺎ ﻛﺘﯿﺒﻪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧـﻂ ﻣﯿﺨـﻲ و ﺑـﻪ زﺑـﺎن‬ ‫آن دوره ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮرد ﻛـﻪ ﮔﻮﻳـﺎ ﺑـﺮاي اﺳـﺘﻔﺎده ﻛﺎھﻨـﺎن و‬ ‫ﻛﺎﺗﺒﺎن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺘـﻪاﻧـﺪ‪ .‬در اﻳـﻦ ﻛﺘﯿﺒـﻪھـﺎ درﺑـﺎره اﻗـﻮاﻣﻲ ھﻤﭽـﻮن‬ ‫ﺣﻮﻳـﺎن‪ ،‬ﺣﺘﯿﮫـﺎ و ﻋﺒﺮاﻧﯿـﺎن ﻣﻄـﺎﻟﺒﻲ ذﻛـﺮ ﮔﺮدﻳـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬اوﮔﺎرﻳـﺖ‪ ،‬ﻇـﺎھﺮا در ﺣــﺪود‬ ‫‪١٤٠٠‬ق‪.‬م ھﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ھﺠﻮم ﻋﺒﺮاﻧﯿﺎن ﻣﻨﮫﺪم ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻣﻀﺎﻣﯿﻦ دﻳﻨﻲ اﻳﻦ ﻛﺘﯿﺒﻪھﺎ‪ ،‬ﻧﻤﻮدار ﭘﺮﺳﺘﺶ و اﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﺧﺪاﻳﺎن ﻣﺘﻌـﺪدي اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬ ‫در ﻣﯿﺎن آﻧﮫﺎ‪ ،‬اﻟﮫﻪ ﺋﯿﻞ‪ ،‬از ھﻤﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑﻨﻈـﺮ ﻣـﻲرﺳـﺪ ﻛـﻪ آﻳـﯿﻦ آﻧﮫـﺎ در‬ ‫اﺻﻞ ﻳﻜﺘﺎﭘﺮﺳﺘﻲ و ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﭘﺮﺳﺘﯿﺪن»ﺋﯿﻞ«]‪[١٧‬ﺑﻮده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻛﺘﯿﺒﻪھـﺎ ﺑـﻪ ﻛـﺮات‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺎم»ﺑﻌﻞ«ﻓﺮزﻧﺪ»ﺋﯿﻞ«و»اﺷﯿﺮﻳﻢ«اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدھﺪ‪ ،‬از ﻣـﺪﺗﮫﺎ‬ ‫ﻗﺒﻞ وﺟﻮد و ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺧﺪاﻳﺎن ﻣﺘﻌﺪد در ﻣﯿﺎن ﻣﺮدم آن‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮل و راﻳﺞ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑـﺮ‬ ‫ﻃﺒﻖ اﺳﻨﺎد اﻛﺘﺸﺎﻓﻲ در»رأس ﺷﻤﺮه«‪ ،‬وﺟﻮد ﻛﺘﺎﺑﺖ و ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺣﻘﻮﻗﻲ در ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺑﻪ ﻗﺒـﻞ از ﻇﮫـﻮر ﺣﻀـﺮت ﻣﻮﺳـﻲ ﻣـﻲرﺳـﺪ‪ .‬ھﻤﭽﻨـﯿﻦ اﻟـﻮاح اﻛﺘﺸـﺎﻓﻲ‪،‬‬ ‫ﺻﺤﺖ ﻧﻈﺮﻳﻪ وﺿﻊ ﻗﻮاﻧﯿﻦ را ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺑـﺎر از ﺟﺎﻧـﺐ ﻣﻮﺳـﻲ رد ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬دﻳﮕـﺮ‬ ‫آﻧﻜﻪ‪ ،‬آداب و ﻣﺮاﺳﻤﻲ ﻛﻪ در ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج و ﺳﻔﺮ ﻻوﻳـﺎن‪ ،‬ﺷـﺮح آن آﻣـﺪه ﺳـﺎﺑﻘﻪاي‬

‫‪co‬‬

‫‪m‬‬

‫ﺑﺴﯿﺎر‬

‫‪e.‬‬

‫‪٥٠‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﭘﯿﺶ از ﻣﻮﺳﻲ و ﺑﻨﻲ اﺳـﺮاﺋﯿﻞ دارد‪ .‬ﻣﻌﻤـﻮل ﺑـﻮدن اﻳـﻦ رﺳـﻮم در ﮔﺬﺷـﺘﻪ دور‪ ،‬از‬

‫‪ab‬‬

‫ﺻﺎﻓﻲ ﺣﻮادث ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ راه ﺗﻜﺎﻣﻞ ﭘﯿﻤﻮده و ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ ﻓﻘـﻂ ﺑـﺎ ﻣـﻮرد‬

‫‪.K‬‬

‫ﺧﺪاي ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار دادن آن آداب و رﺳﻮم و ﭘﯿﺮاﺳﺘﻨﺶ از ﺑﻌﺾ اﻣﻮر‪ ،‬آن را ﺟﮫﺖ ﺳﺘﺎﻳﺶ‬ ‫در ﻛﺘﯿﺒــﻪھــﺎي »رأس ﺷــﻤﺮه«ﺗﺼــﻮﻳﺮي از»ﺋﯿــﻞ«ﺑﭽﺸــﻢ ﻣــﻲﺧــﻮرد ﻛــﻪ ﺑــﺮ ﺗﺨﺘــﻲ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻧﺸﺴﺘﻪ و ﭘﺎدﺷﺎه اوﮔﺎرﻳﺖ ﺑﻪ او ھﺪﻳﻪاي ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻣﻲدارد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ ﻛﺘﯿﺒﻪ‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮط‬ ‫ﺑﻪ ﻗﺒﻞ از ﻧﺰول ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﻮﺳﻲ و ﭘﯿﺶ از ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪن ﺗﻮرات اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻔـﺎد‬

‫‪w‬‬

‫آن‬ ‫‪٥١‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﻮﺳﻲ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ دارد‪ .‬اﻳﻨﮫـﺎ ھﻤﮕـﻲ دال ﺑـﺮ ﻳﻜﺘﺎﭘﺮﺳـﺘﻲ اﻗـﻮام ﺳـﺎﻛﻦ در‬ ‫ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ‪ ،‬ﭘﯿﺶ از ﻇﮫﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪٥٢‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪............................................................ ................................................‬‬ ‫ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ(‬ ‫داﺳﺘﺎن ﺑﻪ دﻧﯿﺎ آﻣـﺪن ﻣﻮﺳـﻲ و رھـﺎ ﻛـﺮدﻧﺶ در ﻛﻨـﺎر ﻧﯿـﺰار رود ﻧﯿـﻞ و ﺗﺮﺑﯿـﺖ او در‬ ‫ﺧﺎﻧــﺪان ﻓﺮﻋــﻮن‪ ،‬ﻣــﺎﺟﺮاﻳﻲ اﺳــﺖ ﻛــﻪ‪ ،‬ﺑﯿــﺎن ھﻤــﻪ آﻧﮫــﺎ در اﻳــﻦ ﺳــﻄﻮر ﺑــﻪ ﺗﻔﺼــﯿﻞ‬ ‫ﻣﻲاﻧﺠﺎﻣﺪ‪ .‬درﺑﺎره زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻮﺳﻲ ﻧﯿﺰ اﻓﺴﺎﻧﻪھﺎ و داﺳﺘﺎﻧﮫﺎي زﻳﺎدي ﻧﻮﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬اﻣـﺎ‬ ‫رﻳﺸﻪ ھﻤﻪ داﺳﺘﺎﻧﮫﺎ‪ ،‬ھﻤﺎﻧﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪھﺎي ﻋﮫﺪ ﻋﺘﯿﻖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫داﺳﺘﺎن رھﺎ ﻛﺮدن ﻣﻮﺳﻲ در ﺳﺒﺪ ﻗﯿﺮ اﻧﺪود ﺑﺮ روي رود ﻧﯿﻞ‪ ،‬رﻳﺸﻪ در اﻓﺴﺎﻧﻪھـﺎ و‬

‫‪co‬‬

‫ﻗﺼﺼﻲ دارد ﻛﻪ در آن زﻣﺎن در ﺑﯿﻦ اﻟﻨﮫﺮﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺼـﺮ‪ ،‬روم‪ ،‬اﻳـﺮان و ﺟﺎھـﺎي دﻳﮕـﺮ راﻳـﺞ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ اﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﻣﻮﺳﻲ ﻧﺒﻮده ﻛﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﺳﺮ ﮔﺬﺷﺘﻲ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﺧﻼﺻﻪ داﺳﺘﺎن ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ‪ :‬ﻣﺮدي از ﺧﺎﻧﻮاده ﻻوي ﺑﻪ ﻧـﺎم ﻋﻤﺮام)ﻋﻤـﺮان(]‪[١٨‬‬

‫‪lin‬‬

‫زﻧﻲ ﻣﻲﮔﯿﺮد‪ ،‬از آن زن ﭘﺴﺮي ﺑﻪ دﻧﯿﺎ ﻣﻲآﻳﺪ و ﭼﻮن ﻧﯿﻜﻮ ﻣﻨﻈﺮ ﺑﻮده ﺳﻪ ﻣﺎه ﭘﻨﮫﺎن‬

‫‪ab‬‬

‫ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬آﻧﮕﺎه در ﺳﺒﺪي ﻗﯿﺮ اﻧﺪود در ﻛﻨﺎر ﻧﯿﺰار رود ﻧﯿﻞ رھﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬دﺧﺘﺮ ﻓﺮﻋـﻮن‬ ‫و در رواﻳﺎت دﻳﮕﺮ زن ﻓﺮﻋﻮن‪ ،‬در ﻛﻨﺎر ﻧﯿـﻞ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟـﻪ ﻧـﻮزاد ﺷـﺪه او را از آب ﻣـﻲﮔﯿـﺮد‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫ﻣﺮﻳﻢ‪ ،‬ﺧﻮاھﺮ ﻣﻮﺳﻲ دوان دوان ﻧﺰد دﺧﺘﺮ ﻓﺮﻋﻮن رﻓﺘﻪ و ﻣـﻲﮔﻮﻳـﺪ زﻧـﻲ ﺳـﺮاغ دارد‬

‫‪.K‬‬

‫ﻛﻪ ﭘﺴﺘﺎﻧﮫﺎﻳﺶ ﭘـﺮ از ﺷـﯿﺮ اﺳـﺖ و ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺑﭽـﻪ را ﺷـﯿﺮ دھـﺪ؛ ﺷـﺎھﺰاده ﺧـﺎﻧﻢ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻓﺮﻋﻮﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻣﺎدر ﻣﻮﺳﻲ ﻣﺄﻣﻮر ﺷﯿﺮ دادن ﻧﻮزاد ﻣﻲﺷـﻮد‪ ،‬ﻣﻮﺳـﻲ‬ ‫ﺑﺰرگ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮي ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬ ‫واژه ﻣﻮﺳﻲ ﻣﻌﺎﻧﻲ دﻳﮕﺮ دارد ﻛﻪ ﺧﻮاھﯿﻢ ﮔﻔﺖ‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫ﺷﺎھﺰاده ﺧﺎﻧﻢ ﻣﺼﺮي اﻳﻦ ﻧﺎم را ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ)از آب ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ(ﺑﺮ او ﻣﻲﮔﺬارد اﻣـﺎ‬ ‫ﻧﻈﯿﺮ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن در روم ﺑﺮاي روﻣﻮس و روﻣﻮﻟﻮس]‪[١٩‬اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده‬ ‫‪٥٣‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻛﻪ‪ :‬ﻳﻜـﻲ از ﭘﺎدﺷـﺎھﺎن آﻟـﭗ از ﻧﺴـﻞ اﻧـﻪ]‪[٢٠‬دو ﭘﺴـﺮ داﺷـﺖ ﺑـﻪ ﻧـﺎم‬ ‫ﻧﻮﻣﻲﺗﻮر و آﻣﻮﻟﻲﻳﻮس‪ .‬در ھﻨﮕﺎم ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯿﺮاث ﺳﻠﻄﻨﺖ را ﺑﻪ ﻧﻮﻣﻲﺗـﻮر و ﻏﻨـﺎﻳﻢ و‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺛﺮوت ﺧﻮد را ﺑﻪ آﻣﻮﻟﻲﻳﻮس ﺑﺨﺸﯿﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪا او ﺑـﺮ ﺑـﺮادر ﺷـﻮرﻳﺪ‪ .‬ﻧـﻮﻣﻲﺗـﻮر دﺧﺘـﺮي‬ ‫داﺷﺖ ﺑﻪ ﻧﺎم رﺋﺎ ﻛﻪ در رواﻳﺎت از وي ﺑﻪ ﻧﺎﻣﮫﺎي اﻳﻠﯿﺎ و ﺳﯿﻠﻮﻳﺎ ﻧﯿﺰ ﻳﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫آﻣﻮﻟﻲﻳﻮس از ﺗﺮس دﺧﺘﺮ ﺑﺮادر‪ ،‬او را ﺑﻪ ﻣﻌﺒﺪ وﺳﺘﺎ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺪ ﺗﺎ ﺑـﺮاي ھﻤﯿﺸـﻪ ﺑـﺎ‬ ‫ﻛﺮه ﺑﻤﺎﻧﺪ؛ ﻟﯿﻜﻦ ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻲ»رﺋﺎ«ﻛﻪ ﺑﺎﻛﺮه ﺑﻮد ﺑﺮ ﺧﻼف ﻣﻌﻤﻮل ﺣﺎﻣﻠـﻪ ﻣـﻲﺷـﻮد‪،‬‬ ‫ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺮدي ﺑﺎ او ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻛـﺮده ﺑﺎﺷـﺪ؛ ﻛـﻪ اﻳـﻦ داﺳـﺘﺎن ﺑـﻪ داﺳـﺘﺎن ﺣﻀـﺮت‬ ‫ﻣﺮﻳﻢ ﻧﯿﺰ ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫آﻣﻮﻟﻲﻳﻮس ﻗﺼﺪ ﻛﺸﺘﻦ»رﺋﺎ«ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ وﺳﺎﻃﺖ دﺧﺘﺮ ﺧﻮد»آن ﺗﻮ«‪ ،‬از ﻛﺸـﺘﻦ‬ ‫او ﺻﺮﻓﻨﻈﺮ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم»رﺋﺎ«وﺿﻊ ﺣﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ و دو ﭘﺴﺮ زﻳﺒﺎ و ﻧﯿﺮوﻣﻨﺪ‬

‫‪co‬‬

‫‪m‬‬

‫‪٥٤‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﺑﻪ دﻧﯿﺎ ﻣﻲآورد ﺑﻪ دﺳﺘﻮر آﻣﻮﻟﻲﻳﻮس‪ ،‬دو ﻛﻮدك را در ﺳﺒﺪي ﻗﯿـﺮ اﻧـﺪود ﮔﺬاﺷـﺘﻪ و‬

‫‪lin‬‬

‫ﺑﺮ روي رودﺧﺎﻧﻪ رھﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﺒﺪ در ﺳﺎﺣﻠﻲ ﺑﻪ ﮔﻞ ﻣﻲﻧﺸﯿﻨﺪ و ﻣـﺎده ﮔﺮﮔـﻲ دو‬ ‫ﭘﺴﺮ را ﻛﻪ رﻣﻮس و روﻣﻮﻟﻮس ﻧﺎم ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺷﯿﺮ داده و ﺑﺰرگ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬و ﺳﺮاﻧﺠﺎم دو‬

‫‪ab‬‬

‫ﺑﺮادر ﺑﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﻲرﺳﻨﺪ و ﻛﺸﻮر روم را ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲآورﻧﺪ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫در اﻓﺴــﺎﻧﻪھــﺎي اﻳﺮاﻧــﻲ‪ ،‬داﺳــﺘﺎن داراب]‪[٢١‬و ﺑــﻪ آب اﻧــﺪاﺧﺘﻦ وي در ﻧــﻮزادي‪ ،‬در‬

‫‪.K‬‬

‫ﺳــﺒﺪي ﻗ ﯿﺮاﻧــﺪود ﻛــﻪ در ﺷــﺎھﻨﺎﻣﻪ ﻣﻔﺼــﻞ از آن ﻳــﺎد ﺷــﺪه‪ ،‬ﻣﻌــﺮوف اﺳــﺖ)‪ .(١‬در‬ ‫داﺳــﺘﺎﻧﮫﺎي ﺳــﻮﻣﺮي اﻓﺴــﺎﻧﻪ»ﺳــﺎرﮔﻦ«]‪[٢٢‬ﭘﺎدﺷــﺎه ﺳــﻮﻣﺮ ﻛــﻪ ﺳﺮﮔﺬﺷــﺖ او در‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اﻟﻮاﺣﻲ ﻛﻪ از ﺳﻪ ھﺰار ﺳﺎل ﭘﯿﺶ ﭘﯿﺪا ﺷﺪ ذﻛﺮ ﮔﺮدﻳﺪه ﻛﻪ ﮔﻮﻳﺎ ﻣﺎدرش ﺑﻪ دﻻﻳﻠـﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺑـﺪ ﻧـﺎﻣﻲ ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل داﺷـﺘﻪ اﺳـﺖ‪ ،‬او را در ﺳـﺒﺪي ﻗﯿﺮاﻧـﺪود‪ ،‬در آب ﻓـﺮات رھـﺎ‬

‫‪w‬‬

‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬وي ﭘﺲ از رھﺎﻳﻲ از آب و ﺑﺰرگ ﺷﺪن‪ ،‬ﺳـﺎرﮔﻦ ﻧـﺎم ﻣـﻲﮔﯿـﺮد‪ .‬و ﺑﻮاﺳـﻄﻪ‬ ‫ﻟﯿﺎﻗﺖ ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎھﻲ ﺳﻮﻣﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬ ‫داﺳﺘﺎﻧﮫﺎي ﻣﺘﻌﺪد دﻳﮕﺮ ﻛﻪ در آن ﺣﺪود رواج داﺷﺘﻪ و اﻳﻦ داﺳﺘﺎﻧﮫﺎ و اﻓﺴﺎﻧﻪھﺎ ﻛﻪ‬ ‫ﻧﻘﻞ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺪون ﺷﻚ‪ ،‬در ﺳﺎﺧﺘﻦ داﺳﺘﺎن زﻧﺪﮔﻲ ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﺪھﺎ ﻣـﺆﻟﻔﯿﻦ‬ ‫ﺗﻮرات ﻧﻮﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻲﺗﺄﺛﯿﺮ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ در ﺳﻮرهھﺎي ﻣﺒﺎرﻛﻪ ﻗﺼﺺ و ﻃﻪ از ﻃﻐﯿﺎن ﻓﺮﻋـﻮن و ﻛﺸـﺘﻦ ﻧـﻮزادان‬ ‫ﭘﺴﺮ و وﺣﻲ ﺷﺪن ﺑﻪ ﻣﺎدر ﻣﻮﺳﻲ ﺟﮫﺖ ﺷﯿﺮ دادن ﻣﻮﺳﻲ و اﻧﺪاﺧﺘﻦ او ﺑﻪ درﻳـﺎ و‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻦ او ﺗﻮﺳﻂ آل ﻓﺮﻋﻮن ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪» .‬وﻗﺎﻟﺖ اﻣﺮأت ﻓﺮﻋﻮن ﻗـﺮت ﻋـﯿﻦ ﻟـﻲ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫وﻟﻚ ﻻ ﺗﻘﺘﻠﻮه«)‪)(٢‬و ﮔﻔﺖ زن ﻓﺮﻋﻮن ﻛﻪ ﻧﻮر ﭼﺸﻢ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﻣﻦ و ﺑﺮاي ﺗـﻮ و او را‬ ‫ﻣﻜــﺶ( ﻳﻌﻨــﻲ ھﻨﮕــﺎﻣﻲ ﻛــﻪ ﺑــﻪ ﻓﺮﻣــﺎن ﺧﺪاوﻧــﺪ ﻣــﺎدر ﻣﻮﺳــﻲ او را در ﺗــﺎﺑﻮت‬ ‫ﮔﺬاﺷﺖ)‪(٣‬و ﺑﺮ آب رھﺎ ﻛﺮد ﺗﻮﺳﻂ زن ﻓﺮﻋﻮن از آب ﻧﺠﺎت ﻳﺎﻓﺖ و ﺑﻪ وﺳـﺎﻃﺖ ﻣـﺮﻳﻢ‬ ‫ﺧﻮاھﺮ ﻛﻮﭼﻚ ﻣﻮﺳﻲ‪ ،‬ﻣﺎدر ﻋﮫﺪهدار ﺷﯿﺮ دادن او ﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮد دﻧﺎه اﻟﻲ اﻣّـﻪ ﻛـﻲ ﺗﻘـﺮ‬ ‫ﻋﯿﻨﮫﺎ و ﻻ ﺗﺤﺰن)‪)(٤‬ﭘﺲ ﺑﺎز‪ -‬ﮔﺮداﻧﯿﺪﻳﻢ او را ﺑﻪ ﺳﻮي ﻣﺎدرش ﺗﺎ ﺑﯿﺎﺳﺎﻳﺪ ﭼﺸـﻤﺶ و‬ ‫اﻧﺪوھﮕﯿﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ(ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ آﻧﮕﺎه ﻣﺎﺟﺮاھﺎي ﻣﻮﺳﻲ و دﺷﻤﻨﯿﮫﺎي ﻓﺮﻋـﻮن و ﺧـﺎرج‬ ‫ﺷﺪﻧﺶ از ﻣﺼﺮ و رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻣﺪﻳﻦ و ھﺸﺖ ﺳﺎل ﺗﺎ ده ﺳﺎل ﻛﺎر ﻛـﺮدن در آﻧﺠـﺎ‬ ‫و ازدواج ﺑﺎ دﺧﺘﺮ ﺷﻌﯿﺐ)ﺻﻔﻮرا(‬

‫‪m‬‬

‫)‪ .(١‬ﭘﺎدﺷﺎھﻲ ھﻤﺎي‪ ،‬ﺷﺎھﻨﺎﻣﻪ‪ ،‬ﭼﺎپ دﺑﯿﺮ ﺳﯿﺎﻗﻲ‪ ،‬ج ‪ ،٣‬ص ‪١٥٤٤‬‬

‫‪co‬‬

‫)‪ .(٢‬آﻳﻪھﺎي ‪ ٣‬ﺗﺎ ‪ ٩‬ﺳﻮره ﻗﺼﺺ‪.‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪e.‬‬

‫)‪ .(٣‬آﻳﻪ ‪ ٤٠‬ﺳﻮره ﻃﻪ‪.‬‬

‫)‪ .(٤‬آﻳﻪ ‪ ١٢‬ﺳﻮره ﻗﺼﺺ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪٥٥‬‬

‫‪et‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻓﺮﻋﻮن را ﻣﻔﺼﻼ ﺑﯿﺎن داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪(١) .‬‬

‫‪.K‬‬

‫]‪[٢٣‬و ﺑﺎ زﮔﺸﺖ او و دﻳﺪن آﺗﺶ در ﻛﻮه ﻃﻮر و ﻣﺒﻌﻮث ﺷﺪن ﺑـﻪ ﻧﺒـﻮت و ﻗﯿـﺎم ﻋﻠﯿـﻪ‬ ‫در ﺗﻮرات ﺷﺮح ﻛﺎﻣﻞ زﻧﺪﮔﻲ ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ ﻧﯿﺎﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬و ﻓﻘﻂ اﺷـﺎراﺗﻲ دارد ﺑـﻪ‬

‫‪w‬‬

‫ﺧﺮوج ﻣﻮﺳﻲ از ﻣﺼﺮ و رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺷﮫﺮ ﻣﺪﻳﻦ ﻧﺰد ﺷﻌﯿﺐ)ﻳﺘﺮون(ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﻛﺎھﻦ ﻣﺪﻳﻦ و‬ ‫ھﻔــﺖ ﺳــﺎل ﭼﻮﭘــﺎﻧﻲ ﻛــﺮد ن و ازدواج ﺑــﺎ ﺻــﻔﻮرا دﺧﺘــﺮ ﺷــﻌﯿﺐ و ﻣﺒﻌــﻮث ﺷــﺪن ﺑــﻪ‬ ‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮي و ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻣﺼﺮ‪.‬‬ ‫اﻣــﺎ ﻳــﻚ ﺗــﺎرﻳﺦ ﻋﺒــﺮي ﺑــﻪ ﻧــﺎم»ﺳــﺪر ھــﺪوروت«ﮔــﺰارش دﻳﮕــﺮي ﻧﯿــﺰ از زﻧــﺪﮔﻲ‬ ‫ﻣﻮﺳﻲ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ( داده اﺳﺖ و آن اﻳﻨﻜﻪ»ﻣﻮﺳـﻲ ھﻨﮕـﺎﻣﻲ ﻛـﻪ از ﻣﺼـﺮ ﺧـﺎرج‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮ اﺛﺮ ﻧﺰاﻋﻲ ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻜﻨﻔﺮ ﻣﺼﺮي ﻛﺮد و ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ او ﺷـﺪ‪ ،‬ﺑﯿﺴـﺖ ﺳـﺎل از‬ ‫ﺳﻨﺶ ﻣﻲﮔﺬﺷﺖ«‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺧﺮوج از ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﺣﺒﺸﻪ رﻓﺖ و وارد ﻗﺸﻮن ﭘﺎدﺷﺎه اﻳﻦ ﻛﺸﻮر ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫در ﻃﻮل ده ﺳﺎل ﺧﺪﻣﺖ از ﺧﻮد رﺷـﺎدﺗﮫﺎﻳﻲ ﻧﺸـﺎن داد و ﺑﻌـﺪ وارد ﮔـﺎرد ﺳـﻠﻄﻨﺘﻲ‬ ‫ﺣﺒﺸﻪ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﭘﺎدﺷﺎه ﺣﺒﺸﻪ ﻣﺮدي ﺑﻪ ﻧﺎم»ﻗﯿﻘﺎﻧﻮس«ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻮﺳﻲ را زﻳﺎد ﻣﺤﺘﺮم‬ ‫ﻣﻲداﺷﺖ‪ .‬ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﭘﺎدﺷﺎه‪ ،‬ﭼﻮن ﻓﺮزﻧﺪ او ﺧﺮدﺳﺎل ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻮﺳﻲ ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎھﻲ‬ ‫ﺣﺒﺸﻪ رﺳﯿﺪ و ﻣﺪت ﭼﮫﻞ ﺳﺎل ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛـﺮد‪ ،‬ﭘـﺲ از آﻧﻜـﻪ ﻓﺮزﻧـﺪ ﻗﯿﻘـﺎﻧﻮس ﺑـﺰرگ‬ ‫ﺷﺪ و ﺑﻪ ﺳﻦ ﭘﺎدﺷﺎھﻲ رﺳﯿﺪ‪ ،‬ﻣﻮﺳﻲ ﻛﻪ در آن ھﻨﮕﺎم ھﻔﺘﺎد ﺳﺎل داﺷﺖ ﻋـﺎزم‬ ‫ﻣﺪﻳﻦ ]‪[٢٤‬ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ھﻔﺖ ﺳﺎل ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ ﺷـﻌﯿﺐ‪ ،‬ﺑـﺎ دﺧﺘـﺮ او‪ ،‬ﺻـﻔﻮرا ازدواج‬ ‫ﻛﺮد و ﺻﺎﺣﺐ دو ﭘﺴﺮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﻛﻮه ﻃﻮر]‪[٢٥‬ﻧﻮر ﺧﺪا ﺑﺮ او ﻇﺎھﺮ ﺷﺪ و ﺑﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮي ﻣﺒﻌـﻮث ﮔﺮدﻳـﺪ آﻧﮕـﺎه ﺑـﻪ ﻣﺼـﺮ‬ ‫رﻓﺖ و از ﻃﺮف ﺧﺪا ﻣﺄﻣﻮر ﻧﺠﺎت ﻗﻮم ﻳﮫﻮد ﺷﺪ‪(٢) .‬‬

‫‪m‬‬

‫ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ در ﻣﺪﻳﻦ و ﻧﺰد ﺷﻌﯿﺐ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﺼﺎﻳﻲ دﺳﺖ ﻳﺎﻓـﺖ ﻛـﻪ‪،‬‬

‫‪co‬‬

‫ﻧﺎم رﻣﺰ ده ﻧﻮع ﺑﻼ ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﺮ ﻣﺼﺮ ﻓﺮود ﺧﻮاھﺪ آﻣﺪ‪ ،‬ﺑﺮ روي آن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﻣﻮﺳﻲ ﺑﻪ اﻣﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ھﻤﺮاه ﺑﺎ ﺑﺮادرش ھﺎرون ﺑﻪ ﻧﺰد ﻓﺮﻋﻮن رﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ اﺟﺎزه ھﺠـﺮت‬

‫‪lin‬‬

‫ﻗﻮم را ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ ﻓﺮﻋـﻮن راﺿـﻲ ﻧﺸـﺪ‪ ،‬ﭘـﺲ از ﻛﺸـﻤﻜﺶ ﻓـﺮاوان و ﻇـﺎھﺮ ﺷـﺪن‬ ‫ﺑﻼﻳﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‪ ،‬ﻋﺎﻗﺒﺖ اﺟﺎزه ﺧﺮوج ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫درﺑﺎره ﺑﯿﮕﺎري و ﻛﺎر اﺳﺮاﺋﯿﻠﯿﺎن در ﻣﺼﺮ‪ ،‬ﻧﻈﺮات ﺑﺴﯿﺎري وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫)‪ .(١‬در ﺳﻮره ﻣﺒﺎرﻛﻪ ﻗﺼﺺ‪.‬‬ ‫)‪ .(٢‬ﻛﺘﺎب ﺻﺒﺢ اﻣﯿﺪ‪ ،‬ص ‪٢٥٠‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪٥٦‬‬

‫‪w‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ :‬ﭼﻮن ﺗﻌﺪاد اﺳﺮاﺋﯿﻠﯿﺎن زﻳﺎد ﺷﺪ و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﺴﻞ در ﺑﯿﻦ آﻧﺎن ﺑﻲﻧﮫﺎﻳﺖ ﻓـﺮاوان‬ ‫ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻋﻮن از ﺗﺮس ﺷﻮرش‪ ،‬آﻧﺎن را ﻣﺠﺒـﻮر ﺑـﻪ ﻛـﺎر ﻛـﺮدن ﺑـﺮاي ﺧـﻮد ﻧﻤـﻮد و ﺑـﻪ‬ ‫اﺷﺎره ﻛﺎھﻨﺎن ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ازدﻳﺎد ﻧﺴﻞ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎن داد ﻧﻮزادان ﭘﺴﺮ را ﺑﻜﺸﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻋﻮن ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻣﻮﺳﻲ‬ ‫ﻣﺤﻘﻘﺎن درﺑﺎره ﻓﺮﻋﻮن ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺣﻀـﺮت ﻣﻮﺳـﻲ‪ ،‬ﻋﻘﺎﻳـﺪ ﻣﺨﺘﻠﻔـﻲ دارﻧـﺪ‪(١) .‬در زﺑـﺎن‬ ‫ﻋــﺮب‪ ،‬ﻓﺮﻋــﻮن ﻟﻘــﺐ ﭘﺎدﺷــﺎھﺎن ﻣﺼــﺮ ﻗــﺪﻳﻢ اﺳــﺖ‪ ،‬ھﻤــﺎن ﮔﻮﻧــﻪ ﻛــﻪ ﻛﺴــﺮي ﻟﻘــﺐ‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎھﺎن اﻳﺮان و ﻗﯿﺼﺮ ﻟﻘﺐ ﭘﺎدﺷﺎھﺎن روم ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬از ﻧﻈﺮ ﻟﻐﻮي واژه ﻓﺮﻋﻮن در‬ ‫زﺑﺎن ﻋﺒﺮي ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺧﻮدﺧﻮاه‪ ،‬ﻣﺘﻜﺒﺮ و ﺳﺘﻤﮕﺮ اﺳﺖ]‪.[٢٦‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﻣﻌﻠﻮم و ﻣﺸﺨﺺ ﻧﯿﺴﺖ ﻛﻪ‪ ،‬ﻛﺪاﻣﯿﻚ از ﻓﺮاﻋﻨﻪ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺣﻀـﺮت ﻣﻮﺳـﻲ‬ ‫ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬آﻧﭽﻪ ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻇﮫﺎر داﺷﺘﻪاﻧﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺒﺘﻨـﻲ ﺑـﺮ ﺣـﺪس و ﮔﻤـﺎن اﺳـﺖ‬ ‫ﺑﻌﻀــﻲ ﮔﻔﺘــﻪاﻧــﺪ‪ :‬ﻓﺮﻋــﻮن ﻣﻌﺎﺻــﺮ ﺣﻀــﺮت ﻣﻮﺳــﻲ‪ ،‬راﻣﺴــﺲ دوم)‪[٢٧](٢‬اﺳــﺖ و‬ ‫ﮔﺮوھﻲ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ :‬ﻓﺮزﻧﺪ راﻣﺴﺲ ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺮﻧﭙﺘﺎح)‪(٣‬ھﻤﻌﺼﺮ وي ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫دﺳﺘﻪاي دﻳﮕﺮ ﻣـﻲﮔﻮﻳﻨـﺪ‪ :‬ﻓﺮﻋـﻮن ﻣﻌﺎﺻـﺮ ﻣﻮﺳـﻲ‪ ،‬ﺗـﻮﺗﻤﺲ ﺳـﻮم)‪(٤‬ﺑـﻮده ﻛـﻪ ﺑـﻪ‬ ‫ﺳﺎل‪١٤٣٦‬ق‪.‬م در ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻛﺘﺎب ﻋﮫﺪ ﻋﺘﯿﻖ اﺷﺎرت دارد‪ ،‬ﭼﮫﺎر ﺻـﺪ و‬ ‫ھﺸﺘﺎد ﺳﺎل ﭘﺲ از ﺧﺮوج ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﯿﻞ از ﻣﺼﺮ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﺳـﻠﯿﻤﺎن‪ ،‬ﻣﻌﺒـﺪ اورﺷـﻠﯿﻢ‬ ‫را ﺑﻨﯿﺎن ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﺳﻠﯿﻤﺎن در ﺣﺪود ﺳﺎل ‪ ٩٧٠‬ﻳﺎ ‪ ٩٦٥‬ﻗﺒﻞ از ﻣﯿﻼد ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺧﻮد را‬ ‫آﻏــﺎز ﻛــﺮد‪ ،‬در ﺳــﺎل ﭼﮫــﺎرم ﺳــﻠﻄﻨﺖ ﻛــﻪ ﺣــﺪود ‪ ٩٦٢‬ﻳــﺎ ‪ ٩٦١‬ﺑﺎﺷــﺪ ﺑﻨــﺎي ﻣﻌﺒــﺪ را‬

‫‪co‬‬

‫‪m‬‬

‫ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺑﺎ‬

‫)‪ .(١‬در ﻣﺼﺮ ﻗﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺳﻲ ﺧﺎﻧﺪان ﻓﺮﻋـﻮﻧﻲ از ﺳـﻪ ھـﺰار ﺳـﺎل ﻗﺒـﻞ از‬

‫‪e.‬‬

‫ﻣــﯿﻼد ﺗــﺎ زﻣــﺎن اﺳــﻜﻨﺪر ﻣﻘــﺪوﻧﻲ )‪٣٣٠‬ق‪.‬م(ﺳــﻠﻄﻨﺖ ﻛــﺮدهاﻧــﺪ و آﺛــﺎر‬

‫‪lin‬‬

‫ﻋﻈﯿﻤﻲ‪ ،‬از ﺧﻮد ﺑﻪ ﺟﺎي ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ اھﺮام ﺛﻼﺛﻪ ﻛـﻪ ﺳـﻪ ﻓﺮﻋـﻮن‬ ‫ﻣﻌﺮوف ﻣﺼﺮ از ﺳﻠﺴﻠﻪ ﭼﮫﺎرم ﻓﺮاﻋﻨﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﻣﮫﺎي ﻛﺌﻮﭘﺲ)‪(Keops‬ﻛﻔـﺮن‬

‫‪ab‬‬

‫)‪(Kefren‬ﻣﯿﻜﺮﻳﻨﯿـــﻮس)‪(MiKriniyus‬در ‪ ٢٨‬ﻗـــﺮن ﻗﺒـــﻞ از ﻣـــﯿﻼد آﻧﮫـــﺎ را‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻨﺎھﺎي ﻋﻈﯿﻢ ﻛﻪ ﻧﻤﻮداري از ﻋﻈﻤﺖ و ﻗﺪرت ﻓﺮاﻋﻨﻪ ﻣﺰﺑﻮر‬

‫‪et‬‬

‫ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬در ﻛﻨﺎر ﻗﺮﻳﻪ»ﺟﯿﺮه« ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ و ﺗـﺎ اﻣـﺮوز ﻧﯿـﺰ ﺑـﺮ ﭘـﺎي‬ ‫اﻳﺴﺘﺎدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻠﻨﺪﺗﺮﻳﻦ آن اھﺮام‪ ،‬ھﺮم ﻛﺌﻮﭘﺲ اﺳﺖ ﺑﺎ ‪ ١٤٦‬ﻣﺘـﺮ ارﺗﻔـﺎع و‬

‫‪.K‬‬

‫‪ ٢٢٧‬ﻣﺘﺮ ﻃﻮل ﺿﻠﻊ ﻣﻮرب ﻛﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺑﻨﺎي ﺳﻨﮕﻲ ﺟﮫـﺎن اﺳـﺖ‪ .‬ھـﺮم‬ ‫ﻛﻔﺮن ‪ ١٣٦‬ﻣﺘﺮ و ھﺮم ﻣﯿﻜﺮﻳﻨﯿﻮس ‪ ٦٦‬ﻣﺘﺮ ارﺗﻔﺎع دارﻧـﺪ‪ .‬ﺳـﻄﺢ ﺧـﺎرﺟﻲ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اھﺮام‪ ،‬ﭘﻮﺷﺸﻲ از آھﻚ داﺷﺘﻪ و ﺳﻨﮕﮫﺎي ﺑﺴـﯿﺎر ﻋﻈـﯿﻢ در آﻧﮫـﺎ ﺑﻜـﺎر‬ ‫رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮاﻋﻨﻪ اﻳﻦ اھﺮام را ﺑﺮاي ﺧﻮاﺑﮕﺎه اﺑﺪي ﺧﻮﻳﺶ و ﻧﯿﺰ ﺧﺎﻧﺪان‬

‫‪w‬‬

‫ﺧﻮد ﺳﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬ ‫)‪((Ramses II. (٢‬‬ ‫)‪((Merenpetah. (٣‬‬ ‫)‪((Totmes III. (٤‬‬

‫‪٥٨‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫اﻳﻦ ﺣﺴﺎب‪ ،‬ﺳﺎل ﺧﺮوج ﻗﻮم از ﻣﺼﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺎل ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ‪١٤٤٢‬ق‪.‬م ﻣﻲرﺳﺪ ﻛـﻪ اﻳـﻦ‬ ‫ﺳﺎل ﻣﺼﺎدف اﺳﺖ ﺑﺎ ﺳﺎﻟﮫﺎي ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺗﻮﺗﻤﺲ ﺳـﻮم‪ ،‬و ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﭼﮫـﻞ ﺳـﺎل‬ ‫ﺳﺮﮔﺮداﻧﻲ ﻗﻮم ﻳﮫﻮد و ورود آنھﺎ ﺑﻪ ﻛﻨﻌﺎن‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑـﯿﻦ ‪ ١٤٠٢‬ﺗـﺎ ‪١٤٠٠‬ق‪.‬م‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﮔـﻮاھﻲ ﻣـﺪارك ﻣﻜﺸـﻮﻓﻪ‪ ،‬وﻳﺮاﻧـﻲ ﺷـﮫﺮ)ارﻳﺤﺎ(]‪[٢٨‬در اوﻟـﯿﻦ ﺣﻤﻠـﻪ ﻳﻮﺷـﻊ‪ ،‬ﺑـﻪ‬ ‫ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ‪ ،‬ﭘﺲ از ﻋﺒﻮر دادن ﻗﻮم ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﯿﻞ از رود اردن‪ ،‬ﺣﺪود ﺳـﺎل ‪ ١٤٠٠‬ق‪.‬م‬ ‫اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﺧﺮوج ﻗﻮم ﻳﮫﻮد را در زﻣﺎن ﺳـﻠﻄﻨﺖ راﻣﺴـﺲ دوم ﻳـﺎ ﭘﺴـﺮش ﻣﺮﻧﭙﺘـﺎح ﺑـﺪاﻧﯿﻢ‪،‬‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ ﻛﻪ‪ ،‬ﺧﺮوج آﻧﮫﺎ در ﺣﺪود ﺳﺎل ‪ ١٢٠٠‬ﺗﺎ ‪١٢٥٠‬ق‪.‬م ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﭼـﺮا ﻛـﻪ‪،‬‬

‫‪m‬‬

‫ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ اﺳﺮاﺋﯿﻠﯿﺎن ﺑﺮاي او ﻛﺎر ﻛﺮده و در ﺣﺪود ﺳﺎل ‪١٢٩٠‬ق‪.‬م از آن ﺳـﺮزﻣﯿﻦ‬

‫‪co‬‬

‫ﮔﺮﻳﺨﺘﻪ و در ﺳﺎل ‪ ١٢٥٠‬ﻳﻌﻨﻲ ﭼﮫﻞ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ رﺳﯿﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﻳﮕﺎﻧﻪ ﻛﺘﯿﺒﻪاي ﻛﻪ اﺧﯿﺮا ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه و ﻧﺎم اﺳﺮاﺋﯿﻞ‪ ،‬در آن دﻳﺪه ﻣﻲﺷـﻮد‪ ،‬ﻛﺘﯿﺒـﻪ‬

‫‪lin‬‬

‫ﻣﺮﻧﭙﺘﺎح اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﺘﯿﺒﻪ ﻛﻪ از ﺳﻨﮓ ﺳﻤﺎق ﺑﺰرﮔـﻲ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪه و از ﻣﻌﺒـﺪ ﻗﺒـﺮ‬ ‫ﻣﺮﻧﭙﺘﺎح ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑـﻪ ﺳـﺎل ‪١٢٢٩‬ق‪.‬م اﺳـﺖ‪ ،‬ﻣﺮﻧﭙﺘـﺎح ﺷـﺮح ﻓﺘﻮﺣـﺎت‬

‫‪ab‬‬

‫ﺧﻮد را در آن ﺑﺎزﮔﻮ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫وي ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺷﺎھﺰادﮔﺎن ﺳﺨﻦ از ﺻﻠﺢ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻼﻣـﺖ ﺗﺴـﻠﯿﻢ ﺑـﺮ‬

‫‪.K‬‬

‫زﻣﯿﻦ اﻓﺘﺎدهاﻧﺪ‪ ،‬از ﻣﯿﺎن ﻧﻪ دﻳﺎر‪ ،‬ﻳﻜﻲ ھﻢ ﻧﯿﺴﺖ ﻛﻪ‪ ،‬ﺳـﺮ ﺧـﻮد را ﺑـﺮ اﻓـﺮازد‪ .‬ﻟﯿﺒـﻲ‬ ‫وﻳﺮان ﺷﺪه‪ ،‬ﺧﺎﻃﻲ آرام ﮔﺸﺘﻪ‪ ،‬زﻣـﯿﻦ ﻛﻨﻌـﺎن از ھـﺮ ﻓﺴـﺎدي ﭘـﺎك ﺷـﺪه‪ ،‬اﺷـﻘﻠﻮن‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫)ﻋﺴــﻘﻼن(ﺑﻪ اﺳــﺎرت رﻓﺘــﻪ‪ ،‬ﺟﺰﻳــﺮه ﺗﺴــﺨﯿﺮ ﺷــﺪه ﻳﻨﻮﻋــﺎن‪ ،‬ﻧــﺎﺑﻮد ﮔﺸــﺘﻪ‪ ،‬ﻣــﺮدم‬ ‫اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻗﻠﻊ و ﻗﻤﻊ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬آﻧﮫﺎ دﻳﮕﺮ ﺧﻠﻘﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺑﺮاي ﻣﺼـﺮ‪ ،‬ﺑﯿـﻮهاي‬

‫‪w‬‬

‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ھﻤﻪ ﻣﻤﺎﻟﻚ ﻣﺘﺤﺪ ﺷﺪه؛ آرام ﮔﺸﺘﻪاﻧﺪ)‪.(١‬‬

‫از ﻛﺘﯿﺒــﻪ ﻣﺰﺑــﻮر ﭘــﻲ ﻣــﻲﺑــﺮﻳﻢ ﻛــﻪ در ‪١٢٢٩‬ق‪.‬م اﺳــﺮاﺋﯿﻞ‪ ،‬و اﺳــﺮاﺋﯿﻠﯿﺎن‪ ،‬ﻣﻘﺘــﺪر‬ ‫ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬اﻗﺘﺪاري ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺮھﻮن ﺳﻜﻮﻧﺖ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻃﻮﻻﻧﻲ اﻳﺸﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﻨﮓ اﻳﺸﺎن ﺑﺎ ﻓﺮﻋﻮن و ﺗﺎروﻣﺎر ﺷﺪﻧﺸﺎن‪ ،‬ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺧﺮوج ﻗﻮم‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﯿﺶ از ﺗﺎرﻳﺦ ﻳـﺎد‬ ‫ﺷــﺪه‪ ،‬ﻧﺰدﻳــﻚ ﻣــﻲ ﺳــﺎزد و ﭘــﺬﻳﺮش ﺧــﺮوج آﻧﮫــﺎ را در زﻣــﺎن ﺗــﻮﺗﻤﺲ ﺳــﻮم ﻣــﺪﻟﻞﺗــﺮ‬ ‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اﮔﺮ ﻳﻮﺷﻊ‪ ،‬ﻗﻮم را در ‪١٢٤٠‬ق‪.‬م ﺑﻪ ﻛﻨﻌﺎن‪ ،‬وارد ﻛﺮده‬ ‫)‪ .(١‬ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ص ‪٥٢‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪٥٩‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ اﺳﺮاﺋﯿﻠﯿﮫﺎ ﺗﺎ ﺳﺎل ‪١٢٢٩‬ق‪.‬م داراي اﻳﻨﭽﻨﯿﻦ ﻗﺪرﺗﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘ‬

‫‪٦٠‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪co‬‬

‫‪m‬‬

‫ﺗﻮرات و ده ﻓﺮﻣﺎن‬

‫ﻓﺮﻣﺎﻧﮫـــﺎي دهﮔﺎﻧـــﻪ ﺧﺪاوﻧـــﺪ ﻳـــﺎ ده ﻓﺮﻣـــﺎن‪ ،‬در ﭘـــﺎي ﻛـــﻮه ﺳـــﯿﻨﺎ‪ ،‬ﺑـــﻪ ﺣﻀـــﺮت‬

‫‪e.‬‬

‫ﻣﻮﺳﻲ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ( ﻧﺎزل ﺷـﺪ‪ .‬ﻳﮫﻮدﻳـﺎن ﻣـﺆﻣﻦ‪ ،‬ھـﺮ ﺳـﺎل ﺑـﻪ ﻳـﺎد ﻧـﺰول ﺗـﻮرات‪،‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﺟﺸﻨﻲ ﻣﻲﮔﯿﺮﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﺎم»زﻣﻦ ﻣﺘﻦ ﺗﻮراﺗﻨﻮ«)‪ (١‬ﻳﺎ ﻋﯿﺪ اﻋﻄﺎي»ﺗـﻮرا«ﻛـﻪ در ﺣﻘﯿﻘـﺖ‬ ‫ھﻤﺎن ﻋﯿﺪ»ﺷﺎووﻋﻮت«اﺳﺖ ﻳﮫﻮدﻳﺎن در ﺳﺎل‪ ،‬ﺳﻪ ﻋﯿﺪ ﻣﮫﻢ را ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪:‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪ -١‬ﻋﯿﺪ ﭘﺴﺢ ﻳﺎ ﻋﯿﺪ آزادي از ﻣﺼـﺮ و رھـﺎﻳﻲ از ﻓﺮﻋـﻮن ﻛـﻪ ﻣﺮاﺳـﻢ ﺧﺎﺻـﻲ ﺑـﻪ ﻧـﺎم‬

‫‪et‬‬

‫»ﺳﺪر« ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ)ﺑﺎ ﻧﻈﻢ و ﺗﺮﺗﯿﺐ(دارد‪ .‬اﻳﻦ ﻋﯿﺪ را ﻓﻄﯿـﺮ‪ ،‬ﻓﺼـﺢ‪ ،‬آزادي و ﻋﯿـﺪ ﺑﮫـﺎر‬ ‫ﻣﻲﮔﺮدد)‪.(٢‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﻧﯿــﺰ ﻣــﻲ ﮔﻮﻳﻨــﺪ ﻛــﻪ از ﭘــﺎﻧﺰدھﻢ ﻣــﺎه ﻋﺒــﺮي ﻧﯿﺴــﺎن ﺑــﻪ ﻣــﺪت ھﺸــﺖ روز ﺑﺮﮔــﺰار‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪ -٢‬ﻋﯿﺪ ﺳﺎﻳﺒﺎﻧﮫﺎ ﻳﺎ ﻋﯿﺪ»ﺳﻮﻛﻮت«ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻋﯿﺪ ﻣﯿﻮه ﺑﻨﺪان ﻳﺎ ﺑﯿﺪ ﺑﻨﺪان‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺪت‬

‫‪w‬‬

‫ھﺸﺖ روز از ﭘﺎﻧﺰدھﻢ ﻣﺎه ﻋﺒﺮي ﺗﯿﺸﺮي ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -٣‬ﻋﯿﺪ»ﺷﺎووﻋﻮت«ﻳﺎ ﻋﯿﺪ ھﻔﺘﻪھﺎ ﺷـﺎﻣﻞ ﻋﯿـﺪ اھـﺪاي ﻧـﻮﺑﺮ ﻣﯿـﻮهھـﺎ‪ ،‬ﻋﯿـﺪ درو )در‬ ‫ﻓﺎرﺳﻲ ﻋﯿﺪ ﮔﻞ(و ﻋﯿﺪ اﻋﻄﺎي ﺗﻮرات‪ ،‬از ﺷﺸﻢ ﻣﺎه ﻋﺒﺮي ﺳـﯿﻮان ﺑـﻪ ﻣـﺪت دو روز‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮل ﻣﻲاﻧﺠﺎﻣﺪ)‪.(٣‬‬ ‫ھﺮ ﻳﻚ از اﻋﯿﺎد ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻳﺎدآور ﺧﺎﻃﺮهاي از اﺟﺪاد و ﻧﯿﺎﻛﺎن ﻗﻮم ﻳﮫـﻮد اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﺎ‬ ‫ﺷﺮوع ﻧﻮﻋﻲ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﮫﺎي ﺳﺎﻟﯿﺎﻧﻪ ﻛﺸﺎورزي ﻣﺼـﺎدف ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻏﯿـﺮ از اﻳﻨﮫـﺎ ﻧﯿـﺰ‬ ‫اﻋﯿﺎد و ﻣﺮاﺳﻢ دﻳﮕﺮي در ﺑﯿﻦ ﻳﮫﻮدﻳﺎن ﻣﻌﻤﻮل و ﻣﺘﺪاول ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻮرا‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻛﻠﻤــﻪ ﺗﻮرات)ﺗــﻮرا(واژه اي ﻋﺒــﺮي اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺑــﻪ زﺑــﺎن ﻓﺎرﺳــﻲ و ﺳــﺎﻳﺮ زﺑﺎﻧﮫــﺎ ﺑــﻪ‬ ‫ﻣﻌﻨﻲ)ﻗﺎﻧﻮن(ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ اﻣﺎ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ اﻳﻦ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺗﻮرات ﻧﺎرﺳﺎﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﻛـﻪ‪،‬‬ ‫واژه ﺗﻮرا از رﻳﺸﻪ ﻟﻐﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ)ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ(ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪه‪ ،‬ﻛﺘـﺎب ﺗـﻮرات ﻏﯿـﺮ از‬ ‫ﻗﻮاﻧﯿﻦ‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﺘﻌﺪد دﻳﮕﺮي را ﻧﯿﺰ‪ ،‬در ﺑﺮ دارد)‪.(٤‬‬ ‫)‪((Metan-Toratenu. (١‬‬ ‫)‪ .(٢‬داوﻳﺪ ﺷﻮﻓﻂ‪ .‬ھﮕﺎداﺷﻞ ﭘﺴﺢ)ﺗﮫﺮان‪ ،‬اﻧﺠﻤﻦ ﻛﻠﯿﻤﯿﺎن‪ .‬ﺑﻲﺗﺎ(‪.‬‬ ‫)‪ .(٣‬داو ﻳﺪ ﺷﻮﻓﻂ‪ .‬ﺷﺎووﻋﻮت)ﺗﮫﺮان‪ .‬اﻧﺠﻤـﻦ ﻛﻠﯿﻤﯿـﺎن‪ ،‬ﺳـﯿﻮان ‪٥٧٣٤‬‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺧﺮداد ‪.(١٣٥٣‬‬

‫‪m‬‬

‫)‪ .(٤‬ھﻤﺎن ﻣﻨﺒﻊ‪ ،‬ص ‪٢٠‬‬

‫‪co‬‬ ‫‪e.‬‬

‫‪٦١‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻛﻠﻤﻪ»ﺗﻮرا«ﻧﺎم ﭘﻨﺞ ﻛﺘﺎب اول ﻋﮫﺪ ﻗـﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻣﻌـﺮوف ﺑـﻪ اﺳـﻔﺎر ﺧﻤﺴـﻪ و ﻳـﺎ ﺷـﺮﻳﻌﺖ‬

‫‪ab‬‬

‫ﻣــﺪون ﺣﻀــﺮت ﻣﻮﺳــﻲ اﺳــﺖ ﺑــﻪ ﻧﺎﻣﮫــﺎي‪ :‬ﺳــﻔﺮ ﺑــﺮ ﺷــﯿﺖ)‪)(١‬ﭘﯿﺪاﻳﺶ(ﺳــﻔﺮ‬

‫‪et‬‬

‫ﺷﻤﻮت)ﺧﺮوج(ﺳﻔﺮ و ﻳﻘﺮا)ﻻوﻳﺎن(ﺳﻔﺮ ﺑﻤﯿﺪﺑﺎر)اﻋﺪاد(ﺳﻔﺮ دوارﻳﻢ)ﺗﺜﻨﯿﻪ(‪ ،‬ﻋـﻼوه ﺑـﺮ‬

‫‪.K‬‬

‫اﻳﻨﮫﺎ‪ ،‬ﻗﺴﻤﺘﮫﺎي دﻳﮕﺮي ﻣﺜﻞ ﻛﺘﺎب ﻳﻮﺷﻊ‪ ،‬ﺗـﻮارﻳﺦ اﻳـﺎم‪ ،‬ﻣﺰاﻣﯿـﺮ داود و ﻏﯿـﺮه ﻧﯿـﺰ در‬ ‫ﺗﻮرات وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺠﻠﺪات ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪه ﻛﺘﺐ اﻧﺒﯿﺎ را»ﺗﻮرا«ﻧﺎﻣﯿﺪهاﻧﺪ ﻛﻪ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﺒﺮي »ﺗﻨﺦ« ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﻏﯿﺮ از اﻳﻦ ﻗـﻮاﻧﯿﻦ ﻣـﺪون‪ ،‬ﻗـﻮاﻧﯿﻦ ﺷـﻔﺎھﻲ دﻳﮕـﺮي ﻧﯿـﺰ‬ ‫ﺑﺮاي ﻳﮫﻮد وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ آﻧﮫﺎ را ﺗﻮراي ﺷﻔﺎھﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻣﺜﻞ »ﮔﻤﺎرا«و»ﻣﯿﺸﻨﺎ«ﻛـﻪ از‬

‫‪w‬‬

‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ آﻧﮫﺎ»ﺗﻠﻤﻮد«]‪ [٢٩‬ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ده ﻓﺮﻣﺎن اوﻟﯿﻪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﻮﺳﻲ ﻧﺎزل ﺷﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫‪ -١‬ﻣﻦ ھﺴﺘﻢ ﻳﮫﻮه ﺧﺪاي ﺗﻮ ﻛﻪ‪ ،‬ﺗﺮا از ﻣﺼﺮ و از ﺧﺎﻧﻪ ﻏﻼﻣﻲ‪ ،‬ﺑﯿﺮون آوردم؛‬ ‫‪ -٢‬ﺗﺮا ﺧﺪاﻳﺎن دﻳﮕﺮ ﻏﯿﺮ از ﻣﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺻﻮرﺗﮫﺎي ﺗﺮاﺷﯿﺪه)ﺑﺖ(ﺑﺮاي ﺧﻮد ﻣﺴﺎز؛‬ ‫‪ -٣‬ﻧﺎم ﻳﮫﻮه‪ ،‬ﺧﺪاي ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺑﺎﻃﻞ ﻣﺒﺮ؛‬ ‫‪ -٤‬روز ﺳﺒﺖ)ﺷﻨﺒﻪ(‪ -‬اﺳﺘﺮاﺣﺖ‪ -‬را ﻳﺎد ﻛﻦ ﺗﺎ آن روز را ﺗﻘﺪﻳﺲ ﻧﻤﺎﻳﻲ؛‬ ‫‪ -٥‬ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﺧﻮد را اﺣﺘﺮام ﻧﻤﺎ؛‬ ‫‪ -٦‬ﻗﺘﻞ ﻣﻜﻦ؛‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪ -٧‬زﻧﺎ ﻣﻜﻦ؛‬ ‫‪ -٨‬دزدي ﻣﻜﻦ؛‬ ‫‪ -٩‬ﺑﺮ ھﻤﺴﺎﻳﻪ ﺧﻮد ﺷﮫﺎدت دروغ ﻣﺪه؛‬ ‫‪ -١٠‬ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ھﻤﺴﺎﻳﻪات و زن و ﻛﻨﯿﺰ و ﻏﻼم و ﮔﺎو و اﻻﻏﺶ ﻃﻤﻊ ﻣﻜﻦ‪.‬‬ ‫)‪ .(١‬ده ﻓﺮﻣﺎن)اﺣﻜﺎم ﻋﺸﺮه(‪ ،‬ﺧﻼﺻﻪ اﺣﻜـﺎم اﻻھـﻲ ﻣﻨـﺪرج در ﻋﮫـﺪ‬ ‫ﻋﺘﯿﻖ‪ ،‬ﻛﻪ در ﻛﻮه ﺳﯿﻨﺎ ﺑﺮ ﻣﻮﺳﻲ ﻧﺎزل ﺷـﺪ)ﺧﺮوج ‪١٧ -٢ :٢٠‬؛ ‪١٨ :٣١‬؛‬ ‫‪١٩ -١٥ :٣٢‬؛ ‪٣٤‬؛ ﺗﺜﻨﯿـــﻪ ‪٢١ -٦ :٥‬؛ ‪ .(١٠ -٩‬اﻳـــﻦ اﺣﻜـــﺎم از اھـــﻢ اﺻـــﻮل‬ ‫اﺧﻼﻗــﻲ ﻳﮫﻮدﻳــﺖ‪ ،‬ﻣﺴــﯿﺤﯿﺖ‪ ،‬و اﺳــﻼم ﺑﺸــﻤﺎرﻧﺪ‪ .‬در ﻧــﺰد ﻣﺴــﯿﺤﯿﺎن‪،‬‬ ‫درﺑﺎره ﺗﺮﺗﯿـﺐ آﻧﮫـﺎ دو رواﻳـﺖ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻣﻮﺟـﻮد اﺳـﺖ‪ :‬ﻳﻜـﻲ در ﻛﻠﯿﺴـﺎي‬ ‫ﻛﺎﺗﻮﻟﯿﻚ روﻣﻲ و ﻛﻠﯿﺴﺎھﺎي‬

‫‪m‬‬ ‫‪co‬‬

‫‪٦٢ :‬‬

‫‪e.‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺣﻤﻮرﺑﻲ‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﺎن‪ ،‬ﻗﺮﻳﻨﻪھﺎﻳﻲ ﺑﯿﻦ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺣﻤﻮراﺑﻲ و اﻳﻦ ﻗﻮاﻧﯿﻦ دﻳﺪهاﻧﺪ)‪.(١‬‬

‫ﺷﻮش)‪(٢‬ﻛﻪ ﭘ ﺎﻳﺘﺨـﺖ ﻛﺸـﻮر ﺑﺎﺳـﺘﺎﻧﻲ ﻋـﯿﻼم و ﻧﯿـﺰ ﻳﻜـﻲ از ﭘﺎﻳﺘﺨﺘﮫـﺎي ﺳـﻪ ﮔﺎﻧـﻪ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دوﻟﺖ ھﺨﺎﻣﻨﺸﻲ در زﻣﺎن دارﻳﻮش اول ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺮوزه وﻳﺮاﻧﻪھـﺎﻳﺶ در ﻧﺰدﻳﻜـﻲ‬ ‫رود ﻛﺮﺧﻪ در ﺷﻮﺷﺘﺮ وﺟﻮد دارد و آراﻣﮕﺎه داﻧﯿﺎل ﻧﺒﻲ ﻛﻪ ذﻛﺮ آن ﺧﻮاھﺪ آﻣﺪ در آﻧﺠـﺎ‬

‫‪w‬‬

‫واﻗــﻊ اﺳــﺖ‪ .‬از ﺳــﺎل ‪ ١٨٥٠‬ﻣــﯿﻼدي ﺗــﺎ ‪ ١٩٠٢‬ﺣﻔﺎرﻳﮫــﺎﻳﻲ ﺗﻮﺳـﻂ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳــﺎن‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻮي در وﻳﺮاﻧﻪھﺎي ﺷﻮش اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ و آﺛﺎر ﮔﺮاﻧﺒﮫﺎﻳﻲ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬از‬ ‫ﺟﻤﻠﻪ دﻣﺮﮔﺎن)ﻣﺮﮔﺎن(]‪[٣٠‬ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎس ﻓﺮاﻧﺴﻮي در ﺳـﺎل ‪ ١٩٠١‬و ‪ ١٩٠٢‬ﻗﻄﻌـﺎت‬ ‫ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻟﻮﺣﻲ را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ‪ ،‬ﻗﻄﻌﺎﺗﻲ از ﺳﺘﻮن ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ ﻗـﻮاﻧﯿﻦ‬ ‫ﺣﻤﻮراﺑﻲ‪ -‬ﭘﺎدﺷﺎه ﺑﺎﺑﻞ ﻗﺪﻳﻢ‪ -‬اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺣﻤﻮراﺑﻲ‪ ،‬ﻧﺎم ﺷﺸﻤﯿﻦ ﭘﺎدﺷﺎه از ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺳﻼﻃﯿﻦ ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﺎﺑـﻞ از ﻧـﮋاد ﺳـﺎﻣﻲ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﻀـﻲ ﮔﻔﺘـﻪاﻧـﺪ در ‪ ٢٠٦٧‬ﺗـﺎ ‪ ٢٠٢٥‬ق از ﻣـﯿﻼد ﺑـﺮ ﺑﺎﺑـﻞ و ﺷـﻨﻌﺎر)ﻋﺮاق(‬ ‫ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﻲﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﻗـﺮاﺋﻦ ﺑﺪﺳـﺖ آﻣـﺪه‪ ،‬وي در ﺳـﺎﻟﮫﺎي ‪ ١٧٢٨‬ﺗـﺎ‬ ‫‪ ١٦٧٦‬ﭘﺎدﺷﺎه ﺑﺎﺑﻞ ﺑﻮده اﺳﺖ)‪(٣‬در ﺗﻮرات از او ﺑﻪ ﻧﺎم»اﻣﺮاﻓﻞ«ﻳﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫وي ﭘﺎدﺷﺎھﻲ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ و ﻃﺮﻓﺪار ﻗﺎﻧﻮن و اوﻟﯿﻦ ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗـﻮاﻧﯿﻦ ﻣـﺪون از او‬ ‫ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﺘﻮن ﺣﺎوي ﻗﻮاﻧﯿﻦ را ﻛﻪ دﻣﺮﮔﺎن ﻛﺸﻒ ﻛﺮد و اﻳﻨﻚ در ﻣـﻮزه ﻟـﻮور ﭘـﺎرﻳﺲ‬ ‫ﻧﮕﮫﺪاري ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﺣﻤﻮراﺑﻲ ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ و در ﻳﻜﻲ از ﻣﯿﺎدﻳﻦ ﺑﺎﺑﻞ )ﻟﻮﺗﺮي‪ ،‬و‬ ‫دﻳ ﮕــﺮي در ﻛﻠﯿﺴــﺎي ارﺗــﺪوﻛﺲ و ﺑﺴــﯿﺎري از ﻛﻠﯿﺴــﺎھﺎي ﭘﺮوﺗﺴــﺘﺎن‪ .‬ﻛﺎﺗﻮﻟﯿﻜﮫــﺎ و‬ ‫ﻟﻮﺗﺮﻳﮫﺎ اﻣﺮ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺧﺪاي واﺣﺪ و اﺣﺘﺮاز از ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺗﻤﺜﺎﻟﮫﺎ را در ﺣﻜﻢ اول ﺟﻤـﻊ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؛ دﻳﮕﺮان آﻧﮫﺎ را دو ﺣﻜﻢ اول و دوم ﻣﻲﺷﻤﺎرﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎﻗﻲ اﺣﻜﺎم‪ ،‬ﻛـﻪ ﺷـﻤﺎرش‬ ‫ﺗﺮﺗﯿﺐ آﻧﮫﺎ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ دو ﻣﺬھﺐ اﺧﺘﻼف دارد‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﺳﺖ‪ :‬ﻧﺎم ﺧﺪا را ﺑـﻪ ﺑﺎﻃـﻞ‬ ‫ﻣﺒﺮ؛ ﺳﺒﺖ را ﻣﻘﺪس دار؛ ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﺧﻮد را اﺣﺘﺮام ﻛﻦ؛ ﻗﺘﻞ ﻣﻜﻦ؛ زﻧـﺎ ﻣﻜـﻦ؛ دزدي‬

‫‪m‬‬

‫ﻣﻜﻦ؛ ﺷﮫﺎدت دروغ ﻣﺪه؛ ﺑﻪ زن ھﻤﺴﺎﻳﻪ ﻃﻤﻊ ﻣﻮرز؛ ﺑﺮ ﻣﺎل ھﻤﺴـﺎﻳﻪ ﻃﻤـﻊ ﻣﻜـﻦ‪.‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﻣﻲﺷﻤﺎرﻧﺪ‪(.‬‬

‫‪co‬‬

‫ﻛﺎﺗﻮﻟﯿﻜﮫـــﺎ و ﻟﻮﺗﺮﻳﮫـــﺎ؛ ﺑـــﺮاي رﻋﺎﻳـــﺖ ﺷـــﻤﺎرش اﺣﻜـــﺎم‪ ،‬دو ﺣﻜـــﻢ اﺧﯿـــﺮ را ﻳﻜـــﻲ‬

‫)‪ .(١‬ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ص ‪٥٤‬‬

‫‪ab‬‬

‫)‪Sushan .(٢‬‬

‫‪٦٣‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫)‪ .(٣‬ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ص ‪٥٤‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻧﺼﺐ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در زﻣﺎن ﺗﺴﻠﻂ ﻋﯿﻼﻣﯿﮫﺎي ﺳﺎﻛﻦ ﺧﻮزﺳـﺘﺎن ﺑـﺮ ﺑﺎﺑـﻞ‪ ،‬اﻳـﻦ ﺳـﺘﻮن ﺑـﻪ‬

‫‪w‬‬

‫ﺷﻮش ﺣﻤﻞ ﺷﺪ و ﭘﺲ از وﻳﺮاﻧﻲ ﺷﻮش در زﻳﺮ ﺧﺎك ﻣﺪﻓﻮن ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫از ﺣﻤﻮراﺑﻲ ﻟﻮﺣﻪھﺎ و ﻛﺘﯿﺒﻪھﺎي دﻳﮕـﺮي ﻧﯿـﺰ ﺑﺪﺳـﺖ آﻣـﺪه ﻛـﻪ‪ ،‬ﺣﻜﺎﻳـﺖ از ﻋﻈﻤـﺖ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﻲ او ﻣﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬او ﻛـﻪ ﺗﻮاﻧـﺎﻳﻲ زﻳـﺎدي در اﻳﺠـﺎد ﺗﺸـﻜﯿﻼت و ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﻣﻘـﺮرات‬ ‫داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﮫﺮ ﺑﺎﺑﻞ را ﺑﺎ ﺧﯿﺎﺑﺎﻧﮫﺎي وﺳﯿﻊ و ﻣﯿﺪاﻧﮫﺎي ﺑﺎ ﺷﻜﻮه ﺑﻨﺎ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻨﮫﺎي ﻗﻠﻤـﺮو ﺣﻜﻮﻣـﺖ ﺧـﻮد را ﺟﻤـﻊآوري ﻧﻤـﻮد و ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﻛﺘﯿﺒـﻪاي‬ ‫ﻣﺪون درآورد‪ .‬و ﺑﺮاي اﻃﻼع ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم‪ ،‬در ﻣﯿﺪان ﺷﮫﺮ ﻧﺼﺐ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻟﻮح ﻛﻪ از ﺳﻨﮓ ﺑﺴﯿﺎر زﻳﺒﺎﻳﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ‪ ٢٤٧‬ﻗﺎﻧﻮن اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬ ‫در ‪ ٣٦٠٠‬ﺳﻄﺮ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ارﺗﻔـﺎع آن ھﻔـﺖ ﭘـﺎ و ﻃـﻮل ﻣﺤـﯿﻂ ﻗﺎﻋـﺪهاش‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺷﺶ ﭘﺎﺳﺖ‪ .‬ﻧﻘﺶ ﺑﺮ ﺟﺴﺘﻪاي ﻛﻪ در ﺑﺎﻻي آن دﻳﺪه ﻣـﻲﺷـﻮد‪ ،‬ﺗﺼـﻮﻳﺮ ﺣﻤـﻮراﺑﻲ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ»ﺷﻤﺎس« اﻟﮫﻪ ﻗﺎﻧﻮن و ﻋﺪاﻟﺖ اﻳﺴـﺘﺎده و از او ﻗـﺎﻧﻮن آﺳـﻤﺎﻧﻲ و‬ ‫ﻓﺮﻣــﺎن ﻓﺮﻣــﺎﻧﺮواﻳﻲ را درﻳﺎﻓــﺖ ﻣــﻲدارد‪ .‬اﺷــﻌﻪاي در ﺑــﺎﻻي ﺳــﺮ»ﺷــﻤﺎس«دﻳــﺪه‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻧﻤﻮدار ﺟﻼل او اﺳﺖ‪ .‬و اﻧﮕﺸﺘﺮ و ﻋﺼﺎﻳﻲ ﺑـﻪ ﺣﻤـﻮراﺑﻲ ﻣـﻲدھـﺪ ﻛـﻪ‬ ‫ﻋﻼﻣﺖ ﻗﺪرت و ﭘﺎدﺷﺎھﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در آﻏﺎز ﻛﺘﯿﺒﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ‪ :‬ﺧﺪاﻳﺎن‪ ،‬ﺣﻤﻮراﺑﻲ را ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻮر ﻋـﺪاﻟﺖ را ﻓـﺮوزان‬ ‫ﺳﺎزد و ﺗﻨﮕﺪﺳﺘﺎن و ﺳﺘﻤﻜﺸـﺎن را در ﭘﻨـﺎه ﺧـﻮﻳﺶ ﮔﯿـﺮد‪ .‬آﻧﮕـﺎه‪ ،‬ﻗـﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘـﺮرات‬ ‫ﺟــﺎري در ﺑﺎﺑــﻞ را ﻳــﺎدآور ﻣــﻲﺷــﻮد‪ ،‬ﻣﺜــﻞ ﻗــﻮاﻧﯿﻦ ﻣﺎﻟﻜﯿــﺖ‪ ،‬ﻣﻌــﺎﻣﻼت‪ ،‬ﻣﺴــﺘﻐﻼت‪،‬‬ ‫ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﺮﺑﻮط ﺑـﻪ اﻓـﺮاد در اﻣـﻮر ﺧـﺎﻧﻮادﮔﻲ و ﻗـﻮاﻧﯿﻦ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﻛـﺎر و‪. . .‬‬

‫‪m‬‬

‫ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﻨـﺪرج در ﺳـﺘﻮن ﺣﻤـﻮراﺑﻲ ﺑـﺎ آﻧﭽـﻪ ﻛـﻪ‪ ،‬ﺑﻌـﺪھﺎ ﺑـﻪ ﺣﻀـﺮت‬

‫‪co‬‬

‫ﻣﻮﺳـﻲ وﺣـﻲ ﺷـﺪه اﺳــﺖ ﻣﻄﺎﺑﻘـﺖ دارد و ﺑﻌﯿـﺪ ﻧﯿﺴــﺖ ﻛـﻪ ﺣﻤـﻮراﺑﻲ از ﭘــﺎرهاي‬

‫‪e.‬‬

‫ﻗﻮاﻧ ﯿﻨﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در ﻋﺼﺮ او ﺑﻪ ﺣﻀﺮت اﺑـﺮاھﯿﻢ وﺣـﻲ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬

‫‪lin‬‬

‫زﻳﺮا‪ ،‬ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺧـﺪاﻳﻲ ﻧﻤـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﻣﻠﮫـﻢ از ﻗﺎﻧﻮﻧﮫـﺎي ﻓـﺎﻧﻲ ﺑﺸـﺮي ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬و ﭼﻨﺎﻧﻜـﻪ‬ ‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮔﻔﺘﯿﻢ‪ ،‬ﺣﻀﺮت اﺑﺮاھﯿﻢ ﺑﺎ ﺣﻤﻮراﺑﻲ ﻧﯿﺰ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻧﯿﺰ ﻗﺎﺑﻞ ﻳﺎدآوري اﺳﺖ‪ ،‬ﻗﻮاﻧﯿﻨﻲ ﻛـﻪ ﺧـﻮد ﺣﻤـﻮراﺑﻲ وﺿـﻊ ﻧﻤـﻮده‪ ،‬ﺑﺴـﯿﺎر‬

‫‪et‬‬

‫ﺧﺸﻦ و ﭘﺎرهاي از آﻧﮫﺎ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ ﻗـﻮاﻧﯿﻦ ﺟـﺎري آن زﻣـﺎن‪ ،‬ﻇﺎﻟﻤﺎﻧـﻪ و ﺳـﺨﺖ ﺑـﻮده‬

‫‪.K‬‬

‫اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻤﻮراﺑﻲ ﻓﻘﻂ در آﻏﺎز ﻗـﺎﻧﻮن‪ ،‬از ﺧـﺪاي ﻳﮕﺎﻧـﻪ ذﻛـﺮي ﻧﻤـﻮده اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺧـﻮد‬ ‫ﻧﺸﺎن‪ -‬دھﻨﺪه ﻳﻜﺘﺎﭘﺮﺳﺘﻲ و ﻋﻘﯿﺪه ﺑﻪ ﺧﺪاي واﺣﺪ ﺑﻮده ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ از ﺗﻌﺪد ﺧـﺪاﻳﺎن‬

‫‪w‬‬

‫‪٦٤‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫و ﺷﺮك‬

‫‪............................................................................................... .............‬‬ ‫و ﺑﺖﭘﺮﺳﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺪان روي آوردهاﻧﺪ‪ .‬ﻗﺒﻞ از ﺣﻤﻮراﺑﻲ ﻧﯿـﺰ‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ ﻣﻘـﺮرات و ﻗـﻮاﻧﯿﻦ‬ ‫ﺷﻔﺎھﻲ‪ ،‬ﺑﯿﻦ ﻣﺮدم ﺑﺎﺑﻞ و ﺳﻮﻣﺮ ﺑﺎﺑﻞ و ﺳﻮﻣﺮ و ﻛﻨﻌـﺎن و ﺳـﺎﻳﺮ ﺳـﺮزﻣﯿﻨﮫﺎ ﻣﻮﺟـﻮد‬ ‫ﺑﻮده ﻛﻪ در ﭘﺎرهاي از آﻧﮫﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪھﺎﻳﻲ از‪ ،‬ﻳﮕﺎﻧﻪﭘﺮﺳﺘﻲ و وﺣﺪت واﺟﺐ اﻟﻮﺟـﻮد دﻳـﺪه‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ھﺎي ﺳﺘﻮن ﺣﻤﻮراﺑﻲ در ھﻨﮕﺎم ﺣﻤﻠﻪ ﻋﯿﻼﻣﯿﮫﺎ ﺑـﻪ ﺑﺎﺑـﻞ ﻣـﻮرد دﺳـﺘﺒﺮد ﻗـﺮار‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻗﺴﻤﺘﮫﺎﻳﻲ از آن را ﻣﺤﻮ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ ﺗﺎ ﻗـﻮاﻧﯿﻦ ﺧـﻮد را ﺑـﻪ ﺟـﺎي آن ﺑﻨﻮﻳﺴـﻨﺪ‪،‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫اﻣﺎ ﻓﺮﺻﺖ آن را ﻧﯿﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺑـﺎري اﻳـﻦ ﻣﺸـﺎﺑﮫﺘﮫﺎ ھـﺮ ﭼـﻪ ﻛـﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ ،‬ﺑـﺎ ﺑﺮرﺳـﻲ و‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺖ ھﺮ ﭼﻪ ﺑﯿﺸـﺘﺮ ﺗـﻮرات ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﻛﻤﻜـﻲ در رﻳﺸـﻪﻳـﺎﺑﻲ آﻧﮫـﺎ ﺑـﻪ ﻣﺤﻘﻘـﯿﻦ‬ ‫ﺑﻨﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫آﻳــﯿﻦ ﻳﮫــﻮد ﺑــﺮ ﺳــﻪ اﺻــﻞ اﺳــﺘﻮار اﺳــﺖ‪ ،‬ﺷــﺮﻳﻌﺖ)ﺗﻮرات(ﺗﻜﺮار ﺷﺮﻳﻌﺖ)ﻣﯿﺸــﻨﺎ( و‬ ‫ﺗﺤﺼﯿﻞ ﺷﺮﻳﻌﺖ)ﮔﻤﺎرا(‪ .‬در ﻣﺘﻦ ﺗـﻮرات ﺑـﻪ ﻣـﺆﻣﻨﯿﻦ اﻣـﺮ ﺷـﺪه ﻛـﻪ‪ ،‬ﻳـﻚ ﺣـﺮف از آن‬ ‫ﻧﻜﺎھﻨﺪ و ﺣﺮﻓﻲ ﺑﺪان ﻧﯿﻔﺰاﻳﻨﺪ‪(١) .‬‬ ‫اﻣﺮوزه ﺗﻮرات ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ‪ ٣٩‬ﻛﺘﺎب اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻳﻚ ﻣﺠﻠﺪ ﮔﺮدآوري ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ از ﻗﺮن ﺷﺸﻢ ﭘﯿﺶ از ﻣﯿﻼد ﺗﺎ ﻗﺮن اول ﭘﯿﺶ از ﻣـﯿﻼد ﺗـﺪوﻳﻦ ﮔﺮدﻳـﺪ و‬ ‫ﭼﻮن ﻛﺎھﻨﺎن و ﭘﺪﻳﺪآورﻧﺪﮔﺎن و ﻣﺆﻟﻔﺎن ﻛﺘﺎب‪ ،‬ﺑﻨـﺎ ﺑـﻪ ﺳـﻠﯿﻘﻪ ﺧـﻮد‪ ،‬ﻛـﻢ و ﻛﺎﺳـﺘﮫﺎ و‬

‫‪m‬‬

‫اﻓﺰوﻧﯿﮫﺎﻳﻲ در آن ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮرات اﻣﺮوز‪ ،‬ﻳﻚ دﺳﺖ و ﻳﻚ روال ﻧﯿﺴﺖ و ﺣﺎﺻـﻞ ﻗﺮﻧﮫـﺎ‬

‫‪e.‬‬

‫ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫و ﺗﺄﺛﯿﺮ و ﺗﺄﺛﺮات دورهھـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ زﻧـﺪﮔﻲ ﭘﺮﻧﻮﺳـﺎن ﻗـﻮم ﻳﮫـﻮد‪ ،‬در آن ﺛﺒـﺖ و ﺿـﺒﻂ‬

‫‪lin‬‬

‫ﻛﺘﺎب ﺗﻮرات‪ ،‬در ﻃﻮل زﻣﺎن ﺑﻪ زﺑﺎﻧﮫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﮫﺎن ﺗﺮﺟﻤﻪ و ﺑﻪ ﺗﻌـﺪاد زﻳـﺎد ﺗﻜﺜﯿـﺮ و‬ ‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ در ھﺮ زﺑﺎن دﭼـﺎر ﻧـﻮاﻗﺺ و ﺗﻀـﺎدھﺎ و دﮔﺮﮔﻮﻧﯿﮫـﺎﻳﻲ ﮔﺸـﺘﻪ‬

‫‪ab‬‬

‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫از ﺟﻤﻠﻪ‪ ،‬ﺗﻮرات ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ زﺑـﺎن ﻓﺎرﺳـﻲ ﻛـﻪ از روي ﻧﺴـﺨﻪ ‪ ١٩٠٤‬ﺗﺮﺟﻤـﻪ ﮔﺮدﻳـﺪه‪،‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﭘﺎرهاي از ﺟﻤﻠﻪھﺎ و ﺣﺮﻓﮫﺎي آن ﻣﻮرد ﺗﺼﺪﻳﻖ و اﻋﺘﻤﺎد ﻳﮫﻮدﻳﺎن ﻣﺆﻣﻦ و ﻣﻌﺘﻘﺪ اﻳﺮان‬ ‫ﻧﻤــﻲ ﺑﺎﺷــﺪ و ﺑﻌﯿــﺪ ﻧﯿﺴــﺖ ﻛــﻪ ﺑــﻪ ﺿــﺮورت ﺗــﺎرﻳﺦ و ﻧﯿــﺰ ﺿــﺮورﺗﮫﺎﻳﻲ ﺳﯿﺎﺳــﻲ‪،‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دﺳﺘﺒﺮدھﺎﻳﻲ در ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺗﻮرات اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وارد ﺷﺪن ﺑﻪ ﺑﺤﺚ اﻧﺘﻘﺎدي‬ ‫و اﻇﮫﺎر ﻧﻈﺮ درﺑﺎره ﻛﻢ ﻳﺎ زﻳﺎد ﺑﻮدن و ﻳـﺎ ﺗﺤﺮﻳـﻒ ﺷـﺪن ﺗـﻮرات‪ ،‬ﺧـﻮد ﻧﯿـﺎز ﺑـﻪ ﻓﺮﺻـﺖ‬

‫‪w‬‬

‫دﻳﮕﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﻘﺎل ﻧﻤﻲﮔﻨﺠﺪ‪.‬‬

‫)‪ .(١‬ﺟــﻮزف ﮔﺌــﺮ‪ .‬ﺣﻜﻤــﺖ ادﻳــﺎن‪ .‬ﺗﺮﺟﻤــﻪ ﻣﺤﻤــﺪ ﺣﺠــﺎزي)ﺗﮫﺮان‪ ،‬اﺑــﻦ‬ ‫ﺳــﯿﻨﺎ‪ ،‬ﺑــﻲﺗــﺎ(ص ‪ .١٣٨‬اﻟﺒﺘــﻪ در ﻃــﻮل زﻣــﺎن ﺗــﻮرات دﭼــﺎر ﺗﺤﺮﻳﻔﮫــﺎ و‬ ‫دﮔﺮﮔﻮﻧﯿﮫــﺎﻳﻲ ﮔﺸــﺘﻪ ﻛــﻪ ﻣﻔﺴــﺮان ﺗــﻮرات ﺑﻨﺎﭼــﺎر‪ ،‬ﺗﻔﺴــﯿﺮھﺎﻳﻲ ﺑــﺮ آن‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٦٥‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫آﻣﺪن ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ)ھﺠﺮت ﻋﺒﺮاﻧﯿﺎن(‬ ‫ﭼﮫﺎر ﺻﺪ و ﺳﻲ ﺳﺎل ﭘﺲ از ورود ﻳﻌﻘﻮب ﺑﻪ ﻣﺼﺮ‪ ،‬ﺣﻀـﺮت ﻣﻮﺳـﻲ‪ ،‬ﻓﺮزﻧـﺪ ﻋﻤـﺮام‬ ‫)ﻋﻤﺮان(‪ ،‬ﻗﻮم را ﻛﻪ ﺷﺸﺼﺪ ھﺰار ﻣﺮد و زن ﺑـﻪ ﻏﯿـﺮ از اﺣﺘﺴـﺎب ﻛﻮدﻛـﺎن ﺑﻮدﻧـﺪ‪ ،‬از‬ ‫ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﺼـﺮ‪ ،‬ﺑـﺮاي رﺳـﯿﺪن ﺑـﻪ ارض ﻣﻮﻋـﻮد‪ ،‬ﺑـﻪ ﺣﺮﻛـﺖ در آورد‪ .‬ﺳـﺮزﻣﯿﻨﻲ ﻛـﻪ‬ ‫ﻣﻮﺳﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد در آﻧﺠﺎ ﺟﻮﻳﻲ از ﺷﯿﺮ و ﺟﻮﻳﻲ از ﻋﺴـﻞ روان اﺳـﺖ‪ .‬ﻗـﻮم ﭘـﺲ از‬ ‫ﻃﻲ ﭼﮫﻞ و ﭼﮫﺎر ﻣﻨﺰل ﻛﻪ اوﻟﯿﻦ ﻣﻨﺰل آن رﻋﻤﺴﯿﺲ)راﻣﺴـﺲ(ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺮﻛـﺖ ﻛـﺮد و‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﻋﺒﻮر از ﺑﯿﺎﺑﺎﻧﮫﺎي ﻣﺘﻌﺪد و ﻛﻮھﺴﺘﺎﻧﮫﺎ و دﺷﺘﮫﺎ و ﺗﺤﻤﻞ ﻣﺸﻘﺎت و ﮔﺮﻓﺘﺎرﻳﮫـﺎ‪،‬‬

‫‪m‬‬

‫ﺑﻪ آﺧﺮﻳﻦ ﻣﻨﺰل در اردن‪ ،‬در ﺟﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺷﻄﯿﻢ رﺳـﯿﺪ‪ .‬در ﻣﺴـﯿﺮ ﺣﺮﻛـﺖ ﻗـﻮم ﻛـﻪ‬

‫‪co‬‬

‫ﭼﮫﻞ ﺳﺎل ﺑﻪ ﻃـﻮل اﻧﺠﺎﻣﯿـﺪ‪ ،‬ﺣـﻮادث و اﺗﻔﺎﻗـﺎت زﻳـﺎدي ﺑـﺮ ﻗـﻮم وارد ﺷـﺪ و ﻓﺘﻨـﻪ و‬

‫‪e.‬‬

‫ﻓﺴﺎد ﺑﺴﯿﺎر از آﻧﮫﺎ ﺳﺮزد‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛـﻪ ﻣﻮﺳـﻲ ﺑـﺮاي آوردن اﻟـﻮاح دھﮕﺎﻧـﻪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻛـﻮه‬

‫‪lin‬‬

‫رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺲ از ﺑﺎزﮔﺸـﺖ ﻛـﻪ ﭼﮫـﻞ روز ﻃـﻮل ﻛﺸـﯿﺪ ﻣﺘﻮﺟـﻪ ﺷـﺪ ﻗـﻮم‪ ،‬ھـﺎرون را‬ ‫ﻓﺮﻳﻔﺘﻪ و ﺗﮫﺪﻳﺪ ﻛﺮده و ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ ﻃﻼﻳﻲ ﺳﺎﻣﺮي را ﭘﺮﺳـﺘﺶ ﻣـﻲﻧﻤﺎﻳـﺪ]‪[٣١‬ﻣﻮﺳـﻲ‬

‫‪ab‬‬

‫ﺧﺸﻤﮕﯿﻦ ﺷﺪ و اﻟﻮاح را ﺑﺮ زﻣﯿﻦ زد و ﺷﻜﺴﺖ و ھﺎرون را ﻣـﻮرد ﻋﺘـﺎب و ﺳـﺮزﻧﺶ‬ ‫ﺷﮫﺮي ﻣﻲرﺳﯿﺪ از ﻏﺎرت و ﺗﺠﺎوز اﺑﺎﻳﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫ﻗﺮار داد‪ .‬ﻗﻮم ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﻲ ﭼﮫـﻞ ﺳـﺎل در ﺑﯿﺎﺑﺎﻧﮫـﺎ ﺳـﺮﮔﺮدان ﺑـﻮد‪ ،‬اﻣـﺎ ﺑـﻪ ھـﺮ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ھﺎرون ﺑﺮادر ﻣﻮﺳﻲ در ﺑﯿﻦ راه در ﻛﻮه ھﻮر در ﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬ﻣﻮﺳﻲ ﺑﺎ ﻗﻮم ﺑﺎز ھـﻢ ﻃـﻲ‬ ‫ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺮد ﺗـﺎ ﺑـﺎﻻﺧﺮه ﺑـﻪ ﺑﯿﺎﺑـﺎن ﺳـﺮزﻣﯿﻦ ﺷـﻄﯿﻢ]‪[٣٢‬در اردن وارد ﺷـﺪ و ھﻤﺎﻧﺠـﺎ‬

‫‪w‬‬

‫ﻣﺘﻮﻗﻒ ﮔﺮدﻳﺪ و ﺧﯿﻤﻪ اﺟﺘﻤﺎع را در آﻧﺠﺎ ﺑﻨﺎ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻗﻮل ﺗـﻮرات ﺑﻨـﻲاﺳـﺮاﺋﯿﻞ در‬ ‫ﺷﻄﯿﻢ اﻗﺎﻣﺖ ﻧﻤﻮد و ﻗﻮم ﺑـﺎ دﺧﺘـﺮان ﻣـﻮ آب]‪[٣٣‬زﻧـﺎ ﻛـﺮدن ﮔﺮﻓـﺖ)‪(١‬و ﻗـﻮم در اﻳـﻦ‬ ‫ﻣﺤﻞ ﺑﻪ ﺑﺖﭘﺮﺳﺘﻲ ﭘﺮداﺧﺖ و ﺧﺸﻢ ﺧﺪاي ﻳﮕﺎﻧﻪ را ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺖ‪ .‬در ﺗﻤﺎم ﻣـﺪت ﭼﮫـﻞ‬ ‫ﺳﺎل‬ ‫)‪ .(١‬ﺳﻔﺮ اﻋﺪاد‪ ،‬ﺑﺎب ‪ ٢٥‬ﺑﻨﺪ ‪١‬‬

‫‪٦٦‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺳﺮﮔﺮداﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻮﺳﻲ از ﻣﻮﻋﻈﻪ و ﻧﺼﯿﺤﺖ و ھﺪاﻳﺖ ﻗﻮم‪ ،‬ﻓﺮو ﮔﺰار ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ .‬ﺳـﺨﻨﺎن‬ ‫ﻣﻮﺳﻲ در ﻣﻨﺎزل ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ وﺻﺎﻳﺎي او ﭘﯿﺶ از ﻣﺮگ ﺑﺴﯿﺎر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ‪ ،‬ﻗﻮم روز ﺑﺮوز ﻃﺎﻏﻲﺗﺮ و ﻋﺎﺻﻲﺗﺮ ﻣﻲﮔﺸـﺖ‪ ،‬ﺗـﺎ ﺑـﺎﻻﺧﺮه از ﺟﺎﻧـﺐ ﻳﮫـﻮه ﺧـﺪاي‬ ‫ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﻲ ﺧﻄﺎب ﺷﺪ ﻛﻪ‪ ،‬ﺗﻮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻄﺎھﺎي ﻗﻮﻣـﺖ ﻧﻤـﻲﺗـﻮاﻧﻲ ﭘـﺎي را از‬ ‫اردن ﺑﯿﺮون ﺑﮕﺬاري‪ .‬و ﭘﺎي ﺗﻮ ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﻮﻋﻮد ﻧﺨﻮاھﺪ رﺳﯿﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ‪ ،‬اﻳﻨﻚ زﻣـﺎن‬ ‫ﻣﺮگ ﺗﻮ ﻓﺮا رﺳﯿﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ ﻣﻮﺳﻲ ﻣﺠﺪدا ﻗﻮم را ﺟﻤﻊ ﻛﺮد و ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺷﺒﺎﻧﻪ روز ﻧﺼﯿﺤﺖ ﻧﻤﻮد و راھﻨﻤـﺎﻳﻲ‬ ‫ﻛﺮد‪ ،‬و ﻳﻮﺷﻊ ﺑﻦ ﻧﻮن را ﻛﻪ از ھﻤﻪ داﻧﺎﺗﺮ ﺑﻮد ﺑﺮاي ھﺪاﻳﺖ ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ و‬

‫‪co‬‬

‫‪m‬‬

‫‪٦٧‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪e.‬‬

‫ارﺷﺎد ﻛﺮد‪ .‬ﭘﺲ آﻧﮕﺎه ﺑﻨﺪه ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻮﺳﻲ‪ ،‬در آﻧﺠﺎ ﺑﻪ زﻣﯿﻦ ﻣﻮ آب‪ ،‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻗـﻮل‬

‫‪lin‬‬

‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺮد‪ .‬و او را در زﻣﯿﻦ ﻣﻮ آب در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﯿﺖ ﻓﻐﻮر‪ ،‬در دره دﻓﻦ ﻛﺮدﻧﺪ]‪.[٣٤‬‬ ‫اﺣﺪي ﻗﺒﺮ او را ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﻧﺪاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻮﺳـﻲ ﭼـﻮن وﻓـﺎت ﻳﺎﻓـﺖ ﺻـﺪو ﺑﯿﺴـﺖ‬

‫‪ab‬‬

‫ﺳﺎل داﺷﺖ و ﻧﻪ ﭼﺸـﻤﺶ ﺗـﺎر و ﻧـﻪ ﻗـﻮﺗﺶ ﻛـﻢ ﺷـﺪه ﺑـﻮد‪ .‬ﭘـﺲ از ﻣـﺮگ او ﺑﻨـﻲ‬

‫‪et‬‬

‫اﺳﺮاﺋﯿﻞ در ﻣﻮ آب ﺳﻲ روز ﻣﺎﺗﻢ ﮔﺮﻓﺖ)‪.(١‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻗﻮل ﻣﻮﺳﻲ از ﺳﺮزﻣﯿﻦ اردن ﻋﺒﻮر ﻧﻜﺮد‪ .‬وي ﺑﻪ ﻗﻮم ﺧﻮد ﭼﻨﯿﻦ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫» ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﺮ ﻣﻦ ﻏﻀﺒﻨﺎك ﺷﺪه ﻗﺴﻢ ﺧـﻮرد ﻛـﻪ از اردن ﻋﺒـﻮر ﻧﻜـﻨﻢ‪ .‬و‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺑﻪ آن زﻣﯿﻦ ﻧﯿﻜﻮ ﻛﻪ ﻳﮫﻮه ﺧﺪاﻳﺖ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺑﺮاي ﻣﻠﻜﯿﺖ ﻣـﻲدھـﺪ‪ ،‬داﺧـﻞ ﻧﺸـﻮم‪ .‬ﺑﻠﻜـﻪ‬ ‫ﻣﻦ در اﻳﻦ زﻣﯿﻦ ﺧﻮاھﻢ ﻣﺮد و از اردن ﻋﺒﻮر ﻧﺨﻮاھﻢ ﻛﺮد‪ .‬ﻟﯿﻜﻦ ﺷـﻤﺎ ﻋﺒـﻮر ﺧﻮاھﯿـﺪ‬

‫‪w‬‬

‫ﻛﺮد و آن زﻣﯿﻦ ﻧﯿﻜﻮ را ﺑﻪ ﺗﺼﺮف ﺧﻮاھﯿﺪ آورد‪ .‬ﭘـﺲ اﺣﺘﯿـﺎط ﻛﻨﯿـﺪ ﻣﺒـﺎدا ﻋﮫـﺪ ﻳﮫـﻮه‪،‬‬ ‫ﺧﺪاي ﺧﻮد را ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﻤﺎﻳﯿﺪ)‪.(٢‬‬ ‫ﻣﻮﺳﻲ ﭘﯿﺶ از ﻣﺮگ ﺧﻮﻳﺶ ﻧﻮﺷﺘﻪھﺎي اﻟﻮاح ﺷﻜﺴﺘﻪ را ﻛﻪ در ذھﻦ ﺧﻮد داﺷـﺖ‬ ‫ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﻳﮫﻮه ﺑﺮ روي دو ﻟﻮﺣﻪ ﺳﻨﮕﻲ ﻧﻮﺷﺖ و در ﺗﺎﺑﻮت ﻋﮫـﺪ ﻛـﻪ از ﭼـﻮب ﺳـﻨﻂ‬ ‫ﻳﺎ ﺳﺪر ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧـﺪ ﺟـﺎي داد‪ .‬او ﺿـﻤﻦ وﺻـﺎﻳﺎي ﺧـﻮد ﮔﻔﺘـﻪ ﺑـﻮد ﻛـﻪ ﺑﺎﻳـﺪ ﺗـﺎﺑﻮت‬ ‫ﻋﮫﺪ]‪ [٣٥‬را ﺑﻪ ارض ﻣﻮﻋﻮد ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎﺑﻮت ﻋﮫﺪ را در ﺧﯿﻤﻪ)ﻣﯿﺸﻜﺎن(ﻳﺎ ﻋﺒﺎدﺗﮕﺎه ﺳﯿﺎر‬ ‫ﻛﻪ وﺳﺎﻳﻞ آن را ﺑﺎ ﭼﻮب ﺷﻄﯿﻢ]‪[٣٦‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻧﮕﮫﺪاري و ھﻤﻪ ﺟﺎ ﺑﺎ ﺧﻮد ﺣﻤـﻞ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﭘﺲ از ﻣﻮﺳﻲ‬ ‫ﻳﻮﺷﻊ ﺑﻦ ﻧﻮن‪ ،‬ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﻣﻮﺳﻲ‪ ،‬ﺑـﺮاي ﻋﺒـﻮر دادن ﺑﻨـﻲ اﺳـﺮاﺋﯿﻞ از اردن آﻣـﺎده‬ ‫ﺷﺪ اﺑﺘﺪا دو ﺟﺎﺳﻮس را ﺑﻪ زﻣﯿﻦ)ارﻳﺤﺎ(ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ وﺿﻊ آﻧﺠﺎ را ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻛﻨﻨـﺪ‪ ،‬آن دو‬ ‫ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﺷﺒﺎﻧﻪ در ﺧﺎﻧﻪ ﻳﻚ زن ﺑـﻪ ﻧﺎم)راﺣـﺎب( ﻓـﺮود آﻣﺪﻧـﺪ‪ ،‬و ﭘـﺲ از آﺷـﻨﺎﻳﻲ از وﺿـﻊ‬ ‫ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ﻛﺴﺐ ﻛﺮده را ﺑﻪ ﻳﻮﺷﻊ رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ ﻛـﻪ ﺷـﺮح آن در ﺑـﺎب دوم ﻛﺘـﺎب‬ ‫ﻳﻮﺷﻊ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬آﻧﮕﺎه ﻳﻮﺷﻊ‪ ،‬ﻗﻮم را از اردن ﺣﺮﻛﺖ داد و ﺗﺎﺑﻮت ﻋﮫﺪ را‬

‫‪m‬‬

‫)‪ .(١‬ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﯿﻪ ﺑﺎب ‪ -٣٤‬ﺑﻨﺪھﺎي ‪٨ -٧ -٦‬‬

‫‪co‬‬

‫)‪ .(٢‬ھﻤﺎن ﻣﻨﺒﻊ‪ ،‬ﺑﺎب ‪ ٤‬ﺑﻨﺪ ‪ ٢١‬ﺗﺎ ‪٢٣‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪e.‬‬

‫‪٦٨‬‬

‫‪......................................... ...................................................................‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﺑﺮ دوش ﻛﺎھﻨﺎن ﻗﺮار داده‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﮫﺮ ارﻳﺤﺎ وارد ﺷـﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭘـﺲ از ورود ﺑـﻪ ﺷـﮫﺮ‪ ،‬ﺗﻤـﺎم‬ ‫ﻣﺮدم آن ﺷﮫﺮ را از زن و ﻣﺮد و ﻛﻮدك و ﺣﺘﻲ ﺣﯿﻮاﻧﺎت ﻛﺸﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺠﺰ راﺣـﺎب زاﻧﯿـﻪ ﻛـﻪ‬

‫‪et‬‬

‫دو ﺟﺎﺳﻮس ﻳﻮﺷﻊ را ﭘﻨﺎه داده ﺑﻮد‪ .‬در ﺣﻔﺎرﻳﮫﺎي ﺷﮫﺮ»ارﻳﺤﺎ«و»ﻋﺎي«و ﭘﯿﺪا ﺷـﺪن‬

‫‪.K‬‬

‫ﺻﺪ ھﺰار ﻗﻄﻌﻪ ﺳﻔﺎل ﺳﻮﺧﺘﻪ‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه ﻛﻪ اﻳﻦ دو ﺷﮫﺮ در زﻣـﺎن ﺣﻤﻠـﻪ ﻳﻮﺷـﻊ‪،‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫در ﻗﺮن ‪ ١٥‬ﻗﺒﻞ از ﻣﯿﻼد ﺳﻮﺧﺘﻪاﻧﺪ و در اﻳﻦ ﺷﮫﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﻮم ﺑﻨﻲ اﺳـﺮاﺋﯿﻞ ﻧﺼـﺎﻳﺢ‬ ‫ﭼﮫﻞ ﺳﺎﻟﻪ ﻣﻮﺳﻲ را ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮد و دﺳﺖ ﺑﻪ ﻏﺎرت و ﭼﭙـﺎول و ھﺘـﻚ ﻧـﻮاﻣﯿﺲ زد‪،‬‬

‫‪w‬‬

‫ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺷﮫﺮ)ﻋﺎي‪ -‬ﻋﻲ(]‪[٣٧‬وارد ﺷﺪﻧﺪ و آﻧﺠﺎ را ﻧﯿﺰ آﺗـﺶ زدﻧـﺪ و ﻣـﺮدان آﻧﺠـﺎ را‬ ‫ﻛﺸﺘﻨﺪ‪» .‬و واﻗﻊ ﺷﺪ‪ ،‬ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛـﻪ ﻛﺸـﺘﻦ ﺗﻤـﺎم ﺳـﺎﻛﻨﺎن)ﻋﻲ(را در ﻛﺸـﺘﺰار و در‬ ‫ﺑﯿﺎﺑﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﺸـﺎن را دواﻧﯿـﺪه ﺑﻮدﻧـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ اﻧﺠـﺎم رﺳـﺎﻧﯿﺪﻧﺪ و ﺗﻤـﺎﻣﻲ اﻳﺸـﺎن ﺑـﻪ دم‬ ‫ﺷﻤﺸﯿﺮ اﻓﺘﺎدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺗﻤﺎم ﺷﺪن اﻳﺸﺎن‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﻲ اﺳـﺮاﺋﯿﻞ ﺑـﻪ ﻋـﻲ ﺑﺮﮔﺸـﺘﻨﺪ و آن را‬ ‫ﺑﻪ دم ﺷﻤﺸﯿﺮ زدﻧ ﺪ و ﭼﻨﯿﻦ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻓﺘﺎدﮔﺎن در آن روز از ﻣـﺮد و زن‪ ،‬دوازده‬ ‫ھﺰار ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺮدﻣﺎن ﻋﻲ«)‪.(١‬‬ ‫آﻧﮕﺎه ﻳﻮﺷﻊ‪ ،‬ﻣﺬﺑﺤﻲ ﺑﺮاي ﻳﮫﻮه‪ ،‬ﺧﺪاي اﺳﺮاﺋﯿﻞ‪ ،‬در ﻛﻮه ﻋﯿﺒﺎل]‪ [٣٨‬ﺑﻨﺎ ﻛﺮد ﭼﻨﺎﻧﻜـﻪ‬ ‫ﻣﻮﺳﻲ ﺑﻨﺪه ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﻨﻲاﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻓﺮﻣﻮده ﺑﻮد ﺑﻄﻮري ﻛﻪ در ﻛﺘﺎب ﺗﻮرات ﻣﻮﺳﻲ‬ ‫ﻣﺴﻄﻮر اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺬﺑﺢ ﻳﺎ ﻗﺮﺑﺎﻧﮕﺎھﻲ از ﺳﻨﮕﮫﺎي ﻧﺎﺗﺮاﺷﯿﺪه ﻛـﻪ ﻛﺴـﻲ ﺑـﺮ آﻧﮫـﺎ آﻻت‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫آھﻨﯿﻦ ﺑﻠﻨﺪ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد ﺳـﺎﺧﺘﻨﺪ و در آﻧﺠـﺎ ﺑـﺮ ﺳـﻨﮕﮫﺎ‪ ،‬ﻧﺴـﺨﻪ ﺗـﻮرات ﻣﻮﺳـﻲ را ﻛـﻪ‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﺑﻨﻲاﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻣﺮﻗﻮم ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ و ھﻤﻪ ﻣﺸﺎﻳﺦ‪ ،‬ﺑﻪ ھـﺮ دو ﻃـﺮف‬ ‫ﺗﺎﺑﻮت اﻳﺴﺘﺎدﻧﺪ و ﻣﻮﺳﻲ ﭼﻨـﯿﻦ ﮔﻔـﺖ‪» :‬و ﻣﻘـﺮر اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑﻌـﺪ از ﻋﺒـﻮر ﻧﻤـﻮدن از‬ ‫اردن‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﻨﮕﮫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻣﺮوز ﺷﻤﺎ را اﻣﺮ ﻣﻲﻓﺮﻣـﺎﻳﻢ‪ ،‬در ﻛـﻮه ﻋﯿﺒـﺎل‪ ،‬ﺑـﺮ ﭘـﺎ ﻛـﺮده‪،‬‬ ‫آﻧﮫﺎ را ﺑﻪ ﮔﭻ اﻧﺪود ﻧﻤﺎﻳﯿـﺪ‪/‬و در آﻧﺠـﺎ ﻣـﺬﺑﺤﻲ را ﺑـﻪ ﺧﺪاوﻧـﺪ ﺧـﺪاﻳﺖ ﺑﻨـﺎ ﻛـﻦ ﻳﻌﻨـﻲ‬ ‫ﻣﺬﺑﺤﻲ از ﺳـﻨﮕﮫﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﺑـﺮ آﻧﮫـﺎ آﻟـﺖ آھﻨـﯿﻦ ﺑـﻪ ﻛـﺎر ﻧﺒـﺮده ﺑﺎﺷـﻲ‪/‬ﻣﺬﺑﺢ ﺧﺪاوﻧـﺪ‬ ‫ﺧﺪاﻳﺖ را از ﺳﻨﮕﮫﺎﻳﻲ ﻧﺘﺮاﺷﯿﺪه ﺑﻨﺎ ﻛـﻦ ﺗـﺎ آﻧﻜـﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﯿﮫـﺎي ﺳـﻮﺧﺘﻨﻲ در آن ﺑـﺮاي‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﺪاﻳﺖ ﺑﮕﺬراﻧﻲ‪/‬و ﻗﺮﺑﺎﻧﯿﮫﺎي ﺳﻼﻣﺘﻲ را ذﺑﺢ ﻧﻤﻮده در آﻧﺠﺎ ﺗﻨﺎول ﻧﻤﺎي و در‬ ‫ﺣﻀﻮر ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﺪاﻳﺖ ﺷﺎدﻣﺎن ﺑﺎش‪/‬و ﺑﺮ آن ﺳﻨﮕﮫﺎ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻛﻠﻤﺎت اﻳـﻦ ﺗـﻮرات را ﺑـﻪ‬

‫‪m‬‬

‫ﺧﻂ روﺷﻦ ﺑﻨﻮﻳﺲ«)‪.(٢‬‬

‫‪co‬‬

‫)‪ .(١‬ﺻﺤﯿﻔﻪ ﻳﻮﺷﻊ‪ ،‬ﺑﺎب ھﺸﺘﻢ ﺑﻨﺪ ‪٢٥ -٢٤‬‬

‫‪e.‬‬

‫)‪ .(٢‬ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﯿﻪ‪ ،‬ﺑﺎب ‪ ٢٧‬آﻳﻪ ‪٨ -٤‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪٦٩‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪et‬‬

‫ﭘﺲ از ﻛﺸﺘﺎر دو ﺷﮫﺮ»ارﻳﺤﺎ«و»ﻋﺎي«ﻣـﺮدم ﺳـﺎﻛﻦ ﺷـﮫﺮ ﺟﺒﻌـﻮن]‪[٣٩‬از ﺗـﺮس‪ ،‬ﺑـﺎ‬

‫‪.K‬‬

‫ﻳﻮﺷﻊ از در ﺻﻠﺢ در آﻣﺪﻧﺪ اﻣﺎ)ادوﻧﻲ ﺻﺪق(ﭘﺎدﺷﺎه اورﺷﻠﯿﻢ ﺑﺎ ﻣﻠﻮك ﭘﻨﺞ ﺷﮫﺮ دﻳﮕﺮ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻣﺘﺤﺪ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻳﻮﺷﻊ و ﺑﻨﻲاﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑﺠﻨﮕﻨـﺪ و ﻣـﺎﻧﻊ ورود آﻧﮫـﺎ ﺑـﻪ اورﺷـﻠﯿﻢ ﺷـﻮﻧﺪ‬ ‫ﻟﻜﻦ ھﺮ ﭘﻨﺞ ﭘﺎدﺷﺎه ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮردﻧﺪ و ﭘﺲ از اھﺎﻧﺘﮫﺎي زﻳﺎد ﺑﻪ آﻧﺎن‪ ،‬آﻧﮫـﺎ را ﺑـﺮ دار‬

‫‪w‬‬

‫ﻛﺸﯿﺪﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ در ﺷﮫﺮھﺎي آﻧﺎن ﺑﻪ ﻛﺸﺘﺎر ﻋﻈﯿﻤـﻲ دﺳـﺖ ﻳﺎزﻳﺪﻧـﺪ‪ .‬و ﻧﯿـﺰ در آن‬ ‫روز ﺷﮫﺮ ﻣﻘﯿﺪه را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻣﻠﻚ آﻧﺠﺎ را ﺑـﻪ ﺧـﻮاري ﻛﺸـﺘﻨﺪ و ﻣـﺮدﻣﺶ را ﻗﺘـﻞ ﻋـﺎم‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﮕﺎه ﺷﮫﺮ»ﻟﺒﻨﻪ«)‪(١‬را ﻏﺎرت ﻛﺮدﻧﺪ و ﭘﺎدﺷﺎه و ﻣﺮدﻣﺶ را ﻛﺸـﺘﻨﺪ و ﻛﺴـﻲ‬ ‫را ﺑﺎﻗﻲ ﻧﮕﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ‪ ،‬ﺷﮫﺮھﺎي ﻻ ﺧﯿﺶ]‪[٤٠‬ﻋﺠﻠﻮن]‪ ،[٤١‬ﺣﺒﺮون ]‪ ،[٤٢‬دﺑﯿـﺮ‬ ‫و ﺳﺎﻳﺮ ﺷﮫﺮھﺎ را ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻣﺮدم و ﻣﻠﻮك آﻧﺠﺎﻳﮫﺎ را ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ آﻧﮕﺎه ﺑﻪ اردوﮔﺎه ﺧﻮد در ﺟﻠﺠﺎل ﺑﺎزﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬و ﻳﻮﺷﻊ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺷﮫﺮھﺎي آن ﻣﻠﻮك‬ ‫و ﺟﻤﯿﻊ ﻣﻠﻮك آﻧﮫﺎ را ﮔﺮﻓﺖ و اﻳﺸﺎن را ﺑﻪ ﻣﺮدم ﺷﻤﺸﯿﺮ ﻛﺸﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺎﻟﻜﻞ ھﻼك ﻛﺮد و‬ ‫ﺣﺎﺻﻮر را ﺑﻪ آﺗﺶ ﻛﺸﯿﺪ‪ .‬ﺑﻨﻲاﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﻏﻨﯿﻤـﺖ آن ﺷـﮫﺮھﺎ و ﺑﮫـﺎﻳﻢ آﻧﮫـﺎ را‬ ‫ﺑﺮاي ﺧﻮد ﺑﻪ ﻏﺎرت ﺑﺮد‪ .‬اﻣﺎ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ اﻛﺘﻔﺎ ﻧﻜـﺮده ھﻤـﻪ ﻣـﺮدم را ﻧﯿـﺰ ﺑـﻪ دم ﺷﻤﺸـﯿﺮ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻛﺸﺘﻨﺪ ﺑﺤﺪي ﻛﻪ ھﯿﭻ ذي ﺣﯿﺎت را ﺑﺎﻗﻲ ﻧﮕﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬آﻧﭽﻨﺎﻧﻜﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﻨﺪه ﺧﻮد‬ ‫ﻣﻮﺳﻲ و ﻣﻮﺳﻲ ﺑﻪ»ﻳﻮﺷﻊ ﺑﻦ ﻧﻮن«اﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫آﻧﮕﺎه ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺳﺮزﻣﯿﻨﮫﺎ را ﺑﻪ ﺣﻜﻢ ﻗﺮﻋﻪ ﺑﯿﻦ ﺧﻮد ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺗﻤـﺎم اﻗـﻮام‬ ‫را ﻣﻐﻠﻮب ﺧﻮد ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ‪ ،‬در اﻳﻦ ﮔﯿـﺮودار ﻗـﻮم ﻓﻠﺴـﻄﻲ را ﻧﺘﻮاﻧﺴـﺘﻨﺪ ﺷﻜﺴـﺖ‬ ‫دھﻨﺪ‪ .‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﺷﺮارﺗﮫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻨـﻲاﺳـﺮاﺋﯿﻞ در زﻣـﯿﻦ ﻛـﺮد ﺑـﺮ آﻧـﺎن ﺧﺸـﻢ‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ آن ﻣﺪت ﭼﮫﻞ ﺳﺎل ﻣﻐﻠﻮب ﻓﻠﺴﻄﯿﻨﯿﺎن ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬و ﭼﻮن ﺳﺴـﺘﻲ‬ ‫ﺑﺮ آﻧﮫﺎ ﻏﻠﺒﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻣﺪت ھﻔﺖ ﺳﺎل ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺪﻳﺎن ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﻮدﻧـﺪ‪ .‬و در اﻳـﻦ ﻣـﺪت‬ ‫اﻗﻮام ﺳﺎﻛﻦ آن ﻧﻮاﺣﻲ ﻛﻪ‪ ،‬از اﺳﺮاﺋﯿﻠﯿﺎن ﺻﺪﻣﻪ دﻳـﺪه ﺑﻮدﻧـﺪ ﺑـﺮ اﺳـﺮاﺋﯿﻠﯿﺎن ھﺠـﻮم‬ ‫آوردﻧﺪ‪.‬‬

‫‪m‬‬ ‫‪co‬‬ ‫‪lin‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﺷﻤﻮﺋﯿﻞ‬

‫ﺑﻪ دﺳﺘﻮر»ﺷﻤﻮﺋﯿﻞ«]‪[٤٣‬اﺳﺮاﺋﯿﻠﯿﺎن ﺑﺮاي ﺟﻨـﮓ ﺑـﺎ ﻓﻠﺴـﻄﯿﻨﯿﺎن ﺑﯿـﺮون آﻣـﺪه‪ ،‬اردو‬

‫‪ab‬‬

‫زدﻧﺪ‪ .‬و در ﺑﺮاﺑﺮ ھﻢ ﺻﻒ آراﻳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬و ﺟﻨﮓ ﺑﺸﺪت ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺖ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم‬

‫‪٧٠‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫)‪ .(١‬ﺻﺤﯿﻔﻪ ﻳﻮﺷﻊ‪ ،‬ﺑﺎب ‪ -١١‬ﺑﻨﺪ ‪١٥ -١٢‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻓﻠﺴﻄﯿﻨﯿﺎن ﺑﺮ اﺳﺮاﺋﯿﻠﯿﺎن ﭘﯿﺮوز ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬و ﺑﻨﻲاﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑـﺮاي ﺗﻘﻮﻳـﺖ روﺣﯿـﻪ ﺧـﻮﻳﺶ‬

‫‪w‬‬

‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎﺑﻮت ﻋﮫﺪ را از ﺷﯿﻠﻮه]‪[٤٤‬ﺑﻪ ﻣﯿﺎن ﺧﻮد در ﻟﺸﻜﺮﮔﺎه ﺑﯿﺎورﻧﺪ‪ .‬در آﻏﺎز‬ ‫ﻓﻠﺴﻄﯿﻨﯿﺎن ﺗﺮﺳﯿﺪﻧﺪ و وﺣﺸﺖ ﻛﺮدﻧﺪ اﻣـﺎ‪ ،‬دوﺑـﺎره ﺧـﻮد را ﺗﻘﻮﻳـﺖ ﻧﻤـﻮده ﺑـﻪ ﺟﻨـﮓ‬ ‫ﭘﺮداﺧﺘﻪ و اﺳﺮاﺋﯿﻞ را ﺷﻜﺴﺖ دادﻧﺪ‪ ،‬و ﺳﻲ ھﺰار ﺗﻦ از آﻧﺎن را ﻛﺸﺘﻨﺪ و ﺗﺎﺑﻮت ﺧﺪا‬ ‫را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﺧﺒﺮ ﺑﻪ»ﻋﯿﻠﻲ«]‪[٤٥‬ﺑﺰرگ ﺑﻨﻲاﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻛﻪ‪ ،‬دو ﭘﺴﺮش ﻧﯿﺰ در ﺟﻨـﮓ‬ ‫ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از ﺗﺨﺖ ﺑﯿﻔﺘـﺎد و ﮔـﺮدﻧﺶ ﺑﺸﻜﺴـﺖ و ﺑﻤـﺮد‪ ،‬زﻳـﺮا ﻣـﺮدي ﭘﯿـﺮ و‬ ‫ﺳﻨﮕﯿﻦ ﺑﻮد و ﭼﮫﻞ ﺳﺎل ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻲﻛـﺮد‪ .‬ﻋـﺮوس او ﻛـﻪ ﺣﺎﻣﻠـﻪ ﺑـﻮد ﭼـﻮن‬ ‫ﺧﺒﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﺎﺑﻮت ﺧﺪا و ﻣﺮگ ﭘﺪر ﺷـﻮھﺮ و ﺷـﻮھﺮش را ﺷـﻨﯿﺪ‪ ،‬ﺧـﻢ ﺷـﺪ و زاﻳﯿـﺪ و‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﭘﺴﺮش را»اﻳﺨﺎﺑﻮد«]‪[٤٦‬ﻧﺎم ﻧﮫﺎد؛ در آن ﻟﺤﻈﻪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺟـﻼل از اﺳـﺮاﺋﯿﻞ زاﻳـﻞ ﺷـﺪ‬ ‫ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺗﺎﺑﻮت ﺧﺪا ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ)‪«.(١‬‬ ‫آﻧﮕﺎه ﻓﻠﺴﻄﯿﻨﯿﺎن ﻛﻪ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﺗﺎﺑﻮت ﻋﮫـﺪ ﭼـﻪ ﻛﻨﻨـﺪ و وﺣﺸـﺖ داﺷـﺘﻨﺪ ﺑـﻪ‬ ‫واﺳﻄﻪ ﺗﺼﺮف ﺗﺎﺑﻮت ﻋﮫﺪ ﺧﺪا ﺑﻼ ﺑﺮ آﻧﮫﺎ ﻧﺎزل ﺷﻮد‪ ،‬ﺑـﺎ ﻣﺸـﺎوره ﺑـﺎ ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ‪ ،‬ﭘـﺲ از‬ ‫ھﻔﺖ ﻣﺎه ﻛﻪ ﺗﺎﺑﻮت ﻧﺰد اﻳﺸﺎن ﺑﻮد‪ ،‬اراﺑﻪاي را ﺑﻪ دو ﮔﺎو ﺷﯿﺮده ﺑﺴﺘﻨﺪ و ﺗﺎﺑﻮت را ﺑﺮ‬ ‫آن ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ و رھﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎوان اراﺑﻪ و ﺗﺎﺑﻮت را ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ و رﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﺑﯿﺖ ﺷـﻤﺲ‬ ‫رﺳﯿﺪﻧﺪ‪ .‬اراﺑﻪ در ﻣﺰرﻋﻪ»ﻳﮫﻮﺷﻊ«در ﭘﺸﺖ ﺳﻨﮕﻲ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪ‪» .‬ﻻوﻳـﺎن«ﻛـﻪ‪ ،‬آﻧﺠـﺎ‬ ‫ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺗـﺎﺑﻮت ﺧﺪاوﻧـﺪ و ﺻـﻨﺪوﻗﭽﻪاي ﻛـﻪ ﻓﻠﺴـﻄﯿﻨﯿﺎن ﺑـﻪ‬ ‫اﺣﺘﺮام ﺗﺎﺑﻮت‪ ،‬ھﺪاﻳﺎﻳﻲ در آن ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﺑﺎ آن رواﻧﻪ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺮداﺷـﺘﻪ و ﺑـﺮ ﺑـﺎﻻي‬

‫‪m‬‬

‫ھﻤﺎن ﺳـﻨﮓ ﺑـﺰرگ ﻧﮫﺎدﻧـﺪ‪ .‬ﭘـﺲ از آن ﻣﺮدﻣـﺎن ﻗﺮﻳﻪ)ﺑﻌﺎرﻳﻢ(آﻣـﺪه ﺗـﺎﺑﻮت ﺧﺪاوﻧـﺪ را‬

‫‪co‬‬

‫آوردﻧﺪ و ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ)اﺑﻲ ﻧﺎداب(]‪[٤٧‬در)ﺟﺒﻌﻪ(ﺑﺮدﻧﺪ ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﯿﺴﺖ ﺳﺎل در آﻧﺠﺎ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪lin‬‬

‫رھﺒﺮي ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫در ﻣــﺪﺗﻲ ﻛــﻪ اﺳــﺮاﺋﯿﻠﯿﺎن ﻣﻐﻠــﻮب ﻓﻠﺴــﻄﯿﻨﯿﺎن ﺑﻮدﻧــﺪ‪ ،‬ﺷــﻤﻮﺋﯿﻞ‪ ،‬ﺑﻨــﻲاﺳــﺮاﺋﯿﻞ را‬ ‫ﺷﻤﻮﺋﯿﻞ ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻨـﻲ اﺳـﺮاﺋﯿﻞ ﭘﺮاﻛﻨـﺪه را ﺟﻤـﻊ ﻛـﺮد‪ ،‬از آﻧﮫـﺎ ﺧﻮاﺳـﺖ‪ ،‬ﺗـﺎ از‬

‫‪ab‬‬

‫ﺑﺖﭘﺮﺳﺘﻲ و زﻳﺎﻧﻜﺎري و ﻓﺘﻨﻪ و ﻓﺴﺎد دﺳﺖ ﺑﺮدارﻧﺪ و ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﺪاي ﻳﮕﺎﻧـﻪ روﻧـﺪ و‬

‫‪et‬‬

‫ﺗﻨﮫﺎ ﺧﺪاي ﻳﮕﺎﻧﻪ را ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺷﻤﻮﺋﯿﻞ ﺗﻤﺎم ﺑﻨﻲاﺳﺮاﺋﯿﻞ را در ﻣﺤﻠﻲ ﺑﻪ ﻧـﺎم‬

‫‪w‬‬

‫‪٧١‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫)‪ .(١‬ﻛﺘﺎب اول ﺳﻤﻮﺋﯿﻞ‪ ،‬ﺑﺎب ‪ ٤‬ﺑﻨﺪ ‪٢٢‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﻣﺼﻔﻪ]‪[٤٨‬ﺟﻤﻊ ﻛﺮد و ﻧﺰد ﺧﺪاوﻧﺪ دﻋﺎ ﻧﻤﻮد؛ و ﺗﻀﺮع ﻛﺮد ﺗﺎ آﻧﺎن را ﻧﺼﺮت‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫دھﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺟﻨﮕﮫﺎي ﻓﺮاوان دوﺑﺎره ﺑﻨﻲاﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻗﺪرت ﻳﺎﻓﺖ و ﺗﺴﻠﻂ ﺑـﺮ ﺷـﮫﺮھﺎ را‬ ‫آﻏﺎز ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﺷﺎؤل‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫در اواﺧﺮ ﻋﻤﺮ ﺷﻤﻮﺋﯿﻞ‪ ،‬ﻗﻮم از او ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺮ اﻳﺸﺎن ﭘﺎدﺷﺎھﻲ ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﺪ‪ ،‬ﭼـﺮا ﻛـﻪ‪،‬‬ ‫ﭘﺴﺮان ﺷﻤﻮﺋﯿﻞ ﻓﺎﺳﺪ و رﺷﻮهﮔﯿﺮ و زﻳﺎﻧﻜﺎر ﺑﻮدﻧﺪ و ﻟﯿﺎﻗﺖ ﺳﺮوري ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻤﻮﺋﯿﻞ ﻣﺮدي ﺑﻪ ﻧﺎم»ﺷﺎؤل«ﻓﺮزﻧﺪ ﻗﯿﺲ)ﻛﯿﺶ(از ﻗﺒﯿﻠﻪ ﺑﻨﯿـﺎﻣﯿﻦ را ﺑـﻪ ﭘﺎدﺷـﺎھﻲ‬ ‫ﻗــﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳــﺪ و او را ﺑﺮﻛــﺖ داد‪ .‬ﺷــﺎؤل ﻛــﻪ‪ ،‬در ﺟﻨــﮓ دﻟﯿــﺮ ﺑــﻮد‪ ،‬اﻗــﻮام ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﻣﺜــﻞ‬ ‫»ﻣﻮآب«‪» ،‬ﺑﻨﻲآﻣﻮن«‪» ،‬ادوم«]‪[٤٩‬و ﻣﻠﻮك ﺻـﻮﺑﻪ و ﻋﻤﺎﻟﻘـﻪ را ﺷﻜﺴـﺖ داد و ﻗـﻮم‬ ‫ﻓﻠﺴﻄﻲ را ﻧﯿـﺰ ﻣﻐﻠـﻮب ﺳـﺎﺧﺖ و زﻣـﺎم ﺳـﻠﻄﻨﺖ اﺳـﺮاﺋﯿﻞ را ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻧﺨﺴـﺘﯿﻦ‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎه رﺳﻤﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ اوﻟﯿﻦ ﭘﯿﺮوزي وي در ﻣﺤﻠـﻲ ﺑـﻪ ﻧـﺎم»ﻣﺨﻤـﺎس«]‪[٥٠‬‬ ‫ﻧﺼﯿﺒﺶ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺮﻛﺰ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪھﻲ ﺷﺎؤل در»ﺟﺒﻌﻪ«ﻗﺮار داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺷﺎؤل ﺑﻪ ھﺮ ﺷﮫﺮي ﻣﻲرﺳﯿﺪ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺣﯿﻮاﻧـﺎت ﺷـﮫﺮ را ﻣـﻲﻛﺸـﺖ اﻣـﺎ‬

‫‪m‬‬

‫ﺑﮫﺘﺮﻳﻦ ﮔﺎوان و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان را ﺑﺮاي ﺧﻮد ﻧﮕﻪ ﻣﻲداﺷـﺖ‪ ،‬ﭘـﺲ ﺧﺪاوﻧـﺪ ﺑـﺮ او ﺧﺸـﻢ‬

‫‪co‬‬

‫ﮔﺮﻓﺖ زﻳﺮا ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎم ﮔﺎوان‪ ،‬ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان‪ ،‬اﻻﻏﮫﺎ و ھﻤﭽﻨﯿﻦ‬

‫‪e.‬‬

‫ﺳﺎﻳﺮ ﺣﯿﻮاﻧﺎت را ﺑﻜﺸﺪ‪.‬‬

‫‪lin‬‬

‫)و ﻛﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻀـﻤﻮن ﺑـﻪ ﺷـﻤﻮﺋﯿﻞ رﺳـﯿﺪ ﻛـﻪ‪ ،‬در ﺧﺼـﻮص ﻧﺼـﺐ ﻧﻤـﻮدن‬ ‫ﺷﺎؤل ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎھﻲ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺑﻪ اراده ﺧﻮد دادم‪ .‬زﻳﺮا ﻛﻪ از ﻣﺘﺎﺑﻌﺖ ﻣﻦ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ و ﻛـﻼم‬

‫‪ab‬‬

‫ﻣــﺮا ﺑﺠــﺎي ﻧﯿــﺎورده و ﺷــﻤﻮﺋﯿﻞ ﻏﻤﮕــﯿﻦ ﺷــﺪه ﺗﻤــﺎﻣﻲ ﺷــﺐ ﻧــﺰد ﺧﺪاوﻧــﺪ اﺳــﺘﻐﺎﺛﻪ‬

‫‪et‬‬

‫ﻧﻤﻮد)‪.(١‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﺷﻤﻮﺋﯿﻞ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺎؤل را از ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺧﻠﻊ ﻛﺮد‪ ،‬ﻋﺎﻗﺒﺖ ﺷﺎؤل در ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﺟﻨﮕﮫﺎ ﺑﺮ ﺑﺎﻻي ﻛﻮه»ﺟﻠﺒﻮع«از ﻓﻠﺴﻄﯿﻨﯿﺎن ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرد ﻛـﻪ اﻳـﻦ ﺷﻜﺴـﺖ ﺑﺎﻋـﺚ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺧﻮدﻛﺸﻲ او و ﭘﺴﺮش»ﻳﻮﻧﺎﺗـﺎن«ﮔﺮدﻳـﺪ‪ ،‬ﻓﻠﺴـﻄﯿﻨﯿﮫﺎ ﺑـﻪ ﻋﻼﻣـﺖ ﭘﯿـﺮوزي ﺳـﺮ او را‬ ‫ﺑﺮﻳﺪﻧﺪ و ﺑﻪ ﻣﻌﺒﺪ داﺟﻮن ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ و ﺑﺪﻧﺶ را ﺑﻪ دﻳﻮار ﻣﻌﺒﺪ ﻣﯿﺨﻜﻮب ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫ﭘﺲ از او‪ ،‬ﺷﻤﻮﺋﯿﻞ‪ ،‬داود ﭘﺴﺮ ﻳﺴﺎي ﺑﯿﺖ اﻟﻠﺤﻤﻲ را ﺑﺮاي ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﺴﺢ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫)‪ .(١‬ﻛﺘﺎب اول ﺳﻤﻮﺋﯿﻞ‪ ،‬ﺑﺎب ‪ ١٥‬آﻳﻪ ‪.١١‬‬

‫ﭘﺎﻳ‬

‫‪٧٢‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺣﻀﺮت داود)‪)(١‬ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿـﻪ( )ﻋﺒـﺮي‪ -‬ﻣﺤﺒـﻮب(‪٩٩٧ -١٠١٠‬ق‪.‬م در ﻗـﺮآن ﻛـﺮﻳﻢ‪ ،‬در‬ ‫ردﻳﻒ اﻧﺒﯿﺎ ﺑﻮده و ﻳﻚ ﻣﻮرد از او ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﻠﯿﻔﻪ)ﺟﺎﻧﺸـﯿﻦ( ﻳـﺎد ﺷـﺪه اﺳـﺖ)‪ .(٢‬در‬ ‫ﻛﺘﺎب ﻋﮫﺪ ﻋﺘﯿﻖ‪ ،‬از او ﺑﻪ ﻧﺎم ﭘﺎدﺷﺎه ﺑﻨﻲاﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻓﺮزﻧﺪ ﻳﺴﺎ‪ ،‬از اھﺎﻟﻲ ﺑﯿﺖ ﻟﺤـﻢ و‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫از ﺧﺎﻧﺪان ﺑﻨﯿﺎﻣﯿﻦ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬داود‪ ،‬در ﺟﻮاﻧﻲ‪ ،‬ﺳﺮداري از ﺳﺮداران ﺷﺎؤل‬ ‫ﺑﻮد و در ھﻤﯿﻦ زﻣﺎن ﺑﺎ »ﺟﺎﻟﻮت«]‪[٥١‬ﭘﮫﻠﻮان ﻓﻠﺴـﻄﯿﻨﻲ ﺟﻨﮕﯿـﺪ و او را ﺑـﺎ ﻓﻼﺧـﻦ و‬ ‫ﭘﺎره ﺳﻨﮓ از ﭘﺎي درآورد‪ .‬ﺑﺮ اﺛﺮ ﺷﺠﺎﻋﺖ‪ ،‬ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻳﻮﻧﺎﺗﺎن ﻓﺮزﻧﺪ ﺷﺎؤل و ﻣﺤﺴـﻮد‬ ‫ﺧﻮد ﺷﺎؤل ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺷﺎؤل ﺑﺎرھﺎ ﻗﺼﺪ ﻗﺘﻞ داود ﻛﺮد اﻣﺎ او ﺑﻪ ﻃﺮز ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎﻳﻲ از دﺳﺘﺶ ﮔﺮﻳﺨﺖ‪.‬‬ ‫داود ﭘﯿﺎﻣﺒﺮي ﺗﻮاﻧﺎ و داﻧﺎ و ﭘﺎدﺷﺎھﻲ ﻣﻘﺘـﺪر ﺑـﻮد و ﺑـﺮاي دﻳـﻦ ﺧـﺪا ﻛﻮﺷـﺶ ﻓـﺮاوان‬ ‫ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫در ﺟﻨﮓ ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺨﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﯿﻦ ﻓﻠﺴﻄﯿﻨﯿﺎن و اﺳﺮاﺋﯿﻠﯿﺎن در ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻏﻨﺎﻳﻢ زﻳﺎدي ﺑﻪ‬ ‫دﺳﺖ ﻓﻠﺴﻄﯿﻨﯿﺎن اﻓﺘﺎد اﺳﺮاﺋﯿﻠﯿﺎن ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﺷﺎؤل ﺳـﻠﻄﻨﺖ‬

‫‪m‬‬

‫ﺑﺮاي داود ﻗﻄﻌﻲ ﺷﺪ‪ ،‬و ﻣﺤﻞ ﺧﻮد را ﺑﻪ دﺳـﺘﻮر ﺧﺪاوﻧـﺪ ﺑـﻪ ﺷـﮫﺮ»ﺣﺒـﺮون«ﻣﻨﺘﻘـﻞ‬

‫‪co‬‬

‫ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻣﺪت ھﻔﺖ ﺳﺎل و ﺷﺶ ﻣﺎه در ﺣﺒﺮون ﺑﺮ ﺧﺎﻧﺪان ﻳﮫﻮدا ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﻲﻛـﺮد‪،‬‬

‫‪e.‬‬

‫او ﺑﺮاي ﺷﺎؤل ﻧﯿﺰ ﻧﻮﺣﻪ ﺳﺮاﻳﻲ ﻛﺮد و ﻣﺎﺗﻢ ﮔﺮﻓﺖ اﻣﺎ اﻓـﺮاد ﺧﺎﻧـﺪان ﺷـﺎؤل‪ ،‬ﺑـﺎ داود‬

‫‪lin‬‬

‫ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ ﻟﻜﻦ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮردﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻗــﺪرت داود ﻛــﻪ روزﺑــﺮوز ﺑﯿﺸــﺘﺮ ﻣــﻲﺷــﺪ‪ ،‬وي را ﺑــﺮ آن داﺷــﺖ ﺗــﺎ ﺑــﻪ ﻗﺼــﺪ ﺗﺼــﺮف‬

‫‪ab‬‬

‫اورﺷﻠﯿﻢ ﻛﻪ در آن ھﻨﮕﺎم‪ ،‬ﻳﺒﻮﺳﯿﺎن‪ ،‬ﺳﺎﻛﻦ آﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻧﺪ ﺧﻮد را آﻣﺎده ﺳﺎزد‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫ﻳﺒﻮﺳﯿﺎن ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ داود اﻳﺴﺘﺎدﻧﺪ‪ ،‬داود اﺑﺘﺪا ﻗﻠﻌﻪ»ﺻﮫﯿﻮن«]‪[٥٢‬را‬ ‫)‪((David. (١‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫)‪ .(٢‬ﻳﺎ داود اﻧﺎ ﺟﻌﻠﻨﺎك ﺧﻠﯿﻔﺔ ﻓﻲ اﻻرض‪ ،‬آﻳﻪ ‪ ٢٥‬ﺳﻮره ص‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫‪٧٣‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺗﺴﺨﯿﺮ ﻛﺮد و ﺷﮫﺮ داود و ﻣﻌﺒﺪ ﺧﻮد را در آﻧﺠﺎ ﺑﻨﺎ ﻧﮫﺎد‪.‬‬ ‫ﺷﮫﺮ اورﺷﻠﯿﻢ از ﻧﻈﺮ دﻓﺎﻋﻲ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﺑﻮد و ورود ﺑﻪ آن اﻣﻜﺎن ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﻣـﺎ‬ ‫داود ﺑﻪ ﺷﮫﺮ وارد ﺷﺪ)‪.(١‬‬ ‫ﭘﺲ از ھﻔﺖ ﺳﺎل و ﺷﺶ ﻣﺎه ﺳـﻠﻄﻨﺖ ﺑـﺮ ﻳﮫـﻮدا‪ ،‬ﻣـﺪت ﺳـﻲوﺳـﻪ ﺳـﺎل ﻧﯿـﺰ در‬ ‫اورﺷﻠﯿﻢ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﻲ اﺳﺮاﺋﯿﻞ و ﻳﮫﻮدا ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻧﻤﻮد‪ .‬داود ﻛﻪ در ﺻﮫﯿﻮن ﺳﺎﻛﻦ ﺷﺪ‪،‬‬ ‫»ﺣﯿﺮام«]‪[٥٣‬ﭘﺎدﺷﺎه ﺻﻮر‪ ،‬ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ ﺑﺮاي ﺧﻮد‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪاي‬ ‫ﺑﻨﺎ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻓﻠﺴﻄﯿﻨﯿﺎن ﺑﺎ داود ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ اﻣـﺎ از او ﺷﻜﺴـﺖ ﺧﻮردﻧـﺪ و ﭘﺮاﻛﻨـﺪه ﺷـﺪﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﭘﺲ از آن داود ﻣﺼﻤﻢ ﺷﺪ ﺗﺎ‪ ،‬ﺗﺎﺑﻮت ﻋﮫﺪ را از ﺧﺎﻧﻪ»اﺑﻲ ﻧﺎداب«در ﺟﺒﻌﻪ ﺑﻪ ﺻـﮫﯿﻮن‬ ‫آورد‪ .‬ﺗــﺎﺑﻮت را در اراﺑــﻪ اي ﻧــﻮ ﮔﺬاﺷــﺘﻨﺪ و ﭘــﺲ از ﺳــﻪ ﻣــﺎه ﻧﮕﮫــﺪاري در ﺧﺎﻧــﻪ‬ ‫»ﻋﻮﺑﯿــﺪادوم«]‪ [٥٤‬آن را ﺑــﻪ ﺷــﮫﺮ داود آوردﻧــﺪ در ﺣــﺎﻟﺘﻲ ﻛــﻪ‪ ،‬داود‪ ،‬در ﺟﻠــﻮ ﺗــﺎﺑﻮت‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺷﺎدي ﻣﻲﻛﺮد و ﻣﺮدﻣـﺎن دف و ﻧـﺎي و ﻛﺮﻧـﺎ ﻣـﻲﻧﻮاﺧﺘﻨـﺪ‪ ،‬ﭘـﺲ ﺗـﺎﺑﻮت را ﺑـﺮ‬ ‫ﺑﺎﻻي ﻛﻮه ﺻﮫﯿﻮن در ﺧﯿﻤﻪاي ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﻨﺎ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻗـﺮار داد‪ .‬ﻳﮫـﻮه ﺑﻮﺳـﯿﻠﻪ ﻧﺎﺗـﺎن‬ ‫ﻧﺒﻲ]‪ [٥٥‬ﺑﻪ داود ﭘﯿﻐﺎم داد ﺗﺎ ﺑـﺮاﻳﺶ ﺧﺎﻧـﻪاي ﺑﺴـﺎزد)و در آن ﺷـﺐ واﻗـﻊ ﺷـﺪ ﻛـﻪ‬ ‫ﻛﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻀﻤﻮن ﺑﻪ ﻧﺎﺗﺎن ﻧﺎزل ﺷـﺪ‪/‬ﻛﻪ ﺑـﺮو و ﺑـﻪ ﺑﻨـﺪه ﻣـﻦ داود ﺑﮕـﻮ‪ :‬ﻛـﻪ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ اراده آن را داري ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻪاي از ﺑـﺮاي ﻣـﻦ ﺑﻨـﺎ ﻧﻤـﺎﻳﻲ‬

‫‪m‬‬

‫ﺗﺎ آﻧﻜﻪ ﺳﻜﻮ ﻧﺖ ورزم‪/‬و ﺣﺎل اﻳﻨﻜـﻪ از روز ﺑﯿـﺮون آوردن ﺑﻨـﻲ اﺳـﺮاﺋﯿﻞ از ﻣﺼـﺮ ﺗـﺎ ﺑـﻪ‬

‫‪e.‬‬

‫‪co‬‬

‫اﻣﺮوز در ﺧﺎﻧﻪاي ﺳﺎﻛﻦ ﻧﺸﺪم ﺑﻠﻜﻪ در ﭼﺎدر و ﺳﺎﻳﻪﺑﺎن ﮔﺮدش ﻛﺮدم(‪(٢).‬‬ ‫)‪ .(١‬ﺗــﺎ ﻗــﺮون اﺧﯿــﺮ‪ ،‬ﭼﮕــﻮﻧﮕﻲ ورود داود ﺑــﻪ ﺷــﮫﺮ‪ ،‬ﺑــﺮاي ﻣﺤﻘﻘــﺎن‬

‫‪lin‬‬

‫ﻧﺎﻣﻜﺸﻮف ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ در ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت دورهھـﺎي اﺧﯿـﺮ ﻣﻌﻠـﻮم ﺷـﺪه ﻛـﻪ داود و‬ ‫ﻟﺸﻜﺮﻳﺎﻧﺶ ﺑﺮاي ورود ﺑﻪ ﺷﮫﺮ‪ ،‬از ﻗﻨﺎت ﺧﺎرج ﺷﮫﺮ ﻛـﻪ ﺑـﻪ داﺧـﻞ ﺷـﮫﺮ‬

‫‪ab‬‬

‫ﻣﻲﭘﯿﻮﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﺎن‪ ،‬در ﺣﻔﺎرﻳﮫـﺎي ﺟﺪﻳـﺪ ﺧـﻮد ﺑـﻪ ﻛﺎﻧـﺎﻟﻲ ﺑﺮﺧﻮردﻧـﺪ ﻛـﻪ‬ ‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﻪ ﻃﻮل ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻣﺘﺮ در زﻣﺎن ﻳﺒﻮﺳﯿﺎن اﺣﺪاث ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫اﻳﻦ ﻛﺎﻧﺎل ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺘﻦ از ﻣﯿﺎن ﺻﺨﺮهھﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻏﺎري ﻣﻨﺘﮫﻲ ﻣﻲﺷـﺪ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻛﻪ از ﻛﻨﺎره ﭼﺸﻤﻪاي در دره»ﻛﯿﺪرون«ﻛﻪ اﻣﺮوز ﭼﺸـﻤﻪ ﺑـﺎﻛﺮه ﻧـﺎم دارد‬ ‫آﻏﺎز ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﻪ ﻗﻠﻌﻪ ﺷﮫﺮ ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬داود ﺑﺎ ﮔﺬراﻧـﺪن ﻟﺸـﻜﺮﻳﺎن ﺧـﻮد از‬

‫‪w‬‬

‫اﻳﻦ ﻛﺎﻧﺎل‪ ،‬ﺷﮫﺮ و ﻗﻠﻌﻪ اورﺷﻠﯿﻢ را ﻣﺘﺼﺮف ﺷﺪ ﻛـﻪ اﻳـﻦ ﺧـﻮد‪ ،‬ﻳﻜـﻲ از‬ ‫اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﺘﮫﻮراﻧﻪ او ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫)‪ .(٢‬ﻛﺘﺎب دوم ﺳﻤﻮﺋﯿﻞ‪ ،‬ﺑﺎب ھﻔﺘﻢ آﻳﻪ ‪٦ -٥‬‬

‫ﭘﺎ‬

‫‪٧٤‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫‪٧٥‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫آﻏﺎز ﺑﻨﺎي ﺑﯿﺖ ھﻤﯿﻘﺪاش)ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس(‬ ‫ﺣﻀﺮت داود)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ( ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑـﻪ ﺳـﺎﺧﺘﻦ ﺑﻨـﺎي ﻗـﺪس ﻳﻌﻨـﻲ ﺧﺎﻧـﻪ‬ ‫ﺧﺪا اﻗﺪام ﻧﻤﻮد‪ .‬اﺑﺘﺪا ﺧﺮﻣﻨﮕﺎه»ارﻧﺎن ﻳﺒﻮﺳﻲ« را‪ ،‬از او ﺑﻪ ﻣﺒﻠﻎ ﺷﺸﺼﺪ ﻣﺜﻘﺎل ﻃـﻼ‬ ‫ﺧﺮﻳﺪاري ﻧﻤﻮد و ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻨﺎي ﻗﺪس اﺧﺘﺼﺎص داد‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﻓﺮﻣﻮد ﺗﺎ ﻏﺮﻳﺒﺎﻧﻲ ﻛﻪ در زﻣﯿﻦ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ھﺴﺘﻨﺪ ﺟﻤﻊ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬و ﺳﻨﮓ‪ -‬ﺗﺮاﺷـﺎن‬ ‫را ﻣﻌﯿﻦ ﻛﺮد ﺗﺎ ﺳﻨﮕﮫﺎي ﻣﺮﺑﻊ را ﺑﺮاي ﺑﻨﺎي ﺧﺎﻧﻪ ﺧـﺪا ﺑﺘﺮاﺷـﻨﺪ‪ .‬و ﻛـﺎرﮔﺮان و ﺑﻨﺎﻳـﺎن‬ ‫زﻳﺎد را ﺑﻪ اﺳﺘﺨﺪام درآورد‪ .‬آﻧﮕﺎه ﻓﺮﻣﺎن داد ﺗـﺎ آھـﻦ ﺑﺴـﯿﺎر ﺟﮫـﺖ ﺳـﺎﺧﺘﻦ ﻣﯿﺨﮫـﺎ‪،‬‬

‫‪m‬‬

‫ﻟﻨﮕﻪھﺎي در‪ ،‬دروازهھﺎ و وﺻﻠﮫﺎ)اﺗﺼﺎﻟﮫﺎ(ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬و ﻧﯿﺰ ﻓﻠﺰات دﻳﮕﺮ از ﻗﺒﯿﻞ ﻃـﻼ‬

‫‪co‬‬

‫و ﻧﻘﺮه و ﺑﺮﻧﺞ ﻓﺮاوان ﺗﮫﯿﻪ ﻛﺮد و ﺑﻪ ﮔﺪاﺧﺘﻦ و ﻧﺮم ﻛﺮدن ﻓﻠﺰات دﺳﺘﻮر داد‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ در ﺳﻮرهھﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻋﻠﻢ و ﻓﻀﻞ داود ﺳﺨﻦ راﻧﺪه و ﻧﯿـﺰ راﺟـﻊ‬

‫‪lin‬‬

‫ﺑﻪ ﻧﺮم ﻛﺮدن آھﻦ ﺑﺮاي او ﻧﻜﺎﺗﻲ دارد‪» .‬و ﻟﻘﺪ آﺗﯿﻨﺎ داود ﻣﻨﺎ ﻓﻀﻼ ﻳﺎ ﺟﺒﺎل اوﺑﻲ ﻣﻌﻪ‬ ‫و اﻟﻄﯿﺮ و اﻟﻨﺎ ﻟﻪ اﻟﺤﺪﻳﺪ«)‪(١‬از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﻮد داود را ﻓﻀﻞ و ﻣﺰﻳﺖ دادﻳﻢ اي ﻛﻮھﮫﺎ ﺑﺎ او‬

‫‪ab‬‬

‫ﺗﺴﺒﯿﺢ ﮔﻮﻳﯿﺪ و اي ﻣﺮﻏﺎن ﺷﻤﺎ ﻧﯿﺰ‪ ،‬و آھﻦ را ﺑﺮاﻳﺶ ﻧﺮم ﮔﺮداﻧﯿﺪﻳﻢ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺟﺎﻳﻲ دﻳﮕﺮ ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪:‬‬

‫‪.K‬‬

‫»و اذﻛﺮ ﻋﺒﺪﻧﺎ داود ذااﻻﻳﺪ«)‪(٢‬ﺑﻨﺪه ﺻﺎﺣﺐ ﻗﺪرت ﻣﺎ داود را ﻳﺎد آور‪ .‬و در‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫)‪ .(١‬ﺳﻮره ﺳﺒﺎ‪ ،‬آﻳﻪ ‪١٠‬‬ ‫)‪ .(٢‬ﺳﻮره ص‪ ،‬آﻳﻪ ‪١٧‬‬

‫‪w‬‬

‫‪٧٦‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫آﻳﺎت دﻳﮕﺮ ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ‪ ،‬از داود ﻳﺎد ﺷﺪ ﻛﻪ‪» :‬ﺑﻪ داود و ﺳﻠﯿﻤﺎن ﻋﻠـﻢ دادﻳـﻢ«)‪»(١‬ﺑـﻪ‬ ‫داود ﻟﺒﺎس دوﺧﺘﻦ ﻳﺎد دادﻳﻢ«)‪»(٢‬و ﺑﺎد ﺗﻨﺪ روﻧﺪه را ﺑﻪ اﻣﺮ ﺳﻠﯿﻤﺎن در آوردﻳﻢ«)‪.(٣‬‬ ‫ﺣﻀﺮت داود‪ ،‬ﭘﺲ از ﻓﺮاھﻢ ﻛﺮدن ﺳﻨﮓ‪ ،‬ﭼﻮب‪ ،‬آھﻦ‪ ،‬ﻣﺲ‪ ،‬ﻃﻼ‪ ،‬ﻧﻘﺮه و ﺑﺮﻧﺞ و ﮔـﺮد‬ ‫آوردن ﻛﺎرﮔﺮان‪ ،‬ﺑﻨﺎﻳﺎن‪ ،‬ﺳﻨﮓﺗﺮاﺷﺎن و ﻧﺠﺎران‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﻨﺎي ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا را آﻏﺎز ﻧﻤـﻮد‪.‬‬ ‫ﭼﻮن اﻳﻦ ﻗﻀﺎﻳﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ در ﺳﻨﯿﻦ ﭘﯿﺮي و اواﺧﺮ ﻋﻤﺮ داود‪ ،‬اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد و او ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻋﻤـﺮ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺧﻮد را در ﺟﻨﮓ ﺑﺎ دﺷﻤﻨﺎن ﺧﺪا ﮔﺬراﻧﯿﺪه ﺑﻮد‪ ،‬از ﻃﺮﻓـﻲ ﻣﺸـﻐﻠﻪ ﻓـﺮاوان ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮي و‬ ‫ﺣﺮاﺳﺖ از ﺳﺮزﻣﯿﻨﮫﺎي ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه را ﺑﻪ ﻋﮫﺪه داﺷﺖ ﻓﺮﺻﺖ اﺟـﺮاي ﻛﺎﻣـﻞ ﺑﻨـﺎي‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺒﺐ ﭘﯿﺶ از ﺑﻨﺎي ﻗﺪس‪ ،‬ﺑﻪ وي ﻧـﺪا در رﺳـﯿﺪ‬ ‫ﻛﻪ‪ :‬ﺗﻜﻤﯿﻞ ﺑﻨﺎي ﺧﺎﻧﻪ را ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪت‪ ،‬ﺳﻠﯿﻤﺎن واﮔﺬاﺷﺘﯿﻢ)‪.(٤‬‬ ‫ﻗــﺮآن ﻣﺠﯿــﺪ ﻣــﻲﻓﺮﻣﺎﻳــﺪ‪» :‬و ورث ﺳــﻠﯿﻤﺎن داود«)‪(٥‬وارث ﺷــﺪ ﺳــﻠﯿﻤﺎن داود را »و‬ ‫وھﺒﻨﺎ ﻟﺪاود ﺳﻠﯿﻤﺎن«)‪ .(٦‬ﺑﺨﺸﯿﺪﻳﻢ ﺑﻪ داود ﺳﻠﯿﻤﺎن را‪.‬‬ ‫ﺗﻮرات ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬اﻳﻨﻚ ﺑﺮاي ﺗﻮ ﭘﺴﺮي زاﻳﯿﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺮد آراﻣﻲ ﺧﻮاھـﺪ ﺷـﺪ‬ ‫زﻳ ﺮا ﻛﻪ ﻣﻦ از ﺗﻤﺎﻣﻲ دﺷﻤﻨﺎﻧﻲ ﻛـﻪ در اﻃـﺮاﻓﺶ ﺑﺎﺷـﻨﺪ او را آرام ﺧـﻮاھﻢ داد و ﺑـﻪ‬ ‫ﺟﮫﺖ آﻧﻜﻪ اﺳﻤﺶ ﺳﻠﯿﻤﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در اﻳﺎم او‪ ،‬اﺳﺮاﺋﯿﻞ را ﺳﻼﻣﺘﻲ و راﺣﺖ ﺧﻮاھﻢ‬

‫‪m‬‬

‫داد‪/‬و ﺧﺎﻧﻪاي را ﺑﻪ اﺳﻢ ﻣﻦ ﺑﻨﺎ ﺧﻮاھﺪ ﻛـﺮد‪ ،‬ﺑﻠﻜـﻪ او را از ﺑـﺮاي ﻣـﻦ ﭘﺴـﺮ و ﻣـﻦ از‬

‫‪e.‬‬

‫ﮔﺮداﻧﯿﺪ«)‪.(٧‬‬

‫‪co‬‬

‫ﺑــﺮاي او ﭘــﺪر ﺧــﻮاھﻢ ﺑــﻮد و ﺗﺨــﺖ ﻣﻤﻠﻜــﺖ او را ﺑــﺮ اﺳــﺮاﺋﯿﻞ اﺑــﺪا ﭘﺎﻳــﺪار ﺧــﻮاھﻢ‬

‫‪lin‬‬

‫ﺣﻀــﺮت داود در ﺳــﻦ ﭘﯿــﺮي و ﺳــﺎﻟﺨﻮردﮔﻲ‪ ،‬ﭘﺴــﺮ ﺧــﻮد‪ ،‬ﺣﻀــﺮت ﺳــﻠﯿﻤﺎن را‪ ،‬ﺑــﻪ‬ ‫ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﻲ ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﺎدﺷـﺎھﻲ اﺳـﺮاﺋﯿﻞ ﻣﻨﺼـﻮب و ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﻗـﻮم و ﻗﺒﯿﻠـﻪ ﺧـﻮد و‬

‫‪ab‬‬

‫ﻛﺎھﻨﺎن و ﻻوﻳﺎن را ﺑﺮاي وﺻﯿﺖ و ﻧﺼﯿﺤﺖ ﺟﻤﻊ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪش ﺳﻠﯿﻤﺎن را ﺑـﻪ اﻗـﻮام‬

‫‪et‬‬

‫ﺑﻨﻲاﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد‪ .‬او ﭘﺲ از ﻣﻮﻋﻈﻪ زﻳﺎد ﻓﺮﻣﻮد ﺧﺪاوﻧـﺪ ﺑـﻪ ﻣـﻦ ﻓﺮﻣـﺎن داده‬

‫‪.K‬‬

‫ﺑﻮد ﺗﺎ‪ ،‬ﺑﺮاﻳﺶ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻘﺪس را ﺑﺴﺎزم‪ .‬و در آن ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﮕﺬراﻧﻢ‪ .‬اﻳﻨـﻚ ﻣﻘـﺪﻣﺎت ﻛـﺎر و‬ ‫ﺷﺮوع ﺑﻨﺎ‬

‫)‪ .(٣‬آﻳﻪ ‪ ،٨١‬ھﻤﺎن ﺳﻮره‪.‬‬ ‫)‪ .(٤‬ﻛﺘﺎب اول ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم‪ ،‬ﺑﺎب ‪ ،٢٩‬آﻳﻪ ‪١٠ -٩‬‬ ‫)‪ .(٥‬آﻳﻪ ‪ ،١٦‬ﺳﻮره ﻧﻤﻞ‪.‬‬ ‫)‪ .(٦‬آﻳﻪ ‪ ،٢٩‬ﺳﻮره ص‬ ‫)‪ .(٧‬ﻛﺘﺎب اول ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم‪ ،‬ﺑﺎب ‪ ،٢٢‬آﻳﻪ ‪١١ -٩‬‬

‫‪w‬‬

‫)‪ .(٢‬آﻳﻪ ‪ ،٧٩‬ﺳﻮره اﻧﺒﯿﺎ‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫)‪ .(١‬آﻳﻪ ‪ ،١٥‬ﺳﻮره ﻧﻤﻞ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪٧٧‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺮاھﻢ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻟﻜﻦ‪ ،‬ﻣﻦ دﻳﮕﺮ ﭘﯿﺮ و ﻓﺮﻣـﻮده ﮔﺸـﺘﻪام و ﻣﺸـﯿﺖ اﻟﮫـﻲ ﭼﻨـﯿﻦ‬ ‫ﺗﻌﻠﻖ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺧﺎﻧـﻪ را ﻓﺮزﻧـﺪم ﺳـﻠﯿﻤﺎن ﻛـﻪ‪ ،‬وارث و ﺟﺎﻧﺸـﯿﻦ ﻣـﻦ اﺳـﺖ ﺑـﻪ اﺗﻤـﺎم‬ ‫رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫از اﻳﻦ ﭘﺲ او ﻛﻪ ﭘﺎدﺷـﺎه و ﻓﺮﻣـﺎﻧﺮواي ﺷﻤﺎﺳـﺖ و ھﻤـﻪ وﺳـﺎﻳﻞ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻨـﺎي‬ ‫ﻗﺪس در اﺧﺘﯿﺎر دارد و ﻣﺮدي آرام و ﻣﺘﯿﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺄﻣﻮر اﻳﻦ ﻛﺎر ﺧﻮاھﺪ ﺷﺪ‪ .‬آﻧﮕﺎه ﺑـﻪ‬ ‫ﭘﺴﺮش ﻧﺼﯿﺤﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ دل ﻗﻮي دار و ﻣﺘﺮس و ﺷﺠﺎع ﺑﺎش ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﺖ‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫ﺳﭙﺲ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﻣﺼﺎﻟﺤﻲ را ﻛﻪ ﮔﺮد آورده ﺑﻮد از ﻗﺒﯿﻞ ﺻـﺪ ھـﺰار وزﻧـﻪ ﻃـﻼ‪ ،‬ﺻـﺪ ھـﺰار‬

‫‪co‬‬

‫وزﻧﻪ ﻧﻘﺮه و ﺑﺮﻧﺞ و آھﻦ‪ ،‬ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﭼـﻮب و ﺳـﻨﮓ و ﻋﻤﻠـﻪ ﺑﺴـﯿﺎر از ﺳﻨﮕﺘﺮاﺷـﺎن و‬ ‫ﺳﻨﮕﺒﺮان و ﻧﺠﺎران و اﺷﺨﺎص ھﻨﺮﻣﻨﺪ ﺑﺮاي ھﺮ ﺻﻨﻌﺘﻲ و ﺳﻨﮓ ﻣﺮﻣﺮ و ﺳﻨﮓ ﺟـﺰع‬

‫‪e.‬‬

‫و ﺳﻨﮕﮫﺎي ﻣﺮﺻﻊ و رﻧﮕﺎرﻧﮓ‪ ،‬ھﻤﻪ را در اﺧﺘﯿﺎر ﺳﻠﯿﻤﺎن ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬و ﻗﻮم را ﺳﻔﺎرش‬

‫‪lin‬‬

‫ﻧﻤﻮد ﺗﺎ در ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﺎﻧـﻪ ﺑـﻪ ﺳـﻠﯿﻤﺎن ﻛﻤـﻚ و از او اﻃﺎﻋـﺖ ﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬ھﻤﮕـﻲ رؤﺳـﺎي‬

‫‪ab‬‬

‫ﻗﺒﺎﻳﻞ و ﺑﺰرﮔﺎن ﻗﻮل دادﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﻠﯿﻤﺎن ﻛﻤﻚ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬و ﺧـﻮد ﻧﯿـﺰ ھﺪﻳـﻪھـﺎي ﻓـﺮاوان از‬ ‫ﻃﻼ و ﻧﻘﺮه و ﭼﻮب و ﺳﻨﮓ ﻣﺮﻣﺮ آوردﻧـﺪ‪ .‬داود ﺧـﺪا را ﺷـﻜﺮ و ﺳـﺠﺪه ﻧﻤـﻮد و ھﻤـﻪ‬

‫‪et‬‬

‫ﺳﺠﺪه ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫رؤﺳﺎي ﺧﺎﻧﺪاﻧﮫﺎ و ﺳﺮداران ھﺰاره و ﺻﺪه‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑـﺮ ﻣﺼـﺎﻟﺢ زﻳـﺎدي ﻛـﻪ داود ﻓـﺮاھﻢ‬ ‫زﻳﺘﻮن ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻛﺮده ﺑﻮد ھﺪاﻳﺎي ﺑﺴﯿﺎري از ﻃﻼ و ﻧﻘﺮه و ﺑﺮﻧﺞ و آھﻦ و ﮔﺎو و ﻗـﻮچ و ﺑـﺮده و روﻏـﻦ‪-‬‬

‫‪w‬‬

‫ﺣﻀﺮت داود ﻛﻪ از ﻧﻈـﺮ اﺳـﻼم در ردﻳـﻒ اﻧﺒﯿـﺎ و از ﻧﻈـﺮ ﻳﮫـﻮد ﭘﺎدﺷـﺎه ﺑﻨـﻲاﺳـﺮاﺋﯿﻞ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬و از ﺳﺎل ‪ ١٠١٠‬ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ ٩٧٠‬ﻗﺒـﻞ از ﻣـﯿﻼد ﺣﻜﻮﻣـﺖ ﻛـﺮد‪ ،‬ﺟﺎﻧﺸـﯿﻦ ﺷـﺎؤل‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎه اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎي ﻣﻌﺒﺪ ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﻳﺎ اورﺷﻠﯿﻢ را او آﻏﺎز ﻛـﺮد‪ .‬اﻣـﺎ‪ ،‬در زﻣـﺎن ﺳـﻠﯿﻤﺎن ﺑـﻪ ﻧـﺎم‬ ‫ﻣﻌﺒﺪ ﻳﺎ ھﯿﻜﻞ ﺳﻠﯿﻤﺎن ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﯿﺪ‪ .‬ﻛﺘﺎب او زﺑﻮر ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻜﺼـﺪ و ﭘﻨﺠـﺎه ﻗﺴـﻤﺖ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ھﺮ ﻗﺴـﻤﺖ آن را ﻣﺰﻣـﻮر ‪ ،‬و ﻣﺠﻤﻮﻋـﺎ ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﻣﺰاﻣﯿـﺮ داود ﻣﻌـﺮوف اﺳـﺖ‬ ‫ﻣﺰاﻣﯿﺮ داود‪ ،‬ﭘﺮ از اﻟﮫﺎﻣﺎت ﻏﻨﺎﻳﻲ و ﺷﻌﺮھﺎي دلاﻧﮕﯿـﺰ و ﻧﺼـﺎﻳﺢ ﺳـﻮدﻣﻨﺪ و ﺗﻀـﺮع و‬ ‫ﻣﻨﺎﺟﺎﺗﮫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫و در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻧﯿﺰ از زﺑﻮر داود ﻳﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ‪» .‬و آﺗﯿﻨﺎ داود زﺑـﻮرا«)‪(١‬داود در اواﺧـﺮ‬ ‫ﻋﻤﺮ ﻣﺄﻣﻮر ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا در ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻳﺒﻮس ﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﺑﻨﺎي ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس را ﻛﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ داود ﺷﺮوع و ﺑﻪ دﺳﺖ ﺳﻠﯿﻤﺎن ﺗﻜﻤﯿﻞ‬ ‫)‪ .(١‬ﺳﻮره ﻧﺴﺎ‪ ،‬آﻳﻪ ‪١٦٣‬‬

‫‪٧٨‬‬ ‫‪.......................................... ..................................................................‬‬ ‫ﺷﺪ ﺳﺎل ‪ ٩٦٧‬ﺗﺎ ‪ ٩٦١‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺪت ھﻔﺖ ﺳﺎل ﺑﺪاﻧﯿﻢ‪ ،‬آن ﭼﻨﺎﻧﻜـﻪ ﺗـﻮرات ﺑﻨـﺎي آن را‬

‫‪m‬‬

‫در ﻣﺪت ھﻔﺖ ﺳﺎل ﮔﺰارش ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ھﯿﻜـﻞ ﻳـﺎ ﻣﻌﺒـﺪ ﺑﯿـﺖ ھﻤﯿﻘـﺪاش ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎ در‬

‫‪co‬‬

‫ھﺰار ﺗﺎ ھﺰار و ﻳﻜﺼﺪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﺑﻨﺎي ﻛﻌﺒـﻪ و ﻧﮫﺼـﺪ و ھﻔﺘـﺎد ﺳـﺎل ﭘـﯿﺶ از ﻣـﯿﻼد‬ ‫ﻣﺴﯿﺢ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ( ﺑﻨﯿﺎن ﮔﺬاري ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳـﻦ ﻧﻜﺘـﻪ ﻗﺎﺑـﻞ ﺗـﺬﻛﺮ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‪،‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﺣﻀــﺮت داود ﺑــﺎ ﭼﮫــﺎر ده ﻧﺴــﻞ‪ ،‬ﺷــﺠﺮهاش ﺑــﻪ ﺣﻀــﺮت اﺑﺮاھﯿﻢ)ﺳــﻼماﷲﻋﻠﯿــﻪ(‬

‫‪lin‬‬

‫ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻋﯿﺴﻲ ﻣﺴﯿﺢ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ( ﻧﯿﺰ ﭘـﺲ از ‪ ٢٨‬ﻧﺴـﻞ‪ ،‬ﺷـﺠﺮهاش‬

‫‪ab‬‬

‫ﺑﻪ ﺣﻀﺮت داود)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ( ﺧﺘﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ در ﻓﺼﻮل ﺑﻌﺪ ﺧـﻮاھﯿﻢ ﮔﻔـﺖ‪ ،‬ﺣﻀـﺮت اﺑـﺮاھﯿﻢ‪ ،‬ﺳـﺎﻟﮫﺎ ﭘـﯿﺶ از آﻧﻜـﻪ ﻣﻌﺒـﺪ‬

‫‪et‬‬

‫اورﺷﻠﯿﻢ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺷـﻮد‪ ،‬ﺣـﺮم ﻛﻌﺒـﻪ را در ﻣﻜﻪ)ﺑﻜـﻪ(ﺑﻨﺎ ﻧﻤـﻮد‪ ،‬زﻳـﺮا ﻛـﻪ‪ ،‬ﻣﻜـﻪ ﺣـﺮم‬

‫‪.K‬‬

‫اول)‪(١‬و ﻣﺴﺠﺪ اﻻﻗﺼﻲ )در ﻗﺪس(ﺣﺮم دوم ﻣﻮﺣﺪان ﻣﺆﻣﻦ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺣﻀــﺮت ﺳــﻠﯿﻤﺎن و ﺑﻨــﺎي ﻣﻌﺒــﺪ ﻣﻘــﺪس )ھﯿﻜــﻞ( ﺑﻌــﺪ از در ﮔﺬﺷــﺖ ﺣﻀــﺮت داود‪،‬‬ ‫ﭘﺴــﺮش ﺣﻀــﺮت ﺳــﻠﯿﻤﺎن‪ ،‬ﻛــﻪ ﻣــﺮدي ﻣﺘــﯿﻦ و آرام ﺑــﻮد ﺑــﻪ ﺟﺎﻧﺸــﯿﻨﻲ او ﺑــﺮ ﺗﺨــﺖ‬

‫‪w‬‬

‫ﻧﺸﺴﺖ‪.‬‬

‫آن ﺣﻀــﺮت ﺑﻨــﺎ ﺑــﻪ وﺻــﯿﺖ ﭘــﺪرش‪ ،‬ﻗﺼــﺪ ﻛــﺮد ﺗــﺎ ﺧﺎﻧــﻪ ﺧــﺪا را ﺑﺴــﺎزد‪ ،‬ھﻤﭽﻨــﯿﻦ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺮاي ﺧﻮد ﻧﯿﺰ ﺧﺎﻧﻪاي ﺑﻨﺎ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬او ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا‪ ،‬ھﻔﺘﺎد ھـﺰار‬ ‫ﻧﻔﺮ را ﺟﮫﺖ ﺣﻤﻞ ﺑﺎرھﺎ‪ ،‬ھﺸﺘﺎد ھﺰار ﻧﻔﺮ ﺑﺮاي ﺑﺮﻳﺪن ﭼﻮب در ﻛﻮھﮫﺎ‪ ،‬و ﺳﻪ ھﺰار و‬ ‫ﺷﺸﺼﺪ ﻧﻔﺮ ﺑﺮاي ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ آﻧﮫﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﭘــﺲ ﺑــﻪ»ﺣــﻮرام«ﭘﺎدﺷــﺎه»ﺻــﻮر«در ﻟﺒﻨــﺎن ﻧﺎﻣــﻪ ﻧﻮﺷــﺖ ﺗــﺎ ﺑــﺮاﻳﺶ‪ ،‬ﭼــﻮب ﺳــﺮ و‬ ‫آزاد)ﺳﺪر()‪(٢‬ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ‪ ،‬و در ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ و ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﻛﺎرﮔﺮ و‬ ‫ﻣﮫﻨﺪس و ﻣﻌﻤﺎر او را ﻳﺎري ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺣﻮرام ﻛﻪ‪ ،‬ﻣﺘﺤﺪ ﺳﻠﯿﻤﺎن ﺑﻮد ﺧﻮاﺳـﺘﻪھـﺎي ﺳـﻠﯿﻤﺎن را اﺟﺎﺑـﺖ ﻛـﺮد و آﻧﭽـﻪ را ﻛـﻪ‬ ‫ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﺮاﻳﺶ ﻓﺮاھﻢ و ارﺳﺎل ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫آﻧﮕﺎه از ﺣﻮرام ﭘﺎدﺷﺎه ﺻﻮرت ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺮاﻳﺶ ﺻﻨﻌﺘﮕﺮان ﻣﺎھﺮ در ﻛﺎر ﻃﻼ و ﻧﻘـﺮه و‬ ‫ﺑﺮﻧﺞ و آھﻦ و ارﻏﻮان و ﻧﯿﺰ ﻧﻘﺎﺷﺎن داﻧﺎ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﭼﻮب ﺳﺮو آزاد و‬ ‫)‪ .(١‬ان اول ﺑﯿﺖ وﺿﻊ ﻟﻠﻨﺎس ﻟﻠﺬي ﺑﺒﻜﺔ ﻣﺒﺎرﻛـﺎ و ھـﺪي ﻟﻠﻌـﺎﻟﻤﯿﻦ‪ -‬آل‬ ‫ﻋﻤﺮان آﻳﻪ ‪٩٥‬‬ ‫)‪ .(٢‬درﺧــﺖ ﺳــﺪر ﻏﯿــﺮ از درﺧــﺖ ﻛﻨــﺎر اﺳــﺖ ﻛــﻪ در اﻳــﺮان ﻣﻮﺟــﻮد‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ اﻳﻦ درﺧﺖ ﻣﺨﺼﻮص ﻟﺒﻨﺎن اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﭼﻮﺑﮫـﺎي ﺑﺴـﯿﺎر ﻣﺤﻜـﻢ‬ ‫دارد و ﻋﻤﺮ آن ﺑﻪ ﺳﻪ ھﺰار ﺳﺎل ﻣﻲرﺳﺪ‪ -‬ﻓﺮھﻨﮓ ﻣﻌﯿﻦ‪.‬‬

‫‪m‬‬ ‫‪co‬‬

‫‪٧٩‬‬

‫‪e.‬‬

‫‪........................................................ ....................................................‬‬ ‫ﺻﻨﻌﺘﮕﺮان ﻣﺰد ﻓﺮاوان ﺑﺪھﺪ‪.‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﺻﻨﻮﺑﺮ و ﭼﻮب ﺻﻨﺪل ﺑﺮاي او از ﻟﺒﻨﺎن رواﻧﻪ ﻛﻨﺪ و ﺑﻪ او وﻋﺪه داد ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼـﻮب ﺑـﺮان و‬

‫‪ab‬‬

‫ﺣﻮرام‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎه ﺻﻮر‪ ،‬ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﺳﻠﯿﻤﺎن وﻋﺪه ﻣﺜﺒﺖ داد و ﻳﻜﻲ از ﺑﺴﺘﮕﺎن ﺧﻮد‬

‫‪et‬‬

‫ﻛﻪ او ھﻢ ﺣﻮرام ﻧﺎم داﺷﺖ و ﺻﻨﻌﺘﮕﺮ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻧﺰد ﺳﻠﯿﻤﺎن ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬و ﭼـﻮب از ﻟﺒﻨـﺎن‬ ‫اورﺷﻠﯿﻢ ﺑﺒﺮﻧﺪ)‪.(١‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﺑﻘﺪر اﺣﺘﯿﺎج ﺑﺮﻳﺪ و ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي ﻛﺮد و ﺑﺮ روي درﻳﺎ رواﻧﻪ ﻧﻤﻮد و ﺑﻪ ﻳﺎﻓﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬ﺗـﺎ ﺑـﻪ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺷﺮوع ﺑﻨﺎي ﻣﻌﺒﺪ ﻣﻘﺪس ‪ ٩٦٧‬ﺗﺎ ‪ ٩٦١‬ﻗﺒﻞ از ﻣﯿﻼد ھﻨﮕـﺎﻣﻲ ﻛـﻪ ﻣﺼـﺎﻟﺢ و ﻛـﺎرﮔﺮ و‬ ‫ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﺣﺪ ﻛﺎﻓﻲ ﻓﺮاھﻢ ﺷﺪ‪ ،‬ﺳﻠﯿﻤﺎن ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺑﻨﺎﻳﺎن و ﻣﻌﻤﺎران و ﺻﻨﻌﺘﮕﺮان ﻣـﺎھﺮ‬

‫‪w‬‬

‫ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﻨﺎي ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا در اورﺷﻠﯿﻢ‪ ،‬ﺑﺮ ﺑـﺎﻻي ﻛـﻮه ﻣﻮرﻳـﺎ ﻧﻤـﻮد‪ .‬در ﻣﻜـﺎن‬ ‫ھﻤﺎن ﺧﺮﻣﻨﮕﺎھﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻼ ﭘﺪرش داود آن را از ارﻧﺎن ﻳﺒﻮﺳﻲ ﺑﻪ ﺷﺸﺼﺪ ﻣﺜﻘﺎل ﻃـﻼ‬ ‫ﺧﺮﻳﺪه ﺑﻮد‪(١).‬و واﻗﻊ ﺷﺪ در ﺳﺎل ﭼﮫﺎرﺻﺪ و ھﺸﺘﺎد از ﺧﺮوج ﺑﻨﻲاﺳـﺮاﺋﯿﻞ از زﻣـﯿﻦ‬ ‫ﻣﺼﺮ در ﻣﺎه زﻳﻮ)زو(ﻛﻪ ﻣﺎه دوم از ﺳﺎل ﭼﮫﺎرم ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺳﻠﯿﻤﺎن ﺑﺮ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑﻮد ﻛـﻪ‬ ‫ﺑﻨﺎي ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺷﺮوع ﻛﺮد‪(٢) .‬و ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻛﻪ ﺳـﻠﯿﻤﺎن ﭘﺎدﺷـﺎه ﺑﻨـﺎ ﻧﻤـﻮد‪،‬‬ ‫ﻃــﻮﻟﺶ ‪ ٦٠‬ذراع و ﻋﺮﺿــﺶ ﺑﯿﺴــﺖ و ﺑﻠﻨــﺪﻳﺶ ﺳــﻲ ذراع ﺑــﻮد‪(٣) .‬و رواق در ﺑﺮاﺑــﺮ‬ ‫ھﯿﻜﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻮاﻓﻖ ﻋﺮض ﺧﺎﻧـﻪ‪ ،‬ﻃـﻮﻟﺶ ﺑﯿﺴـﺖ ذراع و ﻋﺮﺿـﺶ روﺑـﺮوي ﺧﺎﻧـﻪ‪ ،‬ده‬ ‫ذراع ﺑﻮد‪(٤) .‬و از ﺑﺮاي ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﭘﻨﺠﺮهھﺎي ﻣﺸﺒﻚ ﺳﺎﺧﺖ‪(٥) .‬و ﺑﺮ دﻳﻮار ﺧﺎﻧـﻪ ﺑـﻪ ھـﺮ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻃﺮﻓﺶ ﻃﺒﻘﻪھﺎ ﺑﻨﺎ ﻛﺮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ھﺮ ﻃﺮف دﻳﻮارھﺎي ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ھﻢ ﺑﺮ ھﯿﻜـﻞ و ھـﻢ ﺑـﺮ‬ ‫ﻣﺤﺮاب‪ ،‬و ﺑﻪ ھﺮ ﻃﺮﻓﺶ ﻏﺮﻓﻪھﺎ ﺳﺎﺧﺖ‪(٦) .‬و ﻃﺒﻘـﻪ ﺗﺤﺘـﺎﻧﻲ ﻋﺮﺿـﺶ ﭘـﻨﺞ ذراع و‬ ‫ﻃﺒﻘــﻪ وﺳــﻄﻲ ﻋﺮﺿــﺶ ﺷــ ﺶ ذراع و ﻃﺒﻘــﻪ ﺳــﻮﻣﻲ ﻋﺮﺿــﺶ ھﻔــﺖ ذراع ﺑــﻮد‪.‬‬ ‫«)‪»(٨)(٢‬و ﺧﺎﻧﻪ را ﺑﻨﺎ ﻛﺮده آن را ﺑﻪ اﺗﻤﺎم رﺳﺎﻧﯿﺪ‪ .‬و ﺧﺎﻧـﻪ را ﺑـﺎ ﺗﯿﺮھـﺎ و ﺗﺨﺘـﻪھـﺎي‬ ‫ﭼﻮب ﺳﺮوآزاد ﭘﻮﺷﺎﻧﯿﺪ‪(٩) .‬و ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻃﺒﻘﻪھﺎ را ﺑﻨﺎ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺑﻠﻨﺪي ھـﺮ ﻳـﻚ‬ ‫از آﻧﮫﺎ ﭘﻨﺞ ذراع ﺑﻮد و ﺧﺎﻧﻪ را ﺑﺎ ﺗﯿﺮھﺎي ﺳﺮو آزاد ﭼﺴﺒﺎﻧﯿﺪ«)‪.(٣‬‬ ‫)‪ .(١‬ﻛﺘﺎب ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم‪ ،‬ﺑﺎب دوم ﺑﻨﺪھﺎي ‪ ٥‬و ‪٦‬‬ ‫)‪ .(٢‬ﻛﺘﺎب اول ﭘﺎدﺷﺎھﺎن ﺑﺎب ﺷﺸﻢ آﻳﺎت ‪ ١‬ﺗﺎ ‪٦‬‬

‫‪m‬‬

‫)‪ .(٣‬ھﻤﺎن ﻛﺘﺎب‪ ،‬آﻳﺎت ‪١٠ -٩‬‬

‫‪co‬‬

‫‪٨٠‬‬

‫‪e.‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﭘﺲ از آن ﺣﻀﺮت ﺳﻠﯿﻤﺎن ﺑﺎ ﻳﺎري دﻳﮕﺮان»ﺧﺎﻧﻪ را ﺑﻨﺎ ﻛﺮده آن را ﺑﻪ اﺗﻤﺎم رﺳـﺎﻧﯿﺪ و‬

‫‪ab‬‬

‫ﺧﺎﻧــﻪ را ﺑــﺎ ﺗﯿﺮھــﺎ و ﺗﺨﺘــﻪھــﺎي ﭼــﻮب ﺳــﺮوآزاد ﭘﻮﺷــﺎﻧﯿﺪ@و ﺣﺠــﺮهھــﺎ ﺑــﻪ ﺗﻤــﺎﻣﻲ‬

‫‪et‬‬

‫دﻳﻮارﺧﺎﻧﻪ ﺑﻨﺎ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻠﻨﺪي آﻧﮫﺎ ﭘﻨﺞ ذراع ﺑﻮد و ﺧﺎﻧﻪ را ﺑـﻪ واﺳـﻄﻪ ﭼﻮﺑﮫـﺎي ﺳـﺮو آزاد‬

‫‪.K‬‬

‫ﭼﺴﺒﺎﻧﯿﺪ@و ﻛـﻼم ﺧﺪاوﻧـﺪ ﺑـﻪ ﺳـﻠﯿﻤﺎن ﺑـﺪﻳﻦ ﻣﻀـﻤﻮن ﻧـﺎزل ﺷـﺪ@ﻛﻪ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ‬ ‫ﺧﺎﻧﻪاي ﻛﻪ ﻣﻲ ﺳﺎزي اﮔﺮ ﻣﻮاﻓﻖ ﻓﺮاﻳﺾ ﻣﻦ رﻓﺘﺎر ﻧﻤﺎﻳﻲ و اﺣﻜﺎم ﻣـﺮا ﻣﻌﻤـﻮل داري‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫و ﺗﻤﺎﻣﻲ اواﻣﺮ ﻣﺮا ﻧﮕﺎه داﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ آﻧﮫـﺎ ﺳـﻠﻮك ﻧﻤـﺎﻳﻲ‪ ،‬آﻧﮕـﺎه ﻛﻠﻤـﺎﺗﻲ ﻛـﻪ ﺑـﻪ‬ ‫ﭘﺪرت داود ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدم ﺑﺎ ﺗﻮ اﺳﺘﻮار ﺧﻮاھﻢ ﮔﺮداﻧﯿﺪ@و در ﻣﯿﺎن ﺑﻨـﻲاﺳـﺮاﺋﯿﻞ ﺳـﺎﻛﻦ‬

‫‪w‬‬

‫ﺷﺪه ﻗﻮم ﺧﻮد اﺳـﺮاﺋﯿﻞ را واﻧﺨـﻮاھﻢ ﮔﺬاﺷـﺖ@و ﺳـﻠﯿﻤﺎن ﺑﻨـﺎ ﻧﻤـﻮدن ﺧﺎﻧـﻪ را ﺑـﻪ‬ ‫اﺗﻤﺎم رﺳﺎﻧﯿﺪ و اﻧﺪروﻧﻲ دﻳﻮارھـﺎي ﺧﺎﻧـﻪ را ﺑـﻪ ﺗﺨﺘـﻪھـﺎي ﭼـﻮب ﺳـﺮوآزاد آراﺳـﺖ‪،‬‬ ‫ﻳﻌﻨﻲ از ﺗﺤﺖ ﺧﺎﻧﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺳﻘﻒ دﻳﻮارش و اﻧـﺪروﻧﯿﺶ را ﺑـﻪ آن ﭼﻮﺑﮫـﺎ ﭘﻮﺷـﺎﻧﯿﺪ اﻣـﺎ‪،‬‬ ‫زﻣﯿﻦ ﺧﺎﻧﻪ را ﺑﻪ ﺗﺨﺘﻪ ھﺎي ﭼﻮب ﺻـﻨﻮﺑﺮ ﻓـﺮش ﻛـﺮد@و ﺳـﻤﺖ اﻧـﺪروﻧﻲ ﺧﺎﻧـﻪ را ﺑـﻪ‬ ‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﺴﺖ ذراع از زﻣﯿﻦ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺳﺮ دﻳﻮار ﺑﻪ ﺗﺨﺘﻪھﺎي ﺳﺮو آزاد آراﺳﺘﻪ و اﻧﺪروﻧﻲ‬ ‫آﻧﮫﺎ را ﺟﮫﺖ ﻣﺤﺮاب ﻳﻌﻨﻲ ﻗﺪس ﻗﺪﺳﯿﻦ)ﻗﺪس اﻻﻗﺪاس(ﭘﯿﺮاﺳﺘﻪ ﺳـﺎﺧﺖ@و ﺧﺎﻧـﻪ‬ ‫ﻳﻌﻨﻲ ھﯿﻜﻞ ﺑﯿﺮوﻧﯿﺶ ﭼﮫﻞ ذراع ﺑﻮد@و ﭼﻮﺑﮫﺎي ﺳﺮوآزاد اﻧﺪروﻧﻲ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺑـﺎ‬ ‫درﻧﮓ و ﺷﻜﻮﻓﻪھﺎي ﺧﻨﺪان ﻣﻨﻘﺶ ﺷﺪ و ﭼﻮﻧﻜﻪ ھﻤﻪاش از ﭼﻮﺑﮫـﺎي ﺳـﺮوآزاد ﺑـﻮد‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ھﯿﭻ ﺳﻨﮓ ﻧﻤﻮدار ﻧﻤﻲﺷﺪ@و در ﻣﯿـﺎن ﺧﺎﻧـﻪ اﻧـﺪروﻧﻲ ﻣﺤـﺮاب را ﺳـﺎﺧﺖ ﺗـﺎ آﻧﻜـﻪ‬ ‫ﺻــﻨﺪوق ﻋﮫــﺪ ﺧﺪاوﻧــﺪ را در آن ﺑﮕــﺬارد@و ﻓﺎﺻــﻠﻪ ﻣﺤــﺮاب‪ ،‬ﻃــﻮﻟﺶ ﺑﯿﺴــﺖ ذراع و‬ ‫ﻋﺮﺿﺶ ﺑﯿﺴﺖ ذراع و ﺑﻠﻨﺪﻳﺶ ﺑﯿﺴﺖ ذراع ﺑﻮد و آن را ﺑﻪ زر ﺧـﺎﻟﺺ ﻣﺴـﺘﻮر ﻛـﺮده‪،‬‬ ‫ﻣــﺬﺑﺤﺶ ﻛــﻪ از ﭼﻮﺑﮫــﺎي ﺳــﺮوآزاد ﺑــﻮد‪ ،‬ھﻤﭽﻨــﯿﻦ ﭘﻮﺷــﺎﻧﯿﺪ@و ﻧﯿــﺰ ﺳــﻠﯿﻤﺎن ﺧﺎﻧــﻪ‬ ‫اﻧﺪروﻧﻲ را ﺑﻪ زر ﺧﺎﻟﺺ ﭘﻮﺷﺎﻧﯿﺪ و در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺤﺮاب از زﻧﺠﯿﺮھﺎي زرﻳﻦ‪ ،‬ﻓﺮﺟﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ‬ ‫آن را ﺑﻪ ﻃﻼ ﻣﺴﺘﻮر ﺳﺎﺧﺖ@ و ھﻤﯿﻨﻄﻮر ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺧﺎﻧﻪ را ﺑﺎ ﻃﻼ ﭘﻮﺷـﺎﻧﯿﺪ‪ ،‬ﺗـﺎ ﺗﻤـﺎم‬ ‫ﺷﺪن ھﻤﻪ ﺧﺎﻧﻪ و ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﻣـﺬﺑﺢ ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﻣﺤـﺮاب را ﺑـﻪ ﻃـﻼ ﻣﺴـﺘﻮر ﺳـﺎﺧﺖ@و دو‬ ‫ﻛﺮوﺑﻲ را در ﻣﺤﺮاب از ﭼﻮب زﻳﺘﻮن ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ ﻗﺪ آﻧﮫﺎ ده ذراع ﺑﻮد@و ﺑﺎل ﻳـﻚ ﻛـﺮوب‬ ‫ﭘﻨﺞ ذراع و ﺑﺎل ﻛﺮوب دﻳﮕﺮ ﭘﻨﺞ ذراع ﺑﻮد ﻛﻪ از ﺳﺮ ﻳﻚ ﺑﺎل ﺗﺎ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺑﺎل دﻳﮕﺮ ده ذراع‬

‫‪m‬‬

‫ﺑﻮد@و ﻛﺮوب دوﻣﻲ ده ذراع ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﯿﻤﺎﻳﺶ و ﺷـﻜﻞ ھـﺮ دو ﻛـﺮوب ﻳﻜـﻲ ﺑﻮد@ﺑﻠﻨـﺪي‬

‫‪co‬‬

‫ﻳــﻚ ﻛــﺮوب ده ذراع و ھﻤﭽﻨــﯿﻦ ﻛــﺮوب دوﻣــﻲ و ﻛﺮوﺑﮫــﺎ را در ﻣﯿــﺎن ﺧﺎﻧــﻪ اﻧــﺪروﻧﻲ‬

‫‪e.‬‬

‫ﮔﺬاﺷﺖ و ﻛﺮوﺑﮫﺎ‪ ،‬ﺑﺎﻟﮫﺎي ﺧﻮﻳﺶ را ﭘﮫﻦ ﻛﺮده ﻛﻪ ﺑﺎل ﻳﻚ ﻛﺮوب ﺑﻪ دﻳﻮار ﻣﻲرﺳﯿﺪ و‬ ‫ﻣﻲﺧﻮرد@و‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﺑﺎل ﻛﺮوب دوﻣﻲ ﺑﻪ دﻳﻮار دﻳﮕﺮ ﻣﻲرﺳﯿﺪ و در ﻣﯿﺎن ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺎﻟﮫـﺎي آﻧﮫـﺎ ﺑـﻪ ﻳـﻚ دﻳﮕـﺮ‬

‫‪et‬‬

‫‪٨١‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪....................................................................... .....................................‬‬ ‫ﻛﺮوﺑﯿﺎن را ﺑﺎ ﻃﻼ ﭘﻮﺷﺎﻧﯿﺪ@و ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﻲ دﻳﻮارھﺎي ﺧﺎﻧﻪ از ﮔﺮداﮔﺮد ﻧﻘﺸﮫﺎي ﻛﺮوﺑﯿﺎن‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫و درﺧﺘﺎن ﺧﺮﻣﺎ و ﺷﻜﻮﻓﻪھﺎي ﺧﻨﺪان از اﻧﺪرون و ﺑﯿﺮون ﻣﻨﻘﺶ ﻛﺮد@و زﻣﯿﻦ ﺧﺎﻧﻪ را‬ ‫از اﻧــﺪرون و ﺑﯿــﺮون ﺑــﻪ ﻃــﻼ ﭘﻮﺷــﺎﻧﯿﺪ@و در ﻣﺤــﺮاب را ﺑــﻪ ﭼﻮﺑﮫــﺎي زﻳﺘــﻮن‪ ،‬دو دري‬

‫‪w‬‬

‫ﺳﺎﺧﺖ و ﭼﮫﺎرﭼﻮﺑﻪ درھﺎ ﭘﻨﺞ ﻳﻚ دﻳـﻮار ﺑـﻮد@و دو در از ﭼـﻮب زﻳﺘـﻮن ﺑـﻮد و ﺑـﻪ روي‬ ‫آﻧﮫﺎ ﻧﻘﺸﮫﺎي ﻛﺮوﺑﯿﺎن و درﺧﺘﺎن ﺧﺮﻣﺎ و ﺷﻜﻮﻓﻪھﺎي ﺧﻨﺪان ﻧﻘﺶ ﻛـﺮده‪ ،‬آﻧﮫـﺎ را ﻧﯿـﺰ‬ ‫ﺑﻪ ﻃـﻼ ﭘﻮﺷـﺎﻧﯿﺪ و ﺑـﻪ روي ﻛﺮوﺑﯿـﺎن و ھـﻢ ﺑـﻪ روي درﺧﺘـﺎن ﺧﺮﻣـﺎ ﻃـﻼ ﮔﺴـﺘﺮد@و‬ ‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ از ﺑﺮاي در ھﯿﻜﻞ ﺳﺘﻮﻧﮫﺎي درﺧﺖ زﻳﺘﻮن ﺳـﺎﺧﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻣﻘـﺪار ﭼﮫـﺎر ﻳـﻚ‬ ‫دﻳﻮار ﺑﻮد@و آن دو در از ﭼﻮب ﺻـﻨﻮﺑﺮ ﺑـﻮد و دو ﺗﺨﺘـﻪ در اوﻟـﺶ ﮔـﺮدان ﺑـﻮد و ھـﻢ دو‬ ‫ﺗﺨﺘﻪ در دوﻣﯿﻦ ﮔﺮدﻧﺪه ﺑﻮد@و ﺑﺮ روي آﻧﮫﺎ ﻛﺮوﺑﯿـﺎن و درﺧﺘـﺎن ﺧﺮﻣـﺎ و ﺷـﻜﻮﻓﻪھـﺎي‬ ‫ﺧﻨﺪان ﻧﻘﺶ ﻛﺮده آﻧﮫﺎ را ﺑﻪ ﻃﻼي راﺳﺖ ﻛﺮده ﺷﺪه ﺑﺮ ﻧﻘﺸـﮫﺎ ﭘﻮﺷـﺎﻧﯿﺪ@و ﺣﯿـﺎط‬ ‫اﻧﺪروﻧﻲ را از ﺳﻪرﻳﺰ ﺳﻨﮕﮫﺎي ﺗﺮاﺷﯿﺪه و ﻳﻚ رﻳﺰ ﺗﯿﺮھﺎي ﺳﺮو آزاد ﺳﺎﺧﺖ@و ﺑﻨﯿﺎن‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻣﺎه»زو«ﺳﺎل ﭼﮫﺎرﻣﯿﻦ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ@و در ﺳﺎل ﻳﺎزدھﻢ در ﻣﺎه ﺑﻮل‬ ‫ﻛﻪ ﻣﺎه ھﺸﺘﻤﯿﻦ اﺳﺖ ﺧﺎﻧﻪ و ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺘﻌﻠﻘﺎﺗﺶ و ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻗﺎﻋﺪهھـﺎﻳﺶ ﺑـﻪ اﺗﻤـﺎم‬ ‫رﺳﯿﺪ و ﺑﻨﺎي او را در ﻋﺮض ھﻔﺖ ﺳﺎل ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﯿﺪ‪(١)« .‬‬ ‫ﺣﻀﺮت ﺳﻠﯿﻤﺎن ﭘـﺲ از آﻧﻜـﻪ از ﺳـﺎﺧﺘﻦ ﺧﺎﻧـﻪ ﺧـﺪا ﻓﺮاﻏـﺖ ﻳﺎﻓـﺖ‪ ،‬ﺑـﺮاي ﺧـﻮد ﻧﯿـﺰ‬ ‫ﻗﺼﺮي ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎ ﺷﻜﻮه ﺑﻨﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن آن ﻣﺪت ﺳﯿﺰده ﺳﺎل ﺑﻪ ﻃﻮل اﻧﺠﺎﻣﯿﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻌﺎرﻳﻒ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ‪ ٩٧٠‬ﺳﺎل ﭘﯿﺶ از ﻣﯿﻼد ﻣﺴـﯿﺢ ﺑﻨـﺎي ﺧﺎﻧـﻪ‬ ‫ﻣﻘﺪس‪ ،‬در اورﺷﻠﯿﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻀﺮت ﺳﻠﯿﻤﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻟﻜﻦ ﻗﺒﻞ از اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﯿﺰ‬ ‫ﻣﺤﻞ ﻣﺰﺑﻮر ﻣﻮرد اﺣﺘﺮام و زﻳﺎرت اﻗﻮام دﻳﮕﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ ﻛـﻪ در ﺟـﺎي ﺧـﻮد‪ ،‬ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل‬ ‫ھﻤﯿﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺧﻮاھﺪ آﻣﺪ‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫ﺳﻠﯿﻤﺎن‪ ،‬ﺑﻌﺪ از اﺗﻤﺎم ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﻣﻮﻗﻮﻓﺎت ﭘﺪر را‪ ،‬ﺑﻪ داﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا ﺑﺮد و ﻃﻼ‬

‫‪e.‬‬

‫ﺟﺎي داد‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫و ﻧﻘﺮه و ﺳﺎﻳﺮ آﻻت و ادوات را ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا ﺑﻪ ھﺪﻳﻪ آورده ﺑﻮدﻧﺪ در ﺧـﺰاﻳﻦ آن‬

‫‪lin‬‬

‫ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻛﺎر ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻜﻠﻲ ﭘﺎﻳـﺎن ﭘـﺬﻳﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺳـﻠﯿﻤﺎن‪ ،‬از ﻣﺸـﺎﻳﺦ و ﺑﺰرﮔـﺎن‬ ‫ﺑﻨــﻲ اﺳــﺮاﺋﯿﻞ و رؤﺳــﺎي ﻗــﻮم ﺧﻮاﺳــﺖ ﺗــﺎ در اورﺷــﻠﯿﻢ ﺟﻤــﻊ ﺷــﻮﻧﺪ و ﺗــﺎﺑﻮت ﻋﮫــﺪ‬

‫‪ab‬‬

‫ﺧﺪاوﻧﺪ را‪ -‬ﻛﻪ در ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺗﺎﺑﻮت ﺳﻜﯿﻨﻪ از آن ﻳﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ‪ -‬از ﺷﮫﺮ‬

‫‪et‬‬

‫)‪ .(١‬ﻛﺘﺎب اول ﭘﺎدﺷﺎھﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪ ،‬آﻳﻪھﺎي ‪ ٩‬ﺗﺎ ‪٣٨‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪٨٢‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪w‬‬

‫داود ﻛﻪ ﺑﺎﻻي ﻛﻮه ﺻـﮫﯿﻮن ﺑـﻮد ﺑﯿﺎورﻧـﺪ‪ .‬ﻗـﺒﻼ داود‪ ،‬ﺗـﺎﺑﻮت ﻋﮫـﺪ ﻳـﺎ ﺗـﺎﺑﻮت ﻣﯿﺜـﺎق ﻳـﺎ‬ ‫ﺻﻨﺪوق ﻋﮫﺪ را در ﻣﺬﺑﺢ ﻳﺎ ﻗﺮﺑﺎﻧﮕﺎھﻲ ﻛﻪ در ﺻـﮫﯿﻮن ﺳـﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻗـﺮار داده ﺑـﻮد‪ ،‬اﻳﻨـﻚ‬ ‫ﺳﻠﯿﻤﺎن ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ آن را‪ ،‬ﺑﻪ اورﺷﻠﯿﻢ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺎﺑﻮت ﺳﻜﯿﻨﻪ)ﺗﺎﺑﻮت ﻋﮫﺪ(‬ ‫و ﻗﺎل ﻟﮫﻢ ﻧﺒﯿﮫﻢ ان آﻳﺔ ﻣﻠﻜﻪ آن ﻳﺎﺗﯿﻜﻢ اﻟﺘﺎﺑﻮت‪ ،‬ﻓﯿﻪ ﺳﻜﯿﻨﺔ ﻣـﻦ رﺑﻜـﻢ و ﺑﻘﯿـﺔ ﻣﻤـﺎ‬ ‫ﺗﺮك آل ﻣﻮﺳﻲ و آل ھﺎرون)‪.(١‬‬ ‫ﮔﻔﺖ اﻳﺸﺎن را ﭘﯿﻐﻤﺒﺮﺷﺎن ﻛﻪ ﺑﺪرﺳﺘﻲ ﻧﺸـﺎﻧﻪ ﭘﺎدﺷـﺎھﻲ او آن اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑﯿـﺎورد‬ ‫ﻧﺰد ﺷﻤﺎ ﺗﺎﺑﻮت ﻛﻪ در آن اﺳﺖ ﺳﻜﯿﻨﻪ از ﭘﺮوردﮔﺎرﺗﺎن و ﺑـﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧـﺪه از آﻧﭽـﻪ ﻛـﻪ آل‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻣﻮﺳﻲ و آل ھﺎرون ﺑﺠﺎي ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ)‪ .(٢‬ﻧﺎﻣﮫﺎي دﻳﮕﺮي ﻣﺜﻞ ﺗـﺎﺑﻮت ﻋﮫـﺪ ﺧﺪاوﻧـﺪ‪،‬‬ ‫ﺗﺎﺑﻮت ﻣﯿﺜﺎق‪ ،‬ﺻﻨﺪوق ﻋﮫﺪ و ﺗﺎﺑﻮت ﺷﮫﺎدت در ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻳﮫﻮد آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﺗﻔﺎﺳﯿﺮ ﺷﯿﻌﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬اﻳﻦ ھﻤﺎن ﺗﺎﺑﻮﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣـﺎدر ﻣﻮﺳـﻲ‪ ،‬او را در آن‬ ‫ﮔﺬاﺷﺖ و ﺑﺮ آب رواﻧﻪ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻌﺪھﺎ ﻣﻮﺳﻲ‪ ،‬اﻟـﻮاح‪ ،‬زره و ﻧﺸـﺎﻧﻪھـﺎي ﻧﺒـﻮت را در آن‬ ‫ﻗﺮار داد و ھﻨﮕﺎم ﻣﺮگ ﺑﻪ ﻳﻮﺷﻊ ﺳﭙﺮد‪ ،‬ﺑﻨﻲاﺳﺮاﺋﯿﻞ ھﻤﻪ ﺟﺎ آن را ﺟﮫـﺖ آراﻣـﺶ و‬ ‫ﺳﻜﻮن ﺑﺎ ﺧﻮد ﺣﻤﻞ ﻣﻲﻛﺮد)‪.(٣‬‬ ‫ﺗﺎﺑﻮت ﻋﮫﺪ ھﻤﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ‪ ،‬اﻟـﻮاح ﺧـﻮد را در آن ﻗـﺮار داد‪ ،‬ھﻨﮕـﺎﻣﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻮﺳﻲ‪ ،‬ﭘﺲ از ﺳﻔﺮ ﭼﮫﻞ روزهاش‪ ،‬از ﻛﻮه ﻃﻮر ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬دو ﻟﻮح ﻣﻜﺘﻮب‪ ،‬ﺣﺎﻣﻞ‬ ‫ده ﻓﺮﻣﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺑﻪ ﺳﻮي ﻗﻮم آورد‪ .‬اﻣﺎ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻪ ﻣﯿﺎن ﻗﻮم رﺳـﯿﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟـﻪ ﺷـﺪ‪،‬‬

‫‪m‬‬

‫ﻗﻮم ﮔﻮﺳﺎﻟﻪﭘﺮﺳﺖ ﺷﺪه و از دﻳﻦ ﺧﺪا ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﻮﺳﻲ ﺧﺸﻤﮕﯿﻦ ﺷـﺪ‬

‫‪co‬‬

‫و دو ﻟﻮﺣﻪ ﻣﻜﺘﻮب را ﺑﺮ زﻣﯿﻦ زد و ﺷﻜﺴﺖ‪ .‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻗﺼﺪ داﺷﺖ ﺑـﺮ اﺛـﺮ ﮔﻨـﺎه ﻗـﻮم و‬

‫‪lin‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﻟﻐﺰش ھﺎرون‪ ،‬ﺑﺮ آﻧﮫﺎ ﻏﻀﺐ ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻮﺳﻲ دوﺑﺎره ﺑﻪ ﻛﻮه رﻓﺖ و ﭼﮫﻞ ﺷﺒﺎﻧﻪروز‬ ‫)‪ .(١‬ﺳﻮره ﺑﻘﺮه‪ ،‬آﻳﻪ ‪٢٤٧‬‬

‫‪ab‬‬

‫)‪ .(٢‬ﺳﻜﯿﻨﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ آراﻣﺶ اﺳﺖ و ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﯿﻞ‪ ،‬در ﺟﻨﮕﮫﺎ ﺗـﺎﺑﻮت‬ ‫را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺣﻤﻞ ﻣﻲﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ آن آراﻣﺶ و ﻗﻮت ﻗﻠﺐ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫‪.K‬‬

‫)‪ .(٣‬ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻋﻼﻣﻪ ﺳـﯿﺪ ﻣﺤﻤـﺪ ﺣﺴـﯿﻦ‪ .‬ﺗﻔﺴـﯿﺮ اﻟﻤﯿـﺰان‪ ،‬ج ‪،٢‬‬ ‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺤﻤﺪﺗﻘﻲ ﻣﺼﺒﺎح ﻳـﺰدي )ﻗـﻢ‪ .‬ﻣﻄﺒﻮﻋـﺎﺗﻲ دار اﻟﻌﻠـﻢ‪ ،‬ﺑـﻲﺗـﺎ(ص‬

‫‪٨٣‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪١١٠ -١٠٩‬‬

‫‪w‬‬

‫‪...................................................................... ......................................‬‬ ‫ﺗﻀﺮع ﻛﺮد و روزه ﮔﺮﻓﺖ و از ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮاي ﻗﻮم و ھﺎرون ﻃﻠﺐ ﺑﺨﺸﺎﻳﺶ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺮﻣﻮد»از ﻓﺮﻣﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧـﺪاي ﺧـﻮد ﻋﺎﺻـﻲ ﺷـﺪﻳﺪ و ﺑـﻪ او اﻳﻤـﺎن ﻧﯿـﺎورده‪،‬‬ ‫ﻗﻮﻟﺶ را اﺳﺘﻤﺎع ﻧﻜﺮدﻳﺪ@از روزي ﻛﻪ ﺷﻤﺎ را ﺷﻨﺎﺧﺘﻢ ﺑﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎﻏﻲ ﺑﻮدﻳﺪ«)‪.(١‬‬ ‫دوﺑﺎره ﻣﻮﺳﻲ ﺗﻀﺮع و زاري را از ﺣﺪ ﮔﺬراﻧﯿﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻗﻮم را ﻋﻔﻮ ﻓﺮﻣﻮد و ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﻮﺳﻲ ﻓﺮﻣﺎن داد ﺗﺎ دو ﻟﻮح ﺳﻨﮓ‪ ،‬ﻣﻮاﻓﻖ دو ﻟﻮح اول ﻛﻪ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﺘﺮاﺷﺪ و ﺑﻪ‬ ‫ﻛﻮه ﺑﺒﺮد ﺗﺎ ﻣﺠﺪدا ﻓﺮﻣﺎﻧﮫﺎي ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺑﺮ آﻧﮫﺎ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ‪ .‬آﻧﮕﺎه ﻣﻮﺳﻲ ﭼﻨﯿﻦ ﻛﺮد و ﺑـﻪ‬ ‫دﺳﺘﻮر ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺎﺑﻮﺗﻲ از ﭼﻮب ﺳﻨﻂ)ﺳﺪر(درﺳﺖ ﻛﺮد و دو ﻟﻮح ﻣﺰﺑﻮر را در آن ﺟـﺎي‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫داد و آن را ﻣﺤﻜﻢ ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﺑﺮ روي آن دو ﻟﻮح ده ﻓﺮﻣـﺎن ﻳـﺎ ده ﻛﻠﻤـﻪ‪ ،‬ﻧﻮﺷـﺘﻪ ﺷـﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﺳﻲ وﻓﺎت ﻳﺎﻓـﺖ ﻗـﻮم و ﻳﻮﺷـﻊ‪ ،‬ﻣـﺄﻣﻮر ﺣﻔﺎﻇـﺖ از ﺗـﺎﺑﻮت ﻋﮫـﺪ‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ و ھﻤﻪ ﺟﺎ آن را ﺑـﺎ ﺧـﻮد ﻣـﻲﺑﺮدﻧـﺪ‪ .‬اﻳﺸـﺎن آن را در ﺟﻨﮕﮫـﺎ وﺳـﯿﻠﻪاي ﺑـﺮاي‬ ‫ﭘﯿﺮوزي ﺧﻮد ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﻏﯿﺮ از ﻣﺄﻣﻮرﻳﻦ ﺗﺎﺑﻮت ﺑﺪان دﺳﺖ ﻣﻲزد ﻣـﻮرد‬ ‫ﺧﺸﻢ و ﻏﻀﺐ ﻳﮫﻮه ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫در زﻣﺎن ﺣﻀﺮت داود ﭘﻮﺷﺸﻲ از ﻃﻼ‪ ،‬در داﺧـﻞ و ﺧـﺎرج ﺗـﺎﺑﻮت ﻛﺸـﯿﺪﻧﺪ و آن را ﺑـﻪ‬ ‫ﻛﻮه ﺻﮫﯿﻮن آوردﻧﺪ و ﺑﺮاي ﻧﮕﮫـﺪاري آن ﻗﺮﺑﺎﻧﮕـﺎھﻲ ﺑﻨـﺎ ﻧﻤﻮدﻧـﺪ‪ .‬ﭘـﯿﺶ از آﻧﻜـﻪ داود‪،‬‬ ‫ﻗﺮﺑﺎﻧﮕﺎه و ﺧﯿﻤﻪاي ﺑﺮاي ﻧﮕﮫﺪاري ﺗﺎﺑﻮت ﺑﺮ ﭘﺎ ﻛﻨﺪ‪ ،‬در زﻣﺎن ﺷـﻤﻮﺋﯿﻞ‪ ،‬اﺳـﺮاﺋﯿﻠﯿﺎن از‬ ‫ﻣﺮدم ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺷﻜﺴﺖ ﺳـﺨﺘﻲ ﺧﻮردﻧـﺪ و ﭘﺮاﻛﻨـﺪه ﺷـﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻛـﻪ ﺗـﺎﺑﻮت ﺑـﻪ دﺳـﺖ‬

‫‪m‬‬

‫ﻓﻠﺴﻄﯿﻨﯿﺎن اﻓﺘﺎد‪ .‬وﻟﻲ ﭘﺲ از ﭼﻨﺪي ﻓﻠﺴﻄﯿﻨﯿﺎن آن را ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﯿﻠﯿﺎن ﺑـﺎز ﮔﺮداﻧﺪﻧـﺪ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫ﺗﺎ زﻣﺎن ﺳﻠﯿﻤﺎن‪ ،‬ﺗﺎﺑﻮت ﻣﯿﺜﺎق‪ ،‬در ﻛﻮه ﺻﮫﯿﻮن ﻧﮕﮫﺪاري ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫وﻟﻲ ﺑﻌﺪ از آﻧﻜﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﻗﺪس ﺑﻪ ﭘﺎﻳـﺎن رﺳـﯿﺪ‪ ،‬ﺳـﯿﻠﻤﺎن ﻣﺸـﺎﻳﺦ اﺳـﺮاﺋﯿﻞ و‬

‫‪lin‬‬

‫ﺗﻤﺎﻣﻲ رؤﺳﺎي اﺳﺒﺎط و اﻣﺮاي اﺟـﺪاد ﺑﻨـﻲ اﺳـﺮاﺋﯿﻞ را در اورﺷـﻠﯿﻢ ﺟﻤـﻊ ﻛـﺮد‪ ،‬ﺗـﺎ‬ ‫آﻧﻜﻪ ﺻﻨﺪوق ﻋﮫﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ را از ﺷﮫﺮ داود ﻛﻪ ﺻﯿﻮن ﺑﺎﺷﺪ ﺑﯿﺎورﻧﺪ@و ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺮدﻣﺎن‬

‫‪ab‬‬

‫اﺳﺮاﺋﯿﻞ در ﻋﯿـﺪ ﻣـﺎه ھﻔﺘﻤـﯿﻦ‪ ،‬ﺧـﻮد را ﻧـﺰد ﻣﻠـﻚ ﺟﻤـﻊ ﻛﺮدﻧـﺪ@و ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﻣﺸـﺎﻳﺦ‬

‫‪et‬‬

‫اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪﻧﺪ و ﻟﻮﻳـﺎن ﺻـﻨﺪوق را ﺑﺮداﺷـﺘﻨﺪ@و ﺻـﻨﺪوق و ﭼـﺎدر ﺟﻤﺎﻋـﺖ و‬

‫‪.K‬‬

‫ﺗﻤﺎﻣﻲ آﻻت ﻣﻘﺪﺳﻲ ﻛﻪ در ﭼﺎدر ﺑﻮدﻧﺪ آوردﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻛﺎھﻨﺎن و ﻟﻮﻳـﺎن‪ ،‬آن ﭼﯿﺰھـﺎ را‬ ‫ﺣﺎﺿﺮ ﻛﺮدﻧﺪ@و ﺳﻠﯿﻤﺎن ﻣﻠﻚ و ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺟﻤﺎﻋﺖ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻛﻪ ﻧﺰد وي ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺻﻨﺪوق‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫)‪ .(١‬ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﯿﻪ‪ ،‬ﺑﺎب ﻧﮫﻢ‪ ،‬آﻳﻪ ‪٢٤ -٢٣‬‬

‫‪w‬‬

‫‪٨٤‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان و ﮔﺎوان را ﻛـﻪ از ﺑﺴـﯿﺎري‪ ،‬ﺗﺤﺮﻳـﺮ و ﺗﻌـﺪاد ﻧﺘﻮاﻧﺴـﺖ ﻛـﺮد‪،‬‬ ‫ذﺑﺢ ﻛﺮدﻧﺪ@و ﻛﺎھﻨﺎن ﺻﻨﺪوق ﻋﮫﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ را در ﺟﺎﻳﺶ‪ ،‬در ﻣﺤﺮاب ﺧﺎﻧـﻪ ﻛـﻪ ﻗـﺪس‬ ‫ﻗﺪﻳﺴﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ زﻳﺮ ﺑﺎﻟﮫﺎي ﻛﺮوﺑﯿﺎن آوردﻧﺪ و ﻛﺮوﺑﯿـﺎن ﺑﺎﻟﮫـﺎي ﺧـﻮد را ﺑـﺎﻻي ﻣﻘـﺎم‬ ‫ﺻﻨﺪوق ﭘﮫﻦ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻛﺮوﺑﯿﺎن ﺻﻨﺪوق و ﭼﻮﺑﺪﺳـﺘﮫﺎﻳﺶ را از ﺑـﺎﻻ ﭘﻮﺷـﺎﻧﯿﺪﻧﺪ@و‬ ‫ﭼﻮﺑﺪﺳــﺘﮫﺎﻳﺶ را ﺑﯿــﺮون ﻛﺸــﯿﺪﻧﺪ@ﺑﻄﻮري ﻛــﻪ ﺳــﺮھﺎي آﻧﮫــﺎ روﺑــﺮوي ﻣﺤــﺮاب از‬ ‫ﺻﻨﺪوق ﻣﺮﺋـﻲ ﻣـﻲﺷـﺪﻧﺪ اﻣـﺎ ﺑـﻪ ﻃـﺮف ﺑﯿﺮوﻧـﻲ ﻣﺮﺋـﻲ ﻧﻤـﻲﺷـﺪﻧﺪ@و در اﻧـﺪرون‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺻــﻨﺪوق‪ ،‬ﺳــﻮاي دو ﻟــﻮﺣﻲ ﻛــﻪ ﻣﻮﺳــﻲ در ﺣﻮرﻳــﺐ‪ -‬ﻛــﻮھﻲ ﻛــﻪ در آن ﺧﺪاوﻧــﺪ‪ ،‬ﺑــﺮ‬ ‫ﻣﻮﺳﻲ ﺗﺠﻠﻲ ﻛﺮد و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ھﻤﺎن ﻛـﻮه ﻃـﻮر ﺳـﯿﻨﺎ ﺑﺎﺷـﺪ‪ -‬در آن ﻧﮫـﺎد‪ ،‬ﭼﯿـﺰي‬ ‫ﻧﺒﻮد«)‪.(١‬‬ ‫روزي ﻛــﻪ ﺗــﺎﺑﻮت ﻋﮫــﺪ را ﺑــﻪ ﻗــﺪس اﻻﻗــﺪاس ﻣﻨﺘﻘــﻞ ﺳــﺎﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺳــﻠﯿﻤﺎن‪ ،‬ﺑــﺮ ﻣﻨﺒــﺮ‬ ‫ﻋﻈﯿﻤﻲ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﺑـﺎﻻ رﻓـﺖ و ﺧﺪاوﻧـﺪ را ﺷـﻜﺮ ﮔـﺰارد و ﻗـﻮم ﺧـﻮد را ﻧﺼـﯿﺤﺖ‬ ‫ﻓﺮﻣﻮد و از ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ ﺷﻜﺮ او را ﺑﭙﺬﻳﺮد و دﻋﺎي او را ﻣﺴﺘﺠﺎب ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫»و ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺳﻠﯿﻤﺎن دﻋﺎﻳﺶ را ﺗﻤﺎم ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬آﺗﺶ از آﺳﻤﺎن ﻓﺮوآﻣـﺪ‪ ،‬ﻗﺮﺑـﺎﻧﻲ‬ ‫ﺳﻮﺧﺘﻨﻲ و ﺳﺎﻳﺮ ذﺑﺎﻳﺢ را ﺳﻮزاﻧﯿﺪ و ﺟﻼل ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺎﻧـﻪ را ﭘـﺮ ﻛﺮد@ﺑـﻪ ﺣـﺪي ﻛـﻪ‬ ‫ﻛﺎھﻨﺎن‪ ،‬داﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻛﻪ ﺟﻼل ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺎﻧـﻪ ﺧﺪاوﻧـﺪ را‬

‫‪m‬‬

‫ﭘﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد«)‪.(٢‬‬

‫‪co‬‬

‫آﻧﮕﺎه ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ ﺳﻠﯿﻤﺎن‪ ،‬در ﺷﺐ ﻇﺎھﺮ ﺷﺪه او را ﮔﻔﺖ‪ :‬دﻋﺎي ﺗﺮا اﺟﺎﺑـﺖ ﻧﻤـﻮدم و‬

‫‪e.‬‬

‫اﻳﻦ ﻣﻜﺎن را ﺑﺮ ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺰﻳﺪم ﺗﺎ ﺧﺎﻧﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﯿﮫﺎ ﺷﻮد ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻌﺒﺪ ﻣﻘﺪس اورﺷـﻠﯿﻢ در‬ ‫ﺑﺪان ﻣﻲﭘﺮدازﻳﻢ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫زﻣﺎن ﺣﻀﺮت ﺳﻠﯿﻤﺎن ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا ﺷﺪ ﻟﻜﻦ ﭘﯿﺶ از آن ﻛﻌﺒﻪ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ﺧـﺪا ﺑـﻮد ﻛـﻪ اﻳﻨـﻚ‬

‫)‪ .(١‬ﻛﺘﺎب دوم ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﻨﺠﻢ‪ ،‬آﻳﻪ ‪ ٢‬ﺗﺎ ‪١٠‬‬

‫‪et‬‬

‫)‪ .(٢‬ﻛﺘﺎب دوم ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم‪ ،‬ﺑﺎب ھﻔﺘﻢ‪ ،‬آﻳﻪ ‪٢ -١‬‬

‫‪.K‬‬ ‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺤﻪ‪٨٥ :‬‬

‫‪w‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﯿﺖ اﻟﻠّﻪ اﻟﺤﺮام‬ ‫ﻗﺒﻞ از ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ دﻧﺒﺎﻟﻪ ﻣﺎﺟﺮاي ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘـﺪس و اداﻣـﻪ ﻣﻄﻠـﺐ‪ ،‬ﻻزم اﺳـﺖ ﻛـﻪ از‬ ‫اول ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا ﻧﯿﺰ ﻳﺎدي ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﯿﺶ از اﻳﻦ ﻣﺘﺬﻛﺮ ﺷﺪﻳﻢ ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﯿﺖ اﻟﻠّﻪ اﻟﺤﺮام ﻳﻌﻨﻲ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎ ھـﺰار و ﺻـﺪ‬ ‫ﺳﺎل زودﺗﺮ از ﺑﻨﺎي ﻣﻌﺒﺪ ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻀﺮت اﺑﺮاھﯿﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ ﭘـﺲ در‬ ‫اﻳﻦ ﺟﺎ ﺑﯿﺎن ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪاي ﻣﺨﺘﺼﺮ از آن ﻣﻜﺎن ﻣﻘﺪس ﺿﺮور ﻣﻲﻧﻤﺎﻳـﺪ ﻗـﺮآن ﺷـﺮﻳﻒ در‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫آﻳﻪ ﻛﺮﻳﻤﻪ ‪ ٩٥‬ﺳﻮره آل ﻋﻤﺮان‪ ،‬از ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺧﺎﻧﻪاي ﻛﻪ در»ﺑﻜﻪ«ﺑﺮاي ﻋﺒـﺎدت ﻣـﺮدم‬ ‫وﺿﻊ ﺷﺪ ﺧﺒﺮ داده اﺳﺖ)‪ .(١‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺤﻜﻤﺘﺮﻳﻦ ﺳﻨﺪ و ﻣﺪرك ﻛﻪ درﺑﺎره ﺑﻨﺎي ﺧﺎﻧﻪ‬ ‫ﻛﻌﺒﻪ در دﺳﺖ اﺳﺖ ھﻤﺎﻧﺎ ﻗﺮآن ﺷﺮﻳﻒ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫و ﻧﯿﺰ ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬و اذ ﻳﺮﻓﻊ اﺑﺮاھﯿﻢ اﻟﻘﻮاﻋﺪ ﻣـﻦ اﻟﺒﯿـﺖ و اﺳـﻤﺎﻋﯿﻞ رﺑﻨـﺎ ﺗﻘﺒـﻞ ﻣﻨـﺎ‬ ‫اﻧﻚ اﻧﺖ اﻟﺴﻤﯿﻊ اﻟﻌﻠﯿﻢ«)‪.(٢‬‬ ‫ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﺑﺮاھﯿﻢ و اﺳﻤﺎﻋﯿﻞ دﻳﻮارھﺎي ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻜـﻪ را ﺑﺮاﻓﺮاﺷـﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻋـﺮض ﻛﺮدﻧـﺪ‬ ‫ﭘﺮوردﮔﺎرا اﻳﻦ ﺧﺪﻣﺖ از ﻣﺎ ﻗﺒﻮل ﻓﺮﻣـﺎ‪ ،‬ﺗـﻮﻳﻲ ﻛـﻪ دﻋـﺎي ﺧﻠـﻖ را اﺟﺎﺑـﺖ ﻛﻨـﻲ و ﺑـﻪ‬ ‫اﺳﺮار ھﻤﻪ داﻧﺎﻳﻲ‪.‬‬ ‫ﮔﻔﺘﻪاﻧـﺪ‪ :‬ﻗـﺪﻣﺖ ﺑﻨـﺎي ﻛﻌﺒـﻪ از زﻣـﺎن ﺣﻀـﺮت اﺑـﺮاھﯿﻢ ﻧﯿـﺰ ﺑﯿﺸـﺘﺮ اﺳـﺖ و ﺣﻀـﺮت‬

‫‪m‬‬

‫آدم)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ( ﺑﻨﺎي آن را ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳـﺖ ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﺑﯿـﺖ اﻟﻤﻌﻤـﻮر ﻛـﻪ در آﺳـﻤﺎن‬

‫‪lin‬‬

‫‪e.‬‬

‫آن ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه‬

‫‪co‬‬

‫اﺳﺖ و ﺣﻀﺮت آدم ﻛﻌﺒﻪ را ﻃﻮاف ﻛﺮده‪ ،‬ﺑﻌﺪھﺎ ﺑﻤﺮوز زﻣﺎن ﻛﻌﺒﻪ وﻳﺮان ﺷـﺪه و ﭘﺎﻳـﻪ‬

‫)‪ .(١‬ر‪ .‬ك ﭘﺎﻧﻮﺷﺖ ص ‪٧٩‬‬

‫‪ab‬‬

‫)‪ .(٢‬آﻳﻪ ‪ ١٢٦‬ﺳﻮره ﺑﻘﺮه‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫‪٨٦‬‬

‫‪.................................................................................. ..........................‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫و ﺣﻀﺮت اﺑﺮاھﯿﻢ دﻳﻮارھﺎ را از روي ھﻤﺎن ﭘﺎﻳﻪ ﺑﺎﻻ آورده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت اﺑﺮاھﯿﻢ ﭘﺲ از اﻗﺎﻣﺖ در ﻛﻨﻌﺎن ﺻـﺎﺣﺐ دو ﭘﺴـﺮ ﺷـﺪ‪ ،‬اﺳـﻤﺎﻋﯿﻞ از ھـﺎﺟﺮ‪،‬‬

‫‪w‬‬

‫ﻛﻨﯿﺰ ﺳﺎرا در ھﺸﺘﺎد و ﺷﺶ ﺳﺎﻟﮕﻲ اﺑﺮاھﯿﻢ و ﺳﯿﺰده ﺳﺎل ﺑﻌﺪ اﺳـﺤﺎق از ﺳـﺎرا‬ ‫ﻛﻪ ﻧﻮد ﺳﺎل داﺷﺖ در ﺻـﺪ ﺳـﺎﻟﮕﻲ اﺑـﺮاھﯿﻢ‪ .‬ھـﺎﺟﺮ و اﺳـﻤﺎﻋﯿﻞ ﻣـﻮرد ﺑـﻲﻣﮫـﺮي‬ ‫ﺳﺎرا واﻗﻊ ﺷﺪﻧﺪ و اﺑﺮاھﯿﻢ آن دو را از ﻛﻨﻌﺎن دور ﻛﺮد و ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﺣﺠﺎز ﺑﺮد‪.‬‬ ‫در رواﻳﺎت ﻳﮫﻮد و ﺗﻮرات ﮔﻔﺘﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ :‬ﺑـﻪ ھﻨﮕـﺎﻣﻲ ﻛـﻪ ﺳـﺎرا در ﻧـﻮد ﺳـﺎﻟﮕﻲ‬ ‫ﺣﺎﻣﻠﻪ ﺷﺪ و اﺳـﺤﺎق را ﺑـﺪﻧﯿﺎ آورد‪ ،‬اﺳـﻤﺎﻋﯿﻞ ﭘﺴـﺮ ھـﺎﺟﺮ ﺳـﯿﺰده ﺳـﺎل داﺷـﺖ‪،‬‬ ‫اﺳـﻤﺎﻋﯿﻞ در ﭘــﺎﻧﺰده ﺳـﺎﻟﮕﻲ ﻣــﻮرد ﺧﺸـﻢ ﺳــﺎرا ﻗـﺮار ﮔﺮﻓــﺖ‪ ،‬ﺑﻨـﺎ ﺑــﻪ ﺧــﻮاھﺶ او‪،‬‬ ‫اﺑــﺮاھﯿﻢ وي را ﺑــﺎ ﻣﺸــﻜﻲ آب و ﻗــﺪري ﻧــﺎن ﺑــﻪ ھﻤــﺮاه ھــﺎﺟﺮ از ﻣﺤــﻞ ﺳــﻜﻮﻧﺖ‬ ‫ﺧــﻮد»ﺣﺒــﺮون«ﺑﯿــﺮون ﺑــﺮد و در ﺑﯿﺎﺑﺎﻧﮫــﺎي ﺟﻨــﻮب در»ﺑﺌﺮﺷــﺒﻊ«»ﺑﺮﺷــﻪﺑــﺎ«ﮔﺬاﺷــﺖ‪،‬‬ ‫اﺳﻤﺎﻋﯿﻞ ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم آب ﻣﺸﻚ‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ اﻏﻤﺎ اﻓﺘﺎد‪ ،‬ﭘﺲ ھﺎﺟﺮ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آب رﻓﺖ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫و ﺳﺮﮔﺮدان ﺷﺪ و ﺑـﺎﻻﺧﺮه ﻣﺸـﻚ آﺑـﻲ از ﭼـﺎه ﻣﻮﺟـﻮد در آﻧﺠـﺎ ﻳﻌﻨـﻲ»ﺑﺌﺮﺷـﺒﻊ«ﺑـﺮ‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ ﺳﻮي اﺳﻤﺎﻋﯿﻞ ﺷﺘﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫در رواﻳﺎت اﺳﻼﻣﻲ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ :‬اﺳﻤﺎﻋﯿﻞ ﻃﻔﻞ ﺑﻮد ﻛﻪ اﺑﺮاھﯿﻢ او را ھﻤﺮاه ﺑﺎ ھـﺎﺟﺮ‬ ‫در ﺑﯿﺎﺑﺎﻧﮫﺎي ﺣﺠﺎز رھﺎ ﻛﺮد‪ .‬ﻃﻔﻞ ﺑﺮ اﺛﺮ ﮔﺮﻣﺎ ﻧﺎراﺣﺖ ﺷﺪ و ھﺎﺟﺮ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آب ھﻔـﺖ‬ ‫ﺑﺎر ﺑﯿﻦ ﺻﻔﺎ]‪[٥٧‬و ﻣﺮوه دوﻳﺪ ﺗﺎ ﻋﺎﻗﺒﺖ ﭼﺸﻤﻪ زﻣﺰم]‪[٥٨‬زﻳـﺮ ﭘـﺎي اﺳـﻤﺎﻋﯿﻞ آﺷـﻜﺎر‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ھﻤﺎن ﭼﺎه زﻣﺰم واﻗﻊ در ﻣﻜـﻪ در ﻓﺎﺻـﻠﻪ ‪ ٢٤‬ﻣﺘـﺮي ﺧﺎﻧـﻪ ﻛﻌﺒـﻪ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬ ‫داﺳﺘﺎن آن ﺑﺮ ھﻤﻪ آﺷﻜﺎر ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﻤﺎﻋﯿﻞ در ﻣﯿﺎن ﻗﺒﯿﻠﻪ ﺟﺮھﻢ]‪[٥٩‬در ھﻤﺎن ﻣﺤﻠـﻲ ﻛـﻪ اﻣـﺮوز در ﻛﻨـﺎر ﻛﻌﺒـﻪ واﻗـﻊ‬ ‫اﺳﺖ ﺑﺰرگ ﺷﺪ و ازدواج ﻛﺮد و ﺑﺮاي ﺧﻮد ﺧﺎﻧـﻪاي ﺳـﺎﺧﺖ و ﭘﯿﺮاﻣـﻮن آن دﻳـﻮاري از‬

‫‪m‬‬

‫ﭼﻮب ﺳﺪر ﺑﺎﻻ آورد‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫اﺑﺮاھﯿﻢ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ( ﺑﺎرھﺎ ﺑﺮاي دﻳﺪن ﻓﺮزﻧـﺪش اﺳـﻤﺎﻋﯿﻞ‪ ،‬از ﺷـﺎم ﺑـﺪان ﻧﺎﺣﯿـﻪ‬

‫‪lin‬‬

‫ﺧﺎﻧﻪ اﺳﻤﺎﻋﯿﻞ ﺑﻨﺎ ﻧﮫﺪ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬در آﺧﺮﻳﻦ دﻳﺪار از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑـﻪ او ﻓﺮﻣـﺎن رﺳـﯿﺪ ﻛـﻪ ﺧﺎﻧـﻪ را در ﻣﺤـﻞ‬ ‫اﺑﺮاھﯿﻢ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ اﺳﻤﺎﻋﯿﻞ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ را ﺑﻨﺎ ﮔﺬاﺷـﺖ و از ﻣـﺮدم ﻧﯿـﺰ ﻳـﺎري ﮔﺮﻓﺘـﻪ و‬

‫‪ab‬‬

‫آﻧﺎن را ﺑﻪ ﮔﺰاردن ﺣﺞ دﻋﻮت ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺧﺪاوﻧﺪ در ﺳﻮره ﺣﺞ ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪ :‬ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻛـﺮدﻳﻢ ﺑـﺮاي اﺑـﺮاھﯿﻢ ﺟـﺎي آن‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪٨٧‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺷﺮﻳﻚ ﻣﮕﺮدان ﺑﺎ ﻣﻦ ﭼﯿﺰي را و ﭘﺎك ﮔﺮدان ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺮا از ﺑﺮاي ﻃﻮاف‪-‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪w‬‬

‫ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و اﻳﺴﺘﺎدﮔﺎن و راﻛﻌﺎن و ﺳﺎﺟﺪان‪(١) .‬‬ ‫و ﭘﺲ از آن ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪ -‬و‪ ،‬ﻧﺪا ده در ﻣﺮدﻣﺎن ﺑﻪ ﺣﺞ)‪.(٢‬‬

‫در زﻣﺎن اﺑﺮاھﯿﻢ‪ ،‬ﻣﺮدﻣﺎن از ھﻤﻪ ﻧﻮاﺣﻲ‪ ،‬از ھﺮ ﻗﻮم و ﻃﺎﻳﻔﻪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺳـﻮي ﺧﺎﻧـﻪ ﺧـﺪا‬ ‫ﻣﻲﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘـﺲ از اﺑـﺮاھﯿﻢ ﻓﺮزﻧـﺪش اﺳـﻤﺎﻋﯿﻞ و ﺑﻌـﺪ از وﻓـﺎت وي ﻓﺮزﻧـﺪاﻧﺶ و‬ ‫داﻳﯿﮫﺎي ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺶ از ﺧﺎﻧﺪان ﺟﺮھﻢ ﻋﮫﺪهدار ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬و ﭘـﺲ از‬ ‫اﻳﺸﺎن‪ ،‬ﻋﻤﺎﻟﻘﻪ ﺧﺪﻣﺘﮕﺰاري ﻛﻌﺒﻪ را ﺑﻪ ﻋﮫﺪه ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﺑﯿﻦ ﻃﻮاﻳﻒ و ﮔﺮوھﮫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي اداي ﺣﺞ ﻣـﻲآﻣﺪﻧـﺪ‪ ،‬ﻃﺎﻳﻔـﻪاي ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﻃﺎﻳﻔـﻪ‬ ‫ﺗﺒﻊ]‪ [٦٠‬ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﺑﺰرﮔـﺎن آن ﻃﺎﻳﻔـﻪ ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﻗﯿـﺎر اﺳـﻌﺪ اﺑـﻮ ﻛـﺮب ﺑـﺮ روي ﻛﻌﺒـﻪ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﭘﺎرﭼﻪاي ﻧﺮم و ﺟﺎﻣﻪ ھﺎي ﻣﺨﻄﻂ ﻳﻤـﺎﻧﻲ ﭘﻮﺷـﺎﻧﯿﺪ و ﻓﺮﻣـﺎن داد ﻛـﻪ آن ﺧﺎﻧـﻪ را ﭘـﺎك‬ ‫ﻧﮕــﻪ دارﻧــﺪ و ﺑــﺮاي آن ﻛﻠﯿــﺪي ﻗــﺮار داد‪ .‬و ﻧﯿــﺰ ﻧﻘــﻞ ﺷــﺪه اﺳــﺖ ﻛــﻪ اﻳﺮاﻧﯿــﺎن ﺣــﺞ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﻛﻌﺒﻪ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻣﻲﺟﺴﺘﻨﺪ‪ .‬دو آھﻮي زرﻳﻨﻲ ﻛﻪ ﻋﺒـﺪ اﻟﻤﻄﻠـﺐ ھﻨﮕـﺎم‬ ‫ﻛﻨﺪن ﭼﺎه زﻣﺰم ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد از ﻗﺮﺑﺎﻧﯿﮫﺎي آﻧﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ)‪.(٣‬‬ ‫ﺑﻌــﺪ از ﺧﺎﻧــﺪان ﺟــﺮھﻢ‪ ،‬اﺳــﻤﺎﻋﯿﻞ و ﻋﻤﺎﻟﻘــﻪ‪ ،‬ﻗﺒﯿﻠــﻪ ﺧﺰاﻋــﻪ]‪[٦١‬و ﻣﺠــﺪدا ﻓﺮزﻧــﺪان‬ ‫اﺳﻤﺎﻋﯿﻞ ﻋﮫﺪهدار ﺧﺪﻣﺘﮕﺰاري ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺘﺪرﻳﺞ ﻓﺮزﻧـﺪان اﺳـﻤﺎﻋﯿﻞ اﻓـﺰوده‬ ‫ﮔﺸﺘﻨﺪ و ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬و ﻗﺒﯿﻠﻪ ﻛﻨﺎﻧﻪ]‪[٦٢‬از آن ﻣﻨﺸﻌﺐ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬از ﻗﺒﯿﻠﻪ ﻛﻨﺎﻧﻪ ﻧﯿـﺰ‪،‬‬ ‫ﻗﺒﯿﻠﻪ ﻗﺮﻳﺶ]‪[٦٣‬و ﻗﺒﺎﻳﻞ دﻳﮕﺮ اﻧﺸﻌﺎب ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﻗﺒﯿﻠﻪ ﻗﺮﻳﺶ ﺑﺮ ﻗﺒﯿﻠﻪ ﺧﺰاﻋﻪ ﻏﻠﺒﻪ ﻳﺎﻓﺖ و آن را از ﻛﻌﺒﻪ ﺑﯿـﺮون راﻧـﺪ و ﺧـﻮد ﺑـﺮ‬

‫‪m‬‬

‫آﻧﺠﺎ ﺗﺴﻠﻂ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺰرﮔﺘﺮ اﻳﺸﺎن در آن روزﮔﺎر ﻗﺼﻲ ﺑﻦ ﻛﻼب]‪[٦٤‬ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫آن ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫ﻗﺼﻲ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ را ﺗﻌﻤﯿﺮ ﻛﺮد و ﺳﻘﻔﻲ از ﭼﻮب درﺧﺖ ﻛﻨﺎر)ﺳﺪر(و ﺑﺮگ درﺧﺖ ﻧﺨـﻞ ﺑـﺮ‬

‫‪lin‬‬

‫در زﻣﺎن ﻋﮫﺪهداري اﻣﻮر ﻣﻜﻪ‪ ،‬از ﺟﺎﻧﺐ ﻗﺒﯿﻠﻪ ﻗﺮﻳﺶ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺳﯿﻞ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻗـﻮﻟﻲ ﺣﺮﻳـﻖ‪،‬‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺰﺑﻮر ﺧـﺮاب ﺷـﺪ‪ .‬ﭘـﺲ آﻧﮕـﺎه ﺑـﺎ ﺟﻤـﻊآوري ﻣﺒﻠﻐـﻲ ﭘـﻮل ﺗﺨﺘـﻪ ﭘـﺎرهھـﺎي ﻳـﻚ‬

‫‪ab‬‬

‫ﻛﺸﺘﻲ ﺷﻜﺴﺘﻪ را ﻛﻪ در ﺳﺎﺣﻞ ﺑﻨﺪر ﺟﺪه]‪[٦٥‬وﺟﻮد داﺷﺖ ﺧﺮﻳﺪاري ﻛﺮدﻧﺪ و آﻧﮫـﺎ‬

‫‪et‬‬

‫را در ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺳﻘﻒ ﻛﻌﺒﻪ ﺑﻜﺎر ﺑﺮدﻧﺪ و ﺑﻨﺎ را از ﻧﻮ ﺗﻌﻤﯿﺮ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫ارﺗﻔﺎع دﻳﻮارھﺎي آن ﭘﯿﺶ از ﺧﺮاﺑﻲ‪ ،‬ﻛﻤﻲ از ﻗﺎﻣﺖ ﻳﻚ اﻧﺴﺎن ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫)‪ ١‬و ‪ .(٢‬ﺳﻮره ﺣﺞ‪ ،‬آﻳﺎت ‪٢٨ -٢٧‬‬

‫)‪ .(٣‬اﺑﻦ ﺧﻠﺪون‪ -‬ﻋﺒﺪ اﻟﺮﺣﻤﻦ‪ -‬ﻣﻘﺪﻣﻪ اﺑﻦ ﺧﻠﺪون‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﭘﺮوﻳﻦ‬

‫‪w‬‬

‫ﮔﻨﺎﺑﺎدي‪ ٢ .‬ج)ﺗﮫﺮان ﺗﺮﺟﻤﻪ و ﻧﺸﺮ ‪(١٣٥٩‬ج ‪ ،٢‬ص ‪٦٩١‬‬

‫‪٨٨‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫در ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺠﺪد‪ ،‬ﺑﻠﻨﺪي آن را ھﯿﺠﺪه ذراع ﻗﺮار دادﻧﺪ و درﮔﺎه ﺧﺎﻧﻪ را ﻛـﻪ ﻗـﺒﻼ ﺑـﺎ ﻛـﻒ‬ ‫زﻣﯿﻦ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺳﯿﻞ ﺑﺪان را ﻧﯿﺎﺑﺪ‪ ،‬از ﻗﺪ ﻳﻚ آدم ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻮدﺟﻪ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪﻧﺪ دﻳﻮار آن را ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺷﺶ ذراع و ﻳﻚ‬ ‫وﺟﺐ ﻛﻮﺗﺎه ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ در ﮔﺮداﮔﺮد آن دﻳﻮاري ﻛﻮﺗﺎه ﻛﺸﯿﺪﻧﺪ ﺗـﺎ از ﭘﺸـﺖ آن دﻳـﻮار‪،‬‬ ‫ﻃﻮاف ﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ را ﺣﺠﺮات ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺑﻨﺎي ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ ﺑـﺮ ھﻤـﯿﻦ وﺿـﻊ ﺑـﻮد‪ ،‬ﺗـﺎ ھﻨﮕـﺎﻣﻲ ﻛـﻪ ﻋﺒـﺪ اﻟﻠّـﻪ ﺑـﻦ زﺑﯿـﺮﺑﻦ ﻋـﻮام‬ ‫ﻗﺮﺷﻲ]‪[٦٦‬اﺳـﺪي‪ ،‬ﻓﺮزﻧـﺪ زﺑﯿـﺮ ﻣﻌـﺮوف‪ ،‬ﺑﻌـﺪ از ﺷـﮫﺎدت ﺣﻀـﺮت اﻣـﺎم ﺣﺴـﯿﻦ در‬ ‫ﻛﺮﺑﻼ‪ ،‬و در زﻣﺎن ﻳﺰﻳﺪ ﺑـﻦ ﻣﻌﺎوﻳـﻪ ﺑـﻪ ﻣﻜـﻪ رﻓـﺖ و ﺳـﺮ از اﻃﺎﻋـﺖ ﻳﺰﻳـﺪ ﺑـﺎز ﭘﯿﭽﯿـﺪ و‬ ‫ادﻋﺎي ﺧﻼﻓﺖ ﻧﻤﻮد و در ﻣﻜﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﻨﺪ ﺧﻼﻓﺖ ﻧﺸﺴﺖ‪.‬‬ ‫او ﻛﻪ در ﻣﻜﻪ ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﺧﻼﻓﺖ ﺧﻮﻳﺶ دﻋﻮت ﻣـﻲﻛـﺮد‪ ،‬در آﻧﺠـﺎ ﻣﺘﺤﺼـﻦ ﺷـﺪ‪ .‬در‬ ‫ﺳــﺎل ‪٦٤‬ه‪.‬ق ﺳــﭙﺎھﯿﺎن ﻳﺰﻳــﺪ ﺑــﻦ ﻣﻌﺎوﻳــﻪ‪ ،‬ﺑــﻪ ﺳــﺮ ﻛﺮدﮔــﻲ»ﺣﺼــﯿﻦ ﺑــﻦ ﻧﻤﯿــﺮ‬ ‫ﺳﻜﻮﻧﻲ«]‪ ،[٦٧‬ﺑﻪ ﺳـﻮي ﻣﻜـﻪ رھﺴـﭙﺎر ﺷـﺪﻧﺪ‪ .‬در اﻳـﻦ ﮔﯿـﺮودار ﺧﺎﻧـﻪ ﻛﻌﺒـﻪ دﭼـﺎر‬ ‫ﺣﺮﻳﻖ ﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻧﻔﺘﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺳـﻮي اﺑـﻦ زﺑﯿـﺮ ﭘﺮﺗـﺎب‬ ‫ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﻳﻦ آﺗﺶ ﺳـﻮزي‪ ،‬دﻳﻮارھـﺎي ﻛﻌﺒـﻪ در ھـﻢ ﺷﻜﺴـﺖ و اﺑـﻦ زﺑﯿـﺮ‬

‫‪m‬‬

‫ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ دﻳﻮار را ﺧﺮاب و از ﻧﻮ ﺑﮫﺘﺮ از ﻗﺒﻞ ﺑﻨﺎ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﻃﻮل اﻧﺠﺎﻣﯿﺪ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻣﻜﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﭙﺎه ﻳﺰﻳﺪ ﺗﺎ ﻣﺮگ وي ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺎ رﺑﯿﻊ اﻻول ﺳـﺎل ‪ ٦٤‬ھﺠـﺮي ﺑـﻪ‬

‫‪lin‬‬

‫در ﺳﺎل ‪ ٧٢‬ھﺠﺮي ﺣﺠﺎج ﺑﻦ ﻳﻮﺳـﻒ ﺛﻘﻔـﻲ]‪[٦٨‬از ﺳـﻮي ﻋﺒـﺪ اﻟﻤﻠـﻚ ﻣـﺮوان )‪-٢٦‬‬ ‫‪٨٦‬ه‪.‬ق(ﭘﻨﺠﻤــﯿﻦ ﺧﻠﯿﻔــﻪ اﻣــﻮي)‪٨٦ -٦٥‬ه‪.‬ق(‪ ،‬ﺷــﮫﺮ ﻣﻜــﻪ را ﻣﺤﺎﺻــﺮه ﻧﻤــﻮد؛ و ﺑــﺎ‬

‫‪ab‬‬

‫ﻣﻨﺠﻨﯿﻘﮫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻛﻮه اﺑﻮ ﻗﺒﯿﺲ ﻧﺼﺐ ﻛﺮد‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪاي را ﺧﺮاب ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫اﻟﻠّﻪ‪ -‬ﺑﻦ زﺑﯿﺮ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫اﻳﻦ ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻧﯿﺰ ﻳﻚ ﺳﺎل اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﺗـﺎ ﺟﻤـﺎدي اﻻﺧـﺮي ﺳـﺎل ‪ ،٧٣‬ﻛـﻪ ﻋﺒـﺪ‬ ‫ﻋﺒﺪ اﻟﻠّﻪ زﺑﯿﺮ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺳﺨﻨﻲ ﻛـﻪ‪ ،‬ﺣﻀـﺮت ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم)ص(ﺑـﻪ ﻋﺎﻳﺸـﻪ ﻓﺮﻣـﻮده ﺑـﻮد‪،‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫»اﮔﺮ ﻃﺎﻳﻔﻪ ﺗﻮ‪ ،‬ﺗﺎزه ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻧﻤﻲﺑﻮدﻧﺪ و دوراﻧﺸﺎن ﺑﻪ ﻛﻔﺮ ﻧﺰدﻳﻚ ﻧﻤﻲﺑﻮد‪ ،‬ﺑﯿﺸـﻚ‬ ‫وﺿﻊ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ را ﺑـﺪ اﻧﺴـﺎن ﺗﺠﺪﻳـﺪ ﻣـﻲﻛـﺮد م ﻛـﻪ در روزﮔـﺎر اﺑـﺮاھﯿﻢ ﺑـﻮد و دو در‬

‫‪w‬‬

‫ﺷــﺮﻗﻲ و ﻏﺮﺑــﻲ ﺑــﺮا آن ﻗــﺮار ﻣــﻲدادم«‪ ،‬ﻋﻤــﻞ ﻛــﺮد‪ .‬ﺑــﻪ ھﻤــﯿﻦ ﺳــﺒﺐ اﺑــﻦ زﺑﯿــﺮ‬ ‫دﻳﻮارھﺎي ﻛﮫﻨﻪ را ﺧﺮاب ﻛﺮد و ﭘﺎﻳﻪھﺎﻳﻲ را ﻛﻪ اﺑﺮاھﯿﻢ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿـﻪ( ﺑﻨﯿـﺎن ﻧﮫـﺎده‬ ‫ﺑﻮد آﺷﻜﺎر ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫او ﺑﺰرﮔﺎن و ﺳﺮان ﻗﻮم را ﮔﺮد آورد ﺗﺎ آن اﺳﺎس را ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﺑﺒﯿﻨﻨﺪ‪ .‬اﺑﻦ ﻋﺒﺎس]‪[٦٩‬‬ ‫‪٨٩‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺑﻪ وي ﺳﻔﺎرش ﻛـﺮد ﻛـﻪ ﺣﻔـﻆ ﻗﺒﻠـﻪ را از ﻣـﺮدم ﺑﺨﻮاھـﺪ؛ ﺑـﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈـﻮر در ﭘﯿﺮاﻣـﻮن‬ ‫ﭘﺎﻳﻪھﺎي ﺑﻨﺎ‪ ،‬ﭼﻮب ﺑﺴﺘﻲ ﺗﺮﺗﯿﺐ داد و از ﺑـﺎﻻي آن ﭘـﺮدهھـﺎﻳﻲ ﺑـﺮاي ﺣﻔـﻆ ﻗﺒﻠـﻪ در‬ ‫آوﻳﺨﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﮫﯿﻪ ﻛﺮدن ﮔﭻ و آھﻚ‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ را ﺑﻪ ﺻﻨﻌﺎ]‪[٧٠‬در ﻳﻤﻦ ﮔﺴﯿﻞ ﻛـﺮد‪ ،‬ﺗـﺎ‬ ‫از آن ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻣﻮاد ﻣﺰﺑﻮر را ﺑـﻪ ﻣﻜـﻪ ﺑﯿﺎورﻧـﺪ‪ .‬و از ﻣﻌـﺪن ﺳـﻨﮕﻲ ﻛـﻪ در آﻏـﺎز از آﻧﺠـﺎ‪،‬‬ ‫ﺳﻨﮓ اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻛﺮده و ھﺮ ﭼﻪ ﺳﻨﮓ ﺑﺮاي ﺑﻨـﺎ ﻻزم ﺑـﻮد ﻓـﺮاھﻢ‬ ‫آورد‪.‬‬ ‫آﻧﮕﺎه ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﻨﺎ را‪ ،‬ﺑﺮ روي ھﻤـﺎن ﭘﺎﻳـﻪ ھـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ اﺑـﺮاھﯿﻢ دﻳـﻮار را ﺑـﺮ آﻧﮫـﺎ اﺳـﺘﻮار‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد آﻏﺎز ﻛﺮد و دﻳﻮارھﺎي آن را ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺑﯿﺴﺖ و ھﻔﺖ ذراع ﺑﺎﻻ آورد و ﺑﺮاي‬ ‫آن دو در ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ زﻣﯿﻦ ﻗﺮار داد‪ .‬ﻛﻒ ﺧﺎﻧﻪ و ﺑﺪﻧﻪ دﻳﻮارھﺎ را از ﺳﻨﮓ ﻣﺮﻣﺮ ﭘﻮﺷﺎﻧﯿﺪ‬

‫‪m‬‬

‫و دﺳﺘﻮر داد ﻛﻠﯿﺪھﺎي زرﻳﻦ ﺑﺮاي درھﺎ ﺑﺴﺎزﻧﺪ و روي آﻧﮫﺎ را از ﻃﻼ ﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫ﻛﻌﺒﻪ ﻗﺒﻞ از اﺳﻼم‪ :‬ﻗﺒﻞ از ﻇﮫﻮر اﺳﻼم‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ‪ ،‬زﻳﺎرﺗﮕﺎه ﺑـﻮد ﺑـﻪ ھﻤـﯿﻦ ﺧـﺎﻃﺮ‬

‫‪e.‬‬

‫در ﻋﺼﺮ ﺟﺎھﻠﯿﺖ ﭘﯿﺶ از اﺳﻼم‪ ،‬ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑﺘﮫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﺧـﻮد را در آن ﻗـﺮار داده‬

‫‪lin‬‬

‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺷـﮫﺮ ﻣﻜـﻪ ﺑﻮاﺳـﻄﻪ آﻣـﺪ و رﻓـﺖ ﻛﺎرواﻧﮫـﺎي ﺗﺠـﺎري‪ ،‬ﺷـﮫﺮي ﻋﻤـﺪه و ﻣﮫـﻢ‬ ‫ﺑﺸﻤﺎر ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎزار ﻣﻌﺮوف ﻋﻜﺎظ]‪ ،[٧١‬ﻛﻪ ھﺮ ﺳـﺎل در ﻣﻮﺿـﻌﻲ ﺑـﻪ‬

‫‪ab‬‬

‫ﻧﺎم»اﺛﯿﺪاء« ﻛﻪ ﺗﺎ ﻣﻜﻪ ﺳﻪ روز راه ﺑـﻮد و ﺑـﯿﻦ ﻧﺨﻠـﻪ و ﻃـﺎﺋﻒ]‪[٧٢‬و ذي اﻟﻤﺠـﺎز ﻗـﺮار‬

‫‪et‬‬

‫داﺷﺖ‪ ،‬ﺗﺸﻜﯿﻞ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮ روﻧﻖ ﻣﻜﻪ ﻣﻲاﻓـﺰود‪ .‬اﻋـﺮاب‪ ،‬ھـﺮ ﺳـﺎل ﻛـﻪ ﻗﺼـﺪ ﺣـﺞ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻜﻪ ﺟﮫﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺳﻢ ﺣﺞ روي ﻣﻲآوردﻧﺪ‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬از اول ذي ﻗﻌﺪه ﺗﺎ ﺑﯿﺴﺘﻢ آن ﻣﺎه در ﺑﺎزار ﻋﻜﺎظ اﻗﺎﻣﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧـﺪ و ﺳـﭙﺲ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫در اﻳﻦ ﺑﺎزار ﺑﺰرﮔﺎن ﻋﺮب ﻣﻲ آﻣﺪﻧﺪ و ھﺮ ﻛـﺲ ﺑـﻪ ﻓﺮاﺧـﻮر ﺣـﺎل ﺧـﻮد ﻛـﺎري را اﻧﺠـﺎم‬ ‫ﻣﻲداد‪) ،‬ھﺮ ﻛﺲ اﺳﯿﺮي داﺷﺖ ﻗﺒﻞ از ﺣﺞ آن را در ﺑﺎزار آزاد ﻣﻲﻛﺮد؛ ﻣﺤﺎﻛﻤﺎت را‬

‫‪w‬‬

‫در اﻳﻦ ﺑﺎزار ﺑﻪ داوري داوران ﻣﻲﺳﭙﺮدﻧﺪ؛ ﺑﺎزرﮔﺎﻧـﺎن ﺑـﺰرگ ﺟﮫـﺖ ﺗﺠـﺎرت‪ ،‬و ﺷـﮫﺮت‬ ‫ﻃﻠﺒﺎن‪ ،‬ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ ﺷﮫﺮت ﺑـﺪاﻧﺠﺎ روي ﻣـﻲآوردﻧـﺪ؛ ﺷـﺎﻋﺮان اﺷـﻌﺎر ﺧـﻮد را ﺑـﺮاي‬ ‫ﻣﺮدم ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ و ﺧﻄﯿﺒﺎن ﺑـﻪ اﻳـﺮاد ﺧﻄﺎﺑـﻪ ﻣـﻲﭘﺮداﺧﺘﻨـﺪ‪ .‬و داﻧﺎﻳـﺎن ﻗـﻮم ﺑﮫﺘـﺮﻳﻦ‬ ‫ﮔﻔﺘﺎرھﺎ را اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ھﻢ ﻛﺎﻻھﺎي ﺗﺠﺎري و ھـﻢ ادﺑﯿـﺎت ﻧﻘـﺎط ﻣﺨﺘﻠـﻒ در اﻳـﻦ‬ ‫ﺑﺎزار ﺟﻤﻊ ﺑﻮد)‪.(٢‬‬ ‫در اﻳﻦ ﺑﺎزار ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﺎﻋﺮان ﺑﮫﺘﺮﻳﻦ اﺷﻌﺎر ﺧﻮد را ﻗﺮاﺋﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺷﻌﺮھﺎﻳﻲ‬ ‫)‪ .(١‬اﺳﻮاق اﻟﻌﺮب ﻓﻲ اﻟﺠﺎھﻠﯿﺔ و اﻻﺳﻼم‪ ،‬ص ‪.٢٣٢‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪٩٠‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻛﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ در وﺻﻒ ﻗﺒﯿﻠﻪ‪ ،‬ﻃﺎﻳﻔﻪ‪ ،‬ﻣﻌﺸﻮق‪ ،‬اﺳﺐ‪ ،‬ﺷﺘﺮ‪ ،‬ﺑﯿﺎﺑﺎن‪ ،‬ﺷﺠﺎﻋﺖ‪ ،‬ﻏﺮور‪،‬‬ ‫ﺷﻤﺸﯿﺮ زﻧﻲ و ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺘﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﻌﺮھﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﮫﺘﺮﻳﻦ ﻧﺎﻗﺪان از ﺟﻤﻠﻪ ﺷﺎﻋﺮ ﺑﺰرگ‬ ‫ﻋﺼﺮ ﺟﺎھﻠﻲ)ﻧﺎﺑﻐﻪ ذﺑﯿﺎﻧﻲ(]‪[٧٣‬ﻧﻘﺪ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﺷﺪ و ﺑﮫﺘﺮﻳﻦ آﻧﮫﺎ را اﻧﺘﺨﺎب و ﺑـﻪ‬ ‫دﻳﻮار ﻛﻌﺒﻪ ﻣﻲآوﻳﺨﺘﻨﺪ‪ .‬ھﻔﺖ ﻗﺼﯿﺪه ﻏـﺮا از ھﻔـﺖ ﺷـﺎﻋﺮ‪ ،‬ﺑـﺮ روي ﭘﻮﺳـﺖ ﻧﻮﺷـﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻧﺎم ﺳﺒﻌﻪ ﻣﻌﻠﻘﻪ ﺑﻪ دﻳﻮار ﻛﻌﺒﻪ‪ ،‬ھﻤﯿﺸﻪ آوﻳﺰان ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ھﻔﺖ ﺷـﺎﻋﺮ ﻛـﻪ‬ ‫ﺷﻌﺮھﺎﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﮫﺘﺮﻳﻦ اﺷﻌﺎر اﻧﺘﺨﺎب و ﺳﺒﻌﻪ ﻣﻌﻠﻘﻪ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﻲﺷﺪ ﻋﺒـﺎرت‬

‫‪m‬‬

‫ﺑﻮدﻧﺪ از اﻣﺮؤ اﻟﻘﯿﺲ ]‪ ،[٧٤‬ﻃﺮﻓﺔ ﺑﻦ اﻟﻌﺒﺪ]‪ ،[٧٥‬زھﯿﺮ ﺑﻦ اﺑﻲ ﺳﻠﻤﻲ]‪ ،[٧٦‬ﻟﺒﯿﺪ ﺑﻦ‬

‫‪co‬‬

‫رﺑﯿﻌﻪ]‪ ،[٧٧‬ﻋﻤﺮو ﺑﻦ‪ -‬ﻛﻠﺜﻮم]‪ ،[٧٨‬ﻋﻨﺘﺮة ﺑﻦ ﺷﺪاد]‪[٧٩‬و ﺣﺎرث ﺑﻦ ﺣﻠﺰه]‪.[٨٠‬‬ ‫اﻳﻦ ھﻔﺖ ﺷﺎﻋﺮ ﻛﻪ ﺷﻌﺮﺷﺎن در ﻣﻨﺘﮫﺎي زﻳﺒﺎﻳﻲ و ﻃﺮاوت و از ﺻﻔﺎي ﺧﺎص و ﻏﻨﺎي‬

‫‪e.‬‬

‫ﻛﺎﻣﻞ ﺷﻌﺮي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻛﺴـﺎﻧﻲ ﺑﻮدﻧـﺪ ﻛـﻪ ﺧـﻮد اﻏﻠـﺐ ﻳـﺎ ﺳـﺮدار و‬

‫‪ab‬‬

‫در آﻣﯿﺨﺘﻪاﻧﺪ)‪.(١‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﺳﭙﮫﺪار ﻗﺒﯿﻠﻪاي ﺑﻮدﻧﺪ ﻳﺎ ﻋﺎﺷﻘﻲ دﻟﺴﻮﺧﺘﻪ ﻛﻪ ﺷﻌﺮ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪﺷﺎن را ﺑـﺎ ﺣﻤﺎﺳـﻪ‬ ‫در ﺳﺎل ‪ ٥٧٠‬ﻣﯿﻼدي ﻛﻪ ﺳﺎل ﺗﻮﻟﺪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم)ص(ﻧﯿﺰ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ واﻗﻌـﻪ ﻋـﺎم اﻟﻔﯿـﻞ‬

‫‪et‬‬

‫روي داد‪ .‬اﺑﺮھﺔ ﺑﻦ اﺷﺮم]‪ ،[٨١‬ﻣﻜﻨﻲ ﺑﻪ اﺑﻮ ﻳﻜﺴﻮم‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواي ﺣﺒﺸﻲ ﻋﺮﺑﺴـﺘﺎن‬

‫‪.K‬‬

‫ﺟﻨﻮﺑﻲ)ﻳﻤﻦ(ﻛﻪ دﺳﺖ ﻧﺸﺎﻧﺪه ﭘﺎدﺷـﺎه ﻣﺴـﯿﺤﻲ ﺣﺒﺸـﻪ و ﻣﺘﺤـﺪ اﻣﭙﺮاﻃـﻮري روم‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻋﻠﯿﻪ دوﻟﺖ اﻳﺮان ﺑﻮد ﺑﻪ ﺑﮫﺎﻧﻪ اھﺎﻧﺖ ﺑﻪ ﻛﻠﯿﺴﺎي ﻣﻄﻼﻳﻲ ﻛـﻪ در ﻳﻤـﻦ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺑـﻮد‬ ‫ﺟﮫﺖ وﻳﺮان ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ ﺑﺎ ﻟﺸﻜﺮﻳﺎﻧﻲ ﻓﯿﻞ ﺳﻮار ﺑﻪ ﺳﻮي ﻣﻜﻪ روي آورد‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫اھﻞ ﻣﻜﻪ ﺑﻪ ﻛﻮھﮫﺎ ﮔﺮﻳﺨﺘﻨﺪ و ﺑﺠﺰ ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻄﻠـﺐ]‪[٨٢‬ﺟـﺪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ)ص(ﻛـﻪ ﺑـﺰرگ ﻣﻜـﻪ‬ ‫ﺑﻮد و ﺷﯿﺒﺔ ﺑﻦ ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟـﺪار ﻛـﻪ ﭘـﺮدهدار ﻛﻌﺒـﻪ ﺑـﻮد ﻛﺴـﻲ در ﺷـﮫﺮ ﺑـﺎﻗﻲ‬ ‫ﻧﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﻣﻼﻗﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﯿﻦ اﺑﺮھﻪ و ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻄﻠﺐ روي داد‪ ،‬ﻋﺒـﺪ اﻟﻤﻄﻠـﺐ در ﺑﺮاﺑـﺮ ﭘﯿﺸـﻨﮫﺎد‬ ‫اﺑﺮھﻪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺷﺘﺮان ﺧﻮد را ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮﺑﺎزان اﺑﺮھﻪ ﺑﻪ ﻳﻐﻤﺎ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ درﺧﻮاﺳـﺖ‬ ‫ﻛﺮد و ﻓﺮﻣﻮد)ﻣﻦ ﺻﺎﺣﺐ ﺷﺘﺮاﻧﻢ‪ ،‬ﻛﻌﺒﻪ را ﺧـﻮد ﺻـﺎﺣﺒﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ اﮔـﺮ ﺧﻮاھـﺪ آﻧـﺮا‬ ‫ﻧﮕﺎه ﺧﻮاھﺪ داﺷﺖ()‪.(٢‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ در ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ)‪(٣‬ﻣﺴﻄﻮر و داﺳﺘﺎن آن ﻣﺸﮫﻮر اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻜﻪ ﺑﻪ ﻃـﻮر ﻣﻌﺠـﺰه‪-‬‬ ‫آﺳﺎﻳﻲ از وﻳﺮاﻧﻲ ﻧﺠـﺎت ﻳﺎﻓـﺖ و ﺗﻤـﺎم ﻓﯿـﻞ ﺳـﻮاران اﺑﺮھـﻪ ﻧـﺎﺑﻮد و ﺧـﻮد‪ ،‬دردﻣﻨـﺪ و‬ ‫رﻧﺠﻮر‬ ‫)‪ .(١‬ﻣﻌﻠﻘـــﺎت ﺳـــﺒﻌﻪ)ھﻔﺘﮕﺎﻧﻪ(ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻋﺒـــﺪ اﻟﻤﺤﻤـــﺪ آﻳﺘﻲ)ﺗﮫـــﺮان‪،‬‬ ‫اﺷﺮﻓﻲ‪(١٣٤٥ ،‬‬ ‫)‪ .(٢‬ﻣﺠﻤﻞ اﻟﺘﻮارﻳﺦ و اﻟﻘﺼﺺ ص ‪٢٣٣‬‬ ‫)‪ .(٣‬ﺳﻮره ﻣﺒﺎرﻛﻪ ﻓﯿﻞ ﺟﺰو ﺳﻲام ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫‪٩١‬‬

‫‪co‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺑﻪ ﻳﻤﻦ ﮔﺮﻳﺨﺖ و در آﻧﺠﺎ ﺑﻪ زاري و ﺧﻮاري ﺗﻤﺎم در ﮔﺬﺷﺖ‪ .‬ﭘـﺲ از اﺑﺮھـﻪ ﭘﺴـﺮش‬

‫‪e.‬‬

‫ﻳﻜﺴﻮم و ﺑﻌﺪ ﭘﺴﺮ دﻳﮕﺮش ﻣﺴﺮوق ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻳﻤﻦ رﺳﯿﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﻛﻢ اﺧﯿﺮ ﺗﻮﺳﻂ‬

‫‪lin‬‬

‫ﺳﯿﻒ ﺑﻦ ذي ﻳﺰن]‪[٨٣‬ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرد و ﺳﯿﻒ ﺗﺤﺖ ﺣﻤﺎﻳـﺖ دوﻟـﺖ اﻳـﺮان ﺑـﻪ اﻣـﺎرت‬

‫ﻛﻌﺒﻪ در اﺳﻼم‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﻳﻤﻦ رﺳﯿﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫در دوﻣﯿﻦ ﺳﺎل ھﺠﺮت ﻧﺒﻮي‪ ،‬ﻛﻌﺒﻪ رﺳﻤﺎ ﻗﺒﻠﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪ ﺟﻌـﻞ اﻟﻠّـﻪ‬ ‫ﻗﯿﺎم ﻣﺮدﻣﺎن‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫اﻟﻜﻌﺒﺔ اﻟﺒﯿﺖ اﻟﺤﺮام ﻗﯿﺎﻣﺎ ﻟﻠﻨﺎس)‪ -(١‬ﻗـﺮار داد ﺧـﺪا ﻛﻌﺒـﻪ را ﺧﺎﻧـﻪ ﻣﺤﺘـﺮم ﺑـﻪ ﺟﮫـﺖ‬ ‫در اواﻳﻞ ﺑﻌﺜﺖ و ﻧﯿﺰ در ھﻨﮕﺎم ھﺠﺮت‪ ،‬رﺳﻮل اﻛﺮم)ص(و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑـﻪ ﺳـﻮي ﺑﯿـﺖ‬ ‫اﻟﻤﻘﺪس ﻧﻤﺎز ﻣﻲﮔﺰاردﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ)ص(ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ دﻋﺎ ﻣﻲﻛﺮد و از ﺧﺪا ﻣﻲﺧﻮاﺳـﺖ‬ ‫ﺗﺎ ﻗﺒﻠﻪ ﻣﺴﺘﻘﻠﻲ ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻔﺴﺮﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪:‬‬ ‫ﺣﻀﺮت در آن ھﻨﮕﺎم ﺑﻪ ﺳﻮي ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس اﻣﺎ ﺑﻪ ﻧﯿﺖ ﻛﻌﺒﻪ‪ ،‬ﻧﻤﺎز ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪﻧـﺪ‪ ،‬آن‬ ‫ﺣﻀﺮت ﻣﺪت ﺳﯿﺰده ﺳﺎل ﺗﻮﻗﻒ در ﻣﻜﻪ ﭘﺲ از ﺑﻌﺜـﺖ‪ ،‬و ھﻔـﺖ ﻣـﺎه و ﺑـﻪ ﻗـﻮﻟﻲ ده‬ ‫ﻣﺎه و ﺑﻪ ﻗﻮﻟﻲ ﺷﺎﻧﺰده ﻣﺎه در ﻣﺪﻳﻨـﻪ ﭘـﺲ از ھﺠـﺮت ﺑـﻪ ﻃـﺮف ﺑﯿـﺖ اﻟﻤﻘـﺪس روي‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻃﺒﻖ آﻳﻪ ‪ ١٣٩‬ﺳﻮره ﺑﻘﺮه‪ ،‬ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ روﻳﺸﺎن را ﺑﻪ آﺳﻤﺎن ﻣـﻲﻛﺮدﻧـﺪ و از‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺧﺪا ﻃﻠﺐ ﻗﺒﻠﻪ ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ و ﻣﻨﺘﻈﺮ وﺣﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ در ﻧﯿﻤﻪ ﺷﺐ ﭘﺎﻧﺰدھﻢ ﻣـﺎه‬ ‫ﺷﻌﺒﺎن‪ ،‬ھﯿﺠﺪه ﻣﺎه از ھﺠﺮت ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻗﻮﻟﻲ ﻇﮫﺮ روز ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ ﻧﯿﻤﻪ ﺷـﻌﺒﺎن‬ ‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم)ص( در ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻨﻲ ﺳـﻠﻤﻪ در ﻣﺪﻳﻨـﻪ ﻣﺸـﻐﻮل ﻧﻤـﺎز ﺑﻮدﻧـﺪ و در رﻛﻌـﺖ‬ ‫دوم ﻧﻤﺎز از ﺳﻮي ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﺑﻪ ﺳﻮي ﻛﻌﺒﻪ روي ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ از آن‬ ‫ﭘﺲ ﻛﻌﺒﻪ ﻗﺒﻠﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﮔﺮدﻳﺪ و ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻨﻲ ﺳـﻠﻤﻪ را ﻣﺴـﺠﺪ ذوﻗﺒﻠﺘـﯿﻦ ﻳﻌﻨـﻲ‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ دو ﻗﺒﻠﻪ ﻧﺎﻣﯿـﺪه ﺷـﺪ آﻳـﺎت ‪ ١٤٠‬و ‪ ١٤١‬و ‪ ١٤٤‬و ‪ ١٤٥‬ﺳـﻮره ﺑﻘـﺮه دﻻﻟـﺖ ﺑـﺮ‬ ‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻗﺒﻠﻪ دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﯿﺎط ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ ﻳﺎ ﻣﺴﺠﺪ اﻟﺤﺮام‪ ،‬ﻗﺒﻼ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﻃـﻮاف ﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن ﺑـﻮد‪ .‬در زﻣـﺎن‬ ‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ)ص(و اﺑﻮﺑﻜﺮ]‪[٨٤‬دﻳﻮاري ﻧﺪاﺷـﺖ‪ ،‬ﺑﻌـﺪھﺎ ﻛـﻪ ازدﺣـﺎم زاﺋـﺮان زﻳـﺎد ﺷـﺪ‪ ،‬ﻋﻤـﺮ‬

‫‪m‬‬

‫ﺧﻠﯿﻔﻪ دوم ف‪٢٣ -‬ه‪.‬ق]‪ ،[٨٥‬ﭼﻨﺪ ﺧﺎﻧﻪ اﻃﺮاف ﺣﺮم را ﺧﺮﻳﺪ و آﻧﮫﺎ را ﺧـﺮاب ﻛـﺮد و ﺑـﺮ‬

‫‪co‬‬

‫ﻓﻀﺎي ﻣﺴﺠﺪ اﻓﺰود‪ ،‬و اﻃﺮاف آن دﻳﻮاري ﻛﺸﯿﺪ ﻛﻪ از ﻗﺎﻣﺖ ﻳﻚ اﻧﺴﺎن ﻛﻮﺗﺎھﺘﺮ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﻋﺜﻤﺎن]‪[٨٦‬و ﭘﺲ از او اﺑﻦ زﺑﯿﺮ و ﺑﻌﺪ از او وﻟﯿﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻠﻚ‬ ‫)‪ .(١‬آﻳﻪ ‪ ٩٧‬ﺳﻮره ﻣﺎﺋﺪه‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪٩٢‬‬

‫‪et‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﻧﯿﺰ ھﺮ ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪھﺎﻳﻲ ﺑﺮ آن اﻓﺰودﻧﺪ‪ .‬وﻟﯿﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻠﻚ اﻣﻮي‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﭘـﺪرش‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻠﻚ ﻣﺮوان]‪[٨٧‬ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ را ﻣﻮرد ھﺠﻮم ﻗـﺮار داد‪ ،‬ﺧـﻮد ﺑـﻪ ﻣﺮﻣـﺖ ﻣﺴـﺠﺪ و‬ ‫ﺣﺮم ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬و ﺳـﺘﻮﻧﮫﺎﻳﻲ ﺑـﺮاي ﻣﺴـﺠﺪ از ﺳـﻨﮓ ﻣﺮﻣـﺮ ﺑﻨـﺎ ﻛـﺮد‪ .‬ﺳـﭙﺲ ﻣﻨﺼـﻮر‬

‫‪w‬‬

‫ﺧﻠﯿﻔﻪ ﻋﺒﺎﺳﻲ و ﭘﺴﺮش ﻣﮫﺪي ﻋﺒﺎﺳﻲ ﻧﯿﺰ‪ ،‬ﺑﺮ ﻓﻀﺎي آن اﻓﺰودﻧﺪ‪.‬‬

‫در زﻣﺎن ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻠﻚ ﺑﻦ ﻣﺮوان ‪٨٦ -٢٦‬ه‪.‬ق ﺣﺠﺎج ﺑﻦ ﻳﻮﺳﻒ ﺑﺮاي ﺟﻨـﮓ ﺑـﺎ ﻋﺒـﺪ اﻟﻠّـﻪ‬ ‫ﺑﻦ زﺑﯿﺮ و ﺧﺮاب ﻛﺮدن ﻣﻜﻪ‪ ،‬ﺑﺪان ﺟﺎ ﻟﺸﻜﺮ ﻛﺸﯿﺪ‪ .‬و ﻣﻜﻪ را ﻣﺤﺎﺻـﺮه ﻛـﺮد »و آﻧﻘـﺪر‬ ‫ﺳﻨﮓ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻣﺴﺠﺪ اﻟﺤﺮام‪ ،‬ﭘﺮ ﺗﺎب ﻧﻤﻮد ﻛﻪ دﻳﻮارھﺎي آن در ھﻢ ﺷﻜﺴﺖ‪«.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﻏﻠﺒﻪ ﺣﺠﺎج ﺑﺮ ﻋﺒﺪ اﻟﻠّﻪ زﺑﯿﺮ و ﺗﺼـﺮف ﻣﻜـﻪ‪ ،‬درﺑـﺎره ﻗﺴـﻤﺘﮫﺎي ﺟﺪﻳـﺪ آن ﻛـﻪ‬ ‫ﺑﺘﺎزﮔﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺑـﺎ ﻋﺒـﺪ اﻟﻤﻠـﻚ ﻣـﺮوان ﮔﻔﺘﮕـﻮ ﻛـﺮد‪ .‬آﻧﮕـﺎه»ﻋﺒـﺪ اﻟﻤﻠـﻚ«‬ ‫ﻓﺮﻣﺎن داد آن را ﺧﺮاب ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺎر دﻳﮕـﺮ ﻛﻌﺒـﻪ را ﺑـﺮ ھﻤـﺎن ﺷـﯿﻮه و اﺳﺎﺳـﻲ ﻛـﻪ در‬ ‫روزﮔﺎر ﻗﺮﻳﺶ ﺑﻮده اﺳﺖ ﺑﻨﯿﺎن ﻧﮫﻨﺪ‪» ،‬ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺑﻨﺎي ﻛﻨـﻮﻧﻲ ﻛﻌﺒـﻪ ھﻤـﺎن اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬ ‫وي ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ«)‪.(١‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺑﻌﺪا ﻋﺒـﺪ اﻟﻤﻠـﻚ از اﻳـﻦ ﻓﺮﻣـﺎن ﭘﺸـﯿﻤﺎن ﺷـﺪ و آرزو ﻛـﺮد ﻣﻄـﺎﺑﻖ رواﻳـﺖ ﻋﺎﻳﺸـﻪ از‬ ‫ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ)ص(‪ ،‬ﻛﻪ اﺑﻦ زﺑﯿﺮ ھﻢ ﺑﺪان ﻋﻤﻞ ﻛﺮده ﺑـﻮد ﻋﻤـﻞ ﻧﻤﺎﻳـﺪ‪ .‬ﭘـﺲ دوﺑـﺎره ﺣﺠـﺎج‬ ‫ﺷﺶ ذرع و ﻳﻚ وﺟﺐ آن را ﺧﺮاب ﻛﺮد و آن را ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮ ﻗﺮﻳﺶ ﺑﻨـﺎ ﻧﮫـﺎد‪ ،‬ﻳﻌﻨـﻲ‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻓﺮﻣﺎن اول ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻠﻚ ﻣﺮوان‪.‬‬ ‫ﺑــﺮاي ﺣــﺮم ﻛﻌﺒــﻪ‪ ،‬ارزش و اﺣﺘــﺮام ﺧﺎﺻــﻲ وﺟــﻮد دارد‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﻜــﻪ ﻏﯿــﺮ ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎن و‬ ‫ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن دﻳﻦ اﺳﻼم‪ ،‬ورودﺷﺎن ﺑﻪ آن ﻣﻤﻨﻮع اﺳـﺖ‪ .‬وارد ﺷـﻮﻧﺪه در اﻳـﺎم ﺣـﺞ ﺑﺎﻳـﺪ‬ ‫ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﺪوﺧﺘﻪ ﺑﭙﻮﺷﺪ‪ .‬زﻣﯿﻦ ﺣﺮم ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎه اﻣﻦ و ﭘﻨﺎھﮕﺎھﻲ ﻣﺤﻔـﻮظ اﺳـﺖ‬ ‫و‪ ،‬ﺑﺮاي ھﺮ ﻛﺲ ﻛﻪ وارد ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن و ﺣﯿﻮاﻧـﺎت‪ ،‬اﮔـﺮ وارد آﻧﺠـﺎ ﺷـﻮﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دارﻧﺪ‪ .‬ﻧﺎم دﻳﮕﺮ ﻣﻜﻪ‪ ،‬ام اﻟﻘﺮي و ﻧﺎﻣﮫﺎي دﻳﮕﺮش ﺑﯿﺖ اﻟﺤﺮام‪ ،‬ﺑﯿﺖ اﻟﻌﺘﯿـﻖ‪،‬‬

‫‪m‬‬

‫ﺑﯿﺖ اﻟﻠّﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻌﻤﻮر و ﻳﺎ ﺧﺎﻧـﻪ آﺑـﺎد ﻛـﻪ‪ ،‬ﻣﺸـﺎﺑﻪ ﻛﻌﺒـﻪ اﺳـﺖ‪ .‬روﺑـﺮوي‬

‫‪co‬‬

‫ﻛﻌﺒﻪ‪ ،‬در ﻓﻠﻚ ﭼﮫﺎرم‪ ،‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﻛﻌﺒﻪ را ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﻮدﻧﺶ ﻛﻌﺒﻪ ﮔﻔﺘﻪاﻧـﺪ‪ .‬در ﻗـﺮآن ﻣﺠﯿـﺪ)آل ﻋﻤـﺮان‪(٩٥ ،‬ﻧـﺎم‬

‫‪lin‬‬

‫ﻣﻜــﻪ ﺑﻜــﻪ آﻣــﺪه اﺳــﺖ‪ .‬درﺑــﺎره اﻳــﻦ ﻛﻠﻤــﻪ ﺑﺤﺜﮫــﺎي ﻓﺮاواﻧــﻲ ﺷــﺪه اﺳــﺖ‪ .‬ﺑﻌﻀــﻲ‬ ‫ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺮف ب ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺣﺮف ﻣﯿﻢ ﺷﺪه و ﺑﻌﻀﻲ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ اﻳﻨﻜﻪ در آﻧﺠﺎ‬

‫‪ab‬‬

‫)‪ .(١‬ﻣﻘﺪﻣﻪ اﺑﻦ ﺧﻠﺪون‪ ،‬ج ‪ ،٢‬ص ‪٦٩٤‬‬

‫‪et‬‬ ‫‪.K‬‬

‫‪٩٣‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪...................................................................... ......................................‬‬ ‫ﻣﺮدم ﺑﺎ ھﻢ ﻣﮫﺮﺑﺎن و ﻧﺮﻣﺨﻮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬آن را‪ ،‬ﺑﻜﻪ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﮫﺮ اﻃﻼق ﻣﻲﺷﻮد‪«.‬‬

‫‪w‬‬

‫»اﺑﺮاھﯿﻢ ﻧﺨﻌﻲ ﻓﻘﯿﻪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺣﺮف ﺑﺎء ﺑﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ و ﻣﻜﻪ ﺑﺎ ﺣـﺮفﻣـﯿﻢ ﺑـﺮ‬ ‫و اﺑﻮﺑﻜﺮ ﻣﺤﻤـﺪ زھـﺮي ﮔﻔﺘـﻪ اﺳـﺖ»ﺑﻜـﻪ ﺑـﺮ ﻛﻠﯿـﻪ ﻣﺴـﺠﺪ و ﻣﻜـﻪ ﺑـﺮ ﺣـﺮم اﻃـﻼق‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪(١)«.‬‬ ‫اﺑﻦ ﺑﻄﻮﻃـﻪ در ﺳـﻔﺮﻧﺎﻣﻪ ﺧـﻮد در ﻣـﻮرد ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن ﺧﺎﻧـﻪ ﻛﻌﺒـﻪ ﭼﻨـﯿﻦ ﻣـﻲﻧﻮﻳﺴـﺪ‪:‬‬ ‫»ﺑﻨﺎي ﭼﮫﺎرﮔﻮش ﻛﻌﺒﻪ در وﺳﻂ ﻣﺴﺠﺪاﻟﺤﺮام ﻧﻤﺎﻳﺎن اﺳﺖ‪ .‬ارﺗﻔﺎع آن از ﺳﻪ ﺟﮫﺖ‬ ‫ﺑﺴﺖ و ھﺸﺖ ذراع و از ﺟﮫﺖ ﭼﮫﺎرم ﻛﻪ ﺑﯿﻦ ﺣﺠﺮاﻻﺳﻮد]‪[٨٨‬و رﻛﻦ ﻳﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﯿﺴﺖ و ﻧﻪ ذراع اﺳﺖ‪ .‬ﭘﮫﻨﺎي دﻳﻮار ﻛﻌﺒـﻪ از رﻛـﻦ ﻋﺮاﻗـﻲ ﺗـﺎ ﺣﺠﺮاﻻﺳـﻮد‪ ،‬ﭘﻨﺠـﺎه و‬ ‫ﭼﮫﺎر وﺟﺐ و ﻋﺮض دﻳﻮار ﻣﻘﺎﺑـﻞ آن ﻳﻌﻨـﻲ رﻛـﻦ ﻳﻤـﺎﻧﻲ و رﻛـﻦ ﺷـﺎﻣﻲ ﻧﯿـﺰ‪ ،‬ھﻤـﺎن‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻣﻘﺪار اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﻋﺮض دو دﻳﻮار دﻳﮕﺮ در اﻣﺘﺪاد رﻛﻦ ﻋﺮاﻗﻲ ﺗﺎ رﻛﻦ ﺷﺎﻣﻲ‪ ،‬و اﻣﺘـﺪاد‬ ‫رﻛﻦ ﺷﺎﻣﻲ ﺗﺎ ﻋﺮاﻗﻲ‪ ،‬ﻳﺎ رﻛﻦ ﻳﻤﺎﻧﻲ ﺗﺎ ﺣﺠﺮاﻻﺳـﻮد ﭼﮫـﻞ و ھﺸـﺖ وﺟـﺐ اﺳـﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﯿﺮون ﺣﺠﺮ ﻛﻪ ﻣﺒﺪأ از آﻧﺠﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺻﺪوﺑﯿﺴﺖ وﺟﺐ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺼــﺎﻟﺢ ﻛﻌﺒــﻪ‪ ،‬از ﺳــﻨﮕﮫﺎي ﺳــﺨﺖ ﮔﻨــﺪم ﮔــﻮﻧﻲ اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺑــﺎ ﻧﮫﺎﻳــﺖ ﻣﮫــﺎرت و‬ ‫اﺳﺘﺤﻜﺎم‪ ،‬روي ھﻢ ﻗﺮار دادهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﻣﺮور دھﻮر و ﮔﺬﺷـﺖ زﻣـﺎن‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿـﺮي‬ ‫در آن ﻧﺒﺨﺸﯿﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻛﻌﺒﻪ‪ ،‬ﺑﯿﻦ ﺣﺠﺮاﻻﺳﻮد و رﻛﻦ ﻋﺮاﻗـﻲ واﻗـﻊ ﺷـﺪه و از آن‬ ‫ﺗﺎ ﺣﺠﺮ‪ ،‬ده وﺟﺐ ﻓﺎﺻﻠﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ آﻧﺠﺎ را‪ ،‬ﻣﻠﺘـﺰم ﻣـﻲﻧﺎﻣﻨـﺪ و ﻣﺤـﻞ اﺳـﺘﺠﺎﺑﺖ دﻋـﺎ‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ارﺗﻔﺎع در از ﺳﻄﺢ زﻣﯿﻦ‪ ،‬ﻳﺎزده وﺟﺐ و ﻧﯿﻢ و ﻃﻮل آن ﺳﯿﺰده وﺟﺐ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫ﺑﺎزوھﺎ و ﻋﺘﺒﻪ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ در ﺑﻪ ﻃﺮز ھﻨﺮﻣﻨﺪاﻧﻪاي ﺑﺎ ورق ﻧﻘﺮه ﭘﻮﺷـﯿﺪه ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬و‬

‫‪co‬‬

‫دو ﺣﻠﻘﻪ ﻧﻘﺮهاي ﺑﺰرگ‪ ،‬روي در ﻗﺮار دارد ﻛﻪ ﻗﻔﻠﻲ ﻧﯿﺰ ﺑﺮ آﻧﮫﺎﺳﺖ‪ .‬و»ﺑـﻪ ﻗـﻮل ﻧﺎﺻـﺮ‬

‫‪e.‬‬

‫ﺧﺴﺮو در ﺳـﻔﺮﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬اﻳـﻦ دو ﺣﻠﻘـﻪ ﻧﻘـﺮه و دو ﺣﻠﻘـﻪ ﻛـﻮﭼﻜﺘﺮ ﻧﻘـﺮه را‪ ،‬از اﻳـﺮان و از‬

‫‪lin‬‬

‫ﺷﮫﺮ ﻗﺰوﻳﻦ ﺑﺮاي در ﻛﻌﺒﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎدهاﻧﺪ‪«.‬‬

‫در زﻣﺎن اﺑﻮﺳﻌﯿﺪﺑﮫﺎدرﺧﺎن)‪(٧٣٦ -٧١٧‬ﻧﮫﻤﯿﻦ ﭘﺎدﺷـﺎه از ﺳﻠﺴـﻠﻪ اﻳﻠﺨﺎﻧـﺎن‪ ،‬ﻳﻜـﻲ از‬

‫‪ab‬‬

‫وزراي او ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺎجاﻟﺪﻳﻦ ﻋﻠﯿﺸﺎه]‪[٨٩‬ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﺳـﻌﺎﻳﺖ ﺧـﻮد در ﺧـﻮن وزﻳـﺮ داﻧﺸـﻤﻨﺪ‪،‬‬

‫)‪ .(١‬ھﻤﺎن ﻣﻨﺒﻊ‪ ،‬ج ‪ ،٢‬ص ‪ ٦٩٦‬و ‪٦٩٧‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺧﻮاﺟﻪ رﺷﯿﺪاﻟﺪﻳﻦﻓﻀﻞاﻟﻠّﻪ ھﻤﺪاﻧﻲ]‪[٩٠‬ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ ﺷﻜﺮاﻧﻪ ﭘﯿﺮوزي‪،‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪٩٤‬‬

‫‪w‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫دو ﺣﻠﻘﻪ ﻃﻼ ﻛﻪ ھﺮ ﻛﺪام ھﺰار ﻣﺜﻘﺎل وزن داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺣﺮم ﻛﻌﺒﻪ ﻓﺮﺳـﺘﺎد»ﺗـﺎ آﻧﮫـﺎ‬ ‫را ﺑﻪ ﻳﺎد ﻓﺘﺤﻲ ﻛﻪ ﻧﺼﯿﺐ او ﺷﺪه ﺑﻮد در ﺑﯿﺖ اﻟﻠّﻪ ﺑﯿﺎوﻳﺰﻧﺪ«)‪.(١‬‬ ‫اﻧﺪرون ﻛﻌﺒﻪ و دﻳﻮارھﺎي آن‪ ،‬ﺑـﺎ ﻗﻄﻌـﺎت رﺧـﺎﻣﻲ اﻟـﻮان‪ ،‬ﻓـﺮش ﺷـﺪه و ﺳـﻪ ﺳـﺘﻮن‬ ‫ﺑﺴﯿﺎر ﺑﻠﻨﺪ ﺳﺎﺟﻲ دارد‪ .‬ﺑﯿﻦ ھﺮ ﺳﺘﻮن ﺑﺎ ﺳـﺘﻮن دﻳﮕـﺮ ﭼﮫـﺎر ﮔـﺎم ﻓﺎﺻـﻠﻪ اﺳـﺖ‪ .‬و‬ ‫اﻳﻦ ﺳﺘﻮﻧﮫﺎ در ﻣﯿﺎﻧﻪ ﻓﻀﺎي ﻛﻌﺒﻪ واﻗﻊ ﺷـﺪهاﻧـﺪ‪ .‬ﺳـﺘﻮن ﻣﯿـﺎﻧﮕﯿﻦ‪ ،‬در ﻧﻘﻄـﻪ ﻣﻘﺎﺑـﻞ‬ ‫وﺳﻂ دﻳﻮاري ﻛﻪ ﺑﯿﻦ دو رﻛﻦ ﻋﺮاﻗﻲ و ﺷﺎﻣﻲ واﻗﻊ ﺷﺪه‪ ،‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪(٢) .‬اﺑﻦ‬ ‫ﺑﻄﻮﻃﻪ‪ ،‬از ﺣﺠﺮ اﻻﺳﻮد و ﻣﻘﺎم اﺑﺮاھﯿﻢ‪ ،‬ﻣﻄﺎف‪ ،‬ﭼﺎه زﻣﺮم‪ ،‬ﻣﺴـﺠﺪ اﻟﺤـﺮام و ﺳـﺎﻳﺮ‬ ‫ﻣﻜﺎﻧﮫﺎي ﻣﻜﻪ ﻧﺎم ﺑﺮده و ﻣﻔﺼﻼ از آﻧﮫﺎ ﻳﺎد ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺑﻪ ﻣﺮور زﻣﺎن‪ ،‬ﻣﺴﺠﺪ اﻟﺤﺮام ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺷﮫﺮ ﻣﻜﻪ ﺑﺰرگ ﺷـﺪ و ﺗﻐﯿﯿـﺮات ﻓـﺮاوان‬ ‫در اﻃﺮاف ﻛﻌﺒﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻣﻄﻠﺐ‪ ،‬ﺻﺎﺑﺌﯿﻦ‬ ‫ﺑﺎز ﻣﻲﮔﺮدﻳﻢ ﺑﻪ ﻣﻄﻠﺐ اﺻـﻠﻲ درﺑـﺎره ﺑﯿـﺖ اﻟﻤﻘـﺪس‪ ،‬ﮔﻔﺘـﻪ ﺷـﺪ ﻛـﻪ‪ ،‬ﺑﻨـﺎي ﻣﻌﺒـﺪ‬ ‫ﻣﻘﺪس ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻀﺮت داود ﺷﺮوع و اﺗﻤﺎم و ﺗﻜﻤﯿﻞ آن ﺑﻨـﺎ ﺑـﻪ اﻣـﺮ ﺧﺪاوﻧـﺪ و وﺻـﯿﺖ‬ ‫داود‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪش ﺳﻠﯿﻤﺎن واﮔﺬار ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬و ﺳﻠﯿﻤﺎن در ﻣﺪت ھﻔﺖ ﺳـﺎل ﺧﺎﻧـﻪ را ﺑـﺎ‬

‫‪m‬‬

‫ﺗﻤﺎم ﺗﺰﻳﯿﻨﺎت آﻣﺎده ﻧﻤﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻄﻠﺒﻲ ﻛﻪ در اﻳﻨﺠﺎ از ذﻛﺮ آن ﻧـﺎﮔﺰﻳﺮﻳﻢ اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬

‫‪co‬‬

‫ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس‪ ،‬در آﻏﺎز‪ ،‬ﺻﺨﺮهاي ﻛﻮھﺴﺘﺎﻧﻲ ﺑﻮد و ﭘﯿﺶ از آﻧﻜـﻪ ﺑـﻪ ﺟﺎﻳﮕـﺎه‬ ‫ﻣﻘــﺪس ﻳﮫــﻮد و ﺑﻌــﺪ ﻣﺴــﯿﺤﯿﺖ و ﺳــﭙﺲ اﺳــﻼم ﺗﺒــﺪﻳﻞ ﮔــﺮدد‪ ،‬ﻋﺒﺎدﺗﮕــﺎه ﺟﻤﺎﻋــﺖ‬

‫‪lin‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﺻﺎﺑﺌﯿﻦ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺻﺎﺑﺌﯿﻦ‪ ،‬ﻣﻌﺒﺪ ﺳﺘﺎره زھﺮه را ﺑﺮ روي ﺻﺨﺮه ﺑﻨﺎ ﻛﺮدﻧﺪ و در آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎدت ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ و‬

‫‪ab‬‬

‫در ﺑﺮاﺑﺮش ﻗﺮﺑﺎﻧﯿﮫﺎ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺿﻤﻦ ھﺪاﻳﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﺒﺪ ﭘﯿﺸﻜﺶ ﻣـﻲﻧﻤﻮدﻧـﺪ‪،‬‬ ‫روﻏﻦ زﻳﺘﻮن ﻧﯿﺰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮ روي ﺻﺨﺮهاي ﻛﻪ در آن ﻣﻌﺒﺪ وﺟﻮد داﺷﺖ ﻣﻲرﻳﺨﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫ﻳﻜﻲ از ﻣﻨﺎﺑﻌﻲ ﻛﻪ درﺑﺎره اﻳﻨﺎن اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ داده اﺳﺖ ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‬

‫‪.K‬‬

‫ﻛﻪ در ﺳﻪ ﻣﻮرد از ﺻﺎﺑﺌﯿﻦ ﻧﺎم ﺑﺮده اﺳﺖ‪ .‬آﻳﻪ ‪ ٦٩‬ﺳﻮره ﻣﺎﺋﺪه‪:‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫)‪ .(١‬ﻋﺒــﺎس اﻗﺒــﺎل ﺗــﺎرﻳﺦ ﻣﻔﺼــﻞ اﻳــﺮان‪ .‬ﺑــﻪ ﻛﻮﺷــﺶ ﻣﺤﻤــﺪ دﺑﯿــﺮ‬ ‫ﺳﯿﺎﻗﻲ)ﺗﮫﺮان‪ .‬ﺧﯿﺎم ﺑﻲﺗﺎ(‪ .‬ص ‪٥٣٥‬‬

‫‪w‬‬

‫)‪ .(٢‬اﺑﻦ ﺑﻄﻮﻃﻪ‪ .‬ﺳﻔﺮﻧﺎﻣﻪ اﺑﻦ ﺑﻄﻮﻃﻪ‪ .‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﻣﻮﺣـﺪ‪٢ .‬‬ ‫ج‪) .‬ﺗﮫﺮان ﺗﺮﺟﻤﻪ و ﻧﺸﺮ‪(١٣٥٩ ،‬ج ‪ .١‬ص ‪١٣٨ -١٣٧‬‬

‫‪٩٥‬‬ ‫‪................................................. ...........................................................‬‬ ‫ان اﻟﺬﻳﻦ آﻣﻨﻮا و اﻟﺬﻳﻦ ھـﺎدوا و اﻟﺼـﺎﺑﺌﻮن و اﻟﻨﺼـﺎري‪ . . .‬اﻟـﺦ‪ ،‬دﻳﮕـﺮ‪ ،‬آﻳـﻪ ‪ ٦٢‬ﺳـﻮره‬ ‫ﺑﻘﺮه‪ :‬ان اﻟﺬﻳﻦ آﻣﻨﻮا و اﻟﺬﻳﻦ ھﺎدوا و اﻟﻨﺼﺎري و اﻟﺼﺎﺑﺌﯿﻦ‪ . . .‬اﻟﺦ و در آﻳﻪ ‪ ١٧‬ﺳﻮره‬ ‫ﺣﺞ‪ :‬ان اﻟﺬﻳﻦ آﻣﻨﻮا و اﻟﺬﻳﻦ ھﺎدوا و اﻟﺼﺎﺑﺌﯿﻦ و اﻟﻨﺼﺎري و اﻟﻤﺠﻮس‪ . . .‬اﻟﺦ از ﺟﻤﻠﻪ‬ ‫ﻓﺮق ﻣﺬھﺒﻲ ﻛﻪ در ﺑﯿﻦ اﻟﻨﮫﺮﻳﻦ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺻﺎﺑﺌﯿﻦاﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺮﻛﺰ اﺻﻠﻲ ﺗﺠﻤـﻊ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫و ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﺸﺎن ﺷﮫﺮ ﺑﺴﯿﺎر ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺣﺮان ﺑﻮد ﻛـﻪ ﺑـﯿﻦ اورﻓـﻪ و رأس ﻋـﯿﻦ ﻗـﺮار دارد و‬ ‫اﻛﻨﻮن در ﻗﺴﻤﺖ ﺟﻨﻮب ﺷﺮﻗﻲ ﺗﺮﻛﯿﻪ آﺳﯿﺎﻳﻲ واﻗﻊ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ھﻤﯿﻦ ﺟﮫﺖ ﺻـﺎﺑﺌﻮن‬ ‫ﺑﻪ ﺻﺎﺑﺌﯿﻦ ﺣﺮان ﻧﯿﺰ ﻣﻌﺮوﻓﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ اﻳﺸـﺎن را ﺑـﺎ ﺻـﺎﺑﺌﯿﻦ اﺻـﻠﻲ ﻳـﺎ ﺻـﺒﻪ اﺷـﺘﺒﺎه‬ ‫ﻧﻤﻮد‪ .‬وﺟﻪ ﺗﺴﻤﯿﻪ ﻧﺎم اﻳﺸﺎن از آن ﺟﮫﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﻣﺄﻣﻮن ﺧﻠﯿﻔﻪ ﻋﺒﺎﺳﻲ‪،‬‬ ‫از ﻃﺮف ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﻮرد اذﻳﺖ و آزار ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺟﮫﺖ رھﺎﻳﻲ از ﮔﺰﻧﺪ اﻳﺸﺎن ﺧـﻮد‬ ‫را از ﺻﺎﺑﺌﯿﻦ ﻣﺬﻛﻮر در ﻗﺮآن)ﺻﺒﻪ(]‪[٩١‬واﻧﻤﻮد ﻛﺮدﻧـﺪ و ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﺗﺮﺗﯿـﺐ ﻧـﺎم ﺻـﺎﺑﺌﯿﻦ و‬ ‫ﺻــﺎﺑﺌﻪ ﺑــﺮ اﻳﺸــﺎن ﺑــﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧــﺪ‪ .‬درﺑــﺎره ﻋﻘﺎﻳــﺪ اﻳﻨــﺎن از ﺟﻤﻠــﻪ در ﻛﺘــﺐ ﻣﻠــﻞ و ﻧﺤــﻞ‬ ‫اﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬ﻛﻠﯿﺎﺗﻲ ﭼﻨﺪ ذﻛﺮ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺻـﺎﺑﺌﯿﻦ ﻋـﺎذﻳﻤﻮن و ھﺮﻣﺴـﺲ را ﻛـﻪ در‬ ‫ﻣﺂﺧــﺬ و ﻣﻨــﺎﺑﻊ اﺳــﻼﻣﻲ آﻧﮫــﺎ را از ﭘﯿﻐﻤﺒــﺮان ﻳﻮﻧﺎﻧﯿــﺎن و ﻣﺼــﺮﻳﺎن داﻧﺴــﺘﻪ و ﺑــﺎ‬

‫‪m‬‬

‫ﺷــﯿﺚ]‪[٩٢‬و ادرﻳــﺲ]‪ [٩٣‬ﭘﯿﻐﻤﺒــﺮ ﻳﻜــﻲ ﺷــﻤﺮدهاﻧــﺪ‪ ،‬ﺑــﻪ ﻋﻨــﻮان ﻣﻌﻠــﻢ اول ﺧــﻮد‬

‫‪co‬‬

‫ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬و ﺑﻪ رﺳﺎﻟﺖ ﺳﺎﻳﺮ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮان ﺑﺎور ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﺎن را ﻋﻘﯿﺪه ﺑﺮ اﻳـﻦ اﺳـﺖ‬

‫‪e.‬‬

‫ﻛـــﻪ» ﻋـــﺎﻟﻢ را ﺻـــﺎﻧﻌﻲ اﺳـــﺖ ﻗـــﺎدر و ﺣﻜـــﯿﻢ ﻛـــﻪ ﺗﻘـــﺮب ﺑـــﻪ وي ﻓﻘـــﻂ ﺑـــﻪ‬

‫‪lin‬‬

‫واﺳﻄﻪ»روﺣﺎﻧﯿﺎن«اﻣﻜﺎن ﭘـﺬﻳﺮ اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ روﺣﺎﻧﯿـﺎن ﻣﻄﮫﺮﻧـﺪ و از ﻣـﻮاد ﺟﺴـﻤﺎﻧﻲ‪،‬‬ ‫ﻗﻮاي ﺟﺴﺪي‪ ،‬ﺣﺮﻛﺎت ﻣﻜﺎﻧﻲ و ﺗﻐﯿﯿﺮات زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻨﺰه ﻣﻲﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬آدﻣـﻲ ﺑﺎﻳـﺪ ﻧﻔـﺲ‬

‫‪ab‬‬

‫ﺧﻮد را از آﻣﺎدﮔﻲ ﺑﻪ ﺷﮫﻮات ﻃﺒﯿﻌﻲ ﭘﺎك ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ روﺣﺎﻧﯿـﺎن ﻣﻨﺎﺳـﺒﺖ ﻳﺎﺑـﺪ و ﺑﺘﻮاﻧـﺪ‬

‫‪et‬‬

‫ﺑﻪ آﻧﮫﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺟﻮﻳﺪ‪ .‬از روﺣﺎﻧﯿﺎن‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲ را ﻣﺪﺑﺮ ﺳﯿﺎرات ﺳﺒﻌﻪ ﻣـﻲداﻧﺴـﺘﻨﺪ و ھـﺮ‬ ‫ھﯿﻜﻠﺶ ﻣﺜﻞ ﻧﺴﺒﺖ روح ﺑﻪ ﺑﺪن ﻣﻲﺷﻤﺮدﻧﺪ‪«.‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﺳﯿﺎره را در ﺣﻜـﻢ»ھﯿﻜـﻞ«] ﻣﻌﺒـﺪ[روﺣﺎﻧﻲ ﻣـﺪﺑﺮ آن‪ ،‬و ﻧﺴـﺒﺖ ھـﺮ روﺣـﺎﻧﻲ را ﺑـﻪ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺑﻌﻀﻲ از ﺻﺎﺑﺌﻪ ﺑﻲواﺳﻄﻪ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﻣﻲﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ و ﺑﻌـﺾ دﻳﮕـﺮ ﺑﺘﮫـﺎي‬ ‫ﻣﺼﻨﻮع را)ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺸﺎﻧﻪ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه آﻧﮫﺎ(در ﻣﻌﺎﺑﺪ ﺧﻮﻳﺶ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫ﺑﯿﻨﺶ و اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺻﺎﺑﺌﯿﮫﺎ‪ ،‬ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺑﺎر در ﺑﯿﻦ اﻟﻨﮫﺮﻳﻦ ﺷﻤﺎﻟﻲ ﭘﺨﺶ و ﻧﺸﺮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫زﺑﺎن دﻳﻨﻲ آﻧﮫﺎ ﻛﻪ ﺳﺮﻳﺎﻧﻲ ﺑﻮد‪ ،‬در اﻳﻦ اﻣﺮ آﻧﺎن را ﻳﺎري رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﻧﻘﺶ ارزﻧﺪهاي ﻛﻪ‬ ‫داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺳﺮﻳﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺘﻮن ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ و ﻳﺎ ﺳﺮﻳﺎﻧﻲ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻲ اﻳﻔﺎء ﻛﺮدﻧـﺪ‬ ‫در‬ ‫‪٩٦‬‬ ‫‪.......................................... ..................................................................‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺑﺴﻂ و ﺗﺤﻜﯿﻢ ﻓﺮھﻨﮓ ﺑﺸﺮي در آن دوره‪ ،‬ﺳﺨﺖ ﻣـﺆﺛﺮ اﻓﺘـﺎد‪ .‬ﺛﺎﺑـﺖ اﺑـﻦ ﻗـﺮه]‪،[٩٤‬‬ ‫ﺳـﻨﺎن اﺑــﻦ ﺛﺎﺑـﺖ]‪ ،[٩٥‬ﺑﺘــﺎﻧﻲ]‪ ،[٩٦‬اﺑـﻮ ﺟﻌﻔــﺮ ﺧـﺎزن]‪ ،[٩٧‬و ﺧﺎﻧــﺪان ﺻــﺎﺑﻲ]‪ [٩٨‬از‬ ‫ﺟﻤﻠﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﺰرگ اﻳﻦ ﺟﻤﺎﻋﺖاﻧﺪ‪ .‬و ﮔﻮﻳﻨـﺪ ﺟـﺎﺑﺮ ﺑـﻦ ﺣﯿـﺎن]‪[٩٩‬ﻧﯿـﺰ از اﻳﺸـﺎن‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬در ﻛﺘﺎب ارزﺷﻤﻨﺪ ﻓﺮھﻨﮓ ﻓﺎرﺳﻲ ﺗﺄﻟﯿﻒ زﻧﺪه ﻳﺎد اﺳﺘﺎد ﺷﮫﯿﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻌﯿﻦ‪،‬‬ ‫درﺑﺎره اﻳﻨﺎن ﻧﻜﺎﺗﻲ آﻣﺪه ﻛﻪ ﺑﻲ ﻛﻢ و ﻛﺎﺳـﺖ‪ ،‬آن را ﺟﮫـﺖ آﮔـﺎھﻲ ھـﺮ ﭼـﻪ ﺑﯿﺸـﺘﺮ‬ ‫ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن اﻳﻦ ﺳﻄﻮر ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﺎﻧﻮﺷﺖ ارﺟﺎﻋﻲ در آﺧﺮ ﻓﺼﻞ ﻣﻲآورﻳﻢ]‪.[١٠٠‬‬ ‫از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮرﺧﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﯿﺶ از ھﻤﻪ درﺑـﺎره ﺻـﺎﺑﺌﯿﻦ اﻇﮫـﺎر ﻧﻈـﺮ ﻧﻤـﻮده‪ ،‬ﻋﺒـﺪ اﻟﻜـﺮﻳﻢ‬ ‫ﺷﮫﺮﺳﺘﺎﻧﻲ]‪ ،[١٠١‬در ﻛﺘﺎب ﻣﻠﻞ و ﻧﺤﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﮫﺮﺳـﺘﺎﻧﻲ ﻣـﻲﮔﻮﻳـﺪ‪» :‬ﺻـﺎﺑﺌﻪ از‬ ‫ﺻﺒﻮه اﺳﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﻨﻔﯿﻪ‪ ،‬و در ﻟﻐﺖ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺻﺒﺎ اﻟﺮﺟـﻞ اذا ﻣـﺎل و زاغ ﻳﻌﻨـﻲ»ﻣـﺮد‬

‫‪m‬‬

‫ﻣﯿﻞ ﻛﺮد‪« .‬و ﭼﻮن اﻳﻦ ﻃﺎﻳﻔﻪ از راه ﺣﻖ ﻣﯿﻞ ﻧﻤﻮدﻧﺪ و ﻛﺠﻲ ﭘﯿﺶ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ از ﻃﺮﻳﻘﺖ‬

‫‪co‬‬

‫اﻧﺒﯿﺎ‪ ،‬اﻳﺸﺎن را ﺻﺎﺑﯿﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪lin‬‬

‫ورزﻳﺪ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫و ﮔﺎه ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ :‬ﺻﺒﺎ اﻟﺮﺟﻞ اذا ﻋﺸﻖ و ھﻮي‪ -‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺮد ﻋﺎﺷﻖ ﺷﺪ و ﻣﺤﺒﺖ‬ ‫ﻣﺪار ﻣﺬھﺐ ﺻﺎﺑﯿﺎن‪ ،‬ﺑﺮ ﺗﻌﺼﺐ روﺣﺎﻧﯿﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻣﺪار ﻣﺬھﺐ ﺣﻨﻔﺎ‪ ،‬ﺑﺮ ﺗﻌﺼـﺐ‬

‫‪ab‬‬

‫ﺑﺸﺮ ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬و ﺻـﺎﺑﺌﻪ را ﻣـﺪﻋﺎ ﺑـﺮ آن اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻣـﺬھﺐ اﻳﺸـﺎن اﻛﺘﺴـﺎب‬

‫‪et‬‬

‫اﺳﺖ‪ ،‬و ﺣﻨﻔﺎ را دﻋﻮي آﻧﻜﻪ‪ ،‬ﻣﺬھﺐ اﻳﺸﺎن ﻓﻄﺮت اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﭘﺲ دﻋﻮت ﺻﺎﺑﯿﺎن ﺑﻪ اﻛﺘﺴﺎب ﺑﺎﺷﺪ و دﻋﻮت ﺣﻨﻔﺎء ﺑﻪ ﻓﻄﺮت«)‪(١‬‬ ‫ﻣﻨﺎﻇﺮه ﺻﺎﺑﯿﺎن و ﺣﻨﻔﺎ را ﻛﻪ ﻋﺒﺪ اﻟﻜﺮﻳﻢ ﺷﮫﺮﺳﺘﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻃـﻮر ﻣﻔﺼـﻞ در ﻛﺘـﺎب ﺧـﻮد‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫آورده‪ ،‬ﺑﺴﯿﺎر ﺟﺎﻟﺐ و ﺧﻮاﻧﺪﻧﻲ اﺳﺖ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻨﺎﻇﺮه و اﻇﮫﺎر ﻧﻈﺮي درﺑﺎره ﺻـﺎﺑﺌﺎن در‬ ‫ﻛﺘﺐ دﻳﮕﺮ ﺑﺎ اﻳﻦ دﻗﺖ دﻳﺪه ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫ﻣﺴﻌﻮدي در ﻣﺮوج اﻟﺬھﺐ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬در زﻣﺎن ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻃﮫﻤﻮرث ﭘﺎدﺷـﺎه ﭘﯿﺸـﺪادي‬ ‫ﻣــﺮدي ﺑــﻪ ﻧــﺎم ﺑﻮداﺳﻒ)ﺑﻮذاﺳــﻒ( ﭘﺪﻳــﺪار ﺷــﺪ و ﻣــﺬھﺐ ﺻــﺎﺑﯿﺎن را آورد و ﮔﻔــﺖ‪:‬‬ ‫»ﻣﻌﺎﻟﻲ ﺷﺮف ﻛﺎﻣﻞ و ﺻﻼح ﻋﺎم و ﺳﺮ ﭼﺸﻤﻪ زﻧﺪﮔﻲ در اﻳﻦ ﺳﻘﻒ ﺑﻠﻨـﺪ اﺳـﺖ و‬ ‫ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﻣﺪﺑﺮاﻧﻨﺪ ﻛﻪ روﻧﺪ و آﻳﻨﺪ و ھﻤﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺟﮫﺎن از درازي و ﻛﻮﺗـﺎھﻲ ﻋﻤـﺮ و‬ ‫ﺗﻔﺮﻗﻪ اﺷﯿﺎي ﺑﺴﯿﻂ و ﺗﻔﻜﯿﻚ ﻣﺮﻛﺒﺎت و‬ ‫)‪ .(١‬ﺷﮫﺮﺳﺘﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻋﺒﺪ اﻟﻜﺮﻳﻢ‪ .‬ﻣﻠﻞ و ﻧﺤﻞ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ ﺟﻼﻟﻲ‬ ‫ﻧﺎﺋﯿﻨﻲ)ﺑﻲﺟﺎ‪ ،‬ﺑﻲﻧﺎ‪ ،‬ﺑﻲﺗﺎ( ص ‪١١ -١٠‬‬

‫‪٩٧‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻛﻤﺎل ﺻﻮر و ﺑﺮآﻣﺪن و ﻓﺮو رﻓﺘﻦ آب ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﺘﺎرﮔﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ اﻓﻼك روﻧـﺪ و‬ ‫ﻣﺴــﺎﻓﺘﮫﺎ ﭘﯿﻤﺎﻳﻨــﺪ و ﺑــﻪ ﻧﻘﻄــﻪاي رﺳــﻨﺪ و از ﻧﻘﻄــﻪاي دور ﺷــﻮﻧﺪ و ﺗــﺪﺑﯿﺮ اﻛﺒــﺮ از‬ ‫ﺳﺘﺎرﮔﺎن‪ ،‬ﺳﯿﺎرات و اﻓﻼك آن اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﮔﻮﻳﻨﺪ اﻳﻦ ﻣﺮد ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﻛﺲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻋﻘﯿﺪه ﺻﺎﺑﯿﺎن ﺣﺮاﻧﻲ و ﻛﯿﻤﺮاﻳﻲ را ﭘﺪﻳﺪ آورد‪.‬‬ ‫ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺻﺎﺑﯿﺎن ﻗﺴﻢ دوم‪ ،‬ﺑﺎ ﺻﺎﺑﯿﺎن ﺣﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺨﺎﻟﻒ اﺳﺖ و دﻳﺎرﺷﺎن ﻣﺎ ﺑـﯿﻦ واﺳـﻂ‬ ‫و ﺑﺼﺮه ﻋﺮاق‪ ،‬در ﺣﺪود ﻣﺮداﺑﮫﺎ و ﺑﯿﺸﻪھﺎﺳﺖ«)‪.(١‬‬ ‫ﺣﻤﺰة ﺑﻦ ﺣﺴﻦ اﺻﻔﮫﺎﻧﻲ]‪[١٠٢‬در ﻛﺘﺎب ﺳﻨﻲ ﻣﻠﻮك اﻻرض و اﻻﻧﺒﯿﺎء ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫»در ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺻﺎﺑﺌﯿﻦ ﻓﺮﻗﻪاي از ﻣﺴﯿﺤﯿﺎناﻧﺪ ﻛﻪ در ﻧﺎﺣﯿـﻪاي واﻗـﻊ در ﻣﯿـﺎن ﺑﺎدﻳـﻪ و‬

‫‪m‬‬

‫ﺑﻄﯿﺤﻪ]‪[١٠٣‬ﺳﻜﻮﻧﺖ دارﻧﺪ‪ ،‬و در ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺧﺎص ﺧﻮد ﺑـﺎ ﻋﺎﻣـﻪ ﻣﺴـﯿﺤﯿﺎن ﻣﺨـﺎﻟﻒ و از‬

‫‪co‬‬

‫ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺪﻋﺖ ﮔﺬاران ﺑﺸﻤﺎرﻧﺪ«‪(٢) .‬‬

‫‪e.‬‬

‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪھﺎي اﺑﻦ ﺧﻠﺪون‪ ،‬در آﻏﺎز ﺻﺨﺮه ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻣﻌﺒـﺪي‬

‫‪lin‬‬

‫ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﻌﺒﺪ زھﺮه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺻﺎﺑﺌﯿﻦ‪ ،‬آن را ﺗﻘﺪس ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺮ روي ﺻﺨﺮه ﻣﻮﺟـﻮد در‬ ‫ﻣﻌﺒﺪ‪ ،‬روﻏﻦ زﻳﺘﻮن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﮕﻮن و ھﺪﻳﻪ ﻣﻲرﻳﺨﺘﻨﺪ‪ ،‬ھﻤﻪ اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪھﺎ دﻻﻟـﺖ ﺑـﺮ‬

‫‪ab‬‬

‫ﻗـــﺪﻣﺖ ﺳـــﺎﺑﻘﻪ ﺻـــﺎﺑﺌﯿﻦ ﺑـــﻪ ﭘـــﯿﺶ از ﻣـــﯿﻼد ﻣﺴـــﯿﺢ و ﺣﺘـــﻲ ﻗﺒـــﻞ از ﻇﮫـــﻮر‬

‫‪et‬‬

‫ﻣﻮﺳﻲ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿـﻪ( دارﻧـﺪ و ﺑـﻪ دﻟﯿـﻞ اﻳﻨﻜـﻪ ﺻـﺎﺑﺌﯿﻦ‪ ،‬ﻣﺮدﻣـﻲ ﺳـﺘﺎره ﭘﺮﺳـﺖ‬

‫‪.K‬‬

‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺳﺘﺎرﮔﺎن و ﻛﺮات آﺳﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻌﺎﺑﺪ ﻣﺘﻌﺪدي ﺑﺮﭘـﺎ ﺳـﺎﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬از ﺟﻤﻠـﻪ اﻳـﻦ‬ ‫ﻣﻌﺎﺑﺪ از ﻣﻌﺒﺪ ﺳـﻨﺒﻠﻪ)ﻣﺜﻠﺚ ﺷـﻜﻞ( ﻣﻌﺒـﺪ زﺣﻞ)ﺷـﺶ ﮔﻮﺷـﻪ(ﻣﻌﺒﺪ ﻣﺸﺘﺮي)ﺳـﻪ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﮔﻮﺷﻪ(ﻣﻌﺒﺪ ﻣﺮﻳﺦ)ﭼﮫﺎر ﮔﻮﺷﻪ(ﻣﻌﺒﺪ ﺧﻮرﺷﯿﺪ)ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﺷﻜﻞ(و ﻣﻌﺒـﺪ ﻣﺎه)ھﺸـﺖ‬ ‫ﮔﻮﺷﻪ(‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﻧﺎم ﺑﺮد ﻛﻪ ھﺮ ﻳﻚ رﻣﺰ و رازي داﺷـﺘﻪ و ﺑـﻪ دﻗـﺖ ﭘﻨﮫـﺎن و ﻣﺨﻔـﻲ‬

‫‪w‬‬

‫ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻮدا)ﺣﺪود ‪٤٨٣ -٥٦٣‬ق‪.‬م(‬ ‫درﺑﺎره ﺑﻮذاﺳﻒ ﻳﺎ ﺑﻮدا ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ھﻨﺪي‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻓﺮاوان ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ و‬ ‫)‪ .(١‬اﺑﻮ اﻟﺤﺴﻦ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﺣﺴﯿﻦ ﻣﺴﻌﻮدي‪ .‬ﻣـﺮوج اﻟـﺬھﺐ و ﻣﻌـﺎدن‬ ‫اﻟﺠﻮھﺮ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪ اﺑـﻮ اﻟﻘﺎﺳـﻢ ﭘﺎﻳﻨـﺪه‪ ٢ ،‬ج)ﺗﮫـﺮان‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤـﻪ و ﻧﺸـﺮ ﻛﺘـﺎب‪،‬‬ ‫‪(١٣٤٧‬ج ‪ ،١‬ص ‪٢١٨‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫)‪ .(٢‬ﺣﻤﺰة ﺑـﻦ ﺣﺴـﻦ اﺻـﻔﮫﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺗـﺎرﻳﺦ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮان و ﺷـﺎھﺎن )ﺳـﻨﻲ‬ ‫ﻣﻠﻮك اﻻرض و اﻻﻧﺒﯿﺎ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺟﻌﻔـﺮ ﺷـﻌﺎر )ﺗﮫـﺮان ﺑﻨﯿـﺎد ﻓﺮھﻨـﮓ اﻳـﺮان‪،‬‬ ‫‪ (١٣٤٦‬ص‪٣١‬‬

‫‪٩٨‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ھﻤﻪ ﻣﻮرﺧﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﻃﮫﻤﻮرث ﭘﺎدﺷﺎه ﭘﯿﺸـﺪادي ﻇﮫـﻮر ﻛـﺮده اﺳـﺖ‪.‬‬ ‫ﺣﺘﻲ ﺻﺎﺣﺐ ﻛﺘﺎب ﻣﺠﻤﻞ اﻟﺘﻮارﻳﺦ و اﻟﻘﺼﺺ ﻛﻪ ﻣـﺆﻟﻔﻲ ﮔﻤﻨـﺎم ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﻣﻌﺘﻘـﺪ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻮدا‪ ،‬وزﻳﺮ ﻃﮫﻤﻮرث ﺳﻮﻣﯿﻦ ﭘﺎدﺷﺎه ﺳﻠﺴﻠﻪ ﭘﯿﺸﺪادﻳﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫»و وزﻳــﺮ ﻃﮫﻤــﻮرث را ﻧــﺎم ﺑــﺪا اﺳــﺖ«)‪(١‬و ﺣﻀــﺮت ادرﻳــﺲ ﻧﯿــﺰ در ﻋﮫــﺪ ﻃﮫﻤــﻮرث‬ ‫ﻣﻲزﻳﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫ﻃﺒﺮي و ﻣﺴﻌﻮدي و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮرﺧﺎن ﻧﯿﺰ او را ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻃﮫﻤﻮرث داﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﻣﺴﻌﻮدي درﺑﺎره او ﻣـﻲﻧﻮﻳﺴـﺪ»ﺑﻮداﺳـﻒ در ھﻨـﺪ ﻇﮫـﻮر ﻛـﺮد‪ ،‬وي ھﻨـﺪي ﺑـﻮد و از‬

‫‪lin‬‬

‫ھﻨﺪوﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﺳﻨﺪ آﻣﺪ‪ .‬آﻧﮕﺎه‪ ،‬ﺳﻮي ﺳﯿﺴﺘﺎن و زاﺑﻠﺴﺘﺎن رﻓﺖ ﻛﻪ وﻻﻳﺖ ﻓﯿﺮوزﺑﻦ‬

‫‪ab‬‬

‫ﻛﺒﻚ ﺑﻮد‪ .‬آﻧﮕﺎه از ﺳﻨﺪ ﺳﻮي ﻛﺮﻣﺎن رﻓـﺖ‪ ،‬و دﻋـﻮي ﭘﯿﻐﻤﺒـﺮي ﻛـﺮد‪ ،‬و ﭘﻨﺪاﺷـﺖ ﻛـﻪ‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺧﺪاﺳﺖ‪ ،‬و واﺳﻄﻪ ﻣﯿﺎن ﺧﺎﻟﻖ و ﻣﺨﻠﻮق اﺳﺖ‪ .‬و ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻓﺎرس آﻣـﺪ‬

‫‪.K‬‬

‫ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫و اﻳﻦ در اواﻳﻞ ﭘﺎدﺷﺎھﻲ ﻃﮫﻤﻮرث ﭘﺎدﺷﺎه اﻳﺮاﻧﻲ و ﺑﻪ ﻗﻮﻟﻲ در اﻳﺎم ﭘﺎدﺷﺎھﻲ ﺟـﻢ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺑﻮداﺳﻒ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﻛﺴﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺬھﺐ ﺻﺎﺑﯿﺎن را ﭘﺪﻳﺪ آورد‪ .‬وي ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻣﻲﮔﻔﺖ‬ ‫در اﻳﻦ ﺟﮫﺎن زھﺪ‪ ،‬ﭘﯿﺸﻪ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﻋﻮاﻟﻢ ﺑﺎﻻ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﭘﯿﺪاﻳﺶ ﻧﻔﻮس از آﻧﺠﺎ‬

‫‪w‬‬

‫ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﻨﺒﻊ اﻳﻦ ﺟﮫﺎن از آﻧﺠﺎﺳﺖ‪ .‬ﺑﻮداﺳـﻒ ﺷـﺒﮫﺎﺗﻲ دﻟﯿـﻞ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﮔﻔـﺖ‪ ،‬و‬ ‫ﺑﺖﭘﺮﺳﺘﻲ را ﻣﯿﺎن ﻣﺮدم ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻛﺮد‪ ،‬و ﺣﺮﻣﺖ ﺑﺘﺎن را ﺑـﺎ ﻧﯿﺮﻧﮕﮫـﺎ و ﺧﺪﻋـﻪھـﺎ در دل‬ ‫ﻣﺮدم ﻧﻔﻮذ داد)‪ .(٢‬ﻣﺴﻌﻮدي آﻧﮕﺎه راﺟﻊ ﺑﻪ آراء و ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺻﺎﺑﯿﺎن ﺑﺤﺚ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬اﻣـﺎ‪،‬‬ ‫ﻻزم ﺑﻪ ﺗﺬﻛﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﺨﻨﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﻌﻮدي درﺑﺎره ﺑﻮدا ﮔﻔﺘـﻪ اﺳـﺖ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﺑـﺎ‬ ‫ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻣﻘﺮون ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬زﻳﺮا ﺑﻮدا ﻣﺮدي ﺧﺪﻋﻪ ﺑﺎز و ﻧﯿﺮﻧﮓﺳﺎز ﻧﺒﻮد و ﻣـﺮدم را ﻓﺮﻳـﺐ‬ ‫ﻧﻤﻲداد‪.‬‬ ‫و ﻣﻮﺿﻮع اﻧﺘﺼﺎب ﺻﺎﺑﺌﯿﻦ ﺑـﻪ ﺑـﻮدا ﻧﯿـﺰ ﺟـﺎي ﺗﺮدﻳـﺪ دارد‪ .‬زﻳـﺮا اﮔـﺮ ﺻـﺎﺑﺌﯿﻦ را ﭘﯿـﺮوان‬ ‫ﺣﻀﺮت ﻳﺤﯿﻲ]‪[١٠٤‬ﺗﻌﻤﯿﺪ دھﻨـﺪه ﺑـﺪاﻧﯿﻢ ﺑﺎﻳـﺪ ﮔﻔـﺖ‪ ،‬اوﻻ آﻧـﺎن ﻳﮕﺎﻧـﻪ ﭘﺮﺳـﺘﻨﺪ‪ ،‬و در‬ ‫ﺛﺎﻧﻲ ﺣﻀﺮت ﻳﺤﯿﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﺎ ﺣﻀﺮت ﻋﯿﺴﻲ ﻣﺴـﯿﺢ ﺑـﻮده اﺳـﺖ و ﺣـﺎل آﻧﻜـﻪ ﺑـﻮدا‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺣــﺪود ﭘﺎﻧﺼــﺪ ﺳــﺎل ﭘــﯿﺶ از ﻣــﯿﻼد در ھﻨــﺪ ﻣﺘﻮﻟــﺪ‪ ،‬و در ﺳــﻦ ھﺸــﺘﺎد ﺳــﺎﻟﮕﻲ در‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻮدا ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺑﯿﺪار‪ ،‬آﮔﺎه و ﺧﺮدﻣﻨﺪ اﺳﺖ‪ ،‬اﺳﻢ اﺻﻠﻲاش»ﺳﺪھﺎرﺗﻪ«‬ ‫)‪ .(١‬ﻣﻠـــﻚ اﻟﺸـــﻌﺮاي ﺑﮫﺎر)ﻣﺼـــﺤﺢ(ﻣﺠﻤﻞ اﻟﺘـــﻮارﻳﺦ و اﻟﻘﺼـــﺺ‪ ،‬ﺑـــﻪ‬ ‫ﻛﻮﺷﺶ ﻣﺤﻤﺪ رﻣﻀﺎﻧﻲ)ﺗﮫﺮان ﻛﻼﻟﻪ ﺧﺎور‪ .‬ﺑﻲﺗﺎ(ص ‪٩٨‬‬ ‫)‪ .(٢‬ﻣﺮوج اﻟﺬھﺐ و ﻣﻌﺎدن اﻟﺠﻮھﺮ‪ ،‬ج ‪ ١‬ص ‪٥٨٨‬‬

‫‪٩٩‬‬

‫‪m‬‬

‫‪....................................................... .....................................................‬‬

‫‪co‬‬

‫ﺷﮫﺮﺗﺶ)ﻛﻮﺗﻤﻪ()ﮔﺎوﺗﻤﻪ(و ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﺳﺎﻛﯿﺎﻣﻮﻧﻲ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺣﻜﯿﻢ ﻗﺒﯿﻠـﻪ ﺳـﺎﻛﯿﺎ‪ ،‬و ﻳـﺎ‬ ‫ﺳﺎﻛﮫﺎﺳﯿﮫﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺪرش»ﺳﻮدوﻧﻪ«و ﻣﺎدرش»ﻣﺎﻳﺎدري«ﻧﺎم داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﺳﻮدوﻧﻪ ﻳﻜﻲ از راﺟﻪھﺎي ھﻨﺪ ﺑﻮد و ﺑﺮ ﻗﺒﯿﻠﻪ ﺳﺎﻛﯿﺎ در ﻛﺎﭘﯿﻠﻪ‪ ،‬وﺳﺘﻮ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺟﻨـﻮب‬

‫‪lin‬‬

‫ﻏﺮﺑــﻲ ﻧﭙــﺎل‪ ،‬در ھﻨــﺪ ﺷــﻤﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﻣــﻲﻛــﺮد‪ .‬و ﻣــﺎدر ﺑــﻮدا ﻧﯿــﺰ دﺧﺘــﺮ راﺟــﻪ‬

‫‪ab‬‬

‫»ﺳﺎﭘﺮاﺑﻮدھﺎ«ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻮدا ﺧﻮد از ﻃﺒﻘﻪ ﻛﺸﺎﺗﺮﻳﺎ ﻳﻌﻨﻲ ﻧﺠﺒـﺎ و اﻣـﺮا ﺑـﻮد؛ اﻣـﺎ از‬ ‫ﻃﺒﻘﻪ ﺧﻮد دﺳﺖ ﻛﺸﯿﺪ و ﺑﻪ رﻳﺎﺿﺖ و ﻛﻒ ﻧﻔﺲ ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﺑـﻮدا ﻛـﻪ در ﺣـﺪود ﺳـﺎل‬

‫‪et‬‬

‫‪ ٥٠٠‬ﻳﺎ ﺑﻪ ﻗﻮﻟﻲ ‪٥٦٠‬ق‪.‬م‪ ،‬در ھﻨﺪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻣﺆﺳﺲ آﻳﯿﻦ ﺑﻮداﻳﻲ]‪[١٠٥‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪.K‬‬ ‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻗﺒﻪ ﻣﻮﺳﻲ‬

‫‪w‬‬

‫ﭘﺲ از ﻛﮫﻨﻪ ﺷﺪن ﻣﻌﺒﺪ زھﺮه‪ ،‬و ﺑﻌﺪ از آﻧﻜﻪ ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﯿﻞ آن ﻧﺎﺣﯿﻪ را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪،‬‬ ‫ﺻﺨﺮه ﻣﺰﺑﻮر را ﻗﺒﻠﻪ ﻧﻤﺎزﮔﺰاري ﻗﺮار داد ﭼﻮن ﻣﻮﺳﻲ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ(‪ ،‬ﻗﻮم ﺧـﻮد را از‬ ‫ﻣﺼﺮ ﺑﯿﺮون آورد در ﺑﯿﺎﺑـﺎن»ﺗﯿـﻪ«]‪[١٠٦‬اﻗﺎﻣـﺖ ﻛﺮدﻧـﺪ‪ .‬و ھﻨـﻮز ﭘﺎﻳﺸـﺎن ﺑـﻪ ﺳـﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫اورﺷﻠﯿﻢ ﻧﺮﺳﯿﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧـﺪ ﺑـﻪ ﻣﻮﺳـﻲ ﻓﺮﻣـﺎن داد ﺗـﺎ ﻗﺒـﻪاي‪ ،‬از ﭼـﻮب اﻗﺎﻗﯿـﺎ‬ ‫ﺑﺴﺎزد‪ ،‬و اﻧﺪازهھﺎ‪ ،‬ﺷﻜﻞ‪ ،‬ھﯿﺎ ﻛـﻞ و ﺗﺼـﻮﻳﺮھﺎﻳﻲ ﻛـﻪ از ﻃﺮﻳـﻖ وﺣـﻲ ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﺷـﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬در آن ﺑﻜﺎر ﺑﺮد‪ .‬و ﻧﯿﺰ ﻣﻘﺮر ﺷﺪ ﻛﻪ در آن ﻗﺒﻪ ﺗﺎﺑﻮت ﻋﮫﺪ و ﻣﺎﺋﺪه و ﺑﺸﻘﺎﺑﮫﺎ ﻗـﺮار‬ ‫دھﺪ‪ ،‬و ﻗﺮﺑﺎﻧﮕﺎھﻲ ﺑﺮاي ذﺑﺢ ﺗﻌﺒﯿﻪ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻣﻮﺳﻲ ﻗﺒﻪ را ﺳﺎﺧﺖ و ﺗـﺎﺑﻮت ﻣﯿﺜـﺎق را در آن ﮔﺬاﺷـﺖ‪ .‬ﭼـﻮن اﻟـﻮاح ﻧـﺎزل ﺷـﺪه و‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﮫﺎي ده ﮔﺎﻧﻪ را ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮد دو ﻟﻮح دﻳﮕﺮ از ﺳـﻨﮓ ﺗﺮاﺷـﯿﺪ و ﻓﺮﻣﺎﻧﮫـﺎ را ﺑـﺮ آن‬ ‫ﻧﻮﺷﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ»ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﺧﺪا و ﺑﺎ دﺳﺖ ﺧﺪا«)‪ ،(٢‬و آن را در ﺗﺎﺑﻮت ﻗﺮار داد و در ﻗﺒـﻪ‬ ‫ﻳﺎ ﺧﯿﻤﻪ اﺟﺘﻤﺎع ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬و ﻗﺮﺑﺎﻧﮕﺎه را ﻧﺰدﻳﻚ آن ﺗﺮﺗﯿﺐ داد‪ .‬ﺧﺪا ﺑﻪ ﻣﻮﺳﻲ اﻣﺮ ﻛـﺮد‬ ‫ﻛﻪ ھﺎرون اﻣﻮر ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ را ﺑﺮ ﻋﮫـﺪه ﮔﯿـﺮد‪ .‬ﺑﻨـﻲ اﺳـﺮاﺋﯿﻞ‪ ،‬ﻗﺒـﻪ ﻣﺰﺑـﻮر را ﻛـﻪ از ﭼـﻮب‬ ‫اﻗﺎﻗﯿﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد در ﻣﯿﺎن ﺧﯿﻤﻪھﺎي ﺧﻮد‪ ،‬در ﺑﯿﺎﺑـﺎن»ﺗﯿـﻪ«ﻧﺼـﺐ ﻛﺮدﻧـﺪ و ﺑـﻪ‬ ‫ﻃﺮف آن ﻧﻤﺎز ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ و در ﻣﺬﺑﺢ ﺟﻠﻮ آن‪ ،‬ﻗﺮﺑﺎﻧﯿﮫﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ھﻨﮕﺎم ﺣﺮﻛﺖ از آن ﺳﺮزﻣﯿﻦ‪ ،‬ﻗﺒﻪ را ﺑﻪ ﻣﺤﻞ»ﻛﻠﻜﺎل«از ﺑﻼد ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﻣﯿـﺎن‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺑﻨﻲﻳﺎﻣﯿﻦ و ﺑﻨﻲاﻓﺮاﺋﯿﻢ ﻓﺮود آوردﻧﺪ و ﭼﮫﺎرده ﺳﺎل در آﻧﺠﺎ‬

‫‪m‬‬

‫‪co‬‬

‫)‪ .(١‬ﻋﮫﺪ ﻋﺘﯿﻖ‪ .‬ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ .‬ﻓﺼﻞ ‪ ٣٤‬آﻳﻪ ‪١‬‬

‫‪e.‬‬

‫‪١٠٠‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪............................................................................................. ...............‬‬ ‫ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺣﻀـﺮت ﻳﻮﺷـﻊ‪ ،‬ﻳﻌﻨـﻲ ﻛﺴـﻲ ﻛـﻪ ﺑﻌـﺪ از ﻣﻮﺳـﻲ‪ ،‬ﺑﻨـﻲاﺳـﺮاﺋﯿﻞ را از‬

‫‪et‬‬

‫ﺳــﺮﮔﺮداﻧﻲ ﭼﮫــﻞ ﺳــﺎﻟﻪ ﺑﯿﺎﺑــﺎن»ﺗﯿــﻪ«ﻧﺠــﺎت داده ﺑــﻮد در ﮔﺬﺷــﺖ‪ ،‬ﻗﺒــﻪ را ﺑــﻪ‬

‫‪.K‬‬

‫ﺷﮫﺮ»ﺷﯿﻠﻮ« ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﮫﺮ ﻛﻠﻜﺎل ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬و ﮔﺮد آن دﻳﻮارھـﺎﻳﻲ ﺑـﺮ آوردﻧـﺪ ﻛـﻪ‪،‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻣﺪت ﺳﯿﺼﺪ ﺳﺎل‪ ،‬در آﻧﺠﺎ ﺑﺮ ﺟﺎي ﻣﺎﻧﺪ؛ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻓﺮزﻧـﺪان ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ آن را از ﺗﺼـﺮف‬ ‫ﺑﻨﻲاﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑﯿﺮون آوردﻧﺪ و ﺑﺮ اﻳﺸﺎن ﻏﺎﻟـﺐ ﺷـﺪﻧﺪ‪ .‬وﻟـﻲ ﺑﻌـﺪا ﻗﺒـﻪ را ﺑـﻪ آﻧـﺎن ﺑـﺎز‬

‫‪w‬‬

‫دادﻧﺪ ھﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺗﺎﺑﻮت ﻣﯿﺜﺎق را ﻛﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ آﻧﺎن ﺑﺎز ﭘﺲ دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از در ﮔﺬﺷﺖ ﻛﺎھﻦ ﺑﺰرگ ﻳﮫـﻮد‪ ،‬ﻗﺒـﻪ را ﺑـﻪ ﺷـﮫﺮ»ﻧـﻮف«ﺑﺮدﻧـﺪ‪ .‬و ﭘـﺲ از آن در‬ ‫روزﮔﺎر ﻃﺎﻟﻮت)ﺷﺎﺋﻮل(]‪[١٠٧‬آن را ﺑﻪ ﺷﮫﺮ ﻛﻨﻌﻮن ﻳﺎ ﻛﻨﻌﺎن از ﺑﻼد ﺑﻨﻲﻳﺎﻣﯿﻦ ﺑﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ‪ ،‬ﺣﻀﺮت داود ﺑﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ و ﻳﺎ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮي رﺳـﯿﺪ‪ ،‬ﻗﺒـﻪ و ﺗـﺎﺑﻮت ﻋﮫـﺪ را ﺑـﻪ ﺑﯿـﺖ‬ ‫اﻟﻤﻘﺪس ﺑـﺮد‪ .‬ﻗﺒـﻪ را ﺑـﺮ روي ﺻـﺨﺮه ﻧﮫﺎدﻧـﺪ و روﺑـﺮوي آن ﭼﺎدرھـﺎي ﺧﺎﺻـﻲ ﺗﻌﺒﯿـﻪ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬و ﺗﺎﺑﻮت ﻋﮫﺪ را در ﻣﺬﺑﺤﻲ‪ ،‬در ﻛﻮه ﺻﮫﯿﻮن ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از داود‪ ،‬ﺳﻠﯿﻤﺎن ﺗﺎﺑﻮت ﻋﮫﺪ را از ﻛﻮه داود)ﻛﻮه ﺻﮫﯿﻮن(آورد و در اورﺷﻠﯿﻢ‪ ،‬ﻗﺮار‬ ‫داد‪ .‬و در اﻳﻦ ھﻨﮕﺎم ﭘﺎﻧﺼﺪ ﺳﺎل از وﻓﺎت ﻣﻮﺳﻲ ﻣﻲﮔﺬﺷﺖ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﺎن ﺳﻠﯿﻤﺎن‬ ‫ﺳﻠﯿﻤﺎن ﺑﻪ ﻣﺪت ﭼﮫﻞ ﺳﺎل ﺑﺎ ﻗﺪرت و ﺷﻮﻛﺖ ﭘﺎدﺷﺎھﻲ ﻛﺮد‪ .‬در زﻣﺎن او آراﻣﺶ و‬ ‫آﺳﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﻘﺪس روي آورد اﻣﺎ ﺑﺮ اﺛـﺮ رﻓﺘـﺎر ﺑـﺪ اﺳـﺮاﺋﯿﻠﯿﺎن ﻣﺨﺼﻮﺻـﺎ در‬ ‫اواﺧـﺮ دوره ﺳــﻠﯿﻤﺎن و ﺟﺎﻧﺸــﯿﻨﺎن او وﺟــﻮد اﻋﻤـﺎل ﺧــﻼف ﻗــﻮم و ﺑﺮﻗــﺮاري و ﺗﻘﻮﻳــﺖ‬ ‫ﺗﻌﺼﺐ ﻧﮋادي ﺧﺎﻧـﺪاﻧﮫﺎي اﺳـﺮاﺋﯿﻞ‪ ،‬ﺑﻨﺎﭼـﺎر ﻛﺎﺳـﺘﯿﮫﺎ و دﮔﺮﮔﻮﻧﯿﮫـﺎﻳﻲ در اﻳـﻦ ﻗـﻮم و‬ ‫ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﺑﻮدي و اﺿﻤﺤﻼل آن ﻛﻤﻚ ﻛﺮد‪ .‬در زﻣﺎن‬ ‫ﺣﻀــﺮت ﺳــﻠﯿﻤﺎن‪ ،‬ﻳﻜــﻲ از اﻧﺒﯿــﺎي ﺑﻨــﻲاﺳــﺮاﺋﯿﻞ ﺑــﻪ ﻧــﺎم »اﺧﯿــﺎيﺷــﯿﻠﻮﻧﻲ«]‪[١٠٨‬‬

‫‪m‬‬

‫ﻣﻲزﻳﺴﺖ او ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺗﺒﺎھﻲ آﻳﯿﻦ ﻣﻮﺳﻲ و ﭘﺎﻳﺎن دادن ﺑﻪ ﺷﺎد ﺧﻮارﻳﮫـﺎي‬

‫‪co‬‬

‫درﺑﺎرﻳﺎن‪ ،‬ﻣﺮدي از دودﻣﺎن»اﻓﺮاﺋﯿﻢ«ﺑﻪ ﻧﺎم»ﻳﺮﺑﻌﺎم ﺑﻦ ﻧﺒﺎط«را ﻛﻪ ﻣﺮدي ﺑﺴﯿﺎر دﻟﯿﺮ و‬

‫‪e.‬‬

‫ﺟﻨﮕﺎور ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺖ ﺗﺎ ﺑﺮ ﺿﺪ ﺳـﻠﯿﻤﺎن ﺷـﻮرش ﻛﻨـﺪ‪ .‬اﻣـﺎ‪ ،‬ﭼـﻮن او اﻧﺪﻳﺸـﻪھـﺎي‬ ‫ﻓﺮﻋﻮن ﻣﺼﺮ‬

‫‪١٠١‬‬

‫‪et‬‬

‫ﭘ‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﺳﻠﻄﻨﺖ‪ -‬ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ داﺷﺖ و ﺑﻨﺎﭼﺎر از ﺑﯿﻢ ﺟـﺎن ﺧـﻮد ﺑـﻪ ﻣﺼـﺮ ﭘﻨﺎھﻨـﺪه ﺷـﺪ و در ﻛﻨـﺎر‬

‫‪.K‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺑـﻪ ﻧــﺎم ﺷﯿﺸـﻚ اول]‪[١٠٩‬ﺟــﺎي ﮔﺮﻓـﺖ‪ .‬او ﭘــﺲ از در ﮔﺬﺷـﺖ ﺳــﻠﯿﻤﺎن دوﺑـﺎره ﺑــﻪ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺎ در ﮔﺬﺷﺖ ﺳﻠﯿﻤﺎن ﭘﺴﺮش»رﺣﺒﻌﺎم« )ﻓﻮت ﺣﺪود ‪٩١٤‬ق‪.‬م(ﻛﻪ ‪ ٤١‬ﺳﺎل داﺷﺖ‪،‬‬

‫‪w‬‬

‫ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﻲ او ﻧﺸﺴﺖ]‪.[١١٠‬‬

‫ﻳﺮﺑﻌﺎم ﺑﻦ ﻧﺒﺎط در اﻳﻦ ھﻨﮕﺎم ﻓﺮﺻﺖ را ﻏﻨﯿﻤﺖ ﺷﻤﺮد و ﺑﻪ ﺳـﺮزﻣﯿﻦ رﺣﺒﻌـﺎم ﺣﻤﻠـﻪ‬ ‫ﺑﺮد‪ .‬اﻣﺎ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﭘﯿﺎﻣﺒﺮان ﺑﻪ ﻧﺎم ﺷﻤﻌﯿﺎ‪ ،‬او را از اﻳﻦ ﻛـﺎر ﺑﺎزداﺷـﺖ‪ .‬ﭘـﺲ ﻳﺮﺑﻌـﺎم ﺑـﻪ‬ ‫ﭘﯿﺸﻮاﻳﻲ اﺳﺒﺎط ﻳﺎ دودﻣﺎﻧﮫﺎي دوازدهﮔﺎﻧﻪ اﺳـﺮاﺋﯿﻞ رﺳـﯿﺪ و در ﺳـﺎل ‪ ٩٣٠‬ﭘـﯿﺶ از‬ ‫ﻣﯿﻼد ﺷﮫﺮ»ﺷﻜﯿﻢ«]‪ [١١١‬را ﺑﻪ ﭘـﺎﻳﺘﺨﺘﻲ ﺑﺮﮔﺰﻳـﺪ‪ .‬از اﻳـﻦ ﺳـﺎل ﺳـﺮزﻣﯿﻦ اﺳـﺮاﺋﯿﻞ‬ ‫رﺳﻤﺎ ﺑﻪ دو ﻣﻨﻄﻘﻪ و دو ﭘﺎدﺷﺎھﻲ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮔﺮدﻳـﺪ‪ .‬ﻳﻜـﻲ ﻛﺸـﻮر ﻛـﻮﭼﻜﺘﺮ ﻳﮫـﻮدا در‬ ‫ﺟﻨﻮب ﻛﻪ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ آن اورﺷﻠﯿﻢ ﺑﻮد‪ ،‬و دﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮر اﺳﺮاﺋﯿﻞ در ﺷﻤﺎل ﻛﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻮد و‬ ‫ﻳﺮﺑﻌﺎم ﺑﻦ ﻧﺒﺎط زﻣﺎم اﻣﻮر آن را در دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ و ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ آن ﺷﻜﯿﻢ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﺎن ﺳﻠﯿﻤﺎن‪ ،‬از رﺣﺒﻌﺎم ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ آﻧﮫـﺎ ﻛـﻪ‪ ،‬ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﻧﺒـﻮد ﻛﺪﻧﺼـﺮ ﺳـﺮﻧﮕﻮن‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ھﻤﻪ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰ‪ ،‬ﺳﻔﺎك‪ ،‬ﺑﯿﺮﺣﻢ و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اواﻣﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﺎﻓﺮﻣﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻃﺒﻖ ﻧﻮﺷﺘﻪھﺎي ﺗﻮرات‪ ،‬ﭘﺲ از ﺳﻠﯿﻤﺎن‪ ،‬ﺑﯿﺴﺖ و ھﻔﺖ ﻧﻔﺮ از اوﻻد و اﺣﻔـﺎد او ﺑـﻪ‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺖ رﺳﯿﺪﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺪت‪ ،‬ﺑﻼﻳﺎ و ﻣﺼﺎﺋﺐ ﻓﺮاوان ﺑﺮ اورﺷﻠﯿﻢ وارد ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺸﻮر ﻳﮫﻮد و ﻛﺸﻮر اﺳﺮاﺋﯿﻞ ھﺮ دو دﭼـﺎر ﻣﺸـﻘﺎت ﺷـﺪﻧﺪ ﻧﺨﺴـﺖ‪ ،‬ﺗﯿﮕﻠـﺖ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ‬ ‫ﺷﺸــﻢ]‪[١١٢‬ﭘﺎدﺷــﺎه آﺷــﻮر‪ ،‬در ﺳــﺎل ‪٧٤١‬ق‪.‬م‪ ،‬ﺑــﻪ ﻛﺸــﻮر اﺳــﺮاﺋﯿﻞ ﺗﺎﺧــﺖ و‬ ‫ﺷﮫﺮھﺎي زﻳـﺎدي را ﺑـﻪ ﺗﺼـﺮف درآورد‪ ،‬و ﻧﺰدﻳـﻚ ﺑـﻪ ﺷﺼـﺖ ھـﺰار ﻧﻔـﺮ را ﺑـﻪ اﺳـﺎرت‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﺳﺎرت‪ ،‬ﻣﺪت ده ﺳﺎل ﺑﻄﻮل اﻧﺠﺎﻣﯿﺪ‪ .‬ﭘﺲ از اﻳﻦ واﻗﻌﻪ ﻧﯿـﺰ در زﻣـﺎن ﭘﺎدﺷـﺎھﻲ‬

‫‪m‬‬

‫ھﻮﺷﻊ )ﺧﺪا ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ(ﭘﺴﺮ اﻳﻠﻪ)‪ ٧٢٨‬ﺗﺎ ‪٧٢٢‬ق‪.‬م(‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎه دﻳﮕﺮ آﺷـﻮر ﺑـﻪ‬

‫‪co‬‬

‫ﻧــﺎم ﺷﻠﻤﻨﺼــﺮ ﭘﻨﺠﻢ)وﻓــﺎت ‪٧٢٢‬ق‪.‬م(ﺑــﻪ ﺧــﺎك اﺳــﺮاﺋﯿﻞ ﻟﺸــﻜﺮ ﻛﺸــﯿﺪ و ھﻮﺷــﻊ را‬

‫‪e.‬‬

‫زﻧﺪاﻧﻲ ﻛﺮد و ﻛﺸﻮر را ﻏﺎرت و ﺗﺎراج ﻧﻤﻮد و ﻣﺮدم را ﺑﻪ اﺳﯿﺮي ﺑﺮد‪.‬‬

‫‪lin‬‬

‫درﺳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪھﺎ ﺑﺨﺖﻧﺼﺮ در ‪٥٨٦‬ق‪.‬م ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺗﺎﺧﺖ و آن را وﻳﺮان ﻧﻤـﻮد‬ ‫اﻣﺎ‪ ،‬رﻓﺘﺎر و ﻏﺎرت و ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي ﺷﻠﻤﻨﺼﺮ ﭘﻨﺠﻢ از ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑـﺎرﺗﺮﻳﻦ دوره ﮔﺮﻓﺘـﺎري اﻳـﻦ‬

‫‪ab‬‬

‫ﺳﺮزﻣﯿﻦ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١٠٢‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺷﻠﻤﻨﺼﺮ)ﺷﻠﻤﻨﺎﺻﺮ(ﻛﻪ در ﺳﺎل ﻧﮫﻢ ﭘﺎدﺷﺎھﻲ ھﻮﺷﻊ ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺗﺎﺧﺖ‪،‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪........................................................................................................ ....‬‬ ‫ﻋﺪهاي را اﺳﯿﺮ ﻛﺮد و اﺳﺮا‪ ،‬را در ﺷﮫﺮھﺎي دﻳﮕﺮ ﺳﻜﻮﻧﺖ داد و ﺑﺠﺎي آﻧﮫـﺎ ﻣﺮدﻣـﺎن‬

‫‪w‬‬

‫دﻳﮕﺮ را از ﺑﺎﺑﻞ‪ ،‬ﻛﻮت‪ ،‬ﺣﻤﺎة]‪[١١٣‬و ﺳﻔﺮوادﻳﻢ آورد و در اﺳﺮاﺋﯿﻞ اﺳﻜﺎن داد‪.‬‬ ‫ھﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺷﻜﺴﺖ دوﻟﺖ اﺳﺮاﺋﯿﻞ‪ ،‬ﻛﺸﻮر ﻳﮫﻮدا ﻧﯿﺰ از ﺗﺎﺧﺖ و ﺗﺎز آﺷﻮرﻳﺎن ﺑﺮ ﻛﻨـﺎر‬ ‫ﻧﻤﺎﻧـــﺪ‪ .‬ﭘـــﺲ از ﺳـــﻠﻄﻨﺖ آﺣـــﺎزﺑﻦ ﻳﻮﺗـــﺎم]‪[١١٤‬ﭘﺎدﺷـــﺎه ﻳﮫـــﻮدا‪ ،‬ﭘﺴـــﺮش ﺣﺰﻗﯿـــﺎ‬ ‫]‪ ٦٩٨ -٧٢٧)[١١٥‬ق‪ .‬م(‪ ،‬ﻛﻪ ‪ ٢٥‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد ﺑﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬در اﻳﻦ زﻣـﺎن ﺳـﻪ‬ ‫ﺳﺎل از ﭘﺎدﺷﺎھﻲ ھﻮﺷﻊ ﭘﺴﺮ اﻳﻠﻪ ﺑﺮ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﺳﺎل ﭼﮫﺎردھﻢ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺣﺰﻗﯿﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﻨﺎ ﺧﺮﻳﺐ ]‪[١١٦‬ﭘﺎدﺷﺎه آﺷﻮر‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺸﻮر‬ ‫ﻳﮫــﻮدا ﻟﺸــﻜﺮ ﻛﺸــﯿﺪ و ﺗــﺎ ﻧﺰدﻳﻜﯿﮫــﺎي دروازه اورﺷــﻠﯿﻢ ﭘــﯿﺶ رﻓــﺖ‪ .‬اﻣــﺎ‪ ،‬ﻧﺘﻮاﻧﺴــﺖ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫اورﺷﻠﯿﻢ را ﻣﺘﺼﺮف ﺷـﻮد ﻟﻜـﻦ‪ ،‬ﺷـﮫﺮھﺎي زﻳـﺎدي را وﻳـﺮان ﻛـﺮد‪ ،‬و ﻣـﺮدم زﻳـﺎدي را‬ ‫ﻛﺸﺖ و ﻳﺎ ﺑﻪ اﺳﺎرت ﺑﺮد‪.‬‬ ‫ﺣﺰﻗﯿﺎ ﻏﺮاﻣﺖ ﺟﻨﮕﻲ ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﻪ ﺳﻨﺎ ﺧﺮﻳﺐ ﭘﺮداﺧﺖ‪ ،‬ﺣﺘﻲ درھﺎي ﺧﺎﻧﻪ ﺧـﺪا را ﻛـﻪ‬ ‫روﻛﺶ ﻃﻼ داﺷﺘﻨﺪ ﺷﻜﺴﺖ و روﻛﺶ ﻃـﻼي ﺳـﺘﻮﻧﮫﺎ را ﺑـﻪ او داد‪ .‬ﺳـﻨﺎ ﺧﺮﻳـﺐ در‬ ‫ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ ،‬در راه ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ و ﭘﺴﺮش »اﺳﺮﺣﺪون«ﺟﺎﻧﺸﯿﻦ وي‬ ‫‪١٠٣‬‬ ‫‪....................................... .....................................................................‬‬ ‫ﺷﺪ]‪[١١٧‬ﭘﺲ از اﻳﻦ واﻗﻌﻪ‪ ،‬ﺣﺰﻗﯿﺎ ﺑﺎ ﻓﺮﻋﻮن ﻣﺼﺮ ﭘﯿﻤﺎن دوﺳﺘﻲ ﺑﺴﺖ و ﺑﺎ ﭘﺎدﺷـﺎه‬

‫‪m‬‬

‫ﺑﺎﺑﻞ ﻧﯿﺰ از در دوﺳﺘﻲ در آﻣﺪ‪.‬‬

‫‪co‬‬ ‫‪e.‬‬

‫‪١٠٤‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫اﺷﻌﯿﺎي ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ از ﻛﺎر او ﺳﺨﺖ ﺑﺮ آﺷﻔﺖ و اﺳـﺎرت ﻳﮫـﻮد را ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﺑﺎﺑـﻞ‪ ،‬ﺑـﺮاي‬

‫‪ab‬‬

‫اوﻻد و ﻧﺒﯿﺮﮔﺎن ﺣﺰﻗﯿﺎ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﻲ ﻛﺮد‪(١) .‬‬

‫‪et‬‬ ‫‪.K‬‬

‫اﻧﺤﻄﺎط و اﺳﺎرت ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﯿﻠﯿﺎن‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫در زﻣﺎن ﻣﻨﺴﻪ ﻓﺮزﻧﺪ ﺣﺰﻗﯿﺎ‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎه آﺷﻮر ﺑﻪ ﻧﺎم اﺳـﺮﺣﺪون ﻓﺮزﻧـﺪ ﺳـﻨﺎ ﺧﺮﻳـﺐ ﺑـﻪ‬

‫‪w‬‬

‫ﻛﺸﻮر ﻳﮫﻮدا ﻟﺸﻜﺮ ﻛﺸﯿﺪ‪ ،‬اﻣﺎ آﺳﯿﺒﻲ ﺑـﻪ آﻧﺠـﺎ ﻧـﺰد‪ .‬ﭘـﺲ از او ﻧﯿـﺰ ﭘﺴـﺮش آﺷـﻮر‪-‬‬ ‫ﺑﺎﻧﯿﭙــﺎل)‪٦٣٣ -٦٦٨‬ق‪.‬م(آﺧــﺮﻳﻦ ﭘﺎدﺷــﺎه ﺑــﺰرگ آﺷــﻮر‪ ،‬ﺑــﻪ آن ﺳــﺮزﻣﯿﻦ ﺗﺎﺧــﺖ]‪[١١٨‬‬ ‫ﻣﻨﺴﻪ ﺑـﻦ ﺣﺰﻗﯿـﺎ ﻛـﻪ رﻓﺘـﺎري ﺳـﺘﻤﮕﺮاﻧﻪ داﺷـﺖ‪ ،‬ﭘـﺲ از ‪ ٥٥‬ﺳـﺎل ﻓﺮﻣـﺎﻧﺮواﻳﻲ در‬ ‫ﮔﺬﺷﺖ و ﭘﺴﺮش آﻣﻮن ﺑﻦ ﻣﻨﺴﻪ)وﻓﺎت ﺣﺪود ‪٦٤١‬ق‪.‬م(‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺮوا ﺷﺪ‪ .‬او ﻧﯿـﺰ ﭘـﺲ‬ ‫از دو ﺳﺎل ﺑﻪ دﺳﺖ ﻧﻮ ﻛﺮاﻧﺶ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ و ﭘﺴﺮش ﻳﻮﺷﯿﺎ ﻛـﻪ ھﺸـﺖ ﺳـﺎﻟﻪ ﺑـﻮد‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎه ﺷﺪ)دوم ﭘﺎدﺷﺎھﺎن ‪٢٦ -١٩٠٢١‬؛ دوم ﺗﻮارﻳﺦ ‪(٢٥ -٢٠ -٣٣‬ﻳﻮﺷﯿﺎ ﻣﺪت ﺳﻲ و‬ ‫ﻳﻜﺴﺎل در اورﺷﻠﯿﻢ ﭘﺎدﺷﺎھﻲ ﻛﺮد و در ﺣﻤﻠﻪ»ﻧﺨﻮ«ﻓﺮﻋﻮن ﻣﺼﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﮫـﻮدا و آﺷـﻮر‬ ‫ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻳﻮﺷﯿﺎ ﺑﻪ راھﻨﻤﺎﻳﻲ ارﻣﯿﺎي ﻧﺒﻲ]‪ ،[١١٩‬اﺻﻼﺣﺎﺗﻲ در ﻛﺸﻮر ﺑﻮﺟـﻮد آورد و ﺳـﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫اﺳﺮاﺋﯿﻞ را ﺑﻪ ﻳﮫﻮدا ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻣــﺎ‪ ،‬اﺻــﻼﺣﺎت ﻳﻮﺷــﯿﺎ ﻧﯿــﺰ دﻳــﺮي ﻧﭙﺎﻳﯿــﺪ‪ ،‬زﻳــﺮا آﺷــﻮر ﺑﺎﻧﯿﭙــﺎل‪ ،‬در ﺳــﺎل ‪٦٢٥‬ق‪.‬م در‬ ‫ﮔﺬﺷﺖ و ﭘﺴـﺮش ﻧﺒﻮﭘﻠﺴـﺮ)‪ ،(٢‬در ﺑﺎﺑـﻞ ﺷـﺎه ﺷـﺪ‪ .‬و دﺧﺘـﺮ ﭘﺎدﺷـﺎه ﻣـﺎد را‪ ،‬ﺑـﺮاي‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪ ﺧﻮد ﻧﺒﻮ ﻛﺪﻧﺼﺮ ﻳﺎ ﺑﺨﺘﻨﺼﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﺒﻮ ﻛﺪﻧﺼﺮ ﻳﺎ ﺑﺨﺘﻨﺼﺮ دوم ﻛﻪ ﺷﺮح زﻧﺪﮔﻲ وي را ﺧﻮاھﯿﻢ آورد‪ ،‬ﭘﺎدﺷـﺎھﻲ ﻣﻘﺘـﺪر و‬ ‫ﺑﻲﺑﺎك ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ‪ ،‬دﻟﯿﻞ ﺣﻤﻠﻪ و ﺗﺎﺧﺖ و ﺗﺎز او ﺑﻪ اورﺷﻠﯿﻢ‪ ،‬و وﻳﺮان ﺳﺎﺧﺘﻦ آن‪ ،‬ھﻤﺎﻧﺎ‬ ‫ﺑﻲ ﻟﯿﺎﻗﺘﻲ و ﻧﯿﺰ ﺳﻔﺎﻛﻲ و ﺑﯿﺮﺣﻤﻲ آﺧﺮﻳﻦ ﻓﺮزﻧﺪان و اﻋﻘـﺎب ﺣﻀـﺮت ﺳـﻠﯿﻤﺎن ﺑـﻮد‪.‬‬ ‫در زﻣﺎن ﻳﮫﻮﻳﺎﻗﯿﻢ ﺑﻦ ﻳﻮﺷﯿﺎ)‪ ٦٠٨‬ﺗﺎ ‪٥٩٦‬ق‪.‬م(و ﺑﻌﺪ از او ﭘﺴﺮش ﻳﮫﻮﻳـﺎﻛﯿﻦ )‪ ٥٩٧‬ﺗـﺎ‬

‫‪m‬‬

‫‪٥٩٦‬ق‪.‬م(و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺻﺪﻗﯿﺎ ﺑﻦ ﻳﻮﺷﯿﺎ)‪٥٨٦ -٥٩٦‬ق‪.‬م(ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺗﻮرات ﺑﺨﺖ ﻧﺼﺮ‬

‫‪e.‬‬

‫‪co‬‬

‫دوم‪ ،‬ﺳﻪ ﺑﺎر ﺑﻪ اورﺷﻠﯿﻢ ﺗﺎﺧﺖ زﻳﺮا ھﺮ ﺳﻪ آﻧﮫﺎ ﺷﺮارت ورزﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫)‪ .(١‬ﻛﺘﺎب دوم ﭘﺎدﺷﺎھﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﯿﺴﺘﻢ ﺑﻨﺪھﺎي ‪ ١٢‬ﺗﺎ ‪٢١‬‬

‫‪lin‬‬

‫)‪ .(٢‬ﻣﺆﺳﺲ دوﻣﯿﻦ دوﻟﺖ ﺑﺎﺑﻞ)ﻳﺎ دوﻟﺖ ﻛﻠـﺪه(و از ﺑﺰرﮔﺘـﺮﻳﻦ ﺷـﺎھﺎن‬

‫‪ab‬‬

‫ﻗﺪﻳﻢ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫‪١٠٥‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺑﺨــﺖ ﻧﺼــﺮ]‪[١٢٠‬ﻓﺮزﻧــﺪ ﻧﺒﻮﭘﻠﺴــﺮ و ﻧــﻮه آﺷــﻮر ﺑﺎﻧﯿﭙــﺎل در ﺳــﺎل)‪٦٠٥‬ق‪.‬م(در زﻣــﺎن‬ ‫ﭘﺎدﺷــﺎھﻲ ﻳﮫﻮﻳــﺎﻗﯿﻢ از ﺳــﻮي ﭘــﺪر ﻣــﺄﻣﻮر ﻧﺒــﺮد ﺑــﺎ»ﻧﺨــﻮ«ﻓﺮﻋــﻮن ﻣﺼــﺮ ﺷــﺪ و او را‬

‫‪w‬‬

‫ﺷﻜﺴﺖ داد‪ ،‬او ﭘـﺲ از در ﮔﺬﺷـﺖ ﭘـﺪرش در ﺳـﺎل ‪٦٠٤‬ق‪.‬م ﺑـﻪ ﭘﺎدﺷـﺎھﻲ ﺑﺎﺑـﻞ‬ ‫رﺳﯿﺪ‪ .‬در اﻳﻦ زﻣﺎن ارﻣﯿﺎي ﻧﺒﻲ از ﻛﺎھﻨﺎن ﻋﻨﺎﻧﻮث‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻳﮫﻮﻳﺎﻗﯿﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ‬ ‫او را ﺑﺮاي ﺳﺎزش ﺑﺎ ﻧﺒﻮ ﻛﺪﻧﺼﺮ ﺳﻔﺎرش ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻳﮫﻮﻳﺎﻗﯿﻢ ﺑـﻪ ﺳـﺨﻨﺎن او ﮔـﻮش‬ ‫ﻧﻤﻲداد‪.‬‬ ‫در ﺳﺎل ‪٥٩٧‬ق‪.‬م ﻛﻪ ﺳﺎل ھﻔـﺘﻢ ﭘﺎدﺷـﺎھﻲ ﻧﺒـﻮ ﻛﺪﻧﺼـﺮ و ﺳـﺎل ﻳـﺎزدھﻢ ﺣﻜﻮﻣـﺖ‬ ‫ﻳﮫﻮﻳﺎﻗﯿﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎه ﺑﺎﺑﻞ ﻟﺸﻜﺮﻳﺎن آرام‪ ،‬ﻣﻮآب و ﻋﻤﻮن را‪ ،‬ﻛﻪ دﺷﻤﻦ دﻳﺮﻳﻦ ﻳﮫـﻮدا‬ ‫و اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺸﻮر ﻳﮫﻮدا رواﻧﻪ ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬و ﺧﻮد ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﺳﭙﺎھﯿﺎن ﺑﺎﺑﻞ ﺑﻪ ﻳﮫﻮدا‬ ‫ﺗﺎﺧﺖ‪ .‬ﻳﮫﻮﻳﺎﻗﯿﻢ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرد و در ﮔﺬﺷﺖ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﭘﺲ از او‪ ،‬ﭘﺴﺮش ﻳﮫﻮﻳﺎﻛﯿﻦ‪ ،‬ﻛﻪ ھﺠﺪه ﺳـﺎل داﺷـﺖ ﺑـﻪ ﭘﺎدﺷـﺎھﻲ رﺳـﯿﺪ و ﺳـﻪ‬ ‫ﺳﺎل در اورﺷﻠﯿﻢ ﭘﺎدﺷﺎھﻲ ﻛﺮد‪ .‬اﻣﺎ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﺎ ﭘﺎدﺷﺎه ﻣﺼﺮ ﻛﻪ دﺷﻤﻦ ﭘﺎدﺷﺎه ﺑﺎﺑـﻞ‬ ‫ﺑــﻮد ﻃــﺮح دوﺳــﺘﻲ رﻳﺨــﺖ و ﺑــﻪ ﺳــﺨﻨﺎن ارﻣﯿــﺎي ﻧﺒــﻲ ﮔــﻮش ﻧــﺪاد‪ ،‬ﺑــﺮاي ﺑــﺎر دوم‬ ‫ﻟﺸﻜﺮﻳﺎن ﻧﺒﻮ ﻛﺪﻧﺼﺮ‪ ،‬ﺑﻪ اورﺷﻠﯿﻢ ﺗﺎﺧﺘﻨﺪ و ﺑﺎزﻣﺎﻧـﺪه ﮔﻨﺠﯿﻨـﻪھـﺎي ﭘﺎدﺷـﺎه و ﻇـﺮوف‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا را ﻏﺎرت ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬و ﻳﮫﻮﻳﺎﻛﯿﻦ را ﺑﺎ ﻣـﺎدرش ھﻤـﺮاه ﺑـﺎ ده ھـﺰار ﻧﻔـﺮ از ﻣـﺮدم‪،‬‬ ‫اﺳﯿﺮ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﺑﺎﺑﻞ ﺑﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﯿﺶ از آﻧﻜﻪ ﻧﺒﻮ ﻛﺪﻧﺼﺮ ﺑﻪ ﺳـﺮزﻣﯿﻦ اورﺷـﻠﯿﻢ ﺑﺘـﺎزد‪ ،‬ﺑـﻪ ﻧﻮﺑـﺖ ھـﺮ ﺳـﻪ ﭘﺎدﺷـﺎه را‬ ‫ﻗﺴﻢ داده ﺑﻮد ﻛﻪ ﻋﺎﺻﻲ ﻧﺸﻮﻧﺪ و ﺷﺮارت ﻧﻮرزﻧـﺪ‪ .‬اﻣـﺎ‪ ،‬آﻧـﺎن ﭼﻨـﯿﻦ ﻧﻜﺮدﻧـﺪ و ﮔﻨـﺎه‬ ‫ورزﻳﺪﻧﺪ و ﺣﺮﻓﮫﺎ و ﻧﺼﺎﻳﺢ ارﻣﯿﺎي ﻧﺒﻲ را ﮔﻮش ﻧﺪادﻧﺪ‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫ﭘﺲ از ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﻳﮫﻮﻳﺎﻛﯿﻦ‪ ،‬ﻋﻤﻮي او ﺻﺪﻳﻘﺎ]‪[١٢١‬ﻛﻪ ﺑﯿﺴﺖ و ﻳﻚ ﺳﺎل داﺷـﺖ‪،‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﻳﺎد ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫ﺑﻪ دﺳﺖ ﻧﺒﻮ ﻛﺪﻧﺼﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎھﻲ رﺳﯿﺪ‪ ،‬و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺒﻮ ﻛﺪﻧﺼﺮ ﺳـﻮﮔﻨﺪ وﻓـﺎداري‬

‫‪lin‬‬

‫اﻣﺎ او ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺧﻮرده ﺑﻮد‪ ،‬در ﺗﻤﺎم ﻣﺪت ﻳﺎزده ﺳﺎل ﭘﺎدﺷﺎھﻲ ﺧـﻮد )‪ ٥٩٦‬ﺗـﺎ‬ ‫‪٥٨٦‬ق‪.‬م(‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻮي ﻣﺼﺮ ﮔﺮاﻳﺶ داﺷﺖ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﺻﺪﻗﯿﺎ‪ ،‬در ﻧﻈﺮ ﻳﮫﻮه ﺧﺪاي ﺧﻮد ﺷﺮارت ورزﻳـﺪ و در ﺣﻀـﻮر ارﻣﯿـﺎي ﻧﺒـﻲ ﻛـﻪ از زﺑـﺎن‬

‫‪١٠٦‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺗﻮاﺿﻊ ﻧﻨﻤﻮد‪ .‬و ﻧﯿﺰ ﺑﺮ ﻧﺒﻮ ﻛﺪﻧﺼﺮ ﻛﻪ او را ﺑﻪ ﺧﺪا ﻗﺴﻢ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪...................................................................................................... ......‬‬ ‫داده ﺑﻮد ﻋﺎﺻـﻲ ﺷـﺪ‪ .‬ﭘـﺲ ﺑﺨـﺖ ﻧﺼـﺮ ﺗﻤـﺎم اورﺷـﻠﯿﻢ را از ﺑﻨﯿـﺎد وﻳـﺮان ﺳـﺎﺧﺖ و‬

‫‪w‬‬

‫ﭘﺎدﺷﺎه ﻳﮫﻮد را ﻛﻪ ﺷﺒﺎﻧﻪ ﻗﺼﺪ ﻓﺮار داﺷﺖ و ﻧﯿـﺰ داﻧﯿـﺎل ﻧﺒـﻲ را در ﺑﻨـﺪ ﻛﺸـﯿﺪ و ﺑـﺎ‬ ‫ھﻔﺘﺎد ھﺰار ﻧﻔﺮ اﺳﯿﺮ ﺑﻪ ﺑﺎﺑﻞ ﺑﺮد‪.‬‬ ‫»ﻧﮫﻢ ﻣﺎه ﺗﻤـﻮز ﺳـﺎل ‪٥٨٦‬ق‪.‬م ﺑـﺮاي ﻣـﺮدم ﻳﮫـﻮد روزي ﺳـﯿﺎه و دردﻧـﺎك ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎر‬ ‫ﻣﻲآﻳﺪ زﻳﺮا در اﻳﻦ روز ﺿﺮﺑﻪاي ھﻮﻟﻨﺎك و ﺻﻌﺐ ﺑﺮ ﭘﯿﻜﺮ ﻳﮫﻮدا وارد آﻣﺪ‪.‬‬ ‫)ﭘﺲ از ﺷﻜﺴﺖ ﺻﺪﻗﯿﺎ‪ ،‬ﻛﻠﺪاﻧﯿﺎن ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎم ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺷﻜﻨﻲ او را ﺑـﺎ ﺳـﺮداراﻧﺶ ﺑـﻪ‬ ‫رﺑﻠﻪ‪[١٢٢] .‬ﻧﺰد ﺑﺨﺖ ﻧﺼﺮ آوردﻧﺪ و در ﺣﺎﻟﯿﻜﻪ او را ﺑﻪ زﻧﺠﯿـﺮ ﻛﺸـﯿﺪه ﺑﻮدﻧـﺪ ﺑـﻪ ﺑﺎﺑـﻞ‬ ‫ﺑﺮدﻧﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ ﺗﯿﺮه و ﻏﻢ اﻓﺰا ﭘﺎدﺷﺎھﻲ ﺧﺎﻧـﺪان داود ﭘﺎﻳـﺎن ﻳﺎﻓـﺖ و ﻣـﺮدم‬ ‫زﻳﺎدي ﻧﯿﺰ اﺳﯿﺮ ﺷﺪﻧﺪ()‪.(١‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫وﻳﺮاﻧﻲ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا‬ ‫ﺑﻌﺪ از آﻧﻜﻪ ﭘﺎدﺷﺎھﻲ ﻳﮫﻮد‪ ،‬ﺑﺮاﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺷﺪ و ﻣﺮدم اﺳـﺮاﺋﯿﻞ ﭘﺮاﻛﻨـﺪه ﻳـﺎ اﺳـﯿﺮ ﺑﺎﺑـﻞ‬ ‫ﮔﺸﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻠﺪاﻧﯿﺎن ﺑﻪ ﻓﻜﺮ وﻳﺮان ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﻌﺒﺪ ﺳﻠﯿﻤﺎن اﻓﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬در آن ﻣﻮﻗـﻊ ﻓﺮﻣـﺎﻧﻲ‬ ‫از ﺳﻮي ﻧﺒﻮ ﻛﺪﻧﺼﺮ)ﺑﺨﺖ ﻧﺼﺮ(ﺧﻄﺎب ﺑـﻪ ﻳﻜـﻲ از ﺳـﺮداراﻧﺶ ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﻧﺒـﻮزرادان ﻛـﻪ‬ ‫رﺋﯿﺲ دژﺧﯿﻤﺎن ﻧﯿـﺰ ﺑـﻮد ﺻـﺎدر ﺷـﺪ ﻛـﻪ او را ﺑـﺮاي وﻳـﺮان ﺳـﺎﺧﺘﻦ اورﺷـﻠﯿﻢ ﻣـﺄﻣﻮر‬ ‫ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﺷــﺮح وﻳﺮاﻧــﻲ اورﺷــﻠﯿﻢ از زﺑــﺎن ارﻣﯿــﺎي ﻧﺒــﻲ ﺷــﻨﯿﺪﻧﻲ اﺳــﺖ‪» :‬و ﺻــﺪﻗﯿﺎه ﻛــﻪ در‬

‫‪m‬‬

‫اﺑﺘﺪاي ﺳﻠﻄﻨﺘﺶ ﺑﯿﺴﺖ و ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد ﻣﺪت ﻳﺎزده ﺳـﺎل ﺑـﺮ اورﺷـﻠﯿﻢ ﭘﺎدﺷـﺎھﻲ‬

‫‪co‬‬

‫ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺎدرش ﺣﻤﯿﻄﺎل دﺧﺘﺮ ﻳﺮﻣﯿﺎه)ارﻣﯿﺎه(ﻧﺒﻲ ﺑﻮد@ا و ھﺮ آﻧﭽﻪ ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ از ﻳﮫﻮﻳـﺎﻗﯿﻢ‬

‫‪e.‬‬

‫آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬در ﭘﯿﺸﮕﺎه ﺧﺪاوﻧﺪ اﻧﺠﺎم داد@ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺒﺐ ﺧﺸﻢ ﭘﺮوردﮔﺎر ﺑـﺮ اورﺷـﻠﯿﻢ‬

‫‪lin‬‬

‫و ﻳﮫﻮدا ﺑﻪ ﺣﺪي ﻣﺆﺛﺮ واﻗﻊ ﺷـﺪ ﻛـﻪ اﻳﺸـﺎن را از ﺣﻀـﻮرش رد ﻧﻤـﻮد‪ ،‬در ﺣـﺎﻟﺘﻲ ﻛـﻪ‬ ‫ﺻﺪﻗﯿﺎه ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎه ﺑﺎﺑﻞ ﻋﺎﺻـﻲ ﮔﺸـﺖ@و در روز دھـﻢ ﻣـﺎه ﺳـﺎل ﻧﮫـﻢ ﺳـﻠﻄﻨﺘﺶ‬

‫‪ab‬‬

‫واﻗﻊ ﺷـﺪ ﻛـﻪ ﻧﺒـﻮ ﻛﺪﻧﺼـﺮ ﭘﺎدﺷـﺎه ﺑﺎﺑـﻞ و ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﻟﺸـﻜﺮش ﺑـﺮ اورﺷـﻠﯿﻢ آﻣـﺪه‪ ،‬در‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺑﺮاﺑﺮش اردو زد و از ﮔﺮداﮔﺮدش ﺣﺼﺎرھﺎ ﺑﻨﺎ ﻧﻤﻮد@و ﺗﺎ ﺳﺎل ﻳﺎزدھﻢ‬ ‫)‪ .(١‬ﻣﺤﻤــﺪ ﻗــﺎﺋﻤﻲ‪ .‬ھﺨﺎﻣﻨﺸــﯿﺎن در ﺗﻮرات)اﺻــﻔﮫﺎن‪ ،‬ﺗﺄﻳﯿــﺪ‪(١٣٤٩ ،‬‬

‫‪١٠٧‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ص‪٥٤‬‬

‫‪w‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺻﺪﻗﯿﺎه ﻣﻠﻚ‪ ،‬ﺷـﮫﺮ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺻـﺮه ﺷـﺪ@در ﻣـﺎه ﭼﮫـﺎرم در ﻧﮫﻤـﯿﻦ روز از ﻣـﺎه‪ ،‬ﻗﺤﻄـﻲ‬ ‫ﺑﺤﺪي در ﺷﮫﺮ زﻳﺎدت ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺮدم وﻻﻳﺖ ﻧﺎﻧﻲ ﻳﺎﻓﺖ ﻧﺸﺪ@و ﺷﮫﺮ ﻧﻔﻮذﭘﺬﻳﺮ‬ ‫ﺷﺪ و ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺮدﻣﺎن ﺟﻨﮕﺠﻮ ﻓﺮار ﻛﺮده‪ ،‬ﺷﺒﺎﻧﻪ از ﺷﮫﺮ ﺑﻪ راه دروازه ﻣﯿﺎن دو ﺣﺼﺎر‬ ‫ﻛــﻪ ﭘﮫﻠــﻮي ﺑــﺎغ ﻣﻠــﻚ ﺑــﻮد ﺧــﺮوج ﻧﻤﻮدﻧــﺪ‪ ،‬در ﺣــﺎﻟﺘﻲ ﻛــﻪ ﻛﻠــﺪاﻧﯿﺎن ﺷــﮫﺮ را اﺣﺎﻃــﻪ‬ ‫ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﯿﺎﺑﺎن رواﻧﻪ ﺷﺪﻧﺪ@ﻟﺸﻜﺮ ﻛﻠﺪاﻧﯿﺎن ﻣﻠﻚ را ﺗﻌﺎﻗﺐ ﻧﻤﻮده ﺑـﻪ‬ ‫ﺻﺪﻗﯿﺎ در وادي ﻳﺮﻳﺤﻮ)ارﻳﺤﺎ(در ﺣﯿﻨﻲ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻟﺸـﻜﺮش از ﻧـﺰدش ﭘﺮاﻛﻨـﺪه ﺷـﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬رﺳﯿﺪﻧﺪ@و ﻣﻠﻚ را ﮔﺮﻓﺘﻪ او را در رﺑﻼه)رﺑﻠﻪ(در زﻣﯿﻦ ﺣﻤﺎة ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﭘﺎدﺷـﺎه‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺑﺎﺑﻞ آوردﻧﺪ ﻛﻪ ﺑـﻪ او ﺣﻜـﻢ ﻓﺮﻣـﻮد@و ﭘﺎدﺷـﺎه ﺑﺎﺑـﻞ ﭘﺴـﺮان ﺻـﺪﻗﯿﺎ را در ﻣـﺪﻧﻈﺮش‬ ‫ﻛﺸﺖ و ھﻤﮕﻲ ﺳﺮوران ﻳﮫﻮدا را در رﺑﻠﻪ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﺎﻧﯿﺪ@و ﭼﺸﻤﺎن ﺻـﺪﻗﯿﺎ را ﻛـﻮر‬ ‫ﻧﻤﻮد و ﭘﺎدﺷﺎه ﺑﺎﺑﻞ‪ ،‬او را ﺑﻪ زﻧﺠﯿﺮ ﺑﺴـﺘﻪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺑﺎﺑـﻞ ﻓﺮﺳـﺘﺎد و ﺗـﺎ ﻟﺤﻈـﻪ ﻣـﺮﮔﺶ در‬ ‫اﺳﺎرت ﻧﮕﻪ داﺷﺖ@در ﻣﺎه ﭘﻨﺠﻢ در دھﻢ ﻣﺎه ﻛﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺳﺎل ﻧـﻮزدھﻢ از ﺳـﻠﻄﻨﺖ‬ ‫ﻧﺒﻮ ﻛﺪﻧﺼﺮ ﭘﺎدﺷﺎه ﺑﺎﺑﻞ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺒﻮزرادان رﺋﯿﺲ ﺟﻼدان ﻛﻪ در ﺣﻀـﻮر ﻣﻠـﻚ ﻣـﻲاﻳﺴـﺘﺎد‬ ‫ﺑﻪ اورﺷﻠﯿﻢ آﻣﺪ@و ﺧﺎﻧـﻪ ﺧﺪاوﻧـﺪ و ﺧﺎﻧـﻪ ﭘﺎدﺷـﺎه را ﺳـﻮزاﻧﯿﺪ و ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﺧﺎﻧـﻪھـﺎي‬ ‫اورﺷﻠﯿﻢ را ﻳﻌﻨﻲ ھﻤﮕﻲ ﺧﺎﻧـﻪ ھـﺎي ﻋـﺎﻟﻲ را ﺑـﻪ آﺗـﺶ ﺳـﻮزاﻧﺪ@و ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﻟﺸـﻜﺮ‬ ‫ﻛﻠﺪاﻧﯿﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ رﺋﯿﺲ ﺟﻼدان ﺑﻮدﻧﺪ ھﻤﻪ ﺣﺼﺎرھﺎي اورﺷـﻠﯿﻢ را از ﮔﺮداﮔـﺮد ﺧـﺮاب‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ@و ﻧﺒﻮزرادان رﺋﯿﺲ ﺟﻼدان ﭼﻨﺪي)ﺗﻌﺪادي(از ﻓﻘﺮاي ﺧﻠﻖ و از ﺑﻘﯿﻪ ﻗﻮﻣﻲ ﻛﻪ‬

‫‪m‬‬

‫در ﺷﮫﺮ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻮدﻧﺪ و از ﻓﺮارﻳﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﺰد ﻣﻠﻚ ﺑﺎﺑﻞ ﻓﺮار ﻧﻤﻮده ﺑﻮدﻧﺪ و از ﺑﻘﯿـﻪ ﻋـﻮام‬

‫‪co‬‬

‫را ﺑــﻪ اﺳــﯿﺮي ﺑــﺮد‪@ .‬ﻧﮫﺎﻳــﺖ ﻧﺒــﻮزرادان رﺋــﯿﺲ ﺟــﻼدان ﺑﻌﻀــﻲ از ﻓﻘــﺮاي زﻣــﯿﻦ را‬

‫‪e.‬‬

‫واﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺗﺎ آﻧﻜﻪ ﺑﺎﻏﺒﺎﻧﺎن و ﻓﻼﺣﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ«)‪.(١‬‬

‫‪lin‬‬

‫ارﻣﯿــﺎي ﻧﺒــﻲ در ﻛﺘــﺎب ﻣﺮاﺛﻲ)ﻣﻨﺎﺟــﺎة(ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬ﻏــﻢ و درد و رﻧــﺞ ﺧــﻮد را‪ ،‬ﺑــﺎ ﺳــﻮز و‬ ‫ﮔﺪازي ﺑﺴﯿﺎر در اﺷﻌﺎري ﻏﻨﺎﻳﻲ اﻳﻨﭽﻨﯿﻦ ﺑﯿﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪» :‬ﺷﮫﺮي ﻛﻪ ﺧﻠﻘﺶ ﺑﺴـﯿﺎر‬

‫‪ab‬‬

‫ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻨﻔﺮد ﻧﺸﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻲﭘﻨﺎه ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪ ،‬و آﻧﻜﻪ در ﻣﯿـﺎن ﻃﻮاﻳـﻒ ﻣﻌﻈـﻢ و‬

‫‪et‬‬

‫در ﻣﯿﺎن ﻛﺸﻮرھﺎ ﺑﻪ رﻳﺎﺳﺖ ﺑﻮد ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎج ﮔـﺰار ﮔﺮدﻳـﺪه اﺳـﺖ@ﺷـﺒﺎﻧﻪ ﺑـﻪ ﺷـﺪت‬

‫‪.K‬‬

‫ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳـﺪ و اﺷـﻜﮫﺎﻳﺶ ﺑـﺮ ﮔﻮﻧـﻪھـﺎﻳﺶ ﺟـﺎري اﺳـﺖ‪ .‬از ﺗﻤـﺎﻣﻲ دوﺳـﺘﺎﻧﺶ‪،‬‬ ‫ﺗﺴــﻠﻲ دھﻨــﺪهاي ﻧﯿﺴــﺖ‪ ،‬ھﻤﮕــﻲ ﻣﺼــﺎﺣﺒﺎﻧﺶ او را ﺧﯿﺎﻧــﺖ ﻛــﺮده‪ ،‬دﺷــﻤﻨﺶ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ@ﻳﮫﻮدا ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻣﺤﻨﺖ و ﻛﺜﺮت ﺑﻨﺪﮔﻲ)اﺳﺮاء(ﻣﮫﺎﺟﺮ ﮔﺮدﻳﺪه‬

‫‪w‬‬

‫)‪ .(١‬ﻛﺘﺎب ارﻣﯿﺎي ﻧﺒﻲ‪ ،‬ﺑﺎب ‪ ٥٢‬آﻳﻪ ‪١٦ -١‬‬

‫‪١٠٨‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫اﺳﺖ و در ﻣﯿﺎن ﻃﻮاﻳﻒ ﻣﻜﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬آرام ﻧﻤﻲﮔﯿﺮد و ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﺗﻌﺎﻗـﺐ ﻛﻨﻨـﺪﮔﺎﻧﺶ در‬ ‫ﻣﯿﺎن ﺻﻌﺒﯿﮫﺎ ﺑﻪ او رﺳﯿﺪﻧﺪ@ﺟﮫﺖ ﻧﯿﺎﻣﺪن ﻛﺴﻲ ﺑﻪ ﻋﯿﺪھﺎ‪ ،‬راھﮫﺎي ﺻﯿﻮن ﻣﺤـﺰون‬ ‫اﺳﺖ و ﺗﻤﺎﻣﻲ دروازهھﺎﻳﺶ ﺧﺎﻟﻲ ﻣﺎﻧﺪه‪ ،‬ﻛﺎھﻨﺎﻧﺶ آهﻛﺸﺎن و دﺧﺘﺮان ﺑﺎﻛﺮهاش در‬ ‫رﻧﺞاﻧﺪ و ﺧﻮدش در ﺗﻠﺨﻲ اﺳﺖ‪« .‬و»ﭼﺸﻤﮫﺎﻳﻢ از اﺷﻜﮫﺎ ﺿﻌﯿﻒ ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬اﻣﻌـﺎﻳﻢ ﺑـﺮ‬ ‫ھﻢ ﻣﻲﺧﻮرد‪ ،‬ﺟﮕﺮم ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ دﺧﺘﺮ ﻗﻮﻣﻢ ﺑﻪ زﻣﯿﻦ رﻳﺨﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﯿﻨﻲ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻛﻪ ﻛﻮدﻛﺎن و ﺷـﯿﺮﺧﻮارﮔﺎن در ﻛﻮﭼـﻪھـﺎي ﺷـﮫﺮ ﻣـﺪ ھﻮﺷـﻤﻨﺪ@ﺑﻪ ﻣﺎدرھـﺎي ﺧـﻮد‬ ‫ﻣــﻲﮔﻮﻳﻨــﺪ ﻛــﻪ ﮔﻨــﺪم و ﺷــﺮاب در ﻛﺠﺎﺳــﺖ‪ ،‬ھﻨﮕــﺎﻣﻲ ﻛــﻪ ﻣﺎﻧﻨــﺪ ﻣﺠﺮوﺣــﺎن در‬ ‫ﭼﺎرﺳﻮھﺎي ﺷـﮫﺮ ﺑﯿﮫـﻮش ﻣـﻲ ﮔﺮدﻧـﺪ و ﺟﺎﻧﮫـﺎي ﺧـﻮد را در آﻏـﻮش ﻣـﺎدران ﺧـﻮد از‬ ‫دﺳﺖ ﻣﻲدھﻨﺪ‪@ .‬اي دﺧﺘﺮ اورﺷﻠﯿﻢ ﺗﺮا ﭼﻪ ﻧﺼﯿﺤﺖ دھﻢ و ﺗﺮا ﺑﻪ ﭼﻪ ﭼﯿﺰ ﺗﺸـﺒﯿﻪ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻢ‪ ،‬اي دﺧﺘﺮ ﺑﺎﻛﺮه ﺻﯿﻮن ﺗﺮا ﺑـﻪ ﻗﺼـﺪ ﺗﺴـﻠﻲ دادﻧـﺖ ﺑـﻪ ﭼـﻪ ﭼﯿـﺰ ﺑﺮاﺑـﺮ ﻧﻤـﺎﻳﻢ‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜــﻪ ﺷﻜﺴــﺘﮕﻲات ﻣﺜــﻞ درﻳــﺎ ﻋﻈــﯿﻢ اﺳــﺖ‪ ،‬ﻛﯿﺴــﺖ ﻛــﻪ ﺗــﺮا درﻣــﺎن ﻧﻤﺎﻳــﺪ‪.‬‬ ‫@ﺧﺪاوﻧﺪا‪ ،‬ﺟﻮاﻧﺎن و ﭘﯿﺮان در ﻛﻮﭼﻪھﺎ‪ ،‬ﺑﻪ زﻣﯿﻦ ﻣﻲﺧﻮاﺑﻨـﺪ‪ ،‬دﺧﺘـﺮاﻧﻢ و ﺟﻮاﻧـﺎﻧﻢ ﺑـﻪ‬ ‫ﺷﻤﺸﯿﺮ از ﭘـﺎي در آﻣـﺪهاﻧـﺪ‪ ،‬ﭼـﺮا ﻛـﻪ در روز ﻏﻀـﺐ اﻳﺸـﺎن را ﺑـﻪ ﻗﺘـﻞ رﺳـﺎﻧﺪي و‬ ‫ﺑﻲدرﻳﻎ ﻛﺸﺘﻲ«و»ﻓﺮزﻧﺪان ﻋﺰﻳـﺰ ﺻـﯿﻮن ﻛـﻪ ﺑـﺎزر ﺧـﺎﻟﺺ ﺑﺮاﺑـﺮ ﺑﻮدﻧـﺪ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧـﻪ ﻣﺜـﻞ‬

‫‪m‬‬

‫ﺳﻔﺎل ﮔﻠﯿﻦ ﻋﻤﻞ دﺳﺘﮫﺎي ﻛـﻮزهﮔـﺮ ﻣﺤﺴـﻮب ﺷـﺪﻧﺪ‪ @.‬ﺣﯿﻮاﻧـﺎت آﺑـﻲ ﭘﺴـﺘﺎﻧﮫﺎي‬

‫‪co‬‬

‫ﺧــﻮد را ﺑﯿــﺮون آورده ﺑﭽــﻪھــﺎي ﺧــﻮد را ﺷــﯿﺮ ﻣــﻲدھﻨــﺪ‪ ،‬اﻣــﺎ دﺧﺘــﺮ ﻗــﻮم ﻣــﻦ ﻣﺎﻧﻨــﺪ‬

‫‪e.‬‬

‫ﺷﺘﺮﻣﺮغ ﺑﺮي ﺑﯿﺮﺣﻢ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪@ .‬زﺑﺎن ﻣﻜﻨﺪه از ﺗﺸﻨﮕﻲ ﺑﻪ ﻛﺎﻣﺶ ﻣﻲﭼﺴـﺒﺪ‪،‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﻛﻮدﻛﺎن ﻧﺎن ﻣﻲﻃﻠﺒﻨﺪ‪ ،‬ﻟﻜـﻦ ﻛﺴـﻲ ﻧﯿﺴـﺖ ﻛـﻪ از ﺑـﺮاي اﻳﺸـﺎن ﺗﻘﺴـﯿﻢ ﻧﻤﺎﻳـﺪ‪@.‬‬ ‫ﺧﻮرﻧﺪﮔﺎن ﺗﻨﻌﻢ ﻟﺬﻳﺬ در ﻛﻮﭼﻪھﺎ ﺑﻲﻧﻮاﻳﻨﺪ و ﭘـﺮورش ﻳﺎﻓﺘﮕـﺎن ﺑـﻪ ﭘﺎرﭼـﻪھـﺎي ﻧﻔـﯿﺲ‬

‫‪ab‬‬

‫اﺑﺮﻳﺸﻤﯿﻦ‪ ،‬ﻣﺰاﺑﻞ)اﺷﻐﺎل دور رﻳﺨﺘﻲ ﻛﺜﯿﻒ(را ﺑﻐﻞ ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ‪@ .‬اي دﺧﺘـﺮ ادوم ﻛـﻪ‬

‫‪et‬‬

‫در زﻣﯿﻦ ﻋﻮص ﺳـﺎﻛﻨﻲ‪ ،‬ﻣﺴـﺮور و ﺷـﺎدﻣﺎن ﺑـﺎش]ﻧﮫﺎﻳـﺖ[آن ﻛﺎﺳـﻪ ﺑـﺮ ﺗـﻮ ﺧﻮاھـﺪ‬

‫‪.K‬‬

‫ﮔﺬﺷﺖ و ﻣﺴﺖ ﺷﺪه‪ ،‬ﻋﺮﻳﺎن ﺧﻮاھﻲ ﺷﺪ‪@« .‬و ھﻤﭽﻨـﯿﻦ»اي ﺧﺪاوﻧـﺪ‪ ،‬آﻧﭽـﻪ ﻛـﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺎ واﻗﻊ ﺷﺪ ﺑـﻪ ﺧـﺎﻃﺮدار و ﻧﮕـﺮان ﺷـﺪه‪ ،‬رﺳـﻮاﻳﻲ ﻣـﺎ را ﺑﺒـﯿﻦ‪@ .‬ﻣﯿـﺮاث ﻣـﺎ ﺑـﻪ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻏﺮﺑﯿﺎن و ﺧﺎﻧﻪھﺎي ﻣﺎ ﺑﻪ ﺑﯿﮕﺎﻧﮕﺎن ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺷﺪه اﺳـﺖ‪@« .‬ﻳﺘـﯿﻢ و ﺑـﻲﭘـﺪر ﺷـﺪﻳﻢ و‬ ‫ﻣﺎدران ﻣﺎ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﯿﻮﮔﺎن ﮔﺮدﻳﺪهاﻧﺪ‪@ .‬ﭘﺪران ﻣـﺎ ﮔﻨـﺎه ورزﻳـﺪه‪ ،‬ﻧـﺎﺑﻮد ﺷـﺪﻧﺪ و ﻣـﺎ ﺑـﺎر‬

‫‪w‬‬

‫ﮔﻨﺎھﺎن اﻳﺸﺎن را ﺑﺮ دوش ﻣﻲﻛﺸﯿﻢ‪@ .‬ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺑﺮ ﻣﺎ ﻣﺴـﻠﻄﺎﻧﺪ و ﻧﺠـﺎت دھﻨـﺪهاي‬ ‫ﻣﺎ را از دﺳﺖ اﻳﺸﺎن ﻧﯿﺴﺖ‪@ .‬ﻧـﺎن ﺧـﻮد را ﺑـﺎ ﺑـﻪ ﺧﻄـﺮ اﻧـﺪاﺧﺘﻦ ﺟـﺎن ﺧـﻮﻳﺶ ﺑـﻪ‬ ‫ﺳﺒﺐ ﺷﻤﺸﯿﺮ از ﺑﺎدﻳﻪ ﻧﺸﯿﻨﺎن ﺑﻪ دﺳﺖ آوردﻳﻢ‪@ .‬ﭘﻮﺳﺖ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺳـﻮﺧﺘﮕﻲ‬ ‫ﺣﺎﺻﻞ از ﻗﺤﻄـﻲ ﻣﺜـﻞ ﺗﻨـﻮر ﺳـﯿﺎه ﻓـﺎم اﺳـﺖ‪@ .‬زﻧـﺎن را در ﺻـﯿﻮن و دﺧﺘـﺮان را در‬ ‫ﺷﮫﺮھﺎي ﻳﮫﻮدا ﻣﻔﺘﻀﺢ‬ ‫‪١٠٩‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻛﺮدﻧﺪ@ﺟﻮاﻧﺎن را ﺑﻪ ﻃﺎﺣﻮﻧﻪ)ﺳـﻨﮓ آﺳﯿﺎب(ﻛﺸـﻲ ﺑﺮداﺷـﺘﻨﺪ و ﭘﺴـﺮان در زﻳـﺮ ﺑـﺎر‬ ‫ھﯿﺰم اﻓﺘﺎن و ﺧﯿﺰاناﻧﺪ‪ .‬ﻣﺴﺮوري دل ﻣﺎ ﻣﻌﺪوم و ھﺮوﻟﻪ)ﭘﻮﻳﻪ(ﻣﺎ ﺑﻪ ﻧﻮﺣﻪﮔﺮي ﻣﺒﺪل‬ ‫اﺳﺖ‪@ .‬ﺗﻮ اي ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺎ اﺑﺪ ﺟﺎوداﻧﻲ و ﻛﺮﺳﻲات ﺑﻪ ﮔﺮدش اﺳﺖ@ﭼﺮا ﻣﺎ را ھﻤﻪ‬ ‫وﻗﺖ ﻓﺮاﻣﻮش ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻲ و ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن واﻣﻲ ﮔﺬارﻳﻤﺎن@اي ﭘﺮوردﮔﺎر‪ ،‬ﻣـﺎ را ﺑـﻪ‬ ‫ﺧﻮدت ﺑﺮﮔﺮدان‪ ،‬ﺗﺎ ﻛﻪ ﺑﺎزﮔﺮدﻳﻢ و روزﮔﺎران را ھﻤﭽﻮن ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺑﻨﻤـﺎ@ ﻣﮕـﺮ ﻣـﺎ‬ ‫را ﺑﺎﻟﻜﻞ رد ﻧﻤﻮدهاي و ﺑﺮ ﻣﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺣﺪ ﻏﻀﺒﻨﺎك ﮔﺮدﻳﺪهاي)‪@«.(١‬‬ ‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﺮاﺛﻲ ارﻣﯿﺎه‪ ،‬ﺳﺮودھﺎي ﺷﻌﺮﮔﻮﻧﻪ اﺷﻌﯿﺎ‪ ،‬و ﻧﯿﺰ ﺳﺨﻨﺎن داﻧﯿﺎل ﻧﺒﻲ ھﻤـﻪ‬ ‫ﺑﯿﺎن ﻛﻨﻨﺪه اﺳﺎرت ﻳﮫﻮد و وﻳﺮاﻧﻲ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻘـﺪس و ﻧﻮﻳـﺪ دھﻨـﺪه ﻇﮫـﻮر ﻣﻨﺠـﻲ ﻧﺠـﺎت‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﻲ ھﺎي اﻳـﻦ اﻧﺒﯿـﺎء ﻛـﻪ ﻏﺎﻟﺒـﺎ در ﻏﺮﺑـﺖ ﻗـﺪس ﺻـﻮرت ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺑـﻪ‬

‫‪m‬‬

‫ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﺸﺎن دﭼﺎر رؤﻳﺎ و ﺧﻠﺴﻪ ﻣﻲﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫)‪ .(١‬ﻣﻨﺎﺟﺎت ﻳﺮ ﻣﯿﺎه ﻓﺼﻞ اول آﻳﻪ ‪ ٤ -١‬و ﻓﺼﻞ دوم آﻳﻪ ‪ ١٣ -١١‬و ‪ ٢١‬و‬

‫‪١١٠‬‬

‫‪et‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﭼﮫﺎرم آﻳﻪ ‪ ٥ -٢‬و ‪ ٢١‬و ﻓﺼﻞ ‪ ٥‬آﻳﻪ ‪ ١٣ ،١١ -٨ ،٣ -١‬و ‪ ١٥‬و ‪٢١‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪.K‬‬ ‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪١١١‬‬

‫‪..................................................................................................... .......‬‬ ‫‪١١٢‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻛﻮروش و اورﺷﻠﯿﻢ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫از اوﻟـﯿﻦ اﺳـﺎرت ﻳﮫـﻮد و ﺗﺴـﺨﯿﺮ اورﺷـﻠﯿﻢ ﺑـﻪ دﺳـﺖ)ﺗﯿﮕﻠﺖ ﭘﯿﻠﺴـﺮ(و ﺣﻤﻠـﻪ دوم‪،‬‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻠﻤﻨﺼﺮ)ﺷﻠﻤﻨﺎﺻﺮ(و وﻳﺮاﻧﻲ ﺳﻮم ﻛﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺑﺨﺘﻨﺼﺮ در ﺳـﻪ ﻧﻮﺑـﺖ روي‬ ‫داد ﺟﻤﻌﺎ ﻣﺪت ﻳﻜﺼﺪ و ﺷﺼـﺖ ﺳـﺎل و وﻳﺮاﻧـﻲ و ﺳـﻜﻮت اورﺷـﻠﯿﻢ ﻛـﻪ ﺑـﻪ دﺳـﺖ‬ ‫ﺑﺨﺘﻨﺼــﺮ در ﺳــﺎل ‪٥٨٦‬ق‪.‬م اﻧﺠــﺎم ﮔﺮﻓــﺖ‪ ،‬ﺑــﻪ ﺗﻨﮫــﺎﻳﻲ ﻣــﺪت ھﻔﺘــﺎد ﺳــﺎل ﺑــﻪ ﻃــﻮل‬ ‫اﻧﺠﺎﻣﯿﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺧﺎﻣﻮﺷﻲ و وﻳﺮاﻧﻲ ﻛﻪ در ﮔﻔﺘﺎر ﭘﯿﺎﻣﺒﺮاﻧﻲ ﭼﻮن ارﻣﯿﺎ و ﺣﺰﻗﯿﺎل و دﻳﮕﺮان ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻏﻢ اﻧﮕﯿﺰي ﻳﺎد ﺷﺪه‪ ،‬ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺳﺮﻛﺸﻲ و ﻋﺼﯿﺎن ﻗـﻮم اﺳـﺮاﺋﯿﻞ و ﺑـﻲﻗﯿـﺪي و ﻋـﺪم‬ ‫اﻃﺎﻋــﺖ از ﻳﮫــﻮه و دور ﺷــﺪن از آﻳــﯿﻦ ﻣﻮﺳــﻲ ﺗﻮﺳــﻂ ﭘﺎدﺷــﺎھﺎن ﻣﺘﻤــﺮدي ﭼــﻮن‬ ‫ﻳﮫﻮﻳﺎﻛﯿﻦ‪ ،‬ﻳﮫﻮﻳﺎﻗﯿﻢ و ﺻﺪﻗﯿﺎ ﺑﻮد‪ .‬از ﻃﺮﻓﻲ ﭼﻮن ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ھﻤﺎن ﮔﻮﻧـﻪ ﻛـﻪ‬

‫‪m‬‬

‫ذﻛﺮ ﺷﺪ‪ ،‬داراي آب و ھﻮاﻳﻲ ﻣﺴﺎﻋﺪ و زﻣﯿﻨﮫﺎي ﺑﺎرور و ﺟﻨﮕﻠﮫﺎي اﻧﺒﻮه ﺑﻮد‪ ،‬و ﻧﯿـﺰ از‬

‫‪co‬‬

‫ﻟﺤﺎظ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣﻜﺎﻧﻲ و ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑـﯿﻦ آﺳـﯿﺎ و اﻓﺮﻳﻘـﺎ و ﻣﺼـﺮ و ﺟﺰﻳـﺮة اﻟﻌـﺮب و‬

‫‪e.‬‬

‫ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬از آﻏﺎز ﺗﺎﻛﻨﻮن ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻣﻮرد ﺗﮫﺎﺟﻢ و دﺳﺖ اﻧـﺪازي ﻗﺪرﺗﻤﻨـﺪان‬

‫‪lin‬‬

‫و ﺗﻮﺟﻪ اﻗﻮام و ﻣﻠﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬و ھﻤﯿﺸﻪ ﻗﺒﺎﻳـﻞ و ﻃﻮاﻳـﻒ و ﻣﻠـﻞ ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬ ‫آرزو ﻣﻲﻛﺮده اﻧﺪ در ﺳﺮزﻣﯿﻨﻲ آﻧﭽﻨـﺎن ﺑـﺎرور و ﺣﺎﺻـﻠﺨﯿﺰ و ﺧـﻮش آب و ھـﻮا زﻧـﺪﮔﻲ‬

‫‪ab‬‬

‫ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬و ﺷﺎﻳﺪ اﻧﮕﯿﺰه ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ ﺑﺮاي ﮔﺴﯿﻞ ﻗﻮم ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ آن ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻧﯿﺰ ھﻤﯿﻦ‬

‫‪et‬‬

‫ﺑﻮده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﻮﺳﻲ‪ ،‬ﻗﻮم ﺧﻮد را ﺑﺎ وﻋﺪه رﺳـﯿﺪن ﺑـﻪ ارض ﻣﻮﻋـﻮد و ﺳـﺮزﻣﯿﻨﻲ‬

‫‪.K‬‬

‫ﻛﻪ ﺟﻮي ﺷﯿﺮ و ﻋﺴﻞ در آن روان اﺳﺖ از ﻣﺼﺮ ﻛﻮﭼﺎﻧﯿﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻧﯿﺰ ﺣﺎﺋﺰ اھﻤﯿـﺖ‬ ‫ﺑﺴﯿﺎر اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ورود ﻗﻮم ﻳﮫﻮد ﻳﺎ ﺑﻨﻲاﺳـﺮاﺋﯿﻞ ﺑـﻪ ﺳـﺮزﻣﯿﻦ ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ‪ ،‬در ﭼﮫـﺎر‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺻﺪ و ھﺸﺘﺎد ﺳﺎل ﭘﯿﺶ از ﺑﻨﺎي ﻗﺪس و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ھﺰار و ﺳﯿﺼﺪ ﭘﯿﺶ از ﻣﯿﻼد ﻣﺴـﯿﺢ‬ ‫ﺑﻪ راھﻨﻤﺎﻳﻲ ﻳﻮﺷﻊ ﺑﻦ ﻧﻮن‪ ،‬اﻳﻦ‬

‫‪w‬‬

‫‪١١٣‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺳﺮزﻣﯿﻦ روي ﺧﻮﺷﻲ و آراﻣﺶ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﻧﺪﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺎ اﻣﺮوز ﻧﯿﺰ ﻛـﻪ ﺣـﺪود ﺳـﻪ‬ ‫ھﺰار و ﺳﯿﺼﺪ ﺳﺎل از اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا ﻣﻲﮔـﺬرد‪ ،‬ھﻨـﻮز ﺳـﺮزﻣﯿﻦ ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ ﺑـﻪ آراﻣـﺶ و‬ ‫ﺳﻼﻣﺖ ﻧﮕﺮاﻳﯿﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﻧﺒﻮ ﻛﺪﻧﺼﺮ ﻛﻪ در ﺳـﺎل ‪٥٦٢‬ق‪.‬م اﺗﻔـﺎق اﻓﺘـﺎد‪ ،‬اﺳـﺎرت ﻳﮫـﻮد و وﻳﺮاﻧـﻲ‬ ‫اورﺷﻠﯿﻢ ﭘﺎﻳﺎن ﻧﯿﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺗﺎ زﻣﺎن ﻓﺮزﻧﺪان و ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﺎن او ﻧﯿﺰ دوام داﺷﺖ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮان ﻳﮫﻮد‪ ،‬ھﻤﭽﻮن ارﻣﯿﺎ ﺣﺰﻗﯿﺎل]‪ [١‬اﺷـﻌﯿﺎ]‪ [٢‬داﻧﯿـﺎل]‪ [٣‬و ﺣﺒﻘـﻮق]‪[٤‬ﻛـﻪ ﺧـﻮد‬ ‫ﺷــﺮﻳﻚ و رﻓﯿــﻖ اﺳــﺎرت ﻳﮫــﻮد و ﻧــﺎﻇﺮ ﺑــﺮ وﻳﺮاﻧــﻲ اورﺷــﻠﯿﻢ ﺑﻮدﻧــﺪ‪ ،‬آﻣــﺪن و ﻇﮫــﻮر‬ ‫ﻣﺴﯿﺤﻲ ﻧﺠﺎت ﺑﺨﺶ و ﻣﻨﺠﻲ و رھﺎﻧﻨﺪه را‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﻮم ﻳﮫﻮد ﺑﺸﺎرت ﻣﻲدادﻧﺪ‪.‬‬ ‫آﻧﺎن اﻧﺪوه و ﻣﺎﺗﻢ ﻗﻮم را ﺑﺎ ﺳﺨﻨﺎن ﻧﻐﺰ و ﻛﻠﻤﺎت دﻟﻨﺸﯿﻦ ﺷﻌﺮ ﮔﻮﻧﻪ و ﺑـﺎ دﻟـﺪارﻳﮫﺎي‬ ‫ﺣﻜﯿﻤﺎﻧﻪ ﺗﺴﻜﯿﻦ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬آﻧﮫﺎ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨـﻲ ﻛـﺮده ﺑﻮدﻧـﺪ ﻛـﻪ ﻗـﻮم‪ ،‬ھﻔﺘـﺎد ﺳـﺎل ﺑـﻪ‬ ‫ﺑﻨﺪﮔﻲ ﺑﺎﺑﻞ ﺧﻮاھﺪ اﻳﺴﺘﺎد‪ ،‬و اﻳﻦ ﻣﺪت‪ ،‬ﻛﯿﻔﺮ ﮔﻨﺎھﺎﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﻮم و ﭘﺎدﺷﺎھﺎن آﻧﮫﺎ‬ ‫ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺮودھﺎي ارﻣﯿﺎ و اﺷـﻌﯿﺎ و ﻧـﺎﺣﻮم]‪[٥‬و دﻳﮕـﺮ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮان ﺑﻨـﻲاﺳـﺮاﺋﯿﻞ در ﻛﺘـﺎب ﻋﮫـﺪ‬ ‫ﻋﺘﯿﻖ ﺿﺒﻂ اﺳﺖ‪ .‬آﻧﺎن ﺑﻪ ھﻨﮕـﺎم اﺳـﺎرت ﻳﮫـﻮدا‪ ،‬در ﺑﺎﺑـﻞ ﭘﯿﺸـﮕﻮﻳﻲ ﻛـﺮده و ﻣـﮋده‬

‫‪m‬‬

‫داده ﺑﻮدﻧــﺪ ﻛــﻪ دوران اﺳــﺎرت و آوارﮔــﻲ ﭘﺎﻳــﺎن ﺧﻮاھــﺪ ﻳﺎﻓــﺖ‪ .‬و ﺧﺪاوﻧــﺪ‪ ،‬ﻛﺴــﻲ را‬

‫‪co‬‬

‫ﺑﺮﺧﻮاھﺪ اﻧﮕﯿﺨﺖ ﺗﺎ ﻣﺮدم را از اﺳﺎرت رھﺎﻳﻲ ﺑﺨﺸﺪ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫در ھﻤﯿﻦ زﻣﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﻮروش ﭘﺎدﺷﺎه ھﺨﺎﻣﻨﺸـﻲ‪ ،‬از ﻣﺸـﺮق زﻣـﯿﻦ ﻇﮫـﻮر ﻛـﺮد و‬

‫‪lin‬‬

‫ﺳﺮزﻣﯿﻨﮫﺎ را ﻳﻜﻲ ﭘﺲ از دﻳﮕﺮي ﻣﺴﺨﺮ ﺧﻮد ﺳﺎﺧﺖ؛ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮان ﻳﮫـﻮد از اﻳـﻦ ﭘـﯿﺶ‪-‬‬ ‫آﻣﺪ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدﻧﺪ و ﻧﺠﺎت ﺧﻮد را ﺑﻪ دﺳﺖ ﻛﻮروش]‪[٦‬ﭘﯿﺶﺑﯿﻨـﻲ ﻣـﻲﻛﺮدﻧـﺪ ﻗـﻮم‬

‫‪ab‬‬

‫ﻳﮫﻮد ﻃﻠﯿﻌﻪ آزادي ﺧﻮﻳﺶ را درﻳﺎﻓﺖ و ﻧﺒﻮ ﻛﺪﻧﺼﺮ ﻧﯿﺰ ﻛﻪ‪ ،‬ﺧﻮد روزي‪ ،‬ﻣﻘﺘﺪرﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮد‬

‫‪et‬‬

‫روي زﻣﯿﻦ ﺑﻮد و ﻇﮫﻮر ﻣﺮدي از ﭘﺎرس و ﺷﻜﺴﺖ ﺑﺎﺑـﻞ و آﺷـﻮر را ﭘـﯿﺶﺑﯿﻨـﻲ ﻛـﺮده‬

‫‪.K‬‬

‫ﺑﻮد‪ ،‬در اواﺧﺮ ﻋﻤـﺮ دﭼـﺎر ﺟﻨـﻮن و ﺑـﺪﻓﺮﺟﺎﻣﻲ اﻋﻤـﺎل و رﻓﺘـﺎر ﻗﺴـﺎوت آﻣﯿـﺰ ﺧـﻮﻳﺶ‬ ‫ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻛﻮروش ﻛﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺳﻨﻦ و آداب و ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﺴﻠﻂ ﺑـﺮ ﺟﺎﻣﻌـﻪ اﻳﺮاﻧـﻲ آن زﻣـﺎن رﺷـﺪ و‬ ‫ﭘﺮورش ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻧﻮه دﺧﺘﺮي»اﻳﺸﺘﻮوﻳﮕﻮ«ﭘﺎدﺷﺎه ﻣﺎد‪ ،‬ﺑﻮد‪ ،‬در ‪٥٥٩‬ق‪.‬م ﺑـﻪ ﭘﺎدﺷـﺎھﻲ‬

‫‪w‬‬

‫اﻧﺸﺎن رﺳﯿﺪ و ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ ﺳﺮان ﻗﺒﺎﻳﻞ ﭘﺎرﺳﻲ را در زﻳﺮ ﻓﺮﻣﺎن ﺧﻮد ﻣﺘﺤﺪ‬ ‫‪١١٤‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻛﺮد و ﺑﺎ»ﻧﺒﻮﻧﯿﺪوس«ﺑﺎﺑﻠﻲ ﭘﯿﻤﺎن اﺗﺤﺎد ﺑﺴﺖ در ‪٥٥٣‬ق‪.‬م ﻋﻠﯿـﻪ دوﻟـﺖ ﻣـﺎد ﻃﻐﯿـﺎن‬ ‫ﻛــﺮد و آن را زﻳــﺮ ﻓﺮﻣــﺎن دوﻟــﺖ ﭘــﺎرس در آورد)‪٥٥٠‬ق‪.‬م(او‪ ،‬ارﻣﻨﺴــﺘﺎن‪ ،‬ﻣــﺘﻦ ﻋﺒــﺮي‬ ‫ﻓﺮﻣﺎن ﻛﻮروش ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا ﻛـﻪ در ﻛﺘـﺎب ﻋـﺰدا ]‪[٧‬ﺑـﺎب اول آﻣـﺪه اﺳـﺖ‪،‬‬ ‫ﻋﺰرا ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻛﻮروش ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫)اﺧﺬ ﻣﺘﻦ از ﻛﺘﺎب ﺻﺒﺢ اﻣﯿﺪ(‬ ‫ﺳﻮرﻳﻪ‪ ،‬ﻟﯿﺪي)ﻟﻮدﻳﺎ(]‪[٨‬و ﻓﺮﻳﮕﯿـﺎ]‪[٩‬را ﺗﺼـﺮف و ﺿـﻤﯿﻤﻪ ﺧـﺎك ﭘﮫﻨـﺎور اﻳـﺮان ﺳـﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫آﻧﮕﺎه از ﺷﻤﺎل ﺗﺎ رودﺧﺎﻧﻪ ﺳﯿﺤﻮن و از ﻣﺸﺮق و ﺟﻨﻮب ﺗﺎ ﺳﻨﺪ ﭘﯿﺶ رﻓﺖ و در ﺑﮫـﺎر‬ ‫ﺳﺎل ‪٥٣٩‬ق‪.‬م ﻗﺼﺪ ﺗﺴﺨﯿﺮ ﺑﺎﺑﻞ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ از رودﺧﺎﻧﻪ دﺟﻠﻪ‪ ،‬از ﺳـﺪي‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺨﺘﻨﺼﺮ ﺑﺮ روي آن ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﮕﺬرد‪ ،‬دﺳﺘﻮر داد آب رودﺧﺎﻧﻪ دﺟﻠﻪ و دﻳﺎﻟـﻪ]‪[١٠‬را‬ ‫ﺑﺮﮔﺮداﻧﻨﺪ ﺗﺎ او و ﺳﭙﺎھﯿﺎﻧﺶ از اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا ﮔﺬﺷﺘﻪ وارد ﺑﯿﻦ اﻟﻨﮫﺮﻳﻦ‬ ‫)‪((Ezra. (١‬‬

‫‪١١٥‬‬

‫‪m‬‬

‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪e.‬‬

‫در آن زﻣﺎن ﺑﺮ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﺑﺎﺑﻞ ﻣﺮدي ﺑﻪ ﻧﺎم»ﻧﺒﻮﻧﯿـﺪ«)ﻧﺒﻮﻧﯿﺪوس(ﻓﺮزﻧـﺪ ﻛﺎھﻨـﻪ ﺳـﯿﻦ‪،‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﺧﺪاي ﻣﺎه ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣـﻲﻛـﺮد]‪[١١‬ﻛـﻮروش ﻧﺒﻮﻧﯿـﺪ را ﻣﻄﯿـﻊ و ﻣﻐﻠـﻮب ﺧـﻮد ﺳـﺎﺧﺖ و‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﺷـﮫﺮ ﺑﺎﺑـﻞ را ﻛـﻪ ﺑﺰرﮔﺘـﺮﻳﻦ ﻣﺮﻛـﺰ ﻗــﺪرت روي زﻣـﯿﻦ در آن روزﮔـﺎر ﺑـﻮد ﻣﺴـﺨﺮ ﺧــﻮد‬

‫‪et‬‬

‫ﻓﺮزﻧﺪ ﻧﺒﻮﻧﯿﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎم»ﺑﺎﻟﺘﺎزار« ﻳﺎ ﺑﻠﺸﺼﺮ]‪[١٢‬ﻛـﻪ ﺟـﻮاﻧﻲ ﺳـﺮﻛﺶ و ﻣﻐـﺮور و ﻃـﺎﻏﻲ‬

‫‪.K‬‬

‫ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﯿﺶ از رﺳﯿﺪن ﻛﻮروش ﺑﻪ ﺑﺎﺑﻞ‪ ،‬و ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﭘﺸـﺖ دروازهھـﺎي ﺑﻠﻨـﺪ ﺷـﮫﺮ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺑﻮد‪ ،‬در ﻣﮫﻤﺎﻧﻲ ﻋﻈﯿﻤﻲ ﻛﻪ در ﻛﺎخ ﺧﻮد ﺗﺮﺗﯿﺐ داده ﺑﻮد‪ -‬و در ﺗﻮرات ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﮫﻤﺎﻧﻲ‬ ‫ﺑﻠﺸﺼﺮ‪ -‬ﺑﺎﻟﺘﺎزار‪ -‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪ -‬ﭘﺎدﺷﺎه و ﻣﺮدم ﭘﺎرس را ﺳﺮزﻧﺶ و ﺗﻤﺴﺨﺮ ﻧﻤﻮد‪ ،‬اﻣـﺎ‬

‫‪w‬‬

‫ﻃﺒﻖ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯿﮫﺎي داﻧﯿﺎل ﻧﺒﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻟﺘﺎزار و ﻧﺒﻮﻧﯿﺪ ھﺮ دو ﻣﻐﻠﻮب ﻛﻮروش ﺷﺪﻧﺪ و ﺳﭙﺎه‬ ‫اﻳﺮان ﻓﺎﺗﺤﺎﻧﻪ وارد ﺑﺎﺑﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﻛﻮروش در ﺑﺎﺑﻞ ﺑﻪ ﻣـﺮدم آﺳـﯿﺒﻲ ﻧﺮﺳـﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺎﻧـﻪھـﺎ را‬ ‫وﻳﺮان ﻧﺴﺎﺧﺖ‪ ،‬اﻣـﻮال ﻣـﺮدم را ﺑـﻪ ﻏـﺎرت ﻧﺒـﺮد‪ ،‬ﺑـﻪ دﻳـﻦ و آﻳـﯿﻦ و ﻧـﺎﻣﻮس و آداب و‬ ‫رﺳﻮم ﻣﺮدم ﺑﺎﺑﻞ ﻟﻄﻤﻪاي وارد ﻧﻜﺮد و ﺑﻲاﺣﺘﺮاﻣﻲ ﻧﻨﻤﻮد‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﻛﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﻛﻮروش ﻳﻌﻨﻲ ﻓﺮﻣﺎن آزادي ﻣﻠﺘﮫﺎ‪ ،‬ﺑﺮ روي آن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬در‬ ‫ﭼﮫﻞ ﺳﻄﺮ ﺑﻪ زﺑﺎن و ﺧﻂ ﺑـﺎﺑﻠﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ در ﺳـﺎل ‪ ١٨٧٨‬ﻣـﯿﻼدي‪ ،‬در ﻛﺎوﺷـﮫﺎي‬ ‫وﻳﺮاﻧﻪ ھﺎي ﺑﺎﺑﻞ ﺑﺪﺳـﺖ آﻣـﺪه و اﻳﻨـﻚ ﻳﻜـﻲ از اﺳـﻨﺎد و ﻣـﺪارك ﮔﺮاﻧﺒﮫـﺎ و ﻧـﺎدر ﻣـﻮزه‬ ‫ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﯿﺎ ﺑﺸﻤﺎر ﻣﻲرود‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎن ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﻧﺨﺴـﺘﯿﻦ اﻋﻼﻣﯿـﻪ واﻗﻌـﻲ ﺣﻘـﻮق ﺑﺸـﺮ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺟﮫﺎن ﺗﻮﺳﻂ اﻳﻦ ﻣﺮد ﺑﺰرگ ﺻﺎدر ﺷﺪه اﺳﺖ)‪.(١‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻧﯿﺰ ﻗﺎﺑﻞ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻮروش ﻧﻪ ﺗﻨﮫﺎ ﺑﻪ ﻳﮫﻮدﻳـﺎن‪ ،‬ﻣﮫﺮﺑـﺎﻧﻲ و آﻧـﺎن را آزاد‬ ‫ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ او ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﻠﺘﮫﺎ و ﻧﮋادھﺎ و اﻗﻮام ﺑﻪ دﻳـﺪه اﺣﺘـﺮام ﻣـﻲﻧﮕﺮﻳﺴـﺖ و ھـﯿﭻ‬ ‫ارﺟﺤﯿﺘﻲ را ﺑﺮاي ﻗﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ از دﻳﮕﺮي ﻗﺎﻳﻞ ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫»ﻛﻮروش ﺑﺎ ھﻤﻪ ﻣﻠﺘﮫﺎ ﻣﮫﺮﺑﺎن و دادﮔﺮ ﺑﻮد‪ ،‬درﺑـﺎره ﺑﻨـﻲاﺳـﺮاﺋﯿﻞ ھـﻢ ھﻤـﺎن ﻛـﺮده‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺳﯿﺮان دﻳﮕﺮ اﻧﺠﺎم داد‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ھﻤﮕﺎن آزادي ﺑﺨﺸﻮد و‬ ‫)‪ .(١‬ر‪ .‬ك ھﺨﺎﻣﻨﺸــــﯿﺎن در ﺗــــﻮرات‪ .‬ص ‪ ٩٠‬و ﻧﯿــــﺰ ﻛﺘــــﺎب ﺣﺴــــﻦ‬ ‫ﭘﯿﺮﻧﯿﺎ)ﻣﺸﯿﺮ اﻟﺪوﻟـﻪ(‪ .‬ﻛـﻮرش ﻛﺒﯿـﺮ در ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ اﻳـﺮان ﺑﺎﺳـﺘﺎن ده ﺟﻠـﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺘﺎب دوم‪) .‬ﺗﮫﺮان‪ ،‬ﺟﯿﺒﻲ‪(١٣٤٤ ،‬ص ‪ ٣٨٥‬و ‪ ٣٨٦‬و ﻛﺘﺎب‪ ،‬ا‪ .‬ت اوﻣﺴﺘﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﺎھﻨﺸﺎھﻲ ھﺨﺎﻣﻨﺸﻲ‪ .‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻘﺪم‪) .‬ﺗﮫﺮان‪ ،‬اﻣﯿﺮ ﻛﺒﯿﺮ‪،‬‬

‫‪m‬‬

‫‪(١٣٥٧‬ص‪٧٣ -٧١‬‬

‫‪co‬‬

‫‪١١٦‬‬

‫‪e.‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪lin‬‬

‫آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ از آﻧـﺎن ﺑـﻪ ﻏـﺎرت ﺑـﻪ ﺑﺎﺑـﻞ ﺑـﺮده ﺑﻮدﻧـﺪ ﺑـﻪ آﻧـﺎن ﺑﺎزﮔﺮداﻧﯿـﺪ‪ .‬و آﺳـﺎﻳﺶ و‬

‫‪ab‬‬

‫آراﻣﺶ آﻧﮫﺎ را ﺑﺎ ھﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻤﻜﻲ ﭘﺪﻳﺪ آورد‪ .‬و در اﻧﺠﺎم آن‪ ،‬دوﺳﺘﻲ و ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ ﻧﮋاد‬ ‫و آﻳﯿﻦ وﻳﮋهاي ﺧﻮاﺳﺖ او ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﮫﺮﺑﺎﻧﻲ او ﻛﻪ»ﻓـﺮوزه ﺧﺸـﺘﺮا« )ﺷـﮫﺮ ﺧـﺪا(و ﻓـﺮ و‬

‫‪et‬‬

‫ﺷﻜﻮه اﻳﺰدي و ارﻣﺌﺘﻲ )دوﺳﺘﺪاري(ﻛﻪ از دﻟﺪادﮔﻲ و ﻣﮫـﺮ و ﭘﯿﻮﻧـﺪ ھﻤـﻪ ﻣﺮدﻣـﺎن و‬

‫‪.K‬‬

‫آﻓﺮﻳﺪﮔﺎن ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﺮاي ھﻤﮕﺎن ﻳﻜﺴﺎن ﺑﻜﺎر رﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ‪»(١)« .‬ﺷـﺎﻳﺪ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺳﭙﺎس ﮔﺰاري ﻣﻠﺘﮫﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻳﺎدﮔﺎر ﻧﻤﺎﻧﺪه و ﻳﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺎ ﻧﺮﺳﯿﺪه اﺳﺖ‪ ،‬و ﺗﻨﮫﺎ‬ ‫از ﺳﭙﺎس ﺑﺎﺑﻠﯿﮫﺎ و ﻳﮫﻮدﻳﺎن ﻧﻮﺷﺘﻪھﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻣﺎﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪(٢)«.‬‬

‫‪w‬‬

‫در ﺗﻮرات ﭘﯿﺎﻣﺒﺮان و اﻧﺒﯿﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ اﺷﻌﯿﺎ‪ ،‬ارﻣﯿﺎ و داﻧﯿﺎل‪ ،‬درﺑﺎره ﻇﮫﻮر ﻛـﻮروش ﻧﺠـﺎت‪-‬‬ ‫دھﻨﺪه‪ ،‬ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯿﮫﺎﻳﻲ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬و ﺣﺘﻲ او را ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺧﺪا و ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘـﻪ ﻳﮫـﻮه ﺧـﺪاي‬ ‫اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑﺸﻤﺎر ﻣﻲآوردﻧﺪ‪ » ،‬ﺑـﻮﻳﮋه ﻛـﻪ ﻛـﺮدار و رﻓﺘـﺎر دادﮔﺮاﻧـﻪ و ﻛـﺮدار ﻧﯿـﻚ او‪ ،‬ﺑـﻪ‬ ‫ﺧـــﻮﺑﻲ او را آﺳـــﻤﺎﻧﻲ و ﺑﯿﻤﺎﻧﻨـــﺪ ﻛـــﺮده ﺑـــﻮد‪ .‬ﻛﺸﻮرﮔﺸـــﺎﻳﻲ او‪ ،‬ﺑـــﺎ ﻣﮫﺮﺑـــﺎﻧﻲ و‬ ‫ﻧﯿﻚاﻧﺪﻳﺸﻲ و ﻧﯿﻚ رﻓﺘﺎرياش‪ ،‬ﺟﺪاﻳﻲ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﻨﺠﺶ رﻓﺘﺎر ﻧﯿﻚ و ﺧﺪاﻳﻲ او ﺑـﺎ‬ ‫ددﻣﻨﺸﯿﮫﺎي ﭘﺎدﺷﺎھﺎن ﺧﻮﻧﺨـﻮار و ﺧـﻮﻧﺮﻳﺰ و ﻏـﺎرﺗﮕﺮ و وﻳﺮاﻧﮕـﺮ آﺷـﻮر و ﺑﺎﺑـﻞ‪ ،‬ﭼﻨـﺎن‬ ‫درﺧﺸـﻨﺪﮔﻲ و ﺑـﺮ ﺟﺴــﺘﮕﻲ وﻳـﮋهاي ﺑــﻪ او ﻣـﻲﺑﺨﺸــﯿﺪ ﻛـﻪ‪ ،‬ﺑــﻲاﺧﺘﯿـﺎر دوﺳــﺖ و‬ ‫دﺷﻤﻦ‪ ،‬او را ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻧﯿﻜﻲ و راﺳﺘﻲ و آزادي ﻣﻲﺷـﻤﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻠﺘﮫـﺎي آن روز ﻧـﻪ ﺗﻨﮫـﺎ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎن او را ﭘﺬﻳﺮﻧﺪه ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺷﯿﻮه ﻣﺮدﻣﺪاري او‪ ،‬آرزوي آﻧﮫﺎ ﺑﻮد‪ .‬درﺳـﺖ اﺳـﺖ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻛــﻪ ﻣﻠﺘﮫــﺎ در ﺑﺮاﺑــﺮ ﻧﯿــﺮوي ﺑﯿﻜــﺮان او ﺗﺴــﻠﯿﻢ ﺷــﺪﻧﺪ‪ ،‬وﻟــﻲ اﻳــﻦ ﺗﺴــﻠﯿﻢ در ﺑﺮاﺑــﺮ‬ ‫ﺳﺨﺘﺪﻟﻲ و ﺳﺘﻤﮕﺮي ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺗﺴﻠﯿﻢ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﮫﺮﺑﺎﻧﻲ و ﺑﺰرﮔـﻮاري ﻛـﻮروش ﺑـﻮد‬ ‫ﻛــﻪ ﺑــﻪ آﻧﮫــﺎ آﺳ ـﺎﻳﺶ و آزادي و زﻧــﺪﮔﻲ ﺷــﺮاﻓﺘﻤﻨﺪاﻧﻪ ﻣــﻲﺑﺨﺸــﯿﺪ)ﭼﻪ(او ﻣﺴــﯿﺢ‬ ‫رھﺎﻳﻲ ﺑﺨﺶ روزﮔﺎر ﻛﮫﻦ ﺑﻮد‪(٣)«.‬‬ ‫»ﺧﺪاوﻧﺪ در ﺣﻖ ﻣﺴﺢ ﻛﺮده ﺧﻮد ﻛﻮرش ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻣﻦ او را ﺑـﻪ ﻗﺼـﺪ‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ ﻃﻮاﺋﻒ از ﺣﻀﻮرش ﻣﻐﻠﻮب ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ دﺳﺖ راﺳﺘﺶ ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬ﭘﺲ ﻛﻤﺮﮔﺎه ﻣﻠﻮك‬ ‫را ﺣﻞ ﻛﺮده‪ ،‬درھﺎي دو ﻣﺼﺮاﻋﻲ را ﭘﯿﺶ روﻳـﺶ ﻣﻔﺘـﻮح ﺧـﻮاھﻢ ﻛـﺮد ﻛـﻪ دروازهھـﺎ‬ ‫ﺑﺴﺘﻪ ﻧﮕﺮدﻧﺪ‪@ .‬ﻣﻦ در ﭘﯿﺸﺎﭘﯿﺸﺖ رﻓﺘﻪ‪ ،‬ﭘﺸـﺘﻪھـﺎ را ھﻤـﻮار ﻣـﻲﺳـﺎزم و درھـﺎي‬ ‫ﺑﺮﻧﺠﯿﻦ را ﺷﻜﺴﺘﻪ‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﺑﻨﺪھﺎي آھﻨﯿﻦ را ﭘﺎره ﭘﺎره ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻢ‪@ .‬ﮔﻨﺠﯿﻨﻪھﺎي‬

‫‪m‬‬

‫‪co‬‬

‫)‪ .(١‬ﻣﺤﻤﺪ ﻗﺎﺋﻤﻲ‪ .‬ادﺑﯿـﺎت ﺑﺎﺳـﺘﺎﻧﻲ اﻳـﺮان‪) .‬ﺗﮫـﺮان‪ .‬ﺑـﻲﻧـﺎ‪.(١٣٤٨ .‬‬ ‫ص‪٣٤٠ -٣٣٦‬‬

‫‪e.‬‬

‫)‪ .(٢‬او ﻣﺴﺘﺪ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﺎھﻨﺸﺎھﻲ ھﺨﺎﻣﻨﺸﻲ‪ ،‬ص ‪٧٨‬‬

‫‪lin‬‬

‫)‪ .(٣‬ﻣﺤﻤﺪ ﻗﺎﺋﻤﻲ‪ .‬ھﺨﺎﻣﻨﺸﯿﺎن در ﺗﻮرات‪) ،‬اﺻـﻔﮫﺎن‪ ،‬ﺗﺄﻳﯿـﺪ‪،(١٣٤٩ ،‬‬

‫‪ab‬‬

‫ص ‪٩٨‬‬

‫‪et‬‬

‫‪١١٧‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﭘﻨﮫﺎن و دﻓﯿﻨﻪھﺎي ﻣﺴﺘﻮر ﺑـﻪ ﺗـﻮ ﻣـﻲدھـﻢ ﺗـﺎ ﻛـﻪ ﺑـﺪاﻧﻲ ﻣـﻦ ﻛـﻪ ﺗـﺮا ﺑـﻪ اﺳـﻤﺖ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻧﻢ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ و ﺧﺪاي اﺳﺮاﺋﯿﻠﻢ‪@ .‬ﻣﻦ ﺧﺪاوﻧﺪم و ﻏﯿﺮي ﻧﯿﺴﺖ و ﺳـﻮاي ﻣـﻦ‬

‫‪w‬‬

‫ﺧﺪاﻳﻲ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﻣﻦ ﺗﺮا ﻛﻤﺮ ﺑﺴﺘﻢ اﮔﺮ ﭼﻪ ﻣﺮا ﻧﺪاﻧﺴـﺘﻲ‪@ .‬ﻣـﻦ او را ﺑـﻪ ﺻـﺪق ﺑـﻪ‬ ‫ﻇﮫﻮر آورده‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﻲ راھﮫﺎﻳﺶ را راﺳﺖ ﻣﻲﮔﺮداﻧﻢ‪ ،‬او ﺷـﮫﺮ ﻣـﺮا ﺑﻨـﺎ ﺧﻮاھـﺪ ﻛـﺮد و‬ ‫اﺳﯿﺮاﻧﻢ را ﻧﻪ ﺑﻪ ﻗﯿﻤﺖ و ﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺰد آزاد ﺧﻮاھﺪ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺘﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻟﺸﻜﺮھﺎ ھﻤـﯿﻦ‬ ‫اﺳﺖ‪(١)«.‬و ﺧﺪاوﻧﺪ در ﺟﺎﻳﻲ دﻳﮕﺮ»در ﺧﺼﻮص ﻛﻮروش ﻣـﻲﻓﺮﻣﺎﻳـﺪ ﻛـﻪ ﺷـﺒﺎن ﻣـﻦ‬ ‫اوﺳﺖ و ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺸﯿﺘﻢ را ﺑﻪ اﺗﻤﺎم رﺳﺎﻧﯿﺪه ﺑﻪ اورﺷﻠﯿﻢ ﺧﻮاھﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﻨﺎ ﻛـﺮده‬ ‫ﺧﻮاھﻲ ﺷﺪ و ﺑﻪ ھﯿﻜﻞ ﻛﻪ اﺳﺎﺳﺖ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﻛﺮده ﺧﻮاھﺪ ﺷـﺪ‪«@ .‬و ﻳـﺎ»‪ . . .‬ﻛـﻼم‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ از دھﻦ ارﻣﯿﺎه ﻛﺎﻣﻞ ﺷﻮد‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ روح ﻛﻮروش ﭘﺎدﺷﺎه ﻓﺎرس را اﻧﮕﯿﺰاﻧﯿﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﺎ در ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﻤﺎﻟﻚ ﺧﻮد ﻓﺮﻣﺎﻧﻲ ﺻﺎدر ﻛﺮده ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻀﻤﻮن در ﻛﺘﺎب ﻧﻮﺷـﺘﻪ ﺷـﻮد‪@.‬‬ ‫ﻛﻪ ﻛﻮروش ﭘﺎدﺷﺎه ﻓـﺎرس ﭼﻨـﯿﻦ ﻣـﻲﻓﺮﻣﺎﻳـﺪ ﻛـﻪ ﺧﺪاوﻧـﺪ ﺧـﺪاي آﺳـﻤﺎﻧﮫﺎ ﺗﻤـﺎﻣﻲ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻣﻤﺎﻟﻚ زﻣﯿﻦ را ﺑﻪ ﻣﻦ داده اﺳﺖ و او ﻣﺮا ﻣﺄﻣﻮر ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻛﻪ از ﺑـﺮاﻳﺶ ﺧﺎﻧـﻪاي را در‬ ‫اورﺷﻠﯿﻢ ﻛﻪ در ﻳﮫﻮداه اﺳﺖ ﺑﻨﺎ ﻧﻤﺎﻳﻢ؛ از ﺷﻤﺎ در ﻣﯿﺎن ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻗﻮﻣﺶ ﻛﯿﺴـﺖ ﻛـﻪ‬ ‫ﺑﺮود‪ .‬ﺧﺪاوﻧﺪ و ﺧﺪاﻳﺶ ﺑﺎ او ﺑﺎﺷـﺪ و ﺑـﻪ زﻣـﯿﻦ ﻣﺨﺘـﺎر اﺳـﺖ‪(٢)« .‬و ﺗﺄﻛﯿـﺪ ﻋـﺰرا ﺑـﻪ‬ ‫ھﻤﯿﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻛﻪ»در ﺳﺎل اول ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻛﻮروش ﻣﻠﻚ ﻓﺎرس ﺑﺨﺼﻮص ﺗﻜﻤﯿـﻞ ﻛـﻼم‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ از دھﺎن ارﻣﯿﺎه)ﻳﺮﻣﯿﺎ(ﺧﺪاوﻧﺪ روح ﻛﻮروش ﻣﻠﻚ ﻓﺎرس را ﺑﺮاﻧﮕﯿﺰاﻧﯿﺪ ﺗﺎ آﻧﻜـﻪ در‬ ‫ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﻤﺎﻟﻚ ﺧﻮد ﻓﺮﻣﺎﻧﻲ ﺻـﺎدر ﻛـﺮده ﺑـﺪﻳﻦ ﻣﻀـﻤﻮن در ﻛﺘـﺎب ﻧﻮﺷـﺘﻪ ﺷـﻮد@ﻛﻪ‬ ‫ﻛﻮروش ﻣﻠﻚ ﻓﺎرس ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ آﺳﻤﺎﻧﮫﺎ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﻤﺎﻟﻚ زﻣﯿﻦ را ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﻦ داده اﺳﺖ و او ﻣﺮا ﻣﺄﻣﻮر ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﮫﺖ او ﺧﺎﻧﻪاي را ﺑـﻪ اورﺷـﻠﯿﻢ ﻛـﻪ در‬ ‫ﻳﮫﻮداه اﺳﺖ ﺑﻨﺎ ﻧﻤﺎﻳﻢ‪ @.‬از ﺷﻤﺎ در ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻗﻮم او ﻛﯿﺴﺖ ﻛﻪ ﺧـﺪاﻳﺶ ﺑـﺎ او ﺑﺎﺷـﺪ‬

‫‪m‬‬

‫ﺗﺎ ﺑﺮ اورﺷـﻠﯿﻢ ﻛـﻪ در ﻳﮫـﻮداه اﺳـﺖ ﺑﺮآﻳـﺪ و ﺑـﺮاي ﺧﺪاوﻧـﺪ ﺧـﺪاي اﺳـﺮاﺋﯿﻞ آﻧﭽﻨـﺎن‬

‫‪co‬‬

‫ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ در اورﺷﻠﯿﻢ اﺳﺖ ﺧﺎﻧﻪاي ﺑﻨﺎ ﻧﻤﺎﻳـﺪ‪(٣)« .‬ھﻤـﻪ و ھﻤـﻪ دﻻﻟـﺖ ﺑـﺮ ارج و‬

‫‪lin‬‬

‫‪e.‬‬

‫اﻋﺘﺒﺎر ﻛﻮروش در ﻣﯿﺎن ﻣﻠﻞ اﺳﯿﺮ و ﻣﻤﺎﻟﻚ ﻓﺘﺢ ﺷﺪه داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫)‪ .(١‬اﺷﻌﯿﺎ ﺑﺎب ‪ ٤٥‬آﻳﻪ ‪ ١٣ -٥ -٣ -١‬و ﺑﺎب ‪ ٤٤‬آﻳﻪ ‪٢٨‬‬

‫‪ab‬‬

‫)‪ .(٢‬ﻛﺘﺎب دوم ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم‪ ،‬ﺑﺎب ‪ ٣٦‬آﻳﻪ ‪٢٣ -٢٢‬‬

‫‪١١٨‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫)‪ .(٣‬ﻛﺘﺎب ﻋﺰرا‪ ،‬ﺑﺎب ‪ ١‬آﻳﻪ ‪٣ -١‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪..................................... .....................................................................‬‬

‫‪w‬‬

‫‪١١٩‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ و ﺗﻮرات‬ ‫در ﻛﺘﺎب داﻧﯿﺎل ﻧﺒﻲ‪ ،‬رؤﻳﺎي ﭘﯿﺪاﻳﺶ ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ]‪[١٣‬ﺑﻪ ﺗﻔﺼﯿﻞ ﺑﯿـﺎن ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬در‬ ‫اﻳﻦ رؤﻳﺎ آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺎدﺷﺎھﻲ ﺑﻪ ﻧـﺎم ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ)ﻟﻮﻗﺮاﻧـﺎﺋﯿﻢ(‪ ،‬ﭘﺪﻳـﺪار ﺷـﻮد و دو‬ ‫ﻛﺸﻮر ﻣﺎد و ﭘﺎرس ﺑﺎ ھﻢ ﻳﻜﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺮ ﺑﺎﺑﻞ ﭘﯿﺮوز ﮔﺮدﻧﺪ و ﻳﮫﻮد را آزادي ﺑﺨﺸـﻨﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫و ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ھﻤﺎن ﭘﺎدﺷﺎھﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧـﺪ او را ﺑـﺮاي ﻛﻤـﻚ ﺑـﻪ اﻗـﻮام اﺳـﯿﺮ و‬ ‫ﻗﻮم ﻳﮫﻮد و ﻧﯿﺰ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺑﻨﺎي اورﺷﻠﯿﻢ ﺑﺮ ﻣﻲاﻧﮕﯿﺰاﻧﺪ‪.‬‬ ‫داﻧﯿﺎل ﺑﻪ ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ در ﺷﻮش ﺑﻮد در رؤﻳﺎ دﻳﺪ‪ ،‬ﻗﻮﭼﻲ در ﻛﻨﺎر رودﺧﺎﻧـﻪ اوﻻﺋﻲ)ﺑـﻪ‬ ‫ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ اﺑﺆﻻﻳﻮس(ﻳﺎ رودﺧﺎﻧﻪ ﻛﺎرون اﻳﺴﺘﺎده و دو ﺷﺎخ ﺑﻠﻨﺪ دارد ﻛـﻪ ﻳﻜـﻲ ﺑـﻪ ﻃـﺮف‬ ‫ﺟﻠﻮ و ﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﻃﺮف ﭘﺸﺖ ﺧﻢ ﺷـﺪه و ﺑـﺎ دو ﺷـﺎخ ﺧـﻮد ﺷـﺮق و ﻏـﺮب و ﺟﻨـﻮب را‬ ‫ﺷﺨﻢ ﻣﻲزﻧﺪ‪.‬‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ ﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬و از ﺳﻮي ﻣﻐﺮب ﺑﺰي ﻛﻮھﻲ ﭘﯿﺪا ﺷﺪ ﻛﻪ زﻣﯿﻦ را ﺑـﺎ ﺷـﺎخ ﺑـﺰرگ و‬ ‫ﻧﺨﺮاﺷﯿﺪه ﺧﻮد ﻛﻪ ﻣﯿﺎن ﭘﯿﺸﺎﻧﯿﺶ ﺑﻮد ﻛﻨﺪ و ﭘﯿﺶ آﻣـﺪ‪ .‬ﻛـﻢ ﻛـﻢ ﺑـﻪ ﻗـﻮچ دو ﺷـﺎخ‬ ‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪ و ﺧﺸﻤﻨﺎك ﺑﺮ او ﺗﺎﺧﺖ و دو ﺷﺎخ او را ﺧﺮد ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫آﻧﮕﺎه داﻧﯿﺎل‪ ،‬ﺑﺎ اﻟﮫﺎم از اﻳﻦ رؤﻳﺎ اﻇﮫﺎر ﻣـﻲدارد‪ ،‬ﻗـﻮچ ھﻤـﺎن ذو اﻟﻘـﺮﻧﯿﻦ و دو ﺷـﺎخ‪،‬‬

‫‪co‬‬

‫ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ھﻤﺒﺴﺘﮕﻲ و ﻳﻜﻲ ﺷﺪن ﻣﺎد و ﭘﺎرس اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫»و ﺑﺮ اﻳﻦ دو ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎھﻲ ﻧﯿﺮوﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻛﻮروش‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﻲ ﻣﻲﻛﻨـﺪ و آن ﺑـﺰ‬

‫‪lin‬‬

‫ﻛﻮھﻲ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻳﻮﻧﺎن و ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﭘﺎدﺷﺎه آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﻧﺎم اﺳﻜﻨﺪر ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ ﺧﺎﻧـﺪان‬ ‫ھﺨﺎﻣﻨﺸﻲ را در زﻣﺎن دارﻳﻮش ﺳﻮم)دارا(ﻣﻐﻠﻮب ﺧﻮاھﺪ ﻛﺮد‪(١)«.‬‬

‫‪ab‬‬

‫در رؤﻳﺎي داﻧﯿﺎل‪ ،‬ﻛﻮروش ھﻤﺎﻧﻨﺪ ﻗﻮﭼﻲ دو ﺷﺎخ)ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ(در ﻣﻲآﻳﺪ و ﻇﮫﻮر او ﺑﻪ‬

‫‪et‬‬

‫ﻣﺮدم اﺳﯿﺮ و ﺗﺸﻨﻪ آزادي‪ ،‬ﻧﻮﻳﺪ داده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ ﻛﻮروش ﭘﺎدﺷـﺎھﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‪،‬‬

‫‪.K‬‬

‫داﻧﯿﺎل او را ﺑﺼﻮرت ﻗﻮﭼﻲ ﺗﺼﻮر ﻧﻤﻮده و)ﻟﻮﻗﺮاﻧﺎﺋﯿﻢ(ﻧﺎﻣﯿﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻟﻮﻗﺮاﻧﺎﺋﯿﻢ ھﻤﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺮﺟﻤﻪ آن از ﻋﺒﺮي ﺑﻪ ﻋﺮﺑﻲ ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ اﺳﺖ‪» .‬ﻗﺮن« در‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻋﺒﺮي و ﻋﺮﺑﻲ ھﺮ دو ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺷﺎخ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﻳﮫﻮدان ﻋﺮب ﭼﻮن زﺑﺎﻧﺸـﺎن ﻋﺮﺑـﻲ‬ ‫ﺑـﻮد‪ ،‬ﻛــﻮروش را ذو اﻟﻘـﺮﻧﯿﻦ ﻳﻌﻨــﻲ ﺻـﺎﺣﺐ دو ﺷــﺎخ ﻧﺎﻣﯿﺪﻧـﺪ‪ .‬و دو ﺷــﺎخ او ﻋﻼﻣــﺖ‬

‫‪w‬‬

‫ﻗﺪرت ﻣﺎد و ﭘﺎرس اﺳﺖ‪ .‬در ﻛﺘﯿﺒﻪ ﻛﻮروش در ﭘﺎﺳﺎرﮔﺎد)ﭘﺎرﺳﮕﺮد(ﭘﯿﻜﺮه ﻛﻮروش را ﺑﺎ‬ ‫دو ﺷﺎخ ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺟﻠﻮ و دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﺳـﻮي ﻋﻘـﺐ و ﺑـﯿﻦ آﻧﮫـﺎ‬ ‫ﺳﻪ‬ ‫)‪ .(١‬ﻧﻘﻞ از ھﺨﺎﻣﻨﺸﯿﺎن در ﺗﻮرات‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﻗﺎﺋﻤﻲ‪ ،‬ص ‪ ١١٤‬ﺑﻪ‬ ‫ﺑﻌﺪ‪.‬‬

‫‪١٢٠‬‬ ‫‪.................................... ........................................................................‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﮔﻞ ﺑﻠﻨﺪ ھﻤﭽﻮن ﺗﺎﺟﮫﺎي ﻣﺼﺮ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﺣﻘﯿﻘـﺖ ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ اﻳـﻦ دو ﺷـﺎخ و‬ ‫ﮔﻠﮫﺎ‪ ،‬ﺗﺎج ﻛﻮروش را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدھﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﺑﺎﻻي ﻧﻘﺶ‪ ،‬ﻛﺘﯿﺒـﻪاي وﺟـﻮد داﺷـﺘﻪ ﻛـﻪ ﺑـﺎ‬ ‫ﺳﻪ زﺑﺎن و ﺧﻂ ﭘﺎرﺳﻲ ﺑﺎﺳﺘﺎن‪ ،‬ﻋﯿﻼﻣﻲ و ﺑﺎﺑﻠﻲ ﺑﺮ روي آن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد»ﻣـﻨﻢ‬ ‫ﻛﻮروش ﺷﺎه ھﺨﺎﻣﻨﺸﻲ«ﻛﻪ اﻣﺮوز اﻳﻦ ﺧﻂ ﺑﺮ ﺟﺎي ﻧﻤﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫»اﻳﻦ ﭘﯿﻜﺮه‪ ،‬ﻋﯿﻨﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ھﻤﺎن رؤﻳﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ داﻧﯿﺎل دﻳﺪه ﺑﻮد‪ .‬ھﻤﭽﻨﯿﻦ‬ ‫‪١٢١‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫اﻳﻦ ﭘﯿﻜﺮه داراي ﭼﮫﺎر ﺑﺎل ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺎﻧﻨﺪ ھﻤﺎن ﺗﺼﻮري اﺳـﺖ ﻛـﻪ اﺷـﻌﯿﺎي ﻧﺒـﻲ‬

‫‪m‬‬

‫در ﻛﺘﺎب ﺧﻮد از آن ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ و ﺑﻪ ﻧﺎم ﻋﻘﺎب ﺷﺮق ﻳﺎد ﻛﺮده اﺳﺖ‪(١)« .‬‬

‫‪co‬‬ ‫‪e.‬‬ ‫‪lin‬‬

‫ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ و ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ‬

‫رﺳﺎﺗﺮ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻠﺘﺮ و ﺳﺨﺘﻪﺗﺮ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ در ﺳﻮره ﻣﺒﺎرﻛﻪ ﻛﮫﻒ‪ ،‬از ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﻧﺎم ﺑﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻨﺘﮫﺎ ﺑـﻪ ﺷـﯿﻮهاي‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛـﻪ ﻳﮫﻮدﻳـﺎن ﻣﻜـﻪ‪ ،‬ﺧـﺪﻣﺖ رﺳـﻮل اﻛﺮم)ص(ﻣﺸـﺮف ﺷـﺪﻧﺪ و از ﺣﻀﺮﺗﺸـﺎن‬

‫‪.K‬‬

‫درﺑﺎره ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ اﺳﺘﻔﺴﺎر ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻪ آن ﺣﻀـﺮت آﻳـﺎت ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ذو اﻟﻘـﺮﻧﯿﻦ وﺣـﻲ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺷــﺪ‪» :‬از ﺗــﻮ درﺑــﺎره ذو اﻟﻘــﺮﻧﯿﻦ ﻣــﻲﭘﺮﺳــﻨﺪ‪ ،‬ﺑﮕــﻮ اﻛﻨــﻮن درﺑــﺎره او ﺳــﺨﻦ ﺧــﻮاھﻢ‬ ‫ﮔﻔﺖ)‪ ،(٨٣‬ﻣﺎ او را در زﻣـﯿﻦ ﺗﻤﻜﻦ)ﭘﺎدﺷـﺎھﻲ(دادﻳﻢ و ھﻤـﻪ وﺳـﺎﻳﻞ ﻓﺮﻣـﺎﻧﺮواﻳﻲ را‬

‫‪w‬‬

‫ﺑﺮاﻳﺶ ﻓﺮاھﻢ ﻛﺮدﻳﻢ)‪(٨٤‬ﺑﺪﻳﻨﻮﺳﯿﻠﻪ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ راﻧﺪ ﻛﻪ‪ ،‬ﻣﺤﻞ ﻏﺮوب ﺧﻮرﺷـﯿﺪ اﺳـﺖ‪ .‬و‬ ‫ﭼﻨﺎن ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ آﻧﺠﺎ ﻗﻮﻣﻲ ﻳﺎﻓﺖ‪(٨٥) .‬ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﯿﻢ ﻛـﻪ اﻛﻨـﻮن ﻣـﻲﺗـﻮاﻧﻲ درﺑـﺎره‬ ‫آﻧﺎن ﺑﻪ ﺳﺘﻢ و ﺟﻮر رﻓﺘﺎر ﻛﻨﻲ‪ ،‬و ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ رﻓﺘﺎر ﻧﯿﻜﻮ ﮔﺮاﻳﻲ‪(٨٦) .‬ﮔﻔﺖ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﯿﺪاد ﻛﺮد‪ ،‬زود ﺧﻮاھﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻋـﺬاب ﺑﯿﻨـﺪ‪ ،‬و ﭘـﺲ از آﻧﻜـﻪ ﺑـﻪ ﺳـﻮي ﺧـﺪا رﻓـﺖ ﺑـﺎر‬ ‫ﻋﺬاﺑﻲ ﺷﺪﻳﺪ داﻣﻨﮕﯿﺮ او اﺳﺖ‪(٨٧) .‬اﻣـﺎ ﻛﺴـﻲ ﻛـﻪ اﻳﻤـﺎن آورد و رﻓﺘـﺎر ﻧﯿﻜـﻮ ﻛـﺮد‪،‬‬ ‫ﺳﺰاي او ﻧﯿﻚ اﺳﺖ‪ ،‬و از ﻃﺮف ﺧﺪاي ﻧﯿﺰ‪ ،‬ﺟﺰاي ﻧﯿﻚ و در ﻛﺎر او ﮔﺸﺎﻳﺸـﻲ ﺣﺎﺻـﻞ‬ ‫اﺳﺖ‪(٨٨).‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺑﺎ وﺳﺎﻳﻠﻲ ﻛﻪ در اﺧﺘﯿﺎر او ﮔﺬاﺷﺘﯿﻢ‪(٨٩) ،‬ﺗﺎ ﺑﺪاﻧﺠﺎ رﻓﺖ ﻛﻪ ﺧﻮرﺷﯿﺪ ﻃﻠـﻮع‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻗﻮﻣﻲ در آﻧﺠﺎ ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ وﺳﯿﻠﻪاي ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ از ﮔﺮﻣـﺎي آﻓﺘـﺎب ﺧـﻮد‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫را ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻨﺪ‪(٩٠) .‬ﺑﺪﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺪاﻧﭽﻪ ﻻزم ﺑـﻮد او را آﮔـﺎه ﻛـﺮدﻳﻢ‪(٩١) .‬ﺑـﺎز ھﻤﭽﻨـﺎن‬ ‫رﻓﺖ)‪(٩٢‬ﺗﺎ رﺳﯿﺪ ﺑﻪ ﻣﺤﻠﻲ ﻛﻪ ﻣﯿﺎن دﻳﻮار ﻋﻈﯿﻢ ﺑﻮد و در آﻧﺠﺎ ﻗﻮﻣﻲ ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ زﺑـﺎن‬ ‫ﻧﻤﻲﻓﮫﻤﯿﺪﻧﺪ‪(٩٣) .‬آن ﻗـﻮم ﮔﻔﺘﻨـﺪ ﻳـﺎ ذو اﻟﻘـﺮﻧﯿﻦ‪ ،‬ﻳـﺄﺟﻮج و ﻳـﺄﺟﻮج و ﻣـﺄﺟﻮج در اﻳـﻦ‬ ‫ﺳﺮزﻣﯿﻦ دﺳﺖ ﺑﺮ ﻓﺴﺎد و ﺧﺮاﺑﻜﺎري زدهاﻧﺪ‪ ،‬ﭘﻮل و ﻣﺎل ﻻزم در اﺧﺘﯿﺎر ﺗـﻮ ﻣـﻲﻧﮫـﯿﻢ‬ ‫ﺗﺎ ﻣﯿﺎن ﻣﺎ و اﻳﺸﺎن ﺳﺪي ﺑﻨﺎ ﻛﻨﻲ)‪(٩٤‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺧﺪاي آﻧﻘﺪر ﺑﻪ ﻣﻦ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ داده ﻛﻪ از‬ ‫ﻣﺎل ﺷﻤﺎ ﺑﻲﻧﯿﺎزم‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻧﯿﺮوي ﺑﺎزو ﻣﺮا ﻳﺎري ﻛﻨﯿﺪ ﺗﺎ ﻣﯿﺎن ﺷﻤﺎ و اﻳﺸﺎن دﻳـﻮاري‬ ‫ﺑﺮ ﭘﺎي ﻛﻨﻢ )‪(٩٥‬ﺗﺨﺘﻪھﺎي آھﻦ ﺑﯿﺎورﻳﺪ آﻧﻘﺪر ﻛﻪ ﺑﺘﻮان ﺑﺎ آن‪ ،‬دو ﻛﻮه را ﺑـﻪ ھـﻢ آورد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ ﮔﻔﺖ آن ﻗﺪر در آن دﻣﯿﺪﻧﺪ ﺗـﺎ ھﻤﭽـﻮ آﺗـﺶ ﮔﺮدﻳـﺪ و ﺑﻌـﺪ ﺑـﻪ ﻛﻤـﻚ آب‪ ،‬آن را ﺑـﻪ‬ ‫ﺷﻜﻞ‬

‫‪m‬‬

‫‪co‬‬

‫)‪(١‬ھﺨﺎﻣﻨﺸﯿﺎن در ﺗﻮرات‪ ،‬ص ‪ ١١٤‬ﺑﻪ ﺑﻌﺪ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫‪١٢٢‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﻣﻄﻠﻮب در آورده‪ ،‬ﺳﺪ را ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ)‪(٩٦‬ﻛﻪ آن ﻗﻮم ﻳـﺄﺟﻮج و ﻣـﺄﺟﻮج ﻧﻤـﻲﺗﻮاﻧﺴـﺘﻨﺪ از‬ ‫آن ﻋﺒﻮر ﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ در آن رﺧﻨﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ)‪(٩٧‬ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻳﻦ ﺧﻮاﺳـﺖ‪ ،‬رﺣﻤـﺖ ﺧـﺪا‬

‫‪.K‬‬

‫ﺣﻖ اﺳﺖ‪(١)«.‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺑﻮد و ﭼﻮن ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺪا ﻓﺮا رﺳﺪ آن را وﻳﺮان ﺧﻮاھﺪ ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺖ و وﻋـﺪه ﺧـﺪا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫در ﻣﻮرد اﻳﻨﻜﻪ ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﻛﻪ ﺑﻮده‪ ،‬ﺳﺨﻨﺎن ﻓﺮاوان در دﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬اﻛﺜـﺮ اﻗـﻮاﻟﻲ ﻛـﻪ‬ ‫ﻣﻮرﺧﺎن و ﻣﻔﺴـﺮان در اﻳـﻦ ﺑـﺎره ﺑﯿـﺎن داﺷـﺘﻪاﻧـﺪ‪ ،‬ﺟﻨﺒـﻪ اﻓﺴـﺎﻧﻪ داﺷـﺘﻪ و ﺑﯿﺸـﺘﺮ‬

‫‪w‬‬

‫ﺑﺎﻓﺘﻪھﺎﻳﻲ از ذھﻦ آﻧﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺎرهاي از اﻳﻦ اﻗﻮال ﺑﻪ ﺣﺪي واھﻲ و ﺑـﻲﭘﺎﻳـﻪ اﺳـﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﻗﺒﻮل آﻧﮫﺎ ﺑﺮاي ﻋﻘﻞ ﺳﻠﯿﻢ ﻣﯿﺴﺮ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻠﻌﻤـﻲ ﺻـﺎﺣﺐ ﺗـﺎرﻳﺦ ﺑﻠﻌﻤـﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺗﺮﺟﻤﻪاي از ﺗﺎرﻳﺦ ﻃﺒﺮي اﺳﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬اﺳﻜﻨﺪر را از ﺑﮫﺮ آن ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﺧﻮاﻧﻨـﺪ‬ ‫ﻛﻪ از اﻳﻦ ﻗﺮن ﺗﺎ ﺑﺪان ﻗﺮن ﺑﺮﺳﯿﺪ و ﻗﺮن ﺑﻪ ﭘﺎرﺳﻲ ﺳﺮو)ﺷـﺎخ(ﺑﻮد و ﮔﻮﺷـﻪ ﺟﮫـﺎن‬ ‫را ﻗﺮن ﺧﻮاﻧﻨﺪ و او ﺑﻪ ھﺮ دو ﮔﻮﺷﻪ ﺟﮫﺎن ﺑﺮﺳﯿﺪ ھﻢ ﺑﻪ ﻣﺸﺮق و ھـﻢ ﺑـﻪ ﻣﻐـﺮب از‬ ‫آن او را ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﺧﻮاﻧﻨﺪ‪(٢) .‬‬ ‫ﻣﺆﻟﻒ ﻣﺠﻤﻞ اﻟﺘﻮارﻳﺦ و اﻟﻘﺼﺺ ﺑﻪ دو ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﻳﻜﻲ ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ اﻛﺒـﺮ‬ ‫ﻛﻪ ﭘﯿﺶ از ﺣﻀﺮت اﺑﺮاھﯿﻢ ﺑﻮده و ھﻤﺮاه ﺧﻀﺮ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻪ ﻃﻠﺐ آب ﺣﯿﺎت رﻓﺘﻪ‬ ‫و دﻳﮕﺮي ﻛﻪ در ﻗـﺮآن ذﻛـﺮش رﻓﺘـﻪ ﺑﻌـﺪ از ﺣﻀـﺮت ﻣﻮﺳـﻲ ﺑـﻮده ﻛـﻪ ﺳـﺪ ﻳـﺄﺟﻮج و‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻣﺄﺟﻮج را ﺳﺎﺧﺘﻪ و ھﻤﺎن اﺳﻜﻨﺪر ﻣﻘﺪوﻧﻲ اﺳﺖ‪(٣) .‬اﺑﻮرﻳﺤﺎن ﺑﯿﺮوﻧﻲ در ﻛﺘﺎب آﺛـﺎر‬ ‫اﻟﺒﺎﻗﯿﻪ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻣﺘﻌﺪد دﻳﮕﺮان را درﺑﺎره ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ و در ﭘﺎﻳﺎن ﻋﻘﯿـﺪه ﺧـﻮد‬ ‫را اﻇﮫــﺎر ﻣــﻲدارد او ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪ :‬ﭼــﻮن اﺳــﻜﻨﺪر در ﻣﻘﺎﺻــﺪ ﺧــﻮﻳﺶ‪ ،‬ﺣﻜﻤــﺖ اﻋﻤــﺎل‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﻪ رأي ﻣﻌﻠﻢ ﺧﻮد ارﺳـﻄﻮ در ﻣﺸـﻜﻼﺗﻲ ﻛـﻪ ﺑـﺮاي او روي ﻣـﻲداد ﻋﻤـﻞ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺒﺐ او را ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ)ص ‪(٦٠‬ﺑﺮﺧﻲ اﻳـﻦ ﻟﻘـﺐ را اﻳﻨﻄـﻮر ﺗﺄوﻳـﻞ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ دو ﻗﺮن ﺷﻤﺲ ﻳﻌﻨـﻲ ﻣﺤـﻞ ﻃﻠـﻮع و ﺟﺎﻳﮕـﺎه ﻏـﺮوب آن رﺳـﯿﺪ ﺟﻤﻌـﻲ‬ ‫دﻳﮕﺮ اﻳﻨﻄﻮر ﺗﺄوﻳﻞ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ از دو ﻗﺮن ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪ و ﻣﻘﺼﻮدﺷﺎن‬ ‫روم و ﻓﺮس ﺑﻮد)ص ‪(٦٠‬و ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﻣﺮدي ﺑﻮد ﻛﻪ»اﻃـﺮﻛﺲ«ﻧـﺎم داﺷـﺖ و‬ ‫ﺑﺮ »ﺟﺎﻣﯿﺮس« ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﻠﻮك ﺑﺎﺑﻞ ﺑﻮد ﺧﺮوج ﻛﺮد و ﺑﺮ او ﭼﯿﺮه ﺷﺪ و ﺳﺮ ﺟـﺎﻣﯿﺮس‬

‫‪m‬‬

‫را ﺑﺎ ﻣﻮھﺎ و دوﮔﯿﺴﻮﻳﻲ ﻛﻪ داﺷﺖ از ﺳﺮ ﺑﻜﻨﺪ و داد ﺳﺮ را دﺑﺎﻏﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و او را ﺗﺎج‬

‫‪co‬‬

‫)‪ .(١‬آﻳﺎت ‪ ٨٣‬ﺗﺎ ‪ ٩٨‬ﺳﻮره ﻛﮫﻒ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫)‪ .(٢‬ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻠﻌﻤﻲ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻠﻌﻤﻲ‪ ،‬ص ‪٧٠١‬‬

‫‪lin‬‬

‫)‪ .(٣‬ﻣﺠﻤﻞ اﻟﺘﻮارﻳﺦ و اﻟﻘﺼﺺ‪ ،‬ص ‪٢٠٤ -١٥٨‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪et‬‬

‫‪١٢٣‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺧﻮد ﻗﺮار داد و ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺒﺐ او را ذو اﻟﻘـﺮﻧﯿﻦ ﮔﻔﺘﻨـﺪ)ص ‪(٦٤‬ﺳـﭙﺲ از ﻛﺴـﺎﻧﻲ دﻳﮕـﺮ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺪﻳﻦ ﻟﻘﺐ ﻣﻠﻘﺐ ﺑﻮدهاﻧﺪ و در ﭘﺎﻳﺎن ﻣـﻲﮔﻮﻳـﺪ‪ :‬ﻧﺰدﻳﻜﺘـﺮ ﺑـﻪ ﺻـﻮاب آن‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻣﯿﺎن ھﻤﻪ اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪھﺎ ﺻﺤﯿﺢ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺎدﺷﺎھﺎن ﻳﻤـﻦ ﺑـﺪﻳﻦ ﻟﻘـﺐ‬

‫‪w‬‬

‫ﻣﻨﺴﻮب ﺑﻮدهاﻧـﺪ و اذواء ﻛﺴـﺎﻧﻲ ھﺴـﺘﻨﺪ ﻛـﻪ ﻧﺎﻣﮫـﺎي اﻳﺸـﺎن از ﻛﻠﻤـﻪ ذي ﺧـﺎﻟﻲ‬ ‫ﻧﯿﺴﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ذي اﻟﻤﻨﺎر‪ ،‬ذي اﻻذﻋﺎر‪ ،‬ذي اﻟﺸﻨﺎﺋﺮ‪ ،‬ذي ﻧﻮاس‪ ،‬ذي ﺟﺪن‪ ،‬ذي ﺑـﺰن و‬ ‫ﻏﯿﺮه و اﺧﺒﺎر ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ را ﻛﻪ ذﻛـﺮ ﻛـﺮده اﻧـﺪ ﺑـﻪ ﺣﻜﺎﻳـﺎﺗﻲ ﻛـﻪ ﻗـﺮآن از او ذﻛـﺮ ﻛـﺮده‬ ‫ﺷﺒﯿﻪ اﺳﺖ‪(١).‬‬ ‫ﻣﺴـﻌﻮدي در ﻣـﺮوج اﻟـﺬھﺐ ﻣـﻲﮔﻮﻳـﺪ‪ :‬از وھـﺐ ﺑـﻦ ﻣﻨﺒـﻪ ﺣﻜﺎﻳـﺖ ﻛـﺮدهاﻧـﺪ ﻛــﻪ ذو‬ ‫اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ھﻤﺎن اﺳﻜﻨﺪر اﺳﺖ‪ .‬از ﭘﺲ ﻣﺴﯿﺢ‪ ،‬ﺑﻪ دوران ﻓﺘﺮت ﺑﻮد و ﺑﻪ ﺧﻮاب دﻳﺪ ﻛـﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﺧﻮرﺷﯿﺪ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪ و دو ﺷﺎخ آن را از ﻣﺸﺮق و ﻣﻐﺮب ﺑﮕﺮﻓﺖ و رؤﻳﺎي ﺧﻮﻳﺶ را‬ ‫ﺑﺎ ﻗﻮﻣﺶ ﺑﮕﻔﺖ و او را ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﻧﺎﻣﯿﺪﻧﺪ‪(٢) .‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﮔﻔﺘﻨﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﯿﺸـﺘﺮ ﻣﻮرﺧـﺎن درﺑـﺎره اﺻـﻞ و ﻧﺴـﺐ اﺳـﻜﻨﺪر ﺑـﻪ ﮔﻔﺘﺎرھـﺎي‬ ‫واھﻲ ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ ﻣﺜﻼ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ اﺳﻜﻨﺪر ﻣﻘﺪوﻧﻲ ﻓﺮزﻧﺪ داراﺑـﻦ دارا ﭘﺎدﺷـﺎه اﻳـﺮان‬ ‫ﺑﻮده اﺳﺖ و ﻣﺎدر او دﺧﺘﺮ ﻓﯿﻠﻘﻮس روﻣﻲ اﺳﺖ‪) .‬اﻳﺮاﻧﯿﺎن ﺑﺮآﻧﻨﺪ ﻛـﻪ اﺳـﻜﻨﺪر ﻧـﻮاده‬ ‫دﺧﺘﺮي ﻓﯿﻠﻔﻮس و ﭘﺴﺮ»داراﭘﻮرﺑﮫﻤﻦ«ﺑﻮد وﻗﺘﻲ دارا ﺑـﺮ ﻛﺸـﻮر روم دﺳـﺖ ﻳﺎﻓـﺖ ﺑـﺎ‬ ‫ﻓﯿﻠﻘﻮس ﺑﻪ ﺷﺮﻃﻲ ﺻﻠﺢ ﻛﺮد ﻛﻪ دﺧﺘﺮ ﺧﻮد را ﺑﻪ او ﺑﺪھﺪ‪ ،‬او دﺧﺘـﺮ را ﺧﻮاﺳـﺘﮕﺎري‬ ‫ﻛﺮد و ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑـﻪ اﻳـﺮان ﺑـﺮد و در ﺷـﺐ زﻓـﺎف از ﺑـﻮي ﺑـﺪدھﺎن دﺧﺘـﺮ آزرده ﺷـﺪ و ﺑـﺎ‬ ‫ﻣﺸﺎورت ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ زﻧﺎن داروﻳﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم»آل ﺳﻨﺪر«ﺑﺪو داد ﺗﺎ دھﺎﻧﺶ ﺧﻮﺷﺒﻮ ﺷـﻮد‬ ‫و ﺑﺎ وي آﻣﯿﺰش ﻛﺮد و ﻧﻄﻔﻪ اﺳﻜﻨﺪر ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ و ﺳﭙﺲ دﺧﺘﺮ را ﻧﺰد ﭘﺪرش ﻓﺮﺳﺘﺎد‬ ‫و اﺳﻜﻨﺪر در آﻧﺠﺎ زاده ﺷﺪ و ﻧﺎم او را ﺑﻪ ﻗﺮﻳﻨﻪ آلﺳﻨﺪر‪ ،‬اﺳﻜﻨﺪر ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ(‪(٣) .‬‬

‫‪m‬‬

‫اﻳﻦ ﮔﻔﺘﺎر از ﻣﻮرﺧﺎن ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺬﻳﺮش ﻧﻤﻲﺑﺎﺷـﺪ ﺣﺘﻲ)ﭘﻠﻮﺗـﺎرك(در ﻛﺘـﺎب ﻗﻄـﻮر ﺧـﻮد در‬

‫‪co‬‬

‫ﻣـﻮرد اﺳـﻜﻨﺪر ﺑــﻪ اوھـﺎم ﻣﺘﻮﺳـﻞ ﺷــﺪه او ﻣـﻲﮔﻮﻳﺪ)اﺳـﻜﻨﺪر ﻛﺒﯿــﺮ از ﻃـﺮف ﭘــﺪر از‬

‫‪e.‬‬

‫ﻧﺴﻞ»ھﺮﻛﻮل«و ﺧـﺎﻧﻮاده»ﻛـﺎراﻧﻮس«و از ﻃـﺮف ﻣـﺎدر از ﺧـﻮن»اﺋﺎﺳـﯿﺪھﺎ«و ﺧﺎﻧـﺪان‬

‫‪lin‬‬

‫»ﻧﺌﻮﭘﺘﻮﻟﻢ«ﺑﻮده اﺳﺖ ﻣﺎدر او»اﻟﻤﭙﯿـﺎ«اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺷـﺐ ﻗﺒـﻞ از زﻓـﺎف در ﺧـﻮاب دﻳـﺪ‬ ‫ﺻﺎﻋﻘﻪ اي ﺑﻪ ﺑﻄﻨﺶ ﺑﺮﺧـﻮرد و آﺗـﺶ ﺑﺰرﮔـﻲ ﻣﺸـﺘﻌﻞ ﮔﺮدﻳـﺪ ﻛـﻪ ﺷـﻌﻠﻪ آن ﺑـﻪ ھـﺮ‬

‫‪ab‬‬

‫ﺳﻮي ﻋﺎﻟﻢ ﻛﺸﯿﺪه ﺷﺪ ﺷﻮھﺮش ﻓﯿﻠﯿﭗ ﻧﯿﺰ در ﻋﺎﻟﻢ رؤﻳﺎ دﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﻄﻦ زﻧﺶ را ﻣﮫﺮ‬

‫)‪ .(١‬اﺑﻮرﻳﺤﺎن ﺑﯿﺮوﻧﻲ‪ .‬آﺛﺎر اﻟﺒﺎﻗﯿﻪ‪ ،‬ص ‪٦٥‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‬

‫‪١٢٤‬‬

‫‪w‬‬

‫)‪ .(٣‬اﺑﻮ ﺣﻨﯿﻔﻪ دﻳﻨﻮري‪ .‬اﺧﺒﺎر اﻟﻄﻮال‪ ،‬ص ‪٣٢ -٣١‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫)‪ .(٢‬ﻣﺴﻌﻮدي‪ .‬ﻣﺮوج اﻟﺬھﺐ‪ ،‬ج ‪ ،١‬ص ‪٥٧‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫و ﭼﻮن ﺑﺪان ﻣﮫﺮ ﻧﻈﺮ اﻓﻜﻨﺪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﯿﺮي ﺑﺮ آن ﻣﺮﺗﺴﻢ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻃﺒﻖ رواﻳﺎت ﺑﺮﺧـﻲ از‬ ‫اوﻗﺎت ﻛﻪ زن ﺑﺮ ﺗﺨﺖ ﺧﻮﻳﺶ آرﻣﯿﺪه ﺑﻮد‪ .‬ھﻤﻪ ﻣﻲدﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎر ﻋﻈﯿﻤﻲ ﺳﺮ ﺗﺎ ﺳﺮ‬ ‫ﺑﺪﻧﺶ را اﺣﺎﻃﻪ ﻛﺮده اﺳﺖ ﺑﻪ ھﻤﯿﻦ ﻋﻠﺖ ﺣﺮارت و ﻋﺸﻖ اوﻟﯿﻪ ﺷﻮھﺮ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ‬ ‫او ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺮس از ﺳﺤﺮ و ﺟﺎدو ﺳﺮد ﺷﺪ و زن ﻛﻪ ﺧﻮد را ﻧﻈﺮ ﻛﺮده ﺧﺪاﻳﺎن ﻣﻲدﻳﺪ‬ ‫از ﻣﺠﺎﻟﺴﺖ ﺑﺎ ﻣﺮدي ﻋـﺎدي ﻧﻨـﮓ داﺷـﺖ(‪(١) .‬اﻣـﺎ ﺑـﻪ ھـﺮ ﺣـﺎل اﺳـﻜﻨﺪر ﻣﻘـﺪوﻧﻲ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪٣٣٦‬ق‪.‬م ﺑﻪ ﺗﺨﺖ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﻘﺪوﻧﻲ ﺟﻠﻮس ﻛﺮد و ﭘـﺲ از‬ ‫ﺟﮫﺎﻧﮕﺸﺎﻳﯿﮫﺎي ﺑﺴﯿﺎر و ﺧﻮﻧﺮﻳﺰﻳﮫﺎي ﻓﺮاوان ﺑﻪ ﺳﺎل ‪٣٢٣‬ق‪.‬م در ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻮرﺧﺎن اﺳﺎﻃﯿﺮي و ﻧﯿﺰ ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻔﺴﺮﻳﻦ‪ ،‬ﻟﻘﺐ ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ را ﺑﻪ ﻛﺴﺎن دﻳﮕﺮي ﻧﯿـﺰ‬ ‫ﻣﻨﺴﻮب داﺷﺘﻪاﻧﺪ از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻨﻜﻪ»ﻧﺮﻣﺴﯿﻦ«‪[١٤] .‬ﭘﺎدﺷﺎه اﻛﺪ ﺻﺎﺣﺐ دو ﺷﺎخ ﺑـﻮد‪.‬‬ ‫»ژوﭘﯿﺘﺮھﺎﻣﻮن«ﺧﺪاي ﻳﻮﻧﺎﻧﯿﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑـﺎ دو ﺷـﺎخ ﻣﻌﺮﻓـﻲ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ھﻤﭽﻨـﯿﻦ‬ ‫»ﻣﻨﺬر ﺑﻦ اﻣﺮي اﻟﻘﯿﺲ«از ﻣﻠﻮك ﻣﻌﺪي ﻳﻤـﻦ‪ ،‬ﻣﻠـﻚ ﺗﺒـﻊ اﻻﻗـﺮان ﭘﺎدﺷـﺎه ﻋﺮﺑﺴـﺘﺎن‬ ‫ﺟﻨﻮﺑﻲ‪ ،‬ﺷﻤﺮ ﺑﻦ اﻓﺮﻳﻘﯿﺲ ﺑﻦ اﺑﺮھﻪ‪ ،‬ﻋﻤﺮو ﺑﻦ ﻣﻨﺬرﻟﺨﻤﻲ‪ ،‬اﺳﻜﻨﺪر ﻣﻘﺪوﻧﻲ و ﻧﯿـﺰ‬ ‫ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﺑﯿﻄﺎﻟﺐ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم و ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ( ﺑﻪ ﻟﻘﺐ ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ‬ ‫ﻣﻠﻘﺐ ﺳﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫اﺳﻜﻨﺪر را ﺑﺪان ﺟﮫﺖ ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺗﺴﺨﯿﺮ ﻣﺼﺮ ﭼﻮن ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ژوﭘﯿﺘﺮ‬

‫‪e.‬‬

‫اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫ﺧﺪاي ﺧﺪاﻳﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪ‪ ،‬ﻣﺴـﻜﻮ ﻛـﺎت او را ﺑـﺎ دو ﺷـﺎخ ﻧﺸـﺎن دادﻧـﺪ و او را ذو‬

‫‪lin‬‬

‫ﻣﻮﻻﻧﺎ اﺑﻮ اﻟﻜﻼم آزاد]‪[١٥‬ﭘﺲ از ﺳﺎﻟﮫﺎ ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺗﺘﺒﻊ‪ ،‬ﺑﺎ اﻣﺎرات و ﻧﺸﺎﻧﻪھﺎ‪ ،‬ﻗﺮاﺋﻨـﻲ‬ ‫ﺑﻪ دﺳﺖ آورده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﻣـﻲﻧﻤﺎﻳﻨـﺪ ذو اﻟﻘـﺮﻧﯿﻦ ﻗـﺮآن ﻣﺠﯿـﺪ‪ ،‬ھﻤﺎﻧـﺎ ﻛـﻮروش‬

‫‪ab‬‬

‫ﺳﺮدودﻣﺎن ﺳﻠﺴـﻠﻪ ھﺨﺎﻣﻨﺸـﻲ اﺳـﺖ‪ (٢).‬ﭼـﺮا ﻛـﻪ ﻧـﺎم و ﺷﺨﺼـﯿﺖ او از ﺳـﺎﻟﮫﺎ‬

‫‪et‬‬

‫ﭘــﯿﺶ از اﺳــﻼم ﻣﺸــﺨﺺ و ﻣﻌــﺮوف ﺑــﻮده اﺳــﺖ و ﭘﯿــﺎﻣﺒﺮ اﻛــﺮم در آﻳــﺎت ﺷــﺮﻳﻒ‬

‫‪.K‬‬

‫آﺳﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺷﺨﺼﯿﺖ او را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ»ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ او ﺗﻤﻜﻦ‬ ‫داد ﺑﻪ ﺷﺮق ﺗﺎ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻃﻠﻮع ﺧﻮرﺷﯿﺪ رﻓﺖ و ﺑﻪ ﻏﺮب ﺗﺎ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻏﺮوب ﺧﻮرﺷﯿﺪ ﻗﺪم‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﭘﯿﺮو ﺷﯿﻮه ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﺸﻢ ﻃﻤﻊ ﺑﻪ اﻣﻮال ﻛﺴﻲ ﻧﺪاﺷﺖ ﻗﻮم ﻳـﺄﺟﻮج و‬ ‫ﻣﺄﺟﻮج را ﻣﺤﺼﻮر ﺳﺎﺧﺖ ﺗـﺎ ﺑﯿـﺪاد و ﺗﺒـﺎھﻲ ﺑﺮﭘـﺎ ﻧﺴـﺎزﻧﺪ«ﺑـﺎ آﻧﻜـﻪ ﻓﺮﺿـﯿﻪھـﺎي اﺑـﻮ‬

‫‪w‬‬

‫اﻟﻜﻼم را ﻧﯿﺰ‬ ‫)‪ .(١‬ﭘﻠﻮﺗﺎرك ﺣﯿﺎت ﻣﺮدان‪ ،‬ﻧﺎﻣﻲ ج ‪ ٣‬ص ‪٣٣٣‬‬

‫)‪ .(٢‬آﻗﺎي ﺻﺎدق ﺧﻠﺨﺎﻟﻲ در ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺗﺤﻠﯿﻠﻲ از ﺻﺎدق ﺧﻠﺨﺎﻟﻲ‬ ‫درﺑﺎره ﻛﻮروش دروﻏﯿﻦ و ﺟﻨﺎﻳﺘﻜﺎر ‪ ،١٣٦٠‬ﺳﺨﻨﺎن اﺑﻮ اﻟﻜﻼم آزاد را ﻣﺮدود‬ ‫داﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١٢٥‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺳﺨﻨﺎن او ﺑـﻪ ﺣﻘﯿﻘـﺖ ﻧﺰدﻳﻜﺘـﺮ اﺳـﺖ‪ .‬اﺑـﻮ اﻟﻜـﻼم‬ ‫آزاد در ﻛﺘﺎب ﻣﺤﻘﻘﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﻣـﻲﮔﻮﻳـﺪ‪ :‬ﻛـﻮروش ﭘـﺲ از ﮔﺸـﺎﻳﺶ»ﻟﯿـﺪي«‪ ،‬ﺳﺮاﺳـﺮ‬ ‫آﺳﯿﺎي ﺻﻐﯿﺮ از درﻳﺎي ﺳﯿﺎه ﺗﺎ درﻳﺎي ﺷـﺎم را ﮔﺮﻓـﺖ‪ ،‬و ﺑـﻪ آﺧـﺮﻳﻦ ﻧﻘﻄـﻪ ﻣﻐـﺮب آن‬ ‫روزﮔﺎر‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﻛﺮاﻧﻪ درﻳﺎ رﺳﯿﺪ‪» .‬و اﻳﻨﻚ در ﻛﺮاﻧﻪ درﻳﺎ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺧﻮرﺷـﯿﺪ ھﻨﮕـﺎم‬ ‫ﻏــﺮوب ﮔــﻮﻳﻲ در درﻳــﺎ ﻓــﺮو ﻣــﻲ رود و اﻳــﻦ اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﻣﻐــﺮب اﻟﺸــﻤﺲ ﻧﺎﻣﯿــﺪه‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد«)آﻳﻪ ‪ ٨٤‬ﻛﮫﻒ(‪.‬‬ ‫»ﭘﯿﺮوزي دوم ﻛﻮروش‪ ،‬ﻛﺸﻮر ﺳﺘﺎﻧﻲ او از ﺳﻮي ﺷﺮق‪ ،‬و ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺧﻮرﺷﯿﺪ ﻃﻠﻮع‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺮزﻣﯿﻨﮫﺎي ﻣﺸﺮق اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻄﻠﻊ اﻟﺸﻤﺲ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣـﻲﺷـﻮد )آﻳـﻪ‬ ‫‪ ٨٩‬ﻛﮫﻒ(‪«.‬‬

‫‪m‬‬

‫ﭘﺲ از ﺗﺼـﺮف ﻟﻮدﻳﺎ)ﻟﯿـﺪي(و ﺑﺎﺑـﻞ‪ ،‬ﻛـﻮروش ﺑـﺮاي ﺧﻮاﺑﺎﻧﯿـﺪن ﺑﺮﺧـﻲ از ﺷﻮرﺷـﮫﺎي‬

‫‪co‬‬

‫ﻣﺸﺮق ﺑﺪاﻧﺴﻮ ﻟﺸﻜﺮ ﻛﺸﯿﺪ و ﺑﻪ ﮔﻔﺘـﻪ ﻗـﺮآن‪ ،‬ھﻨﮕـﺎﻣﻲ ﺑـﻪ ﺟﺎﻳﮕـﺎه دﻣﯿـﺪن آﻓﺘـﺎب‬

‫‪e.‬‬

‫ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺸﺮق رﺳﯿﺪ‪ ،‬ﺧﻮرﺷﯿﺪ را ﺑﺮ ﻗﻮﻣﻲ ﺗﺎﻓﺘﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻛﻪ آﻧﮫﺎ را ﺳﺎز و ﺑﺮﮔﻲ ﺑـﺮاي‬

‫‪lin‬‬

‫ﻧﮕﺎھﺪاري ﺧﻮد از ﮔﺮﻣﺎي آﻓﺘﺎب ﻧﺒﻮد؛ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﻛـﻮچ ﻧﺸـﯿﻨﻲ روزﮔـﺎر ﻣـﻲﮔﺬراﻧﺪﻧـﺪ و‬ ‫ﺧﺎﻧﻤﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﻧﺸﺴﺘﻦ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﻛﺎر ﺳﻮم ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﻟﺸﻜﺮ ﻛﺸﻲ ﺑﻪ ﺑﺨﺸﮫﺎي ﻛﻮھﺴـﺘﺎﻧﻲ ﺷـﻤﺎل و ﺟﻠـﻮﮔﯿﺮي از‬

‫‪.K‬‬

‫اﺳﺖ‪) .‬آﻳﻪ ‪ ٩٤‬ﺳﻮره ﻛﮫﻒ(‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫ﻳﻐﻤﺎﮔﺮي ﻗﻮم ﻳـﺄﺟﻮج و ﻣـﺄﺟﻮج و ﻓﺮﻣـﺎن ﺳـﺎﺧﺘﻦ ﺳـﺪي ﺑـﺮاي اﻧﺠـﺎم اﻳـﻦ ﺧﻮاﺳـﺖ‬ ‫ھﺮ ﺳﻪ ﺳـﺨﻦ ﻗـﺮآن ﺷـﺮﻳﻒ درﺑـﺎره ذو اﻟﻘـﺮﻧﯿﻦ ﺑـﺎ رﻓﺘـﺎر و ﻛـﺮدار و اﻋﻤـﺎل ﻛـﻮروش‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ دارد‪.‬‬

‫ﻛﻮروش در ﻣﺸﺮق ﻗﻔﻘﺎز‪ ،‬در درﻳﺎي ﺧﺰر‪ ،‬راه ﻋﺒﻮر ﺑﻪ ﺷﻤﺎل را ﻣﻲﺑﻨﺪد؛ و در ﻣﻐـﺮب‬

‫‪w‬‬

‫ﻧﯿﺰ ﻛﻪ درﻳﺎي ﺳﯿﺎه ﻗﺮار دارد‪ ،‬ﺷﻤﺎل و ﺟﻨﻮب ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺮزﻣﯿﻨﮫﺎي ﻣﯿﺎن دو درﻳﺎ را ﻧﯿـﺰ‬ ‫ﻛــﻪ ﻛﻮھﺴــﺘﺎﻧﮫﺎي ﺳــﺮ ﺑــﺮ آﺳــﻤﺎن ﻛﺸــﯿﺪهاي آﻧﮫــﺎ را از ھــﻢ ﺟــﺪا ﻣــﻲﺳــﺎزد ﺳــﺪ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺮدﻣﺎن ﺷﻤﺎل ﻳﺎ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻗﺮآن‪ ،‬ﻗﻮم ﻳﺄﺟﻮج و ﻣـﺄﺟﻮج ﺑـﺮاي ھﺠـﻮم ﺑـﻪ ﺳـﺮزﻣﯿﻨﮫﺎي‬ ‫ﺟﻨﻮﺑﻲ‪ ،‬ﺟﺰ ﺗﻨﮕﻪاي ﻛﻪ در ﻣﯿﺎن اﻳﻦ رﺷﺘﻪ ﻛﻮھﮫﺎ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬راھﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻮروش در ﭘﯿﺸﺮوي ﺧﻮد ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﻤﺎل‪ ،‬ﺑﻪ دو ﻛـﻮه ﺑﻠﻨـﺪ از ﻛﻮھﮫـﺎي ﻗﻔﻘـﺎز]‪[١٦‬‬ ‫رﺳﯿﺪ‪ .‬اﻳﻦ دو ﻛﻮه ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻪ در ﺑﯿﻦ آﻧﮫﺎ ﺗﻨﮕﻪ اﺳﺖ‪ ،‬در ﻗﺮآن ﺑـﻪ »ﺳـﺪﻳﻦ«ﻳـﺎ دو ﺳـﺪ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺗﻌﺒﯿﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ھﻨﮕﺎم ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﻮروش ﺑﺎ اﻳـﻦ ﺗﻨﮕـﻪ‪ ،‬ﺑﻨـﺎ ﺑـﻪ ﺗﻘﺎﺿـﺎي ﻣـﺮدم آن‬ ‫ﻧﻮاﺣﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ از ﺷﺮ ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج ﺧﻼص ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺪي از آھﻦ ﺑﻨﺎ‬ ‫‪١٢٦‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺗﺎ ﻏﺎرﺗﮕﺮان ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﯿﻨﮫﺎي ﺟﻨﻮﺑﻲ راه ﻳﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﺨﺼﯿﺖ اﻓﺴﺎﻧﻪاي ﻳﺎ ﺣﻘﯿﻘﻲ ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻣـﻮرد ﺗﻮﺟـﻪ و ﻣﺪاﻗـﻪ ﻣﺤﻘﻘـﺎن و‬ ‫ﻣﻮرﺧﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺎھﻲ ﭼﻨﺎن در اﻳﻦ ﺑﺎره ﺑﻪ ﺗﻮ ھﻤﺎت ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧـﺪ ﻛـﻪ ﺷﺨﺼـﯿﺖ‬ ‫واﻗﻌﻲ او‪ ،‬ﻛﻢ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬و ﺣﺘﻲ ﻧﻮاﺑﻐﻲ ﭼﻮن اﺑﻮرﻳﺤﺎن ﺑﯿﺮوﻧـﻲ و اﺑـﻦ ﺳـﯿﻨﺎ‬

‫‪m‬‬

‫ﻧﯿﺰ در ﺣﺪس و ﮔﻤﺎن ﺧﻮد‪ ،‬از واﻗﻌﯿﺖ ﺑﻪ دور اﻓﺘﺎدهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ اﺑﻮرﻳﺤـﺎن در آﺛـﺎر اﻟﺒﺎﻗﯿـﻪ‬

‫‪co‬‬

‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﺑﺮﺧﻲ ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ را ﻣـﺮدي ﺑـﻪ ﻧـﺎم»اﻃـﺮﻛﺲ«داﻧﺴـﺘﻪاﻧـﺪ‪ .‬و ﺑﺮﺧـﻲ ﻧﯿـﺰ‬

‫‪e.‬‬

‫ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺪزﺑﻦ اﻣﺮي اﻟﻘﯿﺲ‪ ،‬ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﺑﻮده و اﻋﺘﻘﺎدات ﻋﺠﯿﺐ دارﻧﺪ و ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻣـﺎدر‬

‫‪lin‬‬

‫او ﺟــﻦ ﺑــﻮده اﺳــﺖ‪ .‬ﺑﻌﻀــﻲ ﻧﯿــﺰ ﺻــﻌﺐ ﺑــﻦ ھﻤــﺎل ﺣﻤﯿــﺮي‪ ،‬و ﮔﺮوھــﻲ اﺑ ـﻮ ﻛــﺮب‬ ‫ﺷﻤﺮﻳﺮﻋﺶ‪ -‬ﺑﻦ اﻓﺮﻳﻘﺲ را اﻳﻦ ﻟﻘﺐ دادهاﻧﺪ‪ ،‬و ﻣـﻦ ﮔﻤـﺎن ﻛـﻨﻢ ﻛـﻪ اﻳـﻦ ﻟﻘـﺐ را ﺑـﻪ‬

‫‪ab‬‬

‫ﭘﺎدﺷﺎھﺎن ﻳﻤﻦ ﺑﮫﺘﺮ ﻣﻲﺗﻮان ﻧﺴﺒﺖ داد‪(١)« .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺷﺨﺼﯿﺖ ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﺑﺎ ﺗﻤـﺎم‬

‫‪et‬‬

‫ﺣﺪس و ﮔﻤﺎﻧﮫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻮرﺧﺎن اﺳﻼﻣﻲ و ﻏﯿـﺮ اﺳـﻼﻣﻲ زدهاﻧـﺪ‪ ،‬ﻛـﺎﻣﻼ ﺑـﺮ ﻛﺴـﻲ‬

‫‪.K‬‬

‫آﺷﻜﺎر ﻧﺸﺪه‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﻮاھﺪ و ﻗﺮاﺋﻦ ﻣﻮﺟﻮدﻧﺸﺎن داده و ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻤﻮده ﻛﻪ ﺷﺨﺼـﯿﺖ‬ ‫ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ در وﺟﻮد ﻛﻮروش‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎه ﺑﺰرگ ھﺨﺎﻣﻨﺸﻲ ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬و ﻣﻮﻻﻧـﺎ اﺑـﻮ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اﻟﻜﻼم آزاد ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﺪﻋﺎ ﻣﮫﺮ ﺗﺄﻳﯿﺪ زده اﺳﺖ‪.‬‬

‫در ﺳﺎﻟﮫﺎي اﺧﯿﺮ ﻣﺤﻘﻖ دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﻧﺎم اﻣﯿـﺮ ﺗﻮﻛـﻞ ﻛﺎﻣﺒﻮزﻳـﺎ‪ ،‬در رﺳـﺎﻟﻪاي ﻓﺎﺿـﻼﻧﻪ‪،‬‬

‫‪w‬‬

‫ﭘﺎدﺷﺎه ﭼﯿﻦ»ﺗﺴﻦ ﭼﻲ ھﻮاﻧﮓ ﺗﻲ«را ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﻗﺮآن ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮده‪ ،‬و دﻳـﻮار ﭼـﯿﻦ‬ ‫را ھﻤﺎن دﻳﻮار ﻳﺎ ﺳﺪ ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﻳـﺎد ﻧﻤـﻮده اﺳـﺖ‪ .‬ھﻤﭽﻨـﯿﻦ‪ ،‬آﻳـﺎت ﻗـﺮآن در ﺳـﻮره‬ ‫ﻛﮫﻒ را ﺗﻔﺴﯿﺮ و ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ را ﺑﺎ»ﺗﺴﻦ ﭼﻲ ھﻮاﻧﮓ ﺗﻲ«ﺗﻄﺒﯿﻖ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﯿﻦ ﻧﻈﺮات اﻣﯿﺮ ﺗﻮﻛﻞ ﻛﺎﻣﺒﻮزﻳﺎ و آﻳﻪھﺎي ﺷﺮﻳﻔﻪ ﻗﺮآن ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﯿﺠـﻪ‬ ‫ﻣﻲرﺳﯿﻢ‪ ،‬ﻛﻪ اﺳﺘﺎد ﻛﺎﻣﺒﻮزﻳﺎ‪ ،‬آﻳﺎت ﻗـﺮآن را ﻃﺒـﻖ ﻣـﻮازﻳﻦ زﻣـﯿﻦﺷﻨﺎﺳـﻲ ﺑﺮرﺳـﻲ‬ ‫ﻧﻤﻮده‪ ،‬از دﻳﻮار ﭼﯿﻦ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﺪ ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﺗﻔﺎوت دارد‪.‬‬ ‫در ﻛﺘﺎب اﺳﺘﺎد ﻛﺎﻣﺒﻮزﻳﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻧﯿﻢ»ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳﺪ ‪ ٦٠٠٠‬ﻛﯿﻠﻮﻣﺘﺮي ﭼﯿﻦ دو ﺣﺼـﻦ‬ ‫و ﺣﺼﺎر ﻣﺴﺘﺪﻳﺮ ﺧﯿﻠﻲ ﻋﻈﯿﻢ از ﺷﻤﺎل ﭘﻜﻦ ﺑﻄﺮف ﻣﺸـﺮق ﭼـﯿﻦ ﻣﻤﺘـﺪ ﺷـﺪه و در‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺧﻠﯿﺞ»ﭘﯿﭽﻠﻲ«ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺳﺪ ﻏﺮﺑﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﺼﺎر ﻛﺸﻮر ﻣﺎﻧﻨـﺪي ﺑـﻪ ﻃـﺮف ﭼـﯿﻦ‬ ‫ﻣﻤﺘــﺪ ﺷــﺪه و ﺑــﻪ رود ﻏﺮﺑــﻲ آن ﻛﺸــﻮر)ھﻮاﻧﮓھﻮ(ﺧﺎﺗﻤــﻪ ﻳﺎﻓﺘــﻪ‪ ،‬و در زﺑــﺎن ﻋــﺮب‪،‬‬ ‫»ﻗﺮن«را ﺑﻪ ﺣﺼﺎر و ﺑﺎروھﺎي ﻋﻈﯿﻤﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ و ﺑﻮدن ﻳﻚ ﭼﻨﯿﻦ دو ﺣﺼﺎر ﻋﻈﯿﻤﻲ‬ ‫)‪ .(١‬اﺑﻮرﻳﺤﺎن ﺑﯿﺮوﻧﻲ‪ .‬آﺛﺎر اﻟﺒﺎﻗﯿﻪ‪ .‬ﺗﺮﺟﻤـﻪ اﻛﺒـﺮ داﻧـﺎ ﺳﺮﺷـﺖ)ﺗﮫﺮان‪،‬‬ ‫اﺑﻦ ﺳﯿﻨﺎ‪(٣٥٢ ،‬ص ‪٦٥ -٥٩‬‬

‫‪١٢٧‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫را در دو ﺟﺎﻧــﺐ ﺷــﺮﻗﻲ و ﻏﺮﺑــﻲ اﻳــﻦ ﻛﺸــﻮر‪ ،‬ﺑــﺎﻧﻲ آن را ﻣﺴــﺘﺤﻖ ﻋــﺎﻟﻤﮕﯿﺮي ﻧــﺎم‬

‫‪m‬‬

‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻋﺮاب ﺟﺎھﻠﯿﺖ ﺑﻪ ﻟﻘﺐ ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ او را ﺑﻨﺎﻣﻨﺪ‪(١)« .‬ﺣﺎل اﮔﺮ ﮔﻮﺷﻪ ﻳـﻚ‬

‫‪co‬‬

‫دﻳﻮار ﺑﻪ ﺧﻠﯿﺞ ﭘﯿﭽﻠﻲ و ﮔﻮﺷﻪ دﻳﻮار دﻳﮕﺮ ﺑﻪ رود ﻏﺮﺑﻲ ﺧﺘﻢ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑـﺎ آﻳـﻪ ﻗـﺮآن ﻛـﻪ‬

‫‪e.‬‬

‫ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪:‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﺳﺪ را ﺑﯿﻦ دو ﻛﻮه ﺑﻨﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻐﺎﻳﺮت دارد‪.‬‬ ‫در ﺟﺎﻳﻲ دﻳﮕﺮ ﻛﺎﻣﺒﻮزﻳﺎ از وﺟﻮد ﻣﻌﺎدن آھﻦ و ﻣـﺲ در اﻃـﺮاف دﻳـﻮار ﭼـﯿﻦ ﻳـﺎد ﻛـﺮده‬

‫‪ab‬‬

‫وﻟﻲ از اﻳﻨﻜﻪ در دﻳﻮار‪ ،‬آھﻦ ﻳـﺎ ﻣـﺲ ﺑـﻪ ﻛـﺎر رﻓﺘـﻪ ﺑﺎﺷـﺪ ﺳـﺨﻨﻲ ﺑـﻪ ﻣﯿـﺎن ﻧﯿـﺎورده‬

‫‪et‬‬

‫اﺳﺖ‪ .‬واﺿﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ دﻳـﻮار ﺷـﺶ ھـﺰار ﻣﺘـﺮي ﭼـﯿﻦ‪ ،‬ھﻤـﻪاش از ﺳـﻨﮓ ﺳـﺎﺧﺘﻪ‬

‫‪.K‬‬

‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻗﺮآن ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﮔﺪاﺧﺘﻦ ﺗﺨﺘـﻪھـﺎي آھـﻦ و ذوب‬ ‫ﻛﺮدن آن‪ ،‬ﺳﺪ را ﺑﯿﻦ دو ﻛﻮه ﺑﺎﻻ آوردﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ در اﻳﻨﺠﺎ ﻧﯿﺰ ﺗﻨﺎﻗﺾ ﻣﻲﺑﯿﻨﻢ‪ .‬و از ھﻤـﻪ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻣﮫﻤﺘﺮ‪ ،‬ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ از ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺧﺪاﺷﻨﺎس و ﻣﻮﺣﺪ ﻳﺎد ﻛﺮده ﻛـﻪ ﻓﻘـﻂ‬

‫‪w‬‬

‫ﺑﻪ ﻛﻤﻚ و زﺣﻤﺖ ﺧﺪاي ﻣﺘﻌﺎل ﻣﺘﻜﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬و ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺘﺎران ﺳﺪ ﮔﻔﺘﻪ‪:‬‬ ‫» ﻣﻦ ﺑﻪ ﻳﺎري ﺧﺪا ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻣﺎﻟﻲ دارم و ﺷـﻤﺎ ﻓﻘـﻂ ﺑـﻪ وﺳـﯿﻠﻪ ﺑـﺎزوان ﺧـﻮد ﺑـﻪ ﻣـﻦ‬ ‫ﻛﻤﻚ ﻛﻨﯿﺪ ﺗﺎ ﺳﺪ را ﺑﺴﺎزم‪«.‬‬ ‫آﻳﺎ ﭘﺎدﺷﺎه ﭼﯿﻦ)ﺗﺴﻦ ﭼﻲ ھﻮاﻧﮓ ﺗﻲ(ﺳﺎزﻧﺪه دﻳﻮار ﭼﯿﻦ ﻣﻮﺣﺪ ﺑﻮده اﺳـﺖ ﻳـﺎ ﻧـﻪ‪،‬‬ ‫اﺳﺘﺎد ﻛﺎﻣﺒﻮزﻳﺎ از اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﯿﺰ ﺳﺨﻨﻲ ﻧﮕﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫آﻧﭽﻪ ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ ﻛﻮروش‪ ،‬ﻣﺬھﺐ ﻳﻜﺘﺎﭘﺮﺳـﺘﻲ ﻣﺰدﻳﺴـﻨﺎ‪ ،‬ﻳﻌﻨـﻲ ﭘﺮﺳـﺘﺶ اھـﻮرا‪-‬‬ ‫ﻣﺰدا ﺧﺪاي ﻳﮕﺎﻧﻪ ﻛﻪ زردﺷﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﻨﯿﺎنﮔﺬار آن ﺑﻮده‪ ،‬داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻛــﻮروش ﻣــﻮرد اﺣﺘــﺮام ﻳﮫﻮدﻳــﺎن ﻛــﻪ ﺧــﻮد ﻣﻮﺣــﺪ و ﻳﮕﺎﻧــﻪ ﭘﺮﺳــﺖ ﺑﻮدﻧــﺪ‪ ،‬ﻧﻤــﻲﺗﻮاﻧــﺪ‬ ‫ﺑﺖﭘﺮﺳﺖ ﻳﺎ ﻣﺸـﺮك ﺑﺎﺷـﺪ؛ زﻳـﺮا ﻳﮫﻮدﻳـﺎن ﻛـﻪ ﻣﻨﺘﻈـﺮ ﻣﻨﺠـﻲ و ﻧﺠـﺎت دھﻨـﺪه ﺧـﻮد‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ھﯿﭻﮔﺎه ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻪاﻧﺪ ﻓﺮدي ﺑﺖﭘﺮﺳﺖ ﻳﺎ ﻣﺸـﺮك‪ ،‬اﻳـﻦ ﻣﮫـﻢ را ﺑـﻪ ﻋﮫـﺪه‬ ‫ﮔﯿﺮد‪.‬‬ ‫اﺑﻮ اﻟﻜﻼم آزاد‪ ،‬دوران ھﻔﺘﮕﺎﻧﻪ ﺧﺮوج ﻗـﻮم ﻳـﺄﺟﻮج و ﻣـﺄﺟﻮج‪ -‬ﻛـﻪ از اﺟـﺪاد ﻗـﻮم ﻣﻐـﻮل‬ ‫ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ -‬و دﺳﺖاﻧﺪازي آﻧﮫﺎ را ﺑـﻪ ﻧـﻮاﺣﻲ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻣﺨﺘﺼـﺮا ذﻛـﺮ ﻛـﺮده‪ ،‬دوره ﭼﮫـﺎرم‬ ‫ﺧﺮوج آﻧﮫﺎ را در ﻗﺮن ﺷﺸﻤﻖ‪.‬م‪ ،‬ھﻤﺰﻣـﺎن ﺑـﺎ ﺳـﻠﻄﻨﺖ ﻛـﻮروش و دوره ﭘـﻨﺠﻢ را‪ ،‬در‬ ‫ﻗﺮن ﺳﻮﻣﻖ‪.‬م‪ ،‬ھﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ اﻣﭙﺮاﻃﻮر»ﺷـﯿﻦ ھﻮاﻧـﮓ ھـﻲ«ﻳـﺎد ﻛـﺮده و ﮔﻔﺘـﻪ اﺳـﺖ‪:‬‬ ‫»ﺷﯿﻦ ھﻮاﻧﮓ ھﻲ«دﻳﻮار ﺑﺰرگ ﭼﯿﻦ را از ﺳﺎل ‪٢٦٤‬ق‪.‬م ﺷﺮوع و ﺑﻪ ﻣﺪت ده ﺳـﺎل‬ ‫ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﺎﻧﯿﺪ‪ .‬ﻗﺴﻤﺘﮫﺎﻳﻲ از آن ﻧﯿﺰ ﭘﺲ از ﻣﺮگ وي ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮري‬

‫‪m‬‬

‫)‪ .(١‬اﻣﯿﺮ ﺗﻮﻛﻞ ﻛﺎﻣﺒﻮزﻳﺎ‪ .‬ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﻳﺎ ﺗﺴﻦ ﭼﻲ ھﻮاﻧﮓ ﺗﻲ)ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎه ﭼﯿﻦ(ﺑﻪ ﻛﻮﺷﺶ ﺳﻨﺒﻠﻪ ﻛﺎﻣﺒﻮزﻳﺎ)ﺗﮫﺮان‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎر‪ ،‬ﺑﻲﺗﺎ(‪ .‬ص ‪١٥‬‬

‫‪co‬‬ ‫‪e.‬‬

‫‪١٢٨‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻛﻪ دﻳﻮار از ھﺠﻮم اﻗﻮام ﻣﺰﺑﻮر ﻛﻪ از ﻗـﻮم ﻣﻐـﻮل ﺑﻮدﻧـﺪ ﺑـﻪ ﺳـﺮزﻣﯿﻦ ﭼـﯿﻦ ﺟﻠـﻮﮔﯿﺮي‬

‫‪ab‬‬

‫ﻛﺮد‪(١) .‬‬

‫‪et‬‬

‫آزاد از اﻳﻨﻜﻪ ﺳﺪ ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ‪ ،‬ﻏﯿﺮ از دﻳﻮار ﭼﯿﻦ اﺳﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬اول ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﺬﻛﺮ ﺷﺪ‬

‫‪.K‬‬

‫ﻛﻪ در ﻗﺮآن ﺑﺮاي ﺑﻨﺎي اﻳﻦ ﺳﺪ دو ﺻﻔﺖ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ذﻛﺮ ﺷﺪه‪ ،‬ﻳﻜـﻲ اﻳﻨﻜـﻪ ﺳـﺪ را ﺑـﯿﻦ‬ ‫دو دﻳﻮار ﻃﺒﯿﻌﻲ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺮ ﭘﺎي داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ آﻧﻜﻪ ﺟﺰو ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻨـﺎي آن ﺑـﯿﺶ از ﺣـﺪ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫آھﻦ ﺑﻜﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬روي اﻳﻦ اﺻﻞ ﺑﺎﻳﺪ اوﻻ در ﻳﻚ دره ﻛﻮھﺴﺘﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺳﺪ را ﺑﯿﺎﺑﯿﻢ و‬

‫‪w‬‬

‫ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻨﯿﻢ در اﻳﻦ دﻳﻮار ﺑﯿﺶ از ﺳـﻨﮓ و آﺟـﺮ‪ ،‬آھـﻦ ﻣﺼـﺮف ﺷـﺪه و ﻧﯿـﺰ راه ﻋﺒـﻮر و‬ ‫ﻣﺮور را ﺑﯿﺎﺑﯿﻢ ﻛﻪ درهاي ﻛﻮھﺴﺘﺎﻧﻲ آن را ﻗﻄﻊ ﻣﻲﻛﺮده اﺳﺖ‪(٢)«.‬‬

‫ھﻤﯿﻦ دو ﺻﻔﺖ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﻣﻘﺼﻮد رھﺒﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻔﺴـﺮﻳﻦ ﻣـﺎ ﻛـﻪ از اﻳـﻦ دو‬ ‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﯿﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ھﺮ ﺟﺎ دﻳﻮاري دﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬آن را ﺳﺪ ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣـﺜﻼ‬ ‫ﻣﺮﺣﻮم»ﻣﯿﺮﺳﯿﺪ اﺣﻤﺪ«ﻛﻪ از ﻣﺤﻘﻘﯿﻦ ﺑﺰرگ ﻣﻌﺎﺻﺮ اﺳﺖ‪ ،‬دﻳـﻮار ﭼـﯿﻦ را ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ‬ ‫ﻗﺮار داده و ﮔﻮﻳﺪ ﺳﺪ ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺎل آﻧﻜﻪ اﻳﻦ دﻳـﻮار ﭼـﯿﻦ را ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ ﻗـﺮار‬ ‫داده و ﮔﻮﻳﺪ ﺳﺪ ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺎل آﻧﻜﻪ اﻳﻦ دﻳﻮار ﺑﻪ ھﯿﭻ وﺟﻪ ﻧﻤـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺳـﺪ‬ ‫ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا در دره ﻛﻮھﺴﺘﺎﻧﻲ ﺑﻨﺎ ﻧﺸﺪه‪ ،‬و ﺛﺎﻧﯿـﺎ ﻣﺼـﺎﻟﺢ آن آھـﻦ ﻧﺒـﻮده‪،‬‬ ‫ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ دﻳﻮار ﺳﻨﮕﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺻﺪھﺎ ﻣﯿﻞ ﻃﻮل دارد‪(٣) .‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج‬ ‫ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ‪ ،‬در دو ﺳﻮره‪ ،‬از اﻳﻦ ﻗﻮم ﻧﺎم ﺑﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻜﺒـﺎر در ﺳـﻮره اﻧﺒﯿـﺎء آﻳـﻪ ‪،٩٦‬‬ ‫ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪) :‬ﺣﺘﻲ اذا ﻓﺘﺤﺖ ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج و ھﻢ ﻣﻦ ﻛﻞ ﺣﺪب ﻳﻨﺴـﻠﻮن(‪ -‬ﺗـﺎ ﭼـﻮن‬ ‫ﮔﺸﺎده ﺷﻮد‪ ،‬ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج و اﻳﺸﺎن از ھﺮ ﺑﻠﻨﺪي ﻣﻲﺷﺘﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬ ‫و دﻳﮕﺮ در ﺳﻮره ﻛﮫﻒ آﻳﻪ ‪ ،٩٣‬ﻛﻪ ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪) :‬ﻗﺎﻟﻮا ﻳﺎ ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ان ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج‬ ‫ﻣﻔﺴﺪون ﻓﻲ اﻻرض ﻓﮫﻞ ﻧﺠﻌﻞ ﻟﻚ ﺧﺮﺟﺎ ﻋﻠﻲ ان ﺗﺠﻌﻞ ﺑﯿﻨﻨﺎ و ﺑﯿﻨﮫﻢ ﺳﺪا(‪ -‬ﮔﻔﺘﻨـﺪ‬ ‫اي ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﻛـﻪ ﻳـﺄﺟﻮج و ﻣـﺄﺟﻮج ﻓﺴـﺎد ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻧﻨـﺪ در زﻣـﯿﻦ ﭘـﺲ آﻳـﺎ‬

‫‪m‬‬

‫ﺑﮕﺮداﻧﯿﻢ ﺑﺮاي ﺗﻮ ﺧﺮﺟﻲ ﺑﺮ آﻧﻜﻪ ﺑﺴﺎزي ﻣﯿﺎﻧﻪ ﻣﺎ و آﻧﮫـﺎ ﺳـﺪي‪ -‬؟ﻛـﻪ اﻟﺒﺘـﻪ ﻛـﻮروش‬

‫‪co‬‬

‫ﺧﺮﺟﻲ آﻧﮫﺎ را ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮد و ﺑﺎ ھﺰﻳﻨﻪ ﺧﻮد و ﻛﻤﻚ آﻧﮫﺎ ﺳﺪ را ﻣﻲﺳﺎزد‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫)‪ .(١‬ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ اﺑﻮ اﻟﻜﻼم آزاد‪ ،‬ص ‪١٤٥‬‬

‫‪lin‬‬

‫)‪ .(٢‬ھﻤﺎن ﻛﺘﺎب‪ ،‬ص ‪١٣٨‬‬

‫‪et‬‬

‫‪ab‬‬

‫)‪ .(٣‬ھﻤﺎن ﻣﺄﺧﺬ ص ‪١٣٩‬‬

‫‪١٢٩‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫و در آﻳﻪ ﺑﻌﺪ ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﭘﺮوردﮔﺎر ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻜﻨﺖ داده و ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻧـﺪارم‬ ‫ﻓﻘﻂ ﻣﺮا در ﻗﻮت ﻳﺎري دھﯿﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫در ﺗــﻮرات‪ ،‬ﺳــﻔﺮ ﺗﻜﻮﻳﻦ)ﭘﯿﺪاﻳﺶ(ﻓﺼــﻞ دھــﻢ آﻳــﻪ ‪ ٢‬از ﻣﺄﺟﻮج)ﻣــﺎﮔﻮگ( ﻳــﺎد ﺷــﺪه‬ ‫اﺳــﺖ»ﭘﺴــﺮان ﻳﺎﻓــﺚ‪ ،‬ﮔــﻮﻣﺮ و ﻣﺎﮔﻮگ)ﻣــﺄﺟﻮج(و ﻣــﺎدي و ﻳــﺎوان و ﺗﻮﺑــﺎل و ﻣﺸــﻚ و‬ ‫ﺗﯿﺮاس@«و ﻧﯿﺰ در ﻛﺘﺎب ﺣﺰﻗﯿﺎل ﻧﺒﻲ ﻓﺼﻞ ‪ ٣٨‬آﻳﻪ ‪ ١‬و ‪ ٣‬و ﻓﺼـﻞ ‪ ٣٩‬آﻳـﻪھـﺎي ‪،٦ ،١‬‬ ‫‪ ١٥ ،١١‬ﺑﻪ ﮔﻮگ و ﻣﺎﮔﻮگ)ﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج(اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ھﻤﭽﻨﯿﻦ در ﻛﺘﺎب ﻋﮫﺪ‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ)اﻧﺠﯿﻞ(‪ ،‬در ﻣﻜﺎﺷﻔﺎت ﻳﻮﺣﻨﺎ ﺑـﺎب ‪ ٢٠‬آﻳـﻪ ‪ ٧‬و ‪ ،٨‬در اﻳـﻦ زﻣﯿﻨـﻪ ﭘﯿﺸـﮕﻮﻳﯿﮫﺎﻳﻲ‬ ‫درﺑﺎره آﻧﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ‪» ،‬و ﭼﻮن ھﺰار ﺳﺎل ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺪ‪ ،‬ﺷﯿﻄﺎن از ﻣﺤـﺒﺲ ﺧـﻮد‬ ‫ﺧﻼﺻﻲ ﺧﻮاھﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪@ .‬و ﺑﯿﺮون ﺧﻮاھﺪ ﺷﺘﺎﻓﺖ ﺗﺎ آﻧﻜﻪ ﻗﺒﺎﻳﻞ را ﻛﻪ در ﭼﮫـﺎر ﺟﮫـﺖ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫زﻣﯿﻦ ھﺴﺘﻨﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﮔﻮگ و ﻣﺎﮔﻮگ را ﺑﻔﺮﻳﺒﺪ و آﻧﮫـﺎ را ﺑـﻪ‪ -‬ﺟﮫـﺖ ﺟﻨـﮓ ﻓـﺮاھﻢ آرد و‬ ‫ﻋﺪد آﻧﮫﺎ ﭼﻮن رﻳﮓ درﻳﺎﺳﺖ‪(١)« .‬‬ ‫ھﺮدوت‪ ،‬ﭘﺪر ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﯿﺰ‪ ،‬از اﻳﻦ ﻗـﻮم ﻳـﺎد ﻛـﺮده اﺳـﺖ‪» .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮ ﺷـﻮاھﺪ ﺗـﺎرﻳﺨﻲ‪ ،‬اﻳﻨـﺎن‬ ‫دﺳﺘﻪاي از ﺳﻜﺎھﺎ]‪[١٧‬ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در داﻣﻨﻪھﺎي ﺷﻤﺎل ﺷﺮﻗﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﯿﻞ ھﺠﻮم آﻧﺎن را از دوران ﭘﯿﺶ از ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺎ ﻗﺮن ﻧﮫﻢ ﻣﯿﻼدي‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺮف ﻛﺸـﻮرھﺎي‬ ‫ﻏﺮﺑﻲ و ﺟﻨﻮﺑﻲ‪ ،‬ﺗﺒﺎھﻲ ﻓﺮاوان ﺑﺒﺎر آورد‪ .‬در زﻣﺎن ﻛﻮروش ﻧﯿﺰ ﺳـﻜﺎھﺎ‪ ،‬از ﺗﻨﮕـﻪھـﺎي‬ ‫ﻗﻔﻘــﺎز ﺑــﻪ ﺳــﺮزﻣﯿﻦ آﺳــﯿﺎي ﻏﺮﺑــﻲ آﻣﺪﻧــﺪ و آﻧﺠــﺎ را ﺗــﺎراج ﻧﻤﻮدﻧــﺪ‪ ،‬ﻛــﻮروش ﺑــﺮاي‬ ‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ھﺠﻮم آﻧﮫﺎ ﺑﻪ ﺑﻨﺎي ﺳﺪي ﺑﺰرگ ﻓﺮﻣـﺎن داد«»ﻳﻮﻧﺎﻧﯿـﺎن اﻳـﻦ دو ﻧـﺎم را در‬ ‫زﺑﺎن ﺧﻮد ﮔﻮگ و ﻣﺎﮔﻮگ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪(٢)« .‬‬

‫‪m‬‬

‫ﻣﻮرﺧــﺎن ﺗﺼــﻮرات ﻋﺠﯿــﺐ و ﻏﺮﻳﺒــﻲ از ﻗــﻮم ﻳــﺄﺟﻮج و ﻣــﺄﺟﻮج ﻛــﺮدهاﻧــﺪ‪ ،‬ﻣــﺜﻼ ﻃﺒــﺮي‬

‫‪co‬‬

‫ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪ » ،‬اﻳـﻦ ﻳـﺄﺟﻮج و ﻣـﺄﺟﻮج دو ﺑـﺮادر ﺑﻮدﻧـﺪ از ﻓﺮزﻧـﺪان ﻳﺎﻓـﺚ ﺑـﻦ ﻧـﻮح ﻋﻠﯿـﻪ‬

‫‪e.‬‬

‫اﻟﺴﻼم‪ ،‬از ﭘـﺲ ﻃﻮﻓـﺎن آﻧﺠـﺎ ﺑـﻪ ﺣـﺪ ﻣﺸـﺮق اﻓﺘـﺎدهاﻧـﺪ‪ ،‬و از ﭘـﺲ آن دو ﻛـﻮه ﻗـﺮار‬

‫‪lin‬‬

‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬و از اﻳﺸﺎن ﻧﺴﻞ ﭘﯿﻮﺳﺖ و از ﻧﺴﺐ ھﺮ ﻳﻜﻲ را ﭼﻨـﺪﻳﻦ ﻓﺮزﻧـﺪ آﻣـﺪ و ﺧﻠـﻖ‬ ‫ﺑﺴﯿﺎر ﺷﺪ و ﺻﻮرت اﻳﺸﺎن ھﻤﭽﻮن ﺻﻮرت آدﻣﻲ اﺳﺖ وﻟﯿﻜﻦ ﺑﻪ ﻗﺎﻣﺖ ﻳﻚ ارشاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫و ھﺮ ﻳﻜﻲ ﮔﻮﺷﮫﺎ دارﻧـﺪ ﭘﮫـﻦ ﻛـﻪ در زﻣـﯿﻦ ھﻤـﻲ ﻛﺸـﻨﺪ و ﺟﺎﻣـﻪ ﻧﺪارﻧـﺪ و ﺑﺮھﻨـﻪ‬

‫‪et‬‬

‫ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﭼﻮن ﺧﺮ و ﮔﺎو و وﺣﺶ ﭘـﯿﺶ ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ ﺟﻤـﺎع ﻛﻨﻨـﺪ و ﺷـﺮم ﻧﺪارﻧـﺪ‪ ،‬و ﭼـﻮن‬

‫‪.K‬‬

‫ﺑﺨﻔﺘﻨﺪ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫)‪ .(١‬ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ .‬ﺗﺮﺟﻤﻪ از ﻋﺒﺮي وﻟﯿﻢ ﮔﻠﻦ‪ ،‬ﭼﺎپ ﺳﻮم ‪١٨٧٨‬‬

‫)‪ .(٢‬ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﻳﺎ ﻛﻮروش ﻛﺒﯿﺮ اﺑﻮ اﻟﻜﻼم آزاد ص ‪ ١٤٠‬و ھﺨﺎﻣﻨﺸﯿﺎن‬

‫‪w‬‬

‫در ﺗﻮرات ص‪١٢٤‬‬

‫‪١٣٠‬‬ ‫‪......................................................... ...................................................‬‬ ‫ﻳﻚ ﮔﻮش زﻳﺮ ﻛﻨﻨﺪ و ﻳﻚ ﮔﻮش ﺑﺎﻻ ﺑﺮ ﻛﺮدار دواج)ﻟﺤﺎف(‪ ،‬و ﻛﺸﺖ و ورزﺷـﺎن ﻧﺒﺎﺷـﺪ‬ ‫و ﻃﻌﺎم اﻳﺸﺎن داﻧﻪ ﺧﺎر ﺧﺸﻚ اﺳﺖ‪ ،‬و ھﺮ آدﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﯿﺎﺑﻨﺪ ﺑﻜﺸﻨﺪ و ﺑﺨﻮرﻧﺪ)‪.(١‬‬ ‫درﺑﺎره اﻳﻦ دو ﻧﺎم ﺑﺎز ھﻢ ﺣﺪﺳﮫﺎﻳﻲ زدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ذﻛﺮﺷﺎن در اﻳﻨﺠﺎ ﺿﺮورت ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫)‪ .(١‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻃﺒﺮي‪ ،‬ر‪ .‬ك ﻟﻐﺖ ﻧﺎﻣﻪ دھﺨﺪا زﻳﺮ ﻧﺎم ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪١٣١‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺑﻨﺎي ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس)اورﺷﻠﯿﻢ(‬ ‫ھﻔﺘﺎد ﺳﺎل ﭘﺲ از وﻳﺮاﻧﻲ اورﺷﻠﯿﻢ و اﺳﺎرت ﻳﮫﻮد ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﻧﺒـﻮ ﻛﺪﻧﺼـﺮ‪ ،‬ﻛـﻮروش‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎه ھﺨﺎﻣﻨﺸﻲ دﺳﺘﻮر ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺑﻨﺎي ﺧﺎﻧـﻪ ﺧـﺪا را ﺻـﺎدر ﻛـﺮد و ﺑـﺮاي اﻧﺠـﺎم اﻳـﻦ‬ ‫ﻣﻘﺼﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﺻﺪور ﻓﺮﻣﺎن آزادي اﺳﯿﺮان ﺑﺎﺑﻞ‪ ،‬از ھﻤﻪ ﺧﻮاﺳـﺖ ﺗـﺎ ﺑـﺮاي ﺗﺠﺪﻳـﺪ ﺑﻨـﺎي‬

‫‪m‬‬

‫ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا ﺑﻪ اورﺷﻠﯿﻢ ﺑﺮوﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺧﺎﻧﺪاﻧﮫﺎي اﺳﯿﺮ ﻛﻪ ‪ ٤٢ ،٣٦٠‬ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﻏﯿـﺮ از ﺑﻨـﺪﮔﺎن‬

‫‪co‬‬

‫و ﻛﻨﯿﺰﻛﺎن ﻛﻪ ‪ ٧ ،٣٣٧‬ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﻋﺪه اﺧﯿﺮ دوﻳﺴﺖ ﻧﻔﺮﺷﺎن ﻣﻐﻨﯿﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ‬

‫‪e.‬‬

‫راه اﻓﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮرات‪ ،‬اﺳﺎﻣﻲ ﺗﻤﺎم ﺧﺎﻧﺪاﻧﮫﺎ و ﺗﻌﺪاد اﻓﺮاد ھﺮ ﻳﻚ را آورده اﺳﺖ)‪.(١‬‬

‫‪lin‬‬

‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﻓﺮﻣﺎن داد‪ ،‬ﺗﻤﺎم آﻻت و ادوات و ﻇﺮوف و وﺳﺎﻳﻠﻲ ﻛـﻪ ﻧﺒـﻮ ﻛﺪﻧﺼـﺮ از ﺧﺎﻧـﻪ‬ ‫ﺧﺪا ﺑﻪ ﻏﺎرت ﺑﺮده و در ﺑﺎﺑﻞ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﻣﺠﺪدا ﺑﻪ ﺟﺎي اﺻـﻠﻲ ﺧـﻮد ﺑﺮﮔﺮداﻧﻨـﺪ و‬

‫‪ab‬‬

‫ﺑــﻪ»ﻣﺘــﺮدات«ﺧﺰاﻧــﻪ دار ﺧــﻮد دﺳــﺘﻮر داد ﺗــﺎ ﺗﻤــﺎم وﺳــﺎﻳﻞ را ﺑــﻪ»ﺷــﯿﺶ ﺑﺼــﺮ«‬

‫‪et‬‬

‫)زرﺑﺎﺑﻞ(رﺋﯿﺲ ﻳﮫﻮدﻳﺎن ﺑﺴﭙﺎرد)‪.(٢‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﭘﺲ آﻧﮕﺎه‪ ،‬ﺑﻨﺎﻳﺎن و ﺳﻨﮕﺘﺮاﺷﺎن و ﻧﺠﺎران و ھﻤﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اورﺷـﻠﯿﻢ ﺑﺎزﮔﺸـﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺸﻐﻮل ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ و ﺑﺮاي ﺗﻜﻤﯿﻞ آن از ھﺮ ﮔﻮﺷﻪ‪،‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫)‪ .(١‬ﻛﺘﺎب ﻋﺰرا ﺑﺎب دوم‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫)‪ .(٢‬ﺷﯿﺶ ﺑﺼﺮ)آﺗﺶﭘﺮﺳﺖ(ﻧﺎﻣﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در درﮔﺎه ﭘﺎدﺷـﺎه ﻓـﺎرس‬ ‫ﺑـــﺮ روي زرﺑﺎﺑـــﻞ ﮔﺬاﺷـــﺘﻪ ﺷـــﺪ )ق‪ .‬ك‪ .‬م ص ‪(٥٤٤‬ھﻤﭽﻨـــﯿﻦ زرﺑﺎﺑـــﻞ‬ ‫‪٥٢٠‬ق‪.‬م ﺷــﺎھﺰادهاي اﺳــﺖ از ﺧﺎﻧــﺪان داود و ﺣــﺎﻛﻢ اورﺷــﻠﯿﻢ‪ .‬ﺑﻌــﺪ از‬ ‫ﺻﺪور ﻓﺮﻣﺎن ﻛﻮروش‪ ،‬ﮔﺮوھﻲ از ﻛﺴﺎﻧﻲ را ﻛﻪ از ﺗﺒﻌﯿﺪ ﺑـﺎز ﻣـﻲﮔﺸـﺘﻨﺪ‬ ‫رھﺒﺮي ﻛﺮد‪.‬‬ ‫او ﻣﻌﺎﺻﺮ اﻧﺒﯿﺎي ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺣﺠﻲ و زﻛﺮﻳﺎ ﺑﻮد و ﺑﻪ ﺗﺸﻮﻳﻖ آﻧﺎن ﺑـﻪ‬ ‫ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻌﺒـﺪ ﭘﺮداﺧـﺖ)ﻋﺰرا‪ ٨ -٣ -٢ -‬ﺣﺠـﻲ ‪ ٢ -١‬زﻛﺮﻳـﺎ ‪١٠ -٩ -٤‬‬ ‫ﻣﺘﻲ‪ ١٣ -١٢ -١ -‬ﻟﻮﻗﺎ ‪(٢٧ -٣‬‬

‫‪١٣٢‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﭼﻮب و ﺳﻨﮓ ﻓﺮاھﻢ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫دو ﻧﻔﺮ از ﺑﺰرﮔﺎن ﻳﮫﻮد ﺑﻪ ﻧﺎم»زرﺑﺎﺑﻞ«]‪[١٨‬و»ﻳﺸﻮع ﺑﻦ ﺻﺎداق«ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ و ﻧﻈـﺎرت‬ ‫ﺑﺮ ﻛﺎر را ﺑﻪ ﻋﮫﺪه داﺷـﺘﻨﺪ؛ و ﭘـﺲ از ﺗﻜﻤﯿـﻞ و ﻣﺮﻣـﺖ ﺑﻨـﺎ ﺟﺸـﻦ ﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ و ﻗﺮﺑـﺎﻧﻲ‬ ‫ﮔﺬراﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫در زﻣﺎن ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺑﻨﺎي ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﻛﻮروش و ﻧﯿﺰ در زﻣﺎن دارﻳـﻮش ھﺨﺎﻣﻨﺸـﻲ‬ ‫‪٤٨٦ -٥٤٨‬ق‪.‬م‪ ،‬ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ از ﺳﻮي ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺑـﺮاي ﺳـﺎزﻧﺪﮔﺎن ﻣﻌﺒـﺪ ﻣﻘـﺪس اﻳﺠـﺎد‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬و اﻳﻦ اﺧﺘﻼف ﺗﺎ زﻣﺎن ﺧﺸﺎﻳﺎر ﺷﺎه ‪٤٦٥ -٤٨٦‬ق‪.‬م‪ ،‬اداﻣﻪ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫در زﻣﺎن اردﺷﯿﺮ اول ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ دراز دﺳﺖ)‪٤٢٤ -٤٦٥‬ق‪.‬م(‪ ،‬ﻧﺎﻣﻪھﺎي ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑـﻪ او‬

‫‪m‬‬

‫ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ و ﺷﻜﺎﻳﺎت ﺑﺴﯿﺎري ﺑﻪ او دادﻧﺪ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫ﻳﮫﻮدﻳﺎن از ﺧﺸﺎﻳﺎرﺷﺎه‪ ،‬ﻣﺤﺒﺘﮫﺎي ﻓـﺮاوان دﻳـﺪه ﺑﻮدﻧـﺪ‪ .‬و ﺣﺘـﻲ»اﺳـﺘﺮ«]‪ [١٩‬ﻣﻠﻜـﻪ‬

‫‪lin‬‬

‫وزﻳﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﺧﺸﺎﻳﺎرﺷﺎ ﺑﺮادرزاده»ﻣﺮدﺧﺎي«ﻳﮫﻮدي ﺑﻮد و ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺠـﺎت ﻳﮫﻮدﻳـﺎن از دﺳـﺖ ھﺎﻣـﺎن‬ ‫ﭘ ﺲ از ﻣﺮگ ﺧﺸﺎﻳﺎرﺷﺎ و روي ﻛﺎر آﻣﺪن ﭘﺴﺮش اردﺷـﯿﺮ دراز دﺳـﺖ)دراز دﺳـﺖ را‬

‫‪ab‬‬

‫ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺑﺨﺸﺸﮫﺎ و ﻋﻄﺎﻳﺎي او ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻋﺎﻳﺎ ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ و ﺑﻌﻀﻲ ﮔﻔﺘﻪاﻧـﺪ‬

‫‪et‬‬

‫ﭼﻮن دﺳﺖ راﺳﺘﺶ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ از دﺳﺖ ﭼﭙﺶ ﺑﻮد او را ﺑﺪﻳﻦ ﻧﺎم ﻣﻠﻘﺐ ﺳﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ(ﭼﻨﺪ‬

‫‪.K‬‬

‫ﻧﻔﺮ از ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺑﻨﺎي اورﺷﻠﯿﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎﻣﮫﺎي»ﻣﺘﺮادف«و»ﻃﺒﺌﯿﻞ«ﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻪ زﺑﺎن و ﺧـﻂ‬ ‫آراﻣﻲ ﺑﻪ اردﺷﯿﺮ ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ھﻤﭽﻨﯿﻦ»رﺣﻮم«ﻓﺮﻣﺎﻧﻔﺮﻣﺎ و ﺷﻤﺸﺎﻳﻲ ﻛﺎﺗﺐ‪ ،‬رﺳﺎﻟﻪاي‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻀﻤﻮن ﺑﻪ ﺿﺪ اورﺷﻠﯿﻢ ﻣﺮﻗﻮم داﺷﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﺳﻮي اردﺷﯿﺮ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪.‬‬ ‫»ﺑﻪ ﻣﻠﻚ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﻮد ﻛﻪ ﻳﮫﻮدﻳﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﺮ آﻣﺪهاﻧﺪ و ﺑﻪ اورﺷﻠﯿﻢ داﺧـﻞ‬

‫‪w‬‬

‫ﺷﺪه ﺷﮫﺮ ﺧﺎﺻﻲ و ﺷﺮﻳﺮﺑﻨﺎ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و ﺣﺼﺎرھﺎ را اﮔﺮ ﺑﺮﭘﺎ ﻛﺮده ﺷﻮد‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﺧﺮاج‬ ‫و ﺗﻜﺎﻟﯿﻒ و ﮔﻤﺮك ﻧﺨﻮاھﻨﺪ داد و ﻣﺪاﺧﻞ ﻣﻠﻮك را ﻧﻘﺼﺎن ﻣﻲدھﻲ@ﭘﺲ ﭼﻮن آذوﻗـﻪ‬ ‫از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﻠﻚ ﻣﻲﮔﯿﺮﻳﻢ ﻣﺎ را ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣـﺬﻟﺖ ﻣﻠـﻚ ﻧﮕـﺮان ﺷـﻮﻳﻢ ﺑـﻪ آن‬ ‫ﺳﺒﺐ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻠﻚ را اﻋﻼم ﻧﻤﻮدﻳﻢ‪@ .‬ﻣﻠﻚ را اﻋﻼم ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﯿﻢ ﻛﻪ اﮔـﺮ اﻳـﻦ ﺷـﮫﺮ‬ ‫ﺑﻨﺎ ﻛﺮده ﺷﻮد و ﺣﺼﺎرھﺎﻳﺶ ﺑﺮﭘﺎ ﻧﻤﻮده ﺷﻮد‪ ،‬از اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﻪ اﻳـﻦ ﻃـﺮف ﻧﮫـﺮ از ﺑﺮاﻳـﺖ‬ ‫ﻧﺼﯿﺒﻲ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ (١)«.‬ﭘﺲ از آن اردﺷﯿﺮ ﻓﺮﻣﺎن ﺗﻮﻗﻒ ﺑﻨﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن را‬ ‫)‪ .(١‬ﻛﺘﺎب ﻋﺰرا‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﮫﺎرم‪ ،‬آﻳﻪ ‪١٦ -١٤ -١٢‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪١٣٣‬‬ ‫‪......................................................................... ...................................‬‬ ‫ﻃﻲ ﺟﻮاﺑﯿﻪاي ﺑﻪ رﺣﻮم ﺧﺰاﻧﻪ دار و ﺷﻤﺸﻲ ﻛﺎﺗﺐ و ﺑﻘﯿﻪ اﺻـﺤﺎب ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﻣﻀـﻤﻮن‬ ‫ﺻﺎدر ﻛﺮد‪» .‬ﻣﻜﺘﻮﺑﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎدهاﻳﺪ در ﺣﻀﻮر ﻣﻦ آﺷـﻜﺎر ﺧﻮاﻧـﺪه ﺷـﺪ‪@ .‬و از‬ ‫ﻣﻦ ﻓﺮﻣﺎن ﺻﺎدر ﺷﺪ ﺗﺎ ﺗﻔﺤﺺ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬و ﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﮫﺮ از زﻣﺎن ﻗـﺪﻳﻢ ﺑـﺮاي‬ ‫ﻣﻠﻮك ﻓﺘﻨﻪاﻧﮕﯿـﺰ ﺑـﻮد و ﮔﺮدﻧﻜﺸـﻲ و ﻓﺘﻨـﻪ در آن ﺑﺮﭘـﺎ ﻣـﻲﻧﻤﻮدﻧـﺪ‪@ .‬و در اورﺷـﻠﯿﻢ‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎھﺎن ﻗﻮﻣﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻛﺸﻮرھﺎي آن ﻃﺮف ﻧﮫﺮ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ و‬ ‫ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﺧﺮاج و ﺗﻜﺎﻟﯿﻒ و ﮔﻤﺮك داده ﻣﻲﺷﺪ‪@ .‬ﭘﺲ ﻓﺮﻣﺎن ﺟـﺎري ﺳـﺎزﻳﺪ ﻛـﻪ آن‬

‫‪m‬‬

‫ﻣﺮدﻣﺎن ﻣ ﺘﻮﻗﻒ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ آﻧﻜﻪ آن ﺷﮫﺮ ﺗـﺎ ﺑـﻪ وﻗﺘـﻲ ﻛـﻪ اﻣـﺮ از ﻣـﻦ ﺻـﺎدر ﺷـﻮد ﺑﻨـﺎ‬

‫‪co‬‬

‫ﻧﺸﻮد‪ @.‬و ﺑـﺎ ﺣـﺬر ﺑﺎﺷـﯿﺪ ﺗـﺎ آﻧﻜـﻪ در اﻳـﻦ ﻛـﺎر ﻏﻔﻠـﺖ ﻧﻮرزﻳـﺪ‪ .‬ﭼـﺮا آن ﻓﺘﻨـﻪ ﺑﺎﻋـﺚ‬ ‫ﺧﺴﺎرت ﻣﻠﻮك ﺷﻮد«)‪ .(١‬و ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛـﻪ ﺻـﻮرت ﻧﺎﻣـﻪ اردﺷـﯿﺮ ﺑـﻪ رﺣـﻮم و اﺻـﺤﺎب‬

‫‪e.‬‬

‫اﻳﺸﺎن ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪ ﺑﻪ ﻋﺠﻠـﻪ ﺑـﻪ اورﺷـﻠﯿﻢ رﻓﺘﻨـﺪ و ﺑـﺎ زور و ﻗـﻮت ﻛـﺎر ﺧﺎﻧـﻪ ﺧـﺪا را‬

‫‪lin‬‬

‫ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ در ﺳﺎل دوم ﺳـﻠﻄﻨﺖ دارﻳـﻮش دوم ﭘﺎدﺷـﺎه ﻓـﺎرس)‪-٤٢٤‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﻓﺮﻣﺎن دارﻳﻮش دوم‬

‫‪et‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪٤٠٤‬ق‪.‬م(ﻣﺠﺪدا ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻨﺎ ﺷﺮوع ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﭘﺲ از در ﮔﺬﺷﺖ اردﺷﯿﺮ دراز دﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺴﺮش ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دارﻳـﻮش دوم ﺑـﻪ ﺳـﻠﻄﻨﺖ‬ ‫ﻧﺸﺴﺖ در زﻣـﺎن او دو ﻧﻔـﺮ ﺑـﻪ ﻧﺎﻣﮫـﺎي ﺣﺠـﻲ]‪[٢٠‬و زﻛﺮﻳـﺎ]‪[٢١‬ﻳﮫﻮدﻳـﺎن را رھﺒـﺮي‬

‫‪w‬‬

‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻨﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬در آن ھﻨﮕﺎم واﻟـﻲ ﻣـﺎوراي ﻧﮫـﺮ اردن‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺎم»ﺗﺘﻨﺎﺋﻲ« و دوﺳﺖ او ﻧﺎﻣﻪاي ﺑـﻪ دارﻳـﻮش ﻧﻮﺷـﺘﻨﺪ ﻛـﻪ‪ ،‬ﻣـﺮدم در ﺑـﻼد ﻳﮫـﻮدا‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا را ﺑﻨﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻪاﻳﻢ ﺗﺎ از ﻋﻤﻞ آﻧﮫﺎ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﻧﻤﺎﺋﯿﻢ اﻣﺎ‪ ،‬اﻳﺸـﺎن‬ ‫ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﻛﻮروش ﻣﻲﺳﺎزﻳﻢ‪ .‬ﺣـﺎل در ﺧـﺰاﻳﻦ و ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪ ﺑﺎﺑـﻞ ﺗﻔﺤـﺺ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﯿﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﭼﻨـﯿﻦ ﻓﺮﻣـﺎﻧﻲ وﺟـﻮد دارد ﻳـﺎ ﺧﯿـﺮ و اﮔـﺮ ﭼﻨـﯿﻦ اﺳـﺖ‪ ،‬دارﻳـﻮش ﺷـﺎه‬ ‫رﺿﺎﻳﺖ ﺧﻮد را ﺑﺮاي ﺗﻌﻤﯿﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا اﻋﻼم ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫»آﻧﮕﺎه دارﻳﻮش ﻣﻠﻚ ﻓﺮﻣﺎن داد ﻛﻪ در ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺟـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﺧﺰﻳﻨـﻪھـﺎي ﺑﺎﺑـﻞ ﻣﺤﻔـﻮظ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﻔﺤﺺ ﻛﺮده ﺷﻮد‪@ .‬و در ﻗﺼﺮ»اﺣﻤﺘﺎ« درﺑﺎرﮔﺎه ﻛﺸﻮر ﻣـﺪاﻳﻦ ﻃﻮﻣـﺎري ﻳﺎﻓـﺖ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺷــﺪ و در آن‪ ،‬ﺗــﺬﻛﺮهاي ﺑــﺪﻳﻦ ﻣﻀــﻤﻮن ﻧﻮﺷــﺘﻪ ﺑــﻮد‪@ .‬در ﺳــﺎل اول ﻛــﻮروش‪ -‬ﻣﻠــﻚ‪،‬‬ ‫ھﻤﯿﻦ ﻛﻮروش ﻣﻠﻚ ﻛﻪ در ﺧﺼﻮص ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا در اورﺷﻠﯿﻢ ﻓﺮﻣﺎن ﺻﺎدر ﮔﺮداﻧﯿﺪ ﻛﻪ آن‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ذﺑﺎﺋﺢ را ذﺑﺢ ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ ﺑﻨﺎ ﻛﺮده ﺷﻮد و ﺑﻨﯿﺎﻧﺶ ﻣﺤﻜﻢ‬ ‫)‪ .(١‬ھﻤﺎن ﻛﺘﺎب‪ ،‬ھﻤﺎن ﺑﺎب‪.‬‬

‫‪١٣٤‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺴﺘﻪ ﺷﻮد و ارﺗﻔﺎﻋﺶ ﺷﺼﺖ ذراع و ﻋﺮﺿﺶ ﺷﺼﺖ ذراع‪@ .‬ﺳﻪ ردﻳﻒ ﺳـﻨﮕﮫﺎي‬

‫‪m‬‬

‫ﺑﺰرگ و ﻳﻚ ردﻳﻒ ﭼﻮب ﺗﺎزه و ﺧﺮﺟﺶ از ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻠﻚ داده ﺷﻮد‪@ .‬و ﻇﺮوف ﺧﺎﻧـﻪ ﺧـﺪا‬

‫‪co‬‬

‫را از ﻃﻼ و ﻧﻘﺮه ﻛﻪ ﻧﺒﻮ ﻛﺪﻧﺼﺮ از ھﯿﻜﻞ اورﺷﻠﯿﻢ ﺑﯿﺮون آورده ﺑـﻪ ﺑﺎﺑـﻞ ﺑـﺮد‪ ،‬رد ﻛـﺮده‬ ‫ﺷﻮد و ﺑﺎز ﺑﻪ ھﯿﻜﻞ اورﺷﻠﯿﻢ آورده ﺷﻮد‪ ،‬ھﺮ ﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﺶ‪ ،‬و آﻧﮫﺎ را در ﺧﺎﻧﻪ ﺧـﺪا‬

‫‪e.‬‬

‫ﺑﮕﺬارﻳـــﺪ@ﭘﺲ»ﺗﺘﻨـــﻲ«واﻟـــﻲ آن ﻃـــﺮف ﻧﮫـــﺮ و»ﺷـــﺘﺮﺑﻮزﻧﻲ«و اﺻـــﺤﺎب ﺷـــﻤﺎ از‬

‫‪lin‬‬

‫اﻓﺮﺳﻜﯿﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ آن ﻃﺮف ﻧﮫﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﯿﺪ‪ ،‬از آﻧﺠﺎ دور ﺷﻮﻳﺪ‪@ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا را‬

‫‪ab‬‬

‫واﮔﺬارﻳﺪ ﺗﺎ واﻟﻲ ﻳﮫﻮدﻳﺎن و ﻣﺸﺎﻳﺦ اﻳﺸﺎن اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا را در ﺟﺎﻳﺶ ﺑﻨﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪«.‬‬ ‫دارﻳﻮش ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﺰاﺣﻢ و ﻣﺘﻌﺮض ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا ﮔﺮدد‬

‫‪et‬‬

‫و آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ از ﻣﺎل ﭘﺎدﺷﺎه در ﺧﺰاﻧﻪ ﺧﺮاﺟﮕـﺰاران آن ﻃـﺮف ﻧﮫـﺮ اردن ﻣﻮﺟـﻮد اﺳـﺖ‬

‫‪.K‬‬

‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺧﺮج ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬و ﺗﺄﻛﯿﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ»و دﻳﮕﺮ ﻓﺮﻣﺎن دادم ھـﺮ ﻛﺴـﻲ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎن را ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ورزد از ﺧﺎﻧﻪاش ﭼﻮب ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷـﻮد و ﺑـﺮ ﭘـﺎ ﺷـﺪه ﺑـﻪ آن‬ ‫آوﻳﺰان ﺷﻮد و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺒﺐ ﺧﺎﻧﻪاش ﻣﺰﺑﻠﻪ ﮔﺮدد‪@ .‬و ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ اﺳﻢ ﺧـﻮدش را در‬

‫‪w‬‬

‫آن ﺳﻜﻮﻧﺖ داده اﺳﺖ‪ ،‬ھﺮ ﻣﻠﻜﻲ و ﻗﻮﻣﻲ ﻛﻪ دﺳـﺖ ﺧـﻮد را از ﺑـﺮاي ﺗﻐﯿﯿـﺮ دادن و‬ ‫ﺧﺮاب ﻛﺮدن اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا ﻛﻪ در اورﺷﻠﯿﻢ اﺳﺖ‪ ،‬دراز ﻧﻤﺎﻳﺪ آن را ھﻼك ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻛﻪ‬ ‫دارﻳﻮﺷــﻢ‪ ،‬ﻓﺮﻣــﺎن دادم ﻛــﻪ ﺑــﺪون ﺗــﺄﺧﯿﺮ ﺳــﺎﺧﺘﻪ ﺷــﻮد‪@ .‬و ﻣﺸــﺎﻳﺦ ﻳﮫﻮدﻳــﺎن ﺑﻨــﺎ‬ ‫ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ اﻣﺪاد ﻧﺒﻮت ﺣﺠﻲ ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ و زﻛﺮﻳﺎ ﭘﺴﺮ ﻋﺪو ﻣﯿﺴﺮ ﻣـﻲﺷـﺪ و ﻣﻮاﻓـﻖ‬ ‫اﻣﺮ ﺧﺪاي اﺳﺮاﺋﯿﻞ و ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻓﺮﻣـﺎن ﻛـﻮروش و دارﻳـﻮش و اردﺷـﯿﺮ ﻣﻠـﻚ ﻓـﺎرس ﺑـﻪ‬ ‫اﻧﺠـﺎم رﺳـﺎﻧﯿﺪﻧﺪ‪@ .‬و اﻳــﻦ ﺧﺎﻧـﻪ ﺑـﻪ روز ﺳــﻮم ﻣـﺎه آذر ﻛـﻪ ﺳــﺎل ﺷﺸـﻢ ﺳــﻠﻄﻨﺖ‬ ‫دارﻳﻮش ﻣﻠﻚ ﺑﻮد ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪(١) .‬‬ ‫اردﺷﯿﺮ دوم]‪٣٦٠ -٤٠٤)[٢٢‬ق‪.‬م(ﺗﻨﮫﺎ ﭘﺎدﺷﺎه اﻳﺮاﻧﻲ دودﻣﺎن ھﺨﺎﻣﻨﺸﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬ ‫ﭘﻠﻮﺗــﺎرك]‪[ ٢٣‬ﻣــﻮرخ و ﻧﻮﻳﺴــﻨﺪه ﻧــﺎﻣﻲ ﻳﻮﻧــﺎن ﺑﺎﺳــﺘﺎن در ﻛﺘــﺎب ﺧــﻮد )ﺣﯿــﺎت ﻣــﺮدان‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻧﺎﻣﻲ(ﻧﺎم ﺑﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺣﻜﻤﺮواﻳﻲ ﺑﺮادر اردﺷﯿﺮ ﻳﻌﻨﻲ ﻛـﻮروش‬ ‫دوم ﺑﺮ ﻟﯿﺪي و ﻃﻐﯿﺎن او ﻋﻠﯿﻪ ﺑﺮادر ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻳﻮﻧﺎﻧﯿﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻠﻮﺗﺎرك‪ ،‬اردﺷﯿﺮ را ﭘﺎدﺷﺎھﻲ دادﮔﺮ‪ ،‬ﻣﮫﺮﺑﺎن‪ ،‬ﻣﺮدمدار و آﺑﺎد ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻲداﻧﺪ)‪(٢‬‬ ‫)‪ .(١‬ﻛﺘﺎب ﻋﺰرا‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪ ،‬آﻳﻪھﺎي ‪ ١‬ﺗﺎ ‪ ٧‬و ‪ ١٢ -١١‬و ‪١٤‬‬ ‫)‪ .(٢‬ﭘﻠﻮﺗﺎرك‪ ،‬ﺣﯿﺎت ﻣﺮدان ﻧﺎﻣﻲ‪ ،‬ج ‪ ،٤‬ص ‪ ٤٥٤‬ﺗﺎ ‪٤٩٥‬‬

‫‪١٣٥‬‬ ‫‪.............................................. ..............................................................‬‬

‫‪co‬‬

‫داﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ)‪.(١‬‬

‫‪m‬‬

‫اﻣــﺎ ﻣﻮرﺧــﺎن اﻳﺮاﻧــﻲ‪ ،‬ﺑــﺮادر او‪ ،‬ﻛــﻮروش دوم را ﺑــﺮاي ﻣﻘــﺎم ﺳــﻠﻄﻨﺖ ﺷﺎﻳﺴــﺘﻪﺗــﺮ‬ ‫اردﺷﯿﺮ ﭘﺴﺮ دارﻳﻮش دوم‪ ،‬از ﻣﻠﻜﻪ»ﭘﺮوﺷﺎت«)‪(٢‬ﺑﻪ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﭘﺎرﻳﺰاﺗﯿﺲ و ﺑﻪ ﻓﺎرﺳـﻲ‬

‫‪e.‬‬

‫ﭘﺮﻳﺰاد‪ ،‬ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺮوﺷﺎت ﻣﺎدر اردﺷﯿﺮ و ﻛـﻮروش دوم زﻧـﻲ ﻛـﺎردان‪ ،‬ﺳـﯿﺎس‪ ،‬زﻳـﺮك و در‬

‫‪lin‬‬

‫ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﻗﺴﻲ اﻟﻘﻠﺐ و ﺑﯿﺮﺣﻢ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫در ﺟﻨﮓ ﺑﯿﻦ دو ﺑﺮادر ﻗﻠﺒﺎ ﻃﺮﻓﺪار ﻛﻮروش و ﻇﺎھﺮا ﻣﻮاﻓﻖ اردﺷﯿﺮ ﺑـﻮد‪ ،‬ﭘـﺲ از ﻗﺘـﻞ‬ ‫ﻛﻮروش ھﻤﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﻛﺸﺘﻦ او دﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ ﺑﻨﺤﻮي از ﻣﯿﺎن ﺑﺮداﺷﺖ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫در زﻣﺎن اردﺷﯿﺮ دوم ﻳﻜﻲ از داﻧﺸـﻤﻨﺪان و ﻗـﺎﻧﻮن ﮔـﺬاران ﺑـﺰرگ ﻳﮫـﻮد ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﻋـﺰرا‬

‫‪.K‬‬

‫ﻓﺮزﻧﺪ ﺳـﺮاﻳﺎ‪ ،‬ﻛـﻪ در ﺿـﻤﻦ از ﻛﺎﺗﺒـﺎن و ﻛﺎھﻨـﺎن ﻳﮫـﻮد و ﻣﺘﻮﻟـﺪ ﺑﺎﺑـﻞ ﺑـﻮد ﺑـﻪ ھﻤـﺮاه‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اﺳﺮاي ﻳﮫﻮدي‪ ،‬ﺑﺎ اﺧﺘﯿﺎرات ﺗﺎم و درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻤﻚ ﻣـﺎﻟﻲ از اردﺷـﯿﺮ‪ ،‬در ‪٤٥٨‬ق‪.‬م ﻋـﺎزم‬ ‫ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﮔﺮدﻳﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮ ﺑﺎزﺳﺎزي ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا و در اﻧﺠﺎم ﻓﺮاﻳﺾ و اﺣﻜﺎم‬

‫‪w‬‬

‫)‪ .(١‬ع‪ .‬ﺷﺎﭘﻮر ﺷﮫﺒﺎزي‪ ،‬ﻳﻚ ﺷـﺎھﺰاده اﻳﺮاﻧـﻲ‪) ،‬اﻧﺘﺸـﺎرات داﻧﺸـﮕﺎه‬ ‫ﭘﮫﻠﻮي ﺷﯿﺮاز(‪.‬‬ ‫)‪ .(٢‬ﭘﺮوﺷﺎت ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﭘﺮ ﺷﺎدي ﻳﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﺷﺎد اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١٣٦‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫دﻳﻨــﻲ ﻳــﺎري و ھﻤﻜــﺎري ﻧﻤﺎﻳــﺪ‪ .‬او در روز اول ﻣــﺎه ﭘــﻨﺠﻢ از ﺳــﺎل ھﻔــﺘﻢ ﭘﺎدﺷــﺎھﻲ‬ ‫اردﺷﯿﺮ ﺑﻪ اورﺷﻠﯿﻢ رﺳﯿﺪ‪ ،‬در ﺣـﺎﻟﻲ ﻛـﻪ ﻓﺮﻣـﺎﻧﻲ از ﭘﺎدﺷـﺎه در اﺧﺘﯿـﺎر داﺷـﺖ‪» .‬و‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺻﻮرت ﻧﺎﻣﻪاي ﻛﻪ ﻣﻠﻚ اردﺷﯿﺮ ﺑﻪ ﻋﺰراي]‪[٢٤‬ﻛﺎھﻦ ﻛﺎﺗﺐ ﻛﻼم ﻓﺮﻣﺎﻧﮫـﺎي ﺧﺪاوﻧـﺪ و‬ ‫ﻓﺮاﺋﻀﺶ ﺑـﻪ اﺳـﺮاﺋﯿﻞ داده ﺑـﻮد اﻳـﻦ اﺳـﺖ@ﺷـﺎه ﺷـﺎھﺎن اردﺷﯿﺮ)ارﺗﺤﺸﺸـﺘﺎ(ﺑﻪ‬ ‫ﻋﺰراي ﻛﺎھﻦ ﻛﺎﺗﺐ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺧﺪاي آﺳﻤﺎﻧﮫﺎ ﺳﻼم و ﺑﻪ ﻓﻼن ﺗﺎرﻳﺦ‪@ ،‬از ﻣـﻦ ﻓﺮﻣـﺎن‬ ‫ﺻﺎدر ﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﯿﻞ و ﻛﺎھﻨﺎن و ﻟﻮﻳـﺎن در ﻣﻤﻠﻜـﺖ ﻣـﻦ‬ ‫ﺑﻪ ارادت ﺑﻪ ھﻤﺮاه ﺗﻮ ﺑﻪ اورﺷﻠﯿﻢ ‪ ،‬ﺧﻮاھﺶ ﺑﻪ رﻓﺘﻦ دارﻧـﺪ ﺑﺮوﻧﺪ@ﭼﻮﻧﻜـﻪ از ﺟﺎﻧـﺐ‬ ‫ﻣﻠﻚ و ھﻔﺖ ﻣﺸﯿﺮش ﺑﺨﺼـﻮص ﺗﻔﺤـﺺ ﻧﻤـﻮدن درﺑـﺎره ﻳﮫـﻮدا و اورﺷـﻠﯿﻢ ﺑـﺮ ﻃﺒـﻖ‬ ‫ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺧﺪاﻳﺖ ﻛﻪ در دﺳﺘﺖ ھﺴﺖ اﻋـﺰام ﺷـﺪي‪@ .‬ﺗـﺎ آﻧﻜـﻪ ﻧﻘـﺮه و ﻃﻼﻳـﻲ ﻛـﻪ‬ ‫ﻣﻠﻚ و ﻣﺸﯿﺮاﻧﺶ ﺑﻪ ﺧﺪاي اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻛﻪ ﻣﺴﻜﻨﺶ در اورﺷﻠﯿﻢ اﺳﺖ ﺑﻪ ارادت اھﺪا‬ ‫ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﺑﺒﺮي‪@.‬و ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻧﻘﺮه‪ ،‬و ﻃﻼﻳﻲ ﻛﻪ در ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻛﺸـﻮر ﺑﺎﺑـﻞ ﺑﯿـﺎﺑﻲ‬

‫‪m‬‬

‫ﺑــﺎ ھــﺪاﻳﺎي ارادﺗــﻲ ﻗــﻮم و ﻛﺎھﻨــﺎﻧﻲ ﻛــﻪ ﺑــﻪ ارادت ﺑــﻪ ﺧﺎﻧــﻪ ﺧــﺪاي اﻳﺸــﺎن ﻛــﻪ در‬

‫‪co‬‬

‫اورﺷﻠﯿﻢ اﺳﺖ اھﺪاء ﻧﻤﺎﻳﺪ@ ﭘﺲ ﻳﺎ اﻳﻦ ﻧﻘـﺮه‪ ،‬ﮔﺎوھـﺎ و ﻗﻮﭼﮫـﺎ و ﺑـﺮهھـﺎ و آردھـﺎي‬

‫‪e.‬‬

‫ھﺪاﻳﺎﻳﻲ و روﻏﻨﮫﺎي ھﺪاﻳﺎﻳﻲ )رﻳﺨﺘﯿﮫﺎ(‪ ،‬آﻧﮫﺎ را ﺗﺤﺼﯿﻞ ﻧﻤﺎﻳﻲ و آﻧﮫﺎ را ﺑـﺎﻻي ﻣـﺬﺑﺢ‬

‫‪lin‬‬

‫ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪاي ﺧﻮدﺗﺎن ﻛﻪ در اورﺷﻠﯿﻢ اﺳـﺖ ﺗﻘـﺮب ﻧﻤـﺎﻳﻲ‪@ .‬و ﺑﻘﯿـﻪ ﺿـﺮورﻳﺎت ﺧﺎﻧـﻪ‬ ‫ﺧﺪاﻳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺗﻮ ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑـﺪھﻲ از ﺧﺰﻳﻨـﻪ ﺧﺎﻧـﻪ ﭘﺎدﺷـﺎه ﺑـﺪه‪@ .‬و از ﻣـﻦ ﻛـﻪ‬

‫‪ab‬‬

‫اردﺷﯿﺮ ﺷﺎھﻢ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎن ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺧﺰاﻧﻪ داران آن ﻃـﺮف ﻧﮫـﺮ ﺻـﺎدر ﺷـﺪ ﻛـﻪ ھـﺮ ﭼـﻪ‬

‫‪et‬‬

‫ﻋﺰراي ﻛﺎھﻦ ﻛﺎﺗﺐ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺧﺪاي آﺳﻤﺎﻧﮫﺎ از ﺷﻤﺎ ﺧﻮاھﺶ)درﺧﻮاﺳـﺖ(ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺑـﻼ‬

‫‪.K‬‬

‫ﺗﺄﺧﯿﺮ داده ﺷﻮد‪@ .‬و ھﺮ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷـﺮﻳﻌﺖ ﺧـﺪاﻳﺖ و ﺑـﻪ ﻓﺮﻣـﺎن ﭘﺎدﺷـﺎه ﻋﻤـﻞ‬ ‫ﻧﻨﻤﺎﻳﺪ ﺑﻼ ﺗﺄﺧﯿﺮ ﺣﻜﻢ ﺑﺮ او ﺟﺎري ﺷﻮد‪ ،‬ﺧﻮاه ﺑﻪ ﻣﺮگ و ﺧﻮاه ﺑﻪ ﺗﺒﻌﯿﺪ)راﻧﺪن(و ﺧـﻮاه‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺑﻪ ﻏﺮاﻣﺖ)ﺟﺰاي ﻣﺎﻟﻲ(و ﺧﻮاه ﺑﻪ ﺣـﺒﺲ«)‪@(١‬ﻃﺒـﻖ ﻓﺮﻣـﺎن ﭘﺎدﺷـﺎه اﻳـﺮان ﺗﻤـﺎﻣﻲ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧـﺪاران ﺷــﮫﺮھﺎ و اﻳـﺎﻻت ﺑــﯿﻦ راه‪ ،‬ھــﺪاﻳﺎ و ﻛﻤﻜﮫـﺎي ﺧــﻮد را ﺑـﻪ ﻋــﺰرا)‪(٢‬ﺗﻘــﺪﻳﻢ‬

‫‪w‬‬

‫داﺷﺘﻨﺪ و از ھﺮ ﮔﻮﻧﻪ ھﻤﻜﺎري و ﻳﺎري ﻣﺎدي و ﻣﻌﻨﻮي او را ﺑﺮﺧﻮردار ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎل ﺑﯿﺴﺘﻢ ﭘﺎدﺷﺎھﻲ اردﺷﯿﺮ‪ ،‬ﻛﺎھﻦ دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﻧﺎم »ﻧﺤﻤﯿﺎ« ﭘﺴﺮ »ﺣﻜﻠﯿﺎ«‬ ‫)‪ .(١‬ﻛﺘﺎب ﻋﺰرا‪ ،‬ﻓﺼﻞ ھﻔﺘﻢ‪ ،‬آﻳﻪھﺎي ‪ ١٧ -١١‬و ‪ ٢١ -٢٠‬و ‪٢٦‬‬ ‫)‪ .(٢‬ﻧﺎم دﻳﮕﺮ ﻋﺰرا را ﻋﺰﻳﺮ)‪(Ozayr‬ذﻛﺮ ﻛﺮده و ﮔﻮﻳﻨﺪ او ھﻤﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻳﮫﻮدﻳﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﭘﺴﺮ ﺧﺪا ﺑـﻮد و در آﺧـﺮ اﻟﺰﻣـﺎن ﻇﮫـﻮر ﺧﻮاھـﺪ ﻛـﺮد‪ .‬در‬ ‫ﻗﺮآن آﻳﻪ ‪ ٣٠‬ﺳﻮره ﺗﻮﺑﻪ ﻧﺎم ﻋﺰﻳﺮ آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١٣٧‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻛﻪ او ﻧﯿﺰ از داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﻪ ﻧﺎم و ﻣﻼزم درﺑﺎر اردﺷﯿﺮ ﺑﻮد از ﭘﺎدﺷﺎه ﺧـﻮاھﺶ ﻛـﺮد ﺗـﺎ‬ ‫اﺟﺎزه دھﺪ ﺑﻪ اورﺷﻠﯿﻢ رود و ﺑﻪ ﺗﻌﻤﯿﺮ ﻗﺒﻮر اﺟﺪادش ﺑﭙﺮدازد‪٤٤٤) .‬ق‪.‬م(او ﺑﺎ ﻋﺪهاي‬ ‫از اﺳﺮاي ﻳﮫﻮد ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن اردﺷﯿﺮ ﺑﻪ اورﺷﻠﯿﻢ رﻓﺖ و در آﻧﺠﺎ ﺑﺎ اﻳﻨﻜـﻪ ﺑـﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﮫـﺎي‬ ‫ﺷﺪﻳﺪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن روﺑﺮو ﮔﺮدﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﻌﻤﯿﺮ و ﻣﺮﻣﺖ دﻳﻮارھﺎ و ﺣﺼﺎرھﺎي ﺳﻮﺧﺘﻪ اورﺷﻠﯿﻢ‬ ‫ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﺷﺮح ﺧﻮاھﺶ ﻧﺤﻤﯿﺎ و ﻣﮫﺮﺑﺎﻧﻲ اردﺷﯿﺮ و ﻓﺮﻣﺎن او ﺑﻪ واﻟﯿـﺎن و ﺣﺎﻛﻤـﺎن و‬ ‫ﻧﯿﺰ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﻨﺎ و ﺗﻌﻤﯿﺮ ﺣﺼﺎرھﺎ در ﻛﺘﺎب ﻧﺤﻤﯿﺎ ﺑﻪ ﺗﻔﺼﯿﻞ آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﺤﻤﯿﺎ در ﻣـﺪت دوازده ﺳـﺎل ﻳﻌﻨـﻲ ﺗـﺎ ﺳـﺎل ﺳـﻲ و دوم ﺳـﻠﻄﻨﺖ اردﺷـﯿﺮ‪ ،‬واﻟـﻲ‬ ‫اورﺷﻠﯿﻢ ﺑﻮد‪ .‬او در اﻳﻦ ﻣﺪت ﺿﻤﻦ اﻳﺠﺎد ﻧﻈﻢ و ﺗﺮﺗﯿﺐ‪ ،‬ﺑـﺎ دﺷـﻤﻨﺎن و ﻣﺨﺎﻟﻔـﺎن ﻧﯿـﺰ‬

‫‪m‬‬

‫ﻣﺒﺎرزه ﻛﺮد‪ .‬و ﻧـﻪ دروازه ﺣﺼـﺎر از ﺑـﺮاي اورﺷـﻠﯿﻢ ﺳـﺎﺧﺖ و ﻗﻔـﻞ و ﺑﺴـﺖ ﻣﺤﻜـﻢ و‬

‫‪co‬‬

‫درھﺎي ﺑﺰرگ ﺑﺮاي آﻧﮫﺎ ﺑﺮ ﭘﺎ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ دروازهھﺎ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از‪ :‬دروازه ﮔﻮﺳـﻔﻨﺪ‪،‬‬

‫‪e.‬‬

‫دروازه ﻣــﺎھﻲ‪ ،‬دروازه ﻛﮫﻨــﻪ‪ ،‬دروازه وادي‪ ،‬دروازه ﭼﺸــﻤﻪ‪ ،‬دروازه اﻟﯿﺎﺷــﯿﺐ‪ ،‬دروازه‬

‫‪lin‬‬

‫آب‪ ،‬دروازه ﺷﺮﻗﻲ و دروازه ﻣﻨﻘﺎد‪.‬‬

‫دروازهھﺎي ﻣﻌﺮوف دﻳﮕﺮ ﺣﺼﺎر اورﺷﻠﯿﻢ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از دروازه ﺳـﺠﻦ)زﻧﺪان(‪ ،‬دروازه‬

‫‪ab‬‬

‫ﺧﺎﻛﺮوﺑﻪ و دروازه ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻌﺮوف دﻣﺸﻖ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺷﮫﺮ اورﺷـﻠﯿﻢ در ﻋﺼـﺮ ﺳـﻠﻄﻨﺖ اردﺷـﯿﺮ دوم و ﺑـﺎ ھﻤـﺖ دو داﻧﺸـﻤﻨﺪ ﻳـﺎد ﺷـﺪه‬

‫‪.K‬‬

‫ﻳﻌﻨﻲ ﻋﺰرا و ﻧﺤﻤﯿﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﻗﯿﺎت و ﻋﻤﺮان و آﺑﺎدﻳﮫﺎي ﻓﺮاوان دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑـﺮ اﻳـﻦ‬ ‫ﺑﺎ ھﻤﺖ اﻳﻦ دو ﻣﺮد ﻛﻮﺷﺸﮫﺎﻳﻲ در ﺟﮫﺖ ﺗـﺮوﻳﺞ ادﺑﯿـﺎت و آداب و ﺳـﻨﻦ و ﺳـﺨﻨﺎن‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻣﻮﺳﻲ ﺑﻌﻤﻞ آﻣﺪ‪ .‬در زﻣﺎن اردﺷﯿﺮ دوم و ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن او‪ ،‬ﻋﺰراي ﻛﺎﺗﺐ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﻤـﻊ آوري‬ ‫ﺗﻮرات ﭘﺮداﺧﺖ و ﺑﺮاي اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر ﺳﺨﻨﺎن ﻣﻮﺳﻲ و دﻳﮕﺮ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮان ﺑﻨـﻲ اﺳـﺮاﺋﯿﻞ را در‬

‫‪w‬‬

‫ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺗﻮرات ﺗﻨﻈﯿﻢ و ﺗﺪوﻳﻦ ﻧﻤﻮد‪ .‬آراﻣﺶ و آﺳﺎﻳﺸﻲ ﻛﻪ در اﻳـﻦ دوره ﺑـﺮاي‬ ‫اورﺷﻠﯿﻢ ﻓﺮاھﻢ ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬در ﻋﺼﺮ ھﯿﭻ ﭘﺎدﺷﺎھﻲ ﻓﺮاھﻢ ﻧﺸـﺪه ﺑـﻮد‪ .‬و ﺑﻮاﺳـﻄﻪ اﻳـﻦ‬ ‫آراﻣﺶ و آﺳﺎﻳﺶ ﺑﺰرﮔﺎن ﺑﻨﻲاﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﺘـﺎب ﻣﻘـﺪس ﺧـﻮد را ﺟﻤـﻊآوري و‬ ‫ﻣﺪون ﺳﺎزﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ در اﻳﻦ زﻣﺎن ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﻋﺰرا و ﻧﺤﻤﯿﺎ ﺑﻪ اﻋﺘﺮاﺿـﮫﺎ و ﺗﻌﺮﺿـﮫﺎﻳﻲ‬ ‫دﺳﺖ ﻳﺎزﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ ﻧﺘﻮاﻧﺴـﺘﻨﺪ ﻛـﺎري از ﭘـﯿﺶ ﺑﺒﺮﻧـﺪ‪ .‬ﻧﺎﮔﻔﺘـﻪ ﻧﻤﺎﻧـﺪ در ﻋﺼـﺮ ﻧﺤﻤﯿـﺎ‪،‬‬ ‫ﺗﻌﺼﺒﺎت ﻧﮋادي و ﻣﻘﺪس ﺷﻤﺮدن ذرﻳـﺖ ﻳﮫـﻮد ﺑـﻪ اوج ﺧـﻮد رﺳـﯿﺪ‪ ،‬ﺑﺤـﺪي ﻛـﻪ اﮔـﺮ‪،‬‬ ‫ﻣﺮدي از ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑﺎ زﻧﻲ ﻏﯿﺮ از آن ﻗﻮم و ﻳﺎ ﺑﺎﻟﻌﻜﺲ زﻧﻲ از آﻧﮫﺎ ﺑﺎ ﻣﺮدي ﺑﯿﮕﺎﻧـﻪ‬ ‫ازدواج ﻣﻲﻧﻤﻮد ﺑﺸﺪت ﻣﺠﺎزات ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪١٣٨‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻋﺼﺮ اردﺷﯿﺮ دوم ﺑﻪ ﻧـﺎم ﻋﺼـﺮ»ﺳـﻮﻓﺮﻳﻢ«ﻳﻌﻨـﻲ ﻋﺼـﺮ ﻧﻮﻳﺴـﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻣﻌـﺮوف اﺳـﺖ‬ ‫»ﺳــﻮﻓﺮ«ﺑــﻪ ﻣﻌﻨــﻲ ﻧﻮﻳﺴــﻨﺪه اﺳــﺖ‪ .‬ﭼــﻮن در اﻳــﻦ دوره ﻧﻮﻳﺴــﻨﺪﮔﺎن و ﻣﺘﻔﻜــﺮان‬ ‫ﺑﻨﻲاﺳﺮاﺋﯿﻞ در ﭘﻨﺎه آراﻣﺸﻲ ﻛﻪ اردﺷﯿﺮ ﺑﺮاي آﻧﺎن ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻛﺮده ﺑـﻮد و ﻣﺨـﺎرﺟﻲ ﻛـﻪ‬ ‫از ﺧﺰاﻧﻪ ﺷﺎھﻲ اﻳﺮان ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻣﻘﺎﺻﺪ ھﺰﻳﻨﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﻧﻮﺷـﺘﻦ و‬ ‫ﺗﻜﺜﯿﺮ ﻧﻤﻮدن ﻛﺘـﺐ ﻣﻘـﺪس اﻧﺒﯿـﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻨـﺪ اﻳـﻦ دوره را دوره ﺳـﻮﻓﺮﻳﻢ ﻳـﺎ دوره ﻇﮫـﻮر‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻛﺘﺐ دﻳﻨﻲ ﻧﺎﻣﯿﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫آﺳﺎﻳﺶ و آﺑﺎداﻧﻲ اورﺷﻠﯿﻢ ﺗﺎ زﻣﺎن اردﺷـﯿﺮ ﺳـﻮم‪ ،‬ﭘﺴـﺮ و ﺟﺎﻧﺸـﯿﻦ اردﺷـﯿﺮ دوم‪،‬‬

‫‪co‬‬

‫ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ اﺧﺲ]‪ ٣٥٩[٢٥‬ﺗﺎ ‪٣٣٨‬ق‪.‬م و ﻧﯿﺰ زﻣﺎن ﭘﺴﺮ اردﺷﯿﺮ ﺳﻮم ﺑـﻪ ﻧـﺎم ارﺷـﻚ‬ ‫‪ ٣٣٨‬ﺗــﺎ ‪٣٣٦‬ق‪.‬م و ھﻤﭽﻨــﯿﻦ ﺗــﺎ ﭘﺎﻳــﺎن ﺳــﻠﻄﻨﺖ دارﻳــﻮش ﺳــﻮم]‪)[٢٦‬دارا(و ﻧــﻮاده‬

‫‪e.‬‬

‫دارﻳﻮش دوم ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﻛﺪﻣﺎن)‪ ٣٣٦‬ﺗﺎ ‪(٣٣٠‬ق‪.‬م اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪١٣٩‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اﺳﻜﻨﺪر ﻣﻘﺪوﻧﻲ‬

‫‪.K‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪w‬‬

‫از اداﻣﻪ آﺑﺎدي و آراﻣﺶ اورﺷﻠﯿﻢ دﻳـﺮي ﻧﮕﺬﺷـﺖ ﻛـﻪ اﺳـﻜﻨﺪر ﻣﻘـﺪوﻧﻲ ھﻤـﺎن ﻛـﻪ‬ ‫ﻣﻮرﺧﺎن ﻧﺎآﮔﺎه او را ذو اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ ﺧﻮاﻧﺪه و او را ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺧﺪا داﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ‪ -‬در ﺣـﺎﻟﻲ ﻛـﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﺗﺼﻮري ﺑﯿﮫﻮده اﺳﺖ‪ -‬ﭘﺲ از ﺧﻮﻧﺮﻳﺰﻳﮫﺎي ﻓﺮاوان و ﻗﺘﻞ و ﻏـﺎرت و ﺣﻤﻠـﻪ ﺑـﻪ‬ ‫ﮔﻨﺠﯿﻨﻪھﺎي ﺗﻤﺪن و ﻓﺮھﻨﮓ اﻳﺮان و ﻣﺼﺮ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ‪ ،‬ھﺠﻮم ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫ﺳﻮرﻳﻪ و ﻓﻨﯿﻘﯿﻪ و ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ آﻏﺎز ﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﺳﻜﻨﺪر ﻧﺎﺑﺨﺮداﻧﻪ ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎم وﻳﺮاﻧﻲ آﺗﻦ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺧﺸﺎﻳﺎرﺷﺎ‪ ،‬ﺗﺨﺖ ﺟﻤﺸﯿﺪ را آﺗﺶ‬ ‫زد و ﻛﻌﺒﻪ زردﺷﺖ را ﻛﻌﺒـﻪ زردﺷـﺖ را ﻛـﻪ ﻣﺨـﺰن ﻛﺘـﺎب ﻣﻘـﺪس زردﺷـﺘﯿﺎن ﻳﻌﻨـﻲ‬ ‫اوﺳﺘﺎ ﺑﻮد ﺑﻪ آﺗﺶ ﻛﺸﯿﺪ‪ .‬او‪ ،‬اوﺳﺘﺎ را ﻛﻪ ﺑﺮ روي دوازده ھـﺰار ﭘﻮﺳـﺖ ﮔـﺎو ﻧﻮﺷـﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد ﻧﺎﺑﻮد ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺷﮫﺮھﺎ و آﺑﺎدﻳﮫﺎي ﭘﺮ ﻧﻌﻤـﺖ و ﺑﺮﻛـﺖ اﻳـﺮان را ﻳﻜـﻲ ﭘـﺲ از‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫دﻳﮕﺮي ﻓﺘﺢ ﻛﺮد و ﺑﻪ دﺳﺖ اﻣﺮاي ﻧﺎﺑﺨﺮد ﺧﻮد ﺳﭙﺮد‪ .‬ﺣﺘﻲ از آراﻣﮕﺎه ﻛﻮروش ﺑـﺰرگ‬ ‫ھﻢ ﻧﮕﺬﺷﺖ و ﮔﻨﺠﯿﻨـﻪھـﺎي آن ﺑـﻪ ﺑـﺎد ﻏـﺎرت و ﭼﭙـﺎول داد‪ .‬ﺑـﺎ آﻧﻜـﻪ داﻧﺸـﻤﻨﺪان و‬ ‫ﻣﺘﻔﻜﺮان ﻳﻮﻧﺎن او را از وﺣﺸﯿﮕﺮي و ﻏﺎرت و ﺑـﻪ آﺗـﺶ ﻛﺸـﯿﺪن ﻣﻨـﻊ ﻛـﺮده ﺑﻮدﻧـﺪ ﺑـﻪ‬ ‫ھﯿﭻ ﻛﺪام از ﺗﻮﺻﯿﻪھﺎي آﻧـﺎن ﻋﻤـﻞ ﻧﻜـﺮد‪ ،‬و ﺑـﺮاي ارﺿـﺎي ﺧـﻮي وﺣﺸـﻲ ﺧـﻮﻳﺶ‪،‬‬ ‫ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ اﻳﺮاﻧﯿﺎن را ﺳﻮزاﻧﯿﺪ‪.‬‬ ‫ﺗــﺎرﻳﺦ ﻧﻮﻳﺴــﺎن‪ ،‬اﻳــﻦ درﻧــﺪه ﺧــﻮﻳﻲ را ﺑــﻪ ﮔــﺮدن زﻧــﻲ ﺑــﺪ ﻛــﺎره و ﻣﯿﺨــﻮاره ﺑــﻪ ﻧــﺎم‬ ‫»ﺗﺎﺋﯿﺲ«]‪ [٢٧‬ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ او ﻣﻌﺸﻮﻗﻪ اﺳﻜﻨﺪر ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺣـﺎل ﻣﺴـﺘﻲ‪ ،‬از او‬ ‫ﺧﻮاھﺶ ﻧﻤﻮد ﺗﺎ ﭘﺮﺳﭙﻮﻟﯿﺲ را آﺗـﺶ زﻧـﺪ‪ .‬اﻣـﺎ ﺑﻌـﺪھﺎ روﺷـﻦ ﺷـﺪ ﻛـﻪ او ﻣﻌﺸـﻮﻗﻪ‬ ‫اﺳﻜﻨﺪر ﻧﺒﻮده ﺑﻠﻜﻪ دﻟﺒـﺮ و ﻣﻌﺸـﻮﻗﻪ ﻳﻜـﻲ از اﻣـﺮاي ارﺗـﺶ او ﺑـﻮده اﺳـﺖ‪ .‬و ﺑـﺪﻳﻦ‬

‫‪m‬‬

‫وﺳﯿﻠﻪ زدودن ﮔﻨﺎه‬

‫‪co‬‬ ‫‪e.‬‬

‫‪١٤٠‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫اﺳﻜﻨﺪر و ﺟﺮم او را ﺑـﻪ ﮔـﺮدن زﻧـﻲ اﻧـﺪاﺧﺘﻦ‪ ،‬از ﺣـﻮزه ﺗﻌﻘـﻞ و ﺗﻔﻜـﺮ و ﻧﯿـﺰ ﻣـﺮوت و‬

‫‪ab‬‬

‫اﻧﺼﺎف دور اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺑﻪ ھﺮ ﺣﺎل اﺳـﻜﻨﺪر در ﺳـﺎل ‪٣٣٢‬ق‪.‬م‪ ،‬ﺑﻌـﺪ از ﺗﺴـﺨﯿﺮ آﺳـﯿﺎي ﺻـﻐﯿﺮ و ﺣﻤﻠـﻪ ﺑـﻪ‬

‫‪.K‬‬

‫اﻳﺮان‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻮرﻳﻪ‪ ،‬ﻓﻨﯿﻘﯿـﻪ‪ ،‬ﻣﺼـﺮ و ﺳـﺮزﻣﯿﻦ ﺑﻨـﻲاﺳـﺮاﺋﯿﻞ ﻛـﻪ ﺑﯿﺸـﺘﺮ آن‪ ،‬در ﺣـﻮزه‬ ‫اﻗﺘﺪار و ﻧﻔﻮذ اﻳﺮان ﺑﻮد ﻟﺸﻜﺮ ﻛﺸﯿﺪ‪ .‬وي ﺷﮫﺮ»ﺻﻮر«]‪[٢٨‬واﻗﻊ در ﻟﺒﻨﺎن را ﺑﻪ ﺳـﺒﺐ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ دﻟﯿﺮاﻧﻪاش در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮد ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫دارﻳﻮش ﺳﻮم)دارا(در ﺑﺮاﺑﺮ ﻗـﻮاي اﺳـﻜﻨﺪر ھﻤـﻪ ﺟـﺎ ﭘﺎﻳـﺪاري ﻧﻤـﻮد‪ .‬ﺳـﺮدار ﻣﻌـﺮوف‬

‫‪w‬‬

‫اﻳﺮاﻧﻲ آرﻳﻮﺑﺮزن]‪[٢٩‬ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ ﺳﭙﺎھﯿﺎن اﺳـﻜﻨﺪر را ﺗﺎروﻣـﺎر ﻛـﺮد‪ ،‬اﻣـﺎ ﻋﺎﻗﺒـﺖ ﺑـﺮ اﺛـﺮ‬ ‫ﺧﯿﺎﻧﺖ ﻋـﺪهاي از ﻳـﺎران دارا‪ ،‬ﺷﻜﺴـﺖ در ﻟﺸـﻜﺮ او اﻓﺘـﺎد و ﺑـﻪ ﺳـﺎل ‪٣٣٠‬ق‪.‬م ﻛـﻪ‬ ‫ﻣﻨﮫﺰﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﺮاﺳﺎن ﻣﻲرﻓﺖ در ﻧﺰدﻳﻜـﻲ داﻣﻐـﺎن ﺗﻮﺳـﻂ دو ﻧﻔـﺮ از ﺣﻜﻤﺮاﻧـﺎن‬ ‫ﺧﻮد ﺑﻪ ﻧﺎﻣﮫﺎي»ﺑﺴﻮس]‪[٣٠‬و ﺑﺮزن«ﻧﺎﺟﻮاﻧﻤﺮداﻧﻪ ﺑﻘﺘﻞ رﺳﯿﺪ‪ .‬اﺳﻜﻨﺪر ﭘﯿﻜـﺮ او را ﺑـﺎ‬ ‫اﺣﺘﺮام و ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت ﺧﺎص ﺑﻪ ﭘﺎرﺳﮕﺮد ﺑﺮد و در ﻛﻨﺎر آراﻣﮕﺎه ﭘﺎدﺷﺎھﺎن ھﺨﺎﻣﻨﺸﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺎك ﺳﭙﺮد‪.‬‬ ‫ھﻨﮕــﺎﻣﻲ ﻛــﻪ اﺳــﻜﻨﺪر ﺳــﺮﮔﺮم ﺟﻨــﮓ در ﺳــﻮرﻳﻪ ﺑــﻮد‪ ،‬ﺑــﻪ ﻳﮫﻮدﻳــﺎن ﺳــﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫ﺑﻨﻲاﺳﺮاﺋﯿﻞ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎﻛﻨﺎن آن ﭘﯿﺸﻨﮫﺎد ﺗﺴﻠﯿﻢ و درﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻤﻚ ﻧﻈـﺎﻣﻲ ﻧﻤـﻮد‪،‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫اﻣــﺎ ﺳــﺎﻛﻨﺎن ﻓﻠﺴــﻄﯿﻦ ﭘﯿﺸــﻨﮫﺎد او را ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻨــﺪ‪ .‬اﺳــﻜﻨﺪر ﺧﺸــﻤﮕﯿﻦ ﺑــﻪ ﺳــﻮي‬ ‫اورﺷﻠﯿﻢ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﺰرﮔﺎن ﻳﮫﻮد ﭼﻮن ﭘﺎﻳﺪاري را ﺑﯿﮫﻮده ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ھﻤﺮاه ﺑﺎ ﻛﺎھﻦ ﺑﺰرگ ﺧـﻮد»ﻳـﺪﻋﯿﺎه‬ ‫ﭘﺴﺮ ﻳﻮﻳﺎرﻳﺐ«ﺑﻪ اﺳﺘﻘﺒﺎل اﺳﻜﻨﺪر ﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ و ﺳﺮزﻣﯿﻦ اورﺷﻠﯿﻢ را ﺑﺪون ﻣﻘﺎوﻣـﺖ و‬ ‫ﻣﺒﺎرزه ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﺎﺟﮕﺰار و ﺧﺮاﺟﮕﺰار اﺳﻜﻨﺪر ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻢ‬ ‫ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﭘﺲ از اﺳﻜﻨﺪر‬

‫‪m‬‬

‫ھﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﯿﺎن ﺷﺪ اﺳﻜﻨﺪر ﻣﻘﺪوﻧﻲ‪ ،‬در ﺳﺎل ‪ ٣٣٢‬ﻗﺒﻞ از ﻣـﯿﻼد ﺑـﺮ ﺳـﻮرﻳﻪ و‬

‫‪co‬‬

‫ﻓﻨﯿﻘﯿﻪ و ﻣﺼﺮ ﻣﺴﻠﻂ ﺷﺪ و ﻗﺪس را ﺑﻪ زﻳﺮ ﺗﺴﻠﻂ ﺧﻮد درآورد‪ .‬ﺑـﺎ ﻣـﺮگ اﺳـﻜﻨﺪر در‬ ‫ﺳﺎل ‪٣٢٢‬ق‪.‬م ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﺎﻧﺶ ﻣﺠﺎل ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻏﺎرت و وﻳﺮاﻧﻲ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﻳـﻦ ﺳـﺮزﻣﯿﻦ‬

‫‪e.‬‬

‫ﺑﭙﺮدازﻧﺪ و ﻛﺸﺘﺎرھﺎي وﺣﺸﯿﺎﻧﻪ ﺑﺮاه اﻧﺪازﻧﺪ)‪.(١‬‬

‫‪lin‬‬

‫)‪ .(١‬ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﺎن اﺳﻜﻨﺪر در اﻳﺮان ﺳﻠﻮﻛﯿﮫﺎ و در ﻣﺼـﺮ ﺑﻄﺎﻟﺴـﻪ ﺑﻮدﻧـﺪ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺑﻄﺎﻟﺴﻪ ﻣﺼﺮ ﻳﺎﻻﮔﯿﺎن‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫‪١٤١‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺳــﺮزﻣﯿﻦ ﻗــﺪس ﻓﻘــﻂ ﺗــﺎ ﺳــﺎل ‪ ١٩٨‬ﻗﺒــﻞ از ﻣــﯿﻼد ﺑــﻪ دﺳــﺖ ﺑﻄﺎﻟﺴــﻪ ﻣﺼــﺮ اداره‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ و از اﻳﻦ ﺳﺎل‪ ،‬ﺑﻪ زﻳﺮ ﻧﻈﺎرت ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﺎن ﺳﻮرﻳﻪ در آﻣﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫در ﻋﺼﺮ ﻳﻮﻧﺎن و ﺑﻄﺎﻟﺴﻪ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺟﺎﻧﺸـﯿﻨﺎن ﺑﻄﻠﻤﯿـﻮس اول‪ ،‬ﻗـﺪس رو ﺑـﻪ وﻳﺮاﻧـﻲ‬ ‫ﮔﺬاﺷﺖ و دﻳﻮارھﺎي آن ﻓﺮو رﻳﺨﺖ‪ .‬اﻳﻦ وﻳﺮاﻧﯿﮫﺎ ﺗﺎ ﻋﺼﺮ ﺗﺴﻠﻂ روﻣﯿـﺎن ﺑـﺮ ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ‬ ‫اداﻣﻪ داﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻄﺎﻟﺴﻪ ﻏﯿﺮ از ﺑﻄﻠﻤﯿﻮس ﺣﻜﯿﻢ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬او ﺑﻄﻠﻤﯿﻮس ﻛﻠﻮذي‬ ‫ﻣﻨﺠﻢ و رﻳﺎﺿﯿﺪان ﻗﺮن دوم ﻣﯿﻼدي اﺳﺖ‪.‬‬

‫ورود روﻣﯿﺎن ﺑﻪ اورﺷﻠﯿﻢ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫دوران ﺗﺴﻠﻂ و ورود روﻣﯿﺎن ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ و ﻗـﺪس را ﻣـﻲﺗـﻮان ﺑـﻪ دو دوره‬ ‫ﻣﺸﺨﺺ و ﻣﺠﺰا ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻧﻤﻮد دوره ﻗﺒﻞ و دوره ﺑﻌﺪ از ﻣﯿﻼد ﻣﺴﯿﺢ‪.‬‬ ‫دوره ﻗﺒﻞ از ﻣﯿﻼد را ﻧﯿﺰ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ دو دوره ﻣﻨﻘﺴﻢ ﺳﺎﺧﺖ‪ -١ ،‬دوره وﻳﺮاﻧـﻲ ﻛـﻪ از‬ ‫ھﺠﻮم ﭘﻤﭙﺌﻲ ﺑﻪ ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس در ﺳﺎل ‪٦٣‬ق‪.‬م ﺷﺮوع و ﺗﺎ ﺳـﺎل ‪ ٣٧‬ﻗﺒـﻞ از ﻣـﯿﻼد‬ ‫ﻛﻪ دوره ﭘﺎدﺷﺎھﻲ ھﺮودﻳﺎس)ھﯿﺮودس(اﺳﺖ ﻃﻮل ﻣﻲﻛﺸﺪ‪ -٢ .‬دوره ھﯿﺮودس ﻛـﻪ‬ ‫زﻣﺎن آﺑﺎدي و ﻋﻤﺮان ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘـﺪس اﺳـﺖ و از آن ﭘـﺲ اﻳـﻦ ﺷـﮫﺮ در دﺳـﺖ ﺣﻜـﺎم‬ ‫روﻣﻲ ﻋﻈﻤﺖ از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ ﺧﻮد را ﺑﺎز ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫)در ﺳﺎل ‪ ٣٢٣‬ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮدي ﺑﻪ ﻧﺎم ﻻﮔﻮس ﺗﺸﻜﯿﻞ ﻳﺎﻓﺖ ﻻﮔـﻮس ﺗـﺎ ﺳـﺎل ‪٣٠٥‬ق‪.‬م‬ ‫در ﻣﺼﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﺮد و ﻧﯿﺰ ﺑﺮ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺗﺴﻠﻂ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫ﺑﻄﻠﻤﯿــﻮس اول ﭘﺴــﺮ ﻻﮔــﻮس ﻣﻠﻘــﺐ ﺑــﻪ ﻧﺠــﺎت دھﻨــﺪه ﻳــﺎ ﻣﺨﻠــﺺ در ﺳــﺎل ‪٣٠٥‬‬

‫‪co‬‬

‫ﺣﻜﻮﻣﺖ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻄﺎﻟﺴﻪ ﻣﺼﺮ روﻳﮫﻢ ﺷﺎﻧﺰده ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧـﺪ ﻛـﻪ آﺧـﺮﻳﻦ آﻧﮫـﺎ‬

‫‪e.‬‬

‫ﺑﻄﻠﻤﯿﻮس ﺷﺎﻧﺰدھﻢ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺳـﺰارﻳﻮن ﭘﺴـﺮ ﻗﯿﺼـﺮ روم)ژول ﺳـﺰار(و ﻣﻠﻜـﻪ ﻛﻠﺌﻮﭘـﺎﺗﺮا‬

‫‪lin‬‬

‫ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻠﺌﻮﭘﺎﺗﺮا ھﻤﺎن ﻛﻠﺌﻮﭘﺎﺗﺮاي ھﻔﺘﻢ دﺧﺘـﺮ ﺑﻄﻠﻤﯿـﻮس دھـﻢ ﻣﻌﺸـﻮﻗﻪ ژولﺳـﺰار و‬ ‫ھﻤﺴــﺮ ﻣــﺎرك آﻧﺘــﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺳــﺰار روم اﺳــﺖ‪ .‬او از ژولﺳــﺰار ﺣﺎﻣﻠــﻪ ﺷــﺪ و ﻓﺮزﻧــﺪ آﻧــﺎن‬

‫‪ab‬‬

‫ﺳﺰارﻳﻮن ﻳﺎ ﺑﻄﻠﻤﯿﻮس ﺷﺎﻧﺰدھﻢ اﺳـﺖ‪ ،‬ﻛﻠﺌﻮﭘـﺎﺗﺮا ﭘـﺲ از ﻣـﺮگ ژولﺳـﺰار ﺑـﻦ ﻋﻘـﺪ‬

‫‪et‬‬

‫ﻣﺎركآﻧﺘﻮﻧﻲ در آﻣﺪ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻄﻠﻤﯿﻮس ﺷﺎﻧﺰدھﻢ اﺳﻤﺎ ﭘﺎدﺷﺎه ﻣﺼﺮ ﺑﻮد وﻟﻲ از ﺧﻮد‬

‫‪.K‬‬

‫ﻗﺪرﺗﻲ ﻧﺪاﺷﺖ و ﻋﺎﻗﺒﺖ در ﺳﺎل ‪ ٣٠‬ﻗﺒﻞ از ﻣﯿﻼد ﺑﻪ دﺳـﺖ اﮔﻮﺳـﺖ اﻣﭙﺮاﻃـﻮر روم‬ ‫ﺑﻘﺘــﻞ رﺳــﯿﺪ اﮔﻮﺳــﺖ ﻛــﻪ ﻗﺎﺗــﻞ ﻣــﺎركآﻧﺘــﻮﻧﻲ ﻧﯿــﺰ ﺑــﻮد ﭘــﺲ از ﻓﺘﻮﺣــﺎت زﻳــﺎد ﺑــﺮاي‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻛﻠﺌﻮﭘﺎﺗﺮا ﺑﻪ ﻣﺼﺮ رﻓﺖ اﻣﺎ ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﻛﻠﺌﻮﭘـﺎﺗﺮا و ﺑﻮﺳـﯿﻠﻪ ﻣـﺎر ﺳـﻤﻲ‬ ‫ﻣﺴﻤﻮم ﮔﺮدﻳﺪ‪(.‬‬

‫‪w‬‬

‫‪١٤٢‬‬

‫‪..................................... .......................................................................‬‬

‫‪ -١‬دوره وﻳﺮاﻧﻲ‬ ‫ﭘﻤﭙﯿﻮس)ﭘﻤﭙــﻪ(‪ ،‬ژول ﺳــﺰار‪ ،‬ﻣــﺎرك آﻧﺘــﻮﻧﻲ ﭘﻤﭙﯿﻮس)ﭘﻤﭙــﻪ‪ ،‬ﭘﻤﭙﺌــﻲ(‪٤٨ -١٠٦‬ق‪.‬م‬ ‫ﺳــﺮدار روﻣــﻲ‪ ،‬در ﺳــﺎل ‪٦٣‬ق‪.‬م ﭘــﺲ از ﺟﻨﮕﮫــﺎي ﻓــﺮاوان و ﺗﺴــﻠﻂ ﺑــﺮ ارﻣﻨﺴــﺘﺎن‪،‬‬ ‫ﻗﺴــﻤﺘﻲ از آﺳــﯿﺎ و ﻧــﻮاﺣﻲ زﻳــﺎدي از اﻓﺮﻳﻘــﺎ‪ ،‬ﺑــﻪ ﺷــﮫﺮھﺎي ﺳــﺮزﻣﯿﻦ ﺳــﻮرﻳﻪ و‬ ‫ﻓﻠﺴــﻄﯿﻦ ﺣﻤﻠــﻪ ﺑــﺮد‪ .‬در زﻣــﺎن ﺣﻤﻠــﻪ ﭘﻤﭙﯿــﻮس ﺑــﻪ اورﺷــﻠﯿﻢ آﺧــﺮﻳﻦ ﺑﺎزﻣﺎﻧــﺪﮔﺎن‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺧﺎﻧﺪان»ﺣﺸﻤﻮﻧﺎﺋﻲ«ﻳﺎ»ﻣﻜﺎﺑﯿﺎن«ﻳﻌﻨﻲ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﺎن ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ‪ ،‬در ﺑﯿﻦ ﺧـﻮد ﺑـﻪ ﻧـﺰاع‬ ‫ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪» .‬اﻟﻜﺴـﺎﻧﺪرﻳﻨﺎي«ﻓﺮزﻧـﺪ»ھﯿﺮﻛـﺎﻧﻮس« ﭘﺎدﺷـﺎه ﻳﮫـﻮد‪ ،‬ﺑﺴـﯿﺎر ﻇـﺎﻟﻢ و‬ ‫ﺳﺘﻤﮕﺮ ﺑﻮد‪ .‬در ﻋﺼﺮ او و ﺑﻪ دﺳﺘﻮر وي‪ ،‬ﺑﻲاﻋﺘﻨﺎﻳﻲ زﻳﺎدي ﺑﻪ ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﺷـﺪ و‬ ‫ﻳﮫﻮدﻳﺎن ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳـﯿﺪﻧﺪ ﻛـﻪ ﺷـﺮح آن ﻣﻔﺼـﻞ اﺳـﺖ‪ .‬او ﺑـﻪ ھﻨﮕـﺎم ﻣـﺮگ‪،‬‬ ‫ھﻤﺴﺮ ﺧﻮد‪ ،‬ﺷﻠﻮﻣﯿﺖ)ﺳﺎﻟﻮﻣﻪ(]‪[٣١‬را ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﺳﺎﻟﻮﻣﻪ‪ ،‬زﻧﻲ ﺑﺎ ﺗﺪﺑﯿﺮ و ﺑﺎ ﻛﻔﺎﻳـﺖ ﺑـﻮد و در زﻣـﺎن او آﺑـﺎداﻧﻲ و ﻋﻤـﺮان ﺑـﻪ اورﺷـﻠﯿﻢ‬ ‫روي آورد‪ .‬ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﺳﺎﻟﻮﻣﻪ‪ ،‬ﺑﯿﻦ دو ﻓﺮزﻧﺪ او‪ ،‬ھﯿﺮﻛـﺎﻧﻮس دوم و آرﻳﺴـﺘﻮﺑﻮﻟﻮس‪،‬‬ ‫ﺑﺮ ﺳﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺧﺘﻼف اﻓﺘﺎد و ﻣﺪت ﭼﮫـﺎر ﺳـﺎل ﺑـﯿﻦ دو ﺑـﺮادر‪ ،‬ﻧﺒـﺮد ﺑﺮﻗـﺮار ﺑـﻮد‪ .‬ﺗـﺎ‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ ﭘﻮﻣﭙﯿﻮس‪ ،‬ﺳﺮدار روﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﻘﺮ ﺧﻮد را در ﺳﻮرﻳﻪ ﻗﺮار داده ﺑﻮد‪ ،‬از اﺧـﺘﻼف آن‬

‫‪m‬‬

‫دو اﺳــﺘﻔﺎده ﻛــﺮد و ﺑــﻪ اورﺷــﻠﯿﻢ ﺣﻤﻠــﻪ ﻧﻤــﻮد و دو ﺑــﺮادر را ﻳﻜــﻲ ﭘــﺲ از دﻳﮕــﺮي‬

‫‪co‬‬

‫ﺷﻜﺴﺖ داد و آرﻳﺴﺘﻮﺑﻮﻟﻮس و ﭘﺴﺮان و دﺧﺘﺮان او را ﺑﻪ اﺳﺎرت ﺑﻪ روم ﻓﺮﺳﺘﺎد‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫روﻣﯿﺎن ﺑﯿﺮﺣﻤﺎﻧﻪ وارد ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺎ وﺳﺎﻳﻞ ﻗﻠﻌﻪ ﻛﻮب ﺑﻪ وﻳﺮاﻧﻲ دﻳﻮارھـﺎ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواي روﻣﻲ در آﻣﺪ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﭘﺮداﺧﺘﻨــﺪ و دوازده ھــﺰار ﻳﮫــﻮدي را ﻛﺸــﺘﻨﺪ)‪(١‬و ﻓﻠﺴــﻄﯿﻦ ﺑــﻪ ﺗﺼــﺮف ﭘﻮﻣﭙﯿــﻮس‬ ‫ﭘﻠﻮﺗﺎرك در ﻛﺘﺎب ﺣﯿﺎت ﻣﺮدان ﻧﺎﻣﻲ ﻣﻔﺼﻼ از ﭘﻮﻣﭙﯿﻮس و زﻧﺪﮔﻲ او ﻳﺎد ﻛﺮده و ھﻤـﻪ‬

‫‪et‬‬

‫ﺟﺎ او را ﻣﺮدي درﺳﺘﻜﺎ ر و ﻣﮫﺮﺑﺎن و ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻄﻠـﺐ را در‬

‫‪.K‬‬

‫ﺗﺎرﻳﺦ ﻳﮫﻮد ﻓﻘﻂ در آﻧﺠﺎ ﻣﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪ ﭘﻮﻣﭙﯿﻮس ﭘﺲ از ﺗﺼﺮف ﻗﺪس وارد ﺣـﺮم ﺷـﺪ و‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻤﻊ دﺳﺖﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻃﻼﻳﻲ و ﻣﺠﺴﻤﻪھﺎي ﻃﻼﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﻜﺎن ﻗـﺪس اﻻﻗـﺪاس ﻛـﻪ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻓﻘﻂ ﻛﺎھﻦ ﺑﺰرگ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺳﺎﻟﻲ ﻳﻜﺒﺎر وارد آﻧﺠﺎ ﺑﺸﻮد ﻗﺪم ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬اﻣﺎ در آﻧﺠﺎ‬ ‫ﻓﻘﻂ ﺷﻤﻌﺪان ھﻔﺖ ﺷﺎﺧﻪ را در ﺣﺎل ﺳﻮﺧﺘﻦ دﻳﺪ‪ .‬و دﻟﺶ ﺑﻪ رﻓﺖ آﻣﺪ و اﺣﺴﺎس‬

‫‪w‬‬

‫)‪ .(١‬ژﻳﻠﺒﺮت و ﻟﯿﺒﻲ‪ ،‬ﻛﻼﭘﺮﻣﻦ‪ .‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻗﻮم ﻳﮫـﻮد‪ ٣ ،‬ج‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤـﻪ ﻣﺴـﻌﻮد‬ ‫ھﻤﺘﻲ)ﺗﮫﺮان‪ -‬اﻧﺠﻤﻦ اوﺗﺼﺮ ھﺘﻮرا‪ ،‬ﮔﻨﺞ داﻧﺶ ‪(١٣٤٧‬ج ‪ ،٢‬ص ‪١٠٦‬‬

‫‪١٤٣‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﻣﻌﺒﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﻮﻣﭙﯿــﻮس در آﻏــﺎز در روم ﺳــﻤﺖ ﻛﻨﺴــﻮﻟﻲ داﺷــﺖ و ﺑــﺎ دو ﻛﻨﺴــﻮل دﻳﮕــﺮ ﻳﻌﻨــﻲ‬ ‫ژوﻟﯿﻮس ﺳﺰار ﻛﻪ ﺑﻌﺪھﺎ اﻣﭙﺮاﻃﻮر روم ﺷﺪ‪ .‬و ﻛﺮاﺳﻮس اﺗﺤـﺎد ﻣﺜﻠـﺚ ﺑﺴـﺖ‪ ،‬اﻣـﺎ در‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺣﻘﯿﻘﺖ اﻳﻦ اﺗﺤﺎد ﺑﻄﻮل ﻧﯿﻨﺠﺎﻣﯿﺪ و ﺑﺎ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﻛﺮاﺳـﻮس ﺑـﻪ دﺳـﺖ اﺷـﻜﺎﻧﯿﺎن‬ ‫ﺑﮫﻢ ﺧﻮرد‪.‬‬ ‫ژوﻟﯿﻮس ﺳﺰار ﻛﻪ ﻓﺘﻮﺣﺎت و ﭘﯿﺮوزﻳﮫﺎي ﻓﺮاوان ﭘﻮﻣﭙﯿﻮس را ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨـﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﺎ او از در رﻗﺎﺑﺖ در آﻣﺪ و ﺑﻪ ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺧﻮﻧﯿﻦ دﺳﺖ زد‪ .‬در آن زﻣﺎن ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواي ﻣﺼـﺮ‪،‬‬ ‫ﺑﻄﻠﻤﯿﻮس ﭼﮫﺎردھﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻮاھﺮ ﺧﻮد ﻛﻠﺌﻮﭘﺎﺗﺮاي ھﻔﺘﻢ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻨﺎزﻋـﻪ‬ ‫داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻄﻠﻤﯿﻮس ﭼﮫﺎردھﻢ و ﻛﻠﺌﻮﭘـﺎﺗﺮاي ھﻔـﺘﻢ ھـﺮ دو ﻓﺮزﻧـﺪان ﺑﻄﻠﻤﯿـﻮس دھـﻢ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﻮﻣﭙﯿﻮس ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻓﺘﻮﺣﺎت و ﺟﻨﮕﮫﺎي زﻳﺎد ﺑﺮ اﺛﺮ رﻗﺎﺑﺘﮫﺎي ﺷـﺪﻳﺪ ﺑـﺎ ﺳـﺰار‪،‬‬ ‫ﻗﻮاﻳﺶ ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﺴـﺘﻦ ﻗـﺮار داد ﺑـﻪ ﻣﺼـﺮ رﻓـﺖ‪ .‬اﻣـﺎ‪ ،‬ﭼـﻮن ﺑﻄﻠﻤﯿـﻮس‬ ‫ﭼﮫﺎردھﻢ در اﻳﻦ زﻣﺎن ﺑﺴﯿﺎر ﺿﻌﯿﻒ اﻟﻨﻔﺲ و ﺧﺮدﺳﺎل ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮاﺟﮕﺎن و درﺑﺎرﻳﺎن او‪،‬‬

‫‪m‬‬

‫ﺑــﺮاي ﻗﺘــﻞ ﭘﻮﻣﭙﯿــﻮس ﺗﻮﻃﺌــﻪ ﻛﺮدﻧــﺪ و ﻋﺎﻗﺒــﺖ او را ﺑﻘﺘــﻞ رﺳــﺎﻧﯿﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻣــﺎ‪ ،‬ھﻤــﻪ‬

‫‪co‬‬

‫ﺗﻮﻃﺌﻪﮔﺮان و ﻧﯿﺰ ﺧﻮد ﭘﺎدﺷﺎه‪ ،‬ﺑﻌـﺪا ﺗﻮﺳـﻂ ژوﻟﯿـﻮس ﺳـﺰار ﺑـﻪ ﻛﯿﻔـﺮ رﺳـﯿﺪﻧﺪ‪ .‬ﻗﺘـﻞ‬

‫‪e.‬‬

‫ﭘﻮﻣﭙﯿﻮس ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻪ ﺗﻦ از ﺧﻮاﺟﮕﺎن و درﺑﺎرﻳﺎن ﺑﻄﻠﻤﯿﻮس‪ ،‬آﻧﭽﻨﺎن رﻓﺖ ﺑـﺎر ﺑـﻮد ﻛـﻪ‬

‫‪lin‬‬

‫ﺣﺘﻲ دﺷﻤﻦ ﺳﺮ ﺳﺨﺖ ﭘﻮﻣﭙﯿﻮس‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ژوﻟﯿﻮس ﺳﺰار ﻧﯿﺰ از آن واﻗﻌﻪ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺷـﺪ‪،‬‬ ‫ﺳﺰار ﭘﺲ از ورود ﺑﻪ ﻣﺼـﺮ ﺷـﺎه را از ﻣﺼـﺮ ﺑﯿـﺮون ﻛـﺮد ﻛـﻪ او در درﻳـﺎ ﻏـﺮق ﺷـﺪ‪ .‬و‬

‫‪ab‬‬

‫ﻗــﺎﺗﻼن ﭘﻮﻣﭙﯿــﻮس را ﻣﻌــﺪوم ﻛــﺮد و ﻛﻠﺌﻮﭘــﺎﺗﺮا را ﺑــﻪ ﺳــﻠﻄﻨﺖ ﺑــﺮ ﻧﺸــﺎﻧﺪ و ﻓﺮزﻧــﺪش‬

‫‪.K‬‬

‫ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﺼﺮ رﺳﯿﺪ‪ .‬ژول ﺳﺰار]‪[٣٢‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺳﺰارﻳﻮن ﻛﻪ آﺧﺮﻳﻦ ﻓـﺮد از ﺑﻄﺎﻟﺴـﻪ ﻣﺼـﺮ ﺑـﻮد ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﺑﻄﻠﻤﯿـﻮس ﺷـﺎﻧﺰدھﻢ ﺑـﻪ‬ ‫ﻧﯿﺰ در اوج ﻋﻈﻤﺖ و اﻓﺘﺨﺎر ﭘﺲ از ﻛﺴﺐ ﻗﺪرت ﻓﺮاوان ﺑﺮاي رم‪ ،‬در ﺳﻨﺎي آن ﻛﺸﻮر‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺑﻪ دﺳﺖ دوﺳﺘﺎن ﺧـﻮد از ﺟﻤﻠـﻪ ﺑﺮوﺗـﻮس ﻛـﻪ ﻣﺤﺒـﺖ زﻳـﺎدي ﺑـﻪ او داﺷـﺖ ﻣﻘﺘـﻮل‬ ‫ﺷﺪ)‪ ١٥‬ﻣـﺎرس ﺳـﺎل ‪٤٤‬ق‪.‬م در روز ﻋﯿـﺪ ﻣﺮﻳﺦ(ﺳـﺰار دﻳﮕـﺮ روم ﻣـﺎرك آﻧﺘـﻮﻧﻲ]‪[٣٣‬‬

‫‪w‬‬

‫)آﻧﺘﻮﻧﯿﻮس ﭘﺴﺮ ﻋﻢ ﺳﺰار(در ﺳﺎل ‪ ٤٣‬ﻗﺒﻞ از ﻣﯿﻼد‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺘﻮﺣﺎﺗﻲ دﺳـﺖ ﻳﺎﻓـﺖ و ﺑـﺎ‬ ‫ﻛﺎﺳﯿﻮس و ﺑﺮوﺗﻮس ﻗﺎﺗﻼن ژول ﺳﺰار ﺟﻨﮕﯿﺪ‪ .‬او ﺳﭙﺲ ﺑﺮ ﻣﺼﺮ ﻏﻠﺒﻪ ﻛﺮد و ﺑﺎ ﻣﻠﻜـﻪ‬ ‫ﻛﻠﺌﻮﭘﺎﺗﺮا ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﺼﺮ ﭘﺎدﺷﺎه ﺑﻮد ازدواج ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻣﺎرك آﻧﺘﻮﻧﻲ ﻧﯿﺰ ﭘﺲ از ﻓﺘﻮﺣﺎت زﻳﺎد در‬ ‫ﺟﻨــﮓ ﺑــﺎ اﻛﺘﺎوﻳــﺎﻧﻮس ﺑــﺮادر ھﻤﺴــﺮ اوﻟــﺶ او ﻛﺘــﺎوي ﻛــﻪ در ﻧﺘﯿﺠــﻪ ازدواج ﺳــﺰار ﺑــﺎ‬ ‫ﻛﻠﺌﻮﭘﺎﺗﺮا ﻣﻮرد ﺑﻲﻣﮫﺮي و ﺟﺪاﻳﻲ از ﺳﺰار ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ -‬و ھﻤﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﻨـﮓ ﺑـﯿﻦ‬ ‫ﺳﺰار و اﻛﺘﺎوﻳﺎﻧﻮس ﮔﺮدﻳﺪ‪ -‬در ﻧﺒﺮد درﻳﺎﻳﻲ آﻛﺘﯿﻮم)آﻛﺘﯿﻮن(ﺷﻜﺴﺖ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ‪١٤٤ :‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺧﻮرد و در ﺳﺎل ‪٣١‬ق‪.‬م در اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ ﻣﺼﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺎﺻﺮه دﺷﻤﻦ در آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮد‬ ‫ﻛﺸﻲ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﻛﺘﺎوﻳﺎﻧﻮس ﻛﻪ ﭘﺴﺮ ﺑﺮادرزاده ژول ﺳﺰار و ﻧﯿـﺰ ﺟﺎﻧﺸـﯿﻦ او ﺑـﻮد در آﻏـﺎز ﺑـﺎ آﻧﺘـﻮﻧﻲ و‬ ‫ﻟﯿﭙﯿﺪوس اﺗﺤﺎد ﻣﺜﻠﺚ را ﺗﺸﻜﯿﻞ داد‪» ،‬اﻣﺎ ﭘﺲ از ﻧﺒﺮد آﻛﺘﯿﻮم و ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ آﻧﺘﻲﻧﯿـﻮس‪،‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﺧﺘﯿﺎر ﻣﻄﻠﻖ ﮔﺮدﻳﺪ و ﺑﻪ ﻧﺎم اﮔﻮﺳﺘﻮس‪ ،‬ﻗﺪرﺗﻲ را ﻛﻪ ﺗﺎ آن زﻣـﺎن ﻣﺨﺼـﻮص‬ ‫ﻗﻀــﺎوت ﺑــﻮد ﺑــﻪ دﺳــﺖ آورد«)‪ .(١‬او ﺑــﺎ ﻗــﺪرﺗﻲ ﺧــﺎرقاﻟﻌــﺎده‪ ،‬اﺳــﭙﺎﻧﯿﺎ‪ ،‬ژرﻣــﺎﻧﻲ‪،‬‬ ‫ﻋﺮﺑﺴــﺘﺎن‪ ،‬اﻓﺮﻳﻘــﺎ و ارﻣﻨﺴــﺘﺎن را ﺗﺴــﺨﯿﺮ ﻛــﺮد و ﺑــﻪ ﻧــﺎم اﮔﻮﺳــﺖ ﻳــﺎ اﻏﺴــﻄﺲ‪،‬‬ ‫اﻣﭙﺮاﻃﻮر ﻣﻘﺘﺪر روم ﺷﺪ‪ .‬وي ﻛﻪ ﺑﻪ ھﻨﮕﺎم ﻣﺮگ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺪاﻳﺎن ﻣﻮرد ﭘﺮﺳﺘﺶ روﻣﯿﺎن‬

‫‪m‬‬

‫ﺑﻮد ﺳﻠﻄﻨﺘﺶ ﻳﻜﻲ از درﺧﺸﺎﻧﺘﺮﻳﻦ اﻋﺼﺎر ﺗﺎرﻳﺦ رم اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻋﺼﺮ اﻏﺴﻄﺲ‬

‫‪co‬‬

‫ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻏﺴﻄﺲ‪ ،‬آﺧﺮﻳﻦ ﭘﺎدﺷﺎه از ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﺎن اﺳﻜﻨﺪر ﻳﻌﻨـﻲ ﺑﻄﻠﻤﯿـﻮس‬

‫‪e.‬‬

‫ﺷﺎﻧﺰدھﻢ‪ ،‬ﭘﺴﺮ ﺳﺰار و ﻣﻠﻜﻪ ﻛﻠﺌﻮﭘﺎﺗﺮا را ﺷﻜﺴﺖ داد و رﺳﻤﺎ ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ و ﺳـﻮرﻳﻪ‬

‫‪lin‬‬

‫و ﻣﺼﺮ را ﺑﻪ ﺗﺼﺮف روﻣﯿﺎن درآورد‪ .‬و ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ او ﺑﻪ دﺳﺖ ﻛﻠﺌﻮﭘﺎﺗﺮا ﻣﺴﻤﻮم ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در زﻣﺎن اﻣﭙﺮاﻃﻮري اﻏﺴﻄﺲ ﻳﺎ اﮔﻮﺳﺖ ﺑﺮ روم‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎه ﻳﮫـﻮد در اورﺷـﻠﯿﻢ‪ ،‬ﻣـﺮدي‬

‫‪ab‬‬

‫ﺑﻪ ﻧﺎم ھﺮودﻳﺎس ﻳـﺎ ھﯿـﺮودس ﺑـﻮد‪ .‬در ﺳـﺎل ﭼﮫـﻞ و دوم اﻣﭙﺮاﻃـﻮري اﻏﺴـﻄﺲ ﻳـﺎ‬

‫‪et‬‬

‫اﮔﻮﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺑﯿﺴﺖ و ﻳﻜﻤﯿﻦ ﺳﺎل ﺳـﻠﻄﻨﺖ ھﯿﺮودﻳـﺎس در ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ ﺑـﻮد‬

‫‪ -٢‬دوره آﺑﺎدي‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻋﺼﺮ ھﺮودﻳﺎس‬

‫‪.K‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﻣﺴﯿﺢ ﻋﯿﺴﻲ ﺑﻦ ﻣﺮﻳﻢ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ( ‪ ،‬در اورﺷﻠﯿﻢ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫در دوران اﻣﭙﺮاﻃﻮري اﮔﻮﺳـﺖ در روم ﻛـﻪ ﻗـﺪرت و ﻧﻔـﻮذ او ﺑـﺮ ﺳـﻮرﻳﻪ و ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ و‬

‫‪w‬‬

‫ﻣﺼــﺮ ﻧﯿــﺰ رواج داﺷــﺖ‪ ،‬در ﻳﮫﻮدﻳــﻪ ﻣــﺮدي ﭘﺎدﺷــﺎھﻲ ﻣــﻲﻛــﺮد ﺑــﻪ ﻧــﺎم ھــﺮود‪ ،‬ﻳــﺎ‬ ‫ھﺮودﻳــﺎس)‪٤ -٣٧‬ق‪.‬م (ﻛــﻪ ﺣﻜﻮﻣــﺖ را از دﺳــﺖ ﻛﺎھﻨــﺎن ﻳﮫــﻮدي ﻛــﻪ از ﺧﺎﻧــﺪان‬ ‫ﺣﺸﻤﻮﻧﺎﺋﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﯿﺮون آورده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫آﻧﭽﻨﺎﻧﻜﻪ ﮔﻔﺘﻪاﻧـﺪ‪ ،‬ھﺮودﻳـﺎس در آﺑـﺎدي و ﻋﻤـﺮان ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ و ﺷـﮫﺮ ﺑﯿـﺖ اﻟﻤﻘـﺪس‬ ‫ﺑﺴﯿﺎر ﻛﻮﺷﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻌﺒﺪ وﻳﺮان ﺷﺪه ﺑﻪ دﺳﺖ روﻣﯿﺎن را ﻣﺮﻣﺖ ﻛﺮد؛ وﺳﻌﺖ ﺷـﮫﺮ را‬ ‫ﺑﻪ دو ﺑﺮاﺑﺮ رﺳﺎﻧﺪ و از ﻣﺮﻣﺮ ﺳﻔﯿﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﮫﺎي زﻳﺎدي ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ھﻤﭽﻨﯿﻦ‬ ‫)‪ .(١‬ف م‪ .‬اﻋﻼم ‪ ٥‬آ‪ -‬ع‪ ،‬ص ‪١٥٧‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪١٤٥‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺧﻮد در ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﻛﺎخ ﺷﺎھﻲ درﺳﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻣﺮوز ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﻗﻠﻌـﻪ ﻣﻌـﺮوف‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﺎب اﻟﺨﻠﯿﻞ‪ ،‬در ﺳﻤﺖ ﺷﺮﻗﻲ ﻛﺎخ ﺧﻮد ﺑﺎﻏﮫﺎﻳﻲ اﻳﺠـﺎد ﻧﻤـﻮد ﻛـﻪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺘﻲ از آن‪ ،‬اﻣﺮوزه ﻛﻠﯿﺴﺎي اﻧﮕﻠﯿﺲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ھﺮودﻳﺎس اوﻟﯿﻦ ﻛﺴﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در اﻧﺪﻳﺸـﻪ اﻳﺠـﺎد آﺑﺮوھـﺎ و ﻛﺎﻧﺎﻟﮫـﺎ اﻓﺘـﺎد‪ ،‬ﻟـﺬا ﺷـﮫﺮ‬ ‫ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘﺪس را ﺑﺎ دﻳـﻮارهھـﺎي ﻋﻈـﯿﻢ ﺑﻨـﺎ ﻛـﺮد و ﺑﺮﺟﮫـﺎي دﻳـﺪهﺑـﺎﻧﻲ را در ﺳﺮاﺳـﺮ‬ ‫ﺣﺼﺎرھﺎ ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮج ﻣﻌﺮوف آﻧﺘﯿﻮﻧﻮس واﻗﻊ در داﺧﻞ دﻳﻮار ﺷـﮫﺮ را ﻛـﻪ در‬

‫‪m‬‬

‫ﺳﻤﺖ ﺷﻤﺎل ﺣﺮم واﻗﻊ اﺳﺖ ﺑﺎ دژھﺎي ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﺑﻨﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ دژ اﻳﻨﻚ در ﻣﺤﻠـﻪ‬

‫‪co‬‬

‫اﻟﺴﻌﺪﻳﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪(١) .‬‬

‫ھﺮودﻳـﺎس اول ﭘﺴــﺮ آﻧﺘــﻲﭘـﺎﺗﺮ ﺑــﻮد‪ .‬آﻧﺘــﻲﭘـﺎﺗﺮ]‪[٣٤‬ﺧــﻮد ﻋﻤــﻼ ﺧﯿﺎﻧﺘﮫـﺎي زﻳــﺎدي ﺑــﻪ‬

‫‪e.‬‬

‫ﺳﺎﻛﻨﺎن ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﻧﻤـﻮد و در اﻳﺠـﺎد ﺑﻠـﻮا و آﺷـﻮب و ﻛﻤـﻚ ﺑـﻪ ورود روﻣﯿـﺎن ﺗـﺄﺛﯿﺮ‬

‫‪lin‬‬

‫داﺷﺖ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫ھﺮودﻳﺎس ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﭘﺎدﺷﺎھﻲ ﻣﻘﺘﺪر ﺑﻮد‪ ،‬ﺑـﻪ آﺑـﺎداﻧﻲ و ﻋﻤـﺮان اورﺷـﻠﯿﻢ ھﻤـﺖ‬ ‫ﮔﻤﺎﺷﺖ و ﺗﺠﺎرت درﻳﺎﻳﻲ را ﮔﺴﺘﺮش داد‪ ،‬ﺷﮫﺮھﺎ را آﺑﺎد و آﺛﺎر و اﺑﻨﯿﻪ ﻓـﺮاوان ﺑﻨﯿـﺎن‬

‫‪et‬‬

‫ﻧﮫﺎد‪ ،‬ﺑﻨﺪرﮔﺎھﮫﺎ را ﻣﺮﻣﺖ و ﻳﺎ ﺗﺄﺳـﯿﺲ ﻧﻤـﻮد ﺣﺼـﺎرھﺎي ﺷـﮫﺮ و ﻣﻌﺎﺑـﺪ و ﻗﺼـﺮھﺎي‬

‫‪.K‬‬

‫زﻳﺎدي را ﺑﻨﺎ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎﻏﮫﺎ و ﻣﺰارع ﻓﺮاواﻧﻲ را اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﺐ ﺣﻤﺎﻳﺖ و ﻋﻨﺎﻳﺖ دوﻟﺖ روم ﺑﻪ ھﺮ ﻧﻮع ﺳﺘﻤﮕﺮي دﺳﺖ ﻣﻲﻳﺎزﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻔﺎﻛﯿﮫﺎ و ﺑﯿﺮﺣﻤﯿﮫﺎي او و ﻗﺘـﻞ و آزار و اﻳـﺬاء ﻳﮫﻮدﻳـﺎن ﺗﻮﺳـﻂ وي‪ ،‬در ﻛﺘـﺐ ﺗـﻮارﻳﺦ‬ ‫زن و ﻓﺮزﻧﺪان و ﺑﺴﺘﮕﺎن و ﻧﺰدﻳﻜﺎن ﺧﻮﻳﺶ ﻧﯿﺰ ﭘﺮواﻳﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫ﻗﻮم ﻳﮫﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺮات ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬او ﺣﺘﻲ ﺑﺮاي ﺗﺜﺒﯿﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻮﻳﺶ از ﻛﺸـﺘﻦ‬ ‫در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﻛﻪ ﻳﮫﻮدﻳﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ او ﺳﻮء ﻇﻦ و ﺗﻨﻔﺮ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻌﻤﯿﺮ ﺑﻨـﺎي ﺑﯿـﺖ‬ ‫اﻟﻤﻘﺪس ھﻤﺖ ﮔﻤﺎﺷﺖ و آن را ﺗﺠﺪﻳﺪ و ﺗﻌﻤﯿـﺮ ﻧﻤـﻮد و ﺑـﺎ ﺷـﻜﻮه و ﺟـﻼل ھـﺮ ﭼـﻪ‬ ‫ﺗﻤﺎﻣﺘﺮ آن را ﺑﺮﭘﺎي داﺷﺖ و ﻣﻌﺒﺪ ﻗﺪﻳﻤﻲ را ﻣﺮﻣﺖ و آﺑﺎد ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﻳﮫﻮدﻳــﺎن ﻛــﺎر او را ﺑــﺎ ﻧﻈــﺮ ﺑــﺪﺑﯿﻨﻲ و ﮔﺴــﺘﺮش دام ﻓﺮﻳــﺐ ﺗﻠﻘــﻲ ﻣــﻲﻛﺮدﻧــﺪ‪ ،‬ﻟﻜــﻦ‬ ‫ھﺮودﻳﺎس ﻛﺎر ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﺗﺰﻳﯿﻦ ﻣﻌﺒﺪ را ﺑﻪ ﻋﮫﺪه ﮔﺮﻓﺖ و ﻣﻨﻈﺮه ﻣﻌﺒﺪ را ﺑـﺎ ﺑـﻪ ﻛـﺎر‬ ‫ﺑﺮدن ﺳﻨﮕﮫﺎي ﻣﺮﻣﺮ و ﻃﻼ ﻛﺎري ﺷﺪه ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎ ﺷﻜﻮه و ﻋﻈﻤﺖ ﺑﻨﺎ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ھﺮودﻳﺎس‪ ،‬ﺗﭙﻪاي را ﻛﻪ ﻣﻌﺒﺪ ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘﺪس ﺑﺮ روي آن ﺑﻨﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﺎ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫)‪ .(١‬ﻣﺠﻠـــﻪ ﻓﻠﺴـــﻄﯿﻦ ﻣﺤﺘﻠـــﻪ‪ ،‬ﻣﺠﻠـــﻪاي از ﺳـــﺎزﻣﺎن آزاد ﻳـــﺒﺨﺶ‬ ‫ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﭼﺎپ ﺑﯿﺮوت ‪ ١٣٩٨‬ه ‪ .١٠٧٨‬م‬

‫‪١٤٦‬‬ ‫‪.......................................................................... ..................................‬‬ ‫دﻳﻮارھﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺤﺼﻮر ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻗﺒﻞ از ورود ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻌﺒﺪ‪ ،‬در داﺧﻞ دﻳﻮارھـﺎ ﺳـﻪ‬ ‫ﺣﯿﺎط دﻳﺪه ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺣﯿﺎﻃﮫﺎ ﺑﺪون ﺳﻘﻒ وﻟﻲ داراي در و دﻳﻮار ﺑﻮدﻧﺪ و ھﺮ ﻛـﺪام‬ ‫ﺑﻪ دﻳﮕﺮي راه داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﺰارش اﻧﺠﯿﻞ ﻣﺘـﻲ‪» ،‬ﻋﯿﺴﻲ)ﺳـﻼماﷲﻋﻠﯿـﻪ( در اﻳـﺎم زﻣﺎﻣـﺪاري ھﺮودﻳـﺎس‬

‫‪m‬‬

‫ﭘﺎدﺷﺎه در ﺑﯿﺖ ﻟﺤﻢ ﻳﮫﻮدﻳﻪ ﺗﻮﻟـﺪ ﻳﺎﻓـﺖ ‪٤‬ق‪.‬م)ﻣﺘـﻲ ﻓﺼـﻞ ‪ ٢‬ﺑﻨـﺪ ‪(١‬اﻣـﺎ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺳـﺒﺐ‬

‫‪co‬‬

‫اﻳﻨﻜﻪ در ﺑﯿﺖ ﻟﺤﻢ ﻳﮫﻮدﻳﻪ ﺗﻮﻟﺪ ﻳﺎﻓﺖ ‪٤‬ق‪.‬م)ﻣﺘﻲ ﻓﺼﻞ ‪ ٢‬ﺑﻨﺪ‪(١‬اﻣﺎ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺳـﺒﺐ اﻳﻨﻜـﻪ‬ ‫ھﺮودﻳﺎس دﺳﺘﻮر ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻛﻮدﻛﺎن ﺷﯿﺮﺧﻮار را داده ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻮﻟـﺪ او را ﺑـﺮاي ھﺮودﻳـﺎس‬

‫‪e.‬‬

‫ﻣﺨﻔﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪(١).‬‬

‫‪lin‬‬

‫)‪ .(١‬در ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺎدﺷﺎھﻲ ﻳﮫﻮد ﺑﻪ ﺳﻪ ﭘﺎدﺷﺎه ﺑﻪ ﻧﺎم ھﺮودس ﻳﺎ ھـﺮود‬

‫‪ab‬‬

‫ﻳﺎ ھﺮودﻳﺎ ﺑﺮ ﻣﻲﺧﻮرﻳﻢ‪ .‬ﻳﻜـﻲ ھﻤـﺎن ھﯿـﺮودﻳﺲ اول ﻳـﺎ ھﯿـﺮودﻳﺲ ﻛﺒﯿـﺮ‬ ‫اﺳـــﺖ ﻛـــﻪ از ‪ ٣٧‬ﺗـــﺎ ‪ ٤‬ق از ﻣـــﯿﻼد ﺑـــﺎ ﻗـــﺪرت ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻛـــﺮد‪ ،‬دوم‬

‫‪et‬‬

‫ھﯿﺮودس)آﻧﺘﻲ ﭘـﺎس(از ﺳـﺎل ‪ ٤‬ﻗﺒـﻞ از ﻣـﯿﻼد ﺗـﺎ ‪ ٣٧‬ﺑﻌـﺪ از ﻣـﯿﻼد‪ ،‬ﻛـﻪ‬

‫‪.K‬‬

‫ﺑﺪﺳﺘﻮر او ﻳﺤﯿﻲ ﺑﻦ زﻛﺮﻳﺎ را ﮔﺮدن زدﻧﺪ‪ ،‬و ﺳﻮم ھﺮودس آﮔﺮﻳﭙـﺎ از ﺳـﺎل‬ ‫‪ ٤٨‬ﺗﺎ ‪ ١٠٠‬ﻣﯿﻼدي‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪١٤٧‬‬

‫‪w‬‬

‫‪..........................................................................................................‬‬ ‫‪١٤٨‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪١٤٩‬‬ ‫‪.......................................... ..................................................................‬‬ ‫‪١٥٠‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺗﻮﻟﺪ ﻋﯿﺴﻲ ﻣﺴﯿﺢ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ(‬

‫‪m‬‬

‫اﻧﺠﯿﻞ ﻣﺘـﻲ و اﻧﺠﯿـﻞ ﻟﻮﻗـﺎ]‪[١‬ﺗﻮﻟـﺪ ﻣﺴـﯿﺢ را ﺑـﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮاﺗـﻲ ﺧﺒـﺮ دادهاﻧـﺪ‪ .‬اﻣـﺎ اﻧﺠﯿـﻞ‬

‫‪co‬‬

‫ﻣﺮﻗﺲ و اﻧﺠﯿﻞ ﻳﻮﺣﻨﺎ ﺣﻀﺮت ﻋﯿﺴﻲ را از ﺳﻲ ﺳﺎﻟﮕﻲ ﻳﻌﻨﻲ زﻣـﺎن ﻏﺴـﻞ ﺗﻌﻤﯿـﺪ‬

‫‪e.‬‬

‫او ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻳﺤﯿﻲ ﻣﻌﻤﺪ‪ ،‬وارد ﺳﻄﻮر ﺧﻮد ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﺎﻣﺰد او ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫در ﭼﺎﭘﮫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻧﺠﯿﻠﮫـﺎ‪ ،‬ﮔـﺎھﻲ ﻳﻮﺳـﻒ ﻧﺠـﺎر را ﺷـﻮھﺮ ﺣﻀـﺮت ﻣـﺮﻳﻢ و ﮔـﺎھﻲ‬ ‫اﻧﺎﺟﯿﻞ ﭼﮫﺎرﮔﺎﻧﻪ از ﻋﯿﺴﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﭘﺴﺮ ﺧﺪا‪ ،‬ﺑﺮه ﺧﺪا‪ ،‬روح ﺧـﺪا و ﭘﺴـﺮ اﻧﺴـﺎن ﻳـﺎد‬

‫‪et‬‬

‫ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ او ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺧﻮد را ﭘﺴﺮ اﻧﺴﺎن ﻣﻲﻧﺎﻣﯿﺪ‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫در ھﻨﮕﺎم ﺗﻮﻟﺪ ﻣﺴﯿﺢ در ﺑﯿـﺖ اﻟﻠﺤـﻢ ﻳﮫﻮدﻳـﻪ]‪ ،[٢‬ﺗﮫﻤﺘﮫـﺎي ﻓﺮاواﻧـﻲ ﺑـﻪ ﻣـﺮﻳﻢ وارد‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ او را ﻣﺘﮫﻢ ﺑﻪ ھﻤﺒﺴﺘﺮي ﺑﺎ ﻣﺮدي ﺑﻪ ﻧﺎم»ﺑﺎﻧﺪار« و ﺣﺎﻣﻠـﻪ ﺷـﺪن از‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫او ﻛﺮدﻧــﺪ‪ .‬در اﻧﺠﯿﻠﮫــﺎي ﭼﮫﺎرﮔﺎﻧــﻪ ﻣﻮﺟــﻮد ﻛــﻪ ﺑﺎزﻣﺎﻧــﺪه اﻧﺠﯿﻠﮫــﺎي ﻣﺘﻌــﺪد ھﺴــﺘﻨﺪ‬

‫‪w‬‬

‫ﺗﻨﺎﻗﻀﺎت زﻳﺎدي دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺳﺨﻦ درﺑﺎره آﻧﮫﺎ ﻣﻮرد ﺑﺤـﺚ ﻣـﺎ ﻧﯿﺴـﺖ‪ ،‬آﻧﭽـﻪ را‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاھﯿﻢ ﺑﮫﺮه ﺑﺮﮔﯿﺮﻳﻢ‪ ،‬وﺟﻮد ﻣﺴﯿﺢ و زﻧﺪﮔﻲ و ﻋﺮوج او اﺳﺖ ﻛﻪ آن ھﻢ‪ ،‬از‬ ‫ﺗﻨﺎﻗﺾ ﮔﻮﻳﯿﮫﺎ دور ﻧﻤﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﻮﻟﺪ ﻣﺴﯿﺢ در اﻧﺠﯿﻞ ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي و در اﻧﺠﯿﻞ ﻟﻮﻗﺎ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي دﻳﮕﺮ آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در اﻧﺠﯿﻞ ﻣﺘـﻲ ﻣـﻲﺧـﻮاھﯿﻢ ﻛـﻪ»اﻣـﺎ وﻻدت ﻋﯿﺴـﻲ ﻣﺴـﯿﺢ ﭼﻨـﯿﻦ ﺑـﻮد ﻛـﻪ ﭼـﻮن‬ ‫ﻣﺎدرش ﻣﺮﻳﻢ ﺑﻪ ﻳﻮﺳﻒ ﻧﺎﻣﺰد ﺷﺪه ﺑﻮد«)‪»(١‬ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷـﺪن ﻋﯿﺴـﻲ ﻣﺴـﯿﺢ ﺑـﻪ اﻳـﻦ‬ ‫ﻃﺮﻳﻖ‬ ‫)‪ .(١‬اﻧﺠﯿﻞ ﻣﺘـﻲ‪ ،‬ﻛﺘـﺐ ﻋﮫـﺪ اﻟﻌﺘﯿـﻖ و ﻋﮫـﺪ اﻟﺠﺪﻳـﺪ‪ ،‬ﻟﻨـﺪن‪ ،‬ﻣﺠﻤـﻊ‬ ‫ﻓﺎرﻳﻦ‪ ،‬ﺑﯿﺒﻞ ﺳﻮﺳﯿﺘﻲ ‪ ١٨٠٨‬م ﻓﺼﻞ اول آﻳﻪ ‪٢ -١٨‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪١٥١‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺑﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻮن ﻣﺎدر او ﻣﺮﻳﻢ ﺑﻪ ﻳﻮﺳﻒ ﻣﻨﺴـﻮب ﺷـﺪه ﺑـﻮد«)‪»(١‬ﺗﻮﻟـﺪ ﻋﯿﺴـﻲ‬ ‫ﻣﺴﯿﺢ ﭼﻨﯿﻦ ﺑﻮد‪ :‬ﻣﺮﻳﻢ ﻣﺎدر او ﺑﻪ ﻋﻘـﺪ ﻳﻮﺳـﻒ در آﻣـﺪه ﺑـﻮد«)‪»(٢‬ﻗﺒـﻞ از آﻧﻜـﻪ ﺑـﻪ‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ ﺷﻮھﺮ ﺑﺮود ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ روح اﻟﻘﺪس آﺑﺴﺘﻦ ﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻮﺳﻒ ﻛﻪ ﻣﺮد ﻧﯿﻜﻮﻛـﺎري ﺑـﻮد‬ ‫و ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺮﻳﻢ را در ﭘﯿﺶ ﻣﺮدم رﺳﻮا ﻛﻨـﺪ ﺗﺼـﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓـﺖ ﻣﺨﻔﯿﺎﻧـﻪ از او ﺟـﺪا‬ ‫ﺷﻮد ﻳﻮﺳﻒ ھﻨﻮز در اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﺮﺷـﺘﻪ ﺧﺪاوﻧـﺪ در ﺧـﻮاب ﺑـﻪ او ﻇـﺎھﺮ ﺷـﺪ و‬ ‫ﮔﻔﺖ‪ :‬اي ﻳﻮﺳﻒ ﭘﺴﺮ داود‪ ،‬از ﺑﺮدن ﻣﺮﻳﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺧـﻮد ﻣﺘـﺮس‪ ،‬زﻳـﺮا آﻧﭽـﻪ در رﺣـﻢ‬

‫‪m‬‬

‫اوﺳﺖ از روح اﻟﻘﺪس اﺳﺖ او ﭘﺴﺮي ﺑﻪ دﻧﯿﺎ ﺧﻮاھﺪ آورد و ﺗﻮ او را ﻋﯿﺴﻲ ﺧﻮاھﻲ‬

‫‪co‬‬

‫ﻧﺎﻣﯿﺪ زﻳﺮا او ﻗﻮم ﺧﻮد را از ﮔﻨﺎھﺎﻧﺸﺎن رھﺎﻳﻲ ﺧﻮاھﺪ داد اﻳﻦ ھﻤﻪ واﻗﻊ ﺷﺪ ﺗﺎ آﻧﭽﻪ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻧﺒﻲ اﻋﻼم ﻓﺮﻣﻮده ﺑـﻮد ﺑـﻪ اﻧﺠـﺎم رﺳـﺪ‪ :‬ﺑـﺎﻛﺮهاي آﺑﺴـﺘﻦ ﺷـﺪه‪،‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﭘﺴﺮي ﺧﻮاھﺪ زاﻳﯿﺪ ﻛﻪ ﻋﻤﺎﻧﻮﺋﯿﻞ ﻳﻌﻨﻲ ﺧﺪا ﺑﺎ ﻣـﺎ‪ ،‬ﺧﻮاﻧـﺪه ﺧﻮاھـﺪ ﺷـﺪ‪ ،‬ﻳﻮﺳـﻒ از‬

‫‪lin‬‬

‫ﺧﻮاب ﺑﯿﺪار ﺷﺪ و ﻃﺒﻖ دﺳﺘﻮر ﻓﺮﺷﺘﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻋﻤﻞ ﻧﻤـﻮد و ﻣـﺮﻳﻢ را ﺑـﻪ ﺧﺎﻧـﻪ ﺧـﻮد‬

‫‪ab‬‬

‫آورد اﻣﺎ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺮﻳﻢ ﭘﺴﺮ ﺧﻮد را ﺑﻪ دﻧﯿﺎ ﻧﯿﺎورد ﺑﺎ او ھﻤﺒﺴﺘﺮ ﻧﺸـﺪ و ﻛـﻮدك را‬ ‫ﻋﯿﺴﻲ ﻧﺎم ﻧﮫﺎد«)‪ .(٣‬و در اﻧﺠﯿﻞ ﻟﻮﻗﺎ آﻣﺪه اﺳﺖ‪» :‬در آن روزھﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻳـﻚ ﺳـﺮ‬

‫‪et‬‬

‫ﺷﻤﺎري ﻋﻤﻮﻣﻲ در ﺳﺮاﺳﺮ دﻧﯿﺎي روم ﻓﺮﻣﺎﻧﻲ از ﻃﺮف اﻣﭙﺮاﻃـﻮر »اﮔﻮﺳـﻄﺲ]‪«[٣‬‬

‫‪.K‬‬

‫)اوﻏﺴﻄﺲ(ﺻﺎدر ﺷـﺪ وﻗﺘـﻲ دور اول اﻳـﻦ ﺳﺮﺷـﻤﺎري اﻧﺠـﺎم ﮔﺮﻓـﺖ »ﻛﺮﻳﻨﯿـﻮس«‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار ﻛـﻞ ﺳـﻮرﻳﻪ ﺑـﻮد‪ ،‬ﭘـﺲ ﺑـﺮاي اﻧﺠـﺎم ﺳﺮﺷـﻤﺎري ھـﺮ ﻛـﺲ ﺑـﻪ ﺷـﮫﺮ ﺧـﻮد‬ ‫ﻣﻲرﻓﺖ و ﻳﻮﺳﻒ ﻧﯿﺰ از ﺷﮫﺮ ﻧﺎﺻﺮه ﺟﻠﯿـﻞ ]‪[٤‬ﺑـﻪ ﻳﮫﻮدﻳـﻪ آﻣـﺪ ﺗـﺎ در ﺷـﮫﺮ داود ﻛـﻪ‬

‫‪w‬‬

‫ﺑﯿﺖ ﻟﺤﻢ ﻧﺎم داﺷﺖ ﻧﺎﻣﻨﻮﻳﺴﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬زﻳـﺮا او از ﺧﺎﻧـﺪان داود ﺑـﻮد‪ ،‬او ﻣـﺮﻳﻢ را ﻛـﻪ در‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻮﻗـﻊ در ﻋﻘـﺪ او و ﺑـﺎردار ﺑـﻮد ھﻤـﺮاه ﺧـﻮد ﺑـﺮد و ھﻨﮕـﺎﻣﻲ ﻛـﻪ در آﻧﺠـﺎ اﻗﺎﻣـﺖ‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ وﻗﺖ ﺗﻮﻟﺪ ﻃﻔﻞ ﻓﺮا رﺳﯿﺪ و ﻣﺮﻳﻢ اوﻟﯿﻦ ﻓﺮزﻧﺪ ﺧﻮد را ﻛـﻪ ﭘﺴـﺮ ﺑـﻮد ﺑـﻪ دﻧﯿـﺎ‬ ‫آورد او را در ﻗﻨﺪاق ﭘﯿﭽﯿﺪه در آﺧﻮري ﺧﻮاﺑﺎﻧﯿﺪ زﻳﺮا در ﻣﺴـﺎﻓﺮﺧﺎﻧﻪ ﺟـﺎﻳﻲ ﺑـﺮاي آﻧـﺎن‬ ‫ﻧﺒﻮد«)‪.(٤‬‬ ‫اﻧﺠﯿﻠﮫﺎي ﭼﮫﺎرﮔﺎﻧﻪ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه ﭼﻨﺪﻳﻦ اﻧﺠﯿﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺤﺚ درﺑﺎره آﻧﮫﺎ ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ اﻳـﻦ‬ ‫ﻛﺘﺎب ﻧﯿﺴﺖ اﻣﺎ ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدھﺪ ﻛﻪ در روزﮔﺎر ﻗﺴﻄﻨﻄﯿﻦ اول اﻣﭙﺮاﻃﻮر‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫)‪ .(١‬اﻧﺠﯿﻞ ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﻋﮫﺪ ﻋﺘﯿﻖ و ﻋﮫﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﺗﺮﺟﻤﻪ از زﺑﺎﻧﮫﺎي ﻋﺒﺮاﻧـﻲ‪،‬‬ ‫ﻛﻠﺪاﻧﻲ و ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ‪ ،‬اﻧﺠﻤـﻦ ﻛﺘـﺐ ﻣﻘﺪﺳـﻪ ‪ ،١٩٧٧‬از روي ﻧﺴـﺨﻪ ‪،١٩٠٤‬‬ ‫ﺑﺎب اول آﻳﻪ ‪١٨‬‬ ‫)‪ .(٢‬اﻧﺠﯿﻞ ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﻋﮫﺪ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺗﮫﺮان اﻧﺠﻤـﻦ ﻛﺘـﺎب ﻣﻘـﺪس ﻓﺼـﻞ اول‬ ‫آﻳﻪ ‪١٨‬‬ ‫)‪ .(٣‬ھﻤﺎن ﻣﻨﺒﻊ آﻳﻪ ‪ ١٩‬ﺗﺎ ‪٢٥‬‬ ‫)‪ .(٤‬اﻧﺠﯿﻞ ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﻋﮫﺪ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬اﻧﺠﻤﻦ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ‪ ١٩٧٨‬ﻓﺼﻞ دوم آﻳﻪ‬ ‫‪ ١‬ﺗﺎ ‪٧‬‬

‫‪m‬‬

‫‪١٥٢‬‬

‫‪co‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫روم ﻛﻪ در ﺻﻔﺤﺎت آﻳﻨﺪه از او و ﻣﺎدرش ھﻠﻦ ﻣﻘﺪس ﻳﺎد ﺧﻮاھﯿﻢ ﻛﺮد ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎ »ﻳﻜﺼـﺪ‬

‫‪e.‬‬

‫و ﺷﺼﺖ اﻧﺠﯿﻞ و رﺳﺎﻟﻪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﻛﻪ در آن زﻣﺎن در ﻛﻠﯿﺴﺎھﺎ ﻗﺮاﺋﺖ ﻣـﻲﺷـﺪه‬

‫‪lin‬‬

‫اﺳﺖ ﻟﻜﻦ ﺑﻪ ﺟﮫﺖ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از اﺧﺘﻼﻓﺎت‪ ،‬ﻓﻘﻂ اﻧﺎﺟﯿﻞ ﭼﮫﺎرﮔﺎﻧﻪ ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﻟﻮﻗـﺎ‪،‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﻳﻮھﻨﺎ‪ ،‬ﻣﺮﻗﺲ و اﻋﻤﺎل رﺳﻮﻻن]‪[٥‬ﺑﺮاي ﻗﺮاﺋﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدﻧﺪ و ﺧﻮاﻧﺪن ﺑﻘﯿـﻪ اﻧﺎﺟﯿـﻞ‬ ‫را ﺗﺤﺮﻳﻢ و ﻣﻤﻨﻮع اﻋﻼم ﻧﻤﻮدﻧﺪ«)‪.(١‬‬

‫‪et‬‬

‫ﻳﻜﻲ از اﻧﺠﯿﻠﮫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آن زﻣﺎن ﺧﻮاﻧﺪﻧﺶ ﻣﻤﻨﻮع ﮔﺮدﻳﺪ‪» ،‬اﻧﺠﯿﻞ ﺑﺮﻧﺎﺑﺎ« ]‪[٦‬اﺳـﺖ‬

‫‪.K‬‬

‫ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎپ»ﮔﻼﺳـﯿﻮس«]‪[٧‬اول در ﺳـﺎل ‪ .٤٩٢‬م ﻣﻤﻨـﻮع ﺷـﺪ در اﻧﺠﯿـﻞ ﺑﺮﻧﺎﺑـﺎ‪،‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻓﺮﺷــﺘﻪ ﺧــﺪا ﺟﺒﺮﺋﯿــﻞ وﻻدت ﻣﺴــﯿﺢ را ﺑــﻪ ﻣــﺮﻳﻢ ﺧﺒــﺮ ﻣــﻲدھــﺪ»ﺧﺪاوﻧــﺪ‪ ،‬ﺟﺒﺮﺋﯿــﻞ‬ ‫ﻓﺮﺷﺘﻪ‪ ،‬را در اﻳﻦ روزﮔﺎر ﻧﺰد دوﺷﯿﺰهاي ﻛـﻪ ﻣـﺮﻳﻢ ﺧﻮاﻧـﺪه ﻣـﻲﺷـﺪ و از ﻧﺴـﻞ داود‬

‫‪w‬‬

‫ﻓﺮزﻧﺪ ﻳﮫﻮدا ﺑﻮد ﺑﺮ اﻧﮕﯿﺨﺖ در ھﻨﮕـﺎﻣﻲ ﻛـﻪ اﻳـﻦ دوﺷـﯿﺰه در زﻧـﺪﮔﻲاي ﺳﺮاﺳـﺮ ﺑـﺎ‬ ‫ﭘﺎﻛﻲ و ﺑﺪون ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ ﮔﻨﺎھﻲ ﺑﺴﺮ ﻣﻲﺑﺮد و از ھﺮ ﺑﺪي و ﺳﺮزﻧﺸـﻲ ﻣﻨـﺰه ﺑـﻮد و‬ ‫ﺑﺮ ﻧﻤﺎز و روزه ﻣﻮاﻇﺒﺖ و ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻛﺎﻣﻞ داﺷـﺖ‪ ،‬روزي ﻛـﻪ ﺗﻨﮫـﺎ ﺑـﻮد ﻧﺎﮔﮫـﺎن ﺟﺒﺮﺋﯿـﻞ‬ ‫ﻓﺮﺷﺘﻪ در اﺗﺎق او ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﮫﺎﻳﻲ ﺑﺴﺮ ﻣﻲﺑﺮد وارد ﺷﺪ اﺳﻼم ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎ‬ ‫ﺗﻮ ﺑﺎد اي ﻣﺮﻳﻢ!ﻣﺮﻳﻢ از ﭘﯿﺪاﻳﺶ اﻳﻦ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﺑﺮ ﺧﻮد ﻟﺮزﻳﺪ اﻣﺎ ﻓﺮﺷـﺘﻪ ﺗـﺮس او را ﻓـﺮو‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﺪ و ﺑﺪو ﮔﻔﺖ اي ﻣﺮﻳﻢ ﺗﺮس ﺑﻪ ﺧﻮد راه ﻣﺪه ﭼﻮن ﺗﻮ از ﻃﺮف ﭘﺮوردﮔـﺎرت ﻧﻌﻤـﺖ‬ ‫ﻳﺎﻓﺘﻪاي‪ ،‬ھﻤﺎن ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﺮا ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺗﺎ ﻣـﺎدر ﭘﯿﻐﻤﺒـﺮي ﺑﺸـﻮي ﻛـﻪ او را ﺑـﻪ ﻃـﺮف‬ ‫ﻃﺎﻳﻔﻪ ﺑﻨﻲاﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑﺮﻣـﻲاﻧﮕﯿـﺰد ﺗـﺎ راه ﺷـﺮﻳﻌﺖ او را ﺑـﺎ اﺧـﻼص ﺑﭙﯿﻤﺎﻳـﺪ ﻣـﺮﻳﻢ ﺑـﻪ‬ ‫ﻓﺮﺷــﺘﻪ ﮔﻔــﺖ»ﭼﮕﻮﻧــﻪ از ﻣــﻦ ﭘﺴــﺮي ﺑــﻪ وﺟــﻮد ﻣــﻲآﻳــﺪ و ﺣــﺎل آﻧﻜــﻪ ﻣــﺮدي را‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻪام«ﻓﺮﺷﺘﻪ در ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻔﺖ‪ :‬اي ﻣﺮﻳﻢ!ﺧﺪاﻳﻲ ﻛـﻪ اﻧﺴـﺎن را ﺑـﺪون اﻧﺴـﺎﻧﻲ‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ ﻗﺪرت دارد در ﺗﻮ‪ ،‬اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﯿﺎﻓﺮﻳﻨﺪ زﻳـﺮا ﻧـﺰد ﺧـﺪا ھـﯿﭻ ﭼﯿـﺰ ﻣﺤـﺎل ﻧﯿﺴـﺖ‪،‬‬ ‫ﻣﺮﻳﻢ در ﭘﺎﺳﺦ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﻣﻲداﻧﻢ ﻛﻪ ﺧﺪا ﺗﻮاﻧﺎﺳﺖ‪ ،‬ﭘـﺲ ھـﺮ ﭼـﻪ ﺧﻮاﺳـﺖ‬ ‫اوﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ«)‪.(٢‬‬ ‫اﻧﺠﯿﻞ ﺑﺮﻧﺎﺑﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ھﯿﺮودس«در آن زﻣﺎن ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن»اوﮔﺴـﺘﺲ«ﭘﺎدﺷـﺎه روم ﺑـﺮ‬ ‫ﻳﮫﻮدان ﺣﻜﻮﻣـﺖ ﻣـﻲﻛـﺮد‪ ،‬ﭘـﯿﻼﻃﺲ در زﻣـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ»ﺣﻨـﺎ«و»ﻗﯿﺎﻓـﺎ«رﺋـﯿﺲ دﺳـﺘﮕﺎه‬ ‫ﻛﮫﺎﻧﺖ ﺑﻮدﻧﺪ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻮد ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﻓﺮﻣﺎن ﻗﯿﺼﺮ»اﮔﻮﺳﺘﺲ«ﺗﻤﺎم ﻣﺮدم‬ ‫)‪ .(١‬ر‪ .‬ك ﻣﻘﺪﻣﻪ اﻧﺠﯿﻞ ﺑﺮﻧﺎﺑﺎ ﺑﻪ ﻗﻠـﻢ آﻗـﺎي ﻣﺮﺗﻀـﻲ ﻓﮫـﯿﻢ ﻛﺮﻣـﺎﻧﻲ‪،‬‬

‫‪m‬‬

‫ﺗﮫﺮان‪ ،‬ﭘﯿﻚ اﻳﺮان ‪١٣٥٧‬‬

‫‪co‬‬

‫)‪ .(٢‬اﻧﺠﯿﻞ ﺑﺮﻧﺎﺑﺎ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺮﺗﻀﻲ ﻓﮫﯿﻢ ﻛﺮﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬ﭼﺎﭘﺨﺎﻧﻪ ﭘﯿـﻚ اﻳـﺮان‪،‬‬ ‫‪ ١٣٥٧‬ص ‪٥٧ -٥٢ -٥١‬‬

‫‪e.‬‬ ‫‪lin‬‬

‫‪١٥٣‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﺟﮫﺎن را ﻧﺎم ﻧﻮﻳﺴﻲ ﻛﺮد در اﻳﻦ وﻗﺖ ھﺮ ﻛﺲ ﺑﻪ ﺷﮫﺮ ﺧﻮد ﻣﻲرﻓﺖ ﺗـﺎ ﺑـﻪ ﺣﺴـﺐ‬

‫‪et‬‬

‫وﻇﯿﻔﻪ ﻧﺎم ﻧﻮﻳﺴﻲ ﻛﻨﺪ ﻳﻮﺳﻒ ھﻢ از ﻧﺎﺻﺮه ﻛﻪ ﻳﻜـﻲ از ﺷـﮫﺮھﺎي ﺟﻠﯿـﻞ اﺳـﺖ ﺑـﺎ‬

‫‪.K‬‬

‫زﻧﺶ ﻛﻪ ﺑﺎردار ﺑﻮد ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﻓﺮﻣﺎن ﻗﯿﺼﺮ و ﻧﺎمﻧﻮﻳﺴـﻲ ﺑـﻪ ﺑﯿـﺖاﻟﻠﺤـﻢ ﻛـﻪ ﺷـﮫﺮ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻳﻮﺳﻒ ﺑﻮد رﻓﺖ و او از دودﻣﺎن داود ﺑﻮد وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻳﻮﺳﻒ ﺑﻪ ﺑﯿﺖ اﻟﻠﺤﻢ رﺳﯿﺪ ﭼـﻮن‬ ‫ﺷﮫﺮ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮد و ﺳﯿﻞ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ روي آورده ﺑﻮد ﻣﻨﺰﻟﮕﺎھﻲ ﻧﯿﺎﻓﺖ ﻟـﺬا ﺑﯿـﺮون‬

‫‪w‬‬

‫ﺷﮫﺮ در ﺟﺎﻳﮕﺎه ﭼﻮﭘﺎﻧـﺎن ﻓـﺮود آﻣـﺪ در ھﻤـﺎن ھﻨﮕـﺎم دوران ﺑـﺎرداري ﻣـﺮﻳﻢ ﺑـﻪ ﭘﺎﻳـﺎن‬ ‫رﺳﯿﺪ‪ ،‬ﻧﻮري ﺑﺲ درﺧﺸﺎن ﻣﺮﻳﻢ را ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﭘﺴﺮ ﺧـﻮد را ﺑـﺪون ﺑـﺎرداري و رﻧﺠـﻲ‬ ‫ﺑﻪ زﻣﯿﻦ رﺳﯿﺪ‪ ،‬ﻧﻮري ﺑﺲ درﺧﺸـﺎن ﻣـﺮﻳﻢ را ﻓـﺮا ﮔﺮﻓـﺖ‪ ،‬ﭘﺴـﺮ ﺧـﻮد را ﺑـﺪون درد و‬ ‫رﻧﺠﻲ ﺑﻪ زﻣﯿﻦ ﻧﮫـﺎد و او را ﺑـﺎﻻي دﺳـﺘﮫﺎﻳﺶ ﮔﺮﻓـﺖ و ﺑﻌـﺪ از آﻧﻜـﻪ او را در ﻗﻨﺪاﻗـﻪ‬ ‫ﭘﯿﭽﯿﺪ در آﺧﻮر ﺧﻮاﺑﺎﻧﯿﺪ ﭼﻮن ﺟﺎﻳﻲ ﺑـﺮاي ﮔـﺬاردن ﻃﻔـﻞ ﻧﯿﺎﻓـﺖ ﭘـﺲ ﮔـﺮوه زﻳـﺎدي از‬ ‫ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن ﺷﺎدي ﻛﻨﺎن و ﺗﺴﺒﯿﺢ ﮔﻮﻳﺎن ﺑﻪ آن ﺟﺎﻳﮕﺎه آﻣﺪﻧﺪ و ﺳﻼم ﻣﻲدادﻧﺪ‪(١) .‬‬ ‫ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺗﮫﻤﺘﮫﺎي ﻓﺮاواﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﺮﻳﻢ وارد ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ ﻳﻮﺳﻒ ﻧﺠﺎر ھﻤﺴﺮ ﻳﺎ ﻧـﺎﻣﺰد او‬ ‫ﺑﻨﺎﭼﺎر ﺑﺮاي ﻓﺮار از ﺗﮫﻤﺖ و ﺗﺮس از ھﯿﺮودس ﻛﻪ دﺳﺘﻮر داده ﺑﻮد ﻧﻮزادان را ﺑﻜﺸﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻋﯿﺴﻲ و ﻣﺎدرش را ﺑﻪ ﻣﺼﺮ ﺑﺮد‪ .‬آﻧﮫﺎ ﭘﺲ از ﻣﺮگ ھﯿﺮودس ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺑﺎزﮔﺸـﺘﻨﺪ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫و در ﻧﺎﺻﺮه ﺷﮫﺮ ﻣﺮﻳﻢ از اﺳﺘﺎن ﺟﻠﯿﻠﻪ ﻣﻘﯿﻢ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻋﯿﺴﻲ ﺗـﺎ ﺳـﻲ ﺳـﺎﻟﮕﻲ ﻛـﻪ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﻳﺤﯿﻲ ﺑﻦ زﻛﺮﻳﺎ در رودﺧﺎﻧﻪ اردن ﻏﺴﻞ ﺗﻌﻤﯿﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬در ﻧﺎﺻﺮه]‪[٨‬ﺑﻮد‪.‬‬ ‫از اﻳﻨﺠﮫﺖ او را ﻋﯿﺴﺎي ﻧﺎﺻﺮي و ﭘﯿﺮوان او را ﻧﺼﺮاﻧﻲ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺎرهاي از ﻣﻮرﺧﺎن ﻣﻨﻜﺮ وﺟﻮد ﻣﺴﯿﺢ ﺷﺪه و ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬وﺟﻮد ﻋﯿﺴـﻲ ﻣﺴـﯿﺢ ﺻـﺤﺖ‬ ‫واﻗﻌﻲ ﻧﺪارد‪ ،‬و اﺻﻼ ﻛﺴﻲ ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﻋﯿﺴـﻲ ﻣﺴـﯿﺢ وﺟـﻮد ﻧﺪاﺷـﺘﻪ اﺳـﺖ و ﺑـﺮاي‬ ‫اﺛﺒﺎت ﻣﺪﻋﺎي ﺧﻮد دﻻﻳﻞ ﻓﺮاواﻧﻲ آوردهاﻧﺪ‪(٢) .‬‬ ‫در ﺗﺎرﻳﺦ ﻗﻮم ﻳﮫﻮد‪ ،‬او را ﻳﻜﻲ از واﻋﻈﺎﻧﻲ ذﻛﺮ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ در دوران اﻧﺘﻈـﺎر ﻳﮫﻮدﻳـﺎن‪،‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻇﮫﻮر ﻣﺎﺷﯿﺢ ﻣﻮﻋﻮد و ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺧﺪا ﺑﺮاي ﻣﺮدم ﻣﻮﻋﻈﻪ ﻣﻲﻛـﺮد»ﻳﻜـﻲ از اﻳـﻦ‬ ‫واﻋﻈﺎن‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﯿﺶ از ھﻤﻪ ﺷﮫﺮت ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻣﺮدي ﻳﮫﻮدي ﺑﻪ ﻧﺎم ﻳﺸﻮع ﺑـﻮد ﻛـﻪ‬

‫‪m‬‬

‫ﺑﻌﺪھﺎ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻳﺴﻮ ﻳـﺎ ﻋﯿﺴـﻲ ﻣﻌـﺮوف ﺷـﺪ‪ .‬در ﺑﺴـﯿﺎري از ﻣـﻮارد ﻋﯿﺴـﻲ‪ ،‬ﺗﻌـﺎﻟﯿﻢ‬

‫‪e.‬‬

‫‪co‬‬

‫اﺧﻼﻗﻲ ﭘﯿﻐﻤﺒﺮان ﻳﮫﻮد را ﺗﻜﺮار ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل روﺷﮫﺎي‬ ‫)‪ .(١‬اﻧﺠﯿﻞ ﺑﺮﻧﺎﺑﺎ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺮﺗﻀﻲ ﻓﮫﯿﻢ ﻛﺮﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬ﭼﺎﭘﺨﺎﻧﻪ ﭘﯿـﻚ اﻳـﺮان‪،‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪ ١٣٥٧‬ص ‪٥٧ -٥٢ -٥١‬‬

‫‪ab‬‬

‫)‪ .(٢‬ر‪ .‬ك ا‪ .‬ﺑﯿﻨﮫــﺎرت‪ .‬ﺳﺮﭼﺸــﻤﻪ ﭘﯿــﺪاﻳﺶ ﭼﻠﯿﭙــﺎ‪ .‬ﺗﺮﺟﻤــﻪ ﺳــﯿﺮوس‬ ‫اﻳﺰدي)ﺗﮫﺮان آﮔـﺎه ‪ (١٣٥٥‬و ﻧﯿـﺰ ﺑـﻪ ﻛـﺮي وﻟـﻒ‪ .‬درﺑـﺎره ﻣﻔﮫـﻮم اﻧﺠﯿﻠﮫـﺎ‪.‬‬

‫‪١٥٤‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﻗﺎﺿﻲ)ﺗﮫﺮان‪ ،‬ﺟﯿﺒﻲ ﺑﺎ ھﻤﻜﺎري اﻣﯿﺮ ﻛﺒﯿﺮ ‪(١٣٥٨‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻏﯿﺮ ﻳﮫﻮدي را ﻧﯿﺰ ﺗﻌﻠﯿﻢ ﻣﻲداد‪ .‬او ﻣﻨﻜﺮ اﻳـﻦ ﺑـﻮد ﻛـﻪ ﻳﮫﻮدﻳـﺎن ﺑﺎﻳـﺪ اﺣﻜـﺎم ﺗـﻮرات را‬

‫‪w‬‬

‫اﺟــﺮا ﻛﻨﻨــﺪ‪ .‬و ﺣﺘــﻲ ﻛــﺎرش ﺑﺠــﺎﻳﻲ رﺳــﯿﺪ ﻛــﻪ ﺧــﻮد را ﻓﺮزﻧــﺪ ﺧــﺪا ﻧﺎﻣﯿــﺪ«)‪ .(١‬اﻣــﺎ‬ ‫ھﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻗﺒﻼ ﮔﻔﺘﯿﻢ ﻋﯿﺴﻲ ﻣﺴﯿﺢ ﺧﻮد را ﭘﺴﺮ اﻧﺴﺎن ﻣﻲﻧﺎﻣﯿﺪ‪(٢) .‬‬ ‫ﻣﺴﻌﻮدي در ﻣﺮوج اﻟـﺬھﺐ ﻣـﻲﮔﻮﻳـﺪ‪» :‬زﻛﺮﻳـﺎ ﭘﺴـﺮ ادق از ﻓﺮزﻧـﺪان داود و از ﺳـﺒﻂ‬ ‫ﻳﮫﻮدا ﺑﻮد‪ .‬و اﺷﺒﺎع دﺧﺘﺮ ﻋﻤﺮان‪ ،‬ﺧﻮاھﺮ ﻣﺮﻳﻢ ﻋﻤﺮان‪ ،‬ﻣـﺎدر ﻣﺴﯿﺢ)ﺳـﻼماﷲﻋﻠﯿـﻪ(‬ ‫را ﺑﻪ زﻧﻲ داﺷﺖ)در اﻧﺠﯿﻞ ﻧﺎم ھﻤﺴﺮ زﻛﺮﻳﺎ‪ ،‬اﻟﯿﺰاﺑﺖ ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ(‪ ،‬ﻋﻤﺮان ﭘﺴﺮ‬ ‫ﻣﺎران ﺑﻦ ﺑﻌﺎﻗﯿﻢ از ﻓﺮزﻧﺪان داود ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎدر اﺷﺒﺎع و ﻣـﺮﻳﻢ‪ ،‬ﺣﻨـﻪ ﻧـﺎم داﺷـﺖ‪ .‬ﻳﺤﯿـﻲ‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪ زﻛﺮﻳﺎ و ﭘﺴﺮ ﺧﺎﻟﻪ ﻣﺴﯿﺢ ﻋﻠﯿﮫﻤﺎ اﻟﺴﻼم ﺑﻮد‪ .‬زﻛﺮﻳﺎ ﻧﺠﺎر ﺑﻮد و ﻳﮫﻮدﻳـﺎن ﺷـﺎﻳﻊ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ وي ﺑﺎ ﻣﺮﻳﻢ ﻧﺎرواﻳﻲ ﻛﺮده اﺳﺖ و ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ او را ﺑﻜﺸﻨﺪ وﻗﺘﻲ ﺑـﻪ ﺗﻌﻘﯿـﺐ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫او ﺑﻮدﻧﺪ ﺑـﻪ درﺧﺘـﻲ ﭘﻨـﺎه ﺑـﺮد و ﺑـﻪ درون آن رﻓـﺖ و اﺑﻠـﯿﺲ ﻛﺴـﺎن را ﺑـﻪ ﺟـﺎي وي‬ ‫رھﺒﺮي ﻣﻲﻛﺮد و درﺧﺖ را ﻛﻪ زﻛﺮﻳﺎ در آن ﺑﻮد ﺑﺮﻳﺪﻧﺪ و او را ﺑـﺎ درﺧـﺖ ﻗﻄﻌـﻪ ﻗﻄﻌـﻪ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ اﺷﺒﺎع دﺧﺘﺮ ﻋﻤﺮان‪ ،‬ﻳﺤﯿﻲ ﺑـﻦ زﻛﺮﻳـﺎ ﻋﻠﯿﮫﻤـﺎ اﻟﺴـﻼم را ﺑـﺰاد‪ ،‬از ﺑـﯿﻢ‬ ‫ﺷﺎه وﻗﺖ او را ﺑﻪ ﻣﺼﺮ ﺑـﺮد و ﭼـﻮن ﺑـﺰرگ ﺷـﺪ)‪(٣‬ﺧـﺪاي ﻋﺰوﺟـﻞ او را ﺑـﻪ ﭘﯿﻤﺒـﺮي‪،‬‬ ‫ﺑﺴﻮي ﺑﻨﻲاﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪«.‬‬ ‫ﺣﻀﺮت ﻳﺤﯿـﻲ ﺗﻌﻤﯿـﺪ دھﻨـﺪه ﻋﯿﺴـﻲ ﺑﻨـﺎ ﺑـﻪ اﺷـﺎره ھﯿـﺮودس ﻛـﻪ ﻗﺼـﺪ ازدواج ﺑـﺎ‬ ‫»ھﯿﺮودﻳﺎ«ھﻤﺴﺮ ﺑﺮادر ﺧـﻮد را داﺷـﺖ و ﻳﺤﯿـﻲ او را ﻣﻨـﻊ ﻣـﻲﻛـﺮد در ﻳـﻚ ﻣﺠﻠـﺲ‬ ‫ﻣﺴﺘﺎﻧﻪ ﺑﺨﻮاھﺶ)ﺳﺎﻟﻮﻣﻪ(دﺧﺘﺮ ھﯿﺮودﻳﺎ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﯿﺪ و ﺳﺮ ﺑﺮﻳﺪه ﻳﺤﯿﻲ را در ﻳـﻚ‬ ‫ﺳﯿﻨﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻪ و در آن ﻣﺠﻠﺲ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﺳﺎﻟﻮﻣﻪ ﻛﺮدﻧﺪ و او آن را ﺑﻪ ﻣﺎدرش ھﯿﺮودﻳـﺎ‬

‫‪m‬‬

‫ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻛﺮد‪(٤) .‬‬

‫‪co‬‬

‫)ﭘﺲ از آن ﻣﺴﻌﻮدي ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ»وﻗﺘﻲ ﻣﺮﻳﻢ دﺧﺘﺮ ﻋﻤﺮان‪ ،‬ھﻔـﺪه ﺳـﺎﻟﻪ ﺷـﺪ ﺧـﺪاي‬

‫‪e.‬‬

‫ﻋﺰوﺟﻞ‪ ،‬ﺟﺒﺮﺋﯿﻞ را ﻧﺰد وي ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ روح در او دﻣﯿﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺴـﯿﺢ‪ ،‬ﻋﯿﺴـﻲ‬

‫‪lin‬‬

‫ﺑﻦ ﻣﺮﻳﻢ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم آﺑﺴﺘﻦ ﺷﺪ و در ﺑﯿﺖ اﻟﻠﺤﻢ در ﭼﻨﺪ ﻣﯿﻠﻲ ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘـﺪس ﺑـﻪ‬ ‫روز ﭼﮫﺎرﺷﻨﺒﻪ ﺑﯿﺴﺖ و ﭼﮫﺎرم ﻛﺎﻧﻮن اول‪ ،‬او را ﺑـﺰاد(‪(٥) .‬ﺣﻀـﺮت ﻋﯿﺴـﻲ در ﺳـﻦ‬

‫‪ab‬‬

‫ﺳﻲ‬

‫‪et‬‬

‫)‪ .(١‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻗﻮم ﻳﮫﻮد‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ٢‬ص ‪١٥٥‬‬

‫‪.K‬‬

‫)‪ .(٢‬اﻧﺠﯿﻞ ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎب ‪ ١٢‬آﻳﻪ ‪ ٨‬ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ‪ ٦‬آﻳﻪ ‪ ٥‬و ﻣﺮﻗﺲ ﺑﺎب ‪ ٢‬آﻳـﻪ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪٢٨‬‬ ‫)‪ .(٣‬ﻣﺮوج اﻟﺬھﺐ‪ ،‬ج ‪ ،١‬ص ‪٥٤‬‬

‫‪w‬‬

‫)‪ .(٤‬اﻧﺠﯿﻞ ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﻓﺼﻞ ﭼﮫﺎردھﻢ‬ ‫)‪ .(٥‬ﻣﺮوج اﻟﺬھﺐ‪ ،‬ص ‪٥٥‬‬

‫‪١٥٥‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺳﺎﻟﮕﻲ از ﺟﻠﯿﻞ ﺑﻪ ﺳﻮي رود اردن آﻣﺪ ﺗﺎ از ﺳﻮي ﻳﺤﯿﻲ‪ ،‬ﺗﻌﻤﯿﺪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫»و ﻋﯿﺴﻲ ﻏﺴﻞ ﺗﻌﻤﯿﺪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻲﺗﺄﻣﻞ از آب ﺑﯿﺮون آﻣﺪ ﻛﻪ ﻧﺎﮔﺎه آﺳـﻤﺎن از ﺑﮫـﺮ وي‬ ‫ﺷﻜﺎﻓﺘﻪ ﺷﺪ و روح ﺧﺪا را دﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺒﻮﺗﺮي ﻧﺰول ﻧﻤﻮد و ﺑﺮ وي ﻓـﺮود آﻣـﺪ ﻧﺎﮔـﺎه‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫آوازي از آﺳﻤﺎن رﺳﯿﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻀﻤﻮن‪ :‬ﻛـﻪ اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﻓﺮزﻧـﺪ ﻣﺤﺒـﻮب ﻣـﻦ ﻛـﻪ از او‬ ‫ﺧﺸﻨﻮدم آﻧﮕﺎه ﻋﯿﺴﻲ از ﻗﻮت روح ﺑﻪ ﺑﯿﺎﺑﺎن ﺑﺮده ﺷﺪ ﺗﺎ اﺑﻠﯿﺲ او را اﻣﺘﺤـﺎن ﻧﻤﺎﻳـﺪ‬ ‫ﭘﺲ ﭼﮫﻞ ﺷﺒﺎﻧﻪ روز روزه داﺷﺘﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﮔﺮﺳﻨﻪ ﺷﺪ«‪(١) .‬اﻣـﺎ اﺑﻠـﯿﺲ ﻧﺘﻮاﻧﺴـﺖ‬ ‫ﻋﯿﺴﻲ را وﺳﻮﺳﻪ ﻛﻨﺪ»آﻧﮕﺎه اﺑﻠـﯿﺲ‪ ،‬ﻋﯿﺴـﻲ را ﺗـﺮك ﻛـﺮد و ﻓﺮﺷـﺘﮕﺎن آﻣـﺪه او را‬ ‫ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪(٢)« .‬‬ ‫آﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﺴﻌﻮدي ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ اﺷﺒﺎع ﺧﻮاھﺮ ﻣﺮﻳﻢ ﺑﻮد‪ ،‬در ﺟﺎي دﻳﮕﺮ دﻳﺪه ﻧﺸﺪه ﻧﺎم‬ ‫ھﻤﺴﺮ زﻛﺮﻳﺎ در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺴﯿﺤﻲ»اﻟﯿﺰاﺑﺖ«و در ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺳﻼﻣﻲ»اﻟﯿﺼﺎﺑﺖ« اﻟﯿﺼـﺎﺑﺎت و‬ ‫اﻟﯿﺼﺒﺎت ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ دﻳﮕﺮ آﻧﻜﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﻨﻲ اﻟﯿﺰاﺑـﺖ و ﻣـﺮﻳﻢ ﺑﺴـﯿﺎر زﻳـﺎد ﺑـﻮد و‬ ‫ﺑﻌﯿﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣـﻲرﺳـﺪ ﻛـﻪ ﺧـﻮاھﺮ او ﺑﺎﺷـﺪ ﺷـﺎﻳﺪ ﺧﺎﻟـﻪ وي ﻳـﺎ از ﺑﺴـﺘﮕﺎن او ﺑـﻮده‬

‫‪m‬‬

‫اﺳــﺖ‪ .‬ﻟﻜــﻦ ﻗــﺮآن ﻣﺠﯿــﺪ از ﭘﯿــﺮ ﺑــﻮدن زﻛﺮﻳــﺎ و از ﻧــﺎزا ﺑــﻮدن اﻟﯿﺰاﺑــﺖ ھﻤﺴــﺮ او ﺧﺒــﺮ‬

‫‪co‬‬

‫ﻣﻲ دھﺪ و ﻧﯿـﺰ ﺳﺮﭘﺮﺳـﺘﻲ ﺣﻀـﺮت ﻣـﺮﻳﻢ ﺗﻮﺳـﻂ زﻛﺮﻳـﺎ را در آﻳـﺎت ‪ ٣١‬ﺗـﺎ ‪ ٣٢‬ﺳـﻮره‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﻣﺒﺎرﻛﻪ آل ﻋﻤﺮان ﮔﺰارش ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ و ﻋﯿﺴﻲ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ(‬

‫‪et‬‬

‫ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ ھﻤﻪ ﺗﮫﻤﺘﮫﺎﻳﻲ ﻛﻪ درﺑﺎره ﺣﻀﺮت ﻣﺮﻳﻢ و ﺣﻀﺮت ﻋﯿﺴﻲ زدهاﻧـﺪ‪ ،‬ﻣـﺮدود‬

‫‪.K‬‬

‫ﻣﻲ ﺷﻤﺎرد و از ﺑﺎ روري ﺣﻀﺮت ﻣﺮﻳﻢ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ روح اﻟﻘﺪس اﺷـﺎرت دارد و آن ﺣﻀـﺮت‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫را ﻋــﺎري از ﮔﻨــﺎه و ﭘــﺎك از ﺗﮫﻤــﺖ ﻣــﻲداﻧــﺪ»و ﺑﻜﻔــﺮھﻢ و ﻗــﻮﻟﮫﻢ ﻋﻠــﻲ ﻣــﺮﻳﻢ ﺑﮫﺘﺎﻧــﺎ‬ ‫ﻋﻈﯿﻤﺎ‪» .(٣) .‬و ﺑﺎ ﻛﻔﺮﺷﺎن و ﺣﺮﻓﺸﺎن ﺑﺮ ﻣﺮﻳﻢ ﺗﮫﻤﺘﻲ ﻋﻈﯿﻢ زدﻧﺪ«و ﻧﯿـﺰ در ﺳـﻮره‬

‫‪w‬‬

‫ﻣﺒﺎرﻛﻪ ﻣﺮﻳﻢ‪ ،‬در ﺟﻮاب ﺗﮫﻤﺖ زﻧﻨﺪﮔﺎن ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﻳـﺎ اﺧـﺖ ھـﺎرون ﻣـﺎ ﻛـﺎن اﺑـﻮك‬ ‫اﻣﺮاﺳﻮء و ﻣﺎ ﻛﺎﻧﺖ اﻣﻚ ﺑﻐﯿﺎ‪)(٤) .‬اي ﺧﻮاھﺮ ھﺎرون ﭘﺪرت ﻣﺮد ﺑﺪي ﻧﺒﻮد و ﻣﺎدرت ﻧﯿﺰ‬ ‫زن ﺑﺪ ﻛﺎري ﻧﺒﻮد(و ﻣﺮﻳﻢ ﺑﻪ ﻛﻮدك در ﮔﮫﻮاره و اﺷﺎرت ﻣﻲﻧﻤﺎﻳـﺪ و ﻛـﻮدك ﺑـﻪ ﺳـﺨﻦ‬ ‫ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ‪ :‬ﻗﺎل اﻧﻲ ﻋﺒﺪ اﻟﻠّﻪ آﺗﺎﻧﻲ اﻟﻜﺘﺎب)‪(٥‬و ﺟﻌﻠﻨﻲ ﻧﺒﯿﺎ)ﺑﺪرﺳﺘﻲ ﻛـﻪ ﻣـﻦ ﺑﻨـﺪه‬ ‫ﺧﺪاﻳﻢ‬ ‫)‪ ١‬و ‪ .(٢‬اﻧﺠﯿﻞ ﻣﺘﻲ ﻓﺼﻞ ‪ ٣‬آﻳﻪ ‪ ١٦‬و ﻓﺼﻞ ‪ ٤‬آﻳﻪ ‪١‬‬ ‫)‪ .(٣‬ﺳﻮره ﻧﺴﺎ آﻳﻪ ‪١٥٥‬‬ ‫)‪ ٤‬و ‪ .(٥‬ﺳﻮره ﻣﺮﻳﻢ آﻳﺎت ‪ ٢٩‬ﺗﺎ ‪٣١‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪١٥٦‬‬ ‫‪.............................................................................. ..............................‬‬ ‫و او ﺑﻪ ﻣﻦ ﻛﺘﺎب داد و ﻣﺮا ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ ﻗـﺮار داد(و ﺑـﺎﻻﺧﺮه‪ :‬ذﻟـﻚ ﻋﯿﺴـﻲ ﺑـﻦ ﻣـﺮﻳﻢ ﻗـﻮل‬ ‫اﻟﺤﻖ اﻟﺬي ﻓﯿﻪ ﻳﻤﺘﺮون)آﻧﺴﺖ ﭘﺴﺮ ﻣﺮﻳﻢ و ﺳﺨﻨﻲ اﺳـﺖ درﺳـﺖ ﻛـﻪ در آن ﺷـﻚ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ()‪.(١‬‬ ‫در آﻳﺎت دﻳﮕﺮ ﺳﻮره ﻣﺮﻳﻢ و ﺳﻮره ﻧﺴﺎ و ﺳﻮرهھﺎي آل ﻋﻤﺮان‪ ،‬ﻣﺎﺋﺪه‪ ،‬ﺗﻮﺑﻪ و ﺗﺤـﺮﻳﻢ‬ ‫درﺑﺎره ﺣﻀﺮت ﻣـﺮﻳﻢ و ﺣﻀـﺮت ﻋﯿﺴـﻲ و ﺣﻀـﺮت زﻛﺮﻳـﺎ از زﺑـﺎن ﺧﺪاوﻧـﺪ‪ ،‬ﺳـﺨﻨﺎن و‬ ‫آﻳﺎﺗﻲ ﺑﯿﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬و ھﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﯿﺎن ﺷﺪ‪ ،‬در ﺳﻮره ﺷﺮﻳﻔﻪ ﻣﺮﻳﻢ از آﻳﻪ ‪ ١‬ﺗـﺎ‬

‫‪m‬‬

‫ﭘﺎﻳﺎن آﻳﻪ ‪ ٣٦‬درﺑﺎره ﺑﻨﺪه ﺧﺪا زﻛﺮﻳﺎ‪ ،‬و ﺣﺎﻣﻠﻪ ﺷﺪن زن زﻛﺮﻳﺎ و زاﻳﯿﺪه ﺷـﺪن ﻳﺤﯿـﻲ و‬

‫‪co‬‬

‫ﺑﺎرور ﺷﺪن ﻣﺮﻳﻢ از روح ﺧﺪا و ﺗﮫﻤﺖ زدن ﻳﮫﻮد ﺑﻪ ﻣﺮﻳﻢ و ﺻﺤﺒﺖ ﻛـﺮدن ﻋﯿﺴـﻲ در‬ ‫ﮔﮫﻮاره و ﺑﺮاﺋﺖ ﻣﺮﻳﻢ از ﮔﻨﺎه‪ ،‬ﻣﻔﺼﻼ ﻳﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺳﻮره آل ﻋﻤﺮان‪ ،‬ﭘﺲ از ذﻛـﺮ آدم‪ ،‬ﻧـﻮح و اﺑـﺮاھﯿﻢ از زﻛﺮﻳـﺎ ﻳـﺎد ﺷـﺪه و‬

‫‪lin‬‬

‫ﻣﺮﻳﻢ و ﻋﯿﺴﻲ را ﺑﻄﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫ھﻤﯿﻨﻄﻮر در ﺳﻮره ﺗﺤﺮﻳﻢ آﻳـﻪ ‪ ١٢‬ﻣـﻲﻓﺮﻣﺎﻳـﺪ»و ﻣـﺮﻳﻢ اﺑﻨـﺖ ﻋﻤـﺮان اﻟﺘـﻲ اﺣﺼـﻨﺖ‬ ‫ﻓﺮﺟﮫﺎ ﻓﻨﻔﺨﻨﺎ ﻓﯿﻪ ﻣﻦ روﺣﻨﺎ و ﺻـﺪﻗﺖ ﺑﻜﻠﻤـﺎت رﺑﮫـﺎ و ﻛﺘﺒـﻪ و ﻛﺎﻧـﺖ ﻣـﻦ اﻟﻘـﺎﻧﺘﯿﻦ«‬

‫‪et‬‬

‫ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺮﻳﻢ دﺧﺘﺮ ﻋﻤﺮان ﻛﻪ ﻧﮕﺎھﺪاري ﻛﺮد ﻋﻮرﺗﺶ را‪ ،‬ﭘﺲ دﻣﯿـﺪﻳﻢ در آن از روح ﻣـﺎ‬

‫‪.K‬‬

‫و ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻛﺮد ﺳﺨﻨﺎن ﭘﺮوردﮔﺎرش و ﻛﺘﺎﺑﮫﺎﻳﺶ را و ﺑﻮد از ﻃﺎﻋﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ‪ ،‬ﭘﺴﺮ ﺧﺪا ﺑﻮدن ﻋﯿﺴﻲ را ﻛﻪ ﻣﺴﯿﺤﯿﺎن ﺑﺮ آن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ‪ ،‬و در اﻧﺠﯿﻠﮫـﺎ از‬ ‫آن ﻳﺎد ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺪﻳﺪا ﻣﺮدود داﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در ﺳﻮره آل ﻋﻤﺮان آﻳﻪ ‪ ٥٩‬ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪:‬‬

‫‪w‬‬

‫» ان ﻣﺜﻞ ﻋﯿﺴﻲ ﻋﻨﺪ اﻟﻠّﻪ ﻛﻤﺜﻞ آدم ﺧﻠﻘﻪ ﻣﻦ ﺗﺮاب ﺛﻢ ﻗـﺎل ﻟـﻪ ﻛـﻦ ﻓﯿﻜـﻮن«ﻳﻌﻨـﻲ‬ ‫ﺑﺪرﺳﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﻋﯿﺴﻲ ﻧﺰد ﺧﺪا ﭼﻮن ﻣﺜﻞ آدم اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻨﺶ از ﺧﺎك ﺑﻮد ﭘـﺲ‬ ‫ﮔﻔﺖ ﻣﺮ او را ﺑﺸﻮ‪ ،‬ﭘﺲ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ در ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ درﺑﺎره ﺗﺜﻠﯿﺚ]‪[٩‬و ﺳـﻪﮔﺎﻧـﻪ ﭘﺮﺳـﺘﻲ ﻳﻌﻨـﻲ اب و اﺑـﻦ و روح‬ ‫اﻟﻘﺪس و ﺑﻪ رواﻳﺖ دﻳﮕﺮ ﻋﯿﺴﻲ‪ ،‬ﻣﺮﻳﻢ و ﺧﺪا در ﭼﻨﺪﻳﻦ آﻳﻪ ﺑـﻪ اھـﻞ ﻛﺘـﺎب ﮔﻮﺷـﺰد‬ ‫ﻓﺮﻣﻮده و آن را رد ﻛﺮده و ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺧﺪاي ﻳﻜﺘﺎ را ﻳﺎد آوري ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪(٢) .‬‬ ‫و ﻧﯿﺰ درﺑﺎره اﻳﻨﻜﻪ ﻳﮫﻮد ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻋﺰﻳﺮ ﭘﺴـﺮ ﺧﺪاﺳـﺖ و ﺗﺮﺳـﺎﻳﺎن ﮔﻔﺘﻨـﺪ ﻣﺴـﯿﺢ ﭘﺴـﺮ‬ ‫ﺧﺪاﺳﺖ‪ ،‬ھﻤﻪ آﻧﮫﺎ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﻔﺘﺎر آﻧﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎﻓﺮ ﺷﺪﻧﺪ و او ﺧﺪاي ﻳﮕﺎﻧﻪ و‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫)‪ .(١‬ھﻤﺎن ﺳﻮره آﻳﻪ ‪٣٥‬‬ ‫)‪ .(٢‬آﻳﻪ ‪ ١٦٩‬ﺳﻮره ﻧﺴﺎ‬

‫‪١٥٧‬‬ ‫‪................................................................................. ...........................‬‬ ‫ﻣﻨﺰه اﺳﺖ‪(١) .‬‬ ‫و ﺑﺎز در ﺳﻮره ﻣﺎﺋﺪه‪ :‬ﻟﻘـﺪ ﻛﻔـﺮ اﻟـﺬﻳﻦ ﻗـﺎﻟﻮا ان اﻟﻠّـﻪ ھـﻮ اﻟﻤﺴـﯿﺢ اﺑـﻦ ﻣـﺮﻳﻢ و ﻗـﺎل‬ ‫اﻟﻤﺴﯿﺢ ﻳﺎ ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﯿﻞ اﻋﺒﺪو اﻟﻠّﻪ رﺑﻲ و رﺑﻜﻢ‪.‬‬ ‫و ھﻤﭽﻨﯿﻦ‪:‬‬

‫‪m‬‬

‫ﻟﻘﺪ ﻛﻔﺮ اﻟﺬﻳﻦ ﻗﺎﻟﻮا ان اﻟﻠّﻪ ﺛﺎﻟﺚ ﺛﻼﺛﺔ و ﻣﺎ ﻣﻦ اﻟﻪ اﻻ اﻟﻪ واﺣﺪ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫و ھﻤﯿﻨﻄﻮر‪:‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﻣﺎ اﻟﻤﺴﯿﺢ اﺑﻦ ﻣﺮﻳﻢ اﻻ رﺳﻮل ﻗﺪ ﺧﻠﺖ ﻣﻦ ﻗﺒﻠـﻪ اﻟﺮﺳـﻞ‪ .‬ﭘـﺲ ﻣﺴـﺄﻟﻪ ﭘﺴـﺮ ﺧـﺪا‬

‫‪lin‬‬

‫ﺑﻮدن ﻣﺴﯿﺢ و اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ﺗﺜﻠﯿﺚ از ﻧﻈﺮ ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻣﺮدود اﺳﺖ‪.‬‬ ‫و ﻧﯿﺰ ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﯿﺤﯿﺎن ﻣـﻲﮔﻮﻳﻨـﺪ و اﻧﺎﺟﯿـﻞ ﻧﯿـﺰ ﻧﻮﺷـﺘﻪاﻧـﺪ‪ -‬ﻛـﻪ‬

‫‪ab‬‬

‫ﻋﯿﺴﻲ ﻣﺼﻠﻮب و ﻣﻘﺘﻮل ﺷﺪ‪ -‬ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬و ﻗﻮﻟﮫﻢ اﻧﺎ ﻗﺘﻠﻨﺎ اﻟﻤﺴـﯿﺢ ﻋﯿﺴـﻲ اﺑـﻦ‬

‫‪et‬‬

‫ﻣﺮﻳﻢ رﺳﻮل اﻟﻠّﻪ و ﻣﺎ ﻗﺘﻠﻮه و ﻣﺎ ﺻﻠﺒﻮه و ﻟﻜﻦ ﺷﺒﻪ ﻟﮫﻢ«‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﻳﻌﻨﻲ و ﮔﻔﺘﺎرﺷﺎن ﻛﻪ ﻣﺎ ﻛﺸﺘﯿﻢ ﻣﺴﯿﺢ ﻋﯿﺴﻲ ﭘﺴﺮ ﻣﺮﻳﻢ را ﻛﻪ رﺳﻮل ﺧﺪاﺳﺖ‪،‬‬ ‫و ﻧﻜﺸﺘﻨﺪ و ﻧﻪ ﺑﺮ دار زدﻧﺪ و ﻟﯿﻜﻦ ﺷﺒﮫﻪ ﺷﺪ ﻣﺮ اﻳﺸﺎن را‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺑﻞ رﻓﻌﻪ اﻟﻠّﻪ اﻟﯿﻪ و ﻛﺎن اﻟﻠّﻪ ﻋﺰﻳﺰا ﺣﻜﯿﻤﺎ‪ (٢).‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮدش ﺧﺪا ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧـﻮد و‬

‫‪w‬‬

‫ھﺴﺖ ﺧﺪا ﻏﺎﻟﺐ درﺳﺘﻜﺮدار‪.‬‬

‫ورود ﻋﯿﺴﻲ ﻣﺴﯿﺢ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ( ﺑﻪ اورﺷﻠﯿﻢ‬ ‫ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﻋﯿﺴﻲ در ﺳﻦ ‪ ٣٠‬ﺳﺎﻟﮕﻲ از ﻧﺎﺻﺮه در اﺳﺘﺎن ﺟﻠﯿﻞ ﺧﺎرج ﺷﺪ‪ ،‬و ﺑـﻪ‬ ‫ﻛﻨﺎر رود اردن رﻓﺖ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﻳﺤﻲ ﺑﻦ زﻛﺮﻳﺎي ﺗﻌﻤﯿﺪ دھﻨﺪه ﻏﺴـﻞ ﺗﻌﻤﯿـﺪ ﻳﺎﻓـﺖ و ﺑـﻪ‬ ‫ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﺴـﯿﺢ ﻣﻮﻋـﻮد ﻣﻌﺮﻓـﻲ ﺷـﺪ‪ .‬ﻳﺤﯿـﻲ در ﺳـﺎل ‪ ٣١‬ﻣـﯿﻼدي‬ ‫ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ھﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺑﻌﺜﺖ ﻣﺴﯿﺢ‪ ،‬ﺗﻮﺳـﻂ ھﯿﺮودﻳـﺎس دوم ﺑـﻪ زﻧـﺪان اﻓﺘـﺎد و ﺑـﻪ‬ ‫ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺳﺎﻟﻮﻣﻪ دﺧﺘﺮ ھﺮود ﻳﺎ ﻣﻌﺸﻮﻗﻪ ھﯿﺮودﻳﺎس‪ ،‬ﮔﺮدن زده ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻋﯿﺴﻲ ﭘﺲ از ﺗﻌﻤﯿﺪ‪ ،‬ﻣﺪت ﭼﮫﻞ ﺷﺒﺎﻧﻪروز ﺑﻪ ﻛﻮه و ﺻﺤﺮا رﻓﺖ و روزه ﮔﺮﻓﺖ‬ ‫)‪ .(١‬آﻳﻪ ‪ ٣٠‬و ‪ ٣١‬ﺳﻮره ﺗﻮﺑﻪ‬ ‫)‪ .(٢‬آﻳﻪ ‪ ٥٦‬ﺳﻮره ﻧﺴﺎ‬

‫‪١٥٨‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫و ﻋﺒﺎدت ﻛﺮد آﻧﮕﺎه ﺑﻪ ﺷﮫﺮ آﻣﺪ و دﻋﻮت ﺧﻮد را آﺷﻜﺎر ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫اﻧﺠﯿﻞ ﻣﺘﻲ ﺷﺠﺮه ﻧﺎﻣﻪ ﻋﯿﺴﻲ را ﺑﺎ ﺑﯿﺴﺖ و ھﺸـﺖ ﻧﺴـﻞ ﺑـﻪ داود و ﺑـﺎ ﭼﮫـﺎرده‬

‫‪m‬‬

‫ﻧﺴﻞ ﻗﺒﻞ از داود‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﻀﺮت اﺑﺮاھﯿﻢ رﺳﺎﻧﯿﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ‪ ،‬اﻧﺠﯿﻞ ﻟﻮﻗـﺎ ﭘـﺎ را از اﻳـﻨﮫﻢ‬

‫‪co‬‬

‫ﻓﺮاﺗﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﺑﺎ ھﻔﺘﺎد و ﭘﻨﺞ ﻧﺴﻞ ﻛﻪ ھﻤﻪ را ﻧـﺎم ﺑـﺮده‪ ،‬ﺷـﺠﺮه او را ﺑـﻪ ﺣﻀـﺮت‬ ‫آدم اﺑﻮ اﻟﺒﺸﺮ ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫در ﭼﻨﺎن ﺑﺤﺒﻮﺣﻪاي ﻛﻪ ﻳﮫﻮد از ﻳﻜﺴﻮ از وﻳﺮاﻧﻲ ﺷﮫﺮھﺎ و ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻧﻲ دراز‪ -‬ﻣﺪت رﻧﺞ‬

‫‪lin‬‬

‫ﻣﻲﺑﺮد و از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻘﺘﺪر روم ﺑﺮ ﺳﺮزﻣﯿﻨﮫﺎي ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ و اﺳـﺮاﺋﯿﻞ ﺑـﻪ‬

‫‪ab‬‬

‫ﺗﺎﺧﺖ و ﺗﺎز ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮد و ﭘﺎدﺷﺎھﺎن دﺳﺖ ﻧﺸﺎﻧﺪه و ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﻳـﺖ روم ﺗـﺎ آﻧﺠـﺎ ﻛـﻪ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻣـﺮدم ﻇﻠـﻢ و ﺳـﺘﻢ روا ﻣـﻲداﺷـﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻇﮫـﻮر ﻣﺴـﯿﺢ ﻧﺠـﺎت ﺑﺨـﺶ‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫آرزوي ھﻤﻪ ﺳﺎﻛﻨﺎن آن ﺳﺎﻣﺎن ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﻗﻮم ﻳﮫﻮد و ﺳﺎﻛﻨﺎن ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ‪ ،‬ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ»ﻣﺎﺷﯿﺢ«ﻇﮫﻮر ﻛﻨـﺪ و ﻗـﻮم را‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻧﺠﺎت ﺑﺨﺸﺪ‪.‬‬

‫ﻃﺒﻖ ﮔﺰارش اﻧﺠﯿﻠﮫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ھﻨﮕﺎم ﺣﺮﻛﺖ ﺣﻀﺮت ﻋﯿﺴﻲ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ( از ﻧﺎﺻـﺮه ﺑـﻪ‬

‫‪w‬‬

‫ﺳﻮي اورﺷﻠﯿﻢ‪ ،‬ﻛﺮاﻣـﺎﺗﻲ از او ﺑـﻪ ﻇﮫـﻮر ﭘﯿﻮﺳـﺖ‪ ،‬از ﺟﻤﻠـﻪ ﺷـﻔﺎي ﺑﯿﻤـﺎر‪ ،‬ﺗﺠﺪﻳـﺪ‬ ‫ﺣﯿﺎت در ﻣﺮده‪ ،‬ﺑﯿﻨﺎ ﻛﺮدن ﻛﻮر ﻣﺎدرزاد‪ ،‬ﺷﻔﺎ ﺑﺨﺸﯿﺪن ﺑﻪ ﻣﺒﺮوص‪ ،‬ﺷﻔﺎ ﺑـﻪ ﻣﺼـﺮوع‪،‬‬ ‫ﻏﺬا دادن ﺑﻪ ﭼﮫﺎر ھﺰار ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ھﻔﺖ ﻗﺮص ﻧﺎن و ﭼﻨﺪ ﻋﺪد ﻣﺎھﻲ ﻛﻮﭼﻚ‪ ،‬راه رﻓﺘﻦ ﺑـﺮ‬ ‫روي آب‪ ،‬ﺷﻔﺎي ﻣﺮدي ﻛﻪ دﺳﺘﺶ ﺧﺸﻚ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﻔﺎ دادن ﺑﻪ دﻳﻮاﻧـﻪ و ﻣﻔﻠـﻮج‬ ‫و ﺟﺬاﻣﻲ و ﻏﯿـﺮه‪ .‬او ھﻤـﺮاه ﺑـﺎ ﺷـﺎﮔﺮداﻧﺶ)ﺣﻮارﻳﻮن(وارد اورﺷـﻠﯿﻢ ﺷـﺪ‪ .‬ﺣﻮارﻳـﻮن‬ ‫ﻋﯿﺴﻲ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از)ﺷﻤﻌﻮن‪ ،‬ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﭘﻄﺮس و ﺑﺮادرش آﻧﺪرﻳﺎس]‪ ،[١٠‬ﻳﻌﻘﻮب‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪ زﺑﺪي و ﺑﺮادرش ﻳﻮﺣﻨﺎ‪ ،‬ﻓﯿﻠﯿﭙﺲ]‪ ،[١١‬ﺑﺮﺗﻮﻟﻤـﺎ]‪ ،[١٢‬ﺗﻮﻣـﺎ]‪ ،[١٣‬ﻣﺘـﺎي ﺑـﺎﺟﮕﯿﺮ‪،‬‬ ‫ﻳﻌﻘﻮب ﭘﺴﺮ ﺣﻠﻔﻲ و ﺗﺪي ﺷﻤﻌﻮن ﻏﯿـﻮر ﻣﻌـﺮوف ﺑـﻪ ﻓـﺪاﻳﻲ‪ ،‬ﻳﮫـﻮدا ﭘﺴـﺮ ﻳﻌﻘـﻮب و‬ ‫ﻳﮫﻮداي اﺳﺨﺮﻳﻮﻃﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﯿﺴﻲ ﺧﯿﺎﻧﺖ ﻛﺮد و او را ﺑﻪ دﺷﻤﻨﺎن ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻛﺮد(‪(١).‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻋﯿﺴﻲ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ( ﭘﺲ از ورود ﺑﻪ اورﺷـﻠﯿﻢ ﻣﺴـﺘﻘﯿﻤﺎ ﺑـﻪ ﻣﻌﺒـﺪ رﻓـﺖ و ھﻤـﻪ‬ ‫روزه ﺑﻪ ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﻌﻠﻢ ﻣﻲﭘﺮداﺧـﺖ ﺑـﻪ ھﻤـﯿﻦ دﻟﯿـﻞ‪ ،‬ﺳـﺮان ﻛﺎھﻨـﺎن و ﻣﻼﻳـﺎن ﻳﮫـﻮد‬ ‫ﺳﻌﻲ ﻛﺮدﻧﺪ او را از ﻣﯿﺎن ﺑﺮدارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﻧﺠﯿﻞ‪ ،‬در آﻧﺠﺎ ﻧﯿﺰ ﻣﻌﺠﺰات و ﻛﺮاﻣﺎت زﻳﺎدي از وي ﺑﻪ وﻗﻮع‬ ‫)‪ .(١‬اﻧﺠﯿﻞ ﻣﺘﻲ ﻓﺼﻞ ‪ ١٠‬آﻳﻪ ‪ .٤ -١‬اﻧﺠﯿﻞ ﻟﻮﻗﺎ ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ آﻳﻪ‪١٣‬و‪١٦‬‬

‫‪١٥٩‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪m‬‬

‫ﭘﯿﻮﺳﺖ ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺧﻮد آن ﻣﻌﺠﺰه ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺑﺮرﺳﻲ و ﻏﻮر اﺳﺖ ﻛﻪ آﻳﺎ دﻣﯿـﺪن روح در‬

‫‪co‬‬

‫اﻟﺒﺪ ﻣﺮده‪ ،‬ھﻤﺎن ﻛﺎﻟﺒﺪ ﻣﺎدي و ﺻﻮري اﻧﺴﺎن اﺳﺖ ﻳـﺎ اﻳﻨﻜـﻪ ﻛﺎﻟﺒـﺪ ﺑﯿـﺮوح‪ ،‬ﻣﻈﮫـﺮ و‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﻪاي از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺮده و ﺑﯿﺮوح اﺳﺖ‪ .‬آﻳـﺎ ﺷـﻔﺎ دادن ﺑـﻪ ﻛـﻮر ﻣـﺎدرزاد ھﻤـﺎن ﺑﯿﻨـﺎ‬

‫‪e.‬‬

‫ﺳﺎﺧﺘﻦ ﭼﺸـﻢ ﺳـﺮ اﺳـﺖ ﻳـﺎ راھﻨﻤـﺎﻳﻲ و ھـﺪاﻳﺖ ﮔﻤﺮاھـﺎن و ﻧﺠـﺎت دادن آﻧـﺎن از‬

‫‪lin‬‬

‫دﻧﯿﺎي ﺗﺎرﻳﻚ ﺟﮫﺎﻟﺖ و ﻧﺎداﻧﻲ ﻛﻪ از ﻛﻮري ﻇﺎھﺮ ﺑﺪﺗﺮ اﺳﺖ ﻋﯿﺴﻲ)ﺳـﻼماﷲﻋﻠﯿـﻪ(‬ ‫ﺷﻔﺎ داد‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫در ﺑﺪو ورود ﺑﻪ اورﺷﻠﯿﻢ ﻛﻮر را ﺑﯿﻨﺎ ﻛﺮد و ﻣﺮده را زﻧﺪه ﺳﺎﺧﺖ و ﻣﺒﺮوص و ﻣﺼﺮوع را‬

‫‪et‬‬

‫در اﻳﻨﻜﻪ از آن ﺣﻀﺮت ﻣﻌﺠﺰاﺗﻲ ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺷﻜﻲ ﻧﯿﺴﺖ زﻳﺮا ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ ھـﻢ‬

‫‪.K‬‬

‫ﺑﺪاﻧﮫﺎ اﺷﺎرت ﻓﺮﻣﻮده اﻣﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ و ﺑﻪ ﭼﻪ وﺿﻌﻲ آن ﻣﻌﺠﺰات واﻗﻊ ﺷﺪه ﺑـﺮ ﻣـﺎ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫آﺷﻜﺎر ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ»ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﺷـﺘﮕﺎن ﮔﻔﺘﻨـﺪ‪ :‬اي‬ ‫ﻣﺮﻳﻢ ھﻤﺎﻧﺎ ﻛﻪ ﺧﺪا ﺑﺸﺎرت ﻣﻲدھﺪ ﺗﺮا ﺑﻪ ﻛﻠﻤﻪاي ﻛﻪ ﻧﺎم اوﺳﺖ ﻣﺴﯿﺢ‪ ،‬ﻋﯿﺴـﻲ‬

‫‪w‬‬

‫ﭘﺴﺮ ﻣﺮﻳ ﻢ ﻛﻪ در دﻧﯿﺎ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﺎه و در آﺧﺮت از ﻣﻘﺮﺑﯿﻦ اﺳﺖ و ﺑﺎ ﻣﺮدﻣﺎن در ﮔﮫـﻮاره‬ ‫ﺳﺨﻦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ و در ﺑﺰرﮔﻲ از ﺻﺎﻟﺤﯿﻦ ﺧﻮاھﺪ ﺑﻮد ﻣـﺮﻳﻢ ﮔﻔـﺖ اي ﭘﺮوردﮔـﺎر ﻣـﻦ‪ ،‬از‬ ‫ﻛﺠﺎ ﻣﺮا ﻓﺮزﻧﺪي ﺑﺎﺷﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﺸﺮي ﻣﺮا ﻣﺲ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﺮﻣـﻮد ﺧـﺪا آﻧﭽـﻪ‬ ‫را ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاھﺪ ﻣـﻲآﻓﺮﻳﻨـﺪ‪ ،‬ﭼـﻮن اﻣـﺮي را ﻗـﺮار ﻣـﻲدھـﺪ ﻏﯿـﺮ از اﻳـﻦ ﻧﯿﺴـﺖ ﻛـﻪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺑﺎش ﭘﺲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻲآﻣـﻮزد او را ﻛﺘـﺎب و ﺣﻜﻤـﺖ و ﺗـﻮرات و اﻧﺠﯿـﻞ‪ ،‬و‬ ‫ﻓﺮﺳــﺘﺎده ﺷــﺪه ﺑــﻪ ﺳــﻮي ﻓﺮزﻧــﺪان ﻳﻌﻘــﻮب ﻛــﻪ ھﻤﺎﻧــﺎ ﻣــﻦ آﻣــﺪم ﺑــﺎ ﻧﺸــﺎﻧﻪاي از‬ ‫ﭘﺮوردﮔﺎرﺗـﺎن‪ ،‬ﻣــﻲﺳــﺎزم ﺑـﺮاي ﺷــﻤﺎ ﻣﺮﻏــﻲ از ﮔــﻞ آﻧﮕـﺎه در آن ﻣــﻲدﻣــﻢ و ﻣﺮﻏــﻲ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ اﻣﺮ ﭘﺮوردﮔﺎر‪ ،‬و ﻛﻮر ﻣﺎدرزاد را و ﭘﯿﺲ را ﺷﻔﺎ ﻣﻲدھﻢ و ﻣﺮده را ﺑـﻪ اذن‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺧﺪا زﻧﺪه ﻣﻲﻛﻨﻢ و ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮرﻳﺪ و آﻧﭽﻪ ﻛـﻪ در ﺧﺎﻧـﻪھﺎﺗـﺎن ذﺧﯿـﺮه‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﯿﺪ ﺧﺒﺮ ﻣﻲدھﻢ‪(١)« .‬‬ ‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺳﻮره ﻣﺎﺋﺪه ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪ :‬ﺧﺪا ﻓﺮﻣﻮد اي ﻋﯿﺴﻲ ﺑﻦ ﻣﺮﻳﻢ ﻳﺎد ﻛﻦ ﻧﻌﻤـﺖ‬ ‫ﻣﺮا ﺑﺮ ﺧﻮد و ﻣﺎدرت ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺗﺮا ﻧﯿﺮو دادم ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ روح ﭘﺎك و ﺳـﺨﻦ ﻣـﻲﮔﻔﺘـﻲ‬ ‫ﺑﺎ ﻣﺮدم در ﮔﮫﻮاره‪ ،‬و در ﻛﮫﻮﻟﺖ و وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻳـﺎد دادم ﺗـﺮا ﻛﺘـﺎب و ﺣﻜﻤـﺖ و ﺗـﻮرات و‬ ‫اﻧﺠﯿﻞ و ھﻨﮕـﺎﻣﻲ ﻛـﻪ ﻣـﻲﺳـﺎﺧﺘﻲ از ﮔـﻞ‪ ،‬ﺻـﻮرﺗﻲ را ﭼـﻮن ﻣﺮﻏـﻲ ﺑـﻪ اﻣـﺮ ﻣـﻦ و‬ ‫ﻣﻲدﻣﯿﺪي در آن و ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻦ ﭘﺮﻧﺪهاي ﻣﻲﺷﺪ و ﺷـﻔﺎ ﻣـﻲدادي ﻛـﻮر ﻣـﺎدرزاد و‬ ‫ﭘﯿﺲ را ﺑﻪ اﻣﺮ ﻣﻦ و ﻣﺮدﮔﺎن را ﺑﻪ اذن ﻣﻦ ﺑﯿﺮون ﻣﻲآوردي«)‪(٢‬و ﻧﯿﺰ ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ از‬

‫‪m‬‬

‫)‪ .(١‬آﻳﻪ ‪ ٤٠‬ﺗﺎ ‪ ٤٤‬ﺳﻮره آل ﻋﻤﺮان‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫)‪ .(٢‬آﻳﻪ ‪ ١٠٩‬ﺗﺎ ‪ ١١١‬ﺳﻮره ﻣﺎﺋﺪه‪ ،‬ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻘﯿﻪ آﻳـﺎت اﻳـﻦ ﺳـﻮره ﺗـﺎ‬ ‫آﻳﻪ ‪ ١٢٠‬درﺑﺎره ﺣﻀﺮت ﻋﯿﺴﻲ ﻣﺴﯿﺢ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪e.‬‬ ‫‪lin‬‬

‫‪١٦٠‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪...................................................................... ......................................‬‬ ‫ﻣﺎﺋﺪه آﺳﻤﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑـﺮ ﻗـﻮم ﻋﯿﺴـﻲ ﻓـﺮو ﻣـﻲﺑﺎرﻳـﺪه ﺧﺒـﺮ داده اﺳـﺖ‪ .‬و از ﺣﻮارﻳـﻮن‬

‫‪et‬‬

‫ﻋﯿﺴﻲ ﻧﯿﺰ در ﻗﺮآن اﺷﺎرت ﺷﺪه و از ﻋﯿﺴﻲ ﻣﺴﯿﺢ و ﻣﺮﻳﻢ ﻣﻘﺪس ﺑﻪ ﺧـﻮﺑﻲ ﻳـﺎد‬

‫‪.K‬‬

‫ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫در زﻣﺎن ﻇﮫﻮر ﻣﺴﯿﺢ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ( ﻣﺮدي ﺑﻪ ﻧﺎم ﭘﻮﻧﺘﯿﻮس ﭘﯿﻼﻃﺲ)‪ ٢٦)[١٤](١‬ﺗﺎ‬ ‫‪ .٣٦‬م(واﻟــﻲ و ﺣﻜﻤــﺮان روﻣــﻲ ﺳــﺮزﻣﯿﻦ ﻳﮫــﻮدا ﺑــﻮد و ھﯿﺮودﻳــﺎس‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧــﺪاري ﻛــﻞ‬

‫‪w‬‬

‫اﺳﺘﺎن ﺟﻠﯿﻞ را ﺑﻪ ﻋﮫﺪه داﺷﺖ‪.‬‬

‫ﺳﺨﻨﺎن رھﺎﻳﻲ ﺑﺨﺶ ﻣﺴـﯿﺢ‪ ،‬ﺑـﺮاي زﻣﺎﻧـﻪ ﻛـﻮر و ﻛـﺮ‪ ،‬و روم ﻣـﺮده دل و ﺳـﺘﻤﮕﺮ و‬ ‫ﻛﺎھﻨﺎن ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺐ زﻣﺎن‪ ،‬ﮔﺮان ﻣﻲآﻣﺪ ﺑﻄﻮري ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺳـﻌﺎﻳﺖ او ﺑﺮﺧﺎﺳـﺘﻨﺪ و ﺑـﻪ‬ ‫آزار و اﻳﺬاﻳﺶ ﻛﻤﺮ ﺑﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﯿﻼﻃﺲ‪ ،‬ﺑﺎ آﻧﻜﻪ ﻣﺮدي ﺳﺘﻤﮕﺮ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ راﺿﻲ ﺑﻪ از ﺑﯿﻦ ﺑﺮدن ﻣﺴﯿﺢ ﻧﺒـﻮد ﺷـﻮراي‬ ‫ﺳﻨﮫﺪرﻳﻦ]‪[١٥‬ﻳﻌﻨﻲ ﭘﺮ ﻗﺪرتﺗﺮﻳﻦ ﺷـﻮراي ﻳﮫـﻮد‪ ،‬در آن زﻣـﺎن‪ ،‬ﻋﯿﺴـﻲ را ﺑـﻪ ﻣـﺮگ‬ ‫ﻣﺤﻜــﻮم ﻧﻤــﻮد‪ .‬ﭘــﯿﻼﻃﺲ ﺑــﺮ اﺛــﺮ ﻓﺸــﺎر ﻣﺨﺎﻟﻔــﺎن ﻛــﻪ ﻓﺮﻳــﺎد ﻣــﻲزدﻧــﺪ‪ :‬ﻣﺼــﻠﻮﺑﺶ‬ ‫ﻛﻦ!ﻣﺼﻠﻮﺑﺶ ﻛﻦ!‪ ،‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺣﻜﻢ اﻋﺪام را ﺻﺎدر ﻛﺮد و او را ھﻤﺮاه ﺑﺎ دو ﻧﻔﺮ ﺟﻨﺎﻳﺘﻜـﺎر‬ ‫در ﻣﺤﻠﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم»ﻛﺎﺳﻪ ﺳﺮ«ﻳﺎ ﺟﻤﺠﻤﻪ ﺑﺮ ﻓـﺮاز ﺗﭙـﻪ»ﺟﻠﺠﺘـﺎ«]‪[١٦‬ﻛـﻪ ﺻـﻠﯿﺒﮫﺎ را در‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫آﻧﺠﺎ ﻧﺼﺐ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺼﻠﻮب ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﻗﺮآن ﻣﺠﯿـﺪ در اﻳـﻦ ﻣـﻮرد ﻣـﻲﻓﺮﻣﺎﻳـﺪ‪ :‬و‬ ‫ﻗﻮﻟﮫﻢ اﻧﺎ ﻗﺘﻠﻨﺎ اﻟﻤﺴﯿﺢ ﻋﯿﺴﻲ اﺑﻦ ﻣﺮﻳﻢ رﺳﻮل اﻟﻠّﻪ و ﻣﺎ ﻗﺘﻠﻮه و ﻣﺎ ﺻـﻠﺒﻮه و ﻟﻜـﻦ‬ ‫ﺷﺒﻪ ﻟﮫﻢ و در آﺧﺮ آﻳﻪ ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ و ﻣﺎ ﻗﺘﻠﻮه ﻳﻘﯿﻨﺎ‪(٢) .‬‬ ‫)و ھﻢ از اﻳﻦ رو ﻛﻪ ﺑﻪ دروغ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﺴـﯿﺢ ﻋﯿﺴـﻲ ﺑـﻦ ﻣـﺮﻳﻢ رﺳـﻮل ﺧـﺪا را‬ ‫ﻛﺸﺘﯿﻢ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻧﻪ او را ﻛﺸـﺘﻨﺪ و ﻧـﻪ ﺑـﺮ دار ﻛﺸـﯿﺪﻧﺪ ﺑﻠﻜـﻪ ﺑـﺮ آﻧﮫـﺎ ﻣﺸـﺘﺒﻪ‬ ‫ﺷﺪ‪...‬‬ ‫و ﺑﻄــﻮر ﻳﻘــﯿﻦ ﺑﺪاﻧﯿــﺪ ﻛــﻪ ﻣﺴــﯿﺢ را ﻧﻜﺸــﺘﻨﺪ(ﺑﻞ رﻓﻌــﻪ اﻟﻠّــﻪ اﻟﯿــﻪ و ﻛــﺎن اﻟﻠّــﻪ ﻋﺰﻳــﺰا‬ ‫ﺣﻜﯿﻤﺎ‪) (٣).‬ﺑﻠﻜﻪ ﺧﺪا او را ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﻮد ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﺮد و ﭘﯿﻮﺳـﺘﻪ ﺧـﺪا ﻣﻘﺘـﺪر و ﻛـﺎرش‬ ‫ھﻤﻪ از روي ﺣﻜﻤﺖ اﺳﺖ(‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫ﺑﻪ ھﺮ ﺗﻘﺪﻳﺮ ﺑﻪ رواﻳﺖ اﻧﺠﯿﻞ‪ ،‬ﻋﯿﺴﻲ ﭘﺲ از ﻣﺮگ و ﺗـﺪﻓﯿﻦ از ﻗﺒـﺮ ﺧـﺎرج ﺷـﺪه‪ ،‬ﺑـﻪ‬

‫‪co‬‬

‫آﺳﻤﺎن رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬و اﻳﻦ رﺳﺘﺎﺧﯿﺰ از ﻗﺒﺮ در روز ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد‪ .‬در زﻣﺎن وﻗـﻮع‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪١٦١‬‬

‫‪.K‬‬

‫)‪ .(٣‬آﻳﻪ ‪ ١٥٨‬ھﻤﺎن ﺳﻮره‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫)‪ .(٢‬آﻳﻪ ‪ ١٥٧‬ﺳﻮره ﻧﺴﺎ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫)‪((Pilatus. (١‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﺣﺎدﺛﻪ ﺳﻦ ﻣﺴﯿﺢ را ﺑﯿﻦ ‪ ٣١‬ﺗﺎ ‪ ٣٣‬ﺳﺎل ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ و رﺳﺎﻟﺘﺶ را ﻳﻚ ﺗﺎ ﺳﻪ ﺳﺎل ﻳـﺎد‬

‫‪.......................................................... ..................................................‬‬

‫‪w‬‬

‫ﻇﮫﻮر و ﻋﺮوج ﻋﯿﺴﻲ ﻣﺴﯿﺢ‪ ،‬ورق ﺗـﺎزهاي را در ﺗـﺎرﻳﺦ ﺑﯿـﺖ اﻟﻤﻘـﺪس ﮔﺸـﻮد از آن‬ ‫ﭘﺲ ﺑﺮاي راه ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‪ ،‬رﻗﺎﺑﺘﮫﺎي ﻓﺮاواﻧﻲ ﻣﯿﺎن ﻣﻠـﻞ و دول ﻣﺨﺘﻠـﻒ در‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺟﻨﮕﮫﺎي زﻳﺎدي در ﻣﯿﺎن اﻳﺸﺎن ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﯿﻮﺳﺖ و ﻗﺪس و ﻣﻌﺒﺪ ﻣﻘـﺪس ﻛـﻪ‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ آﺑﺎد و ﻣﻌﻤﻮر و روزﮔﺎري ﺧﺮاب و وﻳﺮان ﺑﻮد دﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲﮔﺸﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺴﯿﺢ در ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﯿﺮوان ﻓﺮاواﻧﻲ ﻳﺎﻓﺖ و ﻣﻠﺘﮫﺎي ﺑﺴﯿﺎري ﺑﻪ دﻳﻦ او ﭘﯿﻮﺳـﺘﻨﺪ او‬ ‫در ﻛــﻼم ﺷــﺎﻋﺮان و ﻧﻮﻳﺴــﻨﺪﮔﺎن و ھﻨﺮﻣﻨــﺪان ﺟﺎوداﻧــﻪ ﺷــﺪ و ﮔﻔﺘﻨــﻲ اﺳــﺖ ﻛــﻪ‬ ‫ﻣﺴﯿﺤﯿﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻋﯿﺴﻲ در ﻓﻠﻚ ﭼﮫﺎرم ﻛﻪ ھﻤﺎن ﺧﻮرﺷﯿﺪ اﺳﺖ ﻣﺴـﻜﻦ دارد‪.‬‬ ‫او روزي ﺳﻮار ﺑﺮ اﺑﺮ ﺑﺎز ﺧﻮاھﺪ ﮔﺸﺖ و ﺟﮫﺎن را ﭘﺮ از ﻋﺪل و داد ﺧﻮاھﺪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺧﺎﻗــﺎﻧﻲ ﺷــﺮواﻧﻲ]‪[١٧‬ﺷــﺎﻋﺮ ﭘﺎرﺳــﻲﮔــﻮي اﻳــﺮان ﻛــﻪ ﻣــﺎدرش ﻣﺴــﯿﺤﻲ ﺑــﻮد‪،‬‬ ‫اﺻﻄﻼﺣﺎت زﻳﺎدي از دﻳﻦ ﻣﺴـﯿﺢ را در اﺷـﻌﺎر ﺧـﻮد وارد ﺳـﺎﺧﺖ ﻛـﻪ ﻣﻌﺮوﻓﺘـﺮﻳﻦ آن‬ ‫ﻗﺼﯿﺪه ﺗﺮﺳﺎﺋﯿﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺮ از اﺻـﻄﻼﺣﺎت دﻳـﻦ ﻣﺴـﯿﺢ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ و ﻧﯿـﺰ او در اﻳـﻦ‬ ‫ﻗﺼﯿﺪه اﺷﺎراﺗﻲ ﺑﻪ ﺳﻜﻮﻧﺖ ﻋﯿﺴﻲ در ﻛﺮه ﺧﻮرﺷﯿﺪ دارد ﻛﻪ در ﺧﻮر ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪١٦٢‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪m‬‬

‫ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﭘﺲ از ﻣﺴﯿﺢ‬

‫‪co‬‬

‫ﭘﺲ از ﻣﺴﯿﺢ ﭼﻨﺪ ﺗﻦ از ﺣﻮارﻳﻮن‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺒﻠﯿﻎ دﻳﻦ او ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاران و ﺣﻜﺎم روﻣﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺴﯿﺢ اﺑﺮاز ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﭼﻮن ﺷﻮراي‬

‫‪lin‬‬

‫ﺳﻨﮫﺪرﻳﻦ و ﻣﺮدم ﻳﮫﻮد‪ ،‬ﭘﯿﻼﻃﻮس را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ اﻋﺪام ﻋﯿﺴﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑـﺎ اﻳـﻦ ﻋﻤـﻞ‬

‫‪ab‬‬

‫آﻧــﺎن را در رﻳﺨــﺘﻦ ﺧــﻮن وي ﺷــﺮﻳﻚ ﻧﻤﻮدﻧــﺪ‪ ،‬ﻧﺴــﺒﺖ ﺑــﻪ ﻳﮫﻮدﻳــﺎن ﺑــﺪﺑﯿﻦ ﮔﺮدﻳﺪﻧــﺪ و‬ ‫رﻓﺘﺎري ﺑﺴﯿﺎر ﺧﺸـﻦ و ﺗﻨـﺪ ﺑـﺎ آﻧـﺎن در ﭘـﯿﺶ ﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ‪ ،‬و آﻧﭽﻨـﺎن ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ اﻳﺸـﺎن‬

‫‪et‬‬

‫ﺧﺸﻮﻧﺖ و ﺳﺨﺘﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﻣﻨﺠﺮ ﺑـﻪ ﺷـﻮرشھـﺎﻳﻲ ﻋﻠﯿـﻪ ﺣﻜـﺎم‬

‫‪.K‬‬

‫روﻣﻲ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ھﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﻮرﺷﮫﺎ ﺑﺸـﺪت ﺳـﺮﻛﻮب ﻣـﻲﺷـﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ راه را ﺑـﺮاي‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺷﻮرشھﺎي ﺑﻌﺪي ﺑﺎز ﻣﻲﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﭘﺲ از ﻋﺮوج ﺣﻀﺮت ﻋﯿﺴﻲ در زﻣﺎن ﺳﺨﺖﮔﯿﺮي ﺣﻜﺎم روﻣﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﻳﮫﻮدﻳـﺎن‪،‬‬

‫‪w‬‬

‫دو ﮔﺮوه در اورﺷﻠﯿﻢ ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ﺗﻨﺪرو و ﻧﺘـﺮس و ﺑﯿﺒـﺎك ﺑـﻪ ﻧـﺎم »ﻗﻨـﺎﺋﯿﻢ«ﻳـﺎ‬ ‫ﻏﯿﻮران ﺑﻮد و دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﮔﺮوه ﺗﺎرك دﻧﯿﺎ و ﺑـﻲﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻣﺴـﺎﺋﻞ و ﺑـﻪ ﻧـﺎم اﻳﺴـﻲھـﺎ‬ ‫ﻣﻌﺮوف ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻏﯿﻮران ﻳﺎ ﻗﻨﺎﺋﯿﻢ ﺑﺸﺪت در ﺑﺮاﺑﺮ روﻣﻲھﺎ اﻳﺴﺘﺎدﮔﻲ و از ﺷﮫﺮ ﺧﻮد دﻓﺎع ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌــﺪ از اﻳــﻦ روﻳــﺪادھﺎ ﻛــﺎﻟﯿﮕﻮﻻ اﻣﭙﺮاﻃــﻮر روم]‪[١٨‬دﺳــﺘﻮر داد ﻛــﻪ ﻣﺠﺴــﻤﻪاش را در‬ ‫ﻣﻌﺎﺑﺪ و ﻛﻠﯿﺴـﺎھﺎ ﻧﺼـﺐ ﻛﻨﻨـﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ ﻳﮫﻮدﻳـﺎن از اﻳـﻦ ﻛـﺎر اﻣﺘﻨـﺎع ورزﻳﺪﻧـﺪ و در ﻧﺘﯿﺠـﻪ‬ ‫ﻛﺸﺘﺎر ﻋﻈﯿﻤﻲ در ﻗـﺪس در ﮔﺮﻓـﺖ‪ .‬رھﺒـﺮان ﻗﻨـﺎﺋﯿﻢ ﺑـﻪ ھﻤﺮاھـﻲ ﭘﯿـﺮوان ﺧـﻮد ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ روﻣﯿﺎن ﻣﻲﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ آﻧﮫﺎ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪١٦٣‬‬

‫‪..................................... .......................................................................‬‬ ‫وﻳﺮاﻧﻲ ﻣﺠﺪد ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس‬ ‫ﻧﺮون]‪[١٩‬اﻣﭙﺮاﻃﻮر ﻣﺸﮫﻮر و دﻳﻮاﻧﻪ روم ﻛﻪ ﺟﻨﺎﻳـﺎت و ﺳـﺘﻤﮕﺮﻳﮫﺎي او در ﺗـﺎرﻳﺦ ﺛﺒـﺖ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﮫﺮ رم را آﺗﺶ زد ‪ .٦٤‬م و ﺑـﺮاي ﺗﺜﺒﯿـﺖ ﻗـﺪرت ﺧـﻮﻳﺶ در‬ ‫ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ‪ ،‬ﺟﮫﺖ ﺳﺮﻛﻮب ﺷﻮرﺷﯿﺎن‪ ،‬ﺳﭙﺎه ﮔﺮاﻧﻲ ﺑـﻪ ﺳـﺮ ﻛﺮدﮔـﻲ ﻣـﺮدي ﺑـﻪ ﻧـﺎم‬

‫‪m‬‬

‫»وﺳﭙﺎزﻳﻦ«]‪[٢٠‬ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﺳﭙﺎزﻳﻦ ﺷﮫﺮ ﺟﻠﯿﻞ را ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻧﻤـﻮد و آب و ﻏـﺬا‬

‫‪co‬‬

‫را ﺑﺮ روي ﻣﺮدم ﺷﮫﺮ ﺑﺴﺖ‪ .‬ﻣﺮدم ھﻢ ﭘﺲ از ﻣﺒﺎرزه و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺴﯿﺎر ﺑـﻪ اورﺷـﻠﯿﻢ‬

‫‪e.‬‬

‫ﮔﺮﻳﺨﺘﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ھﻨﮕﺎم ﺧﺒﺮ رﺳـﯿﺪ ﻛـﻪ ﻧـﺮون اﻣﭙﺮاﻃـﻮر روم در ﮔﺬﺷـﺘﻪ و ﺳـﻨﺎي رم‬

‫‪lin‬‬

‫ﺷﺨﺺ و ﺳﭙﺎزﻳﻦ را ﺑﺮاي ﻣﻘﺎم اﻣﭙﺮاﻃﻮري ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ او ﺑـﺎ ﺷـﺘﺎب ﺑﺴـﻮي‬ ‫روم ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮد و ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﺟﻨﮕﻲ را ﺑﻪ ﭘﺴﺮش ﺑﻪ ﻧﺎم»ﺗﯿﺘﻮس«]‪[٢١‬واﮔﺬار ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﺗﯿﺘﻮس در ﺳﺎل ‪ ٧٠‬ﻣﯿﻼدي ﺑﺎ ھﺸﺘﺎد ھﺰار ﺳﺮﺑﺎز ﺑﻪ ﻣﺤﺎﺻـﺮه اورﺷـﻠﯿﻢ ﭘﺮداﺧـﺖ و‬

‫‪et‬‬

‫ﻣــﺪت ﭘــﻨﺞ ﻣــﺎه اﻳــﻦ ﻣﺤﺎﺻــﺮه را اداﻣــﻪ داد ﺑــﻪ ھﻨﮕــﺎم ﻣﺤﺎﺻــﺮه ﺑــﻪ دﺳــﺘﻮر ﺗﯿﺘــﻮس‬

‫‪.K‬‬

‫دﻳﻮارھﺎي ﺷﮫﺮ وﻳﺮان ﺷﺪ و ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺷﮫﺮ ﻛﻪ اﺳﺘﻘﺎﻣﺖ ﺑﺴﯿﺎري ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﺑـﻪ ﺳـﺒﺐ‬ ‫ﻧﺒــﻮدن ﻏــﺬا و آب ﺑــﻪ ﺣــﺎل ﻓﻼﻛــﺖ ﺑــﺎري اﻓﺘﺎدﻧــﺪ؛ و ﻋﺎﻗﺒــﺖ ﭘــﺲ از ﻣﺎھﮫــﺎ ﻣﺒــﺎرزه و‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬روﻣﯿﺎن ﻓﺎﺗﺢ ﺷﺪﻧﺪ و ھﺰاران ﻣﺮد و زن و ﻛﻮدك را ﻛﺸـﺘﻨﺪ و در ﻛﻮﭼـﻪھـﺎي‬ ‫اورﺷــﻠﯿﻢ ﻧﮫــﺮ ﺧــﻮن ﺑــﻪ راه اﻓﺘــﺎد‪ .‬ﺑﯿــﺖ اﻟﻤﻘــﺪس در روز ﻧﮫ ـﻢ ﻣــﺎه آب از ﺳــﺎل ‪٧٠‬‬

‫‪w‬‬

‫ﻣﯿﻼدي ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮﺑﺎزان ﻓـﺎﺗﺢ ﺗﯿﺘـﻮس ﺑﻜﻠـﻲ وﻳـﺮان ﺷـﺪ و از آن ﺟـﺰ ﺗﻠـﻲ ﺧﺎﻛﺴـﺘﺮ‬ ‫ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫از آن ﭘﺲ ﻣﺮﻛﺰﻳﺖ ﻳﮫﻮد در اورﺷﻠﯿﻢ ﺑﮫﻢ رﻳﺨﺖ و ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ و آوارﮔﻲ ﻗﻮم ﻳﮫﻮد آﻏﺎز‬ ‫ﮔﺸﺖ‪.‬‬

‫آدرﻳﺎﻧﻮس‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺑﻌﺪ از ﻧﺮون‪ ،‬و ﺳﭙﺎزﻳﻦ‪ ،‬ﺗﯿﺘﻮس و ﻧﺮوا ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ اﻳﻨﮫـﺎ ھـﺮ ﻛـﺪام‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺎي ﺧﻮد ﺑﺎﻧﻲ آﺑﺎداﻧﻲ و ﻳـﺎ وﻳـﺮان ﻛﻨﻨـﺪه آﺑﺎدﻳﮫـﺎ ﺑﻮدﻧـﺪ‪ .‬در ﻋﺼـﺮ ﺗﯿﺘـﻮس ﻛـﻪ در‬ ‫ﺳﺎل ‪ .٧٩‬م ﭘﺲ از درﮔﺬﺷﺖ ﭘﺪرش و ﺳﭙﺎزﻳﻦ ﺑﻪ اﻣﭙﺮاﻃﻮري رﺳﯿﺪ و ﺣﻜـﻮﻣﺘﺶ ﺗـﺎ‬ ‫ﺳﺎل ‪ .٨١‬م اداﻣﻪ داﺷﺖ‪ ،‬آﺗﺶﻓﺸﺎن ﻣﻌﺮوف»وزو« در ﻧﺰدﻳﻜﻲ‬ ‫‪١٦٤‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻧﺎﭘﻞ ﻓﻮران ﻛﺮد و ﺷﮫﺮھﺎي»ھﺮﻛﻮﻻﻧﻮم«و»ﭘﻤﭙﺌﻲ«]‪[٢٢‬ﻛﺎﻣﻼ وﻳـﺮان ﺷـﺪﻧﺪ و در زﻳـﺮ‬ ‫ﺧﺮوارھﺎ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﻣﺪﻓﻮن ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ دوره‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﮫﺎ ﻳﮫﻮدﻳﺎن ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺴـﯿﺤﯿﺎن ﻧﯿـﺰ‬

‫‪m‬‬

‫ﻣﻮرد ﺷﻜﻨﺠﻪ و آزار ﺑﻮدﻧـﺪ ﻣـﺜﻼ در زﻣـﺎن ﺣﻜﻮﻣـﺖ ﻧـﺮون)‪ ٣٧‬ﺗـﺎ ‪ ٦٨‬ﻣﯿﻼدي(ﺗـﺎ ﻋﺼـﺮ‬

‫‪co‬‬

‫ﺗﺮاﻳــﺎﻧﻮس)ﺗﺮاژان(‪ ٨١‬ﺗــﺎ ‪ ١١٧‬ﻣــﯿﻼدي]‪[٢٣‬ھــﺰاران ﻣﺴــﯿﺤﻲ در ﺷــﮫﺮ رم و دﻳﮕــﺮ‬

‫‪e.‬‬

‫ﺷﮫﺮھﺎي اﻳﺘﺎﻟﯿﺎ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎﻧﮫﺎي ﻣﻌﺮوف زﻳﺮزﻣﯿﻨﻲ اﻳـﻦ ﺷـﮫﺪاي آﻏـﺎز‬

‫‪lin‬‬

‫ﻣﺴﯿﺤﯿﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ﻛﻨﻮن در ﺷﮫﺮ رم ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘــﺲ از در ﮔﺬﺷــﺖ ﺗــﺮاژان‪ ،‬ﭘﺴــﺮ ﺧﻮاﻧــﺪه او‪ ،‬آدرﻳــﺎن ﻳــﺎ آدرﻳــﺎﻧﻮس ﺑــﻪ اﻣﭙﺮاﻃــﻮري‬

‫‪ab‬‬

‫رﺳﯿﺪ)‪ ١١٧‬م ﺗﺎ ‪ ١٢٨‬م(او ﻣﺮدي ﻣﺼﻠﺢ و ﻧﯿﻜﺨﻮاه ﺑـﻮد و در روم آﺑﺎدﻳﮫـﺎ و ﺷـﮫﺮھﺎي‬

‫‪et‬‬

‫زﻳﺎدي ﺳﺎﺧﺖ و ﻗﻠﻌﻪھﺎ و اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﻓﺮاواﻧﻲ را در ﺷﮫﺮھﺎ اﻳﺠﺎد ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ ﻳﮫﻮدﻳﺎن ﻛﻪ از ﺳﺎل ‪ ٧٠‬ﻣﯿﻼدي و در زﻣﺎن ﺣﻤﻠـﻪ ﺗﯿﺘـﻮس آﻏـﺎز ﮔﺮدﻳـﺪ ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﺪت ‪ ٦٤‬ﺳﺎل ﻃﻮل ﻛﺸﯿﺪ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ١٣٤‬ﻣﯿﻼدي ﻣﺠـﺪدا در ﺑـﯿﻦ ﻳﮫﻮدﻳـﺎن ﺷـﻮرش‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دﻳﮕﺮي ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﯿﻮﺳﺖ ﻛﻪ رھﺒﺮي ﺷﻮرﺷﯿﺎن ﺑﺎ»ﺷﻤﻌﻮن ﺑﺮ ﻛﻮﺧﺒﺎ«ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﺧـﻮد را‬ ‫ﻣﺒﻌﻮث از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪا ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬ﺑﺮ ﻛﻮﺧﺒﺎ در آﻏﺎز ﺑﻪ ﻓﺘﻮﺣﺎﺗﻲ ﻧﺎﺋﻞ آﻣﺪ و روﻣﯿـﺎن را‬

‫‪w‬‬

‫از ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺑﯿﺮون راﻧﺪ‪ .‬او ﻧﯿﺮوي ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ زﻳـﺎد و ﺗﮫـﻮري ﻓـﻮق ﺗﺼـﻮر داﺷـﺖ‪ ،‬وي‬ ‫ﭘﺲ از ﺗﮫﯿﻪ ﻣﻘﺪﻣﺎت و ذﺧﯿﺮه اﺳﻠﺤﻪ و ﺗﻤﺮﻳﻦ و ﺗﻌﻠﯿﻢ دادن ﺑﻪ اﻓﺮاد‪ ،‬ﺟﻨـﮓ ﺧـﻮد را‬ ‫ﻋﻠﯿﻪ روﻣﯿﺎن آﻏﺎز ﻛﺮد و روﻣﯿﺎن را ﭘﺲ از ﻧﺒﺮدي ﺳﺨﺖ از ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺑﯿﺮون راﻧـﺪ‪ .‬او از‬ ‫اﻳﻦ ﭘﯿﺮوزي ﺳﺮﻣﺴـﺖ ﺷـﺪ و ﺑـﺪون اﻳﻨﻜـﻪ ﺑـﻪ ﺗﻌﻘﯿـﺐ روﻣﯿـﺎن ﺑﭙـﺮدازد‪ ،‬دﺳـﺘﻮر داد‬ ‫ﺳﻜﻪ ھﺎﻳﻲ را ﺿﺮب ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ در ﻳﻚ ﻃﺮف آن ﻧـﺎم ﺧـﻮدش ﻣﺴـﻜﻮك ﺷـﺪه ﺑـﻮد و در‬ ‫ﻃﺮف دﻳﮕﺮ آن ﺟﻤﻠﻪ»ﺑﺮاي آزادي اورﺷﻠﯿﻢ«‪.‬‬ ‫از ‪ ١٣٢‬م ﺗﺎ ‪ ١٣٤‬م ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ ٢‬ﺳﺎل ﺷﻤﻌﻮن ﺑﺮ ﻛﻮﺧﺒﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواي ﻣﻄﻠـﻖ اﺳـﺮاﺋﯿﻞ و‬ ‫ﻳﮫﻮدا ﺷﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ آدرﻳـﺎﻧﻮس ﻳﻜـﻲ از ﻻﻳـﻖﺗـﺮﻳﻦ ژﻧـﺮالھـﺎي ﺧـﻮد را ﺑـﻪ ﻧـﺎم »ژوﻟﯿـﻮس‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺳﻮروس«ﺑﺮاي ﺳﺮﻛﻮﺑﻲ وي ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬ﺟﻨﮓ ﺑﯿﻦ دو ﻧﯿﺮو ﺑﺴـﯿﺎر ﺳـﺨﺖ در ﮔﺮﻓـﺖ و‬ ‫ﻋﺎﻗﺒﺖ ﺑﺮ ﻛﻮﺧﺒﺎ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرد و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ‪ ٥٨٠‬ھﺰار ﻧﻔﺮ از ﺳﭙﺎھﯿﺎن او و ﻣﺮدم ﻋـﺎدي‬ ‫آن ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﺗﻠﻒ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫آدرﻳﺎﻧﻮس)ھﺎدرﻳﺎﻧﻮس(‪ ،‬ﻛﺸﻮر ﻳﮫﻮد را ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺳﻮرﻳﻪ ﻧﺎﻣﯿﺪ و اﺳﻢ ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘـﺪس‬ ‫را»اﻳﻠﯿﺎء«ﮔﺬاﺷﺖ و دﺳﺘﻮر داد ﻛﻪ ﻳﮫﻮدﻳﺎن ﺣﻖ ﻋﺒﺎدت در اورﺷﻠﯿﻢ ﻧﺪارﻧﺪ و ﻧﺒﺎﻳـﺪ از‬ ‫آن ﭘﺲ ﺑﻪ ﺧﺮاﺑﻪھﺎي اورﺷﻠﯿﻢ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭼﺮا ﻛﻪ او ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ ،‬ﻳﮫﻮدﻳﺎن ھﺮﮔـﺎه‬ ‫ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻮﻧﺪ دوﺑﺎره ﺷﻮرش و ﺑﻠﻮا ﺑﻪ راه‬ ‫‪١٦٥‬‬

‫‪m‬‬

‫‪........................................................................ ....................................‬‬

‫‪co‬‬

‫ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ .‬اﻣﺎ‪ ،‬ﺑﻌﺪھﺎ ﻓﺮﻣﺎن داد ھـﺮ ﻓـﺮد ﻳﮫـﻮدي ﻣﺠـﺎز اﺳـﺖ ﻓﻘـﻂ ﺳـﺎﻟﻲ ﻳﻜﺒـﺎر ﺑـﻪ‬

‫‪e.‬‬

‫زﻳﺎرت ﺧﺮاﺑﻪھﺎي اورﺷﻠﯿﻢ و ﻣﻌﺒﺪ ﺳﻠﯿﻤﺎن ﻣﺸﺮف ﺷـﻮد‪ .‬ﺑـﺎر دﻳﮕـﺮ از ﺳـﺎل ‪١٣٥‬م‪،‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ و ﺳﺮﮔﺮداﻧﻲ ﺑﻨﻲاﺳﺮاﺋﯿﻞ آﻏﺎز ﺷﺪ‪ ،‬و ﻣﻌﺒﺪ ﺳﻠﯿﻤﺎن ﻛﻪ ﺑﺮاي دوﻣﯿﻦ ﺑـﺎر‬ ‫وﻳﺮان و ﺑﺎ ﺧﺎك ﻳﻜﺴﺎن ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ‪ ،‬روي آﺑﺎدي ﺑﻪ ﺧﻮد ﻧﺪﻳﺪ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫رﺳﻮﻻن‪ :‬ھﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﮔﺮﻓﺘﺎرﻳﮫﺎي اورﺷﻠﯿﻢ و ﺣﻤﻼت روﻣﯿﺎن و ﺧﺮاﺑﻲ ﻣﻌﺎﺑﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺗـﻦ‬

‫‪et‬‬

‫از ﺷﺎﮔﺮدان وﻓﺎدار ﻣﺴﯿﺢ و ﭘﺲ از آﻧﮫﺎ ﭘﯿـﺮوان آﻧﮫـﺎ‪ ،‬در ﺷـﮫﺮھﺎي ﺳـﻮرﻳﻪ‪ ،‬آﺳـﯿﺎي‬

‫‪.K‬‬

‫ﺻﻐﯿﺮ‪ ،‬ﻳ ﻮﻧﺎن و روم ﺑـﻪ ﻧﺸـﺮ ﻋﻘﺎﻳـﺪ ﻣﺴـﯿﺢ و دﻋـﻮت ﻣـﺮدم روم و ﻳﻮﻧـﺎن ﺑـﻪ ﭘـﺬﻳﺮش‬ ‫ﻣﺬھﺐ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ آﻧﮫﺎ ﻳﻜﻲ»ﭘﻮﻟﺲ«]‪[٢٤‬ﻳﺎ ﭘـﺎوﻟﻮس ﻧﺒـﻲ اﺳـﺖ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻛﻪ ﮔﺮﭼﻪ در آﻏﺎز ﻛﺎرش‪ ،‬ﻳﮫﻮدي ﺑﻮد و دﺷﻤﻦ ﻣﺴﯿﺤﯿﺎن‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻌﺪھﺎ ﺑﻪ ﻣﺮدم ﮔﻔﺖ‬ ‫ﻛﻪ در ﺑﯿﻦ راه اورﺷﻠﯿﻢ ﺑﻪ دﻣﺸﻖ‪ ،‬ﻣﺴﯿﺢ ﺑﺮ او ﻇﺎھﺮ ﺷـﺪ‪ .‬و ﺗﻌﻠـﯿﻤﺶ داد و ﺑـﻪ او‬

‫‪w‬‬

‫ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ داد ﺗﺎ ﻣﺴﯿﺤﯿﺎن را ارﺷﺎد ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﭘﻮﻟﺲ ﺑـﺎ ﻧﺰدﻳﻜﺘـﺮﻳﻦ ﻳـﺎران ﻣﺴـﯿﺢ ﻳﻌﻨـﻲ‬ ‫ﭘﻄﺮس ﻣﻘﺪس]‪[٢٥‬و»ﺑﺮﻧﺎﺑﺎ«ﻛﻪ او را در ﭘﺎرهاي ﺟﮫﺎت ﻳﺎري ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔـﺖ‬ ‫ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ و آﻧﮫﺎ را ﺑﻪ رﻳﺎ ﻛﺎري ﻣﺘﮫﻢ ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫رﺳﻮﻻن ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ دﻳﻦ ﻣﺴﯿﺢ ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺮدم ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ و و ﺳﻮرﻳﻪ و ﻧﮋاد ﻳﮫـﻮد‬ ‫ﻧﯿﺴﺖ و اﻳﻦ ﺗﻨﮫﺎ اﻗﻮام ﺳﺎﻛﻦ ﻛﺮاﻧﻪھﺎي رود اردن و درﻳﺎي ﺳـﺮخ ﻧﯿﺴـﺘﻨﺪ ﻛـﻪ ﺑﺎﻳـﺪ‬ ‫دﻳﻦ ﺟﺪﻳﺪ را ﭘﺬﻳﺮا ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳـﺪ ھﻤـﻪ ﻣـﺮدم ﺟﮫـﺎن از ﻗﺒـﻮل اﻳـﻦ دﻳـﻦ ﺑﮫـﺮهﻣﻨـﺪ‬ ‫ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ رﺳﻮﻻن در ﺑﺴﻂ ﺗﻌﺎﻟﯿﻢ ﻣﺴﯿﺢ ﻛﻮﺷﯿﺪﻧﺪ و ﺑﻪ ھﻤﻪ ﺟﺎ ﻣﺴﺎﻓﺮت ﻛﺮدﻧـﺪ‬ ‫و آﺋﯿﻦ ﺟﺪﻳﺪ را ﺗﺒﻠﯿﻎ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬اﺑﺘﺪا ﻣﺮدم زﺣﻤﺘﻜﺶ و ﻃﺒﻘـﺎت ﺳـﺘﻤﺪﻳﺪه و ﻣﺤـﺮوﻣﯿﻦ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﻪ از دﮔﺮﮔﻮﻧﯿﮫﺎي روزﮔـﺎر و ﺳـﺘﻢ زورﻣﻨـﺪان ﺑـﻪ ﺳـﺘﻮه آﻣـﺪه ﺑﻮدﻧـﺪ ﺑـﻪ اﻣﯿـﺪ‬ ‫ﻧﺠﺎت ﻳﺎﻓﺘﻦ از زﻧﺪﮔﻲ رﻗﺖﺑﺎر ﺧﻮد ﺑﻪ اﻳﻦ آﺋﯿﻦ ﺗﺎزه ﮔﺮوﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻛﻢ ﻛﻢ اﻳـﻦ دﻳـﻦ در‬ ‫ﺑﯿﻦ ﻃﺒﻘﺎت ﺑﺎﻻ و اﺷﺮاف و ﺧﺎﻧﻮادهھـﺎي ﻣﺘﻌـﯿﻦ‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮﺻـﺎ در روم ﮔﺴـﺘﺮش ﻳﺎﻓـﺖ‪.‬‬ ‫ﺷﺎھﺎن و ﺷﺎھﺰادﮔﺎن و رﺟﺎل و ﺑﺰرﮔـﺎن ﻳﻜـﻲ ﭘـﺲ از دﻳﮕـﺮي ﺑـﻪ دﻳـﻦ ﻣﺴـﯿﺢ روي‬ ‫آوردﻧــﺪ‪ .‬اﻳــﻦ ﻣﻮﺿــﻮع از اﻳــﻦ ﻧﻈــﺮ ﻗﺎﺑــﻞ ﺗﻮﺟــﻪ اﺳــﺖ ﻛــﻪ در اواﺋــﻞ ﻇﮫــﻮر ﻣﺴــﯿﺢ‬ ‫اﻣﭙﺮاﻃﻮران روم ﺑﺎ او ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛـﺮده و در ﻳﻜـﻲ دو ﻗـﺮن اول ﻣﺴـﯿﺤﯿﺖ‪ ،‬ﻛﺸـﺘﺎرھﺎي‬ ‫ﻋﻈﯿﻤﻲ از ﻣﺴﯿﺤﯿﺎن ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورده ﺑﻮدﻧﺪ و ھﺰاران ﺑﻠﻜﻪ ﻣﯿﻠﯿﻮﻧﮫﺎ ﻣﺴﯿﺤﻲ را در دو‬ ‫ﻗﺮن اول و دوم ﺑﻪ دﺳﺖ ﺧﻮد و اﺑﺎدﻳﺸﺎن ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻛـﺮده ﺑﻮدﻧـﺪ‪ .‬ﺳـﺮاﻧﺠﺎم در اواﺧـﺮ‬ ‫ﻗﺮن ﺳﻮم و در اواﻳﻞ ﻗﺮن ﭼﮫﺎرم ﻛﻢﻛﻢ ﻧﻔﻮذ ﻣﺴﯿﺤﯿﺖ ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ و ﺑﺰرﮔﺎن روم‬

‫‪m‬‬

‫دﺳﺘﻪ دﺳﺘﻪ ﺑﻪ آن ﮔﺮوﻳﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪co‬‬ ‫‪e.‬‬

‫‪١٦٦‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪................................................................................... .........................‬‬ ‫ﻛﻨﺴﺘﺎﻧﺘﯿﻦ)ﻗﺴـــﻄﻨﻄﯿﻦ ﻛﺒﯿـــﺮ(‪ :‬در ﺳـــﺎل ‪ ٣١٢‬ﻣـــﯿﻼدي اﻣﭙﺮاﻃـــﻮر ﻣﺸـــﮫﻮر روم‬

‫‪ab‬‬

‫ﻛﻨﺴﺘﺎﻧﺘﯿﻦ)ﻗﺴﻄﻨﻄﯿﻦ( اﻣﭙﺮاﻃﻮر ‪ ٣٣٧ -٣٠٦‬م دﻳﻦ ﻣﺴﯿﺢ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﻳﻦ رﺳـﻤﻲ‬

‫‪et‬‬

‫روم ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ و در ﺳﺎل ‪ ٣١٣‬در ﺷﮫﺮ ﻣﯿﻼن‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎن آزادي دﻳﻦ را ﺻـﺎدر ﻛـﺮد‪ .‬او ﺧـﻮد‬

‫‪.K‬‬

‫در ﺳﺎل ‪ ٣٢٣‬ﺑﻪ دﻳﻦ ﻣﺴﯿﺢ ﮔﺮوﻳﺪ و ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ اﻣﭙﺮاﻃﻮري را ﺑﻪ ﺑﯿﺰاﻧﺲ ﻛﻪ ﺑـﻪ ﻧـﺎم او‬ ‫ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﯿﻪ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﺷﺪ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮد)‪ ٣٣٠‬م(‪ ،‬و اﻣﭙﺮاﻃﻮري روم ﺷﺮﻗﻲ را در آﺳـﯿﺎي‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺻﻐﯿﺮ)ﺗﺮﻛﯿﻪ ﻓﻌﻠﻲ(ﺗﺸﻜﯿﻞ داد‪.‬‬

‫ﻣﺸﮫﻮر اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻨﺴﺘﺎﻧﺘﯿﻦ ﭘﺲ از ﻗﺒﻮل دﻳﺎﻧـﺖ ﻣﺴـﯿﺢ ﺑـﻪ زﻳـﺎرت اورﺷـﻠﯿﻢ رﻓـﺖ‬

‫‪w‬‬

‫زﻳﺮا در آن زﻣﺎن ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﺒﺮ ﻣﺴﯿﺢ در اورﺷﻠﯿﻢ اﺳـﺖ‪ .‬او ﭘـﺲ از زﻳـﺎرت‬ ‫اورﺷﻠﯿﻢ‪ ،‬ﺑﺮ روي ﺑﯿﺖ اﻟﻠﺤﻢ ﻛﻪ زادﮔﺎه ﻣﺴﯿﺢ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻠﯿﺴﺎي ﺑﯿﺖ اﻟﻠﺤﻢ و ﻛﻠﯿﺴﺎي‬ ‫ﻗﻤﺎﻣﻪ را در ﺟـﻮار اورﺷـﻠﯿﻢ ﺑﻨـﺎ ﻧﻤـﻮد‪ .‬ﻣـﻲﮔﻮﻳﻨـﺪ‪ ،‬ﻣـﺎدر ﻛﻨﺴـﺘﺎﻧﺘﯿﻦ ﻣﻠﻜـﻪ ھﻠـﻦ ﻳـﺎ‬ ‫ھﯿﻼﻧﻪ‪ ،‬در ﺳﻦ ﭘﯿﺮي ﺑﻪ زﻳﺎرت اورﺷﻠﯿﻢ رﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ھﻠﻦ و ﺑـﺎ ﻛﻤـﻚ ﻛﺸﯿﺸـﺎن‬ ‫ﭼﻮﺑﻪ داري ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﺴﯿﺢ را ﺑﺎ آن ﻣﺼـﻠﻮب ﺳـﺎﺧﺘﻪاﻧـﺪ و در وﻳﺮاﻧـﻲ ﻣﻌﺎﺑـﺪ در‬ ‫زﻳﺮ ﺧﺎك ﻣﺪﻓﻮن ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬از زﻳﺮ ﺧﺎك ﺑﯿﺮون آوردﻧـﺪ‪ .‬ﭘـﺲ از در آوردن آن از زﻳـﺮ ﺧـﺎك‬ ‫آن را ﺗﻤﯿﺰ ﻛﺮدﻧﺪ و در ﻣﯿﺎن ﺗـﺎﺑﻮت زرﻳﻨـﻲ ﻗـﺮار دادﻧـﺪ و در ﻛﻠﯿﺴـﺎي ﻗﻤﺎﻣـﻪ)ﻗﯿﺎﻣﺖ(‬ ‫ﺟﺎي دادﻧﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫آﻣﺪن ھﻠﻦ ﺑﻪ اورﺷﻠﯿﻢ و ﻳﺎﻓﺘﻦ ﭼﻠﯿﭙﺎ در زﻳﺮ ﺧﺮوارھﺎ ﺧﺎك و ﮔﻞ ﭘﺲ از ﺳﯿﺼﺪ ﺳـﺎل‬ ‫و ﻣﻌﺠﺰاﺗﻲ ﻛﻪ از آن ﺻﻠﯿﺐ ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﯿﻮﺳـﺖ‪ ،‬از ﻃـﺮف ﺑﺴـﯿﺎري از ﻣﻮرﺧـﺎن ﺗﻜـﺬﻳﺐ‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ زﻳﺮا آﻣﺪن ﭘﯿﺮزﻧﻲ ھﺸﺘﺎد ﺳﺎﻟﻪ و ﻓﺮﺗﻮت ﺑـﺪآﻧﺠﺎ و آﻧﮕـﺎه ﻳـﺎﻓﺘﻦ ﺻـﻠﯿﺐ و‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻻي ﻛﻮه رﻓﺘﻦ و ﺧﻮد را ﻣﻠﻜﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮدن و ھﺰاران ﺷﺎخ و ﺑﺮگ دﻳﮕـﺮ ﻛـﻪ‬ ‫ﺑﻪ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن دادهاﻧﺪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻮد ﻛﻨﺴﺘﺎﻧﺘﯿﻦ ﻣﺮدي ﺑﺴﯿﺎر ﺳﻔﺎك و ﺑﯿﺮﺣﻢ و ﺧﻮﻧﺨﻮار ﺑﻮد ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛـﻪ در ﻛﺸـﺘﻦ‬ ‫زن و ﻓﺮزﻧــﺪان و ﺣﺘــﻲ ﺑــﺮادران ﺧــﻮد اﺑــﺎ ﻧﻜــﺮد‪ .‬او ﺧــﻮد در آﻏــﺎز ﺑــﻪ ﺧــﺪاﻳﺎن ﻣﺘﻌــﺪد و‬ ‫ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺧﺪاي آﻓﺘﺎب اﻳﻤﺎن داﺷﺖ‪ ،‬وﻟـﻲ در اواﺧـﺮ ﻋﻤـﺮش ﭘـﺲ از ﺳـﺎﻟﮫﺎ ﻛﺸـﺘﺎر‬ ‫وﺣﺸﯿﺎﻧﻪ و ﺑﯿﺮﺣﻤﺎﻧﻪ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻣﺴﯿﺤﯿﺖ ﮔﺮوﻳﺪ در اواﺧﺮ ﻋﻤﺮ ﺑﻪ ﻟﻘﺐ ﻣﻘﺪس ﻣﻠﻘـﺐ‬

‫‪m‬‬

‫و ﺷﺄن و ﻣﻘﺎﻣﻲ ھﻤﺪوش اﺳـﻘﻒ و ﻛـﺎھﻦ ﺑـﺰرگ ﻳﺎﻓـﺖ‪ .‬ﻣﺴـﺎﻓﺮت ھﻠـﻦ ﻳـﺎ ﺑـﺎﻧﻮي‬

‫‪co‬‬

‫ﻣﻘﺪس ﺑﻪ اورﺷﻠﯿﻢ درﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﺎ ﻧﺎدرﺳﺖ‪ ،‬و اﻳﻦ داﺳﺘﺎن ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻳـﺎ‬

‫‪e.‬‬

‫ﺧﯿﺮ ﺑﻪ ھﺮ ﺗﻘﺪﻳﺮ‪ ،‬از زﻣﺎن ﭘﺬﻳﺮش دﻳﻦ ﻣﺴـﯿﺢ ﺗﻮﺳـﻂ ﻛﻨﺴـﺘﺎﻧﺘﯿﻦ در روم‪ ،‬ﺑـﻪ ﺷـﮫﺮ‬ ‫و‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫اورﺷﻠﯿﻢ و ﻣﻌﺎﺑﺪ آن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ از آن‪ ،‬اﻳﻦ ﺷﮫﺮ روي آﺑﺎداﻧﻲ ﺑﻪ ﺧﻮد دﻳﺪ‬

‫‪et‬‬

‫‪١٦٧‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪..................................... .......................................................................‬‬ ‫ﻛﻠﯿﺴﺎھﺎي ﻣﺘﻌﺪد در آﻧﺠﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬و دوﺑﺎره اورﺷﻠﯿﻢ ﺑﻪ دﺳﺖ روﻣﯿﺎن اﻓﺘﺎد‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺮﻛﺰﻳﺘﻲ ﺑﺮاي ﻳﮫﻮدﻳـﺎن ﺑـﻮد از آن ﭘـﺲ‪ ،‬ﻣﺮﻛـﺰ ﻣـﺬھﺐ‬ ‫ﻣﺴﯿﺤﯿﺖ ﻧﯿﺰ ﮔﺮدﻳﺪ و ﻳﮫﻮدﻳﺎن ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫از ﺳﺎل ‪ ١٣٥‬ﻣﯿﻼدي ﺗﺎ ﻣﺪت ﺑﯿﺶ از ﭘﻨﺞ ﻗﺮن ﺑﻌﺪ از آن‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺗﻌﺪاد ‪ ٥٩‬ﻧﻔـﺮ ﻳﮫـﻮدي‬ ‫در ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫روﻣﯿﮫﺎ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﻪ ﻣـﺪت ﭼﮫـﺎر ﻗـﺮن ﺑـﺮ ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ ﺗﺴـﻠﻂ داﺷـﺘﻨﺪ؛ در آن ﻣﻨﻄﻘـﻪ‪،‬‬ ‫ﻛﻠﯿﺴﺎھﺎي ﻣﺘﻌﺪد و دﻳﺮھﺎ و ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﺎﻧﻪھﺎي زﻳﺎدي ﺑﺮاي زوار اﻳﺠﺎد ﻛﺮدﻧـﺪ‪ ،‬ﺑﻄـﻮري‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺷﮫﺮ ﻋﻤﺮان و آﺑﺎداﻧﻲ ﺧﻮد را ﺑﺎز ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫واﻧﺪاﻟﮫﺎ‪ :‬و اﻧﺪالھﺎ اﻗﻮاﻣﻲ از ﻧﮋاد ژرﻣﻦ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در اواﺋﻞ ﻗﺮن ﭘﻨﺠﻢ ﻣﯿﻼدي ﺑﺮ ﺿـﺪ‬ ‫روم ﻗﯿﺎم ﻛﺮدﻧﺪ و ﭘﺲ از ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﮔﺎل)ﻓﺮاﻧﺴـﻪ(و اﺳـﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑـﻪ ﺳـﻮي اﻓﺮﻳﻘـﺎ ﺣﺮﻛـﺖ‬ ‫ﻛﺮدﻧــﺪ و ﺗﻤــﺎم ﻣﺴــﯿﺤﯿﺎن ﻣﻘــﯿﻢ ﺳــﺮزﻣﯿﻦھــﺎي اﻓﺮﻳﻘــﺎ را از آﻧﺠــﺎ ﺑﯿــﺮون راﻧﺪﻧــﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻣﺴﯿﺤﯿﺎن راﻧﺪه ﺷﺪه از اﻓﺮﻳﻘﺎ ﺑﻪ ﻃﺮف ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﺳﺮازﻳﺮ ﺷﺪﻧﺪ و در آﻧﺠﺎ ﺳﻜﻨﺎ‬ ‫ﮔﺰﻳﺪﻧــﺪ‪ .‬ﺑــﺎ ﻛﺜــﺮت ﺟﻤﻌﯿــﺖ ﻣــﺆﻣﻦ‪ ،‬ژوﺳــﺘﻨﯿﻦ ﻳــﺎ ژوﺳﺘﻨﯿﺎﻧﻮس)ﻳﻮﺳــﺘﻲ ﻧﯿــﺎﻧﻮس(‬ ‫اﻣﭙﺮاﻃﻮر روم ﺷﺮﻗﻲ ﻧﯿﺰ ﻛﻠﯿﺴـﺎھﺎ و ﻧﻤﺎزﺧﺎﻧـﻪھـﺎي زﻳـﺎدي را در ﺑﯿـﺖ اﻟﻤﻘـﺪس ﺑﻨـﺎ‬ ‫ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫و اﻧﺪالھﺎ ﻧﯿﺰ در ﺳﺎل ‪ ٥٣٤‬ﻣﯿﻼدي ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﺳﺮدار روﻣﻲ ﺑـﻪ ﻧـﺎم»ﭘﻠﯿـﺰر« ﺗﺎروﻣـﺎر‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ و ﻏﻨﺎﺋﻢ ﻓﺮاواﻧﻲ از اﻳﺸﺎن ﺑﻪ دﺳﺖ روﻣﻲھﺎ اﻓﺘﺎد‪ .‬ﺑﻌﺪھﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻏﻨﺎﺋﻢ ھﻤﺎﻧﮫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﯿﺘﻮس در ﺳﺎل ‪ ٧٠‬ﻣﯿﻼدي در ھﻨﮕﺎم ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ اورﺷﻠﯿﻢ‬ ‫ﺑﻪ ﻏﺎرت ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﺗﻮﺳﻂ و اﻧﺪالھﺎ ﺑﻪ اﻓﺮﻳﻘﺎ رﻓﺘﻪ ﺑـﻮد‪ .‬ﭘﻠﯿـﺰر آﻧﮫـﺎ را ﺑـﻪ اﻣﭙﺮاﻃـﻮر‬ ‫ژوﺳﺘﻨﯿﻦ ﺗﺤﻮﻳﻞ داد‪ ،‬اﻣﺎ اﻣﭙﺮاﻃﻮر ﺑﻪ ﺟﺎي ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪن اﻣﻮال ﺑﻪ ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس آﻧﮫـﺎ را‬

‫‪m‬‬

‫ﺑﻪ ﻛﻠﯿﺴﺎي ﻗﯿﺎﻣﺖ ﺑﺨﺸﯿﺪ و ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺒﺐ ﺧﺸﻢ ﺳﺎﻛﻨﺎن ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ را ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺖ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫روم ﺷﺮﻗﻲ‪ :‬ﺑﺴﺒﺐ ﻧﻔﻮذ روم ﺷـﺮﻗﻲ ﺑـﺮ ﻗـﺪس ﭘـﺲ از رو ﺑـﻪ ﺿـﻌﻒ ﮔﺬاﺷـﺘﻦ روم‬

‫‪e.‬‬

‫ﻏﺮﺑﻲ‪ ،‬ﻻزم ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ روم ﺷﺮﻗﻲ را ﺑﺸﻨﺎﺳﯿﻢ‪.‬‬

‫‪lin‬‬

‫روم ﻏﺮﺑﻲ)ﻳﻌﻨﻲ اﻳﺘﺎﻟﯿﺎي اﻣﺮوز(‪ ،‬ﻳﻜـﻲ از ﻗـﺪرﺗﮫﺎي ﺑـﺰرگ دﻧﯿـﺎي ﻗـﺪﻳﻢ‪ ،‬و رم ﺷـﮫﺮ‬ ‫اﻓﺘﺨﺎرات‪ ،‬ﭘﯿﺮوزﻳﮫﺎ و ھﻨﺮھﺎ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﭙﺮاﻃﻮران ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪي ﺑﺮ اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﺣﻜـﻢ راﻧﺪﻧـﺪ‬

‫‪ab‬‬

‫و در ﭘﻨﺎه ﻗﺪرت ﻣﻄﻠﻘﻪ‪ -‬ﻛﻪ ﮔﺎه ﻣﻘﺎم ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺧـﺪاﻳﻲ ﻣـﻲرﺳـﺎﻧﺪﻧﺪ‪ -‬ﻓﺠـﺎﻳﻊ و‬ ‫ﻣﯿﺪان ﮔﻼدﻳﺎﺗﻮرھﺎ و ﻛﻠﻮﺳﻮﺋﻮم]‪[٢٦‬ﻛﻪ ﺑﺮدﮔﺎن را‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪١٦٨‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫وﺣﺸﯿﮕﺮﻳﮫﺎي ﻓﺮاواﻧﻲ را ﺑﻪ وﺟﻮد آوردﻧﺪ‪ .‬ھﻨﻮز در ﺷﮫﺮ ﺗـﺎرﻳﺨﻲ روم‪ ،‬آﺛـﺎر و ﺑﻘﺎﻳـﺎي‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪w‬‬

‫در آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﺟﺎن ھﻢ ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ و از ﺗﻜﻪ ﭘﺎره ﺷﺪن آﻧﮫﺎ ﻟﺬت ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ و ﻳﺎ ﺑﺮدﮔﺎن و‬ ‫اﺳﯿﺮان را ﺑﺎ ﺣﯿﻮاﻧﺎت وﺣﺸﻲ ﺑـﻪ ﺟﻨـﮓ وا ﻣـﻲداﺷـﺘﻨﺪ و از رﻳﺨﺘـﻪ ﺷـﺪن ﺧـﻮن آن‬ ‫ﺑﯿﮕﻨﺎھﺎن ﺳﺮﻣﺴﺖ ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ وﺟﻮد دارد ﺑﻪ ھﻤﯿﻦ دﻟﯿـﻞ ﻛﻠﻮﺳـﻮﺋﻮم ﻳـﺎ آﻣﻔـﻲ ﺗـﺂﺗﺮ‬ ‫ﻛﻠﯿﺰه ﺧﻮد ﺑﻪ ﺗﻨﮫﺎﻳﻲ ﻧﻤﻮداري از آﺛﺎر ﻇﻠﻢ و ﺷﻘﺎوت و ﺑﯿﺮﺣﻤﻲ اﻣﭙﺮاﻃﻮران ﺧﻮﻧﺨـﻮار‬ ‫روم ﻗﺪﻳﻢ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﻳﺎزدھﻢ ﻣﺎه ﻣﻪ ‪ ٣٣٠‬ﻣﯿﻼدي‪ ،‬ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ اﻣﭙﺮاﻃﻮري روم در ﺷﮫﺮ »ﻛﻨﺴﺘﺎﻧﺘﻲﻧﻮﭘـﻞ«‬ ‫ﻳــﺎ ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﯿﻪ)اﺳــﻼﻣﺒﻮل( ﺗﺄﺳــﯿﺲ ﮔﺮدﻳــﺪ ﻛــﻪ ﺗــﺎ ﻣــﺪت ﻳﻜﮫــﺰار ﺳــﺎل در ﻣﯿــﺎن‬ ‫ﺷﮫﺮھﺎي ﺟﮫﺎن از ﻟﺤﺎظ ﻋﻈﻤﺖ و زﻳﺒﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻣﻘﺎم اول را داﺷﺖ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﻛﻪ ﺟﺰ از ﻟﺤﺎظ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﻳﻲ از ﺗﻤﺎم ﺟﮫﺎت دﻳﮕﺮ ﻧﻮ ﺑـﻮد‪ ،‬رﺳـﻤﺎ‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺎم ﻛﻨﺴﺘﺎﻧﺘﯿﻦ اﻣﭙﺮاﻃﻮر روم ﻧﺎﻣﯿﺪه ﺷـﺪ و ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﭘﺎﻳﺘﺨـﺖ دﻧﯿـﺎي ﻣﺴـﯿﺤﯿﺖ‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻋﻠﻠﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﻛﻨﺴﺘﺎﻧﺘﯿﻦ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﮫﺮ‬ ‫ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬آن ﺑﻮد ﻛﻪ وي اﺣﺴﺎس ﻣـﻲﻛـﺮد در ﻣﺤـﯿﻂ ﻧـﻮ ﺑﮫﺘـﺮ ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ رﺷـﺘﻪ‬ ‫اﺗﺤﺎد ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻣﺴﯿﺤﯿﺖ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﺗﺄﺳﯿﺲ ﺷﮫﺮي ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﻛﻨﺴـﺘﺎﻧﺘﯿﻦ‬ ‫ﻧﻪ ﻓﻘﻂ اﻣﭙﺮاﻃﻮري روم را دو ﺑﺨﺶ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻳﻚ ﭘﯿﺶ آﻣﺪ ﺟﺪﻳـﺪ دﻳﮕـﺮ ﺷـﺪ‬ ‫ﻛﻪ از ﻟﺤﺎظ اھﻤﯿﺖ ﻛﻤﺘﺮ از ﺗﻘﺴﯿﻢ اﻣﭙﺮاﻃﻮري روم ﻧﺒـﻮد‪ .‬ﭘـﯿﺶ آﻣـﺪ ﺟﺪﻳـﺪ ﻳﻜـﻲ آن‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺴﯿﺤﯿﺖ ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺬھﺐ رﺳﻤﻲ اﻣﭙﺮاﻃﻮري روم ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ در‬ ‫آن زﻣﺎن دو ﺧﻄﺮ ﺑﺰرگ اﻣﭙﺮاﻃﻮري روم را ﺗﮫﺪﻳﺪ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻳﻜﻲ ھﺠﻮم ﻗﺒﺎﻳﻞ وﺣﺸـﻲ‬

‫‪m‬‬

‫اروﭘﺎ ﺑﻪ روم و دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺧﻄﺮي ﻛﻪ از ﻧﺎﺣﯿﻪ ھﻤﺴﺎﻳﻪ ﭘﺮ ﻗﺪرت ﺷﺮﻗﻲ ﻳﻌﻨﻲ اﻳﺮان ﻛـﻪ از‬

‫‪co‬‬

‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻛﺸﻮرھﺎي ﻣﺘﻤﺪن و ﺷﺮﻗﻲ آن زﻣﺎن ﺑﻮد‪ ،‬وﺟﻮد داﺷﺖ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﺷﺎھﻨﺸــﺎھﺎن اﻳــﺮان ﭘﯿﻮﺳــﺘﻪ ﺑــﺎ روم ﺑــﻪ دﻟﯿــﻞ اﻳﻨﻜــﻪ ﺗﻤــﺎم ﻳــﺎ ﻗﺴــﻤﺖ ﻋﻤــﺪهاي از‬

‫‪lin‬‬

‫ﺟﻤﻌﯿــﺖ و ﮔﻨﺠﯿﻨــﻪ و ذﺧــﺎﻳﺮ ﺛــﺮوت اﻣﭙﺮاﻃــﻮري روم در ﻣﺸــﺮق زﻣــﯿﻦ ﻣﺘﻤﺮﻛــﺰ ﺑــﻮد و‬ ‫اﻣﭙﺮاﻃﻮران روم ﻋﻼﻗﻪ زﻳﺎدي ﺑﻪ ﺣﻔـﻆ آﻧﮫـﺎ و ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﻗـﺪرت ﺧـﻮد داﺷـﺘﻨﺪ در ﺟﻨـﮓ‬

‫‪ab‬‬

‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻗﺒﻞ از ﻛﻨﺴﺘﺎﻧﺘﯿﻦ‪ ،‬دﻳﻮ ﻛﻠﺴﯿﻦ]‪[٢٧‬ﻗﺼﺪ ﺗﻘﺴﯿﻢ روم را داﺷﺖ ﭼﺮا ﻛﻪ ﺷـﮫﺮ‬

‫‪et‬‬

‫روم ﻣﺪﺗﮫﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ آوازه ﺑﻠﻨﺪ ﻧﺎﻣﻲ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ اﻣﭙﺮاﻃﻮري را از دﺳﺖ داده ﺑﻮد و ﻣﺠﻠـﺲ‬

‫‪.K‬‬

‫ﺳﻨﺎ و ﻣﺮدم آن دﻳﮕﺮ ﻧﻔﻮذ و ﻗﺪرﺗﻲ در اﻣﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺤﻞ ﭘﺎﻳﺘﺨـﺖ ﺟﺪﻳـﺪ ﺗﺼـﻤﯿﻤﻲ ﻋﺎﻗﻼﻧـﻪ ﺑـﻮد‪ ،‬زﻳـﺮا ﭘﺎﻳﺘﺨـﺖ ﺟﺪﻳـﺪ در‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻛﺮاﻧﻪ ﺗﻨﮕﻪ ﺑﻮﺳﻔﻮر)‪ ،[٢٨](١‬ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺑﺴﯿﺎر ﺧﻮﺑﻲ داﺷﺖ و ﻣﺘﺠﺎوز از ھﺰار‬

‫‪w‬‬

‫)‪Bosfor. (١‬‬

‫‪١٦٩‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺳﺎل ﭘﯿﺶ از آﻧﻜﻪ روم ﺷﺮﻗﻲ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﺷﻮد ﺑﻪ ﻧﺎم ﺑﻮزاﻧﺘﯿﻮن ﻳﺎ ﺑﯿـﺰاﻧﺲ]‪ [٢٩‬ﺷـﮫﺮت‬ ‫ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد و دول ﻣﺘﺤﺪه ﻳﻮﻧﺎن ھﻤﻮاره ﺑﺮ آن ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ داﻣﻨﻪ ﺗﺴﻠﻂ و اﻗﺘﺪار ﺧـﻮد را ﺑـﺮ‬ ‫آن ﺑﮕﺴﺘﺮاﻧﻨﺪ‪ .‬در ﺷﻤﺎل اﻳﻦ ﺷﮫﺮ»دﻣﺎﻏﻪ ﻃﻼﻳﻲ«ﻛـﻪ ﻳـﻚ ﻟﻨﮕﺮﮔـﺎه ﻃﺒﯿﻌـﻲ ﺑﺴـﯿﺎر‬ ‫ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ در ﻣﻌﺒﺮ ﺑﺎرﻳﻚ ﺑﯿﻦ آﺳﯿﺎ و اروﭘﺎ ﻗﺮار دارد‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ھﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ھﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﺷﮫﺮ رم‪ ،‬در اﻳﻦ ﺷﮫﺮ‪ ،‬ﻣﺸﺮف ﺑﺮ ﺗﻨﮕﻪ ﺑﻮﺳﻔﻮر اﺳﺖ ﻛـﻪ‬ ‫از درﻳﺎي ﺳﯿﺎه ﺗﺎ درﻳﺎي ﻣﺮﻣﺮه ﻛﺸﯿﺪه ﺷﺪه و از آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ھﻠﺴﭙﻮﻧﺖ و از ھﻠﺴـﭙﻮﻧﺖ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪ اﻣﺘﺪاد ﻳﺎﻓﺘـﻪ و ﻣﻨﻈـﺮهاي ﺑﺴـﯿﺎر ﻃﺒﯿﻌـﻲ ﺑـﺮاي اﻳـﻦ ﺷـﮫﺮ ﺑﻮﺟـﻮد آورده‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫روم ﺟﺪﻳﺪ ﻳﻚ ﻣﺮﻛﺰ ﻧﻈﺎﻣﻲ و ﺗﺠﺎري ﻋﻤﺪه ﺑﺮاي اﻣﭙﺮاﻃـﻮري روم ﺑـﻮد‪ .‬اﻳـﻦ ﺷـﮫﺮ ﻧـﻪ‬ ‫ﺗﻨﮫﺎ از ﻟﺤﺎظ ﺳﯿﺎﺳﻲ و ﺗﺠﺎرﺗﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي ﺷﮫﺮت ﻳﺎﻓﺖ ﺑﻠﻜﻪ از ﺟﮫﺖ ﻣﺬھﺒﻲ ﻧﯿـﺰ‬ ‫ﺑﻪ ﺷﮫﺮت رﺳﯿﺪ؛ زﻳ ﺮا ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﺧﺘﻼﻓـﺎت ﺳﯿﺎﺳـﻲ و ﺑـﺮ اﺛـﺮ اﻳﺠـﺎد ﺷـﻜﺎف ﺑـﯿﻦ دو‬ ‫ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ اﻣﭙﺮاﺗﻮري‪ ،‬اﺧﺘﻼﻓﺎت ﻣﺬھﺒﻲ ﻧﯿﺰ ﭘﯿﺶ آﻣـﺪ و ﺳـﺮاﻧﺠﺎم ﻣﺴـﯿﺤﯿﺖ را ﺑـﻪ دو‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺧﺎوري و ﺑﺎﺧﺘﺮي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﺮاي ھﻤﯿﺸﻪ ﻣﺤﻔﻮظ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫اﻣﭙﺮاﻃﻮري روم ﺷﺮﻗﻲ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ از آن ﻟﺤﺎظ ﻛﻪ وارث ﺗﻤﺪن ﻛﮫـﻦ روم ﺑـﻮد‪ ،‬اﻋﺘﺒـﺎر و‬

‫‪co‬‬

‫ﻧﻔﻮذ ﺑﺴﯿﺎر داﺷﺖ‪ .‬روم ﺷﺮﻗﻲ ھﻢ ﻗﻮاﻧﯿﻦ روم را ﺣﻔﻆ ﻛﺮد و ھﻢ ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ ﻗـﻮاﻧﯿﻦ‬ ‫ﮔﺴﺘﺮش زﺑﺎن ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﻧﯿﺰ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﻧﻮﻳﻨﻲ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ اﻣﭙﺮاﺗﻮر ژوﺳﺘﻨﯿﻦ ﺑﻪ وﺟﻮد آورد‪ .‬و ﺣﺘﻲ ﻣﺮﻛﺰ ادﺑﯿـﺎت و ھﻨـﺮ و ﻋﻠـﻢ و‬ ‫ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﯿﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ ھﺠﻮمھﺎي ﻓﺮاوان اﻗﻮام ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺎﻳﺪاري ﻛﺮد و ﺑﺮ ﭘﺎي اﻳﺴﺘﺎد در‬

‫‪ab‬‬

‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﻤﻼت»آوارھﺎ«ﺳﺎل ‪ .٦٢٧‬م و ھﺠﻮم»ﺳﺎراﺳـﻦھـﺎ«]‪[٣٠‬در ﺳـﺎﻟﮫﺎي ‪ ٦٧٣‬ﺗـﺎ‬

‫‪et‬‬

‫‪ ٦٧٧‬و ﻧﯿﺰ ‪ ٧١٨‬و ﺣﻤﻼت ﺑﻠﻐﺎرھﺎ در ‪ ٨١٣‬و ‪ ٩١٣‬ﻛﺎﻣﻼ اﻳﺴﺘﺎدﮔﻲ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﯿﻪ در ﭼﮫﺎرﻣﯿﻦ دوره ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺻﻠﯿﺒﻲ در ﺳـﺎل ‪ ١٢٠٤‬ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﻧﯿﺮوھـﺎي‬ ‫ﺻﻠﯿﺒﻲ اﻓﺘﺎد‪ ،‬وﻟﻲ ﻳﻮﻧﺎﻧﯿﺎن در ﺳـﺎل ‪ ١٢٦١‬ﻳﻌﻨـﻲ ﭘـﺲ از ﭘﻨﺠـﺎه و ھﻔـﺖ ﺳـﺎل آﻧـﺮا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻣﺘﺼﺮف ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫»ﺗﺮﻛﺎن ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﻳﻜﺒﺎر در ﺳـﺎل ‪ ١٤٢٢‬ﻗﺼـﺪ ﺗﺼـﺮف ﻗﺴـﻄﻨﻄﻨﯿﻪ ﻛﺮدﻧـﺪ وﻟـﻲ ﻣﻮﻓـﻖ‬

‫‪w‬‬

‫ﻧﺸﺪﻧﺪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺤﻤﺪ ﻓﺎﺗﺢ در ﺳﺎل ‪ ١٤٥٣‬اﻳﻦ ﺷﮫﺮ را ﺗﺼﺮف و اﻣﭙﺮاﺗﻮري‬ ‫روم ﺷﺮﻗﻲ را ﻣﻨﻘﺮض ﺳﺎﺧﺖ‪(١)«.‬‬ ‫)‪ .(١‬وﻳﻠﯿﺎم‪ .‬دوﻳﺖ‪ .‬ﺣﻮادث ﺑﺰرگ ﺗـﺎرﻳﺦ‪ .‬ﺗﺮﺟﻤـﻪ رﺿـﺎ اﻣﯿﻨـﻲ‪) .‬ﺗﮫـﺮان‪،‬‬ ‫ﺣﺎﻓﻆ‪ .(١٣٤١ ،‬ص‪٤٢ -٤٠‬‬

‫‪١٧٠‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺟﻨﮕﮫﺎي اﻳﺮان و روم ﺷﺮﻗﻲ‬ ‫ﻗﺒــﻞ از اﻳﻨﻜــﻪ ھﺮﻣــﺰ ﭼﮫــﺎرم)‪ .٥٩٠ -٥٧٨‬م(ﻓﺮزﻧــﺪ ﺧﺴــﺮو اول اﻧﻮﺷــﯿﺮوان ﺳﺎﺳــﺎﻧﻲ‬ ‫ﺟﺎﻧﺸﯿﻦ ﭘﺪر ﺷﻮد‪ ،‬ﺟﻨﮕﮫﺎﻳﻲ ﺑﯿﻦ اﻳﺮان و ﺑﯿﺰاﻧﺲ در ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛـﻪ در ﻋﺼـﺮ ﺧﺴـﺮو‬ ‫اﻧﻮﺷﯿﺮوان ﻣﻲرﻓﺖ ﺗﺎ ﺻﻠﺤﻲ ﭘﺎﻳﺪار ﺑﯿﻦ دو اﻣﭙﺮاﻃﻮري ﺑﺮ ﻗﺮار ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ روي ﻛﺎر آﻣﺪن ھﺮﻣـﺰ ﭼﮫـﺎرم ﺑـﻪ ﺟﺎﻧﺸـﯿﻨﻲ اﻧﻮﺷـﯿﺮوان ﻛـﻪ در ﺣﻘﯿﻘـﺖ ﻣـﺮدي ﺑـﺎ‬ ‫ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﺑﺎ ﻛﻔﺎﻳﺖ ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﻮرﺷﮫﺎﻳﻲ از ھﺮ ﺳﻮ داﻣﻦ زده ﺷﺪ‪ .‬ھﺮﻣﺰ از ﻗـﺪرت و ﻧﻔـﻮذ‬ ‫اﺷﺮاف در درﺑﺎر ﻛﺎﺳﺖ و ﻧﻔﻮذ ﻣﻮﺑـﺪان و روﺣـﺎﻧﯿﻮن زردﺷـﺘﻲ را ﻛـﻢ ﻛـﺮد‪ .‬او رﻗﯿﺒـﺎن‬ ‫ﺧﻮد را از ﻣﯿﺎن ﺑﺮداﺷﺖ و ﺣﺘﻲ ﭼﻨﺪ ﺑﺮادر ﺧﻮد را ﻛﺸﺖ و ﻛﻮر ﻛﺮد‪ .‬ھﻤﯿﻨﻄﻮر ﺑﺰرﮔﺎن‬

‫‪m‬‬

‫و دﺑﯿﺮان و وزﻳﺮان ﭘﺪرش را ﺑﻪ ﻗﺘـﻞ رﺳـﺎﻧﯿﺪ ﺑـﻪ ﻃـﻮري ﻛـﻪ ھﻤـﻪ اﻳـﻦ اﻋﻤـﺎل ﺑﺎﻋـﺚ‬

‫‪co‬‬

‫ﻋﻜﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﺷﺪﻳﺪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻧﺶ ﻋﻠﯿﻪ او ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ھﺮﻣﺰ ﺑﺎ ﻛﻮﺗﺎه ﻛﺮدن دﺳﺖ درﺑﺎرﻳﺎن و اﺷﺮاف و ﻓﺌﻮدالھﺎي ﺑﺰرگ و زﻣﯿﻨﺪاران از ﺳـﺮ‬

‫‪e.‬‬

‫ﻣﺮدم‪ ،‬ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻃﺒﻘﺎت ﭘﺎﺋﯿﻦ اﺟﺘﻤﺎع و زﺣﻤﺘﻜﺸـﺎن ﻧﺰدﻳـﻚ ﺳـﺎﺧﺖ‪ .‬او ﺑـﺎ اﻳﻨﻜـﻪ از‬

‫‪lin‬‬

‫ﺳﻮي ﻃﺒﻘﺎت ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﺷﺪ اﻣﺎ‪ ،‬از ﻃﺮف اﺷـﺮاف و ﻣﻮﺑـﺪان و درﺑﺎرﻳـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ‬

‫‪ab‬‬

‫ﻣﻄــﺮود ﺷــﺪه ﺑﻮدﻧــﺪ و در ﭘــﻲ ﻓﺮﺻــﺖ ﺑــﺮاي اذﻳــﺖ و آزارش ﺑﻮدﻧــﺪ ﺗﮫﺪﻳــﺪ ﻣــﻲﺷــﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻮرش ﺑﮫﺮام ﭼﻮﺑﯿﻦ ﻛﻪ در ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺧﻮد ﺳـﺮدار ﻣﻘﺘـﺪر و ﺑـﺎ ﻧﻔـﻮذ دوره ﺧﺴـﺮو اول‬

‫‪et‬‬

‫ﺑﻮد‪ ،‬و ﻧﯿﺰ ﺗﺤﺮﻳﻚ زﻣﯿﻨﺪاران و ﻓﺌﻮداﻟﮫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ ھﻤﺮاه ﺑﺎ ﺷﻮرش ﺧﺰرھﺎ در ﺷﻤﺎل‪،‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﺗــﺮكھــﺎ از ﺷــﺮق‪ ،‬ھﭙﺘﺎﻟﯿــﺎن از ﺟﻨــﻮب و اﻋــﺮاب و ﻗﺒﺎﻳــﻞ ﻗﺤﻄــﺎن]‪ [٣١‬و ﻣﻌــﺎد ﺑــﻪ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪھﻲ ﻋﻤـﺮو آﺑـﻲ ﭼﺸـﻢ و ﻋﺒـﺎس اﻋـﻮج از ﺳـﻮي ﺻـﺤﺮاي ﻋﺮﺑﺴـﺘﺎن‪ ،‬ﻏـﺎرت‬ ‫ﺷﮫﺮھﺎ و روﺳﺘﺎھﺎي ﻧﺰدﻳـﻚ ﻓـﺮات و ﺣﻤﻠـﻪ ﺳـﺎوه ﺷـﺎه]‪[٣٢‬ﺧﺎﻗـﺎن ﺗـﺮك ﺑـﻪ ﻗﻠﻤـﺮو‬ ‫ﻓﺮاھﻢ‬

‫‪w‬‬

‫ﺷﺮﻗﻲ ﺷﺎھﻨﺸـﺎھﻲ ﺳﺎﺳـﺎﻧﻲ‪ ،‬ھﻤـﻪ و ھﻤـﻪ ﻣﻮﺟﺒـﺎت ﺿـﻌﻒ ﺣﻜﻮﻣـﺖ ھﺮﻣـﺰ را‬ ‫آورد‪ .‬از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ ژوﺳﺘﻨﯿﻦ دوم اﻣﭙﺮاﻃﻮر روم ﺷﺮﻗﻲ از ﻓﺮﺻﺖ اﺳـﺘﻔﺎده ﻛـﺮده در‬ ‫ﻧﻘﺾ ﻗﺮار داد ﺻﻠﺢ ﻣﻲﻛﻮﺷﯿﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ھﻨﮕـﺎم ﺷـﻮرش ﺑﮫـﺮام ﺑﺎﻋـﺚ ﺳـﻘﻮط ھﺮﻣـﺰ‬ ‫ﮔﺮدﻳﺪ‬ ‫و ﺑﻨﺪوي]‪[٣٣‬و ﺑﺴﻄﺎم داﻳﻲھﺎي ﺧﺴﺮوﭘﺮوﻳﺰ ﺗﺤﺮﻳﻜﺎت را ﺑﯿﺸﺘﺮ داﻣﻦ زدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﺴﺮوﭘﺮوﻳﺰ ﭘﺴﺮ ھﺮﻣﺰ ﻛﻪ از ﺳﻮي داﻳﻲھﺎي ﺧﻮد و ﺑﮫﺮام ﭼﻮﺑﯿﻦ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺷـﺪه ﺑـﻮد‬ ‫ادﻋﺎي ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻛﺮد و از ﺗﺮس ﺧﺸﻢ ھﺮﻣﺰ ﺑﻪ آذرﺑﺎﻳﺠﺎن ﮔﺮﻳﺨـﺖ‪ .‬ﺑﻨـﺪوي و ﺑﺴـﻄﺎم‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﭘﺲ از رھﺎﻳﻲ از ﺑﻨﺪ‪ ،‬ھﺮﻣﺰ را ﺧﻠﻊ و ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ را ﻛﻮر ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﮫﺮام ﻓﺎﺗﺤﺎﻧﻪ وارد‬ ‫ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺷﺪ و ﺧﺴﺮوﭘﺮوﻳﺰ ﺑﻪ روم ﺷﺮﻗﻲ ﮔﺮﻳﺨﺖ و از اﻣﭙﺮاﻃﻮر»ﻣﺎورﻳﻜﯿﻮس«‬ ‫‪١٧١‬‬ ‫‪......................................................................................... ...................‬‬ ‫ﻛﻤﻚ ﺧﻮاﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺪوي و ﺑﺴﻄﺎم در ﻓﺮار ﺧﺴـﺮوﭘﺮوﻳﺰ و ﻧﺠـﺎت او ﻛﻮﺷـﺶھـﺎ ﻛﺮدﻧـﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ ﺑـﻪ ھﻨﮕـﺎم‬ ‫ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺧﺴﺮو ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ و ﻧﺸﺴﺘﻦ ﺑﺮ ﺗﺨﺖ ﺳﻠﻄﻨﺖ ھﺮ دو داﻳﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻗﺘﻞ‬ ‫رﺳﺎﻧﯿﺪ‪.‬‬

‫‪m‬‬ ‫‪co‬‬ ‫‪lin‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﺧﺴﺮو ﭘﺮوﻳﺰ‬

‫در زﻣــﺎن ﺧﺴــﺮو دوم ﺳﺎﺳــﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺠــﺪدا ﻧــﺎﺋﺮه ﺟﻨــﮓ ﺑــﯿﻦ اﻳــﺮان و روم ﺷــﺮﻗﻲ ﻛــﻪ‬

‫‪ab‬‬

‫زﻣﺎﻧﻲ در ﺑﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ رﺳﯿﺪن ﺧﺴﺮوﭘﺮوﻳﺰ ﻛﻤﻚ ﻛﺮده ﺑﻮد ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﻮرﺧﺎﻧﻲ ﭼـﻮن‬ ‫اﺑﻦ ﻗﺘﯿﺒﻪ دﻳﻨﻮري]‪ ،[٣٤‬ﻳﻌﻘـﻮﺑﻲ و ﺛﻌـﺎﻟﺒﻲ]‪[٣٥‬درﺑـﺎره ﺣﻜﻮﻣـﺖ ﺧﺴـﺮوﭘﺮوﻳﺰ ﻣﻔﺼـﻼ‬

‫‪et‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ ﻳﺎد ﻛﺮدهاﻧﺪ ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﺷﺎھﻨﺎﻣﻪ ﻓﺮدوﺳﻲ اﻃﻼﻋﺎت ارزﻧﺪهاي در اﻳﻦ ﺑﺎره ﺑـﻪ‬

‫‪.K‬‬

‫دﺳﺖ ﻣﻲدھﺪ‪ .‬ﺧﺴﺮوﭘﺮوﻳﺰ در آﻏﺎز ﻛﺎر ﺧﻮد ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻜﺴﺖ ﺑﮫﺮام ﭼـﻮﺑﯿﻦ و ﻓـﺮار او‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﭘﺲ از آن ﻧﺒﺮد»زوﻓﺎر«در ﮔﺮﻓﺖ و ﺧﺎﻧﺪان ﺑﻨـﻲ ﻟﺨـﻢ]‪[٣٦‬در ﺣﯿـﺮه و ﻳﻤـﻦ ﻛـﻪ‬ ‫ﺧﻮد از دﺳﺖ ﻧﺸﺎﻧﺪﮔﺎن ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎن ﺑﻮدﻧﺪ و در اﻳﻦ ھﻨﮕﺎم ﺳـﺮ ﺑـﻪ ﻃﻐﯿـﺎن ﺑﺮداﺷـﺘﻪ‬

‫‪w‬‬

‫ﺑﻮدﻧﺪ از ﺑﯿﻦ رﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺧﺴﺮو دوم ﺗﻮاﻧﺴﺖ در ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎھﻲ ﺷﻮرشھﺎي داﺧﻠﻲ و ﻧﺎآراﻣﻲھﺎي ﻣﻮﺟﻮد در‬ ‫ﻛﺸﻮر را ﻓﺮو ﻧﺸﺎﻧﺪ‪ .‬او ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺎورﻳﻜﯿﻮس اﻣﭙﺮاﻃـﻮر روم ارادﺗـﻲ ﺧـﺎص داﺷـﺖ‪،‬‬ ‫اﻣﺎ ﻣﻘﺎرن اﻳﻦ اﺣﻮال ﺧﺒﺮ رﺳﯿﺪ ﻛﻪ در ﺑﯿﺰاﻧﺲ ﻧﺎآراﻣﻲ اﻳﺠـﺎد ﺷـﺪه و ﻣـﺎورﻳﻜﯿﻮس و‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪان او ﺗﻮﺳﻂ ﺗـﻮده ھـﺎي ﻣـﺮدم ﺑﯿـﺰاﻧﺲ و ﻧـﺎآراﻣﻲ اﻳﺠـﺎد ﺷـﺪه و ﻣـﺎورﻳﻜﯿﻮس و‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪان او ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻮدهھﺎي ﻣـﺮدم ﺑﯿـﺰاﻧﺲ و ارﺗـﺶ ﺷﻮرﺷـﻲ ﺑـﻪ ﻗﺘـﻞ رﺳـﯿﺪهاﻧـﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﺴﺮو ﻛﻪ در ﺻﺪد ﭼﻨﯿﻦ ﻓﺮﺻﺘﻲ ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ اﻣﺮ را ﺑﮫﺎﻧـﻪ ﻗـﺮار داد ﺗـﺎ ﺑﺘﻮاﻧـﺪ ﻣﻨﺎﺳـﺒﺎت‬ ‫ﺻﻠﺢ آﻣﯿﺰ را ﺑﺎ روم ﺷﺮﻗﻲ ﺑﺮھﻢ زﻧﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫وﺿــﻊ ﻧﺎﺑﺴــﺎﻣﺎن اﻣﭙﺮاﻃــﻮري ﺑﯿــﺰاﻧﺲ ﻛــﻪ در آن زﻣــﺎن ﺑــﺮ آﺳــﯿﺎي ﺻــﻐﯿﺮ‪ ،‬ﺳــﻮرﻳﻪ‪،‬‬ ‫ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ و ﻗﺪس ﻣﺴﻠﻂ ﺑﻮد‪ ،‬در ﺳﺎل ‪ ٦٠٤‬ﻣﯿﻼدي ﺑـﻪ اوج ﺧـﻮد رﺳـﯿﺪ‪ .‬ﺧﺴـﺮو از‬ ‫اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد و در اﻳﻦ ﺳﺎل ﺑﺎ اﻣﭙﺮاﻃﻮري روم ﺷﺮﻗﻲ وارد ﺟﻨﮓ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ ﭼﻮن ﺷـﺮح ﻛﺎﻣـﻞ ﺟﻨـﮓ ﺧﺴـﺮوﭘﺮوﻳﺰ ﺑـﺎ ﺑﯿـﺰاﻧﺲ و ﻋﻮاﻗـﺐ آن ﻣـﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻣـﺎ‬ ‫ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ از ذﻛﺮ آن ﺧﻮدداري ﻣﻲﻛﻨﯿﻢ و ﺑﻪ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در اﻳﻦ‬ ‫‪١٧٢‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺻﻔﺤﺎت اﺳﺖ اﻛﺘﻔﺎ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﯿﻢ‪(١) .‬‬

‫‪m‬‬

‫ﺧﺴﺮوﭘﺮوﻳﺰ ﺳﻪ ﺳﺮدار ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻏﺮب ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬ﻳﻜـﻲ ﺑﺴـﻮي ﻗﺴـﻄﻨﻄﻨﯿﻪ دﻳﮕـﺮي‬

‫‪co‬‬

‫ﺑﺮاي ﺗﺴﺨﯿﺮ ﺳﻮرﻳﻪ و ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ و ﺳـﻮﻣﻲ ﺑـﺮاي ﺗﺼـﺮف ﻣﺼـﺮ‪ .‬ﺳـﺮدار ﺧﺴـﺮوﭘﺮوﻳﺰ‬

‫‪e.‬‬

‫ﺑﺮاي ﺗﺴﺨﯿﺮ ﺳﻮرﻳﻪ و ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﻣﺮدي ﺑﻪ ﻧﺎم ﺷﮫﺮﺑﺮاز]‪[٣٧‬ﺑﻮد ﻛـﻪ او را ﻣﯿـﻮزان ﻧﯿـﺰ‬

‫‪lin‬‬

‫ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺑﯿﺰاﻧﺲ‪ ،‬از ﺳﺎل ‪ ٦٠٤‬در زﻣﺎن ﺧﺴﺮوﭘﺮوﻳﺰ ﺷـﺮوع و ﺗـﺎ ﺳـﺎل ‪٦٣٠‬‬ ‫ﻳﻌﻨﻲ زﻣﺎن ﭘﻮراﻧﺪﺧﺖ ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻃﻮل اﻧﺠﺎﻣﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫ھﺮ ﻗﻞ ﻳﺎ ھﺮاﻛﻠﻲ اﻣﭙﺮاﻃﻮر ﺟﺪﻳﺪ روم ﺷﺮﻗﻲ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺻﻠﺢ ﻛـﺮد‪ ،‬وﻟـﻲ ﺧﺴـﺮوﭘﺮوﻳﺰ‬

‫‪et‬‬

‫ﺗﻘﺎﺿﺎي او را ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺖ و ﺳﭙﺎھﯿﺎن اﻳﺮان ﺷﮫﺮھﺎي آﻧﺘﯿﺨـﻮ و ﺳـﺮزﻣﯿﻦھـﺎي ﺳـﻮرﻳﻪ‪،‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﻓﻨﯿﻘﯿــﻪ‪ ،‬ﻛﺎﭘﺎدوﻛﯿــﻪ‪ ،‬ارﻣﻨﺴــﺘﺎن و ﻓﻠﺴــﻄﯿﻦ را ﺗﺼــﺮف ﻛﺮدﻧــﺪ‪ ،‬و ﺑﺨــﺶ ﻋﻈﯿﻤــﻲ از‬ ‫ﻣﺴﺘﻤﻠﻜﺎت اﻣﭙﺮاﻃﻮري روم ﺷﺮﻗﻲ ﺑﺪﺳﺖ اﻳﺮان اﻓﺘﺎد)‪.(٢‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻓﺘﺢ اورﺷﻠﯿﻢ‬

‫در ﺳﺎل ‪ ٦١٤‬ﻣﯿﻼدي ﺳﭙﺎھﯿﺎن اﻳﺮان ﭘﺲ از ﺑﯿﺴﺖ روز ﻣﺤﺎﺻﺮه‪ ،‬ﺷﮫﺮ اورﺷـﻠﯿﻢ را‬ ‫ﺗﺼﺮف ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺎھﯿﺎن اﻳﺮان ﺑﻪ راھﻨﻤـﺎﻳﻲ ﻳﮫﻮدﻳـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ ﻣﺨﻔﯿﺎﻧـﻪ ﺑـﺎ ارﺗـﺶ اﻳـﺮان‬ ‫ھﻤﻜﺎري ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ وارد ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﺷﺪﻧﺪ و ﭘﺲ از ﻧﺒﺮد ﺳﺨﺘﻲ ﺷﮫﺮ را ﺗﺼـﺮف‬ ‫و ﻣﻌﺒـﺪ را ﻏـﺎرت ﻧﻤﻮدﻧــﺪ‪ .‬ﺷـﮫﺮ ﺑـﺮاز ﺑــﻪ ﻓﺮﻣـﺎن ﺧﺴـﺮوﭘﺮوﻳﺰ‪ ،‬ﺻــﻠﯿﺐ ﻣﻘـﺪس را ﻛــﻪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ﺣﻀﺮت ﻋﯿﺴﻲ را ﺑﺎ آن ﻣﺼﻠﻮب ﺳﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ از ﻛﻠﯿﺴﺎي ﻗﯿﺎﻣﺖ ﺑـﺮ ﮔﺮﻓـﺖ و‬ ‫ھﻤﺮاه ﺑﺎ ﻏﻨﺎﺋﻢ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ اﻳﺮان آورد‪ .‬ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﮫﺮ ﺑﺮاز ﻛﻠﯿﺴﺎي ﻗﯿﺎﻣﺖ را آﺗـﺶ زد‬ ‫و ﻣﻌﺒﺪ ﻣﻘﺪس را ﺧﺮاب ﻧﻤﻮد و وﻳﺮاﻧﻲ ﻓﺮاوان ﺑﻪ ﺑﺎر آورد‪ .‬ﺧﺴﺮوﭘﺮوﻳﺰ‪ ،‬ﺗﺼﺮف ﺻـﻠﯿﺐ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻋﯿﺴﻲ را ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﯿﺎﺳﻲ ﻣﻲداﻧﺴﺖ و ﻃﺒﻖ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻮرﺧﺎن ﻣـﻲﺧﻮاﺳـﺖ ﺑـﺎ‬ ‫در دﺳﺖ داﺷﺘﻦ ﺻﻠﯿﺐ ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﺑﺮ دﻧﯿﺎي ﻣﺴﯿﺤﯿﺖ‪ ،‬ﺳﻠﻄﻪ و ﻧﻔﻮذ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬ ‫»و ﭼﻮن ﭼﻠﯿﭙﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻦ اﻓﺘﺎد‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﺮ اﻳﺸﺎن ﭼﯿﺮﮔﻲ اﻓﺘﺎد‪ ،‬از ﺑﮫﺮ آن ﺑﺪﻳﺸﺎن ﺑﺎز‬ ‫ﻧﺪادم ﻛﻪ آن ﭼﻮب ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺎ ﺑﻮد و ﺑﻪ ﺧﺰاﻧﻪ ﻣﺎ‪ ،‬ﻣﺎ را ﺑﺪﻳﺸﺎن دﺳﺖ‬ ‫)‪ .(١‬ﺑﺮاي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ر‪ .‬ك‪ .‬آ‪ .‬اي‪ .‬ﻛﻮﻟﺴﯿﻨﻜﻒ‪ ،‬اﻳـﺮان در آﺳـﺘﺎﻧﻪ‬ ‫ﻳﻮرش ﺗﺎزﻳﺎن ﺗﺮﺟﻤﻪ م‪ .‬ﻣﺤﯿﺎﺋﻲ)ﺗﮫﺮان آﮔﺎه‪(١٣٥٥ ،‬ص ‪ ١٩٣‬ﺑﻪ ﺑﻌﺪ‪.‬‬ ‫)‪ .(٢‬ھﻤﺎن ﻣﻨﺒﻊ ص ‪١٩٩‬‬

‫‪١٧٣‬‬

‫‪m‬‬

‫‪co‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺑﻮد و اﻳﺸﺎن ذﻟﯿﻞ و ﻣﻘﮫﻮر ﺑﺎﺷﻨﺪ‪(١)« .‬‬

‫‪e.‬‬

‫و در ﺟﻮاب ﻧﺎﻣﻪاي ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﺴﺮش ﺷـﯿﺮوﻳﻪ ﻧﻮﺷـﺖ ﮔﻔـﺖ ﻣـﻦ ﺳـﻲھـﺰار درھـﻢ ﺑـﻪ‬

‫‪lin‬‬

‫روﻣﯿﺎن و ھﺰار ھﺰار درھﻢ ﺑﻪ ﻗﯿﺼﺮ و ھﻤﯿﻦ اﻧﺪازه ﺑﻪ ﭘﺴﺮش ﺑﺨﺸﯿﺪهام‪ ،‬آﻳﺎ ﻛﺴـﻲ‬

‫‪ab‬‬

‫ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﺨﺸﺶ دارد از ﭼﻮﺑﻪ داري ﺑﺨﻞ ﻣﻲورزد؟ﻣﻦ اﻳﻦ ﭼﻮﺑﻪ دار ﺑﻲﻗﯿﻤـﺖ‬ ‫را ﺑﺮاي آن ﻧﮕﺎه داﺷﺘﻢ ﺗـﺎ ﮔﺮوﮔـﺎن اﻃﺎﻋـﺖ و ﻓﺮﻣـﺎﻧﺒﺮداري آﻧـﺎن ﺑﺎﺷـﺪ و اواﻣـﺮ ﻣـﺎ را‬

‫‪et‬‬

‫ﺑﺴــﺒﺐ اﺣﺘــﺮام و ﺗﻌﻈﯿﻤــﻲ ﻛــﻪ ﺑــﺮاي اﻳــﻦ ﭼﻮﺑــﻪ دار در دل دارﻧــﺪ ﻣﻄﯿــﻊ و ﻣﻨﻘــﺎد‬

‫‪.K‬‬

‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪(٢)«.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دوام اﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﺧﺴﺮوﭘﺮوﻳﺰ‪ ،‬ﻣﺪت زﻳﺎدي ﺑﻪ ﻃﻮل ﻧﯿﻨﺠﺎﻣﯿﺪ و ﭘﺲ از ﻣﺮگ او در زﻣﺎن‬ ‫ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﺎن ﺿﻌﯿﻒ اﻟﻨﻔﺲ‪ ،‬ﻣﺠﺪدا ﺻﻠﯿﺐ ﺑﻪ دﺳﺖ ھﺮ ﻗﻞ‪ -‬ھﺮاﻛﻠﯿـﻮس‪ -‬اﻣﭙﺮاﻃـﻮر روم‬

‫‪w‬‬

‫اﻓﺘﺎد و ﺑﻪ اورﺷﻠﯿﻢ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪه ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﯿﺴﺘﻤﯿﻦ ﺳﺎل ﺳـﻠﻄﻨﺖ ﺧﺴـﺮوﭘﺮوﻳﺰ‪ ،‬ﻣﻘـﺎرن ﺑـﻮد ﺑـﺎ ﺑﻌﺜـﺖ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ اﺳـﻼم ﺣﻀـﺮت‬ ‫ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻠّﻪ ﺻﻠﻲ اﻟﻠّﻪ ﻋﻠﯿﻪ و اﻟـﻪ و ﺳـﻠﻢ‪ .‬اواﺧـﺮ ﺳـﻠﻄﻨﺖ ﺧﺴـﺮوﭘﺮوﻳﺰ ﻛـﻪ‬ ‫ﻣﺪت ﺳﻲ وھﺸﺖ ﺳﺎل ﺑﺎ اﻗﺘﺪار ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻛـﺮد‪ ،‬ﺑﺴـﯿﺎر ﻓﻼﻛـﺖ ﺑـﺎر و رﻗـﺖآور ﺑـﻮد‪.‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻓــﺎت داﺧﻠــﻲ‪ ،‬ﻣﺎﻟﯿــﺎتھــﺎي زﻳــﺎد‪ ،‬ﺟــﺎهﻃﻠﺒــﻲ ﺳــﺮداران‪ ،‬ﺑــﺪرﻓﺘﺎري ﺧﺴــﺮو ﺑــﺎ‬ ‫ﭘﺴــﺮاﻧﺶ و زﻧــﺪاﻧﻲ ﺳــﺎﺧﺘﻦ ﺷــﯿﺮوﻳﻪ‪ ،‬ھﻤﺪﺳــﺘﻲ در ﻗﺘــﻞ ﭘــﺪرش ھﺮﻣــﺰ ﭼﮫــﺎرم‪،‬‬ ‫داﺷﺘﻦ ﺣﺮﻣﺴﺮاﻳﻲ ﺑﺰرگ از زﻧﺎن و ﻛﻨﯿﺰﻛﺎن‪ ،‬ﺿـﺒﻂ اﻣـﻮال رﻋﺎﻳـﺎ‪ ،‬ﻟﺸﻜﺮﻛﺸـﻲھـﺎي‬ ‫ﺑﯿﮫﻮده و دور ﻧﮕﺎھﺪاﺷﺘﻦ ﺳﭙﺎھﯿﺎن از ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺑﺮاي ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﻲ و دهھﺎ اﺗﮫﺎم دﻳﮕﺮ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻣﻮاردي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﺴﺮو را ﭘﺎدﺷﺎھﻲ زﻳﺎده ﻃﻠﺐ ﺑـﻪ ﺣﺴـﺎب ﻣـﻲآورد‪» ،‬اﻣـﺎ ﺑـﺎ ﺗﻤـﺎم‬ ‫اﻳﻦ اﺗﮫﺎﻣﺎت از ﭘﺴﺮش ﺷﯿﺮوﻳﻪ ﺑﺴﯿﺎر داﻧﺎﺗﺮ و ﻛﺎردانﺗﺮ ﺑﻮد‪(٣)« .‬‬ ‫در ﺑﺎ زﭘﺴﯿﻦ روزھﺎي ﺳﻠﻄﻨﺖ او و ﺑﺮ ﺗﺨﺖ ﻧﺸﺴﺘﻦ ﺷﯿﺮوﻳﻪ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎد ﻛﺸﻮر وﺿﻌﻲ‬ ‫ﻓﻼﻛﺖ ﺑﺎر داﺷﺖ‪ .‬و ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﻣﺼﯿﺒﺖ ﻃﺒﯿﻌﻲ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎل ﺷﺸﻢ ھﺠﺮي ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ‪ ٦٢٧‬ﻣﯿﻼدي رودﺧﺎﻧﻪھـﺎي دﺟﻠـﻪ و ﻓـﺮات ﻃﻐﯿـﺎن‬ ‫ﻛﺮدﻧــﺪ و آب ﺑﻨــﺪھﺎ را درھــﻢ ﺷﻜﺴــﺘﻨﺪ و ﺑــﻪ ﺟﻠﮕــﻪھــﺎ ﺳــﺮازﻳﺮ ﺷــﺪﻧﺪ و ﺧﺎﻧــﻪھــﺎ و‬ ‫ﻛﺸﺘﺰارھﺎ را ﺑﻪ زﻳﺮ آب ﺑﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫)‪ .(١‬ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻠﻌﻤﻲ‪ .‬ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻠﻌﻤﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺼـﺤﯿﺢ ﻣﻠـﻚ اﻟﺸـﻌﺮاي ﺑﮫـﺎر و‬

‫‪m‬‬

‫ﺑﻜﻮﺷﺶ ﻣﺤﻤﺪ ﭘﺮوﻳﻦ ﮔﻨﺎﺑﺎدي‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫)‪ .(٢‬اﺑﻮ ﺣﻨﯿﻔـﻪ دﻳﻨـﻮري‪ .‬اﺧﺒـﺎر اﻟﻄـﻮال‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤـﻪ ﺻـﺎدق ﻧﺸـﺄت)ﺗﮫﺮان‬ ‫ﺑﻨﯿﺎد ﻓﺮھﻨﮓ اﻳﺮان‪(١٣٣٦ .‬ص ‪١١٩‬‬

‫‪e.‬‬

‫)‪ .(٣‬اﻳﺮان در آﺳﺘﺎﻧﻪ ﻳﻮرش ﺗﺎزﻳﺎن‪ .‬ص ‪٢١٢‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪١٧٤‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺧﺴﺮو ﺷﺨﺼﺎ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ واﻗﻌﻪ رﻓﺖ و ﺑﺮاي دوﺑﺎره ﺳﺎزي ﺑﻨـﺪھﺎ ﻣﺒـﺎﻟﻎ ﻛﻼﻧـﻲ ﺻـﺮف‬

‫‪.K‬‬

‫ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﭼﻮن ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺟﻠﻮ آب را ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ ﻓﺮﻣﺎن داد ﻣﻌﻤﺎران را ﺑﻜﺸﻨﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫در ﺣﺎﻟﯿﻜﻪ ﭘﺎﻳﻪھﺎي ﺗﺨﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ ﻛﺎﻣﻼ ﻟﺮزان ﻣـﻲﺷـﺪ‪ ،‬در ﺑﺤﺮاﻧـﻲﺗـﺮﻳﻦ‬ ‫ﻟﺤﻈﻪھﺎ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺧﺴﺮوﭘﺮوﻳﺰ ﻧﺎﻣـﻪاي از ﻃـﺮف ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم)ص(رﺳـﯿﺪ ﻛـﻪ در آن او ﺑـﻪ‬

‫‪w‬‬

‫اﺳﻼم دﻋﻮت ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ در آن زﻣـﺎن ﻧﺎﻣـﻪھـﺎﻳﻲ ﺑـﻪ ﺳـﺮان ﻛﺸـﻮرھﺎ‬ ‫ﺑـﺮاي ﭘــﺬﻳﺮش دﻳــﻦ اﺳــﻼم رواﻧــﻪ ﻓﺮﻣــﻮد‪ ،‬آورﻧــﺪه ﻧﺎﻣــﻪ ﭘﯿــﺎﻣﺒﺮ)ص(ﺑﺮاي ﺧﺴــﺮوﭘﺮوﻳﺰ‬ ‫ﻣﺮدي ﺑﻪ ﻧﺎم»ﻋﺒﺪ اﻟﻠّﻪ ﺑﻦ ﺣﺬاﻓﺔ اﻟﺴﮫﻤﻲ«ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺧﺴﺮوﭘﺮوﻳﺰ ﻧﺎﻣﻪ را از ھﻢ درﻳﺪ و ﺑﻪ ﺣﻜﻤـﺮان ﺧـﻮد در ﻳﻤـﻦ»ﺑـﺎذان«ﻓﺮﻣـﺎن داد ﺗـﺎ آن‬ ‫ﺣﻀﺮت را دﺳﺘﮕﯿﺮ و ﺑﻪ ﻧﺰد او ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺧﻮد ﺑﺰودي از ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﺨﻠﻮع و ﺑـﻪ ﻗﺘـﻞ‬ ‫رﺳﯿﺪ‪.‬‬ ‫ارﺳﺎل ﻧﺎﻣﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ)ص(در ﺳﺎل ‪ ٣٧‬ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺧﺴﺮوﭘﺮوﻳﺰ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺧﺒﺮ درﻳﺪن ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ آن ﺣﻀﺮت رﺳﯿﺪ ﻓﺮﻣﻮد»ﻣﺰق اﻟﻠّﻪ ﻣﻠﻜـﻪ ﻛﻤـﺎ ﻣـﺰق‬ ‫ﻛﺘﺎﺑﻲ«ﻳﻌﻨﻲ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻠﻚ او را ﺑﺮاﻧﺪازد ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺮا ﭘﺎره ﻛﺮد‪(١) .‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺧﺴﺮو در ﺳﺎل ‪ ٦٢٨‬ﻣﯿﻼدي ﻳﻌﻨﻲ در ﺳﻲ و ھﺸﺘﻤﯿﻦ ﺳﺎل ﺳﻠﻄﻨﺘﺶ در روز ‪٢٩‬‬ ‫ﻓﻮرﻳــﻪ اﻳــﻦ ﺳــﺎل ﻣﺨﻠــﻮع و ﺑــﺎ ﻛﻤــﻚ ﻓﺮزﻧــﺪش»ﺷــﯿﺮوﻳﻪ«ﻣﻘﺘــﻮل ﮔﺮدﻳــﺪ‪ .‬ﭘــﺲ از‬ ‫ﺧﺴــﺮوﭘﺮوﻳﺰ ﺑــﻪ ﺗﺮﺗﯿــﺐ‪ ،‬ﭘﺴــﺮش ﺷــﯿﺮوﻳﻪ)ﻗﺒﺎد دوم(ﻣــﺪت ھﺸــﺖ ﻣــﺎه و ﺑﻌــﺪ از او‬ ‫ﭘﺴﺮش اردﺷﯿﺮ‪ ،‬ﻳﻜﺴﺎل و ﻧﯿﻢ ﺣﻜﻮﻣﺖ رﻗـﺖﺑـﺎري داﺷـﺘﻨﺪ آﻧﮕـﺎه»ﺷـﮫﺮ ﺑـﺮاز«ﻓـﺎﺗﺢ‬ ‫اورﺷﻠﯿﻢ‪ ،‬ﺣﻜﻮ ﻣﺖ را ﻏﺼﺐ ﻛﺮد و ﻓﻘﻂ ﭼﮫﻞ روز ﭘﺎدﺷـﺎھﻲ ﻧﻤـﻮد و در زﻣـﺎن او ﺑـﻮد‬ ‫ﻛﻪ ﺻـﻠﯿﺐ ﻋﯿﺴﻲ)ﺳـﻼماﷲﻋﻠﯿـﻪ( ﺑـﻪ ھـﺮ ﻗـﻞ اﻣﭙﺮاﻃـﻮر روم ﺑﺎزﮔﺮداﻧـﺪه ﺷـﺪ‪ ،‬ﻛـﻪ‬ ‫ﺑﻌﻀﻲ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ در زﻣﺎن اردﺷﯿﺮ )‪ ٦٢٩‬م(اﻳﻦ واﻗﻌـﻪ اﺗﻔـﺎق اﻓﺘـﺎد‪ .‬ﺟﺎﻧﺸـﯿﻨﺎن ﺑﻌـﺪي‬ ‫ﻳﻜﻲ»ﭘﻮراﻧﺪاﺧﺖ«ﺑﻮد دﺧﺘﺮ ﺧﺴﺮوﭘﺮوﻳﺰ ﻛﻪ ﻣﻠﻜﻪاي دادﮔﺮ و ﻣـﺮدمدار ﺑـﻮد و ﺑـﺎ رﻋﺎﻳـﺎ‬ ‫رﻓﺘﺎري ﻧﯿﻚ داﺷﺖ او ﺧﺮاﺑﯿﮫﺎ را ﺗﺮﻣﯿﻢ و ﭘﻠﮫﺎ و ﺑﻨﺪھﺎي وﻳﺮان ﺷﺪه را ﻣﺮﻣﺖ ﻧﻤﻮد و‬

‫‪m‬‬

‫ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﮫﺎي ﻣﻌﻮﻗﻪ را ﺑﻪ ﻣﺮدم ﺑﺨﺸﯿﺪ و ﺑﺮاي ﺑﺴﺘﻦ ﭘﯿﻤﺎن ﺻـﻠﺢ ﺑـﺎ دوﻟـﺖ ﺑﯿـﺰاﻧﺲ و‬

‫‪co‬‬

‫ﻛﻮﺷﺸﮫﺎي ﻓﺮاوان ﺑﻜﺎر ﺑﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﭘﻮراﻧﺪﺧﺖ ﻳﻚ ﺳـﺎل و ﺷـﺶ ﻣـﺎه ﺑﯿﺸـﺘﺮ ﺳـﻠﻄﻨﺖ‬

‫‪lin‬‬

‫ﺧﺴﺮوﭘﺮوﻳﺰ‪،‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﻧﻜﺮد‪ .‬ﭘﺲ از او ﭼﻨﺪ ﺗﻦ دﻳﮕﺮ از ﺟﻤﻠﻪ ﭘﯿﺮوز ﺑﻪ ﻣﺪت ﻳﻚ ﻣﺎه آذرﻣﯿـﺪﺧﺖ‪ ،‬دﺧﺘـﺮ دﻳﮕـﺮ‬

‫‪ab‬‬

‫)‪ .(١‬اﺑﻦ ﺑﻠﺨﻲ‪ .‬ﻓﺎرﺳﻨﺎﻣﻪ‪ .‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻋﻠﯿﻨﻘـﻲ ﺑﮫﺮوزي)ﺷـﯿﺮاز‪ ،‬اﺗﺤﺎدﻳـﻪ‬ ‫ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﻓﺎرس‪ (١٣٤٣ ،‬ص ‪١٢٢‬‬

‫‪et‬‬ ‫‪١٧٥‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺷﺶ ﻣﺎه‪ ،‬ﺧﺴﺮو‪ ،‬ﭘﺴﺮ ﻣﮫﺮ ﮔﺸﻨﺴﺐ ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ روز‪ ،‬ﻓﺮخ زاد ﺧﺴـﺮو ﻧﯿـﺰ ﭼﻨـﺪ روز‬

‫‪w‬‬

‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻳﺰدﮔﺮد‪ ،‬آﺧﺮﻳﻦ ﭘﺎدﺷﺎه ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ در ﺳﺎل ‪ .٦٣٣‬م ﺑﺮ ﺗﺨـﺖ‬ ‫ﻧﺸﺴﺖ و ﺑﻌﺪ از ھﺸﺖ ﺳﺎل ﺳـﻠﻄﻨﺖ در ﺳـﺎل ‪ ٣١‬ھﺠـﺮي ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﺳـﭙﺎھﯿﺎن‬ ‫اﺳﻼم ﺣﻜﻮﻣﺖ وي و ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ ﻣﻨﻘﺮض ﮔﺮدﻳﺪ ﭘـﺲ از ﻣـﺮگ ﺧﺴـﺮوﭘﺮوﻳﺰ‪،‬‬ ‫در زﻣﺎن ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﺎن او‪ ،‬اورﺷﻠﯿﻢ ﻣﺠﺪدا ﺑﺪﺳﺖ ﻣﺴﯿﺤﯿﺎن اﻓﺘﺎد و ھﺮ ﻗﻞ دﺳـﺘﻮر داد‬ ‫ﻣﻌﺎﺑﺪ وﻳﺮان ﺷﺪه اورﺷﻠﯿﻢ را ﻣﺮﻣﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﮫﺮ و ﻧـﻮاﺣﻲ اﻃـﺮاف آن در زﻣـﺎن‬ ‫ﻋﻤﺮ ﺑﻦ اﻟﺨﻄﺎب‪ ،‬ﺧﻠﯿﻔﻪ دوم راﺷﺪﻳﻦ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﮔﺸﻮده ﺷﺪ و ﺑﺪﺳﺖ آﻧﮫﺎ‬ ‫اﻓﺘﺎد ﻛﻪ ﺷﺮح آن را در ﺻﻔﺤﺎت دﻳﮕﺮ ﺧﻮاھﯿﺪ ﺧﻮاﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪١٧٦‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫‪:‬‬

‫‪١٧٧‬‬ ‫‪..........................................................................................................‬‬

‫‪e.‬‬

‫‪co‬‬

‫‪m‬‬

‫‪١٧٨‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫اﺳﻼم و ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس‬

‫ﭼﻨﺎﻧﻜــﻪ ﻣــﻲ داﻧــﯿﻢ ﭘﯿــﺎﻣﺒﺮ اﺳــﻼم ﺣﻀــﺮت ﻣﺤﻤــﺪ)ص(در ﺳــﺎل ﭼﮫﻠــﻢ ﺳــﻠﻄﻨﺖ‬

‫‪et‬‬

‫اﻧﻮﺷﯿﺮوان ﭘﺎدﺷﺎه ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ ﻳﻌﻨﻲ)‪ ٥٧١‬م(در ﻣﻜﻪ ﻣﻌﻈﻤﻪ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺳﺎل ﺗﻮﻟـﺪ‬

‫‪.K‬‬

‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم‪ ،‬ھﻤﺰﻣـﺎن ﺑـﻮد ﺑـﺎ ﻣﺤﺎﺻـﺮه ﻣﻜـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ»اﺑﺮھـﻪ«ﺣـﺎﻛﻢ ﺣﺒﺸـﻲ ﻳﻤـﻦ و‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺷﻜﺴﺖ وي ﻛﻪ داﺳﺘﺎﻧﺶ در ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ ﺳﻮره ﻣﺒﺎرﻛﻪ ﻓﯿﻞ آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ)ص(در ﭼﮫـﻞ ﺳـﺎﻟﮕﻲ)‪ ٦١١‬م(از ﺳـﻮي ﺧﺪاوﻧـﺪ ﺑـﻪ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮي ﻣﺒﻌـﻮث‬ ‫را ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در آن زﻣﺎن‪ ،‬ﺟﺎھﻠﯿﺖ ﻣﻮﺣﺶ و ﺑﺖﭘﺮﺳﺘﻲ ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺷﺒﻪ ﺟﺰﻳـﺮه ﻋﺮﺑﺴـﺘﺎن‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﻧﮕﮫﺪاري ﺑﺘﮫﺎ ﺑﻮد و ﺑﺖﭘﺮﺳﺘﺎن ﻋـﺮب‪ ،‬ﺑﺘﮫـﺎي ﺧـﻮد را در ﻛﻌﺒـﻪ ﻗـﺮار‬ ‫داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ و اﻃﺮاف آن‪ ،‬ﺑﺖﭘﺮﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑﺘﮫﺎي ﻣﺘﻌﺪد دﻳﮕﺮ داﺷﺘﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ در ﺟﺎھﺎي دﻳﮕﺮ اﻃﺮاف ﻣﻜﻪ ﻧﮕﮫﺪاري و ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ھﺮ ﻗﺒﯿﻠـﻪ و ﻃﺎﻳﻔـﻪ و‬ ‫ﺣﺘﻲ ھﺮ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺮاي ﺧﻮد ﺑﺖ ﻳﺎ ﺑﺘﮫﺎﻳﻲ داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻄﻮري ﻛـﻪ ﺗﻌـﺪاد ﺑﺘﮫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ در‬ ‫ﻛﻌﺒﻪ و اﻃﺮاف آن وﺟﻮد داﺷﺖ ‪ ٣٦٠‬ﻋﺪد ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫اﺳﺎﻣﻲ ﺗﻤﺎم ﺑﺘﮫﺎي ﻣﻮرد ﭘﺮﺳﺘﺶ اﻋﺮاب در دوره ﺟﺎھﻠﯿﺖ‪ ،‬در ﻛﺘﺎب اﻻﺻﻨﺎم ھﺸﺎم‬ ‫ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﻛﻠﺒﻲ]‪[١‬آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻣﯿﺎن آﻧﮫـﺎ ﻧـﺎم ﺗﻌـﺪاد ﭼﮫـﻞ و ﭘـﻨﺞ ﺑـﺖ از ھﻤـﻪ‬ ‫ﻣﻌﺮوﻓﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ھﺮ ﺑﺖ ﺑﺮاي ﺧﻮد ﺣﺮﻳﻢ ﺧﺎﺻﻲ داﺷﺖ؛ »ﻋﺰي«]‪[٢‬در ﻣﺤﻠﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم»ﻧﺨﻠﻪ ﺷﺎﻣﯿﻪ«‪،‬‬ ‫»ﻻت«]‪[٣‬در ﻃــﺎﺋﻒ‪» ،‬ﻣﻨــﺎت«]‪[٤‬در ﻛﻨــﺎر درﻳــﺎ در ﻣﯿــﺎن ﻣﻜــﻪ و ﻣﺪﻳﻨــﻪ‪» ،‬ﻳﻌــﻮق«در‬ ‫دھﻜﺪهاي ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﯿﻮان ﺑﯿﻦ ﻣﻜﻪ و ﻳﻤﻦ و»ھﺒﻞ«]‪[٥‬در ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ‪.‬‬ ‫‪١٧٩‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪m‬‬

‫ﺑﺖ ھﺒ ﻞ را ﻛﻪ از ﻋﻘﯿﻖ ﺳﺮخ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪه ﺑـﻮد ھﻨﮕـﺎﻣﻲ ﻛـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ ﻗـﺮﻳﺶ ﭘﯿـﺪا‬

‫‪co‬‬

‫ﺷﺪ‪ ،‬دﺳﺖ راﺳﺖ آن ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﻌـﺪا دﺳـﺖ او را از ﻃـﻼ ﺳـﺎﺧﺘﻨﺪ‪» .‬اﺳـﺎف«‬

‫‪e.‬‬

‫ﭼﺴﺒﯿﺪه ﺑﻪ دﻳﻮاره ﻛﻌﺒﻪ و»ﻧﺎﺋﻠﻪ«در ﻣﺤﻞ زﻣﺰم ﻗﺮار داﺷﺖ‪.‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﺗﻌﺪاد ﺑﺘﮫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي ﻛﻪ ﻣﻮرد ﭘﺮﺳـﺘﺶ اﻋـﺮاب ﻋﺼـﺮ ﺟـﺎھﻠﻲ ﺑـﻮد از اﻳـﻨﮫﻢ ﺑﯿﺸـﺘﺮ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻀﺮت ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ اﺳـﻼم)ص(ﭘﺲ از ﻓـﺘﺢ ﻣﻜـﻪ در ﺳـﺎل ﭼﮫـﺎرم ھﺠـﺮي‪ ،‬ھﻤـﻪ‬

‫‪ab‬‬

‫ﺑﺘﮫﺎي داﺧﻞ و اﻃﺮاف ﻛﻌﺒﻪ را ﺑﺎ ﮔﻮﺷﻪ ﻛﻤﺎن ﺧﻮد ﻣﻲﮔﻮﻳﯿﺪ و ﻛﻤﺎن را در ﭼﺸﻤﮫﺎ و‬

‫‪et‬‬

‫ﺻﻮرت آﻧﮫﺎ ﻓﺮو ﻣـﻲﻛـﺮد و ﻣـﻲﻓﺮﻣـﻮد»ﺟـﺎء اﻟﺤـﻖ و زھـﻖ اﻟﺒﺎﻃـﻞ‪ ،‬ان اﻟﺒﺎﻃـﻞ ﻛـﺎن‬

‫‪.K‬‬

‫زھﻮﻗﺎ«آﻧﮕﺎه ﻓﺮﻣﺎن داد ﺗﺎ ﺑﺘﺎن را ﺳﺮﻧﮕﻮن ﺑﻪ روي ﺧﺎك اﻓﻜﻨﺪﻧﺪ و ﺳـﭙﺲ از ﻣﺴـﺠﺪ‬ ‫ﺑﯿﺮون ﺑﺮده و ﺳﻮزاﻧﯿﺪﻧﺪ)‪(١‬ﺑﺘﮫـﺎي دﻳﮕـﺮ اﻃـﺮاف ﻣﻜـﻪ ﻧﯿـﺰ ﺑـﻪ دﺳـﺘﻮر ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ ﺗﻮﺳـﻂ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ( و ﺧﺎﻟﺪ ﺑﻦ وﻟﯿﺪ و دﻳﮕﺮ ﺻﺤﺎﺑﻪ ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷـﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺑﺘﮫﺎ ﻛﻪ ﻣﻮرد ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺟﺎھﻼن ﻋﺮب ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪھﺎﻳﻲ ﻧﯿﺰ وﺟـﻮد داﺷـﺖ ﻛـﻪ‬

‫‪w‬‬

‫اﻋﺮاب ﺟﺎھﻠﻲ آن ﺧﺎﻧﻪھﺎ ﻳﺎ ﺑﺘﮫﺎ را ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺧﺎﻧﻪ»رﺿـﻲ«ﻛـﻪ ﻣـﻮرد‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻗﺒﯿﻠﻪ ﺑﻨﻲ رﺑﯿﻌﻪ ﺑـﻮد]‪[٦‬و دﻳﮕـﺮ»ﻗﻠـﯿﺲ«ﻧـﺎم ﻛﻨﯿﺴـﻪاي ﻛـﻪ اﺑﺮھـﻪ ﺣـﺎﻛﻢ‬ ‫ﺣﺒﺸــﻲ ﻳﻤــﻦ در ﻳﻤــﻦ ﺳــﺎﺧﺖ)ﺣﺪود ‪ ٥٣٠‬م(و ﻗﺼــﺪ داﺷــﺖ اﻋــﺮاب را وادار ﺑــﻪ‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﺶ آن ﺑﺠﺎي ﻛﻌﺒﻪ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬و ﻛﻌﺒﻪ ﺳـﻨﺪاد ﻛـﻪ ﻣـﻮرد ﭘﺮﺳـﺘﺶ ﻗﺒﯿﻠـﻪ»اﻳـﺎد«]‪،[٧‬‬ ‫»ﻛﻌﺒﻪ ﻧﺠﺮان«ﻛﻪ ﻣﻮرد ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺑﻨﻲ ﺣﺎرث ﺑﻮد‪.‬‬ ‫»رﺋﺎم«‪ ،‬ﻧﺎم ﺑﺘﺨﺎﻧﻪ ﻗﺒﯿﻠﻪ ﺣﻤﯿـﺮ در ﺻـﻨﻌﺎ ﺑـﻮد ﺻـﺪھﺎ ﺑـﺖ دﻳﮕـﺮ ﻣﺜـﻞ»ﺷـﻤﺲ« ازد‪،‬‬ ‫ﻧﺴﺮ‪ ،‬ود‪ ،‬ﻳﻐﻮت در ﺷﮫﺮھﺎي ﻋﺮﺑﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻨﺪ‪(٢) .‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺑﻌﺜﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم در ﭼﻨﯿﻦ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﺮﺷﺎر از ﺟﺎھﻠﯿـﺖ و ﺑـﺖﭘﺮﺳـﺘﻲ و ﺳـﻨﮓ‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﻲ و ﺗﻌﺪاد ﺧﺪاﻳﺎن ﺑﻮد‪ ،‬در ﭼﮫﻞ ﺳﺎﻟﮕﻲ و در ﺑﯿﺴﺘﻤﯿﻦ ﺳﺎل ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺧﺴـﺮو‬ ‫دوم ﭘﺮوﻳﺰ ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ و ھﺮ ﻗﻞ اﻣﭙﺮاﻃﻮر روم ﺷﺮﻗﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫در ﻣﺪت ﺳﯿﺰده ﺳﺎل ﭘﺲ از ﺑﻌﺜﺖ ﻛﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم از ﻣﻜﻪ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﻨﻪ ﻣﮫﺎﺟﺮت ﻓﺮﻣـﻮد‪،‬‬ ‫ﻣﺴﺠﺪ اﻻﻗﺼﻲ در ﻗﺪس ﻗﺒﻠﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺸﻤﺎر ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﻋﺎﻗﺒﺖ ﻗﺒﻠـﻪ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن‬ ‫از ﻣﺴــﺠﺪ اﻻﻗﺼــﻲ ﺑــﻪ ﻣﻜــﻪ و ﻣﺴــﺠﺪ اﻟﺤــﺮام ﺗﻐﯿﯿــﺮ ﻳﺎﻓــﺖ‪ .‬در آن ﺷــﺐ ﺣﻀــﺮت‬ ‫ﻣﺤﻤﺪ)ص( در ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻨـﻲ ﺳـﻠﻤﻪ واﻗـﻊ در ﻣﺪﻳﻨـﻪ ﻧﻤـﺎز ﻣـﻲﺧﻮاﻧﺪﻧـﺪ ﻛـﻪ ﻗﺒﻠـﻪ ﺑـﻪ‬ ‫ﺳﻮي ﻣﻜﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪ‪ .‬آن ﻣﺴـﺠﺪ را از آن ﭘـﺲ ذوﻗﺒﻠﺘـﯿﻦ ﮔﻔﺘﻨـﺪ‪،‬‬ ‫ﻳﻌﻨﻲ ﺻﺎﺣﺐ دو ﻗﺒﻠﻪ‬

‫‪m‬‬

‫‪co‬‬

‫)‪ .(١‬ﻛﺘﺎب اﻻﺻﻨﺎم‪ ،‬ص ‪٣٨ -٣٧‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪e.‬‬

‫)‪ .(٢‬ﻛﺘﺎب اﻟﻤﺤﺒﺮ‪.‬‬

‫‪١٨٠‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪................................................................................................... .........‬‬ ‫ﻛﻪ ﻳﻜﻲ رو ﺑﻪ ﺳﻮي ﻣﺴﺠﺪ اﻻﻗﺼﻲ و دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﺳﻮي ﻣﺴﺠﺪ اﻻﺣﺮام دارد‪.‬‬

‫‪et‬‬ ‫‪.K‬‬ ‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻣﺴﺠﺪ اﻟﺼﺨﺮه‬

‫‪w‬‬

‫در داﺧــﻞ ﻣﺤﻮﻃــﻪ ﺣــﺮم ﺷــﺮﻳﻒ‪ ،‬ﻣﺴــﺠﺪ ﺻــﺨﺮه و ﻣﺴــﺠﺪ اﻗﺼــﻲ و ﺳــﺎﻳﺮ ﺑﻨﺎھــﺎي‬ ‫ﻣﺘﺒﺮﻛﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺎم ﺣﺮم ﺷﺮﻳﻒ ﺑﺮ اﻳـﻦ دو ﻣﺴـﺠﺪ و ﺳـﺎﻳﺮ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﮫﺎي‬ ‫اﻃﺮاف آﻧﮫﺎ‪ ،‬ﺗﺎ دﻳﻮارھﺎي ﺣﺼﺎر ﺷﮫﺮ اﻃﻼق ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﻣﺴﺎﺣﺖ اﻳﻦ ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺑـﺎﻟﻎ ﺑـﺮ‬ ‫‪١٤١‬ھﻜﺘﺎر ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺤﻞ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺣﺮم ﺑﺮ ﺑﺎﻻي ﻛﻮه»ﻣﻮرﻳﺎ«در زﻣﯿﻨـﻲ ﻣﺴـﻄﺢ‬ ‫ﻗﺮار دارد‪.‬‬ ‫ﺻﺨﺮه ﻣﻘﺪس ھﻤﺎن ﺟﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت اﺑﺮاھﯿﻢ ﺧﻠﯿﻞ اﻟﻠّﻪ ﭘﺴﺮش اﺳﻤﺎﻋﯿﻞ‬ ‫‪١٨١‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻳﺎ ﺑﻪ ﻗﻮل ﺗﻮرات اﺳﺤﺎق را ﺑﺮاي ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﺑﺮد‪ .‬و ﻧﯿﺰ ﺻﺨﺮه در راﺑﻄـﻪ ﺑـﺎ ﻣﻌـﺮاج‬ ‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﺳـﻼم‪ ،‬ﻣﻜـﺎن ﻣﻘـﺪس اﺳـﻼﻣﻲ اﺳـﺖ‪ .‬در ﺷـﺐ ﻣﻌـﺮاج ﻣﻌـﺮوف اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬ ‫ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ)ص(از روي اﻳﻦ ﺻﺨﺮه ﺑﻪ ﻣﻌﺮاج رﻓﺖ‪ .‬ﻃﻮل ﺻﺨﺮه از ﺷﻤﺎل ﺑﻪ ﺟﻨـﻮب‬ ‫‪ ٥/١٧‬ﻣﺘﺮ و ﻋﺮض آن از ﻣﺸﺮق ﺑﻪ ﻣﻐﺮب ﺳﯿﺰده ﻣﺘﺮ و ارﺗﻔﺎع آن ﻳﻚ ﺗﺎ دو ﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﮔﻨﺒﺪ ﻃﻼﻳﻲ ﺻﺨﺮه درﺳﺖ ﺑﺮ روي ﺻـﺨﺮه ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ و ﻣﻌﺒـﺪ ھﻤـﺎن اﺳـﺖ ﻛـﻪ در‬ ‫اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ ٩٦٧‬ﻗﺒﻞ از ﻣﯿﻼد ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻀﺮت ﺳﻠﯿﻤﺎن ﺑﻨﯿﺎنﮔﺬاري ﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺣﺮم ﭘﺲ از وﻳﺮاﻧﯿﮫﺎي ﻣﻜﺮر و ﺣﻤﻼت ﻓﺮاوان ﻣﻠﻞ و اﻗـﻮام ﺑﯿﮕﺎﻧـﻪ ﺑـﻪ آن‪ ،‬از ﻗـﺮن‬ ‫ﭘﻨﺠﻢ ﻣﯿﻼدي ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻣﺘﺮوك و ﻣﮫﺠﻮر ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ روﻣﯿﺎن و روزﮔـﺎري ﻳﻮﻧﺎﻧﯿـﺎن‬ ‫و در وﻗﺘﻲ دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﻳﺮاﻧﯿﺎن و ﺑﺎز روﻣﯿﺎن ﺑﺮ آن ﻣﺴﻠﻂ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻗﺒﻞ از آﻧﮫـﺎ ﻧﯿـﺰ آﺷـﻮرﻳﺎن‪،‬‬

‫‪m‬‬

‫ﻛﻠﺪاﻧﯿﺎن‪ ،‬ﻣﺼﺮﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺎﺑﻠﯿﺎن‪ ،‬ﻳﻮﻧﺎﻧﯿﺎن‪ ،‬و اﻗـﻮام دﻳﮕـﺮ ﺑـﺮ آن ﺗﺴـﻠﻂ داﺷـﺘﻨﺪ‪ .‬ﻗـﺪس در‬

‫‪e.‬‬

‫ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫ﺣﻘﯿﻘﺖ ھﻤﭽﻮن ﭼﮫﺎر راھﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ھﺮ ﻛﺲ از ھﺮ راھﻲ ﻣﻲﮔﺬﺷـﺖ ﺑـﻪ آﻧﺠـﺎ وارد‬

‫‪lin‬‬

‫درﺑﺎره وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻌﻤﺎري ﺑﻨﺎي ﻗﺪس ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ‪ :‬ﺣـﺮم ﺷـﺮﻳﻒ داراي ده درب ﺑـﺎز و‬ ‫ﭼﮫﺎر درب ﺑﺴـﺘﻪ اﺳـﺖ و در آن ﺗﻌـﺪادي راھـﺮو وﺟـﻮد دارد ﻛـﻪ ﭘﺎدﺷـﺎھﺎن و واﻟﯿـﺎن‬

‫‪ab‬‬

‫ﻣﺨﺘﻠﻒ آﻧﮫﺎ را ﺑﻪ ﻣﺮور زﻣﺎن ﺳـﺎﺧﺘﻪاﻧـﺪ‪ .‬در ﺻـﺤﻦ ﺻـﺨﺮه‪ ،‬ھﺸـﺖ ﭼـﺎه و در ﺣﯿـﺎط‬

‫‪et‬‬

‫ﻣﺴﺠﺪ اﻗﺼﻲ ﺗﻌﺪاد ھﻔﺪه ﭼﺎه وﺟﻮد دارد‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﭘﯿﺪاﺳـﺖ در دوراﻧﮫـﺎي ﮔﺬﺷـﺘﻪ‪،‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﭼﺎه ﻧﻘﺶ ﻣﺆﺛﺮي در زﻧﺪﮔﻲ ﺳﺎﻛﻨﺎن آﻧﺠﺎ داﺷﺘﻪ‪ ،‬زﻳﺮا ھﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ در ﻧﻘﺸﻪھـﺎي‬ ‫اﻳــﻦ ﺳــﺮزﻣﯿﻦ ﺗﺮﺳــﯿﻢ ﺷــﺪه ﺗﻌــﺪاد ﻓﺮاواﻧــﻲ ﭼــﺎه در ﺳﺮاﺳــﺮ آن ﺧــﺎك ﻣﺸــﺎھﺪه‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﻣﺴﺠﺪ ﺻﺨﺮه ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺑﻌـﺪا ﺧـﻮاھﯿﻢ دﻳـﺪ در ﺳـﺎل ‪ ٦٩١‬ﻣـﯿﻼدي ﺳـﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ در ﺳـﺎل ‪ ١٠٩٩‬ﻣـﯿﻼدي ﺻـﻠﯿﺒﯿﮫﺎ‪ -‬ﻛـﻪ ﺷـﺮح آن ﻧﯿـﺰ ﺧﻮاھـﺪ آﻣـﺪ‪ -‬آن را ﺑـﻪ‬

‫‪w‬‬

‫ﻛﻠﯿﺴﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﻤﻮدﻧﺪ و ﺑﺮ روي ﺻﺨﺮه‪ ،‬ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻗﺮﺑـﺎﻧﻲ ﻛـﺮدن ﻗـﺮار دادﻧـﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ ﺻـﻼح‬ ‫اﻟﺪﻳﻦ اﻳﻮﺑﻲ ﭘﺲ از ﻓﺘﺢ ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس آﺛـﺎر ﺻـﻠﯿﺒﯿﻮن را از ﺑـﯿﻦ ﺑـﺮد و ﮔﻨﺒـﺪ را ﺗـﺰﻳﯿﻦ‬ ‫ﻧﻤﻮد و دﻳﻮارھﺎ را ﺑﺎ ﺳﻨﮓ ﻣﺮﻣﺮ ﭘﻮﺷﺎﻧﯿﺪ‪ .‬ﭘﺎدﺷﺎھﺎن اﻳﻮﺑﻲ و ﻣﻤﺎﻟﯿﻚ ﻣﺼﺮ و ﺧﻠﻔـﺎي‬ ‫ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺗﻌﻤﯿﺮ و ﻣﺮﻣـﺖ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺴـﺠﺪ اھﻤﯿـﺖ ﻓـﺮاوان ﻣـﻲدادﻧـﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﻜـﻪ‬ ‫زﻳﺒﺎﻳﯿﮫﺎي ھﻨﺮ ﻣﻌﻤﺎري اﺳﻼﻣﻲ در ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻪ ﻓﺮاواﻧـﻲ دﻳـﺪه ﻣـﻲﺷـﻮد‪ ،‬و ﻣﻮرﺧـﺎن‬ ‫ﻣﺘﻔﻖ اﻟﻘﻮﻟﻨﺪ ﻛﻪ آن ﺟﺎ از زﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ ﺑﻨﺎھﺎي ﻣﻮﺟﻮد در دﻧﯿﺎﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺴﺠﺪ اﻗﺼﻲ‪ :‬ﺳﺒﺤﺎن اﻟﺬي اﺳﺮي ﺑﻌﺒﺪه ﻟﯿﻼ ﻣﻦ اﻟﻤﺴﺠﺪ اﻟﺤـﺮام اﻟـﻲ اﻟﻤﺴـﺠﺪ‬ ‫اﻻﻗﺼﻲ‪...‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﭘﺎﻳ‬

‫‪١٨٢‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫در ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺣﺮم ﺷﺮﻳﻒ ﺑﻪ ﻃﺮف ﺟﻨﻮب زﻣـﯿﻦ ﺣـﺮم در ﻓﺎﺻـﻠﻪ ﭘﺎﻧﺼـﺪ ﻣﺘـﺮي ﻣﺴـﺠﺪ‬ ‫ﺻﺨﺮه‪ ،‬ﻣﺴﺠﺪ اﻗﺼﻲ ﻗﺮار دارد‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺴﺠﺪ در ﺳـﺎل ‪ ٧٠٥‬ﻣـﯿﻼدي ﺑـﻪ ﭘﺎﻳـﺎن‬ ‫رﺳﯿﺪه و داراي ‪ ٨٨‬ﻣﺘﺮ ﻃﻮل و ‪ ٣٥‬ﻣﺘﺮ ﻋﺮض ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺴـﺠﺪ ﺑـﺮ روي‬ ‫‪ ٥٣‬ﺳﺘﻮن ﻣﺮﻣﺮي و ‪ ٤٩‬ﭘﺎﻳﻪ ﻣﺮﺑﻌﻲ ﺷﻜﻞ ﺑﻨﺎ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬درھﺎي آن ﺑﻪ ورﻗﻪھﺎي‬ ‫ﻃﻼ و ﻧﻘﺮه ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ در زﻣـﺎن ﻣﻨﺼـﻮر دواﻧﯿﻘـﻲ)‪١٥٨ -١٣٦‬ه‪.‬ق(دوﻣـﯿﻦ‬ ‫ﺧﻠﯿﻔﻪ ﻋﺒﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﻣﺮدي ﻣﻤﺴﻚ و ﺧﺴﯿﺲ ﺑﻮد و ھﻤـﺎن ﻛﺴـﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺷـﮫﺮ‬

‫‪m‬‬

‫ﻣﺪاﻳﻦ را وﻳﺮان ﻛﺮد و ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ آن ﺷﮫﺮ ﺑﻐﺪاد را ﺑﻨﺎ ﻧﮫـﺎد‪ ،‬ﻃـﻼ و ﻧﻘـﺮهھـﺎ را از درھـﺎ‬

‫‪co‬‬

‫ﺟﺪا ﻛﺮد و ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻣﺴﻜﻮك ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﺮاي ﺗﻌﻤﯿﺮ ﻣﺴﺠﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ زﻟﺰﻟﻪ وﻳﺮان ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد ﺧﺮج ﻛﻨﺪ‪ .‬ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺻﻠﯿﺒﮫﺎ در ﺳﺎل ‪ ١٠٩٩‬ﻣﯿﻼدي ﺑﯿـﺖ اﻟﻤﻘـﺪس را اﺷـﻐﺎل‬

‫‪e.‬‬

‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬در ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﻣﺤﻞ ﻣﺴﺠﺪ اﻗﺼﻲ‪ ،‬ﻛﻠﯿﺴﺎ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ و ﻗﺴﻤﺖ دﻳﮕﺮ آن را ﺑـﻪ‬

‫‪lin‬‬

‫ﻋﻨﻮان اﺳﺘﺮاﺣﺘﮕﺎھﻲ ﺑﺮاي ﺳﻮاران و اﻧﺒﺎر ذﺧﺎﻳﺮ ﺧﻮد ﻗﺮار دادﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺻـﻼح اﻟـﺪﻳﻦ‪-‬‬

‫‪ab‬‬

‫اﻳﻮﺑﻲ ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس را از آﻧﮫﺎ ﺑﺎز ﭘﺲ ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ اﺻـﻼح ﻣﺴـﺠﺪ ﭘﺮداﺧـﺖ و ﻣﺤـﺮاب‬ ‫آن را ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺑﻨﺎ ﻧﻤﻮد و ﮔﻨﺒﺪ آن را ﻛﺎﺷﻲ ﻛﺎري ﻛﺮد و ﻣﻨﺒﺮ ﭼﻮﺑﻲ ﻣﻌـﺮوف ﺧـﻮد را در‬

‫‪et‬‬

‫آن ﻗﺮار داد‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫داﺧﻞ ﻣﺴﺠﺪ اﻻﻗﺼﻲ‪ ،‬ﺟﺎﻣﻊ ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﻲ وﺟـﻮد دارد ﻛـﻪ داراي اﻳـﻮان ﺑـﺰرگ و اﻳـﻮان‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻛﻮﭼﻚ زﻳﺒﺎﻳﻲ اﺳﺖ و ﻣﺤﺮاب ﺣﻀﺮت زﻛﺮﻳﺎ در آن ﻗﺮار دارد‪ .‬در ﺟﻠﻮ ﻣﺴـﺠﺪ از ﻃـﺮف‬ ‫ﺷﻤﺎل رواق ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺰرﮔﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻣﻠﻚ ﻋﯿﺴـﻲ اﻳـﻮﺑﻲ آن را در ﺳـﺎل ‪١٢١٧‬‬

‫‪w‬‬

‫ﺑﻨﺎ ﻧﻤﻮده و از ھﻔﺖ ﻃـﺎق ﺣﺠـﺮه دار ﻛـﻪ ھـﺮ در آن ﺑـﺎ دري از درھـﺎي ﻣﺴـﺠﺪ روﺑـﺮو‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺸﻜﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻣﺴﺠﺪ اﻻﻗﺼﻲ ﺑﻌﺪ از ﻣﺴـﺠﺪ اﻟﺤـﺮام و ﻣﺴـﺠﺪ‬ ‫اﻟﻨﺒﻲ ﻗـﺮار دارد و ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ ﺑﺰرﮔـﻮار ﻓﺮﻣـﻮده اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻻ ﺗﺸـﺪ اﻟﺮﺣـﺎل اﻻ اﻟـﻲ ﺛﻼﺛـﺔ‬ ‫ﻣﺴﺎﺟﺪ اﻟﻤﺴﺠﺪ اﻟﺤﺮام و ﻣﺴﺠﺪي ھﺬا و اﻟﻤﺴﺠﺪ اﻻﻗﺼـﻲ‪ :‬ﻳﻌﻨـﻲ ﺧـﻮد را ﺑـﺮاي‬ ‫ﺳﻔﺮ آﻣﺎده ﻣﻜﻦ ﻣﮕـﺮ ﺑـﻪ ﻗﺼـﺪ اﻳـﻦ ﺳـﻪ ﻣﺴـﺠﺪ‪ ،‬ﻣﺴـﺠﺪ اﻟﺤـﺮام‪ ،‬ﻣﺴـﺠﺪ ﻧﺒـﻲ و‬ ‫ﻣﺴﺠﺪ اﻻﻗﺼﻲ)‪.(١‬‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺴﺠﺪ در آﻏﺎز اﺳﻼم ﻗﺒﻠﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺸـﻤﺎر ﻣـﻲرﻓـﺖ‪ ،‬اﻣـﺎ ﺑﻨـﺎﻳﻲ ﺑـﻪ ﺷـﻜﻞ‬ ‫اﻣﺮوز ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻣﺤﻤﺪ ﺟﺮﻳﺮ ﻃﺒﺮي در ﻛﺘﺎب ﺧﻮد ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ»آﻳﻪ اﺳﺮاء ﺑﺮاي ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻧﺎزل ﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻨـﻚ‬ ‫ﺑﯿﻦ دﻳﻮارھﺎي ﺣﺮم ﺷﺮﻳﻒ در ﻗﺪس ﻣﺤﺎط اﺳـﺖ‪ .‬و ﺧﺪاوﻧـﺪ آﻧﺠـﺎ را ﺑـﺮاي ﭘﺮﺳـﺘﺶ‬ ‫ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﺶ اﺧﺘﺼﺎص داد‪ .‬آن ﻣﻮﻗﻊ در آن ﻣﺤﻞ ﺑﻨﺎﻳﻲ ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ اﻻﻗﺼﻲ‬ ‫)‪ .(١‬اﻟﻤﻌﺠــﻢ اﻟﻤﻔﮫــﺮس ﻻ ﻟﻔــﺎظ ﺣــﺪﻳﺚ اﻟﻨﺒﻮي)ﻟﯿــﺪن‪ ،‬ﻣﻄﺒﻌــﻪ ﺑﺮﻳــﻞ‬ ‫‪(١٩٥٥‬ص ‪٧٥‬‬

‫‪١٨٣‬‬ ‫‪........................................................ ....................................................‬‬ ‫و ﻣﺴﺠﺪ ﺻﺨﺮه ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﻨﺎھﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﺻﺤﻦ ﻣﺴﺠﺪ اﻗﺼﻲ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﻓﻘﻂ‬

‫‪m‬‬

‫در آﻳﻪ اﺳﺮا از ﻣﺴﺠﺪ ﻧﺎم ﺑﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﻛﻪ ﻣﻜـﺎن ﭘﺮﺳـﺘﺶ و ﻋﺒـﺎدت ﺑـﻮده‬

‫‪co‬‬

‫اﺳﺖ‪ .‬ﻟﺬا ﺧﻠﯿﻔﻪ دوم زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﺳﺎل ﭘـﺎﻧﺰدھﻢ ھﺠـﺮي ﺑـﻪ ﻗـﺪس آﻣـﺪ و آﻧﺠـﺎ را‬

‫‪e.‬‬

‫ﻓﺘﺢ ﻧﻤﻮد از ﻛﻌﺐ اﻻﺣﺒﺎر]‪[٨‬ﭘﺮﺳﯿﺪ ﻣﺴﺠﺪ ﻛﺠﺎﺳـﺖ؟‪ ،‬ﻛﻌـﺐ ﮔﻔـﺖ‪ ،‬آن را در ﭘﺸـﺖ‬

‫‪lin‬‬

‫ﺻﺨﺮه ﺑﻨﺎ ﻛﻦ‪ .‬ﻋﻤﺮ ﮔﻔﺖ اي ﻛﻌﺐ آن را ﺑﺎ ﻳﮫﻮد ﻣﺸﺎﺑﻪ و ﺑﺮاﺑﺮ ﻛﺮدي‪ ،‬ﻧﻪ آن را ﺑﺎﻻي‬ ‫ﻣﺴﺠﺪ ﻗﺮار ﻣﻲدھﯿﻢ‪ ،‬ﻛﻪ اﻣﺮوز آن ﺑـﻪ ﻣﺴـﺠﺪ ﻋﻤـﺮ ﻣﻌـﺮوف اﺳـﺖ)‪ .(١‬ﺳـﭙﺲ ﺑـﺎ‬

‫‪ab‬‬

‫رداﻳــﺶ و ﻗﺒــﺎﻳﺶ ﺧﺎﻛﮫــﺎ را از ﺻــﺨﺮه ﺑــﺮ ﻣــﻲداﺷــﺖ و ﺑــﻪ آﻧﺠــﺎ اﻧﺘﻘــﺎل ﻣــﻲداد و‬

‫‪et‬‬

‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺎ او در اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺳﺎﻛﻨﯿﻦ اردن ﻧﯿﺰ در ﺣﻤﻞ ﺑﻘﯿـﻪ آن‬

‫‪.K‬‬

‫ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻟﻜﻦ روﻣﯿﮫﺎ ﺻﺨﺮه را ﻣﺰﺑﻠﻪ و ﻣﺤﻞ ﻛﺜﺎﻓﺖ ﻗﺮار دادﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا آﻧﺠﺎ ﻗﺒﻠـﻪ‬ ‫ﻳﮫﻮد ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺴﺠﺪ ﻋﻤﺮ ھﻤﺎن ﻣﺴﺠﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ اﻃﺮاف ﺻﺨﺮه ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻣﺴﺠﺪ اﻻﻗﺼﻲ در ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻣﺘﺮي آن واﻗﻊ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫ﭘﺲ از ﻓﺘﺢ ﻗﺪس ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻤﺮ ﺧﻠﯿﻔﻪ دوم ﻛﻪ ﺷـﺮح آن ﺧﻮاھـﺪ آﻣـﺪ آﻧﺠـﺎ ﺑـﻪ دﺳـﺖ‬ ‫ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎن اﻓﺘــﺎد در زﻣــﺎﻧﻲ ﻛــﻪ ﻋﺒــﺪ اﻟﻤﻠــﻚ ﺑــﻦ ﻣــﺮوان ﺧﻠﯿﻔــﻪ اﻣــﻮي ﺑــﻮد‪-٢٦) ،‬‬ ‫‪٨٦‬ه‪.‬ق(دو ﻣﺴﺠﺪ ﻣﻌﺮوف ﺑﻨﺎ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻃﻼق ﻧﺎم ﻣﺴﺠﺪ اﻻﻗﺼﻲ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪي‬ ‫ﻛﻪ اﻣﺮوزه ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺎم ﻣﺸﮫﻮر اﺳﺖ‪ ،‬اﺻﻄﻼح ﺟﺪﻳﺪ و ﺗﺎزهاي اﺳﺖ‪ ،‬و ﻛﻠﯿـﻪ ﻣﻮرﺧـﺎن‬ ‫ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ از ﻣﺴﺠﺪ اﻗﺼﻲ ﻧﺎم ﻣﻲﺑﺮدﻧـﺪ ﻣﻘﺼﻮدﺷـﺎن ﺗﻤـﺎم و ﻳـﺎ ﻗﺴـﻤﺘﻲ از آن‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺼﺎرھﺎ و ﺑﺮﺟﮫﺎ و ﺑﺎروھﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي آن اﺳﺘﻮار ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ؛ و در آن ﺑﺎﺑﮫـﺎﻳﻲ‬ ‫ﻗﺮار دارد ﻛﻪ ﺑﻪ ھﻨﮕﺎم اﺳﺮاء و ﻣﻌﺮاج ﻣﻌﺮوف و ﻣﺸﮫﻮر ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﺎﺻﺮ ﺧﺴﺮو در ﺳﻔﺮﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮد از ﻣﺴﺠﺪ اﻻﻗﺼﻲ ﭼﻨﯿﻦ ﮔﺰارش ﻛﺮده اﺳﺖ‪» :‬آﻧﺠﺎ را‬ ‫ﻋﻤﺎرﺗﻲ ﺑﻪ ﺗﻜﻠﻒ ﻛﺮده اﻧﺪ و ﻓﺮﺷـﮫﺎي ﭘـﺎﻛﯿﺰه اﻓﻜﻨـﺪه و ﺧﺎدﻣـﺎن ﺟﺪاﮔﺎﻧـﻪ اﻳﺴـﺘﺎده‪،‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ھﻤﯿﺸﻪ ﺧﺪﻣﺖ آن را ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬و ﭼـﻮن ﺑـﻪ دﻳـﻮار ﺟﻨـﻮﺑﻲ ﺑـﺎزﮔﺮدي از آن ﮔﻮﺷـﻪ ﻣﻘـﺪار‬ ‫دوﻳﺴﺖ ﮔﺰ ﭘﻮﺷﺶ ﻧﯿﺴﺖ و ﭘﻮﺷﺶ ﻣﺴﺠﺪ ﺑﺰرگ ﻛﻪ ﻣﻘﺼﻮره در اوﺳـﺖ ﺑـﺮ دﻳـﻮار‬ ‫ﺟﻨﻮﺑﻲ و ﻏﺮﺑﻲ اﺳﺖ و اﻳﻦ ﭘﻮﺷﺶ را ﭼﮫﺎر ﺻﺪو ﺑﯿﺴﺖ ارش ﻃﻮل اﺳﺖ‪ ،‬در ﺻـﺪو‬ ‫ﭘﻨﺠــﺎه ارش ﻋــﺮض‪ .‬و دوﻳﺴــﺖ و ھﺸــﺘﺎد ﺳــﺘﻮن رﺧﺎﻣﻲ)ﻣﺮﻣﺮي(اﺳــﺖ و ﺑــﺮ ﺳــﺮ‬ ‫اﺳﺘﻮاﻧﻪھﺎ ﻃﺎﻗﻲ از ﺳﻨﮓ در زده و ھﻤﻪ ﺳﺮ و ﺗﻦ ﺳﺘﻮﻧﮫﺎ ﻣـﻨﻘﺶ اﺳـﺖ‪ .‬و درزھـﺎ‬ ‫را ﺑﻪ ارزﻳﺮ)ﻗﻠﻊ(ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫)‪ .(١‬ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﺟﺮﻳﺮ ﻃﺒﺮي‪ .‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻃﺒﺮي‪ .‬ﺗﺮﺟﻤـﻪ اﺑـﻮ اﻟﻘﺎﺳـﻢ ﭘﺎﻳﻨـﺪه‪.‬‬ ‫)ﺗﮫﺮان‪ ،‬ﺑﻨﯿﺎد‪ ،‬ﻓﺮھﻨﮓ ﺑﻲﺗﺎ( ج ‪ .٣‬ص ‪١٠٦‬‬

‫‪co‬‬

‫‪m‬‬

‫‪١٨٤‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻣﺤﻜﻤﺘﺮ ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻮد‪ .‬و ﻣﯿﺎن دو ﺳﺘﻮن ﺷﺶ ﮔﺰ اﺳﺖ ھﻤﻪ ﻓﺮش رﺧﺎم ﻣﻠـﻮن‬

‫‪lin‬‬

‫اﻧﺪاﺧﺘﻪ و درزھﺎ ﺑﻪ ارزﻳﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ .‬و ﻣﻘﺼﻮره ﺑﺮ وﺳﻂ دﻳﻮار ﺟﻨﻮﺑﻲ اﺳﺖ ﺑﺴـﯿﺎر ﺑـﺰرگ‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺷﺎﻧﺰده ﺳﺘﻮن در آﻧﺠﺎﺳﺖ و ﻗﺒﻪاي ﻋﻈﯿﻢ و ﺑﺰرگ ﻣﻨﻘﺶ ﺑﻪ ﻣﯿﻨﺎ‪ .‬و در آﻧﺠﺎ‬

‫‪ab‬‬

‫ﺣﺼﯿﺮھﺎي ﻣﻐﺮﺑﻲ اﻧﺪاﺧﺘﻪ و ﻗﻨﺪﻳﻠﮫﺎ و ﻣﺴﺮﺟﮫﺎ ﺟﺪاﺟﺪا ﺑﻪ ﺳﻠﺴﻠﻪ آوﻳﺨﺘـﻪ اﺳـﺖ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫و ﻣﺤﺮاﺑﻲ ﺑﺰرگ ﺳﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ ھﻤﻪ ﻣﻨﻘﺶ ﺑﻪ ﻣﯿﻨﺎ و دو ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺤﺮاب دو ﺳـﺘﻮن رﺧـﺎم‬

‫‪.K‬‬

‫ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ رﻧﮓ ﻋﻘﯿﻖ ﺳﺮخ و ﺑﺮ دﺳﺖ راﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺤﺮاب ﻣﻌﺎوﻳﻪ اﺳﺖ و ﺑﺮ دﺳﺖ ﭼـﭗ‬ ‫ﻣﺤﺮاب ﻋﻤـﺮ و ﺳـﻘﻒ اﻳـﻦ ﻣﺴـﺠﺪ ﺑـﻪ ﭼـﻮب ﭘﻮﺷـﯿﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺮ ﭼﮫـﺎر ﺟﺎﻧـﺐ اﻳـﻦ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﭘﻮﺷﺶ از آن ھﺮ ﺷﮫﺮي از ﺷﮫﺮھﺎي ﺷﺎم و ﻋﺮاق ﺻﻨﺪوﻗﮫﺎ‪ ،‬و ﻣﺠـﺎوران ﻧﺸﺴـﺘﻪ‪،‬‬ ‫ﻣﺴﺘﻮي ﺑﺎﺷﺪ ﺟﮫﺖ آب ﺗﺎ ﭼﻮن ﺑﺎران آﻳﺪ آﻧﺠﺎ رود‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫در اﻧــﺪرون ﭘﻮﺷــﺶ ﺣﻮﺿــﻲ اﺳــﺖ در زﻣــﯿﻦ ﻛــﻪ ﭼــﻮن ﺳــﺮ ﻧﮫــﺎده ﺑﺎﺷــﻨﺪ ﺑــﺎ زﻣــﯿﻦ‬ ‫ﺷﮫﺮ ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﺑﺮ ﺳﺮ ﻛﻮھﻲ اﺳﺖ و زﻣﯿﻦ ھﻤﻮار ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﺴـﺠﺪ را زﻣـﯿﻦ‬ ‫ھﻤﻮار و ﻣﺴﺘﻮي اﺳﺖ و از ﺑﯿﺮون ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻮاﺿﻊ ھﺮ ﻛﺠﺎ ﻧﺸـﯿﺐ اﺳـﺖ‪،‬‬ ‫دﻳﻮار ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ اﺳﺖ و ھﺮ ﻛﺠﺎ ﻓﺮاز اﺳﺖ دﻳﻮار ﻛﻮﺗﺎهﺗﺮ اﺳﺖ‪(١)« .‬‬ ‫دﻛﺘﺮ ﮔﻮﺳﺘﺎوﻟﻮﺑﻮن]‪[٩‬در ﻛﺘﺎب ﺗﻤﺪن اﺳﻼم و ﻋﺮب ﻧﯿﺰ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫» ﻣﺴﺠﺪ اﻗﺼﻲ ﻛﻪ از ﺣﯿﺚ ﻗﺪﻣﺖ ﻛﻤﺘﺮ از ﻣﺴـﺠﺪ ﻋﻤـﺮ ﻧﯿﺴـﺖ در ھﻤـﺎن ﻣﺤﻮﻃـﻪ‬ ‫ﺣﺮم واﻗﻊ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺴﺠﺪ ﻣﺰﺑﻮر در اﺻﻞ ﻛﻠﯿﺴـﺎﻳﻲ ﺑـﻮد ﻛـﻪ»ژوﺳـﺘﻲ ﻧـﯿﻦ«اﻣﭙﺮاﻃـﻮر‬ ‫روم ﺷﺮﻗﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺣﻀﺮت ﻣﺮﻳﻢ ﺑﻨﺎ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻃﺒﻖ دﺳـﺘﻮر ﺧﻠﯿﻔـﻪ دوم آن را‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺗﻐﯿﯿﺮ داده‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻨﺎ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻌﺒﺪ ﻳﻜﺒﺎر ﺑﻪ ﺳﺒﺐ زﻟﺰﻟﻪ ﻣﻨﮫـﺪم ﺷـﺪ‬ ‫ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ ٥٨٥‬ﻣﯿﻼدي دوﺑﺎره آن را ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻐﯿﯿﺮ و ﺗﺒﺪﻳﻠﻲ ﻛﻪ در اﻋﺼﺎر ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬ ‫در آن ﭘﯿﺪا ﺷﺪ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺻﻮرت ﺑﻨﺎي اﺳﻼﻣﻲ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼ در ﺳـﺎل‬ ‫‪ ٥٨٣‬ھﺠﺮي ﻗﻤـﺮي ﺑﺮاﺑـﺮ ﺑـﺎ ‪ ١٠٩٩‬ﻣـﯿﻼدي‪ ،‬ﺻـﻼح اﻟـﺪﻳﻦ اﻳـﻮﺑﻲ آن را ﺗﺠﺪﻳـﺪ ﺑﻨـﺎ و‬ ‫ﻣﺮﻣﺖ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪا ﻗﺴﻤﺖ دﻳﮕﺮ آن از ﻗﺒﯿﻞ دروازه و ﻏﯿﺮه در ﻗﺮن ﻧﮫﻢ ھﺠﺮي ﺳﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺘﻮﻧﮫﺎي اﻧﺪروﻧﻲ ﻣﺴﺠﺪ ﺑﺘﺪرﻳﺞ از اﺑﻨﯿﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪ ﻧﻘﺸـﻪ و‬ ‫ﻃﺮز ﻃﺎﻗﻨﻤﺎي ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬روﻣﻲ اﺳﺖ و اﺣﺘﻤﺎﻻ در ﻗﺮن ھﻔـﺘﻢ ﻣـﯿﻼدي ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪه‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬و ﻃﺎﻗﻨﻤﺎي آن ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺟﻨﺎﻗﻲ ﺷﻜﻞ اﺳﺖ‪ .‬در زﻣﺎن ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺻﻠﯿﺒﻲ‪ ،‬ﻧﺼﺎري‬ ‫در ھﻤﯿﻦ ﻣﺴﺠﺪ ﺗﻮﻗﻒ داﺷﺘﻨﺪ و ﺣﺘﻲ داﻻﻧﻲ ﻛـﻪ در آن ﻣﻮﺟـﻮد ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ ﻣﺨـﺰن‬

‫‪m‬‬

‫اﺳﻠﺤﻪ ﻟﺸﻜﺮﻳﺎن‬

‫‪co‬‬

‫)‪ .(١‬ﻧﺎﺻــﺮ ﺧﺴــﺮو ﻗﺒﺎدﻳــﺎﻧﻲ‪ .‬ﺳــﻔﺮﻧﺎﻣﻪ‪ .‬ﺑــﻪ ﺗﺼــﺤﯿﺢ دﺑﯿــﺮ ﺳــﯿﺎﻗﻲ‪.‬‬

‫‪١٨٥‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪e.‬‬

‫)ﺗﮫﺮان‪ ،‬ﻣﺤﻤﻮدي‪ ،‬اﻓﺴﺖ از روي ﻧﺴﺨﻪ ﺑﺮﻟﯿﻦ‪ ،‬ﺑﻲﺗﺎ(ص ‪٣١‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪et‬‬

‫آﻧﮫﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﻣﺤﺮاب ﻣﺴﺠﺪ ﻣﺰﺑﻮر ﺑﻪ ﻧﻘﺶ و ﻧﮕـﺎر ﺑﺴـﯿﺎر ﻋـﺎﻟﻲ ﺗـﺰﻳﯿﻦ ﻳﺎﻓﺘـﻪ و ﻛﺘﯿﺒـﻪ آن ﻧﺸـﺎن‬ ‫ﻣﻲدھﺪ ﻛﻪ ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ اﻳﻮﺑﻲ در ﺳﺎل ‪٥٨٣‬ه‪.‬ق آن را ﺑﻨﺎ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫در ھﻤﯿﻦ ﻣﺤﺮاب ﻳﻚ ﻣﻨﺒﺮ از ﭼﻮب ﻛﻪ در آن ﺑﺎ ﻋﺎج و ﺻﺪف ﻣﻨﺒﺖ ﻛﺎري ﺷـﺪه وﺟـﻮد‬

‫‪w‬‬

‫دارد ﻛﻪ در ﻧﮫﺎﻳﺖ درﺟﻪ ﺣﯿﺮتاﻧﮕﯿﺰ و زﻳﺒﺎﺳﺖ و از ﻛﺘﯿﺒـﻪ درون آن ﻣﻌﻠـﻮم ﻣـﻲﺷـﻮد‬ ‫ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﺒـﺮ در ﺳـﺎل ‪ ٥٦٤‬ه‪ . -‬ق ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺷﯿﺸـﻪھـﺎي ﭼﻨـﺪ ﭘﻨﺠـﺮه‬ ‫ﺑﺎﻻي ﻣﺤﺮاب آن ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑـﻪ ﻗـﺮن دھـﻢ ھﺠـﺮي اﺳـﺖ و در دو ﻃـﺮف راﺳـﺖ و ﭼـﭗ‬ ‫ﻣﺴﺠﺪ‪ ،‬دو ﻣﺼﻼي ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﮫﻲ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ﻛﻪ داراي ﺳﺘﻮﻧﮫﺎي ﻣـﺎرﭘﯿﭻ‬ ‫و ﻃﺎﻗﻨﻤﺎي ﺟﻨﺎﻗﻲ اﺳﺖ‪ .‬و ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ﻋﻤﺮ ﻣﺸﮫﻮر اﺳﺖ و ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ او در آﻧﺠـﺎ ﻧﻤـﺎز‬ ‫ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬و ھﻤﯿﻨﻄﻮر ﻣﺼﻼي دﻳﮕﺮي وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ﺣﻀﺮت زﻛﺮﻳـﺎ‬ ‫اﺳﺖ«)‪.(١‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻓﺘﺢ ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس‬ ‫ﻣﻘﺎرن ﺑﺎ ﻇﮫﻮر اﺳﻼم‪ ،‬ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس دوﺑـﺎر در ﺑـﯿﻦ دو ﻗـﺪرت ﺑـﺰرگ آن زﻣـﺎن ﻳﻌﻨـﻲ‬ ‫اﻳﺮان و روم ﺷﺮﻗﻲ دﺳـﺖ ﺑﺪﺳـﺖ ﮔﺸـﺖ‪ .‬اﺑﺘـﺪا ﺧﺴـﺮوﭘﺮوﻳﺰ اﻣﭙﺮاﻃـﻮر ﺳﺎﺳـﺎﻧﻲ‪،‬‬ ‫ﻗﺪس را از دﺳﺖ روﻣﯿﺎن ﺑﯿـﺮون آورد و ﺻـﻠﯿﺐ ﻋﯿﺴـﻲ را ﺑـﻪ ﭘﺎﻳﺘﺨـﺖ اﻳـﺮان ﻣﻨﺘﻘـﻞ‬ ‫ﻧﻤﻮد‪ -‬ﺳﺎل ‪ ٦١٤‬ﻣـﯿﻼدي‪ -‬در اﻳـﻦ زﻣـﺎن ﻋـﻼوه ﺑـﺮ ﻗـﺪس‪ ،‬ﺷـﮫﺮھﺎي ﻣﺼـﺮ‪ ،‬ﺳـﻮرﻳﻪ‪،‬‬ ‫ﻓﻨﯿﻘﯿﻪ و ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺑﻪ ﺗﺼﺮف اﻳﺮاﻧﯿﺎن در آﻣﺪ و ﻛﻠﯿﺪھﺎي ﻃﻼﻳـﻲ اﺳـﻜﻨﺪرﻳﻪ ﭘﺎﻳﺘﺨـﺖ‬ ‫آن روزﮔﺎر ﻣﺼﺮ ﺑﻪ درﺑﺎر ﺷﺎھﻨﺸﺎه ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪ)ﺳﺎل ‪ ٦١٨‬ﻣﯿﻼدي(‪.‬‬ ‫ﺑﻌـــﺪ در ﺳـــﺎل ‪ ٦٢٩‬ﻣـــﯿﻼدي ﻣﺠـــﺪدا ﻓﻠﺴـــﻄﯿﻦ و ﺳـــﻮرﻳﻪ ﺑـــﻪ دﺳـــﺖ ھﺮاﻛﻠـــﻲ‬

‫‪co‬‬

‫ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫)ھﺮاﻗﻠﯿﻮس( اﻣﭙﺮاﻃﻮر روم اﻓﺘﺎد و ﺻﻠﯿﺐ ﻋﯿﺴﻲ از ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ اﻳﺮان ﺑـﻪ ﺑﯿـﺖ اﻟﻤﻘـﺪس‬ ‫در اﻳﻦ روزﮔﺎر ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻠﻔـﺎت اﻧﺴـﺎﻧﻲ ﺣﺎﺻـﻞ از ﺟﻨﮕﮫـﺎي ﻃـﻮﻻﻧﻲ و ﺑـﻲﻧﺘﯿﺠـﻪ ﺑـﯿﻦ‬

‫‪e.‬‬

‫اﻳﺮان و ﺑﯿﺰاﻧﺲ)روم ﺷﺮﻗﻲ(و ھﺰﻳﻨﻪھﺎي ﻣﺎﻟﻲ ﻓﺮاوان ﻟﺸﻜﺮﻛﺸـﯿﮫﺎي ﺑﯿﮫـﻮده‪ ،‬ھـﺮ‬

‫‪lin‬‬

‫دو دوﻟﺖ ﻣﻘﺘﺪر آن زﻣـﺎن را رو ﺑـﻪ ﺿـﻌﻒ ﺑـﺮد‪ .‬ﺟﺎﻧﺸـﯿﻨﺎن ﺧﺴـﺮوﭘﺮوﻳﺰ ﻳﻜـﻲ ﭘـﺲ از‬

‫‪ab‬‬

‫دﻳﮕﺮي آﻣﺪﻧﺪ و رﻓﺘﻨـﺪ و دوران ﺧﻮﻧﺒـﺎري را ﭘﺸـﺖ ﺳـﺮ ﮔﺬاﺷـﺘﻨﺪ‪ .‬ھـﺮ ﻗـﻞ اﻣﭙﺮاﻃـﻮر‬ ‫ﺑﯿﺰاﻧﺲ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺴﺖ از ﭘﯿﺮوزﻳﮫﺎي ﺧﻮد در»ﺣﻤﺺ« و ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ روزﮔﺎر ﻣﻲﮔﺬراﻧﺪ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫‪.K‬‬

‫)‪ .(١‬ﺗﻤﺪن اﺳﻼم و ﻋﺮب‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﮔﻮﺳﺘﺎوﻟﻮﺑﻮن‪ ،‬ر‪ .‬ك ﻟﻐﺖﻧﺎﻣـﻪ دھﺨـﺪا‬ ‫زﻳﺮ ﻧﺎم ﻣﺴﺠﺪ اﻗﺼﻲ‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪١٨٦‬‬

‫‪w‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﭘﯿــﺎﻣﺒﺮ اﺳــﻼم)ص(در اواﺧــﺮ ﻋﻤــﺮ‪ ،‬ﺳــﭙﺎھﻲ ﻋﻈــﯿﻢ ﺑــﻪ ﺳــﺮداري‪ ،‬ﺟــﻮاﻧﻲ ﺑــﻪ ﻧــﺎم‬ ‫»اﺳﺎﻣﺔ ﺑﻦ زﻳﺪ ﺑﻦ ﺣﺎرﺛﻪ«]‪ -[١٠‬ﻛﻪ اﻳﻦ زﻳﺪ ﺑـﻦ ﺣﺎرﺛـﻪ ھﻤـﺎن ﻓﺮزﻧـﺪ ﺧﻮاﻧـﺪه ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ‬ ‫ﺑﻮد‪ -‬ﻣﺄﻣﻮر ﻓﺘﺢ ﺷﺎم ﻧﻤﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ھﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖ اﺳﺎﻣﺔ ﺑﻦ زﻳﺪ رﺣﻠﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم‬ ‫واﻗﻊ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از اﻳﻦ واﻗﻌﻪ ﺷﻮراي ﺳﻘﯿﻔﻪ ﺑﻨﻲ ﺳﺎﻋﺪه‪ ،‬ﺑﺎ ھﻤﻜﺎري ﻋﻤـﺮ ﺑـﻦ اﻟﺨﻄـﺎب و اﺑـﻮ‬ ‫ﻋﺒﯿــﺪه ﺟــﺮاح]‪[١١‬و ﻧﻔــﻮذ ﻋﺎﻳﺸــﻪ‪ ،‬اﺑــﻮ ﺑﻜــﺮ ﺑــﻦ اﺑــﻲ ﻗﺤﺎﻓــﻪ]‪[١٢‬را ﺑــﻪ ﺧﻼﻓــﺖ و‬ ‫ﺟﺎﻧﺸــﯿﻨﻲ ﭘﯿــﺎﻣﺒﺮ ﺑﺮﮔﺰﻳــﺪ)‪١٣ -١١‬ه‪.‬ق(‪[١٣] ،‬زﻣﯿﻨــﻪ و دﻻﻳــﻞ ﮔــﺰﻳﻨﺶ اﻳــﻦ ﺧﻠﯿﻔــﻪ و‬ ‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﻲ ﻋﻠﻲ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ( ﺑﻪ ﺟﺎي ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺧﻮد ﻣﻘﻮﻟﻪاي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫اﺳﺖ و ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬اﻣﺎ اﺑﻮﺑﻜﺮ ﻣﺮدي ﻛﺎردان و ﺳﯿﺎس و ﺑﺎ ﺣﻮﺻـﻠﻪ و‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﺷﻤﻨﺎن اﺳﻼم ﺧﺸﻦ ﺑﻮد‪ .‬او ﺑﺴـﯿﺎر ﻓﻘﯿﺮاﻧـﻪ زﻧـﺪﮔﻲ ﻣـﻲﻛـﺮد و در ﻛـﺎر‬ ‫ﺧﻼﻓﺖ زﻳﺎد ﺳﺨﺘﮕﯿﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻮرش اھﻞ رده]‪[١٤‬را ﻛﻪ ﭘﺲ از وﻓﺎت ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﭘﺪﻳـﺪ آﻣـﺪه‬ ‫ﺑــﻮد ﻓــﺮو ﻧﺸــﺎﻧﺪ و ﻣﺘﻨﺒﯿــﺎن و آﻧــﺎن ﻛــﻪ ادﻋــﺎي ﻧﺒــﻮت دروﻏــﻲ ﻛﺮدﻧــﺪ ﻣﺜــﻞ‪ ،‬اﺳــﻮد‬ ‫ﻋﻨﺴﻲ]‪ [١٥‬در ﻳﻤﻦ و ﻣﺴﻠﻤﺔ ﺑﻦ ﺣﺒﯿﺐ]‪[١٦‬ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﻣﺴﯿﻠﻤﻪ ﻛـﺬاب در ﻳﻤﺎﻣـﻪ‪،‬‬ ‫ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺳﺠﺎح]‪ [١٧‬ﺑﻨﺖ ﺣﺎرث در ﻗﺒﯿﻠﻪ ﺑﻨـﻲ ﺗﻤـﯿﻢ‪ ،‬ﻃﻠﯿﺤـﺔ ﺑـﻦ ﺧﻮﻳﻠـﺪ]‪[١٨‬در ﺑـﯿﻦ‬ ‫ﻗﺒﯿﻠﻪ اﺳﺪ را ﺑﺮ ﺳﺮ ﺟﺎﻳﺸﺎن ﻧﺸﺎﻧﺪ‪ .‬ﻋﺼﯿﺎﻧﮫﺎي ﭘﯿﺎﭘﻲ ﻣﺮﺗﺪان و از دﻳـﻦ ﺑﺮﮔﺸـﺘﮕﺎن‬ ‫را ﻳﻜﻲ ﭘﺲ از دﻳﮕﺮي درھﻢ ﻛﻮﺑﯿﺪ و دﺷﻮارﻳﮫﺎي ﻓﺮاواﻧﻲ را ﻛﻪ ﭘﺲ از رﺣﻠﺖ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ‬ ‫ﭘﯿﺶ آﻣﺪه ﺑﻮد ﺑﺎ ﺻﺒﺮ و ﺣﻮﺻﻠﻪ از ﻣﯿﺎن ﺑﺮداﺷﺖ‪ ،‬و ﻣﺠـﺪدا ھﻤـﺎن وﺣـﺪت و ﺻـﻠﺢ و‬

‫‪m‬‬

‫آراﻣﺸﻲ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ ﺑﻮﺟﻮد آﻣـﺪه و ﺑـﺎ رﺣﻠـﺖ او دﭼـﺎر اﻏﺘﺸـﺎش ﺷـﺪه ﺑـﻮد‬

‫‪co‬‬

‫ﺑﺮﻗﺮار ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫اﺑﻮ ﺑﻜﺮ ﺑﺮاي ﺑﺴﻂ اﺳﻼم و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺘﻮﺣﺎت اﺳﻼﻣﻲ ﺳﭙﺎھﯿﺎﻧﻲ را ھﻤﺮاه ﺑـﺎ اﻣـﺮا و‬

‫‪lin‬‬

‫ﺳﺮداران ﺧﻮد ﺑﻪ ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﺑﺎ اﻳﻨﻜـﻪ ﻋﻤـﺮ ﺧﻼﻓـﺘﺶ دو ﺳـﺎل و ﭼﻨـﺪ‬ ‫ﻣﺎھﻲ ﺑﻪ ﻃﻮل ﻧﯿﻨﺠﺎﻣﯿﺪ‪ ،‬اﻣﺎ در ھﻤـﯿﻦ ﻣـﺪت ﻛﻮﺗـﺎه ﺧـﺪﻣﺎت ﻓﺮاواﻧـﻲ را ﺑـﻪ اﺳـﻼم‬

‫‪ab‬‬

‫ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫اﺑﻮﺑﻜﺮ ﺳﭙﺎھﻲ را ﺑﻪ ﺳﺮداري ﻋﻤﺮو ﺑﻦ ﻋﺎص]‪[١٩‬ﺑﻪ ﺳﻮي ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ و ﺳـﭙﺎه دﻳﮕـﺮ‬ ‫ﺳﻔﯿﺎن ﺑﺮادر ﻣﻌﺎوﻳﻪ را ﺑﻪ ﺳﻮي ﺷﺎم رواﻧﻪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﺑﻪ ﺳﺮداري اﺑﻮ ﻋﺒﯿﺪه ﺟﺮاح ﺑﻪ ﺟﺎﻧـﺐ ﺣﻤـﺺ در ﺳـﻮرﻳﻪ ﻓﺮﺳـﺘﺎد‪ ،‬و ﻳﺰﻳـﺪ ﺑـﻦ‪ -‬اﺑـﻲ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺳﭙﺎھﯿﺎن اﺳﻼم در ﻛﻤﺎل ﺳﺎدﮔﻲ و ﺑﺪون ﺗﺠﻤﻞ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎ ﻗﺪرﺗﻲ ﻓﺮاوان اﻳـﻦ ﺷـﮫﺮھﺎ‬ ‫را ﻳﻜﻲ ﭘﺲ از دﻳﮕﺮي ﮔﺸﻮدﻧﺪ و از دﺳﺖ روﻣﯿﮫـﺎ ﺑﺎزﺳـﺘﺪﻧﺪ‪ .‬ھـﺮ ﻗـﻞ‪ -‬ھﺮاﻛﻠﯿـﻮس‪-‬‬

‫‪w‬‬

‫اﻣﭙﺮاﻃﻮر روم ﺷﺮﻗﻲ در آن ھﻨﮕﺎم در ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﺑﺴﺮ ﻣـﻲﺑـﺮد و ﻣﯿـﻞ داﺷـﺖ ﺑـﺎ‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﺼﺎﻟﺤﻪ ﻛﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻛﻪ ﺧﻮد در ﺑﯿﺰاﻧﺲ و ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﯿﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎرﻳﮫﺎي‬ ‫‪١٨٧‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺮاوان داﺷﺖ‪ .‬اﻣﺎ‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎزان او‪ ،‬وي را ﺑـﻪ ﺟﻨـﮓ ﺗﺸـﻮﻳﻖ ﻣـﻲﻛﺮدﻧـﺪ‪ .‬ﺧﺎﻟـﺪﺑﻦ وﻟﯿـﺪ‬ ‫ﻛﻪ]‪[٢٠‬ﺳﺮداري ﺳﭙﺎھﯿﺎن اﺑﻮ ﺑﻜﺮ را ﺑـﻪ ﻋﮫـﺪه داﺷـﺖ‪ .‬ﻟﺸـﻜﺮﻳﺎن را ﺑـﻪ ھـﻢ ﻣﺘﺤـﺪ‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬اﻣﺎ در ھﻤﯿﻦ زﻣﺎن ﻳﻌﻨﻲ در ﺟﻤﺎدي اﻻﺧﺮي ﺳﺎل ‪ ١٣‬ھﺠـﺮي‪ ،‬ﭘﯿـﻚ ﻣﺪﻳﻨـﻪ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻣﺨﻔﯿﺎﻧﻪ در رﺳﯿﺪ و ﺧﺒﺮ وﻓـﺎت اﺑـﻮ ﺑﻜـﺮ و ﺟﺎﻧﺸـﯿﻨﻲ ﻋﻤـﺮ را آورد و ھﻤﯿﻨﻄـﻮر ﺣﻜـﻢ‬ ‫ﺧﻠﻊ ﺧﺎﻟﺪ ﺑﻦ وﻟﯿﺪ را از ﺳﻮي ﻋﻤﺮ ﻛﻪ از ﺧﺎﻟﺪ ﻧﺎﺧﺸﻨﻮد ﺑﻮد و ﺣﻜﻢ ﻧﺼﺐ اﺑـﻮ ﻋﺒﯿـﺪه‬ ‫ﺟﺮاح ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪھﻲ ﺳﭙﺎه را ﺑﻪ ھﻤﺮاه آورد ﻛﻪ اﺑﻮ ﻋﺒﯿﺪه آن را ﺑﺮاي ﻋـﺪم دﻟﺴـﺮدي‬ ‫ﺧﺎﻟﺪ ﻧﮫﺎن داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ھﺮ ﺻﻮرت ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺧﻮﻧﯿﻦ ﺑﯿﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن و روﻣﯿﺎن ﺑـﺎ ﻓـﺘﺢ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن و ﺳـﻘﻮط‬ ‫دﻣﺸﻖ از دﺳﺖ روﻣﯿﺎن و اﻓﺘﺎدن آن ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن و ﺑﺎزﮔﺸـﺖ ھـﺮ ﻗـﻞ ﺑـﻪ‬ ‫ﺑﯿﺰاﻧﺲ و ﺗﺄﺳﻒ او از اﻳﻨﻜﻪ» دﻣﺸـﻖ ﺳـﺮزﻣﯿﻦ ﺧـﻮﺑﻲ ﺑـﻮد اﻣـﺎ اﻳﻨـﻚ ﺑـﺮاي دﺷـﻤﻦ‬ ‫ﺧﻮب اﺳﺖ«‪ ،‬ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﭘﺲ از ﻓﺘﺢ دﻣﺸﻖ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﮫﺮھﺎي ﺳﻮرﻳﻪ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ دﺳـﺖ‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﻓﺘﺎد‪ ،‬و اﺑﻮ ﻋﺒﯿﺪه ﭘﺲ از ﻓﺘﺢ ﺣﻤﺺ]‪[٢١‬و ﺑﻌﻠﺒـﻚ]‪[٢٢‬راھـﻲ ﺷـﮫﺮ ﺑﯿـﺖ‬

‫‪m‬‬

‫اﻟﻤﻘﺪس ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫ﺳﭙﺎه اﺑﻮ ﻋﺒﯿﺪه ﺟﺮاح در ﻣﺤﻠﻲ ﺑـﻪ ﻧـﺎم»اﺟﻨـﺎدﻳﻦ«]‪[٢٣‬ﻧﺰدﻳـﻚ ﺑﯿـﺖ اﻟﻤﻘـﺪس ﺑﻘﯿـﺔ‬

‫‪e.‬‬

‫اﻟﺴﯿﻒ ﺳﭙﺎه روﻣﯿﺎن را ﺳﺮ ﻛﻮب ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺷﮫﺮ ﻗﺪس ﺑﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﺗﻦ در ﻧﺪاد و‬

‫‪lin‬‬

‫ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻳﺴﺘﺎد‪ .‬ﭘﺲ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻪ ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺳﭙﺎھﯿﺎن اﺑﻮ ﻋﺒﯿﺪه در آﻣـﺪ‪ .‬اﺑـﻮ ﻋﺒﯿـﺪه‪،‬‬ ‫ﺷﮫﺮ را ﺑﻪ ﻣﺤﺎﺻﺮه ﮔﺮﻓﺖ و آن را ﺑﻪ درازا ﻛﺸﺎﻧﺪ‪ .‬ﻋﺎﻗﺒﺖ ﻛﻤﺒﻮد ﻏﺬا‪ ،‬ﺷﯿﻮع ﺑﯿﻤﺎري‬

‫‪ab‬‬

‫و ﻣﺸﻜﻼت دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻣﺮدم ﺷﮫﺮ را وادار و ﺣﺎﺿﺮ ﺑـﻪ ﻣﺼـﺎﻟﺤﻪ ﻧﻤـﻮد‪ ،‬ﻣﺸـﺮوط ﺑـﺮ اﻳﻨﻜـﻪ‬

‫‪.K‬‬

‫رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺧﻠﯿﻔﻪ ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﺑﺎ ﺣﻀﻮر ﺧـﻮد در ﻗـﺪس ﻛـﺎر ﻣﺼـﺎﻟﺤﻪ و ﺷـﺮاﻳﻂ ﺻـﻠﺢ را ﺑـﻪ اﻧﺠـﺎم‬ ‫اﺑﻮ ﻋﺒﯿﺪه ﺟﺮاح ﺑﻪ ﺧﻠﯿﻔﻪ ﭘﯿﻐﺎم ﻓﺮﺳـﺘﺎد و ﻗﻀـﺎﻳﺎ را ﺷـﺮح داد‪ .‬اﻣـﺎ ﺧﻠﯿﻔـﻪ ﺑـﺎ اﻳﻨﻜـﻪ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻳﺎراﻧﺶ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳـﻔﺮ راﺿـﻲ ﻧﺒﻮدﻧـﺪ‪ ،‬ھﻤـﺮاه ﺑـﺎ دو ﻧﻔـﺮ از ﻣﻠﺘـﺰﻣﯿﻦ ﺑـﺎ ﺷـﺘﺮ ﺧـﻮﻳﺶ‬ ‫راھﻲ ﺳﻔﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﺳﻔﺮي ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺎده و ﺑﻲﭘﯿﺮاﻳﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻲ آب و ﻛﯿﺴﻪاي ﺧﺮﻣﺎ و‬

‫‪w‬‬

‫ﻗﺪري آرد ﺟﻮ و ﻛﺎﺳﻪاي ﭼﻮﺑﯿﻦ و ﻟﺒﺎﺳﻲ از ﭘﺸﻢ ﺷﺘﺮ ﺑﺮ ﺗﻦ‪.‬‬

‫در ﺳــﺮ راه ﺧــﻮد در ﺷــﺎم ﺑــﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧــﺪھﺎن و ﺳــﺮداران ﻣﻼﻗــﺎت ﻛــﺮد و آﻧﮫــﺎ را ﻛــﻪ ﺑــﺎ‬ ‫ﺟﺎﻣﻪھﺎي ﻓﺎﺧﺮ دﻳﺒﺎ و اﺳﺒﺎن ﻳﺮاﻗﺪار دﻳﺪ ﺑﺮ آﻧﺎن ﺧﺸﻢ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬از ﺷـﺘﺮ ﭘﯿـﺎده ﺷـﺪ و‬ ‫ﺑﻪ ﺳﻮﻳﺸﺎن ﺳﻨﮓ ﭘﺮﺗﺎب ﻛﺮد و ﺑﺎ ﭘﺮﺧﺎش ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﭼـﻪ زود ﺳـﺎدﮔﻲ زﻣـﺎن‬ ‫ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ را ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮده و ﺧـﻮد را ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﺟﺎﻣـﻪھـﺎي ﻣﻠـﻮن ﻣﻠـﺒﺲ ﺳـﺎﺧﺘﻪاﻳـﺪ‪ .‬در‬ ‫ھﻤﯿﻦ ﺷﮫﺮ ﺷﺎم ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻼل ﺑﻦ رﺑﺎح]‪[٢٤‬ﺑﻨﺪه آزاد ﺷﺪه و ﻣﺆذن ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻛـﻪ ﭘـﺲ از‬ ‫وﻓﺎت‬ ‫‪١٨٨‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫وي ﻣﻘﯿﻢ ﺷﺎم ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﺧﻠﯿﻔﻪ رﺳﯿﺪ و از دﺳﺖ اﻣﯿـﺮان و ﺳـﺮداران ﻛـﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﺣﻘﻮق ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﻧﻤﻲرﺳﯿﺪﻧﺪ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺧﻠﯿﻔﻪ اﻣﯿﺮان را ﻣﻼﻣﺖ ﻧﻤـﻮد و آﻧـﺎن‬ ‫را واداﺷﺖ ﺗﺎ ﺣﻖ ﻋﺎﻣﻪ را ﻣﺴﺘﺮد دارﻧـﺪ ﭘـﺲ از ﺑﺎزدﻳـﺪ از ﺷـﺎم ﺳـﻮار ﺑـﺮ ﺷـﺘﺮ ﺑـﻪ‬ ‫ﺳﻮي ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس رواﻧﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺸﮫﻮر اﺳﺖ ﻛﻪ ھﻨﮕﺎم رﺳﯿﺪن ﺧﻠﯿﻔـﻪ ﺑـﻪ ﭘﺸـﺖ‬ ‫دﻳﻮارھﺎي اورﺷﻠﯿﻢ‪ ،‬اﺑﻮ ﻋﺒﯿﺪه ﺳﺮدار ﺳﭙﺎه ﺑﻪ ﭘﯿﺸﻮاز آﻣﺪ و از ﺧﻠﯿﻔـﻪ ﺧﻮاﺳـﺖ ﻛـﻪ‬ ‫ﻟﺒﺎس ﺧﻮد را ﻋﻮض ﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﺟﺎي ﺷﺘﺮ ﺑﺮ اﺳـﺐ ﺑﻨﺸـﯿﻨﺪ و ﺑـﺎ ﻣـﻮﻛﺒﻲ درﺧـﻮر‪ ،‬وارد‬ ‫ﺷﮫﺮ ﺷﻮد‪ .‬اﺑﺘـﺪا ﻟﺒﺎﺳـﻲ ﺳـﻔﯿﺪ و ﺑﻠﻨـﺪ و ﺗﻤﯿـﺰ ﺑـﺮ ﺗـﻦ او ﻛﺮدﻧـﺪ و ﺑـﺮ اﺳـﺒﻲ زﻳﺒـﺎ‬ ‫ﺳﻮارش ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﻮﻛﺐ ﺑﻪ ﺷﮫﺮ ﺑﺮود‪ ،‬اﻣﺎ ھﻨﻮز ﭼﻨـﺪ ﻗـﺪم ﻧﺮﻓﺘـﻪ ﺑـﻮد ﻛـﻪ از‬

‫‪m‬‬

‫اﺳﺐ ﭘﯿﺎده ﺷﺪ‪ ،‬ﺟﺎﻣﻪ ﻧﻮ را از ﺗﻦ ﺑﯿﺮون آورد و ﺟﺎﻣﻪ ﭘﺸﻤﯿﻦ ﺧﺸﻦ ﺧﻮد را ﭘﻮﺷـﯿﺪ‬

‫‪co‬‬

‫و ﺑﺮ ھﻤﺎن ﺷﺘﺮ ﺧﺴﺘﻪ ﺳﻮار ﺷﺪ و رواﻧـﻪ ﺷـﮫﺮ ﮔﺮدﻳـﺪ‪ .‬ﻣـﺮدم ﺷـﮫﺮ ﻛـﻪ در اﻧﺘﻈـﺎر‬

‫‪e.‬‬

‫ﻣﻮﻛﺒﻲ ﺷﺎھﺎﻧﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ از ﺧﺴﺮوﭘﺮوﻳﺰ و ھﺮ ﻗﻞ دﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﺧﻼف اﻧﺘﻈـﺎر‪،‬‬ ‫ﺷﮕﻔﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﺧﻠﯿﻔﻪ را در ھﯿﺄﺗﻲ ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺎده و دروﻳﺸﺎﻧﻪ ﻣﻼﻗﺎت ﻧﻤﻮدﻧﺪ و از آﻧﮫﻤﻪ ﺳـﺎدﮔﻲ در‬ ‫ﻣﺮدم ﺷﮫﺮ در ﺳﺎل ‪ ١٥‬ھﺠﺮي ﺑﺮاي ﻣﺼﺎﻟﺤﻪ ﺑﺎ ﻋﻤﺮ ﺑﻦ اﻟﺨﻄﺎب ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫او ﺑﺎ ھﻤﻪ ﺳﺎﻛﻨﺎن ﺷﮫﺮ رﻓﺘﺎري ﻣﻼﻳﻢ و آزاد ﻣﻨﺸﺎﻧﻪ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪ اﺳﻘﻒ ﻧﺼﺎري ﺑـﻪ ﻧـﺎم‬

‫‪.K‬‬

‫ﺳﻮﻓﺮوﻧﯿﻮس ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺤﺒﺖ ﻛﺮد و ﺑﺎ او ﺑﻪ ﮔﺮدش در ﻣﻌﺎﺑﺪ ﭘﺮداﺧـﺖ‪ .‬در ھﻤـﺎن ﻣﻮﻗـﻊ‬ ‫ﺻﻠﺤﻨﺎﻣﻪ و ﻗﺮار دادي ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﻣﺸﺮوط ﺑـﺮ اﻳﻨﻜـﻪ ﻧﺼـﺎري ﺑـﺎ ﭘﺮداﺧـﺖ ﺟﺰﻳـﻪ در‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اﻣــﺎن ﺑــﻮده و در اﺟــﺮاي ﻣﻨﺎﺳــﻚ دﻳﻨــﻲ آزاد ﺑﺎﺷــﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﺎﺑــﺪ و ﻛﻠﯿﺴــﺎھﺎي آﻧﮫــﺎ را در‬ ‫اﺧﺘﯿﺎرﺷﺎن ﮔﺬاﺷﺖ و ﻳﮫﻮدﻳﺎن را از ورود ﺑﻪ ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس و اﺧﺘﻼط ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎﻛﻨﺎن‬

‫‪w‬‬

‫ﻣﻨﻊ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﺑــﺮ ﻃﺒــﻖ ﻣــﻮاد ﻗــﺮار داد ﻛــﻪ در ﺳــﺎل ‪١٥‬ه‪.‬ق ﻣﻨﻌﻘــﺪ ﺷــﺪ و ﺑــﻪ اﻣﻀــﺎي ﻋﻤــﺮ ﺑــﻦ‪-‬‬ ‫اﻟﺨﻄﺎب)ﺧﻠﯿﻔﻪ(‪ ،‬ﺧﺎﻟـﺪ ﺑـﻦ وﻟﯿـﺪ‪ ،‬ﻋﻤـﺮو ﺑـﻦ اﻟﻌـﺎص‪ ،‬ﻋﺒـﺪ اﻟـﺮﺣﻤﻦ ﺑـﻦ ﻋـﻮف]‪[٢٥‬و‬ ‫ﻣﻌﺎوﻳﺔ ﺑﻦ اﺑﻲ ﺳﻔﯿﺎن]‪[٢٦‬رﺳﯿﺪ‪ ،‬ﻗﺪس رﺳﻤﺎ ﺑﻪ ﺗﺴـﻠﻂ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن در آﻣـﺪ و ﻧـﺎم‬ ‫اﻳﻦ ﺷﮫﺮ از»اﻳﻠﯿﺎء«ﺑﻪ»ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس«ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎري‪ ،‬ﻋﻤﺮ ﭘﺲ از ﻋﻘﺪ ﻗﺮار داد‪ ،‬ﺑﺎ ھﻤـﺎن ﺳـﺎدﮔﻲ و ﺑـﻲﭘﯿﺮاﻳﮕـﻲ ﻛـﻪ از ﻣﺪﻳﻨـﻪ ﺑـﻪ‬ ‫اورﺷﻠﯿﻢ آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎزﮔﺸﺖ و از آن زﻣﺎن اﻳﻦ ﺷﮫﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اداره ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در زﻣﺎن ﻋﻤﺮ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ رﺳﻤﻲ‪ ،‬اﺑﺘﺪاي ھﺠﺮت ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻗﺮار داده ﺷﺪ و اﺻﻼﺣﺎت‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪١٨٩‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫زﻳﺎدي در اﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺴﺠﺪ ﻋﻤﺮ‪ :‬در ھﻨﮕﺎم ﺣﻀﻮر ﻋﻤﺮ در اورﺷﻠﯿﻢ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﻋﻘﺪ ﻗـﺮار داد ﺻـﻠﺢ‪ ،‬ﻣﺴـﺠﺪ‬ ‫ﺻﺨﺮه را ﻛﻪ ﺑﻌﺪا ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﺴﺠﺪ ﻋﻤﺮ ﻧﺎﻣﯿﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻋﺒﺎدت ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﻗﺮار دادﻧﺪ وﻟﻲ‬ ‫ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﺻﺨﺮه‪ ،‬ﻣﺴﺠﺪ ﻋﻤﺮ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺴـﺠﺪ ﻋﻤـﺮ در ﺟـﻮار‬ ‫آن اﺳﺖ‪ .‬رواﻳﺖ دﻳﮕﺮي درﺑﺎره ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﺴﺠﺪ ﻋﻤـﺮ در ﺑﯿـﺖ اﻟﻤﻘـﺪس وﺟـﻮد دارد و‬ ‫آن اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬ﻋﻤﺮ در ﻛﻠﯿﺴﺎي ﻗﻤﺎﻣﻪ ﻳﺎ ﻗﯿﺎﻣﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ ھﻨﮕﺎم ﻧﻤـﺎز ﻓـﺮا رﺳـﯿﺪ‪ ،‬اﺳـﻘﻒ‬

‫‪m‬‬

‫اﻋﻈﻢ از او ﺧﻮاﺳﺖ ﻛـﻪ در ﻛﻠﯿﺴـﺎ ﻧﻤـﺎز ﺑﮕـﺰارد‪ ،‬اﻣـﺎ ﻋﻤـﺮ از اﻧﺠـﺎم ﻓﺮﻳﻀـﻪ در آﻧﺠـﺎ‬

‫‪co‬‬

‫ﺧﻮدداري ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﺒﺎدا ﻛﻪ ﭘﺲ از او ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺎ ﻣﺴﯿﺤﯿﺎن ﺑﺮ ﺳﺮ ﺟﺎي ﻧﻤﺎز ﻋﻤـﺮ ﺑـﻪ‬ ‫ﻧﺰاع ﺑﺮﺧﯿﺰﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺳﻨﮕﻲ ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺖ و ﭘﺮﺗﺎب ﻛﺮد و در ﺟـﺎي ﻓـﺮود آﻣـﺪن ﺳـﻨﮓ ﻧﻤـﺎز‬

‫‪e.‬‬

‫ﮔﺰارد و ﺑﻌﺪ از آن در آﻧﺠﺎ ﻣﺴﺠﺪي ﺑﻨﺎ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﻣﺴـﺠﺪ ﻋﻤـﺮ ﻳـﺎ ﺟـﺎﻣﻊ ﻋﻤـﺮ‬

‫‪ab‬‬

‫دﻳﮕﺮي ﻧﯿﺰ در‬

‫‪lin‬‬

‫ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﺴـﺠﺪ ﺻـﺨﺮه و ﻣﺴـﺠﺪ اﻗﺼـﻲ و ﻋﻤـﺮ‪ ،‬اﻣـﺎﻛﻦ ﻣﺘﺒﺮﻛـﻪ‬

‫‪et‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ‪١٩٠ :‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻧﺎم ﺑﺮد‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اﻳﻦ ﻣﺤﻮﻃﻪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ از آن ﺟﻤﻠﻪ دﻳﻮار ﺑﺮاق ﻳﺎ ﺟﺪار اﻟﺒﺮاق را ﻣﻲﺗـﻮان‬

‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ‪ ٥٦‬و ارﺗﻔﺎﻋﺶ ﺑﻪ ‪ ٦٥‬ﭘﺎ ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫ﺟﺪار اﻟﺒﺮاق دﻳﻮاري اﺳـﺖ ﺑـﺰرگ ﻛـﻪ از ﺳـﻨﮕﮫﺎي ﻋﻈـﯿﻢ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪه و ﻃـﻮل آن‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ داﺳﺘﺎن ﻣﻌﺮاج ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻛﻪ از ﺻـﺨﺮه ﻣﻘـﺪس آﻏـﺎز ﮔﺮدﻳـﺪ‬ ‫ﻣــﻲﮔﻮﻳﻨــﺪ ﻛــﻪ آن ﺣﻀــﺮت در ﺷــﺐ ﻣﻌــﺮاج‪ ،‬ﺑــﺮاق]‪[٢٧‬را در ﻛﻨــﺎر اﻳــﻦ دﻳــﻮار ﻣﺘﻮﻗــﻒ‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ و ﺧﻮد ﺑﻪ ﻣﻌﺮاج رﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ دﻳﻮار در ﻗﺴﻤﺖ ﻏﺮﺑﻲ ﺣﺮم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و در ﻛﻨـﺎر‬ ‫آن ﻣﺴﺠﺪ ﻛﻮﭼﻜﻲ ﺑﺮاي اداي ﻧﻤﺎز ﻧﺎﻓﻠﻪ ﺑﻨﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬دﻳﻮارھﺎي اورﺷﻠﯿﻢ ﻛـﻪ در‬ ‫اﻃﺮاف ﺷﮫﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬در زﻣـﺎن ﺻـﻼح اﻟـﺪﻳﻦ اﻳـﻮﺑﻲ ﺑـﻪ ﺧـﻮﺑﻲ ﻣﺮﻣـﺖ و ﺑﺮﺟﮫـﺎ و‬ ‫ﺑﺎروھﺎﻳﻲ در آن ﺗﻌﺒﯿﻪ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬در زﻣﺎن ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ اﻳﻮﺑﻲ ﺑﻪ ﺧـﻮﺑﻲ ﻣﺮﻣـﺖ و ﺑﺮﺟﮫـﺎ و‬ ‫ﺑﺎروھــﺎﻳﻲ در آن ﺗﻌﺒﯿــﻪ ﮔﺮدﻳــﺪ‪ .‬وﻟــﻲ ﺣﺼــﺎري ﻛــﻪ اﻣــﺮوز در ﻛﻨــﺎره ﻗــﺪس ﻗــﺮار دارد‪،‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺣﺼﺎري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻠﻄﺎن ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﺳﻠﯿﻤﺎن ﻗـﺎﻧﻮﻧﻲ در ﺳـﺎل ‪ ١٥٤٢‬ﻣـﯿﻼدي‬ ‫ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺑﻨﺎ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺤﯿﻂ ﺣﺼﺎر ‪ ٥‬ﻣﺎﻳﻞ و ارﺗﻔﺎع آن ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ‪ ٤٠‬ﭘﺎ اﺳﺖ ﻛـﻪ ‪٣٤‬‬ ‫ﺑــﺮج و ‪ ٧‬دروازه دارد‪ .‬اﻳــﻦ دروازهھــﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨــﺪ از ﺑــﺎب اﻟﻌﻤــﻮد‪ ،‬ﺑــﺎب اﻟﺴــﺎھﺮه‪ ،‬ﺑــﺎب‬ ‫اﻻﺳﺒﺎط‪ ،‬ﺑﺎب اﻟﻤﻐﺎرﺑﻪ‪ ،‬ﺑﺎب اﻟﻨﺒﻲ داود‪ ،‬ﺑﺎب اﻟﺨﻠﯿﻞ و ﺑﺎب اﻟﺠﺪﻳﺪ‪.‬‬ ‫آﺛﺎر دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﺴﺎﺟﺪ اﻗﺼﻲ و ﺻﺨﺮه و دﻳﻮار ﺑﺮاق و ﺣﺼـﺎرھﺎي اورﺷـﻠﯿﻢ ﻛـﻪ ھـﺮ ﻛـﺪام‬ ‫ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺑﺮاي ﺧﻮد دارﻧﺪ و از آﻧﮫـﺎ ذﻛـﺮي ﺑـﻪ ﻣﯿـﺎن آﻣـﺪ آﺛـﺎر ﺗـﺎرﻳﺨﻲ ﻓـﺮاوان‬ ‫دﻳﮕﺮي در ﻗﺪس وﺟﻮد دارد‪ .‬آﺛﺎر ﻣﺘﺒﺮﻛﻪ و ﻗﺪﻳﻤﻲ آﻧﭽﻨﺎن در آﻧﺠﺎ زﻳﺎد اﺳﺖ ﻛـﻪ ذﻛـﺮ‬

‫‪m‬‬

‫و ﻳﺎدآوري ھﺮ ﻛﺪام از آﻧﮫﺎ ﺻﻔﺤﺎﺗﻲ ﭼﻨﺪ را در ﺑﺮ ﻣـﻲﮔﯿـﺮد‪ .‬ھـﺮ ﻗـﺪم و ھـﺮ وﺟـﺐ از‬

‫‪co‬‬

‫ﺧـﺎك ﺑﯿـﺖ اﻟﻤﻘــﺪس داراي ﺧـﺎﻃﺮهاي اﺳـﺖ از ﺣﺮﻛــﺖ اﻧﺒﯿـﺎ‪ ،‬ﺳﻔﺎرﺷـﺎت و وﺻــﺎﻳﺎ و‬

‫‪e.‬‬

‫ﺳﺨﻨﺎن و ﺣﺮﻛﺎت و ﺳﻜﻨﺎت آﻧﺎن‪ ،‬از ﺟﻨﮕﮫﺎ و ﺧﻮﻧﺮﻳﺰﻳﮫﺎ و ھﺠﻮﻣﮫﺎ و ﺗﺎﺧﺖ و ﺗﺎزھـﺎي‬

‫‪lin‬‬

‫اﻗــﻮام و ﻗﺒﺎﻳــﻞ ﻣﺨﺘﻠــﻒ از ﻟﺸﻜﺮﻛﺸــﯿﮫﺎ و ﺗﺎﺟﮕــﺬارﻳﮫﺎ از ﻏﺎرﺗﮫــﺎ و از ﺑﺨﺸﺸــﮫﺎ‪ ،‬از‬ ‫ﻧﻌﻤﺘﮫﺎ و ﻗﺤﻄﯿﮫﺎ‪ ،‬از آﺑﺎداﻧﯿﮫﺎ و وﻳﺮاﻧﯿﮫﺎ‪ ،‬ﮔﻮﻳﻲ ھﺮ ﻗﻄﻌﻪ از اﻳﻦ ﺧﺎك‪ ،‬ﺑـﺎ ﺧـﺎﻃﺮهاي و‬

‫‪ab‬‬

‫ﺣﺎدﺛﻪاي ﻋﺠﯿﻦ ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫روزي ﻣﻌﺒﺪي ﺑﻨﺎ ﻣﻲﺷﻮد و روزي دﻳﮕﺮ وﻳﺮان ﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬روزي ﻛﻠﯿﺴـﺎﻳﻲ و دﻳﮕـﺮ روز‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪١٩٢‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﻣﺴﺠﺪي‪ .‬و ﺧﻼﺻﻪ ﻗﺪس ﮔﺬرﮔﺎه ﭘﺮ رﻓﺖ و آﻣﺪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻮده اﺳﺖ ﻳﺎ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ‬

‫‪w‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫در ﻣﻌﺮض ﺗﺎﺧﺖ و ﺗﺎز ﻣﮫﺎﺟﻤﺎن ﺑﻮده ﻳﺎ ﺑﻼﻳﺎي ﻃﺒﯿﻌﻲ ﭼﻮن زﻣﯿﻦ ﻟﺮزه ﺑـﺮ آن ﻋـﺎرض‬ ‫ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺷﮫﺮي ﻛﻪ از ﻋﺼﺮ ﺣﺠﺮ ﺗﻮﻟﺪ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﻋﺼﺮ ﻣﺎ ﭘﯿﻮﺳـﺘﻪ ھﻤﯿﺸـﻪ در‬ ‫ﻣﮫﺐ ﺑﺎدھﺎي ﺧﻮفاﻧﮕﯿﺰ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺷﮫﺮ ﻗﺪس اﻗﻼ ﺑﯿﺴﺖ ﺑـﺎر در ﻋﻤـﺮ ﺧـﻮد‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺤﺎﺻﺮه اﻓﺘﺎده و ﻣﺨﺎﻃﺮات ﺳﺨﺖ و ھﻮﻟﻨﺎك را در اﻳـﻦ ﻣﺤﺎﺻـﺮهھـﺎ ﺗﺤﻤـﻞ ﻧﻤـﻮده‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬دوﺑﺎر ﭼﻨﺎن وﻳﺮان ﺷﺪه ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ ﺑﺮ ﺟﺎي آن ﺷﺨﻢ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬ھﺠﺪه ﺑـﺎر‬ ‫ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺑﻨﺎ ﮔﺮدﻳﺪه و ﻣﺮدم آن ﺷﺶ ﻧﻮﺑﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺬھﺐ دادهاﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎي ﺗﺎزﻳﺎﻧﻪ ﺗـﺎرﻳﺦ ﺑـﺮ‬ ‫ﭘﺸﺖ اﻳﻦ ﺷﮫﺮ ﻧﻔﺮﻳﻦ ﺷﺪه ﺑﻪ وﺿﻮح آﺷﻜﺎر اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ وﻳﮋه ﻛﻪ در ﻗﺮن ﺑﯿﺴـﺘﻢ اﻳـﻦ‬ ‫ﺗﺎزﻳﺎﻧﻪ ﺧﻮف اﻧﮕﯿﺰﺗﺮ و ھﻮﻟﻨﺎﻛﺘﺮ ﻓﺮود آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ در ھﺮ ﮔﻮﺷـﻪاي از ﻗـﺪس ﻛـﻪ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺑﻨﮕﺮﻳﻢ ﺟﺎ ﭘﺎي ﺗﺎرﻳﺦ را ﻣﻲﺑﯿﻨـﯿﻢ‪ .‬ﻛﻠﯿﺴـﺎھﺎ‪ ،‬ﻣﺴـﺎﺟﺪ‪ ،‬ﻛﻨﯿﺴـﻪھـﺎ‪ ،‬ﻣﻌﺎﺑـﺪ‪ ،‬ﮔﻮرھـﺎ‪،‬‬ ‫دﺧﻤﻪھﺎ‪ ،‬ﻗﺒﺮﺳﺘﺎﻧﮫﺎ‪ ،‬ﻛﻮھﮫﺎ‪ ،‬ﭼﺎھﮫﺎ‪ ،‬درﻳﺎﭼﻪ ﻃﺒﺮﻳﻪ‪ ،‬ﺟﻠﯿﻞ‪ ،‬ﻧﺎﺻﺮه‪ ،‬ارﻳﺤﺎ‪ ،‬ﺳﻨﮓ ﺑـﻪ‬ ‫ﺳﻨﮓ ﻗﺪس دره ﺑﻪ دره‪ ،‬ﻛﻮه ﺑﻪ ﻛﻮه و ﻣﺤﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﻠـﻪ آن ﺧـﺎﻃﺮه اﻧﮕﯿـﺰ اﺳـﺖ‪ ،‬اﻣـﺎ‬ ‫اﻳﻦ ﺷﮫﺮ‪ ،‬ﺷﮫﺮ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮان اﺳﺖ ﺷﮫﺮ اﻧﺒﯿﺎي ﺧﺪاوﻧـﺪ‪ ،‬ﺷـﮫﺮ ﭘﺎدﺷـﺎھﺎن ﺧـﻮب و ﺑـﺪ‪،‬‬ ‫ﻋﺎدل و ﺧﻮﻧﺨـﻮار ﺳـﺘﻤﮕﺮ و ﻣـﺮدمدار‪ .‬از ﺗﻤـﺎم آﺛـﺎر ﺗـﺎرﻳﺨﻲ و ﻣﺘﺒـﺮك ﻗـﺪس اﮔـﺮ ﺑـﻪ‬ ‫اﺟﻤﺎل ﺑﮕﺬرﻳﻢ اﻣﺎ از ﭘﺎرهاي آﺛﺎر ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﯿﻢ‪ .‬در اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻛﻮه ﻓـﺮاوان اﺳـﺖ‪ ،‬دره‬ ‫ھﻢ ھﻤﯿﻨﻄﻮر‪ ،‬درهھﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﺮ از درﺧﺘﺎن زﻳﺘﻮن و ﺑﺎدام ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ ﻣﯿﺎن ﻧﺎم ﺳﻪ ﻛﻮه‪ ،‬ﺳﻨﮕﯿﻦﺗﺮ و ﻣﺸﮫﻮرﺗﺮ ﺑﺎﻧﮓ ﻣﻲزﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻮه ﻣﻮرﻳﺎﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ‪ ٢٤٤٠‬ﻓﻮت از ﺳﻄﺢ درﻳﺎ ﻛﻪ ﺷﮫﺮ ﻗﺪس و ﻣﻌﺒﺪ ﻣﻘـﺪس ﺑـﺮ ﻓـﺮاز‬

‫‪m‬‬

‫آن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و در ﻣﺤﻠﻲ واﻗﻊ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻄﺢ آن ﺻـﺎفﺗـﺮ و ھﻤـﻮارﺗﺮ از اﻃـﺮاف آن‬

‫‪co‬‬

‫اﺳﺖ‪ .‬و اﻳﻦ ھﻤﺎﻧﺠﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در آﻏﺎز ﻗﻮم ﻳﺒﻮس ﺑﺮ آن ﺳﻜﻨﻲ داﺷﺖ و ﺑﺎ ﻇﮫﻮر‬

‫‪e.‬‬

‫داود آن ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺑﻪ ﻣﻌﺒﺪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ و ﺻﺨﺮه ﻣﻘـﺪس از آن ﻣﻮﻗـﻊ ﺑـﻪ ﺑﻌـﺪ ارج ﻳﺎﻓـﺖ و‬

‫‪lin‬‬

‫ﺳﻠﯿﻤﺎن ﻧﺒﻲ ﺑﻪ ﺗﻜﻤﯿﻞ ﺑﻨﺎي آن ﭘﺮداﺧﺖ‪.‬‬

‫ﻛﻮه زﻳﺘﻮنﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ‪ ٢٦٦٥‬ﭘﺎ از ﺳﻄﺢ درﻳﺎ‪ ،‬در ﻗﺴـﻤﺖ ﺷـﺮﻗﻲ ﺑﯿـﺖ اﻟﻤﻘـﺪس ﻗـﺮار‬

‫‪ab‬‬

‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻟﺸﻜﺮﻳﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎرھﺎ ﺑﺮاي ﻓﺘﺢ ﻗﺪس آﻣﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺜـﻞ آﺷـﻮرﻳﮫﺎ‪ ،‬روﻣﯿﮫـﺎ‪،‬‬

‫‪.K‬‬

‫آن ﺷﮫﺮ روي آوردهاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫ﻋﺮﺑﮫﺎي ﻣﺴﻠﻤﺎن و ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ اﻳﻮﺑﻲ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﺑﺮ اﻳﻦ ﻛﻮه اﻗﺎﻣـﺖ ﻧﻤـﻮده و ﺳـﭙﺲ ﺑـﻪ‬ ‫ﻛﻮه زﻳﺘﻮن را ﻛﻮه ﻃﻮر ﻧﯿﺰ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻣﺸﺮف ﺑﺮ ﺷﮫﺮ اﺳﺖ‪ -‬اﻣﺎ اﻳﻦ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪١٩٣‬‬

‫‪w‬‬

‫‪............................................. ...............................................................‬‬ ‫ﻛـﻮه ﻏﯿــﺮ از ﻛــﻮه ﻃــﻮر اﺳـﺖ ﻛــﻪ در ﺳــﺮزﻣﯿﻦ ﺳــﯿﻨﺎ در ﻣﺼـﺮ ﻗــﺮار ﮔﺮﻓﺘــﻪ و ﺣﻀــﺮت‬ ‫ﻣﻮﺳﻲ)ﺳﻼماﷲﻋﻠﯿﻪ( ﺑﺮاي ﻣﻨﺎﺟﺎت ﺑﻪ ﺑﺎﻻي آن ﻣﻲرﻓﺖ‪ -‬روﺳﺘﺎي»اﻟﻄـﻮر«ﺑـﺮ اﻳـﻦ‬ ‫ﻛﻮه واﻗﻊ ﺷﺪه و ﻣﺸﮫﻮر اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺰار ﺳﻠﻤﺎن ﻓﺎرﺳﻲ]‪[٢٨‬ﺻﺤﺎﺑﻲ ﻣﻌﺮوف ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ‬ ‫اﺳﻼم در آﻧﺠﺎ واﻗﻊ اﺳﺖ و ﻣﺴـﺠﺪ ﻣﺘﻮاﺿـﻌﻲ ﻛـﻪ ﻧﻤﺎزﮔـﺎه اﺳـﺖ در ﻛﻨـﺎر آن ﻗـﺮار‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫ﺑﺮ داﻣﻨﻪ ﻛﻮه زﻳﺘﻮن‪ ،‬ﻛﻠﯿﺴﺎھﺎ و ﺻـﻮﻣﻌﻪھـﺎي ﻓﺮاواﻧـﻲ ﺑـﻪ ﭼﺸـﻢ ﻣـﻲﺧـﻮرد ﻛـﻪ ﺑـﺎ‬ ‫ﺣﻀﺮت ﻣﺴﯿﺢ و زﻣﺎن او ارﺗﺒﺎط دارﻧﺪ ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﻣﻌﻨـﻲ ﻛـﻪ در ﻛﻠﯿﺴـﺎﻳﻲ واﻗـﻊ در ﺑـﺎغ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫»ﺟﺘﺴــﯿﻤﺎﻧﻲ«)ﺟﺸــﯿﻤﺎﻧﻲ()‪ ،(١‬ﻋﯿﺴــﻲ ﻣﺴــﯿﺢ‪ ،‬آﺧــﺮﻳﻦ ﺷــﺐ ﺣﯿــﺎت ﺧــﻮد را ﺑــﺎ‬ ‫ﺷــﺎﮔﺮداﻧﺶ ﮔﺬراﻧﯿــﺪ و در ھﻤــﯿﻦ ﺟــﺎ ﺑــﻮد ﻛــﻪ ﺗﻮﺳــﻂ ﻳﮫــﻮداي اﺳــﺨﺮﻳﻮﻃﻲ ﺑــﻪ‬ ‫دﺷﻤﻨﺎﻧﺶ ﺗﺤﻮﻳﻞ داده ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در اﻳﻨﺠﺎ ھﺸﺖ درﺧﺖ زﻳﺘﻮن ﺑﺰرگ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﺻﻞ آﻧﮫﺎ ﺑﻪ ھﻤﺎن‬ ‫درﺧﺘــﺎﻧﻲ ﺑــﺮ ﻣــﻲ ﮔــﺮدد ﻛــﻪ ﻣﺴــﯿﺢ و ﺷــﺎﮔﺮداﻧﺶ در زﻳــﺮ آﻧﮫــﺎ ﺑــﻪ اﺳــﺘﺮاﺣﺖ‬ ‫ﻣﻲﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻧﺠﯿﻞ ﻣﺘﻲ ﺑﺎب ‪ ،٢٦‬ﻣﺮﻗﺲ ﺑﺎب ‪ ١٤‬و ﻟﻮﻗﺎ ﺑﺎب ‪ ،٢٢‬از ﺑﺎغ ﺟﺸﯿﻤﺎﻧﻲ و ﻛﻮه زﻳﺘﻮن و‬ ‫آﺧﺮﻳﻦ ﺷﺐ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺴﯿﺢ ﺧﺒﺮ دادهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫» در اﻳﻦ وﻗﺖ ﻋﯿﺴﻲ ﺑﺎ ﺷﺎﮔﺮداﻧﺶ ﺑﻪ ﻣﺤﻠﻲ ﺑﻪ ﻧـﺎم ﺑـﺎغ ﺟﺘﺴـﯿﻤﺎﻧﻲ رﺳـﯿﺪ«)‪(٢‬‬

‫‪m‬‬

‫» وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﻠﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺟﺘﺴﯿﻤﺎﻧﻲ رﺳﯿﺪﻧﺪ ﻋﯿﺴﻲ ﺑﻪ ﺷﺎﮔﺮدان ﻓﺮﻣﻮد وﻗﺘﻲ ﻣﻦ‬

‫‪co‬‬

‫دﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺷﻤﺎ در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻨﺸﯿﻨﯿﺪ‪« .‬ﻣﺮﻗﺲ‪» ،٣٢ -١٤ -‬ﻋﯿﺴﻲ ﺑﯿـﺮون آﻣـﺪ و ﻃﺒـﻖ‬

‫‪e.‬‬

‫ﻣﻌﻤﻮل رھﺴﭙﺎر ﻛﻮه زﻳﺘـﻮن ﺷـﺪ و ﺷـﺎﮔﺮداﻧﺶ ھﻤـﺮاه او ﺑﻮدﻧـﺪ‪« .‬ﻟﻮﻗـﺎ ‪ ٣٩ -٢٢‬ﻛـﻮه‬

‫‪lin‬‬

‫ﺻﮫﯿﻮن)ﺻﮫﯿﻮن‪ ،‬ﺻﯿﻮن(ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻮه ﭘﺮ آﻓﺘﺎب ﻳـﺎ ﻛـﻮه ﺧﺸـﻚ ﻛـﻪ ﻛـﻮھﻲ اﺳـﺖ در‬ ‫ﺟﻨﻮب ﻏﺮﺑﻲ ﺷﮫﺮ ﻗﺪس و ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﯿﻦ داود‪ ،‬ﻛﻮه داود ﻳﺎ ﺷـﮫﺮ داود ﻣﻌـﺮوف اﺳـﺖ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﻧﺎم اﻳﻦ ﻛﻮه و اﻳﻦ ﻣﺤﻞ در دھﻪھﺎي اﺧﯿﺮ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺮ ﺳﺮ زﺑﺎﻧﮫﺎ اﻓﺘـﺎده اﺳـﺖ و آن ﺑـﻪ‬

‫‪et‬‬

‫اﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺷﻐﺎل ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺟﺪﻳﺪ ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ ﻧـﺎم ﺣـﺰب و ﻣﺴـﻠﻚ ﺧـﻮد را از‬

‫‪.K‬‬

‫اﻳﻦ ﻛﻮه ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ -‬ﺻﮫﯿﻮﻧﯿﺴﻢ‪ -‬آﻧﭽﻨﺎﻧﻜﻪ ﻗﺎﻣﻮس ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس اﻇﮫﺎر ﻣـﻲدارد‪ -‬ﮔـﺎھﻲ‬ ‫اوﻗﺎت ﻣﻨﻈﻮر از اﺳـﻢ ﺻـﮫﯿﻮن ﺗﻤـﺎم ﺷـﮫﺮ اورﺷـﻠﯿﻢ اﺳـﺖ‪ ،‬اﻣـﺎ ﻏﺎﻟﺒـﺎ ﻣﻘﺼـﻮد ﻛـﻮه‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺟﻨﻮب ﻏﺮﺑﻲ آن ﺷﮫﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ -‬ﻛﻮه ﻣﺰﺑﻮر ﺑﻪ ﺟﺰ از ﻃﺮف ﺷﻤﺎل از ھﻤﻪ‬

‫‪w‬‬

‫)‪ .(٢) .(١‬ﻣﺘﻲ ‪.٣٦ -٢٦‬‬

‫‪١٩٤‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺳــﻮي ﺑــﺎ وادﻳﮫــﺎي ﻋﻤﯿــﻖ و ﺑﻠﻨــﺪﻳﮫﺎي اﻃــﺮاف اﺣﺎﻃــﻪ ﺷــﺪه ﺑــﻮد ﻣﺎﻧﻨــﺪ وادي‬ ‫ﭘﻨﯿﺮﻓﺮوﺷﺎن اوﻓﻞ‪ ،‬وادي ﺑﻨﻲ ھﻨﻮم و ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺤﺎذي ﺷﮫﺮ از ﻃﺮف ﻣﻐﺮب ﻛﻪ وادي‬ ‫ﺟﯿﺤﻮن ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻋﻠﻤﺎ درﺑـﺎره ﺣـﺪود ﻛـﻮه ﺻـﮫﯿﻮن ﺑـﻪ ﻃـﺮف ﺷـﻤﺎل ھـﻢ ﻗـﻮل‬ ‫ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ و ﮔﻤﺎن دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺑﺮج داود اﻣﺘﺪاد داﺷـﺘﻪ ﺗـﺎ ھﻤـﺎن ﻧﺰدﻳﻜـﻲ ﺑـﺎب اﻟﺨﻠﯿـﻞ‬ ‫اداﻣﻪ دارد‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺻﮫﯿﻮن ﺗﺨﻤﯿﻨﺎ ﻳﻜﺼﺪ و ﭘﻨﺞ ﻗﺪم از ﻛﻮه ﻣﻮرﻳﺎ ﻣﺮﺗﻔـﻊﺗـﺮ و ﺗﺤﻘﯿﻘـﺎ دو ھـﺰار و ﭘﺎﻧﺼـﺪ و‬ ‫ﺳﻲ و ﻧﻪ ﻗﺪم ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ از ﺳﻄﺢ درﻳﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ)ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪ(ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺮﻛﯿﺐ ﻛﻮه ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ و اﻃﺮاف وادﻳﮫﺎي ﻳﺎد ﺷﺪه‪ ،‬در ﻗﺪﻳﻢ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ از زﻣﺎن ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮده‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺻﮫﯿﻮن ﺑﻪ زﻣﺎن ﺳﻜﻨﺎي ﻗﻮم ﻳﺒﻮس ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﻲزﻳﺴﺘﻨﺪ و اﺑﺘﺪا ﺑـﻪ‬ ‫ﻧﺎم ﻗﻠﻌﻪ ﻳﺒﻮﺳﯿﺎن ﻣﻌﺮوف ﺑﻮد ﺑﺎز ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﻧﺎم ﺻﮫﯿﻮن در ﻛﺘﺐ ﻋﮫﺪ ﻋﺘﯿﻖ اﺳﻔﺎر ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم و ﻛﺘـﺎب ﭘﺎدﺷـﺎھﺎن آﻣـﺪه‬ ‫ھﻤﭽﻨــﯿﻦ در ﻋﮫــﺪ ﺟﺪﻳــﺪ‪ -‬اﻧﺠﯿــﻞ‪ -‬ﻧﯿــﺰ ﻧــﺎم آن آﻣــﺪه اﺳــﺖ‪ .‬اﻣــﺎ‪ ،‬ﻣﻮرﺧــﺎن ﻣﺨﺼﻮﺻــﺎ‬ ‫»ﻳﻮﺳﻔﻮس«‪ ،‬ﻣﻮرخ ﻣﻌـﺮوف ﻗـﺮن اول ﻣـﯿﻼدي در ﻛﺘـﺐ ﺧـﻮد از ﻛـﻮه ﺻـﮫﯿﻮن ﻧـﺎﻣﻲ‬

‫‪m‬‬

‫ﻧﺒﺮده‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ھﻤﻪ ﺟﺎ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺷﮫﺮ داود از آن ﻳﺎد ﻛﺮدهاﻧﺪ ﺻﮫﯿﻮن در زﻣﺎن داود ﺑﺴـﯿﺎر‬

‫‪co‬‬

‫آﺑﺎد ﺑﻮد و ﻣﺤﻠﻲ از ﻣﺤﻼت اورﺷﻠﯿﻢ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرﻓﺖ و ﻣﺴﺎﻛﻦ و اﺑﻨﯿـﻪ ﺑـﺎ ﺷـﻜﻮه‬

‫‪e.‬‬

‫در آن ﻗﺮار داﺷﺖ و ﻗﺼﺮ زﻳﺒﺎي ھﯿـﺮودﻳﺲ ﻛﺒﯿـﺮ در زاوﻳـﻪ ﺷـﻤﺎﻟﻲ آن واﻗـﻊ ﺑـﻮد ﻛـﻪ‬

‫‪lin‬‬

‫ﺑﻌﺪھﺎ ﻣﺤﻞ ﺳـﻜﻮﻧﺖ واﻟﯿـﺎن روﻣـﻲ ﮔﺸـﺖ‪ .‬در ﺷـﻤﺎل ﻗﺼـﺮ ھﯿـﺮودﻳﺲ ﺳـﻪ ﻗﻠﻌـﻪ‬ ‫ﻣﺸﮫﻮر وﺟﻮد داﺷﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از آﻧﮫﺎ ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﻗﻠﻌـﻪ داود اﻛﻨـﻮن ﻧﯿـﺰ ﻣﺸـﮫﻮر اﺳـﺖ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﺣﺼﺎر ﺷﮫﺮ اورﺷﻠﯿﻢ ﻧﺼﻒ ﻛﻮه ﺻﮫﯿﻮن را ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ اﺣﺎﻃﻪ ﻛﺮده و در داﺧﻞ ﺣﺼﺎر‪» ،‬دﻳـﺮ‬

‫‪et‬‬

‫اراﻣﻨــﻪ«و»ﻛﻨﯿﺴــﻪ اﺷــﻜﻨﺎز«و »ﻛﻨﯿﺴــﻪ ﻣــﺎر ﻳﻌﻘــﻮب و اراﻣﻨــﻪ«و ﻛﻠﯿﺴــﺎ و ﻣﺪرﺳــﻪ‬

‫‪.K‬‬

‫اﻧﮕﻠﯿﺴﯿﮫﺎ و ﺑﺮج داود ﻗﺮار دارد‪ .‬و در ﺧﺎرج ﺣﺼﺎر ﻣﺤﺎط ﺑﺮ ﺻﮫﯿﻮن‪ ،‬ﻣﺴﺠﺪ ﻧﺒﻲ داود‬ ‫)ﻣﻘﺒﺮه داود(و)ﻣﻘﺒﺮه ﺳﻠﯿﻤﺎن(و ﻣﻘﺎﺑﺮ ﮔﺮوھﻲ دﻳﮕﺮ از ﺳﻼﻃﯿﻦ اﺳﺮاﺋﯿﻞ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺑﺮﺧﻲ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﯿﺴﻲ ﻣﺴﯿﺢ در ﻳﻜﻲ از ﻏﺮﻓـﻪھـﺎي اﻳـﻦ ﺑﻨـﺎ‪ ،‬ﻣﺮاﺳـﻢ ﻋﺸـﺎي‬ ‫رﺑﺎﻧﻲ را ﺑﺠﺎ آورد و ﺷﺎﮔﺮدان او در آﻧﺠﺎ ﺑﺮاي ﺣﻠﻮل روح اﻟﻘﺪس ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در اﻳـﻦ‬

‫‪w‬‬

‫ﻛﻮه ﻗﺒﻮر ﻧﺼﺎري ﻧﯿﺰ ﻣﻮﺟﻮد اﺳـﺖ ھﻤﭽﻨـﯿﻦ ﻣﻘـﺪار زﻳـﺎدي از ﻣﺤﻮﻃـﻪ ﺑـﺎﻻي ﻛـﻮه را‬ ‫زراﻋﺖ ﻣﻲﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ از ﻗﻮل ارﻣﯿﺎ در ﺑﺎب ‪ ٢٦‬آﻳﻪ ‪ ١٨‬و ﻣﯿﻜﺎ‪ ،‬آﻳﻪ ‪١٣‬‬ ‫‪١٩٥‬‬ ‫‪..................................................................... .......................................‬‬ ‫ﺑﺎب ‪ ٣‬در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻋﻠﻤﺎ در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺤﻞ و ﻣﻮﺿﻊ ﺻﮫﯿﻮن اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲ ﻛﻮه»اﻛـﺮا« و ﺑﺮﺧـﻲ‬ ‫ﻛﻮه»ﻣﻮرﻳﺎ«و ﺑﻌﻀﻲ دﻳﮕﺮ ﻛﻮه»اوﻓـﻞ«را ﺻـﮫﯿﻮن داﻧﺴـﺘﻪاﻧـﺪ اﻣـﺎ ﻗـﻮل ﻣﻌﺘﺒـﺮ ھﻤـﺎن‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ درﺑﺎره آن ﺷﺮح داده ﺷﺪ‪(١) .‬‬ ‫ﻛﻮھﮫﺎي دﻳﮕﺮ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﻛﻪ ھﺮ ﻛﺪام ﺑﺮاي ﺧﻮد ﺗﺎرﻳﺦ و ﺳﺮﮔﺬﺷﺘﻲ دارﻧﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از‬ ‫ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻛﻮھﮫـﺎي»اﻟﺠﻠﯿـﻞ«در ﺷـﻤﺎل ﻗـﺪس در ﻧﺰدﻳﻜـﻲ اﺳـﺘﺎن ﺟﻠﯿـﻞ‪ ،‬ﺳﻠﺴـﻠﻪ‬ ‫ﻛﻮھﮫــﺎي»ﻛﺮﻣــﻞ«ﻛﻮھﮫــﺎي»اﻟﺨﻠﯿــﻞ«در ﺟﻨــﻮب در ﻛﻨــﺎره ﺷــﮫﺮ»اﻟﺨﻠﯿــﻞ«‪ ،‬رﺷــﺘﻪ‬ ‫ﻛﻮھﮫﺎي»ﻧﺎﺑﻠﺲ«در ﺷﻤﺎل ﻛﻪ دو ﻛﻮه ﻣﻌﺮوف»ﻋﯿﺒﺎل«و»ﺟﺮزﻳﻢ«در آن ﻣﻲﺑﺎﺷـﻨﺪ و‬ ‫در دو ﻃﺮف ﺷﮫﺮ ﻧﺎﺑﻠﺲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪m‬‬ ‫‪co‬‬

‫ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس در دﺳﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن‬

‫‪e.‬‬

‫ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﻃﺒﻖ ﻗﺮار داد ﻋﻤﺮ ﺧﻠﯿﻔﻪ دوم‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺼـﺮف ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن در آﻣـﺪ‪،‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺻﻠﺤﻨﺎﻣﻪ‪ ،‬آزادﻳﮫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﺮدم آﻧﺠﺎ داده ﺷـﺪ‪ .‬ﻣﺴـﯿﺤﯿﺎن در اﺟـﺮاي ﻣﺮاﺳـﻢ‬

‫‪ab‬‬

‫دﻳﻨﻲ و ﺑﺮﭘﺎي داﺷﺘﻦ ﻣﻨﺎﺳﻚ ﻣﺬھﺒﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺮط آﻧﻜـﻪ ﺟﺰﻳـﻪ ﺑﭙﺮدازﻧـﺪ آزادي ﻳﺎﻓﺘﻨـﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ‪ ،‬ﭼﻮن ﻋﻤﺮ از اﺳﺮاﺋﯿﻠﯿﺎن ﻧﺎراﺿﻲ ﺑﻮد ﻗﺮار ﺑﺮ اﻳﻦ ﺷﺪ ﻛﻪ از آن ﭘﺲ ھـﯿﭻ ﻳﮫـﻮدي‬

‫‪et‬‬

‫ﺣﻖ ﺳﻜﻮﻧﺖ در ﺷﮫﺮ ﻗﺪس را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﺧﻠﻔﺎي اﻣـﻮي ﻛـﻪ ﭘﺎﻳﺘﺨـﺖ ﺧـﻮد را در ﺷـﮫﺮ ﺷـﺎم ﻗـﺮار داده ﺑﻮدﻧـﺪ‪ ،‬ﻛﻠﯿـﻪ ﺳـﺮزﻣﯿﻦ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ را ﺑﻪ ﺗﺼﺮف ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن در آوردﻧﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺎ ﺗﺼـﺮف ﺑﻘﯿـﻪ ﺷـﮫﺮھﺎ ﻣﺨﺼﻮﺻـﺎ‬ ‫ﻋﺴﻘﻼن‪ -‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﮫﺮ ﻣﺠﺪل اﻣﺮوز‪ -‬و ﻗﯿﺴﺎرﻳﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻌﺎوﻳﺔ ﺑﻦ اﺑﻲ ﺳـﻔﯿﺎن‪ -‬ﻛـﻪ در‬

‫‪w‬‬

‫زﻣﺎن ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ و اﺑﻮ ﺑﻜﺮ و ﻋﻤﺮ ﻧﯿﺰ ھﻤـﺮاه ﺑـﺎ ﺑـﺮادرش ﻳﺰﻳـﺪ ﺑـﻦ اﺑـﻲ ﺳـﻔﯿﺎن در ﻟﺸـﻜﺮ‬ ‫اﺳﻼم ﻣﻲﺟﻨﮕﯿﺪ و ﺑﺎ دﺳـﺖ ﻳـﺎﻓﺘﻦ ﺑـﻪ ﺧﻼﻓـﺖ‪ ،‬را ﺑـﻪ ﺣﻜﻮﻣـﺖ و ﻧـﻮﻋﻲ ﺳـﻠﻄﻨﺖ‬ ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺳـﺎﺧﺖ‪ -‬ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﺳـﺮزﻣﯿﻦ ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ در زﻳـﺮ ﻧﻈـﺎرت ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن اداره ﮔﺮدﻳـﺪ‪.‬‬ ‫ﻗﺒﺎﻳﻞ و ﻃﻮاﻳﻒ اﻃﺮاف از ﺷﮫﺮھﺎ و روﺳﺘﺎھﺎ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺳﻜﻮﻧﺖ در ﺷﮫﺮ ﻗـﺪس ﺑـﻪ آﻧﺠـﺎ‬ ‫روي آوردﻧﺪ‪ ،‬و دﻳﺮي ﻧﭙﺎﻳﯿﺪ ﻛﻪ ﺷﮫﺮ روﻧـﻖ و اﻋﺘﺒـﺎر ﺧـﻮد را ﺑـﺎز ﻳﺎﻓـﺖ‪ .‬ﺳـﺎﻛﻨﺎن ﻏﯿـﺮ‬ ‫ﻋﺮب ﻗﺪس ﻧﯿﺰ ﺑﺘﺪرﻳﺞ در ﻣﯿﺎن اﻋﺮاب ﻣﺴﺘﺤﯿﻞ ﮔﺸﺘﻪ و ﭼﻨﺎن ﺷﺪ ﻛﻪ از آن ﺑﻪ ﺑﻌـﺪ‬ ‫ﺳﺎﻛﻨﺎن‬ ‫)‪ .(١‬ﺟﯿﻤﺰ ھﺎﻛﺲ‪ .‬ﻗﺎﻣﻮس ﻛﺘﺎب ﻣﻘـﺪس‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤـﻪ و ﺗﺄﻟﯿﻒ)اﻧﺘﺸـﺎرات‬ ‫ﻃﮫﻮري‪ .‬ﺗﮫﺮان ﺑﺎ ھﻤﻜﺎري ﻧﻮر ﺟﮫﺎن‪(١٣٤٩ ،‬چ ‪ .٢‬ص ‪٥٦٤‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪١٩٦‬‬ ‫‪............................................................... .............................................‬‬ ‫اﺻــﻠﻲ ﻓﻠﺴــﻄﯿﻦ را ﻋﻤــﺪﺗﺎ ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎن ﻋــﺮب ﺗﺸــﻜﯿﻞ دادﻧــﺪ‪ .‬ﺧﻠﻔــﺎي ﺑﻌــﺪي اﻣــﻮي‬ ‫ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻠﻚ ﺑﻦ ﻣﺮوان و ﭘﺴﺮش وﻟﯿﺪ]‪[٢٩‬ﺑﻪ ﺗﻌﻤﯿـﺮ ﺑﻨﺎھـﺎ و اﻳﺠـﺎد ﻣﺴـﺎﺟﺪ‬ ‫ھﻤﺖ ﮔﻤﺎﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻠﻚ ﺑﻦ ﻣﺮوان در ﺳﺎل ‪ ٦٩٠‬ﻣﯿﻼدي ﻗﺒﻪ ﺻﺨﺮه را ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬و ﻣﺴﺠﺪ اﻻﻗﺼﻲ‬ ‫را ﭘﻲ ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻠﻚ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ھﺰﻳﻨﻪ و ﻣﺨﺎرج اﻳﻦ ﻋﻤﺎرات را ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬دﺳـﺘﻮر داد‬

‫‪m‬‬

‫ﺧﺮاج و ﻣﺎﻟﯿﺎت ھﻔﺖ ﺳﺎل ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﺼﺮ را ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر اﺧﺘﺼﺎص دھﻨﺪ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫ﭘﺴﺮش وﻟﯿﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻠـﻚ در ﺗﻌﻤﯿـﺮ و ﻣﺮﻣـﺖ آﺛـﺎر ﻣﻘـﺪس ﺣـﺮم ﺷـﺮﻳﻒ ﻛﻮﺷـﺶ‬ ‫ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﺨﺮج داد‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻨﮫﺎ در زﻣﺎن وﻟﯿﺪ ﺷﮫﺮ رﻣﻠﻪ]‪[٣٠‬ﺑـﻪ ﺗﺼـﺮف ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن‬

‫‪e.‬‬

‫در آﻣﺪ و او در آن ﺷﮫﺮ ﻣﺴﺠﺪي ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﺴﺠﺪ اﺑﯿﺾ ﺑﻨﺎ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪lin‬‬

‫اداره ﻗﺪس‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن در زﻣـﺎن ﺧﻠﻔـﺎي ﻋﺒﺎﺳـﻲ ﻧﯿـﺰ اداﻣـﻪ ﻳﺎﻓـﺖ ﺑـﺎ اﻳﻨﻜـﻪ‬

‫‪ab‬‬

‫ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻋﺒﺎﺳﯿﺎن ﺷﮫﺮ ﺑﻐﺪاد ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ از آﻧﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑـﻪ ﺗﻤـﺎم ﺟﮫـﺎن اﺳـﻼم ﻧﻈـﺎرت‬ ‫ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻋﺒﺎﺳﯿﺎن ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ آﺑﺎداﻧﻲ و ﻋﻤﺮان ﺷـﮫﺮھﺎ ﻋﻼﻗـﻪ داﺷـﺘﻨﺪ و در‬

‫‪et‬‬

‫ﺗﺮوﻳﺞ ﻋﻠﻮم و ادﺑﯿﺎت و ھﻨﺮھﺎ ھﻤﺖ زﻳﺎدي ﻣﺒﺬول ﻣﻲداﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﺧﻠﻔـﺎي‬

‫‪.K‬‬

‫ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﻓﺠﺎﻳﻊ زﻳﺎدي ﻧﯿﺰ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ در اﻳﻨﺠﺎ ﻣﺠﺎل ﺑﺤﺚ آن ﻧﯿﺴﺖ‪(١) .‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺧﻠﻔﺎي ﻋﺒﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﺳﮫﻢ ﺧﻮد در ﺗﻌﻈﯿﻢ و ﺗﻜﺮﻳﻢ ﻗﺪس و ﻧﮕﺎھـﺪاري اﻣـﺎﻛﻦ ﻣﺘﺒﺮﻛـﻪ‬ ‫ﻛﻮﺷﺸﮫﺎ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ زﻟﺰﻟﻪ ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﺑﻨﺎي ﺻﺨﺮه وﻳﺮان ﺷﺪ‪ ،‬اﺑـﻮ‬

‫‪w‬‬

‫ﺟﻌﻔﺮ ﻣﻨﺼﻮر دوﻣﯿﻦ ﺧﻠﯿﻔﻪ ﻋﺒﺎﺳﻲ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ دواﻧﯿﻘـﻲ ﻓﺮﻣـﺎن داد ﻃـﻼي ﭘﻮﺷـﺶ‬ ‫درھﺎي ﻗﺪس را ﻛﻨﺪﻧﺪ و از آن ﻣﺴﻜﻮك ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ و ھﺰﻳﻨـﻪ ﻋﻤـﺮان اﺑﻨﯿـﻪ ﻧﻤﻮدﻧـﺪ‪ .‬ﻧﯿـﺰ‬ ‫ﻣﻨﺼﻮر و ﭘﺴﺮش ﻣﮫﺪي ﺧﻠﯿﻔﻪ دﻳﮕﺮ ﻋﺒﺎﺳـﻲ ﭘـﺪر ھـﺎرون اﻟﺮﺷـﯿﺪ ﺑـﻪ زﻳـﺎرت ﻗـﺪس‬ ‫رﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪ اﻋﺘﺒﺎر و روﻧﻖ آن اﻓﺰودﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳـﺎل ‪ ٢٦٤‬ھﺠـﺮي ﺑﺮاﺑـﺮ ﺑــﺎ ‪ ٨٧٧‬ﻣـﯿﻼدي ﺣﻜﻮﻣـﺖ»ﻃﻮﻟﻮﻧﯿــﻪ« ﺗﻮﺳـﻂ اﺣﻤـﺪ ﺑــﻦ‬ ‫ﻃﻮﻟﻮن]‪[٣١‬ﻛﻪ اﺻﻼ اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﻮد در ﻣﺼﺮ ﺗﺸﻜﯿﻞ ﺷﺪ او ﺷﺎم را ﻓﺘﺢ ﻛﺮد و ﭘـﺲ از آن‬ ‫ﺑﺮ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﻣﺴﻠﻂ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻠﻔﺎي ﻓﺎﻃﻤﻲ ﻣﺼﺮ‪ :‬ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ ﻋﺒﯿﺪ اﻟﻠّﻪ اﻟﻤﮫﺪي ﭘﺴﺮ ﺣﺴﯿﻦ ﺑﻦ اﺣﻤﺪ ﺑﻦ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫)‪ .(١‬ر‪ .‬ك‪ .‬ﺳﯿﺪ ﺟﻌﻔﺮ ﺣﻤﯿﺪي‪ .‬ﻧﮫﻀﺖ اﺑـﻮ ﺳـﻌﯿﺪ ﮔﻨـﺎوهاي‪) .‬ﺗﮫـﺮان‪،‬‬ ‫رﺳﺎ‪(١٣٦٠ ،‬چ ‪ ٢‬ص ‪٣٥‬‬

‫‪١٩٧‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻋﺒﺪ اﻟﻠّﻪ ﺑﻦ اﺳﻤﺎﻋﯿﻞ ﺑﻦ اﻣﺎم ﺟﻌﻔـﺮ ﺻـﺎدق ﭼﮫـﺎرﻣﯿﻦ ﭘﯿﺸـﻮاي ﻓﺮﻗـﻪ اﺳـﻤﺎﻋﯿﻠﯿﻪ‬ ‫ﭘﺲ از ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ اﺳﻤﺎﻋﯿﻞ در ﺳﺎل ‪ ،٢٩٧‬ﺧﻼﻓﺖ ﻓـﺎﻃﻤﻲ اﺳـﻤﺎﻋﯿﻠﯿﻪ را ﺗﺄﺳـﯿﺲ‬ ‫ﻛﺮد‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﻗﻠﻤﺮو ﺣﻜﻮﻣﺖ آﻧﮫﺎ در ﺷﻤﺎل اﻓﺮﻳﻘﺎ‪ ،‬در ﻣﺮاﻛﺶ ﺑﻮد و ﺑﺘﺪرﻳﺞ ﻧﻔﻮذﺷﺎن ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺼﺮ ﻛﺸﯿﺪه ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫ﻗﺪرت ﺧﻠﻔﺎي ﻓﺎﻃﻤﻲ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ رﺳﯿﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻠﻔـﺎي ﻋﺒﺎﺳـﻲ ﺑﻐـﺪاد ﻧﯿـﺰ در‬

‫‪co‬‬

‫اﻓﺘﺎدﻧﺪ و ﮔﺴﺘﺮش ﻗﻠﻤﺮو ﺧﻮد را ﺗـﺎ آﺳـﯿﺎي ﺻـﻐﯿﺮ‪ ،‬ﻋـﺮاق‪ ،‬ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ و ﻣﺼـﺮ اداﻣـﻪ‬ ‫دادﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺪت ‪ ٢٧٠‬ﺳﺎل ﺑﺮ ﻣﺼﺮ و ﻧـﻮاﺣﻲ اﻃـﺮاف آن ﻧﻔـﻮذ و‬

‫‪e.‬‬

‫ﮔﺴﺘﺮش داﺷـﺖ ﺑـﺎ ﺣﻤﻠـﻪ ﺑـﻪ ﺑﻐـﺪاد‪ ،‬ﭼﯿـﺰي ﻧﻤﺎﻧـﺪه ﺑـﻮد ﻛـﻪ ﺣﻜﻮﻣـﺖ ﻋﺒﺎﺳـﻲ را‬

‫‪lin‬‬

‫ﺳﺮﻧﮕﻮن ﺳﺎزد‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﺑــﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﯿــﺐ ﻛــﻪ اﻟﻤﺴﺘﻨﺼــﺮ ﺑﺎﻟﻠّــﻪ ھﺸــﺘﻤﯿﻦ ﺧﻠﯿﻔــﻪ ﻓــﺎﻃﻤﻲ)‪(٤٨٧ -٤٢٧‬ﻳﻜــﻲ از‬ ‫ﺳﺮداران ﻣﻌﺮوف ﺧﻮد ﺑﻪ ﻧﺎم ارﺳﻼن ﺑﺴﺎﺳﯿﺮي]‪[٣٢‬را ﻛﻪ اﺻـﻼ اﻳﺮاﻧـﻲ و از اھـﺎﻟﻲ‬

‫‪et‬‬

‫ﻓﺴﺎ از ﺷﮫﺮھﺎي ﻧﺰدﻳﻚ ﺷـﯿﺮاز ﺑـﻮد‪ ،‬در ﺳـﺎل ‪ ٤٥٠‬ھﺠـﺮي ﻣـﺄﻣﻮر ﺣﻤﻠـﻪ ﺑـﻪ ﺑﻐـﺪاد‬

‫‪.K‬‬

‫ﻧﻤــﻮد‪ .‬در آن زﻣــﺎن اﻟﻘــﺎﺋﻢ ﺑﺎﻟﻠّــﻪ ﺧﻠﯿﻔــﻪ ﻋﺒﺎﺳــﻲ)‪(٤٦٧ -٤٢٢‬ﺑــﺮ ﻋــﺮاق ﺣﻜﻮﻣــﺖ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫داﺷﺖ]‪[٣٣‬ﺑﺴﺎﺳﯿﺮي ﻧﯿﺮوي ﺧﻠﯿﻔﻪ ﻋﺒﺎﺳﻲ را ﺳﺮ ﻛﻮب و اﻟﻘـﺎﺋﻢ ﺑﺎﻟﻠّـﻪ را از ﺑﻐـﺪاد‬ ‫ﺑﯿﺮون راﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﭘـﺲ از ﻳـﻚ ﺳـﺎل ﺑـﺎ ﺣﻤﺎﻳـﺖ اﻣـﺮاي ﺳـﻠﺠﻮﻗﻲ از ﺧﻠﯿﻔـﻪ ﻋﺒﺎﺳـﻲ‪،‬‬

‫‪w‬‬

‫دوﺑﺎره ﺑﻐﺪاد از ﺗﺼﺮف ﺑﺴﺎﺳﯿﺮي ﺑﯿﺮون آﻣﺪ)‪(١‬و اﻟﻘﺎﺋﻢ ﺑﺎﻟﻠّﻪ ﻣﺠﺪدا ﺧﻠﯿﻔﻪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻠﻔﺎي ﻓﺎﻃﻤﻲ ﭼﮫﺎرده ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺟﻤﻌﺎ ﻣﺪت ‪ ٢٧٠‬ﺳﺎل ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﺮدﻧـﺪ‪ ،‬در زﻣـﺎن‬ ‫آﺧﺮﻳﻦ ﺧﻠﻔﺎي ﻓﺎﻃﻤﻲ ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺻـﻠﯿﺒﻲ در ﮔﺮﻓـﺖ و ﺑـﺎ ﻇﮫـﻮر ﺻـﻼح اﻟـﺪﻳﻦ‪ -‬اﻳـﻮﺑﻲ‪،‬‬ ‫ﭼﮫﺎردھﻤﯿﻦ ﺧﻠﯿﻔﻪ ﺿﻌﯿﻒ اﻟﻨﻔﺲ ﻓـﺎﻃﻤﻲ ﻳﻌﻨـﻲ اﻟﻌﺎﺿـﺪ ﺑﺎﻟﻠّـﻪ]‪ (٥٦٧ -٥٥٥)[٣٤‬در‬ ‫ﺳﺎل ‪ ٥٦٧‬از آن ﺳﺮدار ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرد و ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻓﺎﻃﻤﻲ ﻣﺼﺮ ﻣﻨﻘﺮض ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺻ ﻼح اﻟﺪﻳﻦ ﭘﺲ از ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﻣﺼـﺮ ﻛﻮﺷـﯿﺪ ﺗـﺎ آﺛـﺎر و ﭘﯿـﺮوان اﺳـﻤﺎﻋﯿﻠﯿﺎن را از ﻣﯿـﺎن‬ ‫ﺑﺮدارد‪ .‬از آن ﭘـﺲ ﻣﺮﻛـﺰ اﺳـﻤﺎﻋﯿﻠﯿﻪ ﻣﻨﺤﺼـﺮ ﺑـﻪ داﻋﯿـﺎن اﺳـﻤﺎﻋﯿﻠﻲ ﻧـﺰاري ﻛـﻪ در‬ ‫اﻟﻤﻮت ﻗﺰوﻳﻦ ﺑﻮدﻧﺪ ﮔﺸﺖ و ﺧﻼﻓﺖ ﻓﺎﻃﻤﻲ ﻣﺼﺮ ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪ)‪.(٢‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺻﻠﯿﺒﻲ‬ ‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮرﺧﺎﻧﻲ ﻛﻪ درﺑﺎره ﭘﯿﺪاﻳﺶ و ﺑﺮوز ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺻﻠﯿﺒﻲ ﻗﻠﻤﻔﺮﺳﺎﻳﻲ‬ ‫)‪ .(١‬ﺑــﺮاي اﻃــﻼع ﺑﯿﺸــﺘﺮ از اﺣــﻮال ﺑﺴﺎﺳــﯿﺮي ر‪ .‬ك دﻛﺘــﺮ ﻣﻨﺼــﻮر‬ ‫رﺳﺘﮕﺎر‪ ،‬ارﺳـﻼن ﺑﺴﺎﺳـﯿﺮي ﻣﺠﻠـﻪ ﻳﻐﻤـﺎ ﺷـﻤﺎره ‪ ،٥‬ﺳـﺎل ‪ ،٢٧‬ﺗﮫـﺮان‬ ‫‪١٣٥٣‬‬ ‫)‪ .(٢‬ﻳﻮﺳﻒ ﻓﻀﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻣﺬاھﺐ اھـﻞ ﺳـﻨﺖ و ﻓﺮﻗـﻪ اﺳـﻤﺎﻋﯿﻠﯿﻪ)ﺗﮫﺮان‪،‬‬ ‫ﻓﺮﺧﻲ‪ ،‬ﺑﻲﺗﺎ(ص ‪٣٦٧ -٣٥٧‬‬

‫‪m‬‬ ‫‪co‬‬

‫‪١٩٨‬‬

‫‪e.‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻤﺎن ﻛـﺮده اﻧـﺪ ﻛـﻪ ﻋﻠـﺖ ﺑـﺮوز ﺟﻨﮕﮫـﺎي ﺻـﻠﯿﺒﻲ آزار و اذﻳﺘـﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬ ‫ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎن ﺳــﺎﻛﻦ ﺑﯿــﺖ اﻟﻤﻘــﺪس ﻧﺴــﺒﺖ ﺑــﻪ ﻣﺴــﯿﺤﯿﺎن ﺳــﺎﻛﻦ آﻧﺠــﺎ و زوار ﺣــﺮم‬

‫‪ab‬‬

‫ﺷﺮﻳﻒ روا ﻣﻲداﺷﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫ﻣﻮرﺧﺎن ﻧﻮﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺼﺎراي ﺳـﺎﻛﻦ ﻗـﺪس و زاﺋـﺮان و ﻣﺸـﺘﺎﻗﺎﻧﻲ ﻛـﻪ از ﮔﻮﺷـﻪ و‬

‫‪.K‬‬

‫ﻛﻨﺎر ﺟﮫﺎن ﺑﺮاي زﻳﺎرت ﺗﺮﺑﺖ ﻋﯿﺴﻲ ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ ﻣـﻮرد ﺷـﺘﻢ و ﺟـﺮح ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن ﻗـﺮار‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ و در ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﺮداﺧﺖ ﻋﻮارض زﻳﺎد ﻗﺎدر ﺑﻪ زﻳﺎرت اﻣﺎﻛﻦ ﻣﻘﺪﺳﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اﮔﺮ ﻳﻜﻲ از ﻋﻠﺘﮫﺎي ﻓﺮﻋﻲ ﺟﻨﮕﮫﺎ را اﻳﻦ روﻳﺪاد ﺑﺪاﻧﯿﻢ‪ ،‬ﻋﻠﺖ اﺻﻠﻲ را در روﻳـﺪادھﺎ و‬ ‫ﻗﻀﺎﻳﺎي ﺑﺴﯿﺎري ﻣﻲﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺑﺠـﻮﻳﯿﻢ ﻛـﻪ در اروﭘـﺎي آن زﻣـﺎن واﻗـﻊ ﮔﺸـﺘﻪ ﺑـﻮد‪ ،‬و در‬

‫‪w‬‬

‫ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻋﻠﺘﮫﺎي ﻓﺮاواﻧﻲ را ﺣﺘﻲ در ﺳﺎﻟﮫﺎ ﻗﺒـﻞ از وﻗـﻮع ﺟﻨﮕﮫـﺎ ﻣـﻲﺗـﻮان ﺟﺴـﺘﺠﻮ‬ ‫ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻓﺘﻮﺣـﺎت ﻣﺴـﻠﻤﯿﻦ از ﺷـﺮق ﺗـﺎ ﻏــﺮب و ﺗﺴـﻠﻂ ﺑـﺮ روم ﺷـﺮﻗﻲ و ﮔﺴـﺘﺮش ﺳــﻠﻄﻪ‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻋﺮب و ﺑﺮ اروﭘـﺎي ﺟﻨـﻮﺑﻲ و ﭘﯿﺸـﺮﻓﺖ آﻧﮫـﺎ ﺗـﺎ اﺳـﭙﺎﻧﯿﺎ و ﺣﺘـﻲ در ﺟﻨـﻮب‬ ‫اﻳﺘﺎﻟﯿــﺎ و ﺟﺰﻳــﺮه ﺳﯿﺴــﯿﻞ‪ ،‬اروﭘــﺎي ﻣﺴــﯿﺤﻲ را ﺳــﺨﺖ ﺑــﻪ وﺣﺸــﺖ اﻧﺪاﺧﺘــﻪ ﺑــﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎدر»ﺑﺎري« ]‪[٣٥‬و»ﺟﻨﻮا«]‪[٣٦‬ﺑﻪ ﺗﺼﺮف اﻋﺮاب ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن در آﻣﺪه و ﺣﺘﻲ ﺷـﮫﺮ رم‬ ‫و ﻛﻠﯿﺴﺎي ﺳﻦ ﭘﯿﺮ)‪(١‬ﻧﯿﺰ از ﺗﻌﺮض ﻣﺼﻮن ﻧﻤﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ»ﻗﯿﺎم ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻏـﺮب‬ ‫در ﺑﺮاﺑﺮ دﻧﯿﺎي اﺳﻼم ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻣﺎن ﻗﺒﻞ از ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺻﻠﯿﺒﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻏـﺮب‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻣﺪﺗﮫﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ دﻧﯿﺎي اﺳﻼم ﻣﺒﺎرزه ﻣﻲﻛﺮد زﻳﺮا ﻛـﻪ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن در داﺧـﻞ ﻣﺮزھـﺎي‬ ‫ﻏﺮب ﺑﻪ ﺣﻤﻼت ﺧﻮد اداﻣﻪ ﻣﻲدادﻧﺪ و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺳﺮاﺳﺮ اروﭘﺎ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ اﻋﺮاب ﻣﺴـﻠﻤﺎن‬ ‫ﺗﺴﺨﯿﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪(٢)« .‬‬ ‫در ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺻﻠﯿﺒﻲ ﻋﻤﻠﻲ ﺗﻼﻓﻲ ﺟﻮﻳﺎﻧﻪ و اﻧﺘﻘـﺎﻣﻲ ﺑـﻮد ﻛـﻪ اروﭘـﺎي ﻗـﺮون‬ ‫ﻳﺎزده و دوازده را ﺑﻪ ھﺠﻮﻣﻲ ﻏﺎرﺗﮕﺮاﻧﻪ و ﻏﯿـﺮ اﻧﺴـﺎﻧﻲ واداﺷـﺖ‪ .‬ﻋﻠـﺖ دﻳﮕـﺮ وﻗـﻮع‬ ‫ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺻﻠﯿﺒﻲ‪ ،‬ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت و ﻣﻮﻋﻈﻪ ﭘـﺎپ و ﻛﺸﯿﺸـﮫﺎ و ﺳـﺨﻨﺮاﻧﯿﮫﺎي آﻧـﺎن ﺑـﻮد ﻛـﻪ‬ ‫زﻳﺎرت ﺗﺮﺑﺖ ﺧﯿﺎﻟﻲ ﻋﯿﺴﻲ را در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﮫﺸﺖ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﺗﺒﻠﯿﻐـﺎت‬ ‫ﻧﻪ ﺗﻨﮫﺎ ﺟﻨﮕﺠﻮﻳﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن ﻛﺸـﻮرھﺎي اروﭘـﺎﻳﻲ را ﺑـﻪ ﮔـﺎم زدن در راه ﻧﺠـﺎت ﻣﻘﺒـﺮه‬ ‫ﺧﯿﺎﻟﻲ ﻋﯿﺴﻲ و زﻳﺎرت آن ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﻮل ﭘﺎﭘﮫﺎ در دﺳﺖ ﻛﻔﺎر ﻣﺴﻠﻤﺎن اﺳﯿﺮ ﺑﻮد وادار‬

‫‪m‬‬

‫‪co‬‬

‫)‪((Piere. (١‬‬

‫‪e.‬‬

‫)‪ .(٢‬رﻧــﻪ ﮔﺮوﺳــﻪ‪ .‬ﺟﻨﮕﮫــﺎي ﺻــﻠﯿﺒﻲ‪ .‬ﺗﺮﺟﻤــﻪ ﻋﻠــﻲ اﺻــﻐﺮ ﺷــﻤﯿﻢ‪،‬‬ ‫)ﺗﮫﺮان‪ ،‬ﻋﻠﻤﻲ ص ‪(١٩‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪١٩٩‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪et‬‬

‫ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﭘﯿﺮزﻧﺎن‪ ،‬ﭘﯿﺮﻣﺮدان و ﺣﺘﻲ اﻃﻔﺎل را ﻧﯿﺰ ﺑﻪ اﻣﯿﺪ ﻧﺠﺎت و رﻓﺘﻦ ﺑـﻪ ﺑﮫﺸـﺖ و‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫و ﺗﺮﻏﯿﺐ ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﺳﺒﻚ ﻛﺮدن اﺳﺘﺨﻮان و ﺑﺮي ﺷﺪن از ﮔﻨﺎھﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﻛﺮدن ﺑﺎ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن ﺗﺸـﻮﻳﻖ‬ ‫ﭘﯿــﺮان ﻣــﻲ ﮔﻔﺘﻨــﺪ ﻛــﻪ اﮔــﺮ ﺟﻨﮕﺠﻮﻳــﺎن ﺑــﺮاي ﻧﺠــﺎت ﺗﺮﺑــﺖ ﻋﯿﺴــﻲ و اﻣــﺎﻛﻦ ﻣﻘــﺪس‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ و ﺑﻪ ﺑﮫﺸﺖ ﻣﻲروﻳﻢ‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫ﻣﻲﺟﻨﮕﻨﺪ ﻣﺎ ﻧﯿﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﯿﺴﻲ زﺟﺮ ﻣﻲﻛﺸـﯿﻢ و ﻣـﻲﻣﯿـﺮﻳﻢ و از ﮔﻨﺎھـﺎن ﺧـﻮد ﭘـﺎك‬ ‫دﻟﯿﻞ دﻳﮕﺮ روﻳﺪاد ﺟﻨﮓ ﺻﻠﯿﺒﻲ‪ ،‬ﻓﻘﺮ و ﻓﻼﻛﺖ و ادﺑﺎري ﺑـﻮد ﻛـﻪ در آن زﻣـﺎن ﺑـﺮ اروﭘـﺎ‬ ‫ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻮد‪ ،‬در آن وﻗﺖ اروﭘﺎ در ﭼﻨﺎن ﻓﻘﺮ و ﻋﺴﺮت و ﺧﺮاﻓﺎﺗﻲ ﺑﺴﺮ ﻣﻲﺑـﺮد‪ ،‬و ﭼﻨـﺎن‬ ‫ﺗﺒﺎھﻲ و وﻳﺮاﻧﻲ و ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ ﺑﺮ ﺷﮫﺮھﺎ ﺳﺎﻳﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺮدم‪ ،‬ﺑﺨﺼـﻮص ﻣـﺮدم‬ ‫ﻋــﺎدي و ﻋــﺎﻣﻲ ﺑــﺮاي ﻧﺠــﺎت ﺧــﻮﻳﺶ از اﻳــﻦ ﻓﻘــﺮ و ادﺑــﺎر ﺑــﻪ دﻧﺒــﺎل ﭼــﺎره و ﻣﻔــﺮي‬ ‫ﻣﻲﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬و در ﻣﻮﻋﻈﻪھﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ آﻧﺎن ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺸﺮق زﻣﯿﻦ ﭘـﺮ از ﻧﻌﻤـﺖ‪،‬‬ ‫ﻣﺎل‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺘﻪ و آﺑﺎداﻧﻲ اﺳﺖ و ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺑﻪ آﻧﺴـﻮي ﺑﺸـﺘﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬ھـﻢ از ﻓﻘـﺮ و ﻓﻼﻛـﺖ‬ ‫رھﺎﻳﻲ ﺧﻮاھﻨﺪ ﻳﺎﻓﺖ و ﺑﻪ ﻏﻨﺎﻳﻢ دﻧﯿﻮي ﺧﻮاھﻨﺪ رﺳﯿﺪ و ھﻢ ﺑـﻪ ﺧـﺎﻃﺮ ﻧﺠـﺎت ﺗﺮﺑـﺖ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻣﻘﺪس‪ ،‬در ﺑﮫﺸﺖ ﺑﺮاي ﺧﻮد ﺟـﺎﻳﻲ ﺧﻮاھﻨـﺪ داﺷـﺖ‪ .‬ﻛﺸﯿﺸـﺎن ﺑـﻪ ﻋـﻮام اﻟﻨـﺎس‬ ‫ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ھﻤﻪ ﻏﺎزﻳﺎن راه دﻳﻦ‪ ،‬در ارض ﻣﻮﻋﻮد و در ﻣﺸﺮق‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐ ﺧﺎﻧـﻪ و ﺑـﺎغ و‬ ‫ﻣﻠﻚ و آب ﺧﻮاھﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ آﻧﮫﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﺸﺘﻦ ﻳﻜﻨﻔﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﻌـﺎدل اﺳـﺖ‬ ‫ﺑﺎ رﻓﺘﻦ ﺑـﻪ ﺑﮫﺸـﺖ‪ ،‬ﻧﺠـﺎت ﺳـﺮزﻣﯿﻦ ﻣﻘـﺪس از دﺳـﺖ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن ﻛـﺎﻓﺮ وﻇﯿﻔـﻪاي‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ھﺮ ﻣﺴﯿﺤﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪان ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺠﻤــﻞ و ﺷــﻜﻮه ﭘﺎﻳﺘﺨــﺖ اﻣﭙﺮاﻃــﻮري روم ﺷــﺮﻗﻲ ﻳﻌﻨــﻲ ﻗﺴــﻄﻨﻄﻨﯿﻪ و ﺛﺮوﺗﮫــﺎي‬ ‫ﺑﻲﭘﺎﻳـﺎن ﺑﯿـﺰاﻧﺲ‪ ،‬اروﭘﺎﻳﯿـﺎن ﻓﻘـﺮ زده را وادار ﻣـﻲﻛـﺮد ﺗـﺎ ﺑـﺮاي ﭼﭙـﺎول و ﻏـﺎرت اﻳـﻦ‬ ‫ﻧﻌﻤﺘﮫﺎي ﺧﺪاداد و اﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪھﺎي ﮔﺮان‪ ،‬ﻣﺴﯿﺮ ﺧﻮد را از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﯿﺰاﻧﺲ ﺑﭙﯿﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫و ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻣﻲداﻧﯿﻢ ﺻﻠﯿﺒﯿﺎ ن ھﻨﮕـﺎم ﺗﺴـﻠﻂ ﺑـﺮ ﺑﯿـﺰاﻧﺲ ﭼﻨـﺎن ﻏـﺎرﺗﻲ ﻛﺮدﻧـﺪ ﻛـﻪ ﺗـﺎ‬

‫‪m‬‬

‫ﺳــﺎﻟﮫﺎ ﺑﻌــﺪ ﺷــﻤﻌﺪاﻧﮫﺎي ﻃــﻼ‪ ،‬ﻛﺮﻳﺴــﺘﺎﻟﮫﺎ‪ ،‬ﻟﻮﺳــﺘﺮھﺎ‪ ،‬ﭘــﺮدهھــﺎي اﺑﺮﻳﺸــﻤﯿﻦ‪،‬‬

‫‪co‬‬

‫ﭼﺮاﻏﺪاﻧﮫﺎ‪ ،‬ﭘﺎرﭼﻪ ھﺎي زرﺑﻔﺖ و ھﺰاران ﻧﻮع وﺳﺎﻳﻞ ﻃـﻼ و ﻧﻘـﺮه را در ﺑﺎزارھـﺎي اروﭘـﺎ‬

‫‪e.‬‬

‫ﺑﻪ ﻓﺮوش ﻣﻲ رﺳـﺎﻧﺪﻧﺪ ﻛـﻪ ﺗـﺎ اﻣـﺮوز ﻧﯿـﺰ ﻣﻘـﺪار ﻣﻌﺘﻨـﺎﺑﮫﻲ از اﻳـﻦ وﺳـﺎﻳﻞ ﭘﺮﺑﮫـﺎ در‬

‫‪٢٠٠‬‬

‫‪et‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﻣﻮزهھﺎي اروﭘﺎﻳﻲ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺳﻠﺠﻮﻗﯿﺎن‬

‫‪w‬‬

‫در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺻﻠﯿﺒﻲ ﺑﺘﺪرﻳﺞ ﺷﻜﻞ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺧﺎﻧﺪان ﺳﻠﺠﻮﻗﻲ ﺑﺮ اﻳـﺮان و‬ ‫روم ﺷﺮﻗﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻲﻛـﺮد‪ .‬ﺳﻠﺴـﻠﻪ ﺳـﻠﺠﻮﻗﻲ ﻛـﻪ از ﻧـﮋاد ﺗـﺮك ﻧـﻮاﺣﻲ ﺷـﻤﺎل‬ ‫ﺷﺮﻗﻲ اﻳﺮان ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺮﻛﺴﺘﺎن ﺑﻮدﻧﺪ از ﺳﺎل ‪٤٢٩‬ه‪.‬ق ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ ١٠٣٧‬ﻣﯿﻼدي ﺗـﺎ ﺳـﺎل‬ ‫‪٧٠٠‬ه‪.‬ق ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ ١٣٠٠‬ﻣﯿﻼدي در آﺳﯿﺎي ﻏﺮﺑﻲ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻗــﺪرت و ﭘﯿﺸــﺮﻓﺖ و ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﻗﻠﻤــﺮو ﻓﺮﻣــﺎﻧﺮواﻳﻲ ﺳــﻠﺠﻮﻗﯿﺎن ﺑــﻪ ﺟــﺎﻳﻲ رﺳــﯿﺪ ﻛــﻪ‬ ‫اروﭘﺎﻳﯿﺎن را ﺑﻪ وﺣﺸـﺖ اﻧـﺪاﺧﺖ‪ .‬ﻃﻐـﺮل ﺳـﻠﺠﻮﻗﻲ)‪(٤٥٥ -٤٢٩‬ﺑـﻪ ﺑﮫﺎﻧـﻪ ﺣﻔﺎﻇـﺖ از‬ ‫ﺟــﺎن ﺧﻠﯿﻔــﻪ ﻋﺒﺎﺳــﻲ در ﺑﻐــﺪاد ﺑــﺪان ﺷــﮫﺮ ﻟﺸــﻜﺮ ﻛﺸــﯿﺪ و ﭘــﺲ از ﻓــﺘﺢ ﻋــﺮاق‪،‬‬ ‫ﺷﮫﺮھﺎي ﻣﻮﺻﻞ‪ ،‬ﻧﺼﯿﺒﯿﻦ و دﻳﺎر ﺑﻜﺮ را ﻣﺘﺼﺮف ﺷﺪ و ﻗﺼﺪ داﺷﺖ ﻛﻪ از راه آﺳـﯿﺎي‬ ‫ﺻﻐﯿﺮ ﺑﻪ ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﯿﻪ دروازه اروﭘﺎ و روم ﺷﺮﻗﻲ رود وﻟﻲ در ﺳﺎل ‪٤٥٥‬ه‪.‬ق ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪ ١٠٦٢‬م در ﮔﺬﺷﺖ ‪ .‬ﺑﺮادرزاده او آﻟﺐ ارﺳﻼن ‪ ،٤٦٥ -٤٥٥‬ﻧﻘﺸﻪھﺎي ﻋﻤﻮي ﺧﻮد را‬ ‫ﺗﻌﻘﯿﺐ ﻧﻤﻮد و در اﻣﺘﺪاد رودﺧﺎﻧﻪ دﺟﻠﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ارﻣﻨﺴﺘﺎن رﺳﺎﻧﯿﺪ‪ .‬ﻛﺸﻮر ﺑﯿـﺰاﻧﺲ‬ ‫ﻳﻌﻨــﻲ روم ﺷــﺮﻗﻲ ﻛــﻪ در آن زﻣــﺎن ﻣــﺬھﺐ ﻣﺴــﯿﺤﻲ ارﺗــﺪﻛﺲ داﺷــﺖ زﻳــﺮ ﻧﻈــﺮ‬ ‫اﻣﭙﺮاﻃــﻮر »روﻣــﺎﻧﻮس دﻳــﻮﮔﻨﺲ«]‪[٣٧‬اداره ﻣــﻲﺷــﺪ‪ .‬در ﺟﻨﮕــﻲ ﻛــﻪ ﺑــﯿﻦ او و آﻟــﺐ‬ ‫ارﺳــﻼن در ﻣﺤﻠــﻲ ﺑــﻪ ﻧــﺎم ﻣﻼذﮔــﺮد در ﮔﺮﻓــﺖ اﻣﭙﺮاﻃــﻮر ﺑــﻪ ﺳــﺨﺘﻲ از ﭘﺎدﺷــﺎه‬ ‫ﺳﻠﺠﻮﻗﻲ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرد و اﺳﯿﺮ ﺷﺪ و ﻟﺸﻜﺮ وي ﺗﺎروﻣﺎر ﮔﺮدﻳـﺪ‪ .‬اﺳـﺎرت اﻣﭙﺮاﻃـﻮر‬ ‫روم ﺷﺮﻗﻲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜـﻪ ﻣـﺬھﺐ ارﺗـﺪﻛﺲ داﺷـﺖ‪ ،‬ﺧﺸـﻢ ﭘـﺎپ ﻛﺎﺗﻮﻟﯿـﻚ ﻣـﺬھﺐ روم را‬ ‫ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺖ و ﻋﻠﺘﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﺮ ﻋﻠﻞ وﻗﻮع ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺻﻠﯿﺒﻲ اﻓﺰود‪.‬‬ ‫دوره ﺳﻠﺠﻮﻗﯿﺎن ﻳﻜﻲ از دورهھﺎي ﻣﺸﻌﺸﻊ ادﺑﯿﺎت و ھﻨﺮ و ﺻﻨﺎﻳﻊ و ﻓﻠﺴﻔﻪ و ﻧﻈـﻢ‬

‫‪m‬‬

‫و ﻧﺜﺮ ﻓﺎرﺳﻲ در اﻳﺮان اﺳﺖ‪ .‬در ﻋﺼـﺮ ﭘﺎدﺷـﺎھﺎن ﺳـﻠﺠﻮﻗﻲ ﭼـﻪ در اﻳـﺮان و ﭼـﻪ در‬

‫‪co‬‬

‫روم ﺷﺮﻗﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ھﻨﺮھﺎ و ﻣﻌﺎرف اﻳﺮاﻧﻲ و اﺳـﻼﻣﻲ ﺗﻮﺟـﻪ ﻣﺨﺼـﻮص ﻣﺒـﺬول ﮔﺮدﻳـﺪ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﻛﺘﺐ ﻣﺘﻌﺪد ﺗﺄﻟﯿﻒ ﻳﺎﻓﺖ و داﻧﺸﻤﻨﺪان و ﻓﻀﻼ و ادﺑﺎ از ارج و اﻋﺘﺒﺎر وﻳـﮋهاي ﺑﺮﺧـﻮردار‬

‫‪lin‬‬

‫ﺷــﺪﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮاﺟــﻪ ﻧﻈــﺎم اﻟﻤﻠــﻚ ﻃﻮﺳــﻲ ‪[٣٨]١٠٩١ -١٠١٧‬ﻛــﻪ ﺧــﻮد ﻣــﺮدي ادﻳــﺐ و‬ ‫داﻧﺸﻤﻨﺪ ﺑﻮد ﺗﺪﺑﯿﺮ ﻛﺎر ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺳﻠﺠﻮﻗﯿﺎن را ﺑﺎ ﻛﺎرداﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﮫﺪه داﺷـﺖ‪ .‬در ﻋﺼـﺮ‬

‫‪ab‬‬

‫اﻳﻦ ﭘﺎدﺷﺎھﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧ ﻠﻔـﺎي ﻓـﺎﻃﻤﻲ ﺑـﺮ ﻣﺼـﺮ ﺗﺴـﻠﻂ ﻳﺎﻓﺘﻨـﺪ و ﻃﺮﻓـﺪاران ﻣـﺬھﺐ‬

‫‪et‬‬

‫اﺳﻤﺎﻋﯿﻠﯿﻪ در اﻳﺮان ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺧﻮد را آﻏﺎز ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪٢٠١‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﺷﺎﺧﻪ دﻳﮕﺮ ﺳﻠﺠﻮﻗﯿﺎن ﺳﻼﺟﻘﻪ روم ﺷﺮﻗﻲ ﻳﺎ آﺳﯿﺎي ﺻﻐﯿﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ از ‪ ٤٧٠‬ﺗﺎ‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪w‬‬

‫‪ ٧٠٠‬ھﺠﺮي ﻗﻤﺮي ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ‪ ١٣٠٠ -١٠٧٧‬م ﺣﻜﻮﻣـﺖ ﻛﺮدﻧـﺪ‪ .‬ﻣﺆﺳـﺲ ﺳـﻠﺠﻮﻗﯿﺎن‬ ‫روم ﺷﺮﻗﻲ»ﺳﻠﯿﻤﺎن اول ﺑﻦ ﻗـﺘﻠﻤﺶ«)وﻓـﺎت ‪٤٧٩‬ه‪.‬ق(ﺑـﻮد‪[٣٩] .‬ﺳـﻼﺟﻘﻪ ﺷـﺎم‪،‬‬ ‫ﻋﺮاق‪ ،‬ﻛﺮﻣﺎن و ﺧﺮاﺳﺎن از دﻳﮕﺮ ﺷﺎﺧﻪھﺎي ﺳﻠﺠﻮﻗﯿﺎناﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻨﺠﺎ و آﻧﺠـﺎ ﺗﺄﺳـﯿﺲ‬ ‫ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ادﺑﯿﺎت‪ ،‬ﻋﻠﻮم‪ ،‬ھﻨﺮھﺎ و ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻇﺮﻳﻔﻪ‪ ،‬ﭘﺎرﭼﻪﺑﺎﻓﻲ‪ ،‬ﻧﻘﺮه ﻛـﻮﺑﻲ و ﻃﻼﺳـﺎزي‪،‬‬ ‫ﺳﻔﺎﻟﮕﺮي‪ ،‬ﻧﻘﺎﺷﻲ و ﺧﻂ‪ ،‬زريﺑﺎﻓﻲ‪ ،‬ﻣﻌﻤﺎري و ﮔﭻﺑﺮي‪ ،‬ﺗـﺄﻟﯿﻒ ﻛﺘـﺐ‪ ،‬ﻣﻮﺳـﯿﻘﻲ و‬ ‫ﺷﻌﺮ‪ ،‬ﻛﺎﺷﻲﻛﺎري و ﺧﻼﺻﻪ اﻧﻮاع ھﻨﺮھﺎ در ﻋﺼﺮ اﻳﻦ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻛﻤﺎل ﺧﻮد‬ ‫رﺳــﯿﺪ‪ .‬ھﻨــﻮز آﺛــﺎر ﻇﺮﻳﻔــﻪ دوران ﺳــﻠﺠﻮﻗﻲ در ﻣــﻮزهھــﺎي ﺑــﺰرگ دﻧﯿــﺎ ﻧﻈﯿــﺮ ﻣــﻮزه‬ ‫ارﻣﯿﺘﺎژ]‪[٤٠‬واﻗﻊ در ﺷﮫﺮ ﻟﻨﯿﻨﮕﺮاد‪ ،‬ﻣﻮزه ﺷﮫﺮ اﺳﺘﻜﮫﻠﻢ ﺳﻮﺋﺪ و دﻳﮕﺮ ﻣﻮزهھﺎي دﻧﯿـﺎ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻣﻌﺘﺒﺮ و زﻳﺒﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﻠﺠﻮﻗﯿﺎن ﺑﺎ ﺳﺒﻚ ﺧﺎص ھﻨﺮ ﻣﻌﻤﺎري در‬ ‫ﺷﮫﺮھﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻳﺮان ﺳﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﻌﺪا ﺗﻐﯿﯿﺮاﺗﻲ در آﻧﮫﺎ ﺑـﻪ وﺟـﻮد آﻣـﺪه از ﺟﻤﻠـﻪ‬ ‫ﺷﺎھﻜﺎرھﺎي ﻣﻌﻤﺎرياﻧﺪ ﻛﻪ ھﻨـﻮز ﭘـﺎ ﺑﺮﺟـﺎ ھﺴـﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳـﺎﺧﺘﻦ ﮔﻨﺒـﺪ ﻣﺴـﺎﺟﺪ ﻃﺒـﻖ‬ ‫اﺻــﻮل رﻳﺎﺿــﻲ و ﻓــﻦ دﻗﯿــﻖ ﻣﻌﻤــﺎري از اﻓﺘﺨــﺎرات اﻳﺮاﻧﯿــﺎن اﺳــﺖ‪ .‬ﻣﺴــﺠﺪ ﺟــﺎﻣﻊ‬ ‫اﺻــﻔﮫﺎن‪ ،‬ﻣﺴــﺠﺪ ﺳــﻠﺠﻮﻗﻲ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕــﺎن‪ ،‬ﻣﺴــﺠﺪ زواره ﻧﺰدﻳــﻚ اردﺳــﺘﺎن‪ ،‬ﻣﺴــﺠﺪ‬ ‫اردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﻣﺴﺠﺪ دﻣﺎوﻧﺪ و ﻏﯿﺮه ﺧﻮد ﺷـﺎھﻜﺎري از ھﻨـﺮ ﻣﻌﻤـﺎري ﻋﺼـﺮ ﺳـﻠﺠﻮﻗﯿﺎن‬ ‫ﺑﻮده و ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﻤﺪن اﻳﺮاﻧﻲ و اﺳﻼﻣﻲ ﻋﺼﺮ درﺧﺸﺎن ﺧﻮد را ﻣـﻲﮔﺬراﻧﯿـﺪ و ﺗﻮﺳـﻌﻪ‬ ‫ﺻﻨﺎﻳﻊ و ھﻨﺮھﺎ در اﻳﺮان و ﻛﺸﻮرھﺎي اﺳـﻼﻣﻲ رواج داﺷـﺖ و ﺗﺮﺟﻤـﻪھـﺎ و ﺗﺄﻟﯿﻔـﺎت‬

‫‪m‬‬

‫ﻣﺘﻌﺪدي در ﺷﯿﻤﻲ و رﻳﺎﺿﻲ و ﻃﺐ و ﻧﺠﻮم و ھﯿﺌﺖ و ادﺑﯿﺎت و ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻠﻮم ﺑﻪ وﺟﻮد‬

‫‪co‬‬

‫ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ اروﭘﺎ در ﺟﮫﻞ و ﺑﻲﺧﺒﺮي و ﺧﺮاﻓﺎت و ﻧﺎداﻧﻲ دﺳﺖ و ﭘﺎ ﻣﻲزد‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫اﺧﺘﻼﻓﺎت ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ و ﺳﺘﻢ ﻃﺒﻘﻪ اﺷﺮاف ﺑﻪ رﻋﺎﻳﺎ‪ ،‬ﺣﺒﺲ و ﺷـﻜﻨﺠﻪھـﺎي وﺣﺸـﺘﻨﺎك‬

‫‪lin‬‬

‫ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن در ﻗﺮون وﺳﻄﺎ‪ ،‬زﻧﺪه زﻧﺪه ﺳﻮزاﻧﺪن ﺑﯿﮕﻨﺎھﺎن ﺑﻪ ﻓﺘﺎوي ﭘﺎﭘﮫﺎ و اﺳـﻘﻔﮫﺎ در‬ ‫ﺷﮫﺮھﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﺟﺮم ارﺗﺪاد و ﺑﻲدﻳﻨﻲ‪ ،‬ﻣﺤﺎﻛﻤﻪھﺎي ﻗﻼﺑﻲ و ﻧﻤﺎﻳﺸـﻲ ﻣـﺮدم‬

‫‪ab‬‬

‫ﺑﯿﻨﻮا و ﻣﺤﻜﻮم ﺳﺎﺧﺘﻦ آﻧﺎن ﺑﻪ ﺳﻮزاﻧﺪه ﺷـﺪن‪ ،‬ﺣﻠـﻖ آوﻳـﺰ ﺷـﺪن‪ ،‬ﭘﻮﺳـﺖ ﻛﻨـﺪن و‬

‫‪et‬‬

‫ھﺰاران ﻧﻮع ﺷﻜﻨﺠﻪ وﺣﺸـﺖآور دﻳﮕـﺮ‪ ،‬اﻋـﺪاﻣﮫﺎي دﺳـﺘﻪ ﺟﻤﻌـﻲ و ﺣﺘـﻲ ﻣﺤﺎﻛﻤـﻪ‬

‫‪.K‬‬

‫ﺣﯿﻮاﻧﺎﺗﻲ ﻣﺜﻞ ﺧﻮك‪ ،‬ﻣﺮغ‪ ،‬ﺧﺮوس و ﺣﺸﺮاﺗﻲ ﭼﻮن ﭘﺸﻪ‪ ،‬زﻧﺒﻮر‪ ،‬ﺳﻮﺳﻚ و ﻣﺤﻜـﻮم‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻦ آﻧﮫﺎ و ﻧﯿﺰ ﺷـﯿﻮع ﻗﺤﻄﮫـﺎي ﭘـﻲ در ﭘـﻲ ﻛـﻪ ﺑﺎﻋـﺚ ﻣـﻲﺷـﺪ ﻣـﺮدم‪ ،‬ﺑـﺮ اﺛـﺮ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺳﮕﮫﺎ و ﮔﺮﺑﻪ ھﺎ را ﺑﺨﻮرﻧﺪ و از ﺷﻜﺎر اﻧﺴﺎن و ﻛﺒﺎب ﻛﺮدن و ﺧﻮردن‬ ‫ﮔﻮﺷﺖ ھﻤﺪﻳﮕﺮ اﺑﺎﻳﻲ ﻧﻨﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ھﻤﻪ و ھﻤﻪ ﻧﺎرﺿﺎﻳﯿﮫﺎﻳﻲ در ﺑـﯿﻦ ﻃﺒﻘـﺎت ﺳـﺘﻤﻜﺶ‬

‫‪w‬‬

‫اﻳﺠﺎد ﻛﺮده ﺑﻮد و در‬ ‫‪٢٠٢‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮﺻﺘﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻛﺴﺐ ﻧﯿﺮوﻳﻲ‪ ،‬ﺳﺮزﻣﯿﻨﮫﺎي ﻟﻌﻨﺖ ﺷﺪه ﺧﻮد را رھﺎ ﻛﻨﻨﺪ و‬ ‫ﺑﻪ دﻳﺎر دﻳﮕﺮ و ﺳﺮزﻣﯿﻨﮫﺎي آﺑﺎدﺗﺮ ﺑﺸﺘﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﺷﮫﺮھﺎي اروﭘـﺎ ھﻤﭽـﻮن ﻟﺠﻨـﺰاري ﺑﻮدﻧـﺪ‬ ‫ﻛﻪ اراﺑﻪ ﺳﻼﻃﯿﻦ و ﺣﻜﻤﺮاﻧﺎن در آن ﻓﺮو ﻣﻲرﻓـﺖ‪ .‬ﺑـﺎ ﺷـﯿﻮع ﺑﯿﻤﺎرﻳﮫـﺎي وﺣﺸـﺘﻨﺎك‬ ‫ﻧﻈﯿﺮ ﻃﺎﻋﻮن‪ ،‬ﺟﺬام و ﻏﯿﺮه‪ ،‬ﻣﯿﻠﯿﻮﻧﮫﺎ اروﭘﺎﻳﻲ از ﭘﺎي در ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫آﻟﺒﺮﻣﺎﻟﻪ ﻣﻮرخ ﻧﺎﻣﺪار ﻓﺮاﻧﺴﻮي‪ ،‬ﻋﻠﻞ وﻗﻮع ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺻـﻠﯿﺒﻲ را ﻣﻔﺼـﻼ ﺑﯿـﺎن داﺷـﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ و از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪» :‬اﺧﺘﻼﻓﺎت ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ‪ ،‬ﺣﺒﺲ و ﺷﻜﻨﺠﻪ و اﻋﺪام و وﺟـﻮد‬ ‫زﻧﺪاﻧﮫﺎي ﻣﺨﻮف و ﺳﯿﺎھﭽﺎﻟﮫﺎ‪ ،‬ﻧﻔﻮذ ﻛﺸﯿﺸﺎن و اﺳﻘﻔﮫﺎ و ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﭘـﺎپ اﻋﻈـﻢ در‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺮدم‪ -‬ﺑﻄﻮري ﻛﻪ ﭘﺎپ ﻗﺎدر ﺑﻮد ﭘﺎدﺷﺎه را از ﺗﺨﺖ ﻓﺮود آورد و ﭘﺎدﺷﺎھﻲ دﻳﮕـﺮ‬ ‫را ﺑﺮ ﺟﺎﻳﺶ ﺑﻨﺸﺎﻧﺪ‪ -‬ﻧﺎآﮔﺎھﻲ و ﺑﯿﺨﺮدي ﻃﺒﻘﺎت ﻋﻮاماﻟﻨـﺎس و ﻣـﺮدم ﻧـﺎدان و ﻧﺎآﮔـﺎه‪،‬‬ ‫وﺟﻮد ﺑﺮدﮔﺎن و زﻧﺪﮔﻲ و ﻓﻘﺮ و ﻓﻼﻛﺖ و آﻟـﻮدﮔﻲ ﺷـﮫﺮھﺎ‪ ،‬و از ھﻤـﻪ ﺑـﺎﻻﺗﺮ ﺣـﺮص و‬ ‫وﻟﻊ اروﭘﺎﻳﯿﺎن ﺑﻪ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي و ﻛﺸﺘﺎر و ﻧﯿﺰ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻛﺸﯿﺸﺎن و روﺣـﺎﻧﯿﻮن ﻣﺴـﯿﺤﻲ ﺑـﻪ‬ ‫ﺷﺮوع ﺟﻨﮕﮫﺎي ﻣﺬھﺒﻲ و ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﺛﺮوﺗﮫﺎي ﺑﯿﻜﺮان و ﻧﻌﻤﺘﮫﺎي ﻓﺮاوان ﻣﺸﺮق زﻣﯿﻦ‬ ‫ھﻤﻪ و ھﻤﻪ از ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺘـﺪرﻳﺞ ﺟﻨﮕﮫـﺎي ﻣـﺬھﺒﻲ ﺑـﻪ اﺻـﻄﻼح ﺻـﻠﯿﺒﻲ را‬

‫‪m‬‬

‫داﻣﻦ زد‪(١)« .‬‬

‫‪co‬‬

‫در ﭼﻨــﯿﻦ ﺷــﺮاﻳﻄﻲ ﻗﻠﻤــﺮو و ﺳــﻠﺠﻮﻗﯿﺎن از روم ﺷــﺮﻗﻲ ﮔﺬﺷــﺘﻪ و در ﻃــﻲ ﻗــﺮون‬

‫‪e.‬‬

‫ﻳﺎزدھﻢ و دوازدھﻢ ﻣﯿﻼدي ﺑﻪ ﺳﺮاﺳﺮ ﺳﺮزﻣﯿﻨﮫﺎي ﻋﺮﺑﻲ ﺗﺎﺧﺘﻨـﺪ و ﻧـﻮاﺣﻲ ﺷـﺎم و‬

‫‪lin‬‬

‫ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ و ﻣﺼﺮ را ﺑﻪ ﺗﺼﺮف ﺧﻮد در آوردﻧﺪ‪ .‬ﻗﺪرت و ﮔﺴﺘﺮه ﻓﺘﻮﺣﺎت آﻧﺎن ﻛـﻪ دﻳـﺮي‬ ‫ﻧﻤﺎﻧﺪه ﺑﻮد ﻳﻮﻧﺎن را ﻧﯿﺰ ﺗﺴﺨﯿﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﺎ ﺗﺼﺮف ﺗﻤﺎم آﺳﯿﺎي ﺻﻐﯿﺮ از ﻃﺮﻳﻖ درﻳـﺎي‬

‫‪ab‬‬

‫ﻣﺮﻣﺮه‪ ،‬اروﭘﺎ را ھﻢ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ اﻧﺪازﻧﺪ‪ ،‬آﻧﭽﻨﺎن ﺗـﺮس و وﺣﺸـﺘﻲ در دل اروﭘﺎﻳﯿـﺎن اﻳﺠـﺎد‬

‫‪et‬‬

‫ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﯿﺰ ﺧﻮد ﻋﺎﻣﻞ دﻳﮕﺮي ﺑﺮاي وﻗﻮع روﻳﺪاد ﻣﻌﺮوف ﺑـﻪ ﺟﻨـﮓ ﺻـﻠﯿﺐ‬

‫‪.K‬‬

‫ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫آﻏﺎز ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺻﻠﯿﺒﻲ‬

‫‪w‬‬

‫ﺳﯿﻠﻮﺳﺘﺮ دوم]‪[٤١‬ﻛﻪ در اواﺧﺮ ﻗﺮن دھﻢ)‪(١٠٠٣ -٩٩٩‬ﺑﺮ ﻣﺴﻨﺪ ﭘﺎﭘﻲ‬

‫)‪ .(١‬ﺑﺮاي اﻃﻼع از وﺣﺸﯿﮕﺮﻳﮫﺎي اروﭘﺎﻳﯿﺎن ﻧﮕﺎه ﻛﻨﯿﺪ ﺑﻪ‪ .‬اﻟﻒ‪ :‬آﻟﺒﺮﻣﺎﻟﻪ‬ ‫و ژول اﻳﺰاك ﺗﺎرﻳﺦ ﻗﺮون وﺳﻄﻲ ﺗﺎ ﺟﻨﮓ ﺻﺪﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻋﺒﺪ اﻟﺤﺴـﯿﻦ‬ ‫ھﮋﻳﺮ ﻗﺴﻤﺖ دوم)ﺗﮫﺮان‪ ،‬اﺑﻦ ﺳـﯿﻨﺎ‪(١٣٤٢ ،‬ب‪ :‬ﻣﺤﻤـﺪ رﺷـﺎد‪ ،‬ﺟﻨﮕﮫـﺎي‬ ‫ﺻﻠﯿﺒﻲ‪.‬‬

‫‪٢٠٣‬‬ ‫‪......................................................... ...................................................‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻛﻠﯿﺴﺎي رم ﺟﻠﻮس ﻛﺮد ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﺗﺴﺨﯿﺮ ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس اﻓﺘﺎد‪ ،‬اﻣﺎ ﭼـﻮن ﻧﯿـﺮوي ﻛـﺎﻓﻲ‬ ‫ﻧﺪاﺷﺖ ﺑﻪ ﺣﯿﻠﻪ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ ١٠٠٢‬ﻣﯿﻼدي ﺑﻪ زﻳﺎرت ﺑﯿـﺖ‬ ‫اﻟﻤﻘﺪس رﻓﺖ‪ ،‬و در ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﮔﺮوھﻲ از دﺳﺘﻪھﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻓﺮاﻧﺴﻮي و اﻳﺘﺎﻟﯿﺎﻳﻲ را‬ ‫ﺑﻪ ﻧـﺎم زوار در ﺣـﺎﻟﻲ ﻛـﻪ در زﻳـﺮ ﻟﺒـﺎس ﺧـﻮد ﻣﺴـﻠﺢ ﺑﻮدﻧـﺪ ﺑـﻪ ﺳـﻮاﺣﻞ ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬اﻣﺎ آﻧﮫﺎ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺳﺮﻣﺎي ﺷﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻃﻮﻓﺎﻧﮫﺎي ﺷﻦ و ﺳـﻨﮓرﻳـﺰه ﻛـﻪ ﺑـﺮ ﺑﯿﺎﺑﺎﻧﮫـﺎ‬ ‫ﻣﻲﺑﺎرﻳﺪ و ﺣﻮادث دﻳﮕﺮ وﺣﺸﺖ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﻋﺠﻠﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺸﯿﺸﺎن ﺷﺎﻳﻊ ﻛﺮدﻧﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺣﻮادث ﻣﺰﺑﻮر ﻋﻼﺋﻢ ﻇﮫﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﺴﯿﺢ ﺑﻮد و ﺑﺸﺎرت دادﻧﺪ ﻛـﻪ ﺑـﺰودي ﺣﻀـﺮت‬ ‫ﻋﯿﺴﻲ در ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﻇﮫﻮر ﺧﻮاھﺪ ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﺷﺎﻳﻌﺎت ﺑﺎﻋـﺚ ﺷـﺪ ﻛـﻪ اﻧﺒـﻮه ﺟﻤﻌﯿـﺖ‬ ‫ﺑــﺮاي ﺗﻤﺎﺷــﺎي ھﺒــﻮط و ﻇﮫــﻮر ﺣﻀــﺮت ﻣﺴــﯿﺢ رواﻧــﻪ ﺑﯿــﺖ اﻟﻤﻘــﺪس ﺷــﻮﻧﺪ‪ .‬اﻣــﺎ‪،‬‬

‫‪m‬‬

‫ﻛﺸﯿﺸﮫﺎ وﻋﺪه ﻇﮫﻮر را ھﺮ ﺳﺎل ﺑﻪ ﺳﺎل دﻳﮕﺮ ﻣﻮﻛﻮل ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ھـﺮ ﺳـﺎل‬

‫‪co‬‬

‫ﻋﺪه زﻳﺎرت‪ -‬ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﭘﺎﭘﮫﺎي ﻣﺘﻨﻔﺬ ﺑﻪ ﻧﺎم»آﺑـﻪ رﻳﺸـﺎر«ﺑـﺎ ھﻔﺘﺼـﺪ زﻳـﺮا ﺑﻘﺼـﺪ زﻳـﺎرت ﺣﺮﻛـﺖ‬

‫‪lin‬‬

‫ﻛﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ﭘﺲ از رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺟﺰﻳﺮه ﻗﺒﺮس دوﺑﺎره ﺑﻪ اروﭘﺎ ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﺷﺎﻳﻊ ﺳﺎﺧﺖ ﻛـﻪ‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ از ورود او ﺑﻪ ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ .‬و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺧﺸﻢ ﻣﺮدم‬

‫‪ab‬‬

‫اروﭘﺎ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻧﻤﻮد‪ ،‬و آﺗﺶ ﺧﺸﻢ آﻧﮫﺎ ﻣـﻮﻗﻌﻲ ﺗﯿﺰﺗـﺮ ﺷـﺪ ﻛـﻪ‬

‫‪.K‬‬

‫رﺳﯿﺪ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺧﺒﺮ اﺳﺎرت و دﺳـﺘﮕﯿﺮي اﻣﭙﺮاﻃـﻮر روم ﺷـﺮﻗﻲ ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن ﻧﯿـﺰ ﺑـﻪ آﻧﮫـﺎ‬ ‫ﭘﺎﭘﮫﺎي روم وﻗﺘﻲ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻛﺎر ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ و ﺑﻪ ﺗﺨﺖ رھﺒـﺮي دﻧﯿـﺎي ﻣﺴـﯿﺤﯿﺖ ﺟﻠـﻮس‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ آﻧﭽﻨﺎن ﻗﺪرﺗﻲ ﭘﯿﺪا ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﭘﺎدﺷﺎھﻲ را ﻋـﻮض‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ آﻧﮫﺎ ﻗﺎدر ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ اﻣﭙﺮاﻃﻮران را ﺑﺎ ﺣﺮﺑﻪ ﺗﻜﻔﯿـﺮ و ارﺗـﺪاد از ﭼﺸـﻢ‬

‫‪w‬‬

‫ﻣﺮدم ﺑﯿﻨﺪازﻧﺪ‪ .‬ﺟﻨﮓ ﻗﺪرت در ﺑﯿﻦ ﭘﺎﭘﮫﺎ و اﻣﭙﺮاﻃﻮران روﻳﺪادھﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ وﺳـﯿﻌﻲ را‬ ‫ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داده اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ اﻣﭙﺮاﻃﻮري ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺟﻠﻮ ﻧﻔﻮذ ﭘﺎﭘﻲ را ﺑﮕﯿـﺮد‬ ‫و از ﻗﺪرﺗﮫﺎي ﺳـﺎﺧﺘﮕﻲ و وﺣﺸـﺖآور او ﺑﻜﺎھـﺪ و او را از دﺧﺎﻟـﺖ در ﻛﺎرھـﺎ ﺑـﺎز دارد‬ ‫ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ از ﺳﻮي آن ﭘﺎپ ﺗﻜﻔﯿﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬و ﻋﻮام اﻟﻨﺎس ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻧﺎآﮔﺎھﻲ ﻓﺮﻳﺐ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮردﻧﺪ ﺗﻜﻔﯿﺮ را اﺟﺮا ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮاﺳـﻢ ﺗﻜﻔﯿـﺮ ﺑـﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﯿـﺐ ﺑـﻮد ﻛـﻪ »ﻧﺨﺴـﺖ‬ ‫ﻧﻤﺎزﺧﺎﻧﻪ را ﺳﯿﺎهﭘـﻮش ﻣـﻲﻛﺮدﻧـﺪ و ﻧـﺎﻗﻮس را ﺑـﻪ ﺻـﺪا در ﻣـﻲآوردﻧـﺪ‪ ،‬آﻧﮕـﺎه اﺋﻤـﻪ‬ ‫ﺟﻤﺎﻋﺖ ھﺮ ﻳﻚ ﻣﺸﻌﻠﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻃﺮاف ﭘﺎپ ﻣﻲاﻳﺴﺘﺎدﻧﺪ‪ ،‬و ﭘﺎپ ﺣﻜﻢ ﺗﻜﻔﯿـﺮ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫را ﺑﺎ آواز ﺑﻠﻨﺪ ﻗﺮاﺋﺖ ﻣﻲﻧﻤﻮد و ﺳـﭙﺲ ﺻـﯿﻐﻪ ﻟﻌـﻦ ﺟـﺎري ﻣـﻲﻛـﺮد‪ .‬ﻣـﺜﻼ در ﺗﻜﻔﯿـﺮ‬ ‫ﻧﺎﻣﻪاي ﻛﻪ ﭘﺎپ ﮔﺮﻳﮕﻮار ھﻔﺘﻢ]‪[٤٢‬ﺑﺮاي ھﺎﻧﺮي ﭼﮫﺎرم اﻣﭙﺮاﻃﻮر آﻟﻤﺎن و‬ ‫‪٢٠٤‬‬ ‫‪............................................................................................ ................‬‬ ‫اﻳﺘﺎﻟﯿﺎ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻧﻤﻮد و ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻧﻔﻮذ ﭘﺎپ را ﻣﻲﺑﯿﻨﯿﻢ‪ .‬ھﺎﻧﺮي ﭼﮫﺎرم ﻛﻪ ﭘﺎپ را‬ ‫از ﻣﻨﺼﺐ ﺧﻮد ﻋﺰل ﻛﺮده ﺑﻮد ﻣﻮرد ﺗﻜﻔﯿﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓـﺖ و ﺗـﺎ زﻣـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ در ﻣﺤﻀـﺮ ﭘـﺎپ‬ ‫ﺗﻮﺑﻪ ﻧﻜﺮد و ﺑﺮ ﻗﺪﻣﮫﺎي او اﺷﻚ ﻧﺮﻳﺨﺖ ﻣﻮرد ﻋﻔﻮ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺎپ ﺗﻜﻔﯿﺮﻧﺎﻣﻪ را ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻀﻤﻮن ﺗﺮﺗﯿﺐ داد‪:‬‬

‫‪m‬‬

‫» او ھﺮ ﺟﺎ ھﺴﺖ در ﺗﻤﺎم ﺳﺎﻋﺎت ﭼﻪ روز و ﭼﻪ ﺷﺐ ﭼﻪ در ﺧﻮاب و ﭼﻪ در ﺑﯿـﺪاري‬

‫‪co‬‬

‫ﭼﻪ در ﺣﺎل اﻣﺴﺎك و ﭼﻪ در ﺣﺎل ﺧﻮردن و آﺷﺎﻣﯿﺪن‪ ،‬از ﺳﺮ ﺗﺎ ﻗﺪم ﺑﻪ ﻟﻌﻨﺖ ﺧﺪاﻳﻲ‬

‫‪e.‬‬

‫ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬انﺷﺎءاﻟﻠّﻪ از ﭼﺸﻢ ﻛﻮر‪ ،‬از ﮔﻮش ﻛﺮ‪ ،‬از دھﺎن ﻻل ﺑﺸﻮد‪.‬‬

‫‪lin‬‬

‫زﺑﺎﻧﺶ ﺑﻪ ﻛﺎم ﺑﭽﺴﺒﺪ‪ ،‬دﺳﺘﺶ از ھﻤﻪ ﭼﯿـﺰ ﻛﻮﺗـﺎه ﺷـﻮد‪ ،‬ﭘـﺎﻳﺶ ﻓﻠـﺞ ﺷـﻮد‪ ،‬ﺗﻤـﺎم‬ ‫اﻋﻀﺎي ﺑﺪﻧﺶ ﺑﻪ ﻟﻌﻨﺖ ﮔﺮﻓﺘﺎر آﻳﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﭙﺎ اﻳﺴﺘﺎده و ﭼـﻪ ﺑـﻪ زﻣـﯿﻦ ﻧﺸﺴـﺘﻪ و ﭼـﻪ‬

‫‪ab‬‬

‫دراز ﻛﺸﯿﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﺧﺪا او را ﻟﻌﻨـﺖ ﻛﻨـﺪ‪ .‬انﺷـﺎءاﻟﻠّﻪ ﺑـﺎ ﺳـﮓ و ﺧـﺮ ﻣـﺪﻓﻮن ﺷـﻮد و‬

‫‪et‬‬

‫ﮔﺮﮔﮫـﺎي ﮔﺮﺳـﻨﻪ او را ﺑﺪرﻧــﺪ‪« .‬و ﺳـﭙﺲ ﻟﻌﻨـﺖ ﻧﺎﻣــﻪ ﺑـﺪﻳﻦ ﻋﺒـﺎرت ﺧــﺘﻢ ﻣـﻲﺷــﺪ‪،‬‬

‫‪.K‬‬

‫»ھﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺸﻌﻠﮫﺎ اﻣﺮوز ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺎ ﺧﺎﻣﻮش ﻣـﻲﺷـﻮد ﻣـﺎداﻣﻲ ﻛـﻪ ﺗﻮﺑـﻪ‬ ‫ﻧﻜﺮده ﺧﺪا ﻛﻨﺪ ﭼﺮاغ ﻋﻤﺮش اﻟﻲ اﻻﺑﺪ ﺧﺎﻣﻮش ﺷﻮد«و آﻧﮕﺎه ﻛﺸﯿﺸﺎن و ﭘﯿﺸـﻮاﻳﺎن‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺸﻌﻠﮫﺎ را ﺳﺮﻧﮕﻮن ﻛﺮده و زﻳﺮ ﭘﺎ ﺧﺎﻣﻮش ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ)‪.(١‬‬

‫اﻳﻦ ﻟﻌﻨﺘﮫﺎ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ اﺳﺎس و ارﻛﺎن ﻳﻚ ﻛﺸﻮر را ﺑﮫﻢ ﺑﺮﻳﺰد ﺷﺮح ﻛﺎﻣـﻞ ﺟﺰﺋﯿـﺎت‬

‫‪w‬‬

‫ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺻﻠﯿﺒﻲ در اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ﻧﯿﺴﺖ زﻳﺮا در اﻳـﻦ ﻣـﻮرد ﻛﺘـﺐ ﻣﺘﻌـﺪد ﺑـﻪ‬ ‫رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺮﻳﺮ در آﻣﺪه اﺳﺖ و ھﺪف اﺻﻠﻲ ﻣﺎ در دﻧﺒﺎل ﻛﺮدن ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺻﻠﯿﺒﻲ ھﻤﺎﻧـﺎ‬ ‫راﺑﻄﻪ آن ﺑﺎ ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ راھﺒﺎن و زاﺋﺮان ﻣﺴﯿﺤﻲ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ‪ ،‬ﺷﺎﻳﻌﺎت ﻓﺮاواﻧﻲ درﺑـﺎره ﻣﻈﻠﻮﻣﯿـﺖ‬ ‫ﺗﺮﺑﺖ ﻣﺴﯿﺢ و ﺷﮫﺮ ﻣﻘﺪس ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ آﻧﺎن ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن و ﺗﺮﻛﺎن ﺳﻠﺠﻮﻗﻲ‬ ‫اﺳﯿﺮ ﺑﻮد در ﺳﺮاﺳﺮ اروﭘﺎ ﭘﺮاﻛﻨﺪﻧﺪ‪ ،‬و ﭘﺎﭘﮫﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻣﺮدم ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﻃﺒﻘﻪ ﻋـﻮام‬ ‫و ﺑﯿﺴﻮاد و ﮔﺮﺳﻨﻪ اروﭘﺎ ﺑﺮاي ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﻗﺪس دﺳـﺖ زدﻧـﺪ‪ .‬اﺑﺘـﺪا ﻣﺠﻤﻌـﻲ ﺑـﻪ ﻧـﺎم‬ ‫ﺑﺎﻻﺳﺎﻧﺲ ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺖ دوﻳﺴﺖ روﺣﺎﻧﻲ ﻣﺴﯿﺤﻲ و ﺳﻲھـﺰار ﻧﺠﯿـﺐزاده ﻳـﺎ ﺳـﻮاران‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺟﻨﮕﻲ ﺗﺸﻜﯿﻞ دادﻧﺪ آﻧﮕﺎه ﭘﯿﺮ ارﻣﯿﺖ‪ ،‬راھﺒﻲ ﻛﻪ ﺻﻠﯿﺐ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘـﻪ و ﺷـﮫﺮ‬ ‫ﺑﻪ ﺷﮫﺮ ﻣﻲﮔﺸﺖ و ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﺟﮫﺎد ﻋﻠﯿﻪ ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ دﻋﻮت ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬در اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻊ‬ ‫ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻧﻤﻮد و ﺣﺎﺿﺮان را ﺑﻪ ﻛﺎر ﺟﮫﺎد ﺗﺤﺮﻳﻚ و ﺗﺮﻏﯿﺐ ﻛﺮد؛ ﭘﺎپ ﻧﯿﺰ در اﻳﻦ‬ ‫)‪ .(١‬ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺻﻠﯿﺒﻲ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ رﺷﺎد ص ‪٦٦‬‬

‫‪٢٠٥‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻣﺠﻤﻊ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﭘﺮﺳﻮزي اﻳﺮاد ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫ﻣﺠﻤﻊ دوم ﻣﺠﻤﻊ»ﻛﻠﺮﻣﻮن«]‪[٤٣‬ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ دﻋﻮت ﭘﺎپ»اورﺑﺎﻧﻮس«دوم ]‪[٤٤‬در ﺳـﺎل‬

‫‪co‬‬

‫‪ ١٠٩٥‬در اﻳﻦ ﺷﮫﺮ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻊ دوﻳﺴﺖ و ﭘﻨﺠﺎه ﻧﻔﺮ اﺳﻘﻒ‪ ،‬ﭼﮫـﺎرده‬ ‫ﺑﻄﺮﻳﻖ‪ ،‬ﭼﮫﺎرﺻﺪ راھﺐ و ھﺰاران ﺗﻦ ﻧﺠﯿﺐزاده ﺑﺰرگ ﺷﺮﻛﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﻄﺎﺑﻪ ﭘﺎپ در‬

‫‪e.‬‬

‫اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻊ ﺑﺮاي ﺣﺎﺿﺮان ﺑﺴﯿﺎر ﺷﻮراﻧﮕﯿﺰ ﺑﻮد او ﮔﻔﺖ‪:‬‬

‫‪lin‬‬

‫»اي ﻳـــﺎران ﻣﺴـــﯿﺢ‪ ،‬آ ن ﺳـــﺮزﻣﯿﻦ ﻣﻘـــﺪس ﻛـــﻪ از ﺑﺮﻛـــﺖ وﺟـــﻮد ﻣﺨﻠﺺ)ﻋﯿﺴـــﻲ‬

‫‪ab‬‬

‫ﻣﺴﯿﺢ(ﺗﺒﺮك ﻳﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬آن دﺧﻤﻪاي ﻛﻪ از آن ﻧﺠﺎت دھﻨﺪه ﻣﺎﺳـﺖ‪ ،‬آن ﻛﻮھﺴـﺘﺎﻧﻲ ﻛـﻪ‬ ‫ﻋﯿﺴﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺠﺎت ﻣﺎ در آن ﺑﺴﺮ ﺑﺮد و ﻣﺤﻨﺖ ﻛﺸﯿﺪ‪ ،‬آن ﻣﺰاري ﻛـﻪ در آن دﻓـﻦ‬

‫‪et‬‬

‫ﮔﺮدﻳــﺪ اﻳﻨــﻚ ﺗﻤﺎﻣــﺎ ﺑــﻪ ﺗﺼــﺮف دﺷــﻤﻦ درآﻣــﺪه و ﻣﯿــﺮاث ﻣﺸــﺮﻛﯿﻦ ﺷــﺪهاﻧــﺪ‪ .‬آن‬

‫‪.K‬‬

‫ﻛﻠﯿﺴﺎھﺎي ﻣﻘﺪس‪ ،‬آن اﻣﺎﻛﻦ ﻓﺮوزاﻧﻲ ﻛﻪ ﺟﮫـﺎن را ﺗـﺎ ﺑﻨـﺎك ﻛـﺮده ﺑﻮدﻧـﺪ‪ ،‬اﻛﻨـﻮن در‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻣﻐــﺎك ﺗــﺎرﻳﻜﻲ ﻓــﺮو رﻓﺘــﻪ و از ﻧﻈﺮھــﺎ ﻧﺎﭘﺪﻳــﺪ ﺷــﺪهاﻧــﺪ‪ .‬ﺑﻄــﻮري ﻛــﻪ در ﺳﺮاﺳــﺮ آن‬ ‫ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﭘﮫﻨﺎور ﺣﺘﻲ ﻳﻚ وﺟﺐ ﺧﺎﻛﻲ ﻛﻪ در آن ﺑﺮاي ﺧﺪا ﻋﺒﺎدت ﺷﻮد ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﺎﻧـﺪه‬

‫‪w‬‬

‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ھﻤﺎن ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘﺪﺳﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻪ اﻓﺘﺨـﺎر و ﺳﺮﭼﺸـﻤﻪ ﻓﯿـﺎض ﻣـﺎ ﺑـﻮد اﻳﻨـﻚ ﺑـﻪ دﺳـﺖ‬ ‫ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎن اﻓﺘــﺎده و ﺑﻐﯿــﺮ از ﻣــﺂﺛﺮ دﻳﻨﯿــﻪ ﺧــﻮد اﺛــﺮ دﻳﮕــﺮي در آن ﺑــﺎﻗﻲ ﻧﮕــﺬاردهاﻧــﺪ‪.‬‬ ‫آﺳﯿﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻤﻠﻮ از ﺛﺮوت و ﺗﻤﻮل ﺑﻮد)آﺳﯿﺎي ﺻﻐﯿﺮ(اﻣﺮوز ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﻣﻈـﺎﻟﻢ و ﺗﻌـﺪﻳﺎت‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ‪ ،‬ھﺴﺘﻲ و ﺛـﺮوت ﺧـﻮد را از دﺳـﺖ داده و ﺑـﺎ ﻓﻘـﺮ و ﺑـﺪﺑﺨﺘﻲ ھـﻢ آﻏـﻮش‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻧﻄﺎﻛﯿﻪ و ﻓﻨﯿﻘﯿﻪ ﺑﻪ ﺗﺼﺮف ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ در آﻣﺪه‪ ،‬و ﺗﺮﻛﮫﺎ ﺗﺎ ﺣﺪود ھﺎﻟﯿﺴﻄﻮس و ﺑﻠﻜـﻪ‬ ‫ﺗﺎ ﭘﺸﺖ دروازهھﺎي ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﯿﻪ ﺗﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬و ﻗﺮﻳﺒﺎ ﺗﻤﺎم ﻛﺸـﻮرھﺎي اروﭘـﺎ را ﺗﺼـﺎﺣﺐ‬ ‫ﺧﻮاھﻨﺪ ﻛﺮد‪« .‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﭘﺎپ آﻧﭽﻨﺎن ﺑﺎ ھﯿﺠﺎن ﺣـﺮف ﻣـﻲزد و ﻣﺨﺼﻮﺻـﺎ ﻣـﺮدم ﻓﺮاﻧﺴـﻪ را ﻣـﻮرد ﺧﻄـﺎب ﻗـﺮار‬ ‫ﻣﻲداد و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺳﻼﻃﯿﻦ را ﻛﻪ در ﻣﺠﻤﻊ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﻣﺨﺎﻃـﺐ ﻣـﻲﺳـﺎﺧﺖ ﻛـﻪ‬ ‫ھﻤﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺻﺪا و ﺑﺎ ﻳﻚ اﺣﺴﺎس ﺣﺮﻓﮫﺎي او را ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺎپ اداﻣﻪ داد»اي دﻻوران ﻋﺰﻳﺰ آن ﺷﻤﺸﯿﺮي را ﻛـﻪ ﺗـﺎﻛﻨﻮن ﺑـﻪ ﺳـﯿﻨﻪ ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ ﻓـﺮو‬ ‫ﻣﻲﺑﺮدﻳﺪ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ اھﺎﻧﺘﻲ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﺎ ﺑﺮادران دﻳﻨﻲ دوﺋﻞ ﻣﻲﻛﺮدﻳـﺪ اﻛﻨـﻮن ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﻪ‬ ‫ﺳﯿﻨﻪ دﺷﻤﻦ ﻓﺮو ﺑﺮﻳﺪ‪ ،‬اﻣﺮوز وﻗﺖ آن رﺳﯿﺪه ﻛﻪ ﺑﻪ اھﺎﻧﺘﮫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻗﺒـﺮ ﻣﺴـﯿﺢ‬ ‫ﻣﻲﺷـﻮد ﺧﺎﺗﻤـﻪ دھﯿـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﺟﮫـﺎدي ﻛـﻪ اﻣـﺮوز ﻋـﺎزم آن ھﺴـﺘﯿﺪ ﺗﻨﮫـﺎ ﺑـﺮاي ﻓـﺘﺢ‬ ‫ﺑﯿــﺖاﻟﻤﻘــﺪس ﻧﯿﺴــﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜــﻪ ﺑﺎﻳــﺪ ﺗﻤــﺎم اﻗﻠــﯿﻢ ﭘــﺮ ﺛــﺮوت آﺳــﯿﺎ و ﺧــﺰاﺋﻦ آﻛﻨــﺪه و‬ ‫ﺑﻲﺣﺴﺎب آن را ﺗﺼﺎﺣﺐ ﻧﻤﺎﻳﯿﺪ‪ .‬اﻣﺮوز ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘﺪس رﻓﺘﻪ و ﺗﻤﺎم آن‬

‫‪m‬‬ ‫‪co‬‬

‫‪٢٠٦‬‬

‫‪e.‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪lin‬‬

‫اراﺿﻲ را از دﺳﺖ ﻏﺎﺻﺒﯿﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺧﻮد وارث آﻧﮫـﺎ ﺷـﻮﻳﺪ‪ .‬اراﺿـﻲ ﺑﯿـﺖاﻟﻤﻘـﺪس و‬ ‫ﺷﺎم ھﻤﺎﻧﻄﻮري ﻛﻪ ﺗﻮرات ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﻤﻮده ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﺷﯿﺮ و اﻧﮕﺒـﯿﻦ اﺳـﺖ‪ .‬اي دﻻوران‬

‫‪ab‬‬

‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺷﻤﺸﯿﺮي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﮫﺎد ﻣﻘﺪس ﻣـﻲروﻳـﺪ‪ ،‬ﺧـﺰاﺋﻦ آﺳـﻤﺎﻧﮫﺎ را ﺗﻤﻠـﻚ ﺧﻮاھﯿـﺪ‬

‫‪et‬‬

‫ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫اﮔﺮ در اﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﻓﺎﺗﺢ ﺷﻮﻳﺪ ﺗﻤﺎم ﻛﺸﻮرھﺎي ﻣﺸﺮق زﻣﯿﻦ از آن ﺷﻤﺎ ﺧﻮاھـﺪ ﺷـﺪ‪،‬‬ ‫و اﮔﺮ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻓﺘﻲ ﺑﺲ ﺑﺰرگ ﻧﺎﺋﻞ آﻣﺪهاﻳـﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨـﻲ در ﻧﻘﻄـﻪاي ﺷـﮫﯿﺪ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺷﺪهاﻳﺪ ﻛﻪ ﻋﯿﺴـﻲ در آن ﺷـﺮﺑﺖ ﺷـﮫﺎدت ﻧﻮﺷـﯿﺪه اﺳـﺖ‪« .‬و ﻧﻄـﻖ ﭘـﺎپ ﺑـﺎ اﻳـﻦ‬ ‫ﻛﻠﻤﺎت ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ :‬از ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﺑﮕﺬر‪ -‬ﺻﻠﯿﺐ ﺑﺮﮔﯿﺮ‪ -‬از دﻧﺒـﺎل ﻣـﻦ ﺑﯿـﺎ‪ .‬وﻗﺘـﻲ ﻛـﻪ ھﻤـﻪ‬

‫‪w‬‬

‫ﺣﺎﺿﺮان اﻋﻼم وﻓﺎداري و ﻓﺪوﻳﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺎپ ﻧﻤﻮده و ﺑﺸﺪت دﭼﺎر ھﯿﺠـﺎن ﺷـﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﭘﺎپ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺣﺎل ﻛﻪ آﻣﺎده ﺟﮫﺎد ھﺴﺘﯿﺪ از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌـﺪ ﻧﺸـﺎن ﺻـﻠﯿﺐ ﻋﻼﻣـﺖ‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺷﻤﺎ ﺧﻮاھﺪ ﺑـﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻳـﺪ آن را روي ﺳـﯿﻨﻪھـﺎ و ﭘﺮﭼﻤﮫـﺎ و ﺳـﻼﺣﮫﺎي ﺧـﻮد‬ ‫ﻧﻘﺶ ﻧﻤﺎﻳﯿﺪ‪.‬‬ ‫آﻧﮕــﺎه ھﻤــﻪ ﺳــﺮﻛﺮدﮔﺎن و ﺟﻨﮕــﺎوران در ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﭘــﺎپ زاﻧــﻮ زده و ﺳــﻮﮔﻨﺪ ﺧﻮردﻧــﺪ و از‬ ‫دﺳﺖ او ﺑﯿﺮق ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﻣﻘﺮر ﺷـﺪ ﻛـﻪ روز ﭘـﺎﻧﺰدھﻢ اوت ﻛـﻪ ﻣﺼـﺎدف ﺑـﺎ روز ﺻـﻌﻮد‬ ‫ﺣﻀﺮت ﻣﺴﯿﺢ اﺳﺖ ﺗﻤﺎم ﺳﺮﻛﺮدﮔﺎن ﺑﺎ اردوھﺎي ﺧﻮد ﺑﻪ ﺳﻮي ﺷﺮق رواﻧـﻪ ﺷـﻮﻧﺪ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫و ھﻤﻪ در ﻣﺤﻞ ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﯿﻪ ﺗﺠﻤﻊ ﻛﻨﻨـﺪ‪ ،‬و ﭘـﺲ از ﺗﻼﻗـﻲ اردوھـﺎ و ﺗﺸـﻜﯿﻞ ﺳـﭙﺎه‬ ‫ﻣﻨﻈﻢ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس و ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪« .‬‬ ‫روز ﺑﻌﺪ ﭘـﺎپ ﻓﺮﻣـﺎﻧﻲ ﺻـﺎدر ﻛـﺮد و اﻣﺘﯿـﺎزاﺗﻲ ﺑـﺮاي ﻣﺠﺎھـﺪﻳﻦ ﺑـﻪ ﺷـﺮح زﻳـﺮ ﺑﺮﻗـﺮار‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ‪:‬‬ ‫‪ -١‬ﻋﻔﻮ ﺗﻤﺎم ﮔﻨﺎھﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪ و آﻳﻨﺪه؛‬ ‫‪ -٢‬ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ از ﭘﺮداﺧﺖ ﻋﻮارض ﻣﺎﻟﻜﺎﻧﻪ و ﺻﺪﻗﻪھﺎي دﻳﻨﻲ؛‬ ‫‪ -٣‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻋﺎﺋﻠﻪ و اﻣﻮال آﻧﮫﺎ ﺗﺎ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﺟﻨﮓ‪ .‬و ﻧﯿﺰ اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮد ﻛـﻪ ھـﺮ ﻛـﺲ ﺟﮫـﺎد‬ ‫ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن را ﺗﺤﻘﯿﺮ و ﻣﺴﺨﺮه ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺑﯿﺪرﻧﮓ ﺗﻜﻔﯿﺮ و ﺗﻨﺒﯿﻪ ﺧﻮاھﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺘﺪرﻳﺞ ﻳﻜﺼﺪ ھﺰار ﺳﻮار ﺟﻨﮕﻲ و ﺷﺸﺼﺪ ھﺰار ﻧﻔﺮ اﻓﺮاد ﻣﺘﻔﺮﻗﻪ در ﺣـﺎﻟﻲ ﻛـﻪ روي‬

‫‪m‬‬

‫ﺳﯿﻨﻪ ﭘﯿﺮاھﻨﮫﺎي ﺧﻮد ﻋﻼﻣﺖ ﺻﻠﯿﺐ دوﺧﺘﻪ و ﻳﺎ ﺑـﺎ ﺳـﯿﺦ داغ ﻧﻘـﺶ ﺻـﻠﯿﺐ را روي‬

‫‪co‬‬

‫ﺳﯿﻨﻪ و دوش و ﺑﺎزوي ﺧﻮﻳﺶ زده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬آﻣﺎده ﺣﺮﻛﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﻓﻘﺮا‪ ،‬ﻣﻤﻠﻮﻛﯿﻦ ﻧﺠﺎت ﻳﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﮔﺮﺳـﻨﮕﺎن و ﺧﻼﺻـﻪ از ھﻤـﻪ اﻗﺸـﺎر‪ ،‬ﺧﺎﻧـﻪ و ﻣـﺎ ﻳﻤﻠـﻚ‬

‫‪lin‬‬

‫ﺧﻮد را رھﺎ ﻛﺮده و ﺑﺎ ﻣﺨﺘﺼﺮ اﺳﺒﺎب و اﺛﺎﺛﯿﻪ و ﮔﺎو و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ و ﻣـﺮغ و ﺧـﺮوس ﺧـﻮد‬ ‫ﺑﻪ راه اﻓﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﻓﻘﺮا ﺣﺘﻲ ﮔﺎو ﺧﻮد را ﺑﺠﺎي اﺳﺐ ﻧﻌﻞ ﻛﺮده و ﺑﻪ اراﺑﻪ ﻣـﻲﺑﺴـﺘﻨﺪ‪ ،‬و‬

‫‪ab‬‬

‫آذوﻗﻪ و ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﺮدﺳﺎل را ﺑﺮ اراﺑﻪ ﻧﮫﺎده و ﺑﻪ راه ﻣﻲاﻓﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬اﻧﺒﻮه‬

‫‪et‬‬ ‫‪٢٠٧‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻮق رھﺎﻳﻲ و رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺳـﺮزﻣﯿﻦ ﭘـﺮ ﺑﺮﻛـﺖ ﺷـﺮق ﺑـﻪ راه اﻓﺘـﺎده‬ ‫ﺑﻮدﻧــﺪ ھــﺰاران ﻛﯿﻠــﻮﻣﺘﺮ ﺟــﺎده ھــﺎي ﺑــﯿﻦ ﻏــﺮب و ﺷــﺮق را ﭘــﺮ ﻛــﺮده ﺑﻮدﻧــﺪ‪ ،‬ھﻤــﻪ‬

‫‪w‬‬

‫ﻣـﻲﺧﻮاﺳـﺘﻨﺪ زودﺗــﺮ ﺑـﻪ ﺳـﺮزﻣﯿﻦ ﻧﻌﻤــﺖ و ﺑﺮﻛـﺖ ﺑﺮﺳـﻨﺪ‪ ،‬اﻳــﻦ اﻓـﺮاد در ﮔﺮوھﮫــﺎ و‬ ‫دﺳﺘﻪھﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ و ﮔـﺎه ﺑـﻪ ﺗﻨﮫـﺎﻳﻲ ﺣﺮﻛـﺖ ﻣـﻲﻛﺮدﻧـﺪ‪ .‬در ﺑـﯿﻦ راه در ﺷـﮫﺮھﺎ و‬ ‫روﺳﺘﺎھﺎ‪ ،‬ﻣﺮدم دﻳﮕﺮ ﺑﻪ آﻧﺎن ﻣﻲﭘﯿﻮﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻄـﻮري ﻛـﻪ ﺗﻌـﺪاد آﻧﮫـﺎ ﺑـﻪ ﻣﯿﻠﯿﻮﻧﮫـﺎ ﻧﻔـﺮ‬ ‫ﻣﻲرﺳﯿﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﺗﻌﺪاد ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻓﺮاوان ھﯿﭻﮔﺎه ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ اﺻﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﯿـﺖ اﻟﻤﻘـﺪس‬ ‫ﺑﻮد ﻧﺮﺳﯿﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫از اﻳﻦ ﺧﯿﻞ ﻋﻈﯿﻢ ﺟﻤﻌﯿﺖ اﻓﺴﺎر ﮔﺴـﯿﺨﺘﻪ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ھـﺮ ﺷـﮫﺮ ﻣـﻲرﺳـﯿﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻏـﺎرت‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺧﺎﻧﻪھﺎي ﺳﺮ راه را ﺗﺼﺎﺣﺐ ﻛﺮده ﻳﺎ وﻳﺮان ﻣﻲﺳﺎﺧﺘﻨﺪ ھـﺰاران ھـﺰار در‬ ‫ﺑﯿﻦ راھﮫﺎ‪ ،‬دﭼﺎر ﺑﯿﻤﺎرﻳﮫﺎي ﺧﻄﺮﻧﺎك ﺷﺪه‪ ،‬ﺗﻠﻒ ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪﻧـﺪ‪ .‬ھـﺰاران ﻧﻔـﺮ از آﻧﮫـﺎ در‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺣﻤﻠﻪھﺎي ﻏﺎﻓﻠﮕﯿﺮاﻧﻪ ﭼﺎﺑﻜﺴﻮاران ﺗﺮك در ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﯿﻪ ﺟﺎن ﺑﺎﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ از آﻧﺎن ﺑـﺎ‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺷﺪﻳﺪ ﻣﺮدم ﺷﮫﺮھﺎي ﺑﯿﻦ راه روﺑﺮو ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺷﻮاﻟﯿﻪھﺎ و ﺟﻨﮕﺠﻮﻳـﺎن‬ ‫و ﻣﺮدم ﻋﺎﻣﻲ‪ ،‬ﻛﺸﺘﺎرھﺎي وﺣﺸﯿﺎﻧﻪ را در ﺷﮫﺮھﺎ ﺑﻪ راه ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﻮال ﻣـﺮدم‬ ‫را ﻏﺎرت ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﮫﺘﺮﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪھﺎ را ﺗﺼﺎﺣﺐ ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧـﺪ‪ .‬در ﺑـﯿﻦ راه ﻛﺸﯿﺸـﺎن و‬ ‫راھﺒﺎن ﻣﺮدم را ﻣﻮﻋﻈﻪ ﻣـﻲﻛﺮدﻧـﺪ و ﺑـﺎ ﻛﻠﻤـﺎت واھـﻲ و ﺗﻌﺮﻳـﻒ از رؤﻳـﺎ و ﺧﻮاﺑﮫـﺎي‬ ‫ﻣﻘــﺪس ﻛــﻪ ﮔﻮﻳــﺎ ﻣﺴــﯿﺢ را در ﺧــﻮاب دﻳــﺪه و ﻳــﺎ ﻣﻘﺪﺳــﺎن دﻳﮕــﺮ در رؤﻳــﺎ ﺑــﻪ آﻧــﺎن‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﮫﺎﻳﻲ دادهاﻧﺪ‪ ،‬ﺻﻠﯿﺒﯿﻮن را ﺗﺸﻮﻳﻖ و ﺗﺮﻏﯿﺐ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﻨﮕﺠﻮﻳــﺎن ﺻــﻠﯿﺒﻲ ھﻤــﻪ ﺟــﺎ ﺑــﺎ ﻣﻘﺎﺑﻠــﻪ ﺷــﺪﻳﺪ ﺟﻨﮕﺠﻮﻳــﺎن ﻣﺴــﻠﻤﺎن و ﺗــﺮك روﺑــﺮو‬ ‫ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و ﺣﺘﻲ از ﺳﻮي ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺣﻤﻼت زﻳﺎدي ﺑﻪ آﻧﺎن وارد ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺻﻠﯿﺒﯿﻮن‬

‫‪m‬‬

‫ﭘﺲ از ﮔﺬﺷـﺘﻦ از ﻗﺴـﻄﻨﻄﻨﯿﻪ و ﻣﺤﺎﺻـﺮه ﺷـﮫﺮ ﻗﻮﻧﯿـﻪ]‪[٤٥‬ﭘﺎﻳﺘﺨـﺖ ﺳـﻠﺠﻮﻗﯿﺎن‪ ،‬و‬

‫‪co‬‬

‫ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ اﻧﻄﺎﻛﯿﻪ و ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻣﺮدم ﺑﻌﻀﻲ از ﺷﮫﺮھﺎ ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﺒﻮدﻧـﺪ‪ ،‬راه‬

‫‪e.‬‬

‫ﺧﻮد را اداﻣﻪ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺑﻌﻀﻲ از ﺷﮫﺮھﺎ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﺎه ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺑـﻪ ﻃـﻮل‬ ‫ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺑﺮ ﻣﻲداﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﻣﻲاﻧﺠﺎﻣﯿﺪ‪ ،‬و ﻋﺎﻗﺒﺖ ﻳﺎ ﺷﮫﺮ ﺳﻘﻮط ﻣﻲﻛﺮد ﻳﺎ ﺻـﻠﯿﺒﯿﻮن ﺧﺴـﺘﻪ ﺷـﺪه و دﺳـﺖ از‬ ‫ﺑــﺎﻻﺧﺮه ﺑﻌــﺪ از ﺳــﻪ ﺳــﺎل راهﭘﯿﻤــﺎﻳﻲ و ﺟﻨــﮓ و ﮔﺮﻳــﺰ از اردوي ﻋﻈــﯿﻢ و ﻣﯿﻠﯿــﻮﻧﻲ‬

‫‪et‬‬

‫ﺻﻠﯿﺒﯿﮫﺎ ﻓﻘﻂ ﺗﻌﺪاد ﭼﮫﻞ ھـﺰار ﻧﻔـﺮ در ﺷﺸـﻢ ژوﺋـﻦ ﺳـﺎل ‪ ١٠٩٩‬ﻣـﯿﻼدي ﺑـﻪ ﺑﯿـﺖ‬

‫‪.K‬‬

‫اﻟﻤﻘﺪس رﺳﯿﺪﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﻘﯿـﻪ در ﺑـﯿﻦ راه ﺗﻠـﻒ ﺷـﺪﻧﺪ و از ﭘـﺎي در آﻣﺪﻧـﺪ ﻳـﺎ ﺑـﻪ دﺳـﺖ‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬و ﻳﺎ از ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ‪ ،‬ﺗﺸﻨﮕﻲ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎ‪ ،‬ﮔﺮﻣﺎ‪ ،‬و ﺑﯿﻤﺎري از ﻣﯿـﺎن‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رﻓﺘﻨﺪ و ﻓﻘﻂ ﻋﺪه ﻛﻤﻲ در ﺷـﮫﺮھﺎي ﺑـﯿﻦ راه ﻛـﻪ ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﺻـﻠﯿﺒﯿﻮن اﻓﺘـﺎده ﺑـﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫‪٢٠٨‬‬ ‫ﻢ‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس‬ ‫ھﻨﮕــﺎﻣﻲ ﻛــﻪ ﺻــﻠﯿﺒﯿﻮن ﺑــﻪ ﻧﺰدﻳﻜــﻲ ﺑﯿــﺖ اﻟﻤﻘــﺪس رﺳــﯿﺪﻧﺪ ﺷــﮫﺮ را ﺑــﻪ ﻣﺤﺎﺻــﺮه‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﭘﯿﺶ از آﻧﻜﻪ آﻧﮫﺎ ﺑﻪ ﺷﮫﺮ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻮﻧﺪ ﺳﺎﻛﻨﺎن ﺷﮫﺮ ﺣﺼـﺎرھﺎ را ﻣﺤﻜـﻢ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮارﺑﺎر و آذوﻗﻪ ﻛﺎﻓﻲ را در ﺷﮫﺮ ﺟﻤﻊآوري ﻧﻤﻮدﻧﺪ و در ﺧﺎرج ﺷﮫﺮ ﭼﺎھﮫـﺎي‬ ‫آب را ﭘﺮ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺣﺘﻲ ﺳﺮ درﺧﺘﻲ ھﺎ را ﭼﯿﺪﻧﺪ و ﻣﺰارع را ﺧـﺎﻟﻲ ﻛﺮدﻧـﺪ ﺗـﺎ ﺻـﻠﯿﺒﯿﻮن‬ ‫دﭼﺎر ﻛﻤﺒﻮد آذوﻗﻪ ﺑﺸﻮﻧﺪ‪ .‬اردوھﺎي ﺻﻠﯿﺒﻲ در ﻇـﺮف ﻣـﺪت ﻳـﻚ ھﻔﺘـﻪ ﺑﺘـﺪرﻳﺞ از راه‬ ‫رﺳﯿﺪﻧﺪ و در ﺑﯿﺮون ﺷﮫﺮ ﺧﯿﻤﻪھﺎي ﺧﻮد را ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﮫﺎ ﺷﻮراﻳﻲ ﺗﺸﻜﯿﻞ دادﻧـﺪ‬ ‫و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺷﮫﺮ را ﺑﺮرﺳـﻲ ﻛﺮدﻧـﺪ و ﺟﮫـﺎت ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺷـﮫﺮ را ﺑـﻪ اردوﻳـﻲ‬ ‫ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ و ﺑﻪ ﺳﺮﻛﺮدﮔﺎﻧﻲ ﻣﻌﯿﻦ ﻣﺤﻮل ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﮕﺎه ﺑﻮﺳـﯿﻠﻪ ﻗﻠﻌـﻪ ﻛﻮﺑﮫـﺎ‪،‬‬ ‫ﻣﻨﺠﻨﯿﻘﮫﺎ و آﺗﺶ اﻓﻜﻨﮫﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺷﮫﺮ آﻏﺎز ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺷﮫﺮﻧﺸـﯿﻨﺎن ﺑـﻪ رھﺒـﺮي ﻣـﺮدي‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺎم اﻓﺘﺨﺎر اﻟﺪوﻟﻪ وزﻳﺮ اﻻﻓﻀﻞ‪ ،‬ﺣﺎﻛﻢ ﻓﺎﻃﻤﻲ ﻣﺼﺮ ﻛﻪ ﻓﺮدي ﻛﺎر آزﻣﻮده ﺑﻮد ﻣﺪﺗﮫﺎ‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫اﻣﺎ‪ ،‬ﺻﻠﯿﺒﯿﻮن ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻲ ﺣﺼﺎر اول ﺷﮫﺮ را وﻳﺮان ﺳـﺎﺧﺘﻪ و در ﭘﺸـﺖ ﺣﺼـﺎر دوم‬

‫‪co‬‬

‫اردو و ﭼﺎدر زدﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﺒـﻮد آذوﻗـﻪ ﺻـﻠﯿﺒﯿﻮن ﻛـﻪ داﺷـﺖ آﻧﮫـﺎ را از ﭘـﺎي در ﻣـﻲآورد ﺑـﺎ‬

‫‪e.‬‬

‫ارﺳﺎل آذوﻗﻪ از ﺳﻮي ﭘﺎپ اورﺑﺎﻧﺲ دوم)ﺣـﺪود ‪(١٠٩٩ -١٠٤٢‬از اﻳﺘﺎﻟﯿـﺎ ﺗـﺄﻣﯿﻦ ﺷـﺪ و‬

‫‪lin‬‬

‫ﺻﻠﯿﺒﯿﻮن ﺟﺎﻧﻲ ﺗﺎزه ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪھﻲ ﻧﯿﺮوھﺎي ﺻﻠﯿﺒﻲ ﺑﺎ ﻣﺮدي ﺑﻪ ﻧـﺎم»ﮔـﻮدﻓﺮوا«‬ ‫]‪[ ٤٦‬ﺑﻮد ﻛﻪ او ﻧﯿﺰ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪھﺎن دﻳﮕﺮي را زﻳﺮ ﻓﺮﻣﺎن داﺷﺖ ﻛﻪ ھﻤﻪ ﺑﺎ ھـﻢ ﻣﺘﺤـﺪا ﺑـﻪ‬

‫‪ab‬‬

‫ﺟﻨﮓ ﻣﻲﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬اردوھﺎي ﺻﻠﯿﺒﻲ در ﭘﺸﺖ دﻳﻮار دوم ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻗﻠﻤـﺎ ﺳـﻨﮕﮫﺎي‬

‫‪et‬‬

‫ﻋﻈﯿﻢ اﻟﺠﺜﻪ‪ ،‬ﻗﻠﻌﻪ ﻛﻮﺑﮫﺎي ﺑﺰرگ و ﺑﺮﺟﮫﺎي ﻣﺘﺤﺮك ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ ﭘﺲ از اﻳﻨﻜـﻪ ﻣﻘـﺪﻣﺎت‬

‫‪.K‬‬

‫ﺣﻤﻠﻪ ﻧﮫﺎﻳﻲ ﻓﺮاھﻢ ﺷﺪ و اردو از ھﺮ ﺣﯿﺚ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﮔﺮدﻳـﺪ‪ ،‬ﺣﻤﻠـﻪ اﺻـﻠﻲ در ﺳـﺎﻋﺖ‬ ‫ﺳــﻪ ﺑﻌــﺪ از ﻇﮫــﺮ ﺑﯿﺴــﺖ و دوم ﺷــﻌﺒﺎن ﺳــﺎل ‪٤٩٣‬ه‪.‬ق ﻣﻄــﺎﺑﻖ ﺑــﺎ ژوﺋﯿــﻪ ﺳــﺎل‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪١٠٩٩‬ﻣﯿﻼدي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻘﯿﺪه ﻣﺴﯿﺤﯿﺎن ﺳﺎﻟﺮوز ﺷﮫﺎدت ﻣﺴﯿﺢ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪھﻲ‬ ‫ﮔﻮدﻓﺮوا‪ ،‬رﻣﻮن]‪[٤٧‬و ﺗﺎﻧﻜﺮدو]‪[٤٨‬و روﺑﺎرﺗﻮس آﻏﺎز ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬اﺑﺘﺪا ﺻﻠﯿﺒﯿﻮن ﺷﻤﺸﯿﺮ ﺑﺮ‬

‫‪w‬‬

‫ﻛﺘﻒ ﻧﮫﺎده و ﺑﺎ ﭘـﺎي ﺑﺮھﻨـﻪ روي رﻳﮕﺰارھـﺎي داغ رو ﺑـﻪ ﺟﺎﻧـﺐ ﻛﻠﯿﺴـﺎي ﻗﯿﺎﻣـﺖ ﻛـﻪ‬ ‫ﻣﺤﻞ دﻓﻦ و ﻗﯿﺎم ﻣﺴﯿﺢ اﺳﺖ ﻛﺮده و از روح او اﺳـﺘﻤﺪاد ﻧﻤﻮدﻧـﺪ‪ ،‬آﻧﮕـﺎه ﺑـﺮ اﺳـﺒﮫﺎ‬ ‫ﺳﻮار ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﮔﻮد ﻓﺮوا ﻛﻪ ﺑﺮ ﺑﺮج ﻣﺘﺤﺮﻛﻲ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺑﻮد ھﻤﻪ ﺑﺎ ھﻢ از ﺟﺎي‬ ‫ﻛﻨﺪه ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم واﺣﺪھﺎ در ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ ﺷﮫﺮ را ﺑﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬آﺗﺶ ﺟﻨﮓ ﺑﺸﺪت‬ ‫زﺑﺎﻧﻪ ﻣﻲﻛﺸﯿﺪ؛ ﻗﻄﻌﺎت آﺗﺶ از ﮔﻠﻮﻟﻪھﺎي آﺗﺸﯿﻦ و ﺳﻨﮓ‪ ،‬و رﮔﺒﺎر ﺗﯿﺮھـﺎي ﭼـﻮﺑﻲ‬ ‫و ﻓﻠﺰي‬ ‫‪٢٠٩‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪.............................................................................................. ..............‬‬ ‫ﺑﺮ ﺳﺮ ﺳﺎﻛﻨﺎن ﺷﮫﺮ ﺑﺎرﻳﺪن ﮔﺮﻓﺖ؛ ﻗﻠﻌﻪ ﻛﻮﺑﮫﺎ ﺑﺎ ﺻـﺪاي ﻣﮫﯿـﺐ ﺑـﻪ وﻳـﺮان ﺳـﺎﺧﺘﻦ‬ ‫ﻗﻠﻌﻪھﺎ و دﻳﻮارھﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ؛ ﭘﯿﺎده ﻧﻈﺎم ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﻚ دروازهھـﺎ رﺳـﺎﻧﯿﺪ در ﺣـﺎﻟﻲ‬ ‫ﻛﻪ از ﺳﻮي ﺷﮫﺮ ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﺑﻪ دﻓﺎع از ﺧـﻮد ﭘﺮداﺧﺘـﻪ و ﺣﻤﻠـﻪھـﺎي دﺷـﻤﻦ را دﻓـﻊ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺮ ﺳﺮ دﺷﻤﻦ آﺗﺶ ﮔﻠﻮﻟﻪھﺎ ﻣﻲرﻳﺨﺘﻨﺪ؛ ﺟﻨﮓ را ﺗﺎ ﻏﺮوب اداﻣـﻪ دادﻧـﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ آﻧﮕﺎه ھﺮ دو ﻃﺮف دﺳﺖ از ﻛﺎرزار ﻛﺸﯿﺪﻧﺪ ﺗﺎ روز ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﺟﻨﮓ را دﻳﮕﺮ‪ -‬ﺑـﺎر آﻏـﺎز‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺷــﺪت آﺗــﺶ و ﭘﺮﺗــﺎب ﻗﻄﻌــﻪ ﺳــﻨﮓ و ﺗﯿــﺮ و ﮔﻠﻮﻟــﻪھــﺎي آﺗﺸــﯿﻦ آﻧﭽﻨــﺎن ﺑــﻮد ﻛــﻪ‬ ‫ﺷﮫﺮﻧﺸﯿﻨﺎن ﺗﺎب ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﯿﺎوردﻧﺪ و ﺑﺎروھﺎ را ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﻮاﻟﯿﻪھـﺎ و ﺟﻨﮕﺠﻮﻳـﺎن‬

‫‪m‬‬

‫ﻣﺴﯿﺤﻲ ﺑﺎ ﻗﺴﺎوت و رﺷﺎدت ھﺮ ﭼﻪ ﺗﻤﺎﻣﺘﺮ در ﻣﯿﺎن دود و آﺗـﺶ ﻣـﻲﺟﻨﮕﯿﺪﻧـﺪ‪ ،‬ﺗـﺎ‬

‫‪co‬‬

‫ﻋﺎﻗﺒﺖ ﮔﻮدﻓﺮوا و ﺷﻮاﻟﯿﻪ ھﺎ از ﺑﯿﺪﻓﺎع ﻣﺎﻧﺪن ﺑﺎروھﺎ و ﺑﺮﺟﮫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮده ﺧﻮد را ﺑﻪ‬

‫‪e.‬‬

‫داﺧﻞ دﻳﻮار رﺳﺎﻧﯿﺪﻧﺪ و دروازهھﺎ را ﮔﺸﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳـﯿﻞ ﻟﺸـﻜﺮ ﺧﻮﻧﺨـﻮار و اﻧﺘﻘـﺎم ﺟـﻮي‬

‫‪lin‬‬

‫ﺻﻠﯿﺒﻲ ﺑﻪ داﺧﻞ ﺷﮫﺮ رﻳﺨـﺖ و ﺷـﯿﭙﻮر ﭘﯿـﺮوزي ﺑـﻪ ﺻـﺪا درآورده و ﺻـﺪاي ھﻠﮫﻠـﻪ و‬ ‫ﺷﺎدي در ﺑﯿﻦ ﺟﻨﮕﺠﻮﻳﺎن ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﭘـﺲ از ﭼﮫـﺎر ﺳـﺎﻋﺖ زد و ﺧـﻮرد ﺧـﻮﻧﯿﻦ در روز‬

‫‪ab‬‬

‫‪ ٢٣‬ﺷــﻌﺒﺎن ‪٤٩٣‬ه‪.‬ق ﻣﻄــﺎﺑﻖ ﺑــﺎ ﭘــﺎﻧﺰدھﻢ ژوﺋﯿــﻪ ﺳــﺎل ‪ ١٠٩٩‬ﻣــﯿﻼدي‪ ،‬ﺷــﮫﺮ ﺑﯿــﺖ‬

‫‪.K‬‬

‫ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫اﻟﻤﻘﺪس ﺑـﻪ ﺗﺼـﺮف ﺟﻨﮕﺠﻮﻳـﺎن ﺻـﻠﯿﺒﻲ درآﻣـﺪ‪ .‬ﭘـﺲ از ﻓـﺘﺢ‪ ،‬ﻗﺘـﻞ ﻋـﺎم ﻣـﺮدم آﻏـﺎز‬ ‫ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﻛﻪ آﻧﮫﺎ ﺑﺎ ﻗﺴﺎوﺗﻲ ھﺮ ﭼﻪ ﺗﻤﺎﻣﺘﺮ ﺷﻤﺸـﯿﺮ در ﻣﯿـﺎن اھـﺎﻟﻲ ﮔﺬاﺷـﺘﻪ و‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺟﻮﻳﺒﺎرھــﺎي ﺧــﻮن روان ﻣــﻲﺳــﺎﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣــﺮدان را ﺳــﺮ ﻣــﻲﺑﺮﻳﺪﻧــﺪ و زﻧــﺎن را ﺷــﻜﻢ‬ ‫ﻣﻲدرﻳﺪﻧﺪ و ﭘﺴﺘﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪﻧﺪ‪ .‬ﻧ ﻮزادان را ﺑﺎ ﻧﻮك ﻧﯿﺰه از ﮔﮫـﻮاره در رﺑـﻮده و ﺑـﻪ ﻣﯿـﺎن‬

‫‪w‬‬

‫ﺟﻮي ﺧﻮن ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺷﯿﺮﺧﻮارﮔﺎﻧﻲ را ﻛﻪ در داﻣﻦ ﻣـﺎدر ﺑﻮدﻧـﺪ ﺑـﺎ ﻧﯿـﺰه ﺑـﻪ ﻣـﺎدر‬ ‫ﻣﻲدوﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬آﻧﺎن ھﺮ ﺟﻨﺒﻨﺪهاي ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻗﻄﻌﻪﻗﻄﻌﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺴﺦ ﺷـﺪﮔﺎن اروﭘـﺎﻳﻲ در‬ ‫ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ از ﺑﻮي ﺧﻮن ﺑﻪ ھﯿﺠﺎن آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺑﺪن ﺧﻮد را آﻏﺸﺘﻪ ﺑﻪ ﺧـﻮن‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬وارد ﻛﻠﯿﺴﺎي ﻗﻤﺎﻣﻪ]‪)[٤٩‬ﻗﯿﺎﻣﺖ(ﺣﻀـﺮت ﻣﺴـﯿﺢ ﻣـﻲﺷـﺪﻧﺪ؛ و در ﺑﺮاﺑـﺮ‬ ‫ﻣﺮﻗﺪ ﺧﯿﺎﻟﻲ ﻣﺴﯿﺢ زاﻧﻮ ﻣـﻲزدﻧـﺪ؛ و ﺑـﻪ ﺷـﻜﺮاﻧﻪ اﻳـﻦ ﭘﯿـﺮوزي ﻣﺮاﺳـﻢ دﻋـﺎ ﺑﺠـﺎي‬ ‫ﻣﻲآوردﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘــﺲ از ﺷــﻜﺮﮔﺰاري وارد ﻣﺴــﺠﺪ اﻻﻗﺼــﻲ ﮔﺮدﻳﺪﻧــﺪ و ﺑــﻪ ﻛﺸــﺘﺎر زھــﺎد و ﻋﺒــﺎدت‪-‬‬ ‫ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ و ﺗﻤﺎم ﻣﻌﺘﻜﻔـﯿﻦ در ﻣﺴـﺠﺪ را ﺳـﺮ ﺑﺮﻳﺪﻧـﺪ‪ ،‬ﺳـﭙﺲ وارد ﻣﺴـﺠﺪ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺻﺨﺮه ﺷﺪﻧﺪ و آن ﻗﺪر از ﻣﺮدم ﻛﻪ ﺑﺪاﻧﺠﺎ ﭘﻨﺎه ﺑﺮده ﺑﻮدﻧـﺪ ﻛﺸـﺘﻨﺪ ﻛـﻪ ﻣـﻮج ﺧـﻮن ﺗـﺎ‬ ‫زاﻧﻮ رﺳﯿﺪ‪ .‬آﻧﮫﺎ اول درھﺎي ﻣﺴﺠﺪ را ﺑﺴﺘﻨﺪ و آﻧﮕﺎه ﺷﻤﺸﯿﺮ ﻛﺸﯿﺪه ﺑﻪ ﺟﺎن ﻣﺮدم‬ ‫ﺑﯿﮕﻨﺎه اﻓﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺪن اﻧﺴﺎن در ﺧﻮن ﺷﻨﺎور ﺑﻮد‪ ،‬زن و ﺑﭽﻪ و ﭘﯿﺮ و ﺟﻮان را‬ ‫‪٢١٠‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻛﺸﺘﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﺴﻮي ﻋﺪهاي از ﻳﮫﻮدﻳﺎن ﻛﻪ در ﻣﻌﺒـﺪ ﺧـﻮد ﻣﺘﺤﺼـﻦ ﺷـﺪه ﺑﻮدﻧـﺪ‬ ‫رﻓﺘﻨﺪ و ﺑﺮ در ﻣﻌﺒﺪ آﺗﺶ اﻓﺮوﺧﺘﻨﺪ و راه ﺧﺮوج را ﺑﺴﺘﻨﺪ و آﻧﮕﺎه ﮔﻮيھﺎي آﺗﺸﯿﻦ ﺑـﻪ‬ ‫داﺧﻞ ﭘﺮﺗﺎب ﻛﺮدﻧﺪ و در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ آﺗﺶ از ھﺮ ﺳﻮ زﺑﺎﻧﻪ ﻣﻲﻛﺸـﯿﺪ ﻳﮫﻮدﻳـﺎن ﻣﺘﺤﺼـﻦ‬

‫‪m‬‬

‫در ﻣﻌﺒﺪ‪ ،‬در ﻣﯿﺎن ﻛﻮره ﻣﺬاب آﺗﺶ زﻧﺪه زﻧﺪه ﺳﻮﺧﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫ﺻﻠﯿﺒﯿﻮن ﭘﺲ از ﻛﺸﺘﺎرھﺎي وﺣﺸـﯿﺎﻧﻪ دﺳـﺖ ﺑـﻪ ﻏـﺎرت ﻣﺴـﺎﺟﺪ‪ ،‬ﻣﻌﺎﺑـﺪ و ﺳـﭙﺲ‬

‫‪e.‬‬

‫ﺧﺎﻧــﻪھــﺎي ﻣــﺮدم زدﻧــﺪ‪ .‬ﻳﻜﺼــﺪ و ﭘﻨﺠــﺎه ﻗﻨــﺪﻳﻞ ﻃــﻼ و ﭼﮫــﻞ ﻗﻨــﺪﻳﻞ ﻧﻘــﺮه و ﺗﻤــﺎﻣﻲ‬ ‫اﻻﻗﺼﻲ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﺷــﻤﻌﺪاﻧﮫﺎي ﻃــﻼ و ﻇــﺮوف ﻧﻘــﺮه و ﻃــﻼ ﺑــﻪ ﻳﻐﻤــﺎ رﻓــﺖ و ﺗــﺎزه اﻳــﻦ ﻓﻘــﻂ از ﻣﺴــﺠﺪ‬ ‫ﮔﻮدﻓﺮوا در ﮔﺰارﺷﻲ ﺑﻪ ﭘﺎپ اروﺑﺎﻧﻮس دوم ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬

‫‪et‬‬

‫»اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاھﯿﺪ ﺑﺪاﻧﯿﺪ ﺑﺎ دﺷﻤﻨﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﺑﻪ دﺳـﺖ ﻣـﺎ اﻓﺘﺎدﻧـﺪ ﭼـﻪ‬

‫‪.K‬‬

‫ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺷﺪ ھﻤﯿﻦ ﻗﺪر ﺑﺪاﻧﯿﺪ ﻛﻪ ﻛﺴـﺎن ﻣـﺎ‪ ،‬در رواق ﻣﻌﺒـﺪ ﺳـﻠﯿﻤﺎن در ﻟﺠـﻪاي از‬ ‫ﺧﻮن ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﻲﺗﺎﺧﺘﻨﺪ و ﺧﻮن ﺗﺎ زاﻧـﻮي اﺳـﺐ ﻣـﻲرﺳـﯿﺪ‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎ ده ھـﺰار ﻧﻔـﺮ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻣﺴﻠﻤﺎن در ﻣﻌﺒﺪ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺷﺪﻧﺪ و ھﺮ ﻛﺲ در ﻣﻌﺒﺪ ﻣـﻲرﻓـﺖ ﺗـﺎ ﺑﻨـﺪ ﭘـﺎﻳﺶ ﺧـﻮن‬ ‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ؛ از ﻛﻔﺎر ھﯿﭽﻜﺲ ﺟﺎن ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﻧﺒﺮد‪ ،‬ﺣﺘـﻲ زﻧـﺎن و اﻃﻔـﺎل را ﻛﺸـﺘﯿﻢ‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫ﭘﺲ از ﻛﺸﺘﺎر ﻧﻮﺑﺖ ﺑـﻪ ﻏـﺎرت ﺧﺎﻧـﻪھـﺎ رﺳـﯿﺪ‪ ،‬ﻛﺴـﺎن ﻣـﺎ‪ ،‬ﭼـﻮن از ﺧـﻮﻧﺮﻳﺰي ﺳـﯿﺮ‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪھﺎ رﻳﺨﺘﻨﺪ و ھﺮ ﭼﻪ ﺑـﻪ دﺳﺘﺸـﺎن اﻓﺘـﺎد ﺿـﺒﻂ ﻛﺮدﻧـﺪ‪ .‬ھـﺮ ﻛـﺲ وارد‬ ‫ﺧﺎﻧﻪاي ﻣﻲﺷﺪ آﻧﺮا ﻣﻠﻚ ﻃﻠﻖ ﺧﻮد ﻣﻲﺷﻤﺮد‪ ،‬و اﻳﻦ رﺳـﻢ ﭼﻨـﺎن ﺟـﺎري و ﺳـﺎري‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﻮﻳﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮﺑﻤﻮ رﻋﺎﻳﺖ ﺷﻮد‪« .‬‬ ‫ﺣﻤﻠﻪ ﺻﻠﯿﺒﯿﻮ ن ﺑﻪ ﺷﮫﺮ ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس را اﮔﺮ ﺑﺎ ورود ﻋﻤﺮ ﺧﻠﯿﻔﻪ ﻣﺴـﻠﻤﯿﻦ ﻣﻘﺎﻳﺴـﻪ‬ ‫ﻛﻨﯿﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﻤﺎل ﺳﺎدﮔﻲ و ﭘﺎﻛـﺪﻟﻲ و ﺑـﺪون ﺧـﻮﻧﺮﻳﺰي وارد آﻧﺠـﺎ ﺷـﺪ و ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن‬ ‫ﻣﺪت ﭘﻨﺞ ﻗﺮن ﺑﺪون رﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪن ﻳﻚ ﻗﻄﺮه ﺧـﻮن آﻧﺠـﺎ را اداره ﻣـﻲﻛﺮدﻧـﺪ‪ ،‬ﻛـﺎﻣﻼ ﺑـﻪ‬ ‫وﺣﺸــﯿﮕﺮﻳﮫﺎ و ﺧﺸــﻮﻧﺖ اروﭘﺎﻳﯿــﺎن آﻧﺰﻣــﺎن ﻛــﻪ اﻣــﺮوز ادﻋــﺎي ﭘﯿﺸ ـﯿﻨﻪ ﻛﮫــﻦ ﺗﻤــﺪن‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﭘﻲ ﻣﻲﺑﺮﻳﻢ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﺑﻪ دﺳـﺖ اردوھـﺎي ﺻـﻠﯿﺒﻲ اﻓﺘـﺎد از‬ ‫ﮔﻮﺷﻪ و ﻛﻨﺎر‪ ،‬ﺟﻨﮓ و ﮔﺮﻳﺰھﺎﻳﻲ ﺑﯿﻦ اﻋﺮاب ﻣﺴﻠﻤﺎن و ﺻﻠﯿﺒﯿﻮن در ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻛﺎري‬ ‫از ﭘﯿﺶ ﻧﺮﻓﺖ‪ .‬ﭘﺲ از ﻓﺘﺢ ﺷﮫﺮھﺎي ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ‪ ،‬ﺻﻠﯿﺒﯿﻮن ﺑـﻪ ﻓﻜـﺮ اﻓﺘﺎدﻧـﺪ ﻛـﻪ ﺑـﺮاي‬ ‫ﺧﻮد ﭘﺎدﺷﺎھﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻗﺮﻋﻪ ﻓﺎل ﺑﻪ ﻧﺎم ﮔـﻮد ﻓـﺮوا اﻓﺘـﺎد‪ .‬اروﭘﺎﻳﯿـﺎن از‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب او ﺷﺎدﻣﺎن ﺷﺪﻧﺪ و ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و در ﻛﻠﯿﺴﺎي ﻗﯿﺎﻣﺖ او را ﺑـﺮ ﻓـﺮاز ﺗﺨﺘـﻲ‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﺎج ﺷﺎھﻲ ﺑﺮ ﺳﺮش ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ .‬اﻳﻨﺎن ھﻤﺎﻧﺠﺎﻳﻲ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدﻧﺪ ﻛـﻪ ﺗـﺎج‬ ‫ﺧﺎر ﺑﺮ ﻓﺮق‬ ‫‪٢١١‬‬

‫‪m‬‬

‫‪............................................................................ ................................‬‬

‫‪co‬‬

‫ﻣﺴﯿﺢ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ‪ ،‬ھﻤﯿﻨﻜﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺗﺎج ﭘﺎدﺷﺎھﻲ را ﺑﺮ ﺳﺮ او ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ ،‬او‬

‫‪e.‬‬

‫ﺧﻮد را ﭘﺲ ﻛﺸﯿﺪ و ﮔﻔﺖ در ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﺎج ﺧﺎر ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﺒﺎرك ﻣﺴﯿﺢ ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ ﻣﻦ‬

‫‪lin‬‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺗﺎج زرﻳﻦ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺑﮕﺬارم و از ﻗﺒﻮل ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺳﺮ ﺑـﺎز زد و ﺑﺎﺻـﻄﻼح از‬ ‫روي ﻣﺴﯿﺢ ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻛﺸﯿﺪ‪ ،‬اﻣﺎ از ﻛﺸﺘﺎرھﺎي وﺣﺸﯿﺎﻧﻪ و ﻧﮫﺮھﺎي ﺧـﻮن ﻛـﻪ ﺑـﻪ راه‬

‫‪ab‬‬

‫اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد ھﯿﭽﮕﻮﻧﻪ اﺣﺴﺎس ﻧﺎراﺣﺘﻲ و ﺷﺮم ﻧﻜﺮد و ﺣﺘﻲ در ﺣﻀﻮر ﻣﺴﯿﺢ اﻇﮫﺎر‬

‫‪et‬‬

‫ﭘﺸﯿﻤﺎﻧﻲ ﻧﻨﻤﻮد و ﺧﻮد را»ﺣﺎﻣﻲ)ﻣﺪاﻓﻊ(ﻗﺒﺮ ﻣﺴﯿﺢ«ﺧﻮاﻧﺪ‪» .‬ﮔﻮدﻓﺮوا دوﺑﻮﻳﻮن« ﺗـﺎج‬ ‫]‪[٥٠‬و اﻟﻘﺮﻧﯿﻦ را در ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﺗﺸﻜﯿﻞ داد‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫را ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻋﻤﻼ ﺷﺎه ﻛﺸﻮر ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻗـﻮل آﻟﺒـﺮ ﻣﺎﻟـﻪ ﻣﻤﻠﻜـﺖ ﻻﺗـﯿﻦ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺷﮫﺮھﺎي دﻳﮕﺮ ﻧﯿﺰ زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺳﺮﻛﺮدﮔﺎن دﻳﮕﺮ اداره ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﺰودي ﻗـﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳـﻲ و‬ ‫ﻧﻈﺎﻣﺎت دوﻟﺘﻲ ﺑﺮاي ﻛﺸﻮر ﻻﺗﯿﻦ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬و ﺳـﺎزﻣﺎن ﻧﻈـﺎﻣﻲ ﻣﺨـﻮﻓﻲ ﺑﻮﺟـﻮد‬

‫‪w‬‬

‫آﻣﺪ‪ .‬از ﺻﻠﯿﺒﯿﻮن ﻋﺪهاي ﺑﺎ ﻏﻨﺎﺋﻢ ﻓﺮاوان ﺑﻪ اوﻃﺎن ﺧـﻮد ﺑﺎزﮔﺸـﺘﻨﺪ و ﺑﺮﺧـﻲ دﻳﮕـﺮ در‬ ‫آﻧﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ و آب و ﻣﻠﻚ و ﺿﯿﺎع و ﻋﻘﺎر و ﺛﺮوت ھﻨﮕﻔﺘﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ آوردﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ‪ ،‬اروﭘﺎﻳﯿﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑـﺎ ﺻـﻠﯿﺒﯿﻮن ﻧﯿﺎﻣـﺪه ﺑﻮدﻧـﺪ ﭘﺸـﯿﻤﺎن ﺷـﺪه‪ ،‬ﺑـﺮاي‬ ‫دﺳﺖ‪ -‬ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﻠﻚ و ﻣﺎل‪ ،‬راھﻲ ﺳﺮزﻣﯿﻨﮫﺎي ﻣﺸﺮق زﻣﯿﻦ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﻋﻠـﺖ‬ ‫و دﻻﻳﻞ دﻳﮕﺮ ﺑﺘﺪرﻳﺞ ﺟﻨﮕﮫﺎي دﻳﮕﺮ ﺻﻠﯿﺒﻲ ﺑـﻪ وﻗـﻮع ﭘﯿﻮﺳـﺖ‪ .‬ﮔـﻮدﻓﺮوا دوﺑﻮﻳـﻮن‪ ،‬در‬ ‫ﻣﺪت ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﺷـﮫﺮھﺎ و ﺳـﺮزﻣﯿﻨﮫﺎي دﻳﮕـﺮ ﻧﯿـﺰ ﻟﺸـﻜﺮ ﻛﺸـﯿﺪ و دژھـﺎي‬ ‫ﻣﺤﻜﻤﻲ در ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺑﻨﺎ ﻧﮫﺎد‪ .‬ﻳﻚ ﺳـﺎل و ﺳـﻪ روز ﭘـﺲ از ﺗﺴـﺨﯿﺮ ﺑﯿـﺖ اﻟﻤﻘـﺪس‬ ‫ﮔﻮدﻓﺮوا دوﺑﻮﻳﻮن‪ ،‬در ﺗﺎرﻳﺦ ‪ ١٨‬ژوﺋﯿﻪ ‪ ١١٠٠‬م زﻧﺪﮔﻲ را ﺑﺪرود ﮔﻔﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ وي ﺑﻪ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ھﻨﮕﺎم ﻣﺮگ ﺑﻪ ﻛﺸﯿﺸﺎن ﺣﺎﺿﺮ و ﺳﺮﻛﺮدﮔﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺑﺴﺘﺮ اﺣﺘﻀـﺎر او ﺣﺎﺿـﺮ ﺑﻮدﻧـﺪ‬ ‫اﻳﻨﭽﻨﯿﻦ وﺻﯿﺖ ﻛﺮد‪» :‬آﺧﺮﻳﻦ وﺻﯿﺖ ﻣﻦ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻛﺸﺘﺎر ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﻳﻚ ﻟﺤﻈـﻪ‬ ‫ﺑﺎز ﻧﺎﻳﺴﺘﯿﺪ و از ﺳﺮزﻣﯿﻨﮫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ آوردهاﻳﺪ ﻳﻚ ﻗﺪم ﭘﺎ ﭘﺲ ﻧﻜﺸﯿﺪ‪« .‬ﺟﻨـﺎزه‬ ‫او در ﻛﻠﯿﺴﺎي ﻗﻤﺎﻣﻪ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﺰار ﺧﯿﺎﻟﻲ ﻣﺴﯿﺢ دﻓﻦ ﺷﺪ‪(١) .‬‬ ‫ﭘــﺲ از درﮔﺬﺷــﺖ ﮔﻮدﻓﺮوادوﺑﻮﻳــﻮن‪ ،‬ﺗــﺎج ﺷــﺎھﻲ را ﺑــﺮ ﺳــﺮ ﺑــﺮادرش»ﺑــﻮدﺋﻦ«‬ ‫ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ)‪ ١١٠٠‬م(ﺑـﻮدﺋﻦ)‪ ١١١٨ -١٠٥٨‬م(ﻣـﺮدي ﺟﻨﮕﺠـﻮ‪ ،‬ﺑﯿﺒـﺎك و ﺑﺴـﯿﺎر ﺳـﻔﺎك و‬ ‫ﺑﯿﺮﺣﻢ ﺑﻮد او ﻣﻤﻠﻜﺖ ﻻﺗﯿﻨﻲ اورﺷﻠﯿﻢ را وﺣﺪت ﺑﺨﺸﯿﺪ و ﺑﻨـﺎدر ﻋﻤـﺪه ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ را‬ ‫ﺗﺼﺮف ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻮدﺋﻦ اول ﺑﺎ ھﺠﻮم ﺑﻪ ﺷﮫﺮھﺎي ﺑﯿﺮوت‪ ،‬ﻋﺴﻘﻼن‪ ،‬ﻗﺎھﺮه‬

‫‪m‬‬

‫)‪ .(١‬ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺻﻠﯿﺒﻲ‪ ،‬ص ‪١٤٣‬‬

‫‪co‬‬

‫‪٢١٢‬‬

‫‪e.‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪lin‬‬

‫و ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺷﮫﺮ دﻳﮕﺮ ﻗﺘﻞ و وﻳﺮاﻧـﻲ ﺑﺴـﯿﺎر ﺑﻮﺟـﻮد آورد‪ .‬ﻣـﺮگ او ‪٥١٢‬ه‪.‬ق ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺑـﺎ‬

‫‪ab‬‬

‫‪ ١١١٨‬م اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد و در ﻛﻨﺎر ﻗﺒﺮ ﺑﺮادرش در ﻛﻠﯿﺴـﺎي ﻗﯿﺎﻣـﺖ دﻓـﻦ ﮔﺮدﻳـﺪ‪ .‬ﺑﻨـﺎ ﺑـﻪ‬ ‫وﺻﯿﺖ او‪ ،‬ﭘﺴﺮ ﻋﻤﻮﻳﺶ »ﻛﻨﺖ ادﺳﺎ«ﺑـﺎ ﻋﻨـﻮان ﺑـﻮدوﺋﻦ دوم ﺑـﻪ ﺷـﺎھﻲ اورﺷـﻠﯿﻢ‬

‫‪et‬‬

‫ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻮدوﺋﻦ دوم ﺑﺎ ﺗﺮﻛﮫﺎ در ﺷﻤﺎل ﺳﻮرﻳﻪ ﺟﻨﮕﯿﺪ و ﺻـﻮر و اﻧﻄﺎﻛﯿـﻪ را ﺗـﺎﺑﻊ‬

‫‪.K‬‬

‫ﺧﻮد ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬در دوره او ﻓﺮﻗﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺷﮫﺴﻮاران ﭘﺮﺳﺘﺸﮕﺎه ﺗﺸﻜﯿﻞ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﭘﺲ از‬ ‫رﺳﯿﺪ)‪١١٣١‬م(‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫وﻓــــﺎت ﺑــــﻮدوﺋﻦ دوم)‪ ١١٣١‬م( داﻣــــﺎدش»ﻓﻮﻟــــﻚ« ‪ ١١٤٣ -١٠٩٢‬ﺑــــﻪ ﺳــــﻠﻄﻨﺖ‬

‫‪w‬‬

‫ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻓﻮﻟﻚ ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﮫﺎي اﻣﺮاي ﻻﺗﯿﻨﻲ و ﺣﻤـﻼت ﺗﺮﻛـﺎن ﻋﺜﻤـﺎﻧﻲ ﺑـﻮد‪ ،‬و‬ ‫ﭼﻨﺪي ﻧﯿﺰ اﺳﯿﺮ ﺗﺮﻛﮫﺎ ﺷﺪ)‪ .(١١٣٧‬ﭘﺲ از ﻳﻚ ﺳﺎل ﭘﺴﺮ ﺑﺰرﮔﺶ ﻛﻪ ﺳـﯿﺰده ﺳـﺎﻟﻪ‬ ‫ﺑﻮد ﺑﻪ ﻧﺎم ﺑﻮدوﺋﻦ ﺳﻮم ﺑﻪ ﺷـﺎھﻲ رﺳـﯿﺪ‪ .‬در دوره ﺑـﻮدوﺋﻦ ﺳـﻮم ﻣﻤﻠﻜـﺖ ﻻﺗﯿﻨـﻲ‬ ‫اورﺷــﻠﯿﻢ رو ﺑــﻪ اﻧﺤﻄــﺎط ﮔﺬاﺷــﺖ‪ .‬ادﺳــﺎ ﺑــﻪ دﺳــﺖ ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﺎن اﻓﺘــﺎد)‪(١١٤٤‬؛ و‬ ‫ﺟﻨﮕﻨﺪﮔﺎن دوﻣﯿﻦ ﺟﻨﮓ ﺻﻠﯿﺒﻲ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮردﻧﺪ و ﺳﻠﻄﺎن ﻧﻮر اﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤﻮد زﻧﮕـﻲ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺷﻤﺎﻟﻲ ﺳﻮرﻳﻪ را ﮔﺮﻓﺖ)‪ .(١١٥٤‬ﺑﻌﺪ از درﮔﺬﺷﺖ ﺑﻮدوﺋﻦ‪ ،‬ﭘﺴﺮش آﻣﺎﻟﺮﻳﻚ‬ ‫اول)آﻣﻮري( ﺣﺪود ‪ ،١١٧٤ -١١٣٥‬ﺑـﻪ ﺷـﺎھﻲ رﺳـﯿﺪ)‪(١١٧٤ -١١٦٣‬آﻣﺎﻟﺮﻳـﻚ در ﺻـﺪد‬ ‫ﺑﺴﻂ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻮد ﺑﺮ ﻣﺼﺮ ﺑﺮآﻣﺪ‪ ،‬و دوران ﺳﻠﻄﻨﺘﺶ را وﻗﻒ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﻤـﻮد‪ .‬او و ﻧـﻮر‬ ‫اﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤـﻮد زﻧﮕـﻲ ﻛﻮﺷـﯿﺪﻧﺪ ﻛـﻪ وزراي ﻣﺼـﺮ را ﺗﺤـﺖ ﻧﻔـﻮذ ﺧـﻮد درآورﻧـﺪ و ﭼﻨـﺪ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺳﺎﻟﻲ آﻣﺎﻟﺮﻳﻚ ﺑﺎ ﺷﯿﺮ ﻛﻮه ﻛﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﻧـﻮر اﻟـﺪﻳﻦ ﺑـﻮد ﻛﺸـﻤﻜﺶ داﺷـﺖ‪ ،‬و ﺳـﻪ ﺑـﺎر‬ ‫وارد ﺧﺎك ﻣﺼﺮ ﺷﺪ)‪(١١٦٨ ،١١٦٧ ،١١٦٤‬وﻟﻲ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ اﻳﻮﺑﻲ ﺑـﺮ ﻣﺼـﺮ‬ ‫ﻣﺴﺘﻮﻟﻲ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﭘﺲ از او ﺑﻮدوﺋﻦ ﭼﮫﺎرم و ﺑﻪ ﻧﯿﺎﺑﺖ او ﮔﻲدوﻟﻮزﻳﻨﯿـﺎن ﺑـﻪ ﺳـﻠﻄﻨﺖ‬ ‫رﺳــــﯿﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔــــﻲ دوﻟﻮزﻳﻨﯿــــﺎن)‪ ،(١١٩٤ -١١٢٩‬و ﺷــــﺎه)‪(١١٩٢ -١١٨٦‬اورﺷــــﻠﯿﻢ و‬ ‫ﺷـﺎه)‪(١١٩٤ -١١٩٢‬ﻗﺒـﺮس‪ .‬او در ﺳـﺎل ‪ ١١٨٠‬ﺑــﺎ ﺳـﯿﺒﯿﻞ)‪ ،(Sibil‬دﺧﺘـﺮ آﻣﺎﻟﺮﻳــﻚ اول‬ ‫ازدواج ﻛﺮد‪ .‬ﭼﻮن ﺷﻢ ﺳﯿﺎﺳﻲ ﻧﺪاﺷﺖ در ‪ ١١٨٦‬ﺑﻮدوﺋﻦ ﭼﮫﺎرم‪ ،‬ﺑـﺮادر زﻧـﺶ‪ ،‬او را‬ ‫از ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﻲ در ﺳﻠﻄﻨﺖ اورﺷﻠﯿﻢ ﺧﻠﻊ ﻛﺮد و ﺧﻮاھﺮزاده ﺧﻮد ﺑﻮدوﺋﻦ ﭘـﻨﺠﻢ را ﺷـﺎه‬ ‫اورﺷﻠﯿﻢ ﻛﺮد‪ .‬در ھﻤﺎن ﺳﺎل ﺑﻮدوﺋﻦ ﭘﻨﺠﻢ ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺳﻠﻄﻨﺖ درﮔﺬﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﯿﺒﯿﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻠﻜﻪ اورﺷﻠﯿﻢ ﺗﺎﺟﮕﺬاري ﻛﺮد و ﺷﻮھﺮش ﮔﻲ در ﺳـﻠﻄﻨﺖ ﺑـﺎ وي‬

‫‪m‬‬

‫ﺷﺮﻳﻚ ﺷﺪ‪ .‬ﮔﻲ در ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ اﻳﻮﺑﻲ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرد و دﺳﺘﮕﯿﺮ ﺷﺪ‪،‬‬

‫‪co‬‬ ‫‪e.‬‬

‫‪٢١٣‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫و در ‪ ١١٨٧‬اورﺷــﻠﯿﻢ ﺑــﻪ ﺗﺼــﺮف ﺻــﻼح اﻟــﺪﻳﻦ در آﻣــﺪ‪ .‬در ‪ ١١٨٨‬ﮔــﻲ آزاد ﺷــﺪ و از‬

‫‪ab‬‬

‫دﻋﺎوي ﺧﻮد ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ ﺳـﻠﻄﻨﺖ اورﺷـﻠﯿﻢ ﭼﺸـﻢ ﭘﻮﺷـﯿﺪ)‪(١١٩٢‬و ﻛﻮﻧﺮاد)ﻣـﺎرﻛﻲ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪٢١٤‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﻗﺘﻞ رﺳﯿﺪ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫ﻣﻮﻧﻔﺮا(ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎھﻲ رﺳﯿﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑـﻪ‬

‫‪w‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ اﻳﻮﺑﻲ)‪٥٩٩ -٥٣٢‬ه‪.‬ق(‬ ‫ﻣﻮرﺧﺎن‪ ،‬ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺻﻠﯿﺒﻲ را ﻧﻪ ﺟﻨـﮓ داﻧﺴـﺘﻪاﻧـﺪ ﻟﻜـﻦ ﻋـﻼوه ﺑـﺮ ﻧـﻪ ﺟﻨـﮓ ﺑـﺰرگ‪،‬‬ ‫دﻓﻌﺎت ﺟﻨﮓ و ﮔﺮﻳﺰھﺎ و درﮔﯿﺮﻳﮫﺎ و ﻣﺤﺎرﺑﺎت ﻛﻮﭼﻚ از اﻳﻦ ﺗﻌﺪاد ﺧﯿﻠـﻲ ﺑﯿﺸـﺘﺮ ﺑـﻮده‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬در ﺟﻨﮓ اول ﺻﻠﯿﺒﻲ‪ ،‬ﺑﯿـﺖ اﻟﻤﻘـﺪس ﺑـﻪ ﺗﺼـﺮف ﺻـﻠﯿﺒﯿﻮن در آﻣـﺪ و در ﺟﻨـﮓ‬ ‫دوم‪ ،‬ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ اﻳﻮﺑﻲ‪ ،‬ﺻﻠﯿﺒﯿﻮن را ﺗـﺎر و ﻣـﺎر ﻛـﺮد و ارض اﻗـﺪس را از آﻧﮫـﺎ ﺑـﺎزﭘﺲ‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در ﺟﻨﮓ ﺳﻮم‪ ،‬ﻧﺒﺮد ﭘﺎدﺷﺎھﺎن اروﭘﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ رخ داد‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ اﻳﻮﺑﻲ‪ ،‬ﻳﻮﺳﻒ ﺑﻦ اﻳﻮب‪ ،‬ﻟﻘـﺒﺶ‪ ،‬اﻟﻤﻠـﻚ اﻟﻨﺎﺻـﺮ و اﺻـﻼ اھـﻞ ﻛﺮدﺳـﺘﺎن‬ ‫اﻳﺮان ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺪرش ﻧﺠﻢ اﻟﺪﻳﻦ و ﺟﺪش ﺷـﺎذي ﻧـﺎم داﺷـﺖ‪ .‬ﻧﺠـﻢ اﻟـﺪﻳﻦ اﻳـﻮب ﺑﻌـﺪ از‬ ‫درﮔﺬﺷﺖ ﭘﺪرش ﺷﺎذي ﺑﻦ ﻣﺮوان ﻛﻪ از ﻛﺮدھﺎي ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﺑﻮد ﺑﻪ ﻣﻮﺻﻞ]‪ [٥١‬ﻛـﻮچ‬ ‫ﻛﺮد و ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻠﺠﻮﻗﻲ درآﻣـﺪ‪ .‬او از ﺳـﻮي ﺳـﻠﻄﺎن ﺑـﻪ ﺣﻜﻮﻣـﺖ‬ ‫ﻗﻠﻌﻪ»ﺗﻜﺮﻳﺖ«]‪[٥٢‬ﻣﻨﺼﻮب ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﺠﻢ اﻟـﺪﻳﻦ)وﻓﺎت ‪٥٦٨‬ه‪.‬ق(ﺑﻌـﺪا در ‪٥٣٢‬ه‪.‬ق ﺑـﻪ ﺧـﺪﻣﺖ اﺗﺎﺑـﻚ‪ -‬ﻋﻤـﺎد اﻟـﺪﻳﻦ زﻧﮕـﻲ‬ ‫ﭘﯿﻮﺳﺖ و ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻌﻠﺒﻚ ﻳﺎﻓﺖ)‪ .(٥٣٤‬ﺑﻌـﺪ از ﻣـﺮگ زﻧﮕـﻲ‪ ،‬اﻳـﻮب ﺗﺤـﺖ ﻓﺮﻣـﺎن اﻣﯿـﺮ‬ ‫دﻣﺸﻖ درآﻣﺪ)‪٥٤١‬ه‪.‬ق(و ﺑﺮادرش اﺳﺪ اﻟﺪﻳﻦ ﺷﯿﺮﻛﻮه در ﺧـﺪﻣﺖ ﻧﻮراﻟـﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤـﻮد‬ ‫زﻧﮕﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ و ﺷﮫﺮ ﺣﻤﺺ واﻗﻊ در ﻏﺮب ﺳﻮرﻳﻪ ﺑـﻪ اﻗﻄـﺎع ﺑـﻪ او واﮔـﺬار ﺷـﺪ و‬

‫‪m‬‬

‫ﺳﭙﺲ در ﺧﺎﻧﺪان او ﻣﻮروﺛﻲ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ ﺷﯿﺮﻛﻮه از ﺟﺎﻧـﺐ ﻧﻮراﻟـﺪﻳﻦ زﻧﮕـﻲ‪،‬‬

‫‪co‬‬

‫ﺑﻪ ﺳﭙﮫﺴﺎﻻري ﻟﺸـﻜﺮ ﺑﺮﮔﺰﻳـﺪه ﺷـﺪ‪ ،‬ھﻤـﺮاه ﺑـﺎ ﺑـﺮادرزادهاش ﺻـﻼح اﻟـﺪﻳﻦ ﺟﮫـﺖ‬

‫‪e.‬‬

‫ﺳﺮﻛﻮﺑﻲ اﻣﺮاي ﻣﺼﺮ ھﻤﭽﻮن ﺿﺮﻏﺎم و ﻳﺎري رﺳﺎﻧﺪن ﺑـﻪ ﺷـﺎور وزﻳـﺮ ﻋﺎﺿـﺪ آﺧـﺮﻳﻦ‬

‫‪٢١٥‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﺧﻠﯿﻔﻪ ﻓﺎﻃﻤﻲ ﻋﺎزم آن دﻳﺎر ﮔﺮدﻳﺪ‪٥٥٨) .‬ه‪.‬ق(‪ .‬ﭘﺲ از ﭼﻨﺪي ﻣﺎ ﺑﯿﻦ ﺷﺎور‬

‫‪et‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪.K‬‬

‫)ﻣﺸﮫﻮر ﺑﻪ اﺑﻮﺷﺠﺎع ﻣﺠﯿﺮاﻟـﺪﻳﻦ(و ﺷـﯿﺮﻛﻮه اﺧـﺘﻼف ﭘﺪﻳـﺪ آﻣـﺪ و»آﻣﺎﻟﺮﻳـﻚ«اول ﺑـﺎ‬ ‫ﺟﺎﻧﺒﺪاري از ﺷﺎور‪ ،‬ﺷـﯿﺮﻛﻮه را وادار ﺑـﻪ ﻋﻘـﺐ ﻧﺸـﯿﻨﻲ و ﺑﺮﮔﺸـﺖ ﺑـﻪ ﺷـﺎم ﻧﻤـﻮد‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺷــﺎور )وﻓــﺎت ‪(٥٦٤‬در ازاي ﻛﻤﻜــﻲ ﻛــﻪ از ﺻــﻠﯿﺒﯿﻮن درﻳﺎﻓــﺖ ﻧﻤــﻮده ﺑــﻮد‪ ،‬ﺑــﻲاﻃــﻼع‬ ‫ﺧﻠﯿﻔﻪ ﻋﺎﺿﺪ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻣﺒﻠﻐﻲ ﭘﻮل ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻛﻤﻚ ﺑﻪ آﻧﺎن ﭘﺮداﺧﺖ و ﺑﺨﺸﻲ از ﻗـﺎھﺮه‬

‫‪w‬‬

‫را ﺑﻪ اﺷﻐﺎل ﺻﻠﯿﺒﯿﻮن درآورد‪ .‬ﻋﺎﻗﺒﺖ ﻋﺎﺿﺪ ﺑﺎ ﻳﺎري ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺠﺪد از ﻧﻮراﻟـﺪﻳﻦ درﺻـﺪد‬ ‫دﻓــﻊ ﺷــﺮ ﺷــﺎور ﺑﺮآﻣــﺪ‪ ،‬او ﺷــﯿﺮﻛﻮه را ﻣــﺄﻣﻮر ﺑﯿــﺮون راﻧــﺪن ﺻــﻠﯿﺒﻲھــﺎ از ﻗــﺎھﺮه‬ ‫ﻧﻤﻮد)‪٥٦٤‬ه‪.‬ق( و ﺷﺎور ﺑﻪ اﻣﺮ ﺧﻠﯿﻔﻪ و ﺑﻪ دﺳﺖ ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ اﻳﻮﺑﻲ ﺑﻪ ﻗﺘـﻞ رﺳـﯿﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﺷﺎور‪ ،‬اﺳﺪاﻟﺪﻳﻦ ﺷﯿﺮﻛﻮه ﺑﻪ ﺟﺎﻳﺶ ﺑﺮ ﻣﺴـﻨﺪ وزارت ﻧﺸﺴـﺖ‬ ‫و اﺳﺎس ﺳﻠﻄﻨﺖ اﻳﻮﺑﻲ ﻣﺼﺮ را ﺑﻨﺎ ﻧﮫﺎد‪ .‬اﺳﺪاﻟﺪﻳﻦ ﺷـﯿﺮﻛﻮه ﭘـﺲ از ﺗﺴـﺨﯿﺮ ﻣﺼـﺮ‬ ‫دو ﻣﺎه و اﻧﺪي ﺑﻌﺪ‪ ،‬درﮔﺬﺷﺖ‪ .‬ﭘﺲ از آن ﺑﺮادرزادهاش ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ ﻛﻪ ﺟﻮاﻧﻲ ﻣﺒﺎرز و‬ ‫ﺷﺠﺎع و ﻣﺮدمدار ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﭘﯿﺸﻨﮫﺎد ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﺨﺼﻮص ﻧﻮراﻟﺪﻳﻦ زﻧﮕـﻲ و ﻣﻮاﻓﻘـﺖ‬ ‫ﺧﻠﯿﻔﻪ ﻓﺎﻃﻤﻲ اﻟﻌﺎﺿﺪﻟﺪﻳﻦ اﷲ ﺑﻪ وزارت ﻣﺼـﺮ ﻣﻨﺼـﻮب ﮔﺮدﻳـﺪ‪ .‬ﺻـﻼحاﻟـﺪﻳﻦ ﭘـﺲ از‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﻗـﺪرت‪ ،‬ﺑـﺎ ﺧﻠﻔـﺎي ﻓـﺎﻃﻤﻲ ﻣﺼـﺮ از در ﺳـﺘﯿﺰ در آﻣـﺪ و ﺑـﺎ در ﮔﺬﺷـﺖ‬ ‫آﺧﺮﻳﻦ ﺧﻠﯿﻔﻪ ﻓﺎﻃﻤﻲ ﻳﻌﻨﻲ اﻟﻌﺎﺿـﺪﻟﺪﻳﻦ اﷲ)‪٥٦٧ -٥٤٦‬ه‪.‬ق(ﻛـﻪ ﺑﺎرھـﺎ ﻣـﻮرد ﺧﺸـﻢ‬ ‫ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺧﻮد را ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواي ﺑﻼﻣﻨﺎزع ﻣﺼـﺮ ﺧﻮاﻧـﺪ‪ ،‬و ﺑـﺎ وﻟـﻲ ﻧﻌﻤـﺖ‬ ‫ﺧﻮد ﺳﻠﻄﺎن ﻧﻮراﻟﺪﻳﻦ زﻧﮕﻲ ﻧﯿﺰ ﺑﻨـﺎي ﻧﺎﺳـﺎزﮔﺎري ﮔﺬاﺷـﺖ‪ .‬ﭘـﺲ از ﻛﺸﻤﻜﺸـﮫﺎي‬ ‫ﻓﺮاوان‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺮگ ﻧﻮراﻟﺪﻳﻦ زﻧﮕﻲ‪ ،‬ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ ﺧﻮد را ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺼﺮ ﺧﻮاﻧـﺪ‪ .‬او ﺑـﺎ ﻗـﺪرت‬ ‫ﻓﺮاوان ﺗﻤﺎم ﻣﻮاﻧﻊ و ﻣﺸﻜﻼت را از ﺳﺮ راه ﺧﻮد ﺑﺮداﺷﺖ و ﺑﺮ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﻮد را‬ ‫از ﻗﯿﺪ دﺳﺖ ﻧﺸﺎﻧﺪﮔﻲ ﺷﺎھﺎن زﻧﮕﻲ ﻛﻪ آﺧﺮﻳﻦ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه آﻧﺎن‪ ،‬اﻟﻤﻠﻚ اﻟﺼـﺎﻟﺢ ﻓﺮزﻧـﺪ‬ ‫ﺧﺮدﺳــﺎل ﻧﻮراﻟــﺪﻳﻦ ﺑــﻮد ﺑﯿــﺮون آورد‪ .‬ﺻــﻼحاﻟــﺪﻳﻦ ﺑــﺎ ﻣــﺮگ ﻣﻠــﻚ ﺻــﺎﻟﺢ زﻧﮕــﻲ ﺗﻤــﺎم‬ ‫ﺷﮫﺮھﺎي ﺑﺰرگ اﺳﻼﻣﻲ اﻃﺮاف ﻣﺼﺮ را ﺗﺼـﺮف ﻧﻤـﻮد و ﺑـﻪ ﺳـﺮﻋﺖ ﺑـﺮ ﺗﻤـﺎم ﻣﺼـﺮ‪،‬‬

‫‪m‬‬

‫ﺷﺎم‪ ،‬ﻟﯿﺒﻲ‪ ،‬ﺣﻀﺮﻣﻮت‪ ،‬ﺗﻮﻧﺲ‪ ،‬اﻟﺠﺰاﻳـﺮ‪ ،‬ﻳﻤـﻦ و ﻋـﺪن ﺗﺴـﻠﻂ ﻳﺎﻓـﺖ و دوﻟـﺖ ﻣﻘﺘـﺪر‬

‫‪co‬‬

‫اﻳﻮﺑﻲ را در ﻣﺼﺮ ﺗﺸﻜﯿﻞ داد؛ و آﻧﮕﺎه ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺧـﻮد را ﺑـﺎ ﺳـﻼﻃﯿﻦ ﺻـﻠﯿﺒﻲ ﺳـﺎﻛﻦ‬

‫‪e.‬‬

‫ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘﺪس آﻏﺎز ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ ﻛﻪ ﺳﻨﻲ ﺷﺎﻓﻌﻲ ﻣﺬھﺐ ﺑـﻮد ﺑـﻪ ھﻨﮕـﺎم روي‬

‫‪lin‬‬

‫ﻛﺎر آﻣﺪن‪ ،‬ﺗﻤﺎم آﺛﺎر دﻳﻨﻲ ﺧﻠﻔﺎي ﻓﺎﻃﻤﻲ را ﻛﻪ ﺷﯿﻌﻪ ھﻔـﺖ اﻣـﺎﻣﻲ ﺑﻮدﻧـﺪ از ﻣﯿـﺎن‬ ‫ﺑﺮداﺷــﺖ‪ .‬او دﺳــﺘﻮر داد‪ ،‬ﺟﻤﻠــﻪ»ﺣــﻲ ﻋﻠــﻲ ﺧﯿــﺮ اﻟﻌﻤــﻞ«را از اذان ﺣــﺬف ﻛﻨﻨــﺪ؛ و‬

‫‪ab‬‬

‫ﻗﺎﺿﻲ اﻟﻘﻀﺎت ﻗﺎھﺮه را ﻛﻪ از ﺷﯿﻌﯿﺎن اﺳﻤﺎﻋﯿﻠﯿﻪ ﺑﻮد ﻣﻌﺰول و ﺑﻪ ﺟﺎﻳﺶ ﻳـﻚ ﻓﻘﯿـﻪ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪٢١٦‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﺑﻪ ھﺮ ﺣﺎل‬

‫‪et‬‬

‫ﺷﺎﻓﻌﻲ را ﺑﻪ ﻗﻀﺎوت ﺑﺮ ﮔﻤﺎﺷﺖ و اﻗﺎﻣﻪ ﻧﻤﺎز ﺟﻤﻌﻪ را در ﻣﺴﺠﺪ اﻻزھﺮ ﻣﻨﻊ ﻧﻤـﻮد‪.‬‬

‫‪...................................................... ......................................................‬‬

‫‪w‬‬

‫او ﻣﺮدي ﺧﺮدﻣﻨﺪ و ﻣﻘﺘﺪر و ﺑﺎ ﻣﺮدم رؤوف و ﻣﮫﺮﺑﺎن و ﺑـﺎ اﺳـﺮاي ﺟﻨﮕـﻲ رﺣـﯿﻢ و ﺑـﺎ‬ ‫ﮔﺬﺷﺖ و ﺑﺎ دﺷﻤﻨﺎن ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺨﺘﮕﯿﺮ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ‪ ،‬در اﻳﻦ ﻣﯿﺎن‪ ،‬ﺷﺮح ﺳﺮﺷـﺘﮫﺎي ﻧﯿـﻚ‬ ‫و ﺑﺪ و ﻓﻄﺮﺗﮫﺎي ﺧﻮب و زﺷﺖ او ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻣﺎ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬آﻧﭽﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟـﻪ اﻳـﻦ ﻣﻘﻮﻟـﻪ‬ ‫اﺳﺖ ﺷﻜﺴﺖ ﻗﺪرﺗﮫﺎي ﺻﻠﯿﺒﻲ و ﺑﺎز ﭘﺲ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘﺪس از آﻧﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ھﺮ‬ ‫ﭼﻨﺪ دﻳﺮي ﻧﭙﺎﻳﯿـﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ دﻻورﻳﮫـﺎي او در اﻳـﻦ ﻣـﺎﺟﺮا ﻗـﺪرﺗﮫﺎي وﺣﺸـﺘﻨﺎك ﺻـﻠﯿﺒﯿﺎن را‬ ‫ﺗﻀﻌﯿﻒ ﻛﺮد و ﻣﺎﺟﺮاﺟﻮﻳﯿﮫﺎي آﻧﮫﺎ را ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺑﺨﺸﯿﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺻــﻼح اﻟــﺪﻳﻦ ﺑﻌــﺪ از آﻧﻜــﻪ ﺑــﻪ ﺳــﻠﻄﻨﺖ ﻧﺸﺴــﺖ ﺣﻜــﺎم و ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳــﺎن اﻃــﺮاف را ﺑــﻪ‬ ‫ﻣﺘﺎﺑﻌــﺖ و ﻣﻄﺎوﻋــﺖ ﺧــﻮﻳﺶ در آورد‪ ،‬ﻓﺘﻨــﻪھــﺎي داﺧﻠــﻲ را ﻓﺮوﻧﺸــﺎﻧﺪ و ﻣــﺪﻋﯿﺎن و‬ ‫ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن را از ﺳﺮ راه ﺧﻮد ﺑﺮداﺷﺖ؛ و آﻧﮕﺎه ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺻﻠﯿﺒﯿﻮن آﻏﺎز ﻧﻤﻮد؛‬ ‫و ﺗﻤﺎم ﺷﮫﺮھﺎي ﺻﻠﯿﺒﻲ ﻧﺸﯿﻦ را ﻳﻜﻲ ﭘﺲ از دﻳﮕﺮي ﻓﺘﺢ ﻛﺮد و ﻗﻼع دﻓـﺎﻋﻲ آﻧﮫـﺎ‬ ‫را ﮔﺸﻮد؛ و ﺷﮫﺮ ﻃﺒﺮﻳﻪ]‪[٥٣‬را در ﻛﻨﺎر درﻳﺎﭼﻪ ﻃﺒﺮﻳﻪ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻣﺘﺼﺮف ﺷـﺪ‪» .‬ﮔـﻲ‬ ‫دوﻟﻮزﻳﻨﯿﺎن«ﭘﺎدﺷﺎه ﺻﻠﯿﺒﻲ ﻣﻘﯿﻢ ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘﺪس ﺧـﻮد را ﺑـﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠـﻪ ﺑـﺎ ﺻـﻼحاﻟـﺪﻳﻦ‬ ‫آﻣﺎده ﻧﻤﻮد؛ و ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪھﻲ ﻛﻞ ﻗﻮاي ﺻﻠﯿﺒﻲ ﺑﺎ ﻟﺸﻜﺮي ﺟﺮار ﺑﺮاي ﺑﺎز ﭘـﺲ ﮔـﺮﻓﺘﻦ‬ ‫ﻃﺒﺮﻳﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻛـﺮد؛ اﻣـﺎ ﭘـﺲ از ﻧﺒـﺮدي ﻣـﻮﺣﺶ ﺷﻜﺴـﺖ ﺧـﻮرد و ﺧـﻮد وﻋـﺪهاي از‬ ‫ﺳﭙﺎھﯿﺎﻧﺶ ﺑﻪ اﺳﺎرت ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ در آﻣﺪﻧﺪ؛ و ﺻﻠﯿﺐ ﺑـﺰرگ ﻣﻘـﺪس ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻧﺸـﺎﻧﻪ‬

‫‪m‬‬

‫ﺗﺒــﺮك و ﺗــﯿﻤﻦ ھﻤــﺮاه ﺳــﭙﺎه آﻧﮫــﺎ و ﺗﻮﺳــﻂ ﻛﺸﯿﺸــﺎن ﺣﻤــﻞ ﻣــﻲﺷــﺪ ﺑــﻪ دﺳــﺖ‬

‫‪co‬‬

‫ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ اﻓﺘﺎد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﮔﻲ دو ﭘﺎدﺷﺎه ﺻﻠﯿﺒﻲ‪ ،‬ﺑﻪ اﺳﺎرت درآﻣﺪه و ﻟﺸـﻜﺮش ﺗـﺎر‬

‫‪e.‬‬

‫و ﻣﺎر ﺷﺪه ﺑـﻮد‪ ،‬ﺻـﻼح اﻟـﺪﻳﻦ اﺳـﺮاي ﺟﻨﮕـﻲ را ھﻤـﺮاه ﺑـﺎ ﮔـﻲدو ﺑـﻪ زﻧـﺪان ﺷـﮫﺮ‬

‫‪lin‬‬

‫ﻧﺎﺑﻠﺲ]‪[٥٤‬ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻧﻤﻮد و ﭘﺲ از ﻓﺘﺢ ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘﺪس‪ ،‬او را ﻣﻮرد ﻋﻔﻮ ﻗﺮار داد‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻔﻮ‬ ‫ﻧﺴﻨﺠﯿﺪه ﺑﺎﻋﺚ دردﺳﺮھﺎي ﻓﺮاوان ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ در ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺑﻌـﺪي ﺷـﺪ ﻛـﻪ ذﻛـﺮ آن‬

‫‪ab‬‬

‫ﺧﻮاھﺪ آﻣﺪ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺻـــﻼح اﻟـــﺪﻳﻦ ﻃـــﻲ ﺟﻨﮕﮫـــﺎي ﻣﺘـــﻮاﻟﻲ ﺑﺘـــﺪرﻳﺞ ﺷـــﮫﺮھﺎي ﺑﯿـــﺮوت‪ ،‬ﻋﻜـــﺎ]‪،[٥٥‬‬

‫‪.K‬‬

‫اﺷﻘﻠﻮن)ﻋﺴﻘﻼن(‪ ،‬رﻣﻠﻪ‪ ،‬ﻏﺰه]‪[٥٦‬ﺑﯿﺖ ﻟﺤﻢ‪ ،‬ﺑﯿﺖ اﺑﺮاھﯿﻢ و ﭼﻨـﺪﻳﻦ ﺷـﮫﺮ دﻳﮕـﺮ را‬ ‫ﻣﺘﺼﺮف ﺷﺪ و آﻣﺎده ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺷﮫﺮ ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘﺪس و رھﺎﺳﺎزي آن از دﺳﺖ ﺻـﻠﯿﺒﯿﻮن‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺮدم ﺷﮫﺮھﺎي ﻓﺘﺢ ﺷﺪه ﺑﺎ ﭘﺮداﺧﺖ ﺟﺰﻳﻪاي ﻣﺨﺘﺼﺮ از ﺷﮫﺮھﺎ ﺧﺎرج ﻣـﻲﺷـﺪﻧﺪ و‬

‫‪w‬‬

‫ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ ﭘﻨﺎھﮕﺎه ﺑﻪ ﺳﻮي ﻗﺪس روي ﻣﻲآورﻧﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻃـﻮري ﻛـﻪ در ﻓﺎﺻـﻠﻪ ﻛﻤـﻲ‪،‬‬ ‫ﺷﮫﺮ ﻣﻤﻠﻮ از ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻣﮫﺎﺟﺮ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺻﻠﯿﺒﯿﻮن ﻛﻪ ﭘﺎدﺷﺎه ﺧﻮد را اﺳﯿﺮ دﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﺸﻜﯿﻞ ﺷﻮراﻳﻲ ﻣﺮد دﻳﮕﺮي را‬ ‫‪٢١٧‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺎم»ﺑﺎﻟﯿﺎن«ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﻗﺖ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﻲ او اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﻛﺸـﻮر ﺻـﻠﯿﺒﻲ را از‬ ‫ﺧﻄﺮ ﺑﺮھﺎﻧﺪ؛ اﻣﺎ او ھﯿﭻﮔﻮﻧﻪ اﻣﯿﺪي ﺑﺪﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻓﺘﺢ ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس‬ ‫ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ ﺑﺎ ﺳﭙﺎه ﺑﯿﻜﺮان و وﻓﺎدار ﺧـﻮد ﺑـﻪ ﻃـﺮف ﻗـﺪس رواﻧـﻪ ﺷـﺪ و در ارﺗﻔﺎﻋـﺎت‬ ‫اﻃﺮاف ﺷﮫﺮ ﺳـﻨﮕﺮ ﮔﺮﻓـﺖ‪ .‬او ﭘﯿﻜـﻲ ﺑـﺎ اﻳـﻦ ﭘﯿـﺎم ﺟﮫـﺖ ﺻـﻠﯿﺒﯿﻮن ﺑـﻪ داﺧـﻞ ﺷـﮫﺮ‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬ﻛﻪ‪ :‬ﻗﺼﺪ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي در ﻣﻌﺒﺪ ﻣﻘﺪس و ﺣﺮم ﺷﺮﻳﻒ ﻧـﺪارد‪ ،‬و ﺑﮫﺘـﺮ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬ ‫ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺷﮫﺮ ﺧﻮد را ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و ھﺮ ﻣﻘﺪار ﭘﻮل و زﻣﯿﻦ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاھﻨﺪ ﺑﺮدارﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ‪ ،‬ﺻﻠﯿﺒﯿﻮن در ﺟﻮاب ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺪﻓﻦ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﭘﻮل ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻛﻨﻨﺪ؛‬ ‫و ﻳﺎ ﺑﺎ زﻣﯿﻦ ﻣﻌﺎوﺿﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ؛ و ﺑﺎ ﻛﺴﻲ ﻧﯿﺰ ﺳﺮ ﺟﻨـﮓ ﻧﺪارﻧـﺪ و در ﺻـﻮرت ﺗﺠـﺎوز ﺑـﻪ‬

‫‪m‬‬

‫ﻗﺒﺮ ﭘﯿﻐﻤﺒﺮﺷﺎن ﻋﯿﺴﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻧﯿﺮو ﺑﺎ آﻧﮫﺎ ﺑﻪ ﻧﺒﺮد ﺧﻮاھﻨﺪ ﭘﺮداﺧﺖ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ ﺑﻪ ﺗﺪﺑﯿﺮ ﺑﺎز ھﻢ ﻣﺒـﺎدرت ﺑـﻪ ﺟﻨـﮓ ﻧﻨﻤـﻮد‪ ،‬اﻣـﺎ ﺑـﺎ ﻛﺸـﺘﻪ ﺷـﺪن ﻳﻜـﻲ از‬

‫‪e.‬‬

‫ﺳــﺮداراﻧﺶ ﺑــﻪ ﻧــﺎم»ﺟﻤــﺎلاﻟــﺪﻳﻦ ﺷــﺮوﻳﻦ«در ﺣﻤﻠــﻪ ﺷــﺒﺎﻧﻪ ﮔﺸــﺘﯿﮫﺎي ﺻــﻠﯿﺒﻲ‪،‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﺑﮫﺎﻧﻪاي ﺑﺪﺳـﺖ آورد و ﺟﻨـﮓ را آﻏـﺎز ﻧﻤـﻮد‪ .‬ﺻـﺒﺢ روز ﺟﻤﻌـﻪ ﭘـﺎﻧﺰدھﻢ رﺟـﺐ ﺳـﺎل‬ ‫‪٥٨٣‬ه‪.‬ق ﺣﻤﻠﻪ ﺳـﭙﺎه ﺻـﻼحاﻟـﺪﻳﻦ ﺑـﻪ ﺷـﮫﺮ آﻏـﺎز ﺷـﺪ‪ .‬ﻣﻨﺠﻨﯿﻘﮫـﺎ‪ ،‬ﺳـﻨﮓ اﻓﻜﻨﮫـﺎ‪،‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﮔﻠﻮﻟﻪھﺎي آﺗﺸﯿﻦ‪ ،‬ﺗﯿﺮھﺎي زھﺮ آﻟﻮد و ﻗﻄﻌﺎت ﺳﻨﮓ و آھﻦ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺻـﻠﯿﺒﯿﻮن ﺑﺎرﻳـﺪن‬

‫‪et‬‬

‫ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﺪاﻓﻌﯿﻦ از داﺧﻞ ﺣﺼﺎر ﺣﻤﻠﻪھﺎ را دﻓﻊ و ﺑﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪھﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﻧﺒﺮد ﺑـﺎ‬

‫‪.K‬‬

‫ﺷﺪت ھﺮ ﭼﻪ ﺗﻤﺎﻣﺘﺮ آﻏﺎز و ﺑﻪ روﻳﺎروﻳﻲ و ﺗـﻦ ﺑـﻪ ﺗـﻦ ﻛﺸـﯿﺪ‪ .‬ھـﺮ دو ﺳـﭙﺎه از روي‬ ‫ﺗﻌﺼﺐ و ﻋﺮق ﻣﺬھﺒﻲ ﺑﺎ ﺷﻮري اﻓﺰون در راه دﻳﻦ ﺧـﻮد ﺷﻤﺸـﯿﺮ ﻣـﻲزدﻧـﺪ‪ ،‬روزھـﺎ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻣﻲﺟﻨﮕﯿﺪﻧﺪ و ﺷﺒﮫﺎ ﺗﺮك ﻣﺨﺎﺻـﻤﻪ ﻣـﻲﻛﺮدﻧـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻛـﺎر ﻣـﺪت ﻳـﻚ ھﻔﺘـﻪ ﺑـﻪ ﻃـﻮل‬ ‫اﻧﺠﺎﻣﯿﺪ ﺗﺎ ﻋﺎﻗﺒﺖ اﻣﺎرات ﺷﻜﺴﺖ در ﻟﺸﻜﺮ ﺻﻠﯿﺒﯿﻮن اﻓﺘـﺎد و ﺗﻘﺎﺿـﺎي اﻣـﺎن ﻛﺮدﻧـﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫ﭘﺲ ھﯿﺄﺗﻲ را ﺑﺮاي ﺗﺮك ﻣﻨﺎزﻋﻪ ﺑﻪ ﺣﻀـﻮر ﺻـﻼحاﻟـﺪﻳﻦ ﻓﺮﺳـﺘﺎدﻧﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ ﺻـﻼحاﻟـﺪﻳﻦ‬ ‫وﺣﺸﯿﮕﺮﻳﮫﺎي ﺳﺎل ‪ ٤٩٢‬آﻧﮫﺎ را ﺑﻪ ھﻨﮕﺎم ﻓﺘﺢ ﻗﺪس ﺑﻪ ﻳﺎدﺷﺎن آورد و ﺗﻘﺎﺿﺎي آﻧﺎن‬ ‫را ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬آﻧﮕﺎه »ﺑﺎﻟﯿﺎن«ﺧﻮد ﺑـﻪ ﺣﻀـﻮر ﺻـﻼحاﻟـﺪﻳﻦ رﺳـﯿﺪ و ﺑـﺎ ﻋﺠـﺰ و اﻟﺘﻤـﺎس‪،‬‬ ‫ﺗﻘﺎﺿﺎي آﺗﺶ ﺑﺲ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ از ﺑﺴﯿﺎري ﮔﺮﻳﻪ و زاري ﺑﺎﻟﯿﺎن دﻟﺶ ﺑﺴﻮﺧﺖ و‬ ‫ﺗﻘﺎﺿﺎﻳﺶ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ اھﺎﻟﻲ ﺷﮫﺮ ﺿﻤﻦ داﺷﺘﻦ اﻣﺎن ﺑﻪ ھﺮ ﺟﺎ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﻨﺪ ﺑﺮوﻧﺪ و ھﺮ ﭼﻪ دارﻧﺪ و ھﺮ ﭼﻪ ﻣﻲﺧﻮاھﻨﺪ ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬ھـﺮ ﻧﻔـﺮ از ﻣـﺮدان ﺑـﺎ‬ ‫ﭘﺮداﺧﺖ ده‬ ‫‪٢١٨‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫دﻳﻨــﺎر‪ ،‬زﻧــﺎن ﭘــﻨﺞ دﻳﻨــﺎر و ﻛﻮدﻛــﺎن دو دﻳﻨــﺎر ﺑــﻪ ﻋﻨــﻮان ﺟﺰﻳــﻪ‪ ،‬ﻣــﻲﺗﻮاﻧﺴــﺘﻨﺪ از‬ ‫ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘﺪس ﻣﮫﺎﺟﺮت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از اﻣﻀﺎي ﻗﺮار داد ﺗﺮك ﻣﺨﺎﺻﻤﻪ و ﻋﻔـﻮ ﻋﻤـﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺻـﻼح اﻟـﺪﻳﻦ ﺑـﺎ ﭘﯿـﺮوزي وارد‬ ‫ﺷﮫﺮ ﺷﺪ و ﺻـﺒﺢ روز ﺟﻤﻌـﻪ ‪ ٢٧‬رﺟـﺐ ﺳـﺎل ‪٥٨٣‬ه‪.‬ق‪ ،‬ﭘـﺮﭼﻢ ﺻـﻠﯿﺒﻲ از ﻓـﺮاز ﺑـﺮج‬ ‫ﺷﮫﺮ ﺑﻪ زﻳﺮ ﻛﺸﯿﺪه ﺷﺪ و ﺑﯿﺮق ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﺑﻪ ﺟﺎي آن ﺑﻪ اھﺘﺰاز درآﻣﺪ)‪.(١‬‬ ‫ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ و ﺳﻮاراﻧﺶ ﺳﺎده و ﺑﻲﺗﻜﻠﻒ وارد ﺷـﮫﺮ ﺷـﺪﻧﺪ و ﺑﮫـﯿﭻ وﺟـﻪ ﺻـﺪﻣﻪ و‬ ‫آزاري ﺑﻪ اھﻞ ﺷﮫﺮ وارد ﻧﺴﺎﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﺧﻼف ﻣﺴﯿﺤﯿﺎن ﺻﻠﯿﺒﻲ ﻛـﻪ در ﺳـﺎل ‪ ٤٢٩‬ه‪.‬‬ ‫ق ﺑﻪ ھﻨﮕﺎم ﻓﺘﺢ ﻗﺪس ﺟﻮﻳﮫﺎي ﺧﻮن ﺑﺮاه اﻧﺪاﺧﺘﻨـﺪ و ھﻔﺘـﺎد ھـﺰار ﻧﻔـﺮ را ﻗﺘـﻞ ﻋـﺎم‬

‫‪m‬‬

‫ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺎھﯿﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ ﮔﺰﻧﺪي ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻧﺰدﻧﺪ؛ و ﺑﻪ آﻧﮫـﺎ‬

‫‪co‬‬

‫اﻣﺎن دادﻧﺪ ﺗﺎ ھﺮ ﭼﻪ دارﻧـﺪ ﺑﺮدارﻧـﺪ و از آن ﺷـﮫﺮ ﺑﺮوﻧـﺪ‪ .‬ﺻـﻠﯿﺒﯿﻮن و ﺳـﺎﻛﻨﺎن ﻗـﺪس‬

‫‪e.‬‬

‫دﺳﺘﻪ دﺳﺘﻪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم اﻣﻮال و زر و ﺳﯿﻢ ﺧﻮد را ﺑﺮ ﭼﮫﺎرﭘﺎﻳـﺎن ﺳـﻮار ﻛـﺮده‬

‫‪lin‬‬

‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﻛﺸﯿﺸﺎن ﻛﻪ ﻗﻨﺪﻳﻠﮫﺎ و ﮔﻠﺪاﻧﮫﺎ و ﺷﻤﻌﺪاﻧﮫﺎي ﻃﻼ را ﺑـﺮ ﺣﯿﻮاﻧـﺎت و‬ ‫ﮔﺎرﻳﮫﺎ ﺣﻤﻞ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ از ﺷﮫﺮ ﺧﺎرج ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ ﺻﺪﻣﻪاي ﺑﻪ آﻧﮫـﺎ‬

‫‪ab‬‬

‫وارد آﻳﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺗﺴﺨﯿﺮ ﻣﺴﺠﺪ ﺻﺨﺮه و ﻣﺴﺠﺪ اﻗﺼﻲ‪ ،‬ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ ﺑـﻪ ﻓﻜـﺮ ﺗﻄﮫﯿـﺮ‬

‫‪et‬‬

‫آﻧﮫﺎ اﻓﺘﺎد‪ ،‬زﻳﺮا ﻛﻪ ﺻﻠﯿﺒﯿﻮن ﺗﻐﯿﯿﺮاﺗﻲ در ﻣﺴﺠﺪ اﻗﺼـﻲ داده ﺑﻮدﻧـﺪ‪ .‬او ﻗﺼـﺪ داﺷـﺖ‬

‫‪.K‬‬

‫ﺑﻪ ھﻨﮕﺎم ورود ﻛﻪ ﻣﺼﺎدف ﺑﺎ ‪ ٢٧‬رﺟﺐ و ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻣﺒﻌﺚ و ﻣﻌﺮاج رﺳـﻮل‪ -‬اﻛـﺮم ﺑـﻮد‬ ‫در ﻣﺴﺠﺪ اﻗﺼﻲ ﻧﻤﺎز ﺑﮕﺰارد‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﺴﺠﺪ ﺑﮫﻢ رﻳﺨﺘـﻪ‪ ،‬ﮔـﻞآﻟـﻮد و دودزده ﺑـﻮد‪ ،‬ﭼـﻮن‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺻﻠﯿﺒﯿﻮن ﻗﺴﻤﺘﻲ از آن را اﻧﺒﺎر آذوﻗﻪ‪ ،‬ﻗﺴﻤﺘﻲ دﻳﮕﺮ را اﺻﻄﺒﻞ اﺳﺐ و ﻗﺴـﻤﺘﻲ را‬ ‫ﺧﻮاﺑﮕﺎه ﺳﻮاران ﺧﻮد ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ ﺧﻮد آﺳﺘﯿﻨﮫﺎ را ﺑﺎﻻ زد و در ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻪ ﻛﺎر ﭘﺮداﺧﺖ و ﺑﺎ ﻛﻤـﻚ ﺳـﭙﺎھﯿﺎن‬ ‫ﭘﺲ از ﻳﻜﮫﻔﺘﻪ ﻣﺴﺠﺪ را آﻣﺎده ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺴﺠﺪ اﻻﻗﺼﻲ ﭘﺲ از ‪ ٨٩‬ﺳﺎل ﻛﻪ در دﺳﺖ ﺻﻠﯿﺒﯿﻮن ﺑـﻮد‪ ،‬ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن‬ ‫اﻓﺘﺎد‪ ،‬روز ﺟﻤﻌﻪ ھﻔﺘـﻪ ﺑﻌـﺪ از ﻓـﺘﺢ ﺑﯿـﺖ اﻟﻤﻘـﺪس ﻛـﻪ ﻳﻜـﻲ از ﻓﺘﻮﺣـﺎت ﺑـﺮ ﺟﺴـﺘﻪ‬ ‫اﺳﻼﻣﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ اﻳﻮﺑﻲ‪ ،‬در ﻣﺴﺠﺪ اﻻﻗﺼﻲ اﻗﺎﻣﻪ ﻧﻤﺎز ﺟﻤﻌﻪ ﻧﻤﻮد و‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﺗﺮﻣﯿﻢ و ﺗﻌﻤﯿﺮ ﺧﺮاﺑﯿﮫﺎ‪ ،‬ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ اﻳﻮﺑﻲ ﻋﺎزم ﺷﮫﺮ ﺻﻮر ﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑـﻪ ﺧـﺎﻃﺮ‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺷﺪﻳﺪ ﺻﻠﯿﺒﯿﻮن ﺳﺎﻛﻦ ﺷﮫﺮ و رﺳﯿﺪن ﻗﻮاي ﻛﻤﻜﻲ از اروﭘﺎ ﺑـﻪ ﺳـﺮﻛﺮدﮔﻲ‬ ‫ﻣﺮدي ﺑﻪ ﻧﺎم‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫)‪ .(١‬ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺻﻠﯿﺒﻲ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ رﺷﺎد‪ ،‬ﺟﻠﺪ دوم ص ‪٨٧‬‬

‫‪٢١٩‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫»ﻛﻮﻧﺮاد«]‪ ،[٥٧‬ﻛﻪ ﺧـﻮد را ﻓﺮﻣـﺎﻧﺮواي آﻧﺠـﺎ ﻣـﻲﺧﻮاﻧـﺪ ﻧﻘﺸـﻪ ﺻـﻼح اﻟـﺪﻳﻦ در ﺻـﻮر‬ ‫ﻋﻤﻠﻲ ﻧﺸﺪ‪ ،‬و ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ ﻣﺎه‪ ،‬ﻣﺤﺎﺻﺮه را ﺷﻜﺴﺖ و ﻋﺎزم ﺷﮫﺮ ﻋﻜﺎ ﻛﻪ ﻗﺒﻼ ﻓـﺘﺢ‬ ‫ﻛﺮده ﺑﻮد ﺷﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ دﻣﺸﻖ رﻓﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣـﺪت‪ ،‬او ﺑـﻪ ﺗﻘﻮﻳـﺖ ﻧﯿـﺮوي درﻳـﺎﻳﻲ‬ ‫ﺧﻮد ھﻤﺖ ﮔﻤﺎﺷﺖ و ﻧﯿﺰ ﻗﻠﻌﻪھﺎي ﺑﯿﻦ ﺷﮫﺮھﺎ را ﺗﺴﺨﯿﺮ و ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻧﻤـﻮد‪ .‬ﺳـﻔﯿﺮان‬ ‫و اﻳﻠﭽﯿﺎن از ﻣﻤﺎﻟﻚ اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺣﻀﻮرش ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ و ﻓﺘﻮﺣﺎﺗﺶ را ﺗﺒﺮﻳﻚ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫در دﻣﺸﻖ ﺑﻮد ﻛﻪ»ﮔﻲدو« ﭘﺎدﺷـﺎه اﺳـﯿﺮ ﺻـﻠﯿﺒﻲ را ﺑـﻪ ﺧـﺪﻣﺘﺶ آوردﻧـﺪ او ﺑـﺎ روي‬

‫‪co‬‬

‫ﮔﺸﺎده و ﺗﺒﺴﻢ‪» ،‬ﮔﻲدو«را ﻣﻮرد ﻋﻔﻮ ﻗﺮار داد و ﺑﺮ ﮔﻮﻧـﻪاش ﺑﻮﺳـﻪ زد و ﺑـﺎ ﻣﻮﻛـﺐ‬

‫‪e.‬‬

‫ﺷﺎھﻲ ﻣﺠﻠﻞ‪ ،‬او را ﺑﻪ ﺳﻮي ﺷﮫﺮ ﺻﻮر رواﻧﻪ ﻛﺮد‪ ،‬اﻣـﺎ ھﻤـﯿﻦ ﭘﺎدﺷـﺎه آزاد ﺷـﺪه و‬ ‫ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺧﻮرده‪ ،‬ﭘﯿﻤﺎن ﺧﻮد را ﺷﻜﺴﺖ و ﺟﻨﮓ ﺧﻮﻧﺒﺎر ﻋﻜﺎ را ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ‪ .‬آﻧﮕﺎه ﺻـﻼح‬

‫‪lin‬‬

‫اﻟﺪﻳﻦ ﺑﻪ ﺟﻨﮕﮫـﺎي ﺧـﻮد اداﻣـﻪ داد و در ﻣـﺪت ﻛﻤـﻲ ﺷـﮫﺮھﺎي ﻻذﻗﯿـﻪ و اﻧﻄﺎﻛﯿـﻪ و‬

‫‪.K‬‬ ‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻋﺎﻗﺒﺖ ﺟﻨﮓ دوم‬

‫‪et‬‬

‫ﭘﯿﺸﺮوي اداﻣﻪ داد‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﻗﻠﻌــﻪھــﺎي ﻣﻌﺘﺒــﺮ ﺻــﻠﯿﺒﻲ را ﻳﻜــﻲ ﭘــﺲ از دﻳﮕــﺮي ﺗﺴــﺨﯿﺮ ﻛــﺮد و در ھﻤــﻪ ﺟــﺎ ﺑــﻪ‬

‫‪w‬‬

‫ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ»ﮔﻲدو«ﭘﺎدﺷﺎه ﺻﻠﯿﺒﻲ ﻣﻮرد ﻋﻔﻮ ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓـﺖ و ﺑـﺎ ﻣﻮﻛـﺐ‬ ‫ﻣﺠﻠﻞ وارد ﺻﻮر ﺷﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻣﮫﺎﺟﺮﻳﻦ و ﺻﻠﯿﺒﯿﮫﺎ ﻛﻪ در آن وﻗﺖ در ﺷﮫﺮ ﺻـﻮر‬ ‫ﮔﺮد آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓـﺖ و آﻧﮫـﺎ ﺑـﻪ اﻃـﺎﻋﺘﺶ در آﻣﺪﻧـﺪ‪ .‬در اﻳـﻦ ﻣﻮﻗـﻊ ﺷـﮫﺮ ﺻـﻮر‬ ‫ﭘﻨﺎھﮕﺎه ﻣﮫﺎﺟﺮﻳﻦ ﺻﻠﯿﺒﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ‪ ،‬ﭘﻲ ﺑﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ روزي اﻳـﻦ ﺷـﮫﺮ‬ ‫ﺑﺮاي او ﻣﺰاﺣﻤﺖ اﻳﺠﺎد ﺧﻮاھﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ‪ ،‬ﻋﺎزم ﻓـﺘﺢ ﻗﻠﻌـﻪ ﺷـﻘﯿﻒ ﺑـﻮد‪ ،‬ﺳـﭙﺎه ﮔﺮاﻧـﻲ ﺑـﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧـﺪھﻲ‬ ‫»ﮔﻲدو«از ﺻﻮر ﺧﺎرج و ﺑﻪ ﺳﻮي ﺷﮫﺮ ﻋﻜﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﻛـﺮد‪ .‬ﺻـﻼح اﻟـﺪﻳﻦ ﺑﯿـﺪرﻧﮓ از راه‬ ‫ﻃﺒﺮﻳﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻋﻜﺎ و در ﭘﺸﺖ ﺳﭙﺎه دﺷﻤﻦ رﺳﺎﻧﯿﺪ‪ .‬اردوي ﺻﻠﯿﺒﻲ ﻣﺮﺗﺒﺎ‬ ‫از ﺳﻮي زوار ﻣﺴﯿﺤﻲ ﺗﻘﻮﻳﺖ و ﺑﺮ ﺗﻌﺪاد ﻧﻔﺮات آن اﻓﺰوده ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺑﺎ آﻧﻜﻪ ﺳﭙﺎه ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑـﺮاي ﺣﻤﻠـﻪ آﻣـﺎده ﺷـﺪه ﺑـﻮد‪ ،‬اﻣـﺎ در اﻳـﻦ ﺟﻨـﮓ‬ ‫ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﻛﺎري از ﭘﯿﺶ ﺑﺒﺮد و ﻓﻘﻂ ﺑﺎ رﺷـﺎدت ﺗﻮاﻧﺴـﺖ راھـﻲ از ﺑـﯿﻦ ﺻـﻠﯿﺒﯿﻮن ﺑـﻪ‬ ‫ﺳﻮي ﻋﻜﺎ ﭘﯿﺪا ﻛﻨﺪ و وارد آن ﺷﮫﺮ ﻛﻪ در ﺗﺼﺮف ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ ﺑﻮد ﺑﺸﻮد در اﻳـﻦ ﻧﺒـﺮد‬ ‫ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ‪ ،‬ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺷﺒﺎﻧﻪ روز ﻧﯿﺎﺳﻮد و ﻟﺐ ﺑـﻪ ﻏـﺬا ﻧـﺰد‪ .‬او ﭘـﺲ از ورود ﺑـﻪ ﻋﻜـﺎ‪،‬‬ ‫ﺟﮫﺖ آﻣﺎدﮔﻲ ﺟﻨﮕﻲ ﺑﻪ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻗﻠﻌﻪھﺎ و دژھﺎ و اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت دﻳﮕﺮ ﭘﺮداﺧﺖ‪.‬‬ ‫‪٢٢٠‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺟﻨﮓ ﻋﻜﺎ ﭘﺲ از ﺷﺮوع‪ ،‬ﻣـﺪت دو ﺳـﺎل ﺑـﻪ ﻃـﻮل اﻧﺠﺎﻣﯿـﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ دو ﺳـﭙﺎه‪ ،‬ﻗـﺎدر ﺑـﻪ‬

‫‪m‬‬

‫ﺷﻜﺴﺖ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻧﺸﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫در ﻃﻮل اﻳﻦ ﻣﺪت‪ ،‬ﻧﯿﺮوھﺎي ﻛﻤﻜﻲ ﻳﻚ ﺻﻠﯿﺒﯿﮫﺎ از اروﭘﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﯿﻞ ﺳﺮازﻳﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫ھﻤﯿﻨﻄﻮر ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﻧﯿﺰ ﻗﻮاي ﻛﻤﻜﻲ ﻣﻲرﺳﯿﺪ اﻳﻦ ﺟﻨﮓ آن ﻗﺪر اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ ﺗـﺎ‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫اﻳﻨﻜﻪ ﺟﻨﮓ ﺳﻮم ﺻﻠﯿﺒﻲ آﻏﺎز ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺟﻨﮓ ﺳﻮم ﺻﻠﯿﺒﻲ)‪ ١١٩٢ -١١٨٩‬م‪٥٨٨ -٥٨٥/‬ه‪.‬ق(‬

‫ﺟﻨﮓ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻋﻜﺎ‪ ،‬ﺗﺠﻤﻊ ﺻﻠﯿﺒﯿﻮن در ﺻﻮر و ﺧﺼﻮﺻﺎ ﺑﯿـﺮون رﻓـﺘﻦ ﺑﯿـﺖ اﻟﻤﻘـﺪس از‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺟﻨﮓ دوﻟﺖ ﺻﻠﯿﺒﻲ‪ ،‬در اروﭘﺎ ﺷﻮر و ھﯿﺠـﺎﻧﻲ ﺑـﺮ ﭘـﺎ ﻧﻤـﻮد‪ .‬اﻳـﻦ اﻣـﺮ ﺑﺎﻋـﺚ ﺷـﺪ ﻛـﻪ‬ ‫ﻣﺒﺎرزات ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﯿﻦ درﺑﺎر ﭘﺎپ و درﺑﺎر اﻣﭙﺮاﻃﻮران اروﭘﺎ ﻣﻮﻗﺘـﺎ ﺳـﺮد ﺷـﻮد‪ ،‬و در ﺑـﯿﻦ‬

‫‪w‬‬

‫آﻧﮫﺎ اﺗﺤﺎدي ﺑﺮﻗﺮار ﮔﺮدد‪ .‬در ﻃﻮل ﻣﺪت اﻳﻦ ﺟﻨﮓ‪ ،‬اﺧﺘﻼف ﭘـﺎپ ﺑـﺎ اﻣﭙﺮاﻃـﻮران از ﺣـﺪ‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﻧﻔﻮذ و ﻗﺪرت ﭘﺎپ ﺑﻪ ﺣﺪي ﺑﻮد ﻛﻪ اﻣﭙﺮاﻃﻮران ﺑﺮاي ﻋﻔـﻮ ﺷـﺪن‬ ‫ﺑﻪ ﭘﺎي ﭘﺎپ ﻣﻲاﻓﺘﺎدﻧﺪ و ﻳﺎري و ﺣﻤﺎﻳﺖ او را از ﺧﻮد درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻣـﺎ‪ ،‬ﺧﺒـﺮ‬ ‫ﺳـــﻘﻮط اورﺷـــﻠﯿﻢ ﻧﺎﮔﮫـــﺎن ﻣﺒـــﺎرزه ﻣﯿـــﺎن اﻳﺸـــﺎن را ﺑـــﻪ اﺗﺤـــﺎد ﻣﺒـــﺪل ﺳـــﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﭘــﺎپ»اورﺑــﺎن«ﺳــﻮم]‪[٥٨‬ﻛــﻪ ﺑــﻪ ﺳــﺨﺘﻲ ﻧﺎراﺣــﺖ ﺑــﻮد و ﺳــﻘﻮط ﻗــﺪس را ﺑﺎﻋــﺚ‬ ‫ﺳﺮﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﺴﯿﺤﯿﺎن ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ ،‬ﻣﻨﺸﻮري ﺻﺎدر ﻛﺮد ﻛﻪ ﻃﻲ آن‪ ،‬ﺣﻜﻢ ﺟﮫـﺎد‬ ‫اﻋﻼم ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻨﺸﻮر ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮا ﺳﻘﻒ ﺷﮫﺮ ﺻﻮر ﺑﻪ ﻧﺎم»ﮔﻠﯿﻮم«ﻛـﻪ ﺑـﺮاي ﺟﻠـﺐ‬ ‫ﻛﻤﻚ ﭘﺎپ ﺑﻪ رم رﻓﺘﻪ ﺑﻮد در ﺳﺮاﺳﺮ اروﭘﺎ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺳﻪ ﭘﺎدﺷﺎه از ﺳﻪ ﻛﺸﻮر اروﭘﺎﻳﻲ ﻳﻌﻨﻲ»ﻓﺮﻳﺪرﻳﻚ ﺑﺎرﺑﺎروﺳﺎ«]‪[٥٩‬از آﻟﻤﺎن‪» ،‬ﻓﯿﻠﯿـﭗ‬ ‫اوﮔﻮﺳــﺖ«]‪[٦٠‬از ﻓﺮاﻧﺴــﻪ و»رﻳﭽــﺎرد ﻛﻮردﻟﯿــﻮن«ﻣﻌــﺮوف ﺑــﻪ رﻳﭽــﺎرد ﺷــﯿﺮدل ]‪[٦١‬از‬ ‫اﻧﮕﻠﯿﺲ‪ ،‬ﻣﻮﻗﺘﺎ اﺧﺘﻼﻓﺎت و ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺟﺎري ﺧﻮد را ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ﺑﺴﺘﻦ ﻗـﺮار داد‬ ‫اﺗﺤﺎد‪ ،‬آﻣﺎده ﻋﺰﻳﻤﺖ ﺑﻪ ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﯿﻪ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺷـﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣـﺎﺟﺮاي ﻋﺰﻳﻤـﺖ‬ ‫ھﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ ﺳﻪ ﭘﺎدﺷـﺎه ﺧـﻮد داﺳـﺘﺎﻧﻲ ﺷـﻨﯿﺪﻧﻲ اﺳـﺖ و از ﺣﻮﺻـﻠﻪ اﻳـﻦ ﻣﻘـﺎل‬ ‫ﺧﺎرج اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﮫﺮھﺎ و روﺳﺘﺎھﺎ و آﺑﺎدﻳﮫﺎي در ﻣﺴﯿﺮ آﻧـﺎن‬ ‫از ﻏﺎرت و ﭼﭙﺎول ﻣﺼﻮن ﻧﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮﻳﺪرﻳﻚ ﺑﺎرﺑﺎروﺳﺎ‪ ،‬در ﺑﯿﻦ راه ﺑﺮ اﺛـﺮ ﻋﺎرﺿـﻪ ﺑﯿﻤـﺎري‬ ‫ﺣﺎﺻﻞ از اﺳﺘﺤﻤﺎم در رودﺧﺎﻧﻪ در ﮔﺬﺷﺖ‪ .‬و ﮔﺮوھﻲ از ﺳﭙﺎھﯿﺎﻧﺶ ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﻛﺮدﻧـﺪ‬ ‫و ﮔﺮوھﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻟﺸﻜﺮﻳﺎن دو ﭘﺎدﺷﺎه دﻳﮕـﺮ ﭘﯿﻮﺳـﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑـﺮ اﺛـﺮ ﺣﯿﻠـﻪاي‬

‫‪co‬‬

‫‪m‬‬

‫ﻛﻪ‬

‫‪e.‬‬

‫‪٢٢١‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪...................................... ......................................................................‬‬ ‫ﻓﯿﻠﯿﭗ اوﮔﻮﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎه ﻓﺮاﻧﺴﻪ درﺑﺎره رﻳﭽﺎرد ﺷﯿﺮدل در ﺟﺰﻳـﺮه ﺳﯿﺴـﯿﻞ ﺑـﻪ ﻛـﺎر‬

‫‪ab‬‬

‫ﺑﺮد‪ ،‬رﻳﭽﺎرد را ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻳﻚ‪ ،‬ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﻣﺤﻠﻲ ﻧﻤﻮد و ﺧﻮد ﺑﻪ ﺳﻮي ﻋﻜﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺳﭙﺎه ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫اردوھﺎي ﺻﻠﯿﺒﻲ ﻣﺮﺗﺒﺎ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣـﻲﺷـﺪﻧﺪ و ﻋﻜـﺎ در ﻣﺤﺎﺻـﺮه ﺻـﻠﯿﺒﯿﮫﺎ و ﺻـﻠﯿﺒﯿﮫﺎ در‬ ‫ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻓﯿﻠﯿﭗ اوﮔﻮﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻋﻜﺎ رﺳﯿﺪ‪ ،‬ﮔﻲ دوﻟﻮزﻳﻨﯿﺎن از وي اﺳﺘﻘﺒﺎل‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻛﺮد و ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ ﺟﻠﺴﻪ ﻣﺸﺎوره ﺻﻠﯿﺒﯿﻮن ﻓﯿﻠﯿﭗ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪھﻲ ﻛﻞ ﻧﯿﺮوھﺎي ﺻﻠﯿﺒﻲ را‬ ‫ﺑﻪ ﻋﮫﺪه ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫رﻳﭽﺎرد ﺷﯿﺮدل ﻧﯿﺰ ﭘﺲ از ﺟﻨﮓ در ﺳﯿﺴـﯿﻞ‪ ،‬از ﺟﺰﻳـﺮه ﻛـﺮت و ﻗﺒـﺮس ﮔﺬﺷـﺖ و ﺑـﺎ‬ ‫ﻧﯿﺮوي ﻋﻈﯿﻢ ﺧﻮد در ﺳﯿﺰدھﻢ ﺟﻤﺎدي اﻻوﻟﻲ ﺳﺎل ‪٥٨٧‬ه‪.‬ق وارد ﻋﻜﺎ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫رﻳﭽﺎرد در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﭘﺮﭼﻢ ﺻﻠﯿﺐ ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﺮ دوش ﻣﻲﻛﺸﯿﺪ از ﻛﺸـﺘﻲ ﭘﯿـﺎده ﺷـﺪ و‬ ‫ﻗﺪم ﺑﺮ ﺳﺎﺣﻞ ﺷﮫﺮ ﻋﻜﺎ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬او ﺳﺮداري ﺑﺲ دﻻور و رﺷﯿﺪ و ﺟﻨﮕﺠـﻮ و ﺑﯿﺒـﺎك‬ ‫و در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﻗﺴﻲ اﻟﻘﻠﺐ ﺑﻮد و ﺷﺠﺎﻋﺘﻲ ﻃﺒﯿﻌﻲ و ﻧﯿﺮوﻳﻲ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده و ﺟﺮأﺗﻲ‬ ‫ﻓﻮق ﺗﺼﻮر داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻧﯿﺮوي ﺻﻠﯿﺒﯿﻮن و ﻧﯿﺰ ﻧﯿﺮوھﺎي ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ‪ ،‬ﺟﻨﮓ ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫رﻳﭽﺎرد ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﻟﺒﺎس ﺳﻔﺮ را از ﺗﻦ ﺑﯿﺮون ﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﭘـﺲ از ﭘﯿـﺎده ﺷـﺪن از ﻛﺸـﺘﻲ‪،‬‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ وارد ﻣﯿﺪان ﺟﻨﮓ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺎدﮔﺎن ﺷﮫﺮ ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﻧﯿﺮوھـﺎي ﻣﺴـﻠﻤﺎن ﺑـﻮد‪ .‬و‬ ‫ﺻﻠﯿﺒﯿﻮن از دو ﺳﻮ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ھﻢ از ﻃﺮف ﺷﮫﺮ و ھﻢ از ﭘﺸـﺖ ﺟﺒﮫـﻪ‪ ،‬از ﻃـﺮف ﻧﯿـﺮوي‬ ‫ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ‪ ،‬ﻗﺪرت رزﻣﻨﺪﮔﻲ ﺻﻠﯿﺒﯿﮫﺎ و ﻧﯿﺮوي آﺗﺶ آﻧﺎن‬ ‫و اراﺑﻪھﺎي ﺟﻨﮕﻲ و ﻣﻮاد آﺗﺶزاي آﻧﮫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﻮاي ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻧﯿﺮو ﻣﻲﺟﻨﮕﯿﺪ و ھﺮ ﺗﺪﺑﯿﺮ و اﺑﺘﻜﺎري ﻛﻪ داﺷﺖ ﺑﻪ ﻛـﺎر ﺑـﺮد‪ ،‬اﻣـﺎ‬ ‫ﭘﺎدﮔﺎن ﺷﮫﺮ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻨﺪ‪» .‬اﻣﯿـﺮ ﺳـﯿﻒ اﻟـﺪﻳﻦ ﻣﺸـﻄﻮب«ﻓﺮﻣﺎﻧـﺪه ﺷـﮫﺮ‬ ‫ﻋﻜﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎي اﻣﺎن ﻧﻤﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺻﻠﯿﺒﯿﮫﺎ‪ ،‬ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ ﺑﺮاي اﻣﺎن داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫»ﻣﺸﻄﻮب«ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻲ ﻛﺸﻤﻜﺶ دروﻧﻲ ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺷﺮاﻳﻂ آﻧﮫﺎ را ﭘـﺬﻳﺮﻓﺖ‪ ،‬و دروازه‬

‫‪m‬‬

‫ﺷﮫﺮ را ﺑﺮوي آﻧﺎن ﮔﺸﻮد‪ .‬ﭘﺎدﺷﺎھﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪ و اﻧﮕﻠﯿﺲ ﻓﺎﺗﺤﺎﻧﻪ وارد ﺷﮫﺮ ﺷـﺪﻧﺪ و‬

‫‪co‬‬

‫ﭘﺮﭼﻤﮫﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺟﺎي ﭘﺮﭼﻢ ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﺑﺮ ﻓﺮاز ﺑﺮﺟﮫﺎ ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ ﻛﻪ از ﺑﺴﺘﻦ ﻗﺮارداد ﺑﯿﻦ ﻣﺸﻄﻮب و ﺻﻠﯿﺒﯿﮫﺎ ﺑﺸﺪت ﺧﺸﻤﮕﯿﻦ ﺑـﻮد و در‬

‫‪lin‬‬

‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻋﻤﻞ اﻧﺠﺎم ﺷـﺪه ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺑـﻮد‪ ،‬ﺑـﺎ اﻳﻨﻜـﻪ ﺗﻘﺎﺿـﺎھﺎي ﺳـﻨﮕﯿﻦ ﺻـﻠﯿﺒﯿﮫﺎ را‬ ‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺻﻠﯿﺒﯿﮫﺎ‪ ،‬ﭘﯿﺶ از ﻣﻮﻋﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺮر ﻛﻪ ﻣﺪت دو ﻣﺎه ﺑﻮد و ﺧﻮد اﻳﻦ ﻣﺪت‬

‫‪ab‬‬

‫‪et‬‬

‫‪٢٢٢‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧـﺪ‪ ،‬دﺳـﺖ ﺑـﻪ ﻋﻤﻠـﻲ وﺣﺸـﯿﺎﻧﻪ زدﻧـﺪ‪ ،‬و در روز ﺑﯿﺴـﺖ و ھﻔـﺘﻢ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رﺟــﺐ ‪ ٥٨٧‬ﺗﻌــﺪ اد دو ھــﺰار و ھﺸﺘﺼــﺪ ﻧﻔــﺮ از اﺳــﺮاي ﻣﺴــﻠﻤﺎن را در ﺣــﺎﻟﻲ ﻛــﻪ‬ ‫دﺳﺘﮫﺎي آﻧﮫﺎ را از ﭘﺸﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻛﺎﻣﻼ ﻃﻨﺎب ﭘﯿﭻ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ از زﻧـﺪان ﺑﯿـﺮون‬

‫‪w‬‬

‫آوردﻧﺪ و در ﺧﺎرج ﺷﮫﺮ ﺑﺮﭘﺎي ﻧﮕﻪ داﺷـﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳـﻮاران»رﻳﭽـﺎرد ﺷـﯿﺮدل«و ﺧـﻮد او ﻛـﻪ‬ ‫داوﻃﻠﺐ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺑﻮدﻧﺪ دﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷﺪﻧﺪ و ھﻤﻪ اﺳﯿﺮان دﺳﺖ و ﭘـﺎ ﺑﺴـﺘﻪ را ﺑـﺎ‬ ‫ﺷﻤﺸﯿﺮ و ﺷﺶ ﭘﺮ‪ ،‬ﺗﻜﻪ ﺗﻜﻪ و ﻗﻄﻌﻪ ﻗﻄﻌﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺸﺘﺎر وﺣﺸﯿﺎﻧﻪ اﺳﯿﺮان را‬ ‫ﻣﻲﺗﻮان ﻳﻜﻲ از ﻓﺠﯿﻊﺗﺮﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪھﺎي ﺷﻜﻨﺠﻪ و ﻛﺸـﺘﺎر در ﻃـﻮل ﺟﻨﮕﮫـﺎي ﺻـﻠﯿﺒﻲ‬ ‫داﻧﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺻــﻼح اﻟــﺪﻳﻦ وﻗﺘــﻲ ﺑــﻪ آﻧﺠــﺎ رﺳــﯿﺪ ﻛــﻪ ﻛــﺎر از ﻛــﺎر ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﺑــﻮد‪ .‬رﻳﭽــﺎرد ﭘــﺲ از آن‬ ‫ﺷﮫﺮ»ﻳﺎﻓﺎ«]‪[٦٢‬را ﻧﯿﺰ ﻣﺴﺨﺮ ﻧﻤﻮد و از ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻛﺸﺘﺎر ﻋﻈﯿﻤﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺻﻼحاﻟـﺪﻳﻦ‬ ‫ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺷﮫﺮ ﺳﻮق اﻟﺠﯿﺸﻲ ﻋﺴﻘﻼن ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﯿـﺖاﻟﻤﻘـﺪس ﺑـﻮد ﺑـﻪ دﺳـﺖ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺻﻠﯿﺒﯿﮫﺎ ﻧﯿﻔﺘﺪ‪ ،‬آن را وﻳﺮان ﻛﺮد و آﺗﺶ زد‪ .‬و ﺑـﻪ ﺗﻘﻮﻳـﺖ اﺳـﺘﺤﻜﺎﻣﺎت ﺑﯿـﺖ اﻟﻤﻘـﺪس‬ ‫ﭘﺮداﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﻳﻚ دوره ﻛﻮﺗﺎه آراﻣﺶ‪ ،‬ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ اﻳﻮﺑﻲ ﻛﻪ ﭘﯿﺸﻨﮫﺎد ﺻﻠﺢ رﻳﭽﺎرد و اﺳﺘﺮداد‬ ‫ﭼﻮﺑﻪ دار ﻣﺴﯿﺢ و واﮔﺬاري ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس را ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ دﻳـﻮار ﺟﺪﻳـﺪي‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘﺪس ھﻤﺖ ﮔﻤﺎﺷﺖ و در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻛﻠﯿﺴﺎي ﻗﯿﺎﻣﺖ ﻣﻨﺰل ﮔﺰﻳﺪ‪.‬‬ ‫رﻳﭽﺎرد ﻧﯿﺰ از ﻳﺎﻓﺎ ﺧﺎرج ﺷﺪ و ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺘﻦ از رﻣﻠﻪ و ﻧﻈﺮون‪ ،‬ﻋﺎزم ﻋﺴـﻘﻼن ﺷـﺪ‬ ‫و آن ﺷﮫﺮ وﻳﺮان ﺷﺪه را از ﻧﻮ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺑﻨﺎ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫در ﺗﺎرﻳﺦ ‪ ٢١‬ﺷﻌﺒﺎن ﺳﺎل ‪ ٥٨٨‬ﭘﺲ از ﻳﻜﻘﺮن ﺟﻨﮓ و ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي‪ ،‬ﻗﺮارداد ﺻـﻠﺤﻲ ﺑـﯿﻦ‬ ‫ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ و رﻳﭽﺎرد ﺷﯿﺮدل ﻣﻨﻌﻘﺪ ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﺎھﺪه ﺻﻠﺢ ﻓﻘﻂ ﻣﺪت ﺳﻪ ﺳﺎل‬

‫‪m‬‬

‫دوام ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﭘﯿﺶ از ﻋﻘﺪ ﻣﻌﺎھﺪه ﺻﻠﺢ‪ ،‬ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ ﺑـﻪ رﻳﭽـﺎرد و ﺣﺘـﻲ ﺑـﻪ ﻓﯿﻠﯿـﭗ او‬

‫‪co‬‬

‫ﮔﻮﺳﺖ ﻣﺤﺒﺖ زﻳﺎد ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ روزھـﺎ ﺑـﻪ ﺟﻨـﮓ ﺑـﺎ ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ ﻣـﻲﭘﺮداﺧﺘﻨـﺪ‪ ،‬در‬ ‫دﺷﻤﻨﺎن ﺧﻮد رواﻧﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪e.‬‬

‫ھﻨﮕﺎم اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﺻﻼح اﻟـﺪﻳﻦ ﻣﯿـﻮه و وﺳـﺎﻳﻞ ﺿـﺮوري و ﺣﺘـﻲ ﭘﺰﺷـﻚ و دارو ﺑـﺮاي‬ ‫ﭘﺲ از ﻋﻘﺪ ﻗﺮارداد ﺻﻠﺢ‪ ،‬آﻣﺪ و رﻓـﺖ ﺑـﯿﻦ ﺷـﮫﺮھﺎي ﻣﺴـﻠﻤﺎن ﻧﺸـﯿﻦ و ﻣﺴـﯿﺤﻲ‬

‫‪ab‬‬

‫ﻧﺸﯿﻦ‪ ،‬ﺑﯿﻦ ﻃﺮﻓﯿﻦ ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪ و زوار ﻣﺴﯿﺤﻲ در ﭘﻨـﺎه ﺣﻤﺎﻳـﺖ ﺳـﺮﺑﺎزان ﻣﺴـﻠﻤﺎن‪،‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺑــﺮاي زﻳــﺎرت ﺑــﻪ ﺑﯿــﺖاﻟﻤﻘــﺪس ﺳــﺮازﻳﺮ ﺷــﺪﻧﺪ؛ و ﻣــﻮرد ﻧــﻮازش و ﻣﺤﺒــﺖ و اﻃﻌــﺎم‬ ‫رﻳﭽﺎرد ﺷﯿﺮدل ﭘﺲ از اﻧﻌﻘﺎد ﺻﻠﺢ ﺑﻪ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن رﻓﺖ و ﺑﻌﺪ از ﺗﺤﻤﻞ ﻣﺸﻘﺎت‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪٢٢٣‬‬

‫‪w‬‬

‫‪............................................ ................................................................‬‬ ‫زﻳﺎد ﺑﻪ آﻧﺠﺎ رﺳﯿﺪ‪ .‬او ﭘﺲ از رﺳﯿﺪن ﻣﺠﺪد ﺑﻪ ﺗﺨـﺖ ﺳـﻠﻄﻨﺖ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻗﺼـﺪ ﺣﻤﻠـﻪ ﺑـﻪ‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ و ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﻓﯿﻠﯿﭗ او ﮔﻮﺳﺖ ﻛﻪ زﺣﻤﺎت ﻓﺮاواﻧﻲ را ﺑـﺮاﻳﺶ ﻓـﺮاھﻢ ﻛـﺮده ﺑـﻮد‬ ‫ﺑﻪ ﻟﺸﻜﺮﻛﺸﻲ ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﭘﺲ از ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﺟﻨـﮓ ﺑـﺎ اوﮔﻮﺳـﺖ در ﻣﺤﺎﺻـﺮه ﻗﻠﻌـﻪاي‪،‬‬ ‫زﺧﻤﻲ ﺑﺮداﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ آن در ﺳﺎل ‪ ١١٩٩‬ﻣﯿﻼدي ﭼﺸﻢ از دﻧﯿﺎ ﻓﺮو ﺑﺴﺖ‪.‬‬ ‫وﻓﺎت ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ‪ :‬ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ اﻳﻮﺑﻲ ﭘﺲ از ﺑﯿﺴﺖ و ﺷﺶ ﺳﺎل ﺳـﻠﻄﻨﺖ ﻣﻄﻠﻘـﻪ‪،‬‬ ‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﭘﻨﺠﺎه و ھﻔﺖ ﺳﺎل از ﻋﻤﺮش ﻣﻲﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺮ اﺛﺮ ﺑﯿﻤـﺎري و ﺗـﺐ ﺷـﺪﻳﺪ‬ ‫در ﻧﯿﻤﻪﺷﺐ ﭼﮫﺎرﺷﻨﺒﻪ ‪ ٥٢٧‬ﺻﻔﺮ ﺳﺎل ‪)٥٨٩‬ﻓﻮرﻳﻪ ‪(١١٩٣‬در ﮔﺬﺷـﺖ‪ .‬ﺻـﻼحاﻟـﺪﻳﻦ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻳﮕﺎﻧﻪ ﻗﮫﺮﻣﺎن و ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻓﺎﺗﺢ ﺟﻨﮕﮫﺎي ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑـﺮ ﺿـﺪ ﺻـﻠﯿﺒﯿﻮن ﺑـﻮد ﻛـﻪ ﻧـﺎم او‬ ‫ﻟﺮزه ﺑﺮ ﺗﻦ ﺗﻤﺎم ﺷﻮاﻟﯿﻪھـﺎ و ﻗﮫﺮﻣﺎﻧـﺎن ﺟﻨﮕﮫـﺎي ﺻـﻠﯿﺒﻲ ﻣـﻲاﻧـﺪاﺧﺖ‪ .‬آراﻣﮕـﺎه وي‬ ‫اﻳﻨﻚ در دﻣﺸﻖ و در ﻣﻘﺒـﺮهاي در ﺧـﺎرج ﻣﺴـﺠﺪ ﺟـﺎﻣﻊ اﻣـﻮي دﻣﺸـﻖ ﻛـﻪ ﻳﻜـﻲ از‬ ‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ و ﻣﺸﮫﻮرﺗﺮﻳﻦ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻣﻤﺎﻟﻚ اﺳﻼﻣﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻗﺮار دارد‪.‬‬ ‫‪٢٢٤‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪co‬‬

‫‪m‬‬

‫اﻣﺮاي اﻳﻮﺑﻲ‬

‫ﺳﻠﺴﻠﻪ اﻳﻮﺑﻲ ﺑﺎ ﻣﺮگ ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ‪ ،‬از ﻣﯿﺎن ﻧﺮﻓﺖ و ﻣﻤﺎﻟﻚ و ﻣﺘﺼـﺮﻓﺎت او ﺑـﯿﻦ ﺳـﻪ‬

‫‪e.‬‬

‫ﭘﺴﺮ از ھﻔﺪه ﭘﺴﺮش ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺘﮫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﻣﺤﻠﻲ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﭘﺴـﺮان دﻳﮕـﺮ و‬

‫‪lin‬‬

‫ﺑﺮادران و ﺑﺮادرزادﮔﺎن او رﺳﯿﺪ‪ .‬اﻣﺎ‪ ،‬در ﺑﯿﻦ ﺳﻼﻃﯿﻦ اﻳﻮﺑﻲ اﺧﺘﻼﻓﺎﺗﻲ در ﮔﺮﻓﺖ و ﺑـﺎ‬

‫‪ab‬‬

‫اﻳﻨﻜﻪ ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘﺪس ﺟﺰ و ﺳﮫﻤﯿﻪ ﻣﻮروﺛﻲ ﻣﻠﻚ اﻓﻀﻞ ﺑﻮد و ﻣﺼﺮ ﺳـﮫﻢ ﻣﻠـﻚ ﻋﺰﻳـﺰ و‬ ‫ﺳﻮرﻳﻪ ﺳﮫﻢ ﻣﻠﻚ ﻇﺎھﺮ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺰودي ﻣﻠﻚ ﻋﺰﻳﺰ از ﻣﺼﺮ ﻟﺸـﻜﺮ ﻛﺸـﯿﺪ و ﺳـﺮزﻣﯿﻨﮫﺎي‬

‫‪et‬‬

‫ﺑﺮادرش ﻣﻠﻚ اﻓﻀﻞ را ﻣﺘﺼﺮف ﺷﺪ و ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘﺪس را ﺑﻪ زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺧﻮد در آورد‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫در اروﭘﺎ ﻧﯿﺰ‪ ،‬ﭘﺲ از ﻛﺸﻤﻜﺸـﮫﺎي ﻓـﺮاوان ﭘﺎﭘﮫـﺎ ﺑـﺎ ﺳـﻼﻃﯿﻦ اروﭘـﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻋﺎﻗﺒـﺖ ﭘـﺎپ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اﻳﻨﻮﺳﺎن)‪(١‬ﺳﻮم]‪[٦٣‬ﺑﻪ ﺗﻜﻔﯿـﺮ ﺳـﻼﻃﯿﻦ ﭘﺮداﺧـﺖ و ﻣﺘﺼـﺮﻓﺎت ﻛﻠﯿﺴـﺎ را ﮔﺴـﺘﺮش‬ ‫داد؛ و ﺣﻮزه ﻛﻠﯿﺴﺎﻳﻲ ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﯿﻪ را ﻧﯿﺰ ﺗﺤـﺖ ﻧﻈـﺮ ﻛﻠﯿﺴـﺎي رم در آورد؛ و ﺑـﺎﻻﺧﺮه‬

‫‪w‬‬

‫ﺣﻜﻢ ﺟﮫﺎد ﺑﺎ ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ را ﺻﺎدر ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺻﻠﺢ ﺳﻪ ﺳـﺎﻟﻪ ﺻـﻼحاﻟـﺪﻳﻦ و رﻳﭽـﺎرد‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﺎن آﻧﮫﺎ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻨﻮﺳﺎن‪ ،‬ﻣﺠﺪدا آﺗﺶ ﺟﻨﮓ را ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺖ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﯿﺸـﺘﺮ ﻗﺴـﻄﻨﻄﻨﯿﻪ ﻣـﻮرد ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻮد و ﺑﻌـﺪ از آن‪ ،‬ﺑﯿـﺖاﻟﻤﻘـﺪس‪ .‬اﻟﺒﺘـﻪ‬ ‫اﻳﻨﻮﺳﺎن از اﻳﻨﻜﻪ ﺻﻠﯿﺒﯿﻮن ﺑﻪ ﺟﺎي ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس و ﺟﮫﺎد ﺑﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن‪ ،‬ﺑـﻪ‬ ‫ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﯿﻪ و ھﻤﻜﯿﺸﺎن ﺧﻮد ﺣﻤﻠﻪ ﻛـﺮده و ﻣـﺮدم آﻧﺠـﺎ را ﻏـﺎرت و ﻗﺘـﻞ ﻋـﺎم ﻛـﺮده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺨﺖ ﺑﺮآﺷﻔﺘﻪ و ﻧﺎراﺣﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﺻﻠﯿﺒﯿﮫﺎ‪ ،‬ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﯿﻪ و ﺷﮫﺮھﺎي ﻣﺠﺎور آن را‬ ‫ﺑﺎ ﻗﺴﺎوت ﻏﺎرت و ﭼﭙﺎول ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬و ﻣﺮدم آﻧﺠﺎ را ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻧﻤﻮده‪ ،‬ﺧـﺎﻃﺮات ﺟﻨـﮓ اول‬ ‫ﺻﻠﯿﺒﻲ را ﺗﺠﺪﻳﺪ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫)‪((Inoosan III. (١ .‬‬

‫‪٢٢٥‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻛــﺮده ﺑﻮدﻧــﺪ‪ .‬ﺷــﮫﺮ رؤﻳــﺎﻳﻲ و ﺧﯿــﺎلاﻧﮕﯿــﺰ و ﭘــﺮ ﺛــﺮوت ﻗﺴــﻄﻨﻄﻨﯿﻪ]‪[٦٤‬ﻛــﻪ ﻋــﺮوس‬ ‫ﺷﮫﺮھﺎي آن زﻣﺎن ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬در زﻳﺮ ﭼﻜﻤﻪھﺎي ﺧﻮﻧﺨﻮاران وﺣﺸﻲ ﺻﻠﯿﺒﻲ‬ ‫ﻛﻪ از ﺷﮫﺮھﺎي ﺗﺎرﻳﻚ و دودزده و ﺧﺎﻧﻪ ھﺎي ﮔﻠـﻲ و ﻣﺨﺮوﺑـﻪ اروﭘـﺎ آﻣـﺪه ﺑﻮدﻧـﺪ ﺧـﺮد‬ ‫ﺷــﺪ و ﺑــﻪ وﻳﺮاﻧــﻲ ﻧﺸﺴــﺖ‪ .‬آﻧﮫــﺎ ﺣﺘــﻲ ﺑــﻪ ﻛﺴــﺎﻧﻲ ﻛــﻪ در ﻛﻠﯿﺴــﺎھﺎ‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮﺻــﺎ‬ ‫ﻛﻠﯿﺴﺎي اﻳﺎﺻﻮﻓﻲ]‪[٦٥‬ﻣﺘﺤﺼﻦ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧـﺪ رﺣـﻢ ﻧﻜﺮدﻧـﺪ‪ ،‬و ﺑـﺪون ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ اﻧﺠﯿـﻞ‬

‫‪m‬‬

‫ﻣﻘــﺪس ﻛــﻪ ﻛﺸﯿﺸــﺎن ﺑــﺮ ﺳــﺮ دﺳــﺖ ﮔﺮﻓﺘــﻪ و زاري و اﻟﺘﻤــﺎس ﻣــﻲﻛﺮدﻧــﺪ ھﻤــﻪ‬

‫‪co‬‬

‫ﻣﺘﺤﺼﻨﯿﻦ را ﺑﺎ ﺑﻲرﺣﻤﻲ ﺳـﺮ ﺑﺮﻳﺪﻧـﺪ‪ .‬آﻧﮫـﺎ ھـﺮ ﭼـﻪ ﻳﺎﻓﺘﻨـﺪ ﺑـﻪ ﻏـﺎرت ﺑﺮدﻧـﺪ و ﻗﺒـﻮر‬

‫‪e.‬‬

‫ﺳـﻼﻃﯿﻦ را ﺷـﻜﺎﻓﺘﻨﺪ و زﻳﻨــﺖ و زﻳﻮرھـﺎي ﻣــﺪﻓﻮن ﺑـﺎ آﻧﮫــﺎ را دزدﻳﺪﻧـﺪ‪ .‬ﺑــﻪ ھـﺮ ﺣــﺎل‬ ‫ﺻﻠﯿﺒﯿﮫﺎ در ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﯿﻪ ﺑﺰودي ﺻﺎﺣﺐ ﺛﺮوت و ﻣﻜﻨﺖ ﺷﺪﻧﺪ و رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘـﺪس‬

‫‪lin‬‬

‫را ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﻛﻠﯿﺴﺎي اﻳﺎﺻﻮﻓﻲ ﻳﺎ ﺳﻨﺖ ﺻﻮﻓﻲ‪ ،‬ھﻤﺎن ﺑﻨﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﻋﺜﻤﺎﻧﯿﮫـﺎ ﺗﺒـﺪﻳﻞ‬

‫‪et‬‬

‫ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ اﻳﺎﺻﻮﻓﯿﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎي اﺻﻠﻲ آن ﺗﻮﺳﻂ اﻣﭙﺮاﻃﻮر ﻗﺴﻄﻨﻄﯿﻦ ﻳﺎ ﻛﻨﺴﺘﺎﻧﺘﯿﻦ‪-‬‬ ‫ﺑﺰرگ در ﺳﺎل ‪ ٣٣٥‬ﻣﯿﻼدي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ در ﺷﻮرش ﺳﻪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺧـﺮاب ﺷـﺪ‬

‫‪.K‬‬

‫اﻣﭙﺮاﻃﻮر»ژوﺳﺘﻲﻧﯿﻦ«در ﺳﺎل ‪ ،٥٣٧‬آن را ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻌﻤﺎران ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺑﻨﺎ ﻧﻤﻮد؛ و‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﮔﻨﺒﺪي ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ‪ ٢٥‬ﻣﺘﺮ و ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ‪ ٤٧‬ﻣﺘﺮ ﺑﺮاي آن ﺑﺮﭘﺎ ﺳﺎﺧﺖ و از ﺑﮫﺘﺮﻳﻦ ﺳﻨﮕﮫﺎ و‬ ‫ﻣﺮﻣﺮھﺎ‪ ،‬ﻃﻼ‪ ،‬ﻋﺎج‪ ،‬ﻣﯿﻨﺎ و ﺧـﺎﺗﻢ در ﺳـﺎﺧﺘﻦ دﻳﻮارھـﺎ و ﻣﺤـﺮاب و ﻣﻨﺒـﺮ آن اﺳـﺘﻔﺎده‬

‫‪w‬‬

‫ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺳﻄﺢ دﻳﻮارھﺎ و ﺳﻘﻒ ﮔﻨﺒﺪ را زرﻧﮕﺎر ﻛﺮد و ﻣﺠﻠﻞﺗﺮﻳﻦ ﺑﻨـﺎي ﻣﺸـﺮق زﻣـﯿﻦ را‬ ‫ﺑﻪ وﺟﻮد آورد‪ .‬ﻣـﻲﮔﻮﻳﻨـﺪ»ژوﺳـﺘﻲ ﻧـﯿﻦ«اﻓﺘﺨـﺎر ﻣـﻲﻛـﺮد ﻛـﻪ ﺑﻨـﺎﻳﻲ زﻳﺒـﺎﺗﺮ از ﺑﻨـﺎي‬ ‫ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘﺪس ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﺳﻠﯿﻤﺎن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﻨﺎ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از آن ﺻﻠﯿﺒﯿﮫﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﺮاي ﺧﻮد در ﻗﺴـﻄﻨﻄﻨﯿﻪ ﭘﺎدﺷـﺎھﻲ اﻧﺘﺨـﺎب ﻧﻤﻮدﻧـﺪ و ﺑـﺪﻳﻦ‬ ‫ﺗﺮﺗﯿﺐ ﭼﮫﺎرﻣﯿﻦ ﺟﻨﮓ ﺻﻠﯿﺒﻲ را ﭘﺎﻳـﺎن دادﻧـﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠـﻪ وﻗـﺎﻳﻊ اﻳـﻦ زﻣـﺎن آن ﺑـﻮد ﻛـﻪ‬ ‫اروﭘﺎﻳﯿﺎن ﻟﺸﻜﺮي از ﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻪ ﺳـﻮي ﺑﯿـﺖاﻟﻤﻘـﺪس رواﻧـﻪ ﻛﺮدﻧـﺪ ﻛـﻪ ھﻤـﻪ در درﻳـﺎ‬ ‫ﻏﺮق ﺷﺪ و ﻧﯿﺰ ﻟﺸﻜﺮي از ﻛﻮدﻛـﺎن‪ ،‬ﻣﺮﻛـﺐ از ﭼﻨـﺪ ھـﺰار ﻛـﻮدك ﺑـﻪ رھﺒـﺮي ﭘﺴـﺮي‬ ‫ﺧﯿﺎﻟﭙﺮﺳﺖ از روﺳﺘﺎزادﮔﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﺑﺮاي ﻧﺠـﺎت ﺑﯿـﺖاﻟﻤﻘـﺪس از ﺑﻨـﺪر»ﻣﺎرﺳـﻲ«‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫واﻗﻊ در ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪ راه اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﻌﺼﻮم ھﻤﯿﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﺮ رﺳﯿﺪﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺎﺧﺪاﻳﺎن و ﻣﻠﻮاﻧﺎن ﻛﺸﺘﯿﮫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻏﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﻣﺼﺮﻳﺎن ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﻨــــﮓ ﭘــــﻨﺠﻢ ﺻــــﻠﯿﺒﻲ)‪ ١٢٢١ -١٢١٧‬م ‪٦١٨ -٦١٤‬ه‪.‬ق(ﻧﯿــــﺰ ﺑــــﻪ ﺗﺤﺮﻳــــﻚ ﭘــــﺎپ‬ ‫اﻳﻨﻮﺳــــﺎن)اﻳﻨﻮﻛﻨﺘﯿﻮس ﺳــــﻮم(و ﺟﺎﻧﺸــــﯿﻦ او ﭘــــﺎپ)ﻓﻮﻧﻮرﻳﻮس ﺳــــﻮم()‪-١٢١٦‬‬ ‫‪(١٢٢٧‬ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ دو ﭘﺎپ از ﭘﺎدﺷﺎھﺎن ﻛﺸﻮرھﺎي اروﭘﺎﻳﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫‪٢٢٦‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ھــﺮ ﭼــﻪ زودﺗــﺮ ﺑــﺮاي ﻧﺠــﺎت ﺑﯿــﺖاﻟﻤﻘــﺪس ﺑــﻪ آن ﺳــﻮي ﻋﺰﻳﻤــﺖ ﻛﻨﻨــﺪ‪ ،‬اﻣــﺎ ھﻤــﻪ‬

‫‪m‬‬

‫ﭘﺎدﺷــﺎھﺎن‪ ،‬اﻳــﻦ ﭘﯿﺸــﻨﮫﺎد را ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻨــﺪ زﻳــﺮا ھﻤــﻪ آﻧﮫــﺎ ﺧــﻮد داراي ﻣﺸــﻜﻼت و‬

‫‪co‬‬

‫درﮔﯿﺮﻳﮫــﺎﻳﻲ ﺑﻮدﻧــﺪ‪ .‬از آن ﻃــﺮف ﺑــﺮ اﺛــﺮ ﻣﻨﺎﻗﺸــﺎت و اﺧﺘﻼﻓــﺎﺗﻲ ﻛــﻪ ﺑــﯿﻦ وارﺛــﺎن‬

‫‪e.‬‬

‫ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ در ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺲ از ﻣﻠﻚ ﻋﺰﻳﺰ‪ ،‬ﻣﺠﺪدا ﻣﻠﻚ اﻓﻀﻞ و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻋﻤﻮي آﻧﮫـﺎ‬

‫‪lin‬‬

‫ﻣﻠﻚ ﻋﺎدل زﻣﺎم اﻣﻮر ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘﺪس را ﺑﻪ دﺳـﺖ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺑـﻮد‪ .‬ﻣﻠـﻚ ﻋـﺎدل ﺑـﺎ ﺑﺮﻗـﺮاري‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺮادرش ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺗﻤﺎم ﻣﻤﻠﻜﺖ اﻳـﻮﺑﻲ را ﺗﺤـﺖ‬

‫‪ab‬‬

‫ﻟﻮاي ﺧﻮد در آورده ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫در اﻳﻦ زﻣﺎن ﭘﺎدﺷﺎه ﻋﻜﺎ ﻣﺮدي ﺑـﻪ ﻧـﺎم»ﻳﻮﺣﻨـﺎ«ﺑـﻮد ﻛـﻪ از ﻃـﺮف ﺻـﻠﯿﺒﯿﮫﺎ اﻧﺘﺨـﺎب و‬

‫‪.K‬‬

‫ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻪ ﻓﺘﻨﻪاﻧﮕﯿﺰي و ﺟﻨﮓ و ﮔﺮﻳﺰ و ﻏﺎرت اداﻣـﻪ ﻣـﻲداد‪ .‬ﺳـﺮان و رھﺒـﺮان‬ ‫ﻧﯿﺮوھــﺎي ﺻــﻠﯿﺒﻲ اروﭘــﺎ ﻛــﻪ دﻋــﻮت ﭘــﺎپ را اﺟﺎﺑــﺖ ﻛــﺮده ﺑﻮدﻧــﺪ ﻧﻈﯿــﺮ»اﻧــﺪراس«‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫]‪[٦٦‬ﭘﺎدﺷــﺎه ﻣﺠﺎرﺳــﺘﺎن»ژان ﺑﺮﻳﻨــﻲ«]‪[٦٧‬از ﻓﺮاﻧﺴــﻪ و دوك»ﻟﺌﻮﭘﻮﻟــﺪ ﺷﺸــﻢ«از‬ ‫اﺗﺮﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ وارد ﻣﺼﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﻠﻚ ﻛﺎﻣﻞ واﻟﻲ ﻣﺼﺮ ﺧﻮد را ﺑـﺮاي‬

‫‪w‬‬

‫ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺳﭙﺎه ﺻﻠﯿﺒﻲ آﻣﺎده ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻠﻚ ﻋﺎدل ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﭘﺴﺮ دﻳﮕﺮش ﻣﻠـﻚ ﻣﻌﻈـﻢ را‬ ‫ﺑﺮاي ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘﺪس ﺑﺪان ﺳـﻮي ﮔﺴـﯿﻞ داﺷـﺖ‪ .‬ﻣﻠـﻚ ﻛﺎﻣـﻞ ﺑـﺎ ﻗـﺪرت از‬ ‫ﻧﻔﻮذ ﺻﻠﯿﺒﯿﮫﺎ ﺑﻪ ﻣﺼﺮ‪ ،‬ﺟﻠـﻮﮔﯿﺮي ﻣـﻲ ﻛـﺮد اﻣـﺎ در ھﻤـﯿﻦ اﺛﻨـﺎ ﺑـﻪ او ﺧﺒـﺮ رﺳـﯿﺪ ﻛـﻪ‬ ‫ﭘﺪرش ﻣﻠﻚ ﻋﺎدل درﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﻣﻠﻚ ﻋﺎدل‪ ،‬ﻣﻠﻚ ﻛﺎﻣﻞ ﻛﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﭘﺴﺮ او ﺑﻮد‪ ،‬زﻣﺎم اﻣﻮر را ﺑﻪ دﺳﺖ ﮔﺮﻓـﺖ‬ ‫و ﺻﻠﯿﺒﯿﮫﺎ ﺑﺎ آﻧﻜﻪ ﻣﻠﻚ ﻛﺎﻣﻞ ﺣﻤﻠﻪھﺎي آﻧﮫﺎ را دﻓﻊ ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﺎ ﺑﺴﺘﻦ زﻧﺠﯿﺮ ﺑـﺮ ﺳـﺮ‬ ‫راه ﻛﺸﺘﯿﮫﺎي ﺻﻠﯿﺒﻲ‪ ،‬آﻧﮫﺎ را ﻏﺮق ﻣﻲﻧﻤـﻮد‪ ،‬از ﻓﺮﺻـﺖ اﺳـﺘﻔﺎده ﻛـﺮده‪ ،‬ﺑـﺮ ﺣﻤﻠـﻪ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺧﻮد اﻓﺰودﻧﺪ‪ .‬ﺻﻠﯿﺒﯿﮫﺎ ﻛﻪ ﺷﮫﺮ»دﻣﯿﺎط«واﻗﻊ در ﻣﺼﺮ را ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﺑﺘﻜﺎر‬ ‫ﻋﻤﻠﻲ ﻛﻪ ﻣﻠﻚ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﺧﺮج داد‪ ،‬ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮردﻧﺪ و ﺑﻪ دﻳﺎر ﺧﻮد ﻋﻘﺐ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﻨـــﮓ ﺷﺸـــﻢ ﺻـــﻠﯿﺒﻲﻧﯿـــﺰ در)‪ ،١٢٢٩ -١٢٢٨‬ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ‪٦٢٧ -٦٢٦‬ه‪.‬ق(ﺑـــﻪ ﺗﺤﺮﻳـــﻚ‬ ‫ﭘﺎپ»اﻧﻮرﻳﻮس«ﺳﻮم و ﺟﺎﻧﺸﯿﻦ»ﮔﺮﻳﮕﻮار ﻧﮫﻢ«]‪[٦٨‬ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﯿﻮﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻳﺪرﻳﻚ دوم ﭘﺎدﺷﺎه آﻟﻤﺎن ﻛﻪ ﻣﺮدي ﻛﺎردان‪ ،‬ﻣﺪﺑﺮ‪ ،‬داﻧﺸﻤﻨﺪ و ﺑﻠﻨـﺪﭘﺮواز ﺑـﻮد‪ ،‬اﺑﺘـﺪا‬ ‫دﻋﻮت ﭘﺎپ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪ ﭘﺸﯿﻤﺎن ﺷﺪ و ﻣﻮرد ﺗﻜﻔﯿﺮ ﭘﺎپ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻳﺪرﻳﻚ‪ ،‬ﭘﺎپ را ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺘﻨﻪ ﺟﻮﻳﻲ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮد و ﻃﻲ ﻣﻨﺸﻮري ﻟﻌﻨﺖﻧﺎﻣﻪاي‬ ‫‪٢٢٧‬‬

‫‪m‬‬

‫‪............................................................... .............................................‬‬

‫‪co‬‬

‫ﻋﻠﯿﻪ او ﺗﺮﺗﯿﺐ داده ﺑﻮد ﺗﻮﻗﯿﻒ ﻛﺮد‪ ،‬و ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻟﻌﻨﺖ و ﻧﻔﺮﻳﻦ او‪ ،‬ﺧﻮد ﺑﻪ ﺳﻮي‬

‫‪e.‬‬

‫ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻤﻮده در آن ﻣﻮﻗﻊ آﺗﺶ اﺧﺘﻼف ﺑـﯿﻦ ﺳـﻼﻃﯿﻦ اﻳـﻮﺑﻲ ﻣﺸـﺘﻌﻞ‬

‫‪lin‬‬

‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﯿﻞ ﻣﻠﻚ داود ﺣﺎﻛﻢ دﻣﺸﻖ‪ ،‬ﻋﻤﻮي ﺧﻮد ﻣﻠﻚ اﺷﺮف‪ ،‬ﺑﺮادر ﻣﻠﻚ ﻛﺎﻣﻞ‬ ‫را ﺑﺮاي ﻣﯿﺎﻧﺠﯿﮕﺮي ﻧﺰدﻳﻚ ﻓﺮﻳﺪرﻳﻚ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ ﺑﯿﻦ آﻧﮫﺎ آﺷﺘﻲ ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﺷﺮط‬

‫‪ab‬‬

‫ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘـﺪس را در اﺧﺘﯿـﺎر ﻓﺮﻳـﺪرﻳﻚ ﺑﮕﺬارﻧـﺪ و ﻣﺴـﺠﺪ اﻗﺼـﻲ ھـﻢ در‬

‫‪et‬‬

‫اﺧﺘﯿﺎر ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫اﻳﻦ ﻗﺮار داد ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﭘﯿﺮوزي ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﺮاي ﻣﺴﯿﺤﯿﺎن ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﭼـﻮن از ﺟﺎﻧـﺐ ﻓﺮﻳـﺪرﻳﻚ‬ ‫ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﭘﺎپ و ﻛﺸﯿﺸﮫﺎ ﺑﺎ او ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮدﻧﺪ ﭼﻨـﺪان ﻣـﻮرد ﺗﻮﺟـﻪ ﻗـﺮار ﻧﮕﺮﻓـﺖ‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اﻣﺎ‪ ،‬ﻓﺮﻳﺪرﻳﻚ وارد ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘﺪس ﺷﺪ و آن را از ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺗﺤﻮﻳﻞ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺎپ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺎم ﻓﺮﻳﺪرﻳﻚ زﻳﺎرت ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘﺪس را ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻛـﺮد؛ و ﻛﺸﯿﺸـﺎن ﻛﻠﯿﺴـﺎي‬

‫‪w‬‬

‫ﻗﯿﺎﻣﺖ از ﻓﺮﻳﺪرﻳﻚ روي ﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ‪ .‬او ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﻪ ﻣﺴﯿﺤﯿﺎن ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬دل ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪ و ﺑﻪ ﺳﺎل ‪٦٢٧‬ه‪.‬ق ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ‪ ١٢٢٩‬م‪ ،‬از ﻗﺪس ﺑﻪ ﻛﺸﻮرش‬ ‫ﻣﺮاﺟﻌــﺖ ﻛــﺮد و ﺟﻨــﮓ ﺷﺸــﻢ ﺻــﻠﯿﺒﻲ را ﺑــﻪ ﭘﺎﻳــﺎن رﺳــﺎﻧﯿﺪ‪ .‬ھﺸــﺖ ﺳــﺎل ﺑﻌــﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘﺪس را ﻣﺤﺎﺻﺮه و ﻓﺘﺢ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ھﻔﺘﻤــﯿﻦ ﺟﻨــﮓ ﺻــﻠﯿﺒﻲ)‪ ١٢٥٤ -١٢٤٨‬م‪٦٥٢ -٦٤٦/‬ه‪.‬ق(ﺑــﺎ ﺗﮫــﺎﺟﻢ )ﺳــﻦ ﻟــﻮﺋﻲ(در‬ ‫‪ ١٢٤٨‬ﺑﻪ ﻣﺼﺮ‪ ،‬آﻏﺎز ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻋﻠﺖ اﻳﻦ ﺑـﻮد ﻛـﻪ ﺻـﻠﯿﺒﯿﻮن در»ﻏـﺰه« ﺷﻜﺴـﺖ ﺧـﻮرده‬ ‫ﺑﻮدﻧــﺪ و ﻟــﻮﺋﻲ ﻧﮫــﻢ]‪[٦٩‬در ﺻــﺪد ﺟﺒــﺮان آن ﺑــﻮد‪ .‬ﺑﻌــﺪ از ﺗﺼــﺮف دﻣﯿــﺎط]‪[٧٠‬در ﻣﺼــﺮ‬ ‫ﺳﻔﻠﻲ در)‪(٦٤٧ -١٢٤٩‬ﺳﻦ ﻟﻮﺋﻲ ﺑﺎ ﺷﻜﺴﺘﻲ ﻛﻪ در »ﻣﻨﺼـﻮره«از ﺷـﮫﺮھﺎي ﻣﺼـﺮ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫از ﻣﻠﻚ ﻣﻌﻈﻢ ﺗﻮراﻧﺸﺎه ﺑﻪ او وارد ﺷﺪ‪ ،‬دﺳﺘﮕﯿﺮ و زﻧﺪاﻧﻲ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﭘـﺲ از ﻛﺸـﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪن ﺗﻮراﻧﺸﺎه‪ ،‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻤﺎﻟﯿﻚ ﭘﺪرش ﻳﺎران و ﻃﺮﻓﺪاران ﺳـﻦ ﻟـﻮﺋﻲ‪ ،‬ﺑـﺎ ﭘﺮداﺧـﺖ‬ ‫ﻏﺮاﻣﺖ ھﻨﮕﻔﺖ و ﭘﺲ دادن ﺷﮫﺮ دﻣﯿﺎط‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن او را از ﺑﻨﺪ رھﺎﻧﯿﺪﻧﺪ‪ .‬و ﺑﺪﻳﻦ‬ ‫ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺷﻌﻠﻪ ھﻔﺘﻤﯿﻦ ﺟﻨﮓ ﺻﻠﯿﺒﻲ ﺑـﺎ ﺑﺎزﮔﺸـﺖ ﺳـﻦ ﻟـﻮﺋﻲ در ‪ ١٢٥٤‬ﺑـﻪ ﻓﺮاﻧﺴـﻪ‬ ‫ﺧﺎﻣﻮش ﺷـﺪ زﻣﯿﻨـﻪ ﺷـﺮوع ھﺸـﺘﻤﯿﻦ ﺟﻨـﮓ ﺻـﻠﯿﺒﻲ)‪ ١٢٧٠‬م ‪٦٦٩‬ه‪.‬ق(ﺑـﺎ ﺗﺼـﺮف‬ ‫ﺷﮫﺮھﺎي ﻳﺎﻓﺎ و اﻧﻄﺎﻛﯿﻪ)ﻛﻪ از اواﻳـﻞ ﺟﻨﮕﮫـﺎي ﺻـﻠﯿﺒﻲ ﺗـﺎ آن زﻣـﺎن ﺗﺤـﺖ ﺳـﻠﻄﻪ و‬ ‫ﺗﺼــﺮف ﻣﺴــﯿﺤﯿﺎن ﺑــﻮد(از ﺟﺎﻧــﺐ»ﺑﯿﺒــﺮس«]‪[٧١‬ﻣﻠﻘــﺐ ﺑــﻪ اﻟﻤﻠــﻚ اﻟﻈــﺎھﺮ رﻛــﻦ‬ ‫اﻟﺪﻳﻦ)‪٦٧٦ -٦٢٠‬ه‪.‬ق(ﭼﮫـﺎرﻣﯿﻦ ﺳـﻠﻄﺎن ﺳﻠﺴـﻠﻪ ﻣﻤﺎﻟﯿـﻚ در ‪٦٦٦‬ه‪.‬ق ﻓـﺮاھﻢ آﻣـﺪ‬ ‫ﺳﻦ ﻟﻮﺋﻲ ﻛﻪ ﺷﻮر ﺟﻨﮓ ﺻﻠﯿﺒﻲ دﻳﮕﺮي در ﺳﺮ داﺷﺖ‪ ،‬در ‪ ١٢٧٠‬ﺑﻪ ﺗـﻮﻧﺲ ﺣﻤﻠـﻪ‬

‫‪m‬‬

‫ﻛﺮد ﺗﺎ از آﻧﺠﺎ ﻣﺼﺮ را ﻣﻮرد ﺗﮫﺎﺟﻢ ﻗﺮار دھﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺮ اﺛﺮ‬

‫‪co‬‬ ‫‪e.‬‬

‫‪٢٢٨‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎري ﻃﺎﻋﻮن در ﮔﺬﺷـﺖ و آرزوﻳـﺶ ﺑـﺮ ﺑـﺎد رﻓـﺖ‪ .‬ﺳـﺮﻛﺮده ﻧﮫﻤـﯿﻦ ﺟﻨـﮓ‬

‫‪ab‬‬

‫ﺻﻠﯿﺒﻲ )‪ ٧٢ -١٢٧١‬م‪٦٧١ -٦٦٩/‬ه‪.‬ق(ادوارد]‪[٧٢‬ﭘﺴـﺮ ھﻨـﺮي ﺳـﻮم ﺑـﻮد‪ .‬او ﺑـﺎ ﭘﯿـﺎده‬

‫‪et‬‬

‫ﺷﺪن در ﺷﮫﺮ ﻋﻜـﺎ و ﺗـﺄﻣﯿﻦ اھـﺪاف ﺧـﻮد‪ ،‬ﭘﯿﻤـﺎن ﺗـﺮك ﻣﺨﺎﺻـﻤﻪ ﻣﻨﻌﻘـﺪ ﻛـﺮد و ﺑـﻪ‬

‫‪.K‬‬

‫ﻛﺸﻮرش اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ .‬در ‪٦٩٠)١٢٩١‬ه‪.‬ق(ﺳﻠﻄﺎن ﻣﻠﻚ اﺷﺮف‪ ،‬ﭘﺲ از آﻧﻜـﻪ‬ ‫ﻋﻜﺎ را ﻛﻪ آﺧﺮﻳﻦ دژ ﻣﺴﯿﺤﯿﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺼﺮف ﺧﻮد در آورد‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣـﺖ ﻣﺴـﯿﺤﯿﺎن و‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺳﻠﻄﻪ آﻧﺎن ﺑﺮ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺧﺎﺗﻤﻪ داد‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫ﻣﻤﺎﻟﯿﻚ)‪ ١٥١٧ -١٢٥٠‬م‪٩٢٢ -٦٤٨/‬ه‪.‬ق(‬ ‫ﺳﻼﻃﯿﻦ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﻤﺎﻟﯿﻚ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺮگ آﺧﺮﻳﻦ ﭘﺎدﺷـﺎه اﻳـﻮﺑﻲ‪ ،‬ﻳﻌﻨـﻲ ﺗﻮراﻧﺸـﺎه ﭼﮫـﺎرم‬ ‫)‪٦٤٨‬ه‪.‬ق (رﺳــﻤﺎ در ﻣﺼــﺮ زﻣــﺎم اﻣــﻮر را ﺑــﻪ دﺳــﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨــﺪ‪ ،‬اﻳــﻦ ﻣﻤﺎﻟﯿــﻚ از ﺧــﻮد‬ ‫رﺷﺎدﺗﮫﺎﻳﻲ ﻧﺸﺎن داده و ﺣﺘﻲ ﺳﭙﺎه ﻣﻐﻮل را ﻛﻪ ﻋـﺎزم ﺗﺴـﺨﯿﺮ ﺑﯿـﺖاﻟﻤﻘـﺪس ﺑـﻮد‬ ‫ﺷﻜﺴــﺖ دادﻧــﺪ و ﺑــﺎ ﻧﺒﺮدھــﺎي ﻓــﺮاوان ﺧــﻮد ﺑــﺎ ﺻــﻠﯿﺒﯿﮫﺎ در ﺳــﺎل ‪٦٩٠‬ه‪.‬ق ‪١٢٩١‬‬ ‫ﻣﯿﻼدي ﺑﺎ ﺗﺼﺮف ﺷﮫﺮ ﻋﻜﺎ‪ ،‬آﺧﺮﻳﻦ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﮔﺎن ﺻﻠﯿﺒﻲ را ﻧﺎﺑﻮد ﻛﺮدﻧـﺪ و ﻧﻔـﻮذ ﺧـﻮد را‬ ‫در ﺷﮫﺮھﺎي ﺷﺎم و ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﮔﺴﺘﺮش دادﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮﺿـﯿﺢ اﻳﻨﻜـﻪ ﻛﻠﻤـﻪ ﻣﻤﺎﻟﯿـﻚ‪ ،‬ﺟﻤـﻊ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫واژه ﻣﻤﻠﻮك اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻏﻼم و ﺑﻨﺪه و ﻣﻤﺎﻟﯿﻚ ﻣﺼﺮ ﺟﺰو ﻏﻼﻣﺎن ﺳﻔﯿﺪ ﭘﻮﺳـﺘﻲ‬ ‫از ﻧﮋاد ﺗﺮك و ﭼﺮﻛﺲ ﺑﻮده اﻧﺪ ﻛﻪ در آﻏﺎز ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ دﺳـﺘﮕﺎه ﻓـﺎﻃﻤﻲ و ﺳـﭙﺲ ﺟـﺰو‬ ‫ﻗﺮاوﻻن ﻣﺨﺼﻮص ﺳﻼﻃﯿﻦ اﻳﻮﺑﻲ‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ اﻟﻤﻠﻚ اﻟﺼﺎﻟﺢ اﻳﻮﺑﻲ در آﻣﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ھﻤﺴﺮ ﻣﻠﻚ اﻟﺼﺎﻟﺢ ﺑﻪ ﻧﺎم»ﺷﺠﺮةاﻟﺪر«]‪[٧٣‬ﻛـﻪ زﻧـﻲ ﺷـﺠﺎع و ﺳﯿﺎﺳـﺘﻤﺪار ﺑـﻮد از‬ ‫ﻧﺴﻞ آﻧﺎن و اوﻟﯿﻦ ﻛﺴﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﻗﺘﻞ ﭘﺴﺮش ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻲ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﻣﺎ ﺳﻠﻄﻨﺖ رﺳـﻤﻲ ﻣﻤﺎﻟﯿـﻚ ﻣﺼـﺮ از ﺳـﺎل ‪ ١٢٥٠‬م ﺑﺮاﺑـﺮ ﺑـﺎ ‪٦٤٨‬ه‪.‬ق ﺷـﺮوع و ﺗـﺎ‬ ‫ﺳــﺎل ‪ ١٥١٧‬م‪٩٢٢/‬ه‪ .‬ق اداﻣــﻪ ﻳﺎﻓــﺖ»ﻣﻤﺎﻟﯿــﻚ ﺷــﺎﻣﻞ دو ﻃﺒﻘــﻪ ﺑﻮدﻧــﺪ‪ ،‬ﻣﻤﺎﻟﯿــﻚ‬ ‫ﺑﺤﺮي)درﻳﺎﻳﻲ(ﻛﻪ از ‪ ٦٤٨‬ﺗﺎ ‪ ٩٧٢‬ﺑﺮ ﻣﺼﺮ و ﺷﺎم ﺣﻜﻮﻣـﺖ ﻛﺮدﻧـﺪ‪ .‬اوﻟـﯿﻦ آﻧـﺎن ھﻤـﺎن‬ ‫ﻣﻠﻜﻪ»ﺷﺠﺮة اﻟﺪر« ھﻤﺴﺮ ﻣﻠﻚ اﻟﺼﺎﻟﺢ و آﺧﺮﻳﻦ آﻧﮫﺎ ﺣﺎﺟﻲ ﻣﻈﻔـﺮ ﺑـﻮد ﻛـﻪ در ﺳـﺎل‬

‫‪m‬‬

‫‪ ٧٩٢‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻤﺎﻟﯿﻚ ﺑﺮﺟﻲ از ﺑﯿﻦ رﻓﺖ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻣﻤﺎﻟﯿﻚ»ﺑﺮﺟـﻲ«ﺑﻮدﻧـﺪ ﻛـﻪ از ﺳـﺎل‬

‫‪co‬‬

‫‪ ٧٨٤‬ﺗــﺎ ‪٩٢٢‬ه‪.‬ق ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﻛﺮدﻧــﺪ‪ .‬اوﻟــﯿﻦ آﻧﮫــﺎ ﺳــﯿﻒاﻟــﺪﻳﻦ ﺑﺮﻗــﻮق ﻇــﺎھﺮ]‪ [٧٤‬و‬

‫‪e.‬‬

‫آﺧﺮﻳﻨﺸﺎن ﺗﻮﻣﺎن ﺑﯿﮓ اﺷـﺮف ﺑـﻮد ﻛـﻪ در ﺳـﺎل ‪ ٩٢٢‬ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﺳـﻼﻃﯿﻦ ﻋﺜﻤـﺎﻧﻲ‬

‫‪٢٢٩‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﮔﺮﻓﺘﺎر‬

‫‪et‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪.K‬‬

‫ﺷﺪ‪(١) .‬‬

‫در ﻣﺪﺗﻲ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺷﺎم و ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ و ﻣﺼﺮ ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﻣﻤﺎﻟﯿـﻚ اداره ﻣـﻲﮔﺮدﻳـﺪ‪،‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘﺪس ﻧﯿﺰ زﻳﺮ ﻧﻈﺮ آﻧﺎن اداره ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻇﮫﻮر ﺳﻼﻃﯿﻦ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﺗﺮﻛﯿﻪ و ﻧﻔﻮذ‬ ‫آﻧﺎن در ﻛﺸﻮرھﺎي اﺳﻼﻣﻲ ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘﺪس ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺗﺼﺮف آن ﺳﻼﻃﯿﻦ درآﻣﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫)‪ .(١‬ف‪ .‬م‪ .‬اﻋﻼم ج ‪ ٦‬ص ‪.٢٠٢٢ -٢٠٢١‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ‪٢٣٠ :‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫اﻣﭙﺮاﻃﻮري ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻗﺒﻼ ﻣﺘﺬﻛﺮ ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺷﺎﺧﻪ دوم ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺳﻠﺠﻮﻗﻲ‪ ،‬در روم ﺷﺮﻗﻲ ﺣﻜﻮﻣـﺖ‬ ‫ﻣﻘﺘﺪري را ﺑﻨﯿﺎن ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻣﺆﺳﺲ آن ﺳـﻠﻄﺎن ﺳـﻠﯿﻤﺎن ﺑـﻦ ﻗﺘﻠﻤﺶ)ﺳﻠﯿﻤﺎﻧﺸـﺎه‬ ‫اول( ﻳﻜﻲ از رؤﺳـﺎي ﺳـﻠﺠﻮﻗﯿﺎن ﺑـﻮد ﻛـﻪ در ﺳـﺎل ‪٤٧٠‬ه‪.‬ق‪ ١٠٧٧/‬م ﺑـﻪ ﺳـﻠﻄﻨﺖ‬ ‫رﺳﯿﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻠﺠﻮﻗﯿﺎن روم‪ ،‬ﺗﺎ آﻏﺎز ﻗﺮن ﭼﮫﺎردھﻢ ﻣﯿﻼدي ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻗﺮن ھﺸﺘﻢ ھﺠﺮي ﻗﻤـﺮي‬ ‫ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬آﺧﺮﻳﻦ ﭘﺎدﺷﺎه آﻧﺎن‪ ،‬ﺳﻠﻄﺎن ﻋـﻼء اﻟـﺪﻳﻦ ﻛﯿﻘﺒـﺎد]‪[٧٥‬در ﺳـﺎل ‪ ٧٠٧‬ه‪.‬‬ ‫ق‪ ١٣٠٧/‬م ﺑﻪ دﺳﺖ ﻗﻮم ﻣﻐﻮل ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ و ﻣﻤﻠﻜﺖ ﺳﻠﺠﻮﻗﯿﺎن روم‪ ،‬ﺑﻪ ده ﻧﺎﺣﯿـﻪ‬ ‫ﻣﻨﻘﺴﻢ ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ ھﺮ ﻛﺪام ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻳـﻚ اﻣﯿـﺮ ﻳـﺎ ﺧـﺎن ﻣﺴـﺘﻘﻞ اداره ﻣـﻲﺷـﺪ‪ .‬ھـﺮ‬ ‫ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺎن ﻳﺎ اﻣﯿﺮ ھﻤﺎن ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﻣﻲﮔﺮدﻳـﺪ‪ ،‬و اﻳـﻦ ﻧﺎﻣﮕـﺬاري ﺑﻌـﺪھﺎ‬

‫‪m‬‬

‫در ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﻛﺸﻮري راﻳﺞ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫ﻧﺎﺣﯿــﻪ»ارﻃﻐــﺮل«ﺑــﻪ رﺋــﯿﺲ ﻳﻜــﻲ از ﻃﻮاﻳــﻒ»اﻏــﻮز«)ﻏــﺰ(]‪[٧٦‬ﻛــﻪ در ﻗــﺮن ﺳــﯿﺰدھﻢ‬

‫‪e.‬‬

‫ﻣﯿﻼدي ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻗﺮن ھﻔﺘﻢ ھﺠﺮي از ﺧﺮاﺳﺎن رھﺴﭙﺎر ﺷﺪه ﺑﻮد و ﭘﺲ از ﺣـﻮادث‬

‫‪lin‬‬

‫ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺳﻼﻃﯿﻦ ﺳﻠﺠﻮﻗﻲ رﺳﯿﺪه ﺑﻮد‪ ،‬داده ﺷﺪ‪ .‬او ﺧﻮد»ارﻃﻐﺮل« ﺑـﻮد‬ ‫ﻛﻪ ﻧﺎم ﻧﺎﺣﯿﻪ را از ﻧﺎم وي ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ]‪.[٧٧‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﭘــﺲ از ارﻃﻐــﺮل‪ ،‬ﭘﺴــﺮش»ﻋﺜﻤــﺎن«]‪[٧٨‬ﺟﺎﻧﺸــﯿﻦ وي ﮔﺮدﻳــﺪ‪ .‬ﻋﺜﻤــﺎن ﻣﺆﺳــﺲ‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺳﻠﻄﻨﺘﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪(١) .‬‬ ‫)‪ .(١‬اروﭘﺎﻳﯿــﺎن اﻳــﻦ ﺳــﻠﻄﻨﺖ را او ﺛﻤــﺎن‪ ،‬ﻋﺮﺑﮫــﺎ ﻋﺜﻤــﺎﻧﻲ و ﺗﺮﻛﮫــﺎ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻋﺜﻤﺎﻧﻠﻲ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪ ،‬در زﻣﺎن ﺗﺄﺳﯿﺲ اﻳﻦ دوﻟﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻠﻤـﻪ‬ ‫ﺗﺮك ﻣﺘﺮوك و ﻧﺎم ﻋﺜﻤـﺎﻧﻲ ﺑـﺮ ﻣـﺮدم آن ﺳـﺎﻣﺎن ﮔﺬاﺷـﺘﻪ ﺷـﺪ و ﺑـﻪ ﻧـﺎم‬ ‫دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﯿﻪ و ﻣﻤﺎﻟﻚ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ راﻳﺞ ﮔﺮدﻳـﺪ و واژه ﺗـﺮك و ﺗﺮﻛﯿـﻪ ﻣﺠـﺪدا‬

‫‪w‬‬

‫ﭘﺲ از ﺟﻨﮕﮫﺎي اروﭘﺎ در ﺳﺎل ‪ ١٩٠٨‬م‪١٣٢٦/ .‬ه‪.‬ق در اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﺑﻜﺎر‬ ‫رﻓﺖ‪) ،‬ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺮﻛﯿﻪ(‪.‬‬

‫‪٢٣١‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻋﺜﻤﺎن‪ ،‬ﭘﺲ از ﻓﺘﻮﺣﺎت زﻳﺎد و ﺟﻨﮕﮫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﭘﺎدﺷﺎھﻲ دادﮔﺮ ﺑﻮد و‬ ‫ﻧﻈﻢ و ﻋﺪاﻟﺖ را در ﻗﻠﻤﺮو ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮﻗﺮار ﻛـﺮده ﺑـﻮد و در ﮔﯿﺮﻳﮫـﺎي ﺑﺴـﯿﺎر ﺑـﺎ‬ ‫ﻣﻐﻮﻟﮫﺎ و ﻳﻮﻧﺎﻧﯿﺎن و در ﺗﺴﺨﯿﺮ ﺷـﮫﺮھﺎ ﺑﺠـﺰ ﻗﺴـﻄﻨﻄﻨﯿﻪ داﺷـﺖ‪ ،‬در ﺳـﺎل ‪ ١٣٢٦‬م‬ ‫‪٧٢٧/‬ه‪.‬ق در ﮔﺬﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﺎن او ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﭘﺴﺮش»اورﺧﺎن« ﺳﻠﻄﺎن ﻣـﺮاد‪ ،‬ﭘﺴـﺮ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫اورﺧــﺎن و ﭘﺴــﺮ او ﺳــﻠﻄﺎن»ﺑﺎﻳﺰﻳــﺪ اول«]‪[٧٩‬ﻣﻠﻘــﺐ ﺑــﻪ ﺑــﺎ ﻳﺰﻳــﺪ »ﻳﻠــﺪﻳﺮم«)ﺑــﺮق و‬ ‫ﺻﺎﻋﻘﻪ(ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﻳﺰﻳﺪ را از آن ﺟﮫﺖ ﻳﻠﺪرم ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ در ﺟﻨﮕﮫـﺎ ﺑـﻪ ﺳـﺮﻋﺖ ﺑـﺮق و‬ ‫ﺻﺎﻋﻘﻪ ﭘﯿﺸﺮوي ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻌــﺪ از ﺑــﺎ ﻳﺰﻳــﺪ‪ ،‬ﭘﺴــﺮش ﻣﺤﻤــﺪ و ﺑﻌــﺪ ﻣــﺮاد دوم و ﺑــﺎﻻﺧﺮه ﺳــﻠﻄﺎن ﻣﺤﻤــﺪ ﻓــﺎﺗﺢ‬ ‫ﮔﺸﺎﻳﻨﺪه ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﯿﻪ و ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﺎن ﺑﻌﺪي او ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎ ﺑﻪ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﯿﺎن ﻛﺎري ﻧﺪارﻳﻢ اﻣﺎ ﻣﻲداﻧﯿﻢ ﻛـﻪ»ﻓـﺘﺢ ﻗﺴـﻄﻨﻄﻨﯿﻪ در‬ ‫ﺳﺎل ‪ ١٤٥٣‬م ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺟﻤﺎدي اﻻوﻟﻲ ‪٨٥٨‬ه‪.‬ق ﻳﻜﻲ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ وﻗﺎﻳﻊ ﺗﺎرﻳﺦ ﻋـﺎﻟﻢ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ اروﭘﺎ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻋﺠﯿﺒﻲ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ«)‪.(١‬‬ ‫ﺟﻠﻮس ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺤﻤﺪ ﻓﺎﺗﺢ)‪ ١٤٨١ -١٤٥١‬م(ﺑﻪ ﺗﺨﺖ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﺗﻤﺎم اروﭘـﺎ را‬

‫‪m‬‬

‫وﺣﺸﺖ زده ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬او ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺘﻲ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده ﺑﻪ ﻛﻤـﻚ ھـﻮش ﺳﺮﺷـﺎر و‬

‫‪co‬‬

‫ﺗﻌﺼﺐ و ﺑﯿﺮﺣﻤﻲ ﻓﺮاواﻧﻲ ﻛﻪ داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎزﻣﺎﻧـﺪﮔﺎن ﺻـﻠﯿﺒﯿﮫﺎ را ﺗـﺎ ﭘﺸـﺖ دروازهھـﺎي‬

‫‪e.‬‬

‫اروﭘﺎ دﻧﺒﺎل ﻛﻨﺪ‪ .‬او ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﺘﺢ ﺑﺰرگ دﺳﺖ ﻳﺎزﻳﺪ و ﭘﺸـﺖ ﺗﻤـﺎم ﭘﺎدﺷـﺎھﺎن‬

‫‪lin‬‬

‫اروﭘﺎ و ﻛﺸﻮرھﺎي ھﻤﺴﺎﻳﻪ و ھﻤﺠﻮار را ﻟﺮزاﻧﯿﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ‪ ٢١‬ﺳﺎل داﺷﺖ‪.‬‬ ‫در آن ﺳﺎﻟﮫﺎ ﻛﻠﯿﺴﺎي ﻛﺎﺗﻮﻟﯿﻚ رم و ﻛﻠﯿﺴﺎي ارﺗﺪﻛﺲ ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﯿﻪ ﭘﺲ از ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﮫـﺎ‬

‫‪ab‬‬

‫و ﻃﻌﻦ و ﻟﻌﻨﮫﺎي زﻳﺎد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ھﻢ‪ ،‬ﭘﯿﻤﺎن ﻣﻮدت و اﺗﺤﺎد ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻛﻨﺴﺘﺎﻧﺘﯿﻦ‬

‫‪et‬‬

‫ﻳـﺎزدھﻢ ﻣﻌـﺮوف ﺑـﻪ)دراﮔﺎزس( ﻛــﻪ ﺑـﺮادر و ﺟﺎﻧﺸـﯿﻦ ژان ھﺸــﺘﻢ ﭘـﺎﻟﺌﻮﻟﻮگ ﺑـﻮد‪ ،‬ﺑــﺮ‬

‫‪.K‬‬

‫ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﯿﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ او ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻮد ﺑﻪ ھﻤﯿﻦ ﺷﮫﺮ و اﻃﺮاف آن ﻛـﻪ‬ ‫ﻣﺴﺎﺣﺖ آﻧﮫﺎ روﻳﮫـﻢ رﻓﺘـﻪ از ﺷـﻤﺎل و ﻣﻐـﺮب ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎ ﺻـﺪ ﻣﺎﻳـﻞ ﻣـﻲﺷـﺪ‪ .‬اﻣـﺎ‪ ،‬اﻳـﻦ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اﻣﭙﺮاﻃﻮر ﻧﮕﻮﻧﺒﺨﺖ ﭼﺸﻢ اﻣﯿﺪش ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻋﺪت و ﻛﻤﻚ اروﭘﺎ و ﻛﻠﯿﺴﺎي رم ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻗﺴـــﻄﻨﻄﻨﯿﻪ را در آن زﻣـــﺎن‪ ،‬ﺑـــﻪ ﻣﺤﻠـــﻪاي ﻣـــﻲﮔﻔﺘﻨـــﺪ ﻛـــﻪ در ﻣﯿـــﺎن ﺧﻠـــﯿﺞ‬

‫‪w‬‬

‫ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﯿﻪ»آﻟﺘﯿﻦ‪ -‬ﺑﻮﻳﻨﻮز«]‪[٨٠‬و درﻳﺎي ﻣﺮﻣﺮه واﻗﻊ ﺑﻮد و اﻣﺮوز آن را اﺳﺘﺎﻧﺒﻮل و ﺑـﻪ‬ ‫ﺗﺮﻛﻲ اﻳﺴﺘﺎﻧﺒﻮل ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ و ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎم ﺷﮫﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎﻛﻨﺎن آن ﻳﻮﻧﺎﻧﯿﮫـﺎ‪ ،‬روﻣﯿﮫـﺎ‪،‬‬ ‫ژﻧﯿﮫﺎ‪ ،‬اﻳﺘﺎﻟﯿﺎﻳﯿﮫﺎ‪،‬‬ ‫)‪ .(١‬ﺳﺮھﻨﮓ ﻻﻣـﻮش‪ .‬ﺗـﺎرﻳﺦ ﺗﺮﻛﯿـﻪ‪ .‬ﺗﺮﺟﻤـﻪ ﺳـﻌﯿﺪ ﻧﻔﯿﺴـﻲ)ﺗﮫﺮان‪،‬‬ ‫ﻛﻤﯿﺴﯿﻮن ﻣﻌﺎرف ‪(١٣١٦‬ص ‪٥٠‬‬

‫‪٢٣٢‬‬ ‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺑﯿﺰاﻧﺴــﯿﮫﺎ‪ ،‬و ﻧﯿﺰﻳﮫــﺎ‪ ،‬و ﻣﻠﯿﺘﮫــﺎي دﻳﮕــﺮ ﺑﻮدﻧــﺪ‪ .‬در زﻣــﺎن ﺣﻤﻠــﻪ ﺳــﻠﻄﺎن ﻣﺤﻤــﺪ ﺑــﻪ‬ ‫ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﯿﻪ ھﻤﻪ ﺑـﺎ ھـﻢ ﻧﻘﻄـﻪ ﻣﺸـﺘﺮﻛﻲ ﻳﺎﻓﺘـﻪ و در ﺑﺮاﺑـﺮ دﺷـﻤﻦ ﻣﮫـﺎﺟﻢ ﻣﺘﺤـﺪ‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﯿﺮوي ﺳﯿﻞ آﺳﯿﺎي ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺗﻮﭘﺨﺎﻧﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺠﮫﺰ و ﻧﯿـﺮوي درﻳـﺎﻳﻲ‪،‬‬ ‫ﺷﮫﺮ را ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻛﺮد‪ .‬او ﭘﯿﺶ از ﻣﺤﺎﺻﺮه‪ ،‬در ﻛﻨﺎر دﻳﻮار ﺷﮫﺮ ﻧﻤﺎز ﻇﮫـﺮ را ﺑـﺎ ﺷـﻜﻮه‬ ‫ﺗﻤﺎم ﺑﺮﮔﺰار ﻛﺮد‪ .‬و ﺳﭙﺲ دﺳـﺘﻮر داد ﻣﺤﺎﺻـﺮه را آﻏـﺎز ﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬ﻛﻨﺴـﺘﺎﻧﺘﯿﻦ اﻣﭙﺮاﻃـﻮر‬ ‫ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﯿﻪ‪ ،‬ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ دم از ﺷﮫﺮ و ﻣـﺮدم ﺧـﻮد دﻓـﺎع ﻛـﺮد و ﺷـﮫﺮ ﭘـﺲ از ﺳـﻪ روز‬ ‫ﻣﺤﺎﺻﺮه و ﺣﺸﺘﻨﺎك و دﻓﺎع ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻧﯿﺮوي اﻧﺪك ﺷﮫﺮ‪ ،‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﮔﺸﻮده ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ در اﻳﻦ ﺣﺎدﺛﻪ ‪ ٥٠‬ﺗﺎ ‪ ٦٠‬ھﺰار ﻧﻔﺮ از اھﺎﻟﻲ ﺷﮫﺮ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫ﻣﺤﺎﺻﺮه و ﺣﻤﻠﻪ ﺷﺪﻳﺪ از ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ ٢٧‬ﻣﻪ ‪ ١٤٥٣‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑـﺎ ‪ ١٨‬ﺟﻤـﺎدي اﻻوﻟـﻲ ﺳـﺎل‬

‫‪co‬‬

‫‪ ٨٥٨‬ھﺠﺮي ﻗﻤﺮي آﻏﺎز و در روز ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﺑﻌﺪ از ﻇﮫﺮ روز ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻪ دﻳﺪن ﺷﮫﺮي ﻛﻪ ﻓﺘﺢ ﻛﺮده ﺑـﻮد رﻓـﺖ و‬

‫‪lin‬‬

‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ ﺑﻪ ﻛﻠﯿﺴـﺎي ﺳـﻨﺖ ﺻـﻮﻓﻲ وارد ﺷـﺪ و ﺷـﻜﺮ ﺧـﺪاي را ﺑـﻪ ﺟـﺎي آورد‪ .‬او‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﻠﯿﺴﺎ ﺑﻲ اﺣﺘﺮاﻣﻲ ﻧﻨﻤﻮد و دﺳﺘﻮر داد آن را ﺑـﻪ ﻣﺴـﺠﺪ ﺗﺒـﺪﻳﻞ ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪ و‬

‫‪ab‬‬

‫ﺧــﻮد در ﻣﺤــﺮاب ﻛﻠﯿﺴــﺎ اﻗﺎﻣــﻪ ﻧﻤــﺎز ﻧﻤــﻮد؛ و ﺑــﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﯿــﺐ ﻳﻜــﻲ از ﻣﻌﺮوﻓﺘــﺮﻳﻦ‬

‫‪et‬‬

‫ﻛﻠﯿﺴﺎھﺎي ﻧﺼﺎري در دﻧﯿﺎ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﻣﭙﺮاﻃﻮر ﻛﻨﺴﺘﺎﻧﺘﯿﻦ اول ﭘﻲﮔﺬاري ﺷﺪ و ﺑﻌـﺪ‬ ‫ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﺴﺠﺪ اﻳﺎﺻﻮﻓﯿﺎ ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫از دوﺑﺎر وﻳﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ اﻣﭙﺮاﻃﻮر وﺳﺘﻲﻧﯿﻦ ﻣﺮﻣﺖ ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﺒـﺪ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑـﺪل‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫از آن ﭘﺲ ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﯿﻪ ﺑﻪ ﻣﺪت ﭘﺎﻧﺼﺪ ﺳﺎل ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ اﻣﭙﺮاﻃﻮري ﻋﺜﻤـﺎﻧﻲ ﺗـﺮك ﺷـﺪ و‬ ‫ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺤﻤﺪ ﻓﺎﺗﺢ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻤﺮان و آﺑﺎداﻧﻲ ﻛﺸﻮر ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬دوﻟﺖ ﻋﺜﻤـﺎﻧﻲ‬

‫‪w‬‬

‫ﻛﻪ ﺗﺎ آن زﻣﺎن ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻤﻠﻜﺖ اﺳﻼﻣﻲ آﺳﯿﺎﻳﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﺘﻮﺣﺎت ﺧﻮد را در اروﭘـﺎ‬ ‫و آﺳــﯿﺎ و اﻓﺮﻳﻘــﺎ دﻧﺒــﺎل ﻧﻤــﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻨــﻲ اﺳــﺖ ﻛــﻪ در ﻋﮫــﺪ وي اوﻟــﯿﻦ ﺑﺮﺧــﻮرد ﺑــﯿﻦ‬ ‫ﻋﺜﻤﺎﻧﯿﮫﺎ و ﻣﻤﺎﻟﯿﻚ ﻣﺼﺮ روي داد‪.‬‬ ‫ﻋﺼﺮ ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺤﻤﺪ ﻓﺎﺗﺢ‪ ،‬دوران ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﮫﺎي ﺷﮕﺮف در ﺻـﻨﻌﺖ و ھﻨـﺮ و ﻣﻌﻤـﺎري و‬ ‫ادب و ﻓﻨﻮن ﻧﻈﺎﻣﻲ و ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬاري اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺣﻮﺻﻠﻪ ﺑﺤﺚ ﻣﺎ ﺧﺎرج اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ از آن‬ ‫ﭘﺲ ﻗﺪرت دوﻟﺖ ﺗﺮك ﻣﺴـﻠﻤﺎن ﻋﺜﻤـﺎﻧﻲ ﺑـﻪ ﺟـﺎﻳﻲ رﺳـﯿﺪ ﻛـﻪ دوﻟﺘﮫـﺎي اروﭘـﺎﻳﻲ از‬ ‫ﺗﺮس ﮔﺴﺘﺮش ﻧﻔﻮذ آن دوﻟﺖ ﺑﻪ ﻛﺸـﻮرھﺎي ﺧـﻮد‪ ،‬ﭘﯿﻮﺳـﺘﻪ در ﺑـﯿﻢ و ھـﺮاس ﺑﺴـﺮ‬ ‫ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪(١) .‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫)‪ .(١‬ﺑﺮاي اﻃﻼﻋﺎت ﻛـﺎﻣﻠﺘﺮ رﺟـﻮع ﻛﻨﯿـﺪ ﺑـﻪ ﻛﺘـﺎب ﺗـﺎرﻳﺦ ﺗﺮﻛﯿـﻪ ﺗـﺄﻟﯿﻒ‬ ‫ﺳﺮھﻨﮓ ﻻﻣﻮش‪.‬‬

‫‪٢٣٣‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺎﻳﺰﻳﺪ دوم‬ ‫ﭘﺲ از درﮔﺬﺷﺖ ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺤﻤﺪ ﻓﺎﺗﺢ‪ ،‬ﭘﺴﺮ ﺑﺰرگ او ﺑﺎﻳﺰﻳـﺪ دوم ﻛـﻪ ﻣـﺮدي ﻣﻼﻳـﻢ و‬

‫‪m‬‬

‫ﻣﺤﺠﻮب و دوﺳﺘﺪار ﺻﻨﺎﻳﻊ و ادﺑﯿـﺎت و ﺧـﻮد ﺷـﺎﻋﺮ و ﻧﻮﻳﺴـﻨﺪه ﺑـﻮد‪) ،‬و او را ﻋﺎﻗـﻞ و‬

‫‪co‬‬

‫ﺣﻜﯿﻢ ﻟﻘﺐ ﻣـﻲدادﻧﺪ(ﺟﺎﻧﺸـﯿﻦ او ﺷـﺪ)‪٩١٨ -٨٨٦‬ه‪.‬ق ‪ ١٥١٢ -١٤٨١/‬م(‪ .‬ﺑﺎﻳﺰﻳـﺪ ﺑـﺎ‬

‫‪e.‬‬

‫اﻳﻨﻜــﻪ ذاﺗــﺎ ﻃﺮﻓــﺪار ﺻــﻠﺢ و آراﻣــﺶ ﺑــﻮد‪ ،‬ﭘﯿﺸــﺎﻣﺪھﺎ و ﺣــﻮادث ﭘــﺎي او را ﺑــﻪ ﺟﻨــﮓ‬

‫‪lin‬‬

‫ﻛﺸﺎﻧﯿﺪ‪ .‬اﻣﺎ‪ ،‬ﺟﻨﮕﮫـﺎي او ﺑـﺎ ﻣﺠﺎرﺳـﺘﺎن و ﻧﯿـﺰ ﻧﺘﯿﺠـﻪ ﭼﻨـﺪان ﻣﻄﻠـﻮﺑﻲ ﺑﺒـﺎر ﻧﯿـﺎورد‪،‬‬ ‫ﺷﻮرﺷﮫﺎي ﺑﺮادران و ﻓﺮزﻧﺪان او ﻧﯿﺰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺤﺮﻳﻚ دﺷـﻤﻨﺎن داﺧﻠـﻲ و ﺧـﺎرﺟﻲ آﻏـﺎز‬

‫‪ab‬‬

‫ﺷﺪه ﺑﻮد ﻣﺸﻜﻠﻲ دﻳﮕـﺮ ﺑـﻮد‪ .‬او در اواﺧـﺮ ﻋﻤـﺮ ﺑـﺎ ھﻤﺴـﺎﻳﮕﺎن ﺧـﻮد ﻣﻌﺎھـﺪه ﺻـﻠﺢ‬

‫‪et‬‬

‫ﺑﺴﺖ؛ او در اﻳﻦ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﻠﻄﻨﺘﺶ ﺑﺎ ﺻﻠﺢ و ﺧﻮﺑﻲ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﻧﻔـﺎق و‬

‫‪.K‬‬

‫اﺧﺘﻼﻓﻲ ﻛﻪ ﺑﯿﻦ اﻓﺮاد ﺧﺎﻧﺪان او ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ ﺷﻮرش و ﻃﻐﯿﺎن ﭘﺴﺮش ﺳﻠﯿﻢ‬ ‫ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ‪ .‬او در ‪ ٢٥‬آورﻳﻞ ‪ ١٥١٢‬م ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ‪ ٨‬ﺻـﻔﺮ ‪ ٩١٨‬ه‪ .‬ق ﻣﺠﺒـﻮر ﺑـﻪ اﺳـﺘﻌﻔﺎ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺳـﻠﯿﻢ ﺷـﺪ‪ ،‬و رھﺴـﭙﺎر ﻣﻮﻟـﺪ ﺧـﻮد دﻣﻮﺗﯿﻜـﺎ ﮔﺮدﻳـﺪ و در آﻧﺠـﺎ در ﮔﺬﺷـﺖ؛ و‬

‫‪w‬‬

‫ﺷﺎﻳﻊ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺴﺮش ﺳﻠﯿﻢ او را ﻣﺴﻤﻮم ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪(١) .‬‬

‫ﺑﺎﻳﺰﻳﺪ در ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﻨﺎھﺎي ﻋﺎم اﻟﻤﻨﻌﻔﻌﻪ ﻧﻈﯿﺮ ﻣﺴﺠﺪ و ﻣﺪرﺳﻪ و ﭘﻞ و ﻣﻨﺎره و ﻏﯿـﺮه‬ ‫ﻛﻮﺷﺶ ﻓﺮاوان داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺴﺠﺪ ﺑﺎﻳﺰﻳﺪ در ﺑﻠﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﻄـﻪ اﺳـﺘﺎﻧﺒﻮل از ﺑﻨﺎھـﺎي ﻋﺼـﺮ‬ ‫اوﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﻠﯿﻢ اول‪ ١٥٢٠ -١٤٦٧) :‬م‪٩٢٦ -٨٧٢/‬ه‪.‬ق(‬ ‫ﺟﺎﻧﺸــﯿﻦ ﺑﺎﻳﺰﻳــﺪ دوم‪ ،‬ﭘﺴــﺮش ﺳــﻠﻄﺎن ﺳــﻠﯿﻢ اول]‪ ،[٨١‬ﻣــﺮدي ﺑــﺎھﻮش‪ ،‬ﺑﺎﺳــﻮاد‪،‬‬ ‫ﺑﯿﺮﺣﻢ و ﻗﺴﻲ اﻟﻘﻠﺐ ﺑـﻮد‪ .‬در آﻏـﺎز ﺳـﻠﻄﻨﺖ‪ ،‬ﻛـﺎر ﺑـﺮادران و ﻋﻤﻮزادﮔـﺎن و ﻣـﺪﻋﯿﺎن‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺳﻠﻄﻨﺖ را ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬و ھﻤﻪ را ﻛﺸـﺖ و از ﻣﯿـﺪان رﻗﺎﺑـﺖ ﺑﯿـﺮون ﻛـﺮد‪ .‬در اﻳـﻦ زﻣـﺎن‪،‬‬ ‫ﺟﻨﮕﮫﺎي ﻣﺬھﺒﻲ ﺷﯿﻌﻪ و ﺳﻨﻲ ﺑﯿﻦ او و ﺷﺎه اﺳﻤﺎﻋﯿﻞ ﺻﻔﻮي آﻏـﺎز ﺷـﺪ‪ .‬ﺳـﻠﯿﻢ‬ ‫ﺑﻪ اﻧﺪازهاي ﻗﺴﻲ اﻟﻘﻠﺐ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ زﺣﻤﺖ ﻛﺴﻲ وزارت او را ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻓﺖ زﻳﺮا ھﻤـﻪ‬ ‫ﺻﺪر اﻋﻈﻤﮫﺎي او ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﺎﻗﺒﺖ ﻛﺎرﺷﺎن ﻣﺮگ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺳﻠﻄﺎن اﺳـﺖ از‬ ‫ﻧﻔﺮﻳﻨﮫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در زﻣﺎن او ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻮد اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ)اﻣﯿﺪوارم وزﻳﺮ ﺳﻠﻄﺎن ﺷﻮي(‪.‬‬ ‫ﺳﻠﻄﺎن ﺳﻠﯿﻢ ﺗﻤﺎم ﺷﯿﻌﯿﺎﻧﻲ را ﻛـﻪ در ﻗﻠﻤـﺮو او ﺑﻮدﻧـﺪ از ﺳـﻦ ھﻔـﺖ ﺳـﺎﻟﮕﻲ ﺗـﺎ‬ ‫ھﻔﺘﺎد ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺗﺒﻌﯿﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻮرﺧﯿﻦ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ ﻛﻪ او ﭼﮫـﻞ ھـﺰار ﺗـﻦ را ﻛﺸـﺖ و ﻳـﺎ ﺑـﻪ‬ ‫ﺣﺒﺲ‬

‫‪m‬‬

‫)‪ .(١‬ھﻤﺎن ﻣﻨﺒﻊ‪ ،‬ص ‪.٨٨‬‬

‫‪co‬‬

‫‪٢٣٤‬‬

‫‪lin‬‬

‫اﻧﺪاﺧﺖ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﻧﺒﺮد ﺑﯿﻦ ﺳﻠﯿﻢ و ﺷﺎه اﺳﻤﺎﻋﯿﻞ در ‪ ٢٣‬اوت ‪ ١٥١٤‬م ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ دوم رﺟـﺐ ‪٩٢٠‬ه‪.‬ق‬ ‫در دره ﭼﺎﻟﺪران ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﯿﻮﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮد در ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﭼﺎﻟـﺪران ﻣﺸـﮫﻮر اﺳـﺖ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫ﺳﻠﻄﺎن ﺳـﻠﯿﻢ ﺑـﺎ اﻳﻨﻜـﻪ در اﻳـﻦ ﻧﺒـﺮد ﺗـﺎ ﺗﺒﺮﻳـﺰ ﭘـﯿﺶ رﻓـﺖ‪ ،‬اﻣـﺎ زﻣﺴـﺘﺎن ﺳـﺨﺖ و‬

‫‪.K‬‬

‫درﻣﺎﻧﺪﮔﻲ ﺳﭙﺎه‪ ،‬او را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﭘﺲ از ﺟﻨﮕﮫﺎي ﺑﺎ اﻳـﺮان‪ ،‬او ﺧـﻮد را‬ ‫ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫آﻣﺎده ﺗﺼﺮف ﻣﺼﺮ و ﺳﻮرﻳﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﮫﺎﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺼﺮ ﺑﺎ ﺷـﺎه اﻳـﺮان ﭘﯿﻤـﺎن اﺗﺤـﺎد‬

‫‪w‬‬

‫ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﺮ و ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ‬ ‫ﻳﻮرش ﺑﻪ ﻣﺼـﺮ و ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ در ﻣـﺎه اوت ‪ ١٥١٦‬م ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺑـﺎ رﺟـﺐ ‪٩٢٢‬ه‪.‬ق ﺷـﺮوع‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺎھﯿﺎن ﺗﺮك ﺑﺮ اﺛﺮ ﻗﺪرت زﻳﺎد آﺗﺶ ﺗﻮﭘﺨﺎﻧـﻪ و ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﻧﻔـﺎﻗﻲ ﻛـﻪ ﺑـﯿﻦ‬ ‫دوﻟــﺖ ﻣﻤﺎﻟﯿــﻚ ﺑــﻪ وﺟــﻮد آﻣــﺪه ﺑــﻮد‪ ،‬اﺑﺘــﺪا ﺷــﮫﺮھﺎي ﺣﻠــﺐ]‪[٨٢‬ﺣﺎﻣــﻪ‪ ،‬دﻣﺸــﻖ و‬ ‫اورﺷﻠﯿﻢ را ﻣﺘﺼﺮف ﺷﺪﻧﺪ و در ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﺣﻤﻠﻪ ﻗﻄﻌﻲ را ﺑﻪ ﻣﺼﺮ آﻏﺎز ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺗﻮﻣﺎن ﺑﯿﻚ ﺳﻠﻄﺎن ﻣﻤﻠﻮﻛﮫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ دﻻوري و رﺷﺎدت زﻳﺎدي از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن داد‪ ،‬اﻣﺎ‬ ‫ﺑﺮ اﺛﺮ ﺧﯿﺎﻧﺖ ﻧﺰدﻳﻜﺎﻧﺶ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرد‪ .‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻓﺘﻮﺣﺎت ﺳﻠﯿﻢ‪ ،‬ﻛﺸﺘﺎر ﺧﻮف اﻧﮕﯿـﺰ‬ ‫و وﺣﺸﺘﻨﺎك در ﻗﺎھﺮه روي داد)‪(١٥١٧‬و ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﻔﺘـﻪ ﻣﻮرﺧـﺎن ﭘﻨﺠـﺎه ھـﺰار ﻛﺸـﺘﻪ در‬ ‫ﻛﻮﭼﻪھﺎي ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻣﺼﺮ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﻠﯿﻢ ﻛﻪ دﻻورﻳﮫـﺎي ﺗﻮﻣـﺎن ﺑﯿـﮓ را ﺗﺤﺴـﯿﻦ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد اﺑﺘﺪا ﺑﻪ اﺣﺘـﺮام ﺷـﺠﺎﻋﺘﺶ اﻣـﺎﻧﺶ داد‪ ،‬اﻣـﺎ ﻋﺎﻗﺒـﺖ او را ﻛﺸـﺖ و ﺑﻌـﺪ ﺑـﻪ‬ ‫ﺟﻨﺎزه او اداي اﺣﺘﺮام ﻧﻤﻮد و ﺣﺘﻲ ﺧﻮد‪ ،‬او را ﺗﺸﯿﯿﻊ ﺟﻨﺎزه ﻛﺮد‪.‬‬ ‫از آن ﭘــﺲ ﻗــﺪرت دوﻟــﺖ ﻋﺜﻤــﺎﻧﻲ در ﺳــﻪ ﻗــﺎره ﻋــﺎﻟﻢ ﻳﻌﻨــﻲ اروﭘــﺎ‪ ،‬آﺳــﯿﺎ و اﻓﺮﻳﻘــﺎ‬ ‫ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﺷﺪ؛ و رﻋﺎﻳﺎي ﻛﺸﻮر ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﻓﺮاوان ﮔﺮدﻳﺪ؛ و ﺳـﻠﯿﻢ ﻣﻘـﺎم ﺑﻠﻨـﺪي را در‬ ‫اﺳﻼم ﻧﺎﻳﻞ ﺷﺪ‪ ،‬و ﻟﻘﺐ اﻣﯿﺮ اﻟﻤـﺆﻣﻨﯿﻦ ﺑـﻪ دﺳـﺖ آورد‪ ،‬و ﺣﻤﺎﻳـﺖ ﺑﯿـﺖ اﻟﻤﻘـﺪس و‬

‫‪m‬‬

‫ﻧﮕﮫﺪاري از ﺷﮫﺮھﺎي ﻣﻘﺪس ﻣﻜﻪ و ﻣﺪﻳﻨﻪ را ﻛﻪ ﺗﺎ آن زﻣﺎن ﺑﻪ ﻋﮫﺪه ﺳـﻠﻄﺎن ﻣﺼـﺮ‬

‫‪co‬‬

‫ﺑﻮد ﺑﻪ ﻋﮫﺪه ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﻠﻄﺎن ﺳﻠﯿﻢ‪ ،‬ﺗﺸـﻜﯿﻼت اداري ﻣﻤﺎﻟـﻚ ﻣﺘﺼـﺮﻓﻲ ﺟﺪﻳـﺪ را در‬

‫‪e.‬‬

‫ﺳﻮرﻳﻪ ﺑﻨﺎ ﻧﮫﺎد‪ .‬او ھﻨﮕﺎم ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اروﭘﺎ‪ ،‬ﻧﯿﺮوي درﻳـﺎﻳﻲ ﺧـﻮد را اﻓـﺰاﻳﺶ داد و در‬

‫‪ab‬‬

‫)‪((Rodes. (١‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﻓﻜﺮ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ رودس)‪[٨٣](١‬ﺑﻮد ﻛﻪ در ‪ ٢٢‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ ١٥٢٠‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻧﮫﻢ ﺷﻮال‬

‫‪et‬‬

‫‪٢٣٥‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺳﺎل ‪٩٢٦‬ه‪.‬ق در ﮔﺬﺷﺖ‪.‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫او ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﻠﻄﻨﺘﻲ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻛﻮﺗـﺎه داﺷـﺖ‪ ،‬اﻣـﺎ ﻣﻘـﺎم ﻣﮫﻤـﻲ در ﺗـﺎرﻳﺦ ﻋﺜﻤـﺎﻧﻲ ﺑـﻪ‬ ‫اﻣﭙﺮاﻃﻮران ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ در وﺟﺪان روﺷﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﻣﻲرﺳﯿﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫دﺳــﺖ آورد‪ ،‬و اﮔــﺮ ﺑﯿﺮﺣﻤﯿﮫــﺎ و ﺳــﺨﺘﺪﻟﯿﮫﺎي او ﻧﺒــﻮد ﻣﺴــﻠﻤﺎ در ردﻳــﻒ ﺑﺰرﮔﺘــﺮﻳﻦ‬

‫ﺳﻠﻄﺎن ﺳﻠﯿﻤﺎن ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ)‪ ١٥٦٦ -١٤٩٤‬م‪٩٧٤ -٩٠٠/‬ه‪.‬ق(‬ ‫ﺟﺎﻧﺸﯿﻦ ﺳﻠﻄﺎن ﺳﻠﯿﻢ ﭘﺴﺮش ﺳﻠﻄﺎن ﺳﻠﯿﻤﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺳـﺎل ‪ ١٥٢٠‬م‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪٩٢٦‬ه‪.‬ق در ﺳﻦ ‪ ٢٦‬ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﺮ ﺗﺨﺖ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬او ﺑﺮ ﻋﻜﺲ ﭘﺪر ﻛﻪ‬ ‫ﺑﯿﺮﺣﻢ و ﺳﻨﮕﺪل ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺮدي آرام و ﻣﻼﻳﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﺮﻛﺎن ﺑﻪ او ﻟﻘـﺐ ﻗـﺎﻧﻮﻧﻲ و ﻏﺮﺑﯿﮫـﺎ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫او را ﻟﻘﺐ ﺑﺎﺷﻜﻮه داده ﺑﻮدﻧـﺪ‪ .‬او ﺑـﻪ ﻋـﺪاﻟﺖ و ﺗﺮﻗـﻲ ﻣـﺎدي و ﻣﻌﻨـﻮي ﻣﻠـﺖ ﺧـﻮد و‬ ‫ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻠﻞ دﻧﯿﺎ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬او ﻣﺜﻞ ﭘﺪر ﺷﮫﻮت ﺟﻨﮕﺠﻮﻳﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑـﻪ ﺣﻘـﻮق‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ ﻧﯿﺰ دﻟﺒﺴﺘﻪ ﺑﻮد؛ و ﻣﻮارد ﻓﺮاواﻧﻲ ﭘﯿﺶ آﻣﺪ ﻛﻪ او را وادار ﺑـﻪ ﺟﻨـﮓ ﻧﻤـﻮد‪ .‬در‬ ‫ﻋﺼﺮ ﺳﻠﯿﻤﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﺑﻪ ﻋﻤﺮان و آﺑﺎداﻧﻲ ﮔﺮاﻳﯿﺪ‪ ،‬و او دﺳـﺘﻮر داد ﺑـﺎ‬ ‫روي ﻣﺤﻜﻤﻲ در اﻃﺮاف ﻗﺪس ﺑﺴﺎزﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺼﺎري ﻛﻪ اﻣﺮوز ﺑﻘﺎﻳﺎي آن‪ ،‬اﻃﺮاف ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘﺪس را ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ھﻤﺎن اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪ‬ ‫دﺳﺘﻮر ﺳﻠﻄﺎن ﺳﻠﯿﻤﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﭘﺎدﺷﺎه ﻋﺜﻤـﺎﻧﻲ در ﺳـﺎل ‪ ١٥٤٢‬ﻣـﯿﻼدي ﻛﺸـﯿﺪه‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺤﯿﻂ ﺣﺼﺎر ﭘﻨﺞ ﻣﺎﻳﻞ ﻳﻌﻨـﻲ ﺣـﺪود ‪ ٥/٧‬ﻛﯿﻠـﻮﻣﺘﺮ و ارﺗﻔـﺎع آن ﻧﺰدﻳـﻚ ﺑـﻪ ﭼﮫـﻞ‬ ‫ﻓﻮت اﺳﺖ و ﺑﺮ ﺑﺎﻻي آن ‪ ٣٤‬ﺑﺮج ﻗـﺮار دارد و داراي ھﻔـﺖ در ﻳـﺎ ﺑـﺎب ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ ﺑـﻪ‬

‫‪m‬‬

‫ﻧﺎﻣﮫﺎي ﺑﺎب اﻟﻌﻤﻮد‪ ،‬ﺑﺎب اﻟﺴﺎھﺮه‪ ،‬ﺑﺎب اﻻﺳﺒﺎط‪ ،‬ﺑﺎب اﻟﻤﻐﺎرﺑﻪ‪ ،‬ﺑﺎب اﻟﻨﺒﻲ داود‪ ،‬ﺑﺎب‬

‫‪co‬‬

‫اﻟﺨﻠﯿﻞ و ﺑﺎب اﻟﺠﺪﻳﺪ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫در ﻋﺼﺮ ﺳـﻠﯿﻤﺎن و ﺳـﺎﻳﺮ ﭘﺎدﺷـﺎھﺎن ﻋﺜﻤـﺎﻧﻲ ﺑﻌـﺪ از او‪ ،‬ﺑﯿـﺖاﻟﻤﻘـﺪس ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬ ‫ﺑﻪ»ﻗﺪس ﺷﺮﻳﻒ«ﺗﻐﯿﯿﺮ دادﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫اﺳــﺘﺎﻧﻲ ﻣﻤﺘــﺎز در آﻣــﺪ ﻛــﻪ ﺗــﺎﺑﻊ ﻗﺴــﻄﻨﻄﻨﯿﻪ ﺑــﻮد‪ .‬ﻋﺜﻤﺎﻧﯿﮫــﺎ ﻧــﺎم ﺑﯿــﺖاﻟﻤﻘــﺪس را‬ ‫ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﺳﻠﻄﺎن ﺳﻠﯿﻤﺎن و در زﻣـﺎن ﺟﺎﻧﺸـﯿﻨﺎن او‪ ،‬ﺑـﺎز ھـﻢ ﻗـﺪس ﺷـﺮﻳﻒ ﻛـﻪ‬

‫‪et‬‬

‫ﺷﮫﺮي آﺑﺎد و ﭘﺮ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺑﻮد و ﺳـﺎﻳﺮ ﺷـﮫﺮھﺎي ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ ﺑـﻪ ﻣـﺪت ﭼﮫـﺎر ﻗـﺮن ﺑـﻪ‬

‫‪.K‬‬

‫دﺳﺖ ﺳﻼﻃﯿﻦ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ اداره ﻣﻲﺷﺪ اﮔﺮ ﭼﻪ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﻳﻜﻲ از اﻳﺎﻻت دور و ﻧﺴﺒﺘﺎ‬ ‫ﻛﻢ اھﻤﯿﺖ ﺑﺮاي اﻣﭙﺮاﻃﻮري ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎز از ﺗﻌﺮﺿﺎت و ھﺠﻮﻣﮫﺎ و‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪٢٣٦‬‬

‫‪w‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻟﺸﻜﺮ ﻛﺸﯿﮫﺎي ﻣﻠﻞ ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ و ﺷﻮرش‪ -‬ﺳﺎﻛﻨﺎن ﺧﻮد در اﻣﺎن ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺑﻨﺎﭘﺎرت ﺑﻪ ھﻨﮕﺎم ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﺮ و ﻓـﺘﺢ آن‪ ،‬ﺗﺼـﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓـﺖ ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ را ھـﻢ‬ ‫ﻣﺘﺼﺮف ﺷﻮد)‪ .١٧٩٩‬م(او در ﺳـﺮ راه ﺧـﻮد‪ ،‬ﺷـﮫﺮھﺎي اﻟﻌـﺮﻳﺶ]‪[٨٤‬ﻏـﺰه و رﻣﻠـﻪ را‬ ‫ﺗﺼﺮف ﻛﺮد‪ ،‬اﻣﺎ در ﻛﻨﺎر ﺷﮫﺮ»ﻳﺎﻓﺎ«ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺷﺪﻳﺪ ﻣﺮدم ﺷـﮫﺮ‪ ،‬ﺑـﻪ رھﺒـﺮي ﻣـﺮدي‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺎم»اﺣﻤﺪ ﺟﺰار«ﻛﻪ از ﺳﻮي ﻋﺜﻤﺎﻧﯿﮫﺎ در ﺳﺎل ‪ ١٧٨٠‬ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻣﺸﻖ رﺳﯿﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻮاﺟﻪ ﮔﺸﺖ‪ .‬ﻟﻜﻦ ﻣﺮدم ﺑﺎ ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺷﮫﺮ‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺗﺴـﻠﯿﻢ ﺷـﺪﻧﺪ و‬ ‫ﺑﺎ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻣﺎنﻧﺎﻣﻪاي از ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ را ﺷﻜﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺑﺮ ﺧـﻼف اﻣـﺎن‪-‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮد‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﭼﮫﺎر ھﺰار ﻧﻔﺮ را ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﺎﻧﯿﺪ‪ .‬او آﻧﮕﺎه ﺑﻪ ﺳﻮي ﺷﮫﺮ»ﻋﻜﺎ«رﻓﺖ‬ ‫و آن را ﺑﻪ ﻣﺪت دو ﻣﺎه در ﻣﺤﺎﺻﺮه ﮔﺮﻓﺖ و ﭼﯿﺰي ﻧﻤﺎﻧﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷـﮫﺮ ﻣﻔﺘـﻮح ﮔـﺮدد‬ ‫اﻣﺎ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺑﯿﻤﺎري ﻃﺎﻋﻮن ﻛﻪ در ﻟﺸﻜﺮ ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪ و ﻧﯿﺰ ﺑﻪ واﺳـﻄﻪ دﻓـﺎع ﻣـﺮدم‬ ‫ﺷﮫﺮ‪ ،‬ﺑﻨﺎﭼﺎر ﻣﺤﺎﺻـﺮه را ﻧﺎﺗﻤـﺎم ﮔﺬاﺷـﺖ و ﺑـﻪ ﻣﺼـﺮ ﺑﺎزﮔﺸـﺖ‪ .‬در دوران ﻋﺜﻤـﺎﻧﻲ‪،‬‬ ‫ﻣﺨﺼﻮﺻــﺎ در اواﺧــﺮ ﻋﻤــﺮ ﺣﻜﻮﻣــﺖ اﻳــﻦ ﺧﺎﻧــﺪان‪ ،‬ﺷﻮرﺷــﮫﺎ و درﮔﯿﺮﻳﮫــﺎي ﻓــﺮاوان در‬ ‫ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ رخ داد ﺣﻜـﺎم و دﺳـﺖ ﻧﺸـﺎﻧﺪﮔﺎن ﻋﺜﻤـﺎﻧﻲ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ ﻣـﺮدم‪ ،‬ﺑــﺪرﻓﺘﺎري‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ھﻤـﯿﻦ اﻣـﺮ ﺑﺎﻋـﺚ ﺑـﺮوز اﻏﺘﺸﺎﺷـﺎت و ﺗﻈـﺎھﺮاﺗﻲ ﻣـﻲﮔﺮدﻳـﺪ‪ .‬در ﺳـﺎل‬ ‫‪ ١٩٠٨‬از ﺳﻮي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎن آزادي ﺟﻤﻌﯿﺘﮫﺎ و اﻋﻼن ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺸـﺮوﻃﻪ‬ ‫در ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺻﺎدر ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫ﺑﺎ اﻋﻼم ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺸﺮوﻃﻪ و ﻓﺮﻣـﺎن آزادي‪ ،‬ﺟﻤﻌﯿﺘﮫـﺎ و ﺳـﺎزﻣﺎﻧﮫﺎ و ﻣﺆﺳﺴـﺎﺗﻲ در‬

‫‪co‬‬

‫اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺧﻮد را آﻏﺎز ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﯿﺎن اﺣﺰاب ﻣﺘﻌـﺪد‪ ،‬ﭼـﻪ ﺳـﺮي و ﭼـﻪ‬

‫‪٢٣٧‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪e.‬‬

‫آﺷﻜﺎر ﭘﺎي ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻧﺪاي آزادي را ﺳﺮ دادﻧﺪ‪.‬‬

‫‪....................................... ...................................................................‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪et‬‬

‫‪٢٣٨‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪w‬‬

‫‪:‬‬

‫‪٢٣٩‬‬ ‫‪..........................................................................................................‬‬ ‫‪٢٤٠‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫‪............................................................................................................‬‬ ‫ﻗﺪس در ﻗﺮون اﺧﯿﺮ‬ ‫ﺗﺴﻠﻂ اﻣﭙﺮاﻃﻮران ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﺪت ﭼﮫﺎر ﻗﺮن و اﻧﺪي ﺑﺮ ﻗﺪس و ﺳﺮاﺳـﺮ ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ‬ ‫اداﻣﻪ ﻳﺎﻓـﺖ‪ .‬ﻧﻔـﻮذ و ﻗـﺪرت اﻳـﻦ ﺣﻜﻮﻣـﺖ و ﮔﺴـﺘﺮش ﺳـﻠﻄﻪ آن ﺑـﺮ آﺳـﯿﺎ‪ ،‬اﻓﺮﻳﻘـﺎ و‬ ‫ﻗﺴﻤﺘﮫﺎﻳﻲ از اروﭘـﺎ‪ ،‬ﺟﮫـﺎن را ﻧﮕـﺮان ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺑـﻮد‪ ،‬ﺑـﻮﻳﮋه ﻛﺸـﻮرھﺎي اروﭘـﺎﻳﻲ ﻣﺜـﻞ‬ ‫اﻧﮕﻠـﯿﺲ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴــﻪ‪ ،‬روﺳــﯿﻪ ﺗــﺰاري و اﻳﺘﺎﻟﯿــﺎ‪ ،‬از ﺳــﯿﻄﺮه ﻗــﺪرت ﻋﺜﻤــﺎﻧﻲ ﺳــﺨﺖ ﺑــﻪ‬ ‫وﺣﺸﺖ اﻓﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﮫﺎ در ﺻﺪد ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑـﻪ ھـﺮ وﺳـﯿﻠﻪ ﺟﻠـﻮ ﮔﺴـﺘﺮش ﻗـﺪرت آن‬ ‫دوﻟﺖ را ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ و از ﭘﺎﻳﺶ در آورﻧـﺪ‪ ،‬در اﻳـﻦ ﻣﯿـﺎن دوﻟﺘـﻲ ﻛـﻪ ﺑـﯿﺶ از ھﻤـﻪ در ﭘـﻲ‬

‫‪m‬‬

‫ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻗﺪرت و ﺿﺮﺑﻪ زدن ﺑﻪ دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﺑـﻮد دوﻟـﺖ اﻧﮕﻠﺴـﺘﺎن ﺑـﻮد‪ .‬ﭘﺎدﺷـﺎھﺎن و‬

‫‪co‬‬

‫ﻋﺎﻣﻼن ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ در ﺑﻼد ﻣﺘﻔﺮﻗﻪ و ﻣﺴﺘﻌﻤﺮه اﻣﭙﺮاﻃﻮري‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻋﺎﻳـﺎ و‬

‫‪e.‬‬

‫ﻣﺮدم‪ ،‬ﺳﺨﺘﮕﯿﺮ و ﺑﻲﮔﺬﺷﺖ ﺑﻮدﻧﺪ و اﻳﻦ ﺧﻮد ﻧﯿﺰ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣـﺮدم‬

‫‪lin‬‬

‫ﺳﺮزﻣﯿﻨﮫﺎي ﻣﺘﺼﺮﻓﻲ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ را ﺑﻪ ﺗﻈﺎھﺮات و ﺷﻮرﺷﮫﺎﻳﻲ وادار ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫در اواﺧﺮ ﻗﺮن ﻧﻮزدھﻢ ﺷﻮرﺷﮫﺎي ﻣﺘﻌﺪد در ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ در ﻗﺪس ﺑﺮ ﭘﺎ ﺷﺪ و‬

‫‪ab‬‬

‫ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﻛﻪ ﺗﺎ آن زﻣﺎن ﺳﯿﺎﺳﺘﺶ ﺑﺮ ﻣﺤﻮر ﺣﻤﺎﻳﺖ و ﺣﻔﻆ ﺗﻤﺎﻣﯿﺖ ارﺿﻲ‬

‫‪.K‬‬

‫در ﺑﺮاﺑﺮ دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ واﻗﻊ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫اﻣﭙﺮاﻃﻮري ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ در آﺳﯿﺎ دور ﻣﻲزد ﺑﻪ ﻧﺎﮔﮫﺎن ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺳﯿﺎﺳﺖ داد و ﺧـﻮد ﻗـﺪرﺗﻲ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﭘﯿﺶ از ﺟﻨﮓ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻞ اول و در ھﻤﺎن زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ زﻣﺰﻣـﻪ ﻧﮫﻀـﺖ ﺻـﮫﯿﻮﻧﻲ ﺑـﺮ ﺳـﺮ‬ ‫زﺑﺎﻧﮫﺎ اﻓﺘﺎد‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﻣﺘﺼﺮﻓﺎت دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ از دﺳﺘﺶ ﺧـﺎرج ﺷـﺪ و ﺳـﺮزﻣﯿﻨﮫﺎي‬

‫‪w‬‬

‫ﻣﺴﺘﻘﻞ اروﭘﺎﻳﻲ ﺗﺸـﻜﯿﻞ‪ ،‬و ﻣﺴـﺘﻤﻠﻜﺎت اﻣﭙﺮاﺗـﻮري در اﻓﺮﻳﻘـﺎي ﺷـﻤﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺿـﻤﯿﻤﻪ‬ ‫ﻛﺸﻮرھﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اروﭘﺎﻳﻲ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬اﻣﺎ‪ ،‬ﺳﺮزﻣﯿﻨﮫﺎي ﻣﺘﺼﺮﻓﺎﺗﻲ آﺳﯿﺎﻳﻲ‪،‬‬ ‫‪٢٤١‬‬ ‫‪.................................................................................................... ........‬‬ ‫ھﻤﭽﻨﺎن در دﺳﺖ دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫دوﻟﺖ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺑﺮاي ﺣﻔـﻆ ﺗﺴـﻠﻂ ﺑـﺮ ﻛﺎﻧـﺎل ﺳـﻮﺋﺰ و اداﻣـﻪ ﻗـﺪرت و ﻧﻔـﻮذ ﺧـﻮد در‬ ‫ھﻨﺪوﺳﺘﺎن و ﻧﯿﺰ از ﭘﺎي در آوردن دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻪ دﺳﯿﺴﻪھﺎي زﻳـﺎدي دﺳـﺖ زد‬ ‫و ﺑﺎ ﻋﻘﺪ ﻗﺮاردادھﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﻋﺮاب‪ ،‬آﻧﮫﺎ را ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺧﻮﻳﺶ اﻣﯿﺪوار ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫دوﻟﺖ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﯿﺎ در ﺳﺎل ‪ ١٩١٦‬ﺑﺎ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻦ ﺧﺸﻢ اﻋﺮاب‪ ،‬ﻋﻠﯿﻪ دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬آﻧﮫﺎ را‬ ‫ﺑﻪ ﺷﻮرش واداﺷﺖ وﻟﻲ ﺑﻌﺪھﺎ ﺑﻪ ﻣﻔﺎد ﻗﺮاردادھﺎي ﺧﻮد ﻋﻤﻞ ﻧﻜﺮد و ﺷـﺮﻳﻒ ﻣﻜـﻪ‬ ‫را ﺑﻪ اﻋﺘﺮاص واداﺷﺖ‪.‬‬ ‫در ﻣﺎه ﻣﻪ ‪ ١٩١٦‬ﻃﺒﻖ ﻗﺮارداد ﺳﺮي)ﺳﺎﻳﻜﺲ‪ -‬ﭘﯿﻜﻮ(ﻛﻪ ﻣﯿـﺎن ﻓﺮاﻧﺴـﻪ و ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﯿـﺎ ﺑـﻪ‬ ‫اﻣﻀــﺎ رﺳــﯿﺪ‪ ،‬ﺳــﺮزﻣﯿﻨﮫﺎي رھــﺎ ﺷــﺪه از دوﻟــﺖ ﻋﺜﻤــﺎﻧﻲ ﺑــﯿﻦ اﻧﮕﻠــﯿﺲ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴــﻪ و‬ ‫روﺳﯿﻪ ﺗﺰاري ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬دوﻟﺖ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﭘﺲ از ﭼﻨﺪي اﻳﻦ ﺗﺼـﻤﯿﻢ را ﻣﻐـﺎﻳﺮ ﺑـﺎ‬ ‫ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧـﻮﻳﺶ در ﻛﺎﻧـﺎل ﺳـﻮﺋﺰ دﻳـﺪ و ﻃﺒـﻖ ﭘﯿﻤـﺎن دﻳﮕـﺮي ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ را ﺑـﯿﻦ ﺧـﻮد و‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴــﻪ ﺗﻘﺴــﯿﻢ ﻧﻤــﻮد‪ .‬اﻣــﺎ‪ ،‬ﺑــﺎز ھــﻢ ﻗــﺪرت ﻳــﺎﺑﻲ ﻓﺮاﻧﺴــﻪ را در ﻣﻨﻄﻘــﻪ ﺧﻄﺮﻧــﺎك‬ ‫ﺗﺸﺨﯿﺺ داده و در ‪ ١٩١٧‬ﺑﺎ ﺷﺘﺎب و ﺗﺮدﺳﺘﻲ زﻳﺎد از ﭘﯿﻤﺎﻧﮫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺳﺮ ﺑﺎز زد و‬

‫‪m‬‬

‫ﻗﯿﻤﻮﻣﯿﺖ و ﺳﺮ ﭘﺮﺳﺘﻲ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ را در اﺧﺘﯿﺎر ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫ﺟﺮﻳﺎﻧﮫﺎي ﻗﺒﻞ از ﺳﻠﻄﻪ اﻧﮕﻠﯿﺲﻗﺒﻞ از ﺗﺴﻠﻂ دوﻟـﺖ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﯿـﺎ ﺑـﺮ ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ در اواﺧـﺮ‬

‫‪e.‬‬

‫ﻗــﺮن ﻧــﻮزدھﻢ ﺗﻘﺮﻳﺒــﺎ از ﺳــﺎل ‪ ١٨٨٠‬ﻣــﯿﻼدي‪ ،‬ﮔﺎﻣﮫــﺎي اﺳــﺘﻌﻤﺎري دول اروﭘــﺎﻳﻲ در‬

‫‪lin‬‬

‫اﻓﺮﻳﻘــﺎ و ﺷــﻤﺎل ﻏﺮﺑــﻲ آﺳــﯿﺎ ﺑﺮداﺷــﺘﻪ ﺷــﺪ‪ .‬ﺟﺴــﺘﺠﻮﮔﺮان ﺛــﺮوت و اﺳــﺘﻌﻤﺎرﮔﺮان‬ ‫اروﭘــﺎﻳﻲ ﭼــﻮن ﺳــﯿﻞ ﺑــﺪﻳﻦ ﻣﻨــﺎﻃﻖ ﺳــﺮازﻳﺮ ﺷــﺪﻧﺪ و ھﻤــﺮاه ﺑــﺎ اﻳــﻦ ﺳــﯿﻞ‪ ،‬ھﺠــﻮم‬

‫‪ab‬‬

‫اروﭘﺎﻳﯿﺎن ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻨﮫﺎ‪ ،‬ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﻣﮫﺎﺟﺮان ﺻـﮫﯿﻮﻧﻲ و ﺑﻨﯿـﺎنﮔـﺬاران آﻳﻨـﺪه ﻛﺸـﻮر‬

‫‪et‬‬

‫اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ روي آوردﻧﺪ)‪.(١‬‬

‫‪.K‬‬

‫ھﺠﻮم اروﭘﺎﻳﯿﺎن ﺑـﺮاي ﺑﻠﻌﯿـﺪن ﻛﺸـﻮرھﺎي آﺳـﯿﺎﻳﻲ و اﻓﺮﻳﻘـﺎﻳﻲ و ﻓـﺮو ﺑـﺮدن ﭼﻨﮕـﺎل‬ ‫اﺳﺘﻌﻤﺎر ﺧﻮد در ﺑﺪن ﻣﺮدم ﻣﺤﺮوم اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻳﮫﻮدﻳﺎن ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴـﺖ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ را داد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺸﻜﯿﻞ ﻣﻠﺖ واﺣﺪ ﻳﮫﻮد‪ ،‬ﻛﺸﻮر ﻣﺴﺘﻘﻠﻲ را ﺑﺮاي ﺧﻮد ﺑﻨﯿﺎن‬ ‫ﻧﮫﻨﺪ‪ .‬آﻧﮫﺎ ﺑﺎ ﻗﺼﺪ اﻳﻨﻜﻪ روزي ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻳﮫﻮدﻳﺎن ﺳﺮاﺳﺮ ﻋﺎﻟﻢ را در‬

‫‪w‬‬

‫)‪ .(١‬ﻓـــﺎﻳﺾ ﺳـــﺎﺑﻖ و روژه ﻛـــﻮدروا‪ .‬در ﺟﺒﮫـــﻪ ﻣﻘﺎوﻣـــﺖ ﻓﻠﺴـــﻄﯿﻦ‬

‫)اﺳﺘﻌﻤﺎرﮔﺮي ﺻﮫﯿﻮﻧﻲ(‪ .‬ﺗﺮﺟﻤﻪ اﺳﺪاﻟﻠّﻪ ﻣﺒﺸﺮي‪) .‬ﺗﮫـﺮان‪ ،‬ﺧـﻮارزﻣﻲ‪،‬‬ ‫‪(١٣٥٧‬ص ‪٨٩‬‬

‫‪٢٤٢‬‬ ‫‪........................................................................................................... .‬‬ ‫اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺟﻤﻊ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ اﻗﺪاﻣﺎت ﻓﺮاواﻧﻲ از ﺟﻤﻠـﻪ ﺟﻤـﻊ آوري اﻋﺎﻧـﻪ‪ ،‬ﻛﻤـﻚ ﮔـﺮﻓﺘﻦ از‬ ‫ﻳﮫﻮدﻳﺎن ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ ﺟﮫﺎن و ﺟﻠﺐ ﺣﻤﺎﻳﺖ دوﻟﺘﮫﺎي ﺑﺰرگ اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﺻﮫﯿﻮﻧﯿﺴﻢ ﭼﯿﺴﺖ؟‬ ‫در ﻗﺴﻤﺖ ﺟﻨﻮب ﻏﺮﺑﻲ ﺷﮫﺮ ﻗﺪس‪ ،‬ﻛﻮھﻲ ﺑـﻪ ارﺗﻔـﺎع ﺗﻘﺮﻳﺒـﻲ ‪ ٩٠٠‬ﻣﺘـﺮ از ﺳـﻄﺢ‬ ‫درﻳﺎ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺻﮫﯿﻮن ﻳﺎ ﺻﯿﻮن ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻮه ﺧﺸـﻚ و ﭘـﺮ آﻓﺘـﺎب ﻗـﺮار دارد ﻛـﻪ ﺣﻀـﺮت‬ ‫داود ھﻨﮕﺎم ورود ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﺑﺮ ﻓﺮاز و داﻣﻨﻪھﺎي آن ﺳﻜﻨﻲ ﮔﺰﻳﺪ و ﺗـﺎﺑﻮت ﻋﮫـﺪ‬ ‫را درون ﺧﯿﻤﻪ اي ﻛﻪ در آﻧﺠﺎ ﺗﻌﺒﯿﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻗـﺮار داد و ﻧﯿـﺰ ﻗﻠﻌـﻪ ﺻـﮫﯿﻮن را ﺗﺴـﺨﯿﺮ‬ ‫ﻧﻤﻮد و آﻧﺠﺎ را ﺷﮫﺮ داود ﻧﺎﻣﯿﺪ و ﺑﻪ آﺑﺎدي آن ﭘﺮداﺧﺖ اﻣـﺮوزه آراﻣﮕـﺎه ﺣﻀـﺮت داود و‬ ‫ﺣﻀﺮت ﺳﻠﯿﻤﺎن و ﮔﺮوھﻲ از اﻧﺒﯿﺎي ﺑﻨﻲاﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑـﺮ ﺑـﺎﻻي ﺗﭙـﻪ ﺻـﮫﯿﻮن واﻗﻌﻨـﺪ‪ .‬در‬

‫‪m‬‬

‫اواﺧــﺮ ﻗــﺮن ‪ ١٩‬و اواﻳــﻞ ﻗ ـﺮن ‪ ٢٠‬ﻛــﻪ ﻧﮫﻀــﺖ ﺻﮫﯿﻮﻧﯿﺴــﺘﻲ در ﺟﮫــﺎن آﺷــﻜﺎر ﺷــﺪ‪،‬‬

‫‪co‬‬

‫ﮔﺮداﻧﻨﺪﮔﺎن ﻧﮫﻀﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻧﺎم ﻛﻮه ﺻﮫﯿﻮن آن ﻧﺎم را ﺑﺮ ﺣﺰب ﺧﻮد ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﺻﯿﻮﻧﯿﺴﻢ‪ ،‬ﺻﮫﯿﻮﻧﯿﺴﻢ‪ ،‬ﺻﯿﮫﻮﻧﯿﺴﻢ‪ ،‬اﻳﺪهاي اﺳﺖ ﺳﯿﺎﺳﻲ ﻛﻪ اﺳﺎس آن ﺑﺮ روي‬

‫‪lin‬‬

‫ﺗﺰ ﺑﺮﺗﺮي ﻧﮋادي ﻗﺮار دارد‪ ،‬اﺻﻞ ﭘﯿﺪاﻳﻲ ﺻﮫﯿﻮﻧﯿﺴﻢ را ﻛﻪ اھـﺪاف دوﻟـﺖ ﻳﮫـﻮد ﺑـﺮ آن‬ ‫اﺳــﺘﻮار اﺳــﺖ در ﭼﻨــﺪ ﻋﺎﻣــﻞ ﻣــﻲﺗــﻮان ﺟﺴــﺘﺠﻮ ﻛــﺮد‪ ،‬ﻣــﺎﺟﺮاﺟﻮﻳﻲ دوﻟﺘﮫــﺎي‬

‫‪ab‬‬

‫اﺳﺘﻌﻤﺎرﮔﺮ‪ ،‬ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ)‪(١‬ﻗـﻮم ﻳﮫـﻮد در ﻃـﻮل ھـﺰار ﺳـﺎل‪ ،‬ﺗﻌﺼـﺒﺎت ﻧـﮋادي‪ ،‬ﺗﺤﻤﯿـﻞ‬

‫‪et‬‬

‫ﺳــﺘﻢ و ﺷــﻜﻨﺠﻪ ﺑــﺮ ﻳﮫﻮدﻳــﺎن ﺳﺮاﺳــﺮ ﻋــﺎﻟﻢ در ﻛﺸــﻮرھﺎي ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﻣﺨﺼﻮﺻــﺎ در‬

‫‪.K‬‬

‫روﺳﯿﻪ ﺗﺰاري‪ ،‬ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻧﯿﺮوھﺎي ﺳﺮﻛﻮب ﻛﻨﻨﺪه دوﻟﺘﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم»ﭘﻮﮔﺮوم« ﻛﻪ ھﺪف آن‬ ‫ﺟﮫــﻮد ﻛﺸــﻲ و اﻗــﺪاﻣﺎت و ﻋﻤﻠﯿــﺎت ﺳــﺮﻛﻮب ﻛﻨﻨــﺪه ﺿــﺪ ﻳﮫــﻮد ﺑــﻮد و ﻧﯿــﺰ ﺗﺤﺮﻳــﻚ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداران ﻳﮫﻮد ﺑﻪ ﻛﻤﻚ و ﺣﻤﺎﻳﺖ دوﻟﺘﮫـﺎي اﺳـﺘﻌﻤﺎري‪ ،‬ﺟﻨـﺒﺶ ﻗـﻮم ﻳﮫـﻮد را از‬ ‫ﺳﺎل‪ ١٨٨٠‬در اروﭘﺎي ﻣﺮﻛﺰي ﺑﻪ وﺟﻮد آورد‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫ﻳﮫﻮدﻳﺎن ﭘﺮاﻛﻨﺪه در ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺪﻳﻦ اﻣﯿﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﮫﺎﺟﺮت ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﻮﻋﻮد از آزار و اذﻳـﺖ‬ ‫ﻧﺠﺎت ﺧﻮاھﻨﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ رﺳﯿﺪﻧﺪ ﻣﺘﻮﺟـﻪ ﺷـﺪﻧﺪ ﻛـﻪ‬ ‫آﻧﭽﻨﺎن ھﻢ از ﻋﺬاب و ﺷﻜﻨﺠﻪ رھﺎﻳﻲ ﻧﯿﺎﻓﺘـﻪاﻧـﺪ ﺑﻠﻜـﻪ وﺳـﯿﻠﻪاي ﮔﺸـﺘﻪاﻧـﺪ ﺟﮫـﺖ‬ ‫اﺟﺮاي ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺳﯿﺎﺳﻲ ﺻﮫﯿﻮﻧﯿﺴﺖ ﺟﮫﺎﻧﻲ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﮔﺮوھﮫﺎي زﻳﺎدي‬ ‫)‪ .(١‬ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ ﻳﮫﻮد در ﻗﺮن دوم ﻣﯿﻼدي‪.‬‬

‫‪٢٤٣‬‬ ‫‪..................................................................................................... .......‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫از ﻣﮫﺎﺟﺮﻳﻦ ﻳﮫﻮدي در ھﻤﺎن اواﻳﻞ ورود ﺑـﻪ ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ اﻳـﻦ ﻣﻮﺿـﻮع را درﻳﺎﻓﺘﻨـﺪ و ﺑـﻪ‬ ‫ﻛﺸﻮرھﺎي ﺧﻮد ﺑﺎزﮔﺸـﺘﻨﺪ و در آﻏـﺎز اﻣـﺮ ﺻﮫﯿﻮﻧﯿﺴـﺖ ﺑـﺎ ﺷﻜﺴـﺖ روﺑـﺮو ﺷـﺪ اﻣـﺎ‬ ‫ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰان ﺑـﺮاي ﭘﯿﺸـﺒﺮد اھـﺪاف ﺧـﻮﻳﺶ ﺑـﻪ وﺳـﺎﻳﻞ و ﻟﻄـﺎﻳﻒ‪-‬‬ ‫ﻟﺤﯿﻞ دﻳﮕﺮي ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪﻧﺪ و در اﻳﻦ راه ﮔﺎﻣﮫﺎي دﻳﮕﺮي ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﮔﺎﻣﮫﺎي ﺻﮫﯿﻮﻧﯿﺴﺖ‬ ‫ﻃﻲ ﺳﺎﻟﮫﺎي ‪ ١٨٨٢‬ﺗﺎ ‪ ،١٨٩٧‬ﺻﮫﯿﻮﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺟﮫﺎﻧﻲ ﺑﺮاي اﺳﻜﺎن ﻣﮫـﺎﺟﺮان ﻳﮫـﻮد در‬

‫‪m‬‬

‫ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﻮﺷﺸﮫﺎﻳﻲ دﺳﺖ زد اﻣﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي را ﻛﺴﺐ ﻧﻜﺮد و‬

‫‪co‬‬

‫ﻣﺠﺪدا ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرد اﻣﺎ ﺑﺎ ھﺮ ﺷﻜﺴﺖ‪ ،‬ﻛﻮﺷﺶ و ﺗﻼش ﻃﺮﻓﺪاران ﻧﮫﻀﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ و ﺗﺎ زﻣﺎن»ت‪ ،‬ھﺮﺗﺰل«اﻳﻦ ﻧﮫﻀﺖ ﻛﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﻣـﻲﻛﻮﺷـﯿﺪ ﺑـﺎ ﻧـﺎم ﻳـﻚ ﻧﮫﻀـﺖ‬

‫‪e.‬‬

‫ﻓﺮھﻨﮕــﻲ‪ ،‬ﺣﯿــﺎت ﺧــﻮد را اداﻣــﻪ دھــﺪ ﭘﯿﺸــﺮﻓﺖ ﺷــﺎﻳﺎن ﺗــﻮﺟﮫﻲ ﻧﺪاﺷــﺖ‪ .‬ھﺮﺗــﺰل‬

‫‪lin‬‬

‫)ھﺮﺗﺼﻞ(ﺑﻪ ﻧﮫﻀﺖ ﺻﮫﯿﻮﻧﻲ رﻧـﮓ دﻳﮕـﺮي داد و ﺗﺸـﻜﯿﻞ ﻳـﻚ ﻣﻤﻠﻜـﺖ ﻳﮫـﻮدي را ﺑـﻪ‬ ‫ﭘﯿﺸﻨﮫﺎد ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫‪ab‬‬

‫ﻋﻨــﻮان راه ﺣــﻞ ﻣﺴــﺄﻟﻪ ﻳﮫــﻮد و اﻳﺴــﺘﺎدﮔﻲ در ﺑﺮاﺑــﺮ»آﻧﺘــﻲ ﺳﯿﻤﯿﺘﯿﺴــﻢ«)‪[١](١‬‬ ‫)ﺗﺌـﻮدور ھﺮﺗﺼــﻞ ‪(١٩٠٤ -١٨٦٠‬ﺧﺒﺮﻧﮕـﺎر روزﻧﺎﻣــﻪ»ﻧﯿـﻮﻓﺮيﭘــﺮس«ﭼـﺎپ وﻳــﻦ و ﺳــﺎﻛﻦ‬

‫‪.K‬‬

‫ﺑﻮداﭘﺴﺖ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻣﺠﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲرﻓﺖ‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫او در ﺳﺎل ‪ ١٨٩٦‬ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺻﮫﯿﻮﻧﯿﺴﺖ را ﺻﻮرت ﺳﯿﺎﺳﻲ داد و در ﺳﻦ ‪ ٣٦‬ﺳﺎﻟﮕﻲ‬ ‫ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم»ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻳﮫﻮد«ﭼﻨﯿﻦ ﻳﺎدآور ﺷﺪ ﻛﻪ‪» :‬ﺷﮫﺮت ذاﺗﻲ ﻣـﺎ ﻣﻠـﺖ‬

‫‪w‬‬

‫ﻳﮫﻮد ﺑﺎ وﺟﻮد اﻧﺤﻄﺎﻃﻲ ﻛﻪ ﭘﯿﺪا ﻛﺮدهاﻳﻢ ﺑﯿﺸـﺘﺮ و ﻗـﻮﻳﺘﺮ از آن اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻣﯿـﻞ و‬ ‫دﻟﺨﻮاه اﻳﻦ و آن ﻣﻀﻤﺤﻞ ﺷﻮﻳﻢ‪ .‬ﻣﺴـﺄﻟﻪ ﻳﮫـﻮد‪ ،‬ﻣﺴـﺄﻟﻪاي اﺳـﺖ ﻣﻠـﻲ‪ ،‬و ﻣـﻮﻗﻌﻲ‬ ‫ﺣﻞ ﺧﻮاھﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ در ﺷﻤﺎر ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﯿﺎﺳﻲ و دﻧﯿﺎﻳﻲ در آﻳﺪ و ﻣﻠﻞ ﻣﺘﻤﺪن ﺟﮫﺎن‬ ‫ﺷﻮراﻳﻲ ﺗﺸﻜﯿﻞ دھﻨﺪ و آن را ﺣﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ھﺮﺗﺼــﻞ)ھﺮﺗﺰل(در ﺳــﺎل ‪ ١٨٩٧‬روزﻧﺎﻣــﻪ»ديوﻟــﺖ«ارﮔــﺎن رﺳــﻤﻲ و ﻧﺎﺷــﺮ اﻓﻜــﺎر‬ ‫ﺻﮫﯿﻮﻧﯿﮫﺎ را ﺗﺄﺳﯿﺲ ﻛﺮد‪ .‬در ھﻤﯿﻦ ﺳﺎل ﺑﻨﺎ ﺑﻪ اﺑﺘﻜﺎر ﺷﺨﺼـﻲ او ﻧﺨﺴـﺘﯿﻦ ﻛﻨﮕـﺮه‬ ‫ﺻﮫﯿﻮﻧﻲ در ﺷﮫﺮ ﺑﺎل ﺳﻮﻳﺲ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻨﮕﺮه ﻃﻲ ﻣـﻮادي ﻛـﻪ ﺗﺼـﻮﻳﺐ ﻛـﺮد‬ ‫ﻣﻘﺮر داﺷﺖ‪ ،‬ﻛﺎﻧﻮن ﻣﻠﻲ ﻳﮫﻮد را در ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ‪ -‬و ﺑﻌﺪا ﺧﻮاھﯿﻢ دﻳﺪ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫)‪ .(١‬ﺿﺪﻳﺖ ﺑﺎ ﻗﻮم ﻳﮫﻮد‪.‬‬

‫‪٢٤٤‬‬ ‫‪............................................. ...............................................................‬‬ ‫ﻛﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﮫﺎي زﻳﺎدي ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﺼﻤﯿﻢ از ﺳﻮي ﮔﺮوھﻲ از ﻳﮫﻮدﻳﺎن اﺑﺮاز ﺷﺪ‪ -‬ھﺮﺗﺼﻞ ﺑﺎ‬ ‫وﺟﻮد ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﮫﺎ‪ ،‬از دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ اﺟﺎزه اﻣﺘﯿﺎزاﺗﻲ در ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ را ﺑﺮاي ﺗﺄﺳـﯿﺲ ﻳـﻚ‬ ‫ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ ﻳﮫﻮدي)ﺗﺮاﺳﺖ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮاﺗﻲ ﻳﮫﻮد(ﺑﺪﺳﺖ آورد)‪ ١٩٠٢‬م(‪.‬‬ ‫در آن زﻣﺎن ﺑﺮ ﺧﻼف دﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮرھﺎي اروﭘﺎﻳﻲ‪ ،‬رواﺑﻂ ﻛﺸﻮر آﻟﻤﺎن ﺑـﺎ ﻋﺜﻤـﺎﻧﻲ ﺧـﻮب‬ ‫ﺑﻮد و ھﻤﯿﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ھﺮﺗﺼﻞ ﺑﻪ وﺳﺎﻃﺖ وﻳﻠﮫﻠﻢ دوم اﻣﭙﺮاﻃﻮر آﻟﻤﺎن اﺟﺎزه‬

‫‪m‬‬

‫اﻣﺘﯿﺎز ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ را ﺑﮕﯿﺮد‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫در ﻛﻨﮕﺮه ﺻﮫﯿﻮﻧﯿﺴﺘﻲ ﺷﮫﺮ ﺑﺎل ﻣـﻮادي ﺑـﻪ ﺗﺼـﻮﻳﺐ رﺳـﯿﺪ ﻛـﻪ در رأس ھﻤـﻪ آﻧﮫـﺎ‬

‫‪e.‬‬

‫ﭼﻨﯿﻦ ذﻛﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪» -‬ھﺪف ﻧﮫﺎﻳﻲ ﺻﮫﯿﻮﻧﯿﺴﺖ ﺗﺄﺳﯿﺲ ﻛﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺮاي ﻗـﻮم ﻳﮫـﻮد در‬ ‫ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ و ﺗﺄﻳﯿﺪ و ﺗﻀﻤﯿﻦ آن ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺣﻘﻮق ﻋﻤﻮﻣﻲ اﺳﺖ‪«.‬‬

‫‪lin‬‬

‫ﻛﻨﮕﺮه در آن زﻣﺎن ﻛﻠﻤﻪ»ﻛﺸﻮر«را ﺑﻪ ﻛﺎر ﻧﺒﺮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻟﻔﻆ»ﻛﺎﻧﻮن« را ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑـﺮد؛ زﻳـﺮا‬

‫‪ab‬‬

‫ﭼﻨﺎﻧﭽــﻪ از»ﻛﺸــﻮر«ﻧــﺎم ﻣــﻲﺑــﺮد ﺑﯿﺸــﻚ ﺑــﺎ اﻋﺘــﺮاض و ﻣﻘﺎوﻣــﺖ ﻣــﺮدم ﻓﻠﺴــﻄﯿﻦ و‬

‫‪et‬‬

‫ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ روﺑﺮو ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪ اﻣﺎ‪ ،‬ﻣﺴﻠﻤﺎ ھﺪف ﻛﻨﮕﺮه از ﻛﻠﻤـﻪ»ﻛـﺎﻧﻮن«ھﻤـﺎن ﺳـﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ ﺑــﻮد‪» .‬ھﺮﺗﺼــﻞ در آﻏــﺎز ﻣﺤـﻞ اﺳــﻜﺎن ﻳﮫﻮدﻳــﺎن را ﻛﺸــﻮر»اوﮔﺎﻧــﺪا«]‪ [٢‬در‬

‫‪.K‬‬

‫اﻓﺮﻳﻘﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬او ﻣﻮاﻓﻘﺖ دوﻟﺖ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن را راﺟـﻊ ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﻣﻮﺿـﻮع ﺟﻠـﺐ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ در ﺳﺎل ‪ ١٩٠٤‬ﺗﻮﺳﻂ ﻳﮫﻮدﻳﺎن روﺳﯿﻪ ﻛﻪ در ھﻔﺘﻤـﯿﻦ ﻛﻨﮕـﺮه ﺟﮫـﺎﻧﻲ‬ ‫ﻳﮫﻮد ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ اﻳﻦ ﭘﯿﺸﻨﮫﺎد ھﺮﺗﺼﻞ در ﺷـﺪ و ﻛﻨﮕـﺮه ﺣﺎﺿـﺮ ﻧﺸـﺪ ﻏﯿـﺮ از‬

‫‪w‬‬

‫ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﻣﺤﻞ دﻳﮕﺮي را ﺑﺮاي اﺳﻜﺎن ﻳﮫﻮد ﻗﺒﻮل ﻛﻨﺪ‪(١)«.‬‬

‫ھﺮﺗﺼﻞ در ﺧﺎﻃﺮات ﺧﻮد ﻧﻮﺷـﺖ‪» :‬اﮔـﺮ ﺑﺨـﻮاھﻢ ﻧﺘﯿﺠـﻪ ﻛﻨﮕـﺮه ﺑـﺎل را در ﻳـﻚ ﺟﻤﻠـﻪ‬ ‫ﺧﻼﺻﻪ ﻛﻨﻢ و ﻣﻦ ھﺮﮔﺰ آن را ﺑﺮ ﻣﻼ ﻧﺨﻮاھﻢ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕـﻮﻳﻢ ﻛـﻪ ﻣـﻦ در ﺑـﺎل دوﻟـﺖ‬ ‫ﻳﮫﻮد را ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻛﺮدم‪ ،‬اﮔﺮ اﻣﺮوز اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ را اﻓﺸـﺎ ﻛـﻨﻢ ﺑـﺎ اﺳـﺘﮫﺰاي ﺟﮫﺎﻧﯿـﺎن‬ ‫روﺑﺮو ﺧﻮاھﻢ ﺷﺪ اﻣﺎ‪ ،‬ﺑﺴﺎ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﭘﻨﺞ ﺳﺎل و ﻣﺴﻠﻤﺎ ﻇﺮف ﭘﻨﺠﺎه ﺳﺎل ﺟﮫﺎﻧﯿﺎن‬ ‫ھﻤﻪ‪ ،‬ﻓﻌﻠﯿﺖ آن را ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﺧﻮاھﻨﺪ دﻳﺪ‪« .‬و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻗﺘـﻞ ﻋـﺎم ﻳﮫﻮدﻳـﺎن روﺳـﯿﻪ در‬ ‫ﺳﺎل ‪ ١٩٠٣‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻳﮫﻮدﻳﺎن را ﺑﺮاي ﺗﺸﻜﯿﻞ ﻳﻚ وﻃﻦ واﺣﺪ‪ ،‬ﻗﻄﻌﻲﺗﺮ ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫ھﺮﺗﺼﻞ در ﺳﺎل ‪ ١٩٠٤‬در ﮔﺬﺷﺖ اﻣﺎ‪ ،‬ﻗﺪرت و ﻧﻔﻮذ او در ﺑﯿﻦ ﻃﺮﻓﺪاراﻧﺶ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫)‪ .(١‬ژرژ ﻟﻨﭽﺎﻓﺴﻜﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ‪ .‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ھﺎدي ﺟﺰاﻳﺮي‪) .‬ﺗﮫـﺮان‪،‬‬ ‫اﻗﺒﺎل ﺑﺎ ھﻤﻜﺎري ﻓﺮاﻧﻜﻠﯿﻦ‪ .(١٣٣٧ ،‬ص ‪٣٢٢‬‬

‫‪٢٤٥‬‬ ‫‪.................................................................................. ..........................‬‬ ‫ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ و ﺑﺰودي ﻃﺮﻓﺪاران او ﺗﻮاﻧﺴـﺘﻨﺪ در ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ زﻣﯿﻨﮫـﺎﻳﻲ را ﺑـﺮاي اﺳـﻜﺎن‬ ‫ﻳﮫﻮدﻳﺎن ﺧﺮﻳﺪاري ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫‪co‬‬

‫‪m‬‬

‫ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ روﺣﺎﻧﯿﺖ ﻳﮫﻮد‬ ‫ﻧﮫﻀﺖ ﺻﮫﯿﻮﻧﻲ ﻳﻚ ﻧﮫﻀﺖ ﻧﮋادي و ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﺘﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻟﺬا ﻣﻘﺪﺳﯿﻦ ﻣﺘﻌﺼﺐ ﻳﮫﻮد‬

‫‪e.‬‬

‫از ﺟﻨﺒﻪ ﺳﯿﺎﺳﻲ آن ﭘﺮھﯿـﺰ و اﻛـﺮاه داﺷـﺘﻨﺪ و ﻣﻌﺘﻘـﺪ ﺑﻮدﻧـﺪ ﻛـﻪ ﻣﺮاﺟﻌـﺖ ﺑـﻪ ارض‬

‫‪lin‬‬

‫ﻣﻮﻋﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺧﺪا و ﻣﺒﺎﺷﺮت اﻧﺒﯿﺎء ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﻪ دﺳـﺖ رﺟـﺎل‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﻲ و ﻋﻮاﻣﻞ ﻏﯿﺮ روﺣﺎﻧﻲ‪ .‬ﻣﺮﻛـﺰي ﻛـﻪ دارﻧـﺪﮔﺎن اﻳـﻦ ﻋﻘﺎﻳـﺪ را اداره ﻣـﻲﻛـﺮد‬

‫‪ab‬‬

‫ﺟﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم»اﮔﻮداث اﺳﺮاﺋﯿﻞ«ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪et‬‬

‫ﻓﺮﻗﻪ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺖ ﻳﮫﻮد‪ ،‬ﻧﮫﻀـﺖ ﺻـﮫﯿﻮﻧﻲ را ﻓﻌـﺎﻟﯿﺘﻲ ارﺗﺠـﺎﻋﻲ و ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪ داري‬

‫‪.K‬‬

‫ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬ھﻤﭽﻨﯿﻦ رﺋﯿﺲ روﺣﺎﻧﯿﻮن ﻳﮫﻮد ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﻧﮫﻀﺖ ﺻﮫﯿﻮﻧﻲ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫وي ﻣﻲﮔﻔﺖ»وﺟﻪ ﺗﻤﺎﻳﺰ ﻳﮫﻮد ﻣﺬھﺐ اﺳﺖ ﻧﻪ ﻣﻠﯿﺖ‪« .‬او ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﮫﻮدﻳﺎن ھﺮ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﺟﺎ ھﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ھﻤﺮﻧﮓ ﻣﺮدم ھﻤﺎن ﻣﺤﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫دوﻟﺖ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮد در ﻛﺎر ﭼﻨﮓ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺑﺮ ﺳﺮزﻣﯿﻨﮫﺎي اﻋﺮاب ﺑﻮد‪ ،‬اﻣـﺎ در‬ ‫آن ﻛﺸــﻮر‪ ،‬دو ﺳــﺎزﻣﺎن ﻳﮫــﻮدي وﺟــﻮد داﺷــﺖ ﻛــﻪ ﺑــﺎ ﻧﮫﻀــﺖ ﺻــﮫﯿﻮﻧﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔــﺖ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ ﻳﻜﻲ»اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻳﮫﻮدي ﻣﺠﻠﺲ اﻧﮕﻠﯿﺲ«و دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﻧﺎم»ﻣﺠﻤﻊ‬ ‫ﻳﮫﻮد و اﻧﮕﻠﯿﺲ«‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺧﻮاھﯿﻢ ﮔﻔﺖ رﻳﺎﺳﺖ ﺣﺰب ﺻﮫﯿﻮﻧﯿﺴـﺖ ﺑـﺎ ﻣـﺮدي ﺑـﻮد ﺑـﻪ ﻧـﺎم دﻛﺘـﺮ ﺣﯿـﯿﻢ‬ ‫واﻳﺰﻣﺎن‪ .‬واﻳﺰﻣﺎن ھﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻗﺼﺪ داﺷﺖ اﻋﻼﻣﯿﻪ رﺳﻤﻲ ﻧﮫﻀﺖ ﺻﮫﯿﻮﻧﻲ را ﺻـﺎدر‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ ،‬دو ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺰﺑﻮر ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺷﺪﻳﺪ ﺧﻮد را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻔﺎد آن اﻇﮫـﺎر داﺷـﺘﻨﺪ‪ .‬در‬ ‫‪ ٢٤‬ﻣﺎه ﻣﻪ ‪» ،١٩١٧‬ﻣﻨﺖ ﻓﯿﻮر«رﺋﯿﺲ ﻣﺠﻤـﻊ اﻧﮕﻠـﯿﺲ و ﻳﮫـﻮد و »اﻟﻜﺴـﺎﻧﺪر«رﺋـﯿﺲ‬ ‫اﺗﺤﺎدﻳــﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨــﺪﮔﺎن ﻳﮫــﻮدي ﻣﺠﻠــﺲ اﻧﮕﻠــﯿﺲ‪ ،‬در روزﻧﺎﻣــﻪ ﺗــﺎﻳﻤﺰ ﻟﻨــﺪن ﻧﺴــﺒﺖ ﺑــﻪ‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫اﻗﺪاﻣﺎت ﺻﮫﯿﻮﻧﻲ‪ ،‬ﻋﻠﻨﺎ اﻋﺘﺮاض ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﮫﺎ اﻇﮫﺎر داﺷـﺘﻨﺪ ﻛـﻪ »ﻋﻤﻠﯿـﺎت ﺳﯿﺎﺳـﻲ‬ ‫ﺑﮫﯿﭻ وﺟﻪ ﺑﺎ ﺟﻨﺒـﻪ ﻣـﺬھﺒﻲ ﺳﺎزﺷـﻲ ﻧـﺪارد و ﺑﻨـﺎ ﮔـﺬاردن ﻣﻠﯿـﺖ ﻏﯿـﺮ ﻣـﺬھﺒﻲ ﺑـﺮ‬ ‫ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺳﺴﺖ و ﻏﯿﺮ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﮋادي و ھﻤﺨﻮﻧﻲ‪ ،‬ﻓﺎﻗﺪ ھﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﻣﻌﻨﻮي و ﻣﺬھﺒﻲ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬و ﻣﺤﺼﻮر ﺳﺎﺧﺘﻦ آن در ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ‪ ،‬ﻣﻮﺟﺐ اﺑﻄﺎل آﻣـﺎل و اﻣﯿـﺪھﺎﻳﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﮔﺎن ﻣﻠﺖ ﻳﮫﻮد ﻛﻪ اﻛﻨﻮن ﺳﺎﻛﻦ اﻳﻦ ﻛﺸﻮر ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻧﺴﺒﺖ‬ ‫‪٢٤٦‬‬ ‫‪...................................................... ......................................................‬‬ ‫ﺑــﻪ اﺣﺴﺎﺳــﺎت و ﺗﻤــﺎﻳﻼت ﺳــﺎﻳﺮ ﻳﮫﻮدﻳﮫــﺎ دارﻧــﺪ ﺧﻮاھــﺪ ﺷــﺪ‪ .‬ﻟــﺬا ﻛﻤﯿﺘــﻪ ﻣﺸــﺘﺮك‬

‫‪m‬‬

‫اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ و ﻣﺠﻤﻊ اﻧﮕﻠﯿﺲ و ﻳﮫﻮد‪ ،‬ﭘﯿﺸﻨﮫﺎدات ﻧﮫﻀـﺖ ﺻـﮫﯿﻮﻧﻲ را‬

‫‪co‬‬

‫ﺷﺪﻳﺪا رد ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪«.‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﻧﻈﯿﺮ ھﻤﯿﻦ اﻋﺘﺮاﺿﺎت‪ ،‬از ﻃﺮف ﻛﻤﯿﺘﻪ ﻳﮫﻮدﻳﺎن اﻣﺮﻳﻜﺎ ﻛﻪ رھﺒﺮي آن در زﻣﺎن ﺟﻨﮓ ﺑﺎ‬

‫‪lin‬‬

‫ﻳﻌﻘﻮب‪ .‬ح‪ .‬ﺷﯿﻒ)‪ ،(١‬ﻟﻮﺋﻲ ﻣﺎرﺷﺎل و»ﻣﺎﻳﺮﺳﻠﺰﺑﺮﮔﺮ«ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻌﻤﻞ آﻣﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﯿﻒ در ﻳﻚ ﻣﻮرد اﻇﮫﺎر داﺷﺖ»اﮔﺮ ﺑﮕﻮﻳﯿﻢ ﻛﻪ ﺻﺪي ﭘﻨﺠﺎه ﺗﺎ ﺻﺪي ھﻔﺘﺎد ﻛﺴـﺎﻧﻲ‬

‫‪ab‬‬

‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﻠﯿـﻮن ﻳﮫـﻮد ﻣﻌﺮوﻓﻨـﺪ‪ ،‬ﺑـﻲ دﻳـﻦ و ﻣﻨﻜـﺮ ﺧـﺪا ھﺴـﺘﻨﺪ و اﻛﺜـﺮ زﻋﻤـﺎي‬

‫‪.K‬‬

‫ﺑﺎﺷﯿﻢ‪(٢)«.‬‬

‫‪et‬‬

‫ﻧﮫﻀﺖ ﻣﻠـﻲ ﻳﮫـﻮد ﻋﻼﻗـﻪ و ﺗـﻮﺟﮫﻲ ﺑـﻪ ﻣـﺬھﺐ ﻳﮫـﻮد ﻧﺪارﻧـﺪ‪ ،‬ﮔﻮﻳـﺎ اﺷـﺘﺒﺎه ﻧﻜـﺮده‬ ‫ﻣﺎﻳﺮﺳــﻠﺰﺑﺮﮔﺮ‪ ،‬ﻧﮫﻀــﺖ ﺻــﮫﯿﻮﻧﻲ را ﻣﺨــﺎﻟﻒ دﻣﻮﻛﺮاﺳــﻲ داﻧﺴــﺘﻪ و ﮔﻔﺘــﻪ اﺳــﺖ‪:‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫» ﻣﻌﻨﺎي دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎﻛﻨﯿﻦ ھﺮ ﻛﺸـﻮر ﺣـﻖ اﻧﺘﺨـﺎب ﻗـﻮاﻧﯿﻦ و ﺣﻔـﻆ‬ ‫ﻗﺪرت و ﻗﻮاي ﺧﻮد را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ و اﮔﺮ اﻳﻦ ﺣﻖ را ﻣﻨﺤﺼـﺮا ﺑـﻪ ﻧﮫﻀـﺖ ﺻـﮫﯿﻮﻧﻲ‬

‫‪w‬‬

‫ﺑﺪھﯿﻢ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﺿﻊ دوﻟﺘﻲ ﻛـﻪ در ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ وﺟـﻮد دارد‪ ،‬اﺻـﻮل دﻣﻮﻛﺮاﺳـﻲ را‬ ‫اﺑﻄﺎل ﻛـﺮدهاﻳـﻢ‪ .‬ﻣﻌﻨـﺎي ﻋﻤﻠـﻲ اﻳـﻦ اﻗـﺪام‪ ،‬اﺧﺘﻨـﺎق ﺳـﺎﻛﻨﯿﻦ ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ و ﻣﺤـﺮوم‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻦ آﻧﮫـﺎ از ﺣـﻖ ﺣﻜﻮﻣـﺖ ﺧـﻮد ﻣﺨﺘـﺎري‪ ،‬و اﺟـﺮاي ﺗﻤـﺎﻳﻼت و ھﻮﺳـﮫﺎي اﻓـﺮاد‬ ‫ﺧﺎرﺟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ را دﻳﺪه ﻳﺎ ﻧﺪﻳﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪«.‬‬ ‫اﻣﺎ‪ ،‬ﺻﮫﯿﻮﻧﯿﮫﺎ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﮫﺎﻳﻲ ﻛﻪ درﺑﺎره آﻧﮫﺎ اﻋﻤﺎل ﺷﺪ‪ ،‬در رﻋﺎﻳﺖ اﺻﻮل ﻣﻠـﻲ‬ ‫و ﻧﮋادي ﭘﺎﻓﺸﺎري ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬دﻛﺘﺮ واﻳﺰﻣﺎن در ﺟﻮاب اﻟﻜﺴﺎﻧﺪر‪ ،‬و ﻣﻨﺖ ﻓﯿﻮر ﭼﻨﯿﻦ ﮔﻔـﺖ‪:‬‬ ‫»ﻋﻤﻼ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﮫﻮدﻳﮫـﺎ ﻣﻠـﺖ ﺧﺎﺻـﻲ را ﺗﺸـﻜﯿﻞ ﻣـﻲدھﻨـﺪ و اﻛﺜﺮﻳـﺖ‬ ‫ﻋﻤﺪه آﻧﮫﺎ داراي اﻳﻦ ﻋﻘﯿﺪه ﺑﻮده و ﻣـﺮدم دﻳﮕـﺮ ﻧﯿـﺰ ﻛـﻪ ﻳﮫـﻮدي ھﺴـﺘﻨﺪ‪ ،‬ھﻤﯿﻨﻄـﻮر‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ‪(٣)« .‬ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﮫﺎ و ﻣﻮاﻓﻘﺘﮫﺎ‪ ،‬ﻟﻪ ﻳـﺎ ﻋﻠﯿـﻪ ﺣـﺰب ﺻﮫﯿﻮﻧﯿﺴـﺖ‪ ،‬از ﻳـﻚ ﻃـﺮف و‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﮫﺎي ﭘﺸﺖ ﭘﺮده دوﻟـﺖ اﻧﮕﻠـﯿﺲ از ﻃـﺮف دﻳﮕـﺮ ھﻤـﺮاه ﺑـﺎ ﭘﺎﻓﺸـﺎري و اﺻـﺮار و‬ ‫اﺑﺮام واﻳﺰﻣﺎن و ﺳﺎﻳﺮ رھﺒﺮان ﻳﮫﻮدي‪ -‬ﺻﮫﯿﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺤﺜﮫـﺎي ﻓﺮاواﻧـﻲ را در ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮات‬ ‫ﺣﺰب ﺟﺪﻳﺪ ﺻﮫﯿﻮﻧﻲ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻪ ﺑـﻮد‪ .‬و دوﻟـﺖ اﻧﮕﻠـﯿﺲ ھـﻢ از اﻳـﻦ ﺗﻨﺎﻗﻀـﮫﺎ‪ ،‬ﺳـﺨﺖ‬ ‫ﺑﮫﺮه ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫)‪((Shif. (١‬‬ ‫)‪ .(٢‬ھﻤﺎن ﻣﻨﺒﻊ‪ ،‬ص ‪٣٢٤ -٣٢٣‬‬ ‫)‪ .(٣‬ھﻤﺎن ﻣﻨﺒﻊ‪ ،‬ھﻤﺎن ﺻﻔﺤﻪ‪.‬‬

‫‪m‬‬ ‫‪e.‬‬

‫‪co‬‬

‫‪٢٤٧‬‬

‫ﻗﺮارداد ﺳﺎﻳﻜﺲ‪ -‬ﭘﯿﻜﻮ‬

‫‪et‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪......................................................... ...................................................‬‬

‫در ﺳﺎل ‪ ١٩١٥‬ﺑﯿﻦ دوﻟﺘﮫﺎي اﻧﮕﻠﯿﺲ و ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺮ ﺳـﺮ ﺗﻘﺴـﯿﻢ ﻣﺘﺼـﺮﻓﺎت آﺳـﯿﺎﻳﻲ‬

‫‪.K‬‬

‫ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﻗﺮاردادي ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ‪» .‬ﺳﺮﻣﺎرك ﺳﺎﻳﻜﺲ«از ﻃﺮف اﻧﮕﻠـﯿﺲ و »ژرژﭘﯿﻜـﻮ« از‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ﻃﺮف دوﻟﺖ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻗﺮاردادي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻗﺮارداد ﺳﺎﻳﻜﺲ‪ -‬ﭘﯿﻜﻮ ﻣﻌﺮوف ﮔﺸﺖ ﻣﻨﻌﻘﺪ‬

‫‪w‬‬

‫در ھﻤﯿﻦ ﺣﺎل دوﻟﺖ اﻧﮕﻠﯿﺲ ﺑﺎ ﺷﺮﻳﻒ ﺣﺴﯿﻦ]‪[٣‬ﻛﻪ از ﻃﺮف دوﻟﺖ ﻋﺜﻤـﺎﻧﻲ ﺣـﺎﻛﻢ‬ ‫ﻣﻜﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺬاﻛﺮاﺗﻲ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورد ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻀﻤﻮن ﻛﻪ اﻧﮕﻠﯿﺲ‪ ،‬ﺷﺮﻳﻒ ﻣﻜـﻪ را در ﺑﺮاﺑـﺮ‬ ‫ﺷﻮرش ﺑﺎ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﻨﺪ و اﻋﺮاب را ﺗﻨﮫﺎ ﻧﮕﺬارد‪.‬‬ ‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﻗﺮارداد ﺳﺎﻳﻜﺲ‪ -‬ﭘﯿﻜﻮ ﺑﻪ اﻃﻼع دوﻟﺖ روﺳﯿﻪ ﺗﺰاري ﻧﯿـﺰ رﺳـﯿﺪ و آن دوﻟـﺖ‬ ‫ﻧﯿــﺰ ﺑــﺎ ﮔــﺮﻓﺘﻦ اﻣﺘﯿــﺎزاﺗﻲ ﺑــﺎ ﺑﺴــﺘﻦ ﻗــﺮارداد ﻣﻮاﻓﻘــﺖ ﻧﻤــﻮد‪ .‬در ‪ ١٦‬آورﻳــﻞ ‪،١٩١٦‬‬ ‫ﻣﻮاﻓﻘﺘﻨﺎﻣﻪاي ﺑﯿﻦ ﺳﻪ دوﻟﺖ اﻧﮕﻠﯿﺲ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ و روس ﺑﻪ اﻣﻀـﺎ رﺳـﯿﺪ و ﺑـﻪ ﭘﯿﻤـﺎن‬ ‫ﺳﺎزوﻧﻮف]‪ [٤‬ﻣﻌﺮوف ﺷﺪ و ﻣﻜﻤـﻞ ﭘﯿﻤـﺎن ﺳـﺎﻳﻜﺲ‪ -‬ﭘﯿﻜـﻮ ﮔﺮدﻳـﺪ‪ .‬و ﺑـﺎﻻﺧﺮه اراﺿـﻲ‬ ‫دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﺑﯿﻦ ﺳﻪ دوﻟﺖ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﮫﻢ دوﻟﺖ اﻧﮕﻠﯿﺲ در اﻳـﻦ ﻗـﺮارداد‪،‬‬ ‫ﻧﻮاﺣﻲ ﺟﻨﻮب ﻋﺮاق‪ ،‬ﺷﮫﺮ ﺑﻐﺪاد‪ ،‬ﺑﻨﺪر ﺣﯿﻔﺎ]‪[٥‬و ﻋﻜﺎ در ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫ﻣﺎده ﺷﺸﻢ اﻳﻦ ﻗﺮارداد دﻻﻟﺖ ﺑﺮ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﭘﯿﻤﺎن ﻛﻪ از دوﻟﺖ اﻧﮕﻠﯿﺲ ﺑـﻪ ﺧـﺎﻃﺮ ﻣﺘﺼـﺮﻓﺎت ﺟﺪﻳـﺪ ﺧـﻮد ﺑـﯿﺶ از ھﻤـﻪ از آن‬ ‫ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬از دوﻟﺖ اﻳﺘﺎﻟﯿﺎ ﻛﻪ ﻣﺪﻋﻲ دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا ﺑﻮد و ھﻤﭽﻨـﯿﻦ از ﺷـﺮﻳﻒ‬ ‫ﺣﺴﯿﻦ ﻣﺨﻔﻲ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺷﺪ اﻣﺎ ﺑﻌﺪا ﺑﻪ ﺧـﺎﻃﺮ ﻣﻨـﺎﻓﻊ اﻳﺘﺎﻟﯿـﺎ‪ ،‬ﻗـﺮارداد دﻳﮕـﺮي ﺑـﻪ‬ ‫ﻧـﺎم ﻗـﺮارداد»ﺳـﻦ ژان دوﻣـﻮرﻳﻦ«اﻧﻌﻘـﺎد ﻳﺎﻓـﺖ‪ .‬و ﻧﯿـﺰ ﻃﺒـﻖ ﻗـﺮارداد دﻳﮕـﺮي ﺑـﻪ ﻧــﺎم‬ ‫ﻗﺮارداد»ﻛﻠﻤﺎﻧﺴﻮ‪ -‬ﻟﻠﻮﻳﺪ ﺟـﺮج«‪ ،‬ﺳـﮫﻢ ﻣﺘﺼـﺮﻓﻲ دوﻟـﺖ اﻧﮕﻠـﯿﺲ وﺳـﻌﺖ ﺑﯿﺸـﺘﺮي‬ ‫ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ھﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺷﺮوع ﺟﻨﮓ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ اول‪ ،‬اﻧﮕﻠﯿﺴﮫﺎ ﺳﻌﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬اﻋﺮاب را ﻋﻠﯿﻪ دوﻟﺖ‬ ‫ﻋﺜﻤــﺎﻧﻲ ﺑﺸــﻮراﻧﻨﺪ‪ .‬آﻧﮫــﺎ ﺑــﺎ وﻋــﺪه ﺣﻤﺎﻳــﺖ ﺑــﻪ آﻧــﺎن‪ ،‬ﻗــﻮل دادﻧــﺪ ﻛــﻪ اﺗﺤﺎدﻳــﻪاي از‬

‫‪m‬‬

‫ﻛﺸﻮرھﺎي ﻋﺮب ﻋﻠﯿﻪ دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﺑﻮﺟﻮد آورﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ اﺑﻦ اﻟﺴﻌﻮد‪ ،‬اﻣﯿﺮ ﻧﺠـﺪ‬

‫‪co‬‬

‫و اﻣﯿﺮ ﺣﺴﯿﻦ ﺷﺮﻳﻒ ﻣﻜﻪ‪ ،‬ﻣﺬاﻛﺮاﺗﻲ را آﻏﺎز ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٢٤٨‬‬

‫‪ab‬‬

‫‪lin‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﺷﺮﻳﻒ ﺣﺴﯿﻦ ﻛﻪ از ﺳﻮي دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﺎﻛﻢ ﻣﻜﻪ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺷﺪه‬

‫‪............................................................................................................‬‬

‫‪et‬‬

‫و ﻣﺮدي ﺟـﺎه ﻃﻠـﺐ ﺑـﻮد‪ ،‬ﺑـﻪ ﺗﺤﺮﻳـﻚ اﻧﮕﻠﯿﺴـﮫﺎ و ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﻧﺎرﺿـﺎﻳﻲ اﻋـﺮاب از‬

‫‪.K‬‬

‫اﻋﻤﺎل دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻓﺮﻳﺐ ﺧﻮرد و در ﭘﻨﺠﻢ ژوﺋﻦ ‪ ١٩١٦‬ﻋﻠﯿﻪ دوﻟﺖ ﻋﺜﻤـﺎﻧﻲ ﻗﯿـﺎم‬ ‫ﻛﺮد و در دوم ﻧﻮاﻣﺒﺮ ھﻤﺎن ﺳﺎل ﺧﻮد را رﺳﻤﺎ ﺳﻠﻄﺎن ﻣﻤﺎﻟﻚ ﻋﺮب ﺧﻮاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دوﻟﺖ اﻧﮕﻠﯿﺲ ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺣﺴﯿﻦ را ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﺳﺨﺖ ﻧﮕﺮان ﺷﺪ و ﺑﺎ ﺑﺴـﺘﻦ‬ ‫ﻗﺮارداد»ﺳﺎﻳﻜﺲ‪ -‬ﭘﯿﻜﻮ«ﻛﻪ ﺑﺎ ﻗـﺮارداد ﺣﺴـﯿﻦ و اﻧﮕﻠـﯿﺲ ﻣﻨﺎﻓـﺎت داﺷـﺖ‪ ،‬ﻣﺨﺎﻟﻔـﺖ‬

‫‪w‬‬

‫ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺣﺴﯿﻦ اﺑﺮاز ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺣﺴﯿﻦ در ‪ ١٩١٧‬ﺧﯿﺎﻧـﺖ اﻧﮕﻠﯿﺴـﮫﺎ را ﻣﺘﻮﺟـﻪ‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اﺳﻨﺎد ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﻗﺮارداد ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﺷﻮروي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗـﺎزﮔﻲ ﻗـﺪرت را‬ ‫ﺑﺪﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮔﺮدﻳﺪ و ﺗﺮﻛﮫﺎي ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ آن را ﺑـﻪ اﻃـﻼع ﺷـﺮﻳﻒ ﺣﺴـﯿﻦ‬ ‫رﺳﺎﻧﯿﺪﻧﺪ‪ ،‬و او را از ﺧﺪﻋﻪ اﻧﮕﻠﯿﺴـﮫﺎ ﺑـﺮ ﺣـﺬر داﺷـﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﺮﻛﮫـﺎ از او ﺧﻮاﺳـﺘﻨﺪ ﺗـﺎ ﺑـﺎ‬ ‫اﻧﮕﻠﯿﺲ ﻗﻄﻊ راﺑﻄﻪ ﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﻳﺎري ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﺑﺸﺘﺎﺑﺪ‪ .‬ﺷﺮﻳﻒ ﺣﺴﯿﻦ ﻧﮕﺮان ﺷﺪ و از‬ ‫دوﻟــﺖ اﻧﮕﻠــﯿﺲ ﺗﻮﺿــﯿﺢ ﺧﻮاﺳــﺖ‪ ،‬اﻣــﺎ از آن دوﻟــﺖ ﺟــﻮاب ﻗــﺎﻧﻊ ﻛﻨﻨــﺪهاي درﻳﺎﻓــﺖ‬ ‫ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬

‫‪Ketabline.com‬‬

‫‪Ebook.ketabline.com‬‬

‫در اﻳﻦ ھﻨﮕﺎم ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ دوﻟﺖ اﻧﮕﻠﯿﺲ ﺗﻌﮫﺪ ﺣﻤﺎﻳﺖ از اﻋﺮاب و ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن را داﺷـﺖ‪،‬‬ ‫ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﮫﺪات ﺧـﻮد ﻋﻤـﻞ ﻧﻜـﺮد‪ ،‬ﻣﻘـﺪﻣﺎﺗﻲ ﻧﯿـﺰ ﺑـﺮاي ﺟﻠـﺐ ﻣﺘﺤـﺪﻳﻦ ﺧـﻮد‬ ‫ﻳﻌﻨﻲ ﺻﮫﯿﻮﻧﯿﺴﺘﮫﺎ ﻓـﺮاھﻢ ﻧﻤـﻮد‪ .‬رﻳﺎﺳـﺖ ﺣـﺰب ﺻـﮫﯿﻮﻧﻲ ﺑـﺎ دﻛﺘـﺮ ﺣﯿـﯿﻢ واﻳﺰﻣـﺎن‪،‬‬ ‫داﻧﺸﯿﺎر ﻛﺮﺳﻲ ﺷـﯿﻤﻲ داﻧﺸـﮕﺎه ﻣﻨﭽﺴـﺘﺮ اﻧﮕﻠﺴـﺘﺎن ﺑـﻮد ﻛـﻪ در ﭘﯿﺸـﺮﻓﺖ اﻣـﻮر‬ ‫ﺟﻨﮕــﻲ دوﻟــﺖ اﻧﮕﻠــﯿﺲ ﺑــﺎ داﻧــﺶ و ﺗﺠﺮﺑــﻪ ﺧــﻮد در ﺳــﺎﺧﺘﻦ ﻣــﻮاد ﻣﺨــﺮب ﻛﻤﻜﮫــﺎي‬ ‫ﻓﺮاواﻧﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻗﺒﻞ از ﺟﻨﮓ اول ﺟﮫﺎﻧﻲ‪ ،‬اﻣﺎﻛﻦ ﻣﻘﺪﺳﻪ ﺑﯿﺖاﻟﻤﻘﺪس در دﺳﺖ دوﻟﺖ ﻋﺜﻤـﺎﻧﻲ ﺑـﻮد‬ ‫و ﺻﮫﯿﻮﻧﯿﺴﺘﮫﺎ ﺑﺮاي ﺟﻠﺐ ﻧﻈﺮ و ﺗﻮﺟﻪ دوﻟﺖ ﻣﺰﺑﻮر ﻓﻌﺎﻟﯿـﺖ ﻣـﻲﻛﺮدﻧـﺪ‪ .‬در آن ﻣﻮﻗـﻊ‬ ‫ﻣﺮﻛﺰ ﺻﮫﯿﻮﻧﯿﺴﺘﮫﺎ در ﺷﮫﺮ ﺑﺮﻟﻦ ﺑﻮد و دوﻟﺖ آﻟﻤﺎن از آن ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫اﻳــﻦ ﻣﺮﻛــﺰ ﺷــﻌﺒﻪ ﺑﺴــﯿﺎر ﻣﺘﻌﺼــﺒﻲ در روﺳــﯿﻪ داﺷــﺖ و ﻛﻤﯿﺘــﻪ داﺧﻠــﻲ ﺣــﺰب‬

‫‪co‬‬

‫ﺻﮫﯿﻮﻧﯿﺴﺖ ﺷﻌﺒﻪ دﻳﮕﺮي را در ﻛﭙﻨﮫﺎك داﻧﻤﺎرك ﮔﺸﻮده ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪e.‬‬

‫ﺻﮫﯿﻮﻧﯿﺴﺘﮫﺎ از اﻧﮕﻠﯿﺲ و اﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺘﻔﻘﯿﻦ‪ ،‬رﺳﻤﺎ ﺗﻀﻤﯿﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪ ﻛـﻪ‬

‫‪lin‬‬

‫ھﺮ ﮔﺎه دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﺷﻜﺴﺖ ﺑﺨـﻮرد‪ ،‬ﻓﻠﺴـﻄﯿﻦ ﻣﺤـﻞ ﻣﮫـﺎﺟﺮت و ﻣﻤﻠﻜـﺖ ﻳﮫـﻮد‬ ‫ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺎ ﻛﻮﺷﺶ زﻳﺎد دﻛﺘﺮ واﻳﺰﻣﺎن‪ ،‬ﻋﺪهاي از رﺟﺎل اﻧﮕﻠﯿﺲ از ﺟﻤﻠﻪ»ﻟﺮدﺑﺎﻟﻔﻮر«]‪[٦‬‬

‫‪ab‬‬

‫وزﻳﺮ ﺧﺎرﺟﻪ وﻗﺖ اﻧﮕﻠﯿﺲ ﻃﺮﻓﺪار ﻧﻈﺮﻳﻪ واﻳﺰﻣﺎن ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎﻟﻔﻮر در ‪١٩١٧‬‬

‫‪et‬‬ ‫‪٢٤٩‬‬

‫‪.K‬‬

‫‪........................................................ ....................................................‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رﺳﻤﺎ دﺳﺘﻮر داد ﺗﺎ»ﺳﺮ ﻣﺎرك ﺳﺎﻳﻜﺲ«ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺘﻔﻘﯿﻦ ﺑـﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪه ﻳﮫﻮدﻳـﺎن‪