sosyalizm_nedir

Sosyalizm nedir? lzm, gündelk yaşamla ve reel proletarya le arasında koyduğu ç mesafe nedenyle »paylaşım dktatoryası« (yan, karar verme gücünün br kaç aktvstte tekelleşmes) rzkosunu taşıyor ve sürekl olarak toplumsal çoğunlukların çıkarları le çelşkye düşüyordu.

Tamamlanmamış sosyalzm modeller Sosyalst poltkanın belrl noktalarına yoğunlaşan yaklaşım ve düşünceler, sosyalzm tartışmalarının dünü ve bugünü çndedrler. Sosyalst poltka anlayışı, bunları [bütün çersnde] yerleştrmeye olanak vermektedr. Bunlar öneml noktalara dkkat çekmektedrler, ama tek başlarına, br çok dğer noktayı dkkate almadıklarından tam geçerl sosyalzm modeller ve böylece yeternce tutarlı sosyalst poltka taslağı oluşturamamaktadırlar. Öneml br örnek, özgür yazılım hareketnden gelştrlmş GPL-toplumudur. Karmaşık blgsayar programlarının (software), büyük, tcarî olmayan küresel şbrlkler (»projeler«) çnde özörgütlü üretm deneymnden, bu üretm bçmnn özgür üretm tarzının genel br örneğ olarak görme fkr gelştrld. Aynı br maknede olduğu gb, br üretm aracı yaratmaya yarayan emek, software örneğnde stenldğ kadar ücretszce kopya edleblr ve dağıtılablr olduğundan, hep yenden kullanılablmektedr. Ancak bunun önkoşulu, program kodunun gönderlmes (»open source«, Erc Raymond) ve stenldğn gb değştrlmes le yaygınlaştırılmasının sınırsızca olanaklı olmasıdır (»özgür« software, Rchard Stallman).

Bu koşullar »General Publc Lcence« (GPL) ya da (»copyrght«a karşı) »copyleft« olarak tanımlanmakta ve pratğe uygulanmaktadırlar Özgür software hareketnn bazı kesmlernce gelştrlmş olan GPL-toplumu teors, her özgür software projesnde gerçekleşen özgür, tcarî olmayan ve kend kendne örgütlü şbrlğnn her türlü üretmn temel örneğ olableceğnden ve olması gerektğnden hareket edyor. Bütün ürünler özgür bçmde üretlecek ve blgye (nternet, üretm blglernn bütünüyle değşm, software v.s.) özgür ulaşım ve emeğn »kend kendn gelştrmes«, yan motvasyonun parayla değl, kend kendn gerçekleştrme ve bçmlendrmeye katılma le verlmes temelnde, herkesn kullanımına ücretsz olarak sunulacak. Böyles, kend kendn gelştrme üzernden üretm bçmlern tanıyoruz; kültürel üretmde veya alevî ekonomde bunları görmek olanaklı. Özgür software hareketnn GPL-toplumuna yönelen kesm teork olarak değer eleştrsne, yan kaptalst olmayan br toplumun meta ve para lşkler üzernden kurulu olmaması gerektğn savunan br postmarksst akıma (Robert Kurz, Roswtha Scholz, Krss ve Ext dergler) yakın durmaktadır.

GPL-toplumu, özgür şbrlğnn güçlü projeler ve güçlü ktsadî özgürlük hakları üzerne radkalca 54