Universidad Mariano Gálvez de Guatemala
Faculta de Humanidades
Licenciatura en Educación Preprimaria/Primaria con Especialidad en Gestión Educativa Intercultural
I Ciclo 2024
Docente: Luz Rebeca Letona Mendizabal
Curso: Pedagogía de la Educación Intercultural.
Elaboración de un álbum.
Estudiante: Catalina Mejía Pú Carné No. 8720-21-7716
Santa Cruz del Quiché, 13 de mayo de 2024.
Cuento Corto
K’ICHE
Memo le laj rax ch’o
Memo are jun laj rax ch’o che xaq xuw rax taq jastaq karaj.
Man utzataj kuna’o le ukutam che’, le kotz’ij, uwach che’ xuquje’ le awajib’ jalajoj kikab’al.
Guac
Xa jun jastaq utz kuna’o: are ri ixim: Xu ri ixim, utz kunaò le saq, le q’eq, le q’an, le kaq.
-¡Mmmmmm!- kacha’ are taq karil.
ESPAÑOL
Memo el ratoncito verde
Memo era un ratoncito verde al que solo le gustaban las cosas verdes.
No le gustaban los troncos de los árboles, las flores, las frutas y los animales de colores.
Había una sola cosa de otro color que le gustaba a Memo: los granos del maíz. Y cuando se trata de comer mazorcas, no importaba si el maíz era blanco, negro, amarillo o rojo.
Cantos infanti les
Saqarik ali, saqarik ala
Rutzil awach
che wa jun q’ij
Che ri Ajaw kaqmaltioxij (BIS)
B’ix rech rutzil wach
Qak’aslemal che uwach ulew (BIS)
ESPAÑOL
K’ICHE’
Je’l kaj
Saq ri a petib’al
Je’ pacha ri jun chaqap kaxanwa
Chi’ katinwilo
Ri wanima kaki’kotik
Che awach ke’ rapap ri chikop
Nima’q, ko’koj
Ruk’ ri saq a sutz’
Ke’b’ek
ESPAÑOL
Blanco es tu color
Como un pedazo de pan
Cuando te miro
Mi corazón se alegra.
En tu cielo vuelan pájaros
Grandes y pequeños
Con tus nubes blancas
Que van volando.
K’ICHE’
Cielito lindo
Poemas
Nu tzu
Nu tzu, nu tzu, At kak’amb’i ri un joron
At katb’e wuk’
At atwach’il.
Nu tzu, nu tzu, At je’lik, At ko’lik
At jun laj nitz’
Nu tzu, nu tzu, Ronojel u saqarib’al katin tzukuj
Ronojel q’ij katink’amb’ik
ESPAÑOL
Mi tecomate
Mi tecomate, mi tecomate, tú llevas mi agua, Tú me acompañas, Tú eres mi compañero.
Mi tecomate, mi tecomate, Tú eres bonito, Tú eres pequeño, Tú eres pequeñito.
Mi tecomate, mi tecomate, Todas las mañanas te busco Todos los días te llevo.
K’ICHE’
K’ICHE’
K’o jun nu pwi’
Xaq rech pop ri nu pwi’
K’ak’ ri nu pwi’
In xonloq’ ri un pwi’,
In xinch’ek ri nu pwaq
Xarumal xin k’ayij ri nu sikil.
Ri un baq’och ke’ ki’kotik
Xa rumak kinwaj.
ESPAÑOL
Yo tengo mi sombrero
Aunque sea de petate mi sombrero
Es nuevo mi sombrero.
Yo c mpré mi sombrero,
Yo gané mi dinero,
Porque vendí mis pepitas.
Mis ojos están alegres, Porque me gusta.
RONDA S
Che ri ketekik nu palaj
K’o nu baq’och y nu tzam
Xuquje’ nu chi’
Rech kinch’awik y kin tz’enik.
Ruk’ un b’aqoch kinwil ronojel,
Ruk’ nu tza’m kimb’an achís
Ruk’ nu chi’ kinwaik kinwaik
K’alim ixim.
ESPAÑOL
En mi cara redondita
Tengo ojos y nariz, y también una boquita
Para hablar y para reír.
Con mis ojos veo todo, Con la nariz hago achís
Con mi boca como como Palomitas de maíz.
K’ICHE’