"Στα Χρώματα του Διαβήτη" - τεύχος 15 by Karta Diaviti

του διαβήτη x

ΤΕΥΧΟΣ 15 Απρίλιος-Ιούνιος 2016

Με Οδηγό το Διαβήτη Δεύτερη Πανελλαδική Εκστρατεία Πρόληψης, Εκπαίδευσης και Ενημέρωσης κατά της νόσου του Σακχαρώδους Διαβήτη

ISSN: 2241–3677

χρωματα

στα

Πόσο σίγουροι είστε για τις µετρήσεις του σακχάρου σας; Τώρα µπορείτε να είστε πολύ! Ο µετρητής σακχάρου αίµατος On Call Vivid προσφέρει: 100% ακρίβεια Ευκολία στη χρήση, χωρίς κωδικοποίηση Αυτόµατη διόρθωση του αιµατοκρίτη Προειδοποίηση για εµφάνιση κετονών Προηγµένες λειτουργίες για διαχείρηση της νόσου

Η αξιόπιστη λύση για την υγεία σας.

Παπαδιαµαντοπούλου 41 | Ιλίσσια |115 28 | Αθήνα Tηλ. 210 7488821 | Fax 210 7488827 www.winmedica.gr 2 στα χρωματα του διαβήτη

Λίγα λόγια. . “ Έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα, ζωγράφισε τον παράδεισο και μπες μέσα.” Νίκος Καζαντζάκης Βρισκόμαστε ήδη ένα βήμα πριν το Πάσχα και όλοι εμείς στην Κάρτα Διαβήτη, είμαστε γεμάτοι ενθουσιασμό, πάντα με στόχο την ενδυνάμωση της πίστης των ανθρώπων μας για ζωή, χαρά και δημιουργία. Σήμερα, τα αδιάγνωστα περιστατικά στην Ελλάδα εξακολουθούν να είναι πολλά. Για το λόγο αυτό, συνεχίζουμε δυναμικά το έργο μας, προσπαθώντας να δώσουμε τον καλύτερό μας εαυτό σε κάθε νέα μας δράση. Με γνώση και ευθύνη, λοιπόν, πραγματοποιούμε φέτος ένα ακόμα μεγαλύτερο και πληρέστερο έργο: Στις 21 Μαϊου ξεκινάμε τη 2η Πανελλαδική Εκστρατεία Πρόληψης και Ευαισθητοποίησης ΜΕ ΟΔΗΓΟ ΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ, κόντρα σε κάθε άνεμο. Όχημά μας; Ένα ιστιοπλοϊκό σκάφος που θα αποπνέει όλα τα χρώματα του ουράνιου τόξου. Ένα ιστιοπλοϊκό σκάφος που θα ταξιδέψει στα στολίδια του Αιγαίου, τις Κυκλάδες και συγκεκριμένα την Κέα, την Κύθνο, τη Σέριφο, τη Σίφνο, τη Μήλο και την Κίμωλο, για να προωθήσει τη σημασία της πρόληψης κατά του διαβήτη σε ακόμη περισσότερους συνανθρώπους. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, θα πραγματοποιηθούν δωρεάν εξετάσεις γλυκόζης και γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης και με προγραμματισμένα ραντεβού, δωρεάν εξετάσεις λιπιδαιμικού ελέγχου, ελέγχου Συνδρόμου Διαβητικού ποδιού και Αρτηριακής Πίεσης. Παράλληλα, σε κεντρικά σημεία των νησιών, θα πραγματοποιούνται ομιλίες ενημέρωσης από εξειδικευμένους ιατρούς, εκπαίδευση ασθενών για τη σωστή διαχείριση της νόσου από επαγγελματίες υγείας, δρώμενα μαγειρικής και πολλές ακόμη δραστηριότητες. Κεντρικό ρόλο στην εκστρατεία μας θα έχει ένα διαδραστικό παιχνίδι, διάρκειας 10 λεπτών, στο οποίο η παρατηρητικότητα, η δημιουργική σκέψη και η συνδυαστική λογική ενώνουν τις δυνάμεις τους κατά του Διαβήτη: Πρόκειται για ένα Δωμάτιο απόδρασης (escape room), με γρίφους και αινίγματα που πλέκουν μια ιστορία μυστηρίου, την οποία οι συμμετέχοντας θα κληθούν να διερευνήσουν και να λύσουν, προκειμένου να αποτρέψουν κάτι που θα γίνει στα επόμενα 10 λεπτά. Σε αυτό το παιχνίδι, κάθε γρίφος αποτελεί ένα βήμα γνώσης για την πρόληψη του διαβήτη που ωθεί τους συμμετέχοντας να κάνουν το επόμενο βήμα και να οχυρωθούν απέναντι στην ασθένεια του αιώνα. Ελπίζουμε στη μεγάλη αποδοχή του κόσμου και έχουμε μεγάλη προσμονή για τη συμμετοχή του. Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά την κα Μαρίνα Βερνίκου για την παραχώρηση της φωτογραφίας του εξωφύλλου, που είναι από την προσωπική της συλλογή και να ευχηθώ σε όλους, από καρδιάς, καλό Πάσχα. Πολύ φιλικά, Αναστασία Καφούση στα χρωματα του διαβήτη

15 x ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2016

χρωματα

στα

του διαβήτη

www.kartadiaviti.gr

Ιδιοκτησία

Επιστημονικοί Συνεργάτες

ΜΕ ΟΔΗΓΟ ΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ-ΚΑΡΤΑ ΔΙΑΒΗΤΗ

Δρ Ελίνα Γκίκα, Κλινική Ψυχολόγος/Ψυχοθεραπεύτρια/Εκπαιδεύτρια Διαβήτη Παιδιατρική Κλινική «ΜΗΤΕΡΑ» Διαβητολογικό τμήμα, Χ. Μπαρτσόκας Αλεξάνδρα Δαμβουνέλη, Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστήμιου Αθηνών, PGCert Διατροφής Αθλητών Δρ Ιωάννης Ιωαννίδης, Παθολόγος-Διαβητολόγος, υπεύθυνος του Ιατρείου Διαβήτη και Παχυσαρκίας στο Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Νέας Ιωνίας Πρόεδρος της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας. Δρ Αλέξανδρος Καμαράτος MD, PhD, Δ/ντης Διαβητολογικού Κέντρου & Α΄ Παθολογικής Κλινικής, Τζανείου Νοσοκομείου Πειραιά Κατερίνα Κονδάκη, Γυμνάστρια Bsc., Msc. Διατροφολόγος Bsc.Msc. Phd Δρ Αναστάσιος Κουτσοβασίλης MD, MSC, PHD, Consultant Internist - Diabetologist, 3rd Internal Medicine Department & Diabetes Center, Nikaia General Hospital, Athens Δρ. Θάνος Ι. Κωτσόλης, Χειρουργός Οφθαλμίατρος Ε ι ρ ή ν η Κ ύ ρ α , Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, M.Sc., Επιστημονική συνεργάτης medNutrition.gr Αντώνιος Π. Λέπουρας, Παθολόγος-Διαβητολόγος, Διευθυντής Παθολογικής-Διαβητολογικής Κλινικής & Διαβητολογικού Κέντρου ΙΑΣΩ GENERAL Μιχάλης Λουκάς, Καθηγητής Γενετικής Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Χ ρήσ τος Σπ. Μπαρτσόκας, Ομοτ. Καθηγητής Παιδιατρικής, Σύμβουλος Παιδιατρικού Κέντρου Μαριάννα Μπενρουμπή, Διευθύντρια ΕΣΥ, Διαβητολογικό Κέντρο, Γ.Ν.Α « Ο Ευαγγελισμός-Οφθαλμιατρείο-Πολυκλινική» Μαίρη Παπαδάκη, Οδοντίατρος-Βελονίστρια Δρ Αλέξανδρος Παπασωτηρίου, Οδοντίατρος Δ ρ Α λ έ ξ η ς Σ ω τ η ρ ό π ο υ λ ο ς M D, P H D, Διευθυντής ΕΣΥ, Παθολόγος - Διαβητολόγος & Γενικός Ιατρός Γ’ Παθολογικού Τμήματος & Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Ν.Νίκαιας – Πειραιά Νικόλαος Τεν τολούρης, Επίκ. Καθηγητής, Α’ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική και Ειδική Νοσολογία, Γ.Ν.Α. Λαϊκό Ιωάννης Ν. Χιώτης MSc, PhD, MD, Χειρουργός Ορθοπαιδικός Τραυματολόγος, Διδάκτωρ Δημοκριτείου Πανεπιστημίου, Κέντρο Αρθροσκόπησης & Χειρουργικής Ώμου Ιασώ General Hospital Τζίνα Χονδρού M.Sc., Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια

Διευθύντρια Σύνταξης Εύα Ντελιδάκη

Υπεύθυνη Διαφήμισης Αναστασία Καφούση

Επιμέλεια-Διόρθωση Κειμένων & Υποδοχή Διαφήμισης Ειρήνη Καφούση

Υπεύθυνος Λογιστηρίου Δημήτρης Μούτουλας

Καλλιτεχνική Επιμέλεια Κατερίνα Σπηλιωτοπούλου

Σκιτσογράφος Μιχάλης Δελαβίνιας

Εκτύπωση ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ Α.Β.Ε.Ε.

Εκδότης BCO Development Αγ.Ι.Θεολόγου 41, Χολαργός 15561 Τηλ. 210 6520062, Fax. 210 6520082 Email: info@bco.gr

ISSN: 2241–3677

Επικοινωνήστε μαζί μας για ό,τι σας απασχολεί στα τηλέφωνα: 801 500 3535 (γραμμή υποστήριξης), 210 6520062 ή στο e-mail: info@kartadiaviti.gr Οι απόψεις των συντακτών και των αρθρογράφων δεν αποτελούν αναγκαία απόψεις του εκδότη και του ιδιοκτήτη του περιοδικού. Για τα αποστελλόμενα έντυπα, κείμενα και φωτογραφίες, ο εκδότης παίρνει αυτομάτως το δικαίωμα δημοσίευσης. Κείμενα και φωτογραφίες που αποστέλλονται στο περιοδικό προς δημοσίευση δεν επιστρέφονται. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή ή η μετάδοση όλου ή μέρους του εντύπου (κείμενα και φωτογραφικό υλικό), 4 στα χρωματα του διαβήτη χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη (νόμος 2121/1993).

Τριμηνιαία Περιοδική Έκδοση

Συνεντεύξεις Μαρίνα Βερνίκου, Φωτογράφος και Πρόεδρος της Φιλανθρωπικής Οργάνωσης CreAid Λία Λάππα, Δημοσιογράφος-Συγγραφέας

Ειδικοί Συνεργάτες Εύα Ντελιδάκη, Δημοσιογράφος Υγείας-Συγγραφέας και παραγωγός Ντοκιμαντέρ & Σποτ για την υγεία www.iatro.gr. Φίλιππος Δόλλας / Δημήτρης Καραμήτσος, Ιδιοκτήτες του «In & Out in 60 Minutes» Στέλιος Κουτρούβελης, Chef. Ευθύμιος Σαββάκης, Υποψ. Διδάκτωρ Τμήματος Δημοσιογραφίας & ΜΜΕ Α.Π.Θ.

στα χρωματα του διαβήτη

Editorial της σύνταξης

Ε ΥΑ ΝΤΕΛΙΔΑΚΗ Δημοσιογράφος Υγείας – Συγγραφέας και παραγωγός Ντοκιμαντέρ & Σποτ για την υγεία www.iatro.gr

Στο βιβλίο του D.Coleman, Συναισθηματική Νοημοσύνη, αναφέρεται ένα πολύ ενδιαφέρον πείραμα που έγινε με μικρά παιδιά. Πρόσφεραν στα παιδιά αυτά την επιλογή να πάρουν ένα σακουλάκι με γλυκά τώρα ή να περιμένουν μερικά λεπτά και να πάρουν δυο σακουλάκια με γλυκά. Τα παιδιά ήταν όλα ηλικίας 4 ετών. Τα γλυκά τοποθετήθηκαν μπροστά τους, τους εξήγησαν τις επιλογές που είχαν και μετά ο ερευνητής βγήκε από το δωμάτιο. Όπως μπορείς να φανταστείς, μερικά παιδιά έπαιρναν τη μία σακούλα με τα γλυκά σχεδόν αμέσως μόλις ο ερευνητής γύριζε την πλάτη του εγκαταλείποντας την τάξη. Άλλα παιδιά, όμως, επιστράτευσαν μια ποικιλία μεθόδων για να αποσπάσουν την προσοχή τους από τα γλυκά, όπως έκλειναν τα μάτια, μιλούσαν στον εαυτό τους ή έπαιζαν με τα χέρια και τα πόδια τους. Μόλις επέστρεφε ο ερευνητής, αυτά τα παιδιά ανταμείβονταν με τα παραπανίσια γλυκά, τα οποία οι πιο ορμητικοί φίλοι τους είχαν αποκηρύξει για χάρη της άμεσης ικανοποίησης. Οι ερευνητές μελέτησαν αυτά τα παιδιά μετά από δέκα χρόνια και ανακάλυψαν ότι εκείνα που είχαν αντισταθεί στον πειρασμό ήταν ως έφηβοι, πλέον, περισσότερο ικανοί κοινωνικά, προσωπικά πιο

στα χρωματα του διαβήτη

αποτελεσματικοί, διεκδικητικοί και σε θέση να αντιμετωπίζουν καλύτερα τις απογοητεύσεις της ζωής. Όσα είχαν βιαστεί να πάρουν γλυκά, εμφάνιζαν λιγότερα από αυτά τα χαρακτηριστικά και σχετικά πιο προβληματικό ψυχολογικό προφίλ. Ακόμα πιο ενδιαφέρον είναι ότι, όταν τελείωσαν το λύκειο, οι «υπομονετικοί» ήταν πολύ καλύτεροι μαθητές. Με άλλα λόγια, η έρευνα έδειξε, πως η ικανότητα να μπορείς να ελέγξεις την αναβλητικότητα της ευχαρίστησης (το ορμέμφυτο), είναι ένας πολύ ισχυρός δείκτης επιτυχίας. Σύμφωνα με τους οικονομολόγους, η ανικανότητα να αναβάλλουμε την αναβλητικότητα της ευχαρίστησης– γεγονός που εκφράζει τη φυσική κλίση των ανθρώπων–δηλαδή, να ξοδεύουν περισσότερα απ΄ όσα κερδίζουν και να σκέφτονται μόνο πώς θα περάσουν καλά, είναι η πρωτογενής αιτία των οικονομικών και προσωπικών αποτυχιών. Από την άλλη, η αυτοπειθαρχία, ώστε να κάνεις αυτό που ξέρεις πως είναι σπουδαίο και σωστό, αν και δύσκολο, είναι η λεωφόρος που οδηγεί στην περηφάνια, την αυτοπεποίθηση και την προσωπική ικανοποίηση. Εύα Ντελιδάκη

Index περιεχόμενα

32 Σακχαρώδης Διαβήτης

Επανάσταση... με νέα τεχνολογία!

36 Εμφυτεύματα δοντιών

& Σακχαρώδης Διαβήτης

40 Σακχαρώδης Διαβήτης

Περιοδοντίτιδα & διατροφή

42 Ποιος είναι ο ρόλος

του Ψυχολόγου Υγείας στο διαβήτη

46 ΝΕΟΓΝΙΚΟΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ 50 Δεύτερη Πανελλαδική Εκστρατεία

Πρόληψης, Εκπαίδευσης και Ενημέρωσης κατά της νόσου του Σακχαρώδους Διαβήτη

50 10 Σακχαρώδης Διαβήτης

Αερόβια φυσική δραστηριότητα και μυική ενδυνάμωση

12 Οιδήματα των κάτω άκρων & Σακχαρώδης Διαβήτης

16 Προδιαβήτης & Παχυσαρκία

18 Σακχαρώδης Διαβήτης & Οστεοπώρηση: Μία αμφιλεγόμενη σχέση

22 Σακχαρώδης Διαβήτης &

γενετικοί παράγοντες που τον επηρεάζουν

28 Διαβητική

Αμφιβληστροειδοπάθεια

στα χρωματα του διαβήτη

60 ESCAPE ROOM με θεματική το Διαβήτη! 62 ΕΦΗΒΕΙΑ & ΆΡΝΗΣΗ ΔΙΑΒΗΤΗ 66 Φεστιβάλ Αθλητικών Ακαδημιών ΟΠΑΠ 68 Η ΠΑΙΔΙΚΗ ΜΑΣ ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ ΠΑΝΤΟΤΙΝΗ! Παγωτό: Απόλαυση χωρίς ενοχές και στο διαβήτη!

72 Συνάντηση με τη Μαρίνα Βερνίκου

Φωτογράφος και Πρόεδρος της Φιλανθρωπικής Οργάνωσης CreAid

74 Αντιμετώπιση της ΔΙΑΒΗΤΙΚΗΣ ΚΕΤΟΞΕΩΣΗΣ σε ενήλικες

77 Κάτι... ενώνει

καρκίνο και διαβήτη

78 Συνήθεις μύθοι απορίες για το Διαβήτη. Τι πρέπει να γνωρίζουμε;

82 Συνάντηση με τη Λία Λάππα Δημοσιογράφος-Συγγραφέας

86 Νηστεία και διαβήτης 88 Μαγειρεύουμε με τον Στέλιο Κουτρουβέλη

ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ

Γράφει η:

Κ ΑΤ Ε Ρ Ι Ν Α ΚΟ Ν Δ Α Κ Η Γυμνάστρια Bsc., Msc. Διατροφολόγος Bsc.Msc.Phd.

ΑΕΡΟΒΙΑ ΦΥΣΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ και μυική ενδυνάμωση

H άσκηση είναι ο σημαντικότερος σύμμαχος για την καλύτερη ρύθμιση της γλυκαιμίας σε ένα διαβητικό άτομο. Τα οφέλη της άσκησης είναι γνωστά σε όλους, όχι όμως και ποια μορφή άσκησης μας ταιριάζει καλύτερα, γι΄αυτό θα πρέπει να ενημερώνεστε συνέχεια..

Ιδανικά, σε κάθε συνεδρία άσκησης θα πρέπει να συμπεριλάβουμε: Αρχικά, ασκήσεις για την ελαστικότητα των μυών μας, αλλά και των συσταλτών στοιχείων των αρθρώσεων. Στη συνέχεια, αεροβικές ασκήσεις για τη χρήση του μυοκαρδίου ή εναλλακτικά ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης για τη συντήρηση αυτών των μεγάλων εργοστασίων, που ονομάζονται μύες και που βοηθούν στο δύσκολο έργο του παγκρέατος και της απορρόφησης της περίσσειας γλυκόζης στην κυκλοφορία του αίματος. Τώρα, το πόσο συχνά, είναι ένα ζήτημα και οι ειδικοί έχουν διάφορες απόψεις. Η άσκηση πάντως για ένα διαβητικό, καλό θα ήταν να είναι σε καθημερινή βάση για να μη

στα χρωματα του διαβήτη

φορτίζεται περισσότερο το σώμα, όταν εμείς προσπαθούμε να αυξήσουμε τη διάρκεια κάνοντας λιγότερες ημέρες προπόνηση. Είναι δηλαδή προτιμότερο αντί να επιδιώκουμε 150 λεπτά σε τρείς ημέρες μέτριας έντασης άσκησης, να προτιμάτε 40 λεπτά καθημερινά αποφεύγοντας έτσι και τους τραυματισμούς. Παράλληλα, θα επιτύχουμε τις βέλτιστες προσαρμογές, εφόσον παρακολουθούμε και τους στόχους μας. Παρακάτω, θα δώσουμε μερικά τέτοια παραδείγματα για να γίνει πιο κατανοητό.

Παραδείγματα αερόβιας φυσικής δραστηριότητας: XX

Περπάτημα σε ρυθμό 400 βήματα το λεπτό με στόχο τα 5000 βήματα και άρα περίπου 40 λεπτά/ημέρα. Σταδιακά, ο στόχος μπορεί να αυξηθεί στα 7000 βήματα την ημέρα. Τρέξιμο για τους πιο προχωρημένους στο 50-60% της μέγιστης καρδιακής συχνότητας. Η μεγίστη καρδιακή συχνότητα υπολογίζεται με τον τύπο: 220-Hλικία (έτη) και άρα εύκολα βρίσκεται το 60%. Για παράδειγμα,

εάν κάποιος είναι 45 χρονών υπολογίζουμε 220 - 45 = 175, τo 60% του 175 είναι 105 (bpm) καρδιακοί παλμοί / λεπτό. XX

Αντισφαίριση - Τένις 3 φορές / εβδομάδα (Σύνολο 5 ώρες / εβδομάδα) είναι αρκετές για να καλύψουμε τις συστάσεις για άσκηση. Επιτραπέζια αντισφαίριση 5 φορές/εβδομάδα (Σύνολο 5 ώρες / εβδομάδα ) Κολύμπι μέτριας έντασης με απώτερο στόχο το ρυθμό 2 mph. Ποδηλασία μέτριας αντίστασης και όχι σε ανηφορικό ή δύσβατο μονοπάτι για 30 λεπτά. Οι στόχοι μπορεί να αναπροσδιορίζονται κάθε 15 ημέρες και να εξατομικεύονται ανάλογα με την απόδοση και το προσωπικό αίσθημα της κόπωσης και αντοχής.

Μυϊκή ενδυνάμωση Τέλος, η μυϊκή ενδυνάμωση μπορεί να επιτευχθεί με επιπλέον ασκήσεις την ίδια ημέρα ή αν νιώθετε εξάντληση καλύτερα να επιλέξετε 2 άλλες ημέρες της εβδομάδας.

Πρακτικά, μυϊκή ενδυνάμωση μπορεί κάποιος να πετύχει εάν χρησιμοποιεί το βάρος του σώματος του. Για παράδειγμα, οι ασκήσεις σε ιμάντες ή με ειδικά λάστιχα είναι αρκετά για να πετύχει κάποιος μικρή και σταδιακή αύξηση της μυϊκής του μάζας χωρίς να επηρεάσει τη συστολική του πίεση και τα επίπεδα γλυκόζης. Βρείτε έναν καλό συνοδοιπόρο λοιπόν και φτιάξτε ένα εβδομαδιαίο πλάνο με πολύ απλούς, εφικτούς στόχους κι έτσι να είστε σίγουροι πως το αποτέλεσμα θα είναι εντυπωσιακό στη μονάδα του χρόνου που μπορεί ο καθένας! Συμβουλευτείτε ειδικούς για να αποφύγετε τραυματισμούς και απορρυθμίσεις στο σάκχαρο, εάν έχετε εμφανίσει στο παρελθόν τραυματισμούς στη μέση ή νιώσατε δυσφορία. Χρήσιμο είναι να κάνετε μέτρηση γλυκόζης πριν και μετά την άσκηση, καθώς θα καθοδηγηθείτε στη συνέχεια ευκολότερα από το γιατρό σας για τη δοσολογία των φαρμάκων σας. Καλή επιτυχία και να θυμάστε πως η άσκηση είναι ο Δικός σας τρόπος ζωής !

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφει ο:

ΝΙΚΟΛ ΑΟΣ ΤΕΝΤΟΛΟΥΡΗΣ Επίκ. Καθηγητής Α’ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική και Ειδική Νοσολογία, Γ.Ν.Α. Λαϊκό

ΟΙΔΗΜΑΤΑ

ΤΩΝ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ

& Σακχαρώδης Διαβήτης Ο όρος οίδημα (προέρχεται από το ρήμα οιδώ = αυξάνω σε όγκο) και σημαίνει διόγκωση, πρήξιμο. Οίδημα δημιουργείται όταν αυξάνει το υγρό στο διάμεσο (μεσοκυττάριο) χώρο και κλινικά εκδηλώνεται ως διόγκωση του υποδόριου ιστού. Λόγω του αθροιζόμενου υγρού, το δέρμα αποκτά λεία, γυαλιστερή, τεντωμένη και ωχρή όψη. Όταν έχουμε οίδημα που οφείλεται σε φλεγμονή, η τοπική υπεραιμία δίνει στο δέρμα κόκκινο χρώμα, ενώ όταν υπάρχει φλεβική στάση το δέρμα μπορεί να είναι μπλε. Κλινικά, λοιπόν, με την επισκόπηση το οίδημα μπορεί να είναι ορατό ή ψηλαφητό, όπως στην περίπτωση του ζυμώδους οιδήματος, όπου κατά την πίεση της οιδηματικής περιοχής παραμένει εντύπωμα.

12 12x x στα χρωματα του διαβήτη

Παθογένεση του οιδήματος: ο εξωκυττάριος χώρος διακρίνεται στον ενδαγγειακό χώρο, που αφορά το πλάσμα και βρίσκεται μέσα σε αγγεία και στο μεσοκυττάριο ή διάμεσο χώρο. Οι δύο αυτοί χώροι βρίσκονται σε δυναμική ισορροπία λόγω δύο πιέσεων, της υδροστατικής και της κολλοειδωσμωτικής πίεσης. Σε περίπτωση διαταραχής αυτής της ισορροπίας προκαλείται η δημιουργία οιδήματος. Κατά αυτόν το μηχανισμό έχουμε: 1. Το συμφορητικό-υδροστατικό οίδημα: Οφείλεται σε αυξημένη υδροστατική πίεση του ενδαγγειακού χώρου, η οποία προκαλεί έξοδο του υγρού από τα αγγεία προς το διάμεσο χώρο. Συμφορητικό οίδημα δημιουργείται σε βαριά καρδιακή ανεπάρκεια και σε φλεβική απόφραξη ή ανεπάρκεια. 2. Το υπολευκωματιναιμικό οίδημα: Το οίδημα αυτό δημιουργείται όταν μειώνεται η κολλοειδωσμωτική πίεση λόγω υπολευκωματιναιμίας και το υγρό δεν συγκρατείται πλέον εντός των αγγείων. Νοσήματα, όπως το νεφρωσικό σύνδρομο, η ασιτία, η εντεροπάθεια και η ηπατική ανεπάρκεια μπορεί να προκαλέσουν τέτοιο οίδημα. 3. Το οίδημα που οφείλεται στην αυξημένη αγγειακή διαπερατότητα λόγω βλάβης του τοιχώματος των τριχοειδών από φλεγμονές, τραύματα, εγκαύματα ή λοιμώξεις. Οίδημα στα άτομα με διαβήτη μπορεί να δημιουργηθεί από όλες τις αιτίες που προαναφέρθηκαν. Έτσι, τα άτομα με διαβήτη μπορεί να εμφανίσουν οίδημα στα πόδια λόγω καρδιακής ή φλεβικής ανεπάρκειας και από νεφρική βλάβη λόγω του διαβήτη. Υπάρχει αδρά και άλλος ένας μηχανισμός οιδημάτων που θα αναφερθεί παρακάτω στα αίτιά τους που έχει να κάνει με την κατακράτηση νατρίου και ύδατος. Το οίδημα διακρίνεται σε καθολικό ή γενικευμένο και σε τοπικό οίδημα (αμφοτερόπλευρο και ετερόπλευρο) κάτω άκρων. Συγκεκριμένα, στα κάτω άκρα, λόγω βαρύτητας εμφανίζονται συνηθέστερα οιδήματα στα σφυρά και στην πρόσθια επιφάνεια κνήμης.

Αίτια οιδήματος: • Καρδιακή ανεπάρκεια: Συγκεκριμένα, αναφερόμαστε στο περιφερικό οίδημα της δεξιάς ή της ολικής καρδιακής ανεπάρκειας που εντοπίζεται στα κατωφερέστερα σημεία του σώματος, ειδικότερα σε προχωρημένα στάδια της νόσου. • Νεφρωσικό σύνδρομο – ιδίως το οφειλόμενο σε διαβητική νεφροπάθεια: Η αύξηση της διαπερατότητας των σπειραμάτων προκαλεί πρωτεϊνουρία και αυτή με τη σειρά της παρατεταμένη υποαλβουμιναιμία, η οποία προκαλεί μείωση της κολλοειδωσμωτικής πιέσεως του πλάσματος, εξαγγείωση υγρού προς τους ιστούς και τελικά γενικευμένο οίδημα. • Οξεία σπειραματονεφρίτιδα, χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας: Η σπειραματική βλάβη προκαλεί μείωση του ρυθμού σπειραματικής διήθησης και επομένως, μειωμένη νεφρική απέκκριση νατρίου και ύδατος και άρα εμφάνιση οιδήματος. • Ηπατική ανεπάρκεια, ηπατική κίρρωση: Το οίδημα οφείλεται στην υπολευκωματιναιμία. Επιπλέον, στην κίρρωση, η στάση στο δίκτυο των λεμφαγγείων που απάγουν τη λέμφο από το ήπαρ και η αύξηση της υδροστατικής πίεσης στην πυλαία φλέβα, αποτελούν παράγοντες ανάπτυξης ασκίτη. Επίσης, σε μεγάλη συλλογή ασκιτικού υγρού αυξάνεται η ενδοκοιλιακή πίεση, η οποία παρεμποδίζει την επιστροφή του φλεβικού αίματος από την κάτω κοίλη φλέβα και συμβάλλει στην ανάπτυξη οιδήματος κάτω άκρων. • Σύνδρομα δυσαπορρόφησης, εντεροπάθεια, υπολευκωματιναιμία λόγω ασιτίας. • Ιδιοπαθές ή κυκλικό: Αυτό εμφανίζεται σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, με περιοδική εμφάνιση, εξαρτώμενο με την ορθοστασία, προοδευτικά επιδεινούμενο στην προεμμηνορυσιακή φάση και ανταποκρίνεται στη χορήγηση διουρητικών. • Φαρμακογενές: 1. Ορισμένα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν κατακράτηση νατρίου, ειδικά σε ασθενείς με επηρεασμένη νεφρική λειτουργία, όπως συμβαίνει στα άτομα με σακχαρώδη στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

διαβήτη. Τέτοια είναι: τα αλατοκορτικοειδή, τα μη στερινοειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα και τα αντισυλληπτικά δισκία. 2. Θειαζολιδινεδιόνες ή γλιταζόνες: Αυτά είναι φάρμακα που ενισχύουν τη δραστικότητα της ινσουλίνης προκαλούν μονομερές οίδημα άκρου πόδα, ιδίως, όταν συγχορηγούνται με ινσουλίνη, πιθανώς διότι προκαλούν αγγειοδιαστολή. 3. Αναστολείς διαύλων ασβεστίου (ειδικότερα οι διϋδροπυριδίνες: νιφεδιπίνη, αμλοδιπίνη): Είναι ευρέως χορηγούμενα φάρμακα για την αντιμετώπιση της αρτηριακής υπέρτασης και προκαλούν οιδήματα σφυρών λόγω προτριχοειδικής αγγειοδιαστολής, που οδηγεί τελικά σε εξαγγείωση υγρού. • Φλεβική ανεπάρκεια κάτω άκρων: προκαλεί ασύμμετρα οιδήματα άμφω. • Φλεβική απόφραξη: προκαλεί οίδημα στην περιοχή από την οποία απάγεται το αίμα με το αντίστοιχο φλεβικό στέλεχος, π.χ. σε απόφραξη κάτω κοίλης φλέβας το οίδημα εντοπίζεται και στα δύο άκρα άμφω. Απόφραξη μπορεί να οφείλεται σε ενδαγγειακή θρόμβωση ή σε πίεση του φλεβικού στελέχους από όγκους, φλεγμονώδεις μάζες κτλ. • Λεμφοίδημα: προκαλείται από λεμφική στάση και είναι ετερόπλευρο οίδημα. Μπορεί να προκληθεί από θρόμβωση των λεμφαγγείων λόγω κάκωσης, εγκαύματος, εγχείρησης, ακτινοβολίας, από παρασιτικές λοιμώξεις και διηθήσεις από κακοήθη νεοπλάσματα. XX Η φλεβική θρόμβωση αρκετά συχνά συνυπάρχει με λεμφική, έχουμε το λεγόμενο «μεταθρομβωτικό λεμφοίδημα». 14

στα χρωματα του διαβήτη

Όταν η φλεβική ή η λεμφική απόφραξη συνοδεύεται από φλεγμονή (θρομβοφλεβίτιδα, λεμφαγγειίτιδα) συνυπάρχουν μαζί με τα σημεία του οιδήματος τα σημεία της φλεγμονής όπως ερυθρότητα, θερμότητα. • Αλλεργικό οίδημα: λόγω τοπικής αλλεργικής αντίδρασης, χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι ο κνησμός, ενώ μπορεί να συνυπάρχει πυρετική κίνηση. Η παρουσία οιδήματος οποιασδήποτε αιτιολογίας από τις ανωτέρω σε έναν διαβητικό ασθενή δυσχεραίνει κατά πολύ την πορεία της υγείας του, ειδικότερα της αντιμετώπισης του ήδη υπάρχοντος διαβητικού του ποδιού. Ένα νευροπαθητικό ή ισχαιμικό έλκος είναι εύκολα κατανοητό ότι θα είναι δυσκολότερα αντιμετωπίσιμο και αναστρέψιμο αν συνυπάρχει σε ένα οιδηματώδες άκρο. Η θεραπεία του οιδήματος είναι αιτιολογική, ανάλογα με το υποκείμενο αίτιο. Έτσι, τα διουρητικά είναι απαραίτητα για τη μείωση του οιδήματος που οφείλεται σε καρδιακή ανεπάρκεια και σε διαβητική νεφροπάθεια, όταν οφείλεται σε φάρμακα, πρέπει τα φάρμακα να διακόπτονται και να χορηγούνται άλλα, με μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης οιδήματος. Μην ξεχνάμε, όμως, πως η καλή ρύθμιση του διαβήτη είναι ο σύμμαχος για την πρόληψη των επιπλοκών του διαβήτη και για την αντιμετώπιση όλων των επικείμενων δυσκολιών που τυχόν συναντήσουμε στην πορεία μας με το Διαβήτη!! XX

Αξιόπιστη ρύθμιση

του σακχαρώδη διαβήτη για μια ζωή.

στα χρωματα του διαβήτη 15 Αποκλειστικός Αντιπρόσωπος Ελλάδος Parapharm International A.E Tηλ. 210 280 4000 www.parapharm.gr ΔΩΡΕΑΝ ΓΡΑΜΜΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 800 11 79999

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφουν οι :

ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗΣ & ΠΑΧΥΣΑΡΚΊΑ Δ Ρ. Α Λ Ε Ξ Η Σ Σ Ω Τ Η Ρ Ο Π Ο ΥΛΟΣ MD, PHD Διευθυντής ΕΣΥ Παθολόγος-Διαβητολόγος & Γενικός Ιατρός Γ΄ Παθολογικού Τμήματος & Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Ν.Νίκαιας – Πειραιά

Δ Ρ. Α Ν Α Σ ΤΑ Σ Ι ΟΣ ΚΟ Υ Τ Σ Ο Β Α Σ Ι Λ Η Σ M D, M S C , P H D Consultant Internist - Diabetologist 3rd Internal Medicine Department & Diabetes Center Nikaia General Hospital, Athens

16 x στα χρωματα του διαβήτη

Υπάρχει ένα διάστημα στη γλυκαιμική κατάσταση μεταξύ της φυσιολογικής ανοχής της γλυκόζης και του διαβήτη, οι τιμές του οποίου δεν είναι «αθώες», αλλά αποτελούν τον προάγγελο του διαβήτη και των επιπλοκών του. Η πρώιμη διαπίστωση και θεραπευτική παρέμβαση των ατόμων τα οποία βρίσκονται σε αυτήν τη γλυκαιμική κατάσταση, έχει τη δυναμική της μείωσης ή καθυστέρησης της εξέλιξης σε διαβήτη και της εμφάνισης των σχετιζόμενων με αυτό μακροαγγειακών και μικροαγγειακών επιπλοκών.

Τι είναι ο Προδιαβήτης και ποιες κατηγορίες περιλαμβάνει; Ως προδιαβήτης χαρακτηρίζεται η διαταραγμένη γλυκόζη νηστείας (IFG) με σάκχαρο νηστείας 100-125mg/dl και η διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη (IGT) με σάκχαρο νηστείας εντός των φυσιολογικών ορίων και με σάκχαρο 140-199mg/dl μετά τη δίωρη καμπύλη ανοχής γλυκόζης (OGTT) με 75 gr γλυκόζης. Οι καταστάσεις αυτές μπορεί να εμφανίζονται ξεχωριστά ή και να συνυπάρχουν. Τα άτομα τα οποία παρουσιάζουν IFG ή IGT ή και τις δύο αυτές καταστάσεις έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη. Τα αποτελέσματα μεγάλων επιδημιολογικών μελετών δείχνουν ότι άτομα με IGT έχουν για κάθε έτος μετά τη διάγνωση 6% έως 10% μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης διαβήτη, ενώ για τα άτομα με IFG και IGT ο συνολικός κίνδυνος εμφάνισης διαβήτη σε 6 χρόνια είναι αυξημένος κατά 65%, εξαιρετικά υψηλός, αν αναλογιστούμε ότι η πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη για τους νορμογλυκαιμικούς στο ίδιο χρονικό διάστημα είναι μόλις 5%. Παγκοσμίως, ο αριθμός των ατόμων με προδιαβήτη είναι περίπου 314 εκατομμύρια, ενώ υπολογίζεται ότι το 2025 ο αριθμός των ατόμων με προδιαβήτη θα ανέρχεται σε 418 εκατομμύρια. Φαίνεται, λοιπόν, ξεκάθαρα ότι το πρόβλημα του προδιαβήτη είναι τεράστιο και ότι είναι απαραίτητος ο έλεγχος σε άτομα τα οποία έχουν παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση κάποιας από τις μορφές του προδιαβήτη. Έλεγ-

χο για προδιαβήτη πρέπει να κάνουν άτομα με: οικογενειακό ιστορικό σακχαρώδους διαβήτη, καρδιαγγειακή νόσο, καθιστική ζωή, αρτηριακή υπέρταση, αυξημένα επίπεδα τριγλυκεριδίων, χαμηλή τιμή HDL ή και τα δύο, ιστορικό διαβήτη κύησεως, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, γέννηση παιδιού με σωματικό βάρος >4 kg, λήψη αντιψυχωσικών φαρμάκων ή θεραπεία για σχιζοφρένεια ή για διπολική διαταραχή.

Παχυσαρκία Η επίπτωση της παχυσαρκίας αυξάνει παγκοσμίως με πολύ γρήγορο ρυθμό, με κύριους υπεύθυνους την αλλαγή των διατροφικών συνηθειών (μεγάλη αύξηση της πρόσληψης λιπών και ευαπορροφήτων υδατανθράκων) σε συνδυασμό με τη μείωση της σωματικής δραστηριότητας. Από τα άτομα με ΣΔ2, περίπου το 90% χαρακτηρίζονται ως υπέρβαρα ή παχύσαρκα. Σύμφωνα με την εθνική επιτροπή του διαβήτη των ΗΠΑ, ο κίνδυνος εμφάνισης του ΣΔ2 είναι διπλάσιος στα υπέρβαρα άτομα, πενταπλάσιος στα παχύσαρκα και δεκαπλάσιος στα παθολογικά παχύσαρκα άτομα σε σχέση με φυσιολογικού βάρους άτομα αντιστοίχου ηλικίας. Το πρόβλημα της παχυσαρκίας και στη χώρα μας είναι τεράστιο και παρουσιάζεται από πολύ μικρές ηλικίες, όπως πολύ έντονα αποτυπώθηκε σε με μια πρόσφατη έρευνα του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη μελέτη, στην Ελλάδα το ποσοστό των κεντρικά παχύσαρκων παιδιών φτάνει το 33,4%, ενώ την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν οι Η.Π.Α με 32,9%, η Πορτογαλία με 23,9%, η Ισπανία με 21,3% και η Αυστραλία με 18,3%. Οι ενήλικες στην Ελλάδα δεν παρουσιάζουν καλύτερη εικόνα από τα παιδιά. Σύμφωνα με τη μελέτη Σαλαμίνα, η παχυσαρκία λαμβάνει διαστάσεις επιδημίας. Όπως διαπιστώθηκε από τη συγκεκριμένη μελέτη, το 2002 το ποσοστό των παχύσαρκων στο γενικό πληθυσμό ήταν 17,9%, το 2006 ήταν 21,1% για να φτάσει το 2014 το 27,9%. Την ίδια χρονική περίοδο στις ΗΠΑ το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 29,8% και 30,4% το 2015.

στα χρωματα του διαβήτη

x 17

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφει ο:

ΙΩΑΝΝΗΣ Ν.ΧΙΩΤΗΣ MSC, PHD, MD Χειρουργός Ορθοπαιδικός Τραυματολόγος Διδάκτωρ Δημοκριτείου Πανεπιστημίου, Κέντρο Αρθροσκόπησης & Χειρουργικής Ώμου Ιασώ General Hospital

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ

& Σακχαρώδης Διαβήτης

Μία αμφιλεγόμενη σχέση Η οστεοπόρωση θεωρείται μία από τις σιωπηλές επιδημίες της σύγχρονης κοινωνίας μας. Επιδημία, λόγω του υψηλού ποσοστού προσβολής του πληθυσμού και ιδιαίτερα στο γυναικείο και σιωπηλή, λόγω του ότι το μόνο σύμπτωμά της είναι το κάταγμα, το οποίο για ηλικιωμένους ασθενείς μπορεί να αποβεί μοιραίο. Σε πρόσφατη επιστημονική μελέτη έχει αποδειχθεί ότι η οστεοπόρωση έχει ποσοστά θνησιμότητας μεγαλύτερα από τα εμφράγματα του μυοκαρδίου.

18 18x x στα χρωματα του διαβήτη

Ως οστεοπόρωση ορίζεται η μείωση της αντοχής του οστού στο σημείο όπου γίνεται τόσο εύθραυστο, ώστε ο ασθενής διατρέχει υψηλό κίνδυνο κατάγματος χαμηλής βίας. Οστεοπενία ορίζεται ο πρόναος της οστεοπόρωσης, όπου η αντοχή του οστού είναι μειωμένη σχετικά με τη φυσιολογική και ο ασθενής συντρέχει μικρό κίνδυνο κατάγματος χαμηλής βίας. Η οστεοπόρωση μπορεί να είναι πρωτοπαθής ή δευτεροπαθής. Η πρωτοπαθής οστεοπόρωση είναι συχνότερη, εμφανίζεται σαν αποτέλεσμα της εμμηνόπαυσης ή του γήρατος και ευθύνεται για το 80% των περιπτώσεων οστεοπόρωσης στις γυναίκες. Η δευτεροπαθής οστεοπόρωση είναι λιγότερη συχνή, αλλά διαπιστώνεται συχνότερα στους άνδρες, στους οποίους και ευθύνεται για το 40% έως 60% όλων των περιπτώσεων οστεοπόρωσης, καθώς επίσης και στις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Τα τελευταία χρόνια διαγιγνώσκονται ολοένα και περισσότερες περιπτώσεις δευτεροπαθούς οστεοπόρωσης. Η δευτεροπαθής οστεοπόρωση μπορεί να προκύψει σαν αποτέλεσμα κακών συνθηκών διαβίωσης από συστηματικά νοσήματα, ενδοκρινικά νοσήματα, σαν παρενέργεια από τη λήψη φαρμάκων και τέλος, από διάφορες άλλες καταστάσεις. Από τα ενδοκρινολογικά νοσήματα όπου έχουν σχέση με την οστική πυκνότητα είναι και ο σακχαρώδης διαβήτης (Σ.Δ.). Οι κλινικές παρατηρήσεις σε ασθενείς με Σ.Δ. είναι: XX

O οστικός μεταβολισμός μπορεί να επηρεάζεται από τις όψιμες επιπλοκές του διαβήτη π.χ. διαβητική νεφροπάθεια και αμφιβληστροειδοπάθεια

Ο κίνδυνος κατάγματος μπορεί να αυξάνεται από τις πτώσεις που αυξάνονται στους διαβητικούς ασθενείς, λόγω των οπτικών διαταραχών, της νευροπάθειας ή των καρδιο-εγκεφαλικών προβλημάτων. Εντοπισμένη οστική απώλεια που οφείλεται σε διαβητική νευροπάθεια μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο κατάγματος στα κάτω άκρα και συγκεκριμένα στον άκρο πόδα. Ο βαθμός της οστικής απώλειας μπορεί να διαφέρει ανάμεσα στους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2. Τέλος, φάρμακα που λαμβάνουν οι διαβητικοί μπορεί να επηρεάζουν τον κίνδυνο κατάγματος.

Παρά τις προαναφερόμενες κλινικές παρατηρήσεις δεν έχει ακόμη τεκμηριωθεί ότι οι συνέπειες του Σ.Δ. στον αρνητικό οστικό μεταβολισμό συνεπάγεται και του αυξημένου κινδύνου κατάγματος στους ασθενείς, θέτοντας έτσι τη σχέση μεταξύ οστεοπόρωσης και Σ.Δ. αμφιλεγόμενη. Από τα στοιχεία όπου μέχρι τώρα έχουν συγκεντρωθεί από επιστημονικές μελέτες, έχει τεκμηριωθεί ότι:

Για ασθενείς με Σ.Δ. τύπου 1 Ο ασθενής με Σ.Δ. 1 (έλλειψη ινσουλίνης) και των δύο φύλων οι μετρήσεις οστικής πυκνότητας κατέδειξαν οστεοπενία και οστεοπόρωση, οι οποίες μεταβάλλονταν αρνητικά ανάλογα με τη χρονική διάρκεια του ΣΔ. Οι γυναίκες με Σ.Δ. 1 διατρέχουν 13 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για κάταγμα σε σχέση με τις γυναίκες που δεν έχουν Σ.Δ.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Όταν ο Σ.Δ. 1 εμφανίζεται νωρίτερα από την οστική ωρίμανση των ασθενών ανδρών και γυναικών (max bone mass), η μειωμένη οστική πυκνότητα σε προχωρημένη ηλικία μπορεί να οφείλεται σε επιπλοκή του Σ.Δ. Επίσης, σε ασθενείς φανίζεται διαβητική πάθεια, νευροπάθεια συνοδεύονται και από κνότητα.

με Σ.Δ. 1 όπου εμαμφιβληστροειδοκαι νεφροπάθεια, χαμηλή οστική πυ-

Από μελέτες σε εργαστήρια σε πειραματόζωα, παρατηρήθηκε ότι η ινσουλίνη διεγείρει τους οστεοβλάστες και περαιτέρω την παραγωγή οστού (αύξηση οστικής πυκνότητας). Σε μελέτες σε ανθρώπους με Σ.Δ. 1, διαπιστώθηκαν μειωμένα ποσοστά οστεοκαλσίνης, όπου καταδεικνύουν τη μειωμένη οστεοπαραγωγική δραστηριότητα.

Για ασθενείς με Σ.Δ. τύπου 2 Οι κλινικές παρατηρήσεις έχουν δείξει ότι οι ασθενείς αυτοί διατρέχουν υψηλό κίνδυνο οστεοπορωτικού κατάγματος, πιθανότατα, λόγω της συννοσηρότητας που υπάρχει από την περιφερική νευροπάθεια, οπτικές διαταραχές, υπό ή υπεργλυκαιμικές κρίσεις με συχνές πτώσεις, μη ελεγχόμενες. Η μικροαγγειοπάθεια του Σ.Δ. 2 μπορεί να επηρεάζει τον οστικό μεταβολισμό αρνητικά. Γεγονός είναι, ότι οι παλαιότερες μελέτες αφορούν στη σχέση μεταξύ οστικής πυκνότητας και Σ.Δ. 2, έδειχναν την προστασία των ασθενών από την οστεοπόρωση, δεδομένα όμως που δεν αναφέρονται στις τελευταίες μελέτες που συσχετίζουν τα κατάγματα με το ΣΔ2. Προς το παρόν, η σχέση μεταξύ Σ.Δ. και οστικής πυκνότητας είναι αμφιλεγόμενη. Αν και οι κλινικές παρατηρήσεις καταδεικνύουν κάποια σχέση, εργαστηριακά ακόμη ερευνούμε την τεκμηρίωσή της.

20 20x x στα χρωματα του διαβήτη

100

ΡΟ

ΪΟΝ

Μετρητής γλυκόζης αίματος

GE100

Ακρίβεια στη μέτρηση › Ευκολία στη χρήση › Αυτόματη κωδικοποίηση › Tεχνολογία χρυσού ηλεκτροδίου ›Ο ριζόντια διάταξη εισαγωγής ταινίας, χωρίς επαφή με αίμα, μικρότερη ποσότητα αίματος › Αυτόματη απόρριψη σκαρφιστήρα ›

εμ

πιστ

ακρ

XΡONIA

Π NEO

Mε την εμπειρία και την εγγύηση της

α ιν

ίβ ε

ια

οτομία

οσύνη

✓ ISO 15197:2013 στα χρωματα www.pansyfa.gr του διαβήτη x 21 ΠΑΝΣΥΦΑ Α.Ε.Ε. Αιγαίου 35, 194 00 Κορωπί, Αττική, τηλ: 210 9645 223, fax: 210 9607482, e-mail: pansyfa@otenet.gr,

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφει ο:

Μ Ι Χ Α Λ Η Σ ΛΟ Υ Κ Α Σ Καθηγητής Γενετικής Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Σακχαρώδης Διαβήτης & γενετικοί παράγοντες που τον επηρεάζουν Ο σακχαρώδης διαβήτης (DM) είναι μια ομάδα ασθενειών που χαρακτηρίζονται από υπεργλυκαιμία και από διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης είτε λόγω μείωσης της έκκρισης ινσουλίνης (μερική ή σχεδόν ολική) είτε λόγω ινσουλινοαντίστασης (μειωμένη ευαισθησία των κυττάρων στην ινσουλίνη). Σημεία και Συμπτώματα Ο DM προσβάλλει όλες τις ηλικίες και τα συμπτώματά του εκδηλώνονται ξαφνικά ή προοδευτικά, ενώ πολλές φορές απουσιάζουν εντελώς ή είναι πολύ ήπια. Τα κύρια συμπτώματα της υπεργλυκαιμίας είναι: Πολυδιψία, πολυουρία, πολυφαγία, θολή όραση, απώλεια βάρους, κνησμός, κόπωση, ξηροστομία, βραδεία επούλωση πληγών κ.ά. Οι επιπλοκές του DM διακρίνονται σε οξείες και χρόνιες. Στις οξείες επιπλοκές περιλαμβάνονται: XX

Διαβητική κετοξέωση: Παρατεταμένα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορεί να προκαλέσουν μια επικίνδυνη για τη ζωή επιπλοκή, που ονομάζεται διαβητική κετοξέωση. Χωρίς ινσουλίνη τα κύτταρα δεν απορροφούν γλυκόζη, με συνέπεια να

στα χρωματα του διαβήτη

χρησιμοποιούν λιπαρά για την παραγωγή ενέργειας. Η διάσπαση, όμως, των λιπαρών οξέων και η απαμίνωση των αμινοξέων παράγει απόβλητα προϊόντα, τις κετόνες, που συσσωρεύονται σε τοξικά επίπεδα, προκαλώντας κετοξέωση. Λόγω της κετοξέωσης, τα πάσχοντα άτομα χαρακτηρίζονται από αναπνοή Kussmaul (παρατεταμένες βαθιές αναπνοές που συνοδεύονται από αναστεναγμό) με οσμή ακετόνης. Άλλα συμπτώματα είναι: ναυτία, εμετοί, διάχυτο κοιλιακό άλγος, ξηροδερμία, μειωμένα επίπεδα συνείδησης, υπνηλία και λήθαργος. Σε σοβαρές περιπτώσεις, η διαβητική κετοξέωση οδηγεί σε κώμα που μπορεί να προκαλέσει το θάνατο. Η θνητότητα λόγω διαβητικής κετοξέωσης είναι 1,2-9%. Η επιπλοκή αυτή παρατηρείται, κυρίως, στους διαβητικούς με διαβήτη τύπου 1.

IDF DIABETES ATLAS (sixth edition 2014)

είναι οι κύριοι τύποι του σακχαρώδη διαβήτη (DM)

∆ιαβήτης τύπου 1 (T1D) ∆ιαβήτης τύπου 2 (Τ2D) ∆ιαβήτης κύησης (GDM)

382 εκατ. άνθρωποι ζουν µε διαβήτη

46%

...δεν έχουν διαγνωστεί

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

2 ό

7.1%

∆

πάσχει από

∆ΙΑΒΗΤΗ

περίπου 75% των θανάτων των διαβητικών ατόμων οφείλεται στη στεφανιαία νόσο. XX

27.1% Εγκεφαλικά επεισόδια, συνήθως ισχαιμιundiagnosed κού τύπου.

Περιφερική αγγειοπάθεια.

39 M

people living with diabetes

PREVALENCE Στις μικροαγγειακές επιπλοκές περιλαμβάνο11.4% νται:

XX XX

NORTH AMERICA Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια AND CARIBBEAN

Διαβητική νεφροπάθεια, που μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου. Διαβητική νευροπάθεια. Είναι η πιο κοινή επιπλοκή του διαβήτη. Προσβάλλει τα νεύρα, τόσο του περιφερικού όσο και του αυτόνομου νευρικού συστήματος. 27.4%

undiagnosed Η περιφερική νευροπάθεια, εκδηλώνεται συνήθως με συμπτώματα στα πόδια, όπως 25 M people living μούδιασμα, τσιμπήματα, κράμπες, κάψιμο και with diabetes απώλεια της φυσιολογικής αίσθησης (παραι- PREVALENCE 8.1% Οι πιο σοβαρές χρόνιες επιπλοκές του DM σθησίες). Η απώλεια αίσθησης των ερεθισμάSOUTH AND σχετίζονται με βλάβες των αιμοφόρων αγγείτων σε συνδυασμό με ελαττωματική κυκλοCENTRAL AMERICA ων, που διακρίνονται σε μακροαγγειακές και φορία του αίματος, έχει ως συνέπεια τη δημιμικροαγγειακές. ουργία ελκών στα πόδια από μικρά τραύματα και πληγές που δύσκολα επουλώνονται. ΕξελΣτις μακροαγγειακές κώσεις και λοιμώξεις του άκρου ποδός («διαεπιπλοκές περιλαμκάθε βητικό πόδι») μπορεί σε σοβαρές περιπτώσεις βάνονται: 7 ∆ΕΥΤΕΡΟΛΕΠΤΑ healthcare 1 στους 2 ασθενείς να οδηγήσουν σε εκτεταμένη γάγγραινα και 1 ασθενής πεθαίνει XX Στεφανιαία νό- από διαβήτη τελικά σε ακρωτηριασμό. ∆Ε ΓΝΩ ΡΙΖΟΥΝ σος που μπορεί

ότι πά σχουν από δι αβήτη

ndiagnosed

/12

Υπογλυκαιμία: Αποτελεί επιπλοκή της θεραπείας με ινσουλίνη. Η υπογλυκαιμία μπορεί να προκαλέσει αυξημένη εφίδρωση, αίσθημα πείνας, πονοκέφαλο, ζαλάδα, σπασμούς, αδυναμία, ευερεθιστότητα, ανησυχία, διαταραχές συνείδησης, απόσπαση προσοχής, δακρύρροια κ.ά. Υπερωσμωτικό μη-κετονικό υπεργλυκαιμικό κώμα: Χαρακτηρίζεται από απουσία κετοξέωσης, υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, αύξηση της ωσμωτικότητας του πλάσματος, έντονη αφυδάτωση (ξηρό δέρμα και βλεννογόνοι), ορθοστατική υπόταση, διαταραχές συνείδησης, ηλεκτρολυτικές διαταραχές και τελικά κώμα στο 15% των περιπτώσεων. Οι κύριοι προδιαθεσικοί παράγοντες είναι οι λοιμώξεις (πνευμονία στο 40-60% των περιπτώσεων και ουρολοιμώξεις στο 5-6%) και ακολουθούν το έμφραγμα του μυοκαρδίου, εγκεφαλικό επεισόδιο, παγκρεατίτιδα, λήψη φαρμάκων κ.ά. Η επιπλοκή αυτή μαζί με τη διαβητική κετοξέωση, αποτελούν τις πιο σοβαρές οξείες μεταβολικές επιπλοκές του DM. Η θνητότητα της υπερωσμωτικής υπεργλυκαιμικής κατάστασης, που παρατηρείται κυρίως στο διαβήτη τύπου 2 με μέση ηλικία εμφάνισης τα 57-70 έτη, είναι 10-50%.

να οδηγήσει σε στηθάγχη ή οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου. Ποσοστό

4,9 εκατ. θάνατοι το 2014

24 24x x στα χρωματα του διαβήτη

in 9

Η αυτόνομη νευροπάθεια, μπορεί να προκαλέσει διαβητική γαστροπάρεση, προβλήματα του ουροποιητικού συστήματος και στυτική IS SPENT ON DIABETES δυσλειτουργία. In 2014 diabetes expenditure

33.1%

undiagnosed

77% of people with diabetes

reached US $ 612 billion

live in low- and middleincome countries

IDF DIABETES ATLAS (sixth edition 2014)

Τέλος, οι διαβητικοί έχουν αυξημένη ευπάθεια σε λοιμώξεις και αυξημένη πιθανότητα για κατάθλιψη, ανησυχία και άλλες ψυχικές διαταραχές, όπως και για απώλεια ακοής (που είναι διπλάσια σε άτομα με DM συγκριτικά με άτομα που δεν πάσχουν από DM), υπέρταση, περιοδοντίτιδα και υπερλιπιδαιμία.

κάθε

7 ∆ΕΥΤΕΡΟΛΕΠΤΑ

1 στους 2 ασθενείς

1 ασθενής πεθαίνει από διαβήτη

∆Ε ΓΝΩ ΡΙΖΟΥΝ

ότι πά σχουν Διαβήτης τύπου 1 (T1D), με παλαιότερη από δι αβήτη ονομασία «ινσουλινοεξαρτώμενος διαβή-

Ο DM διακρίνεται σε τρεις κύριους τύπους: XX

1 IS

της» ή «νεανικός διαβήτης». XX

Διαβήτης τύπου 2 (Τ2D), με παλαιότερη ονομασία «μη ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης».

4,9 εκατ. θάνατοι το 2014

Διαβήτης κύησης (GDM).

Συχνότητα Το 2013, 347 εκατ. άτομα έπασχαν παγκοσμίως από DM. Ο DM αποτελεί την 8η κατά σειρά αιτία θανάτου. Αν και είναι πιο συχνός στις ανεπτυγμένες χώρες, ποσοστό 80% των θανάτων προέρχονται από χαμηλού και μέσου εισοδήματος χώρες. Ο ρυθμός αύξησης του DΜ προβλέπεται τα επόμενα χρόνια να είναι μεγαλύτερος στις αναπτυσσόμενες χώρες, λόγω κυρίως της αστικοποίησης του πληθυσμού και της αλλαγής του τρόπου ζωής, ειδικότερα με την εισαγωγή «δυτικού τύπου» τρόπου διατροφής. Στην Ελλάδα, ποσοστό περίπου 6% του γενικού πληθυσμού πάσχει από DM.

στην Ιαπωνία ( ποσοστό μικρότερο του 1% των ατόμων με DM). Έχει εκτιμηθεί ότι 1 εκατ. άτομα στις Η.Π.Α. 33.1% έπασχαν το 2011 από Τ1D και ότι στα παιundiagnosed διά, ηλικίας μικρότερης των 10 ετών, ο ετήσιος ρυθμός νέων περιπτώσεων Τ1D ήταν 19,7/100.000, ενώ στα άτομα ηλικίας 10 ετών ή μεγαλύτερα ήταν people 18,6/100.000. living with diabetes Η αντίστοιχη ετήσια συχνότητα εμφάνισης της ασθένειPREVALENCE ας στη Φινλανδία ήταν7.9% 35/100.000, ενώ στην Κίνα και στην Ιαπωνία ήταν 1-3/100.000. Στην Ελλάδα γίνεται κάθεEUROPE χρόνο διάγνωση του T1D σε 120 Ελληνόπουλα με τάση αύξησης.

52 M

52.8%

undiagnosed

Ο Τ2D, που αποτελεί ποσοστό 90% όλων 48.6% undiagnosed με DM, είναι πιο συχνός των περιπτώσεων στον αναπτυσσόμενο και στον ανεπτυγμένο κόσμο. Στις ΗΠΑ, η ασθένεια επηρεάζει ποσοστό 8,3% των Αμερικανών όλων των ηλικιών, people living with diabetes people living with diabetes ενώ ποσοστό 6% του παγκόσμιου πληθυσμού PREVALENCE PREVALENCE πάσχει από Τ2D. 8.3%

Ο Τ1D αποτελεί ποσοστό 5-10% όλων των περιπτώσεων με DM. Είναι η πιο κοινή μεταβολική ασθένεια των παιδιών. Περίπου 1 προς 400-600 παιδιά και έφηβοι πάσχουν από Τ1D. Είναι πιο συχνός στους ευρωπαϊκούς πληθυσμούς, με τους βορειοευρωπαϊκούς να έχουν 9.7% υψηλότερη συχνότητα από τους μεσογειαMIDDLE EAST AND Διάγνωση κούς. Η υψηλότερη συχνότητα του Τ1D παραNORTH AFRICA EAST ASIA Ο έλεγχος της γλυκόζης του αίματος γίνεται τηρείται στη Σκανδιναβία (ποσοστό 20% των ατόμων με DM) και η μικρότερη στην Κίνα και έπειτα από μια περίοδο νηστείας 8-10 ωρών

37 M

27.4%

undiagnosed

75 M

62.5%

undiagnosed

22 M

ple living diabetes

people living with diabetes

VALENCE

PREVALENCE

στα χρωματα του διαβήτη

x 25

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

(γλυκόζη νηστείας) και 2 ώρες μετά τη χορήγηση υδατικού διαλύματος 75 γραμ. γλυκόζης. Πολλές φορές ελέγχονται και τα επίπεδα γλυκόζης σε δύο προ-διαβητικές καταστάσεις: Στη διαταραγμένη γλυκόζη νηστείας (IFG) και στη διαταραγμένη ανοχή γλυκόζης (IGT). Στον πίνακα που ακολουθεί δίνονται τα διαγνωστικά κριτήρια σύμφωνα με την Αμερικανική Διαβητική Εταιρεία.

Από τις δύο προ-διαβητικές καταστάσεις, η IGT αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για εξέλιξη σε σακχαρώδη διαβήτη. Γενικά, δύο μετρήσεις γλυκόζης νηστείας υψηλότερες από 126 mg/dl (7,0 mmol/l) αποτελούν ασφαλές κριτήριο διάγνωσης σακχαρώδους διαβήτη.

ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 1 Γενετικοί παράγοντες Στους γενετικούς παράγοντες ανήκουν πολυμορφισμοί γονιδίων ή συνδυασμοί πολυμορφισμών γονιδίων που αυξάνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης Τ1D. Από γενετικής απόψεως, ο Τ1D είναι μια πολυγονιδιακή ασθένεια. Αν και είναι γνωστή η σύνδεση ορισμένων γονοτύπων με την ανάπτυξη της ασθένειας, δεν είναι ακόμη κατανοητό πώς οι γονότυποι αυτοί συνδέονται με την «πυροδότηση» της αυτοάνοσης αντίδρασης. Έχει προταθεί, μεταξύ άλλων, ότι ο Τ1D είναι μια ιογενής αυτοάνοση αντίδραση, κατά την

26 26x x στα χρωματα του διαβήτη

οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα μολυσμένα από τον ιό κύτταρα, καταστρέφοντας και τα β-κύτταρα του παγκρέατος, με συνέπεια τη μείωση της ενδογενούς παραγωγής ινσουλίνης και την εκδήλωση T1D. Στην αντίδραση αυτή εμπλέκεται η οικογένεια των ιών Coxsackie ή της ερυθράς. Η υπόθεση αυτή, όμως, δεν μπορεί να αμφισβητήσει την ύπαρξη γενετικής προδιάθεσης και τη σχέση μεταξύ ασθένειας και ορισμένων γονοτύπων, όπως επίσης και το γεγονός ότι δεν αναπτύσσουν Τ1D όλοι όσοι μολύνονται από τον ιό. Περισσότερες από 20 διαφορετικές χρωματοσωματικές περιοχές φαίνεται να συνδέονται με προδιάθεση για T1D. Τη μεγαλύτερη συνεισφορά έχουν τα γονίδια του συμπλέγματος «ανθρώπινο αντιγόνο λευκοκυττάρων» (ΗLA), της υποομάδας ΙΙ του «μείζονος συμπλέγματος ιστοσυμβατότητας» (ΜHC), που εδράζονται στην περιοχή 6p21.3 του χρωματοσώματος 6. Τα γονίδια ΗLA-DQA1, HLA-DQB1 και HLADRB1 κωδικοποιούν πρωτεΐνες που παίζουν σημαντικό ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα. Οι πρωτεΐνες σχηματίζουν λειτουργικά ετεροδιμερή συμπλέγματα στην επιφάνεια ορισμένων κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος. Τα συμπλέγματα αυτά λειτουργούν ως υποδοχείς πεπτιδίων που προέρχονται από εξωκυτταρικές πρωτεΐνες. Αν το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίσει τα πεπτίδια ως ξένα σώματα (π.χ. ιών και βακτηρίων), τότε διεγείρεται ο μηχανισμός ανοσολογικής αντίδρασης του οργανισμού για να καταστρέψει τον «εισβολέα». Άλλα γονίδια, που εμπλέκονται στην εκδήλωση γενετικής προδιάθεσης για τον Τ1D, είναι: CCR5, CTLA-4, FOXΡ3, HNF1A, IL2RA, IL6, ΙNS, ITPR3, OAS1, SUMO4, IFIH1, UBASH3A, SH2B3, ERBB3, CLEC16A, PTPN2 και ΡΤΡΝ22.

undiagnosed

52 M

people living with diabetes

PREVALENCE

ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2EUROPE

IDF DIABETES ATLAS (sixth edition 2014)

7.9%

Για την διάκριση των δύο τύπων χρησιμοποι52.8% undiagnosed είται και

η μέτρηση των επιπέδων του C-πεπτιδίου. Η απουσία του C-πεπτιδίου σημαίνει undiagnosed Μέχρι το 2013 είχαν αναφερθεί περισσόπλήρη αδυναμία των 53.6% β-κυττάρων να παράundiagnosed τερα από 50 γονίδια που επηρεάζουν την εκγουν ινσουλίνη. Αντίθετα, τα άτομα με Τ2D δήλωση του Τ2D,όπως π.χ. τα γονίδια ΚCNJ11, έχουν υψηλά επίπεδα C-πεπτιδίου. people living with diabetes people living with diabetes CDKAL1, TCF7L2, FTO, PPARG, WFS1, IGF2BP2, PREVALENCE PREVALENCE SLC30A8, JAZF1, ΗΗΕΧ, και NOTCH2. WESTERN PACIFIC 8.3%ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΥΗΣΗΣ

Γενετικοί παράγοντες 48.6%

75 M

37 M 9.7%

MIDDLEΔιάκριση EAST AND μεταξύ των T1D και T2D NORTH AFRICA EAST ASIA

Εκτός από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των δύο τύπων DΜ, η διάκριση μεταξύ των 62.5% 1 και 2 γίνεται και με την ανίτύπων διαβήτη undiagnosed χνευση ειδικών αυτοαντισωμάτων, τα οποία, M στις 22 περισσότερες περιπτώσεις, ανιχνεύονται people living with diabetes στην κυκλοφορία του αίματος ατόμων με Τ1D. PREVALENCE

Τα κυριότερα αυτοαντισώματα είναι: 5.1%

α) Αυτοαντισώματα εναντίον της ισομορφής AFRICA 65 kDα της αποκαρβοξυλάσης του γλουταμινικού οξέος (GAD65). Ποσοστό περίπου 70-80% των ατόμων με Τ1D έχουν αυτοαντισώματα GAD65 πριν από ή κατά την έναρξη της ασθένειας.

46.3%

Διάγνωση διαβήτη κύησης Μετά από μια περίοδο νηστείας 5-10 ωρών χορηγείται υδατικό διάλυμα 75 γραμ. γλυκόζης. Η αιματοληψία γίνεται σε δύο περιόδους 60΄ και 120΄ μετά τη χορήγηση της γλυκόζης. Η δοκιμασία λαμβάνει χώρα μεταξύ 24ης και 28ης εβδομάδας της κύησης, όταν εκδηλώνεται η προσωρινή υπεργλυκαιμία της εγκύου.

β) Αντινησιδιακά αντισώματα (ΙCΑ). Ο συνδυαundiagnosed σμός ανίχνευσης των δύο τύπων αυτοαντισωμάτων GAD65 και ICA καθιστά την πιθανότητα διάκρισης του Τ1D υψηλότερη από AF R C A 90%.

αναµενόµενη αύξηση

+205 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ

γ) Αυτοαντισώματα εναντίον της ινσουλίνης.

WORLD

δ) Αυτοαντισώματα εναντίον των φωσφατασών τυροσίνης IA-2 και IA-2β.

138 M

Μεταξύ των διαφόρων γονιδίων που επηρεάζουν τον GDM είναι και τα γονίδια: GCK, people living with diabetes MBL2, ΜΤΝR1Β, IRS1, ΗΝF4A, TCF7L2, KCNJ11, PREVALENCE CDKAL1 και IGF2BP2.8.5%

387 M

NAC

Γενετικοί παράγοντες

people living with diabetes

PREVALENCE

EU R

Το άρθρο έχει προσαρμοστεί και προέρχεται από το βιβλίο «Γενετικές ασθένειες» του Καθηγητή Γενετικής Μιχάλη Λουκά (εκδόσεις Γιάννης Β. Παρισιάνος), στο οποίο περιέχονται περισσότερες πληροφορίες με τα εμπλεκόμενα γονίδια.E A

8.3%

2014

2035

x x 27

στα χρωματα στα χρωματα του διαβήτη του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφει ο:

ΔΡ. ΘΑΝΟΣ Ι. ΚΩΤΣΟΛΗΣ Χειρουργός Οφθαλμίατρος

ΔΙΑΒΗΤΙΚΗ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΟΠΑΘΕΙΑ Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί μια αγγειοπάθεια, η οποία οφείλεται στον ανεπαρκή μεταβολισμό του σακχάρου και μπορεί να επηρεάσει πολλά όργανα του οργανισμού, συμπεριλαμβανομένου και του οφθαλμού. Η πιο συχνή εκδήλωση του διαβήτη στον οφθαλμό είναι η διαβητική αμ28 28x x στα χρωματα του διαβήτη

φιβληστροειδοπάθεια, η οποία οφείλεται σε βλάβη των αγγείων του αμφιβληστροειδούς. Κατά την κλινική εξέταση διαπιστώνονται ποικίλου βαθμού αιμορραγίες και εξιδρώματα στον αμφιβληστροειδή, ευρήματα τα οποία μπορεί να είναι περιορισμένα σε λίγες εστίες στον οπίσθιο πόλο του

οφθαλμού ή σε σοβαρότερες καταστάσεις να καταλαμβάνουν όλη σχεδόν την έκταση του αμφιβληστροειδούς. Οι δύο κυριότερες επιπλοκές της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας είναι το οίδημα της ωχράς κηλίδας και η ανάπτυξη παθολογικών αγγείων (νεοαγγείων). Η ωχρά κηλίδα αποτελεί την κεντρική περιοχή του αμφιβληστροειδούς και κατ΄επέκταση είναι αυτή που παρέχει την καλύτερη όραση. Η προσβολή της ωχράς κηλίδας από τη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια χαρακτηρίζεται από πάχυνση (οίδημα) του αμφιβληστροειδούς και πτώση της όρασης. Η ανάπτυξη παθολογικών αγγείων (νεοαγγείων) αποτελεί ουσιαστικά «απάντηση» του οργανισμού στην παρουσία εκτεταμένης έκτασης απόφραξης των μικρών (τριχοειδικών) αγγείων του αμφιβληστροειδούς. Τα νεοαγγεία μπορεί να δημιουργηθούν στην περιοχή των οπτικών νεύρων επί του αμφιβληστροειδούς ή ακόμα και στο πρόσθιο τμήμα του οφθαλμού και συγκεκριμένα στην ίριδα. Τα αγγεία αυτά είναι ατελή, με αποτέλεσμα ανά πάσα στιγμή να υπάρχει ο κίνδυνος να ραγούν και να αναπτυχθεί αιμορραγία μπροστά από τον αμφιβληστροειδή ή και στην εσωτερική (υαλοειδική) κοιλότητα του οφθαλμού.

ΚΑΝΟΝΙΚΗ ΟΡΑΣΗ

Επίσης, τα παθολογικά νεοαγγεία συνοδεύονται από ινώδη ιστό ο οποίος, κυρίως σε χρονίζουσες καταστάσεις, ασκεί μικρές ή ισχυρότερες έλξεις επί του αμφιβληστροειδούς. Οι έλξεις αυτές είναι δυνατόν να μείνουν στάσιμες για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί όμως να οδηγήσουν σε σοβαρή βλάβη του αμφιβληστροειδούς, όπως η ελκτική αποκόλλησή του. Η εξέταση για τη διαπίστωση πιθανών βλαβών του αμφιβληστροειδούς από το διαβήτη, απαιτεί αρχικά τη μελέτη του αμφιβληστροειδούς με ειδικούς φακούς υπό μυδρίαση. Σε περίπτωση ανεύρεσης στοιχείων διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας και ανάλογα με τη βαρύτητα αυτών, μπορεί να απαιτηθεί η απεικονιστική καταγραφή των αλλοιώσεων, η οποία γίνεται με την οπτική τομογραφία συνοχής (Optical Coherence Tomography, OCT) και τη φλουοραγγειογραφία. Με το OCT καταγράφεται λεπτομερώς η παρουσία τυχόν οιδήματος στην ωχρά και η βαρύτητά του, ενώ με τη φλουοραγγειογραφία απεικονίζεται η κατάσταση του αγγειακού δικτύου, τα σημεία διαρροής, καθώς και τα τυχόν νεοαγγεία. Η θεραπεία της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας εξαρτάται από το ποια περιοχή του αμφιβληστροειδούς έχει προσβληθεί και από τη βαρύτητα της προσβολής. Το

ΔΙΑΒΗΤΙΚΗ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΟΠΑΘΕΙΑ

Πως βλέπει ένας ασθενής με διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια

στα χρωματα του διαβήτη

x 29

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

οίδημα της ωχράς κηλίδας απαιτεί την έγχυση ειδικών φαρμάκων (αντιαγγειογενετικών παραγόντων) εντός του οφθαλμού, τα οποία σκοπό έχουν να ελαττώσουν τη διαπερατότητα των προσβεβλημένων αγγείων και κατ’ επέκταση, να μειωθεί το οίδημα. Οι ενέσεις αυτές γίνονται αρχικά ανά μήνα (για τους 3 έως 5 πρώτους μήνες) και η συνέχιση της αγωγής ρυθμίζεται ανάλογα με τη μέχρι τότε ανταπόκριση. Εναλλακτικά, μπορεί να εφαρμοστούν εγχύσεις κορτιζόνης εντός του οφθαλμού. Οι τελευταίες, έχουν το πλεονέκτημα ότι απαιτείται επανάληψη της έγχυσης σε πιο αραιά χρονικά διαστήματα (ανά 3-4 μήνες), αλλά έχουν το μειονέκτημα της αυξημένης πιθανότητας ανάπτυξης υψηλής ενδοφθάλμιας πίεσης και καταρράκτη. Η εφαρμογή ακτίνων laser στην αντιμετώπιση του οιδήματος της ωχράς κηλίδας αποτελεί πλέον συμπληρωματική θεραπευτική προσέγγιση, κυρίως σε περιπτώσεις όπου μετά από τις 3-4 πρώτες εγχύσεις το αποτέλεσμα δεν είναι ικανοποιητικό.

στα χρωματα του διαβήτη

Σε περίπτωση ανάπτυξης νεοαγγείων, θεραπεία εκλογής αποτελεί το laser, το οποίο εφαρμόζεται σε όλη την έκταση του αμφιβληστροειδούς (εκτός φυσικά από την ωχρά κηλίδα) με σκοπό την υποστροφή των παθολογικών αγγείων. Επί ανάπτυξης εκτεταμένης υαλοειδικής αιμορραγίας, η οποία δεν υποχωρεί μετά από διάστημα ορισμένων μηνών ή σε περίπτωση ελκτικής αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς, απαιτείται χειρουργική επέμβαση. Κλείνοντας, πρέπει να αναφερθεί πως η ρύθμιση του σακχαρώδους διαβήτη, αλλά και άλλων καρδιαγγειακών παθήσεων που συχνά συνυπάρχουν, όπως η αρτηριακή υπέρταση και η υπερλιπιδαιμία, αποτελεί πολύ σημαντικό προγνωστικό παράγοντα για το εάν και σε ποιο βαθμό θα προσβληθούν οι οφθαλμοί από το διαβήτη. ΄Οσο το δυνατόν, λοιπόν, καλύτερος έλεγχος των πιο πάνω καρδιαγγειακών παραγόντων, πρέπει να αποτελεί πρωταρχικό μέλημα του ασθενούς, σε συνδυασμό πάντα με την ανά τακτά χρονικά διαστήματα παρακολούθηση από οφθαλμίατρο.

GR1603458162

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφει η:

ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΜΠΕΝΡΟΥΜΠΗ Διευθύντρια ΕΣΥ Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Ν.Α « Ο Ευαγγελισμός-Οφθαλμιατρείο-Πολυκλινική»

Σακχαρώδης Διαβήτης

Επανάσταση...

με νέα τεχνολογία! Μια νέα τεχνολογία έρχεται τώρα να φέρει μια πραγματική επανάσταση στον αυτοέλεγχο του διαβήτη. Πρόκειται για την «παρακολούθηση της γλυκόζης με τεχνολογία flash». Ένας αισθητήρας διαμέτρου 1,5 εκ. τοποθετείται από τον ίδιο τον ασθενή, εντελώς ανώδυνα, στο έξω ή το μέσα μέρος του βραχίονα (το μέγεθός του είναι όσο ένα κέρμα των 2 ευρώ). Ο ασθενής προμηθεύεται και μια συσκευή ανάγνωσης, μεγέθους περίπου 10 Χ 7 εκ. (θυμίζει τα παλιά μικρά κινητά). Ο αισθητήρας έχει την ικανότητα να ελέγχει τη γλυκόζη με μια ανώδυνη σάρωση 1 sec σε αντίθεση με το επώδυνο τρύπημα στα δάκτυλα. Η σάρωση αυτή μπορεί να γίνει πάνω από ρούχα, ο αισθητήρας δεν επηρεάζεται από το νερό (καθημερινό μπάνιο ή κολύμπι).

στα χρωματα του διαβήτη

Δεδομένου ότι ο αισθητήρας έχει μετρήσει τις τελευταίες 8 ώρες ταυτόχρονα με την τιμή του σακχάρου που φαίνεται στη συσκευή, όταν αυτή περάσει πάνω από τον αισθητήρα, εμφανίζεται και ένα βέλος. Ανάλογα με τη διεύθυνσή του, ο ασθενής ενημερώνεται για το αν το σάκχαρό του έχει πτωτική τάση ή βρίσκεται σε φάση που ανεβαίνει. Έτσι, π.χ. αν δει μια τιμή 80 mg αλλά με ένα βέλος προς τα κάτω, θα πρέπει να σκεφθεί ότι ναι μεν η τιμή αυτή είναι καλή, αλλά το πιθανότερο είναι να εμφανίσει υπογλυκαιμία στο αμέσως επόμενο διάστημα. Ο αισθητήρας διαρκεί 14 ημέρες και καταγράφει αυτόματα τη γλυκόζη μέρα-νύχτα. Αν υπάρχει αμφισβήτηση από τον ασθενή σχετικά με το αποτέλεσμα, για την επιβεβαίωση μιας υπογλυκαιμίας ή σε περιόδους απότομης μεταβολής των τιμών, μπορεί να γίνει επαλήθευση με ταινία από την ίδια συσκευή ανάγνωσης.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Η παρακολούθηση της γλυκόζης με τεχνολογία flash, ξεπερνάει την απλή μέτρηση σακχάρου, δίνοντας τη δυνατότητα στα άτομα που βρίσκονται σε θεραπεία με εντατικοποιημένο σχήμα ινσουλινοθεραπείας να γνωρίσουν το διαβήτη τους.

Η μεγάλη προσφορά στη ρύθμιση του διαβήτη και στην πρόληψη των υπογλυκαιμιών, συνίσταται στο ότι ο ασθενής σε συνεργασία με το γιατρό του μπορεί να δει πώς κυμαίνεται το σάκχαρό του μέσα στο 24ωρο και κυρίως τις ώρες του ύπνου.

Για να καθορίσουν των αριθμό των μονάδων, πρέπει πριν από κάθε γεύμα και προ του ύπνου, να μετρήσουν το σάκχαρό τους, έτσι ώστε, ανάλογα με το γεύμα που ακολουθεί να ξέρουν πόσες μονάδες ταχείας θα χρειασθούν.

Με τον τρόπο αυτό, θα μπορεί να τροποποιήσει την ινσουλινοθεραπεία, ώστε να εξασφαλίσει μια ιδανική ρύθμιση χωρίς υπογλυκαιμίες.

Είναι λοιπόν αυτονόητο, ότι αν κάποιος έχει διαβήτη τύπου 1 χρειάζεται να κάνει τουλάχιστον 4-5 μετρήσεις την ημέρα.

Αυτό είναι και το ζητούμενο, δεδομένου ότι τα αποτελέσματα της μελέτης DCCT, έδειξαν ότι η καλή ρύθμιση του σακχάρου σε άτομα με διαβήτη τύπου 1 μειώνει στατιστικά σημαντικά την εμφάνιση επιπλοκών από τα μάτια και προστατεύει από τη νεφροπάθεια. Σήμερα, όλοι οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 1 βρίσκονται (ή θα έπρεπε να βρίσκονται) σε εντατικοποιημένα σχήματα ινσουλινοθεραπείας. Αυτό σημαίνει μια ένεση αναλόγου μακράς διάρκειας μια φορά την ημέρα, συνήθως πριν από τον ύπνο και την ανάλογη ινσουλίνη ταχείας δράσης πριν από κάθε γεύμα.

στα χρωματα του διαβήτη

Τα τελευταία χρόνια οι μετρητές σακχάρου αίματος έχουν εξελιχθεί σε μεγάλο βαθμό. Απαιτείται ελάχιστη ποσότητα αίματος, είναι μικροί σε μέγεθος, έχουν λογισμικό που μπορεί να δει κανείς τα δεδομένα σε πρόγραμμα υπολογιστή, κλπ. Παράλληλα, ανάλογη ήταν και η εξέλιξη στους σκαρφιστήρες, ώστε να μειωθεί όσο το δυνατόν ο πόνος στο τρύπημα του δακτύλου σε κάθε μέτρηση. Όμως, η δυνατότητα που παρέχεται από αυτή τη τεχνολογική εφαρμογή ξεπερνάει την απλή μέτρηση σακχάρου, δίνοντας τη δυνατότητα στα άτομα που βρίσκονται σε θεραπεία με εντατικοποιημένο σχήμα ινσουλινοθεραπείας να γνωρίσουν το διαβήτη τους.

ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΜΕ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ FLASH

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΔΙΑΒΗΤΗΣ & ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ

Γράφει o:

Δ Ρ. Α Λ Ε Ξ Α Ν Δ Ρ Ο Σ Π Α Π Α Σ Ω Τ Η Ρ Ι Ο Υ Οδοντίατρος. Αποφοίτησε από την Οδοντιατρική Σχολή Αννόβερου της Γερμανίας και συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Ludwig-Maximilian του Μονάχου, όπου απέκτησε τον τίτλο του Διδάκτορος και την ειδικότητα στη Χειρουργική Στόματος. Συνέχισε την μετεκπαίδευσή του στο παγκοσμίου φήμης Πανεπιστήμιο της Pennsylvania, στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ. Το 1999 απέκτησε τον τίτλο του Διπλωματούχου από την American Board of Periodontology, διάκριση που έχουν πολύ λίγοι Περιοδοντολόγοι στον κόσμο.

ΕΜΦΥTEYΜΑΤΑ ΔΟΝΤΙΩΝ

& Σακχαρώδης Διαβήτης Τα εμφυτεύματα δοντιών είναι ο ιδανικός τρόπος αποκατάστασης για όσους έχουν χάσει ένα ή περισσότερα δόντια. Καθώς τα εμφυτεύματα στηρίζονται άμεσα στη γνάθο, προσφέρουν σταθερά και σίγουρα δόντια, μια φυσική εμφάνιση στο χαμόγελο και διατηρούν ένα νεανικό πρόσωπο, αποτρέποντας την απορρόφηση των οστών και την ατροφία της γνάθου. Ο διαβήτης επηρεάζει ως γνωστόν την μικρο-κυκλοφορία και επούλωση των ιστών και γι’ αυτόν το λόγο για πολλά χρόνια θεωρούσαμε ότι ο διαβήτης αποτελεί απόλυτη αντένδειξη για μια εμφύτευση. Όλο και περισσότερες έρευνες έρχονται να ανατρέψουν την άποψη αυτή.

Διαβήτης, επούλωση των οστών και εμφυτεύματα Υπάρχουν ενδείξεις ότι ο μη ρυθμισμένος διαβήτης επηρεάζει αρνητικά τη φυσιολογική επούλωση του οστού. Τα μόνιμα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα προκαλούν μειωμένη παραγωγή νέου οστού, ενώ συγχρόνως επηρεάζεται και η φυσιολογική σύνθεση και δομή των οστών.

στα χρωματα του διαβήτη

Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού με διαβήτη παραμένει αδιάγνωστο ή δεν λαμβάνει την κατάλληλη φροντίδα. Η έγκαιρη και η αποτελεσματική θεραπεία του διαβήτη μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου μακροπρόθεσμων επιπλοκών.

η διάγνωση και η θεραπεία δεν είναι η βέλτιστη Ο διαβήτης επηρεάζει 382 εκατ. ανθρώπους σε όλο τον κόσμο1. Σύμφωνα με τον «Κανόνα των Ημίσεων», μόνο οι μισοί από αυτούς που έχουν διαβήτη έχουν διαγνωσθεί και μόλις οι μισοί από αυτούς λαμβάνουν θεραπεία. Από αυτούς που λαμβάνουν θεραπεία μόλις οι μισοί πετυχαίνουν θεραπευτικούς στόχους και οι μισοί από αυτούς έχουν τα επιθυμητά αποτελέσματα και ζουν μια ζωή απαλλαγμένη από μακροπρόθεσμες επιπλοκές που σχετίζονται με το διαβήτη.2 Με το πρόγραμμα «Αλλάζουμε το διαβήτη» και σε συνεργασία με τους εταίρους μας ανά τον κόσμο, προσπαθούμε να ανατρέψουμε τον «Κανόνα των ημίσεων». Προσπαθούμε να αυξήσουμε την ευαισθητοποίηση, να βελτιώσουμε την πρόσβαση στη φροντίδα και να αντιμετωπίσουμε ψυχοκοινωνικές πτυχές του διαβήτη ώστε να βελτιώσουμε τη ζωή των ατόμων με διαβήτη.

Ακολουθήστε μας σε 1 International Diabetes Federation (2013) IDF Diabetes Atlas, 6th edn. Brussels, Belgium: International Diabetes Federation 2. Hart JT. Rule of Halves: implications of increasing diagnosis and reducing dropout for future workload and prescribing costs in primary care. Br J Gen Pract. 1992; 42(356):116–119, and Smith WCS, Lee AJ, Crombie IK, Tunstall-Pedoe H. Control of blood pressure in Scotland: the rule of halves. Br Med J. 1990;300:981–983.

GR/COM/0415/0020

Περισσότερες πληροφορίες για τους τρόπους που «Αλλάζουμε το διαβήτη» στο novonordisk.com

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΔΙΑΒΗΤΗΣ & ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ

Φαίνεται ότι υπάρχει μια λίγο μεγαλύτερη τάση για απώλειες εμφυτευμάτων, ειδικά στο πρώτο έτος της αποκατάστασης, ενώ όλοι οι ερευνητές τονίζουν τη σημασία της καλής ρύθμισης των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν και έρευνες που έδειξαν ακριβώς το αντίθετο: ότι τα ποσοστά επιτυχίας σε μη ρυθμισμένους διαβητικούς είναι παρόμοια με τους μη-διαβητικούς.

Ο τύπος του διαβήτη φαίνεται πως παίζει ρόλο, καθώς στο διαβήτη τύπου Ι, παρατηρούμε μειωμένη οστική πυκνότητα, ενώ αντίθετα στο διαβήτη τύπου ΙΙ, η πυκνότητα του οστού είναι φυσιολογική ή ακόμα και υψηλότερη του φυσιολογικού. Έχει παρατηρηθεί ότι η ινσουλίνη δε μειώνει απλά τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, αλλά συμβάλει στην παραγωγή οστού στα κόκαλα. Παρόμοια είναι τα ευρήματα και με την επούλωση του οστού γύρω από εμφυτεύματα δοντιών σε πειραματόζωα: η εναπόθεση νέου οστού σε περιπτώσεις μη ελεγχόμενου διαβήτη ήταν χαμηλότερη των μη διαβητικών, ενώ σε διαβητικά ζώα που δέχονταν θεραπεία ινσουλίνης, η ποσότητα οστού ήταν ίση ή ακόμα και μεγαλύτερη του φυσιολογικού.

Εμφυτεύματα δοντιών σε διαβητικούς ασθενείς Έχουν γίνει πολλές στατιστικές έρευνες, όπου έδειξαν ότι τα ποσοστά επιτυχίας των εμφυτευμάτων είναι στους διαβητικούς όμοια με αυτά σε μη διαβητικούς.

στα χρωματα του διαβήτη

Ο χρόνος που χρειάζεται το εμφύτευμα για να ενσωματωθεί στη γνάθο είναι σημαντικός για μια επιτυχημένη εμφύτευση. Έρευνες έδειξαν ότι οστική επούλωση διαρκεί τουλάχιστον 4 μήνες, ενώ τηρώντας πιο σύντομο χρόνο οστικής επούλωσης (3 μήνες) παρατηρήθηκαν ορισμένες απώλειες εμφυτευμάτων. Έτσι, συνιστάται η τοποθέτηση της προσθετικής αποκατάστασης μετά την πάροδο 4-6 μηνών. Η χρονική διάρκεια που έχει κάνει την εμφάνισή του ο διαβήτης φαίνεται ότι παίζει ρόλο, καθώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της νόσου, τόσο περισσότερες βλάβες επέρχονται στα αγγεία, οι οποίες με τη σειρά τους μπορεί να επηρεάσουν την οστική επούλωση. Δεν έχουμε ακόμα ξεκάθαρη εικόνα, καθώς κάποιες έρευνες έδειξαν σημαντικές απώλειες εμφυτευμάτων, ενώ αντίθετα άλλες έδειξαν ότι η διάρκεια του διαβήτη δεν επηρέασε σημαντικά τα ποσοστά επιτυχίας των αποκαταστάσεων με εμφυτεύματα δοντιών. Ο τύπος του διαβήτη παίζει ρόλο, καθώς σε ασθενείς με διαβήτη τύπου Ι παρατηρήθηκαν σημαντικά περισσότερες απώλειες εμφυτευμάτων, απ’ ότι σε ασθενείς με διαβήτη τύπου ΙΙ. Κι εδώ, επιβεβαιώνεται η ευεργετική επίδραση που έχει η θεραπεία ινσουλίνης στην επούλωση του οστού και σε μια θεραπεία με εμφυτεύματα δοντιών.

Πώς μπορούμε να βελτιώσουμε τις πιθανότητες για μια επιτυχημένη εμφύτευση σε διαβητικούς; Το πρώτο και πιο σημαντικό βήμα είναι η καλή ρύθμιση του διαβήτη πριν, κατά τη διάρκεια, αλλά και μετά από την εμφύτευση. Η χορήγηση αντιβιοτικών και η χρήση αντισηπτικών στοματικών διαλυμάτων, σαφώς, σχετίζονται με μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας. Η επιλογή σύγχρονων εμφυτευμάτων με ικανοποιητικό μήκος και διάμετρο και ειδική επεξεργασία της επιφάνειας, φαίνεται πως έχουν θετικά αποτελέσματα, ενώ είναι σημαντικό να επιτρέπουμε αρκετό χρονικό διάστημα για την ολοκλήρωση της οστεοενσωμάτωσης. Στο μέλλον, θα περιμένουμε τις εξελίξεις της μοριακής βιολογίας με τη χρήση των αυξητικών παραγόντων και βιο-ενεργών ουσιών, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν θετικά την οστεοενσωμάτωση, ενώ ήδη έχουμε κάποια πρώτα θετικά μηνύματα με την πειραματική χρήση φαρμάκων και ουσιών που σχετίζονται με τη ρύθμιση και θεραπεία του διαβήτη.

Συμπέρασμα Άτομα με διαβήτη δεν έχουν λόγο να αποφύγουν μια αποκατάσταση με εμφυτεύματα δοντιών. Η καλή ρύθμιση του διαβήτη είναι σημαντική για την επιτυχία και την καλή μετέπειτα πορεία των εμφυτευμάτων. Όμως, ακόμα και όσοι δεν καταφέρνουν πάντα να ελέγχουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, δε σημαίνει ότι δεν μπορούν να απολαύσουν τα πλεονεκτήματα από μια αποκατάσταση με εμφυτεύματα δοντιών. Ας μην ξεχνάμε, ότι μέρος της ρύθμισης του διαβήτη είναι η διατροφή και τα εμφυτεύματα μας βοηθούν να τρεφόμαστε καλύτερα και πιο υγιεινά. Δεν θα ήταν υπερβολή, αν λέγαμε, ότι με τα εμφυτεύματα μπορούμε να ρυθμίσουμε το διαβήτη ακόμα καλύτερα.

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΔΙΑΒΗΤΗΣ & ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ

Γράφει η:

ΜΑΙΡΗ ΠΑΠΑΔΑΚΗ Οδοντίατρος-Βελονίστρια

Σακχαρώδης Διαβήτης

Περιοδοντίτιδα & διατροφή

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης επηρεάζει άμεσα το βλεννογόνο του στόματος και τους περιοδοντικούς ιστούς με δυσάρεστες επιπτώσεις, όπως είναι η ξηροστομία, η διαταραχή έκκρισης σιέλου ή η απώλεια των θηλών της γλώσσας και διάφορες άλλες επώδυνες εξελκώσεις του βλεννογόνου του στόματος. Ο οδοντίατρος οφείλει να διαγνώσει τα συμπτώματα αυτά στη στοματική κοιλότητα του ασθενούς και αντιμετωπίζει τον ασθενή με ιδιαίτερη φροντίδα και αγωγή. Η αγωγή για περιοδοντίτιδα ή για εξαγωγή δοντιού χρήζει ιδιαίτερης προστασίας του πάσχοντος. Τα περιοδοντικά νοσήματα είναι χρόνιες λοιμώξεις του βλεννογόνου, βακτηριακής αιτιολογίας, που έχουν σαν αποτέλεσμα την απώλεια πρόσφυσης του περιρριζίου (δηλ. του ιστού που συγκρατεί τα ούλα) με τη ρίζα του δοντιού. Επακόλουθο της απώλειας αυτής είναι η κινητικότητα των δοντιών ή αιμορραγία των ούλων και η δυσάρεστη κακοσμία. Το ανοσοποιητικό σύστημα των ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη είναι ελαττωμένο (χαμηλό), με αποτέλεσμα την έκκριση παραγόντων φλεγμονής, όπως είναι η ιντερλευκίνη και η έκκριση του ενζύμου γλυκοζιόλη. Τα προϊόντα αυτά συσσωρεύονται στο πλάσμα αίματος και στους ιστούς των διαβητικών ασθενών και καταστρέφουν τους περιοδοντικούς ιστούς που συγκρατούν, όπως είπαμε, τα δόντια στη θέση τους στο φατνίο. Ως εκ τούτου, είναι πολύ πιθανήλόγω κινητικότητας-η απώλεια των δοντιών αυτών. 40

στα χρωματα του διαβήτη

Η περιοδοντική πάθηση είναι πολύ συχνή στους διαβητικούς ασθενείς, γι΄ αυτό χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και φροντίδα. Η περιοδοντική θεραπεία μπορεί να βελτιώσει και να ρυθμίσει το μεταβολισμό των ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη, αντιθέτως, αν δεν προκύπτει θεραπεία αυτής μπορεί να επιδεινωθεί η μεταβολική ρύθμιση του σακχάρου. Ήδη, από το 1993, η περιοδοντίτιδα αναφέρεται σαν η πιο σοβαρή επιπλοκή του Διαβήτη.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ με τη ματιά του οδοντιάτρου 1. Λήψη ιστορικού, πλήρης εξέταση της κλινικής και εργαστηριακής εικόνας του πάσχοντος, με σκοπό να εντοπισθεί το είδος της αντιδιαβητικής αγωγής και η παρουσία συνυπαρχόντων νοσημάτων και επιπλοκών. 2. Χορήγηση αντιβίωσης συνιστάται μόνο όταν υπάρχει κίνδυνος μικροβιαιμίας. 3. Αναγκαία είναι η μέτρηση της τιμής του σακχάρου πριν την επέμβαση, καθώς η υπογλυκαιμία είναι το πιο συχνό σύμπτωμα. 4. Σε περίπτωση τοποθέτησης προσθετικής εργασίας, οδοντοστοιχίας –θήκης –εμφυτεύματα και μικρής χειρουργικής επέμβασης –πρέπει να επιδιώκεται η ρύθμιση του σακχάρου σε χαμηλά και ασφαλή επίπεδα π.χ. (80-120). Η μέτρηση του σακχάρου να γίνεται 12 ώρες προ της επέμβασης.

ΔΙΑΤΡΟΦΗ Κι εμείς οι οδοντίατροι μπορούμε να δώσουμε κάποιες διατροφικές οδηγίες, οι οποίες έχουν να κάνουν και με την υγεία των δοντιών. Η διατροφή πρέπει να είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, φρούτα, λαχανικά και υδατάνθρακες. Είναι μύθος ότι οι διαβητικοί δεν πρέπει να τρώνε υδατάνθρακες. Αυτό το συμβούλευαν οι γιατροί πριν γίνει διαθέσιμη η ινσουλίνη, γιατί ήταν

γνωστό ότι οι υδατάνθρακες αυξάνουν το σάκχαρο με τα γεύματα. Αντιθέτως, σήμερα, πιστεύουμε ότι οι διαβητικοί πρέπει να απολαμβάνουν υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή προσφέροντας «γλύκα» στη ψυχούλα τους. Οι υδατάνθρακες που βρίσκονται σε αμυλούχες τροφές, όπως είναι το ζυμαρικό –ρύζι, πατάτες, φρούτα, λαχανικά, γάλα, ζάχαρη, πρέπει να λαμβάνονται σε πολύ μικρή ποσότητα, τόση, ώστε να είναι ασφαλής π.χ. 1 γρ. υδατάνθρακα παρέχει στον οργανισμό 4 θερμίδες. Κάθε 15 γρ. υδατανθράκων μας δίνουν ένα ισοδύναμο υδατάνθρακα, που είναι το μέτρο σύγκρισης της ποσότητας υδατανθράκων ημερησίως. Έτσι, ο ασθενής με τα ισοδύναμα μπορεί να υπολογίζει ακριβώς τη δόση της ινσουλίνης που χρειάζεται, με σκοπό να καλύπτει τα γεύματά του και να τα απολαμβάνει χωρίς τον κίνδυνο της υπογλυκαιμίας ή υπεργλυκαιμίας. Όταν λέμε υπεργλυκαιμία εννοούμε την υπερέκκριση γλυκόζης, λόγω μη επαρκούς έκκρισης ινσουλίνης, η οποία παράγεται από το πάγκρεας και δεν είναι ικανή να μεταβολίσει τη γλυκόζη στο αίμα του ασθενή. Συνιστάται η χρήση των υδατανθράκων και όχι των απλών επεξεργασμένων, όπως είναι η ζάχαρη. Οι σύνθετοι υδατάνθρακες είναι πλούσιοι σε φυτικές ίνες. Το ζυμαρικό να μην είναι πολύ βρασμένο και να προτιμάτε τα ωμά λαχανικά, γιατί καθυστερούν την απορρόφηση γλυκόζης, ώστε μετά τα γεύματα να μην αυξάνεται το σάκχαρο. Να πίνετε 6-8 ποτήρια νερό ημερησίως και να προτιμάτε αντιοξειδωτικά αφεψήματα, όπως είναι η αγριάδα, το πράσινο τσάι κλπ. Τέλος, να θυμάστε να επισκέπτεστε τακτικά τον οδοντίατρό σας και να βουρτσίζετε τα δόντια σας 2-3 φορές ημερησίως, ανανεώνοντας κάθε 3 μήνες την οδοντόβουρτσά σας.

στα χρωματα του διαβήτη

ΠΕΡΙ...Ψ Υ Χ Η Σ

Γράφει η:

ΤΖΙΝΑ Χ Ο Ν Δ Ρ Ο Υ, M.SC. Ψυχολόγος Ψυχοθεραπεύτρια

Ποιος είναι ο ρόλος του Ψυχολόγου Υγείας στο διαβήτη Για να καταλάβουμε τη σημαντική συμβολή του ψυχολόγου υγείας, χρειάζεται να κατανοήσουμε ότι υγεία δεν σημαίνει απλώς διαχείριση των σωματικών συμπτωμάτων. Η υγεία είναι και ανεξαρτησία, αυτοδιαχείριση, καθαρή σκέψη, καλή ψυχολογία, ικανοποιητικές σχέσεις. Γι’ αυτό, χρειάζεται να ενισχύουμε τους παράγοντες που προστατεύουν και προάγουν συνολικά την υγεία κι ευεξία. Ο Ψυχολόγος Υγείας είναι ένας επαγγελματίας προσανατολισμένος στη ψυχοσωματική ενότητα και κατά συνέπεια στη συνδυαστική φροντίδα του «σώματος» και της «ψυχής». Ευαισθητοποιεί κι ενημερώνει, ενισχύει σκέψεις και συνήθειες, που διατηρούν και βελτιώνουν την υγεία. Δίνει έμφαση τόσο στην πρόληψη όσο και στην καλύτερη προσαρμογή κι αντιμετώπιση μετά από μία διάγνωση. Αν και συχνά πιστεύουμε πως οι ψυχολόγοι λένε μόνο «λόγια», τα ερευνητικά δεδομένα αποδεικνύουν πως ο στοχευμένος και δομημένος ψυχοθεραπευτικός διάλογος έχει πραγματική επίδραση στο νευρικό μας 42

στα χρωματα του διαβήτη

Αναμφισβήτητα, το καλύτερο μοντέλο διαχείρισης συμπεριλαμβάνει και τη ψυχολογική φροντίδα, ιδανικά από τον εξειδικευμένο Ψυχολόγο Υγείας.

σύστημα. Καθώς το νευρικό σύστημα αλληλεπιδρά με άλλα σημαντικά συστήματα, όπως το ανοσοποιητικό και τις ορμόνες, οι εξετάσεις δείχνουν βελτίωση των σχετικών δεικτών μετά από κάποια ψυχολογική παρέμβαση. Μερικοί από τους ρόλους και στόχους του ψυχολόγου υγείας στην υποστήριξη ατόμων με διαβήτη, μπορεί να είναι: XX

Αλλαγή των δυσλειτουργικών σκέψεων και συμπεριφορών. Κάποιοι ασθενείς εθελοτυφλούν ή αρνούνται ν’ αποδεχτούν τη διάγνωση. Άλλοι έχουν παράλογες κι απαισιόδοξες σκέψεις, παραιτούνται ή αρνούνται να συμμορφωθούν στη θεραπευτική αγωγή. Ο ψυχολόγος μέσω ψυχοεκπαιδευτικών τεχνικών (ενημέρωση κι στα χρωματα του διαβήτη

ΠΕΡΙ...Ψ Υ Χ Η Σ

ενδυνάμωση) και άλλων θεραπευτικών μεθόδων, βοηθά να εντοπιστεί η πηγή αυτών των σκέψεων και συμπεριφορών και προτείνει τρόπους να αλλάξουν. Έτσι, βοηθά σε μια πιο ψύχραιμη και λογική προσέγγιση, κινητοποίηση σε κάθε τομέα της ζωής και καλύτερη επικοινωνία με τους επαγγελματίες υγείας. XX

Συναισθηματική στήριξη και διαχείριση. Η δυσφορία, ο φόβος, η αβεβαιότητα, ο θυμός κι η απόγνωση είναι πολύ συχνά. Πολλά άτομα γίνονται παθητικά κι εξαρτημένα και ο ψυχολόγος χρειάζεται να βοηθήσει ώστε ν’ αναλάβουν την ευθύνη του εαυτού τους και να πετύχουν αυτοδιαχείριση κι ανεξαρτησία. Επίσης, συζητά και εφαρμόζει προγράμματα για την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησης, που συχνά είναι σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Βοηθά στην επαναφορά της συναισθηματικής ισορροπίας και στην κατανόηση της σχέσης των αρνητικών συναισθημάτων με τη σωματική υγεία.

υποστηρικτικό περιβάλλον, αλλά και να διατηρηθούν οι καλές διαπροσωπικές σχέσεις. Να μην εμποδιστεί το άτομο λόγω του φόβου της διαφορετικότητας και του στιγματισμού. XX

Ανάπτυξη κοινωνικών σχέσεων και δεξιοτήτων. Ώστε να αποφευχθούν οι «ταμπέλες» και να αντιμετωπιστεί το μη XX

Διαχείριση του στρες – εκμάθηση τεχνικών χαλάρωσης. Πολλοί παράγοντες της καθημερινότητας, όπως οι αλλαγές στη ζωή (εξετάσεις, επαφή με γιατρούς, φαρμακευτική αγωγή, άσκηση, διατροφή) και η ανησυχία για το μέλλον και τις επιπλοκές, δημιουργούν έντονο στρες. Ο ψυχολόγος εκπαιδεύει σε συγκεκριμένες τεχνικές που διευκολύνουν τη χαλάρωση του οργανισμού, την εστίαση στο εδώ και τώρα και την καλύτερη αξιοποίηση των δυνατοτήτων και των άλλων θεραπειών. Ψυχοθεραπεία. Το 10% ως 30% των ατόμων με διαβήτη παρουσιάζουν κλινικά συμπτώματα κατάθλιψης, αγχωδών και διατροφικών διαταραχών. Έτσι, χρειάζονται συστηματική ψυχοθεραπεία, συνήθως γνωσιακή-συμπεριφοριστική, γιατί χειροτερεύει ο έλεγχος του διαβήτη, αυξάνεται ο κίνδυνος επιπλοκών και μειώνεται η ποιότητα ζωής. Πρόληψη. Τέλος, ο ψυχολόγος υγείας έχει σημαντικό ρόλο στην ενημέρωση της ευρύτερης κοινότητας των ατόμων με αυξημένο κίνδυνο για διαβήτη, καθώς και στη συμβουλευτική οικογένειας.

Αναμφισβήτητα, λοιπόν, το καλύτερο μοντέλο διαχείρισης συμπεριλαμβάνει και τη ψυχολογική φροντίδα, ιδανικά από τον εξειδικευμένο Ψυχολόγο Υγείας.

στα χρωματα του διαβήτη

ANGIO Με τα φυτά που βοηθούν το κυκλοφορικό Με εκχυλίσματα φυτών, όπως το μύρτιλλο και το μαύρο φραγκοστάφυλο, πλούσια σε ανθοκυάνες και φαινόλες, για την προστασία της μικροκυκλοφορίας και την καλή λειτουργία των αγγείων.

15 ημέρες

μαύρο φραγκοστάφυλο (cassis) μύρτιλλο κόκκινη άμπελος

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ εκχυλίσματα με 100% φυτική προέλευση

15 φακελίσκοι για αραίωση γεύση φράουλα

ΑΡΙΘΜΟΣ ΓΝΩΣΤ. ΕΟΦ: 4771/21-1-2015 Π.Λ.Τ. 9,25€ ΣΤΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ

Τα συμπληρώματα διατροφής δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατο μιας πλήρους και ισορροπημένης δίαιτας και ενός υγιεινού τρόπου ζωής.

Λ. Μεσογείων 350,

15341, Αγία Παρασκευή στα χρωματα του διαβήτη 45

Τηλ. 210 7234 582, Fax. 210 7234 589

ΠΑΙΔΙ & ΕΦΗΒΟΣ

Γράφει ο:

ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΠ. ΜΠΑΡΤΣΟΚ ΑΣ Ομοτ. Καθηγητής Παιδιατρικής Σύμβουλος Παιδιατρικού Κέντρου

ΝΕΟΓΝΙΚΌΣΔΙΑΒΗΤΗΣ Για λόγους που δεν έχουν αποσαφηνισθεί πλήρως, ο σακχαρώδης διαβήτης στα παιδιά εμφανίζεται όλο και σε μικρότερες ηλικίες, ακόμη και σε βρέφη κάτω των 12 μηνών. Στην τρυφερή αυτή ηλικία, όμως, είναι απαραίτητη η κλινική διάγνωση – διάκριση μεταξύ του αυτοάνοσου Τύπου 1 σακχαρώδους διαβήτη και του νεογνικού διαβήτη. Η διάκριση είναι απαραίτητη, διότι στον δεύτερο, το νεογνικό διαβήτη, η θεραπευτική αντιμετώπιση δεν απαιτεί ενέσεις ινσουλίνης, αλλά χορήγηση σουλφονυλουρίων από το στόμα. Ο Νεογνικός Σακχαρώδης Διαβήτης αποτελεί μονογονιδιακή, κληρονομική δηλαδή μορφή διαβήτη, η οποία εμφανίζεται κατά τους πρώτους 6 μήνες ζωής. Επειδή παρουσιάζεται ως μία περίπτωση ανά 300.000 γεννήσεις, θεωρείται σπάνια μορφή. Τα πάσχοντα βρέφη δεν παράγουν επαρκείς ποσότητες ινσουλίνης, λόγω κάποιας βλάβης στην επιφάνεια του ινσουλινοπαραγωγού κυττάρου, που έχει ως συνέπεια υπεργλυκαιμία. Συχνά, η διάγνωσή του συγχέεται με τον Τύπο 1 διαβήτη, ο οποίος όμως εμφανίζεται συνήθως μετά τον 6° μήνα ζωής. Στις μισές περίπου περιπτώσεις ο νεογνικός διαβήτης είναι ισόβιος και χαρακτηρίζεται ως Μόνιμος Νεογνικός Διαβήτης. Η δεύτερη συχνότερη αιτία μόνιμου νεογνικού διαβήτη είναι οι μεταλλάξεις ενός γονιδίου. Η μετάλλαξη προκαλεί παθολογική αναδίπλωση του μορίου της προϊνσουλίνης, που οδηγεί σε θάνατο των β-κυττάρων και ενδομήτρια καθυστέρηση. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις νεογνικού διαβήτη η κατάσταση είναι μεταβατική, υποχωρεί κατά τη βρεφική ηλικία, αλλά δύναται να επανεμφανιστεί αργότερα. Η μορφή αυτή αποκαλείται Μεταβατικός Νεογνικός Διαβήτης. Και οι δύο μορφές κληρονομούνται κατά τον αυτόσωμο επικρατούντα χαρακτήρα (από τον ένα γονέα), αλλά ενίοτε παρατηρούνται ως

στα χρωματα του διαβήτη

Ο Νεογνικός Σακχαρώδης Διαβήτης αποτελεί μονογονιδιακή, κληρονομική δηλαδή μορφή διαβήτη, η οποία εμφανίζεται κατά τους πρώτους 6 μήνες ζωής.

στα χρωματα του διαβήτη

ΠΑΙΔΙ & ΕΦΗΒΟΣ

νέες μεταλλάξεις. Έχουν μάλιστα αναγνωρισθεί μερικά από τα γονίδια, στα οποία επέρχονται οι υπεύθυνες για νεογνικό διαβήτη μεταλλάξεις. Πλην ενός γονιδίου, που αρχικά απαιτεί ινσουλινοθεραπεία και στη συνέχεια μόνο διατροφικές παρεμβάσεις και άσκηση, όλες οι άλλες μορφές αντιμετωπίζονται με χορήγηση σουλφονυλουρίας. Η ινσουλίνη είναι απαραίτητη για τη μορφή μεταβατικού νεογνικού διαβήτη, που οφείλεται σε μετάλλαξη του γονιδίου HNF1B. Η συχνότερη μορφή μεταβατικού νεογνικού διαβήτη οφείλεται σε γονιδιακές ανωμαλίες με τρεις διαφορετικούς μηχανισμούς. Οι πάσχοντες εμφανίζουν βαριά ενδομήτρια σωματική καθυστέρηση και μη κετωτική υπεργλυκαιμία. Προσφάτως, αναφέρθηκε μεταβατικός νεογνικός διαβήτης, που αντιμετωπίσθηκε επιτυχώς με αναστολέα της διπεπτιδυλπεπτιδάσης-4. Έχει σχεδόν αποκαλυφθεί πλήρως η γενετική βάση του μεταβατικού νεογνικού διαβήτη. Όπως διαπιστώνεται, περίπου τα δύο τρίτα των περιπτώσεων προκαλούνται από ανωμαλίες στο χρωματόσωμα 6q24. Μερικές περιπτώσεις μεταβατικού νεογνικού διαβήτη προκαλούνται από μεταλλάξεις σε άλλα γονίδια, όπως στο HNF1B και το προ-προϊνσουλινικό γονίδιο (INS). Συνήθως, οι πάσχοντες με ανωμαλίες του χρωμοσώματος 6q24 γεννώνται με βαριά ενδομήτρια σωματική καθυστέρηση και παράλληλα, αναπτύσσουν σοβαρή μη-κετωτική υπεργλυκαιμία μέσα στην πρώτη εβδομάδα ζωής. Ευτυχώς, οι ινσουλινικές ανάγκες μειώνονται σύντομα και στην πλειονότητα των πασχόντων διακόπτεται η χορήγηση ινσουλίνης μέχρι περίπου την 12η εβδομάδα. Ο διαβήτης, όμως, μπορεί να υποτροπιάσει στο 50-60% των ασθενών κατά την εφηβεία ή και νωρίτερα. Η χορήγηση σουλφονυλουριών, συνήθως, είναι αποτελεσματική όπως και μικρές δόσεις ινσουλίνης. Είναι απαραίτητο για τον παιδίατρο, στη φροντίδα του οποίου φθάνει βρέφος με σακχαρώδη διαβήτη, να προχωρήσει σε γονιδιακό έλεγχο. Σήμερα, ο έλεγχος διενεργείται ΔΩΡΕΑΝ σε Πανεπιστημιακό Κέντρο γενετικής του διαβήτη στην Αγγλία. Αξίζει τον κόπο να γίνεται αυτός ο έλεγχος για να αποφεύγονται οι ενέσεις και γενικά η ινσουλινοθεραπεία στα βρέφη, όταν πάσχουν από νεογνικό σακχαρώδη διαβήτη. 48

στα χρωματα του διαβήτη

Δεύτερη Πανελλαδική Εκστρατεία Πρόληψης, Εκπαίδευσης και Ενημέρωσης κατά της νόσου του Σακχαρώδους Διαβήτη

Σήμερα, περίπου 700.000 άτομα έχουν διαγνωσθεί με Σακχαρώδη Διαβήτη και άλλα 300.000 εκτιμάται ότι είναι διαβητικοί χωρίς να το γνωρίζουν. Ο διαβήτης, λοιπόν, αφορά ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού της χώρας μας. Η γνώση είναι δύναμη και μέσα από αυτή τη δράση αποσκοπούμε στην ουσιαστική ενημέρωση γύρω από την πραγματική διάσταση του θέματος. Η προσπάθεια αυτή έχει την ανάγκη όλων μας!

στα χρωματα του διαβήτη

Γι’ αυτό, λοιπόν, στις 4 Ιουνίου του 2014, ξεκίνησε η Πρώτη Πανελλαδική Εκστρατεία Πρόληψης & Ενημέρωσης κατά της νόσου του Σακχαρώδους Διαβήτη. Το 2016 αποφασίσαμε η ενέργεια να ξεκινήσει και στη νησιωτική χώρα, θα επισκεφτούμε τα 6 παρακάτω νησιά Κέα, Κύθνο, Σέριφο, Σίφνο, Kίμωλο και Μήλο. Ημερομηνία έναρξης 21 Μαΐου 2016.

στα χρωματα του διαβήτη

Με την ευγενική υποστήριξη της Λίας Λάππα

στα χρωματα του διαβήτη

Χ Ρ Ω Μ ΑΤ Ι Σ Τ Ε Σ ...ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

ESCAPE ROOM

με θεματική το Διαβήτη! Μία έξυπνη ιδέα ση για την εναλλακτική ενημέρω γύρω από τη νόσο Πώς θα σας φαινόταν να λύνατε γρίφους, να ενημερωνόσασταν παίζοντας για το… μυστήριο του Διαβήτη και να γινόσασταν για λίγη ώρα ντετέκτιβ; Η Αναστασία και ο Ευθύμης άκουσαν τις επιθυμίες σας και με τη βοήθεια του Δημήτρη και του Φίλιππου υλοποίησαν κάτι πρωτοποριακό: δημιούργησαν το πρώτο Escape Game στην Ελλάδα με θεματική το Διαβήτη! Όλα ξεκίνησαν σε μία από τις καθιερωμένες συναντήσεις της Αναστασίας Καφούση, με το συνεργάτη της Ευθύμιο Σαββάκη, δημοσιογράφο και Υποψήφιο Διδάκτωρ του τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του Α.Π.Θ., ο οποίος εργάζεται, μεταξύ άλλων, ως Υπεύθυνος Επικοινωνίας σε εταιρείες Escape Game στην Ελλάδα. Οι δυο τους, κατέληξαν, πως η δημιουργία ενός τέτοιου παιχνιδιού θα συναρπάσει το κοινό, βοηθώντας στην καλύτερη ενημέρωση γύρω από τη νόσο. «Θυμάμαι ήταν μέσα στο Δεκέμβριο, λίγο πριν την εκδήλωση που είχαμε στο Electra Palace και όπως κάθε φορά που ανεβαίνω Θεσσαλονίκη είχα συναντηθεί με τον αγαπημένο φίλο και συνεργάτη Ευθύμιο Σαββάκη. Πάνω στη συζήτησή μας, του ανέφερα για μια πλατφόρμα που ήθελα να ετοιμάσω με γρίφους και αμέσως μου πρότεινε να δημιουργήσουμε ένα «Δωμάτιο Απόδρασης». Γιατί δωμάτιο απόδρασης; Γιατί είναι ένας τρόπος διασκεδαστικός, που προσελκύει όχι μόνο εφήβους, αλλά και μεγαλύτερους εφήβους (όπως π.χ. εγώ) και

6060x x στα χρωματα του διαβήτη

μέσα από γρίφους, κλειδιά και αινίγματα φτάνεις στον τελικό στόχο σου, που στο δικό μας δωμάτιο απόδρασης είναι να κάνουμε ένα βήμα προς την πρόληψη και τη θωράκιση του οργανισμού μας. Στόχος μας είναι να προσεγγίσουμε εφήβους και ενήλικες, ώστε με έναν πιο ευχάριστο τρόπο να ενημερωθούν. Κάθε γρίφος είναι και ένα βήμα γνώσης για την πρόληψη του διαβήτη και πληροφόρησης γύρω από την οχύρωσή μας απέναντι στην ασθένεια. Η εμπειρία θα είναι 10λεπτη, ενώ επειδή μιλάμε για παιχνίδι, αυτά που παίζουν ρόλο στο στήσιμό του είναι κυρίως η παρατηρητικότητα, η δημιουργική σκέψη και η συνδυαστική λογική, οπότε τα μηνύματα θα περάσουν έμμεσα και όχι άμεσα. Θα φτιάξουμε, ουσιαστικά, μια ιστορία μυστηρίου, όπου οι ντετέκτιβ θα πρέπει να βρουν τι λάθος γίνεται και θα προσπαθήσουν να αποτρέψουν κάτι που θα γίνει στα επόμενα 10 λεπτά! Για την υλοποίηση του παιχνιδιού συνεργαστήκαμε με τον κύριο Χάρη Δημοσθενόπουλο, MMEDSCI.SRD, Κλινικός Διαιτολόγος-Βιολόγος, Προϊστάμενος Διαιτολογικού Τμήματος Λαϊκό Νοσοκομείο Αθηνών, που από την πρώτη στιγμή το αγκάλιασε με μεγάλο ενθουσιασμό και μας βοήθησε σημαντικά στο κομμάτι των γρίφων της διατροφής (που είναι και το σημαντικότερο κομμάτι στη νόσο). Όλη η επιστημονική κοινότητα, καθώς επίσης και όλοι οι φορείς, έχουν ένα στόχο: να ενημερώσουν και να ευαισθητοποιήσουν τον κόσμο, ώστε να θωρακίσουν όσο το δυνατόν καλύτερα τον οργανισμό», αναφέρει η Αναστασία. «Έρευνες έχουν δείξει ότι η μάθηση μέσα από το παιχνίδι παρουσιάζει πολλαπλάσια ποσοστά αφομοίωσης σε σχέση με τις συμβατικές και παραδοσιακές μεθόδους. Έτσι, μαζί με την Αναστασία σκεφτήκαμε να δημιουργήσουμε έναν εναλλακτικό «τόπο» μάθησης, όπου οι «ντετέκτιβ» θα ενημερώνονται για τη νόσο λύνοντας τους ειδικά κατασκευασμένους γρίφους μαζί με την παρέα τους! Μία ευχάριστη διαδικασία που μπορεί να εξαπλωθεί και να «πλήξει» τα ποσοστά άγνοιας γύρω από το Διαβήτη», προσθέτει ο Ευθύμης.

Στη συνέχεια, η ιδέα άρχισε να γίνεται πράξη μέσα από το «In & Out in 60 Minutes», την εταιρεία με δωμάτια απόδρασης που άνοιξε πρώτη στη Δυτική Μακεδονία, προσελκύοντας το εγχώριο και διεθνές τουριστικό ενδιαφέρον. «Το δωμάτιο θα δημιουργηθεί από το 0, με μια μορφή mini game. Θα γίνει μια συνδυαστική κατασκευή τέντας από ύφασμα και μουσαμά, ο χώρος θα είναιX 9 τ.μ. για να χωράει άνετα 2 - 3 άτομα, ενώ το παιχνίδι θα διαρκεί 10 λεπτά. Η φιλοσοφία θα είναι να μπορούν τα άτομα που θα παίξουν να μάθουν κάποια βασικά πράγματα για το διαβήτη και το πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί. Αυτό θα γίνει μέσα από τα στοιχεία που θα βρίσκουν, τα οποία θα είναι βασισμένα στην ασθένεια και κατά κύριο λόγο στη διατροφή που πρέπει να ακολουθείται», τονίζει ο Δημήτρης Καραμήτσος, ένας εκ των δύο ιδιοκτητών της εταιρείας. «Το επίπεδο δυσκολίας θα είναι απλό, καθώς λόγω της φορητότητας και του ότι θα ταξιδέψει το Escape Game σε πολλές περιοχές, μπορεί να μη γνωρίζουν όλοι τι είναι ένα δωμάτιο απόδρασης. Το σίγουρο είναι, όμως, ότι θα κεντρίσει το ενδιαφέρον του target group που επιθυμούμε, αφού πλέον αυτός ο εναλλακτικός τρόπος διασκέδασης είναι αυτό που αναζητεί διαρκώς ο κόσμος. Ένα τέτοιο εγχείρημα θα είναι ταυτόχρονα επιμορφωτικό και διασκεδαστικό», προσθέτει ο Φίλιππος Δόλλας, έτερος ιδιοκτήτης του «In & Out in 60 Minutes».

Info:

Το κινούμενο δωμάτιο θα κάνει την εμφάνισή του στη νέα εκστρατεία ενημέρωσης της Κάρτας Διαβήτη, στα νησιά…

x x 61

στα χρωματα στα χρωματα του διαβήτη του διαβήτη

ΠΑΙΔΙ & ΕΦΗΒΟΣ

Γράφει η:

ΔΡ. ΕΛΙΝΑ ΓΚΙΚ Α Κλινική Ψυχολόγος/Ψυχοθεραπεύτρια/Εκπαιδεύτρια Διαβήτη Παιδιατρική Κλινική «ΜΗΤΕΡΑ» Διαβητολογικό τμήμα, Χ. Μπαρτσόκας

ΕΦΗΒΕΙΑ

& άρνηση διαβήτη Tα περισσότερα προβλήματα στο μεγάλο ταξίδι με το διαβήτη παρουσιάζονται στην περίοδο της εφηβείας. Η περίοδος της εφηβείας είναι μία μεταβατική περίοδος από την παιδική ηλικία στην ενήλικη ηλικία. Είναι εξ’ορισμού μια δύσκολη περίοδος με ποικίλες αναταραχές τόσο συναισθηματικές όσο και αναπτυξιακές. H περίοδος της εφηβείας έχει χαρακτηριστεί από την Anna Freud ως μια διακοπή της «ήρεμης» ανάπτυξης του ατόμου. Η ύπαρξη συνεχούς ισορροπίας κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου είναι από μόνη της μη φυσιολογική. Όσον αφορά τη ψυχολογική ανάπτυξη ο έφηβος περνά από τρεις διαφορετικές εξελικτικές φάσεις: την πρώιμη, τη μέση και τη μεταγενέστερη. Η πρώιμη εφηβεία χαρακτηρίζεται από ραγδαία σωματική ανάπτυξη και ωρίμανση, αλλαγές που συνοδεύονται από έντονη αυτοεξερεύνηση κατά την οποία η εικόνα του σώματος αποκτά σημαντική βαρύτητα. Η ατελής και διαταραγμένη εικόνα του σώματος έχει αρκετές επιπτώσεις στις λειτουργίες του Εγώ. Η ανάγκη τους να νιώθουν φυσιολογικοί και να γίνονται αποδεκτοί από τους συνομήλικούς τους είναι βασικά χαρακτηριστικά αυτής της περιόδου και μέσω αυτής της αποδοχής εξασφαλίζεται η φυσιολογική ανάπτυξη και η διαμόρφωση της κοινωνικής τους ταυτότητας.

στα χρωματα του διαβήτη

ΠΑΙΔΙ & ΕΦΗΒΟΣ

Κατά τη διάρκεια της μετάβασης στη μέση εφηβεία αυξάνεται η ανάγκη της αυτονομίας και του ελέγχου των προσωπικών αποφάσεων. Αρχίζει να δημιουργείται η αίσθηση της ατομικότητας και ο έφηβος σχηματίζει το σχήμα των δικών του αξιών, ιδεών και στάσεων προς τη ζωή. Η επίδραση της ομάδας των συνομηλίκων γίνεται πιο ισχυρή από αυτήν της οικογένειας, γεγονός που συντελεί στην εμφάνιση ενδοοικογενειακών συγκρούσεων. Η σταθερότητα στη ζωή ενός εφήβου επέρχεται με την είσοδό του στη μεταγενέστερη φάση, της οποίας η αίσια κατάληξή της συνδέεται με την εδραίωση ξεκάθαρων επαγγελματικών στόχων και μια σφαιρικής αίσθησης της προσωπικής ταυτότητας, η οποία αφορά την προσαρμογή σε ένα σωματικό, γνωστικό και κοινωνικό εαυτό. Επίσης, στη φάση αυτή τίθενται οι σχέσεις με τους γονείς σε νέα βάση, που χαρακτηρίζεται από λιγότερο ή καθόλου εξάρτηση. Οι αλλαγές που συντελούνται σε σωματικό επίπεδο και καθορίζουν τη σεξουαλική τους ανάπτυξη συχνά προκαλούν φόβο στους νέους αυτής της ηλικίας, λόγω της έλλειψης της ικανότητας ελέγχου των αλλαγών αυτών. Ο έφηβος καλείται να εξοικειωθεί με τις συμβαίνουσες σωματικές μεταβολές και να αναπτύξει την αίσθηση της ώριμης σωματικής του ανάπτυξης. Η άφιξη ή η ήδη ύπαρξη του Διαβήτη στην ηλικία της εφηβείας αγγίζει ένα άτομο που είναι ήδη αγχωμένο και απασχολημένο με την σωματική του ανάπτυξη, δεδομένων όλων των αλλαγών που συμβαίνουν στους εφήβους. Έρευνες έδειξαν την δυσκολία που υπάρχει για τους νέους να οργανώσουν τον ψυχισμό τους, χωρίς να υποτιμούν ή να περιφρονούν τον εαυτό τους, δυσκολεύονται να εκφράσουν τα συνήθη συναισθήματά τους. Γνωρίζουμε από έρευνες ότι η εμφάνιση του Διαβήτη στην ηλικία της εφηβείας δημιουργεί μια ναρκισσιστική ΄΄πληγή’’ στον έφηβο που επιφέρει ένα έντονο άγχος και ανησυχία για το σώμα του. Αντιλαμβάνεται το μέλλον του με εμπόδια, αισθάνεται ότι έχει λίγα εφόδια και απειλούμενο από κινδύνους. Παρόλ’ αυτά, η προσωρινή αποδιοργάνωση της προσωπικότητας

στα χρωματα του διαβήτη

κατά την εφηβεία είναι κάτι το φυσιολογικό που επανέρχεται σε φυσιολογικές μορφές συμπεριφοράς και καταλήγει τις περισσότερες φορές, απλώς, σε κάποιες νευρώσεις που όλοι έχουμε. Πρέπει να αναφερθεί ότι η λεπτομερής διαδικασία των αιματολογικών εξετάσεων και η απαραίτητη τήρηση του πλαισίου ρύθμισης, οδηγούν στη διαμόρφωση ενός νευρωτικού χαρακτήρα με ψυχαναγκαστικές κλίσεις. Μακροπρόθεσμα, βέβαια, αυτά έχουν θετικά αποτελέσματα, αφού σύμφωνα με έρευνες ψυχολόγων από την Ουγγαρία η κοινωνικο-επαγγελματική επιτυχία εφήβων με Διαβήτη είναι μεγαλύτερη από εκείνη των εφήβων χωρίς Διαβήτη. Η άρνηση του διαβήτη στην ηλικία της εφηβείας μπορεί να προέλθει από «κόπωση» (burn out) από τις καθημερινές διαδικασίες του διαβήτη, οι οποίες έχουν κουράσει τον έφηβο. Θεωρείται φυσιολογικό σε μια χρόνια οργανική ιδιαιτερότητα, όπως είναι ο διαβήτης, το άτομο με διαβήτη να κουραστεί και συχνά ένας τρόπος αντίδρασης είναι η άρνηση, η παραμέληση και η παραίτηση από τις καθημερινές διαδικασίες ρύθμισης. Συχνά, οι γονείς υιοθετούν υπερπροστατευτική συμπεριφορά απέναντι στον έφηβο, ο οποίος την εκλαμβάνει ως έλεγχο και η οποία έρχεται σε αντίθεση με την επιθυμία ανεξαρτησίας του εφήβου. Σε αυτή την περίπτωση η άρνηση του διαβήτη ή η παραμέλησή του είναι ένας τρόπος αντίδρασης σε αυτή την συμπεριφορά που τον ενοχλεί. Επίσης, μπορεί η άρνηση ή/και η παραμέληση να παρατηρηθεί για θέματα άσχετα με το διαβήτη ως μέσο διαπραγμάτευσης /διαχείρισης / αντίδρασης, για παράδειγμα σε ένα διαζύγιο ή σε κάποια απαγόρευση των γονέων. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η ψυχολογική παρακολούθηση του παιδιού και του εφήβου με διαβήτη συμβάλει στην καλή εξέλιξη, στη βελτίωση της σχέσης του παιδιού ή του εφήβου με το διαβήτη του, καθώς επίσης αντιμετωπίζονται πιθανές συναισθηματικές ή/και αγχώδεις διαταραχές.

στα χρωματα του διαβήτη

Χ Ρ Ω Μ ΑΤ Ι Σ Τ Ε Σ ...ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

Φεστιβάλ Αθλητικών Ακαδημιών ΟΠΑΠ Πού;

Δημοτικό Αθλητικό Κέντρο Άργους-Μυκηνών

Πότε;

Κυριακή 10 Απριλίου 2016

Event:

Μεγάλη γιορτή του αθλητισμού στο Άργος με τη συμμετοχή 620 παιδιών

Με μεγάλη επιτυχία και συμμετοχή 620 παιδιών και 1000 γονέων – συνοδών πραγματοποιήθηκε στο Δημοτικό Αθλητικό Κέντρο Άργους-Μυκηνών, την Κυριακή 10 Απριλίου, η έκτη μεγάλη γιορτή του αθλητισμού, στο πλαίσιο του προγράμματος Αθλητικές Ακαδημίες ΟΠΑΠ. Στο φεστιβάλ που αφορούσε στην ευρύτερη περιοχή των νομών Αργολίδας, Τρίπολης, Αρκαδίας, Κορινθίας και Μεσσηνίας, έδωσαν δυναμικό παρόν 9 ακαδημίες: ΑΟ Σχινοχωρίου, Πανθυρεατικός Άστρος Β. Κυνουρίας, Έλλας Βέλου, ΠΑΟ Λουτράκι, ΑΣ Λεωνιδίου, Πανγυθεατικός Γυθείου, Παμισσός Μεσσήνης, Εθνικός Μελιγαλά, Ακαδημία 98 Ναυπλίου. Ακολουθώντας πιστά τη φιλοσοφία του προγράμματος Αθλητικές Ακαδημίες ΟΠΑΠ, όλες οι δραστηριότητες, στο πλαίσιο των φεστιβάλ, προωθούν με τον πιο ευχάριστο τρόπο το ευ αγωνίζεσθαι, τον σεβασμό, το ήθος και την ομαδικότητα. Οι μικροί αθλητές συμμετείχαν σε παιχνίδια ομαδικότητας και ποδοσφαιρικών δεξιοτήτων, μαθήματα για θέματα διατροφής μέσα από παιχνίδι, καθώς και σε μία βιωματική εμπειρία, αγωνιζόμενοι ως παραολυμπιακοί αθλητές. Παράλληλα, οι γονείς και συνοδοί παρακολούθησαν από την εξειδικευμένη επιστημονική ομάδα του προγράμματος ομιλίες και σεμινάρια για θέματα ψυχολογίας, διατροφής και πρώτων βοηθειών. Στο φεστιβάλ του Άργους συμμετείχε ομάδα πρεσβευτών αθλητών από διάφορα ολυμπιακά και παραολυμπιακά αθλήματα με σημαντικές διακρίσεις για το ήθος, τον σεβα-

στα χρωματα του διαβήτη

ΟΠΑΠ Α.Ε. Λ.ΚΗΦΙΣΟΥ 62, Τ.Κ. 121 32, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ ΤΗΛ.: 210 5798800, FAX: 210 5798342

WORLD LOTTERY ASSOCIATION CERTIFIED WLA RESPONSIBLE GAMING FRAMEWORK LEVEL 3

www.opap.gr

σμό προς τους συναθλητές τους και το ευ αγωνίζεσθαι, δίνοντας πολύτιμες κατευθύνσεις στα παιδιά. Συγκεκριμένα παρευρέθηκαν οι: Κώστας Τσάνας, Βασίλης Καββαδάς, Γιάννης Γκαγκαλούδης, Κώστας Θέμελης και Μαριάνθη Νανοπούλου. Η ΟΠΑΠ διοργανώνει, στο πλαίσιο του προγράμματος Αθλητικές Ακαδημίες, μεγάλες γιορτές αθλητισμού – φεστιβάλ σε δέκα πόλεις της Ελλάδας. Στα έξι φεστιβάλ που έχουν πραγματοποιηθεί σε Ηράκλειο Κρήτης, Πάτρα, Αθήνα, Κατερίνη, Λάρισα και Άργος η ΟΠΑΠ έχει μοιραστεί τη χαρά του αθλητισμού με 4.850 παιδιά και του 7.650 γονείς και συνοδούς τους. Το ταξίδι των Φεστιβάλ Αθλητικών Ακαδημιών ΟΠΑΠ συνεχίζεται σε Ιωάννινα, Ξάνθη, Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

Αθλητικές Ακαδημίες ΟΠΑΠ Οι Αθλητικές Ακαδημίες ΟΠΑΠ είναι ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα στήριξης 125 ερασιτεχνικών ακαδημιών ποδοσφαίρου σε όλη την Ελλάδα, που απευθύνεται σε περισσότερα από 10.000 παιδιά, ηλικίας 7–12 ετών. Με βασικό μήνυμα «Σήμερα Αθλητές – Αύριο Καλύτεροι Άνθρωποι» το πρόγραμμα στοχεύει στην προσέλκυση ακόμη περισσότερων παιδιών και την ανάδειξη του εκπαιδευτικού και ψυχαγωγικού ρόλου του αθλητισμού, συμβάλλοντας στη δημιουργία γερών θεμελίων για το μέλλον του αθλητισμού στη χώρα μας. Οι ακαδημίες επωφελούνται από το ολοκληρωμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, που περιλαμβάνει: • Επιστημονική υποστήριξη από ειδικευμένους παιδιάτρους, παιδοψυχολόγους και διατροφολόγους. • Προπονητικές κατευθύνσεις για τις συγκεκριμένες ηλικίες με βάση τα διεθνή πρότυπα της UEFA και της FIFA • Υψηλής ποιότητας προπονητικό υλικό. • Ασφαλιστική κάλυψη καθ’ όλη τη διάρκεια των προπονήσεων και των αγώνων, καθώς και για μία ώρα πριν και μία μετά. • Συμμετοχή σε ποδοσφαιρικά τουρνουά με εκπαιδευτικό αλλά και ψυχαγωγικό χαρακτήρα. Περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα Αθλητικές Ακαδημίες ΟΠΑΠ και τα φεστιβάλ μπορείτε να βρείτε στο: www.sportsacademies.opap.gr/el

στα χρωματα του διαβήτη

Υ Γ Ε Ι Α & Δ Ι ΑΤ Ρ Ο Φ Η

Γράφει η:

Ε Ι ΡΗ Ν Η Κ Υ ΡΑ Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, M.Sc. Επιστημονική συνεργάτης medNutrition.gr

Η ΠΑΙΔΙΚΗ ΜΑΣ ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ ΠΑΝΤΟΤΙΝΗ! Παγωτό: Απόλαυση χωρίς ενοχές και στο διαβήτη Απέραντο γαλάζιο, κύματα, η μυρωδιά της θάλασσας, ζέστη... στοιχεία που τέρπουν την όραση, την όσφρηση, την ακοή και την αφή... Το απόλυτα καλοκαιρινό σκηνικό έρχεται να συμπληρώσει η τελευταία αίσθηση, η γεύση! Για μένα, καλοκαίρι χωρίς ένα δροσερό παγωτό, δε νοείται! Και αν η σκέψη των θερμίδων ή της ζάχαρης παρεμβάλλεται δυσάρεστα σε αυτό το σκηνικό, απλά διώξτε τη, κάνοντας τη σωστή επιλογή παγωτού και κολυμπώντας λίγα μόνο λεπτά παραπάνω κάθε μέρα!

στα χρωματα του διαβήτη

Όλα ξεκινάνε από τη σκέψη Συχνά, στις διαιτολογικές συνεδρίες μου, βλέπω άτομα που, προκειμένου να αποφύγουν τις θερμίδες, καταφεύγουν στη λύση του να μην φάνε καθόλου παγωτό όλο το καλοκαίρι. Αυτό, βέβαια, έχει πολύ μεγάλες πιθανότητες να τους γυρίσει boomerang, αφού στέρηση στη στέρηση...στην πρώτη στιγμή αδυναμίας θα υποκύψουν και θα φάνε σχεδόν βουλιμικά ό,τι γλυκό βρεθεί μπροστά τους, παίρνοντας μαζεμένες όλες εκείνες τις θερμίδες που είχαν γλιτώσει, αποφεύγοντας το παγωτάκι.

Έχει συμβεί και σε εσάς, έτσι δεν είναι; Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί, όταν δεν ικανοποιείτε την βιολογική ανάγκη σας για γεύση, το σώμα σας αντιδρά... με πολλούς τρόπους: νεύρα, δυσαρέσκεια, πονοκέφαλο, υπερκατανάλωση άλλου φαγητού. Και στην περίπτωση των ατόμων με διαβήτη οποιαδήποτε υπέρμετρη (βουλιμική) κατανάλωση φαγητού έχει σημαντικές προεκτάσεις στην απορρύθμιση του σακχάρου αίματος, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι και το σωματικό βάρος, ιδιαίτερα το λίπος στην περιοχή της κοιλιάς, δυσχεραίνει τη διαχείριση του διαβήτη. Ως εκ τούτου, το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να φάτε ένα παγωτό, φροντίζοντας όμως να επιλέξετε σωστά. Ισορροπία θρεπτικών συστατικών, όσο το δυνα-

τόν λιγότερη ζάχαρη και μέτρο στη μερίδα και τη συχνότητα κατανάλωσης είναι η απάντηση για όσους πάσχουν από διαβήτη.

Ισορροπημένη επιλογή παγωτού Επιλέξτε ένα παγωτό που συνδυάζει γεύση με τις λιγότερες δυνατές θερμίδες από όλα τα θρεπτικά συστατικά. Δεν έχετε λοιπόν, παρά να παρατηρήσετε τις ετικέτες. Συνήθως, αυτό που ανεβάζει τις θερμίδες στα παγωτά είναι η ζάχαρη και τα λιπαρά. Επιλέξτε λοιπόν, το παγωτό που έχει τα χαμηλότερα. Και ενώ για τη ζάχαρη είναι ευνόητο ίσως ότι ανεβάζει τη γλυκόζη του αίματος, είναι εξίσου σημαντικό για τα άτομα που πάσχετε από διαβήτη να θυμάστε 2 πράγματα: τα λιπαρά μειώνουν το γλυκαιμικό φορτίο του παγωτού (άρα το να διαλέξετε 0% δεν είναι τόσο συνετή λύση), αλλά τα πολλά ζωικά λιπαρά μέσα στην ημέρα δεν βοηθάνε το καρδιαγγειακό. Μια σπουδαία ανακάλυψη των τελευταίων ετών είναι η στέβια- που προσφέρει φυσική γλυκιά γεύση χωρίς θερμίδες. Πλέον, όσα άτομα πάσχετε από διαβήτη είστε εξοικειωμένοι με τις ολιγοθερμιδικές γλυκαντικές ύλες ότι δεν ανεβάζουν το σάκχαρο του αίματος, ενώ και η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία τις περιλαμβάνει στις συστάσεις της. Οι γλυκοζίτες στεβιόλης -έτσι λέγονται

στα χρωματα του διαβήτη

Υ Γ Ε Ι Α & Δ Ι ΑΤ Ρ Ο Φ Η

οι γλυκαντικές ύλες της στέβιας- πολύ πρόσφατα ανακάλυψα ότι έχουν αξιοποιηθεί και στην παγωτοβιομηχανία, προσφέροντας προϊόντα που δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από τα πλήρη σε ζάχαρη και θερμίδες παγωτά. Παρόλο που έχουν μόνο 158 kcal ανά κυπελλάκι. Ένα παγωτό που περιέχει ολιγοθερμιδικές γλυκαντικές ύλες, πόσο μάλλον αν ορισμένες από αυτές προέρχονται από μια φυσική πηγή όπως η στέβια, αποτελεί σύμμαχο στη διατήρηση του βάρους, αλλά και της γεύσης.

Πώς θα κάψετε τις θερμίδες ενός παγωτού; Έστω ότι επιλέξατε το παγωτό με τις 158 kcal. Για να τις κάψετε, αρκεί μία ακόμη βουτιά για χαλαρό κολύμπι 30 λεπτών ή 13 λεπτά κυνηγητό με τα παιδιά σας ή 40 λεπτά δουλειές στο σπίτι. Αν όμως επιλέγατε ένα παγωτό των 500 kcal θα θέλατε 70΄ παραπάνω κολύμπι, μισή ώρα παραπάνω κυνηγητό με τα παιδιά και 50΄ παραπάνω δουλειές στο σπίτι. Οι χρόνοι αυτοί αφορούν σε έναν μέσο υγιή ενήλικα με φυσιολογικό βάρος, ανάλογα πόσο απέχετε από αυτό, μπορεί να σας αντιστοιχούν μεγαλύτεροι ή μικρότεροι χρόνοι. Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό, αντί να έχετε τύψεις που απολαύσατε ένα πολύ ωραίο παγωτό... απλά, να κάψετε τις θερμίδες αποκαθιστώντας την ισορροπία στο ενεργειακό ισοζύγιο. Πλέον, έχετε το διατροφικό κριτήριο για να επιλέξετε σωστά, αλλά και να απολαύσετε ξέγνοιαστα το καλοκαίρι σας, όπως όταν ήσαστε παιδιά. Καλό καλοκαίρι! ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. A Espinoza MI, Vincken JP, Sanders M, Castro C, Stieger M, Agosin E. Identification, quantification, and sensory characterization of steviol glycosides from differently processed Stevia rebaudiana commercial extracts. J Agric Food Chem. 2014 Dec 10;62(49):11797-804. 2. Hetherington MM, Stoner SA, Andersen AE, Rolls BJ. Effects of acute food deprivation on eating behavior in eating disorders. Int J Eat Disord. 2000 Nov;28(3):272-83.

στα χρωματα του διαβήτη

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΜΕΤΗN

Μαρίνα

ΒΕΡΝΙΚΟΥ Όλος ο κόσμος πρέπει να είναι καλά πληροφορημένος γύρω από το διαβήτη.

Γεννημένη στην Αθήνα, η Μαρίνα Βερνίκου σπούδασε Επικοινωνία, Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων στην Αμερική. Επιστρέφοντας στην Αθήνα, εργάστηκε για λίγο καιρό σε διαφημιστική εταιρεία, πριν καταλήξει στην οικογενειακή επιχείρηση, Vernicos Yachts. Τα τελευταία έξι χρόνια ασχολείται με τη μεγάλη της αγάπη, τη φωτογραφία. Χαρακτηριστικό της όμορφης Μαρίνας είναι το πάντα εγκάρδιο χαμόγελό της, από το οποίο φαίνεται ότι είναι μία γυναίκα ευχαριστημένη από αυτά που έχει επιτύχει στη ζωή της. Δεν ξεχωρίζει μόνο με την εμφάνισή της, αλλά και για τον ουσιαστικό εσωτερικό κόσμο της ψυχής της! Συνέντευξη στην Εύα Ντελιδάκη

Τί σημαίνει για σας εθελοντισμός; Σημαίνει ότι προσφέρω υπηρεσίες για έναν κοινωφελή σκοπό χωρίς να περιμένω κανένα αντάλλαγμα.

Πως αποφασίσατε να βοηθήσετε σε μια «Εκστρατεία Ενημέρωσης»; Όπου μπορώ να βοηθάω το κάνω, πόσο μάλιστα για κάτι τόσο σημαντικό.

Το πρόβλημα του διαβήτη τι ευαισθησίες σας έχει γεννήσει;

Ονειρεύεσται για το μέλλον κάτι το συγκεκριμένο, όσον αφορά τη συμβολή σας στο κοινό καλό;

Πάντα ήμουν ευαίσθητη με το διαβήτη, καθώς η κολλητή μου φίλη στο σχολείο είχε διαβήτη. Το έχω περάσει από «κοντά» και θεωρώ ότι πρέπει όλος κόσμος να είναι καλά πληροφορημένος.

Ονειρεύομαι πολλά πράγματα. Αυτό τον καιρό πρέπει να φτιάξω μια παιδική χαρά στο νοσοκομείο παίδων «Παναγιώτης και Αγλαΐας Κυριακού». Με τη βοήθεια πολλών ανθρώπων μαζέψαμε λεφτά για αυτόν το σκοπό.

72 72x x στα χρωματα του διαβήτη

Οι δικές σας ασχολίες στην καθημερινότητα συνδέονται με θέματα προσφοράς εθελοντισμού, δράσης; Ναι, έχω φτιάξει μία ΜΚΟ με την επωνυμία CREAID, που ασχολείται με θέματα προσφοράς και δράσης. Στο τελευταίο μας project καλέσαμε 100 καταξιωμένους αρχιτέκτονες να μας φτιάξουν ένα φωτιστικό. Στη συνέχεια, κάναμε ηλεκτρονική δημοπρασία μέσα από την ιστοσελίδα μας www.creaid.com και με τα έσοδα θα φτιάξουμε την παιδική χαρά.

Πιστεύετε πως ό,τι δίνουμε παίρνουμε στη ζωή μας; Έτσι ακριβώς.

Πώς βλέπετε τους ανθρώπους γύρω σας... θέλουν πραγματικά να είναι καλά και δεν μπορούν... λόγω συνθηκών; Όλοι θέλουν θεωρητικά να είναι καλά. Αυτό, όμως, απαιτεί πειθαρχία και αυτοσυγκράτηση. Σαν αποτέλεσμα, άλλοι θέλουν και μπορούν και άλλοι θέλουν και δεν μπορούν. Εμένα με μάθανε, ότι αν θέλεις κάτι μπορείς να το καταφέρεις.

Εσείς προσέχετε τον τρόπο ζωής σας και τι συμπέρασματα έχετε βγάλει γενικά για την υγεία; Προσέχω πολύ. Θέλει συνεχή προσπάθεια. Δυστυχώς ή ευτυχώς, όμως, η υγεία είναι και θέμα γονίδιων.

στα χρωματα του διαβήτη

x 73

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφει o:

ΔΡ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΜΑΡΑΤΟΣ MD, PHD Δ/ντης Διαβητολογικού Κέντρου & Α΄ Παθολογικής Κλινικής Τζανείου Νοσοκομείου Πειραιά

Αντιμετώπιση της ΔΙΑΒΗΤΙΚΗΣ ΚΕΤΟΞΕΩΣΗΣ σε ενήλικες

Κόπωση

∆ Α ∆ΚΑ ∆Κ Πολυδιψία

Η διαβητική κετοξέωση είναι μια σοβαρή και απειλητική για τη ζωή επιπλοκή του διαβήτη. Είναι μια πολύπλοκη μεταβολική κατάσταση, η οποία χαρακτηρίζεται από υπεργλυκαιμία, οξέωση και κετοναιμία. Οι περισσότεροι ασθενείς που προσέρχονται με διαβητική κετοξέωση πάσχουν από διαβήτη τύπου Ι, αν και άτομα με διαβήτη τύπου ΙΙ μπορούν επίσης να παρουσιάσουν διαβητική κετοξέωση, η οποία πυροδοτείται κυρίως από κάποια οξεία λοίμωξη. Άτομα που ανήκουν στη μαύρη και λευκή φυλή και πάσχουν από διαβήτη τύπου ΙΙ, είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν διαβητική κετοξέωση.

74 x στα χρωματα του διαβήτη

Έμετος ετο Κοιλιακό ιλ άλγος ος Πολυουρία

Η ετήσια επίπτωση ανά 1000 ασθενείς με διαβήτη είναι 4.6-8 περιστατικά, ενώ παγκοσμίως η θνητότητα είναι 2- 10%. Τα τελευταία 20 χρόνια η θνητότητα στις αναπτυγμένες χώρες έχει υποχωρήσει από 7,96 στο 0,67, λόγω της καλύτερης κατανόησης της παθοφυσιολογίας της ΔΚΑ και των νεότερων εξελίξεων στην κλινική αντιμετώπιση. Πολλά περιστατικά θα μπορούσαν να αποφευχθούν μέσω της καλύτερης πρόσβασης στην ιατρική φροντίδα, με καλύτερη εκπαίδευση και επικοινωνία μεταξύ των ασθενών και των επαγγελματιών υγείας.

Παθοφυσιολογία Η διαβητική κετοξέωση οφείλεται σε κακή ρύθμιση του μεταβολισμού των υδατανθράκων, πρωτεϊνών και λιπιδίων και παρουσιάζεται ως αποτέλεσμα σχετικής ή πλήρους έλλειψης της ινσουλίνης. Συνοδεύεται από αύξηση αντιρυθμιστικών ορμονών (κορτιζόλη, αυξητικές ορμόνες, γλυκαγόνη, κατεχολαμίνες και επινεφρίνη), οι οποίες συμβάλλουν στα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης και στην ινσουλινοαντίσταση. Ο συνδυασμός έλλειψης ινσουλίνης και αυξημένων αντιρυθμιστικών ορμονών οδηγεί σε μεταβολή στην παραγωγή και χρήση της γλυκόζης, αυξημένη λιπόλυση και παραγωγή κετονών. Η αύξηση στη γλυκονεογένεση και γλυκογονόλυση, η νεφρική παραγωγή γλυκόζης και η διαταραγμένη χρήση γλυκόζης στους περιφερικούς ιστούς οδηγεί σε σοβαρή υπεργλυκαιμία. Η αύξηση στα ελεύθερα λιπαρά οξέα στην κυκλοφορία ως αποτέλεσμα της λιπόλυσης, διεγείρει την ηπατική παραγωγή των κετονών με αποτέλεσμα την κετοναιμία και την οξέωση. Στη ΔΚΑ ανευρίσκονται αφυδάτωση και ηλεκτρολυτικές διαταραχές μέσω διαφόρων μηχανισμών. Η υπεργλυκαιμία προκα-

λεί την μετακίνηση υγρών και ηλεκτρολυτών από τον ενδοκυττάριο στον εξωκυττάριο χώρο, οδηγώντας έτσι σε αφυδάτωση σε κυτταρικό επίπεδο και ηλεκτρολυτικές διαταραχές. Η υπεργλυκαιμία και τα αυξημένα επίπεδα κετονών οδηγούν σε ωσμωτική διούρηση με αποτέλεσμα περαιτέρω αφυδάτωση. O εμετός σχετίζεται συχνά με ΔΚΑ και συμβάλλει στην αφυδάτωση και στις ηλεκτρολυτικές διαταραχές.

Εκλυτικοί παράγοντες 1 στους 5 ενήλικες με διαβήτη τύπου Ι προσέρχονται με ΔΚΑ. Γνωστοί προδιαθεσικοί παράγοντες είναι η λοίμωξη, η κακή συμμόρφωση του ασθενούς, το στρες και οι συννοσηρότητες. Το πιο συχνό αίτιο που πυροδοτεί τη ΔΚΑ είναι η λοίμωξη και εμφανίζεται στο 30-50% των ασθενών. Άλλα αίτια αποτελούν το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, η κατάχρηση αλκοόλ και ενδοφλέβιων ουσιών, το έμφραγμα, η παγκρεατίτιδα και το τραύμα. Πρόσφατες μελέτες απέδειξαν τη σημασία της συμμόρφωσης του ασθενούς και των ψυχολογικών παραγόντων. Μεγάλη είναι η επίπτωση της ΔΚΑ σε ασθενείς με κακή συμμόρφωση σε ασθενείς με διαβήτη τύπου Ι, καθώς επίσης και σε νέες γυναίκες με ψυχολογικά προβλήματα, όπως διατροφικές διαταραχές. Άλλοι δυσμενείς παράγοντες αποτελούν η κακή γλυκαιμική ρύθμιση και η χαμηλή κοινωνικοοινομική κατάσταση.

Κλινικές εκδηλώσεις και διάγνωση Oι μεταβολικές ανωμαλίες που συσχετίζονται με τη ΔΚΑ αναπτύσσονται ταχέως, συνήθως εντός 24 ωρών, αλλά τα σημεία και τα συμπτώματα της κακής γλυκαιμι-

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

κής ρύθμισης μπορεί να είναι εμφανή προ μερικών ημερών. Αυτά είναι η πολυουρία, πολυδιψία, κόπωση και απώλεια βάρους. Τα πιο συνήθη συμπτώματα της ΔΚΑ είναι ο εμετός και το κοιλιακό άλγος. Στην κλινική εξέταση συχνά ανευρίσκονται συμπτώματα αφυδάτωσης, όπως ξηροί βλεννογόνοι, μειωμένη σπαργή δέρματος, ταχυκαρδία και υπόταση. Επιπλέον, μπορεί η ανάσα του ασθενούς να έχει οσμή κετονών και υπάρχει αναπνοή Kussmaul (βαθιές, ταχείς αναπνοές). Η αλλαγή στην αναπνοή οφείλεται στην πρoσπάθεια του οργανισμού να ανταπεξέλθει στην οξέωση και να τη διορθώσει. Το επίπεδο συνειδήσεως μπορεί να ποικίλλει από πλήρη εγρήγορση έως και ληθαργικότητα.

Άλλα αίτια χαμηλής αρτηριακής πίεσης μπορεί να αποτελούν η ηλικία, το φύλο, η σήψη και τα φάρμακα. Ο φυσιολογικός ορός ενδείκνυται για την ενδοφλέβια ενυδάτωση σε ασθενείς με ΔΚΑ. Ταχεία αποκατάσταση είναι απαραίτητη τις πρώτες ώρες. Στους περισσότερους ασθενείς χορηγούνται 500 ml με 1 lt ταχέως. Η χορήγηση υγρών παρόλ’ αυτά πρέπει να διαμορφώνεται ανάλογα με την κλινική κατάσταση του εκάστοτε ασθενούς. Προσοχή χρειάζεται στα παιδιά, στις έγκυες γυναίκες, σε ασθενείς με νεφρική και καρδιακή ανεπάρκεια.

Αντιμετώπιση Τα σημεία κλειδιά στην αντιμετώπιση της ΔΚΑ αποτελούν: • Η αποκατάσταση του όγκου αίματος. • Ινσουλινοθεραπεία. • Διόρθωση της μεταβολικής οξέωσης και των ηλεκτρολυτικών διαταραχών. • Ο καθορισμός και αντιμετώπιση των επιβαρυντικών παραγόντων. • Η άμεση ενημέρωση της διαβητικής ομάδας.

Αποκατάσταση όγκου αίματος Οι ασθενείς, συνήθως, είναι αφυδατωμένοι και η άμεση ενυδάτωση του ασθενούς παίζει σημαντικό ρόλο στην άμεση βελτίωση της μεταβολικής του κατάστασης. Ο στόχος της ενδοφλέβιας ενυδάτωσης είναι: • Η αποκατάσταση του όγκου αίματος. • Η αποβολή των κετονών. • Η διόρθωση των ηλεκτρολυτικών διαταραχών. Η χαμηλή συστολική αρτηριακή πίεση είναι πιθανό να οφείλεται σε χαμηλό όγκο αίματος. Οπότε, είναι βασικό να γίνεται στενή παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης και των σφύξεων. 76

στα χρωματα του διαβήτη

Εκπαίδευση ασθενούς Η εκπαίδευση του ασθενούς είναι απαραίτητητη. Ο ασθενής πρέπει να ενημερωθεί για τη συχνότητα των μετρήσεων, τις τιμές γλυκόζης αίματος, τον έλεγχο για κετόνες, την ινσουλίνη ταχείας δράσης και τη ρύθμιση της δόσης, τα σημεία και τα συμπτώματα της ΔΚΑ και πότε να πρέπει επισκεφτεί το γιατρό.

Συμπέρασμα Η διαχείριση της ΔΚΑ μειώνει τη θνητότητα και βελτιώνει την έκβαση μέσω της ινσουλινοθεραπείας της αποκατάστασης του όγκου αίματος, της διόρθωσης της μεταβολικής οξέωσης και των ηλεκτρολυτικών διαταραχών, της εκπαίδευσης και συμμόρφωσης του ασθενούς.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφει ο:

Δ Ρ. Ι Ω Α Ν Ν Η Σ Ι Ω Α Ν Ν Ι Δ Η Σ Παθολόγος-Διαβητολόγος, υπεύθυνος του Ιατρείου Διαβήτη και Παχυσαρκίας στο Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Νέας Ιωνίας Πρόεδρος της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας.

Κάτι... ενώνει καρκίνο και διαβήτη Τα υπάρχοντα στοιχεία συνηγορούν ότι διαβήτης και καρκίνος συνυπάρχουν πιο συχνά απ’ όσο θα μπορούσε να εξηγήσει η σύμπτωση. Οι πιθανές εξηγήσεις της συσχέτισης είναι οι κοινοί παράγοντες κινδύνου που έχουν τα δύο νοσήματα, καθώς και η υπεργλυκαιμία (δηλαδή τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα) και διάφορες άλλες μεταβολικές διαταραχές. Στους κοινούς παράγοντες κινδύνου για καρκίνο και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 συμπεριλαμβάνονται η ηλικία (μεγάλη), το φύλο (άνδρες), η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή, η πλούσια σε θερμίδες και λίπη διατροφή, η κατάχρηση αλκοόλ και το κάπνισμα. Για πολλούς από αυτούς τους παράγοντες, η κοινή συνιστώσα είναι η αντίσταση των ιστών στη δράση της ινσουλίνης, που οδηγεί σε υπερινσουλιναιμία. Η ινσουλίνη, είναι η ορμόνη που βοηθά το μεταβολισμό του σακχάρου, αλλά ταυτοχρόνως, έχει και αναβολικές δράσεις: βοηθά τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων και ο καρκίνος οφείλεται στον ανεξέλεγκτο κυτταρικό πολλαπλασιασμό. Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 χαρακτηρίζεται από την αντίσταση στη δράση της ινσουλίνης, η οποία οδηγεί σε υπερπαραγωγή της ορμόνης (δηλαδή υπερινσουλιναιμία) σε μία προσπάθεια του οργανισμού να ρυθμιστεί το σάκχαρο, σύμφωνα με ειδικούς από την Ιατρική Σχολή Mount Sinai στη Νέα Υόρκη.

Η εξήγηση σε Μοριακό επίπεδο Η συσχέτιση διερευνήθηκε και σε γονιδιακό επίπεδο από επιστήμονες του Πανεπιστημίου Lund, στη Σουηδία. Όπως ανακοίνωσαν πέρυσι, βρήκαν μία πιθανή μοριακή εξήγηση για το φαινόμενο: όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι υψηλά (δηλαδή κάποιος έχει διαβήτη), ενεργοποιείται ένα γονίδιο που λέγεται TCF. Η ενεργοποίηση αυτού του γονιδίου αποτελεί τροχοπέδη για ένα άλλο γονίδιο, το p53, το οποίο θεωρείται ένας από τους «προστάτες» του ανθρώπινου γονιδιώματος, διότι ο ρόλος του είναι η αναχαίτιση του ανεξέλεγκτου πολλαπλασιασμού των κυττάρων – δηλαδή της καρκινογένεσης. Το γονίδιο p53 έχει σχετισθεί, μεταξύ άλλων, με την προστασία από τους καρκίνους του παχέος εντέρου και του ήπατος. Τα ευρήματα αυτά δεν σημαίνουν ότι το «ζάχαρο» είναι αιτία του καρκίνου. Σαφώς, όμως, δείχνουν ότι κάτι ενώνει διαβήτη και καρκίνο. Στην καλύτερη περίπτωση σημαίνουν πως οι διαβητικοί θα πρέπει να έχουν το νου τους και να προσπαθούν να υιοθετούν μέτρα που θα τους προστατεύουν: καλή ρύθμιση του σακχάρου, σωστή διατροφή, αποφυγή της παχυσαρκίας και συστηματική σωματική δραστηριότητα είναι ό,τι πιο σοφό μπορούν να πράξουν.

x x 77

στα χρωματα στα χρωματα του διαβήτη του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ

Γράφει ο:

ΑΝΤΩΝΙΟΣ Π. Λ Ε Π Ο Υ ΡΑ Σ Παθολόγος-Διαβητολόγος, Διευθυντής ΠαθολογικήςΔιαβητολογικής Κλινικής & Διαβητολογικού Κέντρου ΙΑΣΩ GENERAL

Συνήθεις μύθοι απορίες & ... ...για το Διαβήτη. Τι πρέπει να γνωρίζουμε; Ο οργανισμός μας για να διατηρηθεί στη ζωή, χρειάζεται ενέργεια και πρώτες ύλες, που παίρνει από τις τροφές του. Το σώμα χρησιμοποιεί κυρίως γλυκόζη (ζάχαρη) σαν καύσιμο και για να το κάνει αυτό χρειάζεται «καταλύτη» την ορμόνη Ινσουλίνη. Η Ινσουλίνη είναι απαραίτητη όχι μόνο για το μεταβολισμό της γλυκόζης, αλλά για ολόκληρο το μεταβολισμό, αποτελώντας τη σημαντικότερη ορμόνη στην αναβολική διαδικασία του οργανισμού μας. Στο Σακχαρώδη Διαβήτη, υπάρχει μερική (Τύπος 2) ή πλήρης έλλειψη ινσουλίνης (τύπος 1), που οδηγεί σε διαταραχή του μεταβολισμού. Με απλά λόγια, ο διαβήτης είναι μία χρόνια κατάσταση κατά την οποία η γλυκόζη του αίματος είτε κατά τη νηστεία είτε μεταγευματικά λαμβάνει τιμές υψηλότερες του φυσιολογικού και οφείλεται σε μερική ή παντελή έλλειψη ινσουλίνης. Χωρίς θεραπεία θα οδηγήσει σε πολυουρία, απώλεια βάρους και μυϊκής μάζας, εύκολη κόπωση και αίσθημα κακουχίας, μια και η έλλειψη ινσουλίνης επιδρά αρνητικά σε όλες τις διαδικασίες του μεταβολισμού. 78

στα χρωματα του διαβήτη

Τρώω πολλά γλυκά! Υπάρχουν λόγοι να ανησυχώ μήπως πάθω ΣΔ Τ2; Η υπερκατανάλωση γλυκών σχετίζεται με άγχος και βουλιμία αλλά καθόλου με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2. Τα γλυκά περιέχουν μεγάλες ποσότητες καθαρής ενέργειας με τη μορφή γλυκόζης, ευαισθητοποιώντας το πάγκρεας σε υψηλή παραγωγή ινσουλίνης. Η καθαρή γλυκόζη (ζάχαρη) των γλυκών χρησιμοποιείται γρήγορα, ενώ η κατάσταση υπερινσουλιναιμίας που έχουν εισάγει τα γλυκά στον οργανισμό μας, στην πραγματικότητα μας ανοίγει την όρεξη και μας παχαίνει. Η παχυσαρκία και η έλλειψη σωματικής άσκησης είναι που σχετίζεται στενά, δυστυχώς, όχι μόνο με κίνδυνο εμφάνισης Σακχαρώδους Διαβήτη τύπου 2, αλλά και με πολύ υψηλό κίνδυνο τόσο για καρδιαγγειακά επεισόδια όσο και για πρώιμη άνοια αλλά και για κάποιους καρκίνους.

Στεγνώνει το στόμα μου, μήπως έχω Διαβήτη; Η κύρια αιτία που στεγνώνει το στόμα μας είναι το άγχος, η κακή ενυδάτωση, και η κακή υγιεινή του στόματος και του πεπτικού μας συστήματος.

Πολύσπορο Αρτοσκεύασμα Χαμηλού Γλυκαιμικού Δείκτη* Για τον έλεγχο του γλυκαιμικού φορτίου να ζητάτε τη συμβουλή γιατρού

Πιστοποίηση Πανεπιστημίου Oxford Brookes, School of Life Sciences, Nutrition and Food Science Group, UK

✔ Υπέροχη Γεύση ✔ Πηγή Εδώδιμων Ινών

ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ

Δεν υπάρχουν ειδικά ή εμφανή συμπτώματα στο διαβήτη. Στεγνό στόμα στο διαβήτη συνοδεύεται ιδίως στην αρχή του, με μη συνηθισμένη δίψα, πολυουρία, κόπωση και ανεξήγητη απώλεια βάρους, ενώ υπάρχει αυξημένη όρεξη και πολυφαγία ή συχνές λοιμώξεις, κυρίως δερματικές. Επισημαίνεται, ότι μια απλή εξέταση πρωινού σακχάρου νηστείας δεν αποκλείει την ύπαρξη ΣΔ, ιδίως αν ανήκουμε σε ομάδες υψηλού κινδύνου.

Στην οικογένειά μου δεν υπήρχε Διαβήτης, επομένως εγώ δεν κινδυνεύω να έχω; Δεν είναι υποχρεωτικό να υπάρχει γνωστός διαβήτης σε συγγενείς για να εμφανίσει κάποιος διαβήτη. Η παχυσαρκία έχει την υψηλότερη συσχέτιση με το διαβήτη και ιδίως η κοιλιακού τύπου (περίμετρος μέσης ≥ 102 cm των για τους άνδρες και 94 cm για τις γυναίκες).

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο για ΣΔ2; 1. Όταν υπάρχει προδιάθεση (κληρονομικότητα, φυλή). 2. Καθιστικός τρόπος ζωής: 2β. Τρόπος Διατροφής (junk food, fast food). 2γ. Ελάχιστη ή ελλιπής σωματική άσκηση. 3. Σωματικό βάρος αυξημένο και ιδίως το αυξημένο σπλαχνικό λίπος (κοιλιακή κατανομή σωματικού βάρους). 4. Γυναίκες με Ιστορικό Διαβήτη κυήσεως ή παιδιά υπέρβαρα κατά τη γέννα.

Τα πολλά φρούτα βοηθούν ή βλάπτουν; Στο διαβήτη επιτρέπονται όλα τα φρούτα με μέτρο… Φυσικά και όποιος τρώει πολλά φρούτα δεν εμφανίζει απολύτως κανένα αυξημένο κίνδυνο να πάθει διαβήτη, τουναντίον, κάποια φρούτα π.χ. σταφύλια, φαίνεται να ασκούν προστατευτικό ρόλο, αρκεί να προσέχουμε το βάρος μας. Ό,τι είναι υγιεινό δε σημαίνει ότι μπορούμε να το τρώμε απεριόριστα, γιατί παχαίνει. Προσοχή, λοιπόν, στις θερμίδες που καταναλώνουμε, διότι ακόμα και αν τρώμε βιολογικά και υγιεινά προϊόντα, η παχυσαρκία και το υπέρβαρο είναι κακοί σύμμαχοι της υγείας και αίτιο διαβήτη, καθώς και αυξημένου κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο και καρκίνο.

Είναι το Σάκχαρο ˝ Ύπουλο˝, όπως σοφά λέει ο λαός μας; Ναι! Διότι, ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 για χρόνια δεν εμφανίζει συμπτώματα. 80

στα χρωματα του διαβήτη

Ο μέσος χρόνος διάγνωσης και θεραπείας του είναι 7 ως 9 χρόνια από την έναρξή του (από μελέτες που υπάρχουν σε υγειονομικά αναπτυγμένες χώρες), με κύρια αιτία διάγνωσης κάποια από τις επιπλοκές του. Δυστυχώς, οι επιπλοκές του και ιδίως η γήρανση των αγγείων (αθηροσκλήρωση) ξεκινούν νωρίτερα από τη διάγνωσή του με τραγικά μακροχρόνια αποτελέσματα. Είναι, λοιπόν, πολύ σημαντική η έγκαιρη διάγνωση στο στάδιο του προδιαβήτη, γιατί εκεί, μόνο με αλλαγή στον τρόπο ζωής και διατροφής είναι τόσο ο Διαβήτης όσο και οι επιπλοκές του αναστρέψιμα.

Ποιες ηλικίες κινδυνεύουν για ΣΔ2; Η έναρξη και εξέλιξη του ΣΔ2 είναι αργή, με μέση ηλικία διάγνωσης 40-50 έτη. Τα τελευταία χρόνια μαζί με την αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας, δυστυχώς, έχουμε πλέον αυξανόμενα περιστατικά ΣΔ2, όπου και σε παιδιά και σε εφήβους στην πλειοψηφία συνδυάζεται με κοιλιακή παχυσαρκία.

Τα φάρμακα του Διαβήτη παχαίνουν; Η κατανάλωση πολλών θερμίδων, ακόμα και από «υγιεινές τροφές» είναι αυτό που παχαίνει. Είναι αλήθεια πως ένας αρρύθμιστος διαβήτης, όταν ρυθμισθεί, αν δεν προσαρμοσθεί η διατροφή σε κατάλληλες θερμίδες, θα οδηγηθούμε σε αύξηση βάρους. Είναι επίσης αλήθεια, ότι κάποιες θεραπευτικές επιλογές αυξάνουν το βάρος, κάποιες είναι ουδέτερες και κάποιες το μειώνουν. Η σύγχρονη θεραπευτική φαρέτρα στο διαβήτη παρέχει μεγάλες δυνατότητες.

Υπάρχει, τρόπος να προλάβω το διαβήτη με τις επιπλοκές του χωρίς φάρμακα; Η ενσωμάτωση της ήπιας άσκησης (30’) στον καθημερινό τρόπο ζωής, σε συνδυασμό με την αύξηση της κατανάλωσης των φυτικών ινών και μια μικρή απώλεια βάρους (5-10%), έχει αποδειχθεί ότι συμβάλλει αποφασιστικά στη μείωση (μέχρι 58%) του κινδύνου εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη. Μειώνονται όλες σχεδόν οι μακροχρόνιες επιπλοκές και ο καρδιαγγειακός κίνδυνος, ακόμα και ο κίνδυνος άνοιας, αρκεί η προσπάθεια να γίνεται συστηματικά και αν είναι δυνατόν, δια βίου.

Γλυκιά γεύση από τη φύση...

Απολαύστε τη μοναδική γεύση της La Mia Stevia σε όλα σας τα προϊόντα. Κατάλληλη για όλους, με εξαιρετική ποιότητα της Ελληνικής γης!

Όλη η Ελλάδα σε μια κουταλιά... La Mia Stevia! ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΓΙΑ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

ΠΡΟΪOΝΤΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ «ΣΤΕΒΙΑ ΕΛΛΑΣ»

Τα πρώτα Ευρωπαϊκά προϊόντα με Ελληνική Στέβια!

www.lamiastevia.gr

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΜΕΤΗN

ΛΙΑ ΛΑΠΠΑ Ο μεγαλύτερος παραμυθάς είναι και θα είναι ο Αίσωπος. Το παραμύθι μπορεί να διδάξει υποσυνείδητα και να κάνει καλό στην προσωπικότητα ενός παιδιού . Συνέντευξη στην Εύα Ντελιδάκη

Η Λία Λάππα είναι εκπαιδευτής Δημοσιογραφίας σε Δημόσια ΙΕΚ και βοηθός αρχισυντάκτη στην εκπομπή “Πρωινό Σου-Κου” στον ΑΝΤ1. Έχει σπουδάσει Ελληνικό Πολιτισμό, Δημοσιογραφία, έχει δουλέψει σε ραδιόφωνα και σε έντυπα.

«‘‘Oταν κάποιοι γονείς διαβάζουν στα παιδιά τους ακόμη τα πιο ανούσια παραμύθια που υπάρχουν, όπως είναι η Κοκκινοσκουφίτσα, η Χιονάτη και άλλες διασκευές των αδερφών Γκριμ, υπάρχουν και κάποιοι γονείς που ψάχνουν τη Μελένια. Η εκπαιδευτική παραμυθολογία είναι ένα άριστο εργαλείο εκμάθησης τρόπων συμπεριφοράς αλλά και διατροφικών συνηθειών για να κάνουμε τον κόσμο των παιδιών πιο εύκολο. Η μαγεία φίλοι μου δε βρίσκεται στο μήλο, στην κακιά μάγισσα ή στο φιλί του πρίγκιπα, αλλά στο πώς μπορούμε τη σκληρή πραγματικότητα να την κάνουμε εύκολη για τα παιδιά μας». Μία χαρισματική όμορφη κοπέλα, νέα μαμά και ταλαντούχα παραμυθοπλάστης! Ονειρεύεται να αλλάξουν τα παιδιά προς το καλύτερο στο μέλλον και συντελεί με τις δικές της δυνάμεις σ΄αυτό το υπέροχο «σχέδιο» ζωής που μπορεί να φέρει τους αυριανούς ενήλικες σε μια σκεπτόμενη κατάσταση και να τους οδηγήσει στο δρόμο της ευδαιμονίας.

Ποια ήταν η πρώτη σου επαφή με το θέμα διαβήτης; Η πρώτη μου επαφή με το θέμα διαβήτης ήταν από το melisoula.gr, όπου μου ζητήθηκε να δημοσιεύσω ένα απόσπασμα από το βιβλίο που ετοιμάζω, το οποίο ακόμη δεν έχει εκδοθεί. Κατά την επικοινωνία μας, τους είπα ότι τον τελευταίο καιρό ασχολούμαι και με παιδικές ιστορίες, οι οποίες είναι σε αναζήτηση εκδοτικής στέγης. Έτσι, με πρότειναν στην υπεύθυνη και φίλη πλέον Αναστασία Καφούση, ήταν σα να άνοιξε για μένα ένας καινούργιος δρόμος. 82 x στα χρωματα του διαβήτη

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΜΕ ΤΗΝΛΙΑ ΛΑΠΠΑ

Τι είναι για σένα το παραμύθι και πώς θα μπορούσε να βοηθήσει τις σύγχρονες γενιές; Τα παραμύθια ξεκίνησαν να γεννιούνται στο μυαλό μου όταν παρακολουθούσα παιδικά προγράμματα με την κόρη μου στον υπολογιστή ή στην τηλεόραση και διαπίστωσα πως ό,τι καινούργιο έβγαινε δεν άφηνε κάτι χρήσιμο στα παιδιά. Δεν έβλεπα λοιπόν ότι από αυτές τις «παιδικές» ιστορίες το παιδί μου «έπαιρνε» κάτι…. Όταν έβλεπα ότι οι ήρωες χρησιμοποιούν λεκτική βία, όπως π.χ. η Πέπα λέει το μπαμπά της χαζούλη και τη μαμά άτσαλη και άτακτη, ένοιωθα ότι αποδομούσε το πρότυπο που θα έπρεπε να έχει κάθε παιδί για τους γονείς του. Έτσι, σκέφτηκα τη Μελένια και την παρέα της. Ουσιαστικά, η Μελένια είναι η κόρη μου και οι φίλοι της και οι ιστορίες αφορούν περιπέτειες της παρέας, με κάθε παραμύθι να δημιουργεί την αρχή μιας ωραίας συνήθειας για τα παιδιά. Δεν θέλω να επεκταθώ, γιατί δεν θέλω να ζηλέψει η άλλη Μελένια, η φωκίτσα, που είναι στο δικό σας περιοδικό (γελάει).

Εκεί που κατοικεί η γκρίζα ζώνη της ψυχής μας, πώς μπορούν τα παραμύθια να βοηθήσουν; Τα τελευταία χρόνια διαβάζω πολύ. Και έχω καταλήξει πως γονείς που λένε ακόμη την κοκκινοσκουφίτσα στα παιδιά τους και μιλάνε ακόμη για κακούς λύκους, κακούς ανθρώπους ή για κακές άσχημες μάγισσες, θεωρώ ότι κάνουν το μεγαλύτερο κακό που θα μπορούσαν να κάνουν στα παιδιά τους. Γιατί δεν μπορούν να αφήσουν τη λογική να εξηγήσει πολλά πράγματα, καθώς μεγαλώνουν τα παιδιά. Όπως οι βασίλισσες που ξαφνικά τις φιλάει ένας πρίγκιπας και ως δια μαγείας όλα τα προβλήματα λύνονται, ξυπνάνε, παντρεύονται και ζούνε αυτοί καλά και εμείς καλύτερα.

Τελικά τα απορρίπτουμε δηλαδή όλα τα παλιά παραμύθια; Τα παραμύθια των αδελφών Γκριμ, συγκεκριμένα, πριν το 19ο αιώνα δεν ήταν παραμύθια για παιδιά, με το πέρασμα των χρόνων μέσω διασκευών έγιναν για τα παιδιά, καθώς δυστυχώς τα παιδιά, ως ιστορικά υποκείμενα, δεν υπήρχαν στην οπτική της ανθρωπότητας που δημιουργούσε λαογραφικό πολιτισμό. Τι ακριβώς είναι η ασχήμια και γιατί τη δαιμονοποιείς και πώς χωρίζεις τον κόσμο σε καλό και κακό ή σε ψηλούς και σε νάνους, σε πεντάμορφες και τέρατα, όλο αυτό δε νομίζω ότι αφορά στα παιδιά και δη στα σύγχρονα. Θα σας πω ένα μικρό παράδειγμα: Ήμουν προχθές στο μπαλέτο της κόρης μου κι ένας μπαμπάς έλεγε στο παιδί του, μην κατέβεις από τη σκάλα γιατί θα σε φάει ο λύκος. Δεν του έλεγε δηλαδή το πολύ απλό, πρόσεχε γιατί αν κατέβεις μπορεί να πέσεις και να χτυπήσεις! Πώς περιμένεις αργότερα αυτό το παιδί, που για τα απλά πράγματα το γεμίζουμε με φόβο, να μεγαλουργήσει ή να δημιουρ-

γήσει ωραία πράγματα όταν του βάζουμε το φόβο μέσα στο μυαλό του; Για μένα ο μεγαλύτερος και καλύτερος παραμυθάς είναι ο Αίσωπος, που δείχνει με απλά πράγματα τις αξίες της ζωής. Ο γονιός που αγαπάει πραγματικά το παιδί του πρέπει να επικοινωνεί μαζί του, να μιλάει ήρεμα και κατανοητά και πιστέψτε με, τα παιδιά βρίσκουν μετά το σωστό τρόπο να εκφραστούν.

Η κόρη σου πως εκφράζει την αγάπη της; Τα παιδιά μας είναι μια πηγή ευγνωμοσύνης και ότι αγάπη δίνουμε την παίρνουμε υπερδιπλάσια. Έχω την κόρη μου, που μου λέει μαμά σ’ ευχαριστώ που με πας βόλτα, σ΄ευχαριστώ που με πας στις κούνιες, ακόμη κι όταν φεύγω αγχωμένη από τη μια δουλειά στην άλλη, μου λέει: Μαμά καλή δουλειά να έχεις! Αυτό που σπέρνεις αυτό θερίζεις με τα παιδιά σου. Βλέπω εμμονικές μαμάδες που συνέχεια λένε όχι, μη, δεν …..και δημιουργούν στα παιδιά τους έναν αντιδραστικό χαρακτήρα εκ προοιμίου. Και μετά, όταν συζητούνε με άλλους γονείς, αποδίδουν κακούς χαρακτηρισμούς στα ίδια τους τα παιδιά και όμως είναι δικά τους πλάσματα και απλά δεν τα καταλαβαίνουν, γιατί οι ίδιοι δεν καταλαβαίνουν τον εαυτό τους . Δεν νοείται το 2016 μια μαμά να μη ξέρει πώς να μιλήσει στο παιδί της και να μην έχει σκοπό να του δημιουργήσει μια στιβαρή προσωπικότητα.

Ποια εφόδια προσπαθείς να δώσεις στο παιδί σου; Θέλω η Αθηνά-Βικτώρια να γίνει καλύτερη από εμένα. Να μην έχει ενοχές, να μην έχει ανασφάλειες, να είναι ανεξάρτητη. Όταν μια μαμά έχει κολλημένο το παιδί επάνω της γιατί φοβάται μην την αφήσει, θα την αφήσει με το χειρότερο τρόπο. Επίσης, θέλω να τη μάθω να αγαπάει τη γνώση, το έχει καταλάβει βέβαια και το εκμεταλλεύεται στο έπακρο, όταν μου ζητάει να της διαβάσω Τέχνες στην Αναγέννηση… για να μην κοιμηθεί… είναι απολαυστική όσο δεν παίρνει!

Σε σχέση με την ασθένεια, πώς μιλάμε στα παιδιά κατά τη γνώμη σου; Θα σας πως για το πώς έφτιαξα τα δυο παραμύθια με τη Μελένια στο περιοδικό σας.

Καθάρισα το μυαλό μου από τη λέξη πρέπει και το γεγονός ότι τα μικρά παιδιά ξέρουν αυτά που ξέρουμε εμείς οι μεγαλύτεροι και αφέθηκα στον κόσμο τους. Οπότε, έβαλα τη φωκίτσα σας να δείξει έναν άλλο δρόμο. Στο πρώτο παραμύθι, οι τρεις φίλοι ακολούθησαν το μονοπάτι της άθλησης. Εκεί είχαμε το δίπτυχο: Η χαρά του ομαδικού παιχνιδιού εναντίον της κακής ψυχολογίας. Στο άλλο παραμυθάκι χρησιμοποίησα τη διατροφή. Εκεί που μπορεί πάλι να βαριούνται ή να μην έχουν διάθεση τους προτείνουμε να μπουν στην κουζίνα με τη μαμά και να φτιάξουν υγιεινά γεύματα κι εκεί έχουμε τη χαρά της δημιουργίας, τη γνώση της διατροφή, εναντίον της πεσμένης διάθεσης.

Τι σε κάνει να αισθάνεσαι χαρούμενη αυτό τον καιρό με τη δουλειά σου; Αυτήν τη στιγμή, έχω γύρω στα 80 παιδιά που τους διδάσκω μαθήματα Δημοσιογραφίας στα δημόσια ΙΕΚ. Αυτό με κάνει να αισθάνομαι πολύ χαρούμενη. Είμαι επίσης βοηθός αρχισυντάκτη στο Πρωινό Σου Κου με τη Μαρία Μπεκατώρου και το Νίκο Μουτσινά, σε μια εκπομπή που πραγματικά ψυχαγωγεί τον κόσμο, στο τιμόνι της οποίας βρίσκεται η Μαίρη Κούσουλα, ετοιμάζω ένα βιβλίο με τίτλο «οι άνδρες κάνουν τη…δουλειά τους» και στήνονται διάφορα πρότζεκτ σε σχέση με τη Μελένια μου, όσον αφορά τη δική σας τη Μελένια, έχω πολύ όρεξη για πολλάπολλά παραμυθάκια στα «Χρώματα του Διαβήτη».

Τι θα έλεγες για τους ανθρώπους της τηλεόρασης; Η δουλειά μας είναι περαστική, όπως κι εμείς. Αν τα μηνύματά μας είναι διαχρονικά, τότε το αντικείμενό μας παίρνει αξία. Κλείνοντας…. Χαίρομαι πολύ που σας έχω γνωρίσει και μου ανοίξατε μια νέα πορεία. Το να διευκολύνουμε γονείς που τα παιδιά τους έχουν παιδικό διαβήτη μέσω των παραμυθιών, με κάνει πάρα πολύ χαρούμενη και ευγνώμων. Είμαι δίπλα σας. στα χρωματα του διαβήτη

x 85

Υ Γ Ε Ι Α & Δ Ι ΑΤ Ρ Ο Φ Η

Γράφει η:

Νηστεία και διαβήτης Α Λ Ε Ξ Α Ν Δ ΡΑ ΔΑΜΒΟΥΝΕΛΗ Κλινική ΔιαιτολόγοςΔιατροφολόγος, Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστήμιου Αθηνών, PGCert Διατροφής Αθλητών

Περίοδος Σαρακοστής πριν από το Πάσχα και πολλοί είτε για θρησκευτικούς είτε για προσωπικούς λόγους, έχουμε ξεκινήσει ήδη να ακολουθούμε ένα πρόγραμμα νηστείας, το οποίο σε γενικές γραμμές θεωρείται αρκετά υγιεινό. Στη νηστεία αποφεύγονται τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης όπως το κρέας, το ψάρι, τα γαλακτοκομικά και τα αυγά και η βάση της διατροφής αποτελείται από αρκετά όσπρια, φρούτα και λαχανικά, θαλασσινά, αμυλούχα (ψωμί, ρύζι, μακαρόνια, πατάτες, δημητριακά) και λαδερά φαγητά. Η νηστίσιμη διατροφή είναι πλούσια σε φυτικές ίνες αλλά και υδατάνθρακες, πλούσια σε πρωτεΐνες φυτικής προέλευσης, χαμηλή σε κορεσμένα λιπαρά και πλούσια σε μονοακόρεστα, αλλά και σε ω-3 λιπαρά οξέα και έχει καρδιαγγειακά οφέλη, συμβάλλει στη βελτίωση της αρτηριακής πίεσης και των καρδιακών παλμών, καθώς και στη μείωση των επιπέδων της χοληστερόλης. Μπορεί όμως ένα πρόγραμμα αυτής της διαιτητική σύστασης, να ακολουθηθεί από ένα άτομο με διαβήτη; Ο αποκλεισμός των ζωικών τροφίμων μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στη ρύθμιση του σακχάρου του;

στα χρωματα του διαβήτη

Η απάντηση είναι ότι τα άτομα με διαβήτη μπορούν να νηστέψουν, ωστόσο σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να υπάρχει κατανάλωση με μέτρο ορισμένων τροφών. Η δίαιτα του διαβήτη από τη μία απαιτεί την υψηλή παρουσία φυτικών ινών μέσα από λαχανικά και σαλάτες και από την άλλη θέλει χαμηλή πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών και δεν απαγορεύει τους υδατάνθρακες από τα αμυλούχα τρόφιμα, όπως ίσχυε παλιότερα. Τα λαδερά φαγητά όπως τα φασολάκια, τα όσπρια, το μπριάμ, οι λαδερές μελιτζάνες και τα γεμιστά με ρύζι, που αποτελούν πλούσιες πηγές υδατανθράκων, είναι σημαντικό να καταναλώνονται σε μικρότερη ποσότητα, να έχουν σχετικά λίγο λάδι και να συνοδεύονται, όταν αυτό είναι εφικτό, με φυλλώδη λαχανικά για περισσότερες φυτικές ίνες (συμβάλλουν στην καλύτερη και βραδύτερη απορρόφηση των υδατανθράκων). Προσοχή χρειάζεται, επίσης, λόγω της πλήρους αποχής από το κρέας ή και από άλλες πηγές πρωτεϊνών. Το κενό αυτό καλύπτουν τα θαλασσινά, τα οποία μπορούν να αναπληρώσουν εν μέρει τις πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας και η σόγια με τα προϊόντα της. Τα καλαμάρια, οι σουπιές, το χταπόδι, οι γαρίδες και τα καβούρια μπορούν να συμπεριληφθούν στη νηστίσιμη διατροφή, όπου μπορούν να συνδυαστούν με ψωμί ολικής αλέσεως, καστανό ρύζι ή ζυμαρικά ολικής. Τα θαλασσινά, αν και έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε χοληστερόλη, είναι χαμηλά σε κορεσμένα λιπαρά και ιδιαίτερα πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα, τα οποία είναι καρδιοπροστατευτικά. Ο συνδυασμός, επίσης, των οσπρίων με ρύζι ή ψωμί δίνει ως αποτέλεσμα πρωτεΐνες με όλα τα απαραίτητα αμινοξέα και υψηλή διατροφική αξία.

Όσον αφορά την πρόσληψη σιδήρου, εκτός από το κρέας, τα όσπρια (φακές, φασόλια, αρακάς), τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (σπανάκι, μπρόκολο), τα θαλασσινά, το ψωμί ολικής άλεσης, το σουσάμι και τα προϊόντα του (ταχίνι, κουλούρι, ταχινόπιτα, παστέλι) και τα εμπλουτισμένα δημητριακά πρωινού αποτελούν καλές πηγές σιδήρου, που όμως απορροφάται δύσκολα. Για το λόγο αυτό, καθίσταται πολύ σημαντικός ο σωστός συνδυασμός των φυτικών πηγών σιδήρου με τρόφιμα που περιέχουν ουσίες που αυξάνουν την απορρόφησή του. Έτσι, προτείνεται ο συνδυασμός οσπρίων με βιταμίνη C (πορτοκάλι, λεμόνι, πιπεριές, ντομάτες), μπαχαρικά (ρίγανη, μαύρο πιπέρι, μαϊντανό), β-καροτένιο (καρότο, πιπεριές) και μηλικό οξύ (μήλο, αχλάδι). Καλό είναι να αποφεύγεται η κατανάλωση τσαγιού ή καφέ λίγο πριν από το φαγητό, κατά τη διάρκειά του ή αμέσως μετά. Τέλος, η αποχή από την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων αποτελεί την κυριότερη αιτία μειωμένης πρόσληψης ασβεστίου κατά τη διάρκεια της νηστείας της Μεγάλης Σαρακοστής. Καλές πηγές ασβεστίου κατά την περίοδο της νηστείας είναι οι ξηροί καρποί (ιδιαιτέρως τα αμύγδαλα), ο χαλβάς, το σουσάμι, το ταχίνι, το φυστικοβούτυρο, το γάλα και τυρί σόγιας, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (σπανάκι, μαρούλι, σέσκουλο, λάπαθο, μπρόκολο, κουνουπίδι) και ορισμένα εμπλουτισμένα με ασβέστιο δημητριακά, αποτελούν σημαντικές πηγές ασβεστίου. Συνδυάστε τες με την κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε βιταμίνη Κ (φακές με πατάτες, αρακάς με αγκινάρες) και μαγνήσιο (ρύζι), προκειμένου να εξασφαλίζεται ολοκληρωτικά η καλή υγεία των οστών.

Έτσι, με κατάλληλους συνδυασμούς, αποφυγή υπερβολικών ποσοτήτων λαδιού και αμύλου, αύξηση της φυσικής δραστηριότητας και προσαρμογή της θεραπευτικής αγωγής, ο διαβήτης μπορεί να συνδυαστεί με τη νηστεία, συμβάλλοντας ακόμη στην καλύτερη ρύθμισή του. στα χρωματα του διαβήτη

ΜΑΓΕΙΡΕΥΟΥΜΕΜΕΤΟΝ

ΣΤΕΛΙΟ

ΚΟΥΤΡΟΥΒΕΛΗ

Mους σοκολάτας Υλικά

80ml 1 κουτ. 70 γρ. 2 κουτ.

κακάο σούπας στιγμιαίο καφέ υποκατάστατο ζάχαρης σούπας άμυλο καλαμποκιού

λίγο αλάτι

500ml 1 αυγό 300 γρ.

αποβουτυρωμένο γάλα

χτυπημένο τυρί κρέμα με λίγα λιπαρά εσάνς βανίλια

Εκτέλεση Ανακατέψτε το γάλα, το κακάο, το αυγό, το υποκατάστατο ζάχαρης, το άμυλο καλαμποκιού και το αλάτι σε ένα βαθύ τηγάνι για σάλτσες. Βράστε το μείγμα σε χαμηλή φωτιά για λίγη ώρα, μέχρι να γίνει πηχτό. Χαμηλώστε τη φωτιά ακόμα περισσότερο και βράστε, ενώ ανακατεύετε 4 λεπτά ακόμα. Προσθέστε το τυρί και τη βανίλια, μέχρι να ανακατευτούν καλά όλα μαζί. Βάλτε το μείγμα σε μπολάκια και βάλτε τα στο ψυγείο, μέχρι να κρυώσουν καλά.

8888x x στα χρωματα του διαβήτη

στα χρωματα του διαβήτη

Δ Ε ΛΤ Ι Ο Τ Υ Π Ο Υ

Γλυκιά γεύση από τη φύση... Στέβια! Η Στέβια είναι ένα προϊόν το οποίο έρχεται κατευθείαν από τη φύση και μάλιστα υπάρχει εδώ και εκατοντάδες χρόνια! Πρόκειται για ένα θάμνο, που ευδοκιμεί σε θερμά κλίματα χωρίς ιδιαίτερες ανάγκες σε νερό! Οι ιθαγενείς της Παραγουάης, χρησιμοποιούσαν τα φύλλα στέβιας για να γλυκάνουν το τσάι και τα ροφήματα τους! Το Δεκέμβριο του 2008 ακολούθησε η έγκριση της Στέβιας από την Αμερικάνικη Επιτροπή Τροφίμων και Ποτών (FDA). Στις 11/11/2011, προχωρά στην έγκριση χρήσης της Στέβιας, ως ασφαλές τρόφιμο και γλυκαντικό και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Το Ελληνικό κλίμα κι έδαφος είναι ιδανικό για την παραγωγή του φυτού, καθώς οι καλοκαιρινοί μήνες στην Ελλάδα έχουν τις ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη του! Τα φύλλα στέβιας , μετά από απλή διαδικασία εκχύλισης με νερό, παράγουν την καθαρή στέβια, πούδρα με γλυκύτητα μέχρι και 300 φορές περισσότερο από τη ζάχαρη! Η ποιότητα της στέβιας, εξαρτάται από τους γλυκοζίτες της, καθώς η καθαρότητα της πρέπει να ξεπερνά το 95%, ενώ ιδανικά είναι τα ποσοστά κοντά στο 97%! Η Στέβια έχει ξεκινήσει να εκτοπίζει τα χημικά γλυκαντικά, αλλά και να αποσπά μεγάλα μερίδια αγοράς και από την κλασσική ζάχαρη, όπως αναφέρουν διεθνείς αξιόπιστοι αναλυτές. Η Στέβια φέρνει επανάσταση σε πολλούς τομείς: 1) στη Διατροφή μας 2) στη βιομηχανία τροφίμων και ποτών 3) στη Γεωργία και Αγροτική ανάπτυξη Δεν περιέχει θερμίδες! Είναι Ιδανική για γλυκίσματα! Κατάλληλη και για διαβητικούς, αφού δεν επιδρά στο επίπεδο σακχάρου στο αίμα! Η πιο συνηθισμένη αναλογία που προτιμούν οι καταναλωτές, είναι η 1:3, αφού φέρνει τα καλύτερα αποτελέσματα τόσο στη γεύση όσο και στον όγκο των παρασκευασμάτων που χρησιμοποιείται! Τι άλλο περιέχουν τα προϊόντα που παράγονται από στέβια; Συνήθως ερυθριτόλη, η οποία είναι φυτικό προϊόν που παράγεται από καλαμπόκι, με Μηδενική Θερμιδική αξία και απολύτως ασφαλή για κατανάλωση από όλους, ακόμη και για διαβητικούς αλλά και ευπαθείς ομάδες! Έτσι λοιπόν, αν ψάξει κάποιος στο εμπόριο, μπορεί να βρει στέβια αρκεί αυτή να πληροί τις προδιαγραφές που αναφέρθηκαν: 1. Γλυκοζίτες πάνω από 95%, ιδανικά στο 97% 2. Πρόσμιξη με ασφαλείς ουσίες, π.χ. Ερυθριτόλη 3. Προέλευση πρώτης ύλης (πχ. φύλλων) από χώρες που ικανοποιούν τα κριτήρια ποιότητας (αποφύγετε Κίνα και Παραγουάη, προτιμήστε Ευρωπαϊκή ή Ελληνική Στέβια) 4. Αποφύγετε τη μη συσκευασμένη ή χύμα στέβια, καθώς μπορεί να έχει πρόσμιξη με ζάχαρη ή άλλες ουσίες Καρφή Κωνσταντίνα - Γεωπόνος

στα χρωματα του διαβήτη

Για να απολαμβάνεις την κάθε στιγμή Η σειρά μετρητών OneTouch® προσθέτει χρώμα με σκοπό να σας βοηθήσει στην κατανόηση των αποτελεσμάτων των μετρήσεων - βοηθώντας στην διαχείριση του διαβήτη και στην απόλαυση της κάθε στιγμής

Με τεχνολογία

OneTouch Verio® Άμεσα Για περισσότερες πληροφορίες: Καλέστε 8001178888 (χωρίς χρέωση) και 210 6875770 ή απευθυνθείτε στο γιατρό ή στο φαρμακοποιό σας

www.Lifescan.gr

OneTouch Verio Flex™ Με πολλές πληροφορίες

OneTouch Verio® IQ Έξυπνα