Περιοδικό "Στα Χρώματα του Διαβήτη" _ τεύχος 14 by Karta Diaviti

ISSN: 2241–3677

χρωματα

στα

του διαβήτη ΤΕΥΧΟΣ 14

Ιανουάριος-Μάρτιος 2016

...να ονειρεύεσαι

Πόσο σίγουροι είστε για τις µετρήσεις του σακχάρου σας; Τώρα µπορείτε να είστε πολύ! Ο µετρητής σακχάρου αίµατος On Call Vivid προσφέρει: 100% ακρίβεια Ευκολία στη χρήση, χωρίς κωδικοποίηση Αυτόµατη διόρθωση του αιµατοκρίτη Προειδοποίηση για εµφάνιση κετονών Προηγµένες λειτουργίες για διαχείρηση της νόσου

Η αξιόπιστη λύση για την υγεία σας.

Παπαδιαµαντοπούλου 41 | Ιλίσσια |115 28 | Αθήνα Tηλ. 210 7488821 | Fax 210 7488827 www.winmedica.gr 2 στα χρωματα του διαβήτη

Λίγα λόγια. . Αγαπητοί φίλοι, Μια καινούργια χρονιά ανοίγεται μπροστά μας και ο στόχος μας είναι να μπορέσουμε να την κάνουμε καλύτερη. Εκτός από την αισιοδοξία μας, το μαγικό κλειδί είναι... το να ονειρευόμαστε. Τα όνειρα είναι πηγή ελπίδας, αισιοδοξίας, εξέλιξης, έμπνευσης. Να ονειρεύεσαι σημαίνει να προσπαθείς, να δημιουργείς, να φαντάζεσαι. Να επιμένεις να ζωγραφίζεις όταν περπατάς στο γκρίζο. Σημαίνει να ζεις! «Να ονειρεύεσαι, μου ‘λεγε ένας φίλος που μ’ αγαπούσε και με ήξερε καλά. Τα όνειρα, συνήθως, προδίδουν. Παραπλανούν. Καμιά φορά και σκοτώνουν. Όμως, δε γίνεται να ζεις χωρίς να ονειρεύεσαι. Δεν έχει νόημα. Δεν έχει ουσία. Να ονειρεύεσαι.», Αλκυόνη Παπαδάκη. Στο τεύχος αυτό που κρατάτε στα χέρια σας, θα διαβάσετε όπως πάντα πολλές και σημαντικές πληροφορίες για το Σακχαρώδη Διαβήτη που αποσκοπούν στην ουσιαστική ενημέρωση, για την πραγματική διάσταση του θέματος. Στους μικρούς μας φίλους, τους οποίους ουδέποτε ξεχνάμε, ευχόμαστε ν’ απολαύσουν και πάλι τις περιπέτειες της Μελένιας, που δίνουν τα κατάλληλα μηνύματα για όλα αυτά που καθιστούν υγιή έναν οργανισμό. Φίλοι μου, θα ήθελα να σας υπενθυμίσω ότι είμαστε πάντα πρόθυμοι να σας δώσουμε οποιαδήποτε πληροφορία, μέσω της ειδικής μας γραμμής επικοινωνίας της Κάρτας Διαβήτη 801 500 3535 (αστική χρέωση), που λειτουργεί καθημερινά από Δευτέρα έως Παρασκευή 10:00 - 15:00. Το 2016 φέρνει μαζί του δράσεις και κινήσεις με μοναδικό σκοπό την ενημέρωση, την πρόληψη, την ευαισθητοποίηση. Με μοναδικό σκοπό τον (συν)άνθρωπο. Καλή χρονιά λοιπόν, με αποφασιστικότητα, τόλμη, αυτοσεβασμό, αξιοπρέπεια και... όνειρα!!!!

Πολύ φιλικά, Αναστασία Καφούση

στα χρωματα του διαβήτη

14 x

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

χρωματα

στα

του διαβήτη

www.kartadiaviti.gr

Ιδιοκτησία

Επιστημονικοί Συνεργάτες

ΜΕ ΟΔΗΓΟ ΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ-ΚΑΡΤΑ ΔΙΑΒΗΤΗ

Βασιλεία Αναγνώστου, Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος MSc Γεώργιος Ανδρικόπουλος, MD, PhD, FESc, Καρδιολόγος, Διευθυντής της Καρδιολογικής Κλινικής, ΓΝΑ «Ερρίκος Ντυνάν». Εργάζεται ως αρρυθμιολόγος / ηλεκτροφυσιολόγος στο εργαστήριο ηλεκτροφυσιολογίας του Νοσοκομείου Χρήστος Βαρούνης, MD, MSc, PhD, Καρδιολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών Διονύσιος Βλάχος, Γενικός Ιατρός Δρ Ηλίας Γάτος, Χειρουργός Γυναικολόγος - Μαιευτήρας, Ειδικός στην εξωσωματική γονιμοποίηση και ενδοσκοπική χειρουργική, Διευθυντής Μονάδας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής emBIO Δρ Ελίνα Γκίκα, Κλινική Ψυχολόγος/Ψυχοθεραπεύτρια/Εκπαιδεύτρια Διαβήτη Παιδιατρική Κλινική «ΜΗΤΕΡΑ» Διαβητολογικό τμήμα, Χ. Μπαρτσόκας Δημήτριος Σ. Γούμενος, Καθηγητής Παθολογίας-Νεφρολογίας Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών Χάρης Δημοσθενόπουλος MΜedSci.SRD, Κλινικός Διαιτολόγος-Βιολόγος, Προϊστάμενος Διαιτολογικού Τμήματος Λαϊκό Νοσοκομείο Αθηνών Δρ Χρήστος Π. Ζούπας, Διευθυντής Διαβητολογικού Κέντρου και Κλινικής ΔΘΚΑ «ΥΓΕΙΑ» Δρ Πέτρος Λ. Θωμάκος, Επιμελητής Διαβητολογικού Κέντρου και Κλινικής ΔΘΚΑ «ΥΓΕΙΑ» Βασίλειος Ν. Καλέντζος, MD, MPH, Δ/ντης Μονάδας Καταδυτικής & Υπερβαρικής Ιατρικής Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών (ΜΚΥΙ/ΝΝΑ) Ευθύμιος Καπάνταης, Παθολόγος – Διαβητολόγος Διευθυντής Τμήματος Διαβήτη–Παχυσαρκίας–Μεταβολισμού Ιδιωτική Κλινική Metropolitan, Πρόεδρος Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας Παντελής Σ. Καρατζάς, Ειδικευόμενος Γαστρεντερολόγος στο ΓΝΑ Ευαγγελισμός Ιωάννα Κατσαρόλη, Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, ΜSc Ειρήνη Κύρα, Κλινική Διαιτολόγος–Διατροφολόγος, M.Sc Δρ Σπύρος Μαζάνης, Παιδίατρος, Διδάκτωρ Παιδιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Ρώμης Δημήτριος Η. Μπουζούκης MD, PhD, FEBO, Χειρουργός Οφθαλμίατρος, Διδάκτωρ Ιατρικής Αθανασία Κ. Παπαζαφειροπούλου, Παθολόγος με εξειδίκευση στο Διαβήτη, MSc, PhD, Επιμελήτρια Β’, Α’ Παθολογική Κλινική - Διαβητολογικό Κέντρο, Γ.Ν. Πειραιά «ΤΖΑΝΕΙΟ» Ελισάβετ Πατσούρα, Οφθαλμίατρος, Πτυχιούχος της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών MRCOPHTH (Membership of Royal College of Opthalmologism), Συνεργάτης Ερευνητικό Διαγνωστικό Κέντρο «Οφθαλμός» Άννα Πετρίδου, Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος MMedSci Δημήτριος Ρηγόπουλος, Δερματολόγος–Αφροδισιολόγος, Καθηγητής και Διευθυντής της Β΄ Πανεπιστημιακής Δερματολογικής–Αφροδισιολογικής Κλινικής Αθηνών του νοσοκομείου ‘’ΑΤΤΙΚΟΝ’’ Χριστίνα Σπυρίδου, MD, MRcPch, Παιδίατρος, Μέλος του Βασιλικού Κολλεγίου Παιδιάτρων του Ηνωμένου Βασιλείου Εύα Τσάκου, Κλινική Διαιτολόγος–Διατροφολόγος Δήμητρα Τυλλιανάκη, Ιατρός Μέλος International Academy of IAOMT Ενεργειακός Ολιστικός διατροφολόγος–υδροθεραπεύτρια παχέος εντέρου Γιάννης Χουρσαλάς, Καρδιολόγος Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών

Διευθύντρια Σύνταξης Εύα Ντελιδάκη

Υπεύθυνη Διαφήμισης Αναστασία Καφούση

Επιμέλεια-Διόρθωση Κειμένων & Υποδοχή Διαφήμισης Ειρήνη Καφούση

Υπεύθυνος Λογιστηρίου Φίλιππος Αλεξίου

Καλλιτεχνική Επιμέλεια Global Activities Key A.E. Κατερίνα Σπηλιωτοπούλου

Σκιτσογράφος Μιχάλης Δελαβίνιας

Εκτύπωση ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ Α.Β.Ε.Ε.

Εκδότης BCO Development Αγ.Ι.Θεολόγου 41, Χολαργός 15561 Τηλ. 210 6520062, Fax. 210 6520082 Email: info@bco.gr

ISSN: 2241–3677

Επικοινωνήστε μαζί μας για ό,τι σας απασχολεί στα τηλέφωνα: 801 500 3535 (γραμμή υποστήριξης), 210 6520062 ή στο e-mail: info@kartadiaviti.gr Οι απόψεις των συντακτών και των αρθρογράφων δεν αποτελούν αναγκαία απόψεις του εκδότη και του ιδιοκτήτη του περιοδικού. Για τα αποστελλόμενα έντυπα, κείμενα και φωτογραφίες, ο εκδότης παίρνει αυτομάτως το δικαίωμα δημοσίευσης. Κείμενα και φωτογραφίες που αποστέλλονται στο περιοδικό προς δημοσίευση δεν επιστρέφονται. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή ή η μετάδοση όλου ή μέρους του εντύπου (κείμενα και φωτογραφικό υλικό), 4 στα χρωματα του διαβήτη χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη (νόμος 2121/1993).

Τριμηνιαία Περιοδική Έκδοση

Συνεντεύξεις

Γιάννης Ζουγανέλης, Συνθέτης, μουσικός, ηθοποιός, παρουσιαστής και δάσκαλος

Ειδικοί Συνεργάτες

Εύα Ντελιδάκη, Δημοσιογράφος Υγείας - Συγγραφέας και παραγωγός Ντοκιμαντέρ & Σποτ για την υγεία www.iatro.gr. Γιάννης Ανδριανάτος, Εκπαιδευτής Ρητορικής Διαλεκτικής και Διευθυντής του «Ρητορικού Κύκλου» Ιερεμίας Αμβροσιάδης, Μελίνα Χατζηπαντελή, Chefs. Λία Λάππα, Δημοσιογράφος-Συγγραφέας Ευθύμιος Σαββάκης, Υποψ. Διδάκτωρ Τμήματος Δημοσιογραφίας & ΜΜΕ Α.Π.Θ.

στα χρωματα του διαβήτη

Editorial της σύνταξης

Μια γυναίκα παραπονέθηκε σ’ένα φίλο της ότι δεν μπορούσε να θυμηθεί τίποτε από τη μία μέρα στην άλλη. - «Για να το δούμε», είπε ο άλλος. - Δεν μπορείς να θυμάσαι τι έγινε από τη μία μέρα στην άλλη; Πόσο καιρό σου συμβαίνει αυτό το πράγμα;

Ε υα Ντελιδακη Δημοσιογράφος Υγείας – Συγγραφέας και παραγωγός Ντοκιμαντέρ & Σποτ για την υγεία www.iatro.gr

Κι εκείνη είπε: - Πόσο καιρό μου συμβαίνει, ποιο πράγμα; Αν η μνήμη σου δεν είναι αυτή που θα ήθελες να είναι, ίσως βοηθήσει να συγκεντρωθείς σε λίγα πράγματα, που πράγματι θα πρέπει να θυμάσαι.

Να θυμάσαι ότι το να μην παίρνεις αυτό που θέλεις, είναι πολλές φορές μία θαυμάσια ευκαιρία της τύχης.

Να θυμάσαι ότι είσαι ένα μοναδικό και ανεπανάληπτο πλάσμα.

Να θυμάσαι να μην παίρνεις τα πράγματα πολύ σοβαρά.

Να θυμάσαι ότι η ζωή σου μπορεί να γίνει αυτό που θέλεις να γίνει.

Να θυμάσαι να γελάς.

Να θυμάσαι ότι θα τα καταφέρεις σε οτιδήποτε προκύψει. Να θυμάσαι ότι οι περισσότερες από τις απαντήσεις που ζητάς είναι μέσα σου. Να θυμάσαι τα όνειρα εκείνα που περιμένουν να υλοποιηθούν. στα χρωματα του διαβήτη

Να θυμάσαι ότι τίποτε δε σπαταλάει περισσότερη ενέργεια από την ανησυχία.

Να θυμάσαι ότι για όσο πιο πολύ καιρό κουβαλάς μια κακία μέσα σου τόσο πιο βαριά γίνεται.

Να θυμάσαι να λογαριάζεις τις ευλογίες σου κι όχι τις ταλαιπωρίες σου.

Να θυμάσαι πάντα να προσπαθείς να βρεις το καλύτερο που υπάρχει μέσα σου.

Να θυμάσαι ότι η παρουσία σου είναι ένα δώρο για τον κόσμο.

Να θυμάσαι να ζεις την κάθε μέρα ξεχωριστά.

Να θυμάσαι ότι οι αποφάσεις είναι κάτι πολύ σημαντικό για να τις αφήνουμε στην τύχη.

Να θυμάσαι ότι λίγη αγάπη μπορεί να πάει πολύ μακριά. Να θυμάσαι ότι την ευτυχία τη συναντάς συχνότερα όταν δίνεις παρά όταν παίρνεις. Να θυμάσαι ότι οι θησαυροί της ζωής είναι οι άνθρωποι, όχι τα πράγματα. Να θυμάσαι ότι θαύματα μπορούν πάντα να συμβαίνουν. Εύα Ντελιδάκη

στα χρωματα του διαβήτη

Index περιεχόμενα

35 Σακχαρώδης Διαβήτης & Πνευμονική Εμβολή

38 Ψωριακό Δέρμα

& Σακχαρώδης Διαβήτης

40 Διαβητική Αμφιβληστροειδοπάθεια «Τα μάτια μας δεκατέσσερα»

44 Διαβητική Αμφιβληστροειδοπάθεια & Εγκυμοσύνη

46 Όταν το διαβητικό παιδί έχει πυρετό... 48 Παιδί με διαβήτη & εμβόλια 58 Το “ζιζάνιο” της χαμηλής αυτοεκτίμησης στη ζωή του παιδιού και στη χώρα του διαβήτη

62 Μονογονιδιακός Σακχαρώδης Διαβήτης MODY

64 Σακχαρώδης Διαβήτης και

Εντατικοποιημένη Ινσουλινοθεραπεία

10 Σωματικό βάρος: Επίκεντρο

της σύγχρονης θεραπευτικής αντιμετώπισης του διαβήτη τύπου 2

14 Η Συμβολή του Καρδιολόγου στη Βελτίωση της Καρδιαγγειακής Υγείας του Διαβητικού Ασθενούς

18 Σακχαρώδης Διαβήτης &

Κολπική Μαρμαρυγή: Τι πρέπει να γνωρίζουμε!

20 Σακχαρώδης Διαβήτης στην εγκυμοσύνη

24 Ελκώδης Κολίτιδα

& Σακχαρώδης Διαβήτης

28 Σακχαρώδης Διαβήτης & Νεφρός

32 Θεραπεία με Υπερβαρικό

Οξυγόνο στο Διαβητικό Πόδι

στα χρωματα του διαβήτη

66 Προβιοτικά και Πρεβιοτικά στο Σακχαρώδη Διαβήτη

68 Τι να ταΐσω το μυαλό μου; 70 Οι μύθοι... του διαβήτη 71 Έχεις διαβήτη; Κράτα τον υπό έλεγχο! 72 Πώς θα μειώσετε το γλυκαιμικό φορτίο στο πιάτο σας;

74 ΧΕΙΜΕΡΙΝΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

Αντιμετώπιση με φυσικό τρόπο!

78 Συνάντηση με τον Γιάννη Ζουγανέλη

Συνθέτης, μουσικός, ηθοποιός, παρουσιαστής και δάσκαλος

82 19+1 δράσεις SOS που δίνουν νόημα στη ζωή! 86 Το φαινόμενο των... παιχνιδιών απόδρασης! 88 Μαγειρεύουμε με τον Ιερεμία Αμβοσιάδη και την Μελίνα Χατζηπαντελή

υ γε ι α & ε υ ε ξ ι α

Γράφει ο:

Ε υ θ υ μ ι ος Κ α π α ν τα η ς Παθολόγος – Διαβητολόγος Διευθυντής Τμήματος Διαβήτη-Παχυσαρκίας-Μεταβολισμού Ιδιωτική Κλινική Metropolitan Πρόεδρος Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας

σωματικο βαρος

επίκεντρο της σύγχρονης θεραπευτικής αντιμετώπισης του διαβήτη τύπου 2 Η βαριατρική χειρουργική ή μεταβολική χειρουργική, όπως σήμερα αποκαλείται, είναι αποτελεσματική και στη μείωση του σωματικού βάρους και στην αντιμετώπιση του διαβήτη. Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (θα εννοούμε πάντα το διαβήτη τύπου 2 πλέον) και η παχυσαρκία, είναι σήμερα οι συχνότερες μεταβολικές νόσοι. Μάλιστα, η συχνότητα εμφάνισής τους σήμερα είναι αυξημένη σε σύγκριση με πριν από λίγες δεκαετίες και η πρόβλεψη για το μέλλον είναι δυσμενέστατη, διότι φαίνεται ότι η αύξησή τους και η εμφάνιση των επιπλοκών τους θα είναι εκρηκτική. Είναι πλέον κοινή γνώση ότι όσο αυξάνεται το σωματικό λίπος και ιδιαίτερα το ενδοκοιλιακό λίπος τόσο αυξάνεται η αντίσταση των ιστών στη δράση της ινσουλίνης που παράγεται στο πάγκρεας από τα β-κύτταρα. Αυτή η αυξημένη ινσουλινοαντίσταση, δημιουργεί αντιρροπιστική υπερδραστηριότητα των β-κυττάρων, η οποία με την πάροδο του χρόνου οδηγεί σε έκπτωση της λειτουργίας τους και την εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη. Σήμερα, πλέον, γνωρίζουμε ότι είναι επιβαρυντικό στοιχείο η συνύπαρξη παχυσαρκίας στα άτομα με διαβήτη. Ο κίνδυνος να εμφανίσουν τα διαβητικά άτομα στεφανιαία νόσο, είναι αυξημένος ευθέως ανάλογα, όσο αυξημένο είναι το σωματικό τους βά-

στα χρωματα του διαβήτη

Παχύσαρκοι είναι το 60% και με βάρος γενικά πάνω από το φυσιολογικό έχει το 90% των διαβητικών, αφού γνωρίζουμε ότι η ύπαρξη αυξημένου σωματικού βάρους πολλαπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη.

στα χρωματα του διαβήτη

υ γε ι α & ε υ ε ξ ι α

ρος. Επίσης, έχει αποδειχθεί ότι ο κίνδυνος εμφάνισης στεφανιαίας νόσου σε άτομα με διαβήτη, αυξάνεται όσο πιο πολύ αύξησαν το σωματικό τους βάρος στην ενήλικη ζωή. Δεν είναι μόνο επιβαρυντική η επίδραση της παχυσαρκίας στα καρδιαγγειακά επεισόδια στο διαβητικό, αλλά επιδρά επιβαρυντικά και σε άλλους τομείς της υγείας του. Εντυπωσιακό είναι ότι έχει αποδειχθεί ότι η συνύπαρξη παχυσαρκίας σε άτομα με διαβήτη, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων τύπων καρκίνου και την από αυτούς θνητότητα. Επομένως, στη θεραπευτική αντιμετώπιση του διαβήτη, εκτός της επικέντρωσης στο γλυκαιμικό έλεγχο, θα πρέπει να αντιμετωπίζεται για τους λόγους που προαναφέρθηκαν, οπωσδήποτε και το τυχόν αυξημένο σωματικό βάρος. Οι περισσότερες από τις φαρμακευτικές αγωγές που κλασσικά χρησιμοποιούνταν μέχρι πρότινος στην αντιμετώπιση του διαβήτη, συνοδεύονται με αύξηση του σωματικού βάρους. Η μεγαλύτερη αύξηση βάρους προκαλείται από την ινσουλινοθεραπεία, όπως επίσης σημαντική αύξηση βάρους συνοδεύει τη χορήγηση γλιταζόνης ή σουλφονυλουρίας. Η μετφορμίνη δεν έχει ουσιαστικά επίδραση στο σωματικό βάρος, αν και σε κάποιες μελέτες έδειξε μια μικρή μείωσή του, όπως ουδέτερη επίδραση έχουν και οι αναστολείς του ενζύμου DPP-4. Αντίθετα, τα νεότερα φάρμακα, όπως οι αναστολείς του ενζύμου SGLT-2 και οι αγωνιστές των υποδοχέων GLP-1, προκαλούν ικανή και επιθυμητή μείωση του σωματικού βάρους. Η αύξηση του σωματικού βάρους με την αντιδιαβητική αγωγή, ιατρικά λοιπόν δεν είναι επιθυμητή, αλλά και οι ασθενείς δηλώνουν μικρότερη ικανοποίηση από την αγωγή τους, εάν αυτή τους προκαλεί αύξηση του βάρους τους.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Brown SA, Upchurch S, Anding R, Winter M, Ramìrez G. Promoting weight loss in type 2 diabetes. Diabetes Care 1996; 19: 613-624. 2. Buchwald H, Estok R, Fahrbach K et al. Weight and type 2 diabetes after bariatric surgery: systematic review and meta-analysis. Am J Med 2009; 122: 248-256. 3. Cheng V, Kashyap SR. Weight considerations in pharmacotherapy for type 2 Diabetes. Journal of Obesity doi:10.1155/2011/984245. 4. Cho E, Manson JE, Stampfer MJ, et al. A prospective study of obesity and

στα χρωματα του διαβήτη

Η κατάλληλη διατροφή και άσκηση παραμένει ο θεμέλιος λίθος της αγωγής στο διαβήτη. Άρα, για τον παχύσαρκο διαβητικό, η διατροφή και η άσκηση θα πρέπει να έχουν στόχο και τη μείωση του σωματικού βάρους, στο μέτρο που αυτή είναι εφικτή και επιτεύξιμη. Η απώλεια βάρους μέσω υποθερμιδικής διατροφής που περιλαμβάνει πρωτεΐνες, λίπος και υδατάνθρακες στις σωστές αναλογίες, φαίνεται σήμερα ότι είναι η καλύτερη διαιτητική προσέγγιση. Η ευνοϊκή επίδραση της απώλειας βάρους στη γλυκαιμία είναι εντυπωσιακή. Η σημαντικότητα της εκούσιας απώλειας βάρους για τους παχύσαρκους διαβητικούς, αποδεικνύεται από την προκαλούμενη μείωση της ολικής θνητότητας, της θνητότητας από καρδιαγγειακά αίτια και της θνητότητας από αίτια σχετιζόμενα με το διαβήτη. Η βαριατρική χειρουργική ή μεταβολική χειρουργική, όπως σήμερα αποκαλείται, είναι αποτελεσματική και στη μείωση του σωματικού βάρους και στην αντιμετώπιση του διαβήτη. Προκαλεί σημαντικότατη μείωση στη γλυκαιμία, σε σημείο μάλιστα που να πετυχαίνει ακόμα και υποστροφή του διαβήτη σε υψηλό ποσοστό, ανάλογα του είδους της επέμβασης. Συμπερασματικά, τονίζεται ότι η ύπαρξη αυξημένου σωματικού βάρους και ιδιαίτερα παχυσαρκίας σε διαβητικά άτομα, όχι μόνον αυξάνει την εμφάνιση επιπλοκών, αλλά δυσχεραίνει και την αντιδιαβητική αγωγή. Επειδή η απώλεια βάρους συνοδεύεται από καλύτερη γλυκαιμική ρύθμιση, επιβάλλεται στο πλαίσιο της σφαιρικής προσέγγισης των προβλημάτων υγείας του υπέρβαρου διαβητικού, να συνυπολογίζεται στην οργάνωση της αντιδιαβητικής θεραπείας και να επιδιώκεται και η απώλεια βάρους.

risk of coronary heart disease among diabetic women. Diabetes Care 2002; 25: 1142-1148. 5. Flum DR, Dellinger EP. Impact of gastric bypass operation on survival: a population-based analysis. J Am Coll Surg 2004; 199: 543-551. 6. Mingrne G, Castagneto-Gissey L. Mechanisms of early improvement/ resolution of type 2 diabetes after bariatric surgery. Diabetes Metab 2009; 35: 518-523. 7. Mitri J, Hamdy O. Diabetes medications and body weight. Expert Opin Drug Saf 2009; 8: 573-584.

8. Ross R, Dagnone D, Jones PJ, Smith H, Paddags A, Hudson R, Janssen I. Reduction in obesity and related comorbid conditions after dietinduced weight loss or exercise-induced weight loss in men. A randomized, controlled trial. Arch Intern Med 2000; 133: 92-103. 9. Sjöström L, Narbro K, Sjöström CD, et al. Effects of bariatric surgery on mortality in Swedish obese subjects. N Engl J Med 2007; 357: 741-752. 10. Wing RR, Koeske R, Epstein LH, Nowalk MP, Gooding W, Becker D. Longterm effects of modest weight loss in type II diabetic patients. Arch Intern Med 1987; 147: 1749-1753.

επιστημονικoαρθρο

Γράφει ο:

Χρηστος Βαρουνης, MD, MSc, PhD Καρδιολόγος Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών

Η Συμβολή του Καρδιολόγου στη Βελτίωση της Καρδιαγγειακής Υγείας του Διαβητικού Ασθενούς Η συχνότητα του Σακχαρώδους Διαβήτη έχει αυξηθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια και υπολογίζεται ότι περίπου 360 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από Σακχαρώδη Διαβήτη. Προβλέψεις αναφέρουν ότι ο Διαβήτης τύπου 2 θα αυξηθεί σημαντικά τις επόμενες δεκαετίες και συγκεκριμένα το 2030 εκτιμάται ότι θα πάσχουν περίπου 552 εκατομμύρια άνθρωποι. Στην Ελλάδα η αύξηση της παχυσαρκίας, η καθιστική ζωή, καθώς επίσης και η υιοθέτηση μη-υγιεινών προτύπων διατροφής έχουν συμβάλει καθοριστικά στην ολοένα αυξανόμενη τάση εμφάνισης νέων περιστατικών διαβήτη. Πολλές φορές, ο διαβητικός ασθενής επισκέπτεται τον καρδιολόγο είτε στα πλαίσια προληπτικού ελέγχου είτε σε περίπτωση που έχει παρατηρήσει κάποιο σύμπτωμα που υποδηλώνει πιθανή καρδιοπάθεια (π.χ. στηθαγχικό άλγος, δηλαδή πόνο στο στήθος). Είναι γνωστό από πολλές ερευνητικές μελέτες, ότι ο Σακχαρώδης Διαβήτης αποτελεί ένα σημαντικό παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση μελλοντικών καρδιαγγειακών νοσημάτων μέσω της πρόκλησης βλαβών στα αγγεία της καρδιάς (Στεφανιαία Νόσος). Ο Καρδιολόγος θα πρέπει να ελέγχει την πιθανότητα ύπαρξης κάποιου καρδιακού νοσήματος. Πιο συγκεκριμένα θα πρέπει να διερευνά: • Την ύπαρξη συμπτωμάτων λόγω ισχαιμίας, στα αγγεία της καρδιάς (Στεφανιαία Νόσος). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο διαβητικός ασθενής λόγω της διαβητικής νευροπάθειας δεν έχει καλή αντίληψη της αίσθησης του πόνου και ως εκ τούτου ενδεχόμενα να μην μπορεί να αντιληφθεί μία πιθανή ισχαιμία στο μυοκάρδιο (σιωπηρή ισχαιμία). • Την πιθανότητα καρδιακής ανεπάρκειας, όπως είναι η διαβητική μυοκαρδιοπάθεια. Αποτελεί μία κλινική κατάσταση κατά την οποία διαταράσσεται η λειτουργικότητα της καρδιάς. Η κατάσταση αυτή μπορεί να διαγνω-

στα χρωματα του διαβήτη

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. American Diabetes Association. Standards of medical care in diabetes-2013. Diabetes Care. 2013; 36 Suppl 1:S11-66. 2. Rydén L, et al; ESC Guidelines on diabetes, pre-diabetes, and cardiovascular diseases. ESC Committee for Practice Guidelines (CPG) developed in collaboration with the EASD: The Task Force on diabetes, pre-diabetes, and cardiovascular diseases of the European Society of Cardiology (ESC) and developed in collaboration with the European Association for the Study of Diabetes (EASD). Eur Heart J. 2013; 34(39): 3035-3087.

στα χρωματα του διαβήτη

επιστημονικoαρθρο

στεί όταν ο ασθενής υποβληθεί σε υπέρηχο καρδιάς από καρδιολόγο. • Έλεγχος για ύπαρξη σιωπηρής παροξυσμικής κολπικής μαρμαρυγής. Η κολπική μαρμαρυγή είναι μία αρρυθμία αρκετά συχνή στους διαβητικούς ασθενείς, η οποία διαγιγνώσκεται με το Ηλεκτροκαρδιογράφημα, την καρδιολογική εξέταση και θεραπεύεται με κατάλληλα φάρμακα. • Από την άλλη μεριά, ασθενείς που έχουν υποστεί καρδιακό επεισόδιο θα πρέπει να διερευνώνται για πιθανή ύπαρξη διαβήτη με μέτρηση της γλυκόζης νηστείας (σακχάρου) ή γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη. • Συνεπώς, είναι πολύ σημαντικό ο διαβητικός ασθενής, προκειμένου να αποφύγει μελλοντικά καρδιαγγειακά συμβάντα (όπως έμφραγμα μυοκαρδίου), να ακολουθεί τις συστάσεις του γιατρού του. Πιο συγκεκριμένα, οι διαβητικοί ασθενείς θα πρέπει: • Να ρυθμίζουν κατάλληλα το σάκχαρό τους σύμφωνα με τις οδηγίες του διαβητολόγου. • Nα διακόψουν το κάπνισμα. • Να διατηρήσουν κανονικό σωματικό βάρος. Απώλεια βάρους ≥5%, αν ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ, BMI) είναι ≥25 kg/m2. • Να υιοθετήσουν μία υγιεινή διατροφή: μείωση πρόσληψης άλατος, αλκοόλ και κορεσμένων λιπαρών, με ταυτόχρονη αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών. 16

στα χρωματα του διαβήτη

• Να αυξήσουν τη σωματική δραστηριότητα (>30 λεπτά την ημέρα ή τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα). • Να διατηρούν την αρτηριακή πίεση στα φυσιολογικά επίπεδα. Ο στόχος της αρτηριακής πίεσης θα πρέπει να είναι 140/85 mmHg με εξαίρεση τους ασθενείς που έχουν πρωτεΐνουρία (αυξημένη πρωτεΐνη στα ούρα) και νεφροπάθεια, που θα πρέπει να είναι λίγο χαμηλότερα (130/85 mmHg). • Να διατηρούν την LDL-χοληστερόλη σε χαμηλά επίπεδα. Πιο συγκεκριμένα, συστήνεται LDL-χοληστερόλη <100 mg/dl σε διαβητικούς ασθενείς και υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο ή ακόμα χαμηλότερα επίπεδα (<70 mg/dl) σε διαβητικούς ασθενείς με πολύ υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο (π.χ διαβητικοί ασθενείς με στεφανιαία νόσο) με τη χορήγηση κατάλληλου φαρμάκου. Συνεπώς, διαβήτης και καρδιακά νοσήματα φαίνεται ότι συχνά συνυπάρχουν και ότι ο μελλοντικός κίνδυνος για καρδιακά νοσήματα είναι υπαρκτός στο διαβητικό ασθενή. Είναι προφανές, ότι ο Καρδιολόγος έχει καθήκον να συνεργάζεται στενά με το διαβητολόγο, αλλά και ο ασθενής με τη σειρά του να ακολουθεί τις συστάσεις των ιατρών του και να σκοπεύει συνειδητά στη βελτίωση και διατήρηση της καρδιαγγειακής του υγείας.

επιστημονικoαρθρο

Γράφει ο:

Γ ε ω ργ ιος Ανδρικοπουλος , M D, Ph D, FE SC Καρδιολόγος, Διευθυντής της Καρδιολογικής Κλινικής, ΓΝΑ «Ερρίκος Ντυνάν». Εργάζεται ως αρρυθμιολόγος / ηλεκτροφυσιολόγος στο εργαστήριο ηλεκτροφυσιολογίας του Νοσοκομείου.

Σακχαρωδης Διαβητης

& Κολπική Μαρμαρυγή

Τι πρέπει να γνωρίζουμε!

στα χρωματα του διαβήτη

Ποια είναι τα κυριότερα προβλήματα που απειλούν την υγεία και την ποιότητα ζωής του Ελληνικού πληθυσμού; Η παχυσαρκία και η κολπική μαρμαρυγή. Μια μεγάλη υπερδεκαετή μελέτη του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας σε 60.000 εθελοντές, έδειξε ότι περισσότεροι από τους μισούς άντρες στη χώρα μας έχουν δείκτη μάζας σώματος (BMI) >28 Kg/m2. Είμαστε πρωταθλητές στην παχυσαρκία στην Ευρώπη και δυστυχώς, είμαστε πρωταθλητές και στην παιδική παχυσαρκία. Είμαστε όμως πρωτοπόροι και στη συχνότητα της κολπικής μαρμαρυγής. Φαίνεται, ότι η συχνότητα της κολπικής μαρμαρυγής στη χώρα μας ξεπερνά το 3% στο γενικό πληθυσμό ενηλίκων και το 10% σε ηλικιωμένους >75 ετών. Δεν είναι παράξενο. Ξέρουμε ότι η παχυσαρκία και τα πρότυπα συμπεριφοράς και διατροφής που την προάγουν σε επίπεδο πληθυσμού είναι κύρια αιτία υπέρτασης. Και η υπέρταση είναι κύρια αιτία για την κολπική μαρμαρυγή. Και η κολπική μαρμαρυγή είναι η κυριότερη αιτία εισαγωγής για αρρυθμία στο Δυτικό κόσμο. Φαύλος, οδυνηρός και ιδιαίτερα δαπανηρός κύκλος. Αλλά γιατί φέραμε κοντά δύο φαινομενικά διαφορετικά νοσήματα; Γιατί ο Σακχαρώδης Διαβήτης και η Κολπική Μαρμαρυγή να αποτελούν κοινό αντικείμενο συζήτησης; Ας δούμε, λοιπόν, 5 αλήθειες που φέρνουν κοντά τη συχνότερη διαταραχή του μεταβολισμού (σακχαρώδης διαβήτης) και τη συχνότερη διαταραχή του ρυθμού (κολπική μαρμαρυγή). 1. Έχουν κοινά αίτια σε επίπεδο πληθυσμού με κυριότερο την παχυσαρκία, την κακή, πλούσια σε αλάτι και θερμίδες διατροφή και την έλλειψη φυσικής δραστηριότητας. 2. Είναι δύο νοσήματα που προκαλούν σημαντική επιβάρυνση της ποιότητας ζωής και μεγάλη αύξηση των δαπανών υγείας με τη μορφή των αυξημένων εισαγωγών στα νοσοκομεία, αλλά και του σημαντικού κόστους της φαρμακευτικής δαπάνης. 3. Συνυπάρχουν συχνά. Περίπου 1 στους 4 ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη, όπως έδειξαν οι μεγάλες μελέτες στη χώρα μας. 4. Ο σακχαρώδης διαβήτης αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή. Πρακτικά, η

ύπαρξη του σακχαρώδους διαβήτη καθιστά πάντα αναγκαία τη λήψη αντιπηκτικής αγωγής από τους ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή. Οπότε, αν έχετε κολπική μαρμαρυγή και σακχαρώδη διαβήτη… γρηγορείτε. 5. Ο σακχαρώδης διαβήτης συνυπάρχει με τη στεφανιαία νόσο και τον κίνδυνο εμφράγματος μυοκαρδίου. Μάλιστα, αυτός ο κίνδυνος είναι ύπουλος, γιατί οι διαβητικοί ασθενείς έχουν συχνά σιωπηρή ισχαιμία. Δηλαδή, η καρδιά δεν πονάει ακόμα και κατά τη διάρκεια του εμφράγματος μερικές φορές. Το πρόβλημα με την κολπική μαρμαρυγή έγκειται στο γεγονός ότι τα περισσότερα από τα αντιαρρυθμικά φάρμακα που χρησιμοποιούμε για την κολπική μαρμαρυγή δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο, γιατί ελλοχεύει ο κίνδυνος της καρδιακής ανακοπής. Προσοχή, λοιπόν, στη θεραπεία των διαβητικών ασθενών με κολπική μαρμαρυγή. Ποιο είναι το όπλο των ασθενών μας για να αποφύγουν τον επικίνδυνο αυτό συνδυασμό; ΠΡΟΛΗΨΗ. Φυσιολογικό σωματικό βάρος, ισορροπημένη διατροφή και φυσική δραστηριότητα. Αν πάλι αμελήσουμε τη φροντίδα προς τον εαυτό μας επί σειρά ετών και υποστούμε την εκδήλωση του σακχαρώδους διαβήτη, ας το πάρουμε απόφαση νωρίς. Οι ασθενείς τείνουν παροιμιωδώς να αρνούνται την ύπαρξη του σακχαρώδους διαβήτη. Εκφράσεις, όπως «δεν έχω σακχαρώδη διαβήτη, γιατί ο γιατρός μου είπε ότι δεν χρειάζονται φάρμακα ακόμα», ή «έχω σάκχαρο μόνο 125 mg/dl, δεν είναι σάκχαρο αυτό». Ας θυμηθούμε, ότι για το έμφραγμα και το εγκεφαλικό δεν χρειάζονται υψηλά επίπεδα σακχάρου. Ο λίγο διαβήτης είναι ΣΟΒΑΡΟΣ διαβήτης και ο ασθενής με λίγη κολπική μαρμαρυγή και ολίγον «ζαχαράκι» είναι ΠΟΛΥ σοβαρός υποψήφιος για εγκεφαλικό επεισόδιο. Ας μην χρονοτριβούμε λοιπόν. Δεν φταίνε οι γιατροί σας που θα σας δώσουν φάρμακα για το διαβήτη, φάρμακα για τη χοληστερόλη, φάρμακα για την κολπική μαρμαρυγή, φάρμακα για την πρόληψη του εμφράγματος και φάρμακα για την πρόληψη του εγκεφαλικού επεισοδίου. Είναι συνήθως απαραίτητα και τις περισσότερες φορές αποτελούν το επιστέγασμα μίας μεγάλης σε διάρκεια εγκατάλειψης της Ιπποκράτειας αρχής «Κάλλιον το προλαμβάνειν ή το θεραπεύειν».

στα χρωματα του διαβήτη

επιστημονικoαρθρο

Γράφει ο:

Δ ρ. Η λ ι α ς Γ α τ ο ς Χειρουργός Γυναικολόγος - Μαιευτήρας Ειδικός στην εξωσωματική γονιμοποίηση και ενδοσκοπική χειρουργική Διευθυντής Μονάδας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής emBIO www.embio.com.gr e-mail: gatos@embio.com.gr

εγκυμοσύνη Σακχαρώδης Διαβήτης στην

Ο ορισμός του σακχαρώδους διαβήτη στην εγκυμοσύνη (Διαβήτης Κύησης) είναι η διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη, η οποία διαπιστώνεται για πρώτη φορά κατά την εγκυμοσύνη. Η πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι >7% με αυξητική τάση και πρέπει να διαγνωστεί εγκαίρως, ώστε να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.

Τι συμβαίνει στο σώμα της γυναίκας Με τη λήψη της τροφής το σώμα παράγει μια ορμόνη, την ινσουλίνη, που είναι και η υπεύθυνη για τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα. Κατά την εγκυμοσύνη, το σώμα χρειάζεται μεγαλύτερη ποσότητα ινσουλίνης και εάν αυτή η ποσότητα δεν είναι επαρκής, τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα ανεβαίνουν. Αυτό ακριβώς είναι ο σακχαρώδης διαβήτης της κύησης. Επίσης, επειδή η εγκυμοσύνη είναι μια “διαβητογόνος” κατάσταση, μπορεί να επιδεινωθεί ένας προϋπάρχων υποκλινικός διαβήτης. Επειδή ο - μη ρυθμισμένος - σακχαρώδης διαβήτης της εγκυ-

στα χρωματα του διαβήτη

μοσύνης αυξάνει τους κινδύνους για εμφάνιση επιπλοκών τόσο στο έμβρυο όσο και στη μητέρα, πρέπει να παρακολουθείται συχνά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Μετά τον τοκετό θα πρέπει να επανεκτιμηθεί η κατάσταση της μητέρας, γιατί υπολογίζεται ότι 40% των γυναικών αυτών μπορεί να αναπτύξουν σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ (μη ινσουλινοεξαρτώμενο) μέσα στην επόμενη δεκαετία.

Τρόποι Διάγνωσης Τα κριτήρια διάγνωσης του διαβήτη της κύησης, με την ευρύτερη αποδοχή διεθνώς, έχουν τεθεί από την ADA (American Diabetes Association). Η διαδικασία περιλαμβάνει δύο βήματα για τη διάγνωση του διαβήτη της κύησης: τη δοκιμασία ανίχνευσης (screening) και τη δοκιμασία διάγνωσης. H θετική δοκιμασία ανίχνευσης οδηγεί στην ανάγκη διεξαγωγής της δοκιμασίας διάγνωσης, ενώ η θετική δοκιμασία διάγνωσης θέτει την οριστική διάγνωση του διαβήτη κύησης. Η δοκιμασία ανίχνευσης

Ο Ηλίας Γάτος έγινε παγκοσμίως γνωστός με τη γέννηση του πρώτου παιδιού με εξωσωματική γονιμοποίηση στον κόσμο σε γυναίκα που είχε υποβληθεί σε μεταμόσχευση καρδιάς στη Σουηδία το 2004. Στο περιστατικό αυτό έρχεται να προστεθεί και η μοναδική περίπτωση στην Ελλάδα γυναίκας που υπεβλήθη σε μεταμόσχευση καρδιάς στη χώρα μας και έφερε στον κόσμο ένα υγιέστατο αγοράκι (2011).

χαρακτηρίζεται θετική, εάν η τιμή της γλυκόζης είναι ≥140 mg/dl, με αποτέλεσμα η ασθενής να υποβληθεί στη διαδικασία διάγνωσης. Σε περίπτωση που η δοκιμασία ανίχνευσης είναι αρνητική, η ασθενής επανεξετάζεται, ανάλογα με την ομάδα κινδύνου στην οποία ανήκει. Για να χαρακτηριστεί η δοκιμασία διάγνωσης θετική, θα πρέπει μια τιμή γλυκόζης να είναι ίση ή υψηλότερη από τα εξής όρια: Γλυκόζη νηστείας 92 mg/dl, Γλυκόζη σε 1 ώρα 180 mg/dl, Γλυκόζη σε 2 ώρες 153 mg/dl.

Επιπλοκές του Διαβήτη Κύησης Ο σακχαρώδης διαβήτης της κύησης αυξάνει τον κίνδυνο για μια σειρά από επιπλοκές, όπως: • Εμφάνιση υπερτασικής νόσου στη μητέρα • Υδράμνιο • Ενδομήτριος θάνατος του εμβρύου • Εμφάνιση συγγενών ανωμαλιών • Μακροσωμία του εμβρύου

στα χρωματα του διαβήτη

επιστημονικoαρθρο

Μετά τον τοκετό: • Εμφάνιση υπογλυκαιμίας • Υπασβεστιαιμία • Σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας στο έμβρυο.

Παράμετροι παρακολούθησης Μετά τη διάγνωση του διαβήτη της κύησης, η ασθενής θα πρέπει να παρακολουθείται ως έγκυος υψηλού κινδύνου. Στις παραμέτρους παρακολούθησης περιλαμβάνονται: • Σωματικό βάρος • Αρτηριακή πίεση • Γλυκόζη αίματος • Φρουκτοζαμίνη • Τριγλυκερίδια του ορού • Υπερηχογραφικός έλεγχος της ανάπτυξης του εμβρύου.

Θεραπευτική προσέγγιση πριν και μετά τον τοκετό Η θεραπεία για την αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας περιλαμβάνει την εκπαίδευση σε θέματα διατροφής, στον τρόπο παρακολούθησης της γλυκόζης αίματος και ούρων και στον έλεγχο του σωματικού βάρους. Ως στόχοι, καλό θα είναι να τίθενται επίπεδα γλυκόζης χαμηλότερα από 90 mg/dl πριν από το πρωινό και μικρότερα από 120 mg/dl μια ώρα μετά το γεύμα. Εάν αυτό δεν είναι εφικτό, θα πρέπει να γίνεται επανεκτίμηση του διαιτολογικού προγράμματος, έναρξη αερόβιας άσκησης ή έναρξη θεραπείας με ινσουλίνη. Ο σακχαρώδης διαβήτης της κύησης αυξάνει τον κίνδυνο για μία σειρά επιπλοκών ή βεβαρημένων καταστάσεων τόσο στο παιδί όσο και στη μητέρα στο μέλλον. Για τους λόγους αυτούς, θα πρέπει απαραίτητα το παιδί να παρακολουθείται, η δε μητέρα να επανεκτιμάται μετά τον τοκετό και να αντιμετωπίζεται ανάλογα.

22 22

στα χρωματα του διαβήτη

Για να απολαμβάνεις την κάθε στιγμή Η σειρά μετρητών OneTouch® προσθέτει χρώμα με σκοπό να σας βοηθήσει στην κατανόηση των αποτελεσμάτων των μετρήσεων - βοηθώντας στην διαχείριση του διαβήτη και στην απόλαυση της κάθε στιγμής

Με τεχνολογία

OneTouch Verio® Άμεσα Για περισσότερες πληροφορίες: Καλέστε 8001178888 (χωρίς χρέωση) και 210 6875770 ή απευθυνθείτε στο γιατρό ή στο φαρμακοποιό σας

www.Lifescan.gr

OneTouch Verio Flex™ Με πολλές πληροφορίες

OneTouch Verio® IQ Έξυπνα

επιστημονικoαρθρο

Γράφει ο:

Π α ν τ ε λ Η ς Σ . Κ α ρατ ζ Α ς Ειδικευόμενος Γαστρεντερολόγος στο ΓΝΑ Ευαγγελισμός

ΕλκΩδης ΚολΙτιδα & Σακχαρώδης Διαβήτης

Η Ελκώδης κολίτιδα (ΕΚ) είναι νόσημα που ανήκει στα λεγόμενα ιδιοπαθή φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου (ΙΦΝΕ). Προσβάλλει το παχύ έντερο και μπορεί να εκτείνεται είτε σε λίγα μόνο εκατοστά από τον πρωκτό (ορθίτιδα) είτε να προσβάλλει όλη την έκταση του παχέος εντέρου (πανκολίτιδα). Εμφανίζεται κυρίως σε δύο ηλικιακά φάσματα : α) στην 2η με 3η δεκαετία και κυρίως μεταξύ 15 και 25 ετών και β) στην 5η και 6η δεκαετία και κυρίως μεταξύ 55 και 65 ετών. Η ακριβής αιτιολογία των ΙΦΝΕ και ειδικά της ΕΚ δεν είναι γνωστή. Αυτό που είναι γνωστό, όμως, είναι ότι η ΕΚ σχετίζεται με μία σειρά από άλλα αυτοάνοσα νοσήματα, όπως είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η σκλήρυνση κατά πλάκας, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, η ψωρίαση, ο υποθυρεοειδισμός, αλλά και ο σακχαρώδης διαβήτης (ΣΔ). Μεταξύ αυτών, ο ΣΔ αποτελεί το συχνότερο νόσημα που σχετίζεται με την ΕΚ, γεγονός που έχει κλινική αλλά και θεραπευτική σημασία.

Τα συμπτώματα της ΕΚ Συνήθως είναι κοιλιακό άλγος, διαρροϊκές κενώσεις με πρόσμιξη αίματος και βλέννης, αί-

στα χρωματα του διαβήτη

σθημα έπειξης προς κένωση (επείγουσα ανάγκη για κένωση), καθώς και πυρετός. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να υπάρχουν για αρκετά μεγάλο διάστημα χωρίς να τίθεται η διάγνωση της νόσου. Από τον εργαστηριακό έλεγχο μπορεί να ανευρεθούν αυξημένοι οι δείκτες φλεγμονής, ενώ είναι πιθανό να υπάρχει και πτώση του αιματοκρίτη και του σιδήρου λόγω της απώλειας αίματος. Γι΄ αυτό, σε κάθε περίπτωση χρειάζεται μία πλήρης και σωστή ιατρική εξέταση.

Η βαρύτητα της νόσου Ποικίλλει και μπορεί να είναι ήπια (λιγότερες από 4 διαρροϊκές κενώσεις ανά ημέρα χωρίς αίμα), μέτρια (περισσότερες από 4 αλλά λιγότερες από 6 διαρροϊκές κενώσεις ανά ημέρα) ή βαριά (περισσότερες από 7 διαρροϊκές κενώσεις ανά ημέρα με μεγάλη απώλεια αίματος, καθώς και παρουσία συστηματικών συμπτωμάτων, όπως πυρετός). Αναλόγως της βαρύτητας χορηγούνται οι κατάλληλες θεραπείες.

Η Ελκώδης Κολίτιδα σε άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και αντιμετώπιση από εξειδικευμένους ιατρούς, τόσο για τη σωστή ρύθμιση της αγωγής της , τη διατήρηση του σακχάρου στα επιθυμητά επίπεδα, αλλά και τη σωστή πρόληψη και αντιμετώπιση των κοινών επιπλοκών των 2 νοσημάτων.

Ο ΣΔ δεν προσβάλλει μόνο το έντερο Η ΕΚ όμως, όπως και ο ΣΔ, δεν προσβάλλει μόνο το έντερο, αλλά προκαλεί διάφορες επιπλοκές από άλλα συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού. Οι πιο συχνές και κοινές τους επιπλοκές είναι η λιπώδης διήθηση (στεάτωση) του ήπατος, η οστεοπόρωση, τα θρομβωτικά επεισόδια, οι λοιμώξεις, ο σχηματισμός χολολίθων στη χοληδόχο κύστη και η πολυνευροπάθεια. Γι΄ αυτό σε ασθενείς με ΕΚ και ταυτόχρονα ΣΔ, υπάρχει πολύ αυξημένος κίνδυνος για τις ανωτέρω επιπλοκές και χρειάζεται ιδιαίτερη επαγρύπνηση και έγκαιρη αντιμετώπισή τους, όταν παρουσιαστούν.

Οι διαθέσιμες φαρμακευτικές θεραπείες για την ΕΚ είναι: α) τα αμινοσαλικυλικά, β) τα κορτικοστεροειδή, δηλαδή η κορτιζόνη, γ) τα ανοσοτροποποιητικά, όπως η αζαθειοπρίνη και η 6-μερκαπτοπουρίνη και δ) οι βιολογικοί παράγοντες, όπως η ινφλιξιμάμπη, η ανταλιμπουμάμπη και η γκολιμουμάμπη. Σε αποτυχία όλων των ανωτέρω και ως έσχατη λύση υπάρχει η χειρουργική θεραπεία.

στα χρωματα του διαβήτη

επιστημονικoαρθρο

Οι οδοί χορήγησης των ανωτέρω φαρμάκων είναι είτε από το στόμα, είτε από το ορθό σε μορφή υποκλυσμού (κλύσμα), είτε υποδορίως, είτε τέλος ενδοφλεβίως, δηλ. με χορήγηση στη φλέβα. Τα κορτικοστεροειδή χορηγούνται από το στόμα, ενδοφλεβίως και σε ειδικές περιπτώσεις μπορούν να χορηγηθούν και από τον ορθό. Από τους βιολογικούς παράγοντες, η ινφλιξιμάμπη χορηγείται ενδοφλεβίως, ενώ η ανταλιμουμάμπη υποδορίως. Τα αμινοσαλικυλικά χορηγούνται τόσο από το στόμα όσο και από τον ορθό με υποκλυσμό, ενώ, τέλος, τα ανοσοτροποποιητικά φάρμακα χορηγούνται μόνο από το στόμα. Από τα παραπάνω φάρμακα, συνήθως τα αμινοσαλικυλικά χορηγούνται σε ήπιες περιπτώσεις, τα ανοσοτροποποιητικά σε βαρύτερες και τέλος, οι βιολογικοί παράγοντες σε όσους ασθενείς δεν έχουν ανταποκριθεί στις προηγούμενες θεραπείες. Για τα αμινοσαλικυλικά και τα ανοσοτροποποιητικά φάρμακα δεν υπάρχουν μελέτες που να αποδεικνύουν ότι προκαλούν διαταραχή στα επίπεδα σακχάρου του αίματος. Τα κορτικοστεροειδή δίνονται όταν ο ασθενής βρίσκεται σε φάση έξαρσης της νόσου αλλά δεν μπορούν να χορηγηθούν για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, λόγω των ανεπιθύμητων ενεργειών που προκαλούν. Όμως, όπως είναι γνωστό, η κορτιζόνη επηρεάζει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, απορρυθμίζοντας έτσι άτομα που πάσχουν από ΣΔ. Ιδιαίτερο κίνδυνο για απορρύθμιση του σακχάρου εμφανίζουν τα παχύσαρκα άτομα, οι γυναίκες που είχαν εμφανίσει ΣΔ κατά την κύηση, τα άτομα μεγάλης ηλικίας, όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό ΣΔ και φυσικά, όσοι λαμβάνουν πολύ μεγάλες δόσεις κορτικοστεροειδών ή για πολύ παρατεταμένο χρονικό διάστημα. Ακριβώς για αυτό το λόγο σε ασθενείς που πάσχουν ήδη από ΣΔ ή ανήκουν στις προηγούμενες κατηγορίες και χρήζουν αγωγής με κορτιζόνη λόγω της ΕΚ, απαιτείται πολύ στενή παρακολούθηση του σακχάρου, καλή ενυδάτωση αλλά και έγκαιρη χρήση 26

στα χρωματα του διαβήτη

άλλων θεραπειών που δεν επηρεάζουν τόσο ισχυρά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Σε ασθενείς με έξαρση βαριάς ΕΚ και απορρύθμιση του σακχάρου. Υπάρχει δυνατότητα διακοπής των κορτικοστεροειδών και χρήση βιολογικών φαρμάκων, όπως η ινφλιξιμάμπη. Από τα μέχρι στιγμής δεδομένα δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια συσχέτιση αυτών των φαρμάκων με τα επίπεδα σακχάρου του αίματος. Αντιθέτως, όμως, οι βιολογικοί παράγοντες και τα ανοσοτροποποιητικά φάρμακα αυξάνουν τον κίνδυνο λοιμώξεων σε μακροχρόνια χορήγηση και ο κίνδυνος αυτός αυξάνει ιδιαίτερα σε άτομα που πάσχουν ήδη από ΣΔ. Γι΄ αυτό το λόγο, η χρήση τους πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή και από πολύ εξειδικευμένους ιατρούς στο θέμα των ΙΦΝΕ. Τέλος, για τους ασθενείς που καμία φαρμακευτική θεραπεία δεν είναι επιτυχής, υπάρχει η λύση της χειρουργικής αφαίρεσης του παχέος εντέρου. Και σε αυτή την περίπτωση, πρέπει να υπάρχει πολύ καλή ρύθμιση των επιπέδων του σακχάρου του αίματος, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος μετεγχειρητικών επιπλοκών, ενώ είναι επιθυμητό ο ασθενής να μην έχει λάβει ή να λαμβάνει την ελάχιστη δόση κορτιζόνης πριν το χειρουργείο. Συμπερασματικά η ΕΚ σε άτομα με ΣΔ απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και αντιμετώπιση από εξειδικευμένους ιατρούς, τόσο για τη σωστή ρύθμιση της αγωγής της ΕΚ, τη διατήρηση του σακχάρου στα επιθυμητά επίπεδα, αλλά και τη σωστή πρόληψη και αντιμετώπιση των κοινών επιπλοκών των 2 νοσημάτων.

Αξιόπιστη ρύθμιση

του σακχαρώδη διαβήτη για μια ζωή.

Αποκλειστικός Αντιπρόσωπος Ελλάδος Parapharm International στα A.Eχρωματα του διαβήτη Tηλ. 210 9647 496 www.parapharm.gr ΔΩΡΕΑΝ ΓΡΑΜΜΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 800 11 79999

επιστημονικoαρθρο

Γράφει ο:

Δημητριος Σ . Γ ο υ μ εν ο ς Καθηγητής ΠαθολογίαςΝεφρολογίας Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών

Σακχαρώδης Διαβήτης & ΝΕΦΡΟΣ

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία μεταβολική νόσος που χαρακτηρίζεται από υπεργλυκαιμία, δηλαδή αύξηση του σακχάρου του αίματος, η οποία οφείλεται σε μειωμένη έκκριση ή/και δράση της ινσουλίνης. Η χρόνια υπεργλυκαιμία σχετίζεται με βλάβη διαφόρων οργάνων, ιδιαίτερα των οφθαλμών, των νεφρών, των νεύρων, της καρδιάς και των περιφερικών αγγείων.

στα χρωματα του διαβήτη

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 οφείλεται σε ανεπάρκεια της έκκρισης της ινσουλίνης και προσβάλλει το 5-10% των διαβητικών ασθενών, ενώ ο τύπος 2 οφείλεται κυρίως σε αντίσταση στη δράση της ινσουλίνης. Οι επιπλοκές της νόσου οφείλονται σε προσβολή των μεγάλων και των μικρών αγγείων. Η προσβολή των μεγαλύτερων αγγείων (μακροαγγειοπάθεια) οδηγεί την εμφάνιση στεφανιαίας νόσου, αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων και περιφερικής αγγειοπάθειας. Η προσβολή των μικρών αγγείων (μικροαγγειοπάθεια) έχει ως συνέπεια την εμφάνιση αμφιβληστροειδοπάθειας, νεφροπάθειας και πολυνευροπάθειας.

Οι επιπλοκές δεν εμφανίζονται σε όλους τους διαβητικούς, αλλά η συχνότητα εμφάνισής τους αυξάνει με την ηλικία των ασθενών και με τη διάρκεια της νόσου. Πιθανολογείται κοινός μηχανισμός ανάπτυξης των επιπλοκών, ο οποίος σχετίζεται με σημαντικές μεταβολές που συμβαίνουν στο εσωτερικό των κυττάρων του οργανισμού των διαβητικών ασθενών και οι οποίες οφείλονται στη διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης. Εκτός από τη διαπίστωση κοινού παθογενετικού μηχανισμού και κοινών παραγόντων κινδύνου (αρτηριακή υπέρταση, υπεργλυκαιμία και δυσλιπιδαιμία) που αποτελούν δυσμενείς προγνωστικούς παράγοντες και χρειάζονται θεραπευτική αντιμετώπιση, φαίνεται ότι υφίσταται συσχέτιση της εμφάνισης και της εξέλιξης των επιπλοκών αυτών και μεταξύ τους.

Η παρουσία μιας επιπλοκής φαίνεται ότι συμβάλλει στην εμφάνιση μιας άλλης. Η διαβητική νεφροπάθεια αποτελεί το συχνότερο αίτιο νεφρικής ανεπάρκειας τελικού σταδίου.

Χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση λευκωματουρίας (παρουσία λευκώματος στα ούρα σε ποσότητα μεγαλύτερη της ανώτερης φυσιολογικής τιμής των 0,3 γραμμαρίων ημερησίως). Εμφανίζεται σε ποσοστό 30% περίπου των ασθενών και ο κίνδυνος εμφάνισής της είναι παρόμοιος και στους δύο τύπους του σακχαρώδους διαβήτη. Ποσοστό 25-45% των ασθενών με διαβήτη τύπου 1, εμφανίζει μικρολευκωματινουρία ή επίσημη διαβητική νεφροπάθεια. Τελικού σταδίου νεφρική ανεπάρκεια εμφανίζεται σε ποσοστό 7-15% των ασθενών μετά από 20 έως 30 έτη από τη διάγνωση της νόσου. Σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2, ποσοστό 25% θα εμφανίσει μικρολευκωματινουρία και 5% λευκωματουρία 10 έτη μετά τη διάγνωση της νόσου, ενώ σε τελικό στάδιο νεφρικής ανεπάρκειας θα οδηγηθεί περίπου το 40% των ασθενών. Η εμφάνιση ή όχι διαβητικής νεφροπάθειας φαίνεται ότι εξαρτάται και από γενετικούς παράγοντες, δεδομένου ότι η πιθανότητα εμφάνισης νεφροπάθειας σε διαβητικό τύπου 1 είναι αυξημένη, εάν υπάρχει και άλλο άτομο στην οικογένεια με διαβήτη και νεφροπάθεια. Η προσβολή των νεφρών στο σακχαρώδη διαβήτη εξελίσσεται σε διάφορα στάδια. Στο αρχικό στάδιο, ο ρυθμός σπειραματικής διήθησης είναι αυξημένος και η αρτηριακή πίεση φυσιολογική. Ο αυξημένος ρυθμός σπειραματικής διήθησης σημαίνει υπερλειτουργία των σπειραμάτων που οφείλεται στα αυξημένα επίπεδα σακχάρου. Στη συνέχεια και μετά 5-10 έτη από τη διάγνωση, η νεφρική λειτουργία εμφανίζεται φυσιολογική, η αρτηριακή πίεση φυσιολογική ή αυξημένη και ο ασθενής παρουσιάζει αυξημένα επίπεδα λευκωματίνης στα ούρα (στάδιο μικρολευκωματινουρίας).

στα χρωματα του διαβήτη

επιστημονικoαρθρο

Ακολούθως, 10-15 έτη από τη διάγνωση, ο ασθενής εμφανίζει προοδευτική αύξηση της απώλειας του λευκώματος στα ούρα και αύξηση της αρτηριακής πίεσης (στάδιο λευκωματουρίας, επίσημη εμφάνιση διαβητικής νεφροπάθειας). Τέλος, 15-20 έτη από τη διάγνωση της νόσου, εμφανίζεται σημαντική μείωση της νεφρικής λειτουργίας και προοδευτική επιδείνωσή της μέχρι την εμφάνιση τελικού σταδίου χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας.

Σχεδόν όλοι οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 και λευκωματουρία έχουν και αμφιβληστροειδοπάθεια, η επίπτωση της οποίας αυξάνεται σταθερά με το χρόνο και σχετίζεται στενά με τη διάρκεια της νόσου. Αντίθετα, η εμφάνιση της νεφροπάθειας δεν σχετίζεται τόσο στενά με τη διάρκεια της νόσου, παρά το γεγονός ότι εμφανίζεται μετά πάροδο 10 έως 20 έτη από την έναρξη του διαβήτη. Συνήθως, η παρουσία αμφιβληστροειδοπάθειας σε ασθενείς με διαβήτη και λευκωματουρία υποδηλώνει ότι η λευκωματουρία οφείλεται σε προσβολή του νεφρού από το διαβήτη. Αντίθετα, εάν δεν υπάρχει αμφιβληστροειδοπάθεια, πιθανόν η λευκωματουρία οφείλεται σε άλλο-πλην του διαβήτη- αίτιο νεφρικής βλάβης.

Η πρόληψη των επιπλοκών αποτελεί το βασικότερο στόχο της θεραπείας.

στα χρωματα του διαβήτη

Ο έλεγχος της γλυκόζης του αίματος, ώστε να διατηρείται η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c) σε επίπεδα £ 7%, αποτελεί τη σημαντικότερη θεραπευτική παρέμβαση. Η εμφάνιση και η εξέλιξη της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας και της διαβητικής νεφροπάθειας, σχετίζονται στενά με τα επίπεδα της HbA1c. Η καλή ρύθμιση του σακχάρου μειώνει και διατηρεί σε χαμηλά επίπεδα την HbA1c, με αποτέλεσμα την καθυστέρηση της έναρξης και την επιβράδυνση της εξέλιξης της νεφροπάθειας. Η χορήγηση των αναστολέων του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης ή των ανταγωνιστών των υποδοχέων της, συνοδεύεται από μείωση της λευκωματουρίας και της μικρολευκωματινουρίας κι έχει ευεργετική επίδραση στην πορεία της νόσου. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει επίσης η αρτηριακή πίεση, η οποία πρέπει να διατηρείται σε επίπεδα κάτω των 130/80 mmHg. Η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης γίνεται κυρίως με χορήγηση των αναστολέων του μετατρεπτικού ενζύμου ή ανταγωνιστών των υποδοχέων της αγγειοτενσίνης ή συνδυασμού αυτών. Επιπλέον, δίαιτα πτωχή σε λιπαρά και αντιλιπιδαιμική αγωγή – στατίνες (με σκοπό τη διατήρηση της χοληστερόλης σε επίπεδα κάτω από 190 mg/dl), διακοπή του καπνίσματος και άσκηση, συμβάλλουν στην πρόληψη των επιπλοκών της νόσου.

100

ΡΟ

ΪΟΝ

Μετρητής γλυκόζης αίματος

GE100

Ακρίβεια στη μέτρηση › Ευκολία στη χρήση › Αυτόματη κωδικοποίηση › Tεχνολογία χρυσού ηλεκτροδίου ›Ο ριζόντια διάταξη εισαγωγής ταινίας, χωρίς επαφή με αίμα, μικρότερη ποσότητα αίματος › Αυτόματη απόρριψη σκαρφιστήρα ›

εμ

πιστ

ακρ

XΡONIA

Π NEO

Mε την εμπειρία και την εγγύηση της

α ιν

ίβ ε

ια

οτομία

οσύνη

✓ ISO 15197:2013 ΠΑΝΣΥΦΑ Α.Ε.Ε. Αιγαίου 35, 194 00 Κορωπί, Αττική, τηλ: 210 9645 223, fax: 210 9607482, e-mail: pansyfa@otenet.gr, www.pansyfa.gr

επιστημονικoαρθρο

Γράφει ο:

Β α σ ι λ ε ι ο ς Ν . Κ α λ εν τ ζ ο ς , M D , M P H Δ/ντης Μονάδας Καταδυτικής & Υπερβαρικής Ιατρικής Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών (ΜΚΥΙ/ΝΝΑ)

Θεραπεία με Υπερβαρικό Οξυγόνο στο Διαβητικό Πόδι Θεραπεία με Υπερβαρικό Οξυγόνο (ΘΥΒΟ) είναι η αναπνοή 100% Οξυγόνου εντός ειδικού χώρου – θαλάμου αποσυμπίεσης, όπου η περιβάλλουσα πίεση αυξάνεται σε επίπεδο άνω της μίας (1) ατμόσφαιρας (πίεση στο επίπεδο της θάλασσας). Η αναπνοή 100% Οξυγόνου σε πίεση 1 Ατμόσφαιρας ή η έκθεση μεμονωμένων περιοχών του σώματος σε Οξυγόνο ΔΕΝ αποτελούν Θεραπεία με Υπερβαρικό Οξυγόνο. Η ΘΥΒΟ χρησιμοποιείται διεθνώς από ετών για τη θεραπεία του «διαβητικού ποδιού» με πολύ καλά αποτελέσματα. Οι παθήσεις του άκρου ποδός είναι ανάμεσα στις πιο επώδυνες επιπλοκές του διαβήτη και περιλαμβάνουν ποικίλες οντότητες, όπως νευροπάθεια, αγγειοπάθεια, νευροαρθροπάθεια, έλκος, λοίμωξη κα. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων έχουν προηγηθεί φαινόμενα από την μικροαγγειοπάθεια και την τοπική υποξία (πολύ συχνά εμφανίζεται έλκος, πληγή που δεν επουλώνεται). Το τραύμα (έλκος) στο «διαβητικό πόδι» δεν εμφανίζεται αυτόματα, αλλά ξεκινά λόγω τραυματι32

στα χρωματα του διαβήτη

σμού που περνά απαρατήρητος από τον ασθενή. Το προσβεβλημένο πόδι δεν έχει την αντίστοιχη αίσθηση του πόνου λόγω της νευροπάθειας. Ξέροντας πως οι περιβάλλοντες ιστοί στο διαβητικό πόδι είναι υποξικοί, είναι επόμενο και φυσικό να βοηθούνται σημαντικά αυτά τα προβλήματα από τη Θεραπεία με Υπερβαρικό Οξυγόνο, κάτι που θεωρείται σήμερα δεδομένο και αποδεδειγμένο από πολλές μελέτες. Επιπρόσθετα, ορισμένα αντιβιοτικά, παρουσιάζουν συνέργεια με το οξυγόνο που μόνο αυτή η θεραπεία μπορεί να προσφέρει σε υποξικές (και άρα ανθεκτικές στη λοίμωξη) περιοχές. Στους ιστούς, φυσιολογικά, η μερική πίεση του Οξυγόνου κυμαίνεται στα 50-80 mmHg. Εισπνοή 100% Οξυγόνου εντός Υπερβαρικού Θαλάμου σε πίεση 2,2 Ατμοσφαιρών, ανεβάζει το διαθέσιμο Οξυγόνο στα 1600 mmHg, εκ των οποίων 1000-1500 mmHg μερική πίεση Οξυγόνου είναι διαθέσιμη στους ιστούς. Παρότι το διαθέσιμο τελικό ποσό Οξυγόνου είναι σημαντικά χαμηλότερο από αυτό, παραμένει αρκετά υψηλό σε σχέση με αυτό της απλής αναπνοής αέρα.

Για την επαρκή άμυνα και επούλωση, τα μακροφάγα και οι ινοβλάστες χρειάζονται μερικές πιέσεις Οξυγόνου άνω των 30 mmHg και αυτό δεν επιτυγχάνεται στο υποξικό – διαβητικό έλκος (στα χρόνια τραύματα πέφτει κάτω από 20 mmHg). Από την άλλη πλευρά, η σύνθεση κολλαγόνου εξαρτάται από την επάρκεια οξυγόνου. Έχει φανεί, πως μερική πίεση οξυγόνου 250 mmHg οδηγεί στη μέγιστη παραγωγή κολλαγόνου. Αυτή η «ποσότητα» Οξυγόνου είναι πολύ πάνω του φυσιολογικού και μπορεί να επιτευχθεί μόνο κατά τη Θεραπεία με Υπερβαρικό Οξυγόνο. Μελέτες έχουν δείξει πως η προσθήκη του Υπερβαρικού Οξυγόνου στην κλασική αντιμετώπιση του διαβητικού έλκους οδηγεί σε μεγάλο ποσοστό στην εξάλειψη των μικροβίων οδηγώντας σε αρνητικές καλλιέργειες, σε σχέση με την κλασική αντιμετώπιση μόνο. Σε ασθενείς με διαβητική γάγγραινα, η προσθήκη του Υπερβαρικού Οξυγόνου οδήγησε σε θεαματι-

Θεραπεία με Υπερβαρικό Οξυγόνο Η υπεροξία που επιτυγχάνεται κατά την Υπερβαρική Οξυγονοθεραπεία έχει πολλές θετικές επιδράσεις στο «διαβητικό πόδι» που οδηγούν στην επιτυχή έκβαση και στις περισσότερες περιπτώσεις επούλωση, καθώς: • Προκαλεί αγγειοσύσπαση ελαττώνοντας το οίδημα. • Επαυξάνει τη «φονική» ικανότητα των λευκοκυττάρων ενάντια στους μικροοργανισμούς. • Αυξάνει την παραγωγή κολλαγόνου μέσω των ινοβλαστών και προάγει τη νέοαγγειογένεση (δημιουργία νέων μικρών αγγείων), δημιουργώντας συνθήκες αποτελεσματικής μικροκυκλοφορίας, τόσο στο πάσχον όσο και στο «υγιές» (χωρίς εμφανές έλκος – πληγή) πόδι. • Έχει μικροβιοκτόνο και μικροβιοστατική δράση, ενώ παρουσιάζει συνέργεια με κάποια αντιβιοτικά. στα χρωματα του διαβήτη

επιστημονικoαρθρο

Συνοψίζοντας, η ΘΥΒΟ χρησιμοποιείται με επιτυχία σε όλο το φάσμα των προβλημάτων του «διαβητικού ποδιού», ειδικά σε περίπτωση που: 1. έχει εμφανισθεί έλκος στον άκρο πόδα. Ταχεία και αποτελεσματική επούλωση είναι μεγάλης σημασίας, ενώ η νεοαγγειογένεση που επιφέρει η Υπερβαρική Οξυγονοθεραπεία βοηθά σε βάθος χρόνου, 2. εμφανισθούν σημεία ισχαιμίας στο πόδι, 3. υπάρχει λοίμωξη μαλακών μορίων στο πόδι με ή/και χωρίς εμφανές έλκος, 4. έχει διαγνωσθεί οστεομυελίτιδα, σε συνδυασμό με αντιβιοτικά, 5. υπάρχει αρθροπάθεια Charcot, για ανακούφιση συμπτωμάτων και βελτίωση κινητικότητας για αποφυγή επιπλοκών.

34 34

στα χρωματα του διαβήτη

κά ποσοστά επούλωσης σε σχέση με όσους δεν έλαβαν πρόσθετα αυτή τη θεραπεία. Σε άλλη μελέτη ασθενών με διαβητικά έλκη, οι οποίοι αντιμετωπίσθηκαν από Χειρουργό με σχολαστικό καθαρισμό και όπου χρειάστηκε Αγγειοχειρουργική παρέμβαση, η προσθήκη του Υπερβαρικού Οξυγόνου είχε τα εξής αποτελέσματα: Αυξημένη αγγειογένεση με μετρήσιμα επίπεδα Οξυγόνου στους ιστούς σημαντικά αυξημένα μετά το τέλος των συνεδριών και σημαντική ελάττωση της ανάγκης για ακρωτηριασμό σαν οριστική θεραπεία. Όσον αφορά την οικονομική ανταποδοτικότητα της θεραπείας (στοιχείο που παρουσιάζει ιδιαίτερη σημασία σήμερα πια), έχει φανεί πως η αποτελεσματικότητα του Υπερβαρικού Οξυγόνου στην επούλωση των διαβητικών-χρόνιων ελκών υπερκαλύπτει τα έξοδα για αυτή τη θεραπεία. Έχει αναφερθεί ελάττωση κόστους φροντίδας έως και 20% με την προσθήκη της ΘΥΒΟ, όπως επίσης και συνολικά ελαττωμένη νοσηρότητα. Και όλα αυτά, χωρίς να «προσμετρήσουμε» το κοινωνικό και ψυχολογικό όφελος από τη βελτίωση ποιότητας ζωής.

επιστημονικoαρθρο

Γράφει ο:

Σακχαρωδης Διαβητης

Γ ι α νν η ς Χουρσ α λ α ς Καρδιολόγος Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών

& ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΕΜΒΟΛΗ

Πνευμονική εμβολή είναι η απόφραξη ενός ή περισσοτέρων κλάδων της πνευμονικής αρτηρίας από έμβολο (συνήθως θρόμβος), που προέρχεται από το φλεβικό σύστημα της κάτω και της άνω κοίλης φλέβας. Σπανιότερα, το εμβολογόνο υλικό μπορεί να είναι αέρας, λίπος, ελαιώδες υλικό ή νεοπλασματικός ιστός. Ο Σακχαρώδης Διαβήτης αποτελεί ισχυρό παράγοντα κινδύνου για θρομβώσεις, επομένως και για πνευμονική εμβολή.

στα χρωματα του διαβήτη

επιστημονικoαρθρο

Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων του διαβήτη τύπου ΙΙ, πολλά χρόνια πριν την κλινική του εκδήλωση και ενώ δεν έχει γίνει ακόμη παθολογική η καμπύλη σακχάρου, προϋπάρχει η αντίσταση στην ινσουλίνη με τις εκδηλώσεις του μεταβολικού συνδρόμου: κεντρικού τύπου παχυσαρκία – ανδρικού τύπου παχυσαρκία και στις γυναίκες, χαμηλά επίπεδα της προστατευτικής HDL (της λεγόμενης καλής χοληστερίνης), αυξημένα επίπεδα τριγλυκεριδίων, αυξημένο ουρικό οξύ, αυξημένα επίπεδα διαστολικής (της «μικρής» πίεσης) και στη συνέχεια της συστολικής (της «μεγάλης» πίεσης). Το μεταβολικό σύνδρομο συνδέεται με αύξηση της δραστηριότητας των παραγόντων πήξης. Τα χαμηλά επίπεδα της προστατευτικής HDL – χοληστερόλης συνδέονται ισχυρά με θρομβώσεις. Πολύ μεγάλες μελέτες (Framingham study και Nurses Health Study) έδειξαν ότι η παχυσαρκία είναι κρίσιμος παράγοντας κινδύνου για πνευμονική εμβολή. Οι παχύσαρκες γυναίκες βρέθηκε ότι έχουν τριπλάσιο κίνδυνο για εμφάνιση πνευμονικής εμβολής σε σχέση με τις αδύνατες. Η ελάττωση βάρους, ιδιαίτερα στις παχύσαρκες γυναίκες, μπορεί να ελαττώσει την πιθανότητα κλινικής φλεβικής θρόμβωσης και πνευμονικής εμβολής. Η παρατεταμένη κατάκλιση μετά από χειρουργικές επεμβάσεις σε διαβητικούς ευνοεί την εμφάνιση πνευμονικής εμβολής. Η συνύπαρξη καταστάσεων θρομβοφιλίας, όπως αυξημένων επιπέδων λιποπρωτεΐνης α και ομοκυστεΐνης, αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου. Συμπτώματα, όπως θωρακικός πόνος, δύσπνοια, ταχυκαρδία, κυάνωση, ιδιαίτερα να συνοδεύονται με πόνο στη γαστροκνημία, βάζουν υποψία εμφάνισης πνευμονικής εμβολής, πάθησης πολύ σοβαρής, συχνά θανατηφόρας.

36 36

στα χρωματα του διαβήτη

υ γε ι α & ε υ ε ξ ι α

Γράφει ο:

Δημητριος Ρ η γ ο π ο υλος Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος, Καθηγητής και Διευθυντής της Β΄ Πανεπιστημιακής ΔερματολογικήςΑφροδισιολογικής Κλινικής Αθηνών του νοσοκομείου ‘’ΑΤΤΙΚΟΝ’’

Ψωριασικο δερμα

& Σακχαρώδης Διαβήτης Η Ψωρίαση αποτελεί μια συχνή, χρόνια δερματοπάθεια, με εξάρσεις και υφέσεις. Συχνά υπάρχει οικογενής προδιάθεση για την εμφάνισή της. Προσβάλλει εξίσου και τα δυο φύλα και η έναρξή της μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε ηλικία. Κατά προσέγγιση το 2-3% του ελληνικού πληθυσμού πάσχει από κάποιας μορφής ψωρίαση. Θεωρείται νόσος αυτοάνοσης αιτιολογίας. Εκλυτικός παράγοντας μπορεί να είναι ο τραυματισμός κάθε είδους με χαρακτηριστική εμφάνιση ψωριασικής πλάκας στο σημείο τραυματισμού του δέρματος (φαινόμενο Koebner) ή και μια στρεπτοκοκκική λοίμωξη του αναπνευστικού στις νεαρές ηλικίες.

38 38

στα χρωματα του διαβήτη

Ενώ δεν υπάρχει κάποια επιδημιολογική συσχέτιση μεταξύ ψωρίασης και σακχαρώδους διαβήτη, φαίνεται πως η ενδεχόμενη συνύπαρξή τους μπορεί να προκαλέσουν έντονα δερματικά προβλήματα στον ασθενή. Κατά συνέπεια, συνιστάται η ακόμη τακτικότερη φροντίδα του δέρματος (ενυδάτωση, ήπιος καθαρισμός, προληπτικές δερματολογικές εξετάσεις) ενός διαβητικού ατόμου με ψωρίαση. Η πλέον συνηθισμένη μορφή εκδήλωσης της νόσου (κατά πλάκας ψωρίαση), χαρακτηρίζεται από ερυθηματώδεις πλάκες επί των οποίων βρίσκονται στέρεα προσκολλημένα αργυρόχροα λέπια. Οι βλάβες εντοπίζονται κυρίως σε αγκώνες, γόνατα, κνήμες, καθώς και στην οσφυϊκή χώρα και το τριχωτό της κεφαλής. Οι βλάβες μπορεί να είναι ήπια κνησμώδεις. Χαρακτηριστικά, προσβάλλονται και τα νύχια (ψωριασική ονυχία), οπότε μπορεί και να τεθεί ζήτημα διαφορικής διάγνωσης με ονυχομυκητίαση. Υπάρχουν και ειδικές μορφές ψωρίασης, όπως η σταγονοειδής ψωρίαση, η ψωρίαση παλαμών-πελμάτων, η φλυκταινώδης ψωρίαση και η ανάστροφη ψωρίαση. Επίσης, σε ένα ποσοστό ασθενών (5-25%) μπορεί να συνυπάρχει ψωριασική αρθρίτιδα με χαρακτηριστική προσβολή των δακτύλων, τα οποία θυμίζουν «δάκτυλα σαν λουκάνικο». Θεραπευτικά, η ψωρίαση αντιμετωπίζεται με τοπικές αγωγές (κρέμες κορτιζόνης, καλσιποτριόλη κ.ά), καθώς και συστηματικές αγωγές από του στόματος ή ενέσιμα (κυκλοσπορίνη, μεθοτρεξάτη, βιολογικοί παράγοντες κ.ά). Οι περισσότερες εκ των αναφερομένων θεραπειών στοχεύουν στην εκλεκτική ανοσολογική καταστολή του φαινομένου της ψωρίασης και κατά συνέπεια μπορεί να προκαλούν μερική ανοσοκαταστολή και στον ασθενή. Όσον αφορά τους διαβητικούς ασθενείς δεν έχει παρατηρηθεί κάποια ιδιαίτερη συσχέτιση μεταξύ ψωρίασης και σακχαρώδους διαβήτη. Δεν αποδεικνύεται σε καμία επιδημιολογική μελέτη συχνότερη συνύπαρξη ψωρίασης και σακχαρώδους διαβήτη τύπου ΙΙ (μη ινσουλινοεξαρτώμενος). Αναφέρεται μόνο η - κατά κάποιον τρόπο - ελαφρώς συχνότερη συνύπαρξη σακχαρώδους Διαβήτη τύπου Ι (ινσουλινοεξαρτώμενος) με μορφές ψωρίασης, όπως και με άλλες δερματοπάθειες (π.χ. λεύκη) στα πλαίσια κοινής βάσης αυτοανοσίας. Ωστόσο, δεν υπάρ-

χουν επαρκή στατιστικά δεδομένα για αυτή την παρατήρηση. Ως γνωστόν, κάποιες δερματοπάθειες είναι συχνότερες ή έχουν περισσότερο επίμονη πορεία στα πλαίσια του σακχαρώδους διαβήτη. Χαρακτηριστικά, σημειώνονται οι βακτηριακές (σταφυλόκοκκος, στρεπτόκοκκος) και μυκητιασικές (κάντιντα, δερματόφυτα) λοιμώξεις, οι οποίες είναι εξαιρετικά δύσκολες στη θεραπεία τους σε έναν διαβητικό ασθενή. Επίσης, εξαιρετικά συχνά, το δέρμα ενός διαβητικού είναι ιδιαίτερα ξηρό και δυσκολεύεται να κάνει επαρκή επούλωση, ακόμη και μετά από μικροτραυματισμούς. Μια άσχημη εξέλιξη των παραπάνω είναι τα έλκη του διαβητικού ποδιού. Δεδομένων των ανοσοκατασταλτικών αγωγών που μπορεί να λαμβάνει ένας ψωριασικός ασθενής ή μιας έντονα δυσλειτουργικής ψωριασικής αρθρίτιδας, αντιλαμβάνεται κανείς το πόσο δυσεπίλυτο πρόβλημα μπορεί να αποτελέσουν παθήσεις συνηθισμένες σε έναν διαβητικό, όπως π.χ. μια δοθιήνωση (βακτηριακή λοίμωξη) ή ένα παράτριμμα μηρογεννητικών πτυχών, που οφείλεται σε παθογόνους μύκητες. Επίσης, στα πλαίσια εκτεταμένης ψωριασικής βλάβης του δέρματος διαταράσσεται πλήρως ο αμυντικός φραγμός του δέρματος και μπορεί να εμφανιστούν ακόμη συχνότερα δερματικές λοιμώξεις. Τέλος, ο κνησμός που προκαλεί το ψωριασικό δέρμα και ο συνεπακόλουθος έντονος ξεσμός, μπορεί να επιφέρει τραυματισμούς που να οδηγήσουν σε επίμονες ελκώσεις, ιδιαίτερα στα κάτω άκρα.

στα χρωματα του διαβήτη

αφιερωμαΔιαβητικη αμφιβληστροειδοπαθεια

Δημητριος Η. Μπουζουκης MD, PhD, FEBO Χειρουργός Οφθαλμίατρος Διδάκτωρ Ιατρικής www.eye-surgeon-bouzoukis.gr

Διαβητικη Αμφιβληστροειδοπαθεια ...Τα μάτια μας δεκατέσσερα

Τι είναι διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια;

σταλεί από το μάτι στον εγκέφαλο για να αντιληφθούμε μία εικόνα.

Ο αμφιβληστροειδής είναι σαν το φιλμ μίας φωτογραφικής μηχανής. Πρόκειται δηλαδή για τον εσωτερικό νευροευαίσθητο χιτώνα του οφθαλμού, στον οποίο προβάλλεται ό,τι βλέπουμε, ώστε να μετατραπεί σε “σήμα” που θα

Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι μία νόσος των αγγείων που θρέφουν τον αμφιβληστροειδή. Είναι μία νόσος με σταδιακή εξέλιξη, όπου η πρόγνωσή της εξαρτάται από το στάδιο στο οποίο θα διαγνωσθεί.

στα χρωματα του διαβήτη

Πώς η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια επηρεάζει την όρασή μας; Η όραση μπορεί να επηρεασθεί με ποικίλους τρόπους, εκ των οποίων οι σημαντικότεροι είναι: Διαβητική Ωχροπάθεια: Ωχρά κηλίδα είναι η κεντρική και σημαντικότερη περιοχή του αμφιβληστροειδούς που μας δίνει την κεντρική μας όραση. Όταν δημιουργηθούν νέα εύθραυστα αγγεία σε αυτήν την περιοχή μπορεί να οδηγήσουν σε κυστικό οίδημα (συσσώρευση υγρού), αιμορραγία ή νέκρωση του ιστού, παρεμποδίζοντας την εικόνα να προβληθεί και να δημιουργηθεί το οπτικό σήμα. Ενδοϋαλοειδική αιμορραγία: Υαλοειδική κοιλότητα είναι ο εσωτερικό χώρος του οφθαλμού, στον οποίο βρίσκεται μία διαφανή γέλη, που ονομάζουμε υαλώδες σώμα. Όταν αιμορραγήσουν τα αγγεία, τότε το αίμα γεμίζει αυτό το χώρο και τον κάνει αδιαφανή εμποδίζοντας στο φως να εισέλθει. Ελκτική αποκόλληση αμφιβληστροειδούς: Όταν η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια προχωρήσει πολύ, τότε αναπτύσσονται ίνες σε διάφορα σημεία του ιστού που τείνουν να τον έλκουν, με αποτέλεσμα την αποκόλλησή και καταστροφή του ιστού.

Ποιοι είναι οι σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου; Πρόκειται για μία πολυπαραγοντική νόσο, όπου συμμετέχουν τόσο γενετικοί όσο και εξωγενείς παράγοντες. Πέραν από τον ανεπαρκή έλεγχο της γλυκόζης, σημαντικό ρόλο παίζουν η υψηλή αρτηριακή πίεση, η υψηλή χοληστερόλη, η κακή διατροφή και η ανεπαρκής άσκηση.

Πώς μπορούμε να αποφύγουμε την τύφλωση; Επειδή η νόσος εξελίσσεται σταδιακά και στην αρχή της ασυμπωματικά, το κλειδί είναι η ΠΡΟΛΗΨΗ, η οποία επιτυγχάνεται μέσω του ελέγχου των παραγόντων κινδύνου, της σωστής διατροφής σε συνεννόηση με διαιτολόγο, της φυσικής δραστηριότητας και του τακτικού ετήσιου οφθαλμολογικού ελέγχου.

Τι θα ελέγξει ο οφθαλμίατρος; Συνήθως, μία απλή οφθαλμολογική εξέταση με βυθοσκόπηση μπορεί να μας πει αν υπάρχει πρόβλημα και αν χρειάζονται πιο εξειδικευμένες εξετάσεις. Να σημειωθεί, ότι για τη βυθοσκόπηση χρειάζεται να ενσταλαχτούν σταγόνες που διαστέλλουν την κόρη και αυτό μπορεί να επηρεάσει για μερικές ώρες την όραση

Εικόνα 1: Πως βλέπει ένας ασθενής με διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια στα χρωματα του διαβήτη

αφιερωμαΔιαβητικη αμφιβληστροειδοπαθεια

του ασθενούς. Οι εξειδικευμένες εξετάσεις περιλαμβάνουν την Οπτική Τομογραφία Συνοχής (OCT) που απεικονίζει με μεγάλη ακρίβεια τις διαφορετικές στοιβάδες της Ωχράς, εντοπίζοντας ακόμη και πολύ μικρές βλάβες και την Φλουοροαγγειογραφία, κατά την οποία εγχύεται ενδοφλέβια σκιαγραφικό υλικό (φλουοροσκεϊνη), ώστε να απεικονιστούν ενδεχόμενες βλάβες των αγγείων. Οι δύο αυτές εξετάσεις κρίνονται απαραίτητες πριν από οποιαδήποτε θεραπεία. Σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζεται να γίνει και β-υπέρηχος, εάν η βυθοσκόπηση δεν είναι δυνατή λόγω αδιαφάνειας από αιμορραγία, ώστε να αποκλεισθεί πιθανή αποκόλληση.

Συμπέρασμα Η πρόληψη μέσω των ετήσιων τακτικών οφθαλμολογικών ελέγχων και ο έλεγχος των παραγόντων κινδύνου, είναι η πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας.

Ποιες είναι σύγχρονες θεραπείες; Ανάλογα με τη διάγνωση καθορίζεται και η θεραπεία:

Εικόνα 2: Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια και ωχροπάθεια

Green LASER: Το LASER χρησιμοποιείται για τον περιορισμό του οιδήματος της Ωχράς Κηλίδας και για τη μείωση της δημιουργίας εύθραυστων νεοαγγείων. Γίνεται με τοπική αναισθησία, διαρκεί λίγα λεπτά και είναι ανώδυνη. Ενδοβολβικές ενέσεις: Οι ενέσεις αυτές γίνονται με τοπική αναισθησία μέσα στο μάτι και περιέχουν αντιαγγειογενετικούς παράγοντες που περιορίζουν ή αναστρέφουν τη δημιουργία νεοαγγείων. Τα φάρμακα αυτά είναι πολύ ακριβά, αλλά εφόσον υπάρχει ένδειξη, καλύπτονται από τους ασφαλιστικούς φορείς και η θεραπεία συνήθως επαναλαμβάνεται μηνιαία, ανάλογα με το πρωτόκολλο που θα επιλεχθεί και την ανταπόκριση της θεραπείας. Υαλοειδεκτομή: Πρόκειται για χειρουργική επέμβαση που πραγματοποιείται σε περιπτώσεις αιμορραγίας που δεν υποχωρεί. Σε περίπτωση που συνυπάρχει αποκόλληση, τότε η επέμβαση συνδυάζεται με την αποκατάσταση και της αποκόλλησης. Οι επεμβάσεις αυτές πραγματοποιούνται με γενική αναισθησία, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις είναι δυνατόν να γίνουν και με τοπική.

στα χρωματα του διαβήτη

Εικόνα 3: Ο αμφιβληστροειδής μετά από laser

Εικόνα 4: Φυσιολογικός αμφιβληστροειδής

αφιερωμαΔιαβητικη αμφιβληστροειδοπαθεια

Γράφει η:

Ε λ ι σ α βε τ Π α τ σ ο υ ρ α Οφθαλμίατρος Πτυχιούχος της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών MRCOPHTH (Membership of Royal College of Opthalmologism) Συνεργάτης, Ερευνητικό Διαγνωστικό Κέντρο «Οφθαλμός»

Διαβητική Αμφιβληστροειδοπάθεια &

Εγκυμοσύνη

Η εγκυμοσύνη έχει συνδεθεί με πολλές μεταβολές στα μάτια, οι περισσότερες όμως δεν επιβαρύνουν την υγεία των ματιών. Στην περίπτωση όμως της εγκύου με διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, η εγκυμοσύνη μπορεί να πυροδοτήσει γρήγορη μεταβολή της πάθησης. Διάφοροι παράγοντες έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο εξέλιξης της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας. Οι κυριότεροι είναι:

σουν αλλοιώσεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αντίθετα, όσο πιο προχωρημένη η νόσος τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα εξέλιξης σε πιο σοβαρές μορφές.

1. Η διάρκεια του διαβήτη προ της εγκυμοσύνης και η νεαρή ηλικία έναρξης του διαβήτη: Μελέτες έχουν δείξει ότι η διάρκεια του ΣΔ πάνω από 10 χρόνια συνδέεται με αυξημένο ποσοστό επιδείνωσης της νόσου, ενώ το αντίθετο παρατηρήθηκε σε γυναίκες με πρόσφατη έναρξη ΣΔ.

3. Η ρύθμιση του διαβήτη: Αυξημένα επίπεδα γλυκόζης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όπως επίσης και η απότομη ρύθμιση του σακχάρου στα επιθυμητά επίπεδα κατά την αρχή της εγκυμοσύνης, συνδέονται με επιδείνωση της αμφιβληστροειδοπάθειας.

2. Βαρύτητα νόσου τη στιγμή της σύλληψης. Οι γυναίκες χωρίς διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια έχουν μικρό κίνδυνο να εμφανί-

4. Συνύπαρξη άλλων αγγειακών νόσων, όπως η υπέρταση είτε αυτή προΰπάρχει της εγκυμοσύνης είτε εμφανίζεται κατά τη διάρκειά της.

στα χρωματα του διαβήτη

Η παρακολούθηση της εγκύου με διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια Σε κάθε περίπτωση η διαβητική ασθενής που θέλει να μείνει έγκυος, θα πρέπει να επιτύχει την επιθυμητή ρύθμιση του σακχάρου πριν την σύλληψη, μιας και όπως αναφέρθηκε, οι αυξημένες τιμές σακχάρου κατά την κύηση έχουν επιβαρυντική επίδραση στην έγκυο και στο έμβρυο, αλλά και η ταχεία πτώση των επιπέδων του σακχάρου επιταχύνει την εξέλιξη της αμφιβληστροειδοπάθειας. Ασθενείς με παραγωγική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι προτιμότερο να περιμένουν μέχρι τη σταθεροποίηση της οφθαλμικής νόσου, πριν την έναρξη εγκυμοσύνης. Είναι λοιπόν σημαντικό, κάθε υποψήφια έγκυος να προγραμματίζει μία ενδελεχή οφθαλμολογική εξέταση πριν τη σύλληψη, ώστε να καθορίζεται το στάδιο της αμφιβληστροειδοπάθειας. Μετά από τη σύλληψη, επανεξέταση επιβάλλεται κατά τη διάρκεια του 1ου τριμήνου (12η εβδομάδα κύησης) και κατόπιν στην 28η εβδομάδα, αν ο πρώτος έλεγχος είναι φυσιολογικός. Αν στον πρώτο έλεγχο είχαν βρεθεί διαβητικές αλλοιώσεις, τότε ο επανέλεγχος πρέπει να καθοριστεί νωρίτερα στις 16-20 εβδομάδες και στη συνέχεια ανάλογα με την εξέλιξη των αλλοιώσεων. Οι γενικές αυτές οδηγίες προτείνονται από την Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας για τις Τύπου Ι διαβητικές γυναίκες. Σε περιπτώσεις εγκύων με προχωρημένη νόσο κατά τη σύλληψη, η παρακολούθηση εξατομικεύεται. Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια καθαυτή δεν αποτελεί αντένδειξη φυσι-

ολογικού τοκετού. Μετά τον τοκετό συνιστάται παρακολούθηση της εγκύου για 6-12 μήνες, ανάλογα με τη σοβαρότητα της αμφιβληστροειδοπάθειας κατά τη διάρκεια της κύησης.

Θεραπευτική προσέγγιση κατά τη διάρκεια της κύησης Τα καλά νέα είναι ότι οι περισσότερες μεταβολές στους οφθαλμούς που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της κύησης υποστρέφουν μετά τον τοκετό, έτσι, ειδικά στην περίπτωση του διαβητικού οιδήματος της ωχράς, μπορεί κανείς να περιμένει χωρίς να επέμβει, καθώς η πιθανότητα υποστροφής είναι μεγάλη μετά τον τοκετό. Αντίθετα, όμως, αν εμφανιστούν σοβαρές προπαραγωγικές διαβητικές αλλοιώσεις, τότε η εφαρμογή λέιζερ φωτοπηξίας πρέπει να γίνεται χωρίς καθυστέρηση, προκειμένου να αναχαιτιστεί η νόσος, γιατί η εξέλιξη σε παραγωγική μορφή μπορεί να γίνει πολύ γρήγορα.

Διαβήτης κύησης Ο ΣΔ που εμφανίζεται κατά την κύηση δεν συνοδεύεται με εμφάνιση διαβητικών αλλοιώσεων και κατά συνέπεια η διαβητική έγκυος δεν χρειάζεται προγραμματισμένο οφθαλμολογικό έλεγχο.

Καταλήγοντας... Η διαβητική ασθενής με σωστό προγραμματισμό και ρύθμιση του σακχάρου πριν τη σύλληψη, αλλά και τακτική παρακολούθηση κατά τη διάρκεια της κύησης, μπορεί να φέρει σε πέρας μια εγκυμοσύνη χωρίς προβλήματα, διαφυλάσσοντας παράλληλα και την υγεία των ματιών της.

στα χρωματα του διαβήτη

παιδι & εφηβοσ

Γράφει ο:

Δ ρ. Σ π υ ρ ο ς Μ α ζ α ν η ς Παιδίατρος, Διδάκτωρ Παιδιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Ρώμης

Όταν το διαβητικό παιδί έχει πυρετό... Τα παιδιά που έχουν σακχαρώδη διαβήτη καλύτερα είναι να αποφεύγουν να κολλήσουν οποιοδήποτε μικρόβιο ή ιό που θα τους προκαλούσε πυρετό. Η αύξηση της θερμοκρασίας δημιουργεί έντονο στρες στο σώμα του παιδιού, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε απορρύθμιση του σακχάρου στο αίμα του και φυσικά με τις ανάλογες σοβαρές επιπλοκές. Υπολογίζεται ότι αυτά τα παιδιά έχουν 6 φορές περισσότερες πιθανότητες να νοσηλευτούν εξαιτίας του πυρετού.

στα χρωματα του διαβήτη

Πρόληψη Μετάδοση των μικροβίων που προκαλούν πυρετό Η μετάδοση γίνεται συνήθως με το βήχα, το φτάρνισμα, την επαφή με τα χέρια και τα διάφορα αντικείμενα και τις επιφάνειες που έχουν μολυνθεί. Στόχος είναι η αποφυγή κλειστών χώρων σε περιόδους έξαρσης (παιδότοποι, πάρτυ κλπ).

Όσον αφορά την προσωπική υγιεινή, τι πρέπει να προσέχουν τα παιδιά • Πλύσιμο χεριών, κόψιμο νυχιών, να μη βά-

SOS - Συμπτώματα ανησυχίας ζουν τα δάχτυλα στο στόμα και τη μύτη, αλλαγή ρούχων και εσωρούχων κλπ.

• Αν ο πυρετός δεν πέφτει παρά τη χορήγηση αντιπυρετικών.

• Έγκαιρα εμβολιασμός με το εποχικό εμβόλιο γρίπης, αλλά και του πνευμονιόκοκκου.

• Αν οι μέσες τιμές σακχάρου παραμένουν μεγαλύτερες από το όριο που έχει συστήσει ο θεράπων ιατρός τους.

• Τα παιδιά με διαβήτη επιβάλλεται να κάνουν το εμβόλιο γρίπης, έστω και καθυστερημένα.

• Όταν εμφανίζεται υπνηλία. • Όταν εμφανίζεται σύγχυση.

• Αν έχουν πυρετό, πρέπει να μετράνε το σάκχαρό τους πιο συχνά.

• Όταν εμφανίζεται δυσκολία στην αναπνοή (δύσπνοια).

• Αν ο πυρετός τους προκαλεί ανορεξία, δεν πρέπει να παραλείπουν τα γεύματά τους και να πίνουν άφθονα υγρά.

• Όταν η αναπνοή γίνεται γρήγορη με κοφτή ανάσα.

• Προσοχή στην κατάχρηση των χυμών.

• Όταν ο πυρετός, ενώ έχει υποχωρήσει για 1-2 ημέρες, επανέρχεται.

στα χρωματα του διαβήτη

παιδι & εφηβοσ

Γράφει η:

Παιδί με διαβήτη & εμβόλια Χριστινα Σ π υ ρ ι δ ο υ, M D , M R C P CH Παιδίατρος, Μέλος του Βασιλικού Κολλεγίου Παιδιάτρων του Ηνωμένου Βασιλείου

Τα εμβόλια αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα ιατρικά επιτεύγματα. Mε το μαζικό εμβολιασμό έχουν σωθεί περισσότερες ζωές από όσες με όλες τις άλλες ιατρικές παρεμβάσεις μαζί. Ασθένειες, όπως η ευλογιά έχουν εξαφανιστεί και άλλες, όπως η πολιομυελίτιδα, τείνουν να εξαλειφθούν χάρη στον εμβολιασμό. Η μηνιγγίτιδα και ο κοκκύτης αποτελούν πολύ σπάνιες νόσους σήμερα, σε χώρες όπου εφαρμόζεται ο εμβολιασμός του πληθυσμού. Η επιστήμη των εμβολίων έχει εξελιχθεί ραγδαία τις τελευταίες δεκαετίες και τα εμβόλια που κυκλοφορούν σήμερα είναι ασφαλή και αποτελεσματικά, με ελάχιστες αντενδείξεις σε πολύ ειδικές ομάδες πληθυσμού (π.χ. οξύ εμπύρετο νόσημα, σοβαρή αλλεργική αντίδραση σε προηγούμενη δόση, σοβαρή ανοσοανεπάρκεια).

στα χρωματα του διαβήτη

Εμβόλια και διαβήτης

Εμβολιασμός για τον πνευμονιόκοκκο

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια νόσος, στην οποία το πάγκρεας του ασθενούς αδυνατεί να παράγει την ινσουλίνη, ορμόνη απαραίτητη για το μεταβολισμό της γλυκόζης. Η γλυκόζη, αποτελεί το καύσιμο του οργανισμού και χρειάζεται την ινσουλίνη για να μπορεί να μεταφερθεί μέσα στα κύτταρα και να χρησιμοποιηθεί. Ως αποτέλεσμα έλλειψης της ινσουλίνης, οι ασθενείς με διαβήτη παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, βλαπτικά για τον οργανισμό και χρειάζονται τη χορήγηση ινσουλίνης καθημερινά εφ’όρου ζωής.

Η συχνότητα της πνευμονιοκοκκικής νόσου (ωτίτιδα, πνευμονία, μηνιγγίτιδα) έχει μειωθεί δραματικά μετά την εισαγωγή του εμβολίου κατά του μικροβίου αυτού. Όλα τα παιδιά στην Ελλάδα εμβολιάζονται με το PCV13, το εμβόλιο που προστατεύει από 13 τύπους του μικροβίου. Σε διαβητικά παιδιά, άνω των 2 ετών, η προστασία θα πρέπει να επεκτείνεται με τη χορήγηση του 23-δύναμου εμβολίου, που προστατεύει από 23 τύπους πνευμονιόκοκκου.

Ο διαβήτης επηρεάζει όλα σχεδόν τα συστήματα και όργανα του σώματος και αποτελεί παράγοντα κινδύνου για σοβαρές λοιμώξεις. Ως εκ τούτου, τα παιδιά με διαβήτη πρέπει να εμβολιάζονται πλήρως, σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα εμβολιασμών. Άνθρωποι που νοσούν από σακχαρώδη διαβήτη έχουν φυσιολογική απάντηση στα εμβόλια, δηλαδή παράγουν ικανά επίπεδα αντισωμάτων που τους εξασφαλίζουν προστασία. Επιπλέον, καθώς ο διαβήτης προδιαθέτει σε βαριά νόσο απο συγκεκριμένες ιογενείς (π.χ. γρίπη) και μικροβιακές (π.χ. στρεπτόκοκκος της πνευμονίας ή πνευμονιόκοκκος) λοιμώξεις, οι ασθενείς αυτοί θα πρέπει να λαμβάνουν και κάποια επιπλέον εμβόλια για να έχουν την μέγιστη δυνατή προστασία.

Εμβολιασμός για την εποχιακή γρίπη Ασθενείς με διαβήτη έχουν 6 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσήσουν βαριά και να χρειαστούν νοσηλεία για γρίπη1,2. Ανήκουν, λοιπόν, στην ομάδα εκείνη του πληθυσμού που θα πρέπει να εμβολιάζεται ετησίως με το αντιγριπικό εμβόλιο. Ιδανικά, ο εμβολιασμός θα πρέπει να λαμβάνει χώρα τον Οκτώβριο και όταν γίνεται για πρώτη φορά σε παιδί κάτω των 8 ετών, συστήνεται και δεύτερη δόση 4 εβδομάδες μετά την πρώτη.

Εμβολιασμός για την ηπατίτιδα Β Οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη έχουν 2.1 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να μολυνθούν με τον ιό της Ηπατίτιδας Β1,2. Αυτό, καθιστά αναγκαίο τον εμβολιασμό τους (εάν δεν έγινε στη βρεφική ηλικία, όπως συστήνεται από το Εθνικό Πρόγραμμα εμβολιασμών) με τρεις δόσεις του εμβολίου κατά της ηπατίτιδας Β. Επιπλέον, καθώς τα επίπεδα των αντισωμάτων ελαττώνονται με τον καιρό, θα πρέπει να ελέγχονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα και σε περίπτωση που είναι πολύ χαμηλά (άρα δεν προστατεύουν), να δίνεται επαναληπτική δόση του εμβολίου.

Επίλογος Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια νόσος. Τα παιδιά με σακχαρώδη διαβήτη, αλλά και οι οικογένειές τους, αντιμετωπίζουν πολλές καθημερινές προκλήσεις. Ο καλός έλεγχος των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα, η καθημερινή άθληση, αλλά και η προστασία των παιδιών αυτών από λοιμώξεις μέσω των εμβολιασμών, αποτελούν ακρογωνιαίους λίθους της παρακολούθησης και της φροντίδας τους, ώστε να εξασφαλιστεί η καλύτερη ποιότητα ζωής ελεύθερης επιπλοκών της «γλυκιάς» αυτής ασθένειας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Quantifying the risk of infectious diseases for people with diabetes. Shah BR, Hux JE. Diabetes care. 2003 Feb;26(2):510-513. 2. Suggested use of vaccines in diabetes. Kesavadev J, et al. Indian J Endocrinol Metab. 2012 Nov-Dec;16(6):886-893.

στα χρωματα του διαβήτη

Με την ευγενική υποστήριξη της Λίας Λάππα

Υποστηρίζουμε

την εκστρατεία ενημέρωσης και την κάρτα προνομίων για το Σακχαρώδη Διαβήτη

CNI ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΕ.

Βασ. ΣοΦίας 6 Αθήνα 10674 Τηλ: 210 7243386, Fax:210 7244830, email: info@cni.gr

στα χρωματα του διαβήτη

παιδι & εφηβοσ

Γράφει η:

Δρ. Ελινα Γκικα Κλινική Ψυχολόγος/Ψυχοθεραπεύτρια/Εκπαιδεύτρια Διαβήτη Παιδιατρική Κλινική «ΜΗΤΕΡΑ» Διαβητολογικό τμήμα, Χ. Μπαρτσόκας

Το “ζιζάνιο” της χαμηλής αυτοεκτίμησης στη ζωή του παιδιού και στη χώρα του διαβήτη Η αυτοεκτίμηση αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο στην υγιή ψυχική ανάπτυξη κάθε ανθρώπου. Αποτελεί την ασπίδα απέναντι στις διάφορες προκλήσεις της ζωής. Η αυτοεκτίμηση ξεκινά να αναπτύσσεται στη βρεφική ηλικία και συνεχίζει στην παιδική, εφηβική και ενήλικη ζωή. Τι συμβαίνει όμως όταν η αυτοεκτίμηση ενός ανθρώπου είναι χαμηλή; Τι συμβάλλει στη δημιουργία χαμηλής αυτοεκτίμησης; Πριν αναλύσουμε τις αιτίες, ας ορίσουμε τι σημαίνει χαμηλή αυτοεκτίμηση. Χαμηλή αυτοεκτίμηση ορίζεται ως η γενική αρνητική εικόνα του εαυτού, η αρνητική του αξιολόγηση και η συνολική θεώρησή του, ως χαμηλής αξίας προσώπου. Πώς μπορούν να ξεκινήσουν λοιπόν τέτοιες αρνητικές θεωρήσεις για τον εαυτό μας; Στις κυριότερες και σημαντικότερες αιτίες που συμβάλλουν στη δημιουργία χαμηλής αυτοεκτίμησης ανήκουν: 1. Η έλλειψη υποστήριξης από την οικογένεια και τους φίλους. Κάθε άνθρωπος, όταν δεν ενθαρρύνεται από τους γύρω του να κυνη-

στα χρωματα του διαβήτη

γήσει τους στόχους του και να κάνει τα όνειρα του πραγματικότητα, οδηγείται σε χαμηλή αυτοεκτίμηση. Παιδιά μικρής ηλικίας που δεν ενθαρρύνονται από τους γονείς τους να δοκιμάσουν νέες εμπειρίες, δηλαδή να τρέξουν, να παίξουν, να ανακαλύψουν και να αναπτύξουν τις δυνάμεις τους, να γνωρίσουν νέους φίλους, δε νιώθουν αυτοπεποίθηση και κατά συνέπεια οδηγούνται σε χαμηλή αυτοεκτίμηση. 2. Οι τιμωρίες, η παραμέληση και η κακοποίηση. Όταν ένα παιδί τιμωρείται συνεχώς από τους γονείς του ή κακοποιείται, δημιουργεί μία αρνητική εικόνα για τον εαυτό του, η οποία παγιώνεται όταν λαμβάνει τις ίδιες συμπεριφορές από το περιβάλλον των ενηλίκων. Αρχίζει λοιπόν να πιστεύει, πως αφού οι γονείς του όλο το τιμωρούν, αυτό είναι ανάξιο αγάπης ή είναι «κακό» παιδί. Πώς μπορεί λοιπόν ένα παιδί που νιώθει μη αγαπητό να αναπτύξει την αυτοεκτίμηση του; Για το λόγο αυτό, θα αρχίσει να νιώθει πολύ

αρνητικά συναισθήματα για τον ίδιο του τον εαυτό νιώθοντας πάντα πως είναι κατώτερος των άλλων. Ο ίδιος ακριβώς τρόπος σκέψης δημιουργείται και στα παραμελημένα παιδιά.

προσδοκίες των γονέων δημιουργούν στα παιδιά μεγάλο αίσθημα άγχους και την πεποίθηση ότι πρέπει σε όλα να είναι καλύτερα από τους άλλους, για να έχουν την αγάπη των γονιών τους.

3. Οι προσδοκίες των γονέων. Το τι περιμένουν οι γονείς από τα παιδιά τους καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το πόσο πολύ θα πιστέψουν τα ίδια στον εαυτό τους. Θα πρέπει να θυμόμαστε ότι τα παιδιά καθρεπτίζονται στα μάτια των ενηλίκων. Όταν οι προσδοκίες είναι πολύ χαμηλές, τα παιδιά δε θα προσπαθήσουν να κάνουν κάτι καλύτερο από αυτό που περιμένουν οι γονείς. Το ίδιο ισχύει και για τους εκπαιδευτικούς, αφού το σχολικό περιβάλλον είναι η δεύτερη οικογένεια των παιδιών. Οι χαμηλές προσδοκίες των γονέων μπορούν επίσης να θεωρηθούν από το παιδί ως φταίξιμο δικό του και να κατηγορήσει τον εαυτό του πως δεν είναι αρκετά έξυπνο για να επιτύχει κάτι καλύτερο. Από την άλλη πλευρά, υπερβολικά υψηλές

4. Η στάση των γονέων. Γονείς που δεν αφιερώνουν χρόνο στα παιδιά τους, που θέτουν όρους στην αγάπη και την αποδοχή των παιδιών τους, δημιουργούν στα παιδιά τους αίσθημα χαμηλής αξίας και αυτοεκτίμησης. Όταν για παράδειγμα κάνουν μία ζημιά ή ένα λάθος και αυτοί τα απορρίψουν, τα παιδιά νιώθουν αποτυχημένα μπροστά στα μάτια των γονιών τους. Η ενεργητική ακρόαση των παιδιών είναι εξίσου σημαντική. Όταν τα παιδιά νιώθουν θλίψη για κάποιο ζήτημα και ο γονέας δε δώσει σημασία, το παιδί νιώθει απόρριψη. 5. Έλλειψη επιβράβευσης. Είναι πολύ σημαντικό για κάθε άνθρωπο, κάθε ηλικίας, να επιβραβεύεται για ό,τι κάνει καλά, καθώς και για κάθε προσπάθειά του. Όταν νιώσει από

στα χρωματα του διαβήτη

παιδι & εφηβοσ

τους γύρω του θαυμασμό και αποδοχή, τότε τείνει να προσπαθεί ακόμα περισσότερο στο μέλλον. Επιπρόσθετα, νιώθει ικανός να αντεπεξέλθει στις προκλήσεις της ζωής. Από την άλλη πλευρά, όταν δεν ακούει ποτέ «μπράβο» από τους γύρω του, νιώθει πως η προσπάθεια που κάνει δεν έχει καμία σημασία. Κατά συνέπεια, σταματάει να προσπαθεί για κάτι καλύτερο. 6. Σχολικός εκφοβισμός. Ένα από τα πιο πολυσυζητημένα φαινόμενα των τελευταίων ετών συνδέεται άμεσα με την ανάπτυξη χαμηλής αυτοεκτίμησης. Το σχολείο είναι πολύ σημαντικό στη δημιουργία υγιούς αυτοεκτίμησης του παιδιού. Όταν λοιπόν ένα παιδί στο σχολείο υπόκειται σε λεκτική ή/και σωματική βία, η αυτοεκτίμησή του βρίσκεται σε μεγάλο κίνδυνο. Για το λόγο αυτό και ο σχολικός εκφοβισμός πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα. 7. Η σύγκριση ανάμεσα στα αδέρφια. Πολύ γονείς κάνουν το λάθος να συγκρίνουν τα αδέρφια μεταξύ τους αναφορικά με τις σχολικές επιδόσεις, την εξωτερική εμφάνιση, τις κοινωνικές δεξιότητες, τα ταλέντα κ.α. Όταν λοιπόν ένα παιδί νιώθει μία συνεχόμενη «απειλή» να προέρχεται από τον αδερφό, αρχίζει να νιώθει μεγάλο άγχος για την καθημερινή αυτή σύγκριση. Έτσι, λοιπόν, αρχίζει να νιώθει μειονεκτικά απέναντι στον “καλύτερο” αδερφό και να δημιουργεί μία εικόνα εαυτού, ως μη αγαπητού και κατώτερου από τους άλλους. Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και οι γονείς οφείλουν να το θυμούνται και να μη δημιουργούν ανάμεσα στα αδέρφια ανταγωνιστικότητα και εχθρότητα. 8. Μαθησιακές δυσκολίες. Παιδιά που αντιμετωπίζουν προβλήματα μάθησης πολύ συχνά αναπτύσσουν αρνητική εικόνα εαυτού και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Ο λόγος είναι γιατί νιώθουν διαφορετικοί από τα υπόλοιπα παιδιά της τάξης, καθώς δε μπορούν να ολοκληρώσουν πολλά από αυτά που ζητάει ο εκπαιδευτικός. Εάν το πρόβλημα δε γίνει αντιληπτό αρκετά νωρίς, σε πολλές περιπτώσεις αποτελεί 60

στα χρωματα του διαβήτη

ένα γεγονός που καθορίζει τις μελλοντικές επαγγελματικές επιλογές αδικώντας τις πραγματικές δυνατότητες του παιδιού. Αναφορικά με την ύπαρξη του διαβήτη στη ζωή του παιδιού, γνωρίζουμε ότι στην έναρξη της ασθένειας είναι οι γονείς, συνήθως, που αναλαμβάνουν το χειρισμό και τη ρύθμιση του διαβήτη. Είναι πολύ σημαντικό να εξηγούν σε όποια ηλικία και αν βρίσκεται το παιδί τι συμβαίνει στον οργανισμό του και με ποιο τρόπο αντιμετωπίζουν κάθε διαβητική κατάσταση. Στο μεταβατικό στάδιο της ανάληψης του χειρισμού του διαβήτη από το ίδιο το παιδί, πολύ συχνά οι γονείς από το άγχος και την αγωνία τους, κατηγορούν ή υποτιμούν το παιδί για λάθος χειρισμούς, με αποτέλεσμα το παιδί να νιώθει ότι δεν είναι άξιο να χειριστεί το διαβήτη του και ότι είναι ανίκανο να τα καταφέρει. Ξεχνούν τα δικά τους λάθη και τη δική τους δυσκολία να κατανοήσουν το διαβήτη. Θα πρέπει να θυμούνται ότι η «κατάκτηση της χώρας του διαβήτη» είναι μια συνεχόμενη μάχη και χρειάζεται χρόνο, κατανόηση και συνεργασία με όλη την οικογένεια αλλά και την ιατρική ομάδα. Καθώς οι λόγοι που μπορούν να οδηγήσουν ένα παιδί σε χαμηλή αυτοεκτίμηση είναι πολλοί και ποικίλοι, οι γονείς οφείλουν να είναι κοντά στα παιδιά τους, οπότε σε περίπτωση που παρατηρήσουν κάποια από τα συμπτώματα της χαμηλής αυτοεκτίμησης (φόβος, απαισιοδοξία, εξάρτηση από τους γονείς, αναβλητικότητα) να αναζητήσουν τη βοήθεια ειδικού.

στα χρωματα του διαβήτη

παιδι & εφηβοσ

Γράφει η:

Μονογονιδιακός

Σακχαρώδης Διαβήτης Αθανασια Κ.Παπαζαφειροπουλου Παθολόγος με εξειδίκευση στο Διαβήτη, MSc, PhD, Επιμελήτρια Β’, Α’ Παθολογική Κλινική Διαβητολογικό Κέντρο, Γ.Ν. Πειραιά «ΤΖΑΝΕΙΟ»

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Ellard S, Bellanné-Chantelot C, Hattersley AT; European Molecular Genetics Quality Network (EMQN) MODY group. Best practice guidelines for the molecular genetic diagnosis of maturity-onset diabetes of the young. Diabetologia. 2008; 51: 546-53. 2. Hattersley A, Bruining J, Shield J, Njolstad P, Donaghue K; International Society for Pediatric and Adolescent Diabetes. 2006 ISPAD Clinical Practice Consensus Guidelines 2006-2007. The diagnosis and management of monogenic diabetes in children. Pediatr Diabetes 2006; 7: 352-60.

στα χρωματα του διαβήτη

MODY

Τα άτομα που πάσχουν από MODY μπορεί να είναι ασυμπτωματικά ή να εμφανίζουν υπεργλυκαιμία σε τυχαίες εργαστηριακές εξετάσεις. Η αιτιοπαθογένεια του σακχαρώδους διαβήτη (ΣΔ) είναι πολυπαραγοντική με ισχυρή γενετική πολυγονιδιακή βάση, αλλά και καθοριστική συμβολή περιβαλλοντικών επιδράσεων. Ο μονογονιδιακός ΣΔ (MODY, maturity – onset diabetes of the young), αποτελεί ένα ξεχωριστό τύπο διαβήτη, ο οποίος προκύπτει από μετάλλαξη ή μεταλλάξεις σε ένα μόνο γονίδιο. Κληρονομείται με τον επικρατούντα ή υπολειπόμενο αυτοσωμικό χαρακτήρα και συνήθως παρουσιάζεται στην εφηβική ηλικία. Οι περιπτώσεις MODY αντιστοιχούν περίπου σε 1% - 5% όλων των περιπτώσεων διαβήτη. Ο MODY είναι ομάδα ετερογενής τόσο όσον αφορά τις κλινικές εκδηλώσεις, όσο και τη γενετική και την παθοφυσιολογία, αφού έχουν πλέον εντοπιστεί μεταλλάξεις σε τουλάχιστον 6 διαφορετικά γονίδια. Έτσι, προκύπτουν οι διαφορετικοί υπότυποι MODY. Ο MODY 1 οφείλεται σε μετάλλαξη του γονιδίου HNF4A, ο MODY 2, πολύ συχνότερος, σε μετάλλαξη του γονιδίου της γλυκοκινάσης, μπορεί δε να εμφανισθεί και στη βρεφική ηλικία, ο MODY 3 και συχνότερος οφείλεται σε μετάλλαξη του γονιδίου TCF1, o MODY 4 προκαλείται από μετάλλαξη στο γονίδιο IDF1 ή IDX1, ο MODY 5 στο γονίδιο TCF2, και ο MODY 6 σε βλάβη του γονιδίου BETA2 ή NeuroD1. Τα άτομα που πάσχουν από MODY μπορεί να είναι ασυμπτωματικά ή να εμφανίζουν υπεργλυκαιμία σε τυχαίες εργαστηριακές εξετάσεις. Τα κύρια χαρακτηριστικά του MODY είναι τα εξής: • Εμφανίζεται σε νεαρή ηλικία (πριν το 25ο έτος). • Συνήθως είναι μη ινσουλινοεξαρτώμενος με ανιχνεύσιμα επίπεδα C-πεπτιδίου, 5 έτη μετά τη διάγνωση.

• Κληρονομείται με επικρατούντα αυτοσωμικό χαρακτήρα μεταβιβαζόμενος διαδοχικά από γενεά σε γενεά (τουλάχιστον 2 γενεές με πάσχοντα από MODY μέλη). • Τα άτομα αυτά, συνήθως, δεν είναι παχύσαρκα και δεν εμφανίζουν παράγοντες κινδύνου για ΣΔ. Ο MODY 2 αποτελεί την πιο συχνή μορφή MODY. Οι τιμές του σακχάρου στα άτομα αυτά είναι γενικά υψηλές, δηλαδή μεταξύ 100-150 mg/dl και παραμένουν σε αυτά τα επίπεδα για όλη τη ζωή τους. Τα άτομα αυτά είναι χαρακτηριστικό ότι τελικά δεν αναπτύσσουν ΣΔ τύπου 2, ούτε εμφανίζουν τις μικροαγγειακές επιπλοκές του ΣΔ. Αντίθετα, στο MODY 3, οι πάσχοντες παρουσιάζουν πολύ υψηλά επίπεδα σακχάρου από 300 μέχρι 500 mg/dl. Οι ασθενείς αυτοί είναι νέοι, λεπτοί και μοιάζουν πολύ με αυτούς που έχουν ΣΔ τύπου 1. Η διαφορά τους, όμως, είναι ότι αυτοί έχουν οικογενειακό ιστορικό (γονέας εμφάνισε ΣΔ σε νέα ηλικία) και επίσης, διατηρούν την ικανότητα να παράγουν C-πεπτίδιο, ακόμα και 5 χρόνια μετά την διάγνωση και δεν έχουν αυτο-αντισώματα. Σε αντίθεση με τα άτομα που πάσχουν από ΣΔ τύπου 1 και αντιμετωπίζονται αποκλειστικά με ινσουλίνη, τα άτομα με MODY συχνά θεραπεύονται με φάρμακα χορηγούμενα από το στόμα. Φυσικά, η θεραπευτική αντιμετώπιση εξαρτάται από το είδος της γενετικής μετάλλαξης που προκάλεσε την εμφάνιση του MODY. Οι ασθενείς με MODY είναι πολύ ευαίσθητοι στις σουλφονυλουρίες και με πολύ μικρές δόσεις μπορούν να ρυθμιστούν άριστα χωρίς να κινδυνεύουν από υπογλυκαιμίες. Όταν γίνει η διάγνωση, η οποία απαιτεί γονιδιακό έλεγχο, μπορεί να διακοπεί η ινσουλίνη που τυχόν παίρνουν και να πάρουν μια μικρή δόση σουλφονυλουρίας.

στα χρωματα του διαβήτη

επιστημονικoαρθρο

Γράφει ο:

Δ ρ. Χ ρ η σ τ ο ς Σ π . Ζ ο υ π α ς Διευθυντής Διαβητολογικού Κέντρου και Κλινικής ΔΘΚΑ «ΥΓΕΙΑ»

Σακχαρώδης Διαβήτης ΚΑΙ ΕΝΤΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Δρ. Πετρος Λ. Θωμακος Επιμελητής Διαβητολογικού Κέντρου και Κλινικής ΔΘΚΑ «ΥΓΕΙΑ»

στα χρωματα του διαβήτη

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) καλπάζει και απασχολεί, προβληματίζει και ταλανίζει εκατομμύρια ανθρώπους! Σήμερα, θεωρείται η πιο γρήγορα αναπτυσσόμενη “χρόνια πάθηση” στον κόσμο! Παρά το γεγονός ότι η εντυπωσιακή αύξηση οφείλεται στο ΣΔ Τύπου 2, ο οποίος αποτελεί το 80-90% των περιπτώσεων, εντούτοις και η αύξηση του Παιδικού ή Νεανικού σακχα-

ρώδους Διαβήτη Τύπου 1, αγγίζει το 3% κάθε χρόνο και μάλιστα εκδηλώνεται σε όλο και μικρότερες ηλικίες. Πριν από την ανακάλυψη της ινσουλίνης, η ζωή και το μέλλον των παιδιών με ΣΔ, ήταν πολύ σύντομη, δραματική, απελπιστικά στερητική σε διατροφή και δραστηριότητα και τα περισσότερα παιδιά κατέληγαν πεινασμένα και αδυνατισμένα μέσα σε 3, το πολύ 4 χρόνια.

Η ανακάλυψη της ινσουλίνης και η πρώτη κλινική εφαρμογή της, στις 11 Ιανουαρίου του 1922 στο μικρό Leonard Thomson, που αργοπέθαινε στην αγκαλιά της μητέρας του, άλλαξε τη ζωή και το μέλλον εκατομμυρίων ανθρώπων, αλλά και την πορεία της Ιατρικής, γενικότερα. Παρά την εφαρμογή και την εξέλιξη της ινσουλινοθεραπείας, που βελτίωσε σημαντικά τη ζωή των διαβητικών, μέχρι τα τέλη του 1990 υπήρχε πάντα η αμφιβολία, αν η καλή ρύθμιση του σακχάρου, μπορεί να προλάβει ή/και να προστατέψει τους διαβητικούς νέους, από τις σοβαρές επιπλοκές που προκαλεί ο ΣΔ.

και οι σύγχρονες αντλίες ινσουλίνης αποτελούν τον καλύτερο θεραπευτικό τρόπο μίμησης της φυσιολογικής λειτουργίας των β-κυττάρων του παγκρέατος. Η εφαρμογή τους στην καθημερινή πράξη έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα, καθώς βελτίωσε τη ρύθμιση, αλλά κυρίως τη ψυχολογία και την ποιότητα ζωής των νέων με ΣΔ Τύπου 1. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και στη χρήση των καινούργιων αναλόγων ινσουλίνης μακράς δράσης, οι οποίες συνέβαλλαν στην ελαχιστοποίηση της συχνότητας των υπογλυκαιμιών, ειδικά κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Το 1993, η περίφημη μελέτη Diabetes Control & Complications Trial (DCCT) απέδειξε, ότι η ικανοποιητική-όχι η άριστη-ρύθμιση των διαβητικών με ΣΔ Τύπου 1, μπορεί να ελαττώσει σε ποσοστό 40-70% ή/και να αναστείλει την εξέλιξη και πορεία των επιπλοκών, στους οφθαλμούς, τα νεύρα και τα νεφρά.

Τα τελευταία χρόνια, η συστηματική καταγραφή της γλυκόζης με τη χρήση σύγχρονων αισθητήρων σε συνδυασμό με τη συνεχή χορήγηση ινσουλίνης μέσω των νέων αντλιών, έχει βοηθήσει στην κατανόηση του τρόπου λειτουργίας του β-κυττάρου, με αποτέλεσμα να έχουν ελαττωθεί και οι μεγάλες αυξομειώσεις του σακχάρου.

Τότε, για πρώτη φορά επιβεβαιώθηκε η μεγάλη ανάγκη για την καλύτερη ρύθμιση των ανθρώπων με ΣΔ.

Όλα αυτά δείχνουν, ότι η εντατικοποιημένη ινσουλινοθεραπεία με τη χρήση πολλαπλών ενέσεων ινσουλίνης ή και τη χρήση αντλιών ινσουλίνης, οδηγεί σε καλύτερη ρύθμιση, καλύτερη ποιότητα ζωής και ανοίγει το δρόμο για τη δημιουργία του Τεχνητού Παγκρέατος.

Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την εντυπωσιακή εξέλιξη της καθαρότητας και της ποιότητας των καινούριων ινσουλινών, αλλά και τη χρήση τεχνολογικά βελτιωμένων τρόπων χορήγησης ινσουλίνης με τις περίφημες “πένες” ή “στυλό” και τις αντλίες ινσουλίνης, άλλαξε προς το καλύτερο τόσο τη ρύθμιση όσο και την ποιότητα ζωής κάθε διαβητικού.

Ο δρόμος αυτός με τη βοήθεια της τεχνολογίας πλησιάζει προς την ολοκλήρωσή του, ταυτόχρονα με την ελπίδα για μια οριστική λύση του προβλήματος!

Οι πολλαπλές ενέσεις ινσουλίνης ή/και η χρήση αντλίας ινσουλίνης, αποτελεί τη μοναδική θεραπευτική προσέγγιση στο ΣΔ Τύπου 1, αφού με αυτό τον τρόπο προσπαθούμε να μιμηθούμε το πως λειτουργεί φυσιολογικά το β-κύτταρο του παγκρέατος. Η εντατικοποιημένη ινσουλινοθεραπεία με τη χρήση πολλαπλών ενέσεων ινσουλίνης–υπερταχείας δράσης για την κάλυψη των γευμάτων και μακράς δράσης για την κάλυψη των βασικών αναγκών, σε συνδυασμό με συστηματικό αυτοπροσδιορισμό του σακχάρου στο αίμα, καθώς στα χρωματα του διαβήτη

υ γε ι α & δ ι ατ ρ ο φ η

Γράφει ο:

Χ α ρ η ς Δ η μ ο σ θ εν ο π ο υ λ ο ς , M Μed S c i . S R D Κλινικός Διαιτολόγος-Βιολόγος, Προϊστάμενος Διαιτολογικού Τμήματος Λαϊκό Νοσοκομείο Αθηνών

Προβιοτικά και Πρεβιοτικά στο Σακχαρώδη Διαβήτη

Τα τελευταία χρόνια πολλές είναι οι μελέτες με αντικείμενο τη σχέση ανάμεσα στην εντερική μικροχλωρίδα και τα μεταβολικά νοσήματα (π.χ. παχυσαρκία, σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 κ.ά.). Για το λόγο αυτό, μεγάλο ενδιαφέρον συγκεντρώνει η πρόσληψη προβιοτικών και πρεβιοτικών μέσω της διατροφής μας. Τα «προβιοτικά» είναι μικροοργανισμοί που είναι ευεργετικοί για τη σωστή και φυσιολογική εντερική χλωρίδα. Τα «πρεβιοτικά» είναι άπεπτοι ολισακχαρίτες, η κατανάλωση των οποίων μπορεί να προωθήσει την ανάπτυξη των ωφέλιμων μικροοργανισμών. Τα πρεβιοτικά, ουσιαστικά, θρέφουν τα προβιοτικά βακτήρια που απαιτούνται για να κρατήσουν υγιές το πεπτικό μας σύστημα και ιδιαίτερα το εντερικό σύστημα του σώματός μας. Οι πιο γνωστοί εκπρόσωποι από τα

στα χρωματα του διαβήτη

πρεβιοτικά είναι η ινουλίνη, οι γαλακτο-ολιγοσακχαρίτες (G.Ο.S.) και οι φρουκτο-ολιγοσακχαρίτες (F.O.S.). Τα πρεβιοτικά μπορούμε να τα πάρουμε από μια ποικιλία τροφίμων πλούσιων κατά βάση σε φυτικές ίνες, όπως φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, φασόλια, ενώ οι πιο γνωστές πηγές προβιοτικών είναι το γιαούρτι, το τυρί και το κεφίρ. Τα προβιοτικά και τα πρεβιοτικά είναι ευεργετικά συστατικά της διατροφής μας, που συμβάλλουν στην καλύτερη εντερική λειτουργία, αλλά και στην καλύτερη ρύθμιση του βάρους και των επιπέδων γλυκόζης. Πιο συγκεκριμένα, τα προβιοτικά είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί που βοηθούν στην καταπολέμηση αρκετών ασθενειών, ενώ τα πρεβιοτικά συμβάλλουν στην αύξηση του κορεσμού, στη μείωση του σωματικού βάρους και

του σωματικού λίπους, στη μείωση των επιπέδων φλεγμονής, αλλά ταυτόχρονα στη μείωση των μεταγευματικών επιπέδων γλυκόζης και ινσουλίνης, ενώ δε φαίνεται να σχετίζονται με τα επίπεδα γλυκόζης και ινσουλίνης νηστείας ή τα επίπεδα της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης HbA1c. Η δράση τους στο διαβήτη φαίνεται να σχετίζεται περισσότερο με την αντιφλεγμονώδη δράση τους και το ρόλο της φλεγμονής στην παθογένεση του διαβήτη τύπου 2 και των σχετικών επιπλοκών του. Καθώς τα προβιοτικά βακτήρια χρειάζονται τροφή για να παραμείνουν ζωντανά στο έντερο, μία διατροφή πλούσια σε φυτικά τρόφιμα βοηθά, προσφέρει τις απαραίτητες ίνες και τους σύνθετους υδατάνθρακες που απαιτούνται, τόσο για την καλύτερη εντερική λειτουργία όσο και για την καλύτερη ρύθμιση του διαβήτη.

Τα «προβιοτικά» είναι μικροοργανισμοί που είναι ευεργετικοί για τη σωστή και φυσιολογική εντερική χλωρίδα. Τα «πρεβιοτικά» είναι άπεπτοι ολισακχαρίτες, η κατανάλωση των οποίων μπορεί να προωθήσει την ανάπτυξη των ωφέλιμων μικροοργανισμών. Τα πρεβιοτικά, ουσιαστικά, θρέφουν τα προβιοτικά βακτήρια που απαιτούνται για να κρατήσουν υγιές το πεπτικό μας σύστημα και ιδιαίτερα το εντερικό σύστημα του σώματός μας.

στα χρωματα του διαβήτη

υ γε ι α & δ ι ατ ρ ο φ η

Επιστημονική ομάδα της Eurodiet Med

ΔΙ ο ν υ σΙΟ ς Β λ Αχ ο ς , Γενικός Ιατρός Β α σ ι λ εΙ α Αν α γνΩσ τ ο υ, Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος MSc Ά νν α Πε τ ρ Ι δ ο υ, Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος MMedSci

Τι να ταΐσω το μυαλό μου;

Κάθε χρόνο ο εγκέφαλός μας «γερνάει», ακριβώς όπως και τα υπόλοιπα κύτταρα του οργανισμού μας. H μνήμη είναι από τα πρώτα εγκεφαλικά δεδομένα που χάνεται μεγαλώνοντας. Στην Ελλάδα, 160.000 άνθρωποι νοσούν σήμερα από τη μάστιγα του Αλτσχάιμερ. Μέχρι το 2050, υπολογίζεται ότι ένας στους 85 ανθρώπους σε όλο τον πλανήτη θα ζει με τη νόσο.

Πώς αλλάζει ο εγκέφαλος με την πάροδο του χρόνου; Με την πάροδο του χρόνου, ο εγκέφαλος συρρικνώνεται κατά 0,2% ετησίως, ξεκινώντας από την ηλικία των 20 ετών. Το οξειδωτικό στρες είναι ο σημαντικότερος παράγοντας ελάττωσης της νοητικής και πνευματικής λειτουργίας. Ο εγκέφαλος είναι ιδιαίτερα ευάλωτος στην οξειδωτική βλάβη, που προκαλείται από περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως τα συντηρητικά τροφίμων, ο καπνός του τσιγάρου, οι ρύποι, το στρες, η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ και η μη ισορροπημένη διατροφή. 68

στα χρωματα του διαβήτη

Μπορεί η διατροφή να γίνει η ασπίδα ενάντια στους «εχθρούς» του μυαλού μας;

Λιπαρά ψάρια

Αμυλούχα προϊόντα

Τα λιπαρά ψάρια (σολομός, σαρδέλα, σκουμπρί, κολιός, ρέγγα) είναι τροφές πλούσιες σε ω-3 λιπαρά οξέα, τα οποία είναι απαραίτητα για τον οργανισμό, εφόσον δεν μπορεί να τα συνθέσει μόνος του. Τα ω-3 λιπαρά οξέα προστατεύουν τους νευρώνες από τη συγκέντρωση χοληστερόλης και κορεσμένων λιπαρών, ενισχύουν την παροχή οξυγόνου στον εγκέφαλο και αποτελούν βασικό συστατικό της μυελίνης, της λεπτής εξωτερικής μεμβράνης που καλύπτει τα εγκεφαλικά κύτταρα. Όπως αναφέρεται σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Neurology» το 2014, άτομα που είχαν υψηλότερα επίπεδα ω-3 λιπαρών οξέων στον οργανισμό τους είχαν μεγαλύτερο όγκο εγκεφάλου σε προχωρημένη ηλικία, κάτι το οποίο μεταφράζεται σε 1 ως 2 επιπλέον χρόνια νοητικής υγείας.

Αποτελούν σημαντική πηγή ενέργειας για τον εγκέφαλο, γιατί παρέχουν γλυκόζη, το βασικό καύσιμό του. Όμως, αμυλούχα επεξεργασμένα τρόφιμα, που στερούνται των φυτικών τους ινών, όπως λευκό ψωμί, πατάτα, ρύζι αυξάνουν απότομα το σάκχαρο στο αίμα και «μπλοκάρουν» τη λειτουργία του εγκεφαλικού κυττάρου. Αντίθετα, τα πλούσια σε ίνες δημητριακά (βρώμη, μη αποφλοιωμένο ρύζι, πολύσπορο ψωμί), διασπώνται αργά και αυξάνουν σιγά-σιγά τα επίπεδα γλυκόζης, ενώ περιέχουν βιταμίνες του συμπλέγματος B, που ενισχύουν το νευρικό σύστημα.

Ξηροί καρποί

Περιέχουν ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα, μαγνήσιο, φολικό οξύ, ψευδάργυρο, βιταμίνη Ε, Β6 και Β2. Περίπου 25 γραμμάρια καρύδια την ημέρα, μας παρέχουν σημαντική ποσότητα ω-3 λιπαρών οξέων και βιταμίνης E, ένα από τα πιο ισχυρά λιποδιαλυτά αντιοξειδωτικά που απαιτούνται, προκειμένου να διατηρηθεί η ακεραιότητα της κυτταρικής μεμβράνης των νευρώνων.

Χαρακτηρίζεται από υψηλό περιεχόμενο σε ψάρια, φρούτα, όσπρια, λαχανικά και ελαιόλαδο. Έρευνες έχουν δείξει ότι η μεσογειακή διατροφή προστατεύει από την εμφάνιση της νόσου Αλτσχάιμερ. Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Neurology» το 2015, τα ηλικιωμένα άτομα που είχαν υψηλότερη προσκόλληση στη μεσογειακή διατροφή είχαν υψηλότερες τιμές στον όγκο εγκεφάλου, στο συνολικό όγκο της φαιάς ουσίας και στον όγκο της λευκής ουσίας. Η προληπτική δύναμη της Μεσογειακής δίαιτας κατά της ασθένειας, φαίνεται να οφείλεται στο σύνολο των περιεχομένων της και όχι σε ένα από τα συστατικά της. Η πληθώρα των αντιοξειδωτικών ενώσεων που προσφέρει είναι εξαιρετικά ωφέλιμη για τα αγγεία του εγκεφάλου και μειώνει τη φλεγμονή. Το γεγονός αυτό, συμβάλλει στη διατήρηση διαχρονικά, μιας καλύτερης κατάστασης του εγκεφάλου.

Μεσογειακή δίαιτα

στα χρωματα του διαβήτη

υ γε ι α & ε υ ε ξ ι α

Γράφει η Ιωάννα Κατσαρόλη Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, ΜSc

Οι μύθοι... του διαβήτη Κατά καιρούς, κυκλοφορούν διάφοροι μύθοι που αφορούν το διαβήτη, οι οποίοι προκαλούν σύγχυση γύρω από ορισμένα πράγματα και δημιουργούν μια θολή εικόνα για την ασθένεια. Παρακάτω, σταχυολογήσαμε και απαντάμε στους σημαντικότερους από αυτούς.

‘‘ Όσοι τρώνε γλυκά έχουν σάκχαρο’’ Για την εμφάνιση του διαβήτη δεν φταίει κάτι που έφαγες. Πολύ σημαντικό ρόλο παίζουν άλλοι παράγοντες, όπως για παράδειγμα η κληρονομικότητα ή η κεντρική παχυσαρκία.

‘‘ Όταν πέφτει το σάκχαρό μου τρώω μια σοκολάτα’’ Στην υπογλυκαιμία, θα πρέπει να επιλέγεται μία απλή μορφή υδατάνθρακα για άμεση αύξηση γλυκόζης στο αίμα (π.χ. μια καραμέλα όταν είναι ήπια ή ένας χυμός όταν είναι σοβαρή). Η σοκολάτα δεν είναι κατάλληλη για αυτόν το σκοπό.

‘‘Ο διαβήτης δεν είναι και πολύ σοβαρή ασθένεια’’ Είναι μια «σιωπηλή» και πολύ σοβαρή ασθένεια, που αν δεν ελεγχθεί εγκαίρως και αποτελεσματικά, μπορεί σε βάθος χρόνου να αποβεί μοιραία.

‘‘Το ψωμί ολικής άλεσης δεν ανεβάζει το σάκχαρο’’ Το ανεβάζει, διότι περιέχει άμυλο και ζάχαρη (αν και λιγότερα σε σχέση με το λευκό ψωμί). Η διαφορά

στα χρωματα του διαβήτη

είναι στις φυτικές ίνες που περιέχει το ψωμί ολικής και οι οποίες, πιθανώς, να καθυστερούν αυτή την αύξηση γλυκόζης στο αίμα.

‘‘Τρώω πολλά ξινόμηλα γιατί ρίχνουν το σάκχαρο’’ Τα απλά σάκχαρα όλων των φρούτων ανεβάζουν το σάκχαρο του αίματος, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα πρέπει να λείπουν από τη διατροφή του ατόμου με διαβήτη.

‘‘Οι ασθενείς με διαβήτη δεν πρέπει να τρώνε μακαρόνια’’ Τα μακαρόνια αποτελούν ένα από τα αμυλούχα τρόφιμα που δεν θα πρέπει να αποκλείονται από τη διατροφή των πασχόντων, θα ήταν όμως καλύτερο να προτιμήσεις τα ολικής άλεσης. Ακόμη και στο διαβήτη, οι υδατάνθρακες αντιστοιχούν στο 50% των θερμίδων που χρειάζεται το άτομο.

‘‘Στο διαβήτη κύησης απαγορεύονται αυστηρά οι υδατάνθρακες’’ Οι υδατάνθρακες αποτελούν βασικό μέρος της διατροφής στο διαβήτη, αρκεί να ακολουθούνται ορισμένοι κανόνες.

‘‘Χρησιμοποιώ μέλι αντί για ζάχαρη, γιατί είναι φυσικό και δεν ανεβάζει το σάκχαρο’’ Τόσο η ζάχαρη, όσο και το μέλι, ανεβάζουν εξίσου το σάκχαρο στο αίμα.

Έχεις διαβήτη; Κράτα τον υπό έλεγχο! Η αποτελεσματική ρύθμιση του διαβήτη φαίνεται να αποτελεί το κλειδί στη διαχείριση της νόσου, καθώς η απορρύθμισή του αυξάνει τον κίνδυνο των μακροπρόθεσμων επιπλοκών και το κόστος περίθαλψης κατά 70%. Για να ρυθμίσεις το σάκχαρό σου, θα πρέπει να είσαι τυπικός με τη φαρμακευτική σου αγωγή, να διατηρείς ένα σταθερό βάρος, να τρως ισορροπημένα και να γυμνάζεσαι. H πρόληψη της παχυσαρκίας είναι ένα σημαντικό βήμα στην πρόληψη του διαβήτη. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Lancet το 2011, αν όλος ο πληθυσμός των ΗΠΑ έχανε ένα κιλό, θα είχαν: • 2.000.000 λιγότερα άτομα με διαβήτη • 1.500.000 λιγότερες καρδιοπάθειες • 100.000 λιγότερα περιστατικά καρκίνου Πιο αναλυτικά, μία στρατηγική για τη βέλτιστη ρύθμιση του διαβήτη, θα πρέπει να περιλαμβάνει:

Μείωση του βάρους σου. Ακόμη και μία πρώτη μικρή μείωση σε ποσοστό 5 - 7 %, θα βελτιώσει τους δείκτες υγείας. Άσκηση, όπως περπάτημα, για τουλάχιστον 150 λεπτά/ εβδομάδα. Η άσκηση μειώνει τη γλυκόζη στο αίμα και αυξάνει την ινσουλινοευαισθησία βελτιώνοντας τη γενικότερη ρύθμιση του διαβήτη!

Μειωμένη πρόσληψη ολικού και κορεσμένου λίπους (σε επίπεδα χαμηλότερα από το 30% και το 10% των συνολικών ημερήσιων θερμίδων, αντίστοιχα). Π.χ. εάν λαμβάνεις 2.000 kcal ημερησίως, λιγότερες από 600 kcal (67g) θα πρέπει να προέρχονται από τα ολικά λιπαρά και λιγότερες από 200 kcal από τα κορεσμένα λιπαρά. Ακόμα και τα καλά λιπαρά, όπως το ελαιόλαδο, θα πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο, γιατί δεν παύουν να προσθέτουν θερμίδες. Ουκ εν τω πολλώ το ευ!

Κατανάλωση περισσότερων φυτικών ινών καθημερινά (25 - 35 g/ημέρα). Μπορείς να το πετύχεις, αντικαθιστώντας τα λευκά αρτοσκευάσματα με προϊόντα ολικής άλεσης ( ψωμί, φρυγανιές, ζυμαρικά και δημητριακά πρωινού), καταναλώνοντας περισσότερα όσπρια, συνοδεύοντας κάθε γεύμα σου με μια σαλάτα και προτιμώντας για σνακ φρού-

Διατροφή στο www.medNutrition.gr

τα εποχής (π.χ. αχλάδια και μήλα με τη φλούδα τους, δαμάσκηνα, πορτοκάλι).

Κατανάλωση λιγότερων απλών σακχάρων (έως 50g/ ημέρα, <10% των ολικών θερμίδων). Αν δηλαδή, λαμβάνεις 2.000 kcal ημερησίως, λιγότερες από 200 kcal θα πρέπει να προέρχονται από τα απλά σάκχαρα. Περιόρισε την κατανάλωση ζάχαρης και γλυκών, χρησιμοποίησε ολιγοθερμιδικές γλυκαντικές ουσίες (όχι φρουκτόζη), προτίμησε τις light εκδοχές των σακχαρούχων ροφημάτων και επέλεξε υγιεινά όταν πρόκειται να καταναλώσεις κάποιο γλυκό (π.χ. χαλβά, παστέλι, ρυζόγαλο, κρέμα καραμελέ, παγωτό από ημίπαχο γάλα, σοκολάτα υγείας) - κρατώντας πάντα το μέτρο!

Σταθερό αριθμό γευμάτων, σε σταθερές ώρες. Φρόντισε να καταναλώνεις περισσότερα από 3 γεύματα/ημέρα και να μην παραλείπεις το πρωινό. Ισόποση κατανομή των υδατανθράκων στα γεύματά σου. Αποφυγή των μεγάλων γευμάτων αργά το βράδυ. Προσοχή στο μέγεθος της μερίδας. Για να ρυθμίσεις το βάρος και το διαβήτη σου, δεν αρκεί να τρως υγιεινά, πρέπει να ελέγχεις και τις μερίδες σου. Πώς; • Χρησιμοποίησε μικρότερα σκεύη σερβιρίσματος. • Πιάτο ρηχό 25cm / πιάτο βαθύ 15cm / ποτήρι ψηλό (σωλήνας) 240 ml. • Συνόδευε το γεύμα σου με μια πλούσια σαλάτα. • Σταμάτα να τρως όταν αισθάνεσαι ότι έχεις χορτάσει. • Έχε κατά νου ότι συχνά, η μερίδα του εστιατορίου αντιστοιχεί σε δύο κανονικές μερίδες. Καλό και επαρκή ύπνο. Και το πιο σημαντικό! Κάνε τακτικές μετρήσεις με έναν ακριβή και αξιόπιστο μετρητή σακχάρου και προσάρμοσε την καθημερινή σου διατροφή, ανάλογα με τις τιμές – πάντα υπό την καθοδήγηση του γιατρού ή και του διαιτολόγου σου.

στα χρωματα του διαβήτη

υ γε ι α & ε υ ε ξ ι α

Γράφουν οι Ειρήνη Κύρα, Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, M.Sc. Εύα Τσάκου, Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

Πώς θα μειώσετε το γλυκαιμικό φορτίο στο πιάτο σας; 1. Ποσότητα αμύλου

3. Πρωτεΐνη

• Χρησιμοποιήστε πιάτο 25 cm και χωρίστε το στη μέση. Από τα δύο μέρη που προκύπτουν, χωρίστε το ένα επίσης στη μέση, ώστε να έχετε συνολικά 3 μέρη.

Βάλτε στη διατροφή σας κρέατα, αυγά, πουλερικά, γαλακτοκομικά. Χορταίνουν περισσότερο, ενώ καθυστερούν την απορρόφηση της γλυκόζης στο αίμα.

• Το μεγαλύτερο μέρος γεμίστε το με λαχανικά, όπως πράσινα φυλλώδη λαχανικά, αγγουράκι, μπρόκολο, λάχανο, κολοκυθάκια.

4. Μαγείρεμα

• Στο ½ βάζετε αμυλούχα τρόφιμα, όπως πατάτα, όσπρια, ψωμί, ρύζι, ζυμαρικά και δημητριακά, με έμφαση στα ολικής αλέσεως. • Στο υπόλοιπο ½ βάζετε πρωτεΐνη χαμηλών λιπαρών από γαλακτοκομικά προϊόντα, ψάρια, θαλασσινά και άπαχα μέρη κρεατικών (χοιρινό, μοσχάρι, κοτόπουλο, γαλοπούλα). • Προσθέστε καλά λιπαρά, όπως εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο στο φαγητό και τη σαλάτα σας, καθώς και ξηρούς καρπούς.

2. Φυτικές ίνες Προτιμήστε ολικής αλέσεως σιτηρά, λαχανικά, χόρτα, ξηρούς καρπούς και όσπρια. Είναι τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες, που ομαλοποιούν την είσοδο της γλυκόζης στο αίμα.

στα χρωματα του διαβήτη

Όσο λιγότερο είναι το μαγείρεμα, τόσο περισσότερος είναι ο χρόνος της πέψης που χρειάζεται, με αποτέλεσμα να καθυστερεί και η αύξηση της γλυκόζης στο αίμα. Προτιμήστε τις απλές, όσο το δυνατό λιγότερο επεξεργασμένες πρώτες ύλες.

Πόσα γεύματα είναι κατάλληλα για εμένα; Είναι καλό να καταναλώνετε τρία βασικά γεύματα και, ανάλογα με το πρόγραμμά σας, μοιράστε ακόμη 2-3 σνακς στο ημερήσιο διατροφικό σας πλάνο. Μετρήστε το σάκχαρό σας πριν και μετά το φαγητό, εντοπίστε το χρόνο ανταπόκρισης της ινσουλίνης σας και καταλήξτε πόσα θα είναι τα συνολικά γεύματα/σνακς για εσάς, με τη βοήθεια του γιατρού και διαιτολόγου σας.

υ γε ι α & ε υ ε ξ ι α

Γράφει η:

ΔΗ μ η τ ρ α Τ υ λ λ ι α νΑ κ η Ιατρός Μέλος International Academy of IAOMT Ενεργειακός Ολιστικός διατροφολόγος – υδροθεραπεύτρια παχέος εντέρου

ΧΕΙΜΕΡΙΝΕΣΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

Αντιμετώπιση με φυσικό τρόπο! Τι μπορούμε να κάνουμε τώρα το χειμώνα; Πώς να προστατέψουμε τον οργανισμό μας από ιογενείς ασθένειες του αναπνευστικού, από κρυολογήματα, από γρίπη; Πρώτα απ΄ όλα, πρέπει να ενισχύσουμε το ανοσοποιητικό σύστημα προσθέτοντας στο διαιτολόγιό μας φυσικά βότανα και ουσίες, οι οποίες να δράσουν σαν φυσικά αντιβιοτικά. Η φύση διαθέτει τέτοια πολλά, τα οποία σκοτώνουν τα μικρόβια που μας επιτίθενται το χειμώνα. Μερικά από αυτά που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε είναι:

Πρόπολη Η πρόπολη μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέσο αντιμετώπισης πνευμονολογικών παθήσεων, σε γυναικολογικές, δερματολογικές, γαστρεντερολογικές, ωτορινολαρυγγολογικές παθήσεις, σε παθήσεις και λοιμώξεις στοματικής κοιλότητας, φλεγμονές, λοιμώξεις, ιώσεις κ.τ.λ. Το εύρος χρήσης της πρόπολης είναι τεράστιο και είναι ακόμη υπό διερεύνηση για την αντιφλεγμονώδη, αντισηπτική, αντιβακτηριδιακή, αντιοξειδωτική, αναλγητική, ανοσοποιητική και αντιϊσταμινική δράση της.

στα χρωματα του διαβήτη

Σκόρδο Το σκόρδο διαθέτει ισχυρές αντιβιοτικές, αντιϊκές, αντιμυκητιακές και αντιμικροβιακές ιδιότητες. Είναι πλούσιο σε θείο, βοηθάει στη θεραπεία αναπνευστικών διαταραχών, κρυολογήματος και βήχα. Το ενεργό συστατικό του σκόρδου, η Αλλισίνη, μπορεί να επιτεθεί και να καταστρέψει μια ποικιλία ιών, καθώς και μυκητιακές λοιμώξεις, όπως η Candida.

Ριγανέλαιο Οι δύο βασικές ουσίες που δίνουν στη ρίγανη τις αντισηπτικές ιδιότητες, είναι η καρβακρόλη και η θυμόλη. Το ριγανέλαιo είναι ικανό να αντιμετωπίσει ένα ευρύ φάσμα από μικρόβια, μύκητες, βακτήρια και ιούς πάσης φύσεως. Είναι ισχυρό αντιβιοτικό και μπορεί να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε διάφορες λοιμώξεις του αναπνευστικού, του πεπτικού, των γεννητικών οργάνων, όπως είναι η προστατίτιδα στους άνδρες και η ουρολοίμωξη στις γυναίκες. Δρα άμεσα κατά των αλλεργιών και διαφόρων μορφών ιώσεων.

Εκχύλισμα σπόρων γκρέιποφρουτ Είναι πλούσιο σε βιταμίνη C και βιοφλαβονοειδή, συστατικά με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Βοηθά την εντερική χλωρίδα. Δρα ενάντια σε διάρροια, γρίπη, εκζέματα, δερματικούς μύκητες, πιτυρίδα, ιγμορίτιδα, στοματικό έλκος, κολπική ή εντερική Candida, τροφική δηλητηρίαση, κολπίτιδα και λειτουργεί αποτελεσματικά στη θεραπεία του κρυολογήματος.

ντια στο ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, καταδεικνύεται πλέον και στην αντιμικροβιακή και αντιμυκητιακή δράση του μαστιχόνερου ενάντια στα κολοβακτηρίδια και το σταφυλόκοκκο.

Κολλοειδής άργυρος

Σε περίπτωση που νιώθετε ότι κάποια αρρώστια σας περιτριγυρίζει, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε εκχύλισμα γκρέιπφρουτ.

Ο κολλοειδής άργυρος είναι γνωστός ως αποτελεσματικό αντιβιοτικό εδώ και αιώνες, προκαλώντας ραγδαίο θάνατο στα μικρόβια χωρίς τοξική δράση έναντι του ξενιστή. Πρόσφατες έρευνες έδειξαν, ότι ο κολλοειδής άργυρος μπορεί να καταστρέψει μικρόβια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά.

Μέλι Manuka

Εχινάκεια

Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι το μέλι Manuka όταν τοποθετείται τοπικά, μπορεί να σκοτώσει μία ευρεία γκάμα παθογόνων βακτηριδίων.

Η Echinacea χρησιμοποιείται εκατοντάδες χρόνια για την ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος και για την καταπολέμηση της γρίπης.

Μαστίχα Χίου

Κουρκουμάς

Η μαστίχα έχει αποδειχθεί ότι έχει αντιμικροβιακή και αντιβακτηριδιακή δράση.

Επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι έχει πανίσχυρες αντιφλεγμονώδεις και παυσίπονες ιδιότητες, ενισχύει το ανοσοποιητικό και ελαττώνει τα επίπεδα του σακχάρου σε διαβητικούς.

Επίσης, δύο επιστημονικές μελέτες αποκαλύπτουν ότι εκτός από τη γνωστή συμβολή της ενά-

στα χρωματα του διαβήτη

υ γε ι α & ε υ ε ξ ι α

Ευκάλυπτος

Ginseng

Είναι ένα πανίσχυρο φυτικό αντιβιοτικό, φτηνό και αποτελεσματικό.

Το Σιβηρικό ginseng έχει αποδειχθεί ότι βοηθάει το σώμα να αντιμετωπίσει το στρες, να αυξήσει τη ζωτικότητα και να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σύστημα. Το ginseng δρα αυξάνοντας τη δραστηριότητα των λευκών αιμοσφαιρίων, τα οποία καταπολεμούν τις βακτηριακές και ιογενείς λοιμώξεις.

Αιώνες τώρα χρησιμοποιείται για εντριβές στο στέρνο, για να βελτιώσει την αναπνοή σε κρυολογήματα και ιγμορίτιδες. Το αιθέριο έλαιο του ευκαλύπτου είναι αντιβιοτικό των αναπνευστικών οδών. Στις βρογχίτιδες και στο άσθµα, το ευκαλυπτέλαιο σταµατά την υπερβολική έκκριση των βρόγχων και το βήχα. Έχει υπογλυκαιµική δράση, γι’ αυτό είναι χρήσιµο στους διαβητικούς.

Αλόη Η αλόη έχει αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις, αντικαρκινικές, αναλγητικές, επουλωτικές, αντιβιοτικές, αντισηπτικές, αντιμυκητιακές και αντιϊκές ιδιότητες. Το τζελ αλόης είναι αναλγητικό και επουλωτικό τραυμάτων και εγκαυμάτων. Απλώστε τζελ αλόης πάνω στην περιοχή που υπάρχουν μύκητες και τυλίξτε τη με επίδεσμο. Επαναλάβετε μέχρι η μόλυνση να φύγει. Μία οδοντόκρεμα με βάση την αλόη μπορεί να βελτιώσει την υγεία των ούλων.

Γαρύφαλλο Στην κινεζική ιατρική χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της διάρροιας, του ποδιού του αθλητή και τις άλλες λοιμώξεις από μύκητες.

Πιπέρι Cayenne Η καψαϊκίνη στο πιπέρι καγιέν διεγείρει τις εκκρίσεις, οι οποίες βοηθούν στο να καθαρίσει η βλέννα από τη μύτη και τους πνεύμονες, μέσω του καθαρισμού των ιγμορείων και της εφίδρωσης. Το πιπέρι καγιέν προστιθέμενο στο τσάι είναι καλό για τα κρυολογήματα και τη γρίπη και προστιθέμενο στο νερό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να κάνετε γαργάρες και να θεραπεύσετε τον πονόλαιμο.

Πράσινο τσάι Τα ισχυρά αντιοξειδωτικά στοιχεία που υπάρχουν στο πράσινο τσάι ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και καταπολεμούν τις λοιμώξεις.

76 76

στα χρωματα του διαβήτη

Τζίντζερ Για πάνω από δύο χιλιάδες χρόνια, το τζίντζερ είναι ένα από τα κύρια συστατικά που χρησιμοποιούνται στην εναλλακτική ιατρική, με αντιφλεγμονώδη και αντιβακτηριακή δράση. Η τακτική κατανάλωση τζίντζερ απομακρύνει την κόπωση, βοηθά την καλή κυκλοφορία, σταθεροποιεί τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, βελτιώνει την καρδιακή υγεία, υποστηρίζει το ανοσοποιητικό σύστημα και λειτουργεί ως ένα εξαιρετικό παυσίπονο.

Καρποί κουφοξυλιάς Οι Ινδιάνοι της Αμερικής χρησιμοποιούσαν τους καρπούς της κουφοξυλιάς, κυρίως για τη θεραπεία λοιμώξεων από ιούς, όπως τη γρίπης και του κρυολογήματος.

Φύλλα ελιάς Τα φύλλα ελιάς χρησιμοποιούνται εδώ και εκατοντάδες χρόνια για τη θεραπεία του πυρετού, του κρυολογήματος και των μυκητιάσεων. Η σύγχρονη έρευνα δείχνει πως η ελαιοευρωπεΐνη, ένα πικρό συστατικό των φύλλων της ελιάς, έχει αντιβακτηριδιακή, αντιϊκή και αντιπρωτοζωική δράση.

Μύρο Το Μύρο έχει αντισηπτικές, αντιβιοτικές και αντιϊκές ιδιότητες, για την καταπολέμηση των βακτηριακών λοιμώξεων του στόματος, της βρογχίτιδας και του πονόλαιμου.

συναντησημετοn

ΓΙΑΝΝΗ ΖΟΥΓΑΝΕΛΗ

H καταγωγή του είναι από τη Μύκονο και τη Νάξο. Οι δύο γονείς του ήταν κωφοί. Τελείωσε την Αρχιτεκτονική Σχολή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Πέρασε πολλά στη ζωή του, αλλά δεν το έβαλε κάτω ποτέ. Κάθε εμπόδιο το έκανε δημιουργία, κάθε δυσκολία την μετέτρεψε σε μουσική, κάθε παράδοξο το έκανε δράση επί σκηνής, κάθε κακοτεχνία την έκανε καλλιτεχνία και την παρέδωσε σε όλους μας. Άλλωστε, σημασία έχει τι μένει στη ζωή για τους επόμενους! Ταλαντούχος, ευγενής, ανθρώπινος και αγαπητός σε μικρούς και μεγάλους. Συνέντευξη στην Εύα Ντελιδάκη

Αγαπητέ Γιάννη, μέσα από την εμπειρία της εκπομπής που κάνεις διαισθάνεσαι πως η νοοτροπία των ανθρώπων αλλάζει προς το καλύτερο ή όχι; Υπάρχει μια νοοτροπία στους ανθρώπους να μην πιστεύουν ότι εν δυνάμει είμαστε όλοι ασθενείς, εν δυνάμει είμαστε όλοι ανάπηροι. Ότι δεν γνωρίζουμε στο επόμενο λεπτό τι θα μας συμβεί. Πιστεύω, ότι ακόμα επικρατεί ο ατομισμός και η έλλειψη της αλληλεγγύης. Ταυτόχρονα, υπάρχει και ένας εξελισσόμενος πολιτισμός που αφορά κυρίως τις παρέες της εσωστρέφειας. Το πρόβλημα με τη νέα γενιά είναι, ότι λόγω των καταστάσεων που ζούμε και με τον τρόπο που επικοινωνείται η μιζέρια, δεν παίρνει τις πρωτοβουλίες που θα έπρεπε να πάρει. Αυτή την κρίση αντιλαμβάνομαι εγώ, όντας βέβαια, πάντα υποκλινόμενος στη νεότητα. Το φοβερό είναι ότι η κοινωνία ψάχνει ανθρώπους να είναι έξω από τη λογική της οικογένειας.

Τι σου έχει κάνει εντύπωση από τις απαντήσεις που παίρνεις στο τηλεοπτικό σου παιχνίδι; Στεναχωριέμαι πολύ όταν συναντιέμαι με παιδιά που κάνουν σπουδές και ξαφνικά σου λένε ότι η Κρήτη βρίσκεται... στις Κυκλάδες! Ένας που δεν ξέρει τον τόπο του, την ιδιορρυθμία του τόπου του, πώς μπορεί να μπει στην διαδικασία της εκπαίδευσης και της εξέλιξης; 78

στα χρωματα του διαβήτη

Χρόνια διαμαρτυρόμαστε ότι η παιδεία μας είναι πίσω… τελικά πιστεύεις ότι υπάρχει «σχέδιο» που δεν αφήνει να πάνε μπροστά τα παιδιά μας; Ναι, το πιστεύω! Όταν βάζεις κάποιον στο Yπουργείο Παιδείας που δεν ξέρει το αντικείμενο, που δεν ξέρει τι σημαίνει αρχαίο Ελληνικό Πνεύμα και ότι σ’ αυτήν τη γλώσσα την Ελληνική στηρίζονται όλες οι υπόλοιπες. Όταν κάνεις το σύστημα μονοτονικό... και τόσα άλλα…, αν δεν υπάρχει «σχέδιο» αφανισμού και γίνονται όλα αυτά, καλύτερα να υπήρχε σχέδιο! Ο αμαθής, ο άσχετος… δεν αντιμετωπίζεται! Με ενοχλεί, γιατί δεν υπάρχει πλέον ιδεολογία...

Φταίνε οι συνθήκες που κάποιος δεν εξελίσσεται; Εξελίσσεται κάποιος που μπαίνει στη διαδικασία να εξελιχθεί, είναι φιλομαθής και αγαπά τη γνώση. Δεν εξελίσσεται ο αυθόρμητος, δεν εξελίσσεται αυτός που νομίζει ότι τα ξέρει όλα. Γιατί, σίγουρα, όσα περισσότερα γνωρίζει κάποιος τόσο ξέρει ότι δεν γνωρίζει τίποτα. Δεν εξελίσσεται ο ατομιστής, δεν εξε-

στα χρωματα του διαβήτη

συναντησημε τονγιαννη ζουγανελη

λίσσεται ο φαλλοκράτης, δεν εξελίσσονται οι δογματικοί άνθρωποι ούτε εξελίσσονται εκείνοι που άγονται και φέρονται από κινήματα, κόμματα, εξουσίες. Πολλοί άνθρωποι για να μην προχωρήσουν, δηλαδή για να μην κοπιάσουν, μένουν στο παρελθόν και μόνο διαμαρτύρονται.. Ο κάθε άνθρωπος είναι άξιος των πράξεών του, των αντιλήψεών του και η νέα γενιά πρέπει να καθοδηγεί τους παλαιότερους και όχι οι παλαιότεροι τους νεότερους. Είμαστε ευγνώμονες στους γονείς μας, τους παππούδες μας και τις γιαγιάδες μας και θα πρέπει να τους έχουμε στη μεγαλοπρέπεια συνειδησιακά. Όμως, όχι να είμαστε εξαρτημένοι από το παρελθόν. Το παρελθόν πρέπει να μας οδηγεί στο μέλλον. Όσοι είναι κολλημένοι σ΄ αυτές τις λογικές δε βοηθούν τη ζωή και την εξέλιξη. Οι Έλληνες ψάχνουν για άλλοθι και αυτό μας έχει κοστίσει πολύ.

Είχες διαβητική μητέρα. Πώς πέρασαν τα χρόνια της με το διαβήτη; Ναι, πράγματι. Είχα τη μητέρα μου διαβητική και είχα γνωρίσει έναν υπέροχο γιατρό, τον κο Φιλιππίδη, ο οποίος την παρακολουθούσε για 20 χρόνια. Ήταν πολύ καλός και έδινε σωστές οδηγίες, οπότε την είχε πάντα ρυθμισμένη. Η μητέρα μου έφυγε, αλλά πιστεύω ότι εξαιτίας του καλού γιατρού, δεν ταλαιπωρήθηκε όπως άλλοι άνθρωποι από το διαβήτη.

στα χρωματα του διαβήτη

Η απώλεια δικών σου ανθρώπων σε έκανε να αλλάξεις πλευρές του χαρακτήρα σου; Αρκετές πλευρές μου βελτιώθηκαν. Δυστυχώς, δεν είμαι συνεπής κι εγώ σε κάποια πράγματα, όπως το κάπνισμα. Θέλω να το κόψω. Αποφεύγω να παίρνω το αμάξι, περπατάω και θέλω να αρχίσω πιο συστηματικά γυμναστική.

Τι ετοιμάζεις καλλιτεχνικά; Ξεκινάμε μια μεγάλη παραγωγή στο θέατρο “ΠΑΝΘΕΟΝ”, με μια εκλεκτή ομάδα ηθοποιών. Το διάσημο και απολαυστικό μιούζικαλ “Βίκτωρ Βικτώρια”. Η ιστορία της πάμφτωχης σοπράνο Βικτόρια Γκραντ, που μεταμφιέζεται σε ομοφυλόφιλο άντρα και θριαμβεύει στα μεγάλα κλαμπ του μεσοπολεμικού Παρισιού, ως κόμης Βίκτορ Γκραζίσκι, θα ξετυλιχτεί με μια ιδιαίτερη αισθητική ματιά από το νέο σκηνοθέτη Απόλλωνα Παπαθεοχάρη. Aυτό που πραγματικά θέλουμε, είναι να προσφέρουμε ψυχαγωγία με την αληθινή έννοια της λέξης.

Θα συνεχίσεις το παιχνίδι στην τηλεόραση; Συνεχίζω το παιχνίδι γιατί περνάω καλά, αλλά αυτό για το οποίο πιστεύω ότι ήρθε η ώρα να κάνω είναι μια σατυρική εκπομπή. Να τελειώσω με το μήνυμά μου στους διαβητικούς.

Αγάπη στη ζωή και σ΄αυτό που συμβαίνει, αποδοχή και παν μέτρον άριστον.

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ

ΔΙΑΒΗΤΗΣ

Δεν μ’ ενοχλεί, γιατί τώρα Ξέρω!

Αυτή τη στιγμή έχουμε περίπου 700.000 άτομα τα οποία έχουν διαγνωσθεί ότι πάσχουν από Σακχαρώδη Διαβήτη και άλλα 300.000 που εκτιμάται ότι είναι διαβητικοί χωρίς να το γνωρίζουν. Η ασθένεια του διαβήτη αφορά ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού της χώρας. Η γνώση, ξέρουμε όλοι, ότι είναι δύναμη και μέσα από αυτή τη δράση αποσκοπούμε στην ουσιαστική ενημέρωση γύρω από την πραγματική διάσταση του θέματος. Η προσπάθεια αυτή έχει την ανάγκη όλων μας! Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το site μας www.kartadiaviti.gr.

Σκέφτομαι θετικά, Τρώω Υγιεινά, Αθλούμαι Συχνά

περι...ψ υ χ η σ

Γράφει ο:

Γ ι α νν η σ Αν δ ρ ι α ν α τ ο σ Εκπαιδευτής Ρητορικής Διαλεκτικής και Διευθυντής του «Ρητορικού Κύκλου»

19+1 δράσεις SOS που δίνουν νόημα στη ζωή!

Ο ύμνος της αγάπης! Ακόμα κι αν ήξερα να μιλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων μα και των αγγέλων, χωρίς όμως να έχω αγάπη, θα είχα γίνει χαλκός που βγάζει σκέτους ήχους ή τύμπανο που δημιουργεί μόνο φασαρία. Kι αν είχα το χάρισμα της προφητείας και κατανοούσα όλα τα μυστήρια και κατείχα όλη τη γνώση κι αν είχα όλη την πίστη, έτσι που να μετατοπίζω βουνά, χωρίς όμως να έχω αγάπη, θα ήμουν ένα τίποτε... Ο “ύμνος της αγάπης” του Αποστόλου Παύλου (απόσπασμα). Χρησιμοποιήθηκε από τον Zbigniew Preisner ως μουσικό θέμα στην ταινία Blue (Μπλε) του Krzysztof Kieslowski.

στα χρωματα του διαβήτη

1. Διαλογισμός. Στη σιγή του Νου. Για

10 λεπτά καθόμαστε χωρίς να σκεφτόμαστε τίποτα. Κλείνουμε τα μάτια και παρακολουθούμε την αναπνοή μας. Μετά, επαναξιολογούμε τα πράγματα γύρω μας. Η κατάθλιψη και οι αρνητικές σκέψεις οφείλονται σε υπερφόρτωση του νου. Βάζουμε το νου να λύνει θέματα που δεν μπορεί να λύσει. Υπαρξιακά, νοήματος κλπ. Τα προβλήματα δεν είναι δικά μας, αλλά του μυαλού μας.

2. Περπάτημα.

Ειδικά στη φύση. Εκείνη την ώρα δεν ρωτάς ποιο είναι το νόημα της ζωής, το ζείς.

3. Αναπνοές.

Ο πιο δραστικός τρόπος αλλαγής συμπεριφοράς. Αλλάζει τον τρόπο που ο εγκέφαλος «μεταφράζει» την πραγματικότητα. Αν η αναπνοή είναι ήρεμη και ρυθμική ή με εντάσεις και άρρυθμη, αντίστοιχα επηρεάζεται και η συμπεριφορά. Διαφραγματική αναπνοή. Εισπνοή η κοιλιά προς τα έξω, εκπνοή προς τα μέσα. Εισπνοή-εκπνοή από τη μύτη, για χαλάρωση.

4. Διάβασμα σημαντικών – κλασσικών βιβλίων. Μας συντονίζουν

με ανθρώπους που έδωσαν νόημα στη ζωή τους και το αποτύπωσαν γράφοντας βιβλία. Αρκεί η ανάγνωση τέτοιων βιβλίων για να ξαναδούμε τι είναι σημαντικό και τι όχι.

5. Μικρές απολαύσεις. Μικρές ανέξο-

δες συνήθειες π.χ. απολαμβάνω το τσάι μου ή ποτίζω απολαυστικά τις γλάστρες στο μπαλκόνι, χαϊδεύω το σκύλο μου… Μικρά πράγματα της ζωής που ενδυναμώνουν την εσωτερική μας συνοχή.

6. Δράσεις προσφοράς στο περι-

βάλλον. Προσφέρουμε από το ξεχείλισμα της ψυχής μας. 7. Μια δυσκολία (που μας εμπνέει). 8. Τέχνες και Νέες δεξιότητες, όχι ανταγωνιστικά ή συγκριτικά, αλλά ως αυταξία, ως κάτι φυσικό που το απολαμβάνουμε. Βοηθά να ξεδίνουμε και να παρατηρούμε όψεις της ζωής, πλευρές ανταγωνισμού μέσα μας ή σκέψεις αρνητικές που ανακύπτουν. Βοηθούν, επίσης, οι επισκέψεις σε μουσεία και η επαφή με σπουδαία έργα τέχνης, που προκαλούν μεγάλη απόλαυση και μας δίνουν ανάταση ψυχής.

9. Εναλλακτικές θεραπείες.

Ξεμπλοκάρουν το σώμα και «μαλακώνουν», «ανοίγουν» τη ψυχή προκαλώντας απόλαυση.

10. Ταξίδι. Βλέπουμε τη ζωή από απόσταση. Παρατηρούμε την κοινή ανθρώπινη μοίρα. Προπονούμαστε στον αποχαιρετισμό. Κρατάμε ταξιδιωτικό ημερολόγιο με ποιητικά ή στοχαστικά σχόλια. Παρατηρούμε τον εαυτό μας σε άλλον χωρόχρονο. Εμπλουτιζόμαστε από άλλους πολιτισμούς.

11. Ευγνωμοσύνη. Κάθε μέρα νιώθουμε ευγνωμοσύνη προς τους ανθρώπους και προς τη ζωή. Ευγνωμονούμε τη φύση που μας φιλοξενεί. Νιώθουμε ότι είμαστε μια λεπτομέρεια στο σύμπαν.

12. Συγχώρεση. Ευγνωμονούμε και τους ανθρώπους που μας πρόδωσαν, γιατί μας βοηθούν να συνειδητοποιούμε ότι παρότι είμαστε σκιά ονείρου, μπορούμε να καταφέρουμε σπουδαία πράγματα.

στα χρωματα του διαβήτη

περι...ψ υ χ η σ

13. Αγάπη για όλα τα όντα. Να μά-

θουμε να αγαπάμε όλες τις μορφές της ζωής. Ορυκτά, φυτά, ζώα, ανθρώπους, τη φύση. Όταν διαχωρίζουμε τα όντα τιμωρούμε τον εαυτό μας, γιατί δεν μπορούμε να απολαύσουμε τη ζωή. Καλλιεργώντας τη διαφορετικότητα, βιώνουμε το διαχωρισμό.

14. Επίσκεψη σε νοσοκομείο. Πάμε

για να μελετήσουμε το νόημα της ζωής. Αξιολογούμε τα πράγματα πολύ διαφορετικά. Βλέπουμε τι αξίζει και τι όχι. Ευγνωμονούμε όλα όσα ζήσαμε, γιατί είχαμε την ευκαιρία να τα ζήσουμε. Κάποιοι δεν θα έχουν αυτήν την ευκαιρία. Προσφορά εργασίας σε αρρώστους.

15. Λίστα των 10 ευχών. 10 όνειρα

ζωής (ταξίδι, επαγγελματικό, οικογενειακό, εσωτερικής επίτευξης). Τι θέλουμε να πετύχουμε στη ζωή μας πριν αποχαιρετήσουμε αυτόν τον κόσμο? Δεν θέτουμε ακατόρθωτους στόχους ούτε τελείως εύκολους, αλλά επιτεύξιμους με κάποιο βαθμό δυσκολίας. Μας βάζει σε διαδικασία να ονειρευόμαστε. Όσο ονειρευόμαστε ο εγκέφαλος δίνει την εντολή «ζήσε, εξελίξου, θεραπεύσου». Όσο δεν έχουμε όνειρα ο εγκέφαλος δίνει την εντολή «παράτα τα, δεν έχει νόημα η ζωή»

16. Χιούμορ. Με τον εαυτό μας και τη ζωή.

Γελάμε με τη σοβαροφάνεια και τις αποτυχίες μας. Παίρνουμε τον εαυτό μας στα σοβαρά, ενώ έχουμε ημερομηνία λήξης.

84 84

στα χρωματα του διαβήτη

17. Λύνουμε χρόνιες διαφορές. Παίρ-

νουμε πρωτοβουλία. Λύνουμε προβλήματα που μας τρώνε ενέργεια, που μας μπλοκάρουν.

18. Σωματική άσκηση. Όχι τόσο γυμνα-

στική, όσο ασκήσεις που βοηθούν στην αυτοπαρατήρηση και στην αυτογνωσία, όπως γιόγκα ή ταϊ-τσι….Το σώμα μας είναι έτσι φτιαγμένο, ώστε κάθε μέρα να τρέχουμε, να σκαρφαλώνουμε, να κολυμπάμε κλπ. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής μας τα έχει στερήσει αυτά.

19. Να βλέπουμε κάθε στιγμή με το χαμόγελο της ματαιότητας και της αιωνιότητας. Κάθε μέρα χτίζου-

με πάνω στην άμμο, αλλά η ουσία της ζωής δεν αλλάζει. Η ενέργεια στο σύμπαν δεν χάνεται. Χαμογελάμε, όλα περνούν, αλλά όλα κατ΄ουσίαν είναι και θα είναι πάντα εδώ. Ζούμε τη ματαιότητα και την αιωνιότητα ταυτόχρονα. Μόνον εμείς οι άνθρωποι το βιώνουμε αυτό. Γι΄ αυτόν το λόγο, εμείς επιλέγουμε να δώσουμε νόημα στη ζωή και να ευτυχήσουμε.

20. Αγάπα χωρίς προσδοκίες.

MENARINI DIAGNOSTICS DIAGNOSTICS Πλήρης MENARINI συμμόρφωση κατά ISO 15197:2013 MENARINI DIAGNOSTICS Πλήρης συμμόρφωση κατά ISO 15197:2013

Η MENARINI DIAGNOSTICS, με αίσθημα ευθύνης, σας κατά ISO ενημερώνει ότι συμμόρφωση όλαDIAGNOSTICS, τα συστήματα μέτρησης σακχάρου Η Πλήρης MENARINI με15197:2013 αίσθημα ευθύνης, σας GlucoMen είναι ταότιπρώτα διατίθενται με βεβαίωση ενημερώνει όλα ταπου συστήματα μέτρησης σακχάρου Ησυμμόρφωσης MENARINI μεδιατίθενται αίσθημα ευθύνης, σας είναι DIAGNOSTICS, τα πρώτα με βεβαίωση πλήρουςGlucoMen στα που νέα ποιοτικά πρότυπα ενημερώνει ότι όλα τα συστήματα μέτρησης σακχάρου πλήρους συμμόρφωσης στα νέα ΤUV ποιοτικά πρότυπα ISO ISO 15197:2013 με την υπογραφή Γερμανίας, του GlucoMen είναι τα πρώτα που διατίθενται με βεβαίωση 15197:2013 με την υπογραφή ΤUV Γερμανίας, του μεγαλύτερου στον κόσμο οργανισμού πιστοποίησης πλήρους συμμόρφωσης στα νέα ποιοτικά πρότυπα ISO μεγαλύτερου στον κόσμο οργανισμού πιστοποίησης ποιότητας. 15197:2013 με την υπογραφή ΤUV Γερμανίας, του ποιότητας.

στον κόσμο οργανισμούτης πιστοποίησης Με την μεγαλύτερου επίσημη πλέον διαβεβαίωση TUV, τα ποιότητας. Με μέτρησης την επίσημη πλέον διαβεβαίωση της παρέχουν TUV, τα συστήματα σακχάρου GlucoMen σας μέτρησηςκαι σακχάρου GlucoMen της σας παρέχουν όλα τα συστήματα πλεονεκτήματα την ασφάλεια πλήρους Με την επίσημη πλέον διαβεβαίωση της TUV, τα όλα τα πλεονεκτήματα και του την ISO ασφάλεια της πλήρους συμμόρφωσης στιςμέτρησης απαιτήσεις 15197:2013. συστήματα σακχάρου GlucoMen σας παρέχουν

συμμόρφωσης στις απαιτήσεις του ISO 15197:2013. όλα τα πλεονεκτήματα και την ασφάλεια της πλήρους

Αξιοπιστία x Ακρίβεια x Επαναληψιμότητα συμμόρφωσης στις απαιτήσεις του ISO 15197:2013. • Αξιοπιστία • Ακρίβεια • Επαναληψιμότητα

Τα συστήματα μέτρησης σακχάρου αποτελούν • Αξιοπιστία • Ακρίβεια GlucoMen • Επαναληψιμότητα Τα συστήματα μέτρησης σακχάρου GlucoMen αποτελούν το πλέοντοαξιόπιστο εργαλείο, στη διάθεσητων των ατόμων πλέον αξιόπιστο εργαλείο, στη διάθεση με Τα συστήματα μέτρησης σακχάρου GlucoMen ατόμων αποτελούν με διαβήτη καθώς και των επιστημόνων υγείας, στην διαβήτη καθώς και των επιστημόνων υγείας, στην το πλέον αξιόπιστο εργαλείο, στη διάθεση των ατόμων με καθημερινή διαχείριση του διαβήτη. καθημερινή διαχείριση διαβήτη καθώς και του τωνδιαβήτη. επιστημόνων υγείας, στην καθημερινή διαχείριση του διαβήτη.

0% συμμετοχή ασθενούς

0% συμμετοχή ασθενούς, 100% αποζημίωση από τα ασφαλιστικά ταμεία 0% συμμετοχή ασθενούς, 100% αποζημίωση από τα ασφαλιστικά ταμεία 100% αποζημίωση από τα ασφαλιστικά ταμεία

β γα ι ν ουμ ε ...εξω

Γράφει ο:

παιχνιδιών απόδρασης! Το φαινόμενο των ...

Ευθυμιος Σ α ββ α κ η ς Υποψ. Διδάκτωρ Τμήματος Δημοσιογραφίας & ΜΜΕ Α.Π.Θ.

Έχουν αποκτήσει φανατικούς θαυμαστές σε ολόκληρο τον κόσμο, τα συναντάμε σε διάφορες γωνιές της Ελλάδας, προσφέρουν μία εναλλακτική μορφή ψυχαγωγίας και έχεις 60 λεπτά για να λύσεις τους γρίφους τους! Τι είναι; Τα περίφημα δωμάτια απόδρασης! Ζητήσαμε από τους Δημήτρη Καραμήτσο και Φίλιππο Δόλλα, ιδιοκτήτες του «In & Out in 60 Minutes» στην Κοζάνη, να μας αναλύσουν το φαινόμενο, που αποτελεί τουριστικό «μαγνήτη» για την περιοχή τους. «Δημιουργήσαμε έναν τέτοιο χώρο στην Κοζάνη επιθυμώντας να φέρουμε τις παρέες πιο κοντά μεταξύ τους. Μας κούρασε το ότι βγαίναμε για καφέ και όλοι ασχολούνταν με τα κινητά και τα τάμπλετ τους. Ήταν ένας τρόπος να επανέλθει η συνεργασία και η ομαδικότητα στις παρέες και να αποσυνδεθούν από το ίντερνετ για λίγο! Μας αρέσει να κάνουμε τον κόσμο να γελάει και θέλαμε να κάνουμε κάτι εναλλακτικό. Τα δοκιμάσαμε πρώτοι εμείς, περνούσαμε καλά και θέλαμε να το μεταφέρουμε αυτό και στην περιοχή μας που δεν υπήρχε κάτι παρόμοιο. Τα συναισθήματα που μπορεί να βιώσει κανείς ποικίλουν καθ’ όλη τη διάρκεια του παιχνιδιού. Στην αρχή είναι η έξαψη όταν βλέπεις το δωμάτιο, μετά η απορία για το πώς ξεκινάς, ύστερα ο ενθουσιασμός

86 86

στα χρωματα του διαβήτη

έναν τρόπο να διώξουμε το άγχος της καθημερινότητας και τα δωμάτια απόδρασης καταφέρνουν ακριβώς αυτό. Σε μεταφέρουν σε έναν παράλληλο κόσμο και παίρνεις έναν άλλο ρόλο. Άλλωστε, πρόκειται για ένα παιχνίδι και ποιος ενήλικας δε θα ήθελε να ξαναγίνει παιδί;», προσθέτει ο Φίλιππος.

Πώς εξηγείται, όμως, ψυχολογικά, η νέα τάση της εποχής που ευνοεί τα παιχνίδια μυστηρίου;

όταν λύνεις τους γρίφους, η έκπληξη για κάποια πράγματα που δεν περιμένεις και μετά η ικανοποίηση όταν τα καταφέρνεις να βγεις ή η απογοήτευση αν αποτύχεις, η οποία όμως οδηγεί σε επιμονή και θέληση, ώστε την επόμενη φορά να τα καταφέρεις», αναφέρει ο Δημήτρης. Η επόμενη παρέα ετοιμάζεται να μπει στην περίφημη «Φυλακή», όπου κανείς δεν έχει καταφέρει να «αποδράσει», μέχρι στιγμής. «Για την ώρα έχουμε 3 δωμάτια, τα οποία δημιούργησε η αρχιτέκτων μηχανικός Αννίτα Κουτσονάνου. Τη «Φυλακή», η οποία έγινε γιατί το θεωρούμε από τα πιο βασικά δωμάτια στο είδος και είναι αυτό με το οποίο μπορεί ο κόσμος να μπει πιο εύκολα στο κλίμα των παιχνιδιών αυτού του τύπου, τη «Ληστεία», που πρέπει να μπεις στη φιλοσοφία ενός κλέφτη και τη «Βόμβα», που σε βάζει μέσα στις ταινίες που βλέπουμε και ανεβάζουν την αδρεναλίνη! Τα παιχνίδια αυτά έχουν αποκτήσει φανατικό κοινό στην Ευρώπη κι όχι μόνο. Και είναι απολύτως λογικό, αφού όλοι μας ψάχνουμε να βρούμε

«Τα δωμάτια απόδρασης και γενικότερα τα διαδραστικά παιχνίδια επίλυσης μυστηρίου επιτρέπουν στα άτομα να βιώσουν συναισθήματα, που υπό άλλες συνθήκες δε θα βίωναν τόσο συχνά στην καθημερινότητά τους. Προσφέρουν συγκίνηση μέσω ενός δημιουργικού και ενεργητικού τρόπου σε ένα ακίνδυνο και ελεγχόμενο πλαίσιο. Άλλωστε, ποιος δε θα ήθελε να εμπλακεί σε ένα μυστήριο που σίγουρα έχει λύση χωρίς να υπάρχουν αρνητικές συνέπειες, όταν τα άτομα δεν καταφέρνουν να επιτύχουν. Μέσω τέτοιων παιχνιδιών, ενώ πολλοί θεωρούν ότι αναζητούμε απλά την έξαψη της συγκίνησης, βαθύτερα, σε ψυχαναλυτικό επίπεδο, προσπαθούμε να διαχειριστούμε τη θνητή μας φύση και το φόβο του θανάτου που έχουμε ως ανθρώπινα όντα. Χρησιμοποιούμε, δηλαδή, ένα σχετικά αθώο και ασφαλή τρόπο να εξορκίσουμε ζητήματα που ταλανίζουν την ύπαρξή μας, όπως είναι η καθολικότητα του θανάτου. Παράλληλα, η συμμετοχή σε ένα τέτοιο παιχνίδι ωθεί τα άτομα να τιθασεύσουν φόβους και να ελέγξουν το στρες τους υπό ασφαλείς συνθήκες. Επίσης, δίνεται η ευκαιρία να αναλάβουν ρόλους και ευθύνες, στις οποίες ίσως να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν στην καθημερινότητά τους. Βιώνουν συγκίνηση και ενθουσιασμό κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού και φυσικά ικανοποίηση και ολοκλήρωση όταν φτάνουν στην επίλυση του μυστηρίου. Στην ουσία θα μπορούσαμε να πούμε ότι «τα παιχνίδια αυτά αποτελούν μια προσομοίωση της πραγματικότητας, κρατώντας μόνο τα θετικά οφέλη για το άτομο», αναφέρει, χαρακτηριστικά, η Μαίρη Βαρβαρούση, Κλινική Ψυχολόγος Α.Π.Θ.

x x 87

στα χρωματα στα χρωματα του διαβήτη του διαβήτη

μαγειρευουμεμετουσ

ΙΕΡΕΜΙΑ

ΑΜΒΡΟΣΙΑΔΗ Σολoμός με κρούστα φουντουκιού και αρωματικό κινόα Υλικά Φιλέτο σολoμού 250γρ. περίπου

Για την κρούστα

1/2 πορτοκάλι ξύσμα και χυμό 1 κ. γλ. μουστάρδα dijon 1 κ. σ. φουντούκια 1 κ. σ. φρυγανιά

Για το κινόα

100γρ. κινόα 200γρ. ζωμό ή νερό 50γρ. λευκό κρασί 1 λεμόνι ξύσμα και χυμό 1/2 κρεμμύδι ξερό 1 κρεμμύδι φρέσκο φύλλα δυόσμου φύλλα βασιλικού

Εκτέλεση Σολωμός: Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180οC. Aλατοπιπερώνουμε το φιλέτο και από τις 2 μεριές και το λαδώνουμε ελαφρώς. Σπάμε τα φουντούκια ή τα ψιλοκόβουμε και τα ρίχνουμε σ’ένα μπολ μαζί με τα υπόλοιπα υλικά του παναρίσματος. Τα ανακατεύουμε καλά, ώστε να δημιουργηθεί μια πάστα. Βάζουμε το φιλέτο σε ένα δισκάκι ψησίματος και το καλύπτουμε με το μείγμα της κρούστας ισομερισμένα σε όλο το κομμάτι. Ψήνουμε το φιλέτο για περίπου 15 λεπτά στους 180οC. Κινόα: Ξεπλένουμε το κινόα με κρύο νερό και το αφήνουμε να στραγγίξει. Ψιλοκόβουμε το ξερό κρεμμύδι και ξεκινάμε να το σοτάρουμε σε μέτρια φωτιά με λίγο λάδι σε ένα ευρύχωρο σκεύος. Στη συνέχεια, ψιλοκόβουμε το λευκό μέρος του φρέσκου κρεμμυδιού και το προσθέτουμε και αυτό, αφήνοντάς τα να πάρουν ωραίο καφετί χρώμα και να μαλακώσουν. Προσθέτουμε το κινόα. Ανεβάζοντας τη θερμοκρασία, το δουλεύουμε λίγο ανακατεύοντας συνεχώς και μετά από λίγο σβήνουμε με λευκό κρασί. Αφήνουμε λίγο να εξατμιστεί η αλκοόλη και στη συνέχεια προσθέτουμε το ζωμό ή νερό. Μόλις αρχίζει να βράζει, χαμηλώνουμε τη φωτιά, καπακώνουμε την κατσαρόλα και το αφήνουμε να σιγοβράσει. Μόλις έχει εξατμιστεί το νερό και είναι έτοιμο το κινόα, τελειώνουμε βάζοντας ψιλοκομμένα τα φύλλα δυόσμου, βασιλικού, το πράσινο μέρος του φρέσκου κρεμμυδιού, το ξύσμα και το χυμό του λεμονιού και συμπληρώνουμε το αλάτι. Αν το κινόα είναι παραπάνω σκληρό από τις προτιμήσεις σας, το αφήνετε εκτός φωτιάς καπακωμένο να μαλακώσει κι άλλο με τους υδρατμούς του.

88 88

στα χρωματα του διαβήτη

ΜΕΛΙΝΑ

ΧΑΤΖΗΠΑΝΤΕΛΗ Πανακότα με γιαούρτι και στέβια

Υλικά

300γρ. κρέμα γάλακτος light 300γρ. γάλα light 30γρ. στέβια 15γρ. φύλλα ζελατίνας 200γρ. γιαούρτι στραγγιστό με 2% λιπαρά μέλι για σερβίρισμα

Εκτέλεση Βάζουμε τις ζελατίνες μέσα σε ένα μπολ με κρύο νερό και τις αφήνουμε να μαλακώσουν. Στο μεταξύ, ρίχνουμε σε μια κατσαρόλα την κρέμα και το γάλα. Προσθέτουμε τη στέβια και τοποθετούμε την κατσαρόλα σε μέτρια φωτιά. Μόλις αρχίσει να φουσκώνει το μείγμα το αποσύρουμε και ρίχνουμε τα φύλλα ζελατίνας, αφού τα έχουμε στραγγίξει από το νερό. Στη συνέχεια, ανακατεύουμε καλά το μείγμα και το αδειάζουμε σ΄ ένα μπολ για να κρυώσει πιο γρήγορα. Το ανακατεύουμε ξανά μέχρι να χλιαρύνει αρκετά και προσθέτουμε το γιαούρτι. Ανακατεύουμε την πανακότα και πάλι, ώστε να αναμειχθούν καλά όλα τα υλικά και την αφήνουμε να κρυώσει εντελώς. Τέλος, τη μοιράζουμε σε ατομικά μπολ ή ποτήρια, τα οποία αφήνουμε στο ψυγείο για περίπου 3 ώρες. Σερβίρουμε την πανακότα με λίγο μέλι.

στα χρωματα του διαβήτη

Η εταιρεία BCO Development Μον.ΙΚΕ μπορεί να χρησιμοποιήσει τα στοιχεία μου, όπως αναγράφονται στην παρούσα αίτηση (διατηρώντας τα σε βάση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 2472/1997, «περί προστασίας του ατόμου από την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα»), για να μου ταχυδρομεί δωρεάν δείγματα και ενημερωτικά έντυπα διαφόρων προϊόντων, καθώς και να με ενημερώνει τηλεφωνικά ή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή μέσω γραπτών μηνυμάτων, για νέα προϊόντα, δράσεις ή υπηρεσίες που με αφορούν. Χρήση των στοιχείων μου για οποιοδήποτε άλλο σκοπό απαγορεύεται.

Αποστείλατε την αίτησή σας με φαξ: 210 65 20082 ή στη διεύθυνση: BCO DEVELOPMENT MON.IKE, ΑΓ. Ι. ΘΕΟΛΟΓΟΥ 41, ΧΟΛΑΡΓΟΣ, ΤΚ 155 61, ΑΘΗΝΑ ή στο e-mail: info@kartadiaviti.gr μαζί με κάποιο έγγραφο (π.χ. βιβλιάριο ασθενείας ή συνταγή ιατρού) που να πιστοποιεί ότι πάσχετε από Σακχαρώδη Διαβήτη. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε: - στο site www.kartadiaviti.gr - καλώντας στο 801 500 35 35 (αστική χρέωση) - μέσω της ΕΛΟΔΙ στο 210 8838113

Α NAME, A HISTORY, A FUTURE. Η εταιρεία Πετσιάβας είναι μία από τις πιο ισχυρές και ιστορικές εταιρείες στην Ελλάδα. Από την ίδρυσή μας, το 1920, στόχος και δέσμευσή μας είναι να στεκόμαστε δίπλα στον άνθρωπο ακολουθώντας πάντα την ίδια φιλοσοφία της σκληρής δουλειάς, της καινοτομίας και της αποτελεσματικότητας. Με συνεχή παρουσία στην φαρμακευτική αγορά και με εμπειρία 40 ετών στην αντιμετώπιση του Διαβήτη, είμαστε δίπλα στον Έλληνα Ασθενή προσφέροντας υπεύθυνα καλύτερη ποιότητα ζωής.

Πετσιάβας 40 χρόνια εμπειρία στον Διαβήτη.

Αγ . Αναργύρων 21, Ν. Κηφισιά, 14564 ΑΘΗΝΑ Τ: 210 6202301, Φ: 210 8077079 E: info@petsiavas.gr

Αθηνάς 15, Ιωνία, 57008 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ T: 2310 722600, Φ: 2310 722669

http://www.petsiavas.gr/ στα χρωματα του διαβήτη

Eσύ τι επιλέγεις; Ιατρική μέθοδο eurodiet

Συμβατική υποθερμιδική δίαιτα;

Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε στα διαβητολογικά ιατρεία των νοσοκομείων Τζάνειο και ΓΝΑ Λαϊκό, 79 παχύσαρκοι ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 εντάχθηκαν σε μία από τις παρακάτω 2 ομάδες για 5 μήνες Ομάδα 1: Ιατρικό πρόγραμμα απώλειας βάρους Eurodiet

Tο

96.7% των ασθενών της ομάδας που ακολούθησαν το ιατρικό πρόγραμμα απώλειας βάρους Eurodiet, μείωσαν ή σταμάτησαν τα αντιδιαβητικά δισκία. Ομάδα 2: Συμβατική υποθερμιδική δίαιτα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη

Tο αντίστοιχο ποσοστό στην ομάδα που ακολούθησε τη συμβατική υποθερμιδική δίαιτα ήταν 46.8%.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Το ιατρικό πρόγραμμα απώλειας βάρους Eurodiet σε σχέση με μία συμβατική υποθερμιδική δίαιτα οδηγεί σε: α) μεγαλύτερη απώλεια βάρους, β) καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο και λιπιδαιμικό προφίλ, γ) μεγαλύτερη μείωση της αρτηριακής πίεσης και δ) μείωση και/ή διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής. Η παρούσα μελέτη ανακοινώθηκε στο 19ο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Παχυσαρκίας, Λυών Γαλλία, 2012. (EASO, Lyon 2012)

Ακόμα να αποφασίσεις; Σταδιακή και επιστημονική τροποποίηση των διατροφικών συνηθειών σας, που θα σας φέρει ομαλά στο ιδανικό για εσάς βάρος και θα σας βοηθήσει να το διατηρήσετε. Eύκολη στην εφαρμογή, προστασία μυικής μάζας Καταστολή της πείνας, υψηλό αίσθημα κορεσμού Εξατομικευμένο πρόγραμμα 4 φάσεων Ιατρική παρακολούθηση Πληροφορίες: 801 11 93300, 2109373020,