Phogravure by Vassilis Karkatselis, Φωτοχαρακτική

αρχή, στη συνέχεια καμώνονται πως αλλάζουν μέσο και αυτοπροσδιορίζονται σαν χαράκτες, ίσως γιατί (πρόφαση είναι αυτό) η μέθοδος χρησιμοποιεί μελάνια και πρέσες χαρακτικής, περισσότερο όμως για άλλους λόγους. Α. Γιατί οι σχολές των καλών τεχνών αργήσανε πολύ, μα πάρα πολύ, να καταλάβουνε την αξία και τη δύναμη του νέου αυτού ξεχωριστού και αναντικατάστατου μέσου, του φωτογραφικού. Αποτέλεσμα; Όχι μόνο να μη το διδάσκουν σαν κατεύθυνση, αλλά και να το πολεμούν, μην τύχει και αμφισβητηθεί η δύναμη του δικού τους, σα φωτογραφία, ρεαλισμού. Β. Γιατί η Αγορά και τα μουσεία (που είναι άμεσα συνδεδεμένα μαζί της), αντί να επιτελούν λειτούργημα και να ανοίγουν δρόμους για τις κοινωνίες και τους καλλιτέχνες τους, ενδιαφέρονται μόνο για το ενοίκιο, μόνο για το κέρδος που θα κτίσει το εξοχικό. Και κέρδος αφήνει η δεξιότητα που μπορούν να προβάλουν σαν προστιθέμενη αξία και όχι η μηχανική αναπαραγωγή (τεράστια αρλούμπα) της φωτογραφίας. Αποτέλεσμα, δεκαετίες τώρα, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, να αγνοείται η φωτογραφία και οι καλλιτέχνες φωτογράφοι να κρύβονται, (εξ ανάγκης, λένε κάποιοι, αλλά δεν γίνεται δεκτό σα δικαιολογία) πίσω από άλλους τίτλους. Αν ελάχιστα ενδιαφέρεται (η Αγορά) για την φωτογραφία, ας πούμε ότι κάνουμε τέχνη σε τσιμέντο, αναπαραγωγές σε μουσαμά ή φωτοχαρακτική και όχι φωτογραφία. Να γιατί οι δημιουργοί που ασχολούνται με το είδος γράφονται στα τμήματα χαρακτικής των καλλιτεχνικών επιμελητηρίων. Σα χαράκτες έχουν άλλο όνομα στην αγορά (για πόσο άραγε ακόμη); Γι’ αυτό και τα έργα τους ανήκουν στη συγκεκριμένη κατηγορία των πολλαπλών (εκεί που ανήκει η ξυλογραφία, η λιθογραφία, το intaglio, η μεταξοτυπία και οι άλλες διάφορες χαράξεις σε μέταλλο) και όχι στην ανεξέλεγκτη, υποτίθεται, κατηγορία «φωτογραφία». Υπογράφονται (τα έργα) με τους κανόνες της χαρακτικής, εμπορεύονται ως τέτοια, και βεβαίως εκτίθενται σε εκθέσεις χαρακτικής και μόνον απειροελάχιστες φορές σε εκθέσεις ή φεστιβάλ φωτογραφίας. Ντρέπονται να πουν οι δημιουργοί τέτοιων έργων ότι στην ουσία είναι φωτογράφοι, δεν έχουν τα κότσια να τολμήσουν να απευθυνθούν και στον κόσμο της όγδοης τέχνης, γιατί φοβούνται τη σύγκριση με τους κλασσικούς της φωτογραφίας, γιατί φοβούνται τα όχι των μονόχνοτων και μονομερώς επιβληθέντων δήθεν ειδικών του χώρου της φωτογραφίας, όπου ακόμη και σήμερα, βασιλεύει η μετριότητα του αγράμματου (φωτογραφικά) διευθυντή, επιμελητή, ιστορικού, έμπορα, δάσκαλου κτλ. Φταίνε βέβαια και τα στενά μυαλά αυτών που όντας απαίδευτοι και ημιμαθείς αποφάσισαν, ελέω κομματικών ή άλλων μηχανισμών, να καθίσουν στο σβέρκο της σύγχρονης Ελληνικής φωτογραφίας και να καθορίσουν /επιβάλλουν τις φτωχές τους απόψεις για το τι είναι κ αι τι δεν είναι φωτογραφία, γ ια το σε τι τυπώνεται κ αι σε ποιες διαστάσεις ένα φωτογραφικό έργο, για το με τι και πως πρέπει να εκφράζονται ακριβώς οι δημιουργοί του αύριο. Ας ελπίσουμε ότι όλα κρύβουν μέσα τους την ελπίδα της βελτίωσης, ότι στον πυρήνα όλων υπάρχει η δυνατότητα να αλλάξουν. Ας ελπίσουμε ότι κάποια ημέρα θα αναγνωριστεί και για το δημιουργό το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης, που μεταφράζεται στην ελευθερία επιλογής της γλώσσας μέσω της οποίας θα εκφραστεί αυτή η ελευθερία. Ας ελπίσουμε, κάποια στιγμή, ο δημιουργός να μπορεί να διαλέγει την κατάλληλη φόρμα και τεχνική που θα υπηρετήσουν καλλίτερα το δικό του περιεχόμενο. Ευτυχώς, η επέλαση του μεταμοντέρνου κατάργησε τη μονολιθικότητα απέναντι στο τι θα έπρεπε να θεωρείται τέχνη και εδραίωσε την πιθανότητα ύπαρξης και λειτουργίας παράλληλων, πέραν της κυρίαρχης, συμπάντων/δυνατοτήτων, και έτσι, οι μονοδιάστατες απόψεις περί τέχνης μόνο γερασμένα κεφάλια μπορούν να αναστατώνουν. Σήμερα, επειδή όλα μοιάζουν να έχουν ειπωθεί και μάλιστα με τον καλλίτερο τρόπο, κανείς δε θα μπορέσει άπρακτους να μας βάλει στη γωνία, γιατί έχουμε πολλά που μας αναλογούν να κάνουμε. Όχι μόνο πρέπει να τραγουδήσουμε τα δικά μας, τα σημερινά, (τα οποία, όπως είναι φυσικό, κανείς παππούς δεν τραγούδησε, αφού ούτε να τα φανταστεί μπορούσε), αλλά γιατί όχι, έχουμε να ξανατραγουδήσουμε και όλα τα παλιά, τα δικά τους, αλλά με το δικό μας τρόπο, σε δικούς μας κύκλους, με τη δική μας μοναδική γραφή, αυτήν που μόνο εμείς γνωρίζουμε. Και έτσι, παλιές και νέες αξίες, παλαιά και σύγχρονα προβλήματα, φωτισμένα από τα νέα μας έργα, θα τα παραδώσουμε στους επόμενους, για να τα αμφισβητήσουν και αυτοί με τη σειρά τους, νέο μάθημα και βορά στους επόμενους. Ίσως και εξ αιτίας αυτού, είμαστε υποχρεωμένοι να κρατήσουμε ανοικτές όλες τις βρύσες που θα γεμίσουν τις δεξαμενές της τέχνης και του πνεύματος. Και ως γνωστόν καθώς η φόρμα