JOS VAN GENNIP
‘Er voor elkaar zijn, dat maakt het leven leefbaar’ Wat voor samenleving willen we eigenlijk? Die vraag loopt als een rode draad door het leven van oud-CDA-politicus Jos van Gennip. ‘Een samenleving waarin menselijke waardigheid de basis is. Zonder eenzaamheid, vervreemding en wantrouwen.’
‘Bingo als sociale reddingsboei. Hoe hebben we dat kunnen laten gebeuren?’ MOEDER. Wat voor samenleving willen we eigenlijk? Die vraag loopt als een rode draad door het leven van oud-CDA-politicus Jos van Gennip. ‘Een samenleving waarin menselijke waardigheid de basis is. Zonder eenzaamheid, vervreemding en wantrouwen.’ JEUGD. ‘Ik groeide op in een verzuilde en hiërarchische samenleving. Gemeenschappen waren hecht en de kerk speelde een belangrijke rol. Niet alleen op spiritueel gebied, ook op sociaal vlak hielp de kerk parochianen en dorpsgenoten vooruit. Mensen die niet konden meedoen, kregen een steuntje in de rug. Er bestond een sterk netwerk van mensen die zich vrijwillig inzetten voor anderen. Daar werd je voor gevraagd, en velen zagen het als hun sociale plicht om aan die vraag gehoor te geven. Dat was een kwestie van fatsoen, van medemenselijkheid.’
KANTELING. ‘De jaren ’60 en 70 heb ik ervaren als kanteljaren. Emancipatie, economische groei, de komst van televisie en auto brachten een golf van optimisme teweeg, door toenemende welvaart en welzijn. Ook de individualisering kwam op. De overheid ontfermde zich actiever over het welzijn van de mensen, dus konden mensen meer aan hun eigen ontwikkeling werken. Het duurde jaren, misschien wel decennia, voor het besef doordrong dat ook de overheid niet alles kan oplossen. Dat er een schaduwkant was aan de verzorgingsstaat.’ VERVREEMDING. ‘Langzaam maar zeker zijn we vervreemd geraakt. Van onze directe omgeving, de geloofsgemeenschap, de politiek, het milieu. Maar nog het meest van elkaar. Twintig procent van de mensen in Nederland leeft in de marge. Worstelend met dakloosheid, armoede, eenzaamheid. Maar daar hoef je niets van mee te krijgen, als je ervoor kiest. Je kunt in je eigen realiteit leven. Sommige mensen hebben er geen idee van wat zich een paar straten verderop afspeelt. Met eenzaamheid en sociale isolatie van de ander als gevolg. Je ziet dat in het bijzonder onder ouderen. Ik ken een dominee die élk weekend vijf of zes bingopartijtjes organiseert voor eenzame ouderen. Meer hebben ze niet in hun leven. Bingo als sociale reddingsboei. Hoe hebben we dat kunnen laten gebeuren?’
kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 5]