Het Nieuwe Werken 32
maar de meesten staan nog aan het begin van het traject. En opvallend is dat bij die laatste groep veel organisaties uit de publieke sector zitten: Politie, Belastingdienst, agentschappen en ministeries. Het kan verkeren.
E en
paar illustraties
Laat ik het betoog even praktisch maken met een paar illustraties. In de T-Ford fabriek was de handeling die de arbeider moest doen aan de lopende band exact getimed en voorgeschreven. Die arbeider moest precies op moment x handeling y doen – het protocol – , bijvoorbeeld een boutje rechtsom draaien. Het was belangrijk voor de kwaliteit van het eindproduct dat die persoon dat ook precies zo deed, want anders stortte die auto later misschien wel in elkaar. De inrichters van de productielijn hadden het werk zodanig gemaakt dat iedereen het ‘vak’ in een uurtje onder de knie kon krijgen. Een erg grote identificatie met het eindproduct of de collectieve ambitie van het bedrijf kan dergelijk simpel en repetitief werk niet echt geven. Je gaat niet bij iedere slag naar rechts denken: Wat geweldig dat straks iedere arbeider zich een eigen auto kan permitteren; wat goed dat ik daaraan bij mag dragen. Dus is het nodig dat er opgelet wordt of die arbeider zijn werk goed doet. Want met dat eentonige werk en die hoge snelheid zal hij in de regel niet nalaten de kantjes ervan af te lopen als hij de gelegenheid krijgt. Die oogcontrole met sancties bij overtredingen was dus ook zeer effectief. Maar neem nou een politieman op straat die naar aanleiding van een bericht van de meldkamer afkomt op een burenruzie. Hij heeft ook een bepaald protocol maar dat is globaal en niet specifiek. Zijn missie is de ruzie te bedaren, de ruziemakers te laten afkoelen, hoor en wederhoor toe te passen en een verslag van de ruzie te maken om te zien of er een vergrijp heeft plaatsgevonden. Binnen dat globale protocol heeft hij heel veel vrijheid en bevoegdheid om te handelen zoals hem dat goed dunkt. Dat noemen ze bij de politie met een mooi woord ‘discretionaire bevoegdheid’; dat is dus gewoon empowerment of zelfsturing. Hij moet de situatie goed overzien, zorgen dat hij zelf niet in gevaar komt en zijn competenties inzetten. Zijn commandant gaat niet met hem mee om