“In Germany, the anti-evolutionary movement is particularly strong. Just like McCarthy synonymizes liberalism and communism, after the war evolution has been synonymized with the most typological selectionism, and biology with Nazi racism.”9 - Ernst Mayr
In 1859 schudde de biologie op haar grondvesten toen Darwin aantoonde dat evolutie geschiedt door een proces van natuurlijke selectie. Hoewel On the Origin of Species snel tot een moderne klassieker verwerd, bleven ook strijdige opvattingen over de werking van evolutie populair. In de decennia rond het fin de siècle, een periode die Huxley doopte als ‘the eclipse of Darwinism’, ondervond het darwinisme stevige concurrentie, onder meer van het lamarckistische idee dat verworven eigenschappen worden doorgegeven op het nageslacht. Het contact tussen de verschillende vakgebieden die bewijsstukken voor Darwins theorie presenteerden, bleef beperkt. Zo waren de erfelijkheidswetten van Mendel, die in 1900 werden herontdekt, volgens de heersende wetenschappelijke opinie aan het begin van de 20ste eeuw in tegenspraak met de darwinistische leer.10 Vanaf de jaren ’20 veranderde deze opvatting: geleidelijk aan beseften wetenschappers dat de mendeliaanse erfelijkheidsleer, inzichten in de populatiegenetica, paleontologische vondsten en de darwinistische principes van variatie en selectie met elkaar in overeenstemming waren. Veldwerk en laboratoriumonderzoek vonden aansluiting bij elkaar en gedurende de jaren ’30 en ’40 kristalliseerde een samenhangend idee over de werking van darwinistische evolutie. Door Huxley werd dit de moderne synthese genoemd. In deze synthese worden doorgaans vijf 9
Junker en Hossfeld, ‘The architects of the evolutionary synthesis’, 225. Huxley, Evolution, the modern synthesis, 22-26.
10
8