volksvertegenwoordiging te verbeteren, was het zogenaamde voorleesverbod, dat de parlementariërs zou verbieden om bij plenaire debatten vanaf papier voor te lezen. Hierdoor zouden de toespraken minder stijf worden en ook minder gedetailleerd. Let wel: er kon door de president van de Bondsdag een uitzondering gemaakt worden op deze regel bij complexe debatten, zoals bijvoorbeeld begrotingsdebatten of andere financiële kwesties. Opvallend genoeg – en in tegenstelling tot in Nederland – waren alle commissieleden het eens over het nut van deze voor parlementaire begrippen revolutionaire regel.101 Transparantie Een ander belangrijk onderwerp van discussie was de openbaarheid van de commissievergaderingen. In de Landtag van Bayern waren alle commissievergaderingen in principe openbaar, en dit leek de FDP ook een goed idee voor de Bondsdag. De overige fracties vonden transparantie van bestuur evenzo belangrijk, maar zij waren ook bang dat deze maatregel de stijl van debatteren te drastisch zou beïnvloeden. Na een lang debat werd het voorstel van de FDP verworpen.102 Twee andere voorstellen die als doel hadden de transparantie van het parlement te verbeteren, hadden betrekking op de beïnvloeding van parlementariërs. Er zouden twee lijsten worden gepubliceerd, een met daarop alle lobbyisten die in en rond de Bondsdag werkzaam waren, en een met daarop alle nevenfuncties en handelscontacten van de parlementariërs zelf. Deze plannen werden in de commissie niet met veel enthousiasme ontvangen, maar een groot debat bleef uit, omdat de voorstellen nog op (juridische en ethische) haalbaarheid moesten worden gecontroleerd door de Commissie voor Binnenlandse Zaken (Innenausschuß).103
Ibidem, 28-30. Ibidem, 78-82. 103 Ibidem, 160-161. 101 102
54