JFV IN CASU - DECEMBER 2011
OPINIE
41
Opinie
Vandalen (super) snel gestraft Door Bram Zwagemakers
H
ET (SUPER)SNELRECHT IS NU AL ENIGE TIJD EEN FEIT EN IS IN DE PRAKTIJK EEN ZEER EFFICIËNT MIDDEL GEBLEKEN OM ZAKEN IN KORTE TIJD AF TE DOEN. VOORNAMELIJK IN TIJDEN WAAR IN VERHOOGDE MATE OVERTREDINGEN WORDEN GECONSTATEERD, BIJVOORBEELD TIJDENS OUD EN NIEUW, BLIJKT HET KUNNEN TOEPASSEN VAN (SUPER)SNELRECHT EEN VERADEMING TE ZIJN. MAAR ER ZITTEN OOK EEN AANTAL HAKEN EN OGEN AAN, KOMT BIJVOORBEELD HET RECHT OP EEN EERLIJK PROCES IN HET GEDING? DESALNIETTEMIN ZIET HET HUIDIGE KABINET REDEN OM HET BEREIK VERGROTEN. OM DIE AFWEGING BEHOORLIJK TE KUNNEN MAKEN IS IN DE EERSTE PLAATS UNIVERSITAIR DOCENT STRAFPROCESRECHT AAN DE RUG, MR. DR. NICO KWAKMAN GEVRAAGD TE REAGEREN OP DE VOLGENDE STELLING: ‘HET (SUPER)SNELRECHT IS EEN WAARDEVOL INSTRUMENT, WAAR MOGELIJK DIENT HET TOEPASSINGSBEREIK DAARVAN TE WORDEN VERGROOT.’ VERVOLGENS KOMT JEROEN RECOURT AAN HET WOORD, TWEEDE KAMERLID NAMENS DE PARTIJ VAN DE ARBEID EN VOORMALIG RECHTER.
Nico Kwakman Mij is gevraagd een (ongezouten) mening te geven over de stelling. Dat verzoek zal ongetwijfeld verband houden met de plannen van de regering om een nog krachtiger likop-stuk-beleid mogelijk te maken, zoals bij uitgaansgeweld tijdens de jaarwisseling. Ernstige vormen van uitgaansgeweld zullen, zelfs als het aan de regering ligt, een nieuwe grond vormen voor voorlopige hechtenis en zullen als zodanig worden toegevoegd aan de gronden van artikel 67a Wetboek van Strafvordering. Dat zal worden gekoppeld aan de voorwaarde dat de desbetreffende strafbare feiten binnen zeventien dagen en vijftien uur dienen te worden berecht. Kortom: aanhouden, vast-
houden, snelrecht en executie van de straf binnen enkele weken. Maar ook in andere opzichten wil de regering snelrecht stimuleren en – meer algemeen – bevorderen dat alle eenvoudige zaken sneller, binnen een maand, worden afgedaan. Het is de bedoeling dat politie en OM deze eenvoudige zaken in een zo vroeg mogelijk stadium zelf afdoen door middel van onderlinge afstemming, concentratie en vereenvoudiging ‘aan de voorkant’ van de strafrechtelijke keten, in nauwe samenwerking met andere ketenpartners. Dat biedt, aldus de regering, de beste garantie voor een optimaal op de verdachte toegesneden aanpak. Dat alles is mogelijk doordat het OM (en/of de
Nico Kwakman: “Een veiligheidsklep zou kunnen zijn dat (super)snelrecht alleen toelaatbaar is als vergissingen praktisch zijn uitgesloten, zoals in gevallen van heterdaad.”
politie) sinds enige tijd eenvoudige zaken zelf af kunnen doen door middel van een OM-beschikking. De snelste variant van deze voortvarende afhandeling van eenvoudige zaken is de zogenoemde ‘Zo Spoedig Mogelijkaanpak’. In diverse steden zijn inmiddels pilots van start gegaan om ervaring op te doen met deze nieuwe ZSM-aanpak. Uitgangspunt is dat op lokaal niveau persoons- en gebiedsgebonden wordt gewerkt in de zogenaamde ‘veiligheidshuizen’, waarin de verschillende ketenpartners en deskundigen fysiek met elkaar samenwerken en afspraken maken in concrete zaken. Het streven is om in onderling overleg een snelle professionele beslissing te nemen, zoals een onmiddellijke strafbeschikking, een eventuele voorgeleiding aan de R-C, (super)snelrecht, etc. In onder andere ‘Perspectief op 2015’ (de visie van het OM op de strafrechtelijke handhaving voor de komende jaren) wordt deze werkwijze nader toegelicht en uitgewerkt. Daarmee wordt beoogd binnen zes uur na de aanhouding (of binnen drie dagen in geval van inverzekeringstelling) een beslissing te nemen over de wijze van afdoening. De eventuele executie wordt bij