Malicozum20

verilmesi ve bu konulara ilişkin mal ve hizmetlerin temin edilmesi karşılığında elde edilen hasılata turizm hasılatı denilebilir.

- Dövizin faturanın düzenlediği tarihten sonraki tarihte bozdurulması nedeniyle ortaya çıkan kur farkı (kambiyo geliri) faaliyet dışı hasılattır. Dolayısıyla istisnaya dahil edilmez.

- İstisnaya konu olan hasılat faturada belirtilen yabancı paranın, faturanın düzenleme tarihindeki T.C. Merkez Bankası döviz alış kuru ile değerlenmiş tutarı olmalıdır.

- Hasılatın döviz üzerinden olması gerekir. Turizm hasılatının bir kısmının Türk Lirası, bir kısmının döviz olması durumunda, dövizli gelirlere isabet eden kısım için istisnadan yararlanılır. Türk lirası olarak elde edilen hasılat için istisnadan yararlanılamaz. Bunun kanıtlanması için faturaların yabancı para birimi üzerinden düzenlenmiş olması gerekir.

Elde edilen dövizleri bizzat bozdurmayan ve dövizi sağlayan müessese veya acentadan doğrudan doğruya pay alan turizm müesseseleri bu istisnadan aldıkları pay oranında yararlanırlar. Bu durumda seyahat acentasının istisna miktarı pay alan turizm müessesesinin payı kadar azalır.

Kurumlar Vergisi Kanunu pay alan kurumların istisnadan yararlanabilmesi için Turizm Müessesesi niteliğinde olmaları hükmünü getirmiştir. Dolayısıyla başka bir seyahat acentasından pay alan seyahat acentası istisnadan yararlanamaz.

- Döviz gelirlerine isabet eden hasılatın % 20'si olarak hesaplanan istisna tutarı kurumun varsa bütün kazançlarına uygulanır. Örneğin seyahat acentasının turizm faaliyetleri sonucu zarar olsa bile faaliyet dışı gelirler (kira, faiz) dolayısıyla elde edilen dönem karına istisna uygulanabilir.

-Karın olmaması veya yetersizliği nedeniyle sonraki yıl kazançlarından indirmek mümkün değildir. Turizm kazançları istisnası hasılata oranlanarak hesaplandığı için ertesi yıla devretmez. Ticari karın yettiği ölçüde uygulanır. c)Elde Edilen Dövizlerin Bozdurulduğunu Kanıtlamak: -Turizm istisnasının uygulanabilmesi için zorunlu olan diğer bir şart da söz konusu dövizlerin bankalarda bozdurulduğunun Döviz Alım Belgesi ile kanıtlanmasıdır. Kurumlar Vergisi Kanunu'nun ilgili maddesinde ve 20 nolu genel tebliğde dövizin yetkili bankalarda bozdurulması gerektiği ifade edilmiştir. Türk Parası Kıymetini Koruma hakkında 30 ve 32 sayılı kararlar ile Özel finans Kurumlarına ve Döviz Büfelerine de döviz bozma yetkisi verilmiştir. Buna rağmen dövizlerin Özel, Finans Kurumları veya serbest piyasada bozdurulmaları durumunda istisnadan yaralanmak mümkün değildir.

- Dövizlerin ne zaman bozdurulması gerektiği konusunda gerek kanun maddesinde gerekse tebliğlerde bir açıklama yoktur.

Ancak Maliye ve Gümrük Bakanlığı, Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği'ne verdiği yazıda: "27 seri nolu Kurumlar Vergisi Tebliğinde, dış navlun istisnasının uygulanması konusunda açıklamalar yer almıştır. Bu bölümde dış navlun hasılatına ilişkin dövizlerin Türkiye'ye getirilmesi ve bozdurulma süreleri konusundaki açıklamalar, turizm hasılatına ilişkin dövizlerin bozdurulması konusunda da aynen geçerlidir. Sonuç olarak turizm hasılatına ilişkin dövizleri, ilgili yıl Kurumlar Vergisi Beyannamesinin verileceği tarihe kadar yetkili bankalarda bozdurulması ve bu durumun döviz alım belgesi ile tevsiki şarttır." şeklinde görüş belirtmiştir.