MALİ
ÇÖZÜM
menkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edevat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmlerinin birinci kısımdaki esaslara göre tespit edilen değerinin, bu Kanun hükümlerine göre yok edilmesi amortisman mevzuunu teşkil eder.” şeklinde tanımlanmıştır. Bu hükümden yola çıkılarak üzerinden amortisman ayrılacak iktisadi kıymetin taşıması gereken özellikler özetle şunlardır: 1-İşletmede Kullanılma ve Envantere Alınma: İşletmede kullanılmadan maksat, iktisadi kıymetin aktife kayıtlı olması veya işletmede kullanılmaya hazır olmasıdır. Zira 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 320’nci maddesine göre amortisman iktisadi kıymetin aktife girdiği hesap döneminden itibaren ayrılacaktır. Envantere alınma ise 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 189’uncu maddesi kapsamında belirlenecektir. 2-Kullanım Süresi 1 Yıldan Fazla Olmalıdır: Burada kastedilen iktisadi kıymetin fiilen bir yıldan fazla kullanılması değil niteliksel olarak bir yıldan fazla kullanılabilir olmasıdır. Örneğin 345 Seri No’lu Vergi Usul Genel Tebliği’ne göre faaliyet gösterilen sektöre göre nakil vasıtalarının lastiklerinin faydalı ömürleri bir yıldan kısa ise doğrudan gider yazılabilecektir. 3-İktisadi Kıymet Aşınmaya, Yıpranmaya, Değerden Düşmeye Tabi Olmalıdır: Bu etkilerin fiilen olması şart olmayıp ortaya çıkma ihtimali yeterlidir. 4-İktisadi Kıymetin Değeri Belirli Bir Tutarı Aşmalıdır: 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 313’üncü maddesinin son fıkrasına göre değeri 50.000.000.lirayı (490 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2018›dan itibaren 1.000 -TL) aşmayan peştemallıklar ile işletmede kullanılan ve değeri 50.000.000.lirayı (490 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2018’dan itibaren 1.000 -TL) aşmayan alet, edevat, mefruşat ve demirbaşlar amortismana tabi tutulmayarak doğrudan doğruya gider yazılabilir. Bu fıkra ile mükellefe seçimlik bir hak tanınmış olup dileyen mükellef iktisadi kıymetin değerini amortisman yoluyla da itfa edebilir. Ancak bu seçimin aktife alındığı yıl yapılması gerekmektedir. Fıkrasının son cümlesinde ise iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz edenlerde bu had topluca dikkate alınacağı hükmü mevcuttur. Diğer taraftan 193 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca ayrılan amortismanlar; Gelir Vergisi Kanunu’nun 40’ıncı maddesinde ticari kazancın tespitinde, 57’nci maddesinde zirai kazancın tespitinde, 68’inci maddesinde serbest meslek kazancının tespitinde, 74’üncü maddesinde gayrimenkul sermaye iradının tespitinde ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 8’inci maddesine göre kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir. 164
TEMMUZ - AĞUSTOS