CONCLUSIE
Na het maken van dit tijdschrift kunnen we een antwoord geven op de hoofdvraag: Wat betekent de dood voor de stervenden en de nabestaanden? Eigenlijk is stervenden geen goed woord voor onze onderzoeksvraag. Het gaat eigenlijk meer om mensen, om iedereen. Hoe gaat een gemiddeld persoon hier nou precies mee om en waarom zou iemand hier bang voor zijn of juist niet? Dit is voor iedereen anders. Een aantal zijn bang voor de dood. Dit komt door verschillende factoren. Mensen kunnen bijvoorbeeld bang zijn voor het idee wat er met je lichaam en geest gebeurt tijdens en na het sterven. Er zijn ook mensen bang voor een bepaalde manier van doodgaan. Ook doet het geloof, verhalen en mythes een hoop. Men kan hier van schrikken of hierdoor juist gerustgesteld worden. Het hele onzekere en onduidelijke van de dood maken het een mysterie waar wetenschappelijk geen uitsluitsel over is. Eigenlijk kunnen alleen de mensen die beweren een BDE gehad te hebben hier voor zichzelf een duidelijk beeld scheppen (wat ze kunnen verwachten). Of deze BDE serieus genomen moeten worden is de vraag. Deze ervaringen worden wel gedeeld. Een individu kan ook hieruit voor zichzelf beslissen of het een angst creëert of dat het geruststelt.
Voor nabestaanden verschilt het ook heel erg hoe zij met de dood van een overledene omgaan. De omgang met emotie is ook hier weer voor ieder individu anders. De een verkropt het en kan zich maanden (laat staan jaren) depressief voelen. De ander zoekt meer het contact op en probeert er zoveel mogelijk over te praten. Dit zijn slechts voorbeelden van hoe je er mee om kunt gaan, want er is niet een vast en gemakkelijk patroon dat je kunt volgen om de dood van je geliefde te verwerken. Hoe je het verwerkt ligt ook vaak aan in wat voor cultuur iemand zich bevindt. Ieder cultuur heeft weer zijn eigen gewoontes en gebruiken om de dood van een geliefde te verwerken. Een ding wat wel vast staat is dat iedereen de behoefte lijkt te hebben op een goede afsluiting, d.m.v. bijvoorbeeld een begrafenis/crematie.
februari 2011
“De dood”
53