Bardakçı'ların devrinde, cumhuriyete ve devrime dair konu#ulması gerekenleri. Gözya#ları arasında sessizce geçen vedala#mada, "o günleri unutma, çok biliyor olsanız da dönüp dola#ıp gelece"iniz yer aynısıdır" der gibiydi yüz ifadesi. O, ilke sözünü belki de hiç duymadı ölünceye dek, ama ilkeliydi. Ceza ve vergi yasaları dı#ında toplumsal yasalar oldu"unu bilmezdi. Halkın kendi kendini yönetmesiyse cumhuriyet, ona da hiçbir itirazı yoktu. Demokrasi, demir kıratın tekmesi gibi bir #ey de"ilse e"er, ekmek kadar, su kadar gerekliydi. Demokrasisiz cumhuriyet, 76 ya#ında. Dedem ondan önce do"up ondan uzun ya#adı. Ama ba"ımsızlık ve demokrasi diyen bizleri hep anladı. O henüz #ovenizm ve ırkçılık bombardımanları altında aklını yitirmemi# milyonlarca köylüden biriydi. Gün gelecek, biz de görece"iz anlattı"ınız o güzel günleri derdi. Ama daha sırası var diye eklemeyi de unutmazdı. Ne zaman gelecek bizim sıramız sorusuna o, hep kendinden emin #öyle cevap verirdi: Onlardan sonra.... Kimdi onlar? Nasıl gelecekti demokrasi onlardan sonra? Onlar devlete en uzak, varlıkları bile yok sayılanlardı. Dilleri ayrı, varolmayan bir varlıktılar. Onların varoldukları devirde gelecekti demokrasi. Dedem bana bir sır gibi verdi ilkesini. Bu sırrı, demokrasi isteyen bütün dostlarıma arma"an ediyorum: "Be# dü"melilerden uzak, Kürtlere yakın dur". (30 Ekim 1999)
107