- wąski repertuar dla dzieci – brak wyboru, granie ciągle starego repertuaru, brak nowości;
- niedopracowaną scenografię (bądź jej zupełny brak); To są na zasadzie: dekoracja namalowana na kilku warstwach „mapy” (jak ja to nazywam) i zmiana dekoracji następuje poprzez zrzucenie do tyłu jakiejś dekoracji i wystąpienie. [tour1_3_n]
W teatrze jest na przykład jedna sztuka, która jest grana przez kilka lat i wszystkie dzieci już obejrzą i nie ma dla nich nic następnego. [tour2_3_n]
My czasami myślimy sobie, jak obejrzymy takie „przedstawienie” (w cudzysłowie dużym), że nasze dzieci przygotowane przez nas na jakieś przedstawienie lepiej wypadają. Bajka przygotowana przez nauczyciela na choinkę dużo lepiej wygląda i jest przygotowana dekoracja, i wszystko. [tour5_3_n]
Mały repertuar! Od tego zacznijmy! Przecież na dobra sprawę jest tak mało tych wszystkich sztuk teatralnych dla nas, że jak ja chciałam teraz, to co? – jedna „Pchła Szachrajka” i to jeszcze takie ograniczone czasowo i koniec. Co my tutaj mamy? Uważam, że nie zasypują nas ofertami. (…) Jak coś takiego się stworzy – to wymaga bardzo dużo czasu, to wiadomo, że to trwa, ale później ta oferta jest taka bardzo uboga. [tour2_1_n3]
- brak odpowiedniej atmosfery i „magii teatru” – teatr przestaje być wydarzeniem artystycznym;
Odrębną kategorią są bariery związane z przedstawieniami grup odwiedzających szkoły. Tu nauczyciele narzekają na ogólny słaby poziom gościnnych spektakli, co potwierdza diagnozę postawianą w „Raporcie o stanie polskiego teatru dla dzieci i młodzieży w latach 1989-2003” opublikowanym przez Centrum Sztuki Dziecka. Autorzy zwracają uwagą na chałturnicze przedstawienia prezentowane w szkołach bez kontroli ich jakości oraz na złą praktykę teatrów objazdowych nastawionych jedynie na zysk38. W naszych badaniach największą krytykę39 skierowano na:
Natomiast staramy się unikać przedstawień na terenie szkoły. Przedstawienia na terenie szkoły nie zawsze pozwalają nam na budowanie tej etykiety całej wokół teatru. Że teatr to nie jest coś, z czym mamy do czynienia na co dzień. To jest okazja, to jest wydarzenie, coś wyjątkowego, korzystamy rzadko. W szkole na sali nie zawsze się to udaje, zwłaszcza, że poziom niektórych przedstawień jest dyskusyjny. Tak bym powiedziała. [tour1_2_d]
- nieprofesjonalną grę aktorów, „chałturzenie”. [Aktor] nie ma tego kontaktu z dzieckiem. Któregoś razu myśmy mówiły, że same byśmy to lepiej przedstawiły – no to chyba pani rozumie. Po prostu zarabiają pieniądze. [tour5_2_n]
38
Tyszka Juliusz, Rudziński Zbigniew (red.), Raport o stanie polskiego teatru dla dzieci i młodzieży w latach 1989-2003, Centrum Sztuki Dziecka, Poznań 2005. 39 Więcej na temat oceny teatrów objazdowych w podrozdziale Formy uczestnictwa dzieci w życiu teatralnym, s. 14-15 niniejszego raportu.
79