121. P rzed staw ien ie am ato rsk ie zesłańców polskich, zapew ne w Siw akow ej n a d C zytą, 1866. M ai. J. B aerkm an
rzyła now ą grupę publiczności, je d n o ro d n ą, wy kształconą, podatniejszą na oddziaływ anie n o wych prądów . W spólna w szystkim zab o ro m była intensyw ność życia teatralnego. Polska tw órczość d ram atyczna ożywiła się, p o b u d zan a przez nowy rynek i nowe zasady zbytu. T eatry w arszaw skie, które w latach trzydziestych i czterdziestych nic nieraz nie płaciły za nowe sztuki, od połow y stulecia znow u by wały łaskaw sze dla au to ró w . Po 1865 naw et p ro w incjonalne antrepryzy daw ały niekiedy h o n oraria. W większych m iastach zdarzało się w ypłacanie ta n tiem w wysokości 5-10% od d o ch o d u b ru tto . D o datkow ym bodźcem stały się k onkursy d ram aty cz ne (w latach 1868-88 aż 12 w samej G alicji, 5 w W ar szawie, 2 w Poznaniu). Praw dą jest, że od 1861 N orw id przez dziesięć lat wysyłał z Paryża swoje sztuki zabiegając o ich w ystaw ienie w W arszaw ie, we Lwowie, w K rakow ie, wszędzie na próżno. Ż aden u tw ó r N orw ida nie był grany w X IX wieku. 136
M ylnym byłoby jed n ak przyrów nyw anie tego okresu do czasów m iędzypow staniow ych. Rok 1865 nie przyniósł takiego rozdziału sił, jak i nastąpił po u p ad k u pow stania listopadow ego, ani takiego odrętw ienia w kraju. P onad wszelką w ątpliw ość w zrosło u p o d o b a nie do teatru, przejaw iające się m.in. w zasięgu przedstaw ień am atorskich. T ak jak niegdyś ary sto kracja, po 1865 coraz nowe w arstw y znajdow ały w teatrze am atorskim u lu bioną rozryw kę. W y jątk o w e znaczenie zyska! ten ruch w zaborze pruskim , zwłaszcza n a Śląsku, gdzie należał do najw ażniejszych przejaw ów tzw. odrodzenia n a ro dow ego. Polskie przedstaw ienia am atorskie zaczęto tu taj urządzać w części zajętej przez A ustriaków , w Cieszynie (1852). W ciągu lat sześćdziesiątych po ja wiły się w pow iatach opanow anych przez Prusy; od 1872 widzimy je w K atow icach, od tegoż roku we W rocław iu, od 1891 w O polu. W krótce we wszystkich dzielnicach stały się cząstką obyczaju i razem z nim bywały pielęgnow ane na obczyźnie,