Hanna Tomalak
Dzieci pustyni Pamiętnik matki zastępczej
Kraków 2020
© Copyright by Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 202o
Redakcja wydawnicza: Sylwia Stojak
Opracowanie typograficzne: Katarzyna Kerschner
Projekt okładki: Anna M. Damasiewicz
Grafika na okładce: © Cristina Bernazzani | Depositphotos.com
ISBN 978-83-8095-712-1
Oficyna Wydawnicza „Impuls” 30-619 Kraków, ul. Turniejowa 59/5 tel./fax: (12) 422 41 80, 422 59 47, 506 624 220 www.impulsoficyna.com.pl, e-mail: impuls@impulsoficyna.com.pl Wydanie I, Kraków 2020
Spis treści Wstęp ..................................................................................................................... 7 1. Ninka ............................................................................................................... 10 2. Amelka ............................................................................................................ 12 3. Marysia ............................................................................................................ 15 4. Paweł ................................................................................................................ 17 5. Jarek ................................................................................................................. 20 6. Agatka .............................................................................................................. 24 7. Jagódka ............................................................................................................ 26 8. Agusia .............................................................................................................. 28 9. Andrzej i Krzyś .............................................................................................. 33 10. Michałek ......................................................................................................... 36 11. Martynka ........................................................................................................ 40 12. Jędrzej .............................................................................................................. 45 13. Oskar ............................................................................................................... 47 14. Witek ............................................................................................................... 50 15. Magda .............................................................................................................. 52 16. Piotr i Rafał ..................................................................................................... 55 17. Karolek ............................................................................................................ 57 18. Konradek ......................................................................................................... 60 19. Anitka .............................................................................................................. 68 20. Kinga ................................................................................................................ 70 21. Matylda ........................................................................................................... 72 22. Dominika ........................................................................................................ 77 23. Wiktorek ......................................................................................................... 82 24. Patrycja ............................................................................................................ 87 25. Artur ................................................................................................................ 92 26. Daniel ............................................................................................................... 94
27. Alex i Krystian ............................................................................................. 95 28. Majka ............................................................................................................. 111 29. Nadia .............................................................................................................. 118 30. Justynka ......................................................................................................... 119 31. Bruno i Monika ........................................................................................... 120 32. Hubert ........................................................................................................... 124 33. Ewelinka ........................................................................................................ 126 34. Patryk ............................................................................................................. 128 35. Nastka ............................................................................................................ 130 36. Dagmara ........................................................................................................ 131 37. Weronika ....................................................................................................... 133 38. Piotr ................................................................................................................ 135 39. Kajetan ........................................................................................................... 138 40. Darek ............................................................................................................. 140 41. Kamil ............................................................................................................. 141 42. Emilka i Olek ................................................................................................ 142 43. Kostek ............................................................................................................ 144 44. Norbert .......................................................................................................... 146 45. Anielka .......................................................................................................... 148 46. Dagmara ........................................................................................................ 150 47. Marysia .......................................................................................................... 152 48. Marta ............................................................................................................. 154 49. Miron ............................................................................................................. 156 50. Bogna ............................................................................................................. 157 51. Olgierd ........................................................................................................... 158 52. Maksym ........................................................................................................ 159 53. Małgosia ........................................................................................................ 161 54. Oliwia ............................................................................................................ 164 55. Malina ........................................................................................................... 166 56. Jagoda ............................................................................................................. 168 57. Jerzy ................................................................................................................ 170 58. Eliza ................................................................................................................ 171 59. Agnieszka ...................................................................................................... 174 60. Liwia ............................................................................................................... 175 61. Elizka i ja ....................................................................................................... 178 Epilog .................................................................................................................... 183
~6~
Wstęp Marzyłam o tzw. wcześniejszej emeryturze. Miałam dość łączenia pracy zawodowej z obowiązkami domowymi, które sprowadzały się do odgrywania roli zarówno mamy, jak i taty, przejścia przez trudny okres nauki mojej córki, zaliczenia gdzieś tam po drodze studiów zaocznych itd. Miałam po prostu dość, czułam się zmęczona i wyczerpana. Stąd kiedy pojawiła się perspektywa przejścia na emeryturę w wieku 55 lat, miałam zamiar z niej skorzystać. No ale cóż. Mimo przepracowanych 38 lat musiałam poczekać, aż osiągnę odpowiedni wiek. Bardzo podobała mi się perspektywa, że ukończę 55 lat i pan listonosz co miesiąc przyniesie mi zwitek banknotów. Miałam nadzieję, że spory, a ja będę odpoczywać, czytać książki, oglądać telewizję, a jak mnie będzie stać – jeździć na wycieczki po świecie. Sielanka! Długie wieczory przemyśleń i nagle naszła mnie refleksja. Należę do rodziny osób długowiecznych i jak mi, daj Boże, przyjdzie żyć jeszcze z 30 lat, to – biorąc pod uwagę zaplanowane zajęcia – zanudzę się na śmierć. Jest druga połowa roku 2004. Do emerytury pozostało mi jeszcze półtora roku. Żeby w przyszłości zacząć robić coś sensownego, trzeba to zaplanować już dziś. Znowu myśli kołaczą mi w głowie. Coś sensownego, ale co? Myślami wracam w przeszłość. Mam adoptowaną córkę. Wzięłam ją z domu dziecka, gdy miała dwa i pół roczku. Wychowałam jak swoją. Mam z dziećmi dobry kontakt. Dzieci mnie lubią. Moja siostra i siostrzenica od wielu lat prowadzą prywatne przedszkole w mieszkaniu obok mnie. Często tam chodzę, czasami pomagam. Lubię rozmawiać z dziećmi, one radują się na mój widok – jest dobrze. Jakby tego było mało, w telewizji leci cykliczny program Kochaj mnie. To mnie rozwala do końca. Patrzę i ryczę jak bóbr. Zawsze wzruszał mnie los pokrzywdzonych dzieci. Kiedyś nawet byłam kuratorem do spraw nieletnich. Intrygowały mnie motywy postępowania nieletnich przestępców ~7~
i interesowały środowiska, w jakich się wychowywali. Życie właśnie zweryfikowało moje dążenia. Skończyłam studia ekonomiczne i całe zawodowe życie spędziłam za biurkiem. Teraz, mając więcej czasu, myślę sobie: Może u schyłku życia da się choć namiastkę pragnień spełnić? Pomysł jest, ale jak go zrealizować? Od wielu lat mam przyjaciółkę, która pracuje w ośrodku adopcyjnym. Przy okazji spotkania pytam ją o możliwości zostania rodziną zastępczą. Jestem osobą rozwiedzioną, mam dorosłą córkę, która deklaruje ewentualną pomoc. Mam wokół siebie mnóstwo życzliwych ludzi. Może się uda. Przyjaciółka informuje mnie, że trzeba przejść szkolenie dla rodzin zastępczych, spełnić warunki lokalowe. Trzeba zapewnić dzieciom godziwe warunki egzystencji, zebrać niezbędne dokumenty i czekać. No cóż... Szkolenie zaczyna się na początku 2005 roku. Idę, zapisuję się, spełniam warunki, więc rozpoczynam. Poznaję nowych ludzi tak samo wrażliwych na los dzieci jak ja. Mają podobną motywację: chcą otworzyć własny dom dla cudzych dzieci, które jako jedyne ssaki same, bez pomocy innych ludzi nie przetrwają. W trakcie szkolenia dowiaduję się, że istnieje forma rodziny zastępczej o charakterze pogotowia rodzinnego – decyduję się: tak, to jest to, co chciałabym robić. Krótkoterminowa opieka nad dziećmi potrzebującymi w danym czasie ciepła rodzinnego, przytulania, wysłuchania lub pokazania, jaki może być dom, jakże inny od ich rodzinnego, w którym dominowały często alkohol, przemoc, znieważanie, poniżanie. Szkolenie trwa kilka miesięcy. Są zajęcia z pedagogami, psychologami, pracownikami socjalnymi, radcą prawnym i praktykami. Od specjalistów ciągle słyszę pytanie: Co było motywem do podjęcia decyzji o prowadzeniu pogotowia? Odpowiadam standardowo: Lubię dzieci, chcę im pomagać, mam duży potencjał energii, sił witalnych itd. Później dopiero kołacze mi w głowie myśl, że może głównym motywem podjęcia takiej decyzji jest nie do końca zrealizowane macierzyństwo. Wychowałam wprawdzie córkę, ale nigdy nie rodziłam, nie byłam w ciąży. A tu w realnym świecie matki rodzą i porzucają swoje dzieci. Może dlatego chcę się nimi zaopiekować, dać im poczucie bliskości, bezpieczeństwa i pokazać, że nie są pozostawione same sobie. Podczas szkolenia dużo się też mówi na temat rozstań – jest to kluczowy problem pogotowi rodzinnych: jak nauczyć się rozstawać z dziećmi przyjętymi do naszego domu? Na poziomie emocjonalnym wydaje się to bardzo trudne, ale mówi się o tym wiele, więc każdy z nas ufa, że da radę. ~8~
Kończę szkolenie, czas na realizację. Dziewiętnastego lipca 2005 roku podpisuję umowę z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Rodzinie, to ta instytucja potrzebuje bowiem wsparcia w postaci rodzin zastępczych. Domy dziecka pękają w szwach, a poza tym bidul to bidul. Znam to z życia, przecież moja córka była w bidulu dwa i pół roku. Wiem, jakie skutki to za sobą niesie dla dziecka. Po zakończeniu szkolenia wiem również, jakie są realia. Do pogotowi rodzinnych trafia najwięcej noworodków porzucanych w szpitalach przez ich biologiczne matki. Proszę zatem, aby na początek nie kierować do mnie noworodków, bo nie mam w tym zakresie praktycznego doświadczenia, a jeżeli zdarzyło mi się opiekować niemowlakiem, to już dawno o tym zapomniałam. Pełna ufności czekam na rozwój wydarzeń.
~9~