UMOWY NIENAZWANE W PRAWIE POLSKIM. TOM 1. INNOMINATE CONTRACTS IN POLISH LAW. VOLUME 1.
stosuje się tutaj przepisów KSH o spółkach handlowych. Wspólnik cichy nie ma obowiązku dokonania wkładu od razu (wystarczy tylko jego zobowiązanie w tym zakresie) – oczywiście, jeśli umowa spółki cichej nie stanowi inaczej. Co ważne, wspólnik cichy nie staje się współwłaścicielem przedsiębiorstwa komplementariusza po wniesieniu wkładu207. Oczywiście taką współwłasność może przewidzieć umowa spółki cichej, jednak będzie ona miała skutek wyłącznie wewnętrzny, a dla ewentualnych wierzycieli, przedsiębiorstwa nadal będzie wyłączną własnością komplementariusza.208 Kolejnym
konstytutywnym
elementem
spółki
cichej
jest
prowadzenie
przedsiębiorstwa przez komplementariusza we własnym imieniu.209 Zasada ta ma kilka kluczowych skutków. Po pierwsze, komplementariusz jest jedynym podmiotem uprawnionym do prowadzenia przedsiębiorstwa, co oznacza, że wspólnik cichy ma zakaz ingerowania w działalność przedsiębiorstwa (z wyjątkiem uprawnień kontrolnych, o których będzie dalej mowa), ani nie może się skutecznie sprzeciwiać czynnościom komplementariusza. Po drugie, komplementariusz ma obowiązek prowadzenia przedsiębiorstwa wynikający z umowy spółki cichej. Po trzecie, wspólnik cichy nie ma upoważnienia do działania w imieniu komplementariusza w sprawach przedsiębiorstwa w stosunku od osób trzecich. Po czwarte, komplementariuszowi nie należy się żadne wynagrodzenie od wspólnika cichego za prowadzenie spraw przedsiębiorstwa. Po piąte, wspólnika cichego nie obowiązuje zakaz konkurencji dotyczący wspólników spółek osobowych. Następnym kluczowym elementem modelowej spółki cichej jest specyficzny udział wspólnika cichego w wynikach bilansowych przedsiębiorstwa komplementariusza. Otóż
Nie stosuje się art. 863 KC: „§ 1. Wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku. § 2. W czasie trwania spółki wspólnik nie może domagać się podziału wspólnego majątku wspólników. § 3. W czasie trwania spółki wierzyciel wspólnika nie może żądać zaspokojenia z jego udziału we wspólnym majątku wspólników ani z udziału w poszczególnych składnikach tego majątku.” 208 Wyjątkiem będzie ogłoszenie upadłości komplementariusza. W tej sytuacji ewentualne rozliczenia między wspólnikiem cichym a komplementariuszem są traktowane jako sfera, w której wierzyciele mogą szukać możliwości dodatkowego zaspokojenia swoich wierzytelności. 209 Tak określał art. 682 § 1 KH: „§ 1. Kto jako spólnik uczestniczy wkładem w przedsiębiorstwie kupca , prowadzonem przez tegoż w imieniu własnem, jest spólnikiem cichym.” i art. 683 KH: „Do prowadzenia spraw przedsiębiorstwa uprawniony i obowiązany jest kupiec.” Zastosowania nie znajdują: art. 865 KC: „§ 1. Każdy wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki. § 2. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynności spółki. Jeżeli jednak przed zakończeniem takiej sprawy chociażby jeden z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej prowadzeniu, potrzebna jest uchwała wspólników. § 3. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników wykonać czynność nagłą, której zaniechanie mogłoby narazić spółkę na niepowetowane straty” .oraz art. 866 KC: „ W braku odmiennej umowy lub uchwały wspólników każdy wspólnik jest umocowany do reprezentowania spółki w takich granicach, w jakich jest uprawniony do prowadzenia jej spraw.” 207
89