Акредитација: Поддршка во обезбедувањето на здравствена и социјална заштита
Акредитација: Поддршка во обезбедувањето и социјална заштита Accreditation: Supporting the Deliveryнаofздравствена Health and Social Care Деветти јуни marks 2015 година претставува Светски на акредитацијата како глобална June 9, 2015 World Accreditation Day asден a global initiative, jointly established by иницијатива, заеднички основана од страна на Меѓународниот форум за акредитација the International Accreditation Forum (IAF) and the International Laboratory Accreditation (IAF) и Меѓународната организација за акредитација на лаборатории (ILAC), со цел Cooperation awareness of the importance of оваа accreditation. year’s подигање на (ILAC), свеста to за raise важноста на акредитацијата. Темата година сеThis фокусира на тоа како акредитацијата може да го поддржи на здравствена и theme focuses on how accreditation can supportобезбедувањето the delivery of health and social care. социјална заштита. The successful provision of health and social care is Успешното обезбедување на здравствена one of the greatest challenges today. еден Whether и социјална заштита претставува од caused најголемите денес. Безor оглед дали life by expanding предизвици global population growth increased е поради зголемување на растот на бројот на expectancy, the need to provide reassuring, consistent населението во светот или продолжување на and cost-effective health and social care will only grow животниот век,and потребата од давање на сигурна, in its magnitude complexity.
доследна и економична здравствена и социјална заштита само ќе расте по својата големина и The health and social care sector is not unique in its сложеност.
goal of striving to deliver a balance of quality, economic, social and за environmental needs, ultimatelyзаштита aiming for Секторот здравствена и социјална excellence. Health and social care excellence is кон driven не е единствен во својата цел да се стреми by the need to provide confidence the deliveryзаof a обезбедување на рамнотежа наinпотребите competent service to patients, families, regulators and квалитет, економските потреби, социјалните commissioners. потреби, како и потребите поврзани со животната
средина, во насока на постигнување на високо ниво на квалитет. Високо ниво квалитет Accreditation within the health and на social care sector во здравствената и социјалната е tool supports this assurance. It providesзаштита an essential условено од потребата да се обезбеди доверба for healthcare providers to demonstrate that they have во испораката на стручни наthat пациентите, undergone a rigorous process услуги to ensure their patients семејствата, регулаторите и администраторите. consistently receive high quality services delivered by
What the issues? Кои сеare прашањата? G
Дали наhealth здравствена и социјална Is the давањето provision of and social care заштита е безбедно за пациентите и safe, for patients and staff? вработените?
G
Just how accurate and reliable are the Колку се точни сигурни исходите outcomes or testи results? односно резултатите од тестирањата?
G
Are there measures in place to prevent Дали се преземаат мерки за да се спречи misdiagnosis? погрешно дијагностицирање?
G
What is there that дека confidential Каквиproof докази постојат доверливите information is handled appropriately and информации се третираат соодветно и remains confidential? остануваат доверливи?
G
Are any complaints seriously andи Дали поплаките се taken сфаќаат сериозно acted upon? дали се постапува по истите?
G
Дали даcost се постигне Is highможе quality, effective care achievable? висококвалитетна и економична заштита? What reassurance is there that the correct Колку сме навистина се patient careуверени pathwayдека is being followed? следи точната патека на здравствена заштита на пациентите?
competent staff working in safe environments.
Акредитацијата во рамките на секторот за здравствена и социјална заштита ја обезбедува ваквата доверба. Претставува есенцијална алатка која им овозможува на давателите на здравствена заштита да прикажат дека преку строг процес на своите пациенти им обезбедуваат висококвалитетни услуги извршени од страна на компетентни лица кои работат во безбедна средина.
G
Whatе улогата is the role of accreditation? Која на акредитацијата? Спроведена одan страна на овластено тело воnationally согласност соinternationally национално иrecognised меѓународно Conducted by authoritative body against and признати акредитацијата е независно и непристрасно на standards,стандарди, accreditation is the independent and impartial evaluationоценување of an organisations компетентностана организацијата во однос на специфични активности и услуги. competence in relation to specific activities or services.
The primary purpose of health and social care Главната цел на акредитацијата на здравствената и социјалната заштита е да обезбеди дека accreditation is to ensure that users of the service корисниците на услугите добиваат високо ниво на receive a consistent high level of care, with quality заштита фокусирано на квалитет на резултатите patient outcomes at its core. на пациентот. Accreditation creates an essential framework for health
Акредитацијата создаваtoесенцијална за and social care providers improve their рамка processes давателите на здравствена и социјална заштита and environment, which stimulates continuous quality да ги подобрат своите процеси и средина, што improvement to the patient experience, and results in поттикнува постојано подобрување на квалитетот increased confidence in the outcomes. како искуство на пациентот и доведува до зголемена доверба во резултатите. Accreditation bodies, which have been evaluated by
peers asзаcompetent, sign arrangements thatодenhance Телата акредитација, кои се оценети the acceptanceна of ЕА accreditation of these services. евалуаторите и ИЛАКкако компетентни, потпишуваат договори кои што го засилуваат прифаќањето на акредитацијата Organisations linked to the IAF MLA на andовие ILACуслуги. MRA systems demonstrate a commitment to excellence,
Организациите поврзани со provision IAF MLA of и ILAC MRA efficiency and assurance in the health and системите покажуваат посветеност на квалитетот, social care, reinforcing the mutual international ефикасноста и сигурност во обезбедувањето recognition of services. на здравствена и социјална заштита, со што се потикнува взаемното меѓународно признавање на услугите.
ISO – Medical Device Certification ISO13485 13485 – Сертификација на
медицински помагала ISO 13485 is the world’s most recognised medical device standard and ensures excellence in the ISO 13485ofенајпризнатиот за objective provision medical devices.стандард The primary медицински помагала во светот и гарантира of this standard is to facilitate harmonised medical високо ниво на квалитет во олеснувањето device regulatory requirements by providing an на медицински цел на овој effective solution помагала. to meet theГлавна comprehensive стандард е да постоење на усогласени requirements forовозможи a quality management system (QMS). регулаторни барања за медицинските помагала ISO 13485 provides a practical foundation преку обезбедување на ефективно решение for manufacturers на to address regulations andна за исполнување сеопфатните барања responsibilities, as well as demonstrating a системот за управување со квалитет (СУК). commitment to the safety and quality of medical devices. ISO 13485 обезбедува практична основа
за производителите да се усогласат со Accredited certification is used to assess conformity регулативите и обврските, како и да покажат of medical devices against this standard. дека се залагаат за безбедноста и квалитетот на
медицинските помагала. Акредитираната сертификација се користи за оцена на сообразноста на медицинските помагала согласно овој стандард.
What benefit doesодaccreditation Кои се придобивките акредитацијата?provide? За Forрегулаторите Regulators Улогата на the регулаторите, во основа, е даthat осигураат Ultimately, regulators role is to ensure all health дека сите даватели на здравствена и социјална and social care providers deliver safe, effective, заштита обезбедуваат безбедна, ефективна, compassionate and high quality care. Accreditation внимателна и висококвалитетна заштита. assures regulators that they can rely on providers to Акредитацијата овозможува регулаторите да бидат verify compliance with their set policy requirements. It сигурни дека давателите на вакви видови услуги ќе helps regulators toсо manage risk,на asнивните they are поставени able to бидат усогласени барањата target their inspections more reliably and effectively, политики. Им помага на регулаторите да управуваат whilst delivering costможат savings. со ризикот, бидејќи посигурно и поефективно да ги насочат своите инспекции, а истовремено да остварат заштеда на трошоците. ISO 15189 – Medical Laboratory Accreditation ISO 15189 – Акредитација на медицински лаборатории Supplying diagnostic results for care providers, medical laboratory services play a pivotal role in;
Доставувајќи дијагностички резултати ensuring that patients receive the most pertinent до давателите на здравствена заштита, treatment and care. It is imperative that medical медицинските имаат клучнаof all laboratories canлаборатории effectively meet the needs улога воand обезбедувањето дека пациентите patients clinical personnel. го добиваат најсоодветниот можен третман односно здравственаare заштита. Императив е дека Medical Laboratories accredited against the медицинските можат ефективно requirements of лаборатории ISO 15189, which details the да ги исполнат сите пациенти requirements forпотребите quality andна competence withinи клиничкиот персонал. medical laboratories.
На меѓународно ниво, акредитацијата им дава Internationally, accreditation provides health and на social регулаторите на здравствената и социјалната заштита care regulators with a robust and credible framework to робусна и кредибилна рамка за прифаќање на accept outcomes with an equivalent level of confidence резултатите со еквивалентно ниво на доверба како и as if they hadспроведени been carriedво outлокалната in the local economy. кога би биле економија. Ultimately, accreditation provides regulatorsнаwith a На крајот, акредитацијата им обезбедува reliable monitoring tool to support the continuous регулаторите сигурна алатка за следење во насока improvement all health and social care services. на поддршка of и континуирано подобрување на сите услуги на здравствената и социјалната заштита.
Point of Care Testing Тестирање на местото на Point of Care Testing (POCT) is often carried out at a згрижување patient’s bedside to allow results to be available sooner and therefore, is outside of the controlled Тестирање на местото на згрижување (РОСТ) and regulated environment a medical laboratory. најчесто се изведува of покрај пациентот за да
се овозможи побрзо добивање на резултатите As the outcome can triggerвон immediate decisions и, според тоа, се одвива контролираната about a patient’s care, accreditation means that и регулираната средина на медицинската patients can trust that the results are reliable, and лабораторија. should any decisions be made as a direct consequence of testing,можат they can assured that they Бидејќи резултатите да be доведат are still веднаш followingда the correct patientодлука care pathway. до тоа биде донесена
за здравствената заштита на пациентот, Медицинските лаборатории акредитираат Accreditation against the globalсеstandard ISO 15189, allows medical со laboratories through во согласност барањатаtoнаdemonstrate, ISO 15189, каде a rigorousсеprocess, theбарањата technical competence детално наведени за квалитет of that laboratory to all stakeholders including health care и компетентност во рамки на медицинските providers. ISO 15189 is also used to assess лаборатории. mortuaries and post-mortem facilities.
Акредитацијата согласно глобалниот стандард ISO 15189 им овозможува на медицинските лаборатории да ја прикажат, преку строг процес, техничката компетентност на лабораторијата на сите засегнати страни, вклучувајќи ги и давателите на здравствена заштита. ISO 15189 исто така се користи за оцена на мртовечници и пост мортем установи.
POCT services areзначи accredited the requirements акредитацијата дека against пациентите можат of 22870, whichдека is intended to be се used in даISO бидат сигурни резултатите точни conjunction with ISO 15189 accreditation. и, доколку се донесат било какви одлуки како
непосредна последица на таквото тестирање, пациентите можат да бидат сигурни дека сепак се следи точната патека на здравствена заштита на пациентите. Услугите на РОСТ се акредитираат во согласност со барањата на ISO 22870, кој треба да се користи заедно со акредитацијата согласно ISO 15189.
Кои се придобивките од акредитацијата?
What benefit does accreditation provide?
За давателите на здравствена и социјална заштита For Health andобезбедува Social Care Providers Акредитацијата објективен доказ дека услугата се извршува безбедно, дека е Accreditation provides стручно objectiveиproof that the service фокусирана на пациентот , при што се добиваат operates competently and safely, is patient focused and резултати кои се сигурни. Акредитацијата поддржува delivers outcomes that can be relied upon. Accreditation постојано подобрување што може да доведе до supports continuous improvement which can boost зголемување на моралот, остварување на заштеди на morale, deliver cost savings and, in some cases, can act трошоци и, во одредени случаи, да поттикне промени. as a leverage for обезбедува change. Accreditation provides market Акредитацијата пазарна диференцијација differentiation and therefore, may result in и оттука може да доведе до зголемувањеanнаincrease бројот of
Traceability of Results via Medical Reference Следливост на резултатите Materials преку медицински референтни Accurate measurements are vitally important as they материјали will often influence the patient pathway. A crucial element of providing accurate measurements is Точните мерења се од витална важност бидејќи reliable reference најчесто влијаат materials. врз понатамошниот исход
и третман на пациентот. Веродостојните ISO Guide 34 материјали sets out the се management system референтни еден круцијален requirements, in accordance with which елемент во обезбедувањето на точни reference мерења.
materials should be produced. It ensures that reference material are competent to Во ISO Водичот 34providers се наведуваат барањата manufacture their products to a given quality, and на системот за управување, во согласност со that the measurement procedures are controlled, кои треба да се произведуваат референтните allowing laboratories to verify their ability to measure материјали. На тој начин се обезбедува дека accurately.
производителите на референтни материјали се компетентни да ги произведуваат референтните In addition, the accuracy and traceability of some материјалисо одредено ниво на квалитет, како и measurements in medical laboratories is demonstrated дека процедурите на мерење се контролирани, via the use of ISO 15195 an international standard со што се овозможува на лабораториите да ја dedicated to medical reference measurement потврдат својата способност за точни мерења. laboratories.
Освен тоа, точноста и следливоста на мерењата во медицинските лаборатории се потврдува и со примената на ISO 15195, меѓународен стандард наменет за лабораториите кои вршат референтни мерења во медицината.
на нарачани услуги и стекнување на предност при тендерски постапки. commissioned services and advantages during any tender process. Акредитацијата добива сè поголемо препознавање од страна на регулаторите и на тој начин давателите Accreditation is gaining increasing recognition from на овие услуги можат да покажат дека се усогласени regulators, and soпреку providers can demonstrate со критериумите акредитацијата. Во одредени compliance through accreditation. In some cases, this случаи тоа може да доведе и со намалување на бројот canнадворешни result in reduced audits. на проверки.
Diagnostic Imagingна Accreditation Акредитација дијагностичкото Diagnostic imaging services are normally assessed скенирање against nationally recognised standards which reflect the differing service delivery context in each country. Услугите поврзани со дијагностичкото
скенирање најчесто се оценуваат во согласност All cover стандарди the various modalities со accreditation националноschemes признаените of imaging, such as Ultrasound and CT што резултира соMRI, различен контекст на scans and involve a robust process of assessment. This извршувањето на овие услуги во секоја земја. results in the assurance of safe, high quality care with reliable outcomes that patientsги can trust. Сите шеми за акредитација опфаќаат
различните модалитети на сликање, како што Continuous monitoring and improvement forms part of се МРИ, ултразвук и КТ снимање и вклучуваат this process, instilling further reassurance that the комплексен процес на оцена. На тој начин service is striving for excellence. се обезбедува сигурност во безбедноста и
високиот квалитет на здравствена заштита со веродостојни резултати на кои пациентите можат да им веруваат. Постојаното следење и подобрување претставува дел од овој процес, што пак доведува до зголемување на сигурноста дека овие услуги тежнеат кон високо ниво на квалитет.
What benefit doesодaccreditation Кои се придобивките акредитацијата?provide? За членовите на комисиите субјектите кои упатуваат: For Commissioners and иReferrers:
За Forпациентите: Patients:
Акредитацијата е есенцијална за донесување Accreditation is an essential toolалатка for decision-making одлуки и управување со ризикот. Акредитацијата and risk management. Accreditation is a mark of quality е знак за квалитет кој може да се користи за лесна that can be used to easily identify technically competent, идентификација на технички стручните, безбедните,и safe, efficient, patient-focused services that meet all ефикасните услуги кои се фокусирани на пациентите regulatory requirements. Accreditation supports и кои ги исполнуваат сите критериуми поставени commissioners and referrers in the delivery of effective од регулаторите. Акредитацијата е поддршка за purchasing, cost-efficiency, good governance and членовите на комисиите и субјектите кои упатуваат, public confidence. во обезбедувањетона ефективна набавка на услуги, која е економична, добро управувана со стекната јавна доверба.
При користењето на акредитирани услуги,can be When using an accredited service, patients пациентите можат да бидат сигурни ќеquality ја добијат assured that they will receive the level дека of high care здравствената заштита со високо ниво на квалитет that they expect and can trust that the diagnostic која ја очекуваат и дека можат да бидат сигурни outcomes are accurate. Whether selecting a residential дека дијагностичките резултати се точни. Без оглед care home or having testsна carried accreditation дали се работи за избор дом заout, здравствена нега allows patients to make an informed choice about или за спроведување на тестови, акредитацијатаtheir health and socialна care ensuring competence and им овозможува пациентите да донесуваат added value. одлуки за својата здравствена и информирани социјална заштита, со што се обезбедува стручност и дополнителна полза.
Physiological Services Физиолошки услуги
Residential Careна Home inspection Инспекција домови за социјална
Physiological Science services are assessed against Услугите recognised од областаstandards на физиолошките nationally that reflectнаучни the differing дисциплини се оценуваат во согласност service delivery context in each country.
Accredited заштитаinspection for residential care homes raises standards resulting in improved social care, and provides independent affirmation that the за care Акредитираната инспекција на домовите provider is compliant with the rigorous standards used социјална заштита ги подигнува стандардите by theдоведува accredited body. на социјалната што доinspection подобрување
со национално признаените стандарди што резултира со различен на Accreditation covers a numberконтекст of diagnostic извршувањето на овие услуги во секоја physiological science disciplines, all of whichземја. investigate the functioning of organ/body systems to Акредитацијата опфаќа број на diagnose abnormalities andодреден subsequently, reduce the дијагностички физиолошкиtoнаучни дисциплини often disabling consequences the patient. кои го истражуваат функционирањето на органските/телесните за да The sole aim of accreditationсистеми is the on-going дијагностицираат неправилности потоа даsafety improvement of the quality of services,иcare and ги намалат, често патиphysiological тешките последици за for patients undergoing science service пациентот. tests, examinations and procedures. Accreditation science Единственатаprovides цел на physiological акредитацијата е services with a means to demonstrate на to their patients на that the постојаното подобрување квалитетот service operates safelyиand competently is услугите, заштитата безбедноста заand пациентите committed continuous improvement. подложениtoна физиолошки тестови, испитувања
и постапки. Акредитацијата услугите од областа на физиолошките научни дисциплини им обезбедува начин да им покажат на пациентите дека нивната услуга се врши безбедно и стручно и дека се залагаат за постојано подобрување.
заштита и обезбедување на независна потврда Inspection bodiesна areваквиот assessed against theе дека давателот вид на нега internationally recognized inspection standard усогласен со строгите стандарди применувани ISO/IEC 17020 to carry out inspections of socialтело. care од страна на акредитираното инспекциско providers.
Телата за инспекција се оценуваат во согласност The inspections focus on competence, impartiality and со меѓународно признаениот стандард за performance capability to assure patients and their инспекциски тела ISO/IEC 17020 за вршење на families of theзаhigh quality ofна care provided заштита. by инспекции давателите социјална residential care homes.
Инспекциите се фокусираат на стручноста, непристрасноста и способностите за работење со цел да се уверат пациентите и нивните семејства во високиот квалитет на нега во домовите за социјална заштита.
Closing ЗаклучокStatement The focus delivering excellence the health and social care sector is underФокусот на on обезбедување на квалитетwithin во рамките на секторот за здравствена и социјална заштита е поткрепен од страна на акредитацијата. ја aim поддржува и pinned by accreditation. Accreditation supportsАкредитацијата and delivers the of consistent испорачува доследна заштитаcan со сигурни резултати на кои high qualityцелта care за with reliableвисококвалитетна outcomes that patients trust, and provides peace пациентите можат да им веруваат и дава сигурност дека овие услуги ќе ги исполнат of mind that the service will meet expectations. The on-going work of the IAF and очекувањата. Постојаната работа на IAF и ILAC, како етаблиран авторитет со кои телата за ILAC, as the established authorities to обезбедува which accreditation bodies must comply, акредитација мора да бидат усогласени, дополнителна сигурност и доверба и provides additional reassurance and confidence and conveys an international sign of го пренесува меѓунардниот знак за квалитет и стручност. quality and competence.
ISO &и ISO/IEC 27001 Management ISO9001 9001 ISO/IEC 27001 System Certificationна of Medical Facilities Сертификација системот за
управување на здравствените Accredited certification bodies, operating to global установи levels of assurance, may certify healthcare providers to ISO 9001 to continuously support quality or кои to Акредитираните сертификациони тела ISO/IEC gives patients in работат27001, споредwhich глобалните нивоаconfidence на сигурност those handling their personal data. можатorganisations да ги сертифицираат давателите на
AСègrowing case studies, independent поголемnumber дел од of студиите на случај, независни research and supporting information from around истражувања и дополнителни информации од целиот свет, кои го илустрираат на in the world, illustrating the value ofзначењето accreditation акредитацијата во секторот за здравствена и the health and social care sector, can be viewed социјална заштита, може да се видат на 1 on publicsectorassurance.org . publicsectorassurance.org1.
здравствена заштита во согласност со ISO 9001 ISO 9001 describes the requirements for quality за постојана поддршка на квалитетот или ISO/IEC 27001 кој пак им влева сигурност на пациентите management systems and is the world’s most во однос наquality ракувањето со личните податоци од established framework. It is based on a number страна на овие организации. of quality management principles including a strong customer focus, the motivation and ISO 9001 ги опишува условите заimplication системи of top management, theсо process driven approach and за управување квалитет и претставува најреномираната рамка за критеримуи за continual improvement
квалитет во светот. Се заснова на низа принципи за управување вклучувајќи ISO/IEC 27001 isсо theквалитетот, internationally recognisedиbest силен фокус на клиентите, мотивацијата practice framework for an information securityи влијанието на највисокото раководство, приодот management system, a vital element in the provision of и достигнувањето кои зависат од процесот и health and social care. It provides a systematic постојаното подобрување. approach to managing sensitive company information ISO/ IECit 27001 е secure. меѓународно признаена рамка so that remains It includes people, processes на најдобри практики за системи за управување and IT systems by applying a risk management со безбедноста на информациите, што пак process. е витален елемент во обезбедувањето на здравствена и социјална заштита. Обезбедува Accredited certification is used to assess conformity системски пристап кон управувањето со against these standards. чувствителни информации со цел истите и понатаму да бидат безбедни. Ги опфаќа луѓето, процесите и системите за ИТ преку примена на процес за управување со ризик. Акредитираната сертификација се користи за оцена на сообразноста со овие стандарди.
1
Publicsectorassurance.org is a joint website set up by ISO, ILAC, IAF, IIOC and IEC to help the public sector learn about the benefits of using conformity assessment. 1
publicsectorassurance.org е заедничка интернет страница направена од ISO, ILAC, IAF, IIOC и IEC чија цел е да му помогне на јавниот сектор да ги осознае придобивките од примената на оцена на сообразноста.
Дополнителни информации Во врска со прославата на Светскиот ден на акредитацијата ќе се одржат големи настани, работилници и семинари во повеќе од 90 земји за да се подигне свеста за значењето на акредитацијата во поддршката на глобалната трговија. За дополнителни информации можете да го контактирате Вашето локално тело за акредитација.
Дополнителни информации за Договоротт за взаемно признавање на ILAC (MRA), како и список на потписници може да се најдат на интернет страницата на ILAC http://ilac.org/ilac-mra-and-signatories/
Дополнителни информации за Договорот за взаемно признавање на IAF (MLA), како и список на потписници може да се најдат на интернет страницата на IAF http://www.iaf.nu//articles/IAF_MEMBERS_ SIGNATORIES/4s.
The ILAC Secretariat
The IAF Secretariat
ИАРМ
PO Box 7507 Silverwater NSW 2128 Australia
Elva Nilsen 28 Chemin Old Chelsea Box 1811 Chelsea, Quebec Canada J9В 1А0
Кеј Димитар Влахов бр.4, зграда 2, спрат 3 1000 Скопје Р. Македонија
Тел: + 612 9736 8374 e-пошта: ilac@nata.com.au
Тел: + 1 (613) 454 8159 e-пошта: iaf@iaf.nu
Тел: +389 2 3293 080 Факс: +389 2 3293 089 e-пошта: info@iarm.gov.mk
www.ilac.org
www.iaf.nu
www.iarm.gov.mk