Uitkrant winter 2024-2025

Page 1


Turks

Amsterdam

Terugblikken met drie generaties

Digitale nomaden in Kaapstad en Ibiza Ticket naar de zon

Bonte parade

75 Amsterdamse kunstenaars in H’ART

open tot 22.00 uur 19 december - 5 januari tickets en info op dehortus.nl tentoonstelling - glüh wein - kampvuur

✶✶✶✶

“Pracht entertainment op het ijs”

Theatersinnederland.nl

“Holiday on Ice pakt spectaculair uit”

Het Parool

“GROOTSER DAN OOIT”

AMSTERDAMS DAGBLAD

“Tomeloos vakwerk”

Dagblad van het Noorden

“Iconisch en betoverend”

Cultuurwerkt Magazine

ANALOGE EN DIGITALE NOMADEN

Soms kan een verblijf in het buitenland je veel leren over je eigen land. Ooit belandde ik in New York op een chic feestje van een Turks advocatenkantoor. Het was begin jaren negentig en Turkse Nederlanders heetten gewoon nog gastarbeiders. Het contrast kon niet groter zijn en ik besefte hoe hardnekkig een frame over immigranten kan zijn.

Veel Turken kwamen naar Nederland op uitnodiging van grote fabrieken en woonden in pensions, maar de vader van Gunay Uslu, oud-staatssecretaris en nu CEO van Corendon, kwam als ondernemer hierheen en bouwde meteen succesvolle bedrijven op. Het onderscheid dat we hier in ons immigratiebeleid maken tussen niet-westerse (lees: arme) en westerse (rijke, geslaagde) immigranten is hard aan herziening toe. Hoe het is om geframed te worden, ervaren ook steeds meer jonge Amsterdamse zzp’ers. Sinds werken op afstand de norm wordt, verhindert niets hen om in de winter in een warm en goedkoop buitenland te gaan werken. Ibiza en de Algarve zijn bekende bestemmingen, maar ook in Kaapstad wemelt het van de digital nomads (zie pag. 32). Omdat zij (vaak via Airbnb gehuurde) huizen bezetten die niet meer beschikbaar zijn voor de eigen bewoners, is in Barcelona zelfs al een boze burgeropstand op gang gekomen. Weten we zelf ook eens hoe het voelt als gastarbeider.

Van theater en concert tot buurtwandeling en nieuwe eettent: dit wil je deze maand niet missen in de stad.

iBart van Oosterhout Hoofdredacteur redactie@iamsterdam.com

VOLG ONS: iamsterdam.nl facebook.com/iamsterdamnl iamsterdam.nl/uitmail instagram.com/uitinams youtube.com/@uitinamsterdam

Coverfoto: Lotte van Uittert (kersthanger Boardingpass € 14,95 via yupindeboom.nl)

Hoofdsponsors

Officieel partner

x

ETEN & DRINKEN & ZO

LIFESTYLE, UIT

Inhoud

KUNST & VERMAAK

MUZIEK, EXPO, THEATER, FILM, CULTUUR Met feministisch theater, Halina Reijns nieuwe film en Guus Luijters over zijn ontmoeting met Reve. En: een interview met agent Lieke Hester.

ETEN, WINKELEN EN WANDELEN

Kaapstad, Ibiza, Bali: het zit er deze winter weer vol Amsterdamse

Maar is remote

digital nomads. werken wel zo rooskleurig?

HTOT SLOT

ODE AAN DE STAD

partners

TURKS IN AMSTERDAM

COVER VERHAAL

Het is zestig jaar geleden dat de eerste Turkse gastarbeiders in Nederland aankwamen. Hoe verging het hen – en de generaties na hen – in onze stad? ‘Het is tijd dat mensen harder gaan werken om míj te accepteren.’

RAGENDA

DE ONMISBARE CULTURELE

MAANDAGENDA

Met foto’s van Paul Huf, het Bijlmer Drum Festival, de nieuwe show van Freek de Jonge en véél meer.

Waar gaat kunstenaar Tom Biddulph het liefst eten?

En kunstkijken? Hij tipt zijn favorieten in rubriek

De echte Amsterdammer.

Maatschappelijke

Mediapartners

Up-to-date

Nieuws uit de stad, tips en belangrijke data om in de agenda te krabbelen.

LAAT ER LICHT ZIJN

Heb jij ‘Het licht van Amsterdam’ al boven de stad zien stralen? Voor de 750ste verjaardag is dit bijzondere symbool elke avond en vroege ochtend te zien. De acht lichtkolommen, die bestaan uit 28 lampen bij het stadhuis, staan voor hoop, warmte en kracht én voor alle stadsdelen.

JA, IK WIL DE RING

Het barst van de bijzondere trouwlocaties in Amsterdam, maar één locatie is wel heel uniek: de Ring. Ja, je leest het goed: trouwen op de snelweg. Om 750 jaar Amsterdam te vieren, wordt op 21 juni een gedeelte van de Ring A10 een officiële trouwlocatie. Hier trouwen die dag een paar gelukkige bruidsparen die zich op tijd hebben aangemeld. Kans gemist? Ook dan kun je op 21 juni de snelweg op, want de A10 wordt vrijgemaakt voor muziek, theater, dans en nog veel meer. amsterdam750.nl/opdering

dans en nog veel meer.

‘Schrijven kan altijd. Het is een verslaving, daarom hou ik ook niet van vakantie.’

Amsterdammer

Dat zei thrillerauteur Esther Gerritsen in De groene Amsterdammer. Na zes nominaties voor een grote prijs won de Amsterdamse er eindelijk een: de Boekenbon Literatuurprijs voor Gebied 19.

NIEUWE BUURTBOERDERIJ

In augustus zorgde een grote brand voor flinke schade aan Buurtboerderij Ons Genoegen in het Westerpark, waar de Regenboog Groep met mensen met afstand tot de arbeidsmarkt werkt. De boerderij staat weer in de steigers, maar gaat in 2026 pas opnieuw open. Het goede nieuws: er is een tijdelijke nieuwe locatie gevonden. Van maandag tot en met zaterdag kun je terecht bij Buurtboerderij Centraal op het Marineterrein voor koffie en thee, verse sapjes en lunch, of het organiseren van een borrel, bruiloft en meer feestelijks. buurtboerderijcentraal.nl

LAAG SAMMY, KIJK OMLAAG

Het grote jubileum van Amsterdam wordt tot in de kleinste details gevierd: de stad krijgt zelfs speciale 750-putdeksels! Het komende jaar laat Waternet zo’n 1500 oude putdeksels in de stad vervangen door deze jubileumexemplaren. Een ontwerp door kunstenaar Alex Fischer, die kunstwerken van putdeksels over de hele wereld maakt. Maar de nieuwe deksel staat ook symbool voor een groter verhaal, aldus de gemeente: de ontstaansgeschiedenis van een ondergronds netwerk dat de stad schoner en gezonder maakte.

KAROLY EFFENBERGER

LIEF GEZELSCHAP

ROUWEN IN DE KAS

Voor wie een dierbare heeft verloren, zijn de laatste weken van het jaar vaak erg moeilijk. Voor hen is er de kas van Rouwen & Vieren, die van 13 t/m 27 december op het Mercatorplein staat. Een plek waar ruimte is voor herdenken en waar je een kaarsje kunt aansteken. Of je nu rouwt om het verlies van een ouder, een huisdier of je baan: ‘Hier is plek voor alle soorten rouw’, zegt initiatiefnemer Rikko Voorberg, die vorig jaar Amsterdammer van het Jaar werd.

Wees lief voor de stad en voor elkaar, zei burgemeester Eberhard van der Laan voordat hij in 2017 overleed. Dat bracht de oprichters van Pancakes Amsterdam op een lief idee: het Ouderendiner. Een driegangendiner voor ouderen die wat extra gezelschap kunnen gebruiken tijdens de feestdagen, met muziek, pannenkoeken en een hoop vrolijkheid op het menu. Het Ouderendiner is dit jaar op 9 december in Pancakes Amsterdam (Prinsengracht 277) en er zijn nog een paar plekken. Erbij zijn? Mail naar media@pancakesamsterdam.com. pancakesamsterdam.com

‘Ik gun Amsterdam heel veel poëzie, verbinding en liefde.’

veel

Dichter Gershwin Bonevacia vertelt AT5, voorafgaand aan het concert ter ere van het 750-jarig bestaan van Amsterdam in Ziggo Dome, welk cadeau hij de stad zou willen geven.

AFTELLEN MAAR

Op Instagram-account @uitinams wordt vanaf 1 december afgeteld naar het nieuwe jaar. Met iedere dag iets leuks: giveaways (zoals een Happy Holidays Evening Cruise van Blue Boat), tips, leuke weetjes en quizzen. Hou de stories in de gaten om mee te doen.

CHINEES NIEUWJAAR

De feestvreugde stopt niet na Oud en Nieuw. Op 29 januari gaan we nog even door, want dan begint het Chinees Nieuwjaar. In Amsterdam vieren we dat zoals altijd bij de boeddhistische He Hua-tempel aan de Zeedijk. Maar in de hele Nieuwmarktbuurt wordt het jaar van de Slang – elk jaar wordt vernoemd naar een dier uit de Chinese dierenriem – feestelijk ingeluid. Natuurlijk mét leeuwendans, die het oude jaar verjaagt en het nieuwe jaar geluk brengt. Gong xi fa cai (gelukkig nieuwjaar)!

WILLEKE MULDER

binnenkijken

THUIS IN DE STAD

tekst en foto Marjolein van Damme

Een kijkje achter de voordeur van een Amsterdammer.

Wie Deandra Tevreden (links, 24, boeker en model) en Joos Wentholt (32, dj en eventorganisator in het nachtleven)

Wat Huurappartement van 48 m2 in de Kinkerbuurt

Hoe Via Woningnet, een maand voordat Joos haar jongerenwoning uit moest

Sinds Een jaar

Opvallend Bijna alles in huis is tweedehands

Fijnste plek Deandra: ‘Op de bank, met uitzicht op de artwall boven Joos’ draaitafel.’

Joos: ‘De woonkamer. Ik word vrolijk van alle kleuren, hier voelt het af.’

Joos: ‘We zijn nu twee jaar samen en hebben de taken goed verdeeld. Deandra doet de styling en ik doe het kluswerk. Ik heb de vloer gekocht en zelf gelegd bijvoorbeeld. Hij komt uit een oud bruin café. Mannen vragen vaak: moet ik helpen tillen? Maar we kunnen alles samen.’

Deandra: ‘Ik hou heel erg van de kringloop. Ik ben ermee opgegroeid, mijn moeder nam me al mee naar kofferbaksales. Ik koop niks nieuws, ook mijn kleding niet. In ketens als Zara en H&M zie ik alleen maar dwangarbeid. Op het tafeltje en vloerkleed na zijn alle grote dingen in ons huis tweedehands.’

Joos: ‘Op Marktplaats kochten we deze designbank voor zevenhonderd euro, normaal kost die wel drieduizend euro. Meestal scoort Deandra de mooie tweedehandsspullen, maar de keramieken hond in de vensterbank vond ík. Voor maar een tientje, ik ben er heel blij mee. Echt een parel.’

Deandra: ‘De ingelijste poster aan de muur heb ik aan Joos gegeven: er staat ‘Free your mind and your ass will follow’ op. Het is een print van Studio Boot, een kunstenaarsduo uit Den Bosch. Hun werk inspireert me enorm, en het past goed in het huis.’

Deandra: ‘We zijn allebei dol op cultuur: musea, concerten, films. We kijken ook echt elke maand in de Uitkrant wat er allemaal te doen is. Zoals laatst Museumnacht, maar ook concerten in Cinetol of andere plekken waar zo min mogelijk toeristen op afkomen.’

Joos: ‘We gaan ook vaak naar optredens in Paradiso of Bitterzoet. Daarnaast organiseer ik zelf grote festivals en evenementen voor vrouwen.’

60 JAAR TURKSE MIGRATIE

In de foyer van Podium Mozaïek is tot en met 1 december de rondreizende fototentoonstelling 60 jaar Turkse migratie & 50 jaar HTIB van fotograaf Yasemin Demirözcan te zien. Het laat zien hoe drie generaties Turken hun stempel hebben gedrukt op de Nederlandse samenleving. De portretten zijn van de eerste generatie arbeidsmigranten, de pioniers, hun kinderen en kleinkinderen. Volgend jaar zomer staat er voor Amsterdam 750 een buitenexpositie op het stationsplein gepland: 60 jaar arbeidsmigratie in Nederland, van de makers van het boek 60 jaar, 60 verhalen (te bestellen via atlascultureelcentrum.nl). De expo gaat over zes groepen arbeidsmigranten (Italianen, Spanjaarden, Grieken, Turken en Marokkanen) in Amsterdam. De opening staat nu gepland voor juni 2025.

Turks in Amsterdam

Dit jaar is het zestig jaar geleden dat de eerste Turkse ‘gastarbeiders’ naar Amsterdam kwamen om te werken bij bouwbedrijven en op de NDSM-werf. Nu telt de stad zo’n twaalfduizend Turkse Nederlanders. Hoe is het de drie generaties vergaan?

Journalist en historicus Tayfun Balçik (39) is geboren in de Frederik Hendrikbuurt, op het moment dat multicultureel Amsterdam oreerde. ‘De samenstelling van Oud-West was gevarieerd. Mede daardoor was de tijd dat ik daar opgroeide de meest harmonieuze periode uit mijn leven.’

voor mij als Turk-zijn. Ik ben hier geboren en ben hier dus niet naartoe gekomen, maar dat moet ik nog vaak aan anderen uitleggen. Amsterdam is mijn thuis.’

WOONOORD ATATÜRK

De opa van Balçik kwam in de jaren zestig naar Nederland; zijn vader volgde in 1977. Hun migratiegeschiedenis is voor alle drie de generaties verbonden met de zoektocht naar identiteit, legt hij uit. ‘Wat mijn opa en vader hebben meegemaakt, is van een andere orde dan wat ik meemaak. Zij kregen op de arbeidsmarkt met keihard racisme te maken en velen moesten werken onder zware omstandigheden. Maar ook voor mij is het opkomen voor mijn identiteit iets waar ik elke dag mee bezig ben. Amsterdammer-zijn is hetzelfde

De eerste generatie Turkse arbeidsmigranten kwam in 1964 naar Nederland. Na de oorlog werd Nederland weer opgebouwd: nieuwe wijken schoten uit de grond, de economie groeide en bedrijven kwamen arbeidskrachten tekort.

In Amsterdam, waar veel Turken bij de Ford-fabriek in het Westelijk Havengebied en de scheepswerf op de NDSM werkten, werd in 1966 in Noord woonoord Atatürk gebouwd. Hier ontstond een hechte, Turkse gemeenschap. Jaren later waaierde die uit over de stad en groeide uit tot een groep van nu ruim twaalfduizend Turkse Amsterdammers.

‘Mijn vader en opa kregen op de arbeidsmarkt met keihard racisme te maken’

tekst Yara Hooglugt foto’s Marjolein van Damme en Stadsarchief
‘Mijn ouders waren in Turkije al ondernemers en zagen veel mogelijkheden hier’

Net als de opa van Balçik was de vader van Gunay Uslu een van die Turkse pioniers. Nederland beviel hem meteen goed: hij voelde zich thuis en zette meerdere bedrijven op, zoals een pension en een ko ehuis in Haarlem. Voor Uslu, oud-staatssecretaris van Cultuur en Media en nu CEO van familiebedrijf Corendon, is haar migratieachtergrond een pluspunt. ‘Mijn vader zei altijd dat ik een fantastisch onderzoeksperspectief heb: ik hoor Turks en zie Nederlands.’ Ze ging vanaf haar twaalfde naar het Montessori Lyceum in Zuid en studeerde daarna cultuurwetenschappen aan de UvA. ‘Mijn ouders waren in Turkije al ondernemers en zagen na hun komst naar Nederland veel mogelijkheden hier. De worstelingen van de Turkse arbeidsmigranten die om politieke redenen hiernaartoe kwamen, heb ik dus niet zo meegekregen.’

IEDEREEN EEN BEDRIJF

Turkse Amsterdammers zijn al jaren

5X DE TURKSE KEUKEN

1. Restaurant Levant is dé verborgen Turkse parel van de stad. De klassieke sfeer en met zorg gekozen Turkse gerechten, zoals eendenborstfilet, vind je nergens anders in Amsterdam.

Weteringschans 93

Turks uitzendbureau in de jaren zestig en de aankomst van de eerste Turkse arbeidsmigranten in Nederland.

2. De echte kebabkenner gaat naar Kebaphan. De smaak van de Osdorpse Adana-kebab komt het dichtst in de buurt van

koploper als het gaat om ondernemerschap in onze stad. Volgens het CBS heeft één op de vier Turkse Amsterdammers een bedrijf, tegenover één op de zes Amsterdammers met alleen de Nederlandse nationaliteit. Het bekendste voorbeeld is misschien wel de Turkse familie Genco. Wat ooit begon als een klein winkeltje van Mustafa Genco in Oost, is uitgegroeid tot een succesvol Amsterdams familiebedrijf dat nu door drie generaties wordt gerund. Uslu: ‘Migreren naar een stad waar ondernemerschap wordt gevierd: daar zit een match tussen Turken en Amsterdammers. Een nieuwe plek, waar je de regels niet zo goed kent en eigenlijk een beetje onaangepast bent, biedt allerlei kansen. Je hoeft je niet te bewegen in het kader dat je van huis uit kent.’

Maar Uslu ziet ook dat die kansen voor lang niet alle Turkse arbeidsmigranten weggelegd waren. ‘Daarom kun je ook niet spreken over dé Turkse gemeenschap. Die bestaat niet. Turkije is een groot land met onderling zo veel verschillen in cultuur

die uit Zuidoost-Turkije. Osdorper Ban 30

3. Bij Somatçı maak je kennis met gerechten van oude Anatolische beschavingen, zoals kayısılı kuzu gerdan. Chef Ulaş Tekerkaya zet historische recepten hier op de kaart. Meer en Vaart 179

4. Ali Ocakbaşı serveert de lekkerste Turkse grillgerechten. Proef in elk geval hun şaşlık:

gemarineerde kalfshaasplakjes met uienringen. Herengracht 588

5. Olijfje heeft alles wat je verwacht van een Turks restaurant, zoals koteletten en ossenhaas, maar er zijn ook vegetarische mezzes en tapas. Valkenburgerstraat 223D

Van boven naar beneden: een Turks koffiehuis in 1984, woonoord Atatürk in Noord in 1965, de rij voor een

en taal. Het ligt er maar net aan om welke reden je ouders naar Nederland zijn gekomen, waar ze in Turkije zijn opgegroeid en welke beperkingen zij hebben gekend.’ Dat merkt journalist Balçik tot op de dag van vandaag. Hoe erg hij Amsterdam ook in zijn hart heeft gesloten, met de integratie van Turken heeft de stad wat hem betreft veel fouten gemaakt. ‘Na mijn jeugd in de Frederik Hendrikbuurt werden wij in een sociale huurwoning in Nieuw-West gestopt. Weg etnische diversiteit: hier leefden we samen met Turkse en Marokkaanse Nederlanders. Witte buren had ik niet meer.’ Omdat in die tijd, de jaren negentig, steeds meer minderheden in bepaalde wijken samen kwamen te leven, is de polarisatie vergroot, denkt Balçik. ‘De negatieve waardering van mijn Turkse achtergrond

is verergerd. Er wordt vaak geklaagd dat Turkse Amsterdammers de taal niet goed spreken, maar hoe leer je de taal goed als je geen autochtone Nederlanders in je buurt hebt?’

DÖNER-CLICHÉ

‘Ik ben nog steeds een tweederangsburger’

ELEN DEMIR (29) IS POLITICOLOOG EN TV-MAKER.

‘Hoewel ik merk dat het gesprek over discriminatie en inclusie in Amsterdam echt wel op gang is gekomen, zijn we er nog niet. Ik ben als derde generatie Turkse Amsterdammer nog steeds een tweederangsburger. Dat komt onder meer door discriminatie op de arbeidsmarkt en grensoverschrijdend gedrag tegenover vrouwen van kleur. Ik vind dat het tijd is dat mensen harder gaan werken om mij te accepteren. En als je je als Turk daarover uitspreekt, wordt dat je niet in dank afgenomen. Wij Turken van de derde generatie omarmen onze biculturele achtergrond. Ik ben opgegroeid met K3-nummers, maar heb ook een tijdje in Turkije gewoond omdat ik me daar ook goed voel. Toch vinden anderen het moeilijk te begrijpen dat ik het beste van twee werelden kies. Daarom vind ik het belangrijk dat de witte Amsterdammer dit soort dingen signaleert en zich uitspreekt. Een voorbeeld: op een feestje vroeg iemand me een keer waar ik vandaan kom. Toen ik zei dat ik Nederlands ben, kreeg ik als reactie: ‘Nee, want je bent niet blond en je hebt geen blauwe ogen.’ Een witte vriendin met wie ik was, nam het toen voor me op en eiste dat hij zijn excuses zou aanbieden. Dat was een heel mooi moment. Het komt de samenleving echt ten goede als de silent majority gaat praten, en ik weet zeker dat dat mogelijk is in Amsterdam.’

Toch pakt niemand hem zijn Amsterdam meer af. ‘Het is een cliché, maar als je door Amsterdam etst en Amsterdammers voor shoarmazaken een broodje döner naar binnen ziet werken, zie je toch hoe de komst van de Turken de Nederlandse keuken heeft verrijkt. Ook ben ik trots op de organisaties die hebben gestreden om ons plekje in de maatschappij structureel te bevorderen, zoals de in Amsterdam gevestigde arbeidersvereniging

HTIB. En op cultureel gebied zijn er veel prachtige samenwerkingen tussen Turkse en witte Nederlanders. Het in september verschenen fotoboek Je moest eens weten van Çiğdem Yüksel bijvoorbeeld, met daarin foto’s van de eerste generatie vrouwen uit Turkije in Nederland.’ Dat kunst en cultuur een brug kunnen slaan tussen mensen met verschillende achtergronden, ziet

‘Mijn

vader koos ervoor om terug te verhuizen’

SADETTIN KIRMIZIYÜZ (42) IS ACTEUR EN THEATERMAKER.

‘Mijn vader zei altijd: niet de Turk uithangen. Ik moest zorgen dat ik niet negatief zou opvallen. Me gedragen, geen grote mond op school. Hij kwam begin jaren zeventig naar Nederland en mijn opa in de jaren zestig. Later ontdekte ik juist dat mijn Turks-islamitische achtergrond ook mijn kracht kan zijn. Nu ben ik openlijk een Turkse Amsterdammer en een trotse vader die zijn drie kinderen tweetalig opvoedt. Toch vind ik het ingewikkeld om te zien hoe Nederland veranderd is, zeker na de aanslagen in 2001 en de moord op Theo van Gogh in 2004. Toen ik net in Oostzanerwerf kwam wonen, voelde mijn nieuwe buurt als een dorp. De buren waren vriendelijk, lief tegen de kinderen. Vlak na de verkiezingen zag ik op een online kaartje dat mijn wijk vooral PVV had gestemd. Daar schrok ik van. De mensen die zo vriendelijk tegen mij zijn, willen eigenlijk dat ik hier oprot. Tegelijkertijd voel ik ook zo veel warmte en kracht. Van de mensen in Oostzanerwerf, van Amsterdammers in het algemeen. Ik heb dus niet het gevoel niet-welkom te zijn, maar zie wel dat de situatie in Nederland niet beter wordt. Mijn vader koos er onlangs voor terug te verhuizen naar Turkije. Aan de hand van zijn verhaal wil ik in mijn voorstelling Return of the king (13 en 14 december in Frascati en 23 januari in Podium Mozaïek, red.) een onderbelicht verhaal vertellen. Turkse arbeidsmigranten waren niet alleen mensen die in Nederland geld wilden verdienen.’

‘Zij kwamen niet als arbeidsmigrant,

maar omdat het hier hip en vrij was’

ook de in Amsterdam wonende Turkse onderzoeker Nesli Gül Durukan. Zij deed onderzoek naar de impact van uit Turkije geëmigreerde kunstenaars op de Nederlandse kunstscene. ‘Kunstenaars hadden en hebben, anders dan de arbeidsmigranten uit de jaren zestig, een krachtig middel om zichzelf uit te drukken’, vertelt ze. ‘Met hun kunst kunnen ze uiting geven aan politieke kwesties.’ Daardoor hebben zij Turkse arbeidsmigranten een stem kunnen geven, zegt Gül Durukan. Een voorbeeld is de in Istanbul en Amsterdam opgeleide kunstenaar Nuray Ataş. ‘Zij kwam in de jaren zestig in eerste instantie naar ons land om haar vaardigheden te verbeteren. Maar eenmaal hier zag ze de problemen waar de Turkse gemeenschappen mee worstelden. Die besloot ze weer te geven in haar kunstwerken.’

HIP EN VRIJ

Dat deed trouwens niet iedereen, legt Gül Durukan uit. ‘Andere kunstenaars, zoals Esma Yiğitoğlu, gingen in één lijn door met de abstracte werken die ze in Turkije al maakten. Maar voor alle kunstenaars gold wel hetzelfde: ze kwamen naar Amsterdam omdat het hier hip en vrij was. Dat lag voor arbeidsmigranten natuurlijk anders.’ Amsterdam is in de loop der jaren veel culturele Turks-Nederlandse projecten rijker geworden. Daar is Günay Uslu trots op: ‘Neem bijvoorbeeld de TurksNederlandse theatergroep RAST: mooie producties waarin de Turkse cultuur verbonden wordt met de Nederlandse. Hun stukken zijn echt een cadeau. En ook het Amsterdam Museum is heel belangrijk, vanwege de manier waarop zij onze migratiegeschiedenis onderdeel maken van de maatschappij. De briljante schrijver Murat Işık (bekend van de roman Wees onzichtbaar, over een Turkse jongen uit de Bijlmer, red.) doet dat met zijn boeken.’ En zo kan Uslu nog wel even doorgaan, zegt ze. ‘Amsterdam is leuker en mooier geworden door al die diversiteit.’

‘Oudere Turken willen zich ook vertrouwd voelen in een verzorgingstehuis’
AYNUR KARAKAYA (60) IS HAPTOTHERAPEUT.

‘In Amsterdam ben ik vrij en voel ik me thuis. Ik vind het geweldig dat in deze stad zo veel nationaliteiten samenkomen; daar leer ik van en daar groei ik van. Het is een wisselwerking. Met mijn leesclub lazen we bijvoorbeeld eens een boek van Murat Işık, waar ik vanuit mijn achtergrond meer over kon vertellen. Maar daarnaast lezen we bijvoorbeeld boeken van Anton de Kom om te leren over het slavernijverleden. Nieuwsgierigheid naar de ander is belangrijk. Mijn vader heeft in zijn eerste jaren in Nederland al gepionierd op het gebied van integratie van Turken. Als wij hier blijven, redeneerde hij, moeten er voor ons ook voorzieningen komen. Neem verzorgingstehuizen: die zijn vaak in de oud-Hollandse jarenvijftigstijl ingericht om ouderen een veilig en vertrouwd gevoel te geven. Daar hebben oudere Turken ook behoefte aan, maar Turkse verzorgingshuizen zijn er niet. In een stad waar we met zo veel culturen samenwonen, moet dat anders. Gelukkig zie ik dat de verschillende culturen steeds nader tot elkaar komen. Je leert elkaar beter kennen en daardoor ook begrijpen, in plaats van elkaar in hokjes te stoppen en vooroordelen te hebben. Hopelijk zorgt dat in de toekomst steeds meer voor positieve ontwikkelingen.’

Links De opening van het Turkse restaurant Topkapi in 1967, midden in de Jordaan Rechts De inrichting van een Turks jeugdinternaat in Geuzenveld (2002)

CADEAU BIJ ABONNEMENT

Gogme - Hoe Amsterdam een wereldstad werd

Speciaal voor Amsterdam 750 schreef Bas Kok een kroniek van Amsterdam. Een toegankelijk boek met een uitklapbare tijdbalk. In één oogopslag zie je Amsterdam van het jaar 1000 tot en met nu. Bijzondere rol is er voor de eigenschap ‘gogme’. Dit is van oorsprong een Jiddisch-Mokums begrip. Het verwijst naar de combinatie van slimheid, durf en inlevingsvermogen. Bij het uitpluizen van de Amsterdamse historie ontdekte Bas Kok dat gogme als een rode draad door de eeuwen heen liep. Of het nou gaat om het tolprivilege, het Mirakel van 1345, de rijkdom van de zeventiende eeuw of het snelle succes in de huidige tijd – gogme is Mokum.

WINACTIES

THE DUMB WAITER

2x twee tickets voor The dumb waiter t.w.v. €16,50 p.p. Theatergroep Noordhaus, bekend van Waiting for Godot, Endgame en Venus in fur, komt met een nieuwe productie: The dumb waiter (of: De dienstlift). Over twee criminelen die bestellingen afwachten van de dienstlift bovenaf, terwijl zij zelf in de kelder zitten. De voorstelling is op 1 februari in Mike’s Badhuistheater.

Deze winactie loopt t/m 27 januari

GA NAAR IAMSTERDAM.NL/UITKRANT, NEEM EEN

EENJARIG ABONNEMENT (€33,75) EN ONTVANG HET

BOEK GOGME - HOE AMSTERDAM EEN WERELDSTAD

WERD. OP=OP

Deze actie loopt t/m 27 januari

Ga naar iamsterdam.nl/acties

JUS DE POMME PÉTILLANT 0%

6x een fles Jus de Pomme Pétillant t.w.v. €12,50

Wijnhandel B.J. de Logie aan de Beethovenstraat is één van de oudste nog steeds bestaande winkels van Amsterdam. Alle wijnen voldoen aan hoge eisen en zijn zo natuurlijk mogelijk geproduceerd. Zo ook Domaine Dupont; een familie in Normandië die cider en calvados maakt van de beste appels. Er is ook een alcoholvrije versie, net zo lekker (of zelfs lekkerder): Jus de Pomme Pétillant. Deze winactie loopt t/m 27 januari

LEGENDS OF AMSTERDAM

Natuurlijk bestaat er geen filmpje van het oudste kasteel van Amsterdam, maar AI verricht wonderen met stukken verdwenen Amsterdam. In het Stadhuis zie je legendes die je vast niet kent. Wat heeft die scheepshond op het oude stadszegel te maken met de stichting van de stad? En klopt het dat de drie Amsterdamse kruizen staan voor overstromingen, stadsbranden en de pest? De tentoonstelling is onderdeel van 750x Amsterdam, waarin speciaal voor het jubileum 750 Amsterdamse verhalen worden samengebracht. Alle verhalen lees je op amsterdam750.nl/verhalen.

Stadhuis, t/m 31 januari (vrije toegang)

‘Als

er niks meer te lachen is, ben ik pleite’

Lieke Hester, hoofdagent in het centrum, over de leuke en minder leuke kanten van haar werk (pag. 26).

Die keer met Reve

In zijn boek Laatste brood haalt Guus Luijters herinneringen op aan een rijk literair leven in Amsterdam, en de schrijvers die hij onderweg tegenkwam. Zoals toen hij Reve zag zitten in ’t Mandje.

Op een zaterdagmiddag tijdens een zwerftocht door de stad was ik een keer, alleen, in de Cotton Club beland. De muziek in Cotton Club was zo zwart als de klanten, er werd gegokt, gedanst en veel gelachen, en niemand die op me lette. De barjuffrouw had even opgekeken nadat ik aan haar bar was komen zitten, en toen ik de week erop terugkwam, bleek ze Juffrouw Annie te heten. En Juffrouw Annie is ze tot haar dood gebleven. Sinds ik in de Cotton Club kwam, ging ik op vrijdag na de avond met mijn vrienden in de Blue Star niet meer meteen naar huis. In plaats daarvan liep ik over het Damrak naar de Zeedijk en dan langs de Zee en Rijnvaart, de Zeven Zeeën, Kontiki en de Casablanca, Tiny, Anny, Groningen en Zaandam, de Norge en de Svenske Bar naar de Nieuwmarkt. Van alles te beleven op de Zeedijk, stelde ik vast. Er was zelfs een kroeg, Café ’t Mandje, waar mannen met mannen en vrouwen met vrouwen dansten. Eenmaal binnen keek ik om me heen en zag tot mijn verbazing Gerard Kornelis van het Reve zitten. Dat kon natuurlijk niet, ik vergiste me: het moest iemand anders zijn, iemand die op

hem leek, maar als hij het was, zat daar mijn favoriete schrijver, de beste schrijver van allemaal en ik zou zomaar naar hem toe kunnen gaan. Wat moest ik dan zeggen? Wat hij hier deed, vroeg ik hem, waarop hij zei: ‘Dat kan ik beter aan jou vragen. Beroemde schrijvers lastigvallen?’ En hij lachte, zijn sardonische Reve-lach, de puntige hoektanden bloot. Er werd bier besteld en ik maakte kennis met zijn vriend, die duidelijk geen zin had om met mij kennis te maken. Er werd gedronken, ik wist niet goed wat ik zeggen moest, maar bleef toch zitten en plotseling brak er om ons heen een vechtpartij los, waar Gerard zich voortvarend in stortte. ‘Kom op,’ riep hij naar me, waarop ik me ook in de knok begaf. Het was een vechtpartij zoals ik ze later nog veel zou zien in de Buurt: er vielen klappen, er werd geschopt, er gingen stoelen door de lucht, een barkruk, er sneuvelden glazen, vrouwen gilden en iedereen was opgewonden, van de heisa en van het plezier. Ik kreeg een dreun tegen mijn kop en meteen proefde ik bloed, ongelooflijk hoeveel bloed een simpele bloedneus kan veroorzaken. Ik probeerde uit de menigte weg te komen, wat niet erg wilde

tekst Guus Luijters
Links en rechts: Café ’t Mandje aan de Zeedijk 63. Midden: Gerard Reve in 1963.
‘Ik kreeg een dreun tegen mijn kop en meteen proefde ik bloed’

lukken totdat Gerard ons een weg door de vechtenden baande. ‘Wat nu?’ zei zijn vriend toen we buiten stonden. We gingen naar hun huis op de Oudezijds waar het bloeden werd gestelpt. Hoe ik thuis ben gekomen, kan ik me niet herinneren. Wel weet ik dat Gerard me dringend had gevraagd nog eens langs te komen.

OVER LAATSTE BROOD

Schrijvers schrijven vooral, maar zelfs zij maken buiten de deur weleens iets mee, zeker als ze zoals Guus Luijters al zo’n zestig jaar meelopen in de boekenwereld. In die jaren heeft hij veel schrijvers ontmoet en is hij er ook met veel bevriend geweest. Aan het einde van zijn lange leven – afgelopen voorjaar maakte hij bekend dat hij terminaal ziek is – heeft hij zijn herinneringen aan die schrijvers opgeschreven. Aan Gerard Kornelis van het Reve, die hij als achttienjarige ontmoette op de Zeedijk, aan W.F. Hermans en Jan Wolkers, en vele anderen.

Laatste brood door Guus Luijters, Uitgeverij De Kring, € 24,99

mis deze niet

GIOVANNI’S ROOM

Het is een van haar lievelingsboeken, Giovanni’s room, de beroemde roman van James Baldwin. Een boek ‘tegen het hokjesdenken’, vindt regisseur Eline Arbo, die er een toneelstuk van maakte. Amerikaan David wacht in Parijs op zijn verloofde Hella, maar krijgt een affaire met Giovanni. Een verhaal over racisme en homofobie, dood en passie.

ORCHESTRA SOLEDAD

Wat als de wereld om je heen doorgaat terwijl jij stilstaat? Een vrouw rouwt nadat een dierbare overlijdt. Beetje bij beetje verliest ze haar grip op de wereld. Deels vanuit eigen ervaringen maakt Mattias Van de Vijver Orchestra soledad. Reinout Scholten van Aschat en Lotte Driessen spelen de hoofdrollen in de muzikale voorstelling, met pianomuziek (ook Scholten van Aschat) en een koor van vijf stemmen.

KERSTSPEL

Een jaarlijkse traditie in het Muziekgebouw, deze familievoorstelling met kerstliedjes. Alle 350 leerlingen van de zangopleiding Nieuw Vocaal Amsterdam staan op het podium, Dieuwertje Blok speelt de rol van Maria die op latere leeftijd terugkijkt op deze dagen in haar leven. Dirigent Ton Koopman maakt van liederen als Nu syt wellecome en Wij komen van Oosten een heel nieuw muziekstuk.

15 januari t/m 2 februari en 20 februari t/m 2 maart, ITA

12 t/m 15 december in Bellevue, 10 januari in Bijlmer Parktheater

23 december, 15.00 en 19.30 uur, Muziekgebouw

ANNE

Net als in 1638

Het is 3 januari 1638 als de allereerste schouwburg van het land zijn deuren opent op de Keizersgracht.

Speciaal hiervoor schrijft dichter Joost van den Vondel het toneelstuk Gijsbreght van Aemstel, over een Amsterdam dat op kerstnacht wordt aangevallen.

Nu, 386 jaar later, geldt het stuk als een klassieker en wordt het sinds 2018 bij de start van elk nieuwe jaar gespeeld door Theater Kwast. De voorstelling is in hotel The Dylan, op de plek waar de oude schouwburg stond. En de uitbundige kostuums van de acteurs zijn ontworpen naar schetsen van Rembrandt, die vaak in de schouwburg te vinden was.

het

Zoals altijd luidt Theater Kwast het nieuwe jaar in met Gijsbreght van Aemstel, op de plek waar het voor de eerste keer werd opgevoerd.

Regisseur Imre Besanger kortte het toneelstuk in tot negentig minuten: ‘Vier uur is te lang voor een modern publiek.’

Bezoekers komen binnen via de schouwburgpoort, daarna wordt het eerste deel op allerlei plekken in het pand gespeeld. Volgens Besanger was Amsterdam in de zeventiende eeuw ‘het West End van Europa’ en liggen de prachtigste stukken te verstoffen in de archieven. ‘Gijsbreght van Aemstel is daarbij echt het kroonjuweel; dat toneelstuk is zo belangrijk geweest voor de stad. Daarom ben ik blij dat het weer op de planken staat.’

2 t/m 5 januari, The Dylan

Uit volle borst

Tijdens Amsterdam in Concert viert Het Concertgebouw het Amsterdamse lied met iedereen die van de stad houdt. Topsport voor je stembanden.

Op woensdag 29 en vrijdag 31 januari verandert Het Concertgebouw in een Amsterdams café, compleet met kleedjes op tafel en een draaiorgel voor de deur. ‘Wij vieren de 750ste verjaardag van onze stad met het Amsterdamse lied’, zegt Jacob van der Vlugt, programmamaker bij Het Concertgebouw. ‘Alle Amsterdamse klassiekers komen voorbij: ’t is stil in Amsterdam, Bij ons in de Jordaan, Aan de Amsterdamse grachten en andere favorieten van de artiesten.’

Karsu is een van die artiesten. ‘Als geboren en getogen Amsterdammer ben ik heel blij dat ik deze viering mag meemaken’,

vertelt ze. ‘Ik voel me nergens anders zo thuis als in Amsterdam.’ Ook Jenny Arean, Maarten Heijmans en Danny de Munk zingen Mokumse hits. Welke liedjes het worden, blijft nog even een verrassing, maar één ding is zeker: onder begeleiding van pianist Cor Bakker zal het lastig zijn om níet uit volle borst mee te zingen. Wat vind jij het allerbeste Amsterdamse nummer? In december organiseert Het Parool de verkiezing voor ‘Het mooiste Amsterdamse lied’, stemmen kan op de site van de krant. Tijdens het concert ontdek je de winnende meezinger.

29 en 31 januari

Het Concertgebouw

tekst Marijn Ruhaak
tekst Irene Schoenmacker

AFLEVERING 29:

WAARIN CINDY ZICHZELF PROBEERT TE VERBETEREN

Er bestaan twee versies van mij: de persoon die ik ben en de persoon die ik eigenlijk wil zijn. Vermoedelijk heeft iedereen dit, maar bij mij hebben de versies weinig gemeen en ik betwijfel of we met elkaar om zouden gaan als we ooit door een incident met radioactiviteit of magie uit elkaar werden gehaald. Het spreekt voor zich dat de ideale versie van mij hard werkt, gezond eet, drie keer per week sport en iedereens verjaardag onthoudt. De realiteit is helaas dat ik een onbeleefde zak vet ben die meestal languit ligt te niksen op haar driezitsbank.

Ook is mijn werkelijke zelf minder geïnteresseerd in cultuur dan de gedroomde, maar ik heb wel Cineville. Dat is zo’n pas waarmee je onbeperkt arthousefilms kunt kijken voor een maandprijs van twee bioscoopkaartjes. Je moet dus minstens twee keer per maand gaan, anders draai je verlies. Of, zoals positiever ingestelde mensen zouden zeggen, dan steun je onafhankelijke bioscopen.

Vaak lukt het me niet om twee keer per maand te gaan omdat geen enkele film me leuk lijkt. Dat komt door mijn eigenaardige criteria. Films mogen niet over oorlog gaan, dat vind ik te aangrijpend. Er mogen niet te veel gênante scenes in zitten aangezien ik allergisch ben voor ongemakkelijkheid. En ik wil niet te veel huilen – een paar tranen is oké maar niet de hele film door. O ja, ik hou ook niet van plattelandsdrama’s, uit welk land dan ook. Daardoor wordt het aanbod nogal smal. De paar films die over zijn, hebben vrienden vaak al gezien of gereserveerd voor met hun levensgezel. Een enkele keer ga ik alleen, vaak overdag. Dan zit ik in zo’n zaaltje, meestal in de Filmhalllen want die hebben de meeste overdagfilms, tussen andere mensen zonder verplichtingen. Dat zijn meestal vrouwen, en vaak nog een beetje ouder dan ik. Per rij ongeveer vier, de meesten met een gezellig kopje koffie. Dit zou ik elke week moeten doen, denk ik op zo’n moment en daarna vergeet ik het weer een halfjaar. Afgelopen zomer dacht ik wel aan mijn pas en zag ik in drie bioscopen, drie verschillende films die erg op elkaar leken. Ze gingen over eenzame mensen. Er was veel stilte en ook veel shots met gebouwen of natuur. Na de derde saaie film besloot ik dat naar de film gaan omdat je anders een dief bent van je portemonnee, niet erg bewonderenswaardig of nuttig is. Dus ga ik voorlopig stoppen. Een Cinevillepas neem ik weer als de echte Cindy wat meer lijkt op de betere Cindy, en dan koop ik ook meteen een Museumjaarkaart en een racefiets.

Cindy Hoetmer (57) is schrijver. Ze is geboren en opgegroeid in Amsterdam en gaat hier nooit meer weg.

Tussen kunst en Cruijff

Tot en met maart is in het H’ART Museum een bonte verzameling werken te zien van 75 kunstenaars die de stad vastlegden. Van stil en braaf tot wild en brutaal.

tekst Joke van der Weij foto’s H’ART Museum

V.l.n.r: Amstelkade, Amsterdam (1951) van Jan Sierhuis, Johan Cruyff (1997) van Marlene Dumas en textielkunstwerk Golden Thread (2022) van Barbara Broekman. Boven: de schildersjas van Willem Witsen

Amsterdam wordt volgend jaar 750; aanleiding voor H’ART Museum om de verjaardag van de stad te vieren met 75 Amsterdamse kunstenaars. Stuk voor stuk zijn ze verbonden aan de stad, of het nou ras-Amsterdammers zijn zoals Karel Appel of tijdelijke bewoners zoals Marlene Dumas. En sommigen hebben het beeld van het vrije Amsterdam behoorlijk bepaald, zoals de fotografen Ed van der Elsken en Erwin Olaf. Een bonte kleurrijke parade van kunstenaars laat zien hoe afwisselend de stad is.

NIET UITGEKEKEN

Amsterdam heeft al lang een enorme aantrekkingskracht op kunstenaars. Rond 1900 toveren George Hendrik Breitner en Willem Witsen een mysterieuze, mistige stad tevoorschijn. Amsterdammer Witsen raakt niet uitgekeken op zijn woonplaats: ‘Die grote brokken van het mooie Amsterdam, met die

regenluchten en die regendamp – mooi, mooi, mooi.’ Breitner fotografeert de Amsterdamse straten ook, vooral de Dam. Hij kent alle trampaarden bij naam. Maar ook schilder Karel Appel ziet een halve eeuw later ineens de schoonheid van de Amstel met de Magere Brug waar hij als kind overheen liep.

WILD EN BRUTAAL

Onze stad is ondanks alle levendigheid dan nog stil, misschien wel braaf. Dat is in de jaren zestig en zeventig wel anders. Amsterdam verandert in de brutale, wilde stad waar alles kan, waar iedereen zichzelf kan zijn. De stad staat voor seks, drugs en rock-’n-roll, een imago dat later ook een andere kant blijkt te hebben. Fotograaf Ed van der Elsken legt het straatbeeld vast. Brutale Amsterdammers met minirok of hanenkam paraderen over straat. Erwin Olaf fotografeert het nachtleven, vooral de extravaganza van die tijd. Schilder Aat

Veldhoen belichaamt de seksuele revolutie. Zijn enorme vrijscène in felle kleuren laat niets aan de fantasie over – of juist wel natuurlijk.

CRUIJFF IS ER OOK

Sinds 2010 staat de grachtengordel op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Maar Amsterdam bestaat uit meer dan grachten en ook daar is aandacht voor. En wat is onze stad zonder Johan Cruijff ? De beroemde Betondorper is er ook, met een dubbelportret van Marlene Dumas. De betonnen fantasiedieren van beeldend kunstenaar Josje Smit staan in Osdorp en Buitenveldert, Hildo Krop versierde heel Zuid met zijn flinke stenen beelden. Dit is geen tentoonstelling waar alles keurig op volgorde of op thema hangt. Iedereen kan tussen de kunstwerken dwalen en nog eens teruglopen naar dat éne werk dat toch wel erg mooi is. Een vrije aanpak die past bij de aard van de stad, en bij de Amsterdammers zelf.

mis deze niet

JONGE KLIMAATHELDEN

De Raad van de Raaf is een groep kinderen die zich inzet voor het klimaat. Bij hun interactieve tentoonstelling (6-13 jaar) ontdek je de gevolgen van de klimaatcrisis in Groenland, Peru en Marokko. Stap in de hondenslee van Malik, doe de balanstest in de kajak van jager Lars en hoor een smeltende gletsjer. vanaf 14 december, Wereldmuseum

ETENDE BUIZEN

Wij hebben allemaal een buis van mond tot kont waarin voedsel wordt omgezet in energie. En er is een voedselcrisis. ‘Future food designer’ Chloé Rutzerveld dacht: wat nou als we de mens aan het voedsel aanpassen? Denk aan een extra orgaan of DNAaanpassing. Chloé onderzoekt het in Levende buizen. nu te zien, Artis-Groote Museum

ODE AAN DE VROUW

Als we de geschiedenisboeken mogen geloven, waren vrouwen vrij onzichtbaar in onze stadshistorie. En dat klopt niet. Het Amsterdam Museum verzamelt lofzangen over Amsterdamse vrouwen van vroeger en nu, van deftig tot stoer, van feministen tot powervrouwen, van BN’ers tot nooit-van-gehoord. t/m 31 augustus, Amsterdam Museum

Midden Theatergroep Blond & Cynisch, met Esther Ymkje van Steenis, Remy Meeuwsen en Emma Vermeulen (ook rechts)

theater

Lesbos

4 t/m 7 december in Frascati

Circusnachten

3 en 4 januari in Bellevue

kunst & vermaak

Vrouwen met vleugels

Ze hebben een feministische agenda én brengen hun boodschap met veel humor. All female theatergroepen Blond & Cynisch en Club Lam timmeren, afzonderlijk van elkaar, flink aan de weg.

tekst Margriet Prinssen

Circusnachten is de nieuwe voorstelling van Blond & Cynisch, de theaterclub van Remy Meeuwsen, Esther Ymkje van Steenis en Emma Vermeulen. Het is een radicale bewerking van Angela Carters roman uit 1984, vertelt Remy: ‘Toen we die lazen, dachten we meteen: hier zit iets voor ons in.’

Het verhaal gaat over Fere, een wereldberoemde trapezeartiest met vleugels. ‘Dat beweert ze althans. Het is een fantastisch personage: de wereld ligt aan haar voeten, maar ze is ook lomp en groot, ze zweet en ze boert.’ Ze wordt geïnterviewd door Jack, een journalist die probeert te bewijzen dat Feres verhaal niet waar is. ‘Maar Fere palmt haar helemaal in. Ze worden verliefd en Jack volgt haar naar het circus en uiteindelijk naar het einde van de wereld.’ Het is, in tegenstelling tot wat de ironisch bedoelde naam Blond & Cynisch oproept, een hoopvol verhaal: ‘We willen de bekende vrouwbeelden afbrokkelen en

angst voor de toekomst vervangen door hoop en enthousiasme. Dit gaat over een vrouw die haar vleugels durft uit te slaan.’

SAPPHO MEETS TAYLOR SWIFT

De drie vrouwen van Club Lam leggen in Lesbos dan weer een link van de beroemde dichteres Sappho naar popidool Taylor Swift. De groep bestaat uit Marloes IJpelaar (die ook de grappige teksten voor haar rekening neemt), Ayla Çekin Satijn en Ella Kamerbeek. Vaak staat in hun werk een historische vrouw centraal, die ze dan van een heel nieuwe kant bekijken. Zo verzucht Sappho: ‘Ik ben niet groot of slim genoeg om de wereldproblemen op te lossen, ik heb het al moeilijk met het verwerken van mijn eigen trauma’s!’ In Lesbos gaat het onder meer over sensuele energie en over de orgasmekloof bij vooral heteroseksuele vrouwen. Drie geweldige comédiennes over vrouwelijk genot.

Links Marloes IJpelaar (boven) en Ella Kamerbeek (onder) van Club Lam.

Een nieuwe Nicole

Hoe eerlijk durf jij te zijn in bed? Op het oog heeft Romy (Nicole Kidman) een leven waar veel vrouwen jaloers op zouden zijn. Ze staat aan het hoofd van een succesvol internetbedrijf (niveau Amazon) en heeft een prachtig gezin en liefhebbende echtgenoot (Antonio Banderas). Maar Romy heeft ook een geheim: ze heeft seksuele fantasieën die ze nooit heeft durven delen met haar man. Dus wat doe je dan wanneer je een jonge stagiair (Harris Dickinson) tegenkomt die wel precies lijkt te weten wat je lekker vindt?

Op tv zijn de rollen van Nicole Kidman vaak maar moeilijk van elkaar te onderscheiden. Maar een personage als Romy in Babygirl zal je niet snel vergeten. Zo dapper en kwetsbaar hebben we Kidman niet eerder gezien. Op het fi lmfestival van Venetië won ze de prijs voor beste actrice en ook een Oscarnominatie lijkt binnen handbereik. Terecht.

In haar tv-rollen presenteert Nicole Kidman ons vaak het perfecte plaatje. Maar zo kwetsbaar als in Babygirl, de tweede Engelstalige fi lm van Halina Reijn, zagen we haar niet eerder.

RUIGOORD - EEN KOSMISCH LEK

Ooit een dorp aan de rand van de stad, nu de oudste culturele vrijplaats van Nederland: Ruigoord. Regisseur Peter Wingender volgt de bewoners in de aanloop naar het vijftigjarig jubileum. Vanaf 12 december

THE ROOM NEXT DOOR

Voor hartverwarmende melodrama’s zit je bij regisseur Pedro Almodóvar goed. Zijn eerste Engelstalige film gaat over twee oude vriendinnen (o.a. Tilda Swinton) die door ziekte weer samenkomen. Vanaf 19 december

NESJOMME

Ziel. Gevoel. Betrokkenheid. Zo wordt het Jiddische woord ‘nesjomme’ in het woordenboek beschreven. Sandra Beerends toont ons het Joodse Amsterdam tussen de twee wereldoorlogen. Vanaf 2 januari

film
Babygirl vanaf 2 januari

Ik wil het échte verhaal laten zien’ ‘

Op haar blog, haar Instagram en nu ook in een tweede boek: politieagent Lieke Hester (36) schrijft alles wat ze meemaakt van zich af. En dat is best wat, als hoofdagent in het centrum. ‘Vroeger was ik een week m’n bed niet uit gekomen na zo’n bedreiging, nu denk ik: ga je gang.’

Lieke komt het café binnenwaaien alsof ze zelf op de hielen gezeten wordt: ‘Sorry dat ik te laat ben, maar het was tyfusdruk vandaag.’ Bijna achttien jaar zit ze nu bij de politie, onder andere als hoofdagent op de Wallen. Hoe voelt het om de helft van je leven agent te zijn? ‘Bizar. Wat ik vooral gek vind, is dat je opeens bij de oude garde hoort. Dat nieuwe agenten tegen je opkijken en mensen ‘u’ tegen je zeggen. Echt, hou op.’

Heb je het politievak in die achttien jaar zien veranderen?

‘Behoorlijk. Ik zou een achttienjarige van nu niet aanraden om bij de politie te gaan. Dat is wel erg jong voor wat er op je afkomt. De wereld is een stuk harder en gepolariseerder geworden. Dat merk je ook op straat, zoals in het geweld tegen hulpverleners.’

Tijdens een confrontatie liep je een paar jaar geleden hersenletsel op. Heb je nooit gedacht: ik kap ermee?

‘Als ik ooit iets anders ga doen, komt dat niet door het werk op straat, maar door de organisatie die eromheen zit. Die mishandeling was vreselijk, maar ik had meer moeite met de

afhandeling. Het voelde alsof politie en justitie me in de steek lieten. Ieder jaar weer, zo rond de jaarwisseling, hoor je dat geweld tegen hulpverleners zwaarder bestraft moet worden. Vervolgens gebeurt er precies niks.’

Een ander verschil is dat tegenwoordig alles wordt gefilmd. Hoe is dat?

‘Ik doe mijn werk altijd naar eer en geweten. Het probleem met al die smartphonefilmpjes is dat het momentopnames zijn. Er zwerft op YouTube iets rond waarin je mij iets hoort schreeuwen als ‘en nou opdonderen, ik ben helemaal klaar met je onzin’, maar dan nog wat grover. Wat eraan voorafging en hoe ik al tijden met die arrestant in discussie was, dát zie je niet. Toch vind ik doxing nog enger, waarbij privégegevens worden gedeeld. Het is mij ooit overkomen en je wilt van sommige mensen echt niet dat ze weten waar je woont. Bijna elke dag zit er wel een bedreigend bericht in mijn DM’s. Laatst schreef ik iets over de oorlogsmisdaden en mensenrechtenschendingen in Palestina en ontving ik driehonderd doodsbedreigingen in één week. Vroeger was ik dan een week niet meer uit bed gekomen, nu laat ik me niet meer het zwijgen opleggen. Het is vervelend, maar ga <

tekst Sara Madou foto’s Tom Cornelissen

kunst & vermaak krant

LIEKE HESTER…

• werd geboren in 1988 in West

• begon in 2007 aan de Politieacademie als surveillant, liep stage in Zuidoost, werkte als agent-in-opleiding in West en is nu hoofdagent in het centrum

• was te zien in RTL-serie Bureau Burgwallen (2019)

• houdt al bijna tien jaar een blog bij: liekeschrijft.amsterdam

• spreekt zich in haar verhalen vaak uit tegen geweld tegen hulpverleners en de staat van de mentale gezondheidszorg, waarvan ze de gevolgen op straat ziet

• schreef haar belevenissen als politieagent op in Het kan ook nooit normaal (2022), dat een bestseller werd, en in Het wordt ook steeds gekker (2024)

je gang met die mening van je. Om in mijn vak overeind te blijven, heb je een ink incasseringsvermogen nodig.’

Wat vonden je bazen ervan dat je een boek ging schrijven?

‘Ik heb ze bewust niet om toestemming gevraagd, maar het achteraf gewoon gezegd. Als ik het vooraf had overlegd, was er ongetwijfeld zo’n politiek-correct blauw sausje overheen gegoten: dat past totaal niet bij me. Ik vond het wel spannend, hoor, maar wilde per se het échte verhaal laten zien. Ons werk is nou eenmaal niet altijd fantastisch. Er gaan mensen dood, ik zie veel verdrietige dingen. En er zijn klotedagen waarop alles misgaat, of je juist geen zak te doen hebt en je met je neus in de administratie zit.’

‘Laatst zeiden twee dealers nog dat ze mijn boek hadden gekocht’

Had je het zien aankomen, dat je eerste boek zo’n succes werd?

‘Nee joh, ben je gek. Het was mijn droom om ooit een boek te schrijven, maar dan moet je eerst de meningen van anderen aan de kant durven én kunnen gooien. Daar moest ik eerst nog wat voor overwinnen. Toen ik eenmaal had besloten dat het er ging komen, had ik weinig verwachtingen. Maar op de dag van verschijnen werd er al een tweede druk besteld.’

Hoe vond je de tijd om te schrijven?

‘Eerst werkte ik, naast het politiewerk, ook nog in het restaurant van een goede vriend, stel je

voor. Toen ik hersenletsel opliep, moest dat veranderen. Ik ben minder uren gaan draaien en die tijd heb ik deels besteed aan het schrijven. Daar heb ik nog voor zitten researchen, om te weten te komen hoe échte schrijvers die routine aanpakken.’

Als iemand vraagt wat voor werk je doet, wat zeg je dan?

‘Politieagent. Al zei ik vorige week op een feestje voor het eerst: ‘Schrijver en politieagent.’ Het is bizar dat ik niet één maar twee banen heb waar ik zo blij van word. Er zijn mensen die zo’n hekel hebben aan hun werk dat ze zich op maandag al verheugen op het weekend. Daar is het leven echt te kort voor.’

Word je weleens herkend op straat?

‘In uniform soms, in burger weinig gelukkig. Laatst zeiden twee drugsdealers dat ze mijn boek hadden gekocht. Ik geloofde er niks van, heb ze getest met wat vragen, maar het was echt zo. De reacties tot nu toe zijn hartstikke leuk. Al denken mensen soms wel dat ze me nu van haver tot gort kennen. Terwijl je, ook op social, natuurlijk maar een gedeelte van mijn privéleven ziet. Ik heb ervoor gekozen om met mijn kop in het openbaar te treden, mijn vrienden en familie hoeven geen last te hebben van de vuiligheid die dat oplevert. Zo was er laatst nog een gezellig type dat zijn volgers ging oproepen om iedereen in mijn contactenlijst te waarschuwen ‘wat voor een hoer’ ik was.’

Je ontvangt ook geregeld berichten van mensen die je vragen om mentale hulp, bijvoorbeeld omdat ze nadenken over suïcide. Wat doe je daarmee?

‘Ik spreek me veel uit over die onderwerpen en ben mijn beide boeken begonnen met een brief aan mensen die mentaal in de shit zitten, om ze te vertellen dat er hulp beschikbaar is en ze altijd 112 kunnen bellen. Ik probeer advies te geven, geen oordelen; dat geeft vertrouwen. En ik begrijp het, ook door mijn werk.’

Het klinkt intens, op regelmatige basis dat soort berichten krijgen.

‘Ik ben goed in doen wat ik kan en het daarna loslaten. Mijn privéleven moet ik bijvoorbeeld afkaderen. Ik kijk op vakantie rustig een week niet naar mijn DM’s. Maar het is weleens gebeurd dat precies in zo’n periode iemand me

‘Ik zou een achttienjarige nu niet aanraden om bij de politie te gaan’

dan een bericht had gestuurd, dat ik dus niet had gelezen: die persoon is er nu niet meer. You can’t save everyone, helaas.’

Heb je nooit overwogen om te werken in de mentale gezondheidszorg?

‘Het lijkt me heel boeiend, maar ook enorm zwaar. De preventiekant van onze psychische gezondheidszorg faalt enorm in Nederland en dat wordt alleen maar erger. Een wachtlijst van anderhalf jaar is tegenwoordig normaal.

Terwijl: op het moment dat iemand aan de bel trekt, zitten ze vaak al ver over hun tax. Om ze op dat moment nog van het kastje naar de muur te sturen, vind ik onmenselijk.’

Wat doe je na een zware werkdag om je hoofd leeg te maken?

‘Wandelen, schrijven, sporten. Knu elen met de kat. En ik heb heel jne mensen om me heen, daar ben ik dankbaar voor.’

Uit je verhalen blijkt dat ook humor vaak een manier is om met je werk om te gaan.

‘Als er geen zwarte, morbide, gore en veel te grove humor bestond, dan zou geen collega meer overeind staan, denk ik. We kunnen niet anders. Je maakt in één week soms meer mee dan de meeste mensen in hun hele leven. Humor helpt om dat vol te houden. Als er niks meer te lachen is, dan ben ik pleite.’

Zou je ergens anders dan in Amsterdam willen…

‘Nee! Niet wonen, niet werken, niks: ik hoor hier. Eerlijk gezegd ben ik zo’n typische Amsterdammer die buiten de stadsgrenzen al in de stress raakt. Dit is mijn thuis: de gezelligheid, hoe mooi het er is, alles is dichtbij en mijn mensen wonen in de buurt. Amsterdam zit gewoon in mijn bloed.’

Zijn er ook dingen die je minder leuk vindt aan Amsterdam?

‘Het toerisme loopt de spuitgaten uit. Ik gun ze onze mooie stad, maar soms is het zó vol dat ik denk: ga alsjeblieft weg! Aan de andere kant hou ik zelf erg van reizen, de mensen daar ergeren zich vast ook kapot aan mij.’

Cultuurmaker

IK WIL OVERAL TER WERELD OPTREDEN’

Wie zijn de nieuwe cultuurmakers in de stad? Negen grote culturele instellingen tippen dé talenten van nu. Volgens het Concertgebouw is dat Maria Warenberg.

Als kind van een violist en een pianist was mezzosopraan Maria Warenberg (29) al vroeg bezig met muziek. Samen met haar broer ging ze mee naar de repetities van haar vader en op haar derde zong ze al melodietjes uit Carmen. Maar het was operazangeres Maria Callas die haar de liefde voor zingen bijbracht. ‘Zij zong zonder lter. Alsof ze rechtstreeks de zielen van de luisteraars kon aanraken. Dat is zo ontzettend knap, dat lukt je niet zomaar.’

Uiteindelijk vond Maria haar eigen stem en meldde ze zich aan voor het conservatorium,

waar ze haar roeping vond. ‘Dit is mijn passie. Ik wil alles eruithalen wat erin zit. Veel concerten geven, met geweldige mensen samenwerken en overal ter wereld optreden.’

Volgens Michiel Wittink, concertprogrammeur bij Het Concertgebouw, komt dat wel goed: ‘Ze heeft veel verschillende klanken in haar stem. Doordat ze daar heel goed mee omgaat, raakt ze het publiek diep. Haar concerten zijn betoverend.’

Op 7 maart staat Maria met een soloconcert in de Kleine Zaal van Het Concertgebouw.

Meer weten over Maria Warenberg?

Scan de QR-code met je smartphone en leer haar nog beter kennen.

tekst Olivier Kemme foto Danny Griffioen

Op je telefoon en op je trui AMSTERDAMSE MONSTERS

Amsterdam heeft nu zijn eigen augmented reality-app. Denk Pokemon-Go maar dan leuker én leerzaam: in de Amsterdam Monster Factory app gidsen monsters

je door de stad – en geven je korting op deze unieke sweater. 30 advertorial krant

BJe koopt de sweaters onder andere bij de I amsterdam Store op het Centraal Station.

In de I amsterdam Store, dé Amsterdamse cadeauwinkel, krijgen de verhalen van lokale makers een podium en ontdek je wat de stad te bieden heeft aan design en producten.

Je vindt de Store in Amsterdam Centraal Station aan de IJ-zijde.

Kijk voor de actuele openingstijden op iamsterdam.nl/store

ij een wandeling door het Vondelpark, Westerpark en rond het Frederiksplein kun je metershoge beelden van monsters tegenkomen. Vriendelijke monsters, dat wel, en ze vertellen je de verborgen verhalen achter de plek waar je staat. Een wilde fantasie heb je daar niet voor nodig, wél je smartphone. Download de app Amsterdam Monster Factory, volg de route van negentig minuten en je telefoon wijst je onderweg op bijzondere weetjes dankzij augmented reality. Tijdens je Quest hoor je verhalen over mensen die de

stad gevormd hebben, van beroemde kunstenaars tot controversiële handelslieden en van de Provo’s tot het eerste homohuwelijk. Drie monsters staan voor de waarden van de andreaskruizen uit het stadswapen: heldhaftig, vastberaden en barmhartig. De anderen staan voor artistieke expressie, vrijheid van meningsuiting, gezelligheid, handel en toekomst. Bij elke locatie spaar je een kruisje in de app. Heb je alle zeven kruizen? Dan krijg je leuke kortingen waarmee je de stad nog verder kunt ontdekken. amsterdammonsterfactory.com

MONSTER SWEATERS

Heb je de Amsterdam Monster Factory Quest voltooid? Dan krijg je korting bij deelnemende winkels en online shops, zoals bij Restaurant Het Groene Paleis, Tobacco Theater, brasserie Vessel, én op de sweaters in de I amsterdam Store. Scoor een van de drie sweaters (€ 45) met 10% korting.

eten & drinken krant

QUEER MARKET

Van de ticketverkoop gaat een

De kerstmarkten wel zo’n beetje gezien? Dit jaar is er voor het eerst de Queer Market, een gezellige zaterdagmarkt op het NDSM-terrein met meer dan dertig ondernemers uit de queer community zelfgemaakte producten, vintage, muziek, eten en drinken. Met onder meer (spicy) borduurworkshops door Dionne van Romantisch Rijgen, Dazzling Drag Bingo en een tattoo-artiest Noor Houtakkers. Van de ticketverkoop gaat een deel naar een goed doel. 14 december, 11.00-20.00 uur, Ms Tarnweg 10 en hun stand van

je hetzelfde leven leiden als thuis, maar dan met mooie natuur’

Zij ruilen Amsterdam deze winter om voor een zonniger plek (pag. 32).

Amsterdam > Kaapstad

Wat je ook steeds vaker ziet...

OVERWINTERAARS

‘IK BEN VEEL PRODUCTIEVER

DAN OP EEN KANTOOR’

Syrta Geldof (32, freelance marketing & PR-manager bij ArtPublicity en cultureel ondernemer) pendelt heen en weer tussen Ibiza en Nederland.

‘Hooikoorts zorgde ervoor dat ik afgelopen voorjaar naar Ibiza vertrok. Iedere lente was een gevecht, maar op Ibiza hebben ze vooral palmen en platanen, geen berken. Ik kwam terecht bij een Amsterdamse vrouw die kamers verhuurt aan remote werkende vrouwen. Ik besloot mijn koopappartement te verhuren en vertrok naar Ibiza om daar te ‘overlenteren’.

Je kunt hier zeven dagen per week uitgaan, maar ik hou me aan een werkweek van maandag tot en met vrijdag. Op die dagen drink ik niet en ga ik sporten of hiken. Ik ben hier veel productiever dan op kantoor. Inmiddels pendel ik heen en weer tussen Ibiza en Amsterdam. Ik geniet van Amsterdam, maar na een paar weken raak ik overprikkeld. Op Ibiza is het levenstempo veel rustiger. Voor mij is deze manier van leven de uitvinding van de eeuw.’

Helemaal volgens de trend: een ticket naar Bali, Kaapstad of Ibiza in je boom. Boardingpass € 14,95 via yupindeboom.nl

EOverwinteren in een zonnig buitenland, dat doen allang niet meer alleen pensionado’s. Van Tulum tot Kaapstad, van Bali tot Ibiza: de komende tijd zit het er weer vol jonge Amsterdammers. ‘Na het werk ga ik hiken of naar het strand.’

en paar weken of zelfs maanden ons donkere, druilerige land verruilen voor een zonnig en warm klimaat: veel mensen dromen ervan. Maar sinds de pandemie, waarin remote werken de norm werd, blijft het daar niet meer bij: een groeiende groep Amsterdammers gáát ook echt. Naar Zuid-Amerika, Azië of Zuid-Afrika, of dichter bij huis, naar Portugal of Spanje. Niet voor vakantie, maar om er even te wonen – het liefst op precies dezelfde manier als ze thuis doen.

De locals zelf kijken inmiddels met gemengde gevoelens naar de stroom van Amsterdammers (en andere westerlingen) die plekken als Bali, Kaapstad of Ibiza overspoelen in de winter. Hun euro’s zorgen weliswaar voor een boost in de economie, maar het leven wordt voor hen alleen maar

duurder. Toch lijkt laptopwerken over de grens steeds populairder te worden, helemaal sinds meer bedrijven het hun werknemers toestaan en landen gunstige visa verstrekken aan buitenlanders.

INSTAGRAMDECOR

Ook Hidde de Vries (45), oprichter van trainingsbureau Recharge360 en auteur van Work smart play smart, herkent de trend. ‘De laatste twee jaar zie je op social media veel van die ‘Kijk, ik werk vanuit Ubud of Kaapstad’-achtige berichten. De plek waar gewerkt wordt, dient daarbij vooral als decor.’ Maar remote werken is helemaal niet geschikt voor iedereen, waarschuwt hij: ‘De zon op je scherm of haperende wi blijkt bloedirritant en als je uitsluitend omringd bent door leeftijdsgenoten

‘Niemand post iets als het tegenzit, je ziet alleen de succesverhalen’

tekst Sara Luijters

‘JE KUNT HIER HETZELFDE LEVEN LEIDEN’

Aline Jansen (32), Legal Counsel bij WeTransfer, werkt ook deze winter weer vanuit Kaapstad.

‘Bij WeTransfer kan iedere werknemer een aanvraag indienen om dertig dagen per jaar in het buitenland te werken. Na wat onderzoek kwam ik uit bij Kaapstad. Er is praktisch geen tijdsverschil en het is tijdens onze winter zomers warm; goed tegen mijn winterdip. Omdat het vorig jaar de eerste keer was, sloot ik me aan bij Sweet Spot Abroad, een organisatie die een ‘remote worker experience’ biedt, met co-working spaces en trainingen. Mijn appartement in Amsterdam verhuurde ik. In Kaapstad kun je hetzelfde leven leiden als in Amsterdam, maar dan omringd door de mooiste natuur. Voor ik aan mijn werkdag begon, ging ik hiken op de Tafelberg of naar een sportklasje.

krijg je vaak minder werk af.’ Daarbij geven de paradijselijke beelden ook een vertekend beeld: ‘Niemand post iets als het niet is gelukt of als het tegenzit, je ziet alleen de succesverhalen.’

Toch zal de trend alleen maar groter worden in de toekomst, voorspelt De Vries: ‘Steeds meer mensen werken als zzp’er, waardoor ze zelf kunnen bepalen waar ze werken.’

’s Avonds ging ik naar het strand of uit eten. Het is er alleen wel een stuk onveiliger: je doet alles met een Uber, zeker als vrouw alleen. Toch is het me zo goed bevallen dat ik dit jaar weer ga, in januari; deze keer negen weken.’ eten. Het is er alleen wel een stuk

REMOTE GENERATIE

Remote werken heeft trouwens ook voordelen, zegt De Vries: ‘Het zorgt ervoor dat werknemers extra gemotiveerd zijn. En wanneer je als werkgever de optie niet biedt, stappen mensen over naar een andere of gaan ze verder als zzp’er.

‘DE WIFI

WAS HELAAS NIET OPTIMAAL’

AnneMarie Adriaans (58, grafisch ontwerper en branding specialist) koos de Algarve als overwinterspot.

‘Vorige winter heb ik tweeënhalve maand alleen met mijn hond Appa doorgebracht in de Algarve. Mijn drie kinderen zijn het huis al uit en ik heb een vriend, maar hij steunde me ook. Ik had een Airbnb gehuurd in een dorp, maar het huis bleek heel afgelegen te liggen. Dat was even schrikken, want ik woon zelf in hartje centrum. De wifi was helaas ook niet optimaal. In de ochtenden begon ik vroeg met werken om daarna met Appa te wandelen en naar zee te gaan. Omdat ik dubbele lasten had, kostte het uiteindelijk wel veel geld. Overwinteren was voor mij in veel opzichten ook overwinnen; ik weet nu dat ik dit alleen kan. Daardoor onderneem ik sneller nieuwe dingen; volgend jaar ga ik met mijn zoon de marathon van Kopenhagen rennen.’

De nieuwe generatie is daar heel makkelijk in.’

Met de techniek van nu is het daarnaast nog nooit zo simpel geweest om buiten het kantoor te werken. ‘Maar alle communicatietools, van Teams en Slack tot WhatsApp en TikTok, zorgen ook voor veel druk en een gebrek aan focus. Het werk- en sociale leven moeten perfect zijn, het risico is dat jonge mensen daardoor snel opbranden.’

Een bescheiden voordeel voor de (afgunstige) thuisblijvers: tijdens de wintermaanden kun je in Amsterdam opeens zonder eindeloze reservering of wachtrij de natuurwijnbar binnenwandelen of een zuurdesemtosti bestellen bij Fort 9. Ook wat waard.

Gewoon met of zonder krenten is verleden tijd.

Van mierzoet tot maf: zes verrassende oliebollen voor de feestdagen.

tekst en

1. DE DUBAI-OLIEBOL

BATTLE OF DE BOL

De hype. Gevuld met pistachecrème en kanafeh (een soort gesuikerde deegdraden). Het klinkt als zoete chaos, maar het is een heerlijk gebakje.

De Amsterdamse Oliebollenkraam, Belgiëplein

2. DE VRUCHTENBOL

In deze mierzoete rum-rozijnenbol zijn de vruchten bijna niet te vinden. De bol zelf was prima, maar de sterke alcoholsmaak verpest de boel.

Gebakkraam, Rembrandtplein

3. DE SPECULOOSBOL

Zoet, crunchy en klef: alles wat je van een oliebol met vulling wilt. De keuze is reuze, met 25 vullingen. Begin met speculoos en kom daarna terug voor de rest.

Familie Geisterfer, Marie Heinekenplein

4. DE BOUNTYBOL

Nét een voldoende. De kokossmaak is prima en niet te overheersend. Maar vraag wel om een versgebakken bol.

Oliebollenkraam, Hugo de Grootplein

5. DE NUTELLA-OLIEBOL

Kan niet ontbreken in Amsterdam, deze fluffly bol met de juiste hoeveelheid hazelnootpasta. Net niet zo veel dat je er misselijk van wordt, zoals het hoort.

Oliebollen Arena, Arenaboulevard 600

6. DE VOLKOREN

OLIEBOL

Bij Hartog geen hyperig gedoe: ze doen gewoon wat ze al jaren het beste doen.

Naast krenten zit er ook appel, een lading kaneel en heel veel liefde in de bollen.

Hartogs Volkoren, Wibautstraat 77

foto’s Mirte Vreemann

Dagje musea?

Je komt er met de metro!

Bij nachtclub en restaurant Soulkitchen proef je voor het dansen gedurfde gerechten uit de Japans-Peruaanse keuken.

UIT ETEN

Wie in de jaren negentig uitging in Amsterdam, kent discotheek

Soulkitchen misschien nog wel. Twintig jaar na de sluiting is de club opnieuw geopend en kun je er aanschuiven voor gerechten uit de Japans-Peruaanse keuken, gemaakt door chef-kok Alessandro Ledda. Onze eerste indruk bij binnenkomst is een restaurant met clubvibe. In gedimd sfeerlicht en met vrij harde achtergrondmuziek proeven we veel lekkers van het menu. Onze eerste favoriet is de sweet corn tempura; knapperige koekjes van gefrituurde zoete maïs met parmezaan in

DOUGH STUDIO

De oprichters van Dough Studio hadden al twee pizzazaken, maar zochten een plek om hun deeg beter te maken. Nu kun je er terecht voor de lekkerste schiacciata (Italiaans brood), rijkelijk belegd met bijvoorbeeld prosciutto of paddenstoelen. Eerste Oosterparkstraat 7, doughstudio.nl

tempurabeslag. Daarna komt de sashimi plate op tafel – ook een aanrader. De plakjes vis liggen op lichtgevende ijsblokjes en de verse yellowtail blijkt de meest malse die we ooit hebben gegeten. De derde

DUDOK AAN ’T IJ

Ook zo’n fan van de beroemde appeltaart van het Rotterdamse

hit is de zachte, in miso gemarineerde kabeljauw van de grill met gefermenteerde biet en knapperige cavolo nero – een heerlijke combinatie van zuur en umami. Soulkitchen is, kortom, een goede plek voor een date of groepsdiner. De porties zijn groot, de kwaliteit is super en de muziek bereidt je voor op een avond uit op dezelfde plek.

Amstelstraat 30, soulkitchenamsterdam.nl 1

Dudok? Vanaf nu eet je hem – of een twaalfuurtje, lunch, borrelplank of heel diner – met uitzicht over het IJ.

Piet Heinkade 1, dudokaanhetij.nl

WINGS PARADISE

Bij Wings Paradise kun je kiezen uit vijftien smaken kipvleugels. Op woensdagen eet je er zelf in twee uur zo veel als je wilt (€ 25). Vega? Dan krijg je bloemkool in plaats van kip. Ferdinand Bolstraat 16d, wingsparadise.nl

tekst One’sy en Tewa Muller

Elke maand lichten we de nieuwste winkels uit. Deze keer: leenkleding, gitaren van Casa Guitarra en geurkaarsen.

SHOPPEN

nieuw

Bij Casa Guitarra in de Czaar Peterstraat vind je one of a kind klassieke gitaren, ook Spaanse gitaren genoemd, en amencogitaren. De allermooiste worden met de hand gemaakt door de eigenaar van de winkel: Ahmad Na ory (35), een van de twee gitaarbouwers die de stad rijk is. ‘Een gitaar is net een mens. Zijn imperfecties geven hem karakter’, zegt hij over zijn vak. Na ory groeide op in Syrië en begon zijn carrière als muzikant. Zijn protestliederen werden zo bekend dat hij naar Libanon moest vluchten. Terwijl hij voor een festival in Amsterdam was, werd zijn muziek ook in Libanon opgepikt, waardoor het niet meer veilig was om terug te keren. Als muzikant was Na ory vaak bezig met het verbeteren van zijn gitaren. Toen hij voor het eerst een gitaar voor

zichzelf maakte, verkocht hij die – na veel aandringen – aan een vriend. Nu krijgt hij steeds meer bestellingen. Elke gitaar die hij maakt, is meteen verkocht, en hij kan bekende gitaristen als amencoheld John Fillmore onder zijn fans scharen. Het maken van een gitaar begint met jammen en luisteren. Wat klinkt goed? Dan kiest hij het hout. Elke soort heeft zijn eigen geluid en verhaal; spar klinkt helder, terwijl ceder warmer is. Na alles te hebben besproken, begint Na ory met schaven en bouwen in zijn atelier – een proces van zo’n honderd uur. De prijzen beginnen dus rond de drieduizend euro. Wie er een wil kopen, moet wel geduld hebben; de wachttijd is zes maanden. En zijn eigen gitaar? ‘Daar ben ik nog steeds niet aan toegekomen.’ Czaar Peterstraat 205, casaguitarra.nl 1

tekst Eveline Kuyten

Al tien jaar een begrip in de Westerstraat en nu ook in De Pijp: kledingbieb Lena.

BAOBAB

In de eerste Baobab flagshipstore van Nederland scoor je geurkaarsen ter grootte van wijnkoelers. Ze worden gemaakt van handgeblazen glas en zijn geïnspireerd op Afrikaanse landschappen. Maar ze verkopen ook lekkere huisparfums, handcrème, zeep en kaarsen in een instapformaat.

Cornelis Schuytstraat 15, eu.baobabcollection.com 3

Zin in een spetterende feestout t, maar vind je het zonde om iets te kopen wat je maar één keer draagt? Bij de tweede vestiging van modebibliotheek Lena in De Pijp leen je ’m gewoon. Zo hangt er nooit iets in je kast onnodig te versto en. Ben je helemaal verliefd, dan kán kopen trouwens wel.

Daniël Stalpertstraat 76h, lena-library.com 2

ASTRID & MIYU

Een altijd raak cadeau: sieraden van het populaire Londense merk Astrid & Miyu, met de Beckhams, Selena Gomez en Jessica Alba als fans. Nu kun je ook terecht in hun winkel in de Negen Straatjes. Hier vind je niet alleen mooie sieraden van zilver en achttienkaraats goud, maar laat je ook een tattoo of piercing zetten. Runstraat 22A, eu.astridandmiyu.com 4

EVEN STILSTAAN

In de Rivierenbuurt waar Anne Frank met haar ouders woonde voordat ze naar hun onderduikadres vertrokken, is de pijnlijke geschiedenis nog altijd voelbaar. Historicus Gert-Jan Jimmink vertelt de verhalen achter de plekken.

In de afgelopen honderd jaar heeft de Rivierenbuurt veel bijzondere bewoners en bezoekers gekend. Denk aan Michael Jackson en zijn broers die in 1979 het De Mirandabad openden, beeldhouwer en verzetsstrijder Gerrit Jan van der Veen en natuurlijk Anne Frank, die op het Merwedeplein woonde. De buurt werd in de jaren twintig en dertig gebouwd volgens het ontwerp van H.P. Berlage, als deel van Plan-Zuid. Toen de crisis minder werd, trokken veel Joodse gezinnen naar de wijk. Rond 1940 woonde bijna de helft van Joodse Amsterdammers in de Rivierenbuurt. Van de 17.000 Joden overleefden er 13.000 de Holocaust niet.Dat wordt nog steeds gevoeld in de wijk, zegt historicus en boekhandelaar Gert-Jan Jimmink. Hij is er geboren en getogen. ‘Mijn vader heeft in concentratiekamp Dachau gezeten en sprak daar thuis vaak over.’ Gert-Jan neemt ons mee naar de mooie plekken in de wijk én die met een verhaal om bij stil te staan.

1 BAKKERIJ-BHAGGOE

Begin je wandeling goed met een vers broodje van Bakkerij-Bhaggoe, een

GERT-JAN

JIMMINK is historicus en eigenaar van Boekhandel Jimmink. Met passie deelt hij verhalen over ‘zijn’ Rivierenbuurt om de geschiedenis levend te houden.

geliefd familiebedrijf dat al dertien jaar in de Rivierenbuurt zit. Je vindt er ook Surinaamse specialiteiten, zoals maïzenakoekjes, en tijdens de feestdagen zowel Surinaams kerstbrood als traditionele stol. IJselstraat 77-79

2 STANDBEELD ANNE FRANK

Op het Merwedeplein staat een beeld van Anne Frank, een belangrijk monument van beeldhouwer Jet Schepp. ‘Ze staat hier midden in de wijk en kijkt om naar haar ouderlijk huis. Het verwijst naar het moment in 1942 dat ze met haar spullen naar het onderduikadres aan de Prinsengracht loopt.’ In 2005 werd het beeld onthuld door oud-burgemeester Job Cohen, en sindsdien is er elk jaar op 4 mei een herdenking.

Merwedeplein

3 DE WOLKENKRABBER

Achter het beeld van Anne Frank piept woontoren De Wolkenkrabber uit, gebouwd in 1930 door architect Jan Frederik Staal. ‘Het was de eerste hoogbouw in Amsterdam en had heel moderne voorzieningen voor die tijd.’

De Wolkenkrabber kijkt uit op het Victorieplein, waarvandaan duizenden Joden werden weggevoerd. Victorieplein 45

4 BOEKHANDEL JIMMINK

Anne Franks iconische roodgeruite dagboek werd in 1942 door haar vader gekocht bij een boekhandel aan de Rooseveltlaan. Nu zit op dezelfde plek Boekhandel Jimmink. Je vindt er een paar boekenkasten die gewijd zijn aan de wereldoorlogen, heel veel kookboeken en bijzondere XXLboeken. Gert-Jan organiseert vaak activiteiten in zijn literaire salon, een deur naast de boekhandel waar de Vrijheidsmaaltijd ook elk jaar geserveerd wordt. Rooseveltlaan 62

5 REMISE LEKSTRAAT

‘De stad moet plat!’ was de leus waarmee de grootse Februaristaking begon op 25 februari 1941. ‘Die startte hier, bij remise Lekstraat.’ Die dag stonden de trams in Amsterdam stil, wat uiteindelijk leidde tot een landelijke beweging.

Kromme Mijdrechtstraat 25

3 4 2

tekst Nathalie van den Berg illustratie Barbara van den Berg
‘Het

MONUMENT ZORGVLIED

CAFÉ BLEK

Begraafplaats Zorgvlied is van veel bekende muzikanten, acteurs en schrijvers de laatste rustplaats, zoals Annie M.G. Schmidt en Ramses Shaffy. Gert-Jan was mede-initiatiefnemer van het monument Gebroken kolom, als eerbetoon aan de schrijvers. Het beeld staat bij de ingang, met daaromheen tegels met namen van dichters en schrijvers. Amsteldijk 273

Na een wandeling door de Rivierenbuurt kun je bij Café Blek even alle indrukken verwerken en bespreken met een drankje. ‘Aardige mensen, lekker eten en je kunt er gezellig zitten.’ Deze winter zit je knus binnen en in de zomer op het terras. Waalstraat 48

AANDEHERENGRACHT339,INDE9STRAATJES

Bijonsgenietjevaneenwarmesfeer,Fransgeïnspireerde gerechtenmetdebesteingrediëntenenmooiewijnen temiddenvaneenverzamelingCoBrA-kunstwerken. Zevendagenperweek.

BEKIJKONSMENU: WWW.RESTAURANTAMBASSADE.NL

Q&Amsterdam

Stel je prangende Amsterdam-vraag aan @uitinams

DeKrasnapolskyfeestdagen

AnantaraKrasnapolskycreëerteenvreugdevolleambiancevoor luxueuzekerst-ennieuwjaarsvieringenmetverfijndeMichelinsterrendiners,exclusieveverblijveneneenbetoverende seizoenssfeer.Ofunukiestvoordefeestelijkezoetighedenmetde Krasnapolskyadventskalender,Michelin-dinersindeiconische Wintertuin,offeestelijkecocktailsenafternoonteas,bijAnantara Krasnapolskywachtueenuniekedecembermaand.

Op Instagram beantwoorden we iedere maand al je vragen over Amsterdam. Goedkope koffie, cultuurtips, date-advies of praktische zaken? Kan allemaal. Vraag het @uitinams op Instagram op 12 december!

ScandeQR-codevoorhetgehele programma.

rsv.krasnapolsky@anantara-hotels.com|+31(0)205549480

winter 24/25

‘Het is een heel vreemd kunstwerk uit de jaren tachtig, maar ik begin ’m steeds leuker te vinden’

Kunstenaar Tom Biddulph over zijn favoriete eetadressen, buurt en kunstplekken (pag. 57)

Het leek even alsof Freek de Jonge klaar was met optreden, maar van de presentatie van zijn nieuwste boek in juni maakte hij een spontane conference. Het was het begin van een nieuwe show. In Vrede op aarde praat hij je in zeventig minuten door de gewelddadige geschiedenis van de mensheid heen, inclusief de nare trekjes van de samenleving nu. ‘Vrede is moeilijker te verkopen dan een onfris drankje dat slecht voor de gezondheid is’, zegt Freek. Toch probeert hij óók een antwoord te vinden op de vraag hoe we als mens nou eens vredig kunnen samenleven.

5 t/m 12 december, DeLaMar

VREDE OP

POP

CHUCK PROPHET & HIS CUMBIA SHOES

Voormalig Green On Red-gitarist

Chuck Prophet mixt al meer dan veertig jaar alt-country, folk, blues en pop. Zijn nummers zijn gecoverd door Bruce Springsteen, Ryan Adams, Solomon Burke en Heart. Onlangs kwam zijn nieuwe album 'Wake the Dead' uit. zo 01 december 19:45, Bitterzoet, € 24,-

MONOBLOCO

Monobloco is een Braziliaanse straatband die bekend is geworden door hun optredens tijdens carnaval. Tienduizenden feestgangers volgen de band tijdens de wereldberoemde parades in Rio de Janeiro en Sao Paulo. Opzwepende trommels, swingende heupen en een hoop samba en uma grande festa.

02 t/m 03 december 19:30, Melkweg, € 28,75

JULIA HOLTER

Julia Holter is een componist, muzikant en actrice uit Los Angeles. Met haar muziek zoekt ze de grenzen op tussen indie, elektronische en klassieke composities.

ma 02 december 20:30, Het Zonnehuis, € 25,-

SHADOWLANDS FT. ROBIN

FINCKER, LAUREN KINSELLA & KIT DOWNES

Al improviserend mengt het internationale trio eeuwenoude melodieën, zoals oude muziek, folk en kerkgezangen, met eigen composities. Kit Downes, sleutelfiguur uit de Britse jazz, speelt hier afwisselend piano en Hammondorgel. do 05 december 20:30, Bimhuis, € 18,-

HET ZESDE METAAL

Het nieuwe album ‘Het langste jaar’ is een muzikale neerslag geworden van de hevigste periode uit de geschiedenis van de band, maar is tegelijk de meest melodieuze plaat van Het Zesde Metaal. De in augustus overleden gitarist en toetsenist Tom Pintens zette de pet van producer op om nog een laatste keer alles te geven. vr 06 december 20:30, Tolhuistuin, € 20,-

IDDO VAN DER GIESSEN EN JORAM VAN KETEL

Organist Iddo van der Giessen en trombonist Joram van Ketel maakten indruk bij de presentatie voor de Sweelinck-Mullerprijs, een prijs voor innovatieve programmering en uitvoering. Componist Steven Verhelst schreef nieuw werk voor dit duo. vr 06 december 13:13, Orgelpark, € 12,50 t/m € 22,-

TOBIAS BADER & THOMAS WESSELS

Melodieuze, dynamische popliedjes gespeeld door twee rasmuzikanten op gitaar en trompet. De trompetgeluiden van Thomas

MÉÉR

VOORSTELLINGEN, CONCERTEN EN EXPOSITIES?

iamsterdam.nl/agenda

Wessels glijden door de gitaarklanken van Tobias Bader. Soms ingetogen, soms opzwepend. zo 08 december 20:30, Café De Roode Remise, gratis

KANII

De jonge Amerikaanse zanger, rapper en songwriter Kanii uit Washington D.C. omarmt zijn invloeden, maar blijft grenzeloos in zijn creatieve benadering. Zijn nieuwste EP ‘it was nice knowing’u’ mengt dansbare beats en synth-melodieën met verslavende r&b-klanken.

ma 09 december 19:30, Tolhuistuin, € 17,-

COEN BABELIOWSKYOVERSTAG

Coen Babeliowsky schrijft liedjes om een stem te geven aan zijn gedachten en leert het publiek juist de kleine dingen in het leven te waarderen.

11 t/m 15 december diverse tijden, Scala | foodbar en theater, € 12,-

HET ZWANENKOOR - EEN ODE

AAN JOHNNY JORDAAN

Al meer dan 34 jaar is Het Zwanenkoor een begrip, niet alleen in Amsterdam maar ver daarbuiten. Dit koor houdt het Amsterdamse culturele erfgoed levendig met het Amsterdamse en Jordanese lied. Twee optredens vol nostalgie en muzikaal vakmanschap. do 12 december 15:00 en 19:30, Het Zonnehuis, gratis

LA NIQUE

Het Amsterdamse La Nique beoefent het oudste en tevens het meest tijdloze aller genres; folk. Folk a la La Nique is ambachtelijk, inhoudelijk en traditiebewust, met een knipoog naar rock (‘n roll), country en zelfs r&b. De band viert de release van hun EP 'Laughing about the Rain’. vr 13 december 20:00, Melkweg, € 17,25

WNBL (FEAT. MOSES YOOFEE)

Voorheen bekend als Wanubalé, is WNBL een collectief van negen getalenteerde muzikanten uit Berlijn en Potsdam. Ze brengen een unieke mix van elektronische muziek, jazz en hiphop met een aanstekelijke energie, opwindende improvisaties en extatische beats.

za 14 december 20:30, Bimhuis, € 19,-

JAZZ ORCHESTRA, MADELINE BELL, JAMES CARTER EN MARJORIE BARNESWINTER WONDERLAND

Na bijna twintig jaar staan het Jazz Orchestra en de Amerikaanse saxofonist James Carter weer samen op het podium, ditmaal met de eveneens Amerikaanse zangeressen Marjorie Barnes en Madeline Bell. Het Jazz Orchestra of the Concertgebouw viert de kerstdagen met de mooiste jazzstandards en de legendarische kerstmuziek van Ella Fitzgerald en Louis Armstrong. di 17 december 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 39,-

BOAZ

De Friese Boaz Roelevink ontdekte zijn liefde voor country, blues en soul al vroeg, doordat er in zijn gezin veel muziek werd gedraaid. Boaz schreef zijn eigen liedjes in samenwerking met meer ervaren muzikanten als Maurice van Hoek en Mercy John en ontwikkelde zo zijn vaardigheden als songwriter. Het resultaat is het album ‘Keep It

EHBO

Het gloednieuwe kwartet EHBO brengt vier generaties improvisatiesterren samen. Drummer Han Bennink, bekend van zijn samenwerkingen met grote namen als Dexter Gordon en Sonny Rollins, en als medeoprichter van Instant Composers Pool, vormt samen met bassist Ernst Glerum, ook lid van deze groep, de kern van het kwartet. Saxofonist Benjamin Herman, bekend van New Cool Collective, en pianist Oscar Jan Hoogland, prominent in de Amsterdamse improscene, maken het ensemble compleet. BIMHUIS, 4 JANUARI

BIJLMER DRUM FESTIVAL

Eternity organiseert in samenwerking met Untold en Black Harmony het Bijlmer Drum Festival. Dit festival eert de rijke variatie van Afrikaanse en Afrikaanse diaspora muziekstijlen en drumculturen, met een speciale focus op de unieke geluiden van Amsterdam. Drums worden hier niet alleen gezien als instrumenten, maar als het kloppende hart van de cultuur en de gemeenschap. BIJLMER PARKTHEATER, 1 DECEMBER

Simple’, met elf gloedvolle gitaarliedjes met een oorsprong in de Amerikaanse rootsmuziek. vr 20 december 20:00, Melkweg, € 17,25

THE CAROL COMPANYSILENT NIGHT

De zangers en musici van The Carol Company luiden onder leiding van Stef Collignon de kersttijd sfeervol en feestelijk in met carols en kerstklassiekers. Een avond vol van zang en muziek, glühwein en kransjes, kerstversiering en lichtjes.

za 21 december 16:00, Rode Hoed, € 15,- t/m € 27,-

ORCHESTRE PARTOUTMUNDO SONORA

Een concert met liefdesliedjes uit de hele wereld, gezongen in het Arabisch, Nederlands en Farsi. Ruim 40 muzikanten brengen kleurrijk repertoire, van kleine liefdesliedjes tot aanstekelijke dansmuziek. Speciaal voor dit concert zingen en spelen bewoners van azc Willinklaan met de Westerharmonie en Orchestre Partout.

ma 23 december 15:30, Podium Mozaïek, € 10,- t/m € 15,-

muzikaal festijn. Een zinnenprikkelende voorstelling die verbroedering, hoop, troost en inspiratie biedt. wo 01 januari 13:30 en 16:30, Het Concertgebouw Amsterdam, € 45,-

HET STRIJKKWARTET - NIEUWJAARS CANDLELIGHT CONCERT Het Strijkkwartet speelt al sinds 2010 bekende popnummers, van 'Yesterday' tot 'Viva la vida'. Julia Rusanovsky, Anita Jongerman, Daria Ujejska en Scarlett Arts gaan samen met het publiek de mooiste en meest gevraagde popsongs beleven, te midden van duizenden romantische kaarsen. vr 03 januari 21:00, Vondelkerk, € 35,-

KASPAR

ELMER'S OLD AND NEW SPEKTAKEL FESTIVAL!

Elmer, pseudoniem van de Amsterdamse rapper en producer Merel Pauw, presenteert haar grootste eigen concert tot nu toe. Met optredens van Mariposa, Maria Iskariot, Johannes Is Zijn Naam, Brik Tu-Tok, Parra.Dice en Elmer zelf. Én met Iconic-dj's en DJ Skipper en MC Moo$. 'Het wordt een spectaculair spacefeest in de grote zaal van Paradiso', aldus Elmer. PARADISO, 29 DECEMBER

MERAIN - A CELTIC & COLOURFUL CHRISTMAS Kerstmuziek uit o.a. Ierland, Duitsland, Nederland, Griekenland en Zuid-Amerika door Merain, een kamermuziek trio voor zang, harp en viool. Een sprookjesachtige reis vol verwondering, inspiratie en plezier. wo 25 december 14:00, Uilenburger Sjoel, € 15,- t/m € 25,SOWETO GOSPEL CHOIR - HOPE Dit gloednieuwe concert van het drievoudig Grammy-winnende Soweto Gospel Choir is een ode aan de Zuid-Afrikaanse Vrijheidsbeweging en de Amerikaanse Burgerrechtenbeweging. Uitgedost in uitbundig kleurrijke kostuums zingt het 16-stemmig koor in 'Hope' Zuid-Afrikaanse vrijheidssongs die hun regenboognatie inspireerden.

za 28 december 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 37,-

NEDERLANDS BLAZERS

ENSEMBLE - NIEUWJAARSCONCERT 2025

Traditiegetrouw luidt het Nederlands Blazers Ensemble het nieuwe jaar in met een groots,

De veelzijdige Kaspar creëert popmuziek met symfonische invloeden. De Nederlandse muzikant schrijft authentieke melodieuze songs, waarbij de tekst een emotioneel geladen autobiografische oorsprong heeft. Hij treedt op met een 8-koppige formatie, bestaande uit een volwaardige band en strijkkwartet. do 09 januari 19:30, Paradiso, € 11,-

THE DIAMOND BARITONESANY WAY THE WIND BLOWS Na hun avontuur bij Holland’s Got Talent betoveren deze drie virtuoze zangers het theater en gaat het trio op een muzikale reis, van Bach tot The Beatles. Speciaal voor deze show worden ze vergezeld door The Sapphire Sopranos. vr 10 januari 20:30, DeLaMar, € 19,50

THE BONY KING OF NOWHERE De Belgische singer-songwriter Bram Vanparys, als muzikant bekend onder de naam The Bony King of Nowhere, bracht in 2018 'Silent Days' uit, dat werd geprezen als zijn beste album tot nu toe. Geïnspireerd door Neil Young, Bob Dylan en hedendaagse muzikanten laat Vanparys op zijn nieuwste album alle schakeringen van zijn stem laat horen. za 11 januari 20:30, Tolhuistuin, € 17,-

TOINE

Toine is een gitarist en zanger uit

Den Haag bekend om zijn soepele zang, strakke gitaarwerk en een uniek geluid dat pop mengt met subtiele jazz- en funkinvloeden. In vervolg op zijn single 'Memories', waarin hij zijn muzikale veelzijdigheid en creatieve diepgang laat horen, presenteert Toine eind januari zijn gelijknamige EP. za 11 januari 20:00, Melkweg, € 17,25

HELLMUT LOTTI GOES METAL De wereldberoemde Vlaamse tenor Helmut Lotti heeft zich in zijn dertigjarige carrière al aan verschillende muziekgenres gewaagd; van Nederlandstalig tot Elvis, van soul tot klassiek en vrijwel alles daartussenin. Nu brengt hij zijn favoriete rockklassiekers ten gehore met nummers van bands als Kiss, Whitesnake en Iron Maiden. wo 15 januari 19:30, Paradiso, € 27,WENDE - VRIJPLAATS

In een exclusieve voorstelling voor Carré verandert Wende de piste in een vrijplaats; een plek waar alles mogelijk is. Samen met toetsenist Nils Davidse neemt ze het publiek mee op een reis waarvan de soundtrack uit niets meer bestaat dan twee piano's en haar stem.

15 t/m 26 januari divers tijden, Carré, € 25,50

GETDOWN SERVICES

Het Engelse duo Getdown Services uit Brixtol mixt indie, disco, synthpop en rock tot een onweerstaanbaar dansbaar geheel. Hun teksten zijn een absurde maar vlijmscherpe mix van poëzie en maatschappijkritiek, die met evenveel flair wereldproblemen aansnijdt als nonsens uitbraakt. vr 17 januari 19:30, Paradiso, € 17,-

ED RUST - EEN AVOND MET ED RUST

Velen kennen hem als Edje. Deze rasartiest, allround zanger en mister entertainer heeft een lange artistieke weg bewandeld. Ed Rust brak nationaal door tijdens de The Voice Senior met 'Lobiwan', een vertaling van het bekende nummer van Ed Sheeran. Maak kennis met de legendarische stem van Ed Rust, begeleid door zijn muzikale vrienden. vr 17 januari 20:00, Bijlmer Parktheater, € 19,50 t/m € 25,-

KIT DOWNES: EXHAUST + SNAP II

De nieuwe fase van Dr. Snap wordt ingeleid met een set van de harde kern, sax, piano, drums, onder de naam Exhaust. Voor het volledige Dr. Snap II switcht de aanstormende Britse pianist/ organist Kit Downes van piano naar Hammond B3-orgel. Het vernieuwde zevenkoppige ensemble bestaat uit improviserende musici uit heel Europa, die de interactie aangaan met elkaar.

vr 17 januari 20:30, Bimhuis, € 18,-

PARADISO KORENDAGEN 2025

Uit het hele land komen 140 koren, bestaande uit amateurzangers van alle leeftijden, naar Paradiso om te laten horen dat zingen hun passie is. Zij brengen een divers repertoire ten gehore: van swingende popnummers tot renaissance muziek en van rockmuziek tot jazz. zo 19 januari 11:30, Paradiso, € 2,50

RICK DE LEEUW & BAND

De Haarlemse zanger, presentator en muzikant Rick de Leeuw maakt een mix van rock, folk en Nederlandstalige pop. Hij werd in de jaren negentig bekend als frontman van de Nederlandse band Tröckener Kecks. In januari brengt hij zijn nieuwe plaat ‘Het komt allemaal goed’ uit. Voor dit kleurrijke, positieve album vond hij inspiratie in eeuwenoude schilderijen uit de Phoebus Foundation. zo 19 januari 19:30, Tolhuistuin, € 31,80

THE STORY OF BZN

In deze ode aan het Volendamse fenomeen Band Zonder Naam (BZN) komen al hun grote hits voorbij. Een feest der herkenning en een trip down memory lane met 'Mon Amour', 'Just an Illusion' en 'The Old Calahan'. wo 22 januari 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 28,50

JIMMY ROSENBERG TRIO / ADRIAN HOLOVATY QUARTET

Gitaarmaestro Jimmy Rosenberg, meester van de jazz à la Django, opent het festivalweekend Django Amsterdam ter ere van Django Reinhardt. Het publiek wordt ingewijd door het Adrian Holovaty Quartet. Gitarist Adrian Holovaty beweegt zich tussen jazz in Django-stijl en sixties-muziek in het verlengde van The Beatles. Daarnaast gooit hij met smaak

OUD&NIEUW FEESTJES

winter 24/25

do 30 januari 20:30, Het Zonnehuis, € 20,CLUBBING

MAX COOPER 3D:AV LIVE

ASCENSION - SPAG HEDDY / OLIVERSE / FADE BLACK E.A. Reizigers! Ascension neemt je mee op reis. Maak je klaar voor een avond vol dubstep en drum & bass tijdens deze nieuwe clubnacht, georganiseerd door het team achter Ignition.

vr 13 december 23:30, Melkweg, € 17,25

De elektronische componist, kunstenaar en bioloog Max Cooper onderzoekt al 15 jaar de grenzen tussen muziek en wetenschap en beschrijft zijn werk als een staat van vrijheid. Tijdens zijn audiovisuele show duikt de Londense artiest diep in deze thematiek met techno en electronica die hypnotiserend is, maar ook geschikt voor de dansvloer. vr 24 januari 20:30, Paradiso, € 25,-

HET WILDE INSEKTENBAL

Een klein beetje freaky met een onschuldig element van horror, maar vooral heel veel liefde, dat is het Het Wilde Insektenbal dat mede-georganiseerd wordt door de mensen van kunstenaarsdorp Ruigoord. Insekten zijn er in alle soorten en maten en jij krijgt met je outfit dan ook alle vrijheid. In de verschillende zalen van Paradiso kun je dansen op techno, sixties beat en meer. PARADISO, 31 DECEMBER

AURAL SPACES EN FIBER FESTIVAL – LORAINE JAMES IN 4DSOUND (LIVE) Voor de toonaangevende Britse producer Loraine James staat experimenteel nooit synoniem aan ontoegankelijkheid. Haar speelse vocabulaire omvat een duizelingwekkende mix van jazz, elektronica, UK drill, pop en grime. Met haar album 'For You And I' zoekt ze de rauwe randjes op en laat ze haar kenmerkende geluid als queer, zwarte en Britse artiest horen.

STARGAZE - A TEENAGE SYMPHONY TO GOD Stockhausen ontmoet The Beach Boys. In een uitvoering met zes synthesizers laat Stargaze horen hoe het relatief onbekende 'Stop und Start' van Stockhausen de weg bereidde voor de elektronische pop van bijvoorbeeld Kraftwerk. Morris Kliphuis en Aart Strootman geven hun eigen draai aan Brian Wilsons muziek voor 'Smile', een nooit voltooid Beach Boys-album dat de singersongwriter omschreef als ‘A Teenage Symphony to God’. wo 29 januari 20:30, Muziekgebouw aan 't IJ, € 12,50 t/m € 35,-

vr 13 december 19:30 en 21:30, Het Concertgebouw Amsterdam, € 25,VOLTAGE - DJ JAH BIRTHDAY

FURTHER Internationale techno artiesten streken wel vaker een tijdje neer in Amsterdam, maar zelden waren ze zo betrokken bij de lokale scene als Eric Dulan alias DJ Bone, die met zijn vaste clubavond Further laat zien dat het genre om meer draait dan harde beats in hoge tempo’s. Heb je zin in door melodie en emotie gedragen ritmes, look no Further.

RADION, 31 DECEMBER

en humor allerlei melodieuze elementen in de mix, van popsongs tot muziek uit videogames en eigen composities. vr 24 januari 20:30, Bimhuis, € 29,-

JEFFREY BRUINSMAART OF THE IN-BETWEEN

Iets creëren vanuit het niets, zoals een schilder begint op een leeg canvas, dat is wat jazzviolist Jeffrey Bruinsma wil. Samen met gitarist Jesse van Ruller, contrabassist Thomas Pol en drummer Jamie Peet brengt hij een magische trip vol onverwachte wendingen. Intuïtief, uitgestrekt en bezwerend. Onlangs presenteerde violist Jeffrey Bruinsma een nieuw album 'Art of the InBetween'. za 25 januari 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 19,-

PARDON MY HEART - DE MAN DIE

DENKT DAT IE NEIL YOUNG IS

In dit intieme theaterconcert, met veel songs en anekdotes, verkent dit duo het liefdesrepertoire van Neil Young. zo 26 januari 16:30, Theater De Richel, € 22,50

ENCORE

H7 WAREHOUSE - NYE PARTY & INDOOR FESTIVAL

De nog altijd populaire hiphop en r&b avond Encore gaat mee met zijn tijd en trekt het tijdens oud en nieuw iets breder, met in Area 2 de nieuwste afro-clubsounds. Verwacht vooral veel amapiano, de broeierige, suspensevolle en sensuele stijl uit Zuid Afrika.

MELKWEG, 31 DECEMBER

AMSTERDAM IN CONCERT

Het Concertgebouw viert samen met iedereen die van Amsterdam houdt, het lied zoals dat in Amsterdam gezongen wordt. Alle klassiekers waarin de stad wordt bezongen komen voorbij: ''T is stil in Amsterdam', 'Bij ons in de Jordaan' en natuurlijk 'Aan de Amsterdamse grachten'. Met Karsu, Jenny Arean, Maarten Heijmans, Danny de Munk en André Vrolijk op accordeon, Cor Bakker op piano en het Cor Bakker Orkest. wo 29 januari 20:15, vr 31 januari 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 29,- t/m € 49,-

JOHN CRAIGIE

John Craigie is een singersongwriter die bekendstaat om zijn scherpe humor en meeslepende verhalen en het creëren van intieme, levendige shows. Zijn nieuwste release, 'Greatest Hits… Just Kidding… Live - No Hits', legt die unieke sfeer van zijn optredens vast. Zijn werk, waaronder het veelgeprezen album 'Pagan Church' werd lovend ontvangen.

BASH SPECIAL Dit wordt niet zomaar een avondje Voltage, want DJ JAH zal zijn verjaardag groots vieren: verwacht een knallende dj-set met gastoptredens en andere verrassingen. Het geluid van Voltage is een smeltkroes van alle Caribische smaken: bubbling, dancehall, reggae, rub-a-dub, dancehall, calypso en soca.

vr 13 december 23:59, Paradiso, € 15,-

BOPS - QUEER POP PARTY

Dans op popmuziek van eind jaren ’90 tot nu, met een house en disco-twist. Met muziek van onder anderen Ariana, Beyoncé, Britney, Charli xcx, Dua Lipa, Jessie Ware, Kim Petras, Lady Gaga en Rihanna. Met dj's Alice Olsthoorn, Absoluut, Tmorgz en Frey.

vr 13 december 23:00, The Other Side, € 18,- t/m € 23,-

NYE INDOOR FESTIVAL

Dans de hele nacht door met 1.250 feestgangers en de beste dj's en mc's van Amsterdam. Dit is niet zomaar een feest; het is een viering van vrijheid, liefde en onvergetelijke herinneringen. di 31 december 22:00, Q-Factory, € 25,-

DE MICROCLUB (23+)

De Microclub begint om 20.00 uur, dus je kan meteen na het eten of de borrel het weekend in dansen. Geen standaard vrijmibo, wel een clubavond met funky house, opzwepende techno en club classics om helemaal in op te gaan. vr 03 januari 20:00, Paradiso, € 13,ICONIC Iconic is de clubnacht waar queer popsterren op handen gedragen worden. Deejays Vera Siemons en Liza van den Brink selecteren de onmisbare tracks én nieuwe hits in wording van queer pop iconen als Chappell Roan, Troye Sivan, charli xcx, boygenius, Lil Nas X, Kim Petras, Sam Smith, Remi Wolf, girl in red en nog veel meer met visuals van vj Niels Mink. vr 10 januari 23:59, Paradiso, € 10,-

H7 Warehouse wordt omgetoverd tot een gigantisch, uitbundig indoorfestival gevuld met geweldige muziek en bruisende energie. Top-dj's houden de energie de hele nacht hoog met een mix van eclectisch, urban, afro, house, latin, pop en wereldmuziek. di 31 december, H7 Warehouse, vanaf € 25,-

KLASSIEK

ANNA PROHASKA EN JULIUS DRAKE - PARADISE LOST Een zinderend liedrecital van twee grootheden: sopraan Anna Prohaska en pianist Julius Drake voeren 'Paradise Lost' uit. Muziek rondom Eva, het paradijs en de verbanning. Prohaska schildert landschappen met haar stem, Julius Drake begeleidt onberispelijk.

di 03 december 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 35,LAPISLÁZULI

Nieuwsgierig naar Spaanse en Mexicaanse muziek en poëzie uit het einde van de 19e en het begin van de 20e eeuw, en naar populaire muziek uit Spanje en Latijns-Amerika, richtten de Mexicaanse violiste Fátima Hernández en de Spaanse klaveciniste en pianiste Isabel Negrín in 2024 Lapislázuli op. Met dit programma creëert Lapislázuli een gevoel van verlangen naar een ver land.

do 05 december 20:30, Café De Roode Remise, gratis

AMSTERDAM SINFONIETTA, ANTJE WEITHAAS + GEORGY KOVALEV - SINFONIA CONCERTANTE Widmann ontleende de titel voor zijn theatrale 'Jagdquartett' aan Mozarts meesterlijke gelijknamige strijkkwartet. Het werk vraagt om dramatische flair van de musici; stel je een achtervolging voor die eindigt in de ondergang van de cellist. Dvořáks 'Serenade' voor strijkers is een van de belangrijkste stukken in het strijkorkestrepertoire. vr 06 december 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 12,50 t/m € 47,-

MARIE STAGGAT
ENCORE
PARADISO

ROTTERDAMS PHILHARMONISCH

ORKEST EN KIAN SOLTANIUIT DE NIEUWE WERELD

Joey Roukens, Friedrich Gulda en Antonín Dvořák, drie componisten die zich lieten inspireren door muziek uit de nieuwe wereld. Roukens door pop, Gulda door jazz en Dvořák door spirituals. De wereldpremière van het nieuwe werk van Roukens staat onder leiding van dirigent Lahav Shani. za 07 december 14:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 45,50

WISHFUL SINGING EN VOCES8 SCHOLARS- GREGORIAN TREASURES

Ontdek de tijdloze schoonheid van gregoriaanse muziek met repertoire dat bijna duizend jaar beslaat: van de eeuwenoude stukken van Hildegard von Bingen, Perotinus en Taverner, tot hedendaagse stercomponist Ola Gjeilo die zich door het gregoriaans laat inspireren.

zo 08 december 19:00, Koninklijk Theater Carré, € 17,50

HET SPECTRA ENSEMBLEPREMIERES

Het gerenommeerde Spectra ensemble voor nieuwe muziek uit

Vlaanderen is te gast in het kader van een samenwerkingsproject tussen de conservatoria van Gent en Den Haag. Van elke conservatorium schrijven drie studenten nieuwe composities voor orgel, fluit, klarinet, viool, altviool, cello en slagwerk. De studenten worden begeleid door componist en docent Trevor Grahl. do 12 december 20:15, Orgelpark, € 12,50 t/m € 22,-

PHILIPPE JAROUSSKY EN JÉRÔME DUCROS - DE FAVORIETEN

VAN JAROUSSKY

’s Werelds beste countertenor Philippe Jaroussky zingt Mozart, Schubert en mélodies (liederen) uit zijn Franse vaderland. Hij combineert een engelachtig hoog geluid met viriele kracht.

vr 13 december 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 45,50 t/m € 57,-

COLLECTIEF HET FEEST DER POËZIE - SALON DER VERZEN

Een belevenis met poëzie en muziek tijdens een klassieke salon met dichters van nu die voordragen uit eigen werk en het klassieke liedduo Saskia de Man-Martig (sopraan) en Daan van de Velde (piano). Het duo brengt Nederlandse gedichten op muziek door onterecht vergeten componisten.

vr 13 december 20:00, Geelvinck Pianola Museum, € 17,50

DE FUNDAMENTEN, EEN HEDENDAAGS ORATORIUM

Op basis van 'De Fundamenten' van Ramsey Nasr schrijft Camiel Jansen een muzikale reflectie op 2020. Dit hedendaagse oratorium vindt een contrapunt en evenknie in de donkere werken

MÉÉR

VOORSTELLINGEN, CONCERTEN EN EXPOSITIES?

iamsterdam.nl/agenda

van Moesorgski.

za 14 december 14:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 41,-

KERST MET HET ERARD ENSEMBLE

Het Erard Ensemble neemt een voorproef op de feestdagen met muziek van Johann Sebastian Bach: de monumentale Chaconne voor viool, met pianobegeleiding van Robert Schumann. Daarna volgt een kerstmix met muzikale surprises en het feestelijke 'Forellenkwintet' van Franz Schubert. di 17 december 20:00, Amstelkerk, € 25,-

AMSTEL QUARTET & MATANGI

QUARTET

In dit programma combineren saxofoonkwartet Amstel Quartet en strijkkwartet Matangi Quartet de magische verstilde klankwereld van Zwitserse Wandelweiser componist Jürg Frey met de minimalistische muziek van de Amerikaanse componist Philip Glass. do 19 december 20:15, De Waalse Kerk, € 29,50

QUADRIGA QUARTET - Q-MAS

Het Quadriga Quartet zingt meerstemmige traditionele en moderne winterliederen. De vier zangers brengen een mix van mooie en onbekende melodieën met intrigerende harmonieën en uitbundige vocalen uit landen als Bulgarije, Corsica, Georgië, Griekenland en Oekraïne. do 19 december 20:15, De Engelse Kerk, € 15,-

RALPH VAN RAAT - MESSIAEN

Traditiegetrouw speelt Ralph van Raat voor kerst 'Vingt Regards sur l'Enfant-Jésus' (1944), het magistrale pianowerk van Olivier Messiaen. vr 20 december 20:15, Orgelpark, € 12,50 t/m € 20,-

DE VROUWEN VAN RALPH SOR-

DO - A CEREMONY OF CAROLS 'Ceremony of Carols' van Benjamin Britten is een ongebruikelijke compositie voor hoge stemmen en harp. Variatie is het sleutelwoord hier, omdat elk lied een eigen identiteit heeft. za 21 december 14:30, Vondelkerk, € 17,- t/m € 27,-

GROOTKOOR AMSTERDAM MET

HENK POORT - KERSTCONCERT

Het repertoire van de avond belooft een mix van traditionele Christmas Carols en geliefde kerstklassiekers. Het Grootkoor en de solist worden begeleid door pianist Andy Booth, terwijl het beroemde orgel van de Westerkerk wordt bespeeld door Martin Mans. Een speciale gast tijdens dit concert is de bekende zanger Henk Poort, die het publiek zal raken met zijn krachtige en meeslepende stem. za 21 december 15:30, Westerkerk Amsterdam, € 25,-

MITSUKO SARUWATARI E.A.KERSTCONCERT

Verteller Remco Melles sluit samen met Marijn Mijnders (viool), Henk Rubingh (altviool), Yke Viersen (cello) en Mitsuko Saruwatari (piano) het jaar af met ontroerende kerstverhalen, muziek voor strijktrio van Schubert, Beethoven en Dohnányi en pianomuziek van Schumann en Debussy.

zo 22 december 14:30, Schouwburg Amstelveen, € 23,50

KLASSIEK

MUZIEKFESTIVAL AURAL SPACES - ALMA QUARTET

Het Alma Quartet presenteert tijdens het muziekfestival Aural Spaces, samen met Poul Holleman van 4DSOUND, een unieke uitvoering waarin Beethovens Grosse Fuge centraal staat. Een bijzondere samenkomst van traditie en technologie, van klassiek en experiment, van herkenning en verwondering, van muziek, spel, sfeer, en ruimte. Met respect voor het originele werk wordt er geëxperimenteerd met het materiaal om de zowel subtiele als grove dynamiek van het stuk in nieuwe dimensies ten gehore te brengen. HET CONCERTGEBOUW, 14 DECEMBER

winnaar van de Nederlandse Muziekprijs, sluit het jaar af met Bach. In de met kaarslicht verlichte Westerkerk klinkt een ode aan Bach op het magistrale Duyschot orgel. ma 30 december 20:00, Westerkerk Amsterdam, € 15,- t/m € 17,50

ELLA VAN POUCKE, STEPHEN WAARTS E.A. - OLIEBOLLENCONCERT

Stephen Waarts en Hana Chang op viool, Timothy Ridout en Paul Zientara op altviool en Ella van Poucke op cello brengen tijdens hun jaarlijkse 'Oliebollenconcert' muziek van F. Mendelssohn en L. van Beethoven.

wo 01 januari 16:00, De Duif, € 18,75 t/m € 37,50

FAMILIECONCERT - ROBOT VAN DE ROMMELMARKT (9+)

DE NATIONALE OPERADIE ERSTEN MENSCHEN

De eerste twee mensen op aarde waren verliefd. De derde mens vermoordde de vierde. Die ersten Menschen vertelt het verhaal van het eerste gezin in de Bijbelse geschiedenis van de mensheid: Adahm en Chawa en hun zoons Kajin en Chabel. Regisseur Calixto Bieito plaatst het familiale oerconflict in een hedendaagse setting die herinnert aan een familiediner à la Luis Buñuels film Le charme discret de la bourgeoisie NATIONALE OPERA & BALLET, 22 JANUARI T/M 2 FEBRUARI

PHOTONEN - EEN FEEST VAN CAROLS EN KERSTLIEDEREN

Photonen zingt o.l.v. Jeroen

Spitteler een kerstprogramma met bekende en minder bekende muziek. Werk van Kodály, De Victoria, Bach en Britten. Ook carols en Franse, Duitse en oudHollandse kerstliedjes. Met Koen Leenaers op het orgel. zo 22 december 15:15, Oud-Katholieke Kerk, € 15,50 t/m € 19,50

HOOFSTADKOORKERSTCONCERT

Het Hoofstadkoor zingt oude en nieuwe kerstliederen uit de hele wereld. Met solist Wiebe Pier Cnossen en op piano Arnaud Rosdorff.

zo 22 december 15:00, Dominicuskerk, € 16,- t/m € 32,-

CONCERTGEBOUWORKEST

EN KLAUS MÄKELÄKERSTMATINEE

Toekomstig chef-dirigent Klaus Mäkelä leidt de kerstmatinee van het Concertgebouworkest. Naast Wagners 'Siegfried-Idyll' en Richard Strauss’ 'Ein Heldenleben' klinkt 'subito con forza'

SOIRÉE DE NADEZDA

Wat doet stilte met ons brein? In onze drukke tijd wint meditatie aan populariteit. Maar wat betekent daadwerkelijke stilte in ons brein? Ivo Bol, alias Vinkepeezer, laat horen wat er in ons hoofd gebeurt tijdens meditatie. Hij zal een live meditatie-concert geven waarbij hij hersengolven gebruikt als muziekinstrument. Pianiste Nadezda Filippova en danseres Alexandra Loembé zullen deze ervaring begeleiden met muziek en dans. THEATER DE ROODE BIOSCOOP, 12 DECEMBER

van Unsuk Chin, waarmee de kennismaking tussen orkest en dirigent begon. wo 25 december 14:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 29,-

REGINA ALBRINK - KERSTRECITAL

Ook dit jaar geeft pianist Regina Albrink weer haar traditionele kerstrecital. Dit keer speelt ze de Fantaisie-Impromptu en Nocturnes van Chopin, de door Chopin vaak gespeelde opus 26 van Beethoven en werken van de ook door Chopin bewonderde Gottschalk.

do 26 december 14:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 35,50

WESTERKERKKOORKERSTCANTATE

Een feestelijke cantatedienst met twee cantates van J.S. Bach: deel 1 uit het Weihnachtsoratorium, ‘Jauchzet, frohlocket’ en 'Christen, ätzet diesen Tag’. De dienst sluit af met een orgelsonate van J.S. Bach.

do 26 december 10:30, Westerkerk Amsterdam, gratis

LAURENS DE MAN - MET BACH HET JAAR UIT Laurens de Man, kersvers

In de tijd waarin Edu Janssen leeft, hoef je niet zoveel zelf meer te kunnen, want je hebt robots voor alles. Wanneer de huisrobot van Edu kapot gaat, koopt hij op de rommelmarkt een vervanging: een roestig en gehavend exemplaar. En daar begint een bijzondere vriendschap…

03 t/m 04 januari diverse tijden, Het Concertgebouw Amsterdam, € 19,-

CONCERTGEBOUWORKEST EN JOYCE DIDONATO

Antonio Pappano leidt twee werken waarin liefde leidt tot waanzin, Berlioz’ 'Symphonie fantastique' en Jake Heggies liedcyclus 'Camille Claudel: Into the Fire' met mezzosopraan Joyce DiDonato.

08 t/m 09 januari 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 29,-

FUSE (A)LIVE IN 2025 ‘De heerlijke huisband,’ worden ze genoemd. En zo is het. Fuse is fris en fruitig. Virtuoos en vitaal. Sier- en knalvuurwerk in één. Een ideale deuropener naar het nieuwe jaar. '(a)live in 2025' is een heerlijk avondje vol muzikale motivatie

do 09 januari 20:15, De Kleine Komedie, € 14,00 t/m € 29,50

PATRICIA KOPATCHINSKAJAFUJIKURA’S DUBBELCONCERT Dankzij de ondernemende blootvoetse violiste Patricia Kopatchinskaja klinkt de wereldpremière van een nieuw werk van Dai Fujikura. Daarnaast brengt het Radio Filharmonisch Orkest, onder leiding van dirigent Karina Canellakis, Debussy's schilderachtige 'Prélude à l’après-midi d’un faune en La mer'. za 11 januari 14:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 41,-

EVAN BOGERDNIEUWJAARSCONCERT

Evan Bogerd, organist van de Westerkerk, brengt een vrolijk en spectaculair programma om het nieuwe jaar te vieren. Op het grote monumentale Duyschot orgel opent hij het nieuwe jaar met Bach. Het programma is een spannende reis door de tijd. za 11 januari 20:00, Westerkerk Amsterdam, € 15,- t/m € 17,50

DUO DU TOIT-KOOPER

Duo du Toit-Kooper presenteert hun nieuwe album, 'She/ Her'. Maria du Toit (klarinet) en Vera Kooper (piano) verdiepten zich in werken van vrouwelijke componisten over de hele wereld, variërend van 19e-eeuws Frankrijk tot het hedendaagse

Nigeria. Tijdens dit concert speelt het duo een aantal van deze onontdekte pareltjes, aangevuld met andere werken.

za 18 januari 20:15, De Waalse Kerk, € 12,- t/m € 22,-

CONCERTGEBOUWORKESTBRUCKNER EN MESSIAEN

Anton Bruckner en Olivier Messiaen hebben veel gemeen. Dirigent Simone Young en het Concertgebouworkest smeden een muzikaal-spirituele band tussen Bruckners 'Zesde symfonie' en Messiaens 'L’Ascension'.

zo 19 januari 14:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 20,-

HORIZON ENSEMBLE

Horizon Ensemble, een sprankelend barok ensemble, brengt een gevarieerd programma met muziek van Mondonville, Couperin, Händel en Balbastre.

zo 19 januari 15:15, De Engelse Kerk, € 5,-

ROSANNE PHILIPPENS & VRIENDEN - THE AMSTERDAM SALON #10

The Amsterdam Salon van violiste Rosanne Philippens is een intieme concertserie op de zondagmiddag. De Singelkerk wordt ingericht als huiskamersalon met wegzakbanken in een cirkel om de musici heen.

zo 19 januari 16:00, Singelkerk, € 10,- t/m € 30,-

RAFAŁ BLECHACZ - CHOPINS PIANOCONCERT NR. 2

De Litouwse dirigent Mirga Gražinytė-Tyla pakt Dvořáks alom geliefde 'Negende symfonie' erbij met het Orchestre Philharmonique de Monte-Carlo. Muziek van Chopin komt tot leven onder handen van pianist en Chopin-kenner Rafał Blechacz. ma 20 januari 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 25,-

VRIENDENCONCERTEN ARCHITECTONISCHE GESAMTKUNST

In deze 'Gesamtkunst' voorstelling in De Beurs, een kroonjuweel uit Berlages oeuvre, worden overgrootvader, achterkleinzoon en een kwintet van bevlogen gevierde musici verbonden door ruimte, tekst en muziek. Met Berlages achterkleinzoon, cabaretier en schrijver Vincent Bijlo. za 25 januari 20:00, Beurs van Berlage, € 15,- t/m € 33,-

PROJECTKOOR ARDOREREQUIEM VAN G. FAURÉ EN BRITAIN´S CLASSICS AND FOLK Arrangeur en accordeonist Peter van Os begeleidt het 'Requiem' van Fauré op accordeon, met Heleen Verleur op piano. Daarnaast zingt het koor Britse licht klassieke- en folk stukken.

za 25 januari 20:15, Vondelkerk, € 17,50

NOA WILDSCHUTMENDELSSOHNS VIOOLCONCERT Mendelssohns 'Vioolconcert' is een van de meest geliefde stukken voor viool en orkest. De jonge sterviolist Noa Wildschut weet wel raad met dit iconische meesterwerk: volgens The Times laat ze Mendelssohn ‘vloeien en glinsteren’.

zo 26 januari 11:00, Het Concertgebouw Amsterdam, € 21,-

DAME SARAH CONNOLLYOPERA-ARIA’S VAN HÄNDEL

Dame Sarah Connolly is een levende legende, in 2017 werd zij geridderd voor haar vele ver-

diensten en in 2023 ontving ze de prestigieuze King's Medal of Music. In dit concert zingt zij de mooiste aria's van Händel. zo 26 januari 15:00, Het Concertgebouw Amsterdam, € 46,50

10 JAAR VRIENDEN VAN DE KAMERMUZIEK - JUBILEUMCONCERT Vrienden van de Kamermuziek bestaat 10 jaar en dat wordt gevierd met een groot, muzikaal feest met enkel highlights uit het kamermuziekrepertoire, én als kers op de taart Saint-Saëns' feestelijke 'Carnaval des Animaux'. zo 26 januari 16:00, De Duif, € 18,50 t/m € 27,-

AMATIS TRIO - SCHUBERT, KORNGOLD EN HAYDN

‘Als de muziek die we maken onze luisteraars raakt, weten we dat we op de juiste weg zitten’, aldus het Amatis Trio uit Salzburg. De musici van het jonge pianotrio stelden een programma samen met werken van Schubert, Korngold en Haydn. ma 27 januari 19:30, wo 29 januari 19:30, Het Concertgebouw Amsterdam, € 29,-

JULIA KLEITER EN MICHAEL GEES - WOLF EN SCHUBERT

Sopraan Julia Kleiter en pianist Michael Gees laten horen dat bij Schubert dichtkunst en muziek op ideale wijze samenkwamen. Ook op het programma: Hugo Wolf, naast Schubert de belangrijkste liedcomponist.

di 28 januari 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 35,-

TONEEL & THEATER

MAAS THEATER EN DANSPRRRT PRRRT FLAP FLAP (3+)

In een wereld waarin je verantwoordelijk wordt gehouden voor je eigen geluk en waarin alles on demand verkrijgbaar is laat 'Prrrt Prrrt Flap Flap' zien dat je niet alles zelf hoeft uit te vogelen. Een muzikale theatervoorstelling met weinig woorden, veel geflapper en komische pogingen om als eerste geluk te vinden.

03 t/m 04 januari diverse tijden, Theater De Krakeling, € 11,-

VLINDERTUIN (1-5 JAAR)

Een voorstelling, afwisselend gespeeld door Marjolein van Haren of Iris Waardenburg, die je meeneemt in de wondere wereld van vlinders: kleurrijk, beweeglijk, mysterieus.

14 t/m 15 december diverse tijden, Black Cat Theatre, € 11,50 t/m € 12,50

BUREAU VERGEZICHT / THEATER ROTTERDAM - BESTE MENSEN

Voor 'Beste Mensen' onderzocht theatermaker en schrijver Anoek Nuyens klimaatspeeches van de afgelopen 50 jaar. De voorstelling toont daarmee niet alleen historische speeches, maar laat ook de geschiedenis van de klimaatbeweging zien. Een actuele voorstelling over bevlogen klimaattaal, rijke verbeelding en arme politiek gespeeld door actrice Hannah Hoekstra, in de regie van Erik Whien.

23 t/m 25 januari 20:30, Frascati, € 14,-

LA CAGE AUX FOLLES MET GUEST STAR BARRIE STEVENS Hysterisch, camp en grappig, maar in de kern is het een musical die een verhaal vertelt over

familie, liefde en acceptatie.

11 t/m 15 december diverse tijden, CC Amstel, € 30,- t/m € 45,-

HET KLEINE THEATER - DE SINT REVUE (3+)

Een swingend concert van Sinterklaasliedjes vol verwachting op de Sint, in de hoop dat hij komt. Maar dan gebeurt er iets vreemds. Er komen allemaal sprookjesfiguren langs, die geen idee hebben waar ze beland zijn en wie die Sinterklaas is.

zo 01 december 11:00 en 14:30, Theater De Krakeling, € 13,50

ORKATER - STEPPING STONES

De voorstelling 'Stepping Stones' is het derde deel in het drieluik over de komst van Surinamers naar Nederland. Waar eerder het verleden centraal stond, verkent 'Stepping Stones' de huidige tijd. Een periode waarin de derde generatie Surinamers in Nederland geworteld is en zich staande houdt in een wereld waar het bewustzijn over racisme en de vooroordelen op basis van kleur weliswaar groeit, maar die nog steeds niet gelijkwaardig is.

06 t/m 08 december diverse tijden, Internationaal Theater Amsterdam , € 10,-

MENSEN ZEGGEN DINGEN X POETRY CIRCLE

Dingen zijn niksig als er geen woorden aan gegeven worden en dat is precies wat deze mensen doen. Verwacht poëzie, poetry slam, proza en punchlines. za 07 december 20:00, za 25 januari 20:00, Theater Bellevue, € 9,50 t/m € 17,50

JAAP BOOTS - WILDE TULPEN

In 'Wilde Tulpen', opgebouwd rond het gelijknamige album, horen we Jaap Boots als ouderwetse man met gitaar en harmonica, en af en toe op de piano. Maar er is meer; 'Wilde Tulpen' is een flitsende combinatie van Nederlandstalige folk en rocksongs, gedichten, opvallende covers, korte verhalen en standup comedy.

za 07 december 20:00, Theater de Roode Bioscoop, € 18,-

DILAN YURDAKUL / LIKEMINDS - ALTER

In 'Alter' verbindt Dilan Yurdakul haar familieverhaal met haar eigen verleden, heden en toekomst. Ze zoomt in op de strijd die ze als nazaat van de Turkse migrant levert, om de onverwerkte trauma’s van gebroken ouders en grootouders te overwinnen en zo dichter bij zichzelf te komen.

10 t/m 11 december 20:30, Theater Bellevue, € 9,50 t/m € 27,50

DAVY PIETERS / THEATER ROTTERDAM - AFTER US 'After Us', het slotdeel van Pieters’ sciencefictionvierluik over opgroeien in een toekomstige wereld, is een intieme, poëtische voorstelling over verdwijnen. Theatermaker Davy Pieters onderzoekt hoe je houvast vindt als alles vergankelijk is.

10 t/m 12 december 20:30, Frascati, € 14,- t/m € 19,-

AURÉLIE NYIRABIKALI LIERMAN & SILBERSEE - UMVA! In deze performatieve installatie breekt Aurélie de grenzen tussen radiokunst en storytelling. Een intieme luisterervaring over Rwanda met instrumentale Afrikaanse muziek, dans, vocale experimenten, live foley art, Afri-

AKINCI

Ruby Swinney - Amid the Alien Corn Lijnbaansgracht 317 1 nov t/m 21 dec

Ruby Swinney is een ZuidAfrikaanse schilder. Ze werkt voornamelijk met olieverf op zijde en kalkpapier en creëert surrealistische werelden met levendige kleuren. Haar schilderijen tonen mysterieuze figuren in tijdloze landschappen en benadrukken de kwetsbaarheid van het menselijk bestaan.

GALERIE FLEUR & WOUTER

Carmen Schabracq - When Roots Start Riding Horses Van Ostadestraat 43A 22 nov t/m 22 dec

Kunstenaar Carmen Schabracq onderzoekt de invloed van voorouders op onze identiteit en verhalen. Ze toont een nieuwe serie textiele werken, sculpturen en schilderijen, geïnspireerd door haar eigen familiegeschiedenis. De familie van haar vader kwam in de 18e eeuw uit het Tsjechische Zebrak naar Amsterdam. Het paard en de paardendeken, symbolen voor migranten, spelen een centrale rol in haar werk.

CAPITAL C JUMPIN 2: Ontdek Betaalbare Kunst van Opkomende Talenten Weesperplein 4b 21 nov t/m 10 jan 2025

JumpstArt nodigt je uit voor JUMP IN2, een pop-up expositie met nieuw en betaalbaar werk van opkomende kunstenaars. Deze tweede editie biedt een toegankelijke ervaring voor kunstliefhebbers en kopers. Samen met Amsterdam Art presenteert JumpstArt negen talentvolle kunstenaars, die de ruimte van Capital C vullen met inspirerend werk.

GRIMM Swimming - Curated by Russell Tovey 28 nov t/m 11 jan 2025

Podcaster en acteur Russell Tovey, bekend van de podcast Art Talk, heeft een tentoonstelling samengesteld voor GRIMM Gallery met werken van Alvaro Barrington, Andrew Cranston, Jake Grewal, Book Hsu en meer.

que Concrète en elektronica. za 14 december 20:00, Podium Mozaïek, € 18,-

WISHFUL SINGING & NICOLIEN

MIZEE - DE IDEALE KERST

Vijf bewogen en bewierookte zangeressen en een bestsellerauteur schuine streep columniste gaan op zoek naar dat echte kerstgevoel in een tragikomische theatershow vol traditionele kerstliederen en christmas carols. zo 15 december 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 26,-

CÉLINE JANSSEN - OPERA VOOR

DUMMIES 2 - OPERACAFÉ

'Opera voor Dummies 2 – Operacafé' is een voorstelling vol energie, humor en zang. In cabaretsfeer laat Céline zien hoe toegankelijk en verrassend opera is. Want wie verwacht er nu een smartlap, een levenslied, een stevig rocklied of iets wat je totaal niet verwacht in opera stijl. zo 15 december 15:30, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 18,75

MIME WAVE - SPROOKJES

VAN THUIS (4+)

In de familievoorstelling 'Sprookjes van Thuis' zijn vier Oekraiense sprookjes vertaald in tekst, beweging en muziek. Klassieke en moderne sprookjes vol fantasie, humor en symboliek.

zo 15 december 14:30, Amstelveens Poppentheater, € 9,-

ELLEN TEN DAMME - HETE KERST

Ellen ten Damme gaat je voor als ‘nachtmiss’ in een visueel en muzikaal spektakel vol tropische klanken en winterse songs. Een sfeervolle kerstvoorstelling met het Magpie Orchestra en de Marvelous Dancers.

18 t/m 22 december diverse tijden, 25 t/m 29 december diverse tijden, DeLaMar, € 19,50

A XXXMAS CAROLA

Een Nederlandse kerstmusical met onder anderen Nandi van Beurden, Suzan Seegers en Thomas Cammaert losjes gebaseerd op Charles Dickens’ kerstklassieker 'A Christmas Carol', precies zoals Dickens het nooit heeft bedoeld.

do 19 december 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 38,50

SOULA NOTOS - GURBET - OR HOW I BECAME RICH

Een persoonlijk verhaal over migratie, warme handen, rijkdom, en het tussenland, de tussenruimte waar veel biculturelen zich in bevinden. Een ruimte waarin er altijd een verlangen huist en waar je altijd onderweg bent, maar het lijkt alsof je nooit arriveert. Misschien, heel misschien, is het tussenland zo slecht nog niet.

do 19 december 20:30, Plein Theater, € 13,50 t/m € 17,50

ESTHER VAN DER WEL -

EN IK BEN

'En ik ben' gaat over het belang van verhalen vertellen, liefde van vroeger en nu, zalmen, schapen en over wat er gebeurde op een 18e-eeuwse COC middag. za 21 december 20:00, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 18,75

JANET CRATCHLEY - MENEER

PIEP IN HET CIRCUS! (4-8 JR)

Circusdirectrice Charlotte Tops presenteert vol trots haar mooie circus! Maar wacht eens even... wat is dat nu? Er zit een gat in het decor! Wie heeft dat gedaan? En hoe moet het nu verder met de circusvoorstellingen? Een mooie, spannende voorstelling, door Janet Cratchley met haar Scratch Marionetten zo 22 december 13:00, zo 29 december 13:00, Poppentheater Koos Kneus, € 7,- t/m € 9,-

DE TONEELMAKERIJ / DOX / TIMOTHY DE GILDE - GISELLE (8+)

'Giselle' is een van de beroemdste balletten ter wereld. De Toneelmakerij en Dox presenteren een actuele bewerking met songs, beats en hiphop. Een meeslepend verhaal over stardom en vriendschap, over samen dromen en strijden voor wat je het allerliefste wil.

24 t/m 29 december 15:00, Internationaal Theater Amsterdam, € 17,50 t/m € 38,50

THEATER ARTEMIS - DE (8+)

Wat doe je met bijna niks als je altijd heel erg veel gewend bent?

In deze nieuwe familievoorstelling in regie van Jetse Batelaan zie je dorpelingen, die altijd meer dan genoeg hadden, ineens alles kwijtraken. Alsof iets of iemand ze een les wil leren. Maar wie? En waarom juist zij?

vr 27 december 19:00, Meervaart, € 10,-

MAXTAK - HET BEST BEWAARDE

GELUID TER WERELD

De wereld zit vol geluiden. Je broertje smakt, je vader zingt onder de douche, de wind ritselt in de struiken. En hoe klinkt een botsing van twee slakken eigenlijk? Is het geluid van een drukke kermis nou vrolijk of juist irritant? Een opgeruimde familievoorstelling over heldhaftige binnenblijvers en bange avonturiers. Vol muziek, achtervolgingen, en geluiden (en mensen) die de weg kwijt zijn.

27 december t/m 2 januari diverse data, 14:00, CC Amstel, € 9,50

4BEAT - KNALLEN! NEXT LEVEL (6+)

4Beat, het dynamische percussie ensemble, presenteert 'Knallen! Next Level', een betoverende muziektheatervoorstelling voor de jeugd. Met traditionele en hedendaagse percussie-instrumenten ontdekken ze diverse ritmes, van opzwepende Afrikaanse ritmes tot aanstekelijke Latijns-Amerikaanse beats.

THEATER

MÉÉR VOORSTELLINGEN, CONCERTEN EN EXPOSITIES? iamsterdam.nl/agenda

za 28 december 15:00, Bijlmer Parktheater, € 9,-

AMSTERDAM BURLESQUE

REVUE - RAZZLE DAZZLE

De Amsterdam Burlesque Revue vertoont een verblindende aanschakeling van het beste van burlesque met haar show 'Razzle Dazzle'. Onder leiding van de wapperende veren van Flora Gattina, geboren showgirl en Head Mistress van de show,

geïnspireerd op de teksten en het leven van Daniil Charms. Een grote absurdistische immersieve goocheltruc.

08 t/m 09 januari 20:00, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 18,75

WOMEN OF MALUKU - ODE TO MARTHA CHRISTINA TIAHAHU

Gloria Lappya, Tiga Batang Rumah, Moya Wenno, Ida Kakisina, Jessica Manuputty en Studio Hainuwele & Celeste Mercedes Engel brengen een ode aan vrijheidstrijdster en verzetsheldin

Martha Christina Tiahahu. Zij delen haar verhaal en verbinden deze met hun eigen perspectieven op hoop, moed, kracht en de strijd voor vrijheid en rechtvaardigheid. Een warme en intieme avond vol met muziek, spoken word, dans en storytelling gepresenteerd door Ida Kakisina.

PODIUM MOZAÏEK, 2 JANUARI

BABAR EN HET ONTSTAAN

VAN DE WERELD (6+)

Mylo Freeman schreef een gloednieuw, Afrikaans scheppingsverhaal over het ontstaan van de wereld. Planeten en dieren spelen de hoofdrol, en Babar beleeft zijn onvergetelijke avonturen. l'Histoire de Babar en La création du monde worden in een nieuwe versie uitgevoerd door het ensemble SeaSession. Samen met de jazzy muziek van Milhaud en de Afrikaanse intermezzo's van Richard Rijnvos ontstaat er een magische wereld. DE KRAKELING, 5 JANUARI

brengen de artiesten van de Amsterdam Burlesque Revue hun kunsten op een virtuoze, krachtige en sensuele manier. do 02 januari 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 41,50

HET MINISTERIE VAN ONVERRICHTER ZAKE - RAKETJE (2+) 'Raketje' gaat over een man die een raket bouwt. Van 1000 colaflessen die hij heeft leeggedronken. Omdat hij naar de maan wil, maar ook omdat hij naar de maan moet. Zijn vriend Roger is vooruitgegaan en is om één of andere reden niet in staat om terug te keren. Roger moet worden gered. In een hele volle knutselkamer droomt de man zichzelf en het publiek naar die maan toe. Omdat je groot moet dromen als je heel klein bent za 04 januari 14:00, Podium Mozaïek, € 14,- t/m € 10,50

ITA ENSEMBLE / ROBERT ICKE - DE DOKTER

Raciale vooroordelen en verborgen agenda’s maken 'De dokter' tot een thriller waarin botsende opvattingen over onszelf en de wereld een explosieve cocktail vormen. Robert Icke

NATIONAAL JEUGD MUSICAL THEATER - SNEEUWWITJE DE MUSICAL, TERUG NAAR DE KERN (8+)

Elise Berends heeft een verfrissende en verrassende bewerking gemaakt van het klassieke sprookje en gaat daarmee terug naar de kern van het verhaal. Een hartverwarmende voorstelling over liefde voor jezelf, elkaar en moeder aarde.

zo 12 januari 15:00, Schouwburg Amstelveen, € 21,-

JOOST SPIJKERSSPIJKERPALEIS

In 'Spijkerpaleis' dwaalt Joost Spijkers door een doolhof van spiegels. Hij ziet geliefden, ouders, kinderen, vrienden en vijanden. En daarmee zichzelf. 'Spijkerpaleis' is een caleidoscopische collage van warmbloedige monumentjes voor de mensen die hem omringen. Poëtisch, grappig en melancholisch muziektheater. zo 12 januari 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 29,-

CARINE CRUTZEN EN BERT LUPPES - HULDE!

Het nieuwe stuk van toneelschrijver Peer Wittenbols gaat over een stel dat aan de hand van herinneringen onderzoekt of hun relatie het geluk heeft gebracht waar ze vroeger zo naar hunkerden. De eerste bange kus, onhandige seks, de roze wolk, kraamtranen, overspel, flower power, pubers, het lege nest syndroom, stiekeme Alzheimer, etc. Een caleidoscopisch labyrint van hoogteen dieptepunten uit hun leven. DELAMAR, 22 & 23 JANUARI

wordt beschouwd als hét grote talent van het Britse toneel. De actrices Janni Goslinga en Ilke Paddenburg werden voor hun rol genomineerd voor respectievelijk de Theo d’or en Colombina.

zo 05 januari 15:00, 08 t/m 12 januari diverse tijden, 15 t/m 19 januari diverse tijden, Internationaal Theater Amsterdam, € 29,50

SELIN AKKULAK, RENÉE SOUTENDIJK E.A.THE ALMIGHTY SOMETIMES Een bekroond toneelstuk over een briljant meisje met psychische problemen en een onvoorwaardelijke moeder-dochter liefde maar ook over hoe zwaar het is om te leven met een kind met depressiviteit en het gevoel te hebben nooit goed te kunnen doen.

08 t/m 12 januari diverse tijden, DeLaMar, € 19,50

SEMNA SEGAL - U, NU! Wil jij ook weleens het liefst gewoon verdwijnen? Gewoon weg? Alsof iemand een doek over je heen hangt, het wegtrekt, en je er niet meer bent? 'U, Nu!' Is een poëtische ode aan het escapisme,

ITA ENSEMBLE / ELINE

ARBO - GIOVANNI'S ROOM

David wacht in een groot huis in het zuiden van Frankrijk op de terugkeer van zijn verloofde Hella. Maar wanneer hij Giovanni ontmoet, een charismatische Italiaanse barman, raken de twee mannen verwikkeld in een intense affaire. Na drie maanden keert Davids verloofde terug en wordt hij gedwongen een keuze te maken. Naar de roman van de Amerikaans schrijver James Baldwin. 15 t/m 19 januari diverse tijden, 22 t/m 26 januari diverse tijden, 29 t/m 31 januari 19:30, Internationaal Theater Amsterdam, € 15,-

VICTORIA KOBLENKO, BIRGIT SCHUURMAN EN PUCK POMELIEN BUSSERWAT MIJN MAN NIET WEET Is je man wel te vertrouwen? En hoe zit dat met je beste vriendinnen? In deze kruising tussen een hilarische vriendinnencomedy en een ijzingwekkende whodunit wordt beetje bij beetje duidelijk wie te vertrouwen is, en vooral, wie niet…

16 t/m 17 januari 20:30, DeLaMar, € 19,50

NHUNG DAM & CLUB CLASSIQUE - LAATBLOEIERS

Drie zelfverklaarde laatbloeiers brengen een ode aan het leven. Ze zijn toch al laat met dat bloeien. Laat voor alles en vaak ook nog ietwat onhandig. Dan maar de schaamte voorbij en terug naar de oorsprong. In een virtuoos programma vol herkenbare flaters en onverwachte wendingen, lopen muziek en tekst naadloos in elkaar over. 17 t/m 18 januari 20:30, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 22,75

ANGELA SCHIJF E.A. - SONJA

Angela Schijf kruipt in de huid van Sonja Barend, de koningin van de Nederlandse talkshow. In het toneelstuk Sonja, gebaseerd op Sonja Barends bestseller 'Je ziet mij nooit meer terug', zien we hoe deze populaire talkshowhost alles durft te vragen aan de talkshowtafel. Zelfs aan die ene criticus die haar al jaren neersa-

belt in de krant. Maar thuis aan de keukentafel krijgt Sonja de wezenlijke vragen aan haar moeder niet gesteld. za 18 januari 20:30 en zo 19 januari 14:30, DeLaMar, € 19,50

HOGE FRONTENHOEHEETTUT (6+)

Een beeldende en speelse familievoorstelling over letters, woorden en zinnen, gebaseerd op nieuwe teksten en bestaande teksten en tekeningen van Joke van Leeuwen, waaronder ‘Mooi boek’ dat in 2016 bekroond werd met de Zilveren Griffel. zo 19 januari 06:00, zo 19 januari 14:00, Podium Mozaïek, € 7,50

PRODUCTIEHUIS FLOWBASQUIAT & WARHOL

Het levensverhaal van de iconische kunstenaars Jean-Michel Basquiat en Andy Warhol als metafoor voor verbinding tussen vrienden en makers. Met Jose Montoya en Evalinde Lammers . do 23 januari 20:30, CC Amstel, € 16,50 t/m € 18,50

JOEY SCHALKER, MARJOLIJN

TOUW, ARIE CUPÉ E.A.EEN RITS TE VER 2.0 De dolkomische campingvoorstelling van Jon van Eerd is terug in een nieuw jasje, met Joey Schalker in de rol van het populaire typetje Harrie Vermeulen. za 25 januari 20:30, zo 26 januari 15:00, DeLaMar, € 19,50

NTGENT / ACTION ZOO / CHOKRI BEN CHIKHA - PERZEN. TRIOMF VAN EMPATHIE

'Perzen. Triomf van Empathie' is een bijzondere theaterproductie geregisseerd door Chokri Ben Chikha. In deze voorstelling onderzoekt hij samen met zes performers hoe ze meer begrip en inlevingsvermogen kunnen tonen in een conflict dat al tientallen jaren speelt: het conflict tussen Israël en Palestina. Ze doen dit door te kijken naar een van de oudste toneelstukken uit de geschiedenis, 'De Perzen' van de Griekse schrijver Aeschylus. ma 27 januari 20:00, do 30 januari 20:00, Internationaal Theater Amsterdam, € 17,50

FRISSE OREN - WIEGELING (0.6+)

Met 'Wiegeling' brengt Frisse Oren een ode aan het wiegelied. In een zachte, geborgen omgeving gaan een zangeres, een klarinettist en een udspeler muzikale ontmoetingen aan met het jonge publiek en met elkaar. Een feest voor alle zintuigen. di 28 januari 11:00, di 28 januari 12:15, Podium Mozaïek, € 7,50

DE VEENFABRIEKLOF DER ZOTHEID Losjes gebaseerd op Erasmus 'satirische lofzang uit 1511, maakt de Veenfabriek met 'Lof der Zotheid' op het podium een puinhoop van plezier om de dwaasheid in onszelf en de ander te vieren.

28 t/m 31 januari 20:30, Frascati, € 14,-

JOOST OOMEN, KRUIDKOEK & EXPLORE THE NORTH - LIEFDE IN TIJDEN VAN HOPJESVLA

Wat krijg je als je Frank Zappa en Remco Campert in een blender stopt? Talking Heads en Jules Deelder? Miles Davis en Simon Vinkenoog? Juist: Kruidkoek en Joost Oomen! In 'Liefde in tijden van hopjesvla' brengen zij wederom een schitterende mengelmoes van poëzie en spierballenjazz.

29 t/m 30 januari 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 25,50

FELIX ZECH/MARTA & KIM/ KNOT ON HANDS - MEANDER

In 'Meander' weven vijf circusen dansartiesten een visueel landschap. Ze glijden en klimmen over en onder elkaar, gaan de hoogte in of verstrengelen zich tot één lichaam. Als een nieuwe rivier die zijn loop vindt, of als een zwerm vogels die als één lichaam migreert, zo ontstond 'Meander'.

29 t/m 30 januari 20:30, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 20,75

ORKATER - ORCHESTRA SOLEDAD

'Orchestra Soledad' is een zacht pleidooi van theatermaker Mattias Van de Vijver en schrijver Esther Duysker om mensen te omarmen die geestelijk in nood zijn. Hoe reik je een helpende hand? En hoe herken je die hand als de wereld je vreemd voorkomt? Een meerstemmige etude over eenzaamheid.

vr 31 januari 20:00, Bijlmer Parktheater, € 12,50 t/m € 15,-

SATURDAY NIGHT FEVER Een swingende musical met onder anderen Buddy Vedder en Esmée Dekker. Deze gloednieuwe versie van de iconische musical met de grootste hits van The Bee Gees voert je terug naar het New York van de seventies.

31 januari t/m 2 februari diverse tijden, Schouwburg Amstelveen, € 59,50 t/m € 69,50

HET ZUID LAND / ANNE-CHRIS SCHULTING - LIBERTY BELL

In 'Liberty Bell' wordt de worsteling van een vrouw getoond waarbij ze in dialoog met zichzelf en haar kind zoekt naar hoe de rol van politica zich moet verhouden tot de rol van vrouw en alleenstaande ouder.

vr 31 januari 20:30, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 20,75

DANS

BAS VAN DER RHEE & ANNE ARNO

SCHUITEMAKER - AFTER AFTER Hoe kunnen we nieuwe werelden creëren? 'After After' toont een wereld in transitie. Arno Schuitemaker vindt inspiratie in een vraag van een van de meest actuele filosofen, Federico Campagna. Met het oog op de naderende houdbaarheidsdatum van de westerse moderniteit worden we geconfronteerd met de vraag: is er een uitweg? di 03 december 20:00, Internationaal Theater Amsterdam, € 10,-

IGONE DE JONGHRENAISSANCE

Ontdek de betoverende wereld van Igone de Jongh en Merijn Rademaker in de nieuwe voorstelling 'Renaissance'. Igone en Marijn brengen hun artistieke vrijheid op meesterlijke wijze tot uiting in vijf unieke choreografieën. Een boeiende reis met een samenspel van video's, persoonlijke notities en ontboezemingen. 10 t/m 11 december 19:30, Internationaal Theater Amsterdam, € 10,-

NEDERLANDS DANS THEATER 2LUCID VARIATIONS

'Lucid variations' toont met Marcos Morau's 'Folkå' een pulserend visueel en auditief landschap en vertelt over gemeenschappen en hun gewoontes en tradities.

Daarnaast toont Nadav Zelner, in zijn nieuwe werk, zijn passies voor

winter 24/25

DANS

ROSAS / A7LA5 / ANNE TERESA DE KEERSMAEKER / RADOUAN

MRIZIGA - IL CIMENTO DELL’ARMONIA E DELL’INVENTIONE

De vier jaargetijden is een echte ‘hit’ uit het klassieke repertoire. Het is ook een prachtige ode aan de natuur. Stilstaan bij de vier jaargetijden maakt de urgentie van de klimaatcrisis pijnlijk duidelijk. Voor Il Cimento dell’Armonia e dell’Inventione laten Anne Teresa De Keersmaeker en Radouan Mriziga zich inspireren door Vivaldi’s stuk en de prachtige opname door violiste Amandine Beyer en haar ensemble Gli Incogniti. ITA, 13 & 14 DECEMBER

dynamieken vanuit het perspectief van de buitenstaander. Alle aspecten van het eigenaardige worden belicht: de lelijke, onaantrekkelijke maar ook de inspirerende en unieke. di 14 januari 20:30, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 20,75

SCAPINO BALLET ROTTERDAMCATHEDRAL, AN EVENING WITH ARVO PÄRT 'Cathedral' toont een wereld waarin het leven wordt beheerst door digitale technieken en waarin we elkaar steeds meer aan het verliezen zijn. Met de mystieke muziek van Arvo Pärt als hartslag gaan de Spaanse dans- en theatermaker Marcos Morau en de dansers op zoek naar wat ons menselijk maakt en wat onze relatie is met de natuur. vr 17 januari 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 32,50

ARK / CONNOR SCHUMACHERRAGING AGAINST VARIOUS ELEMENTS

BACKBONE - MIRRORS

In de hiphopdansvoorstelling Mirrors, van choreograaf Donna Chittick, dansen vijf dansers met de fysieke lasten van social media, met het licht als zesde performer op het podium. Mirrors toont de chaos die de hoeveelheid digitale informatie veroorzaakt die de mens dagelijks binnenkrijgt. De strijd tussen meedoen met social media en tegelijkertijd het contact met de ander en jezelf kwijtraken.

BELLEVUE, 7 & 8 JANUARI

dans en muziek in een complexe choreografie die de artistieke virtuositeit van de dansers inspireert. wo 11 december 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 29,50

RADIO DANSPALEIS (LIVE)

Radio Danspaleis is een uniek project dat ouderen en lokale artiesten uit Amsterdam samenbrengt voor live radio-uitzendingen, toegankelijk voor iedereen als publiek. Alle ouderen vitaal en inclusief met dansen en muziek, zo luidt de missie van Het Danspaleis. Met dit vreugdevolle evenement dat eindigt op de dansvloer, wordt eenzaamheid aangepakt.

do 12 december 13:30, Internationaal Theater Amsterdam, gratis

DENDEN & ZERO DANCE

THEATRE - OASIS

In de dansvoorstelling 'Oasis' gaat choreograaf en danser Denden Karadeniz met zijn gezelschap Zero Dance Theatre op zoek naar de oase die binnenin je zit: een plek waar we onszelf kunnen zijn en tot rust kunnen komen. vr 20 december 20:30, Podium Mozaïek, € 21,-

MAN II CO - OP EEN ONBEWOOND (6+)

Op een onbewoond, winnaar Jonge Zwaan voor meest indrukwekkende jeugddansproductie, is een ode aan de verlegen, enthousiaste, impulsieve, tactische of iets minder tactische innerlijke ontdekkingsreizigers. Want jezelf zijn, hoe doe je dat eigenlijk? Energiek, theatraal en vol humor nemen drie dansers je mee op ontdekkingsreis door een kleurrijk landschap naar alle versies van jezelf. MEERVAART, 23 DECEMBER

CLUB GUY & RONI / KHALID

BENGHRIB / HIIIT - FAITH

'Faith' is een interculturele voorstelling met negen dansers en vijf muzikanten uit Nederland en Marokko, en laat voelen dat geloof meer is dan alleen een persoonlijke overtuiging. Het is een bron van vertrouwen, inspiratie en verbondenheid.

zo 22 december 20:00, Internationaal Theater Amsterdam, € 10,-

CHARKIV CITY BALLETDE NOTENKRAKER

Het sprookjesballet ‘De Notenkraker’ is een magische kerstvoorstelling voor de hele familie met muziek van Tsjaikovski en virtuoze danspartijen. Het Charkiv City Ballet combineert vernieuwing met ambacht, historie en liefde voor theater. Dit optreden is zonder live-orkest.

za 28 december 19:30, Meervaart, € 27,50

SIMON GRANIT OSSOINAKTHE ODD ONES

Wat betekent het om ergens bij te horen? In 'The Odd Ones' onderzoekt Simon Granit Ossoinak individualiteit en sociale

'Raging Against Various Elements' is een luide, donkere, flitsende en extatische voorstelling, boordevol levenslust. Met zes professionele ravers laat Connor zien hoe verdriet, pijn, liefde, plezier, dans en de dood het vuur van het leven blootleggen en hoe dat brandt op de dansvloer. 22 t/m 23 januari 20:30, Theater Bellevue, € 9,50 t/m € 27,50

XCLUSIV COMPANY - SCULPTOR Ontdek het avontuur van dromen najagen en risico's nemen. Word geïnspireerd door een wereld waar doorzettingsvermogen, gemeenschapsgevoel en zelfontdekking hand in hand gaan. 'Sculptor' is een unieke theaterbelevenis waarin B-boys, te midden van pulserende beats en rauwe uitdagingen, hun verhaal van groei en overwinning dansen. do 23 januari 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 21,50

ISABELLE BEERNAERTLA DAME EN NOIR

Een totaalspektakel waarin dans, zang, gesproken woord, decor, muziek en visuals samenkomen in een mystieke en krachtige ervaring. De klanken van NoordAfrikaanse, Hebreeuwse, Arabische en Iberische muziek nemen het publiek mee op een reis door alle windrichtingen, culturen en talen. Op zoek naar zwart. vr 24 januari 20:00, DeLaMar, € 19,50

CONNY JANSSEN DANST / VIA BERLIN / RAGAZZE QUARTETNORMALITY NO MORE Wat is eigenlijk normaal? En wie bepaalt dat? In 'Normality No

SJOERD

More', een samensmelting van muziektheater, moderne dans en klassieke muziek, nemen drie topgezelschappen het publiek mee in een neurodiverse belevingswereld. Grenzen vervagen tussen normaal en vreemd, neurotypisch en neurodivers, toeschouwer en deelnemer.

28 t/m 29 januari 20:00, Internationaal Theater Amsterdam, € 17,50

CABARET

STAND-UP COMEDY SHOW (NL)

De top van de Nederlandse comedians.

elke vr, za 20:30 Comedy Café € 18,50

IMPROV COMEDY SHOWS

Boom Chicago zet grappige, slimme comedy shows (EN) neer in haar theater aan de Rozengracht. elke wo t/m vr 20:30, za 20:00, zo 19:00 Boom Chicago, diverse prijzen

COMEDYTRAIN

Comedytrain is een verrassingspakket: Je weet nooit van tevoren wie er precies komen spelen, behalve dan dat het een exquise selectie uit het Comedytrain collectief betreft.

elke wo, do, vrij & za 20:30 Toomler € 13,50

BAS VAN DER RHEE & ANNE VAN GORP - DE NATTE

DROMEN REVUE

Op humoristische wijze leggen

Bas & Anne in deze minirevue het gebrek aan de juiste seksuele voorlichting bloot. Via zang, dans en sketches brengen ze hun publiek gegarandeerd tot een hoogtepunt.

22 t/m 25 januari diverse tijden, Scala | foodbar en theater, € 12,-

PETER VAN ROOIJEN - LIEFDE, DOOD & TAART

Zijn midlifecrisis nadert, maar hij geeft zich niet zomaar gewonnen. Hij vecht tegen de sleur, vastgeroeste principes en voornemens die voornemens dreigen te blijven. Met een hele bak vol liedjes gaat Peter het onvermijdelijke te lijf. Met alle muziekstijlen, jazz, musical, rock en folk. Scherp én verrassend.

za 07 december 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 26,-

CAROLINE MOEZELAARVALENTINA, EEN ODE AAN DE (NIET-)MOEDER

Deze one-woman-show vertelt het verhaal van het meisje met moedertalent dat geen kind kreeg. Geen kinderen hebben, omdat het gewoon zo is gegaan. De boot missen. En wat heeft Valentina ervan weerhouden om via andere wegen toch een baby te krijgen? Desnoods door online zaad te bestellen. Een ode aan de vrouw zonder kinderen én tevens aan het moederschap. Een voorstelling die raakt, schuurt, reflecteert en tegelijk luchtig is. Met een flinke dosis humor, scherpe teksten en stof tot nadenken.

za 14 december 21:00, Theater De Richel, € 15,-

MÉÉR VOORSTELLINGEN, CONCERTEN EN EXPOSITIES? iamsterdam.nl/agenda

FLIP NOORMANANIMAL FARM

‘All animals are equal.’ Flip Noorman goes George Orwell. Langs de lat van die literatuur legt hij de huidige tijdgeest. Samen met zijn Noormannen. Op basis van het legendarische verhaal van George Orwell levert hij weer een concert af zoals alleen hij dat kan. Energiek, grappig, ontroerend en confronterend theatraal. Met lichtvoetigheid verleidt hij het publiek tot het volgen van zijn scherpe analyse. zo 01 december 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 26,50

THOM GERRITS - DIT ZIJN DE ECHTE

In deze voorstelling tackelt Thom de grote vraag: waarom is hij nou gelukkiger dan de rest? Met meeslepende verhalen, liedjes en rapnummers neemt hij het publiek mee op reis in een voorstelling vol wendingen. vr 06 december 20:00, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 18,75

ALEX PLOEG - UNPLUGGED

Terug naar zijn roots gaat hij. Alex Ploeg. Gewapend met een microfoon en een gitaar. That’s it. Unplugged. Voor hem is dat dé manier om zo dicht mogelijk bij zichzelf te blijven. Ongepolijst en zonder franje. Om de wereld te fileren, maar vooral ook zichzelf. 10 t/m 14 december 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 26,50

MIKE BODDÉ & ONNO INNEMEEDE KLOOTZAK EN DE EIKEL

Een-spectaculair-spannendehilarische-who-dunnit-toneelcomedy over een schuchtere man en een rare ober. Een cabaretesk toneelstuk, waarin alles voortdurend in een ander daglicht komt te staan. Een soort Pinter, maar dan van nu. Een sinistere komedie dus. Met liedjes, grappen, lijken en plotwendingen én Mike en Onno. wo 11 december 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 23,50

TON KAS - (ALVAST EEN)

VROLIJKE KERST MET TON KAS

Een vrolijke kerst en Ton Kas: tegenstrijdiger kan het eigenlijk niet. En daar zit precies de lol. Kerst of geen kerst, de nieuwe show van cabaretier en acteur Ton Kas staat garant voor dezelfde melige shit als altijd. Maar dan met nog meer ballen. 13 t/m 15 december diverse tijden, DeLaMar, € 19,50

SJAAK BRAL - OUDEJAARSCONFERENCE VAARWEL 2024

Het jaar 2024 met een lach, een snik en een moraal: Sjaak Bral brengt het allemaal. De meester van het actuele cabaret brengt al zevenentwintig jaar onafgebroken zijn oudejaarsconference met vreugde en verdriet, vermaak en verdieping. zo 15 december 14:30, Schouwburg Amstelveen, € 25,-

CHRISTIAN VAN EIJKELENBURGWANEN

Christian bestormt samen met zijn beamer vol zelfgemaakte visuals opnieuw de theaters. Met zijn eigenzinnige en absurdistische stijl blaast hij een frisse wind door het cabaretgenre. Met visuele droombeelden, tragikomische figuren, humoristische fantasten, wonderlijke wendingen en gekke elektronische deuntjes, versmelten realiteit en verbeelding

CABARET

de Hema.

26 t/m 31 december diverse tijden, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 30,50

MARTIJN KARDOL - FRIS

CLAUDIA DE BREIJ - WAT ALS

Cabaretière, presentatrice, zangeres, radio-dj en schrijfster

Claudia de Breij is terug met een nieuw cabaretprogramma. Wat als is een voorstelling over aardig zijn en aardig gevonden worden. Over overprikkeld zijn of gewoon eindelijk eens jezelf durven zijn. Over periodieke onthouding, zielige dictators en over hoe irritant restaurantmuziek is. Een nieuwe voorstelling waarin Claudia persoonlijker, eerlijker én grappiger is dan ooit.

DELAMAR, 15 T/M 18 JANUARI

FARIDA LAANZAKKENWASSERS

Farida woont in een straat vol zakkenwassers. Wie klopt er aan de deur? En met welke geheime hartstocht? Een grootstedelijke patatbakker? Een op drift geraakte kapster? Een idealistisch handwerkcollectief? In haar eerste avondvullende voorstelling voert de goedgebekte Farida je mee in haar eigen unieke en magisch-absurdistisch universum. Een voorstelling waar je van duizelt, én van opkikkert. DE KLEINE KOMEDIE, 16 JANUARI

tot er werkelijk geen touw meer aan vast te knopen is.

17 t/m 18 december 20:00, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 18,75

YORA RIENSTRA & TEDDY TOPS

E.A. - VROUWEJAARS 2024

In deze shows geven vrouwen uit verschillende hoeken in spoken word, comedy, zang, columns en acts hun blik op deze tijd en het jaar 2024. In grote en kleine onderwerpen. De actualiteit door de ogen van vrouwen gehost door Yora en Teddy. Met onder anderen Katinka Polderman, Sandy Bosmans en Asmae Amaddaou. 17 t/m 18 december 20:30, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 22,75

TANJA TER BRAKESTAND-UP SPIRITUALITY

Vraag jij je ook weleens af waar die bijsluiter van het leven ook alweer ligt? Gewapend met gitaar, droge humor en korte gedichten vat Tanja alle zelfhulpboeken samen zodat het publiek lekker kan genieten van het hier en nu. 18 t/m 22 december diverse tijden, Scala | foodbar en theater, € 12,-

Stel. Je kunt helemaal opnieuw beginnen. Hoe fijn zou dat zijn? Gewoon de boel effe lekker resetten. Martijn Kardol heeft het geprobeerd. Een nieuw kind, een nieuwe woonplaats, een nieuwe voorstelling. Helemaal leuk. Of toch te mooi om waar te zijn? 'Fris' is een voorstelling met pijnlijk herkenbare situaties, absurde wendingen en hilarische anekdotes.

MARGREET DOLMAN

Margreet Dolman brengt Warmte & Dominee Gremdaat wijst de Weg. Een warme traditie! Margreet Dolman zingt, vertelt verhalen en brengt warmte en een hilarische sfeer op haar eigen welbekende manier, bijgestaan door dokter Valentijn. Dominee Gremdaat neemt het afgelopen jaar door, behandelt de actualiteit en steekt mensen een hart onder de riem. Met mededogen, met veel humor en af en toe een stukje ironie.

THEATER DE RICHEL, 6 DECEMBER T/M 12 JANUARI

RAYEN PANDAY & FRIENDSALL WE WANT FOR CHRISTMAS 'All We Want For Christmas' is een glinsterende kerstshow met comedy, muziek en heel véél glitters. Samen met de leukste gasten en het publiek gaat hij op zoek naar het ultieme kerstgevoel. Én Rayen zal dit jaar ook proberen om de ultieme kersthit te schrijven.

20 t/m 24 december 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 27,50

DOLF JANSENONGEWONE NEDERLANDEROUDEJAARS 2024 Het jaar van de ‘Gewone Nederlander.’ Die overal opduikt: op de socials, in de media, in Den Haag. En dus vraagt Dolf zich af: hoe ziet zo’n Gewone Nederlander eruit, qua kleding en kapsel en wat er op de barbecue ligt? En ook: wat als je het niet aan De Normen Der Gewone Nederlander voldoet? Verder in deze Oudejaars: de weg van oorlog naar vrede, hoe Lil’ Kleine te bestrijden, sneeuwkanonnen in Zwitserland en seksspeeltjes bij

07 t/m 08 januari 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 25,LEBBIS - HET SPAANSE KUSSEN Google het niet. Hou je in. Koester de spanning. Natuurlijk, het is een intrigerende titel. 'Het Spaanse Kussen'. En je wilt er alles van weten. Maar een reis is veel leuker als je niet precies uitgevogeld hebt waar je heen gaat. Ook een voetbalwedstrijd is een stuk spannender als je niet van tevoren al weet wie er gaat winnen. Toch?

10 t/m 11 januari 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 26,50

NAJIB AMHALI - 30 JAAR ON STAGE

Hij staat dertig jaar op de planken. In '30 jaar On Stage' kijkt hij terug op zijn leven. Hoe zijn familie vanuit Marokko neerstreek in Krommenie. Hoe hij naar de toneelschool ging. Hoe hij comedy ontdekte. En comedy hem. Najib trakteert je op nieuwe verhalen en nieuwe personages. Maar ook scènes en typetjes die hem beroemd maakten passeren de revue.

13 t/m 15 januari 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 31,50

SOUNDOS - WITTE RUIS

'Witte Ruis'. Een constante geluidsstroom waar baby’s heerlijk op kunnen slapen. Zo ook de baby van Soundos. Hij ontspant zich dan onmiddellijk. Soundos ervaart zelf hele andere soorten 'witte ruis'. En die hebben zeker geen kalmerende werking. Mensen die haar tegenwerken, vinden dat ze te veel ruimte inneemt of te luid is. Toetsenbordridders die online haat verspreiden. Maar Soundos heeft besloten zich te bevrijden van alle ruis. Op z’n Soundos: zelfverzekerd en nietsontziend.

17 t/m 18 januari 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 27,50

YUNUS AKTAS - MAAKT NIET UIT Comedian Yunus Aktas, geboren en getogen in Barneveld, is een groot droogkomisch talent die zich verzet tegen de absurditeit. 'Maakt niet uit' is de debuutvoorstelling van Yunus, winnaar van zowel de jury- als de publiekprijs bij Cameretten 2022. za 18 januari 20:30, Podium Mozaïek, € 17,-

NOAH & TOBIAS OELDERIKBROERS

Noah en Tobias zijn broers, al heel Tobias zijn leven lang. Noah was er namelijk 2,5 jaar eerder. Dat wilde Noah toch even benoemd hebben. Dat dus. Een comedy voorstelling over broers, door broers, voor… iedereen! 22 t/m 25 januari diverse tijden, 29 t/m 31 januari diverse tijden, Scala | foodbar en theater, € 12,-

RAOEL FATEHMAHOMEDRODE DRAAD

Het gaat goed met Raoel. Hij staat nu 9 jaar op het podium, was te zien op televisie en in een succesvolle bioscoopfilm. Dat klinkt goed toch? Maar wie bepaalt nou eigenlijk dat het goed gaat? Zou dat in een vergelijkbare situatie ook voor jou gelden?

In zijn tweede voorstelling vertelt Raoel Fatehmahomed over de rode draad in zijn leven en houdt hij tegelijkertijd zijn publiek een spiegel voor.

za 25 januari 20:00, Theater De Richel, € 20,-

NIENKE PLAS - MEDEPLICHTIG

In haar nieuwe theatershow 'Medeplichtig' vraagt Nienke zich af hoe crimineel een mening eigenlijk is. Wanneer ben je echt een bedreiging voor de maatschappij? Een hilarische show waarin ze het publiek medeplichtig maakt aan haar gedachtes.

za 25 januari 20:00, DeLaMar, € 19,50

STEFAN HENDRIKXWHO'S THE MAN

Als het er écht op aankomt… Wat kan je dan? When shit hits the fan… What can you then?

Stefan Hendrikx (winnaar Leids Cabaretfestival) is een man, maar weet niet wat voor een. Gewapend met een enorme fantasie, een loopstation waar hij live muziek mee maakt en een hoge grapdichtheid neemt hij het publiek mee in zijn zoektocht naar wat voor man hij nou eigenlijk wil zijn.

30 t/m 31 januari 20:00, Theater De Richel, € 20,-

ANDRÉ MANUEL - HET

GODDELIJKE LICHAAM

Deel twee van een nu al belachelijk succesvol drieluik over de mens, de mensen en de mensheid. Voor alles is het een voorstelling over vlees. Over de hamlap. De micropenis. Kanonnenvoer. Borstvergrotingen. En een paar bipsen. Bloot. Ook daar gaat het over. En natuurlijk komt ook de Vegetarische Slager langs. Op rolschaatsen.

vr 31 januari 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 25,-

TINEKE SCHOUTENDE SCHOUTEN SCHOENEN AAN Tineke Schouten trekt de stoute schoenen aan! Ze gooit haar show nu eens over een andere boeg. Ze verstopt zich niet alleen achter een kostuum, nee: je ziet meer van Tineke zelf; dingen die haar bezighouden. Met de billen bloot! ‘Dit zou zomaar eens één van haar meest geïnspireerde shows van de afgelopen jaren kunnen zijn,' aldus de Theaterkrant.

31 januari t/m 1 februari 20:15, Meervaart, € 31,-

FESTIVALS

AMSTERDAM LIGHT FESTIVAL

Voor de dertiende editie heeft Amsterdam Light Festival kunstenaars van over heel de wereld gevraagd naar hun interpretatie van het thema Rituals. Het resultaat is een inspirerende route over de iconische grachten van Amsterdam, bestaande uit ruim 25 speciaal voor het festival gemaakte lichtkunstwerken. iedere ma,di,wo,do,vr,za,zo om 17:00 vanaf 01 december, Diverse locaties

SPEEDDATEN IN HET GRACHTENMUSEUM

Fanclub Centrum en Het Grachtenmuseum organiseren een speeddate-avond waar je op zoek kan gaan naar een helpend handje, maatje, bestie of moppie. Of je nou behoefte hebt aan een nieuwe vriend, een nieuwe liefde of gewoon een praatje: iedereen is welkom.

wo 11 december 19:00, Grachtenmuseum Amsterdam, € 5,-

AURAL SPACES

Aural Spaces biedt bezoekers een zeldzaam unieke audiovisuele ervaring, een bijzondere samenkomst van traditie en innovatie, en een avontuurlijke verkenning van muziek en geluid. Een voor iedereen toegankelijk vierdaags programma van live concerten, luistersessies, muzikale meditaties, masterclasses, workshops en meer.

12 t/m 15 december, diverse tijden en prijzen, Het Concertgebouw Amsterdam

WINTERAVONDEN AAN

DE AMSTEL

Mensen zijn tot grootse veranderingen in staat, gedreven door dwang, drang of nieuwsgierigheid. Misschien dat de muziekgeschiedenis daarom vol wondere wendingen zit. De twaalfde editie van festival Winteravonden aan de Amstel staat in het teken van een aantal van deze wendingen.

19 t/m 22 & 29 december diverse tijden en locaties waaronder Museum

Het Schip en de Koningszaal van ARTIS Groote Museum, de Waalse Kerk en de Uilenburgersjoel.

ZACHTE WINTER FESTIVAL

Een festival voor iedereen die gelooft in de kracht van radicale zachtheid, het thema van het Winter Festival dit jaar. Het festival bevat poppentheatervoorstellingen voor de hele familie, storytelling, comedy, betaalbaar eten van Tante Peggy, de Amsterdamse Winterstal in de OBA Oosterdok en een eindejaarsborrel voor de hele buurt.

19 t/m 30 december diverse tijden en prijzen, Plein Theater

DJANGO AMSTERDAM

Grote namen komen samen voor de elfde editie van Django Amsterdam. Django Reinhardt (1910 – 1953) wordt gerekend tot een van de grootste gitaristen allertijden. In de jaren ’30 van de vorige eeuw ontwikkelde hij een geheel eigen muziekstijl: gypsy jazz, jazz/swing manouche of hot club de France ‘hotclub jazz’, veel verschillende namen voor dezelfde herkenbare sound. Een festival ter ere van Django Reinhardt.

24 t/m 30 januari, diverse tijden en prijzen, Bimhuis

CHINEES NIEUWJAAR

In 2025 valt het Chinees Nieuwjaar op 29 januari en viert dan het jaar van de slang. De meeste activiteiten tijdens het Chinees Nieuwjaar vinden volgens traditie plaats op Nieuwmarkt en de Zeedijk.

wo 29 januari 15:30, Diverse locaties

BEYOND THE BLACK BOX 2025 Festival Beyond the Black Box is het festival voor kunst die onder de huid kruipt. Een ontdekkingsreis langs allerlei zintuigen, kunstvormen en ruimten die de waarneming oprekt en waarin de live ontmoeting met publiek

winter 24/25

TOP 10 INTERNATIONALWHAT’S ON

1. KINGS… COME HOME

Presented by New York’s National Black Theatre, this poignant theatre performance dissects historical and modern social issues through the lens of a family continuously displaced by the burden of a colonial past. ITA, 8 December

2. DIE FLEDERMAUS

Described as the ‘ultimate operetta’, Die Fledermaus is set in a decadent Vienna of parties, disguises, and champagne. Under the baton of chief conductor Lorenzo Viotti, this story of glamour, danger and revelry truly comes to life.

National Opera and Ballet, 5-29 December

3. THE PICTURE OF DORIAN GRAY

Oscar Wilde’s The Picture of Dorian Gray, a tragic tale of beauty and obsession, is adapted for the stage by Bird Brain Theatre at Mike’s Badhuistheater. Badhuistheater, 17-18 January

4. OASIS

In this dynamic dance performance, choreographer Denden Karadeniz and his company Zero Dance Theater explore what it means to create an oasis in your mind. As the world grows more divided, the idea of finding inner peace and authenticity gains urgency.   Podium Mozaïek, 20 December

5. THE FAIRY QUEEN BarokOpera Amsterdam reimagines opera, presenting a blend of Shakespeare’s A Midsummer Night’s Dream with Purcell’s exquisite music in this witty and whimsical production featuring dancers, acrobats, and musicians.

Meervaart Theatre, 15 December

6. AFTER US Transience and memory take centre stage in this moving theatre performance. Exploring what it means to hold onto memories in a world of loss and environmental changes, Davy Pieters’ unmissable show will stay with you long after its closing sequence. Frascati, 10-12 December

7. WORLD CHRISTMAS CIRCUS

For decades, the World Christmas Circus has been one of the most popular family outings during the festive period. Award-winning acts from the most prominent circus festivals worldwide join forces in one spectacular show. Royal Theatre Carré, 18 December-5 January

8. NORMALITY NO MORE Schubert’s Winterreise is reimagined in this exciting fusion of contemporary dance and classical music. Reflecting experiences of neurodiversity, Normality No More takes audiences into the highly personal landscape of the mind. ITA, 28-29 January

9. THOUSAND NIGHTS IN ONE NIGHT In Mezrab’s Thousand Nights in One Night, enchanting Iranian Ney music, contemporary poetry and traditional storytelling combine in a single magical evening at Amsterdam’s hotspot for spoken word. Mezrab, 16 January

10. MIRRORS Social media has become an inescapable part of our world. In hip hop dance performance Mirrors, five dancers explore how our increasingly digital lives are growing more and more disconnected. Bellevue, 7-8 January

TOPSPORT AMSTERDAM

NAAM: Yenthe Beukers

LEEFTIJD: 15 jaar

SPORT: Paardensport

Yenthe heeft met haar paard Felix de eerste selectiewedstrijd voor Jumping Amsterdam gewonnen in de klasse 110. Door deze winst mag zij tijdens Jumping Amsterdam rijden in de RAI. Normaal gesproken rijdt zij met Felix in de discipline eventing, samen met twee paarden Notre Soleil B en D’Artagnan en pony Hazel.

‘Met mijn paarden rijd ik nu nationaal op M niveau en wil ik volgend jaar de overstap maken naar de internationale klasse en dan hopelijk succesvol rijden bij de junioren.’

‘Ik wil graag met mijn pony Hazel internationale eventing wedstrijden rijden op 2* niveau’

TOPSPORT-

DECEMBER - JANUARI

NK INDOORROEIEN ROEIEN

ZATERDAG 14 DECEMBER

SPORTHALLEN ZUID GRATIS

JUMPING AMSTERDAM DONDERDAG 23 JANUARI T/M

ZONDAG 26 JANUARI 2025 RAI AMSTERDAM

TICKETS VANAF 19,95

SISTA SCHERMEN

25 – 26 JANUARI 2025

SPORTHALLEN ZUID GRATIS

Topsport Amsterdam helpt bij het realiseren van sportieve ambities van talentvolle Amsterdamse sporters. www.topsport.amsterdam

centraal staat.

30 t/m 31 januari diverse tijden en prijzen, Vlaams Cultuurhuis de Brakke

Grond

DIVERS

ZEEP MAKEN

Ontdek de kunst van natuurlijk zeep maken! Maak onder begeleiding van vakkundige zeepmakers ambachtelijke zeep tijdens de workshop zeep maken. Van het creëren van een eigen geur en design tot het mengen en gieten van zeep.

za 07 december 10:00, De Hallen, € 74,90

MET HET OOG OP AMSTERDAM-NOORD

De razendsnelle gentrificatie van Amsterdam-Noord ging gepaard met spanningen. Een gesprek aan de hand van fragmenten uit films die zich in Noord afspelen. wo 15 januari 19:15, Eye Filmmuseum, € 12,50

NATIONALE TULPENDAG

Elk jaar in januari geeft Amsterdam tijdens de Nationale Tulpendag de officiële aftrap voor het tulpenseizoen. Nederlandse tulpenkwekers nodigen iedereen uit om in een speciaal aangelegde pluktuin, gratis een bosje tulpen te plukken. za 18 januari 13:00, Museumplein, gratis

HOE MAAK JE DE LEKKERSTE CHOCOLADE?

In deze interactieve kinderlezing maak je samen met natuurkundige Corentin Coulais van de Universiteit van Amsterdam chocolade met een 3D printer. Dat moet geproefd worden! zo 19 januari 11:00 en 13:00, NEMO Science Museum, € 5,-

WONEN IN STANK EN UITSTOOT

Wat doe je als je buurman een chemische fabriek is? Onderzoeksredactie Live Journalism duikt in de botsing tussen woningnood en industrie in Amsterdam en presenteert hun bevindingen in de vorm van een theatervoorstelling. Na afloop vindt er een nagesprek plaats. ma 20 januari 20:00, De Balie, gratis

JIM VAN DER WOUDEBEELDEND WERK

Theatermaker Jim van der Woude (1948-2023) was een multitalent bij wie er geen onderscheid bestond tussen zijn beeldende kunst, theater en audiovisueel werk. WG Kunst toont zijn beeldend werk met tekeningen, schilderijen en schetsen. Een kijkje in het hoofd van de maker. 24 t/m 26 januari, Stichting WGKunst, gratis

MUSEA

ALLARD PIERSON Museum over 10.000 jaar cultuurgeschiedenis. De roep van de o'o. Natuur onder druk Bewonder de mooiste natuurtekeningen, laatste exemplaren van verdwenen dieren en hedendaagse kunst en ontdek alles over de bedreigde natuur.

t/m 26 januari 2025

50 jaar Bimhuis vier sleutelfiguren uit 50 jaar Bimhuis hebben hun favoriete concert geselecteerd. De fragmenten zijn te beluisteren in de Allard Pierson

Studio t/m 31 januari 2025

Van Nijl tot Amstel

Van Nijl tot Amstel is een vaste

presentatie die start bij prehistorische jagers in het nabije Oosten en uitmondt in de eenentwintigste eeuw in Amsterdam. Een reis in vogelvlucht door 10.000 jaar cultuurgeschiedenis

Oude Turfmarkt 127, tel. 525 25 56 www.allardpierson.nl

AMSTERDAM MUSEUM

De geschiedenis van Amsterdam vanaf de middeleeuwen.

Amsterdam Museum aan de Amstel mét een volledig nieuw aanbod aan tentoonstellingen, publieksprogramma’s en kinderactiviteiten.

Panorama Amsterdam

In Panorama Amsterdam wordt de stad in al haar facetten getoond. Van de oudste plattegrond van de stad (uit 1538!) tot de straatkunst van Kamp Seedorf en van 17e-eeuwse schuttersstukken tot Natasja Kensmils hedendaagse schilderijen over de regentessen uit die tijd. doorlopend

Vrouwen van Amsterdam - een ode

In de tentoonstelling worden meer dan 50 vrouwen waarover een ode is gemaakt middels een object uit de collectie van het Amsterdam Museum of een persoonlijk voorwerp in bruikleen in de spotlights gezet. vanaf 14 december

Collecting the City

Collecting the City is een tentoonstellingsserie waarin het Amsterdam Museum samen met verschillende gemeenschappen en organisaties de levendige stad Amsterdam ‘verzamelt’ en presenteert. Iedere editie bestaat uit een aantal kleinere presentaties die samen één tentoonstelling vormen.

Museum om de Hoek

Collecting the City #4

Kazerne Reigersbos

Collecting the City #4

Ongekend Zeedijk

Collecting the City #4

De Zeedijk is een plek waar veel culturen en achtergronden samenkomen. De Chinese, Surinaamse en Joodse gemeenschappen, de queeren jazz-scene, jonge creatieve ondernemers - allemaal voelen zij zich hier thuis. Toch heerst hier de vraag: hoe lang nog en van wie is deze straat eigenlijk?

t/m 5 januari 2025

Amstel 51, tel. 523 18 22 www.amsterdammuseum.nl

AMSTERDAM PIPE MUSEUM

Overzicht van de rookcultuur. Prinsengracht 488, tel. 421 17 79 www.pipemuseum.nl

BEZOEKERSCENTRUM

AMSTERDAMSE BOS

Bezoekerscentrum van het grootste stadsbos van Nederland. Bosbaanweg 5, tel. 545 61 00 www.amsterdamsebos.nl

ANNE FRANK HUIS

De onderduikplaats waar Anne Frank haar dagboek schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog. Prinsengracht 267, tel. 556 71 05 www.annefrank.org

DE APPEL ARTS CENTRE

Kunstencentrum

De Appel gehost door Tempel, een cultureel centrum in de Amsterdamse Diamantbuurt. Tolstraat 160 tel. 625 56 51, www .deappel.nl

ARCAM

Architectuurcentrum Amsterdam is hét centrum voor architectuur, stedenbouw en landschapsontwerp in Amsterdam. Mooi Mokum – een alternatief bouwbesluit voor woongeluk

In deze tentoonstelling onderzoekt de gemeente Amsterdam kansen

voor betere woonomgevingen in een dynamische, groeiende stad. t/m 9 maart 2025

Modelstad Haven-Stad

Multimediale maquette over de grootste stadsuitbreiding van Nederland.

t/m 31 december 2028

Tijdlijn Amsterdam 2000-2030 t/m 1 januari 2030

Voelmaquette Arcamgebouw en Oosterdok

t/m 30 april 2030

Prins Hendrikkade 600, tel. 620 48 78 www.arcam.nl

ARTIS

De oudste dierentuin van Nederland met olifanten, pinguïns, giraffen, zeeleeuwen, apen, duizenden vlinders in het vlinderpaviljoen en nog veel meer.

ARTIS-Groote Museum

Het Groote Museum gaat over de verbinding van de mens met al het leven op aarde, over de samenhang tussen mens, dier, plant, microbe en de aarde zelf. Doel van het interactieve museum is de bezoeker met andere ogen naar zijn omgeving en de wereld te laten kijken. Pijlers van leven

De tentoonstelling is gebaseerd op een ontwerp voor een nieuw hand getuft kleed van de overleden kunstenaar Lizan Freijsen (1960-2024).

Het laatste werk van Lizan Freijsen is een ode aan onzichtbare bomen, de palen die Amsterdam en het museum dragen.

t/m 8 maart 2025

Plantage Kerklaan 38, tel. 0900278 47 96, www.artis.nl

APPIE BAANTJER MUSEUM

In de kelder van café Heffer, vlakbij de plek waar Baantjer jarenlang werkte als rechercheur.

Oudebrugsteeg 7, tel. 428 44 88 www.heffer.nl

DE BAZEL

Vijzelstraat 32, tel. 723 0560 www.debazelamsterdam.com

BIJZONDERE COLLECTIES

UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM Cultureel erfgoed tentoonstellingen in historische panden.

De afzonderlijke tentoonstellingsprogramma’s van de Bijzondere Collecties en het Allard Pierson zijn samengevoegd tot een gezamenlijk programma.

Oude Turfmarkt 129, tel. 525 73 00 www.bijzonderecollecties.uva.nl

MUSEUM COBRA

De CoBrA-beweging was een van de belangrijkste kunstbewegingen in de 20ste eeuw. Het Cobra Museum toont steeds in wisselende tentoonstellingen haar CoBrA-collectie. Open depot Het Open depot presenteert een deel van de omvangrijke collectie op zaal. Het is geen vaste tentoonstelling maar een roulerende, dynamische presentatie. Nieuwe aanwinsten en samenwerkingen krijgen hier de ruimte om getoond te worden. t/m 31 december

Jeroen Krabbé 80 – 8 decennia in beeld

Op 5 december 2024 bereikt de Nederlandse acteur, filmregisseur, documentairemaker, kunstschilder en illustrator Jeroen Krabbé de leeftijd van tachtig jaar. Dat viert Museum Cobra dit najaar met een presentatie van acht schilderijen, die elk een decennium van zijn leven vertellen. t/m 9 februari 2025

Cobra Kunstprijs Amstelveen

Sylvie Zijlmans & Hewald Jongenelis winnen Cobra Kunstprijs Amstelveen 2024

t/m 9 februari 2025

The New Mother Sculptures - Een onderdompeling in beeldhouwkunst De tentoonstelling is samengesteld door de bekende Nederlandse kunstenaar en curator Ad de Jong. Ruim vijftig sculpturen van in Nederland woonachtige kunstenaars worden in een unieke setting getoond.

t/m 2 maart 2025 Sandbergplein 1, Amstelveen, tel. 547 50 50 www.cobra-museum.nl

DIAMANTMUSEUM

Een reisverhaal. Een reis die 200 km onder de aardkorst begint en eindigt in de ring aan uw vinger. Paulus Potterstraat 8, tel. 30 55 300 www.diamantmuseumamsterdam.nl

VAN EESTEREN MUSEUM Museum over de stedenbouwkundige Van Eesteren en de Westelijke Tuinsteden.

In, rond en vanuit het paviljoen biedt het museum een vol en gevarieerd programma met tentoonstellingen, wandelingen, fietstochten, bezoeken aan de museumwoning, Van Eesteren gesprekken, presentaties, lezingen, workshops en nog veel meer. Noordzijde 31, tel: 447 1857 www.vaneesterenmuseum.nl

EYE FILMMUSEUM

Dagelijks voorstellingen. Informatie- en documentatiecentrum.

Underground

De tentoonstelling Underground

– American Avant-Garde Film in the 1960s bestaat uit een omvangrijk programma met zowel iconische als minder bekende films, en wordt de explosie aan vormexperimenten van de artistieke film in die periode belicht.

t/m 5 januari 2025

Nuri Bilge Ceylan

De eerste Nederlandse tentoonstelling van de Turkse filmmaker Nuri Bilge Ceylan, de meest gelauwerde Turkse regisseur van de afgelopen twintig jaar.

vanaf 17 januari 2025

IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl

FABRIQUE DES LUMIERES

In Fabrique des Lumières wordt kunst tot leven gewekt: het werk van de grootste artiesten uit de geschiedenis, gegoten in een digitale ode van beeld en geluid. Daarbij wordt gebruik gemaakt van state-of-the-art technologie die volledig tot z’n recht komt in de grote ruimtes van de Westergasfabriek in Amsterdam. Van Vermeer tot Van GoghHollandse Meesters In deze immersieve expositie komen meer dan 325 schilderijen van zo’n 50 verschillende schilders voorbij. Mondriaan - Een overdaad aan kleur Infinite Horizons - Hedendaagse Creatie Infinite Horizons is een artistieke reis langs uitzichten die alle regels van het perspectief lijken te tarten. Kuifje, Het Immersieve Avontuur De tijdelijke expositie viert Kuifje, de iconische reporter die de wereld rondreist, een cultureel fenomeen al bijna een eeuw lang. Van zijn allereerste avontuur in Kuifje in het land van de Sovjets (1929) tot zijn meest recente stripverhalen, nodigt deze immersieve ervaring bezoekers van alle leeftijden uit om de fantasierijke wereld van Hergé, een van de grootste cartoonisten van de 20e eeuw, te ontdekken of herontdekken.

Pazzanistraat 37, tel. 247 9500 www.fabrique-lumieres.com

FOAM AMSTERDAM Centrum voor fotografie, ontmoetingsplek voor fotografen en

winter 24/25

discussieplatform.

Benjamin Li - In Search of Perfect Orange Een interactieve tentoonstelling van de Rotterdamse conceptuele kunstenaar Benjamin Li. In zijn werk verkent hij thema's zoals identiteit, verbondenheid, arbeid en cultureel erfgoed, waarbij hij voedsel gebruikt om deze complexe onderwerpen te belichten.

t/m 1 december

Viviane Sassen - Phosphor: Art & Fashion De tentoonstelling toont ruim dertig jaar van Sassens oeuvre, en omvat meer dan 200 werken, waaronder fotografie, collage, beschilderde prints en videokunst.

t/m 12 januari 2025

Pim Ras - West Side Stories

Deze tentoonstelling brengt een ode aan de voetballers die de ziel van de Kolenkitbuurt vertegenwoordigen; mannen en vrouwen van wie de verhalen beginnen op de lokale pleintjes en doorgroeien naar de internationale stadions. Te zien in MAQAM. Jan van Schaffelaarplantsoen 2

t/m 23 januari 2025

Keizersgracht 609, tel. 551 65 00 www.foam.org

VAN GOGH MUSEUM

De grootste collectie werken van Vincent van Gogh ter wereld.

For Vincent’s Eyes Only. Tekeningen van Emile Bernard

t/m 12 januari 2025 Vive l’impressionnisme!

Een tentoonstelling vol Franse topstukken uit Nederlandse collecties. Ontdek het werk van beroemde impressionisten, onder wie Claude Monet, Edgar Degas, Auguste Rodin en Camille Pissarro.

t/m 26 januari 2025

Paulus Potterstraat 7, tel. 570 52 00 www.vangoghmuseum.nl

HET GRACHTENMUSEUM

17e-eeuws grachtenpand met de geschiedenis van de grachtengordel én de kunst van de Gouden Eeuw. De Groene Bocht

Ontdek de rijke en groene geschiedenis van de bomen langs de grachten en de stand van zaken in het heden. Met werk van Agnes de Ruijter, Bert Barten en Jasper Riehm met het wilgen werk ‘Botanical Connections’ . t/m 1 december

Herengracht 386, tel. 421 16 56 www.grachten.museum

H'ART MUSEUM

Tijdelijk afwisselende tentoonstellingen in samenwerking met internationale partners.

Happy Birthday Amsterdam

Een tentoonstelling waarin Amsterdam als kunststad uitbundig wordt gevierd. ‘Happy Birthday Amsterdam’ presenteert een even rijke als bonte verzameling kunst van 75 kunstenaars, van toen en nu. Geen historisch overzicht, maar een feestelijke ode aan de stad en de makers die er woonden, werkten en verbleven. vanaf 4 december

Who cares?

De tentoonstelling vertelt het verhaal van vergeten slachtoffers en verborgen helden binnen de psychiatrie en verstandelijke gehandicaptenzorg tijdens de oorlog.

t/m 1 december in de vestiging van Museum van de Geest in Amsterdam. Galerie, Neerlandiaplein 7

Amstel 51, tel. 530 87 55, www.hartmuseum.nl

HOLLANDSCHE SCHOUWBURG

Ooit een theater, nu een monument met een tentoonstelling, ter nagedachtenis aan de duizenden joden die in de WOII vanuit dit gebouw werden gedeporteerd naar de

EXPO

ART BELOW ZERO

Stap binnen in de magische ijswereld van Art Below Zero, een betoverende tentoonstelling in de Centrale Markthal die het rijke erfgoed en de levendige geschiedenis van Amsterdam viert. Een unieke viering van 750 jaar Amsterdam met Europa’s grootste ijssculpturenexpositie vormgegeven door kunstenaars van over de hele wereld. Een ervaring die je meeneemt door de tijd, van de oprichting van Amsterdam in 1275 tot het bruisende heden.

DE CENTRALE MARKTHAL, VANAF 21 DECEMBER

geleerden uit vroegere tijden tot hedendaagse kunstenaars en instagrammers, van religieus tot seculier, en van hetero tot lhbtqi+Joden. t/m 25 mei 2025 Nieuwe Amstelstraat 1, tel. 531 03 10 www.jhm.nl

KATTENKABINET

Expositie van kunstwerken met als onderwerp ‘de kat’. Herengracht 497, tel. 626 53 78 www.kattenkabinet.nl

LUTHER MUSEUM

Het pand uit 1772 is gebouwd als het Evangelisch-Luthers Diaconie Oude Mannen- en Vrouwenhuis. Het speelde een grote rol bij de opvang van armen, ouderen en wezen. Johann Georg Schwartze uit de schaduw van zijn dochter

collectief bewustzijn vormgeven. Hun namen, kunst en ideeën zijn diep verweven in het weefsel van ons dagelijks leven. Andy Warhol, JeanMichel Basquiat, Keith Haring, Yayoi Kusama, allen iconen.

Hedendaagse Meesters Hedendaagse kunstenaars die hun stempel drukken voor een blijvend inspirerende erfenis. Honthorststraat 20, tel. 370 19 97 www.mocomuseum.com

MOLEN VAN SLOTEN

Herbouwde werkende poldermolen uit 1847.

Presentatie ‘Rembrandt op Zolder’ een audiovisuele presentatie over zijn leven. Maquette ‘Amsterdam en het water’, waarop het landschap anno 1630 wordt weergegeven. Akersluis 10, 020-6690412 www.molenvansloten.nl

MULTATULI MUSEUM

Boeken van en over Multatuli. Zijn bureau, bibliotheek en sterfbed. Korsjespoortsteeg 20, tel. 638 19 38 www.multatuli-museum.nl

Ter gelegenheid van zijn 150e sterfdatum en 100 jaar na zijn laatste overzichtstentoonstelling, organiseert het Luther Museum Amsterdam samen met kunsthistorici prof. dr. Rudi Ekkart en Claire van den Donk een grote expositie met de beste portretten van Johann Georg Schwartze. t/m 19 januari 2025 Nieuwe Keizersgracht 570, tel. 2142112 www.luthermuseum.nl

PAUL HUF - GOLDEN YEARS

De tentoonstelling Golden Years eert de honderdste verjaardag van de Nederlandse fotograaf Paul Huf. Met zijn ongekende netwerk en innovatieve gebruik van kleur, stond Huf vanaf de jaren vijftig bekend als een van de belangrijkste reclame, mode en portretfotografen in Nederland. Hij maakte zijn beelden met humor en mensenkennis en creëerde unieke composities die gekenmerkt worden door een theatrale en kleurrijke esthetiek. FOAM, T/M 2 FEBRUARI

concentratiekampen.

Plantage Middenlaan 24, tel. 531 03 40, hollandscheschouwburg.nl

DE HORTUS

Een van de oudste (1682) botanische tuinen.

De tuin als apotheek t/m 1 december

Plantage Middenlaan 2 A, tel. 625 90 21, www.dehortus.nl

HORTUS BOTANICUS

In 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek. Van der Boechorststraat 8, tel. 598 93 90, www.vu.nl

HUIS MARSEILLE

Eigentijdse en historische fotografie in 17e-eeuws pand. Shadow Self – Portal to a Parallel World

Voor 'Shadow Self' werden vijf kunstenaars uitgenodigd die vanuit een persoonlijke of zelfs autobiografische benadering parallelle werelden onderzoeken. Met werk van Shuang Li (1990), Charmaine Poh (1990), Heesoo Kwon (1990), Xiaopeng Yuan (1987) en Diane Severin Nguyen (1990). t/m 9 februari

HET PARADIJS

VAN DE ARBEIDER

Een tentoonstelling over tuinsteden en tuindorpen die de internationale ontwikkeling van de tuinstadgedachte toont. De tuinstadgedachte is een vorm van volkshuisvesting en stedenbouw die aan het eind van de negentiende eeuw ontstond in Engeland. Het was een directe reactie op de krotten en sloppen en bood arbeiders een nieuw perspectief op een mooie en gezonde leefomgeving in het groen. MUSEUM HET SCHIP, T/M 27 JULI

Keizersgracht 401, tel. 531 89 89 www.huismarseille.nl

INTERNATIONAAL INSTITUUT

VOOR SOCIALE GESCHIEDENIS

Een van de grootste documentatieen onderzoekscentra ter wereld op het terrein van sociale geschiedenis en geschiedenis van de arbeidersbeweging.

Cruquiusweg 31, tel. 668 58 66 www.iisg.nl

JOODS MUSEUM

Objecten en kunstvoorwerpen die een relatie hebben met religie, cultuur en geschiedenis van de joden in Amsterdam. Eden en de Gulden Regel Zet een VR-bril op en maak een magische reis met Eden om de betekenis van de Gulden Regel te ontdekken. Een virtual reality-ervaring voor jong en oud. tot 31 december

Sex: Jewish Positions - Perspectieven op seksualiteit in de Joodse cultuur 'Sex: Jewish Positions' toont de veelzijdige, verrassende en vaak tegenstrijdige betekenissen van seksualiteit in de Joodse traditie en cultuur. De tentoonstelling verkent diverse perspectieven, van Joodse

MUSEUM WERF ‘T KROMHOUT Het museum toont historie van Nederlands Industrieel Erfgoed. Hoogte Kadijk 147, tel. 627 67 77 www.kromhoutmuseum.nl

MUSEUM VAN LOON

Grachtenhuis uit de 17e eeuw met familieportretten, stijlkamers en Franse tuin. Veelzijdig virtuoos - Wallerant Vaillant in Amsterdam De zeventiende-eeuwse kunstenaar Wallerant Vaillant (1623-1677) was in zijn eigen tijd veelgevraagd en beroemd, maar belandde in de vergetelheid. Museum Van Loon haalt deze 'artist’s artist' uit de vergetelheid en toont zijn indrukwekkende en veelzijdige werk aan het grote publiek. t/m 5 januari 2025 Keizersgracht 672, tel. 624 52 55 www.museumvanloon.nl

MADAME TUSSAUDS Museum met wassenbeelden. Dam 20, tel. 522 10 10 www.madametussauds.nl

MAX EUWE CENTRUM

Permanente tentoonstelling over de schaakgeschiedenis, mogelijkheid om te schaken (computer) en schaakbibliotheek. Max Euweplein 30 A-1, tel. 625 70 17www.maxeuwe.nl

MICROPIA

De onzichtbare wereld Ontdek het onzichtbare leven. De microwereld - Het machtigste leven op aarde

De microwereld is misschien onzichtbaar en raadselachtig, ze is ook onmisbaar. Microben zijn essentieel op aarde en in ons lichaam. Microalgen in de oceaan produceren de helft van alle zuurstof in onze atmosfeer. doorlopende tentoonstelling Artisplein, Plantage Kerklaan 38-40, tel. 0900-278 47 96, www.micropia.nl

MOCO

Museum voor moderne kunst. Moderne Meesters

Met hun wereldwijde impact hebben Moco Moderne Meesters hun weg gevonden naar woningen en musea over de hele wereld, waarbij ze ons

MUSEUM JAN

Otto B. de Kat en tijdgenotenJeanne Bieruma Oosting, Wim Oepts, Kees Verwey e.a. De tentoonstelling geeft een overzicht in hoogtepunten van De Kats schilderkunst. Met een selectie werken van tijdgenoten die eveneens 'de ziel der dingen' probeerden vast te leggen, wordt zijn oeuvre in een breder perspectief geplaatst.

t/m 6 april 2025 Boris de Beijer - Artefactum 3000 De Oudheid vormt voor De Beijer een belangrijke inspiratiebron. In Artefactum 3000 creëert hij een wereld waarin elementen uit een oude Romeinse stad herkenbaar zijn met een knipoog naar een verre toekomst.

t/m 18mei 2025 Dorpsstraat 50, Amstelveen, tel. 641 57 54 www.museumjan.nl

MUSEUMHAVEN

Restauratie, behoud, onderhoud van historische binnenvaartschepen. Oosterdok 12 www.museumhavenamsterdam.nl

MUSEUMTRAMLIJN

Tramdienst met historisch materieel. Rit van ong. 7 km en ong. 30 min. van Haarlemmermeerstation naar Bovenkerk (zie dienstregeling). Amstelveenseweg 264 www.museumtramlijn.org

MUSEUM REMBRANDTHUIS

Ervaar in de enige plek ter wereld hoe Rembrandt ooit leefde en raak in de huiselijke setting van het museum geïnspireerd door zijn werk en de verhalen van zijn leven. Rembrandt Open Studio 2024

Twee hedendaagse kunstenaars, Rens Krikhaar (1982) en Neda Mirhosseini (1995), zullen twee maanden lang atelier houden in het museum en live kunst maken. t/m 1 december

MÉÉR VOORSTELLINGEN, CONCERTEN EN EXPOSITIES? iamsterdam.nl/agenda

PAUL HUF MAI

Experimenteerdrift

Een tentoonstelling vol experiment met prenten van kunstenaars uit de zeventiende eeuw tot nu. Met werk van Rembrandt, Felicien Rops, Geertruydt Roghman en Glenn Brown.

t/m 5 januari 2025

Jodenbreestraat 4, tel. 520 04 00 www.rembrandthuis.nl

MUSEUM HET SCHIP

Amsterdamse School Museum Het Schip toont de schoonheid van de Amsterdamse School in volle glorie. Het Paradijs van de Arbeider: Tuindorpen en Tuinsteden

De tentoonstelling toont de internationale ontwikkeling van de tuinstadgedachte, van de utopisten uit de negentiende eeuw, tot de tuinsteden van Ebenezer Howard en de bouw van naoorlogse New Towns.

t/m 27 juli 2025

Oostzaanstraat 45, tel. 686 85 95 www.hetschip.nl

LOCATIE DE DAGERAAD

In het volkswoningbouw-complex De Dageraad is het tweede museum van Museum Het Schip gevestigd. Burgemeester Tellegenstraat 128, tel. 686 85 95, www.hetschip.nl

NATIONAAL

HOLOCAUST MUSEUM

Plek waar menselijke moed en onbaatzuchtigheid tot uiting kwamen.

Plantage Middenlaan 27, tel. 531 03 10, www.jhm.nl

NEMO SCIENCE MUSEUM

Centrum vol wetenschap en technologie

Living Looonger

Over ouder worden, jong blijven en sterfelijk zijn. Living Looonger belicht een aantal belangrijke vragen rondom ouder worden. t/m 5 januari 2025

Waterrijk (Onderdeel van de verdieping Technium)

In deze tentoonstelling zuiver je water tot drinkwater, bescherm je Nederland tegen overstromingen en bouw je zelf een stuwdam om stroom op te wekken.

Oosterdok 2, tel. 531 32 33 www.nemosciencemuseum.nl

DE NIEUWE KERK De op een na oudste kerk van Amsterdam (1414) met 16e- en 17e-eeuws orgel.

Ontdek De Nieuwe Kerk

Kom tijdens 'Ontdek De Nieuwe Kerk' meer te weten over de veelbesproken geschiedenis van de kerk over middeleeuwse geheimen, koninklijke tradities, religie, spectaculaire architectuur en kijk live mee met archeologen die te werk gaan in De Nieuwe Kerk in Amsterdam. t/m 5 april 2025 Dam 1, tel. 638 69 09 www.nieuwekerk.nl

MUSEUM

AMSTERDAM NOORD

Over de geschiedenis van Noord. Snel weg naar zee Het Noordhollandsch Kanaal viert zijn 200-jarig bestaan. In 1819 werd begonnen met de aanleg en in 1824 was de opening: een kanaal van 80 kilometer lang van Amsterdam tot Den Helder. t/m 30 maart 2025 Zamenhofstraat 28 A www.museumamsterdamnoord.

MUSEUM ONS’ LIEVE

HEER OP SOLDER

Amsterdams koopmanshuis met 17e-eeuwse schuilkerk. Bezoekers gaan er op ontdekkingstocht in een zeldzaam goed bewaard grachtenhuis uit de 17e eeuw. O.Z. Voorburgwal 38-40, tel. 624 66 04, www.opsolder.nl

NXT MUSEUM

Museum voor nieuwe mediakunst Espectres, door Playmodes ‘Espectres’ is een generatieve visuele muziekinstallatie. Door pixels te gebruiken als bron voor het genereren van geluid, hoor je precies wat je ziet.

t/m 1 januari 2025

Life in a Different Resolution Een solotentoonstelling van postdigitale kunstgroep Random International.

t/m 5 januari 2025

Contrarium - Een audiovisuele liveshow, curated by Nxt in samenwerking met Lofi en Lumus Instruments Contrarium is een reeks audiovisuele liveshows in januari 2025. De concerten vinden plaats onder een op maat gemaakte installatie van Lumus Instruments in de Amsterdamse club Lofi. De club en installatie fungeren als canvas voor improvisatie en experiment. Nxt Museum werd gevraagd om twee muzikale artiesten, Mary Lake en Portrait XO, uit te nodigen om op 5 januari 2025 op te komen treden in Club Lofi aan de Basisweg 63. Asterweg 22 www.nxtmuseum.com

OUDE KERK

Hedendaagse kunst en cultuur in het oudste gebouw van de stad. Onder de grafzerken bevindt zich het graf van Saskia van Uylenburgh, de eerste echtgenote van Rembrandt. Navid Nuur - When Doubt Turns into Destiny

Nuur nodigt de bezoeker uit om de kerk zintuiglijk te ervaren. Hij pelt de geschiedenis van het oudste gebouw van Amsterdam af tot ervaringen die gaan over het hier en nu: over zien, ruiken, horen, aarde, lucht en licht. t/m 8 februari 2025 Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl

KONINKLIJK PALEIS / OPEN Midden in de hoofdstad staat het

Koninklijk Paleis Amsterdam, het officiële ontvangstpaleis van Koning Willem-Alexander. Het Paleis speelt een grote rol tijdens staatsbezoeken en andere koninklijke ontvangsten zoals de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie, diners en prijsuitreikingen. Daarnaast is het zoveel mogelijk opengesteld voor bezoekers. Dam, tel. 522 61 61 www.paleisamsterdam.nl

PIANOLA MUSEUM

Collectie pianola’s, elektrisch aangedreven reproductievleugels en 20.000 muziekrollen. Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl

RIJKSMUSEUM

Overzicht van de Nederlandse kunst en geschiedenis met dagelijks rond- leidingen, workshops of cursussen. Onder/Goed

Onderkleding in het Rijksmuseum tot 8 december

Asian Bronze - 4000 jaar schoonheid t/m 12 januari 2025 Festival Frenzy - Eddo Hartmann fotografeert festivals Eddo Hartmann richt zich voor deze editie van Document Nederland op de cultuur en architectuur van festivals.

t/m 12 januari 2025 Museumstraat 1, tel. 0900-07 45 www.rijksmuseum.nl

HET SCHEEPVAARTMUSEUM

Het museum laat zien hoe de zee de Nederlandse cultuur heeft bepaald. Ontdek 500 jaar maritieme geschiedenis. Van Gouden Eeuw, het leven aan boord tot virtuele zeereis en de replica van het VOC-schip ‘Amsterdam’.

Schaduwen op de Atlantische Oceaan

De tentoonstelling gaat over de impact van de koloniale geschiedenis op mensenlevens. Op zee en aan land, toen en nu. Eigentijdse kunst en video’s met persoonlijke verhalen laten je met andere ogen naar de museumcollectie kijken.

vanaf 27 september

Food for Thought Een vogelvlucht door de wereld van ons voedsel door de lens van fotograaf en filmmaker Kadir van Lohuizen.

t/m 5 januari 2025

Kattenburgerplein 1, tel. 523 22 22 www.hetscheepvaartmuseum.nl

STADSARCHIEF AMSTERDAM ‘s Werelds grootste stadsarchief. Leven in de Jordaan in de zeventiende eeuw - Een opgraving in de Konijnenstraat Door onderzoek in het Stadsarchief is meer bekend over de huiseigenaren en de ontwikkeling van dit stukje stad.

t/m 4 januari

Al die Amsterdamse mensen – Foto’s 1970-1990

Deze fototentoonstelling biedt een

unieke blik op een turbulente periode van twintig jaar, waarin de stad Amsterdam ingrijpende veranderingen onderging.

t/m 26 januari 2025 Vijzelstraat 32, tel. 251 15 11 www.amsterdam.nl/stadsarchief

STEDELIJK MUSEUM

Moderne en hedendaagse kunst en vormgeving.

Unravel - The power and politics of textiles in art

Deze groepstentoonstelling met 45 kunstenaars en meer dan honderd werken bevat zowel bekende namen als Louise Bourgeois, Sheila Hicks en Tracey Emin, als veel jonge kunstenaars.

t/m 5 januari 2025 Miriam Cahn - Reading dust Kunstenaar Miriam Cahn wekt met simpele penseelstreken en met een krachtige tekenstijl grote emoties op. Met genadeloze realiteit tonen haar schilderijen en tekeningen de wreedheden van de mensheid. t/m 26 januari 2025 Nora Turato - In Situ #1 doorlopend Museumplein 10, tel. 573 29 11 www.stedelijk.nl

STRAAT MUSEUM

Museum voor graffiti en street art Seth Se La Joue - Kunstspeeltuin voor jong en oud t/m 1 maart 2025 NDSM-Plein 1, tel. 020 370 9630 www.straatmuseum.com

THEO THIJSSEN MUSEUM

De Amsterdamse schrijver, onderwijzer, vakbondsman en sociaal-democratisch politicus Thijssen (1879-1943) is vooral bekend als schrijver van de roman Jongensdagen. 1e Leliedwarsstraat 16, tel. 420 71 19 www.theothijssenmuseum.nl

MUSEUM TOT ZOVER

Verleden, heden en toekomst van de omgang met de dood.

Peter de Wit - Doodleuk

In cartoons en strips zijn dood en uitvaart geliefde thema’s, maar zelden zijn ze onderwerp voor een hele serie. Zo niet bij striptekenaar

Peter de Wit (1958), onder meer bekend van Sigmund. t/m 26 januari 2025 Kruislaan 124, tel. 694 04 82 www.totzover.nl

VERZETSMUSEUM

Nederland voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog. De Tweede Wereldoorlog en de voormalige Nederlandse koloniën De tentoonstelling, deels gebaseerd op nieuw historisch onderzoek, biedt door het vertellen van meer dan dertig persoonlijke verhalen een nieuwe, completere kijk op de koloniale geschiedenis. doorlopend

Verzetsmuseum Junior Reis met de tijdmachine naar Nederland in de oorlog en leef mee met vier kinderen. doorlopend

Plantage Kerklaan 61, tel. 620 25 35 www.verzetsmuseum.org

WERELDERFGOED PODIUM

Bezoekerscentrum Amsterdam Werelderfgoed

Dé startplek om kennis te maken de Amsterdamse grachtengordel, werelderfgoed sinds 2010. Vijzelstraat 32 www.amsterdam.nl/werelderfgoed

WERELDMUSEUM AMSTERDAM Museum over wereldculturen

Imprints

Voor de tentoonstelling Imprints zijn kunstenaars Elia Nurvista, Max Kisman en Sabine Groenewegen. uitgenodigd te reflecteren op fysieke, ideologische en psychologische sporen die de Nederlandse overheersing van Indonesië heeft nagelaten. Zij kijken in hun werk alle drie kritisch naar de doorwerking van het koloniale verleden op het heden.

t/m 4 januari 2025

Martial Arts

De tentoonstelling Martial Arts laat zien waarom mensen aan vechtsporten doen, met een combinatie van persoonlijke verhalen en maatschappelijke thema’s. t/m 31 augustus 2025 Onze koloniale erfenis doorlopend

Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 800 amsterdam.wereldmuseum.nl

WERELDMUSEUM AMSTERDAM JUNIOR

Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 840 amsterdam.wereldmuseum.nl

HUIS WILLET-HOLTHUYSEN

Volledig ingericht grachtenpand. Grachtenhuis vol stijlkamers en verhalen

Herengracht 605, tel. 523 18 22 www.willetholthuysen.nl

WOONBOOTMUSEUM

Gevestigd op de Hendrika Maria, een voormalig zeilend bedrijfsvaartuig (1914). Aan boord krijgt men een beeld van deze woonvorm. Prinsengracht 296 K, tel. 427 07 50 www.houseboatmuseum.nl

Hoofdredacteur

Bart van Oosterhout

Adjunct-hoofdredacteur

Karin Thybaut

Vormgeving Het Zomerpaleis: Saskia Franken, Martijn Blokland Ontwerp Loes Koomen

Eindredactie SCHERP: Renate Dahlmans en San van de Ven,

Annemarie Bleeker (agenda)

Aan dit nummer werkten mee

Barbara van den Berg, Nathalie van den Berg, Marjolein van Damme, Anne Dirks, Cindy Hoetmer, Yara Hooglugt, Olivier Kemme, Nuri

Kurnaz, Eveline Kuyten, Guus Luijters, Sara Luijters, Sara Madou, Kim van der Meulen, One’sy en Tewa Muller, Margriet Prinssen, Nienke van Rijn/Topsport Amsterdam, Marijn Ruhaak, Irene Schoenmacker, Bregtje Schudel, Erik Schmitz, Mirte Vreemann, Joke van der Weij, Joanna van der Werf/Amsterdam Art Aanleveren agendagegevens februarinummer: 19 december maartnummer: 27 januari amsterdam & partners: informatie@iamsterdam.com Adverteren

Afdeling Relaties, T 020-702 61 80 partner@iamsterdam.com

Uitgever amsterdam & partners

De Ruyterkade 5, 1013 AA Amsterdam, T 020-702 61 00 Drukwerk en distributie Flyerman distributie@iamsterdam.com Abonnementen Abonnementenland

Postbus 20, 1910 AA Uitgeest T 0251-257 924 of WhatsApp T 06-4655 8054 www.bladenbox.nl Adreswijzigingen en opzeggingen: www.aboland.nl klantenservice@aboland.nl Jaarabonnement € 33,75 Het abonnement wordt jaarlijks stilzwijgend verlengd.

Abonnementen kunnen schriftelijk en per e-mail worden opgezegd onder vermelding van het klantnummer, met een opzegtermijn van 3 maanden. Een abonnement is pas opgezegd wanneer de abonnee daarvan een schriftelijke bevestiging heeft ontvangen via post of e-mail. Een adreswijziging kan alleen worden verwerkt als het oude adres en het nieuwe adres schriftelijk of per e-mail worden doorgegeven. Prijswijzigingen voorbehouden. Uitkrant is een geregistreerd merk van amsterdam & partners. Verschijnt 10 maal per jaar.

Oplage 50.000 exemplaren. Redactie noch uitgever kunnen aansprakelijk worden gesteld voor eventuele foutieve vermeldingen. © 2024 Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbenden.

Het februarinummer van de Uitkrant verschijnt op maandag 27 januari, de abonnees krijgen de krant de zaterdag ervoor.

Terugblik

BEHOUDEN VAART

Drijfijs op het IJ, 13 januari 1963

Ook vroeger wensten mensen elkaar een gelukkig nieuwjaar –maar niet elk jaar begon goed. Op Oudejaarsdag 1666 zeilde het schip De Mercurius door het Vlie tussen Vlieland en Terschelling, om op Nieuwjaarsdag in de Zuiderzee aan te komen. De kapitein wilde naar Hoorn varen, maar had niets in te brengen. Op Kerstdag was het schip ingenomen door een kaperkapitein, Hendrik Breehaan, en zijn luitenant besloot door te zeilen naar Amsterdam. Geen slimme zet: de Zuiderzee lag vol ijs waar nauwelijks doorheen te komen was, en zo kwam De Mercurius vast te zitten in het ijs bij Marken. De roerpen brak en het schip kraakte zo hard dat de bemanning dacht dat alles verloren was.

Een groot deel van de lading, hout uit Scandinavië, brachten ze aan land op Marken. Door een zware westerstorm kwam het schip uiteindelijk los en wist het Hoorn te bereiken. Vijfenzestig jaar later ging het opnieuw mis. Op Oudejaarsdag 1731 liet het schip De Casbara het anker vallen tussen Enkhuizen en Hoorn. Het was onderweg naar Amsterdam en volgeladen met handelsgoederen uit Cartagena in Spanje. Op Nieuwjaarsdag 1732 kwam het aan in de ‘Kuijl’, een diepte ten oosten van Marken. Toen ging het mis. Men kreeg het schip niet goed voor de wind en op 2 januari liep het aan de grond tussen Marken en Uitdam. Dat was een buitenkansje voor andere schepen. Een waterschip bood aan om ze los te

trekken, maar vroeg daarvoor een belachelijk hoog bedrag. Een lichter volgde, een kleine platbodem die gebruikt werd om scheepslading over te nemen. Een deel van de lading werd overgezet tegen een niet al te hoge prijs. Maar De Casbara kwam niet vlot. Op 4 januari vroeg een waterschip honderd gulden voor hulp. Dat wilde de kapitein niet betalen. Inmiddels begon het hard te vriezen. ’s Avonds kwam hij tot een akkoord met een andere lichter. De reis leek goed te gaan, tot De Casbara weer vastliep bij de vuurtoren van Durgerdam. Pas op 6 januari lukte het om over Pampus te zeilen en daarna met veel moeite, tussen het drijfijs in het IJ in door, Amsterdam te bereiken.

THE OUTLET AROUND THE CORNER

De echte Amsterdammer

HET IS EEN BEETJE DE STONEHENGE VAN NOORD’

Elke maand deelt een Amsterdammer zijn of haar favorieten. Deze keer: kunstenaar Tom Biddulph, wiens kunstwerk Never nished te zien is tijdens het Amsterdam Light Festival.

De Britse Tom Biddulph (33) woont sinds 2015 in Amsterdam. Zijn kunstwerk Never finished, dat hij maakte met zijn vriendin en artdirector Barbara Ryan, is t/m 19 januari te zien tijdens het Amsterdam Light Festival. Tip: met de Amsterdam Light Foodwalk snack je onderweg vijf bites en een drankje. Tickets haal je o.a. bij de I amsterdam Store op het Centraal Station. Kijk voor data op lefoodwalk.com.

BESTE MUSEUM?

‘Ons’ Lieve Heer op Solder op de Wallen. Misschien wel door de locatie; in die drukke toeristenstaat is dit een serene plek. Ik was er tijdens ADE bij een liveperformance van JP Enfant en een orgelspeler. Heel indrukwekkend.’

FAVORIETE AMSTERDAMMER?

‘De vuilnismannen. Hun out ts zijn heel erg goed en het lijkt erop alsof ze echt lol in hun werk hebben. Hoe ze navigeren in die kleine straatjes met al die etsers en toeterende auto’s eromheen, dat vind ik knap.’

KUNSTWERK OVER DE STAD?

‘Einde voorstelling van Yuri Veerman. Deze Amsterdamse ontwerper en kunstenaar maakte een symfonie op basis van het luchtalarm dat elke eerste maandag klinkt. Ik vind het een perfect kunstwerk; het trekt je aandacht naar iets wat zo gewoon is dat je er nooit over nadenkt.’

LEUKSTE EETPLEK?

‘Europizza. Het eten is altijd goed, de mensen zijn heel erg vriendelijk en het is een goede plek om vrienden uit het buitenland mee naartoe te nemen.’

MOOISTE BUURT?

‘De Lastage, mijn eigen buurt. Ik vind het een indrukwekkend idee dat de Oude Waal, waar mijn vriendin en ik wonen, de oude muur van de stad was. Daarachter voeren de schepen.’

BIJZONDERE BUITENKUNST?

‘Ik heb een haat-liefdeverhouding met De Muur in Noord, een grote, rode muur met gaten erin. Het is een heel vreemd kunstwerk uit de jaren tachtig. Het is een tijdje weggeweest omdat het gerestaureerd werd, toen waren de buurtbewoners door het dolle heen. Totdat het weer werd teruggezet. Maar ik moet zeggen: ik begin de muur steeds leuker te vinden. Het is een beetje de Stonehenge van Noord.’

tekst Anne Dirks portretfoto Joep van Drunen
Amsterdamse vuilnismannen
De Muur in Noord GETTY IMAGES

HIDDEN GEM IN CITY CENTRE

Discover the Kalverpassage

#Fashion #Food #Drinks #View

#Art #Parking

#Toilets #Open7days

Ervaar de magie van Amsterdam met de Happy Holidays cruise van Blue Boat Company!

Stap aan boord voor een hartverwarmend kerstverhaal door de prachtig verlichte grachten van Amsterdam. Geniet van een warm glas glühwein of chocolademelk en traditionele boterkoek terwijl je langs iconische bruggen en historische gevels vaart, allemaal omringd door de feestelijke sfeer van de stad.

Deze winterse rondvaart is de perfecte combinatie van gezelligheid, historie en comfort — de ideale manier om Amsterdam te ontdekken in de feestmaand!

Boek je Happy Holidays rondvaart vandaag nog via blueboat.nl of scan de QR-code!

www.blueboat.nl | + 31 20 679 1370

HOERA! 365 JUBILEUMDAGEN. KOM OOK BUURTEN!

Vind elke dag iets leuks bij jou in de buurt.

iamsterdam.nl/750 Hoofdsponsors

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.