Luaän vaên toát nghieäp
Thích Nöõ Lieân Hoøa
khác36. Ở đây ta chỉ tập trung khảo sát ba tên gọi của nó, theo Luận Thành Duy Thức là A-lại-da, Dị thục, Nhất thiết chủng. A-lại-da (àlaya, 阿 賴 耶): Được định nghĩa như một kho chứa, mà trong kho là nơi chứa đựng tất cả những sự vật hiện tượng và những dữ liệu liên quan đến hoạt động của nó. Từ ý nghĩa này A-lại-da được xem là nơi trú ẩn của tất cả vật dụng (hạt giống). Kho chứa này không có giới hạn là lớn hay nhỏ, nhưng dù là lớn hay nhỏ, thì sự trú ẩn của những hạt giống đều có thể tạo ra cảm giác an toàn ở mức độ tương đối, có sự duy trì và phòng hộ của Mạt-na. Khi mô tả về A-lại-da như một kho chứa, ta liên tưởng có một không gian, không gian này nối kết bởi chiều dài, chiều rộng là vô hạn, có trục hoành là vô cực, trục tung vô cực và không gian bên trong cũng vô cực. A-lạida (kho chứa) có khả năng giãn nở, tùy theo vật dụng, dữ liệu, những hạt giống nhiều hay ít mà sự co giãn, trở nên linh hoạt và thích ứng với nhau. Làm cho mỗi khi các hạt giống được đưa vào không bị mất đi, hay bị hạn hẹp bởi số lượng hạt giống quá tải. Ý niệm này gợi lên cho chúng ta hình dung về tính không giới hạn của A-lại-da. Thành Duy Thức Luận trình bày ba tính năng chính của A-lại-da là năng tàng, sở tàng và ngã ái chấp tàng. Năng tàng (能 藏) được hiểu là công năng chứa nhóm, là chỗ chứa, kho chứa theo chiều hướng giãn nở của các hạt giống, từ các hành động của con người dẫn đến tình trạng duy trì được yếu tính của mọi sự vật hiện tượng trong mối liên hệ với tâm thức. Sở tàng (所 藏) được hiểu như tất cả các vật dụng, hạt giống, được cất giấu, chứa đựng, được bảo hộ trong kho chứa. Ta có thể ví dụ, những vật dụng (hạt giống) này như những dữ liệu, tập tin của máy vi tính. Số lượng dữ liệu này gồm có các loại văn bản, hình ảnh, âm thanh,...và tất cả những gì chúng ta có thể nạp, lưu giữ vào đây. Ta thử đặt ra vấn đề, cái gì tạo ra được việc nối kết và giữ lại những hạt giống, hay những dữ liệu đó làm cho nó không bị mất đi. Thành Duy Thức Luận 36
Trích dẫn từ, Tài liệu tham khảo, Học Viện Phật Giáo Việt Nam tại TP. HCM.
- 32 -