islâmî beldelerden haberler olmak üzere, tüm Çin’de büyük rezervleri bulunmaktadır. Tahminlere göre Doğu Türkistan’daki kömür rezervleri tüm ülke içerisindeki kömür rezervlerinin 38%’ini oluşturmaktadır. Aynı şekilde bu bölgedeki petrol ve doğalgaz kaynakları 30 milyar ton olarak tahmin edilmekte, ülkedeki toplam petrol ve doğalgaz kaynaklarının 25%’ini oluşturmaktadır.6 People’s Daily 2008 yılının Şubat ayında şunları bildirdi:
Doğu Türkistan’a tekrar girdi, işgal etti ve “Xinjiang” ismini verdi. Uygurlular Çin Hükümeti’ne karşı birçok ayaklanmalar yaptılar, iki kez, 1933 ve 1944’de bağımsız devlet kurmayı başardılar. Çinliler, gerçek özerkliğe karşın, Müslümanları devletlerinden vazgeçmeye ikna ettiler. Çin Yönetimi’ne karşı bir muhalif Müslüman Đttifakı oluşturuldu. 1949 Ağustos’ta, Bejing’e, Başkan Mao’yla görüşmeye giden, Đttifak’ın liderlerinden bazıları esrarengiz bir uçak kazasında öldüler.
“Tahe petrol yataklarındaki ham petrol ve tabiigaz üretimi önemli ölçüde arttı. Ham petroldeki bu artış Xinjiang’daki toplam artışın 40%’ını oluşturmaktadır. 2007’de, Tahe petrol yataklarının 300 milyon ve 500 milyon ton arası petrol üretmesi bekleniyordu. Yılın sonunda 2,47 milyar ton petrol ve doğalgaz rezervlerinin olduğu teyit edilmişti.”7
Müslüman muhalefet aralıklarla 1951’e kadar Çin Yönetimi’ne ısrarla karşı koydu. 1951’de ise Müslümanların bağımsızlık arayışındaki hareketlerinin lideri kaçırıldı ve infaz edildi. Şimdiye kadar Çin, bu imrenilen bölge üzerindeki kontrolünü geriye çekmeyi reddetti ve bölge üzerindeki demir yumruğunun devamlılığını sağlayabilmek için vahşi metotlara başvurmaktadır.
Çin’in Doğu Türkistan’daki gaddarlıkları: -
Zorunlu kürtaj ve kastrasyon (hadım etme)8
- Uygurlu genç kadınların zorla Çin fabrikalarında çalıştırılmaları9 -
Etnik temizlik
10
Camilerin gözetilmeleri ve kapatılmaları
11 Eylül’den sonra Çin de, Müslüman halka uyguladığı vahşi taktiklerine devletlerarası destek kazanabilmek için, diğer ülkeler gibi “terörle mücadele” bahanesini öne sürdü. Bu gaddarlık 11 Eylül’den önce de görülmekteydi. Bu tarihten sonra, “global terörizmle mücadele” ismi altında, vahşiliğin şiddeti arttırıldı ve böylelikle Çin, kendini haklı göstermeye çalıştı.
11
Hacca gitme imkânlarının sınırlandırılması
Đslâmî yönetimden Çin işgaline12 Đslâm bu bölgeye MS 934 senesinde girdi ve bundan çok az bir zaman sonra Kaşgar Şehri büyük Đslâmî merkezlerden biri oldu. Asırlar geçti ve Doğu Türkistan, Çin’in Mançuryalı hükümdarlarının ellerine düştü. 1860’lı senelerde Çin’in batısında Müslümanların ayaklanmasıyla isyanlar patlak verdi. 1865’de Doğu Türkistan, Çinlilerin kontrolü altından çıktı ve bağımsız ülke oldu. 1884’de Çin,
Doğu Türkistan, ticaret, eğitim ve iş imkânları alanlarında bölgeye hâkim olan, Hanlıların bölgeye hızlı akınını yaşadı. Bölge iktisadî alanda, özellikle petrol üretiminde, hızla gelişiyor ve bu iktisadî gelişmeden genellikle Hanlılar faydalanıyor. Bu da kırsal kesimlerdeki su ve doğal kaynaklar, şehir merkezlerinde ise iş imkânları için Hanlılar ve yerel etnik azınlıklar (Müslümanlar) arasında rekabetin artmasına sebep oluyor.
6 Xinjiang –Introduction to China’s Provinces, Municipalities and Autonomous Regions 7 People’s Daily - Another 90 million-ton reserve found in Tahe Oil Field 8 Amnesty International – China: Gross Violations in Xinjiang, 1999 9 East Turkestan: Transferred Women Feed Growth 10 HRW: Devastating Blows: Religious Repression of Uyghurs in Xinjiang 11 China: A Year After New Regulations, Religious Rights Still Restricted Arrests, Closures, Crackdowns Continue, 2006 12 Historic Overview – The Forgotten Muslims of Xinjiang
köklüdeğişim
Đnsan Hakları Đzleme Teşkilatı (Human Rights Watch)’nın raporuna göre, Uygurlulara ve diğer
40
haziran 2008