HKIJ 113(2006) - 127(2009)

Page 172

Geschiedenis De 'Landweerwet' van 1901 bepaalde dat op I augustus 1907 alle schutterijen in Nederland moesten zijn opgeheven. De schutterij was een soort burgerwacht die in de middeleeuwen werd opgericht om de stad te beschermen bij een aanval en de orde te handhaven bij oproer of brand. Ze waren meestal gegroepeerd

de jaarlijkse processie naar Eiteren. Overigens is een akte bekend uit 1359 waarin al sprake is van IJsselstemse manschappen die naar Den Haag worden gestuurd. In de loop van haar bestaan kende de IJsselsteinse schutterij roerige tijden waarbij aard en karakter van de organisatie regelmatig ter discussie stond. Kenmerkend voor het uiterlijk vertoon van de schutterijen was het marcheren waarbij de muziek van trommel en fluit het karakter van krijgshaftigheid diende te versterken. Zo ook te IJsselstein. In 1735 treffen we op de schutterij inventarislijst de eerste vermelding van een trom aan en in 1800 staan naast de vermelding van 168 geweren ook 'ijiuyten metde bussen en desselve kwaten' en '4 koperen trommels met toebehooren' op de lijst.

De Groningse schutterij bij de intoclit van graaf Edzard van Ooste Friesland in 1506. Kleurenlitho

volgens het wapen dat ze gebruikten: de handboog, de voetboog of het geweer. Hun oefenterreinen hadden ze vaak op open ruimtes binnen de stad, nabij de stadsmuren. Na een kwijnend bestaan van meer dan 100 jaar werden de organisaties vanwege de verdwenen strategische waarde voor het land officieel opgeheven. De wet van 1901 bevatte regels voor het instellen van een 'landweer' ter aanvulling van het (beroeps)leger ten tijde van oorlog. Met de opheffing van de schutterij in ons land verdween na zo'n 5 eeuwen het fenomeen van plaatselijke weerbaarheidsorganisatie waaruit in het zuiden van ons land als folklore verscheidene 'schutterijverenigingen' zijn ontstaan. Het oudste bewijs van de IJsselsteinse schutterij stamt uit 1447 als we een ordonnantie van het 'St Jorisgilde' aantreffen waarin de rangorde is geregeld die aangenomen moest worden tijdens

In 1797 als de schutterij weer eens nieuw leven wordt ingeblazen is het nodig dat een onderofficier uit Vianen de schutters onderricht komt geven en dat tevens een tamboer hem vergezelt om de IJsselsteinse tamboers te helpen bij het ten gehore brengen van marsmuziek. Op 22 september 1834 komt de schutterij weer in beeld als teruggekeerde vrijwilligers en schutters met officieren en onderofficieren feestelijk op de Plaats worden onthaald 'wegens hunne met zooveel volharding bewezene diensten tot heil van Vaderland en Koning' en waarvoor zij 'plegtiglijk werden bedankt'. Hierbij wordt gedoeld op de perikelen tijdens en na de tiendaagse veldtocht tegen de Belgen in 1831. Als in 1870 in IJsselstein de dan 'rustende schutterij' overgaat in de scherpschuttersvereniging 'Mars' overlapt dat de oprichting van muziekvereniging 'de Harmonie'. Wellicht vindt hier de


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.