praga północ
15
Zakład mechaniczne budowy dźwigów Unruh i Liebig / Wytwórnia Sprzętu Sportowego Adres obiektu: ul. Konopacka 19 Data powstania: 1909 r. Użytkownik: prywatne przedsiębiorstwo Historia obiektu Warszawska wytwórnia była jedną z wielu filii dużego przedsiębiorstwa, które produkowało dźwigi osobowe i towarowe, obrotowe, mostowe, transmisyjne, windy, dźwignie, żurawie itd. Główny zakład firmy mieścił się w Lipsku. Zakłady założone w 1909 r. posiadały kilka filii, w tym warszawską przy ul. Konopackiej. Dyrektorem zarządzającym był właściciel terenu inż. Adolf Grösglick, kierownikiem handlowym Benno Leibson, a kierownikiem warsztatów Otto Weber. W 1911 r. zakład zatrudniał od 40 do 60 osób, działał też silnik o mocy 12 KM. Wytwórnia istniała do 1918 r., a budynki następnie zajmowały inne przedsiębiorstwa. Od 1936 r. na Konopackiej mieściła się istniejąca od 1902 r. Fabryka Przyrządów Lekarskich „Dens” (jej właścicielem był Jakub Szwajc). Zakład zatrudniał 20 robotników i produkował głównie instrumenty, meble dentystyczne, aparaty. Opis Na niewielki zespół składają się trzy małe parterowe hale – oficyny, piętrowy budynek biurowy od ul. Konopackiej i dwupiętrowy budynek administracyjno-produkcyjny w dziedzińcu. Obiekty najprawdopodobniej powstały w 1909 r., a po 1918 r. zostały przekształcone. Dekoracja ogranicza się do prostych podziałów lizenami w budynkach hal, a w budynku od ulicy do prostej attyki – murku wieńczącej fasadę. Budynki pierwotnie 1 licowane cegłą w 1975 r. otynkowano, zacierając pozostały dawny dekoracyjny ceglany detal. Zachowała się częściowo oryginalna stolarka okienna. Uwagi Obiekt utracił w dużym stopniu walory artystyczno-architektoniczne. Jest natomiast świadectwem rozwoju przemysłowego Nowej Pragi.
1 2
Budynek biurowy. 2009 r. Widok zakładu od ul. Konopackiej. 2009 r.
2
................................................................................................................................................................
Bibliografia Pustoła-Kozłowska E., Mapa budownictwa przemysłowego Warszawy, Warszawa 1983 w: Archiwum WUOZ Sroka A., Przemysł i handel Królestwa Polskiego, Warszawa, r. 1910 Stesłowicz W., Wartalski S., Księga adresowa i informacyjna przedsiębiorstw przemysłowych, handlowych i finansowych w Rzeczypospolitej Polskiej, Izba Przemysłowo-Handlowa, Lwów-Warszawa 1930 Zieliński J., Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy, t. VI, Warszawa 1995-2005
55