Düşük Tarifeli Havayollarına kıyasla da Charter havayollarının kimi avantajları vardır25: • Genel olarak daha büyük uçaklar, • Havalimanlarının kısıtlamaları olmayan veya az kısıtlamaları olduğu gece saatlerinde uçarak uçağın daha yüksek oranda kullanımı, • Gün içerisindeki yüksek frekans önemli değil, • Daha yüksek yükleme faktörü (% 75-85 oranlarına karşılık % 85-90), • Daha düşük satış ve pazarlama maliyeti (uçuşların/koltukların büyük bölümü öncesinden tur operatörlerine satılıyor). Charter havayollarının bir önemli dezavantajı sadece Avrupa tatil istikametlerine uçtukları sürece mevsime bağlı olan operasyonlarıdır. Bu havayollarının bazıları uzun menzilli kimi diğer tatil istikametlerine de hizmet sunmayı, filolarını Avrupa düşük sezonunda wet leasing yapmayı denemişlerdir ve bu konuda kimileri daha başarılı kimileri ise daha başarısız olmuşlardır. Charter havayollarının kimileri bir paket turun bir parçasıdır; diğer kimileri ise hizmet verdikleri rotalarda ısrarla “sadece bir koltuk” sunan bilet satmışlardır. Bu fark genellikle havayollarının tur operatörlerine ne kadar bağımlı olduklarına bağlıdır. Uzun bir dönem boyunca Charter havayolları düşük tarifeli havayollarının rekabetini yaşamamışlardır ama düşük tarifeli havayollarının geleneksel Avrupa charter rotalarına hamle yapmaları ve piyasanın paket tur satın almadan, uçuş, otel ve diğer tatil ihtiyaçları için ayrı ayrı rezervasyon yapılmasına kayması ile bu durum değişmiştir. Palma, Malaga ve Barcelona gibi Đspanya’daki tatil mekanları en popüler olanlardır ve yaklaşık 20 düşük tarifeli havayolu bu noktalara operasyon yapmaktadır26. TUI gibi entegre tur şirketleri müşterilerin gelecekteki davranışlarını öngörebilmek için yoğun bir çalışma içerisindedirler. TUI kendi düşük tarifeli havayolunu oluşturmuştur; Almanya’da Hapag-Lloyd Express ve Đngiltere’de Thomsonfly. Thomsonfly Britannia ile birleşmiştir. Diğer Charter havayolları, şu anda Avrupa’da üçüncü büyük düşük tarifeli havayolu olan Air Berlin, kısmen bir Charter havayolundan bir düşük tarifeli havayoluna evrilmiştir ve yakın geçmişte muazzam büyüme oranları elde etmiştir (2001’den bu yana uçak sayısı olarak ortalama % 20% ve üzeri). LTU Avrupa destinasyonlarında “ucuz şehirler” programını 2005 yılı Kasım ayında başlatmıştır. Condor’un Münih’ten 2006 Nisan ayı itibarıyla 8 Avrupa şehrine düşük tarife uygulayarak bunu izlemesi beklenmektedir27.
4.2. Bölgesel havayolları Bölgesel havayolları piyasada iki fonksiyonu yerine getirmektedir: • Tam hizmet veren havayollarının alanlarını beslemek (özellikle de tam hizmet veren havayollarının mülkiyetindeki bölgesel havayolları), • Büyük hub’lar dışındaki noktadan noktaya hizmet. Besleme fonksiyonlarında bölgesel havayolları genel olarak düşük tarifeli havayollarının rekabetinden uzaktırlar. Düşük tarifeli havayolları bütün dezavantajları ile besleme yapılan rotalara girmeyeceklerdir. Bu alanda Bölgesel havayolları sadece piyasanın aynı frekansta daha büyük uçaklara ihtiyaç duyacağı durumdan korkmaktadır.
25 26 27
“Kısmen şu kaynaktan: “The Airline Business”, Doganis, 2. baskı Anra Aviation Consulting, “The European Low Fare Airline Compendium”, aktaran ATI 2005-09-15 “Handelsblatt” ve “La Tribune”a göre, 2006-01-11
20