devrimi zamanında Lenin'İn. köylülerin duyguiarını, gaspedilen top rakların iadesi talebinin bu duygulara uyup uymadığını öğrenmeye ne kadar meraklı olduğu ilginçtir. Öyle ki, papaz Gapon’dan ve tesa düfi bir ziyaret sırasında Marinşenko adında bir denizciden de aynı şeyi öğrenmeye çalışmıştır. Krupskaya, bir gün Lenin’in odasında bir öğrencinin satır satır açıklayarak sosyal demokratik programın neden doğru bir program olduğunu ateşli bir şekilde anlatırken ge çen bir olayı şöyle anlatır: “ Genç delikanlı Programı okumayı devam «tu. O anda G apon ve Matinşenko geldiler. Tııtı ben onlara da çay getirmeye giderken genç odam, köylülere ‘toprak parça latı’nın iadesini anlatan paragrafa geldi. Bıı noktayı okuduktan sonra köylülerin bu topraklar için mücadele etmekten ileri gi demeyeceklerini anlattı. Bunun üzerine Gapon ve Matin jenko kızdılar ve ‘Tüm toprak halka!’ diye bağırdılar.” 14
Bu tepki Lenin’de derin bir etki bırakmış olmalı, çünkü Krups kaya şöyle devam eder: “Tammeıfors’rîaki Aralık konferansında İlviç, köylülerin topraklan hakkındaki bu noktayı programdan tamamen çıkaran bir önerge sundu. O nun yerine, toprak ağalarının mülklerine ve devlet, kilise, manastır ve kraliyet topraklarına el koyulması dahi dahil olmak üzere, köylülerin devrimci ö n lemlerine destek verilmesini öngören bir paragraf eklendi.”17
Eski hatalarını saklamak için hiç çaba göstermedi: “ 1903 programı sosval demokratların 181-15’de ancak genel batlarıyla sö zünü ettikleri ‘yemden düzenleme’nın karakteri ve koşullanm somut olarak tanımlamaya çalışır. Bu çaba -programın gaspedilen topraklarla ilgili başlı ca maddesi- kölelik ve esaret yoluyla sömürüye hizmet eden topraklat (1861’de gaspedilen topraklar) ile kapitalist yöntemlerle işlenen topraklar arasında bir ayrım gütmeye çalışmıştır. Böyle bir ayrım oldukça yanlıştır, çünkü pratikte köylü kitle hareketi, toprak ağası mülklerinin belirli katego-
234 - PARTİNİN İNŞASI