Estetik iii georg lukacs

Page 126

duyumlar evreni, gerçekten de insanın içselliğinde varolan ve etkinlik gösteren her şeyi kapsamına alır. Böyle bir ev renin kendine özgü yanı, nesnel dünyayı silebildiği ölçü­ de bir «dünya»ya dönüşebilmesidir; başka deyişle bu dün­ ya tüm izleriyle en ince ve en acımasız yanlarıyla, en yüce ve en çarpık yanlarıyla hem her yerdedir, hem de hiçbir yerde değildir. Bu çelişki, bir «mucize» değildir; yalnızca, müziğin, bir mimesis’in mimesis’i olarak kendi kendisine giden yolu bulduğunun, kendini bir kendiiçinlik niteliğiy­ le kurmuş olduğunun bir ifadesidir. Şurada söz konusu olan, basit veya katı bir yalıtılmışlık, kendini dış dünyaya kapamak değil, içselliğin kendi­ içinlik yapısıyla ve belli ölçüde bir dünya görüşüyle temel­ lendirilerek yerleştirilmesidir; bu içşellikte nesnel gerçek­ liğin nesneleri, bağıntıları, olguları varlıklarını salt belir­ siz nesnelik niteliğiyle korurlar. İçsellikle onun tarihsel çev­ resi arasında bulunan ve dünya tarihinin akışı bakımın­ dan haklı bir gerekçesi olan (başka deyişle öznel tikel ni­ teliğin sınırlarını aşan) ilişki hiçbir engelle karşılaşmaksızm, tüm içkin belirlenimlerini sonuna değin gerçekleştire­ rek gelişmesini sürdürebilir; bu arada sözü edilen ilişkinin dış yazgısı, tarinseı gerçeklikle karşılıklı bir etkileşim içer­ sinde az çok, kimi zaman da tanınmayacak ölçüde silikle­ şir. Ancak bu, biçim ve içerik arasındaki müziksel bütün­ lükte bir eksiklik anlamına gelmez. Tam tersine, bu bütün­ lüğün gerçek büyüklüğe ulaşmaya ve normal olarak ken­ dilerini bu tür bir içeriğe kapayan alımlayıcılar üzerinde çekici bir etki yaratmaya yönelik —bunca elverişsiz koşul­ lar altında bile varlığını koruyan— gücü, temelini özellik­ le bu noktada bulmaktadır. Çünkü insan türünün yaşamın­ da içselliğin asıl misyonu şudur: uygulamadaki gerçekleş­ tirebilme olanaklarına aldırmaksızm, duygular içersinde karışık bir biçimde bulunan istemlerin, bunlar yaşamda günün, dahası çağın istemlerine dönüşebildikleri ölçüde, ta­ rihsel yazgısına aldırmaksızm, sözü edilen duyumsamayı* dünyaya ilişkin duyumsamayı katıksız bir biçimde ve hiç­ 126


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.