Anh biết, em yêu dấu thi tập hà nguyên du

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

0

TỰA Hà Nguyên Du

Tôi, làm thơ và sống với thơ hơn hai phần ba tuổi đời, tính đến nay có trên ba mươi năm. Lúc tuổi vừa mới lên trung học đệ nhất cấp, với những sinh hoạt hăng hái trong vài bút nhóm, thi văn đoàn, cho đến khi làm thơ biệt lập, một mình. Có nhiều thơ đăng trên một số báo và tạp chí ở Sàigòn, với mốc thời gian không bao giờ quên ... đó là năm Mậu Thân (1968) ngập tràn máu lửa. Tiếp đến, người làm thơ, tôi phải đi vào đời và nhập cuộc, để phải trải qua muôn vàn nghiệt ngã và thử thách. May mà còn nguyên vẹn trong cuộc chiến đấu bảo vệ tự do trước kia ... và may mà còn sống sót trở về từ các địa ngục tù đày, tưởng như bỏ mạng của sau 1975 dưới chế độ CSVN. Thơ, vẫn như nguồn năng lực phép mầu, vẫn cứu độ trong lúc khốn cùng sinh tử.

Thơ, cứ như người tình luôn vuốt ve, an ủi trong bao toan tính đầy mạo hiểm, khi thơ tuôn ra như những dòng huyết tự. Thơ làm thật nhiều qua biết bao chặng đường, kể cả số thơ làm lén trong những lúc bị gông cùm không có viết, phải dùng vật bén nhọn hay sỏi cuội mà viết nên chữ ; nhưng tất cả thơ Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

1

ấy đều theo dòng thác kinh hoàng mà mất hết. Nhưng rồi thơ cũng tiếp tục sinh sôi bởi sức mạnh tình yêu, bởi ánh sáng lý tưởng.

Viết đến đây tôi chợt nhớ đến bản Anh ngữ vừa đọc, do nhà thơ Viên Linh dịch từ một bài thơ đơn giản, nhẹ nhàng nhưng rất ý nghĩa: “ The night has a thousand eyes “ của F.W Bourdillon, trong Tạp chí Khởi Hành số giai phẩm xuân Canh Thìn: The night has a thousand eyes, And the day but one Yet the light of the bright world dies With the dying sun The mind has a thousand eyes, And the heart but one Yet the light of the whole life dies When love is done. Đêm có nghìn con mắt Ngày chỉ có một Nhưng ánh sáng của thế giới huy hoàng tắt Khi mặt trời kia chết.

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

2

Trí tuệ có nghìn con mắt Trái tim chỉ có một, Nhưng ánh sáng của cả cuộc đời sẽ tắt Khi tình yêu đã hết... Ánh sáng huy hoàng của thế giới chúng ta làm sao không tắt đi được, khi mặt trời kia của chúng ta đã chết! Những cuộc tình nghiệt oan kia, từ le lói rồi cũng tắt hẳn. Chỉ còn một con mắt của ngày là ánh sáng mặt trời thiên nhiên. Một con mắt của ngày, nghĩa là chỉ cần một con mắt thôi, chỉ một con mắt... nhắm, mới chính xác tọa độ để... nhắm... tới mục đích, để nhắm... tới thi ca, để nhắm tới lý tưởng. Chứ không phải có nghìn con mắt của đêm đen dã thú, của trí tuệ gian tà, bá đạo.

Nhưng ánh sáng cuộc đời có lẽ không bao giờ tắt, dù tình yêu hoa mộng đã chết, để lại vết thương tang tóc cho tâm hồn. Rồi... tình yêu khác sẽ tái sinh, sẽ đâm chồi nẩy lộc và trở về tiếp tục ngự trị trong trái tim thơ, trong trái tim chứa đầy nhân ái. Một trái tim luôn nóng hổi như ánh thái dương trên quê người chói chang. Một trái tim không bao giờ vơi tình yêu tha nhân và đồng loại, không bao giờ mờ phai hình ảnh quê nhà! Nhất là không bao giờ ngưng nhịp đập thơ!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

3

Như đã viết vài nét sơ lược về tôi trong trang bìa sau tập thơ thứ nhất vừa qua: với quá khứ tôi có một bút hiệu khác. Vì gặp phải nhiều khúc quanh mang chất sử tính ấy, nên tôi phải đổi sang bút hiệu Hà Nguyên Du, gần như với tên thật theo kiểu đảo qua lại của Mỹ, cộng với một ẩn dụ như ... thơ, cũng có từ trong cái tên mới này. Và chính vì cái tên mới...như thiếu gió đưa hương, như có chút thắc mắc, nên khi viết bài tựa, dẫn tôi đến sự bắt buộc phải dài dòng; lẽ ra chỉ cần ngắn như sơ lược của tập thơ trước là đủ.

Người làm thơ nhiều lận đận như tôi, khác chi một phụ nữ thai nghén chờ ngày khai hoa nở nhụy. Sang Mỹ cuối năm chín mươi, đến cuối năm một ngàn chín trăm chín mươi tư...Hà Nguyên Du mới bắt đầu xuất hiện trên các tạp chí Văn học ở hải ngoại.

Thế nhưng tính lại, phải mất tám năm sau, đứa con tinh thần trong nghịch cảnh của tôi mới được ra đời. ( In tập thơ thứ nhất tên “ Lối Khác “ năm 1998 vừa qua) Sự ra đời ấy, dĩ nhiên là một quí phẩm của sự đánh đổi máu xương. Qua các yếu tố trên, ắt đủ nói lên sinh phần thơ tôi : “ đó là một thủy chung với thi ca, một hóa thân kỳ diệu, một vòm cao cho một cánh bướm, một chân trời cho những bước chân, một phần Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

4

thưởng vô giá cho một ăn ở tốt đẹp, bất biến... “ ( Theo như sự ghi nhận trong bài viết đúng đắn nhất của Thi sĩ Du Tử Lê về thơ Hà Nguyên Du qua lời đề tựa cho tập thơ “ Lối Khác” ) Từ đó, tăng thêm phần tự tin... để tôi khẳng định về bước đi của mình trên con đường thơ: là bằng đôi chân và trái tim của định mệnh, của hiện thân, chẳng khác chi thứ nghiệp dĩ mà không một cản lực nào có thể ly gián được... Những bước đi là bước song hành, một với dòng cảm xúc cực mạnh và một với nguồn nỗ lực vô biên, trong một hiện hữu..., lại cũng với cảnh ngộ bất xứng!

Vì thế, với tôi, thơ như là óc não và xương thịt của đời sống “ thi nhân “, theo bài viết về thơ tôi gần đây của Nhạc sĩ Lê Mộng Nguyên (tiến sĩ, giáo sư Đại học Sorbonne) ở Paris, mở ra cho tôi một chân trời rực sáng và nguồn khích lệ vô cùng! Nên, riêng tôi, thơ không phải là một chiếc áo muốn khoát vội vàng, lại càng không thể là một trang sức hay các màu phấn son làm cho vẻ mặt tăng phần nhan sắc trong lối sống thực dụng, phàm nặng tính háo danh...

Với tác phẩm : “ Anh Biết, Em Yêu Dấu “ của tôi hiện nay, là tập thơ thứ hai mà chúng ta đang có trong tay, vẫn ra đời trong nghịch cảnh. Thật chẳng khác chi sự ... “ lội ngược Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

5

dòng “ trong những thứ cuồng lưu kinh hãi của cuộc sống tha hương, một cuộc sống dễ bị cuốn đi hết những giá trị tinh thần thuộc phạm trù văn học, văn hóa của dân tộc Việt.

Vì vậy, tác phẩm nào ra đời của mỗi tác giả, hầu hết đều với một cố gắng đáng ca ngợi...

Về sau này, tôi quyết định là sẽ in, sẽ xuất bản hết những gì mình viết ra, tạo ra. Sẽ không để thất bác như trong chuỗi dài quá khứ, dù hiện tại có phải đánh đổi một giá đắt nào! Bởi, tôi nghĩ rằng sự sống con người vốn quá ngắn, lại ngắn trong bức xúc lầm than, lại ngắn trong điêu linh tang tóc, lại ngắn trong thù hận tù đày, lại ngắn trong phân ly nghiệt ngã. Tất cả những thứ ngắn ấy tựu chung vẫn là một cuộc đời rất ư... vô nghĩa; nên theo tôi, cần phải hy sinh, phải có cách hóa giải hay hóa thân như thế nào đó... sao cho có chút nghĩa với một kiếp người được sinh ra, dù thế nào cũng vốn là trân quí!

Khi nói đến sống sao cho có nghĩa, chợt nhớ đến những nhạc sĩ phổ thơ tôi, như cố nhạc sĩ Đỗ Lễ, cố nhạc sĩ Hoàng Linh Duy, những nhạc sĩ mang lại ít nhiều ý nghĩa cho đời sống .(Tập thơ trước còn trong lúc chuẩn bị lo in thì liên tiếp ĐL & HLD mất ) Nhất là nhớ đến chỉ mới ngày hôm qua thôi, tôi không nén được lòng, lúc Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

6

“ cánh cửa đã đóng ” sau khi đưa thi hài cố Nhạc sĩ Trầm Tử Thiêng vào lò hỏa thêu.

Với tiếng khóc nức nỡ của nhà báo Lâm Tường Dũ, của nữ ca sĩ Ngọc Minh, và... những dòng lệ tiếc thương của Nhạc sĩ Trúc Hồ, cùng một số văn nghệ sĩ khác..v..v..

Trầm Tử Thiêng! tôi gọi tên anh lần cuối cùng với cả lòng kính phục. Một Nhạc sĩ tài hoa khả kính. Một con người của lý tưởng sáng ngời, một khí tiết của một bản lĩnh hào hiệp. Anh đã thành một hạt lúa đang nẩy mầm!

Tôi viết tựa tập thơ chưa xong thì anh Trầm Tử Thiêng đã vĩnh biệt chúng tôi. Dự định xong tập thơ này, có bài nhạc anh phổ từ thơ tôi, khi ra mắt, tôi hy vọng là sẽ nhờ anh, sẽ thuyết phục anh lên sân khấu để hát, nhưng ôi! nào ai có ngờ..!!

Để kết thúc lời tựa, phải kính dâng tác phẩm thứ hai này lên hương hồn Ba tôi. Và xin trích dẫn bài thơ ngắn trong tập “Anh biết, em yêu dấu” này, một bài thơ với vô cùng cảm kích mà làm ra, do tôi đọc nơi Boris Pasternak ( từ sưu tập tạp chí TK21) : “ Trong đời sống, sự mất đi quan trọng hơn sự tồn tại. Một hạt lúa chỉ nẩy mầm khi nó chết đi “ Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

7

Bài thơ rất giản dị và bình thường, nhưng lại có ý nghĩa riêng, nhất là cho các văn nghệ sĩ. Vậy tôi xin dâng lên hương hồn hai cố Nhạc sĩ như nêu trên... Đặc biệt xin dâng lên hương hồn cố Nhạc sĩ Trầm Tử Thiêng, người Nhạc sĩ tài hoa và khả kính! (vừa mới từ trần ngày 25/01/2000 ) Bài thơ ấy như sau : Cảm Pasternak

gắng tu hạt cát cát còn bị giẵm nát chưa nên

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

8

hạt lúa cảm Pasternak gắng tu hạt thơ thơ còn bị giẵm nát chưa nên hạt lúa Feb 03/2000

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

9

phần thơ LẠI HỚT HẢI

lại hớt hải với những không đâu em trành tròn như nhật nguyệt thực phàm cõi ấy là tròng chốn kia là rọ tựa cống rãnh phố đông nên bước ta còn lề mề em mỗi lúc càng thêm rạch rõi

ngụm dị ứng đã mở ra cánh cửa tỉnh thức hớp phải ngụm dị ứng từ bao cứ diễn lại cú đau té ngửa chạm tim mạch cội nguồn mất lòng với niềm riêng cố cựu để những thả lỏng du oan những phát sóng Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

10

lếu láo khuấy đục dòng xanh đường ngăn cơn hãnh tiến Thượng đế nhìn thế kỷ đua tranh ta, em còn chi thể hiện với những phát sóng thường tình khởi đi từ bàn ghế khiến THÊ NOA 1. chuệnh choạng và khập khểnh mắt dáo dác vẫn xăng xái bương bả mấy ngón chân như muốn rớt móng mệt lả con ngựa già tóc, bờm đà dựng đứng 2. thấu những nỗi thù tạc xốn xang khối óc họa hình em dập duềnh quen sóng cũ thơ ta say bến bờ 3.

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

11

chanh chua điều thân lân hàm hồ môi miệng chuốt quả bóng và đôi chân điểm nao ai về ngược..?

4 vả lả cơn mơ mòng lâng lâng nồng ngậm ngãi trầm càng trầm rừng sâu em như thơ trốt xoáy..!

5. quấn ta vòng lắm nuộc trặc trẹo ơi chi là... trệch đường xe lửa chạy trĩu trĩu cánh thê noa !

NHÂN CHỨNG trói chặt cá tính Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

12

ném xuống chất kích thích vẫn thấy em còn chút từ trường cả … đến thơ lại càng thêm quấn quít

giữ đầu lưỡi giữa hai hàm răng sợ phát ra lời rẻ mạt thế giới thường tăng bất an khôn hồn khi ta ló mặt

mai những dòng sông chảy đi mai biển đời dung nạp tiếng mẹ vẫn uy nghi trên đỉnh trời bão táp

gút lại cõi riêng giảm máu nóng phấn kích ta vẫn đẩy ta về hướng tâm với những hạt nhân xoắn xuýt

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

13

mai cát hồ phân xa mai đền, đài ai dựng ? lời nào dành ngợi ca cho mọi nguồn nhân chứng

HỖN QUÂN (với nhà văn Lâm Chương)

keo tử sinh chỉ linh với Thượng Đế phố mọc lên rừng mảnh mảnh đấu đá mắt mắt trợn ngược thấu tận bốn ngàn năm oan hồn xiết rên đâu đây hỗn quân ...

hé nụ đất hiếm lên trúc tìm mai đâu trong ngàn cây tạp xanh?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

14

truyền thông điệp sương mầm xanh thắm không qua giọt lời cổ thụ ? thơ hành trình lãnh phép mầu tiên dược ánh dương ló ngoài kia hé nụ tình tinh mơ ngã không ngã dụng tâm trác những thỏi nhám ngón đảm ngón lược rực tia tình yêu trên vách tối ngục át tiếng trêu ngươi nở hoa trên nhánh cành nhân ngãi tích phật lũy chúa ngã không ngã nhân tố gánh kham kêu răng rắc châu thân bờ kia kiệt khô Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

15

kinh động vượt khuông thẳm vực đến cạnh chân thềm vỡ vỡ tung chiều kích nhân tố con đường chốn kia nhuộm đau tận thâm cung ta…? em… ! em tín nữ nhìn vũ trụ không có lục địa chỉ biển sóng biển trầm luân bọt bèo điểm tựa cầu phao và con đường con đường…

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

16

vang thinh thảo nguyên em thời trăng nguyên dạ lạc lối nai về mê suốt thân chinh đã ngát hương chưa một đời hoa lá ! rừng nhỡ khô chim vẫn hót vang thinh

VIẾT Ở FICOMP, SANTA ANA hụt đỏi đến chỗ gỡ cái mắc mứu lại vướng thế mắc miếng quặn thắt xuống vực âm cáng đáng hụt đỏi như muốn úng cả nụ chưa mớm mùi lai Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

17

đứng mũi chịu sào lúa hết vốn liếng chắc chi có được cỗ ván đóa hồng vứt xuống đôi khi còn lơ là khiến chữ thông tim thơ phù sa đất cằn chả đếm xỉa đến mùi lai riêng hoa động giác bước ngã bước trợt cực nỗi kinh hãi rẽ lối khuất biệt lả đuối thiên kỷ huệ nhãn suýt mịt !! em thổi phực than đớm mở nuột hoại băng xuân có chút lao xao trên lá cành cứu chứng động giác

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

18

đằng hắng thuở ham tắm mưa xà lỏn cẳng mốc bớt ham học nhảy cửa sổ trường đến riêng thơ hơn ba mươi năm với tài mọn nào ? với em với ... nấm rộ chút đằng hắng ta dọn đường cho thơ ...đi

CHUỖI THƠ RỜI LOSANGELES một. phá chấp, nhả hết những thán khí... mạch hanh thông ta mỗi lúc tưởng như một khai nhãn môi nguyên đáng sẽ nở hoa mai... hạnh phúc có thoáng chốc biến, hiện?!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

19

vẫn phá chấp, phá chấp! hai. nếu... sẽ... nếu... sẽ... giả sử.. thí dụ giả sử thí dụ thật đáng tiếc! mơ ước thành căn bệnh tương tư! ba. vô lý chiếm cứ ! chẳng cớ chi thụ động! rách bàn chân! bỏng ngón tay!

Camus dẫu không hiện hồn em vẫn là chứng nhân Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

20

chị cũng người trong cuộc anh chính vai bạn đã dự phần cha diễn một đời khác chi Bồ Tát mẹ trong tuồng như vị chân tu bốn. thơ... thơ tia chớp ý tưởng… ... nhanh hơn ánh sáng chuỗi chuỗi ký hiệu vồ chụp truy đuổi ghi nhận như đóng đinh ngôn ngữ... truyền lực thơ... giáng sinh! ngỡ diễm ảo... tưởng kỳ hoặc...

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

21

em xõa tóc làm mây thơ... bay vào vô tận nụ môi ai nở khẽ? âm nhạc xuyên tần năm. rọ rạy gối đêm chảy nước mắt sống ngáp dài bầy quá khứ tấn công hình ảnh Mẹ nhói tim trăng quê người soi đau thấu ruột hoa viễn phương tỏa buốt tinh thần lời thơ nào cho ta ngủ được tiếng ca nào ru miên êm êm sáu. nói với chiếc lá thu ngày tơ non về những con sâu mùa vết loang lỗ đã là di chứng Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

22

rễ ngàn năm còn khóc gánh gồng. nụ hoa nở chưa lần trọn vẹn trái đậu rồi khi chín không xong... nói với những cụm mây ngày xanh trong về chuỗi tác nhân nhuộm trời đen đặc trời trăng kia mất cướp lâu ngày!! em rực rỡ đã là gai nhọn anh chợt nhiên bôi bác mặt mày bảy. cắn lưỡi bậm môi đi vào những ước định dù tát những cái hố sắp cạn! thơ vẫn nín hơi qua truông cái lờ ngờ chậm lục sẽ mắc nước như khoai lan! thua dã tràng!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

23

nhỡ đàn có lên dây đúng âm kẻo đôi tay không còn tuyệt diệu... tám. chấp vá mãi những lỗ hổng chẳng vứt được những dây mơ trái tim có những căn bệnh không giải thích được vị trí nào để em chiếm lĩnh? thơ như nguồn điện cấp sáng! mỗi ngày tình khác chi công tắc..? mạch đời tợ những đường dây! chín. hương em ấm trời mây chim ký ức hót vang rừng mỗi sáng ơi! nụ hoa xưa một lần đến tặng trao nhau kia thương suốt lộ trình Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

24

dấu yêu nào? như nốt ký âm! ta bấm mãi trên cung đàn lỡ vận! cõi cõi mênh mông tóc nàng vương vấn? lưu ly nào em cũng là thơ? mười. manh nha hạt đắng phụt tắt đèn chong bão thời dọa nạt arthur miller câm thiên niên vỡ vụn shakespeare ngàn năm shakespeare vạn cõi ngọt tay bay và chùm tia hemingway cụm ánh bùi giáng Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

25

cơn say lăn quay... mười một sởn sơ lá nõn sương mai tiết trinh tia hừng đông đón em lay chuyển mình nhựa uyên nguyên rớm ta nhập vào thinh con đường con đường u u minh minh xoắn trôn ốc gọn ... vũ trụ thơ ..., linh bước ai bước thỏa... cho em hữu tình! mười hai chưa vỡ trái tràm thấp thỏm với trận ngã lẽ cớ sự ta khóc mù tăm Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

26

em kề dâu bể bước vấp mê lầm trưa đâu mà xế? ta sầu điếng câm.. mươi ba ăn mót cơm thừa lũ trẻ côi cút ngủ góc building đường rác nhớp nhúa thằng bé vô tình đánh giầy tên bựa gái gọi lô nhô cáp bồ khách khứa cán gộc cán vừa tung tiền như gió bà mẹ thúng bưng em bán vé số xe đạp như rừng xe hơi lố nhố Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

27

mấy bác nông dân nhìn trời than thở

ANH BIẾT, EM YÊU DẤU (1) 1. anh biết, em yêu dấu khi dòng sông trôi sông cuộn mình cuốn đi muôn chất thải nước giảm xanh rong rêu ám màu lây vạ sóng nẩy tâm sinh sát bọt bèo con chim nào kia như chim bói cá con chim nào kia như chim “ họa “ đen ? ơi! những hàng cây bên bờ lá cảm buồn say sóng lá rơi cây động lòng cây xiêu mưa nắng vô tình như môi em để khô Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

28

gió trốt vô tình như tay em bận bịu

một ngày tâm không thả rong một ngày tâm sốt một ngày hoa không thụ tinh một ngày hoa rụng một ngày không thai nghén thơ một ngày tâm loạn một ngày em quên hôn anh một ngày như thế tận

2. anh biết, em yêu dấu khi ngọn núi đứng sững núi cuộn mình biến đi bao chất thải núi giảm xanh đất đá nứt rêm nguồn hỗn mang cỏ cây như vương màu ảm đạm con thú nào thất thanh gọi bầy?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

29

con thú nào rú gầm răn đe? dưới lũng suối lững lờ suối muốn kiệt mạch lũ ốc thèm tia mặt trời quên chui vào vỏ

một ngày hồn không phiêu bồng một ngày hồn ngẩn ngơ một ngày ong không lấy mật ong quyên sinh một ngày bướm không có hoa bướm tự vẫn một ngày em không yêu anh một ngày như thế tận

ANH BIẾT, EM YÊU DẤU (2)

phóng xe trên freeway không đèn vàng đèn đỏ chỉ có chạy và chạy như Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

30

bài thơ xuôi kiểu hình thức mới mà em đọc đây rất dài hơi không một

dấu chấm hay dấu phẩy chỉ dùng một dấu phẩy duy nhất khi lấy tựa đề để gọi em và nhấn mạnh rằng anh biết hỡi em yêu dấu đọc có mệt

thì cứ tự do nghỉ và đọc tiếp khi với thơ cũng như xe chạy trên freeway chỉ có ngừng và tấp vào lane an toàn khi nào bị hư đàng

này thơ không có chi trục trặc thì cứ để tuôn chảy như thác nguồn phải không hỡi em yêu dấu khác chi nay mình luôn tiếc xấp thư tình xưa ép

hoa với mớ kỷ niệm tử sinh khi Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

31

nhìn tơ nhện bụi vàng quấn quanh bao vòng thời gian như muốn rã rệu cả thảy chợt nghĩ phận lá quan ngại sao

thác ghềnh dù khi mưa hạ nhỏ muộn giọt từ ái như tiếng gọi đò trễ tràng của Quách Tấn làm lạnh hư không để con sâu võ đoán ngốn ngấu hết

lộc mầm chỉ còn gốc và nhành khô lác đác lơ thơ giữa cõi ô trược lắm bạc hiếm vàng như nhà thơ y dẫu có dở tiên tri về phận mình

trong tỉnh thức cũng phải ít ra là một trái nổi trên mọi thứ mặt nước của những thứ vận mệnh oái oăm ngã nghiệt phường tuồng ơi thiên nhiên không thể nhìn con chim biếng lười tiếng hót vào Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

32

mỗi sáng trinh tiết trong một vũ trụ vận chuyển luân hồi như hoa phải thụ tinh và kết trái để hạt lại cho

đời sau đời sau tợ em thời trăng phải tự chiếu tia sáng hữu sinh soi đường hoa mộng kẻo không ngả khuyết thân lưỡi liềm rồi thở than mờ lu bất hạnh như ta bị đốn quỵ cây xanh biến phận giống thanh củi chụm vào cái lò lửa lịch sử máu xương như tuổi trẻ bị lợi dụng đầu tư vào những

tham vọng tà đạo bày đặt sơn phết bóng nhoáng qua số nhản hiệu quảng bá tinh vi mà em không thể nhận dạng kể cả diễn viên chính cũng lim dim

nghiện ngập như thằn lằn mê khói á phiện của thi sĩ Vũ hoàng Chương hay Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

33

mê mẫn những sợi tơ từ nàng tiên nâu của Baudelaire nhả ra khi

thi sĩ nhớ tới người mẹ tục huyền để cô đơn lạc lõng gây ra nỗi khắc nghiệt vì thế ai có thể nhận dạng nổi bởi nhồi sọ và tẩy não

một cách độc ác của những trò nhân danh trừ số đông ngoại cuộc đi ngược chiều mang nặng sắc thái nhân bản rặc ròng như anh là kẻ sinh trên lãnh

sàng thí nghiệm dùng mãi như con chuột bạch không chết thì cũng bị thương rồi nhốt vào rọ hiếm khi may mắn thành công về một loại thuốc nào đó có

lợi cho loài người anh khác chi em Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

34

khác chi cây kiểng bị trồng trong chậu cành lá phải được cắt tỉa đủ thứ hình thù theo ý muốn của kẻ săn

sóc nó phải thế không hỡi em những vốn dĩ của cảm xúc cùng trái tim mỏi mòn trong cơn kinh thiên động địa của quá khứ đen quến luôn ám ảnh

đến độ mang bệnh tâm thần cho bao người cả anh nữa với bao sợi thần kinh chùng thẳng bất thường trên quê ai vẫn luôn là nơi lạc điệu cho tiếng

đàn thiếu giọng hát yêu thương cho ngày không ánh dương cho đêm không trăng sao cho cây không đơm hoa cho bướm ong thôi nhỡn nhơ vườn xanh cho gối chăn

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

35

dõi mắt ngoài song cho anh tan vào mênh mông cho thơ tuôn dòng tuôn dòng anh biết anh biết ơi em yêu dấu nhỡ mai sau viên tịch chắc mình chắc

mình sẽ không xuống địa ngục hay lên thiên đàng mà ở lững lơ trên bầu trời ngâm nga những câu thơ vần hay đọc những câu nhảy chữ không phân trường

phái thi ca nghe vẫn có cái cảm xúc mạnh như sóng công kích quá tải qua con thác hỗn mang của dòng thú tính thử thách cực kỳ cho trí năng

và cảm tính ta ngâm nga thơ để ngậm nghe tinh nhụy của đóa ẩn dụ vàng luôn nở ngát trên nhánh cành ngôn ngữ và thần kinh ắt sẽ giảm Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

36

căng căng như tiền thân anh biết hỡi em yêu dấu nếu như là viên sỏi sẽ bị chà đạp hạt ngọc sẽ bị phá vỡ và thế là ta phải ra

sao hay có thể tu như sen trong đầm bùn biết hóa thân cúi rạp như lau sậy đồng mặc gió giông cứ siêng năng nằm khi lắng yên đứng ung

dung nhìn trời vẫy lá xanh với bình minh tươi nghe nhân gian thao thao nhiều lời không mấy ai quên thân vì người như Térésa thánh nhân rạng ngời không

như tên ngoa ngôn nói năng luôn pha mật ruồi và rồi và rồi em nhớ không mai sau nơi đâu mình về bao Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

37

tóc mơ phai lưa thưa đường ngôi bão

táp mưa sa mãi trên thân cày kiều rơi kiều rơi đêm đen ba mươi bên kia mẹ đang nguyện cầu xót xa con luôn như thân tù công danh nào như

cơn mưa thu lá xanh lá vàng ơi đua nhau bay mau nói như Nathan Seiberg là không có không gian hay thời gian đâu và theo String Theory

lý thuyết dây nay càn khôn có đến mười một chiều với black hole ví như Archibald Wheeler đã hút cả vào như lửa thêu phực lên rồi tan

mau em biết không thiên kỷ ba là gì riêng thi ca sẽ thi nhau ra Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

38

chi và anh yêu em anh yêu em nên hư thể nào nghe lạnh đôi chân

như quên mang giày nghe xôn xao như chờ em đêm nay như chờ em đêm nay ...

PHẢI THẾ KHÔNG EM?

tôi không phải là tôi khi tôi tôi chưa tới tôi chỉ là tôi khi tôi tôi tới tôi và khi tôi tôi tới tôi là tôi tôi phải xa rời tôi để nhập cùng với những cái tôi quanh tôi rồi trở về với tôi tôi mới thật sự là tôi cái thật sự là tôi đôi khi cũng đáng ghét cái tôi bởi chữ tôi là phải có dấu ^ chứ không sẽ là chữ toi thành ra là toi là thành toi khi thiếu dấu Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

39

^ và hiểu rằng dấu ^ là như một chiếc cầu nối chứ không đơn thuần là một dấu mũ một chiếc cầu nối giữa cái tôi này với cái tôi khác như một gạch nối giữa tôi với người giữa tôi với em nhất là một gạch nối (-) của tôi và một gạch nối (-) của em được kết thành một hôn phối một hôn phối là một cộng hưởng phải được

đặt giao nhau như một dấu cộng (+) chứ không nên đặt trên dưới ngang nhau như một dấu bằng (=) một dấu bằng (=) khác nào như hai đường thẳng song song mà như hai đường thẳng song song là một thất bát lớn trong tình yêu một dấu cộng (+) đôi khi còn mang nghĩa là một chữ thập thì thật nguy hiểm một dấu cộng là thành quả của sự giao nhau Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

40

giữa hai gạch nối của anh và em giả sử với hai gạch nối không tìm đến nhau thì hai gạch nối sẽ biến thành dấu trừ (-) mà dấu trừ là một bài toán thua lỗ đau nhất cuộc đời phải thế không em vậy sự tìm đến nhau là làm bài toán cộng cho đời sống nếu không khéo sẽ biến thái sang chữ thập là như một trận cuồng phong là như một cơn địa chấn mang đến ta vết trầm kha thiên thu cho tâm linh và thể xác một thể xác mà đáng lẽ phải được tươi tắn như cây mùa xuân chờ ngày khai hoa nở nhụy đàng này chỉ cần một tư duy kém cỏi hay một hành động vị kỷ sẽ có thể đưa đến thảm họa cho ta và sự hối hận chỉ làm cho vết thương thêm rỉ máu phải thế không phải Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

41

thế không phải thế không em ...???

ĐOẢN KHÚC MÊ, TỈNH 1. vạch khoe váy ngắn trên hồ một tòa nguyệt bạch khuôn thơ rỡ ràng tay trần nhập chuyến miên man em phơi biếc ngọc ta bàng hoàng say 2. nút vàng rời dãy khuy xanh một trời sáng rực Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

42

một cành thiên hương một ta như thấy thiên đường một ta đọa ngục trong tuồng kịch, bi

THỞ DÀI thở dài khốn đốn với... tắt nghẽn, ngồi thở dài... hoàng hôn! ngộ độc sử vẽ hưu vẽ nai Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

43

đúng sai nào, vẽ lại? ngộ độc bao thế hệ!! nhân họa họa nấp họa chờ nhân quả! nhân họa?! như chim sợ ná! như lá sợ sâu! thiên tai đã mạt tận cùng ! còn hán còn hạn ! bão bão, lụt lụt trông giống dã man trông giống tao loạn ôi! bứt mây Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

44

ôi! động rừng ôi! máu chảy ôi! ruột mềm tính tang tình tang tính tình

tang tình tính tang!!! tính tan tan tình tình tan tính tang rụi đời trại a trại b Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

45

a1, b4 còng 8 còng U chủ nghĩa, chủ mưu rụi hết đời trẻ!

CHỨNG GẢ BÁN 1. cẳng hất cẳng ghế thay ghế túi đánh túi rụm ruồi muỗi 2. nước mất nước nước kiệt nước sắp chết đứng đỉa bám đỉa 3. nghẹn xương rồng Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

46

trợn mắt sắn bán thân, bán con bán máu, nuôi con 4. mầm ung hoại họa triệt tán loạn vong bản chứng gả bán... !

HỘP ĐEN THƠ 1. não overload tim quá tải gan dị ứng phổi lậm

2. tóm lược dữ kiện Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

47

suốt chuyến hành trình sống, viết tự điển bi bi tráng bi kịch bi thảm bi thương bi ai bi quan bi ....

3. nét khái lược hơn ba mươi năm còn thương tình đầu còn ám ảnh tình cuối hơn mười lăm năm nụ hàm tiếu vướng dây kẽm gai tàn trong lao lung treo xác úa trên sợi chỉ mành Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

48

đứng cạnh mép vực tử trợt vỏ dưa muốn tránh vỏ dừa! nhớ nhà thương thân nhớ thương xoáy cuộn tốc thần kinh căng như đàn lên dây quá âm!! không lẽ kết thúc sớm chuyến đi vì lâm nạn? bởi từ lúc khởi hành vẫn luôn gặp rủi ro khắc nghiệt... !! thơ chắc không hóa giải nổi những không may!! hiện mặt trời của tình yêu em không sao đánh tan tảng băng quá khứ!!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

49

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

50

NHẬP 1.

không bỏ lững vẫn đến hơi thở cuối đã phóng miết tới chỗ dẫn nhập dẫu ráo nhiên liệu mặc đôi cánh thiên di ngàn năm khởi điểm chính... như càn khôn em tụ hương thơ

2. phóng ngoại nhập từ tính em đồng cảm ứng tha giới rung cả thần kinh tế vi tưởng đã hòa tan Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

51

thanh âm xiết cổ thính giác sóng giao thoa thịt da như em như ta phục sinh...

3. nhập thể nhập thế nhập nhập thể nhập thế nhập nhập nhập nhập thể nhập thế nhập nhập thể nhập thế nhập nhập nhập nhập thể nhập thế nhập nhập thể nhập thế nhập nhập nhập...

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

52

BỞI đừng sớn sát va vào chỗ lấm lem dẫu bí ẩn như kim tự tháp hay tuyệt vời hơn nhan sắc em cũng cứ nên ngờ trong khi đối tác bởi như rừng nhiều cụm bẫy giăng bởi như núi nhiều hang hóc hiểm đừng đừng liếm láp mà lang với chạ không dễ dàng như ý thư sinh rằng nhở thấy tươi hoa, xanh lá chớ cho được mùa, mà cả vội tin... vì lẽ như em dễ thương biết mấy ngờ đâu khi thương, lại khó như là... vì lẽ như người số đông vị kỷ Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

53

nên sống tầm thường chẳng biết hy sinh tự nhủ đừng héo lánh đến chỗ đông người lủng lẳng tuổi tên như đeo trước ngực kẻo không khi về lòng nghe ấm ức cường điệu ông, thằng, quá khứ, tương lai văn hóa, văn chương, văn thô, văn tục... lá mơ, lá cải, lá rách, lá lành... mạnh ai nấy về, lòng quay kiếm hiệp... mạnh ai nấy làm hề chi vận nước...

BÀO THAI CẢM XÚC nỗi buồn hắt hơi khi nghiệt oan gây ra cảm, cúm chờ đợi đến nôn với thương nhớ xót dạ dày nghe rổn rảng khua rền trong ngăn ký ức em luôn kích mạnh bào thai cảmxúcta đến nỗi bắn vọt con thơ ra nhanh sự chào đời không cần định kỳ Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

54

vẫn tiếng khóc tu oa, tu oa tu oa có thừa sức khỏe con thơ ơi ! con thơ trong bào thai con nằm chờ sự chào đời dưới mặt trời con luôn đương đầu với những tự do xưng hô với những thứ không ngôi, ngai trò lẩm cẩm quẩn quanh cùng chữ nghĩa sao vẫn bình thường như cỏ mọc giữa trăm hoa cỏ luôn cứ tưởng như hoa nhô đầu theo muôn lối rẽ con thơ ơi! hãy sống chân thành trong bầu trời khiêm cung con sẽ sung sướng vô cùng với bao lời ca chở theo nhiều sáng tạo Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

55

HÀO QUANG (cảm xúc chuyện cậu bé Trevor McKinney 12t trong cuốn Pay it forward của Catherine Ryan Hyde)

ta nhắm mắt nghe hơi thở đều, rất nhẹ thấy hào quang ngời chói tự nhân tâm là ánh tình yêu vĩnh cữu muôn năm là luống sáng gieo hạt mầm bác ái biết quên mình sẽ an nhiên tự tại hiến dâng ơi hạnh phúc theo về qua được sao biển hoặc bờ mê đâu sĩ khí anh hào nhân kiệt nhân trí dũng sao cho tuyệt chung tâm tô đẹp sơn - hà cây đời cây sẽ đơm hoa ta cố ta là con ong mật nhỡ thời nguy bất cập ta không chút rụt rè em chính là sức bật Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

56

đẩy ta rời bến mê ơi! chỉ một lần đi đi là đi cứu - rỗi sá gì ơi cớ chi thời sa cơ vỡ đời ta đã lỡ dẫu xa đời ầu ơ, thơ khắc tự ta tặng người tình thơ * CẢM PASTERNAK

gắng tu hạt cát Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

57

cát còn bị giẵm nát chưa nên hạt lúa cảm pasternak gắng tu hạt thơ thơ còn bị giẵm nát chưa nên hạt lúa

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

58

THÔNG ĐIỆP MÂY ĐEN 1. thông điệp mây đen lời xám ngắt ngón tay chớp bể bàn chân mưa nguồn mặt nạ khua reng cầu chứng mà mắt thức tỉnh hết khái niệm hẳn là dòng sông luôn đầy ngư phủ

2. những khắc biểu tím đầy nốt nhiễu có lẫn máu tim cả mồ hôi biển với điểm xuyết em ta vẫn cô đơn Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

59

như lạc vào sahara thơ trở thành giọt cứu rỗi 3. thông điệp mây đen lời rớt hạt bay tóc oan khiên tỏa hương ngã nghiệt với đuổi bắt cuồng điên với săn lùng tha thiết em bên những thứ ấy tách dần ta nhân, duyên

VỠ HỆ 1. thế kỷ mới phóng nước đại rối muốn tối mặt tiếc què chân và hổ ngươi Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

60

vỡ lỡ mặc khách chắc thấm sương mấn.. . cái nhiễu quanh đục ngầu con nước đứng bến đổ đâu rồi? em nên nương tay.. . như đã rách vải buồm!

2. trời âu trời tây đã riêng trời mình nhắm mắt suốt độ để ngộ đậy tai mấy thuở để thở khắc chế giác quan để cất giọng khàn 3. bốn ngàn năm hiến bốn ngàn năm chia ung cả hạt bí Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

61

chết cả dây bầu bực chiếc thùng rỗng kêu rách nhỉ tức tay hèn đấm vỡ mấy hệ

XUÂN LY 1. nhớ mới đó giờ đăng đẳng đã chợt mắc lưới bủa quay lại làm sao con cá vàng? ta nhớ em lắm đỗi cả con mèo ốm em cưng ! hiển hiện mãi trong ta !

2. noel ! ừ nhỉ ! xuân !

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

62

à há ! cớ gì mai bên hiên đã nhú nhiều nụ búp.

3. nhớ mới đó giờ thăm thẳm đã gặp suốt gió bão quay lại làm sao con chim ngàn? con nhớ Mẹ lắm nỗi cả lúc Mẹ ôm con khóc trong tù! hiển hiện mãi trong con!

4. noel ! ừ nhỉ! xuân! à há! cớ gì trên đầu xanh đã nổi sớm hoa râm.

5.

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

63

nhớ mới đó giờ xuân ly nhớ tức tưởi!

NGUYÊN ĐÁN CHÙM GỞI 1. lòng rộn theo độ hoa xót kiếp bạc suốt mạch nghẽn cần đả thông buốt buốt mỗi giây khắc muốn loạn cả nhịp tim biết chứ em? cái lạnh đông rất động đuổi đi hết bao thứ tĩnh 2. tâm dấy khi tiết xuân hận bất khả nghịch phận điểu ngư Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

64

ta áo não melodies sắc hoa nào cho mát mắt ? em cứ đống đô mãi ngỡ ta như thuộc địa thơ tự làm nên chiếc hộp đen 3. chí bám riết cánh én thấu ngọn ngành lẽ nào chiếc lọ không hoa ta hú vía với núi mất hồn với sông em trên trời rớt xuống chẳng hiểu chi cớ sự 4. mộng thở hơi đầu niên mơ nhịp cứu cánh gia bảo em gieo cấy gì trên ruộng chung thứ hạt giống riêng? nên kể ra đi!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

65

nguyên đán chùm gởi kể ra đi! hành tích cuối cùng của khối mực đen thiên kỷ mới mở toang cửa mới lĩnh vị

TRẦN TÌNH KHÚC 1. ứa tràn từ khóe sóng ba mươi rụm cột kèo bềnh bồng khắp ải cánh đã băng và chân đã hoại phách lạc hồn trôi, tâm động kinh 2. trứng lạc ngoài bào tinh vẫn thụ tinh thế hệ tội tình nào mai cứu rỗi? khoanh tròn số không bao quanh dấu hỏi ??

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

66

vốn tinh trùng người sao phát khởi tinh ma ? áo mão xênh xang xả tắc sơn hà mồm mép bi bô yêu người yêu nước tráo trở gian ngoa vẽ bày sách lược đáy khôn lường dốc cạn cả thây khô manh múng tứ tam đen đỏ cuộc cờ cơn thoái hóa đẩy lùi bao thế hệ 3. ôi! giấy mực thể nào ta xiết kể bản nhân ai bầu lệ chẳng khô ròng khắc khoải ngàn phương thiên hạ luôn mong ngày về tổ của bầy chim tan tác mãi ớn lạnh với vô vàn hung ác! ruột mềm ơi! máu chảy ngập sông ngòi! phải làm gì cho cổ ngước đầu ngoi? cho xứng đáng con Hồng cháu Lạc Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

67

4. cho mỗi lúc giãm nhơ phần bia miệng sẽ tan mau mặc cảm “ bọn quy hàng” sẽ bình thường sẽ đi đứng hiên ngang sẽ sống tự do với đời hạnh phúc sẽ hướng cháu con cùng nhau xây đấp cho kịp cùng thời đại đang lên cao ...

4/23/98

DẪU THẾ NÀO

dẫu thế nào cũng là cuộc đuổi bắt được thua, thua, được chuyện thường! như tuổi hoa ngày nao đuổi bướm như tuổi thơ ngày xưa bẫy chim

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

68

cái buồn của chiếc cầu đã gẫy cái lo của cánh thư vừa trao có lẽ đồi núi cũng không đứng vững khi từng cụm mây trĩu nặng hạt mưa

một khi ký ức ta là bão một khi hoài niệm ta vỡ đê một khi hiện thực ta phún máu một khi ngày mai ta sơn khê

dẫu thế nào dẫu thế nào cũng rời xa chốn khởi hành cũng rút ngắn khoảng đến đích ôi! cả thảy đích chẳng khác nhau cả nhân loại đừng nói đến thiên đàng đừng bàn chi địa ngục dù những cái đích trở về Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

69

hay những cái đích ra đi!

một khi em lái xe bất kể luật giao thông đang xanh mà ngừng lúc đỏ vội chạy lối trái cứ quẹo phải lối phải lại quẹo trái

một khi ta đi khập khểnh mà trên vai lại quằn! với những con đường chưa đến với bao nỗi sầu miên man với trăm ngàn căn bệnh … đến từ ngả oan khiên …

dẫu thế nào cũng là cuộc đuổi bắt lợi danh danh lợi ôi! là … thấy không em vòng không trước mặt?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

70

kết cuộc rằng người tiếc thương ta cuối cùng rằng người khen, kẻ mạ chút hương nào “động “ cõi trầm kha ?

4/23/98

ĐỘC THOẠI 1. nhức óc với những khuếch tán cần tịnh khẩu để độc thoại với mình chút tịnh tâm mong soi cái ta 2. đau đầu với những lém lĩnh kiên tâm như kéo dài tính tự hủy thức tỉnh thỏi chì Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

71

giác ngộ chiếc phao 3. nhói tim với tuồng bi kịch xót dạ khi khuyên mẹ đợi chờ đè nén bức tử! kềm chế quyên sinh!

ĐÓNG ĐINH CHỮ 1. ngước tầm vóc phóng đến cõi sáng biển mừng húm chào nước ngọt, nước phèn Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

72

hiếm mắt mở nhiều bước quẩn lắm chân lùi hổ bút thẹn mực 2. làm như Chúa bị nạn đóng đinh vô số con chữ trên thập tự mắt nào thấy máu chảy? mắt nào thấy hào quang? ngôn ngữ cũng chịu chết cho tình yêu và thi ca!

3. ngẩng vòng xoáy ly tâm điểm thụ tinh nơi trổ hoa kích dòng máu thế kỷ Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

73

dẫn về tim niên thanh sáng tạo là kỳ quang đánh tan ngục thất

EM, NHỮNG CÁNH CỬA

1. ngâm chút hạnh phúc, ấm muốn để mãi trả thù khát! phục hận đói! đừng bảo lấy ra sống nhạt phải không cánh tay gối?

2. lửa chạm lý giải sự sống cái va, cái đấm cái vá, cái đá nẩy hoa trên tàn tro !!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

74

3. mạch tương ngộ phún sinh đã đổi cái tử với thử lửa em, những cánh cửa! mở ra nhiều thứ!

HÀNH TINH ĐIÊN, MÊ 1. cứ hôn anh hỡi đôi môi thần hỏa chạy theo đôi tay thủy triều cứ mặc tình mặc tình tưởng như con hổ xé gọn nai tơ lúc đang đói thân em như trái chín tuyệt mọng Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

75

anh lữ khách lỡ đường trưa hổn hển trống bụng chắc hẳn không sợ phạm giới luật như thầy tu ! không nhịn trong cơn đói ngất !

2. cứ quấn anh đi quấn như trăn bằng những đường cong chết người mùi trái cấm như xạ hương ngộp lạc cả hồn phách đã mở cửa sinh.. . cũng chính danh là cửa tử ! trần tục ơi ! ai chẳng bước vào ? hành tinh cũ rít nhưng không một ai mà không mê, thích. đến điên tiết đến lẩn thẩn đến quáng mù... đến âm u sự nghiệp..

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

76

KHÔNG CÒN GÌ 1. không còn gì để nói tán tận thối chỗ chôn nhau ung nơi thờ kính han rỉ mạ vàng bi trường kịch vụng thúng úp voi đao phủ giảng đạo

2. phường dở hóa trang lại sắm tuồng ấm ớ kịch bản mê đón gió tợ múa rối bẩn tổ tông Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

77

nhơ gia phả lại ưa nổ như pháo đại ... !

3. không còn gì để cho khánh kiệt còn thơ còn thơ như hơi thở một sinh lý cập nhật 4. tóc nào rơi mỗi ngày chuyện gì quên mỗi lúc riêng nỗi nhớ nhau như chiếc alarm báo thức như kim giây tí tách như mắt hoài chớp lạch ...

5. tế bào khô đã qua buồn như tung sớ thịt với ẩn mật thống thiết Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

78

trái tim ta hoang địa bước em vẫn mạnh cơn buốt ta ngàn thu

LÔI MẶT TRỜI TRỞ LẠI HÀNH TINH (với Lê Đại Hiền và Út Liên Hoa)

anh không thể ngồi ngắm xương rồng sa mạc không thể cứ cầu mưa không thể cho hồn lãng tử theo mây anh sẽ gọi em mở dây quấn tiền kiếp anh sẽ nhờ em khâu vết hạ san lấy sức phục hoạt lôi mặt trời trở lại hành tinh

thợ xây khúm núm chi với tiết diện?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

79

rướn tới phía hội tụ! ngủi chút hương phát tiết ta có thêm lực đẩy bồi sức lắc chuông em đừng thẹn ngày mai ngày mốt sao không nhìn hết những thứ lật ngửa ? chính những sụp đổ tạo thành người thợ xây !

đàn chim cánh gãy tội tình !! đàn chim cánh gãy tán hoán thấu cốt! tưởng giấc ngủ dài Thượng đế ?!

Ngài thức day chưa? ta cứ hỏi màu da hỏi sắc tóc người, vật lẫn lộn! sao lại đa chủng?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

80

sao lại muôn loài? để rồi chiến chinh?

Ngài lặng thinh … ? nhân loại thất kinh!

NHỮNG PHIẾN VỠ NHIỆT ĐỚI...

1. những thét gọi đến bất nhẫn như muốn tắt giọng? điêu đứng riết riết quen quá tải thậm chí tưởng hết gân cốt kháng!

2. mãi tác quái tác quỉ! đã mịt muội như đồng thiếp cả ê kíp tự kỷ ám thị... mê lấy máu chơi trò tiết canh vịt!

3. cứ nhân danh tôn tượng dễ bòn rút riêng đám chung đỉnh Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

81

nếu mệnh hệ sẽ tẩu tẩu chẳng ăn nhập chi đến tâm đến lương!

4. hãy cởi ra đi hỡi loài sa tăng! khoác sao nổi mãi áo nhà Phật!? mòn rỗng từ nhân danh... chắc Thượng đế không chờ ngày phán quyết...

5. không cứ co ro chờ lẽ biến... thể nào thơ cũng nhu nhược! ơi giọt nước ta có gì ? lúc nào hòa chung đại dương ?

6. chóng vánh sắp hết kiếp ! những phát sáng vàvượt trội như càng tiến càng tiếc khi tình yêu ta sao lụn dần tim bạch lạp ?!

7. những phiến vỡ nhiệt đới Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

82

với nát vụn da vàng với thối rửa quê mẹ tình yêu nào ta, em dửng dưng?

MẤY TIA RỜI... biến hẳn... không có tĩnh vật! biến cả chân lý? chắc chi thiên đàng ... một sớm có khác!

hóa tiếc hình thương bóng yêu hữu thể! nhưng chính những giọt sương... cũng biết trở về!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

83

thời tính thổi thời tính phồng bong bóng sắc với chút hương về lại thân nhăn và bệnh chỉ mê đứng tưới tre đạp ngã măng em có nổi nóng thế hệ ?

làm sáng nói với mẫu thân thuần tiếng mẹ có bồi hương? có bổ sắc? có trộn pha tinh nhụy khắp trời ? chỉ nên sáng thêm móng nền căn cội...

nói với cánh tay trái chẳng phải... chẳng lẽ...

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

84

tự tín chút bản lĩnh dẫn đến đích tuyệt ! màng chi bụi đường! màng chi kỳ đà! em sẽ thấy mặt trời mọc với ban đêm!

DỤ NGÔN MÙA ĐÔNG 1. mở nhạc đồng dao mừng măng non khúc xạ chùm sáng choang nụ ngây thơ cuốn hút tre già tưởng thời lửa bén gót chân nhớ thuở dựng ót lạnh gáy trăm ải nghìn truông chưa lúc ấm chạy vạy bong gân nào nhếch môi mắt trừng ngó miệng hồng thủy!! em ít vạ lây cũng gườm vuốt nanh...

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

85

đến kiểng cá chim tuồng quen phút chạnh?

2. nữ thần tự do... xoay mặt về tây... nghe khắp vỡ đê ào ào nước thoát!! tóc á đông rối tung vành lệ em yêu mặt tối mái chiều? ta qụy mòn song sắt ! quần thảo thân nhừ đến phút phóng sinh nay nào đâu hết vạ cơn !! xuất huyết đến cạn xám từ ván chưa tàn canh... đà cao bay ?!

3. dù sao dù sao... tạ ơn qua sông nhớ từng sóng đưa bồng lai thốn thấu hồi ức đọa ngục... lo ơi chim non đường bay! xót lá cội cây già kẻ bứng Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

86

lỗi bước đi trái hạt luân hồi thẹn lắm sắc hoa ngày nở..!

4. và riêng em riêng em dụ ngôn ta thấm mật bông quỳ lúc đời là mùa đông ngã âm mùa đông đóa hồng hết rộ le the cúc héo vô thường chút ráng em pha vòm cây cuối ngõ núi đứng u tình sợ bóng đi qua thơ cứu rỗi trên từng nhịp đập như thiền sư tiếp ngộ phút giây

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

87

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

88

HẠ NGUYÊN

không khác chi mùa gặt “ thất thu ” xe kéo xe chõng gọng ngó trời mây, tiếng bầy quạ kêu trong ráng hoàng hôn, phân người chẳng còn đâu mà sợ con bọ hung, cả con gà mắc dây thung cũng trợn mắt ó vì bị cắt tiết, lũ mọt ớn nhợn phên nứa cột tre, gã hàng xóm muốn thắt cổ khi không còn xin được chút muối mỗi chiều, cọng rơm của loài bò tâm sự với gió lịch sữ nhân văn nhân ngãi, bia lên cơn sủi tăm bọt con thằn lằn nhắm hấp dẫn lao nô, ơi dòng sông chiều hôm không thấy hoa tím lục bình, chắc tóc em thành màn kéo cải lương Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

89

dùng luôn cả cho các tuồng bi kịch, thằng tí con anh, con lùn con chị, đi lượm bọc nylong ngắm ông mặt trời, khách sạn bốn sao nuốt chửng má đào chột ruột đám lao nhao, chữ ký dưới bản dịch ôi chữ ký dưới bản dịch vân vân và vân vân, những tấm bản lề hát bài nam ai và tiếng gõ song lan của lũ đinh ốc, những phiến đá vỡ sôi nham khóc mướt trái núi thốn cả dạ con đàn bà người thương phế mỏi tay lăn xe dừng ngắm rác rưởi hỗn mang đan bện, bàn tay ngoắc gọi anh ơi chú ơi với lanh lảnh tiếng rao tiếng còi, hừng hực

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

90

nắng trưa chảy mỡ bà già ngồi nướng bắp bán dạo, anh xích lô ngủ khò dưới bóng cây bên thằng bán vé số nằm ngoẽo, con gì nữa còn gì nữa sao không nghe thứ nhạc hùng? cứ eo éo bên tai lồ lộ trước mắt giọng sang giàu bản đỏ, cớ chi mà cứ ùn ùn đổ về phố như nước chảy xuống dốc, cớ chi mà bán tháo bán đổ người như món hàng ế ẩm voi hốt hoảng lá cỏ luôn xót dạ với bầy nai khóc suối thương trăng, em lũng đoạn cơn mơ cùng lạm phát đến ước muốn, sa mạc sa mạc khống chế chuyên chế cát bỏng, Thượng đế đang xem tuồng bi hài kịch nhân loại buổi hạ nguyên???

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

91

MÀN ÂM HƯỞNG

lưới quàng xiên màn âm hưởng chốn ung nhọt cõi thở hắt mòn đầu mỏ em rối kinh ngồi tưới hoa

quá thể không có đất trên quê tổ không hoa nở trên nhánh tay không có ngày trên đôi mắt không có mặt trên đời vui Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

92

chỉ bùi ngùi trên quá thể!

kịch tính ngán bến bãi quanh mép vực bước tiến thối khiến tẩu hỏa khắp mặt nạ cùng kịch tính... !! kiếp chóng vánh ngộp lắm nỗi mù chân trời đau tới óc lạnh cả ót rợn tóc gáy

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

93

trái cấm

đắng trái cấm ! khổ trái chiếng ! gậy dò lối ! vẽ dấu hỏi ? trước cửa đời khắc chữ người... trên bia mộ ! ra câu đố cho đôi mình? ai làm thinh?ù ai chống đỡ?

TIẾNG VỖ CẠN BẦU (với nhà văn Phạm Quốc Bảo và BS Phạm Gia Cổn)

1. nõn lộc mầm phún trên nhánh khô Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

94

hạt đầu mùa cơn mưa lơ thơ chim thả tiếng kêu đời lẩn quất đường mai về mát thoáng như mơ?

2. cuối chân trời dáng núi đường mây cõi chôn nhau hồn mỏi đi về áo màu lá cây xưa ta thích mặc ưa tiếng nhạc sành ngàn năm yêu quê 3. em thường hay ra đứng ngắm sông hồn thuyền mơ ra khơi phiêu bồng nhện thế thời còn giăng lưới nghiệt! em hao gầy chung cơn thân vong!

4. nắng đi đâu mà đang âm u? sao trời thơ sương khói bay mù?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

95

vọng tiên hiền tim nay quặn thắt...

Ngưu Lang buồn tháng bảy tương tư !

5. lốm đốm vàng xanh đêm trăng non... dòng sinh sôi liệt oanh đâu còn? tuẫn tiết gương soi cơn thức ngủ... tiếng vỗ cạn bầu hay tiếng chuông?!

MẠCH DẪN CHO TIM

hạt đến lúc hóa thành cây nuôi trái, mùa đơm hoa thoáng nhẹ chút hương ngàn đóa ngỡ rụng may tìm ra hạt phấn, lo trăm năm tinh thể lối hòa tan...

chất tích lũy

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

96

chẳng thành nham nên thạch, sao rong đen xiết ngặt bám thân hàn!? ở một cõi băng mống nền hoại trụ! thời thiên di đâu vẹn bộ lông vàng!

hồn chim cá yêu em thơm nức mộng...tâm lưu ly thắp sáng ngọn đèn tình... cơm áo đó lọ là cho vạn lý! giờ áo cơm vói được đến bình minh??

liệu quên hết bản lai cùng diện mục? nào thõng tay giao mệnh cả cho trời? còn tát nước còn mơ trăng cổ độ... thần thi ca điều mạch sống đang vơi..!

kiếp tích tắc Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

97

tơ tầm soi nguyệt khuyết, em vai nghiêng có ngại cánh tay bồng? với ngưỡng vọng mặt trời đâu trốn biệt? em chụm đầu đi trọn suốt mưa giông!?

nghe núi thét sông gầm đêm xem hịch, nhi nhi nam nào diện lộ thư hùng? ôi huyết thống chảy vào đâu sử tích? ai ngồi đây ly cụng khóc bung xung!?

mãi đâu đó nghẹn hờn đau thể phách, rã hương lư thấu động cữu huyền hồn! chân voi lún trên nấm mồ xiêu quách, răng xà sâu thêm nghịch lũ vong ơn

em có xót Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

98

vết hằn bao thế hệ? di chứng còn quằn quại đến muôn thu nỗi kinh hãi theo xú thời quái quỷ, niềm lo toan quyện khắp tợ mây mù!

đêm trắng mắt hỏi lòng câu giả sử, biển động nào thuyền dập chẳng tiêu hao? ai nỡ lại phỉnh phờ bôi quá khứ? mê cặn danh lợi bả thẹn mày râu!

hết nắng gắt mưa sẽ về thay tiết... vòng thiên nhiên đâu đứng lại bao giờ... mắt hãnh tiến đến khi nào thấy, biết? miệng kiêu binh sao nói được chữ ngờ?

đất ly gián Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

99

vỡ bung nghìn sông suối, nước chia xa tan tác triệu ao tù cây giả biệt tiếc thương từng nhánh lá, rừng tiễn đưa nuốt hận mấy trăng lu??

em rấm rứt đời chim hư cánh mộng, đường ta đi đá cứng ơi chân mềm!! như phận ốc sợ lìa xa tháp vỏ, như máu hồng lo mạch dẫn cho tim...

NHŨ HƯƠNG 1. xóa vết táp nham sót trong hành trang

chạm mấy đóa mẫu chỗ vá có bị động?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

100

cả cánh cửa mới đang mở? nghĩ đến hoa tay đến tài thiên bẩm

đau bước tập tành gom vốn trải ra chưa trọn chỗ nằm!

2. em muốn là kẻ giữ xâu chìa khóa cho ta chỉ còn một chút thi ca... !?

tợ gã nghèo độc y nhất quởn nốc ly rượu đời vị thêm đắng lạ !

con chim vườn thơ chỉ rỉa lông buồn hót thuần điệu nam ai tống biệt !

tình có rồi như bình battery ? hay vẫn ngát nhũ hương thuở đầu ta thắp ?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

101

GENE ĐẠI DƯƠNG đến với em lúc xé bỏ hết lá chắn làm xước chân tay, gỗ sơn soi mặt như toát lạnh nằm choáng lối tự nhiên, cân phân gây ẩm mốc khối thuốc bồi trong trái đạn trên dàn phóng, thay vào chiếc mũi tên được bắn thử đi lệch ngoài tâm điểm

đến với em cuối tháng sáu ấy trời gió giông như dọa khoảnh khắc thui thủi giống cụ già neo đơn thế giới trong mắt người quá lứa ưa nghĩ đến kinh tận thế, bình minh bị nắm cổ như con nhái trong tay tên phù thủy được thì, bị vắt kiệt trái chanh như trong các tuồng bi kịch dạ trường

đến với em Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

102

phải trồng chuối ngược kiểu trị suyễn mới giảm cơn mệt, cây guita trên bốn mươi năm không khảy nên dây chùng, khiến cây viết huyền nhiệm được nối với hệ tuần hoàn, bầy chim ngôn ngữ thoát ra từ chiếc lồng thần não mang đôi cánh phục sinh tưởng rừng đời như rừng thiêng nước độc có nhiều thú dữ thét gầm, ai thất lạc mà không cần đến bản lĩnh mưu sinh?

đến với em chẳng thể con cá hồi đánh hỏng phần la châm? ôi ! hai Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

103

tác phẩm vĩ đại bất ngờ hình thành định phận, nhật nguyệt thực dường quen trong đôi mắt thế kỷ thay nhiều lăng kính, em không gian em thời gian gây xốn xang trên trần gian cho kẻ quá giang...sống méta phor viết métaphor, nghĩ métaphor và cả hành...rụng như lá thu ơi những vì sao của dãy ngân hà...

đến với em hăm bốn tháng sáu đồng ký hiệp ước chung thân đóng hết chỉ chừa duy nhất một cánh cửa, cả hai không được tháo nịt che hai bên mắt ngựa đến bốn cái móng sắt phải gỡ ra khỏi hai đôi chân v...v...

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

104

đến với em như phải rành kinh pháp hoa mới nói chuyện Phật? sao rõ tâm em mà tránh vực ngờ? hạnh phúc hẳn đã ở trong tinh nhụy của nhẫn hoa không nở trên đất ta khi chẳng có hạt nào ươm trên đó, nanh vuốt bản năng lần sẽ vô hiệu khi nguồn nhân văn thâm thâm thấu...

đến với em ngại chi từ chiếc cầu tre gập ghềnh, kẻ quen ngã nào có sao đâu nhịp lắc lẻo?! khỉ khô hay khỉ ướt đấy là bức họa tượng trưng nghĩa nhân sinh có phải chính cái âm thanh chào đời? nên dù thể nào... dù thể nào... dù thể nào... giọt nước đục vẫn mang gene đại dương...

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

105

THUẦN ĐIỆU

cả vũ trụ có chung cùng vũ điệu điệu nhân sinh gieo gặt đơn thuần đỉnh kích cảm trên đối chiều tính giới vực thăng hoa trong điểm lửa phực phừng

hạt tinh tụ lăn vào em thánh thót ta khai sinh ta Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

106

giống một đời hai thơ huyết tự bật đèn soi bóng tối phàm tha nhân chính hệ xác thân này!

linh y khối ung nhọt vỡ bung đầy nhớp nhúa tên tội đồ còn rực áo quan đi trụ sinh cũ lờn quen như kháng thể và ơi Trời!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

107

xin giáng vị linh y những phóng trục chạm mạch nguồn tông tổ bốn ngàn năm ai giật cuốn phăng đi? và quốc thể mặt mày lem luốc rổ ta bệnh tình em cũng bớt sân si …

EM TÍN NỮ con hẻm nhỏ mà tình ơi rất lớn! phố u trầm sao gợi nét xôn xao? cách mặt mười năm không thấy lạnh, ngỡ như còn hơi ấm đêm trăng nao

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

108

em tín nữ khép đời trong thánh thiện, ngón thon nào theo tràng hạt khai kinh? mắt ánh rạng hơn nến sầu u uất! em cứ âm thầm như phật lặng thinh!

miệng ngậm đắng qua lời thư tuyệt vọng, môi nồng cay khi ước hẹn vong thề trong phút chốc đã nâu sòng cõi lụy, đời xuân phai theo hỉ nộ sân si

kẻ lang bạt chưa bước dừng hồ hải! nợ tiền khiên mặc thị đến thân tàn? em tín nữ, nguồn thơ sung mội chảy, em là thơ, bung mạch đến miên man

em tín nữ nên đời ta sám hối, như dây oan xiết chặt buốt linh hồn tình bất tử trên cõi trần ngộp bụi, như mặt trời xua bóng tối càn khôn!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

109

CHẢI TÓC ĐI EM!

chải tóc đi em, bình minh lên, chiếc áo mới may làm tăng nét đẹp cánh môi nào đang xuân mà khép? cho ngàn dâu heo hút bước thu vàng!

ta đứng bên này hít thở thênh thang, mà não nuột như tiếng tiêu sầu lữ khách đâu gấm lụa giữa nguy nga thành quách, hồn câm câm như lạnh kiếp căn nào?

điểm phấn đi em, trời lên cao, một đỗi ta đi, thăm người khác họ! để nhớ lại một thời tuổi nhỏ, một thời thơ, một đóa mộng xinh xinh

ta ở bên này xứ sở văn minh, Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

110

thương chị giếng sâu, gàu con xách nước mẹ lả thân cò, tảo tần xuôi ngược, ôi! lất lây cho đắp đỗi qua ngày

ta ở phong trời, ta ở bên đây!? nhớ các em thơ lầm than đen đuổi rau bợ rau sam cũng rồi một buổi, học hành chi con nợ xiết thân gầy!

điểm phấn đi em, mình đi ngay! lo trọn cho xong chút tiền gởi mẹ để cầm cự tuổi trời đang xế, sống hiu hiu trên mảnh đất hoang tàn

ta ở bên này đi đứng nghênh ngang, nhưng lại thấy buộc ràng hơn thuở trước bởi ách đa mang kéo cày xuôi ngược! như tội đồ thời đại nước văn minh!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

111

chải tóc đi em, trời đang lên, chiếc áo mới may làm tăng nét đẹp hạnh phúc phàm phu không là cửa khép, tha nhân ơi! luôn rực sáng dương trần...

VẪN NHỚ tặng Hà ngọc Thu - Canada Trần kim Định - Tây Đức

hơn nửa vòng trái đất xa xôi, ta luôn thấy gần như gang tấc bởi nguồn cội vẫn nằm trong tim chật, bởi tình yêu như máu thịt xương da

vẫn nhớ con đường tuổi nhỏ đi qua, Mẹ tần tảo đưa con vào lớp học Cha chịu đựng trong muôn vàn cơn lốc, nuôi chim con đủ lông cánh ra đời...

vẫn nhớ hôm nào rủ nhau đi chơi, Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

112

em bị té, chị về đêm không ngủ đứa em kế luôn cười, vô tư lự, Mẹ khuyên can dạy dỗ đôi điều

vẫn nhớ chiều xưa trong gió hiu hiu, ta bước tung tăng trên đồng cỏ dại bỗng đánh bạo cầm tay cô gái, lòng tơ rung thêu dệt mối duyên đầu

vẫn nhớ trăng vàng soi tỏ hàng cau, nơi bến hẹn cho đôi tình thơ mộng là chỗ gieo nên mầm xanh lẽ sống, cũng là nơi mưa bão giăng buồn...

vẫn nhớ con đường chinh chiến phong sương, bè bạn dăm ba cùng nốc rượu thơ xuất thần tuôn ra khi nhập tữu... cảm khái ngâm vang quyện khói sơn hà Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

113

vẫn nhớ con đường kỷ niệm đôi ta, hương tóc hương cau hương làn da mịn! hương môi mắt của tình đương độ chín, đã vương theo suốt kiếp con người

vẫn nhớ bao tình bằng hữu anh tôi, điếu thuốc chia nhau, áo quần chung mặc đứa hận điêu linh, đứa hờn tan tác, rời xa nhau theo cơn thác quê nhà!

vẫn nhớ lệ mờ nơi bến cảng, sân ga, Mẹ khóc mướt ôm con và xiết chặt em, chị tiễn đưa lòng đau như cắt, người lẻ loi mãi khăn gói lên đường!!

vẫn nhớ vô vàn kỷ niệm yêu thương qua hưng phế chẳng mờ trong ký ức

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

114

ĐÊM BẬT DẬY

em hoa trái hay là em chim hót? em hừng đông hay ánh sáng hoa đăng? em cánh cổng mở vào trang thiên mệnh! ta chân đi ắt đã bước an bày... cõi ngắn ngủn, tất hàm ân ái nặng chốn phù vân còn gánh mãi nhân tai!

đêm bật dậy nhớ rằng ta sống sót đêm nghe tâm nhân ái đến vô cùng

kẻ ích kỷ luôn biến thành độc ác kẻ tham lam cầm chắc đã vô nhân với lũ lũ khác chi loài sâu bọ với bầy bầy như giòi tửa trên phân

em xa lắc và em nên chăn gối! em thu đông hay tụ ánh bình minh?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

115

em lối rẽ đưa ta vào số phận! ta đôi tay thụ động với duyên tiền thế gởi tạm lắm vòng dây quấn chặt thân bọt bèo còn xoay tít như điên...!

CHÚT LÝ VỤN

mỗi thế hệ luôn có phần công tội mỗi thời kỳ với dấu ấn chung, riêng mỗi cuộc tình cần đến một lời khuyên mỗi tiếng nói chắc gì không có lỗi? mỗi bước đi lẽ nào ta tiến vội mỗi lời yêu nên phát tự chân thành!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

116

mỗi sự đời sao tránh khỏi tương tranh? mỗi thế xử lấy công bằng làm gốc …

chân, như xoáy trôn ốc đi vào vũ trụ quây hướng tâm thâu đủ chuyện đời ta là ta … của trăng vơi của con nước cạn … của mồi hư vô em là em … của ta thơ của miên viễn của bến bờ chân, như ẨN HIỆN MỘT ĐỜI Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

117

mở toang hoác, từng ngăn ký ức tình khai nguyên, hốt tỉnh, diện hình em ẩn náu thần kinh, thớ thịt dẫu lặng im mà chẳng lặng thinh

tiết độc, gây ung mầm sinh lộ trái hoa đâu ta hái dâng ngườỉ nấm mốc bao quanh đời, hoại tử ta điên rồ, lộng tiếng trêu ngươi

đêm thổ huyết từ cơn mơ cũ vỡ gương soi, người đội lốt người nỗi thê thiết tim nào chịu đựng nẽo về không biết có suông tôi ?

NGUYỆT LỮ Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

118

đêm thao thức, dõi song ngoài nguyệt lữ, đêm cô thân, đêm tứ cố ai hoài buốt đến mai sau, từ mùa quá khứ, biệt cõi chôn nhau, biệt xứ lưu đày! cội ở bên kia, trời quê tối mực, dẫu như còn.., cuống lá cũng mơ mơ... mẹ ơi! cứ tưởng con bên mẹ... mẹ sẽ vơi phần thoi thóp , bơ vơ! biết có ngày nào... ơn cao chiếu để!? con sẽ về... gục khóc trên tay...ai!? trời ơi! mẹ có ra thiên cổ? con về đâu nên sống, chết thân này!?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

119

chả lẽ ôm em mà như thanh củi? khi vốn đời vô nghĩa có ra chi? phàm bao nhiêu tuổi, thôi cơn tủi? ta có bao hơi cho bao thì ? đêm canh trắng, dõi song ngoài nguyệt lữ, đêm tha hương, ta khách trú bơ phờ đau cả tim nay, từ thời máu ứ! đời mãi còn mưa, ôi!

EM, THA LA

Mary em, bây giờ ra sao? có về Tha la không và vui hay buồn? ta nhớ hoài Tha la xóm đạo vì yêu em yêu cả hồi chuông !

Mary em, ngày xưa khó quên đang cùm gông mà em ngoan hiền !

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

120

em cho ta một trời nghị lực, một trời thơ mạch chảy vô biên...

Mary em, cành hoa hướng dương, trông em khiêm nhu mà phi thường em đã là em là bất tử ! một đời ta, em vẫn sáng gương !

Mary em, người em Tha la ngăn muôn trùng mà ta không xa mai ta về lại tìm em, ngọc, mai ta về thăm tìm em, hoa

TỨC CẢNH SINH TÌNH

chiều hôm nao đi ngang dòng kinh, nhớ quê hương tha thiết chân tình nhớ ruộng đồng khô ran, thiếu nước, dẫn thủy nhập điền hư hao nát tanh Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

121

chiều hôm kia đi trên lộ cao, thương đường quê như hố như hào thương gối chùng đạp xe lạch cạch, thương mái nhà nhìn rõ trăng sao!

chiều hôm qua đi trên phố đông, gợi ta bao khốn cảnh đau lòng muôn kẻ xin giành cơm canh bả, ngàn người bán máu sống long bong

chiều hôm nay đi vô nhà thương, nghĩ đến anh em mà tủi mà buồn tội dân mình lây lan bệnh nghiệt, gái gọi tràn, sống vất nhiễu nhương

chiều hôm nao đi mua báo xem, đọc dòng tin mà muốn đau tim đô thị ví như “ hầm lết “ cá, Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

122

ngàn con cá đói, lết đi tìm cái hầm lết bẫy, đầy lôi cuốn, như viên thuốc độc bao đường thơm ôi gái bỏ vườn lên phố thị!

đã bán mình theo bẫy áo cơm! lũ trẻ nhà ai trên miệt tỉnh! ùn ùn xuống phố làm nuôi em ai ngờ cũng đã xuôi cơn lũ,

nhà thổ nhà thương, nhiễm với ghiền ngủ dưới chân cầu, ngủ góc phố, ai nhẫn tâm còn xách nhiễu ôi? kìa nhà chọc trời, xe bóng láng, tìm con cha xĩu ngất đi rồi

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

123

DƯỚI NẮNG XẾ BA NGỒI SÀNG GẠO ( mỗi lần đọc bài này con khóc vì nhớ Ba)

dưới nắng xế Ba ngồi sàng gạo đôi mắt nheo vì tuổi Ba già Má tần tảo ngược xuôi gánh chợ đám con có thằng đi lính xa

chợt ập lên đầu cơn đại nạn thằng đi xa chịu suốt tội tù Ba ngồi lựa thóc ngoài hiên lạnh mắt nhòa lệ khóc đến âm u

đột ngột ai ngờ Ba lâm bệnh và Ba đi ... đi mãi không về!

Trời ơi! hiên vắng ai ngồi khóc? bão táp mưa sa phận não nề!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

124

nay nắng xế ai ngồi sàng gạo? chắc thay bóng Má ngồi mong con! thằng con phóng lãng xa ngàn dậm sống kiếp tha hương, nhớ mỏi mòn!

THƠ XUÂN NHIỀU DẤU CHẤM THAN!!

mắt già sâu trũng cơn ly khốn! nhăn sớm da mồi buổi nhiễu.. âm! xuân đến Mẹ thêm ngàn lao tổn! vọng bóng chim ngàn thưa tóc râm!

rượu bánh hoa đèn ơi! khiếm nghĩa! thân lân còn ấm chút ưu tình! con biết đây rồi con thấm thía! hận mồ côi, vất vưởng thân chinh!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

125

lưng già lụm khụm trong xiêu tán! vẫn gánh, bưng chiều hôm gió giông! mặc kẻ phu phàm gieo rắc oán! lệ cầu nguyện Mẹ, lạnh non sông!

con biết rồi đây con mất Mẹ! nửa đời con chắc chết đi theo! nửa còn như sẽ như thanh củi! chụm hết cho lò lửa lãng phiêu!

xuân đến bao lần con vẫn biệt! thằng con mà Mẹ khổ thăm tù! xa cách sao mà như cái nghiệp! lệ chờ Mẹ đổ đến.. âm u!

TRÔNG trông lên thánh giá... trông ngôi Phật... ta thấy tình yêu Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

126

sáng rực, trần nén hương câu nguyện dù hay nhất đâu bằng đôi tay xiết...thật cần!!

trông ra thế giới trông nơi Mẹ ân hiếu ngàn năm bất diệt mà...!! lời bùa câu chú nào lôi cuốn? đâu bằng đất Mẹ với quê Cha!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

127

LỊCH SINH NHẬT

23 tháng tư

nẩy chút mầm xanh hé chút tia mai ta nằm xuống mộ có bia ? chắc khỏi lo thêm người khóc mướn không đóa hồng thơm cũng trở về !

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

128

15 tháng chín

hạt ... định mệnh ... cũng gieo vào đất và rồi … ... xinh xắn một cây con tin trời cho ... đóa mai tươi nở cùng nghĩa vun trồng ... cho nước non

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

129

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

130

KÝ ỨC

ký ức ký niệm trí nhớ trí tri lửa lòng lửa bỏng tử sinh tử qui ?

quá khứ quá đổi hồn lạc hồn phiêu thân lao thân cô chân dặm chân liều

hoài niệm hoài vọng bước di bước chuyển hành sự hành gia lo tỉnh lo yên

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

131

tương lai tương thân ai điên ai đảo? em ân em ái qua hố qua hào!

tình chung tình riêng xót cội xót nguồn vận trí vận công qua vực qua truông

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

132

LỜI THƠ HÉO HOA

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

133

NÂNG CỐC SẦU TAN với sư trưởng hà quốc huy

lúc xuống núi chấp kinh đời nương trong bát nhã ngát trời uyên nguyên thế tà động náo man thiên khẳm khoang tiết liệt đắm thuyền nghệ nhân bão hoang loạn lụt căn phần bản truy đốn bản trên sân cỏ phàm tráng đâu mà sĩ hề cam? cung rơi Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

134

kiếm vứt ôm chầm họa hao! mất thơ túi mất rượu bầu! may thời sĩ với trăng sao xứ người! sĩ về cuộc rớt mồng tơi! trăng buồn kiếm sĩ vàng đôi tay gầy ! đời kiêu bạt phế tàn lây! nghe tâm huyết lụn phơi bày nghiệt oan? sĩ hề sĩ chẳng hề than! sĩ về nâng cốc Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

135

sầu tan chẳng hề!

BƯỚC THẢI

nhạt dần diệp lục tố, tôi mất dần tôi những sinh sôi tế bào tôi mờ tôi dấu âm hao ngắn dần tôi bước đi vào nghĩa trang

may mà

rụng dần tôi lá tương lai tôi cây trúc, tự đọa đày rễ kham may mà … mọc măng thương tâm! may mà có tiếng thì thầm chim ca!

mình ên cõi này

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

136

cứ vướng cứ vít bước chân vấp đi lại vấp, ngàn lần không quên đoạn cầu, cầu đoạn chênh vênh thất thơ thất thổ mình ên cõi này!

chung kỳ phận

ngọn tôi trơ nhánh, phơi buồn gốc tôi bung tỏa mạch nguồn, từ khi … em tôi quày quả quay đi tôi tôi cũng đã chung kỳ phận tôi!

con chim độ nhật

mất trăng mất cả vì sao … đêm, tình đêm với hố hào vây quanh! thoảng đầu xanh, đã nhạt … xanh con chim độ nhật trên cành hoang vu!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

137

BI, ĐÁ VÀ HỔ

1. bi dòng xô viên bi chạy nhanh chợt nhiên kéo sệt nằm ành giữa tua bi đà khuyết nguyệt, bi thua bi mà góc cạnh, bi tưa cái mền!

2. đá đá rằng tưởng vững muôn thu miệt khinh ngọn nước yếu nhu trên dòng vô thường xé toẹt mênh mông trăm năm nước chảy đá không nguyên hình!

3. hổ hổ hùng hổ đến hổ ngươi Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

138

hổ nhe nanh vuốt hổ cười dã man mèo vằng mèo lượn đi ngang mèo trêu khích bác mèo khàn giọng kêu mèo ngao cây cao mèo leo hổ điên tiết hổ đuổi theo mệt đừ !

QUÁN

tôi ngồi quán, quán thinh không quán tôi, quán tưởng, quán trong ly này quán từng giọt đắng giọt say quán thiên, quán địa, quán đoài, quán đông quán tri, quán niệm, quán cùng quán nhân, quán thế, quán vòng tử sinh… quán em, quán sắc, quán tình quán trong quán quán, quán mình quán ta …

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

139

khẳm ngang nhiên, đành đoạn, đương nhiên..! trăng yêu trở chứng, nhiều phen nguyệt tà nhòa con mắt, mặn môi xa thân rêm vết cũ hỏi ta còn gì? em về từ nút tuyệt khuy! khoan ta đã khẳm, cơn mê lại tràn!

rắp rắp tâm mây kéo mưa về cho đôi chim nhạn không tề tựu nhau giục vôi tách trầu, chia cau khiến chung xa rượu, gieo sầu tứ, tam xô uyên ngả, đẩy uyên nằm xoay kim cho chỉ lạc lầm dấu yêu..!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

140

THƠ TÔI, CÒN ĐANG với họa sĩ lê thánh thư

thơ tôi, còn đang … x u ấ t

c h i n h… đời tôi,

còn mãi nhập tình tha nhân tim tôi yêu vẫn nẫy mầm hồn tôi, kho chứa ngàn âm bản t ì n h…

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

141

TRẮNG ĐEN, ĐEN TRẮNG ( riêng lsđxhòa&nvbbtrúc)

trắng cùng với.. trắng là đen đen cùng với.. trắng dây phiền cho nhau tôi đen tôi trắng vì đâu? tôi đánh tôi gục trên tàu hoàng hôn Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

142

em cùng với tôi là không tôi chung với trắng long đong càng nhiều tôi cùng với đen tôi xiêu, tôi đen tôi trắng tôi phiêu bạt ngàn!

LÁ ĐÊM a.

5. ngủ mê trong tàng cây 6. sương rơi, gió động, quấy rầy 7. chim thơ bay hoảng thời trăng lặn 8. lòng thu vội úa rơi đầy lá đêm

b. chuyện mai 5. bát quái tơ nhện giăng 6. nhà tư tưởng át tiếng than 7. cánh quạt như dần thôi cấp gió 8. cho tâm ta lắm bàng hoàng chuyện mai

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

143

c. quạnh hiu 5. đời trôi cơn mưa mốc 6. lay cành khô, xô cành cây 7. lạnh thân lá rụng nằm lăn lóc 8. ơi giun dế cũng phơi bày quạnh hiu!

d. xiêu giạt 5. vứt áo ngang tàng xưa 6. thân ta đày đọa muôn chiều 7. hoàng hôn trên đất trùng khơi sóng 8. mà non nước vẫn còn xiêu giạt người

BỐ CỤC MỚI

bố cục mới Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

144

đêm từ tâm, sáng tha nhân ngón tay hé nụ, bàn chân nhú mầm thơ cực

dần như nam châm hút ta

thỏi

sắt

hết

tầm cự ly

em si

dần như khối tình cuốn ta suốt cả xuân thì bay

theo Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

145

sông yêu nào vững

tay chèo?

đường yêu bao lối ngoằn ngoèo chưa qua?

TUẦN LƯU HOẠT WEEKLY JOURNAL

thứ hai còn như người vãn bên tai còn như hương đọng trên vai hẹn hò em hồng nhan chấp âu lo ta nhen nhúm lại ước mơ đầu tuần ba mươi năm bước phù vân những vinh nhục, những lần khân, nực cười

Monday You were still next to me I can smell your perfume is my shoulder When you gone, I’m lost Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

146

Remind the wonderful first date of dating Thirty years of the life The honors, the dishonor, stresses and happiness

thứ ba con chim nào hót sáng nay? miệng ta bỗng huýt sáo dài như chim! cơn mơ nào ủ ngăn tim? nỗi xưa niềm cũ luân phiên dày vò! đã rồi hóa giải nên thơ? cho ta sống thản bên bờ vực đen?

Tuesday Which bird is singing this morning?

I suddenly make long whistle as the bird Which dreem is in my heart?

Remember the old memmories make the sting of remorse Then transform them to poems Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

147

So I can have simple life beside the deep edge

thứ tư rướn lên nửa đoạn đường gai ruộng thiên địa mấy mà cày quanh năm? ai như kiếp bạc dâu tằm? còn nghe thác đổ sóng gầm liên tu mặc công vận đến khinh phù! vẫn chiêu bá đạo dìm từ thôi nôi!!

Wednesday Try to live with the difficult life Too many things to work everyday Who has life as a silkworm?

But continue to hear the lousy wave in life Even though I’m working hard Life is still worse

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

148

thứ năm ửng lên rồi, tia hừng đông thân chim di trú ấm lòng giạt xiêu mong đâu vóc hạc hương kiều chờ đâu tố nữ ta dìu, weekend bao giờ gió đưa diều lên? để lo sợi chỉ đứt trên lưng trời!

Thursday To turn bright the sunrise The immigrant bird is happy Would like to have a pretty girl Waitting for me on the weekend When my dream become true Then worry about it will gone

thứ sáu trông như hoa nở vườn xanh ngỡ như bướm trắng vờn quanh nụ hồng Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

149

ô hay! ngày quang mây trong gác qua gánh nghiệt đang còng lưng đau gọi người, đến tận chiêm bao... giai nhân, bằng hữu hẹn nhau bởi vì.. ?

Friday Look at flowers to bloom on the garden To think as a white buttterfly is flying aroud roses Oh! It’s a beautiful day It puts away my heavy duties on my shoulder Call someone until dreaming Pretty girl, friend are dating with each other because of ..?

thứ bảy beautiful, saturday I have loved it, I say...her... and... em còn ngây ngấy hương, men ta tâm thức ngộ, từ then cửa lòng Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

150

hướng về mưa bão bên sông! hướng về châu chấu càn xông mùa màng! hẹn em, hoa ngát địa đàng cũng vui cho cánh chim ngàn, lối bay

Saturday Beautiful Saturday I have loved it, I say ...her ... and She is to go into ecstasy of happiness But I’m awake to the reality Remember grasshopers destroy the harvest Dating with her at the hevenly garden To happy as the bird on the sky

chủ nhật ngày mưa, ngày nắng cho cây ngày hoa kết trái , ngày gây chút tình ngày xua đêm, khơi bình minh ngày soi gương tụ, ngày mình với tha Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

151

ngày cho nhau, ngày thăng hoa ngày lên tiếng gọi, ngày qua tiếc ngày.

Sunday Raining day, sunning day for trees Flowers blooms, people love Day come, Night disappear, sun rise Today is the day of us Giving day, successful day Announcing day, unforgivable day ...

HÀ NGUYÊN DU Thi Tập Anh Biết, Em Yêu Dấu (2001) Theresa Vu (Băng Trinh)

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

152

CON ĐƯỜNG VÀ TÔI

salinas - san antonio, tx thoát bay thoát chiếc lồng ma cánh say vô tận sáng òa , hồi sinh? bước mới bước ngại, linh chinh bay sang nhánh khác có tình nhân hơn...

avenida de despacio - yorba linda, cal rẽ thêm ngả rẽ chơi vơi có như lũng thấp lên đồi xem hoa? ngoằn ngoèo lối cuội đường nga gói khăn hào hiệp còn ga lữ hành!

oasis - gg, cal chân ướt chân ráo.., lờ ngờ! bấp bênh lớp học mà mơ thiếu thời đi vào sở nhớ xưa tôi nghe mai ước hẹn cho hồi ức đau...

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

153

moran - wt, cal là như là hổ gặp rừng múa gươm vung bút như từng thuở nao sốù từø số nghiệt vây bao! bên kia biển sóng dạt dào trong ta

ontario - wt, cal chợt và chợt gặp, mỹ liên chợt như nhánh hạ trổ liền nụ bông nụ bông nụ rất phù dung... nụ yêu nở thoáng nụ hôn tuyệt tình

sinclair - wt, cal biết đâu giờ phút linh thiêng! phone reo định mệnh se duyên cùng người thế rồi tôi phải từ...tôi! nhập môn, hiển thế, luân hồi... qua em!??

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

154

abington - wt, cal nhú mầm mạ non tôi gieo ruộng xanh mạ cấy sáng chiều chăm lo chính là em, sinh tôi thơ..! đêm trông tia nguyệt, ngày chờ ánh dương!

arundel - wt, cal kevin và con hali! là hai tuyệt tác so bì đặng chăng? tỏa hương Ba tiếp trầm nhang theo chân Ba, bước hiên ngang giữa đời

ĐIỆP KHÚC THIÊN NIÊN KỶ

ngồi đây, đêm rớt trăng vơi tưởng viên đá cũng buông lời xiết rên ngồi đây, Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

155

cố nhớ điều quên tưởng tông tích biệt có mình hôm nao ngồi đây giờ khắc phi mau tưởng muôn vật chỉ một màu cỏ xanh ngồi đây, nhắc tình em anh tưởng cây bật gốc lá cành tan hoang ngồi đây, hồn động liên can tưởng trăm chuyện cũ nhớ ngàn điều xưa ngồi đây, xuân hỡi về chưa? tưởng hoa không nở riêng mùa xuân ta!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

156

ngồi đây, thấm rượu hơi ngà.. . tưởng thơ cứu tử vớt ta lên bờ!! ngồi đây, chơ vơ bơ vơ tưởng thiên kỷ mới ru mơ dậy thì.. . ngồi đây, sợ mai tình đi! tưởng thiên địa giống a tỳ ngục âm! ngồi đây, niên tất, cùn năm! tưởng nàng xuân có ghé thăm kẻ này.. . ngồi đây, tưởng đến.. . ngồi đây... (giao thừa năm 2000) Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

157

VẤN NẠN THẾ KỶ 21!

1. cần gạo? cần chữ? cần ...thơ? nồi da xáo thịt cuộc cờ đỏ... đen!!! mấy mươi năm một tà phen, gọi Phật, gọi Chúa, Thánh hiền ngự đâu? còn bao nhiêu nữa bể dâu, còn bao thế hệ mất đầu mất đuôi? hành tinh nhỏ như nốt ruồi, văn minh tin học hết người thành tinh???

2. và giấy trắng vẫn còn như chiến địa...? mực tuôn dòng như nhả đạn năm xưa...? con chữ nhảy theo đội hình chiến thuật...! thơ văn ai đấp lũy dựng cờ đưa...?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

158

buồn trang giấy không là ... trang tình tự..., mấy mươi năm chữ Việt tợ khoen còng!! từng mẫu tự như hồng cầu, hạt lệ! vỡ tan tành,

CHUYỆN BỤI VÀ ĐẤT

hoàng hôn trên thịt da tôi nắng mưa trong trái tim hồi hộp lo... ngày xuyên qua hai phổi thơ tháng xoay quanh mật gan, chờ đợi chi?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

159

và rồi cầm chắc suy vi! đã ra từ đất đã gì bụi bay? bụi là của đất của cây “ bụi ơi! ta nói câu này bụi nghe ” dấy đi, không dấy cũng về! dấy đi cho hết u mê kiếp người! bụi đừng dấy động ra tồi! bụi hóa sỏi cuội mà ngồi đáy sâu! đã bụi thì phải như phao bụi dấy sáng đất, quay vào đất vui …

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

160

TÔI SINH TÔI

tôi sinh tôi sinh nhiều thơ lắm con chữ rặn như phờ phạc ra một bào mang nặng trên ta một khối u uất, hải hà, nghiệt căn em pensés, em hoàng lan em ngời bích ngọc, rực trăng lụa vàng tôi sinh thơ đêm 2000 những con chữ rặn nghe bàng hoàng đau mang trên ta Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

161

nặng một bào nỗi thương xót núi, niềm dào dạt sông.

THU TỊNH thở điều tức quán nụ sen tưởng vô thường

thu động rơi mà reo bái sư lá tạ thầy gió

thu mơ nai chờ trăng hồn chu du thu hoan ca

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

162

thu hành bước bước nắng tay tay gió rộ khắp đóa... ...................... thu tịnh (2) thở sáng tối lối nhụy sen nguyền bông trắng

thu mơ (2) mây và trăng ngàn thu bay hồn thi ca

LÊN NÚI, VÔ RỪNG lên núi lấy đá gõ nhau vô rừng đốn củi đập vào cây suông đá xẹt lửa, sáng cơn buồn Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

163

củi, cây động thấu ngọn nguồn nguyên, sơ sói, cọp, voi, gấu canh chờ trăng vong bản, đến nguyệt hồ ly khai ta đến sẽ đến, đi sẽ đi ở, về một kiếp lưu ly đất, trời trái, hạt từ đâu sinh sôi? ta, em, hương, lửa, lũng, đồi bụi bay lối nào có một không hai? u, minh nở đóa phù phai bất thường mộng trần em trĩu vai thuôn ta, lưng quặn hải hồ, sương khói nhà.

lẽ đâu... tôi về đâu nữa, nay mai... lẽ đâu như giọt sương phai trên cành tình về đâu nữa, mong manh, lẽ đâu như sợi chỉ mành treo chuông mẹ về đâu nữa, nhiễu nhương, lẽ đâu ngã nghiệt, vây nguồn rẽ chia Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

164

thơ về đâu nữa, trăm bia, lẽ đâu công, bất công chìa bất công em về đâu nữa, mưa giông, lẽ đâu gồng gánh, gánh gồng chẳng cam chị về đâu nữa, kinh tâm, lẽ đâu muối xát, kim châm một đời tôi về đâu nữa, than ôi!lẽ đâu nhân bất phùng thời mãi sao?

lội ngược dòng ngược dòng, thơ – lội ngược dòng lả thân, đuối ngộp vẫn không đến bờ? hỏi trời, bờ ở trong mơ, hay trong chốn của mịt mờ nhân gian? hay trong môi mắt kiều nhan, hay từ địa ngục, thiên đàng nào đâu? mà sao ta lắm dãi dầu, mà sao sớm bạc mái đầu thanh thanh...

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

165

KHÓI TƯƠNG TRI ( để tưởng niệm những cây bút đã khuất)

muôn cây rồi cũng phải... tàn riêng cây bút... vẫn ... lưu hàng trăm năm nhiều cây bút tợ dao găm bút ghim tim quỷ, bút đâm gian tà, ngàn cây bút đã đơm hoa, như sen nở giữa bùn và nhiễu nhương, tiếc đời... bút chịu tang thương! bão thù đánh gốc, gió phường ác truy! rừng cây bút vẫn xanh rì, trơ thân trụi lá không quỳ mộp theo, bút tài bút vẫn không kiêu, bút hiên ngang dẫu sáng chiều áo cơm, hoa trên cây bút càng đơm, hương xa từ bút ngát thơm ngục tù, dành tôn vinh , bút thiên thu...! nén hương lòng thắp, khói mù tương tri 12/10/99 Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

166

HẠT TỬ SINH

dưỡng cây sinh hạt bao giờ? mà nghe hạ réo... không chờ mùa sang hạt thơ.. . so mấy trên.. . ngàn? hạt con hạt ngọc hạt vàng nào hơn ? cây ta lắm đỗi nhiều cơn lá ta oán gió hoa hờn mưa giông ! hạt thơ qua Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

167

mấy bão bùng hạt ta muôn trận khốn cùng vẫn ươm đường cây chờ .. . kết hoa thơm lo sinh hạt dẫu trên cồn bể dâu! hạt nào chuyển kiếp lâu lâu? hạt nào bất tử, ra vào tử sinh?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

168

CÁI BOARD, CON CHIP

cái board thu ngắn càn khôn con chip kéo lại gần hơn tình người cái board làm héo nên tươi con chip giúp cả triệu người sinh sôi cái board như Chúa cứu đời cái board như Phật rạng ngời hào quang

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

169

LỜI TRỐI ...

VỀ MỘT DỰ ĐOÁN

chắc mai anh chết.. vì thơ em mang thơ đốt, đưa tro vào hòm hỏa thiêu rồi hãy.. . đem chôn rải tro anh xuống.. . mấy bồn, chậu hoa chút tro trả về .. quê nhà xin nhờ .. .

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

170

đặt cạnh mồ Cha đang nằm con Ba thắp hương trầm lấy thơ Ba đọc và ngâm .. điếu từ!!

TIẾT TẤU

lắm tiết tấu, phân tâm rời âm âm sầu ngất, bên trời chết khô! thác đâu như thác còn xô? ta , em nguyệt lạnh soi mờ duềnh quyên! tình ơi! đá vỡ trên triền lăn xuôi vực tối nghe phiền lụy vây!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

171

thu ly

lá khóc lá, thu ly.. . mùa mờ hoen mắt đợi, tình tưa rách rồi! còn nhau, biết ngắn dài hơi? nghe như lỗi nốt nhạc rời nhịp duyên lặng và.. lặng với.. lặng im vẫn đâu trăm mũi tên ghim một lèo!

trái khoáy

gió trái khoáy, xô cây cành kinh hoàng chim chóc, hôi tanh máu người tôi mòn tôi, những xa tôi ... hoa rơi cánh hạnh, bướm rời xác trung đau cơn đau điếng, khôn cùng! buồn trong củi sắt, vời khung cửa ngoài!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

172

HÈ VÀ EM

hè đang đến, em ngóng gì ngoài cổng? em trông thư hay nhớ một mùa mưa? ta thất thủ giữa bao trò hí lộng... nghe tàn tro than hực lửa ta, xưa

hè đang đến, em nói gì với nắng? tiếc thương không lá rụng trống cành khô? con ve cũ còn ngân muồi nhã nhạc em nhớ gì đóa phượng ép trong thơ?

hè đang đến, em đi đâu mà vội tóc em ngoan làm dáng đẹp khuôn soan nhớ gót ngọc, thuở làm ta lạc lối nay tóc kiều quấn chặt bước hiên ngang!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

173

hè đang đến, công viên thường tấp nập sao ta ngồi nắn nót mấy câu thơ? hãy phóng khoáng thả mình trên cỏ mượt ngắm mây trời để ta mộng ta mơ!

hè đang đến, ly cà phê nhắp cạn ngọc lan ca làm mát cả trời trưa phố oi bức, đường vẫn đầy xe cộ người đi đâu người đã gặp vui chưa?

hè đang đến, ta nhớ về quê mẹ quê đang mưa, hay nắng xứ giăng buồn nỗi thống thiết tủa đen trời ngoa mị đến cao xanh cũng thấu đất dầy truông

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

174

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

175

BÁC NÔNG DÂN

bác nông dân bác nông ngưng tác, nhìn trời oải đôi tay cuốc, vẫn đời rách meo bầy con đói khổ, nhóc nheo, nợ sinh đẻ nợ, bần đeo bám bần, hỏi ai lúa gạo không cần? mà sao đời bác trăm phần hẫm hiu, hố sâu chia biệt giàu nghèo, kẻ khinh bạc chẳng biết điều chi đâu, nhà sang phố thị rực màu, thương ơi mái lá dột nhầu mưa qua, chiếc xe đạp giống ngựa già, tránh đoàn du lịch nhấn ga, inh còi.

bác thợ rèn thanh sắt đỏ rực trên đe anh búa sồi đập đến nhòe mồ hôi bác thợ gò cóng lưng ngồi, chú bé thổi lửa mỏi đôi tay gầy, xong rồi dao yếm dao phay xong rồi cuốc rựa, ôi tay thợ rèn! lả thân lấy được đồng tiền! với lam lũ đó đâu miền Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

176

tương lai?

bà bán bưng bưng mủng, bưng thúng đi đâu sao nghe im bặt tiếng rao của bà? có lẽ bán ế hôm qua bà rao khàn tiếng nên bà mệt chăng? tiền đâu bà mua thuốc thang? con bà thiếu cả trường làng mấy mươi? nghỉ học đi lượm đi bươi, tanh hôi đống rác, nhiều người tranh nhau!

TÔI ĐÃ LUÂN HỒI TÔI, QUA EM tôi đã luân hồi tôi, qua em tôi đã luân hồi thơ, qua tim tôi sinh từ đất tanh hơi máu tôi chết từ đâu những nổi chìm?

tôi đã luân hồi tôi, gió bão tôi đã luân hồi tôi, đất nung Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

177

tôi đi giữa cõi trời mưa lệ tôi về trong chốn rặc lao lung

tôi đã luân hồi thơ, qua tim tôi đã luân hồi tôi, qua em tôi có từ nơi vang tiếng kệ tôi không từ chỗ có không hèn?

THƯƠNG CON

và con én cũng quên mùa xuân lại nên con ve tấu nhạc khúc thương tình khiến con sâu làm rầu hết nồi canh xui con cá mắc vũng nằm khô cạn

bao con nước Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

178

đã ròng cơn thoát nạn trăm con ong đi kiếm mật dâng đời ngàn con chim xa biệt cánh rừng nôi muôn con bướm trên cành khô chết liệt

triệu con mắt lưng tròng theo ngã nghiệt lắm con tim chung nhịp nước non buồn nhiều con người đổ máu và phơi xương gây con sóng biển đời dâng cuồng nộ để con chữ ru hời cơn thống khổ thương con thơ mong thoát chỗ lưu đày

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

179

CA DAO TÔI ...

1. qua sông nhớ những nhịp cầu qua truông còn thấm nỗi đau nghiệt đời qua đêm càng quí mặt trời, qua nhân gian thấy tình người nổi nênh, qua đâu mà chẳng qua em? qua muôn thách đố qua phiền lụy vây, qua ai qua chùm vạ lây, qua non nước khốn qua đày khắc lao, qua sông nhớ những nhịp cầu, qua thơ qua với tầm dâu ngặt nghèo

2. “nhớ ai gan thắt ruột bào” nhớ ai tóc ngã sang màu hắt hiu nhớ ai bước giạt trăm chiều, nhớ ai bóng chiếc vàng xiêu bộn bề, nhớ ai động thấu tình quê, nhớ ai ai nhớ ai thề ai xưa, nhớ ai đời chỉ một mùa, nhớ ai đưa đẩy đẩy đưa.. đẩy đùa!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

180

ĐÊM TÔI GIÁC NGỘ

đêm nghe nhạc rên, côn trùng... đêm khiêu nhân bản trong cùng cực tôi đêm giao thoa sóng luân hồi, đêm khao ngũ tạng theo mùi trầm hương, đêm tơ tưởng ấm miên trường, đêm thê thiết với con đường núi sông, đêm tôi kết án tôi không? đêm tôi trừng phạt, khoan hồng được tôi? đêm tôi chúa phật quanh đời, đêm tôi giác ngộ qua lời em buông!!

NGƯỜI KHÔNG SINH ĐẤT

đất đã sinh ta ta nào sinh đất một đời vô tích... đến lưu vong ngàn năm sông núi tuồng ai điếu Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

181

trả ta về đất nợ chưa xong

đất đã sinh ai... ai nào sinh đất ? sao còn tác quái đến tang thương ! hồn thiêng sông núi hờn dâu bể ai về đất để...tội còn vương ?!

TA CÂY, LÁ LỆ ... VÀNG RƠI

1. thu, nương, náo, lái, dinh, do... như biển ký ức giạt xô thuyền lòng

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

182

2. mười năm anh... có xa không? ôi! hồn anh... vẫn... ở cùng mái xưa.

Mẹ, út dãi nắng dầm mưa anh luôn thấy rõ anh chưa nên người

HỮU DŨNG

ta nín thở qua sông lần thứ mấy? suýt hụt hơi, Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

183

suýt chết đuối giữa dòng! như sóng nước đã... dường quen da thịt đã dường tha cho... kẻ cứ ngu, ngông ta cắn lưỡi qua truông lần thứ mấy? tưởng thiệt thân, tưởng mất mạng đi rồi như số kiếp đã ... dường quen chốt thí đã dường tha cho ... kẻ có hương tôi ta đánh bạo vào yêu lần thứ mấy? ngỡ hóa điên hay... loạn trí năm nào! như khốn khổ đã ... nhàm chai vết sẹo Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

184

đã dường tha cho... kẻ mộng trăng sao ta liều lĩnh làm thơ lần thứ mấy? hú hồn ta khi còn... vẹn tâm can! như chữ nghĩa đã ... như là máu thịt đã dường tha cho... kẻ vốn ăn nằm...

NIỀM BẤT KHẢ

một dòng vẫn đục ta bơi hai phương lối rẽ kéo đời đi đoong ba hồn chín vía còn không?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

185

bốn bề đốn mạt ai lòng chính chuyên? năm mươi lỗi thệ vong nguyền sáu câu vọng cổ cất lên còn mùi? bảy năm tù đọa dập dùi tám phương thất tán cơ ngơi nào về chín chiều ruột thấu đau quê mười tâm niệm suốt xuân thì chưa nên...

EM VÀ LỐI THOÁT (với: Hương Lòng, em quyện hương thơ !?)

tôi con chim gãy cánh lúc tan bầy, tôi con ngựa què chân khi bão nổi em thuở hoa hồng đương trong độ tuổi, Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

186

khiến xui nào cánh gãy gặp đương hoa

vết của mươi năm đâu dễ xóa nhòa, vết tê buốt khi mỗi mùa đông đến vết trăn trở như chính là con bệnh, gối chăn chung sao ngỡ lạ xa nào?

trời đất quê người ngờ ngợ chiêm bao, lúc tưởng thiên đàng lúc như địa ngục ám ảnh ăn sâu trong từng cốt nhục, cây đang tươi mà sợ mọt ăn luồn

đồng xanh yêu còn nghĩ đến tang thương, vô phúc lắm kẻ sinh nhầm thế hệ! tưởng đã chụm trong bếp lò hưng phế, nào hay đâu bỏng sạm hết hoa niên

nào hay đâu ngã nghiệt đến tiền khiên, xoay căn kiếp theo tích tuồng vô đạo Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

187

tình có phải căn cư mình nương náu? em có đâu là người nữ cứu thương?

em có đâu là một trận mưa tuôn? ban hết xuống cánh đồng tôi hạn hán rọi một chút xuống đời tôi vệt sáng, hỡi sao trời đem tối của tôi đen!

hỡi tôi ơi! vươn khỏi cái tôi hèn, tôi đánh mạnh ngu tôi đà thức tỉnh tôi giú mãi thơ tôi hoài chưa chín! nửa đem ra vội dâng hiến cho đời!

nếu không ơi tôi sẽ khóc thằng tôi, sẽ điên loạn sẽ ra người thiên cổ sẽ cái em vui tôi ngồi phẫn nộ, sẽ cái em buồn tôi đứng tươi vui

kiếp vô thường muôn thứ sẽ pha phôi, Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

188

chỉ có chút hương đời thơm động lại chỉ có chút nghĩa nhân còn gieo cấy, cầm bằng không cát bụi cũng không không

có chi là trong đục chuyện sang sông, cho ray rức đôi lòng đang hạnh ngộ em nên giữ trang tình không hoen ố, nên tin rằng thách đố để vươn vai!

“tôi con chim gãy cánh lúc ta bầy, tôi con ngựa què chân khi bão nổi” nay trước mặt bao con đường đi tới... em cùng tôi lần lựa bước chân đi!

bước dìu nhau thôi ám ảnh đa nghi, để ta thấy mặt trời lên trước mặt em có là em cho ta lối thoát? em có là em một đóa hồng nhung……...?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

189

NGƯỜI MUÔN THUỞ (với Diễm Chi / Dương Hữu Chương & Đỗ Sơn về một kỷ niệm)

mặt trời xuống thấp, ráng vàng trên sông giọt buồn trong mắt, cơn đau hoàng hôn thuyền xa vời xa, bồng bềnh sóng gió về đâu hỡi ơi! bến bờ mênh mông...

một chiều nắng úa, lá vàng rơi rơi lệ thầm ta ứa, tim rung ngàn khơi tình đâu tình nhân, tình đâu tình ái? người muôn thuở xưa, mãi về bên tôi

người muôn thuở ơi! tiếng người theo gió Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

190

hồn thùy dương tôi, tha thiết dây đàn chợt như cánh chim giữa ngàn mưa bão buồn tôi thất thanh, mấy trùng cơ man

nụ chưa trổ hoa, đã rời cây lá tình nồng chưa thâm, sao đã đôi đường nhòa môi mắt em, khóc thời đen tối mờ tôi lối đi, chuốt đầy đau thương

mộng đời vỡ nát, hết rồi trăng hoa lạnh lùng thân gió, thân mưa mình ta ngày đâu ngày xưa, lời em thường nói?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

191

người muôn thuở ơi! đã thành câu ca

đời này nước mắt, kiếp nào ta mơ cuộc tình oan trái, thương cho tầm tơ chờ nhau về đâu, đời nghiêng tình ngã người muôn thuở ơi! mãi là trang thơ...

phần thơ phổ nhạc

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

192

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

193

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

194

đóa hoa nầy trong cõi buồn sinh, diệt nhân gian nầy đâu thóat được tử sinh? em chính là em là vòng nhật nguyệt cho ta hơi thở, cho nhục cho vinh...

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

195

lối đi nào ta khắc đời nên tượng? ai ai cùng chung lối mộng vì ai em chính là em là vòng nhật nguyệt cho ta sông nhỏ, ra biển chung vai

lối đi nào ta nở cùng một đóa? hương thiên thu kính dâng Mẹ, cho em đêm sẽ là đêm có thừa ánh sáng soi chân kế nghiệp, bước của thiêng liêng lắng nghe từ tâm - mở đường hạnh phúc ai quên thân trước xem nhẹ, công danh muôn nỗi niềm riêng có cùng lối thoát như em rắc hạt, đón nụ hoa xinh

sắc hương nào luôn ngát vào chung cuộc tương lai nào em nối lại ngày xưa em chính là em là vòng nhật nguyệt cho ta trăn trở, lo được lo thua

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

196

lối ra nào ta tránh đời mai một hoang đường thôi! thôi cách biệt nhân sinh em chính là em là vòng nhật nguyệt cho ta câu hỏi, ai trọn tu thân?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

197

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

198

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

199

tình còn xanh lá còn kết hoa không? sao như ve ru trên cành ngô đồng sao như sông xưa ròng đi ngọn nước em mắt môi buồn khép kín chờ mong

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

200

rừng còn tha thiết chờ tiếng chim ca? mưa trên hoang vu phiên buồn tay ngà anh qua cam go nghe tàn mộng cũ em trắng trinh nào phải chết đời hoa!

em như non cao mãi buồn mây trắng em như sông vắng thương cánh buồm xa đời dài bao nhiêu mà nghe gió nổi!? tình biết ra sao mà cứ mưa nhòa!?

tình còn xanh lá còn kết hoa không? nghe như men yêu chưa cạn ly nồng nghe như oan khiên tình theo trọn kiếp em đứng em ngồi tóc rối ngoài song!

mình còn mơ ước còn ngóng trông nhau mây mưa tan hoang mây lại giăng sầu em như ăn năn khi tình lạc bước anh sống lưu đày hát khúc ly tao...

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

201

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

202

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

203

ngồi trong đêm hạ, nhớ tóc em huyền, như thoáng hương quen , ngày xưa một đóa kìa thiên nhiên lạ, tiếng hát ai buồn, như khói như sương, còn vương cành lá

chờ ai đêm hạ? nước mắt nhung huyền, lỡ trách tơ duyên, nằm trong nghiệt ngã lời ru ve hạ, khóc ánh trăng nguyền, thức trắng đêm đen, tàn phai bướm hoa Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

204

hạ huyền ơi hỡi ! nắng thêu ngàn cây héo khô cành ta em lá rơi đầy hạ huyền phiêu lãng tóc ai dần phai tính tang tình tang non nước u hoài vọng về đâu nữa ? sâu đo cành khô ái ân ngày xưa nay hóa ra thơ

tình non như mạ, nỡ xác xơ lìa, như chiến tranh qua, sầu rung tượng đá tình trên quê lạ, góp gió cho buồm, như thoáng bay xa, lệ vây kẻ ốm...

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

205

buồn trong đêm hạ, nhớ mắt đen huyền, xót bóng chim xa, hoài im lặng tiếng chờ cơn mưa hạ, tưới lá phai mầu, em hỡi đôi ta ! ngày sau có nhau 5/98

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

206

ta cho em bài sonnet yêu dấu, sonnet đời chứa máu con tim sonnet người bài thơ quí báu, sonnet tình ngàn năm yêu nhau

ta cho em bài sonnet hoa bướm, sonnet nồng cháy giữa đem đen Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

207

sonnet vườn ngàn hoa kết trái, sonnet dìu tình nhân thơm quen

bài sonnet, bài sonnet tiếp nối. sonnet rừng, còn mãi muôn cây sonnet sông, mấy sông cũng lội. dù giòng đời gió cuốn mây bay

ta cho em bài sonnet chan chứa, con sông dài uốn khúc quanh co sonnet mùa đồng lên xanh lúa, sonnet mình đẹp như trang thơ

ta cho em bài sonnet tha thiết, như trăng rằm hát khúc ca dao sonnet đầy tình trao da diết, sonnet trời ngời ánh trăng sao

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

208

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

209

cho tôi bài tango, bài ca vẫn mong chờ ru tâm hồn trong mơ, dạt dào muôn ý thơ

cho tôi bài tình ca, sưởi hồn đêm băng giá trong tay ấm thiết tha, sóng mến thương chan hòa, dìu dặt bước thăng hoa Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

210

nghe rộn rã con tim, mùa xuân mãi đi tìm thời gian sao lắng im, niềm yêu thương xao xuyến, chờ trao đến tay em...

cho tôi bài tango, chờ mong đến bao giờ? tôi nghe lòng bơ vơ, lạnh lùng vương tiếng tơ

tin yêu ngời sao đêm, tình nào xa chưa đến? bên song vắng chim quyên, tiếng hát ru êm đềm, trọn đời mãi không quên...

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

211

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

212

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

213

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

214

tôi xanh hay vàng khi thu qua đời mưa hay nắng khi em là... chiều đang đi xuống hay ngày tới tôi khuất dần chưa hay đã xa ?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

215

trăng thanh hay mờ khi mây giăng cành thơm hay lá khô trên ngàn? bàn tay tôi ấm hay lạnh buốt em kết đèn xuân hay thắp nhang?

em khuyết dần tôi viên ngọc quý phận đá đời rong ngày dã hoang cành thơ chim vắng chuyền chân hót đâu suối dương cầm buông tiếng than!?

em mối trầm hương khơi mộng đáo nghiệp chướng tiền khiên tình vẫn si tìm đâu tôi lối về chân cũ? nghe tiếng kinh cầu quên kiếp mê!

tôi đêm hay ngày khi em qua? lòng vui hay khóc khi cam là... đường đi không đến hay nguồn sáng Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

216

tôi lá cành trơ hay kết hoa?

tâm yên hay cuồng trong cơn yêu đầu xanh hay trắng sương pha nhiều!? tìm đâu tôi cứu tôi về với... tôi cánh mùa xuân hay bước phiêu?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

217

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

218

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

219

chồng thư cũ úa vàng bao lớp bụi ta vàng theo năm tháng trái oan đời em bên ấy có quen hờn quen tủi? có đương nhiên quên quá khứ xa xôi?

ngày hai đứa ghé đầu chung nón nhỏ vai kề vai tim thánh thót reo mừng em tha thiết mãi thêu thùa mơ mộng nói bên nhau cho hết kiếp chia phân

dòng tan tác, ai ngờ chia đôi lứa nhưng xa nhau, kỷ niệm vẫn theo cùng dù thư vàng, hoa ép hết hương thơm sao tình vẫn ngát nồng như thuở mới?

giờ hai đứa ai còn ai lo tới? khi dơi vai, phải một gánh oan cừu tình muôn đời, ta khép kín tim sâu sao tình vẫn chứa đầy như thuở xưa...

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

220

chồng thư cũ với lời em ước hẹn ôi giờ đây! con nước xoáy quay cuồng ta thương quá, nhớ hôm là quen nọ lúc hôn nhau, em sẽ nói xa trường

chuyện hoa bướm, gói hành trang rất đẹp sông hồ ơi! chân bước mãi không ngừng em yêu dấu! với thiên tình lưu sử sẽ như trăng soi dẫn bước phong trần!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

221

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

222

em đã khóc một chiều em đã khóc, mưa ngoài kia như thẹn hạt sa mù, gió ngoài kia như dừng bước phiêu du, kìa nước mắt em là trời bão tố...

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

223

em đã khóc một chiều buông tóc nhớ, tơ chùng tơ giai điệu lạc cung sầu, ấm vòng tay cơn hờn dỗi đêm thâu, này nhan sắc em là mưa bão rơi...

khóc đi em cho nghiêng thành quách đổ, khóc cho vơi nỗi khổ tự bao giờ, cho anh còn tiếp tục với bài thơ, cho anh nhớ muôn đời đôi môi tím...

em đã khóc một chiều mây sắc xám, đây bàn tay lau hạt lệ u sầu, phút vàng son mơ dìu đến mai sau, ôi nhan sắc em là mưa bão rơi...

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

224

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

225

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

226

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

227

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

228

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

229

ta nhớ người vương khói thuốc bay khói nhớ thành mây, nhớ ngất u hoài tim lên câu hát vang tình khúc sông núi đây là sông núi ai?

ta nhớ người vương khói thuốc bay Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

230

lá rớt vì thu, lá khóc ai gầy? chim bay lên núi tham thiền với trong trắng đen nào đen trắng tay!?

ta nhớ người cao hơn niềm nhớ hơn khách sang đò, thương khách sang em đã là em cung phím lỡ ta đã là ta tiếng nấc khan...! âm dấy lòng dương khơi động mãi đêm rắp tâm ngày, than chấm than! sông nước là sông đau sóng vỗ ta với người chung kinh khấn van...!

ta nhớ người vương khói thuốc bay khói quấn vành tang, nhớ lắt lay đầy em khôi nguyên giữa canh tàn phế ta thấm say, mòn theo vết quay

ta nhớ người vương khói thuốc bay Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

231

nhớ héo cành xuân, nhớ trắng canh chầy tâm ta rung mãi theo triều sóng em hỡi! em nào đâu có hay?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

232

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

233

em có về như những cơn mưa? cho cành khô chờ tiết giao mùa ta yêu em, sánh như đời lá như chim ngàn, xoải cánh xuôi đưa

em có về như những cơn mưa?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

234

cho đàn yêu đẹp với âm thừa cho cung tơ phím thôi chùng xuống! thôi thăng trầm mỏi gót chân xưa

em hãy nhìn hàng cây trút lá ta như chim thôi hót bao giờ cô liêu nào hằn thêm vết nhớ? tim xanh còn gõ nhịp cho thơ! sông núi buồn ngày đêm buốt giá ta yêu em vương vấn câu thề xa nhau rồi nghìn đêm luyến nhớ ta bao giờ tát cạn cơn mê?

em có về như những cơn mưa cho rừng xanh rộn tiếng chim đùa ta ru nhau khúc ly tình đó như con thuyền ngược gió xa đưa

em có về như những cơn mưa Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

235

cho nụ hoa nở sắc khoe mùa quên sao cơn nắng thiêu hạ úa ? em đâu rồi còn nhớ hương xưa?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

236

tình đã bay đi, hồn yêu vẫn đậu trên từng phiến sầu

tình có thôi xanh, lá có thôi cành đời theo ngọn sóng Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

237

một cánh mây phiêu, trời quê xám bạc bão quạt tơi bời.

em khói sương vây, ta rót ly bôi một mình, một mình...

hỏi nước hỏi non hỏi biển hỏi trời hỏi nhân gian biết...thấu! “ ai đó hạ màn...khi chưa xong trận...đấu? ” “ để anh lính ngồi...soi lại vết đau binh ! ” để ai lỗi tình...xa lạ mối tơ duyên !

tình đã bay đi, hồn yêu vẫn đậu như một căn phần

rừng xác xơ thu, lá dấu lối mòn tình yêu ngày cũ Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

238

rừng lá di quân, ngày nao có kẻ... ngọc ngà tình nồng

lộng chí phiêu bồng, ta vẫn yêu em một lòng, một lòng...

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

239

lá mấy lần xanh hởi trời mưa nắng? hoa mấy lần đơm , ơi tiết xuân thì cây bao ngày tươi kết trái đam mê em đôi lúc còn chi treo giá ngọc

tóc giữa mùa bay có là xanh tóc Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

240

yêu suốt đời yêu ai biết đo lường em khuynh thành đi, giết chết chim muông ! anh mai táng lòng xuân cho huyết mộ

giũa cõi trần ai hoàng hôn gợi nhớ say bước công danh quên lối đi về em buộc ràng ta trên gánh nhiêu khê đâu nguồn cội đâu là quê hằng sống?

giữa những cuồng lưu mòn tan nòi giống đâu bến thương yêu neo mãi con thuyền ôi! mộng tàn theo cơn thác oan khiên sao đành đoạn chia lìa đau thắt ruột!

có mấy mùa xuân mấy mùa đông buốt em mấy vời xa sao mãi xa vời ? như con đường thu lá chết rơi rơi như đang khóc tình ta luôn bất hạnh

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

241

thoáng chốc đời phai mãi buồn canh cánh yêu lắm rồi xa thương tiếc khôn cùng mai ta về đâu nắng táp mưa giông mai đôi mắt dần khô chăng suối lệ?

tiếc như dòng sông, tiếc như cánh bèo Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

242

tiếc như đàn chim, tiếc như cánh diều chắc chi mà mong mai đời kiếp khác biết đâu mà mơ con đường phiêu phiêu

tiếc như rừng mưa, tiếc như thác ghềnh tiếc như trời thu, tiếc như lá cành chắc chi vòng tay cho ngày tiến bước biết đâu tình em, biết đâu đời anh

tiếc tiếc như thịt da tiếc như nụ hôn tiếc như tiếc mình tiếc... tiếc như ngồi chông tiếc như đời ong, tiếc như đời hoa Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

243

tiếc như hoàng hôn, tiếc như khói chiều tiếc như mộ sâu, tiếc như mắt người chắc chi chờ nhau đi về phía trước biết đâu tình yêu, kết nhau thành đôi

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

244

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

245

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

246

nến đời hiu hắt canh khuya còn nghe hơi thở quanh mùa giá băng tôi và tôi chốn cơ man buồn nghe họa hót trên giàn dậu thưa em cho gì giữa cơn mưa?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

247

mà nghe nặng trút vì chưa muốn tàn! bước lùi, bại chí hiên ngang sầu quanh ốc đảo mơ ngàn thanh âm

tôi còn tôi nặng quằn kham tôi còn em với xa tầm tơ loan tình hoa hương sắc phai mòn duyên ong nợ bướm như hòn vọng phu nhớ nhau hơn tích trầu cau tình yêu như biển dạt dào muôn năm đứng đi nghiêng ngã ngồi nằm bóng ân hình ái ôm chầm mãi thôi!

dốc đời trơn dốc pha phôi màu xanh bao thuở cho rồi lá bay! tôi còn tôi giống con quay tình không tịnh lắng cơn hoài vọng đau em cho gì với chiêm bao? đường chia họa phúc, đường xao xác tàn!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

248

ví dầu, dậm khó cho an đầu treo mối chỉ không màng đâu em!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

249

( viết chỉ tặng em, ngày xưa)

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

250

trái tim học trò, trái tim đầy mơ, trái tim học đời, trái tim nhiều thơ mắt môi học trò, mắt môi hẹn hò, mắt môi vào đời, mắt môi đợi chờ lá hoa học trò, lá hoa dại khờ, sắc hương đầu đời, ngát theo đường tơ...

áo em ngày xưa, áo trắng thiên nga, bước anh ngày xưa, bước đi hào hoa tóc em ngày xưa, tóc chấm ngang vai, tóc anh ngày xưa, tóc phong trần bay...

trái tim học trò, trái tim mộng du, trái tim yêu kiều, lúc như mùa thu tiếng ca học trò, hướng lên mặt trời, tiếng ca tình người, tiếng yêu nào vơi bước đi học trò, lá me đường thơ, mắt xanh vào đời, sáng chân trời mơ...

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

251

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

252

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

253

núi đẩy ta lên vòm trời ngưỡng vọng sông dạt ta vào bến ngã giác mê rừng thổi ta rơi, rơi miền hiu quạnh biển cuốn ta đi, biển réo ta về...

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

254

tình điệu ta theo, tình dần bỏ lại tình xây tổ ấm tình đào huyệt chôn tình kết đèn xuân tình rưng mắt hạ tình mật bao nhiêu tình đắng khôn lường

mắt tình từ trường, môi tình điện lực hương tình thơm ngát, hương đốt tình tan tình sáng tình chiều, tình người phản bội yêu mây yêu gió, yêu dây nghiệt oan

núi đẩy ta lên nhìn vòm nhật nguyệt sông dạt ta vào bóng tối nhiêu khê rừng thổi ta rơi, rơi vào lả mệt biển cuốn ta đi, biển réo ta về

tình kiệu hoa theo, tình về bất hạnh tình yêu muôn thuở hay sầu ngàn năm ? tình kết vòng hoa, tình pha mắt lệ ! tình đẹp như mơ, tình nhớ khôn cùng !

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

255

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

256

ta nhớ người vương khói thuốc bay khói nhớ thành mây, nhớ ngất u hoài tim lên câu hát vang tình khúc sông núi đây là sông núi ai?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

257

ta nhớ người vương khói thuốc bay lá rớt vì thu, lá khóc ai gầy? chim bay lên núi tham thiền với trong trắng đen nào đen trắng tay!?

ta nhớ người cao hơn niềm nhớ hơn khách sang đò, thương khách sang em đã là em cung phím lỡ ta đã là ta tiếng nấc khan...! âm dấy lòng dương khơi động mãi đêm rắp tâm ngày, than chấm than! sông nước là sông đau sóng vỗ ta với người chung kinh khấn van...!

ta nhớ người vương khói thuốc bay khói quấn vành tang, nhớ lắt lay đầy em khôi nguyên giữa canh tàn phế ta thấm say, mòn theo vết quay Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

258

ta nhớ người vương khói thuốc bay nhớ héo cành xuân, nhớ trắng canh chầy tâm ta rung mãi theo triều sóng em hỡi! em nào đâu có hay?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

259

(riêng cho người phố khánh)

tình như cành lá thu phong, như đời hoa bướm lạc dòng gió sương nghe hồn quyện khói tà dương, bước xuân ai chắn trên đường mênh mông Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

260

tình như cành lá thu phong, em buồn theo tóc bềnh bồng rối tơ thu buồn đầy nhớ vào thơ, có anh theo cuối bến mơ chờ mình yêu em yêu một cành quỳnh, dù mưa gió cuốn đảo khuynh nào màng yêu em, một đóa phong lan ! anh về như cánh chim ngàn phong ba thuyền tình đâu bến đâu ga? buồn em son phấn lụa là nhạt phai đời là canh bạc không may! máu vơi vì núi lệ đầy cùng sông tình như cành lá thu phong, như diều trong gió phập phồng mối dây môi tình ngậm đắng sầu cay, nhớ nhau canh cánh u hoài hư không tình như cành lá thu phong, thôi tàn phai hết mặn nồng ái ân anh còn nặng gánh phù vân, mắt em rơi ướt, xót thân lạc loài...

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

261

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

262

từ đâu, từ đâu ta ra đời từ đâu người ướt mắt, khô môi nhánh sông xanh, tìm ra biển rộng sao mồ côi, dưới ánh mặt trời?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

263

từ đâu, từ đâu cây lên rừng từ đâu nhiều thống thiết rưng rưng có em không, đường ta trải mộng ôi bàn tay, nắm bắt ngại ngần!

ôi! bàn tay trên cung phiếm lướt tơ ngân vang, rung trái tim buồn nghe không em, lòng ai chùng xuống như trần gian thiếu bóng tình thương! như đời hoa vời trông cánh bướm như ai ca phách nhịp không cùng xe đi không về không với bến ta yêu em cho núi thành sông…… .. .

từ đâu, từ đâu đêm lên đèn mùa xuân mà lá rớt, bao phen đến không em, ngày mai điểm hẹn Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

264

neo thuyền đâu chốn lắm muộn phiền!

từ đâu, từ đâu ta ra đời từ đâu nhiều gió thốc, mưa rơi có không em, bàn tay vẩy gọi ơi bàn tay, dấn bước tuyệt vời!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

265

(với NS-Ngô Mạnh Thu)

biển xót xa, biển gọi tên sông núi bi ai, núi nhớ thương rừng Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

266

tim cô liêu, tim chờ nguồn máu lòng yêu người, lòng mãi rưng rưng

cây nhớ chim, cây rũ lá xanh hoa chờ ai, hoa héo trên cành? trăng đi đâu, bỏ trời đen tối? mưa không về, hạ khóc mong manh

đá kia ơi! đá hoài câm nín! nước trăm chia, nước biết đâu về? mây bay bay, mây sầu lạc hướng! ta một đời nhớ mẹ, thương quê!

biển đớn đau, biển gọi tên sông núi cam tâm, núi khóc thương rừng tim yêu em, tim thờ hình bóng l òng yêu hoài, lòng úa thanh xuân!

cây nhớ chim, cây ngã gốc xiêu Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

267

hoa chờ ai, hoa rớt trong chiều! trăng phiêu dao, để trời ma quái mưa đâu rồi, hạ khát cơn yêu!?

feb.08.2000

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

268

mặt trời nghiêng, mặt trời xế bóng em nghe chăng kiếp người mau chóng? ta cho nhau mòn hơi khát vọng tình rơi theo ánh nhuộm tà huy.

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

269

mặt trời nghiêng, mặt trời xuống núi em về đâu, đường gai bước vội ta không đâu vướng vào đen tối... tình rơi theo ánh nhuộm tà huy

người đua theo vòng xoay lạnh buốt ta lưu ly nhớ tuồng non nước ai tồn vong nhìn xem thế cuộc ? tình rơi theo ánh nhuộm tà huy

mặt trời nghiêng, mặt trời chết đuối cây manh nha trái buồn gian dối ta yêu em phàm đâu vướng tội? tình rơi theo ánh nhuộm tà huy

mặt trời nghiêng, mặt trời nuối tiếc em là mây, là mưa cách nghiệt cho nhau đi ngát vào tha thiết Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

270

tình rơi theo ánh nhuộm tà huy

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

271

đã rồi một cánh chim bay ta tên hề khóc, thời nay lỡ mùa dậm nghìn chân bước, chân thua em cho ta gió, ta mưa ngập tràn môi hồng, mắt biếc, khuôn trăng Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

272

thương con bướm chết, thiên đàng đâu lên ? nghiệt đời thêm nhớ, không quên em luôn quyến rũ, dáng hình càng ghi

mơ đêm luôn kéo em về cho ta chết đuối khi kề thân hoa đời thường gió táp, mưa sa em ru ta ngũ trong ngà tháp mơ theo em, ta biết làm thơ đi trong chớp bể, qua bờ tử sinh như ban ta ánh bình minh về xây tổ ấm trên cành phôi phai

đã rồi một cánh chim bay em đi về với, cuồng quay ánh đèn lạc loài ta giống tên điên bơ vơ ca hát ngang nhiên cợt đùa đâu rồi suối cũ, trăng xưa? thêm ta chức tước, đâu vừa thiên hương Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

273

nguyệt tà, dương xế, mây buông ta, em hát mãi khúc buồn thiên thu....

phần đọc và viết về thơ hà nguyên du

BÀI VIẾT Trần Hồng Châu

Hà Nguyên Du là một người đam mê thơ, có tuổi thơ – tuổi làm thơ - dàn trải trên nhiều thập niên. Thơ về người nữ, khi hiện thực khi trừu tượng, về những ngày đen tối , vạch đá làm thơ trong nhà tù, về nụ cười nước mắt định mệnh của bản thân và quê hương... Tác giả luôn luôn tâm niệm theo mới, tuy biết con đường trước mắt không phải là đầy hoa. Ông đã thành công trong một số bài, nhờ niềm cảm thông gắng bó với ngôn từ, và kỷ thuật không theo đường mòn.

Hôm nay, khi tác phẩm chào đời và không còn là của riêng người sáng tạo nữa, điều đáng ghi nhận là tâm thành và nhiệt tình của Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

274

H.N.Du. Tâm đó, tình đó không phải là tất cả, nhưng là một điều kiện phải có.

TRẦN HỒNG CHÂU, Nhà thơ, Nguyên Khoa trưởng Đại học Văn Khoa Sàigòn Thi Tập Anh Biết, Em Yêu Dấu (2001)

BÀI VIẾT Du Tử Lê

Cách đây hơn ba năm, trong bài tựa cho thi phẩm đầu tay của Hà Nguyên Du, tôi có nói, thơ Hà Nguyên Du đã lột xác, đã hóa thân.

Từ những ao, vụng rung cảm cũ, cách diễn đạt cũ, Hà Nguyên Du đã có được cho sinh phần thơ mình, một thổ ngơi, một khí hậu, khác. Anh quăng, ném mình một cách dữ dội, vào những cái mới.

Trái tim thi ca Hà Nguyên Du, do đó, đập được nhịp đập hiện đại.

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

275

Hôm nay, kiểm chứng lại, tôi thấy, dường tôi đã không quá lời, khi viết về tiếng thơ này.”

Thi Sĩ DU TỬ LÊ Thi Tập Anh Biết, Em Yêu Dấu (2001)

BÀI VIẾT Hoàng Ngọc-Tuấn

Nhiều người vẫn cho rằng bằng chứng thành công của một nhà thơ là một tiếng thơ đã định hình. Ngược lại, tôi cho rằng một tiếng thơ đã định hình là một tiếng thơ đã bắt đầu kiệt sức; và thái độ kéo dài một tiếng thơ như thế là thái độ của một người thợ quen tay nghề, chứ không phải của một nghệ sĩ sáng tạo.

Hành động sáng tạo đích thực phải là hành động liên tục tìm tòi và phủ định, bất chấp sự thất bại. Nỗ lực sáng tạo đích thực không chấp nhận việc dừng lại ở một phong cách Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

276

và ăn bám vào phong cách ấy suốt cả một đời. "The artist is alwa (HOÀNG NGỌC-TUẤN, nhà lý luận văn học) Thi Tập Anh Biết, Em Yêu Dấu (2001)

BÀI VIẾT Phạm Xuân Đài

Hà Nguyên Du làm thơ nhiều thể loại. Thơ của anh có những bài thuộc thể cổ điển nhất của Việt Nam, cũng có những bài thơ vô thể, nghĩa là hoàn toàn tự do về hình thức.

Sự lựa chọn một hình thức nào cho thơ có lẽ do thôi thúc của một nội dung mới, chiếc xe vận chuyển và hàng hóa được chuyên chở phải có sự đồng bộ và tương ứng. Quả nhiên Hà Nguyên Du có nhu cầu ấy: ngoài những thi hứng bắt nguồn từ các tình cảm quen thuộc nhiều khi ý tưởng và cảm xúc của anh trở nên rất trừu tượng, cần phải nương vào những chuỗi ngôn ngữ đi ra ngoài cấu trúc thông thường của thi ca.

Nhưng dù cổ điển hay cách tân, thơ Hà Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

277

Nguyên Du vẫn giữ một điều nhất quán: sáng tạo, để diễn đạt điều thành thật nhất mà tác giả có trong lòng.

PHẠM XUÂN ĐÀI (Nhà văn / Chủ nhiệm tạp chí TK21) Thi Tập Anh Biết, Em Yêu Dấu (2001)

BÀI VIẾT Huy Trâm

Hà Nguyên Du là một trong những thi sĩ ở hải ngoại mà hồn thơ trải rộng ra trên nhiều phạm trù. Nhưng nổi bậc nhất là niềm đau âm thầm, ray rứt trong tâm thức của một kẻ, nhìn hạnh phút cuộc đời như những bè mây tung giạt trôi, không sao nắm bắt được. Về hình thức thơ Hà Nguyên Du là sự kết hợp đủ mọi thể loại, từ thơ niêm luật, vần sang thơ buông, phá thể và tự do, nhưng tôi nghĩ những bài có sức truyền cảm mạnh, chính là những bài thất ngôn, được viết rất thoáng nhẹ...

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

278

HUY TRÂM, Nhà thơ, ( Ban biên tập tạp chí Hương Văn) Thi Tập Anh Biết, Em Yêu Dấu (2001)

Ngô Mạnh Thu,

Nhạc và Thơ có những gắn bó kỳ diệu. Nhạc có điệu, có tiết là điều tất nhiên. Thơ có nhạc có tiết cũng là điều tất nhiên. Điệu ấy tiết ấy tạo vóc dáng, khơi dòng sinh mệnh cho thơ cho nhạc. Những kẻ đang yêu lời nói như thơ, như nhạc. Thơ nhạc ấy nuôi lớn tình NGƯỜI, đơm hoa kết trái. Phổ thanh âm của nhạc cho thơ là chắp thêm cánh cho thơ bay bổng. Song tự thân thơ đã có riêng khúc điệu của nó rồi. Thơ Hà Nguyên Du có nhiều nhạc tính. Điệu khúc thơ nhiều đột biến như những nốt lạ trong một bản nhạc Jazz.

Chính vì vậy, phổ nhạc cho thơ Hà Nguyên Du không phải là công việc dễ làm …

NGÔ MẠNH THU Nhạc sĩ, Giám đốc điều hành VNCR & VAALA Thi Tập Anh Biết, Em Yêu Dấu (2001) Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

279

ANH BIẾT, EM YÊU DẤU ” CỦA HÀ NGUYÊN DU HAY LÀ NGÀY NHƯ THẾ TẬN VÌ KHÔNG CÓ EM Lê Mộng Nguyên

Trong bài ‘’ Anh Biết, Em Yêu Dấu ‘’ ( được chọn làm nhan đề thi tập thứ hai của Hà Nguyên Du ), có mấy câu cuối cùng vừa đẹp vừa ý nghĩa, đáp đúng tâm tình nhà thơ trong cuộc hành trình qua tình yêu đến tận cùng ( như thi nhân đã viết trong lời Tựa :

‘’ Thơ cứ như người tình luôn vuốt ve, an ủi trong những toan tính đầy mạo hiểm, khi thơ tuôn ra như những dòng huyết tự. Thơ làm thật nhiều qua biết bao chặng đường, kể cả những bài thơ làm lén trong những lúc bị gông cùm không có viết, phải dùng những vật bén nhọn hay sỏi cuội mà viết nên chữ ; nhưng tất cả thơ ấy đều theo dòng thác kinh hoàng mà mất hết.

Nhưng rồi thơ cũng tiếp tục sinh sôi bởi sức mạnh của tình yêu, bởi sức mạnh của lý tưởng ’’ ) :

... Một ngày hồn không phiêu bồng Một ngày hồn ngẩn ngơ Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

280

Một ngày ong không lấy mật Ong quyên sinh Một ngày bướm không có hoa Bướm tự vẫn Một ngày em không yêu anh Một ngày như thế tận

Trong cuộc hành trình khám phá tìm hiểu tư tưởng sâu đậm của tác giả, tôi xin trích dịch đoạn này ra chữ Pháp để cống hiến độc giả thân mến của Nghệ Thuật và làng văn nghệ sĩ đã từng yêu chuộng thi phẩm đầu tay của Hà Nguyên Du :

Si un seul jour l’âme ne flottait pas à la dérive, elle se trouverait engourdie Si un seul jour l’abeille ne produisait pas la cire et le miel, elle se tuerait Si un seul jour le papillon ne trouvait pas de fleurs à sucer, il se détruirait Si un seul jour tu ne répondais pas à mon amour, Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

281

Ce serait la fin du monde et de mes jours.

Nếu « Lối Khác « là óc não và xương thịt của một thi nhân « x. Nghệ Thuât số 66, th 09 – 1999 ), ‘’Anh Biết, Em Yêu Dấu ‘’ là một tán dương ca hùng vĩ của tình yêu bất diệt qua một triết lý rất đặc biệt về linh hồn và xác thể :

Tôi đã luân hồi tôi, qua em Tôi đã luân hồi thơ, qua tim Tôi sinh từ đất tanh hơi máu Tôi chết từ đâu những nổi chìm ?

Bằng Pháp ngữ, tôi cảm giác như sau : Par métempsycose je revis une autre vie, dans ton corp Par métempsycose je revis ma poésie, dans mon coeur De la terre nauséabonde et dans l’odeur de sang je nais et meurs D’ou ma mort vient- elle sinon des vicissitudes du bonheur ?

Cùng theo một ý niệm về cuộc đời thi nhân, HND đã kiếm tìm cho ta thưởng thức bài thơ Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

282

ngắn của F.W Bourdillon bằng tiếng Anh ( The night has a thousand eyes ), có bốn câu chót rất diễm lệ :

The mind has a thousand eyes, And the heart but one Yet the light of the whole life dies When love is done. Đã do Thi sĩ Viên Linh dịch ra bằng tiếng Việt (ngắn và sâu sắc) : Trí tuệ có nghìn con mắt Trái tim chỉ có một, Nhưng ánh sáng của cả cuộc đời sẽ tắt Khi tình yêu đã hết

Nhưng tin tưởng trong luân hồi Phật giáo và đặt tất cả niềm hy vọng vào tình yêu vĩnh cữu (mặc dù có đôi lúc chán nản), đối với nhà thơ họ Hà : ‘’... cuộc đời có lẽ không bao giờ tắt, dù tình yêu hoa mộng đã chết, để lại vết thương tang tóc cho tâm hồn ... Rồi tình yêu khác sẽ tái sinh, sẽ đâm chồi nẩy lộc và trở về tiếp tục ngự trị trong trái tim thơ, trong trái tim chứa đầy nhân ái. Một trái tim luôn nóng hổi như ánh thái dương trên quê người luôn chói chang. Một trái tim không bao giờ vơi tình yêu tha nhân và đồng loại, Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

283

không bao giờ mờ phai hình ảnh quê nhà! Nhất là không bao giờ ngưng nhịp đập thơ! ’’ (Tựa HND). Sở dĩ tôi trích đoạn dài này từ bài Tựa HND vì qua nó, tác giả ‘’ Anh Biết, Em Yêu Dấu ’’ muốn phát ra một bản tuyên ngôn cho đời...

‘’ Anh Biết, Em Yêu Dấu ’’, là một cuộc hành trình đi ngược dòng thời gian trong quá khứ của một mối tình đã qua, tương tự Marcel Proust đã đi tìm thời gian đã mất ...

(‘’À la recherche du temps perdu ’’ 1913- 1922 ).

Chẳng hạn khi người thi sĩ hồi tưởng xa xưa, qua những kỷ niệm còn ấp ủ trên giấy hoen mờ :

Chồng thư cũ úa vàng bao lớp bụi Ta vàng theo năm tháng trái oan đời Em bên ấy có quen hờn quen tủi ?

Có đương nhiên quên quá khứ xa xôi ?

Ngày hai đứa ghé đầu chung nón nhỏ Vai kề vai tim thánh thót reo mừng Em tha thiết mãi thêu thùa, mơ mộng

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

284

Nói bên nhau cho hết kiếp chia, phân... ( Chồng Thư Cũ )

Bài này được Nhạc sĩ Lê Dinh có biệt tài phổ nhạc (x. Nghệ Thuật số 72, th 03-2000) với cung ré majeur làm nổi bật một quá khứ êm đẹp, nhẹ nhàng trước khi hai đứa trẻ xa nhau. Nhưng có những chia phôi còn để lại thương tiếc vô cùng, mấy vần thơ sau là một tiếng khóc cho một cuộc tình dang dở :

Thoáng chốc đời phai, mãi buồn canh cánh Yêu lắm rồi xa, thương tiếc khôn cùng Mai ta về đâu, nắng táp mưa giông Mai đôi mắt dần khô chăng, suối lệ? (Ngày Mai Và Đôi Mắt)

Trong ‘’ Đã Rồi Một Cánh Chim Bay ’’ , với âm điệu tuyệt vời, đẹp như ánh sáng ban mai, buồn như dòng suối năm xưa, Hà Nguyên Du đã đạt được một địa vị dưới ánh mặt trời sáng rực. Cứ mỗi danh từ là một nghĩa, cứ mỗi điệu vần là một nhịp trong tim, một nhịp của tạo hóa thiên nhiên :

Đã rồi một cánh chim bay Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

285

Em đi về với, cuồng quay ánh đèn Lạc loài ta giống tên điên Bơ vơ ca hát, ngang nhiên cợt đùa Đâu rồi suối cũ, trăng xưa ?

Ta thêm chức tước, đâu vừa thiên hương Nguyệt tà, dương xế, mây buông Ta, em hát mãi, khúc buồn thiên thu...

Kỷ niệm ! Kỷ niệm ! ngày ‘’ Thứ Ba’’ trong ‘’ Tuần Lưu Hoạt ’’ đáng lẽ theo phần đông là một ngày thích thú nhất...đối với nhà thơ họ Hà trái lại, là ngày đau khổ nhất :

Con chim nào hót sáng nay ?

Miệng ta bỗng huýt sáo dài như chim!

Cơn mơ nào ủ ngăn tim?

Nỗi xưa niềm cũ luân phiên dày vò! Đã rồi hóa giải nên thơ ?

Cho ta sống thản bên bờ vực đen?

Tôi xin dịch ra chữ Pháp như sau (để lột trần hơn nữa tâm hồn của tác giả) : Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

286

De quelle espèce d’oiseau ce chant vient- il ce matin ?

Je me mets soudain à siffler comme l’animai, longuement !

Quel genre de rêve a-t-il pu à la fois réchauffer et freiner le rythme de mon coeur Des sentiments et ressentiment du passé ont à tour de rôle embrouille ùma vie Je les ai pourtant tous transformés en poésie Afin que puisse vivre tranquille Au bord du noir profond de l’abime ?

Đáng sợ hơn là những : ... Đêm thổ huyết từ cơn mơ cũ / Gương vỡ soi, người đội lốt người / Nỗi thê thiết tim nào chịu đựng / Nẻo về không biết có suông, tôi? (Ẩn, Hiện Một Đời). Hoặc trái lại, trong ‘’ Những Đêm Hạ Huyền ’’, nhà thơ cũng tiếc nuối, nhưng nhờ thơ, người đã biến hóa nhẹ nhàng :

Hạ huyền ơi hỡi! Nắng thêu ngàn cây / Héo khô cành ta / Em lá rơi đầy / Hạ huyền phiêu lãng / Tóc ai dần phai / Tính tang tình tang / Non nước u hoài / Vọng về đâu nữa? Đám sâu cành khô/ Ái ân ngày xưa / Hóa ra thành thơ. Còn nói gì Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

287

lúc ‘’ Trái Tim Học Trò ‘’ của nhà thơ ( đầy mơ mộng) mỗi ngày đến trường nữ học, nhìn trộm nàng ra trường, trên đường về nhà cha mẹ : Áo em ngày xưa / Áo trắng thiên nga / Bước anh ngày xưa / Bước đi hào hoa / Tóc em ngày xưa / Tóc chấm ngang vai / Tóc anh ngày xưa / Tóc phong trần bay . Còn biết bao nhiêu vần thơ tuyệt diệu của Hà Nguyên Du về mối tình trong kỷ niệm, vừa đau thương vừa bình dị, dịu dàng như ‘’ Tình Như Cành Lá Thu Phong ’’:

Tình như cành lá thu phong Thôi tàn phai hết mặn nồng ái ân Anh còn nặng gánh phù vân Mắt em rơi ướt, xót thân lạc loài Hay ‘’ Tình Ta Dưới Ánh Mặt Trời ’’ : Ôi! bàn tay trên cung phím lướt Tơ ngân vang rung trái tim buồn Nghe không em, lòng ai chùng xuống Như trần gian thiếu bóng tình thương!

Như đời hoa vời trông cánh bướm Như ai ca phách nhịp không cùng Xe đi không về không với bến Ta yêu em cho núi thành sông...

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

288

‘’Anh Biết, Em Yêu Dấu ’’ cũng là một tán dương ca tình yêu quê hương (Chiều hôm nao đi ngang dòng kinh / Nhớ quê hương tha thiết chân tình / Nhớ ruộng đồng khô ran, thiếu nước / Dẫn thủy nhập điền hư hao nát tanh :Tức Cảnh Sinh Tình), nhớ gia đình quốc nội ( Ta ở bên này xứ sở văn minh / Thương chị giếng sâu, gàu con xách nước / Mẹ lả thân cò, tảo tần xuôi ngược / Ôi! lất lây cho đấp đổi qua ngày : Chải Tóc Đi Em! ), người cha đã mất năm 1986 ( Đột ngột ai ngờ Ba lâm bệnh / Và Ba đi...đi mãi không về / Trời ơi! hiên vắng ai ngồi khóc ? Bão táp mưa sa phận não nề: Dưới Nắng Xế Ba Ngồi Sàng Gạo), và người mẹ yêu dấu còn sống sót quê nhà :

... Vẫn nhớ lệ mờ nơi bến cảng, sân ga Mẹ khóc mướt ôm con và xiết chặt Em, chị tiễn đưa lòng đau như cắt Người lẻ loi mãi khăn gói lên đường!!

Vẫn nhớ vô vàn kỷ niệm yêu thương Qua hưng phế chẳng mờ trong ký ức (Vẫn Nhớ).

Thơ Hà Nguyên Du còn rất thấm nhuần triết lý Á Đông. Đã biết đại khái nỗi tâm tình của người Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

289

qua ‘’ Tôi Đã Luân Hồi Tôi, Qua Em ’’, bây giờ ta hãy lắng nghe ‘’Ta’’:

Đến sẽ đến, đi sẽ đi Ở, về một kiếp lưu ly đất trời Trái, hạt từ đâu sinh sôi?

Ta, em, hương, lửa, lũng, đồi bụi bay Lối nào có một không hai?

U, minh nở đóa phù phai bất thường Mộng trần em trĩu vai thuôn Ta, lưng quặn hải hồ, sương khói nhà. Hoặc đầy tư tưởng Phật giáo trong ‘’ Nâng Cốc Sầu Tan’’: Đời kiêu bạt phế tàn lây! Nghe tâm huyết lụn phơi bày nghiệt oan ? Sĩ hề sĩ chẳng hề than ! Sĩ về nâng cốc sầu tan chẳng hề!

Về đời Hà Nguyên Du, tôi đã nói nhiều trong bài ‘’ Lối Khác của Hà Nguyên Du hay là óc não và xương thịt của một thi nhân ’’ (NTsố 66) . Thơ của họ Hà có đăng trên các báo nổi tiếng ở hải ngoại và Nghệ Thuật (do Nhạc sĩ Lê Dinh chủ trương) đã trình bày những thi bản hay nhất trong những số vừa qua. Tôi là người hân hạnh được đọc lai cảo ‘’ Anh Biết, Em Yêu Dấu ’’ tác giả gởi tặng ( 72 bài tất cả!) với sáng kiến tự do của nhà phê bình lấy trách nhiệm viết bài này Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

290

cho Nghệ Thuật đặc quyền sở hữu đăng ngay trước khi tác phẩm được ra mắt đồng bào : An Tiêm Studio xuất bản, bìa Khánh Trường, phụ bản họa sĩ Lê Thánh Thư, Hạ Quốc Huy...với sự cộng tác về phần phổ nhạc của các Nhạc sĩ : Phạm Duy (Em là vòng nhật nguyệt, Khúc ly tao, Đêm hạ huyền) Trần Duy Đức ( Nhớ người vương khói thuốc bay, Em có về như những cơn mưa, Người yêu dấu ) , Nguyễn Hiền (Cho tôi bài tango, Cho em bài sonnet), Trầm Tử Thiêng : Khi bước tình đi qua (TTT vừa bỏ chúng ta ra đi ngày 25/01/2000 và HND đã viết trong Tựa : ‘’...tôi không nén được lòng, lúc ‘’ cánh cửa đã đóng’’ sau khi đưa thi hài của cố Nhạc sĩ Trầm Tử Thiêng vào lò hỏa thêu. Với tiếng khóc nức nở của nhà báo Lâm Tường Dũ, của nữ ca sĩ Ngọc Minh, và...những dòng lệ tiếc thương của Nhạc sĩ Trúc Hồ, cùng một số văn nghệ sĩ khác...’’), Nguyễn Đức Đạt (Tình ta dưới ánh mặt trời), Phạm Minh Hùng (Tình như cành lá thu phong), và Nhạc sĩ Lê Dinh (Chồng thư cũ).

Hà Nguyên Du là một nhà thơ đã được nhiều nhạc sĩ lừng danh phổ nhạc; đó cũng là một chứng minh sự thành công vẻ vang của một thi sĩ đang lên, và có lẽ – trong tương lai người sẽ đạt được ngôi sao sáng trong bầu trời văn nghệ Việt Nam

( Cho Em Bài Sonnet) : Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

291

Ta cho em bài sonnet chan chứa Con sông dài uốn khúc quanh co Sonnet mùa đồng lên xanh lúa Sonnet mình đẹp như trang thơ Ta cho em bài sonnet tha thiết Như trăng rằm hát khúc ca dao Sonnet đầy tình trao da diết Sonnet trời ngời ánh trăng sao...

LÊ MỘNG NGUYÊN Nhạc sĩ/ Tiến sĩ/ Gs Sorbonne/ Viện Hàn Lâm KH/ Hội nhà văn Pháp ngữ , ( Paris) Thi Tập Anh Biết, Em Yêu Dấu (2001)

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

292

BÀI VIẾT THƠ HÀ NGUYÊN DU (Anh Biết, Em Yêu Dấu) Nguyễn Vy-Khanh

Từ khi nhân tố HO thêm vào cho cộng đồng người Việt hải ngoại, thi ca Việt Nam vốn ngày càng dày dặc rậm rạp củi rừng bỗng trổi lên những tiếng thơ con chữ của hy vọng. Hà Nguyên Du nằm trong số đó, với hai tập thơ, Lối Khác và tập hôm nay đây.

Người đi tìm thi tính, bước trên những lối lạ lẫm của Hà Nguyên Du sẽ không thất vọng.

Những vần thơ cho cảm tưởng tay thợ sành rốt cùng có chất nghệ thuật, đầy ẩn dụ và tiềm tàng hứa hẹn. Dọc suốt tập thơ, một chất nghệ khi âm ỉ khi hiển nhiên, người thơ tỏ một tâm hồn nhạy cảm nhưng cũng cương quyết theo tình huống của phút giây, của hoàn cảnh ngoại vi chung đòi hỏi. Đây là một người thơ sống, thở để sáng tác, sống vì thi ca, sống mạnh với những tinh tế của nghệ thuật, với ý chí nỗ lực mở những con đường mới!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

293

Hà Nguyên Du có vẻ làm khó người thưởng thức thơ với chữ dùng hiếm, bất ngờ, những cung nhạc đứt đoạn, những tình ý bỏ ngang,... nhưng cũng chính đó là nét đặc biệt của Hà Nguyên Du. Anh như cút bắt với thơ, thơ xuôi mà không xuôi, thơ mà như nói thường, phẫn nộ, đối thoại, giao tiếp...

Những vần thơ nhịp nhàng hay trắc trở , tỏ tình hay oán trách. Ở hình thức, xuống hàng, vần bằng trắc, thanh bình thượng, cách ngắt câu, chơi chữ như tự điển xếp nhầm bộ, thanh. Ở dùng dấu chấm than (Thơ Xuân Nhiều Dấu Chấm Than!!), ở hình thức xếp chữ lên trang - toàn bài Bố Cục Mới hiện thành chữ B, bài Hữu Dũng có dáng chữ S, Bào Thai Cảm Xúc dáng chữ C mà như E viết hoa hay chỉ là mũi tên bào thai gây xúc cảm? Bài Hào Quang chữ hẹp dần sau khi đã rộng mở - có thể cốt bày tỏ cho người đời những tâm tình phản kháng, nhức nhối, tư duy, chán chường... của một hồn thơ từng đã phải sống trong những hoàn cảnh không lựa chọn, xác hồn bị đọa đày, nhưng tâm hồn luôn thao thức, luôn hướng về đẹp, thật,... Những vần thơ có cái vỏ cay đắng, bạo động,... nhưng bọc cái ngọt ngào của mía hấp chín tới của tình người !

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

294

Thơ Hà Nguyên Du làm người đọc văn chương choáng ngợp vì nặng nề những tương phản của tình ý và của đời sống hiện thực. Thơ ở đây là tận cùng cảm xúc, cái còn lại sau những đam mê, sống thật. "tôi sinh tôi / sinh nhiều thơ / lắm con chữ rặn / như phờ phạc ra / một bào mang nặng / trên ta / một khối u uất,..." (Tôi Sinh Tôi). Hà Nguyên Du định nghĩa thơ "như hơi thở / một sinh lý cập nhật" sau khi "không còn gì để cho / khánh tiệt" vẫn hãy "còn thơ còn thơ"(Không Còn Gì). Thơ như một cứu rỗi thiết thực : "... và riêng em riêng em dụ ngôn ta thấm mật bông quỳ lúc đời là mùa đông ngã âm mùa đông đóa hồng hết rộ le the cúc héo vô thường chút ráng em pha vòm cây cuối ngõ núi đứng u tình sợ bóng đi qua thơ cứu rỗi trên từng nhịp đập như thiền sư tiếp ngộ phút giây" (Dụ Ngôn Mùa Đông)

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

295

vì thơ có thể soi tối ám:

"... thơ huyết tự bật đèn soi bóng tối phàm tha nhân chính hệ xác thân này!"

(Thuần Điệu).

"Biển đời dâng cuồng nộ" thành phải "để con chữ / ru hời cơn thống khổ / thương con thơ mong thoát chỗ lưu đày" (Thương Con). Thi ca trở thành ánh sáng hay hy vọng cuối: "xoáy trôn ốc / đi vào vũ trụ /quây hướng tâm / thâu đủ chuyện đời / ta là ta / của trăng vơi / của con nước cạn / của mồi hư vô / em là em / của ta thơ / của miên viễn / của bến bờ chân, như" (Chân, Như).

Cũng có khi người thơ hổ thẹn, muốn Đóng Đinh Chữ, có khi khứu giác không làm đủ bổn phận "khiến chữ thông tim / thơ phù sa đất cằn / chả đếm xỉa đến mùi lai riêng hoa" (Viết Ở Ficomp, Santa Ana). Người thơ có Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

296

cái tâm sâu, nhạy cảm, với những sinh vật rất thường: "anh biết, em yêu dấu khi dòng sông trôi sông cuộn mình cuốn đi muôn chất thải nước giảm xanh rong rêu ám màu lây vạ sóng nẩy tâm sinh sát bọt bèo..."

(Anh Biết, Em Yêu Dấu 1) Thơ Hà Nguyên Du có nội dung, chuyên tải tâm tình, tâm sự hay thông điệp, kinh nghiệm để lại. Những vần nhẹ, thơ mộng âm hưởng: "... chồng thư cũ với lời em ước hẹn ôi giờ đây ! con nước xoáy quay cuồng ta thương quá, nhớ hôm làm quen nọ lúc hôn nhau, em sẽ nói xa trường..."

(Chồng Thư Cũ) "... rừng xác xơ thu, lá dấu lối mòn tình yêu ngày cũ rừng lá di quân, ngày nao có kẻ...

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

297

ngọc ngà tình nồng lộng chí phiêu bồng, ta vẫn yêu em một lòng, một lòng..." (...Còn Đậu Nhánh Tình)

"... hè đang đến, em nói gì với nắng? tiếc thương không lá rụng trống cành khô? con ve cũ còn ngân muồi nhã nhạc em nhớ gì đóa phượng ép trong thơ?..."

(Hè Và Em) Làm thơ, sống thơ, là "mở toang hoác, từng ngăn ký ức / tình khai nguyên, hốt tỉnh, diện hình / em ẩn náu thần kinh, thớ thịt / dẫu lặng im mà chẳng lặng thinh..." (Ẩn, Hiện Một Đời), vì thinh làm sao được khi dấu vết quê hương đầy ký ức, thịt da, Tha La xóm đạo của Hà Nguyên Du là Mary, là "ngọc".

"Mary em, ngày xưa khó quên đang cùm gông mà em ngoan hiền! em cho ta một trời nghị lực, một trời thơ mạch Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

298

chảy vô biên ...Mary em, người em Tha La ngăn muôn trùng mà ta không xa mai ta về lại tìm em, ngọc, mai ta về thăm tìm em, hoa..."

(Em, Tha La) Cái nền quá khứ khổ hận có thể để lại dấu vết: "keo tử sinh chỉ linh với Thượng đế phố mọc lên rừng mảnh mảnh đấu đá mắt mắt trợn ngược thấu tận bốn ngàn năm oan hồn xiết rên đâu đây thời chờ minh quân hỗn quân" (Hỗn Quân)

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

299

Quá vãng là tối đen Rụi Đời "trại a / trại b / a 1, b 4 / còng 8 / còng U /chủ nghĩa, chủ mưu / rụi hết đời trẻ". "Tôi con chim gãy cánh lúc tan bầy tôi con ngựa què chân khi bão nổi..."

(Em Và Lối Thoát) cho nên

"một khi ta đi khập khểnh mà trên vai lại quằn! với những con đường chưa đến với bao nỗi sầu miên man với trăm ngàn căn bệnh... đến từ ngả oan khiên dẫu thế nào cũng là cuộc đuổi bắt..."

(Dẫu Thế Nào) Vì đâu mà oan khiên? Phải chăng "bốn ngàn năm hiến / bốn ngàn năm chia / ung cả hạt bí / chết cả dây bầu / bực chiếc thùng rỗng / kêu rách nhỉ / tức tay hèn / đấm vỡ mấy hệ" (Vỡ Hệ). Nhà thơ cũng có lúc phẫn nộ dễ hiểu, vì "hơn nửa vòng trái đất xa xôi Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

300

ta luôn thấy gần như gan tấc bởi nguồn cội vẫn nằm trong tim chật bởi tình yêu như máu thịt xương da... " (Vẫn Nhớ).

Và nhớ nhiều. Vì dù ở chốn nữ thần tự do tình đời thế thái vẫn là thường, mà phường tuồng thì không tìm vẫn phải nhìn thấy: "... thúng úp voi đao phủ giảng đạo ... phường dở hóa trang lại sắm tuồng ấm ớ kịch bản mê đón gió tợ múa rối..."

(Không Còn Gì).

"Tha hương, ta khách trú bơ phờ" (Nguyệt Lữ),

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

301

đành thôi Chải Tóc Đi Em, để còn lo cho mẹ và em ở quê nhà, ai nói tha hương là nói mẹ cha mà ký ức buổi nào Dưới Nắng Xế, Ba Ngồi Sàng Gạo thế mà "nay nắng xế ai ngồi sàng gạo? / chắc thay bóng Má ngồi mong con! / thằng con phóng lãng xa nghìn dặm / sống kiếp tha hương, nhớ mỏi mòn". Cùng cực bi quan, có khi muốn buông xuôi trần thế để lại Lời Trối ... Về Một Dự Đoán. Bởi sống có một mình ên là một kinh nghiệm nhiều khi chết người: "đoạn cầu, cầu đoạn chênh vênh / thất thơ thất thổ mình ên cõi này!" (Bước Thải). Buồn nhưng không tuyệt vọng, vì còn có những hoài vọng (Trần Tình Khúc), thao thức: "tiếng vỗ cạn bầu hay tiếng chuông?!" (TVCB). "đất hiếm lên trúc tìm mai đâu trong ngàn cây tạp xanh? truyền thông điệp sương mầm xanh thấm không qua giọt lời cổ thụ? thơ hành trình lãnh nhiệm phép mầu tiên dược..."

(Hé Nụ).

Thì ra thế; và đó là chủ quan của nhà thơ!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

302

Có thể nói nét riêng của thơ Hà Nguyên Du nếu phải so sánh, là ở nhiều hình ảnh lạ, cố tình, nhiều và lạ, thân quen với nhà thơ nhưng có thể lạ với người đọc thơ. Anh như người nhiều tâm sự muốn chia xẻ, nhiều kinh qua muốn ghi lại, gửi gấm, nhiều tâm niệm muốn ghi lại kẻo mất. Em, tình yêu, là vòng nhật nguyệt, vừa luân hồi vừa thường hằng, trong cõi âm dương, như trong tâm cảm, "đóa hoa nầy trong cõi buồn sinh, diệt nhân gian nầy đâu thoát được tử sinh? em chính là em là vòng nhật nguyệt cho ta hơi thở, cho nhục cho vinh..."

(Em Là Vòng Nhật Nguyệt) Hay khúc ly tao xưa nào đó mà Hà Nguyên Du vọng nghe thấy qua những vật của hiện thực trần trụi: "tình còn xanh lá còn kết hoa không? sao như ve ru trên cành ngô đồng sao như sông xưa ròng đi ngọn nước em mắt môi buồn khép kín chờ mong ... mình còn mơ ước còn ngóng trông nhau Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

303

mây mưa tan hoang mây lại giăng sầu em như ăn năn khi tình lạc bước anh sống lưu đày hát khúc ly tao..."

(Khúc Ly Tao).

Hình ảnh đẹp buồn Tình Rơi Theo Ánh Tà Huy: ' mặt trời nghiêng, mặt trời xế bóng em nghe chăng kiếp người mau chóng?...".

Thơ hôm nay với hình ảnh cũ khói thuốc bay: "... ta nhớ người vương khói thuốc bay nhớ héo cành xuân, nhớ trắng canh chầy tâm ta rung mãi theo triều sóng em hỡi! em nào đâu có hay?..."

(Nhớ Người Vương Khói Thuốc Bay)

Tiềm thức ca dao nơi những dòng thơ thời Rap:

"qua sông nhớ những nhịp cầu Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

304

qua truông còn thấm nỗi đau nghiệt đời qua đêm càng quí mặt trời, qua nhân gian thấy tình người nổi nênh, qua đâu mà chẳng qua em? qua muôn thách đố qua phiền lụy vây, qua ai qua chùm vạ lây, qua non nước khốn qua đày khắc lao, qua sông nhớ những nhịp cầu, qua thơ qua với tầm dâu ngặt nghèo..."

(Ca Dao Tôi...)

Rõ thơ là chốn giải tỏa cuồng độ và lượng số của cuộc sống. Trong tình yêu, tận cùng mọi ngõ ngách bản năng: "cứ hôn anh / hỡi đôi môi thần hỏa / chạy theo đôi tay thủy triều / cứ mặc tình mặc tình / tưởng như con hổ / xé gọn nai tơ / lúc đang đói / thân em như trái chín / tuyệt mộng / anh lữ khách đường trưa / hổn hển trống bụng / chắc hẳn không sợ phạm giới luật như thầy tu! / không nhịn trong cơn đói ngất!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

305

Cứ quấn anh đi / quấn như trăn / bằng những đường cong giết người / mùi trái cấm như xạ hương ngộp / lạc cả hồn phách / đã mở cửa sinh... / cũng chính là cửa tử!..."

(Hành Tinh Điên, Mê) Thơ sáng tạo từ con chữ, ngôn ngữ, với một khả năng giao đối, với những tiềm ẩn, vô ngôn. Tại sao không đùa nghịch với con chữ ? "ký ức ký niệm trí nhớ trí tri lửa lòng lửa bỏng tử sinh tử qui?..."

(Ký Ức) "... quấn ta vòng lắm nuộc trặc trẹo ơi chi là ... trệch đường xe lửa chạy trĩu trĩu cánh thê noa!"

(Thê Noa)

nghe tình sao trục trặc không trơn tru tí nào !

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

306

"dụng tâm trác những thỏi nhám ngón đảm ngón lược rực tia tình yêu trên vách tối ngục át tiếng trêu ngươi nở hoa trên nhánh cành nhân ngãi tích phật lũy chúa ngã không ngã" (Ngã không Ngã) Nghịch con chữ như từ đó có thể tìm ra tinh túy cuộc đời, tìm ra chất tinh tuyền của sinh, tình, ... Như niệm con số để tìm sinh thoát trong bài Niệm Bất Khả! Hay những con dấu toán học áp dụng vào cái tôi hay cuộc đời nhiều toan tính: "tôi không phải là tôi khi tôi tôi chưa tới tôi chỉ là tôi khi tôi tôi tới tôi và khi tôi tới tới tôi là tôi tôi phải xa rời tôi để nhập cùng với những cái tôi quanh tôi ... thành toi khi thiếu dấu ^ và hiểu rằng dấu ^ là như một chiếc cầu nối chữ Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

307

không đơn thuần là một dấu mũ một..."

(Phải Thế Không Em?).

Cứ thế mà đi tiếp với những con dấu ' ^ + = , v.v. Đặc điểm đáng kể khác của thơ Hà Nguyên Du là lối hài hòa văn tự xưa cũ-hôm nay, từ ngữ-sinh ngữ, tiếng tự điển - tiếng lóng ngoài đường,... Đây phải chăng để diễn tả cái sống đây mà phần nào đã quá vãng, cái sống mòn, sống thừa, hay sống đây mà tưởng đã chết, còn đây mà đã đầy mầm suy thoái như mạ lúa sau cơn lũ dài hơn thông lệ, bởi những tàn độc phá phách của thời gian, thiên nhiên và con người ... Hà Nguyên Du làm chủ cách xử dụng từ, vang vọng văn ngôn nhiều khi lạ lẫm bên cạnh bạch thoại của những tiếng rao, nói, những tiếng gọi, chào, tỏ tình, ngây thơ có, xúc tích có, ... của thường ngày. "...chờ ai đêm hạ? nước mắt nhung huyền, lỡ trách tơ duyên, nằm trong nghiệt ngã, lời ru ve hạ, khóc..." (Đêm Hạ Huyền)

"lại hớt hải với những không đâu Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

308

em vẫn trành tròn như nhật nguyệt thực phàm cõi ấy là tròng..."

(Lại Hớt Hải) "... em khuyết dần tôi viên ngọc quý phận đá đời rong ngày dã hoang..."

(Khi Bước Tình Đi Qua). "...nguyệt tà, dương xế, mây buông ta, em hát mãi, khúc buồn thiên thu..." (Đã Rồi Một Cánh Chim Bay).

Người không quen theo phong cách Hà Nguyên Du sẽ lẫn thành "nguyệt tà dương xế". Hay "thôi" cũng hơn một cách, một nghĩa: "...lối ra nào ta tránh đời mai một hoang đường thôi! thôi cách biệt nhân sinh..."

(Em Là Vòng Nhật Nguyệt).

Hoặc ba câu "nhớ mới đó / giờ xuân ly / nhớ tức tưởi ...", xuân ly chứ không phải phân ly, mà hình như muốn nói phân ly, chắc có vậy cái nhớ mới thành thơ chăng?

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

309

Qua lối xuống hàng, chấm câu, kỷ niệm như rời rã theo con chữ :

" tiếng ca học trò hướng lên mặt trời tiếng ca tình người tiếng yêu nào vơi bước đi học trò lá me đường thơ mắt xanh vào đời sáng chân trời mơ" (Trái Tim Học Trò).

Câu dài như nỗi nhớ đọa đày: "em đã khóc một chiều em đã khóc, mưa ngoài kia như thẹn hạt sa mù gió ngoài kia như dừng bước phiêu du, kìa nước mắt em là trời bão tố..."

(Nhan Sắc).

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

310

Rõ là thơ tám chữ đặt cạnh nhau. Xa hơn là dài dòng kiểu Tân Hình Thức, như lời tỏ không dứt, hay muốn ngừng dứt đâu thì cứ dứt ngừng kiểu mệt nghỉ hay khỏi nghỉ theo nhạc Rap! Hãy "đọc" Hạ Nguyên, Gene Đại Dương, Anh Biết, Em Yêu Dấu 2, ... thơ như một lối thở dưỡng sinh ! Câu có thể 8 chữ nhưng vắt dòng bất kể; vần không ngừng ở các dấu ngừng hay xuống hàng mà vắt dòng, muốn ngừng thì ngừng trong tâm thức, giữa câu, giữa đàng!

Nhà thơ còn dùng nhiều thể loại trong cùng một bài bản, thay đổi chăng theo tình tự? "...chờ ai đêm hạ? nước mắt nhung huyền, lỡ trách tơ duyên, nằm trong nghiệt ngã, lời ru ve hạ, khóc ánh trăng nguyền, thức trắng đêm đen, tàn phai bướm hoa hạ huyền ơi hỡi! nắng thêu ngàn cây héo khô cành ta em lá rơi đầy..." (Đêm Hạ Huyền) Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

311

Hà Nguyên Du thử nghiệm nhiều thể loại thi ca, làm mới, khác thơ mới, tự do hóa thơ đã tự do; và ở mỗi thể loại nhà thơ lại thử nghiệm cung cách mới, vận dụng khác con chữ, thế chữ thường dùng ,... Nhạc tính luôn hiện diện, lúc như ca dao, vọng cổ, lúc lại đầy điệu lòng thời đại... Thơ Hà Nguyên Du phải đọc lên mới thấy cái hay, cái thú, cái thơ, tiềm ẩn của âm lời, chữ nghĩa! Những bài như Cho Tôi Bài Tango, Cho Em Bài Sonnet,.. Đêm Hạ Huyền,... phải ngân vang mới cảm được những tiềm ẩn của một nỗi lòng, của những gạch chữ, nốt chấm...

Như Hà Nguyên Du từng tâm sự ở đầu tập thơ, sau ba mươi năm ít nhiều vui với thơ, nay anh trở lại tận tình. Và tận tình làm mới, khác. Như một tổng hợp. Với một hình thức hội nhập với xã hội châu Mỹ của điện toán.

Từ khi có con người, vẫn có những người luôn tìm kiếm ý nghĩa của ngôn từ, khoác cho chúng nét riêng mỗi thời. Khuynh hướng, trường phái từ đó nảy sinh! Trường phái, tìm kiếm nào rồi cũng chỉ là phương tiện của thi ca, tệ cũng là bài bản gia chánh, thêm thắt vị mới cho món thường dùng.

Nhưng nét thơ và nét riêng của một nhà thơ không thể chỉ là gia chánh, mà phải vượt lên chạm đến thi tính, nguồn thơ! Ở lắng đọng, nằm ở chiều sâu, ở con chữ tình cờ gợi đến, ở ẩn dụ khéo tay!

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

312

Trong tập thơ thứ hai này của Hà Nguyên Du, phần thử nghiệm theo thi ca thời hậu hiện đại, thời Tân Hình Thức, hypertext,... hãy còn sớm để đánh giá, nhưng người đọc khó tính không quen vẫn có thể cảm được qua một số hình ảnh, vần điệu và nội dung thơ. Ở những bài thật "mới" có thể "chấp nhận" (!), Hà Nguyên Du đã để lại cái gì khác hơn là một thể loại chủ trì hình thức.

Hai hay ba phần còn lại Hà Nguyên Du đã không làm thất vọng người sính thơ với những đặc sắc của riêng anh. Nghịch thường thay, ở những trúc trắc chữ dùng, bất ngờ hình ảnh hay nhịp trật, không đợi chờ, ... lại là những nét riêng thành công, như một loại "nhạc tính", "âm điệu" rất thơ!

Đây đó có những lời nhẹ như ca dao, đam mê như tình đầu,... nhưng thơ Hà Nguyên Du không phải là lối mòn đã quen, mà chính là những con đường xa lộ đã mở, cứ mãi xuôi chảy, không ngừng, dù phải trục trặc tâm hồn, bối rối của đời hội nhập ! Thi ca đối đầu với ngôn từ và thực tại!

NGUYỄN VY-KHANH 7-11-2000 Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

313

( Nhà biên khảo, nhà phê bình văn học) Thi Tập Anh Biết, Em Yêu Dấu (2001)

Anh Biết, Em Yêu Dấu - Thơ Hà Nguyên Du

314