2017 / Yıl: 7 Sayı: 14
kökleşmiş
toplumsal kümenin üyeleri arasında evlen-
alışkanlık”lardır (Hançerlioğlu, 1996:150)
melerine izin veren aile düzeni” (Hançerli-
ve toplumu toplum yapan en önemli un-
oğlu, 1996:135) olan içevliliğin (endogami,
surlardan biridir. “Geçiş dönemlerinde
içten evlenme) görüldüğü Beydili köy hal-
kümelenen âdetler, gelenekler, törenler ve
kının birbiriyle akraba olmaları; gelenekle-
törenlerle bunların içerisinde yer alan iş-
rine katı bir biçimde bağlılığın bir sonucu
lemler ve uygulamalar bir ülkenin ya da
olarak düşünülebilir.
üyelerini
birbirine
bağlayan
belirli bir yörenin geleneksel kültürünün ana bölümlerinden birini oluşturur” (Artun, 2006:1). “Her geçiş döneminin kendine özgü tören ve âdetleri vardır. Bu pratiklerden yola çıkılarak o toplumun değer yargıları, kültürel birikimi ve zihin dünyası hakkında fikir edinilebilir” (Karaaslan, 2011). Neredeyse her kültürde insan yaşamının en önemli geçiş dönemlerinden biri olarak kabul edilen evlilik, kültürden kültüre farklı şekillerde görülebilir.
Beydili köyünde evlenilecek kızın/erkeğin geçmişini, soyunu bilmek çok önemlidir ve eş seçimindeki en önemli ölçüttür. Beydili halkına göre içevlilik baba soyunun, kan bağının devamlılığı için; topluluğun kimliği için; evlilik kurumunun korunması ve parçalanmasını engellemek için gereklidir. Bağlı ve Sev’er göre içevlilik “belirli bir grubun kendi üyeleri arasındaki ilişkiyi devam ettirmek ve grup içi uyumu korumak için yapılır” (2005:12). Bu bağlamda
Bunları; görücü yoluyla evlenme, kız
bakıldığında Beydili’nde görüşme yapılan
kaçırarak evlenme, beşik kertme yoluyla
kişilerin evlilik yoluyla kendi içlerindeki
evlenme, berder yoluyla evlenme, iç güve-
uyumu korudukları, aileler arasındaki bağ-
ğisi giderek evlenme, taygeldi evliliği ve
ların sağlamlığı, hepsinin tek eşli evlilikler
günümüzde yaygınlaşan genç kız ile deli-
kurduğu ve boşanmanın hiç yaşanmadığı
kanlının tanışarak evlenmesi olarak sayabi-
dikkati çeker. Boşanmanın görülmemesi-
liriz (Gönen, 2011:46).
ni sağlayan yaptırım topluluğun içevlilik
Beydili köy halkı için geleneklerinin korunması çok önemli olduğu için evlenme geleneği de geçmişten günümüze kadar değişmeden gelmiştir. Evlilikte dikkat
yapmasının amacıyla örtüşerek ailenin bütünlüğünü koruyucu sistemlerden ve bağlı bulunulan topluluktan dışlanma korkusundan ileri gelir.
edilen en önemli nokta evlenmek isteyen
Toplulukta dışevliliğin (egzogami) gö-
kişinin evleneceği kişiyi kendi ocağından
rülmesi zordur; çünkü bu şekilde evlilik
seçme zorunluluğunun olmasıdır; yani köy
yapan kişiler ve onların aileleri topluluk
halkı aynı yörede yaşamalarına karşın bir
tarafından dışlanır. Bu durum düşkünlük
Anşa Bacılının kendi ocağı dışından biriyle
olarak adlandırılır. Evlenecek taraflardan
evlendirilmemesine özen gösterir. “Yalnız
birinin göç nedeniyle Beydili köyü dışında
aynı boy, köy, oymak ya da başka tür bir
yaşaması sebebiyle görülen görücü yoluy121