2011 / Yıl: 1 Sayı: 1
la yaklaştıklarını, ilişkinin ilerleyen safhalarında ise bireyler arasında bir yakınlaşmanın meydana geldiğini göstermektedir. Bu ileti-
•
benzerlik (similarity)
•
ilgi ya da bağlantı (liking)
şim davranışı Belirsizliğin Azalması Teorisi ile
Bunların her birinin birlikte çalışması,
açıklanabilir. Belirsizliğin Azalması Teorisi,
iletişimde bulunan bireylerin kuşkularını
1975 yılında Charles Berger ve Richard Calab-
azaltabilir (West & Turner, 2004:155).
rase tarafından oluşturulmuştur. Berger ve Calabrase’ın bu teoriyi yapılandırmaktaki amaçları, birbirini tanımayan insanlar arasında ilk iletişime geçilmesi ve belirsizliğin azaltılması için iletişimin nasıl kullanılacağını açıklamaktır. Berger ve Calabrase, birbirlerine yabancı insanların ilk karşılaştıklarında endişelendirildiklerini, öngörülerinin artmasıyla birlikte, iletişim deneyimlerinin dışında akla uygun anlamı oluşturmak için çabaladıklarını ileri sürer (West & Turner, 2004:153).
Belirsizliğin Azalması Teorisine göre yabancıların, bir araya geldiklerinde temel kaygıları, kendi kuşkularını azaltmak veya öngörülerini arttırmaktır. Kişilerarası iletişim süreçle oluşan bir gelişimdir; çünkü kişilerarası iletişim belirsizliğin azalması teorisinin birincil yoludur. Bilgi insanlar tarafından paylaşılır ve zamanla değişir. Kişilerarası iletişim gelişimsel aşamalarla ilgili bir süreçtir. Berger and Calabrase’e göre çoğu insan etkileşime, genellikle konuşmaya, giriş aşaması (entry phase) ile başlar ve bireyler daha
Berger ve Calabrase, iletişimin ve ilişki-
sonra ikinci aşamaya geçerler. İkinci aşama
nin gelişmesinde belirsizliğin azalmasının
kişisel aşama (personal phase) olarak adlandı-
yedi kavrama bağlı olduğunu ortaya koyar-
rılır ki insanlar kendiliğinden ve daha fazla
lar:
kişisel olarak iletişim kurmaya başlarlar ve •
sözlü faaliyet (verbal output)
•
hoş bir ses tonu veya öğrenme eğilimi gibi sözsüz yakınlık (nonverbal warmth)
•
son aşamada ayrılmaya ya da devam etmeye karar verirler ki bu, çıkış aşamasıdır (exit phase), (West & Turner, 2004:156). Bu üç aşama Alevi köyünden bir üniversite öğrencisinin (22, üniversite) staj yaptığı işyerinde
bilgi almak için çabalamak (questio-
tanıştığı Sünni(23, üniversite) arkadaşı ile
ning)
arasında geçen konuşmaya özetlenerek uy-
•
kendini açma (self-disclosure)
•
karşılıklı kendini açma (reciprocity of disclosure)
gulanabilir. Uygulamada Alevi görüşmeci “A” harfi ile Sünni arakdaşı ise “S” harfi ile temsil edilmiştir:
159