Η Γαλλική επανάσταση, στο τέλος του 18ου αιώνα, σηματοδότησε το τέλος, μιας αυστηρά ιεραρχικής κοινωνίας. Οι πρώην βασιλικές συλλογές αλλά και το ίδιο το παλάτι του Βασιλιά, μετατρέπονται στο Μουσείο της Δημοκρατίας στην υπηρεσία του απλού λαού με ελεύθερη είσοδο, συμβολίζοντας με δραματικό τρόπο την πτώση του παλιού καθεστώτος και το ξεκίνημα του νέου. Παρόλο που το μουσείο όμως ήταν ευρέως ανοιχτό, τέθηκε ο προβληματισμός της κατανόησης των θησαυρών του. Τα εκθέματα ήταν τοποθετημένα πολύ πυκνά μεταξύ τους χωρίς επεξηγηματικές πινακίδες, κάνοντας την κατανόηση τους δύσκολη στον αμάθητο και απληροφόρητο επισκέπτη. 7 Τον 18ο αιώνα, το κτίριο του μουσείου έγινε αντικείμενο μελέτης και συνειδητού αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, είτε πρόκειται για ήδη υλοποιημένα σχέδια, είτε όχι. Ως πρώτο παράδειγμα αυτής της τάσης μπορεί να αναφερθεί η σχεδιαστική πρόταση για ένα ιδανικό μουσείο, του Leonard Christopher Strum, το 1704 που προέβλεπε ξεχωριστούς χώρους για τις ιδιωτικές συλλογές. Πιο συγκεκριμένα, αντικείμενο μελέτης γίνεται ο σχεδιασμός της τυπολογίας του μουσείου, μετά το 1778 και μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα, όταν η Γαλλική Ακαδημία Αρχιτεκτονικής στο Παρίσι, πρότεινε ως θέμα του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού Prix de Rome, τον σχεδιασμό ενός μουσειακού κτιρίου. Το σχέδιο, με την μεγαλύτερη επιρροή που αποτέλεσε σημείο αναφοράς για τον σχεδιασμό πολλών μουσείων του 19ου αιώνα, ήταν η πρόταση του Γάλλου θεωρητικού Jean Nicolas - Louis Durand. Η κάτοψη του κτιρίου του είναι σταυροειδής, εγγεγραμμένη σε τετράγωνο με ροτόντα στο κέντρο του σταυρού. Οι τέσσερις πτέρυγες που διαμορφώνουν το τετράγωνο σχεδιάστηκαν για να στεγάσουν τέσσερις διαφορετικές συλλογές, ζωγραφικής, γλυπτικής, αρχιτεκτονικής και προσωρινές εκθέσεις. Ο λόγος που το μετέτρεψε σε παράδειγμα είναι ότι με τη χωρική του οργάνωση πέτυχε την σύνδεση των εκθεσιακών χώρων που δημιουργήθηκαν τους προηγούμενους αιώνες, το τετράγωνο δωμάτιο (cabinet), τη μακρόστενη αίθουσα (galleria) ως στοιχεία της εκθεσιακής διαδρομής και την ροτόντα ως επίκεντρο της σύνθεσης. 8
7
Οικονόμου Μαρία, 2003 Μουσείο : Αποθήκη ή ζωντανός Οργανισμός, Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική, σ.39. 8
Ματσαρίδου Αναστασία, 2012. Η ιστορική εξέλιξη των μουσείων από την Αρχαία Ελλάδα έως και τον 20ο αιώνα. άρθρο στο ηλεκτρονικό περιοδικό «Πεμπτουσία». 18