με την καπιταλιστική ανάπτυξη. Όπως επισήμανα στο προηγούμενο μέρος του άρθρου, η ενότητα μεταξύ της παραγωγής και της κυκλοφορίας (ή της ανταλλαγής) βασίζεται στη φύση της εμπορευματικής μορφής, η οποία απελευθερώνει την υπεραξία που ενσωματώνει μόνο όταν η αξία αυτή πραγματοποιηθεί στην αγορά. Η φύση της σχέσης μεταξύ εργασίας και κεφαλαίου είναι αυτή της ανταλλαγής: η υπεραξία «εγχέεται» στο εμπόρευμα από τους εργαζόμενους στο σημείο της παραγωγής, αλλά αυτοί παίρνουν πίσω λιγότερη απ’ αυτή με τη μορφή των μισθών. Η σφαίρα των παραγωγικών σχέσεων καθαυτή είναι μια περιοχή στην οποία το κράτος, τόσο στην κεντρική όσο και στην τοπική του μορφή, έχει τη μεγαλύτερη δυσκολία παρέμβασης. Όταν το κάνει, πρόκειται για μια αντανάκλαση της ταξικής πάλης η οποία συνήθως εκφράζεται με έμμεσο τρόπο, κυρίως μέσω της νομοθεσίας. Στη σφαίρα της κυκλοφορίας και της αναπαραγωγής, ωστόσο, το κράτος και η τοπική διοίκηση ανταποκρίνονται αμέσως στις πιέσεις που δέχονται από το κεφάλαιο και/ή την εργασία. Τα πιο ξεκάθαρα παραδείγματα είναι οι εκφάνσεις της πολιτικής που μπορούν να περιγραφούν με επικεφαλίδες όπως «περιφερειακά κίνητρα για το κεφάλαιο και την εργασία», «προγράμματα κατ’ οίκον φροντίδας», «ζώνες οικιστικού ελέγχου», «μέσα συλλογικής κατανάλωσης» και «υλικές υποδομές». Κάποιες από τις συνέπειες αυτών των χωρικά διαφοροποιημένων συνιστωσών της κυκλοφορίας και της αναπαραγωγής θα εξεταστούν στην επόμενη ενότητα. Για την ώρα, είναι ανάγκη να τονιστεί πως η αυξανόμενη κρατική παρέμβαση στην κυκλοφορία και την αναπαραγωγή αλλάζει όλη τη διαδικασία έμμεσης ρύθμισης που επιτελεί η ΕΘΑ. Άρα, απαιτείται μια σύγχρονη αναθεώρηση της ΕΘΑ έτσι ώστε αυτή να μπορεί να σταθεί ως εξηγητικό σχήμα και για τις περιπτώσεις που το κράτος (μέσω του ελέγχου των τιμών, της ρύθμισης των συναλλαγών, ή της ειδικής εμπορικής νομοθεσίας) μπορεί να αποδυναμώνει ή να ενισχύει την «καθαρή» ΕΘΑ (Wright, 1981). Αν και το εμπορευματικό σύστημα παραμένει άναρχο - μια και δεν υπάρχει ξεκάθαρος και άμεσος καταμερισμός της κοινωνικής εργασίας και των μέσων παραγωγής - απαιτείται ένας βαθμός κοινωνικής συνοχής για να διασφαλιστεί η αναπαραγωγή των καπιταλιστικών σχέσεων. Αυτή προκύπτει διαμέσου κανόνων που διαμορφώνονται εκ των υστέρων μέσω της ΕΘΑ και διαμέσου κάποιων αντιφατικών πολιτικών του κράτους και της τοπικής διοίκησης.
Η αντίφαση εξίσωσης και διαφοροποίησης Στη διαδικασία της συσσώρευσης και στον ανταγωνισμού για υψη50