vakjargon) behoorden delen van Italië (waaronder Bari) tot het Spaanse koninkrijk. De link is dus snel gelegd. Over de sint willen we hier niet verder uitweiden. De goedheilige man wordt in talloze boeken en studies beschreven en heeft zelfs een eigen genootschap (www.sngvlaanderen.org) en behoeft dus nauwelijks verdere uitleg. Wat niet kan worden gezegd van de Kerstman. Hij is eigenlijk een relatieve jongeling in het gezelschap van de twee eerbiedwaardige heren. Bovendien is hij een kruising. Aan de ene kant hebben we een soort Germaanse Kerstman die in het hoge Noorden woont en zich van rendieren bedient. En aan de andere kant hebben we Sint-Nicolaas die door West-Europese migranten (en vooral de Nederlandse kolonie) in Noord-Amerika werd geïntroduceerd. De beide figuren groeiden naar elkaar toe en versmolten langzaam, christendom en heidendom reikten elkaar vriendelijk de hand. Ze deden daar in eerste instantie vrij lang over. Meer dan tweehonderd jaar. Maar onderweg verloor onze fusionsint zijn mijter en zijn staf. En hij werd langzaamaan eerder een gezellige dikkerd (obesitas was toen nog een leuke bijkomstigheid). En zo werd hij de figuur die we nu kennen. Zijn naam Santa Claus is een duidelijke verbastering van Sinterklaas of Sankt Niklaus. Die verbastering zet zich trouwens nog verder door, want voor vele kinderen is hij gewoon Santa (te vergelijken met de Sint). En dan heb je nog het Coca-Colaverhaal. De frisdrankengigant heeft de Kerstman niet uitgevonden maar - half onbewust - meegewerkt aan zijn hedendaagse imago. In de jaren dertig van de vorige eeuw figureerde de/een kindervriend enkele jaren na elkaar in de kerstreclamecampagnes van het bedrijf. En zo ontstond er eigenlijk een soort kruisbestuiving rond zijn uiteindelijke figuur. En ook de kleur van zijn outfit. Rood is de bedrijfskleur van de Amerikaanse firma en dus werd Santa Claus voortaan alleen met rode outfit gezien. Maar uiteindelijk zitten we nog altijd in Amerika. En daar bleef hij ook lange tijd. We zullen er maar vanuit gaan dat Rudolph vroeger niet genoeg pk in zijn rendierlijf had om ook Vlaanderen aan te doen. Maar daar is in het laatste kwart van vorige eeuw stilaan verandering gekomen. En zijn opgang valt niet te stuiten. Hij komt ook steeds vroeger, daarbij geholpen door heel wat gemeentebesturen die in het straatbeeld een perfecte biotoop voor hem creëren: straatverlichting en muzak. Voor elk wat wils. Zo ziet u hoe eigenaardig een leven kan lopen. Bisschop in Turkije, versleept naar Italië, voor Spanjaard worden versleten, getransporteerd naar Amerika, gemuteerd tot dikbuikige mutsdrager en met een rendier naar het Europese continent teruggekeerd om daar de commerciële strijd aan te gaan met zijn voederstervader en diens vriendje uit Tours. Het lijkt een ongelijke strijd,
een dikbuikige Amerikaan tegen twee heren van stand. En toch…., de Amerikanen hebben al voor hetere vuren gestaan. Of we behoefte hebben aan drie kindervrienden op een tijdspanne van anderhalve maand, weet ik niet. Maar we zullen vooralsnog niet veel in de pap te brokkelen hebben. De drie mannen hebben machtige heren achter zich staan. En misschien zijn onze kinderen er niet rouwig om. Maar ik ben benieuwd wanneer volgend jaar de eerste speelgoedfolder in mijn bus zal vallen. U ook? Paul Catteeuw
Museum voor Heem- en Oudheidkunde in Kontich, Sint-Jansplein (naast bibliotheek) Elke zondag geopend van 14 tot 17 u., gratis toegang, gidsen zijn aanwezig. (uitgezonderd juli en augustus)
23