123 Hoofdstuk 21
Herinneringen Het bestaan van 125 jaar, brengt ook fraaie herinneringen met zich mee over oud-medewerkers. Te beginnen met Fennie, hulp in de huishouding en vertrouwenspersoon van zowel de families Cramer als Dijkkamp.
“Ik heette vroeger Fenna, dat was een doodgewone, degelijke naam. Het was mevrouw Cramer die me Fennie noemde.” Fennie Leusman-Bouwman (1943) vertelt haar verhaal over de wasserij, de eigenaars, hun karakters, hun kinderen, gezien door de ogen van iemand die de families Cramer en Dijkkamp jaren heeft gediend en door en door kent. Fennie Leusman-Bouwman Je kunt bij haar niet over hulp in de huishouding meer spreken. De contacten en de onderlinge verstandhouding waren van geheel andere aard. Zij heeft bij beide families een prettige tijd gehad, waarin voldoende gelegenheid was voor plezier en lachpartijen. Maar het was ook een tijd van intens verdriet. Fennie blikt terug en vertelt er openhartig over. Een terugblik, hoewel de ‘periode Dijkkamp’ nog niet is afgesloten. “Bij Ellen en Ron blijf ik zo lang ik het leuk vind. Zoals het er nu uitziet, kan het nog een hele poos duren.”
jaar, de zogeheten assistentenklas heeft ze niet meer gevolgd. “Mijn vader zei tegen me, dat ik maar moest gaan werken net zoals mijn oudere zussen. Dat heb ik ook gedaan en ik heb ook heel veel geleerd als hulp in de huishouding; vooral de eerste vier jaren bij de familie Cramer. Meneer Cramer kwam op zekere dag met de vraag: “Miene vrouw wil wa’n betke hölp hebben. Heb ie nog ’n wicht?” “Mijn vader kon daar wel voor zorgen. Dat wicht was ik. Ik was toen 15 of 16 jaar,” lacht Fennie. De andere dag stond Fenna bij Cramer voor de deur.” Binnen vroeg mevrouw Cramer hoe ik heette. Ik noemde mijn naam, waarop zij antwoordde: ‘Dan noemen we jou vanaf nu Fennie.’ Tegenspraak was niet mogelijk. Ik zou het ook niet hebben gedurfd.” Er werd afgesproken dat ik drie ochtenden zou komen: maandag, woensdag en zaterdag.” Niet lang daarna kreeg ze er nog een paar betrekkingen bij, zodat Fennie vijf dagen in de week bezet was.
Zowel bij de familie Cramer als de familie Dijkkamp meer dan hulp-inde-huishouding. Links de woning van Ron Dijkkamp
Fenna Bouwman werd op 7 mei 1943 aan de Bouwmansweg geboren. Die weg, het verlengde van de Uelserdijk, heeft haar familienaam en ze is daar best trots op. De familie Bouwman was weliswaar buur van de familie Cramer, maar bij de activiteiten die in een Twentse noaberschop vaak in ere worden gehouden, werden de Cramers niet betrokken. Het was geen onwil, maar die band was er gewoon niet. Er was een soort van, wat men noemt standsverschil tussen Cramer en de mensen in de buurt. De Cramers hadden ook in Ootmarsum hun kennissenkring gekozen, zoals de families Kirch,Van der Meer, Joosten en Textor. Kinderen trekken zich van die verhoudingen weinig aan, want Zwaantje, het zusje van Fenna speelde wel met Hanneke Cramer (1945). “Als we naar school gingen, de hervormde school in Ootmarsum, en het weer was slecht, dan vroegen we aan Theo Wilbers of we met zijn waswagen mee mochten rijden.” Verder speelden de meisjes op het terrein van de wasserij. Verstoppertje bijvoorbeeld in de droogschuur waar de coulissen een ideale speelplaats waren. Na de lagere school volgde Fenna de huishoudschool. “Nog in de vroegere sigarenfabriek van Bloemen aan de Westwal en in de Blokhut.” Het derde
Herinneringen
deel 3 h28-h32.indd 3
Hoofdstuk 21
22-04-2011 09:14:55