18 20 a im z
Lecznictwo Otwarte
Gazeta
Pacjenta Nr 02/2018 (56) ISSN: 1897 1903 Wydawana przez SZPZLO Warszawa Praga Południe
• Prawo do świadczeń poza kolejnością • Indeks glikemiczny (IG), jego znaczenie w codziennej diecie • Bezpieczeństwo danych osobowych – RODO
SZPZLO Warszawa Praga Południe
Z okazji Świąt Bożego Narodzenia, przepełnionych nadzieją i magią wigilijnej nocy, kierujemy do Państwa płynące z serca życzenia radosnych, spokojnych świąt oraz pomyślności w nadchodzącym 2019 Nowym Roku. Dyrektor SZPZLO Warszawa Praga Południe oraz Redakcja „Gazety Pacjenta”
W numerze: SZPZLO Warszawa Praga Południe
str.
7
Prawo do świadczeń poza kolejnością Kto jest uprawniony i w jaki sposób możemy korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej.
Drodzy Czytelnicy
Zbliża się koniec roku, żegnamy minione miesiące i pełni nadziei spoglądamy w przyszłość. Przed nami długie, grudniowe wieczory, właśnie wtedy może warto sięgnąć po nasz biuletyn i pogłębić wiedzę na tematy dotyczące własnego zdrowia. Tym razem garść informacji o tarczycy i diagnozowaniu schorzeń związanych z tym gruczołem oraz indeksie glikemicznym i jego znaczeniu w codziennej diecie. Z myślą o naszych Czytelnikach przygotowaliśmy w zimowym numerze
str.
8
Indeks glikemiczny (IG), jego znaczenie w codziennej diecie Indeks glikemiczny – co oznacza przykłady produktów żywnościowych o niskim, średnim i wysokim indeksie.
wiele aktualnych informacji, które mamy nadzieję przeczytają Państwo z zainteresowaniem. Proponujemy w cyklu ABC Pacjenta – Zasady korzystania ze świadczeń poza kolejnością. Nie mniej ważne jest także bezpieczeństwo naszych danych osobowych. Jeśli chcą Państwo dowiedzieć się co słychać w naszym Zespole śpieszymy donieść, że ukończony został remont przychodni przy ul. Korytnickiej i Ostrołęckiej. W bieżącym roku kilku pracowników SZPZLO Warszawa Praga Południe,
str.
17
Bezpieczeństwo danych osobowych – RODO Co oznacza, czym są dane osobowe, jak należy je chronić i bezpiecznie przechowywać.
Wydawca:
Redakcja:
SZPZLO Warszawa
ul. Krypska 39
Praga Południe
04–082 Warszawa
ul. Krypska 39
fax: 22 813 30 51÷55
04–082 Warszawa
tel.: 22 810 30 52
Redaguje Kolegium:
www.szpzlo.praga-pld.pl
Jacek Blank Maria Bogusz Bożena Ziemiecka, Jadwiga Goździejewska, Bożena Pawłowska DTP: BigR.pl
UWAGA: Za treści dostarczone przez reklamodawców Redakcja nie ponosi odpowiedzialności.
których w większości znają pacjenci korzystający z usług w naszych placówkach zostało wyróżnionych i nagrodzonych. Więcej informacji na ten temat w aktualnościach bieżącego numeru. Nagrodzonym składamy gratulacje i zapraszamy wszystkich do lektury naszego biuletynu. Redakcja Gazety Pacjenta
„Gazeta Pacjenta” jest bezpłatnym biuletynem informacyjnym, którego wydawcą jest Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego Warszawa Praga Południe. Poruszane są w niej głównie sprawy dotyczące ochrony zdrowia oraz funkcjonowania placówek lecznictwa otwartego na terenie Pragi Południe. Rozprowadzana jest przede wszystkim przez przychodnie Zespołu. Bezpośrednimi odbiorcami biuletynu są mieszkańcy oraz pacjenci z terenu dzielnicy Praga Południe. Proponujemy Państwu możliwość zamieszczenia ogłoszenia na łamach naszej gazety.
Reklamy: 1200 PLN – IV okładka 800 PLN – II i III okładka 1/1 strony – cena 500,00 PLN 1/2 strony – cena 250,00 PLN 1/4 strony – cena 120,00 PLN 1/8 strony – cena 60,00 PLN Ceny nie zawierają podatku VAT Rabaty przy wykupieniu reklam do kolejnych emisji Wymiar strony: 198 × 285 mm Objętość: 24 strony Nakład: 2000 egzemplarzy
AKTUALNOŚCI
Co nowego w przychodniach?
ZLO ul. Korytnicka 42/44 Rejestracja poradni stomatologicznej
ZLO ul. Korytnicka 42/44 Poradnia stomatologiczna gabinet lekarski
ZLO ul. Korytnicka 42/44 Poradnia stomatologiczna gabinet lekarski
ZLO ul. Korytnicka 42/44
ZLO ul. Ostrołęcka 4 Rejestracja Poradni POZ
ZLO ul. Ostrołęcka 4
ZLO ul. Ostrołęcka 4 Szatnia poradani POZ
ZLO ul. Korytnicka 42/44 Poczekalnia poradni stomatologicznej
4
Gazeta Pacjenta – Zima 2018
Rok 2018 zbliża się ku końcowi. Chcemy naszym czytelnikom – pacjentom zaprezentować dwie kolejne placówki, które w tym czasie zostały zmodernizowane. Pierwsza z nich to Przychodnia Stomatologiczna przy ul. Korytnickiej 42/44, gdzie dokonano przebudowy w dwóch etapach. Pierwszy etap zakończył się pod koniec roku 2017, a drugi w czerwcu 2018. Modernizacja obejmowała lekarskie gabinety stomatologiczne, rejestrację, pracownię RTG, gabinet zabiegowy, pomieszczenia techniczne, sanitariaty oraz hole wraz z klatką schodową. Całkowity koszt przedsięwzięcia wyniósł 1 316 000 zł, z czego 522 000 zł zostało sfinansowane z dotacji uzyskanej z Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy, natomiast pozostała kwota 784 000 zł pochodziła ze środków własnych Zespołu. Jesteśmy zadowoleni, że Poradnia Stomatologiczna uzyskała nowy wygląd, bowiem z jej usług korzysta rocznie około 11 000 pacjentów. Jednocześnie informujemy, że w najbliższym czasie planowana jest czasowa alokacja Poradni Podstawowej Opieki Zdrowotnej z ZLO przy ul. Zamienieckiej 73 do pomieszczeń znajdujących się na parterze budynku przy ul. Korytnickiej 42/44 do momentu uruchomienia nowej Przychodni przy ul. Styrskiej. Dzięki takiemu rozwiązaniu nasi pacjenci będą mogli korzystać z usług zdrowotnych w godnych warunkach lokalowych. Drugim obiektem, który został kompleksowo zmodernizowany jest Przychodnia przy ul. Ostrołęckiej 4. Tu również prace budowlane przebiegały w dwóch etapach. Pierwszy obejmował Poradnie dla dzieci i zakończył się pod koniec roku 2017, natomiast drugi został sfinalizowany w listopadzie bieżącego roku. Przychodnia przy ul. Ostrołęckiej 4 funkcjonuje już od ponad 50 lat i jest jedną z większych placówek w naszym Zespole. Świadczone są tu usługi z zakresu Podstawowej Opieki Zdrowotnej dla dorosłych i dzieci, Ambulatoryjnej Opieki Specjalistycznej oraz diagnostyki. Ze świadczeń POZ korzysta ponad 9000 pacjentów z czego 2600 stanowią dzieci. Głównymi przesłankami do dokonania modernizacji były przede wszystkim: konieczność dostosowania pomieszczeń do obowiązujących wymogów, poprawa estetyki wnętrz oraz komfortu pracy personelu i leczenia naszych pacjentów. Na uwagę zasługuje fakt, że obie modernizacje były przeprowadzane przy funkcjonujących placówkach, co z kolei wiązało się z poważnymi utrudnieniami w codziennej pracy. Dziękujemy zatem wszystkim pracownikom Zespołu zaangażowanym przy realizacji przebudowy oraz naszym pacjentom za okazaną cierpliwość i wyrozumiałość. Całkowity koszt przedsięwzięcia wyniósł 2 800 000 zł, z czego 2 219 000 zł zostało sfinansowane z dotacji
AKTUALNOŚCI
uzyskanej z Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy, natomiast pozostała kwota 585 000 zł pochodziła ze środków własnych Zespołu. Mamy nadzieję, że pacjenci docenią nowoczesny wygląd obu Przychodni, a funkcjonalne i estetyczne wnętrza będą zachęcały do korzystania z naszych usług. Zarówno Przychodnia przy ul. Korytnickiej jak i Ostrołęckiej dołączyły do grona wyremontowanych w ostatnich latach placówek przy ul. Grochowskiej, Ateńskiej, Abrahama i Saskiej funkcjonujących na terenie naszej Dzielnicy. Jednocześnie warto wspomnieć, że przy tak dużych nakładach finansowych na cele inwestycyjne Zespół również na bieżąco dokonuje wymiany aparatury i sprzętu medycznego w naszych placówkach.
ZLO ul. Ostrołęcka 4 Poradnia POZ
ZLO ul. Ostrołęcka 4 Poradania POZ dla dzieci, gab. lekarski
Przed nami kolejne wyzwania!
W latach 2019–2020 planowana jest budowa nowej Przychodni przy ul. Styrskiej, która będzie usytuowana na nieruchomości przekazanej Zespołowi przez Urząd Miasta Stołecznego Warszawy w nieodpłatne użytkowanie. Projektowany budynek będzie miał trzy kondygnacje naziemne przeznaczone na działalność leczniczą oraz jedną kondygnację podziemną z przeznaczeniem na pomieszczenia gospodarczo-techniczne. Budynek nowej Przychodni w swojej formie urbanistyczno-architektonicznej w sposób atrakcyjny wpisze się w otaczający teren spełniając jednocześnie wymogi współczesnej wiedzy technicznej i standardów użytkowych. Intensywność istniejącej zabudowy w pobliżu Przychodni oraz budowa nowych obiektów mieszkalnych na tym terenie spełni jednocześnie oczekiwania mieszkańców – naszych przyszłych pacjentów. Bardzo istotną kwestią jest również dobre skomunikowanie projektowanego budynku, co stwarza dogodne warunki do korzystania z usług Przychodni okolicznym mieszkańcom. Takie rozwiązanie zapewni realizację kompleksowych świadczeń na rzecz pacjentów i ich rodzin, co stanowi podstawę nowoczesnych standardów opieki zdrowotnej. W nowej Przychodni będzie prowadzona działalność w zakresie Podstawowej Opieki Zdrowotnej, Poradni Zdrowia Psychicznego dla dorosłych, dzieci i młodzieży oraz Oddziału Dziennego Psychiatrycznego dla dorosłych. Stworzy to możliwość scentralizowania leczenia psychiatrycznego w jednej lokalizacji wraz z zapewnieniem odpowiedniego zaplecza dydaktyczno-terapeutycznego . Przewidywany koszt inwestycji wraz z wyposażeniem będzie wynosił około 22 mln. zł, z czego na dzień dzisiejszy kwota 17 milionów złotych jest wyasygnowana przez Urząd Miasta Stołecznego Warszawy. Mamy nadzieję, że trud podjęty przez tak wiele osób zostanie zwieńczony kolejnym obiektem ochrony zdrowia, który przez długie lata będzie służył mieszkańcom Warszawy, a szczególnie naszej dzielnicy Pragi Południe. Jednocześnie zapewniamy, że będziemy czynić wszelkie starania w celu pozyskiwania środków finansowych
ZLO ul. Ostrołęcka 4 Poradnia POZ dla dzieci gab. zabiegowy
ZLO ul. Ostrołęcka 4 Poradnia POZ dla dzieci zdrowych poczekalnia
Wizualizacja budynku przychodni przy ul. Styrskiej na dokonywanie kolejnych prac modernizacyjnych i remontowych w naszych pozostałych placówkach. Korzystając z okazji słowa podziękowania za udzielone wsparcie finansowe i zaangażowanie kierujemy przede wszystkim do władz Miasta Stołecznego Warszawy oraz władz Dzielnicy Praga Południe, a także Radnych Miasta Stołecznego Warszawy, Radnych Dzielnicy Praga Południe oraz Rady Społecznej działającej przy Zespole. Foto: Bożena Pawłowska Wizualizacja: Industria Project Sp. z o.o., Gdańsk
Gazeta Pacjenta – Zima 2018
5
AKTUALNOŚCI
Nagrodzeni pracownicy SZPZLO Warszawa Praga Południe 8 maja obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Położnej. W kilka dni, po tym święcie tj. 12 maja obchodzimy Międzynarodowy Dzień Pielęgniarki. Z tych okazji 14.05.2018 Okręgowa Rada Warszawska Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych zorganizowała uroczystą galę w Hotelu Sangate AirPort w Warszawie. W uroczystości wzięli liczny udział reprezentanci środowiska pielęgniarek i położnych oraz zaproszeni goście m.in.: przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia, Prezydenta m.st. Warszawy, Marszałka Województwa Mazowieckiego, Starostowa, Dyrektorzy oraz Prezesi podmiotów leczniczych, Prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, Przewodniczący Okręgowych Izb Pielęgniarek i Położnych. Podczas gali pielęgniarki i położne otrzymały odznaczenia i nagrody. Wśród wyróżnionych znalazły się także panie pielęgniarki zatrudnione w naszym Zespole. Na zakończenie galę uświetnił koncert Zespołu Bajm. Odznaczenie przyznane przez Ministerstwo Zdrowia „Za zasługi dla ochrony zdrowia” otrzymała Bożena Ziemiecka – Kierownik Sekcji Promocji Zdrowia. Nagrodą Dyrektora Zespołu zostały wyróżnione następujące osoby: • Danuta Garbarczyk pielęgniarka środowiskowa rodzinna ZLO przy ul. Ateńskiej 4 • Małgorzata Grzegorska pielęgniarka środowiskowa rodzinna ZLO przy ul. Abrahama 16
• Anna Mikołajewska pielęgniarka środowiskowa rodzinna ZLO przy ul. Ostrołęckiej 4 W październiku b.r. w siedzibie Rady m.st. Warszawy 7 pracowników SZPZLO Warszawa Praga Południe otrzymało Odznakę Honorową Zasłużonego dla Warszawy nadaną przez Radę m. st. Warszawy – Kolegium Odznaki Honorowej Zasłużonego dla Warszawy. Wyróżnieniem tym uhonorowano panie: • Marię Prześlak-Wardecką Kierownika ZLO przy ul. Ostrołęckiej 4 • Barbarę Kafel-Wojewódka Kierownika ZLO przy ul. Ateńskiej 4 • Marię Niedziałkowską lekarza ZLO przy ul. Ostrołęckiej 4 • Barbarę Jabłońską Pielęgniarkę Koordynującą ZLO przy ul. Saskiej 61 • Urszulę Malinowską Pielęgniarkę Koordynującą ZLO przy ul. Abrahama 16 • Marię Kaca Kierownika Działu Administracyjnego Organizacyjnego • Jadwigę Goździejewską specjalistę w Dziale Marketingu Wszystkim wyróżnionym paniom gratulujemy Redakcja GP
Praca!
Praca! SZPZLO
Praca!
Praca!
Praca!
Praca!
Praca!
Praca!
Praca!
Praca!
Praca!
SZPZLO Warszawa Praga Południe przy ul. Krypskiej 39
Warszawa Praga Południe
1. Lekarzy Podstawowej Opieki Zdrowotnej ze specjalizacją lub w trakcie specjalizacji w zakresie: • chorób wewnętrznych, • medycyny rodzinnej, • pediatrii.
2. Lekarzy ze specjalizacją w zakresie:
• psychiatrii dla dzieci i młodzieży • neurologii dziecięcej (w ramach usług komercyjnych)
6
Praca!
Gazeta Pacjenta – Zima 2018
zatrudni: 3. Psychoterapeutę z certyfikatem do PZP dla Dzieci i Młodzieży
Osoby zainteresowane prosimy o kontakt z sekretariatem Dyrektora SZPZLO Warszawa Praga Południe tel.: 22 810 06 04 lub e-mail: sekretariat – sekretariat1@szpzlo.praga-pld.pl Dział Kadr i Płac – kadry@szpzlo.praga-pld.pl
A B C PA C J E N TA
Prawo do świadczeń poza kolejnością Autor: Jadwiga Goździejewska Pojęcie uprawnień do korzystania ze świadczeń poza kolejnością budzi wątpliwości zarówno pacjentów jak i personelu placówek medycznych i często rozumiane jest dosłownie, jako bezpośrednia obsługa pacjenta oczekującego w kolejce do rejestracji czy do gabinetu lekarskiego przed innymi pacjentami bez oczekiwania w kolejce. Zagadnienie to należy rozpatrywać w kontekście obowiązujących przepisów w tym zakresie, które określają zasady udzielania świadczeń zdrowotnych osobom, posiadającym szczególne uprawnienia w zakresie pierwszeństwa korzystania ze świadczeń. Stosownie do brzmienia art. 20 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych świadczenia w szpitalach i świadczenia specjalistyczne w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej są udzielane według kolejności zgłoszenia w dniach i godzinach ich udzielania przez świadczeniodawcę, który zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. W zakresie obowiązującego stanu prawnego stwierdzić należy, iż szczególne uprawnienia w zakresie pierwszeństwa korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej przypisane zostały przez ustawodawcę osobom ze względu na stan ich zdrowia (m.in. stany nagłe, osoby niepełnosprawne) oraz osobom ze względu na ich zasługi (m.in. dawcy krwi, dawcy przeszczepu, inwalidzi wojenni i wojskowi oraz kombatanci). Zgodnie z art.47c ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych prawo do korzystania poza kolejnością posiadają: Zasłużeni Honorowi Dawcy Krwi i Zasłużeni Dawcy Przeszczepu, inwalidzi wojenni i wojskowi oraz kombatanci, uprawnieni żołnierze i pracownicy oraz weterani poszkodowani – w zakresie leczenia urazów i chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa, kobiety w ciąży (od 01.01.2017 r.), osoby do 18 r.ż., u których stwierdzono ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu (od 01.01.2017 r.), działacze opozycji antykomunistycznej i osoby represjonowane z powodów politycznych (od 31.08.2017 r.),osoby posiadające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności (od 01.07.2018 r.). Według interpretacji Departamentu Ubezpieczenia Zdrowotnego w Ministerstwie Zdrowia oraz Narodowego Funduszu Zdrowia korzystanie poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oznacza, że:
• świadczeniodawca udziela tych świadczeń poza kolejnością przyjęć wynikającą z prowadzonej przez niego listy oczekujących; • świadczeniodawca udziela tych świadczeń w dniu zgłoszenia; • w przypadku, gdy udzielenie świadczenia nie jest możliwe w dniu zgłoszenia, świadczeniodawca wyznacza inny termin poza kolejnością przyjęć wynikającą z prowadzonej przez niego listy oczekujących. • świadczenie z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej nie może być udzielone w terminie późniejszym niż w ciągu 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia. Osoby uprawnione korzystają ze świadczeń opieki zdrowotnej po okazaniu właściwego dokumentu potwierdzającego uprawnienia. Kwestia obsługi w rejestracji przychodni dosłownie poza kolejnością, wejścia do gabinetu lekarskiego czy pracowni diagnostycznej przed innymi osobami pacjentów uprawnionych m.in. osób niepełnosprawnych, kobiet w ciąży, matek z dziećmi nie jest uregulowana formalnie. Zapis, dotyczący uprawnień tych osób został usunięty w 2004 r. ze znowelizowanej ustawy o pomocy społecznej. Aktualnie, w kontekście pierwszeństwa obsługi pacjenta pozostaje do stosowania dobry obyczaj i kultura życia społecznego. Usunięcie przepisu oznaczało, że od tej chwili uprzywilejowani w kolejce są zdani na społeczne zrozumienie, osobistą kulturę, życzliwość i zdrowy rozsądek innych osób oczekujących w kolejce oraz personelu obsługującego pacjentów. Warto zaznaczyć, że pracownicy przychodni są w trudnej sytuacji, gdyż nie mogą dokonywać klasyfikacji pacjentów na bardziej i mniej chorych i podejmować decyzji kto powinien być obsłużony w danym momencie przed innymi chorymi oczekującymi w kolejce. Nie mniej jednak pracownicy medyczni są obowiązani do zwracania uwagi na to, co dzieje się w kolejce do rejestracji czy pod drzwiami gabinetu i reagowania w zależności od sytuacji. Pracownicy są pouczani o tym, iż powinni okazywać zrozumienie i życzliwość pacjentom, którym czas oczekiwania na wejście do gabinetu sprawia największą uciążliwość i w zależności od sytuacji udzielanie im pomocy w uzyskaniu świadczenia. Nie ma jednak żadnych formalnych przepisów, aby je można egzekwować w tym zakresie.
Gazeta Pacjenta – Zima 2018
7
warto wie d zie ć
Indeks glikemiczny (IG), jego znaczenie w codziennej diecie Opracowanie: Bożena Ziemiecka Zdrowy styl życia, racjonalne odżywianie to coraz częściej poruszane tematy, jako ważne elementy naszego codziennego życia. Modyfikowanie diety w zależności od tego czy nasza waga jest prawidłowa, czy mamy nadwagę, a może za wysoki poziom cholesterolu, czy glukozy często opiera się na wykluczaniu z naszych posiłków węglowodanów jako tych, które zagrażają sukcesowi w odchudzaniu. Jednak specjaliści w dziedzinie zdrowego odżywiania są zgodni, że węglowodany to główne źródło energii, zwłaszcza dla naszego mózgu. Dlatego bardzo istotne jest, aby dieta dostarczała ich odpowiednią ilość do naszego organizmu. Węglowodany ze względu na budowę dzielimy na cukry proste i złożone. Do cukrów prostych, przyswajalnych zaliczamy glukozę, fruktozę, sacharozę, maltozę, laktozę. Węglowodany złożone (wielocukry) to: skrobia, glikogen, które również nasz organizm przyswaja. Do wielocukrów należy także błonnik pokarmowy: celuloza, ligniny, pektyny – te substancje nie są trawione, pobudzają jedynie ruchy perystaltyczne jelit i ułatwiają wydalanie. Węglowodany w procesie trawienia są przekształcane w glukozę, która przedostaje się do krwi, a z nią do komórek. Transporterem glukozy do komórek jest insulina, która przez specjalne receptory dostarcza ją jako niezbędny do życia produkt energetyczny. Przyswajanie węglowodanów złożonych przebiega dość wolno, zaś cukrów prostych bardzo szybko – są niemal natychmiast trawione i wchłaniane z przewodu pokarmowego jako glukoza, znacznie podnosząc jej stężenie. Na wzrost poziomu glukozy trzustka reaguje wyrzutem insuliny. Hormon ten przenosi glukozę z krwiobiegu do komórek. Jeśli wzrost poziomu glukozy jest szybki, insulina wydziela się w dużej ilości, co pozwala szybko uporać się z cukrem, ale przy takim tempie wchłaniania poziom cukru gwałtownie spada, mogąc spowodować hipoglikemię reaktywną. To wywołuje uczucie głodu i sięgnięcie po kolejną dawkę cukru. Taka stała nadmierna stymulacja trzustki obciąża ją i wpływa na metabolizm tkanek obwodowych: insulina pobudza je do wchłaniania glukozy, a następnie do jej magazynowania w postaci tłuszczu, co powoduje przyrost wagi.
8
Gazeta Pacjenta – Zima 2018
Węglowodany złożone nie powodują skoków poziomu glukozy i insuliny we krwi, za to dają poczucie sytości i energię, która wystarcza na 3–4 godziny. Dlatego bardzo istotna jest wiedza jakie produkty zawierające węglowodany powinniśmy wybierać w codziennym odżywianiu. Indeks glikemiczny (IG) to wskaźnik zawartości cukru w produkcie węglowodanowym, oznacza średni procentowy wzrost stężenia glukozy we krwi po spożyciu porcji produktu zawierającej 50 gramów przyswajalnych węglowodanów. Skala wartości IG mieści się między 0 a 100. W literaturze, w zależności od wartości IG najczęściej stosowany jest następujący podział produktów: IG ≤ 55 = produkty o niskim IG (zalecane jest ich uwzględnienie w komponowaniu codziennego jadłospisu), IG 56–69 = produkty o średnim IG (należy je wybierać od czasu do czasu), IG ≥70 = produkty o wysokim IG (zalecane jest ich sporadyczne spożycie), Liczne badania naukowe wskazują, że dieta o niskim IG poprawia wrażliwość tkanek na działanie insuliny, zmniejsza stężenie trójglicerydów w surowicy krwi, a także obniża poziom cholesterolu całkowitego, w tym frakcji LDL (złego cholestorolu). Odgrywa też znaczącą rolę w zapobieganiu cukrzycy typu 2, chorobie wieńcowej, może być również pomocna w walce z nadmierną masą ciała. Spożywanie produktów o niskim indeksie glikemicznym powoduje wolny, stopniowy i jednocześnie niewielki wzrost poziomu glukozy, co za tym idzie - niewielki wyrzut insuliny. Efektem tego jest odczuwanie większego uczucia sytości i opóźnienie wystąpienia uczucia głodu. Produkty o niskim IG spowalniają wchłanianie glukozy i powodują łagodne zwiększanie glikemii, minimalizują wydzielanie insuliny po posiłku a tym samym zmniejszają zapotrzebowanie organizmu na ten hormon. Znajomość wartości IG żywności jest ważnym punktem w procesie leczenia osób chorych na cukrzycę lub tych, u których stwierdzono stan przedcukrzycowy. Produkty o niskim IG mogą
warto wie d zie ć
pomóc osobom chorującym na cukrzycę w monitorowaniu poziomu glukozy we krwi, a tym samym we właściwym kontrolowaniu cukrzycy. Chcąc wykorzystać informację dotyczącą wysokości IG danego produktu musimy pamiętać, że na ostateczną wartość IG żywności wpływ ma wiele czynników. Są to m.in. stopień przetworzenia, ilość i rodzaj błonnika, węglowodanów w danym produkcie spożywczym. Warto pamiętać, że w przypadku produktów nie poddanych obróbce kulinarnej ich IG jest znacznie niższy niż w przypadku produktów przetworzonych termicznie lub rozdrobnionych (produkty rozgotowane mają znacznie wyższy IG od tych ugotowanych al dente). Gotowanie spaghetti al dente (5-6 min) pozwala na utrzymanie IG na niskim poziomie. Indeks glikemiczny makaronu gotowanego 15-20 minut gwałtownie wzrasta. Innym dobrym przykładem jest marchew: dla surowej marchwi IG = 30, po ugotowaniu IG = 80 (wzrost indeksu glikemicznego spowodowany jest rozkładem skrobi i procesem żelowania). Na stężenie glukozy we krwi ma również wpływ czas spożywania pokarmu a także temperatura posiłku ( wykazano, że produkty gorące powodowały wyższe stężenia glukozy niż schłodzone potrawy). Kierując się wartością IG przy wyborze owoców musimy zwrócić uwagę na stopień ich dojrzałości – im bardziej dojrzały owoc tym wyższy IG. Pośrednio także ogólną wartość IG posiłku obniża dodatek produktu zawierającego tłuszcz, białko, pektyny – związane jest to z wolniejszym tempem działania enzymów i trawieniem posiłku. Dlatego też spożywając produkt o średnim, czy wysokim indeksie glikemicznym np. makaron pszenny należy pamiętać o dodatku np. białkowym. Drugim bardzo ważnym wskaźnikiem w diecie osób chorujących na cukrzycę czy będących w stanie przedcukrzycowym jak również tych, którzy chcą zmniejszyć swoją wagę jest ładunek glikemiczny (ŁG). Pojęcie ŁG zostało wprowadzone w celu oceny zawartości węglowodanów w pożywieniu czyli szacowania efektu glikemicznego całych posiłków a nie pojedynczych produktów. W praktyce ładunek glikemiczny pomaga porównać wpływ dwóch produktów na stężenie glukozy we krwi. Osoby chcące obniżyć całkowity ŁG w diecie powinny zwiększyć spożycie żywności o niskim IG, lub zastąpić produkty o wysokim IG na alternatywne o niższym IG. Jak wspomniałam zastosowanie diety o niskim IG i ŁG niesie wiele korzyści zdrowotnych, należy jednak pamiętać, aby dietę tę stosować z uwzględnieniem innych zasad zdrowego żywienia m.in. ograniczyć nasycone kwasy tłuszczowe, zwiększyć spożycie błonnika w postaci warzyw i owoców.
Należy również pamiętać o piciu wody najlepiej mineralnej niegazowanej co najmniej 1,5 l. dziennie. Wybierając żywność zawierającą węglowodany, powinnyśmy się wystrzegać przede wszystkim przemysłowych słodyczy, wyrobów cukierniczych i owocowych jogurtów.
A oto przykłady produktów żywnościowych o niskim, średnim oraz wysokim IG. Warzywa: bakłażan 20, bób 40, bób gotowany 65-80, burak 30, cebula 15, cukinia 15, cykoria 15, czosnek 30, dynia 75, fasola biała ugotowana 33, groszek zielony z puszki 48, kalafior 15, kapusta biała 15, kapusta czerwona 15, kapusta pekińska 15, kapusta włoska 15, kukurydza konserwowa 55, marchew 30, marchew gotowana 80, ogórek 15, papryka czerwona 15, papryka zielona 15, pieczarki 10, pomidor 15, por 15, rzepa 72, rzodkiewka 15, sałata 10, sałata lodowa 10, seler korzeniowy 35, seler naciowy 15, soczewica czerwona gotowana 26, soja gotowana 18, sok pomidorowy 38, sok z marchwi 43, szczaw 15, szpinak 15, ziemniaki gotowane 95. Pieczywa i kasze – bagietka 95, biszkopt 54, bułki i rogale maślane 55-60, chleb pszenny 70, chleb żytni pełnoziarnisty 58, chleb żytni razowy 50, kajzerka 70, kasza gryczana 40, kasza gryczana ugotowana 54, kasza jaglana ugotowana 71, kasza jęczmienna perłowa gotowana 70, kasza jęczmienna pęczak 25, kasza manna 55, makaron dwujajeczny gotowany 55, otręby pszenne 45, pieczywo chrupkie 35, płatki kukurydziane 81, płatki owsiane 40, pumpernikiel 46, ryż biały 70, ryż biały gotowany 64, ryż brązowy 55, ryż brązowy gotowany 60, wafle ryżowe 64. Nabiał – jogurt naturalny 2% tłuszczu 36, jogurt naturalny 0% tłuszczu 27, kefir 2% tłuszczu 32, mleko 3,2% tłuszczu 55, ser mozzarella 0, ser twarogowy chudy 30, ser feta 0, ser camembert pełnotłusty 0. Orzechy – migdały 15, orzechy arachidowe 14, orzechy laskowe, pistacjowe, włoskie 15, pestki z dyni 25. Owoce – awokado 10, banan 52, brzoskwinia 30, brzoskwinia w syropie 52, grejpfrut 25, jabłko 38, kiwi 53, mandarynki 30, pomarańcza 42, śliwki 35, winogrona 45, owoce jagodowe 25, truskawki 40. Dodatki do potraw – ketchup 55. musztarda 55, nutella 55, pesto 15, przecier pomidorowy 35, syrop klonowy 65, chrzan 20.
Gazeta Pacjenta – Wiosna 2018
9
A beca d ł o z d rowia
T jak Tarczyca Opracowanie: Bożena Pawłowska Tarczyca (łac. glandula thyroidea) jest ważnym gruczołem wydzielania wewnętrznego, który znajduje się w przedniej części szyi, tuż pod krtanią. Zbudowana jest z dwóch płatów bocznych połączonych wąską cieśnią (węziną). Czasami występuje także trzeci płat – piramidowy. Chociaż jest niewielka - waży około 30 gramów, spełnia w organizmie ważne funkcje wydzielnicze i regulacyjne. Wpływa na metabolizm i gospodarkę wapniowo-fosforową organizmu i wytwarza hormony. Do jej prawidłowego działania potrzebne są trzy hormony: trójjodotyronina (T3), tyroksyna (T4) oraz hormon tyreotropowy (TSH). Pierwsze dwa są wytwarzane przez samą tarczycę, przy czym do syntezy T4 potrzebny jest jod. Wydzielanie hormonu TSH, pobudzającego tarczycę do wydzielania hormonów własnych, odbywa się w komórkach przysadki mózgowej. Pierwszy z nich, hormon T3 (trójjodotyronina) odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, metabolizm węglowodanów, tłuszczów i białek. Wpływa on na bilans wody oraz pracę mięśni. Drugi z hormonów T4 (tyroksyna) reguluje wchłanianie glukozy czy rozpad tłuszczów. Wpływa na działanie gruczołów płciowych oraz płodność. Hormony wytwarzane przez tarczycę kontrolują podstawową aktywność wszystkich komórek w ludzkim ciele,
10
Gazeta Pacjenta – Zima 2018
wpływają na funkcjonowanie układu nerwowego i sprawność umysłu. W życiu płodowym przyczyniają się one do prawidłowego rozwoju dziecka warunkują m.in. wzrost, przemianę materii i gospodarkę energetyczną organizmu. Zaburzona praca tarczycy wpływa niekorzystnie na stan naszych narządów i układów.
Co to jest niedoczynność tarczycy ?
Na świecie 300 mln ludzi choruje na niedoczynność tarczycy, a 50% z nich jest leczonych. Problemy z tarczycą mogą być związane z jej niedoczynnością to tzw. hipotyreoza, czyli wytwarzanie za małej ilości hormonów. Wówczas mogą wystąpić m.in.: uczucie zmęczenia, obniżenie nastroju, senność, zwiększona męczliwość, spowolnienie, odczuwanie zimna pomimo wysokiej temperatury na zewnątrz, zaparcia, sztywność mięśni i bóle stawów, przybieranie na wadze, zmiana barwy głosu, słabsza pamięć i osłabiona zdolność koncentracji, zaburzenia miesiączkowania m.in.: cykle bezowulacyjne, obfite miesiączki, suchość i szorstkość skóry na łokciach i kolanach, wypadanie włosów, osłabienie paznokci, chrypka, obrzęki pod oczami, spadek libido.
A beca d ł o z d rowia
Co oznacza nadczynność tarczycy ?
to tzw. hipertyreoza, która wiąże się wytwarzaniem zbyt dużej ilości hormonów. Osoby z nadczynnością tarczycy są: drażliwe, skarżą się na kołatnie serca, mają kłopoty z koncentracją, niekiedy pojawia się mimowolne drżenie np. palców. Osoby te, mogą być nadwrażliwe na zmiany temperatury, nadmiernie się pocą i czują wzmożone pragnienie. Mogą także pojawić się duszność, zaburzenia miesiączkowania czy problemy z układem pokarmowym (m.in. biegunka). Najczęściej występującą postacią nadczynności tarczycy jest choroba Gravesa Basedowa. Obok objawów nadczynności schorzenie u 10-30 proc. chorych prowadzi do wytrzeszczu oczu. Przypadłość może doprowadzić do jaskry, światłowstrętu, a nawet trwałego uszkodzenia wzroku. Może także pojawić się wole tarczycy oraz tzw. obrzęk podgoleniowy. Inne zaburzenia związane z tarczycą Wole tarczycy oznacza powiększenie objętości tarczycy. Wole jest rozpoznawane, gdy objętość tarczycy przekracza górną granicę normy. Dla kobiet granica ta wynosi 18 – 20 ml, dla mężczyzn zaś – 25 ml. W zależności od tego, czy powiększona tarczyca produkuje prawidłowe, czy też nadmierne ilości hormonów rozróżnia się wole guzkowe toksyczne (nadczynne) i wole nietoksyczne (gdy czynność tarczycy jest prawidłowa). W zależności od obrazu tarczycy widocznego w badaniu USG rozróżnia się: • wole guzkowe – gdy w miąższu tarczycy stwierdza się obecność jednego lub kilku guzków. • wole miąższowe – miąższ tarczycy jest jednorodny (nie stwierdza się w nim obecności guzków o średnicy przekraczającej 1 cm). Jeśli powiększenie gruczołu tarczowego jest niewielkie mogą nie występować żadne dolegliwości. Duże wole uciskając na sąsiadujące struktury szyi powodować będzie uczucie dyskomfortu, problemy z oddychaniem czy z połykaniem. Coraz częściej słyszymy o przewlekłym zapaleniu tarczycy o podłożu autoimmunologicznym tj. o chorobie Hashimoto. W schorzeniu tym tarczyca niszczona jest przez komórki własnego organizmu. Objawy w tej chorobie są bardzo różne i nietypowe. Na początku mogą pojawić się dolegliwości charakterystyczne dla nadczynności tarczycy, a później dla niedoczynności. Aby rozpoznać tę chorobę
należy wykonać oznaczenie przeciwciał aTPO (anty-TPO). U osoby chorej liczba przeciwciał jest podwyższona i sięga kilku tysięcy a norma to zazwyczaj wynik dwucyfrowy. Kolejnym schorzeniem z powodu, którego pacjent zgłasza się do endokrynologa, dotyczącym opisywanego w artykule gruczołu są guzki tarczycy. Ich częstość występowania jest większa u kobiet niż u mężczyzn i zwiększa się z wiekiem. W krajach gdzie prowadzona jest prawidłowo podaż jodu częstość występowania guzków tarczycy szacuje się na około 6% u kobiet i 1% u mężczyzn. Guzki tarczycy są zmianami umiejscowionymi w obrębie szyi. Mogą być w postaci torbieli, wówczas są wypełnione płynem lub w postaci litej wypełnionej komórkami. Przyczyna ich powstawania nie jest znana. Stwierdza się je czasami u członków tej samej rodziny, ponieważ ich powstanie może być uwarunkowane genetycznie. Wśród innych przyczyn powstawania guzków może być niedobór jodu w diecie. Guzki tarczycy mogą mieć charakter łagodny. Niewielki ich odsetek mogą stanowić przypadki raka tarczycy. Większość guzków tarczycy nie powoduje żadnych objawów miejscowych. Najczęściej są one rozpoznawane przypadkowo w trakcie badania USG. W każdym przypadku stwierdzenia u siebie zmiany w okolicy tarczycy należy zgłosić się do lekarza. Pilnie należy zgłosić się do lekarza, gdy: • na szyi pojawił się guzek lub obwód szyi ulega szybkiemu powiększeniu, • nagle wystąpił ból szyi w okolicy tarczycy, • powiększone są węzły chłonne szyjne, • pojawiły się kłopoty z przełykaniem lub oddychaniem, • wystąpiła chrypka (szczególnie, jeśli laryngolog wykluczył zapalenie krtani), • pojawiły się objawy nadczynności tarczycy, • członek rodziny chorował na raka tarczycy, Badania prowadzące do rozpoznania chorób tarczycy Zaleca się u kobiet i mężczyzn po 50 roku życia regularnie badanie tarczycy raz w roku.
Chora tarczyca najczęściej
nie boli
Wywiad oraz badanie lekarskie
Lekarz podczas badania zwraca uwagę na objawy niedoczynności lub nadczynności tarczycy, ewentualne czynniki ryzyka rozwoju nowotworu tarczycy. W badaniu fizykalnym sprawdza czy nie są powiększone węzły chłonne, czy nie występują patologiczne zmiany.
Gazeta Pacjenta – Zima 2018
11
7 14 21 28
Pn
Wt 1 8 15 22 29
Styczeń
Śr 2 9 16 23 30
Cz 3 10 17 24 31
Warszawa Praga Południe
SZPZLO
Pt 4 11 18 25
So 5 12 19 26
N 6 13 20 27 4 11 18 25
Pn 5 12 19 26
Wt
Luty 6 13 20 27
Śr
7 14 21 28
Cz
Pt 1 8 15 22
So 2 9 16 23
N 3 10 17 24
Wt 5 12 19 26
Pn 4 11 18 25
Marzec 6 13 20 27
Śr
7 14 21 28
Cz
Pt 1 8 15 22 29
So 2 9 16 23 30
N 3 10 17 24 31
2019
Wt 2 9 16 23 30
Wt 2 9 16 23 30
Śr 3 10 17 24 31
Śr 3 10 17 24
Cz 4 11 18 25
Cz 4 11 18 25
7 14 21 28
Pn
Wt 1 8 15 22 29
Śr 2 9 16 23 30
Cz 3 10 17 24 31
Październik
Pn 1 8 15 22 29
Lipiec
Pn 1 8 15 22 29
Kwiecień
Pt 4 11 18 25
Pt 5 12 19 26
Pt 5 12 19 26
So 5 12 19 26
So 6 13 20 27
So 6 13 20 27
N 6 13 20 27
N 7 14 21 28
N 7 14 21 28 7 14 21 28
6 13 20 27
Śr 1 8 15 22 29
6 13 20 27
5 12 19 26
7 14 21 28
Śr
4 11 18 25
Pn 5 12 19 26
Wt 6 13 20 27
Śr
Listopad
Wt
Pn
Sierpień
Wt
Pn
Maj
7 14 21 28
Cz
Cz 1 8 15 22 29
Cz 2 9 16 23 30
Pt 1 8 15 22 29
Pt 2 9 16 23 30
Pt 3 10 17 24 31
So 2 9 16 23 30
So 3 10 17 24 31
So 4 11 18 25
N 3 10 17 24
N 4 11 18 25
N 5 12 19 26 4 11 18 25
Wt 5 12 19 26
Śr
3 10 17 24
Wt
4 11 18 25
Śr
2 9 16 23 30
Pn
3 10 17 24 31
Wt
4 11 18 25
Śr
Grudzień
2 9 16 23 30
Pn
Wrzesień
3 10 17 24
Pn
Czerwiec
5 12 19 26
Cz
5 12 19 26
Cz
6 13 20 27
Cz
6 13 20 27
Pt
6 13 20 27
Pt
7 14 21 28
Pt
7 14 21 28
So
7 14 21 28
So
So 1 8 15 22 29
N 1 8 15 22 29
N 1 8 15 22 29
N 2 9 16 23 30
WARTO WIEDZIEĆ
Badania hormonalne Służą do oceny czynności tarczycy. Jest to oznaczenie stężenia hormonu tyreotropowego (TSH) we krwi. Jeśli uzyskany wynik będzie nieprawidłowy, konieczne jest oznaczenie stężenia wolnych hormonów tarczycy (FT4 i/ lub FT3). Badanie ultrasonograficzne (USG) – jest badaniem czułym i bezbolesnym. Na jego podstawie lekarz ocenia wielkość gruczołu, stwierdza obecność guzków oraz ich wielkość i liczbę, a także ewentualne powiększenie węzłów chłonnych.
Co możemy sami zrobić aby uniknąć zachorowania na choroby tarczycy ?
Badanie radioizotopowe oraz biopsja cienkoigłowa Lekarz może zlecić badanie scyntygraficzne tarczycy. Podczas badania podaje się radioaktywny izotop, dzięki temu przy pomocy specjalistycznej kamery wykonywany jest odczyt nagromadzenia izotopu w tarczycy. Poprzez to badanie można łatwiej zlokalizować zmiany znajdujące się w obrębie tarczycy. Badanie służy m.in. do oceny guzków. Guzki, które produkują nadmierną ilość hormonów tarczycy, wychwytują dużo izotopu i opisywane są w badaniu jako guzki „gorące”. Guzki „zimne” nie gromadzą izotopu albo gromadzą go mało. Mogą one świadczyć o niebezpieczeństwie zmian nowotworowych . Guzki „gorące” bardzo rzadko są rakami tarczycy.
funkcjonowania tarczycy konieczna jest odpowiednia podaż jodu. Jod znajduje się w produktach spożywczych, takich jak między innymi: ryby morskie, owoce morza, mleko, jaja. Oprócz jodu organizmowi należy dostarczyć także: żelazo, cynk, selen oraz witaminy szczególnie z grupy B oraz witaminy C i D. Źródłem żelaza jest np.: wątróbka, jaja zaś źródłem witaminy D są: drożdże, mleko, tran, masło, sery. Bogate w witaminy są warzywa i owoce. • zadbać o prawidłową ilość snu, tj. 7-8 godzin dziennie. • zaprzestać palenia papierosów – stwierdzono bowiem związek między paleniem papierosów a rozwojem guzków tarczycy, • wyjeżdżać z miasta na łono natury np.: nad morze. W dni wietrzne i sztormowe z powietrza pobieramy jodu najwięcej.
Jeśli zmiana w tarczycy jest niepokojąca może pojawić się konieczność pobrania wycinka do dalszych badań. W takich sytuacjach wykonuje się tzw. cienkoigłową biopsję aspiracyjną (BAC). Igła wprowadzana jest bezboleśnie do tarczycy, następnie za pomocą odpowiedniej strzykawki pobiera się tkankę. Badanie to pozwala ustalić charakter ewentualnych zmian patologicznych i w przypadku raka rozpocząć jak najszybsze leczenie.
14
Gazeta Pacjenta – Zima 2018
Stres osłabia nasz układ immunologiczny, może przyczynić się do rozwoju chorób tarczycy. Ryzyko to zwiększają używki, zanieczyszczenie środowiska oraz brak jodu w diecie. Dlatego, aby ograniczyć ryzyko zachorowania na choroby tarczycy, należy bardziej zatroszczyć się o higienę swojego życia. To znaczy, że powinniśmy: • zadbać o dostarczanie organizmowi odpowiedniej ilości jodu w diecie. Pierwiastek ten jest ważnym składnikiem budowy hormonów tarczycowych. Dla prawidłowego
Chora tarczyca najczęściej nie boli. Jednak skutki zaburzeń pracy tego organu są odczuwalne w całym organizmie, bo tarczyca sterując hormonami wpływa na wszystkie narządy wewnętrzne. Dlatego powinniśmy o nią dbać szczególnie.
WARTO WIEDZIEĆ
Nieprawidłowe wyniki hormonów bez zaburzeń tarczycy Urszula Nowak Koczocik Badania tarczycy mogą pomóc wyjaśnić wiele dolegliwości, ponieważ tarczyca, a dokładniej hormony gruczołu tarczycowego mają wpływ na metabolizm, procesy wzrastania, a u płodu i noworodków decydują o prawidłowym rozwoju układu nerwowego, w tym także centralnego układu nerwowego, czyli mózgu. Chora tarczyca najczęściej nie boli, jednak skutki zaburzeń pracy tego organu są odczuwalne w całym organizmie, ponieważ tarczyca sterując hormonami wpływa na wszystkie narządy wewnętrzne. Dlatego też, warto co jakiś czas zrobić sobie badania krwi sprawdzające pracę tego narządu. Gorsze samopoczucie, nerwowość, zmęczenie, chudnięcie lub tycie to najczęstsze objawy nieprawidłowego funkcjonowania tarczycy. Należy pamiętać, że ani nadczynności, ani niedoczynności tarczycy nie wolno lekceważyć. Rozpoznanie tych zaburzeń ustala się na podstawie całego obrazu klinicznego oraz badań laboratoryjnych krwi. Produkcja hormonów tarczycowych jest regulowana przez przysadkę mózgową, będącą częścią mózgowia, która produkuje hormon TSH. I to on będzie decydował o tym, ile tarczyca wytworzy swoich hormonów w postaci FT3 i FT4. W pierwszym rzucie ocenia się więc poziom hormonu TSH. Najczęściej niskie stężenie TSH w organizmie sugeruje nadczynność tarczycy (tarczyca produkuje za dużo hormonów), a wysokie niedoczynność (produkcja hormonów jest za mała). Następnie bada się poziom hormonów FT3 i FT4, co jest istotnym elementem oceny zaburzeń funkcjonowania tarczycy. W ich rozpoznawaniu najbardziej istotna jest relacja pomiędzy wynikami badań TSH i FT4.
Nieprawidłowe wyniki bez choroby – dlaczego?
Czasami może zdarzyć się sytuacja, gdzie podczas rutynowych badań laboratoryjnych uzyskujemy nieprawidłowe wyniki spowodowane innymi przyczynami, niż zaburzenia gruczołów dokrewnych. Niekiedy jest to wynikiem niedoskonałości metody badawczej i różnych czynników wpływających na oznaczenia laboratoryjne, niekiedy zaś, mamy do czynienia z rzeczywistym zaburzeniem poziomu hormonów tarczycy z powodu innych, pozatarczycowych chorób. Dlaczego tak się dzieje? Na stężenie hormonów tarczycy wpływa nie tylko czynność tarczycy, ale także szereg mechanizmów obwodowych i ośrodkowych. Mechanizmy obwodowe to przekształcenia i rozkład hormonów tarczycy poprzez aktywność enzymów, natomiast mechanizmy ośrodkowe to wpływ ośrodkowego układu nerwowego na wydzielanie TSH, niezależnie od stężenia hormonów tarczycy. Poniżej przedstawiono przykłady najczęściej spotykanych sytuacji, w których może dojść do uzyskania nieprawidłowych wyników hormonów tarczycy u osoby, która nie wykazuje zaburzeń w funkcjonowaniu tego gruczołu.
Niskie TSH
1. Ciąża. Hormon wydzielany przez łożysko – HCG może działać podobnie do TSH, stąd ten ostatni często ulega obniżeniu 2. Leki zażywane przez pacjentów (sterydy, leki p/parkinsonowskie, leki p/depresyjne) 3. Głodzenie 4. Ciężkie i przewlekłe choroby. Najczęściej jest to niewydolność krążenia, czasami ostre stany psychiatryczne. Stanowią one poważny problem, ponieważ obniżone TSH
Gazeta Pacjenta – Zima 2018
15
WARTO WIEDZIEĆ
Hormony tarczycy podwzgórze
N eg aty
wn
tarczyca
e
sp
rz
ęż
przysadka mózgowa
en
ie z w rotne
TRH – T yreoliberyna, hormon uwalniający hormon tarczycy TSH – H ormon tyreotropiny stymulujący tarczycę T3 – Hormon trijodotyroniny T4 – Hormon tyroksyny
Kalcytonina
jest traktowane jako przyczyna, a nie skutek choroby. Rozpoznanie wówczas nadczynności tarczycy i podanie leków u takiej osoby może mieć negatywne, czasami tragiczne skutki. Istnieją więc stany, które maskują niedoczynność tarczycy, a naśladują jej nadczynność
Nieco podwyższone TSH
1. Ciężkie choroby mogą powodować zarówno podwyższenie jak i spadek TSH w zależności od fazy choroby. 2. Okres zdrowienia po infekcjach. 3. Choroby nadnerczy Powyższe stany naśladują niedoczynność, a maskują nadczynność tarczycy.
Niskie FT3
To najczęściej występujące zaburzenie. U jakich pacjentów można się go spodziewać? 1. Przewlekłe i ciężkie choroby. Uważa się, że 25-50% pacjentów przyjmowanych do szpitala z jakichkolwiek powodów cechuje się niskim stężeniem FT3. 2. Osobnej uwagi wymagają ostre stany psychiatryczne. Dla pacjentów z objawami tzw. zespołów „wytwórczych” typowe jest niskie FT3 przy wysokim FT4. Taki obraz to oczywiście adaptacja organizmu do choroby. W stanach depresyjnych można spotkać niskie oznaczenia zarówno TSH jak i FT4 i FT3.
16
Gazeta Pacjenta – Zima 2018
Niskie FT4 i/lub FT3
1. Tak jak w poprzednich przypadkach – ciężkie i przewlekłe choroby mogą powodować taki spadek. 2. Niektóre leki mogą wpływać na oznaczenia (interferencje) wypierając hormony z połączeń z białkami, różne przeciwciała ingerujące w oznaczenia, wreszcie niedoskonałość metody badawczej. W przypadku oznaczeń FT3 i FT4 klinicyści – praktycy obserwują większą zawodność, wrażliwość na zakłócenia w porównaniu np. z oznaczaniem TSH. 3. Ciąża. W końcowym okresie wzrasta znacznie poziom białek wiążących. Metody badawcze powinny być niezależne od poziomu białek wiążących, ale niestety nie są. Podejmowane działania polegające na ingerencji w poziom hormonów tarczycy w powyższych sytuacjach zazwyczaj są błędem. Decyzję o rozpoznaniu lub nierozpoznaniu zaburzeń należy podjąć na podstawie całości obrazu klinicznego, a nie pojedynczego oznaczenia laboratoryjnego. Musimy pamiętać, że im więcej oznaczeń, tym większa możliwość błędu laboratoryjnego w pojedynczym oznaczeniu i wysnucia fałszywych wniosków. Stanie się tak, jeśli pojedyncze, nieprawidłowe oznaczenie uznamy za prawdziwe, a inne oznaczenia (w tym prawidłowe) za nieistotne. Przy niewielkich odchyleniach od normy oraz przy sprzecznych, nieprzystających do siebie wynikach badań, podstawowym działaniem powinno być powtórzenie oznaczeń za pewien czas i dopiero wtedy po upewnieniu się, że uzyskane wyniki są wiarygodne i adekwatne do obrazu klinicznego, może być wdrożone leczenie.
WARTO WIEDZIEĆ
Bezpieczeństwo danych osobowych Anna Czech 25 maja 2018 r. rozpoczęło obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (określane popularnie jako „RODO”). RODO obowiązuje w identycznym zakresie we wszystkich krajach Unii Europejskiej, a więc także w Polsce i wprowadza szereg zmian w zasadach regulujących przetwarzanie danych osobowych, które mają wpływ na wiele dziedzin życia, w tym na korzystanie ze świadczeń zdrowotnych. Minęło już kilka miesięcy od wprowadzenia RODO, niestety zamieszanie wywołane wokół tego Rozporządzenia, nadal wywołuje dezorientację, zamieszanie i bardzo wiele niezasadnych nadinterpretacji.
Dane osobowe wrażliwe (sensytywne) to szczególne kategorie danych osobowych ujawniających pochodzenie rasowe lub narodowościowe, poglądy polityczne, przekonania religijne lub poglądy filozoficzne, fakt przynależności do związków zawodowych, dane genetyczne, dane biometryczne, dane dotyczące zdrowia lub życia seksualnego. Stanowią one kategorię danych osobowych podlegającą szczególnej ochronie. SZPZLO Warszawa Praga Południe jako administrator przetwarza dane osobowe pacjentów na podstawie art. 6 oraz art. 9 RODO. Dane osobowe pacjentów są zbierane i przetwarzane w celu wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze w zakresie świadczenia usług zdrowotnych. Dane osobowe pacjentów są przechowywane zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa regulującymi przechowywanie dokumentacji medycznej.
Czym są dane osobowe?
SZPZLO jako podmiot leczniczy ma obowiązek i prawo ustalenia tożsamości osoby ubiegającej się o świadczenie zdrowotne zgodnie z ustawą o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz zgodnie z ustawą o systemie informacji w ochronie zdrowia. Podanie danych osobowych oraz okazanie dokumentu tożsamości przez pacjenta jest dobrowolne lecz niezbędne do realizacji celu. Weryfikacja tożsamości pacjenta powinna odbywać się w sposób nieutrudniający dostępu do uzyskania świadczenia
Dane osobowe to informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej. Osobą możliwą do zidentyfikowania jest osoba, której tożsamość można określić bezpośrednio lub pośrednio, w szczególności na podstawie identyfikatora takiego jak imię i nazwisko, nr identyfikacyjny, dane o lokalizacji, identyfikator internetowy albo jeden lub kilka specyficznych czynników określających jej cechy: fizyczne, fizjologiczne, genetyczne, psychiczne, ekonomiczne, kulturowe lub społeczne.
Gazeta Pacjenta – Zima 2018
17
WARTO WIEDZIEĆ
zdrowotnego z ograniczeniem ryzyka pozyskania danych przez osoby trzecie. Zgodnie z RODO osobom fizycznym przysługują następujące uprawnienia wobec przetwarzanych danych osobowych: prawo żądania dostępu do swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przeniesienia danych, wyrażenia sprzeciwu wobec przetwarzania danych oraz prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego. Prawo do usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych osobowych nie ma zastosowania jeśli ich przetwarzanie jest niezbędne między innymi do: wywiązania się z prawnego obowiązku, któremu podlega administrator lub do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym bądź w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi; do celów archiwalnych w interesie publicznym, do celów badań naukowych lub historycznych, do celów statystycznych zgodnie z art. 89 RODO; z uwagi na względy interesu publicznego w dziedzinie zdrowia publicznego.
Niektórzy aż nadto wzięli sobie do serca nowe zalecenia. Dlatego też nie brakuje głosów, które wskazują, iż RODO doprowadziło do wielu absurdów życia codziennego, które zamiast chronić nasze dane, rozbawiają lub wręcz utrudniają zwykłe czynności. Wymiana informacji (a nimi są dane osobowe) to podstawa życia społecznego. Główną ideą stojącą za RODO jest natomiast to, aby nasze dane były zbierane i wykorzystywane za naszą zgodą i w sposób celowy. Cały sens rozporządzenia RODO opiera się na tym aby dane osobowe: były przetwarzane zgodnie z prawem; zbierane w konkretnych, wyraźnych i prawnie uzasadnionych celach i nieprzetwarzane dalej w sposób niezgodny z tymi celami; adekwatne, stosowne oraz ograniczone do tego, co niezbędne do celów, w których są przetwarzane; prawidłowe i w razie potrzeby uaktualniane; przechowywane w formie umożliwiającej identyfikację osoby, której dane dotyczą, przez okres nie dłuższy, niż jest to niezbędne do celów, w których dane te są przetwarzane.
Strach
przed złamaniem nowych przepisów jest tak ogromny, że skala nadinterpretacji spowodowała całkowity paraliż w życiu codziennym
Prawo do bycia zapomnianym dotyczy tych zbiorów, z których można usunąć zapisy, np. forum dyskusyjne, portale, sklepy internetowe (po 5 latach, ze względu na przepisy o rachunkowości). Jednak prawo to nie dotyczy zbioru pacjentów, ponieważ ich przetwarzanie jest niezbędne między innymi do wywiązania się z prawnego obowiązku, któremu podlega administrator, do celów archiwalnych i statystycznych, z uwagi na względy interesu publicznego w dziedzinie zdrowia.
Każda zmiana zawiera zarówno elementy, które ułatwiają, jak i takie, które utrudniają pracę. Wielu uznało, że wejście w życie RODO oznacza całkowity zakaz używania takich danych jak imię i nazwisko w codziennym życiu. Strach przed złamaniem nowych przepisów jest tak ogromny, że skala nadinterpretacji spowodowała całkowity paraliż w życiu codziennym. Zdarzają się przypadki blokowania dostępu do informacji publicznych, a nawet zakazy informowania rodziców o stanie zdrowia ich dzieci. Niestety nowa regulacja przysparza wielu problemów interpretacyjnych, w związku z bardzo ogólną treścią przepisów. Przedsiębiorcy straszeni karami finansowymi zaczęli jednak w większym stopniu dbać o nasze dane i procesy ich przetwarzania.
18
Gazeta Pacjenta – Zima 2018
Należy podjąć wszelkie rozsądne działania, aby dane osobowe, które są nieprawidłowe w świetle celów ich przetwarzania, zostały niezwłocznie usunięte lub sprostowane.
RODO wymusza na administratorach – czyli podmiotach gromadzących i przetwarzających dane, podjęcie określonych czynności gwarantujących, że nasze dane znajdują się w dobrych rękach. Wraz z wejściem w życie nowych przepisów nie trzeba wszystkiego zmieniać, niektórzy stwarzają wrażenie, jakby nagle przetwarzanie danych osobowych stało się nielegalne. Pamiętajmy, RODO dotyczy danych w systemach lub zbiorach i nie ogranicza relacji międzyludzkich. RODO jest bardzo ważne, ma społeczeństwu pomagać i chronić dane osobowe osób, ale nie może stawiać przed nimi przeszkody nie do pokonania. Jeśli tak się dzieje, jest to raczej problem leżący po stronie administratora danych, który po prostu zachowuje się zbyt nadgorliwie (nadinterpretuje przepisy) lub najzwyczajniej nie posiada odpowiedniej wiedzy i przepisów prawa.
Na wesoło
Przychodzi turysta do bacy na Polanie Chochołowskiej: – Baco, macie tu wrzątek? – Jest, ino zimny.
Wściekły profesor wchodzi do sali wykładowej i mówi: – Wszyscy nienormalni proszę wstać!!! Nikt się nie rusza. Po dłuższej chwili wstaje jeden student. – No, proszę! – mówi ironicznie profesor i pyta się studenta. – Czemu uważa się pan za nienormalnego? – Nie uważam się za nienormalnego, ale głupio mi, że pan profesor tak sam stoi…
– Tatry mają dwa miliony lat i trzy miesiące. – Baco, skąd wiecie to z aż taką dokładnością? – A był tu jeden profesor trzy miesiące temu i gadał, że mają dwa miliony. To ile mogą mieć teraz?
Na lekcji plastyki dzieci rysują sporty zimowe podchodzi Pani do Jasia i pyta – Jasiu czemu nic nie narysowałeś ? – Nieprawda narysowałem Małysza – A gdzie on jest ? – Poleciał
Co ty masz na sobie?! Gdzie ty się wybierasz w takim stroju?! – Jak to gdzie? Na bal przebierańców. – Ale przecież ta impreza jest dopiero jutro. – Wiem, tato. Jestem żółwiem.
Nauczyciel języka polskiego pyta uczniów:
– Jak brzmi liczba mnoga do rzeczownika „niedziela”? – Wakacje, proszę pani!
Informatyk poszedł na ryby. Złapał złotą rybkę, która obiecała spełnić tradycyjne trzy życzenia. Informatyk mówi: – Żeby był pokój na świecie. Rybka mówi: – Za trudne. – No to, aby Windows się nie zawieszał. Ryba na to: – To już niech będzie ten pokój na świecie…
Są święta Bożego Narodzenia. Nagle Jasio przychodzi do mamy i mówi: – Mamo, choinka się pali. – Synku, nie mówi się „pali” tylko „świeci”. Po chwili Jasio znów przychodzi: – Mamo, a teraz firanka się świeci.
Szanowni Pacjenci!
SZPZLO Warszawa Praga Południe
Informujemy, że w szpzlo Warszawa Praga Południe
Można odpłatnie wykonać następujące badania: v Badanie wysiłkowe serca na bieżni ruchomej v Monitorowanie ciśnienia tętniczego krwi – Holter RR v Monitorowanie czynności serca – Holter EKG Badania wykonywane są w Pracowni Prób Wysiłkowych w ZLO ul. Abrahama 16, tel. 22 671–24–71, 22 671–24–79 Szczegółowe informacje uzyskają Państwo w rejestracji przychodni.
SZPZLO Warszawa Praga Południe
SZPZLO Warszawa Praga Południe zaprasza do wzięcia udziału w bezpłatnych badaniach wykonywanych bez skierowania w ramach następujących programów profilaktycznych finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Programy profilaktyczne Profilaktyka raka szyjki macicy
Profilaktyka chorób Profilaktyka układu krążenia gruźlicy
Proponujemy bezpłatne badania cytologiczne, dla kobiet w wieku 25–59 lat* zamieszkałych na terenie województwa mazowieckiego, które w okresie ostatnich 3 lat nie uczestniczyły w w/w programie lub otrzymały pisemne wskazanie od lekarza do wykonania badania za 12 miesięcy.
Program skierowany jest do osób, które: w bieżącym roku kalendarzowym ukończyły 35,40,45,50 lub 55 lat i w ciągu ostatnich 5 lat nie korzystały z badań wykonywanych w ramach w/w. programu oraz nie miały wcześniej rozpoznanej choroby układu krążenia. W pakiecie badań znajdują się: pomiary ciśnienia tętniczego krwi, badanie poziomu cholesterolu całkowitego, HDL, LDL, trójglicerydów, glukozy oraz określenie BMI. Lekarz poz przeprowadza wywiad na podstawie ankiety zgodnej z Kartą Badania Profilaktycznego oraz ocenia czynniki ryzyka zagrożenia chorobami układu krążenia.
Zapraszamy do ZLO: przy ul. Saskiej 61, tel.: 22 617 36 39 przy ul. Grochowskiej 339, tel.: 22 810 50 07 przy ul. Kickiego 24, tel.: 22 810 67 75 przy ul. Abrahama 16, tel. 22 671 23 08 Warunkiem uczestnictwa w programie jest posiadanie aktualnego dowodu ubezpieczenia. Prosimy o przyniesienie ostatniego wyniku badania cytologicznego. Przy określeniu wieku bierze się pod uwagę rok urodzenia
*
Zapraszamy pacjentów zadeklarowanych do lekarzy poz w naszych placówkach: przy ul. Abrahama 16, ul. Saskiej 61, ul. Kickiego 24, ul. Sygietyńskiego 3, ul. Ateńskiej 4, ul. Zamienieckiej 73, ul. Ostrołęckiej 4, ul. Ostrzyckiej 2/4, ul. Grochowskiej 339
Adresowany jest do osób dorosłych, które nie chorowały na gruźlicę, ale miały kontakt z osobami chorymi na to schorzenie; do osób bezdomnych, bezrobotnych, niepełnosprawnych, obciążonych długotrwałą chorobą, uzależnionych od: tytoniu, alkoholu, narkotyków. Warunkiem uczestnictwa w w/w programie jest wypełnienie pisemnego oświadczenia, że w ciągu ostatnich 24 miesięcy uczestnik programu nie podlegał badaniu ankietowemu pielęgniarki poz w ramach profilaktyki gruźlicy (także u innych świadczeniodawców). Osoby zainteresowane proszone są o zgłoszenie się do pielęgniarek środowiskowych – rodzinnych w następujących przychodniach: przy ul. Abrahama 16, ul. Saskiej 61, ul. Kickiego 24, ul. Sygietyńskiego 3, ul. Ateńskiej 4, ul. Zamienieckiej 73, ul. Ostrołęckiej 4, ul. Ostrzyckiej 2/4, ul. Grochowskiej 339
Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego Warszawa Praga Południe
SZPZLO Warszawa Praga Południe
na
zaprasza do Pracowni Fizjoterapii w Przychodni przy ul. Saskiej 61
zabiegi fizjoterapeutyczne Proponujemy Państwu szeroki wachlarz usług świadczonych przez profesjonalny i doświadczony zespół fizjoterapeutów.
Pracownia czynna jest od poniedziałku do piątku w godz. od 8:00 do 18:00 Szczegółowe informacje możecie Państwo uzyskać pod numerem telefonu: 22 617-30-05 lub w rejestracji Przychodni. Usługi są świadczone w ramach kontraktu z NFZ
SZANOWNI PACJENCI!
ZAPRASZAMY DO PORADNI STOMATOLOGICZNEJ w ZLO przy ul. GROCHOWSKIEJ 339 Zapisy prowadzone są osobiście lub telefonicznie: nr tel. 22 870–15–80 poniedziałek, środa godz. 8.00–18.00 wtorek, piątek w godz. od 8.00–14.00 czwartek od 9.00–18.00 Krótkie terminy oczekiwania na wizytę.
ŚWIADCZENIA ZDROWOTNE UDZIELANE SĄ W RAMACH UMOWY ZAWARTEJ Z NFZ
Gazeta Pacjenta – Zima 2018
21
e oretyczn ykłady te towania w je u ygo bejm szkoły o ne z zakresu prz ajęcia są Program cz a. Z ty k k d ra ro p o w ia c no oraz zaję ielęgnacji łęcka 4. u oraz p do porod e w ZLO ul. Ostro 49 on prowadz nr tel.: 22 810 78 d o p y is spełniaZap kobiety stniczyć e z c u ą g mie mo nków: oW progra poniższych waru rdzający zameld z ie y, n w e tw a d o z p je jące t. Wars ment renie m.s eldowaniu ają doku • posiad pobyt stały na te zam zenie o zawy, wanie na zaświadc renie m.st. Wars yczją a d a fiz te a b n só • posi y o w czaso wy od na pobyt odatek dochodo na terenie m.st. ym ają p • rozlicz rzędzie skarbow u w imi nych małoletn e y, matek z c w la ó d c la u Warszaw p dom w innej ywają w lub taiąży lub c y w w • przeb a t z ie rs i kob t. Wa dziećmi właściwą renie m.s zej na te rszawa podpisało a opiekuńc rą m.st. W kiej, z któ . ę ziaumow wane ud intereso a go z z ć są a które posiad w ciąży, two powinny ic , n ia st n e e z Kobiety z c d u iążę na zkole Ro łem w S prowadzącego c a rz a k dę le mie. w progra
e n t a ł p z e B zajęcia w Szkole a Rodzeni
SZPZLO Warszawa Praga Południe
Program finansowany ze środków budżetowych m.st. Warszawy.
SZANOWNI PACJENCI!
ODPŁATNE BADANIA USG
Praga Południe
w Pracowniach przy ul. Saskiej 61 ul. Grochowskiej 339 oraz przy ul. Abrahama 16
można wykonać
Szczegółowe informacje uzyskają Państwo w rejestracjach przychodni.
Informujemy, że w SZPZLO Warszawa
Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego Warszawa Praga Południe
SZPZLO Warszawa Praga Południe
zaprasza do Pracowni Fizjoterapii w Przychodni przy ul. Saskiej 61 i ul. Abrahama 16 NA ODPŁATNE ZABIEGI FIZJOTERAPEUTYCZNE od poniedziałku do piątku w godz. od 18.00 do 20.00.
Proponujemy Państwu szeroki wachlarz usług świadczonych przez profesjonalny i doświadczony zespół fizjoterapeutów. Ćwiczenia indywidualne, Zabiegi z zakresu fizykoterapii: ultradźwięki, elektroterapia, magnetoterapia, laseroterapia punktowa, krioterapia miejscowa, masaż leczniczy, kinesiotaping czyli plastrowanie dynamiczne. Zapewniamy przed zabiegami bezpłatne konsultacje prowadzone przez fizjoterapeutów.
OD 19.03.2018 ROKU ZAPEWNIAMY NOWE, NIŻSZE CENY ZAPRASZAMY Zgłoszenia i zapisy przyjmujemy w Pracowniach lub pod numerem telefonu 513–548–851 od poniedziałku do piątku w godz. od 8.00 do 20.00.
krz y ż ó wka
potocznie blok wschodni
na drzewie
porażenie
rodzaj paliwa
ogólny akt prawny
modniś
chrząstka łącząca kręgi
2
7
tytuł noweli Stefana Żeromskiego
36
piłka w bramce zespół rockowy
portmonetka w dawnej Polsce
11
37
22 jedna z dzielnic Warszawy
13 tańcowała z igłą
10
30
do żucia materiał opatrunkowy
wysokie fale dźwiękowe niesłyszalne dla człowieka
sprzęt AGD w kuchni
imię żeńskie ciastko z białek
zespół barw
prąd elektryczny
delikatna tkanina noga zająca
27 owad tropikalny
9
17
14
8
42 technika wizyjna marka samochodu
18
uczucie żółty owoc bezczynności
26
kryjówka pod ziemią
w stawie kolanowym
25 część pracy drukarza
3 część kończyny dolnej
29
wartościowy prezent zabieg fizjoterapeutyczny
31
z tyłu szyi
34
21
przyrząd do mierzenia ochronny na głowę
gra rekreacyjna
38
sklep z antykami
psia komenda
15
nieład
33
41
nazwa warszawskiego teatru muzycznego
jedno z czterech w samochodzie
do popisu
matariał na świece
wykonuje okulary
Kryptonim konspiracyjny Rady Pomocy Żydom
39
masywny wylew krwi
rodzaj tańca
12 wyznaczony odcinek drogi lód na rzece
28
20
dudnienie
uczucie smutku
chrzestna o chrzestnym
32
16 ośrodek wokół którego coś skupia się
23 dawnej zwrot grzecznościowy o szlachciacnce
część świata
24
przedmiot rozmowy
1
struś
rodzaj napoju
35
5
nazwisko polskiego pisarza science fiction
6
4
ustrój komunistyczny
40
19
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
Po wypełnieniu krzyżówki liczby od 1 do 42 utworzą hasło
Gazeta Pacjenta – Zima 2018
23
Wykaz placówek ZLO 1
2
Adres Saska 61
Grochowska 339
Poradnie podstawowej opieki zdrowotnej dla dorosłych dla dzieci
dla dorosłych dla dzieci
3
Ateńska 4
dla dorosłych
4
Zamieniecka 73
dla dorosłych
5
Ostrołęcka 4
dla dorosłych dla dzieci
6
Abrahama 16
dla dorosłych dla dzieci
Poradnie specjalistyczne • endokrynologiczna • gruźlicy i chorób płuc • gastroenterologiczna • dermatologiczna • położniczo–ginekologiczna • alergologiczna dla dzieci • pracownia fizjoterapii
• rehabilitacji • położniczo–ginekologiczna • stomatologiczna • pracownia fizjoterapii
–
Numery telefonów Centrala:
22 617 30 01 do 04
Rejestracja ogólna:
22 617 67 33 22 617 67 07
Por. POZ dla Dzieci:
22 617 67 34
Por. ginekologiczno-położnicza:
22 617 36 39
Sekretariat:
22 617 67 46
Prac. fizjoterapii:
22 617 30 05
Rejestracja:
22 870 43 83
Por. POZ dla Dzieci:
22 810 21 11
Stomatologia:
22 870 15 80
Rejestracja rehabilitacji
22 810 09 91
Rejestracja:
22 617 32 96
Rejestracja: • neurologiczna • okulistyczna • otolaryngologiczna • leczenia bólu
• chirurgia ogólna • diabetologiczna • kardiologiczna • urologiczna • rehabilitacji • położniczo–ginekologiczna • pracownia fizjoterapii
Centrala:
22 610 72 52 22 610 46 90 22 810 20 42 do 43 22 810 80 78
Por. POZ dla Dzieci:
22 810 45 91
Rejestracja:
22 810 33 73
Sekretariat:
22 810 79 43
Centrala:
22 671 24 71
Rejestracja:
22 673 81 66 22 671 24 17
Rejestracja (rehabilitacja i zabiegi) Rejestracja kardiologiczna i urologiczna Por. POZ dla Dzieci: Por. ginekologiczno-położnicza:
22 673 39 92 22 671 24 79 22 671 24 63 22 671 23 08
Sekretariat:
22 613 56 41
7
Ostrzycka 2/4
dla dorosłych
–
Rejestracja:
8
Sygietyńskiego 3
dla dorosłych dla dzieci
–
22 813 27 11 22 813 27 82
Rejestracja:
22 810 04 42
Por. POZ dla Dzieci:
22 810 09 30
9
Kickiego 24
dla dorosłych
• reumatologiczna Centrala: • urazowo–ortopedyczna • położniczo–ginekologiczna • Poradnia Zdrowia Psychiczne- Rejestracja: go dla dzieci i młodzieży Sekretariat:
10
Gruzińska 6
11
Korytnicka 42/44 –
–
PZP dla dzieci i młodzieży: • Poradnia Zdrowia Psychiczne- Rejestracja PZP go dla dorosłych dla dorosłych: • Oddział Dzienny PsychiaOddział: tryczny • stomatologiczna Centrala:
• Pielęgniarska Opieka Długoterminowa
22 810 54 14 22 810 24 91 22 810 25 95 22 810 41 71 22 810 67 75 22 810 24 59 22 810 44 36 22 617 56 82 22 616 39 34 22 617 41 34 22 810 20 42 do 43 22 810 80 78
Rejestracja
22 810 70 35
POD:
22 610 45 05 668 343 943
Szczegółowe informacje znajdują się na stronie internetowej Zespołu www.szpzlo.praga-pld.pl