Në familje
I thuaj “JO”
Nuk është e thjeshtë të refuzosh. Dhe shumë më të vështirë e kanë këtë fëmijët. Mesojeni fëmijën tuaj se si ta bëjë këtë. Dhe të ndjehet mirë në fund Nga Elida Cangonji Disa fëmijë e kanë vështirë t’i rezistojnë kërkesave të mjedisit të tyre, veçanërisht atyre të shokëve. Duke përjashtuar problemet e vetëbesimit apo ndrojtjes, vështirësia për të thënë jo tregon një mungese dijeje “për ta bërë” ose më saktë për të thënë thjesht “jo”. Ndihmojeni fëmijën të kuptojë Fëmija nuk e ka gjithmonë vetëdijen e kësaj “paaftësie”. Ndihmojeni atë, duke kujtuar shembuj konkretë se kur ai e ka pësuar nga vështirësia për të kundërshtuar kërkesat e të tjerëve. Tregojini fëmijës se si ky zakon e ka penguar të bëjë, ose përkundrazi atë që ai e ka detyruar të bëjë. Kaloni më pas së bashku si në revistë situata
84
të ndryshme që kanë ndodhur në të shkuarën dhe shikoni se në ç’mënyrë duhet të kishte reaguar ndryshe. Kur “jo” është e domosdoshme Fëmija e ka të detyrushmë të thotë “Jo” kur ndjehet i lodhur ose i shqetësuar, pasi ai nuk do jetë në gjendjen e tij më të mirë, për të bërë një analizë të situatës. Është rasti kur ai nuk e njeh mirë personin që i kërkon diçka, nëse ky person i ka kërkuar më parë gjëra të cilat i kanë krijuar probleme, nëse i kërkohet diçka që i duket e rrezikshme apo e ndaluar, nëse nuk ka dëshirë, apo nëse nuk ka për të nxjerë asnjë përfitim, apo nëse ka dëshirë për të bërë diçka tjetër.
Pasi t’i tregoni gjithë situata kur duhet të thotë jo, shpjegojini edhe se ai mund ta ndryshojë përgjigjen nëse nuk është i sigurt se ka ditur të japë atë të duhurën dhe që ka nevojë të reflektojë apo të marrë mendimin e personave të tjerë. Mësojini metoda apo mënyra Mësojini atij fillimisht të ndryshojë përgjigjen para se të ketë analizuar atë që i kemi kerkuar dhe të mos ndjehet i detyruar të përgjigjet. Para se të përgjigjet kërkojini të reflektojë dhe të japë përgjigje pas një ore ose të nesërmen. Nëse ai që kërkon diçka insiston, nëse ai thote sistematikisht se duhet të përgjigjet menjëherë, përgjigja të jetë “jo”. Nëse tjetri i tetor 2012