W podobnym tonie wypowiada się w jednym z wywiadów Olga Tokarczuk „Kobieta wciąż jest postrzegana w nierozerwalnym związku z przypisaną jej rolą społeczną; nie istnieje jako człowiek sam w sobie. W potocznej świadomości kobiety nie miewają dylematów moralnych, przemyśleń filozoficznych, są relacyjne. To obiekty, które stanowią jakiś punkt odniesienia dla mężczyzny (…), fascynują, przyciągają, odpychają, ale nie mają własnego bytu”264. Smoczyńska w udany sposób powiązała takie podejście autorki pierwowzoru ze scenariuszem filmu. Widz poznaje obie bohaterki krótkometrażówki przede wszystkim jako autonomiczne osoby, a nie jako matki, żony czy kochanki. Młoda debiutantka interesująco zobrazowała też rodzącą się stopniowo, a uwypukloną w tekście Tokarczuk więź kobiet: „Obie były jakoś zsynchronizowane, ich rytmy nachodziły na siebie tajemniczo” 265. Smoczyńska przekazuje tę informację widzowi w scenie, w której śpiewaczka słysząc, że Basia uprawia seks z mężem – wtóruje jej swoim głosem. Warto w tym momencie wskazać kolejny symboliczny moment opowiadania. Akcentuje on pewną przemianę, jaka nastąpiła w sposobie rozumienia świata przez bohaterkę. W chwili, gdy poznajemy Basię bezpieczeństwo i siłę czerpie jedynie z bliskości męża. Chwilę później natomiast, gdy już lepiej rozumie siebie i własne potrzeby, czerpie podobną radość ze zbliżenia ze śpiewaczką. Jak pisze Tokarczuk: „B. podeszła do niej i położyła głowę na jej piegowatej piersi (…). Poczuła zapach: ciepły, bezpieczny, łagodny zapach kobiecej skóry”266. Potrafi poczuć się pewnie nie tylko przy mężu i dzieciach, ale też dzięki bliskości ważnej dla niej kobiety. Warto też dokładniej zaobserwować kontrast światów, jakie reprezentują obie bohaterki. Pierwszą sceną filmu, która pozwala nam się o tym przekonać jest wizyta śpiewaczki w mieszkaniu Basi. Diva jest wyraźnie onieśmielona rodzinną sielanką, jaką zastała w domu koleżanki. Czuje się nieswojo i szybko żegna się z gospodarzami. Kolejna scena pokazuje, że jej żywioł to praca, spektakle operowe. Asia staje się szczęśliwa, gdy wykonuje swój zawód, jest podziwiana. Obie kobiety reprezentują zupełnie inny typ charakteru. Basia jest spokojna i ułożona, lubi porządek, stabilizację i bezpieczeństwo. Natomiast Asia to kobieta kochająca ruch, zmianę, adrenalinę. U Smoczyńskiej kluczową dla zrozumienia sytuacji życiowej obu kobiet i ich wzajemnej 264 265 266
O. Tokarczuk: Lepiej byłoby... Tejże, dz. cyt, s. 232 Tamże, s. 244 Projekt Profesjonalizacja polityki równościowej na Dolnym Śląsku został wsparty finansowo przez Samorząd Województwa Dolnośląskiego oraz Fundację Grejpfrut.