Fakat daha geniş anlamda bu film, kültürü ithal ve ihraç ede meyeceğinizi gösterıneyi amaçlıyor. Bizler Sovyetler Birliği'nde Dante'yi, Petrarca'yı bildiğimizi iddia ederiz, ama bu doğru değil dir. İtalyanlar da Puşkin'i bildiklerini söylerler, ama aslında böyle bir şey de iddia edilemez. Olup biten çok temel bir şey yoksa eğer, bir insanı başka bir insanın kültürüne götürmek mümkün değil dir. Benim işim halkı kendime çekmek, benimle ilgilenilmesini sağlamak değil. Bu onların zekisına değer vermediğim anlamına gelirdi. Nihayetinde halkın budalalardan oluştuğunu sanmıyo rum. Ama sık sık şu gerçeği düşünüyorum; bütün vaat ettiğim bir sanat eseri olsaydı eğer, hiçbir yapımcı beş kuruş bile harcamaz dı. Bu yüzden de bütün filmlerimi, olabildiğince bütün enerjim le, kendimi tamamen vererek yapıyorum, aksi takdirde başka bir film yapınama şans tanınmayabilir. Her halukarda, herkes tarafından anlaşılınayı temel önemde görmüyorum. Sinema bir sanat formuysa -böyle olabileceğinde sanırım hepimiz hemfikiriz- başyapıtların tüketim malı olmadığı nı, hem yaratıcılığın hem de içinden çıktıkları kültürün bakış açı sından bir dönemin ideallerini ifade eden zirve noktalan olduğu nu unutmamalıyız. Maalesef, izlenen filmierin tümüyle eğlence olmanın çok öte sine geçtiği iddiasında sık sık bulunulamıyor. Dovjenko, Olmi ve Bresson'ın filmlerini takdir ediyorsam eğer, bunun sebebi yalın olan ile çileli olanı çekici bulmam. Sanatın bu nitelikler uğruna çabalaması gerektiğine inanıyorum. Aslında yaratıcı bir düşünce nin, izleyicilerin bilincine ulaşmak için izleyebileceği tek yol, ya ratıcının izleyiciye duyduğu topyekün inançtan geçiyor. tkisi ara sında eşit düzeylerde süren bir tür tartışma olmalı. Başka bir yol yok. Modern filmierin birçok bölümü, izleyiciye filmin aksiyonu nun gerçekleştiği koşulları açıklamaktan başka bir amaca hizmet etmiyor. Sinemacia açıklamaya gerek yoktur, doğrudan duygula rın etkileurnesi gerekir. Sonra, uyanan bu duygu düşünceleri ha rekete geçirir. Öznenin mantığı yerine öznel mantığı -düşünceyi, rüyayı- gös terınemi sağlayacak bir montaj ilkesi arıyorum. Insanın içinde bu1 16